১১. কেৰট্টসুত্তৰণ্ণনা
কেৰট্টগহপতিপুত্তৰত্থুৰণ্ণনা
৪৮১. এৰং মে সুতং…পে॰… নাল়ন্দাযন্তি কেৰট্টসুত্তং। তত্রাযং অপুব্বপদৰণ্ণনা। পাৰারিকম্বৰনেতি পাৰারিকস্স অম্বৰনে। কেৰট্টোতি ইদং তস্স গহপতিপুত্তস্স নামং। সো কির চত্তালীসকোটিধনো গহপতিমহাসালো অতিৰিয সদ্ধো পসন্নো অহোসি। সো সদ্ধাধিকত্তাযেৰ ‘‘সচে একো ভিক্খু অড্ঢমাসন্তরেন ৰা মাসন্তরেন ৰা সংৰচ্ছরেন ৰা আকাসে উপ্পতিত্ৰা ৰিৰিধানি পাটিহারিযানি দস্সেয্য, সব্বো জনো অতিৰিয পসীদেয্য। যংনূনাহং ভগৰন্তং যাচিত্ৰা পাটিহারিযকরণত্থায একং ভিক্খুং অনুজানাপেয্য’’ন্তি চিন্তেত্ৰা ভগৰন্তং উপসঙ্কমিত্ৰা এৰমাহ।
তত্থ ইদ্ধাতি সমিদ্ধা ফীতাতি নানাভণ্ডউস্সন্নতায ৰুদ্ধিপ্পত্তা। আকিণ্ণমনুস্সাতি অংসকূটেন অংসকূটং পহরিত্ৰা ৰিয ৰিচরন্তেহি মনুস্সেহি আকিণ্ণা। সমাদিসতূতি আণাপেতু ঠানন্তরে ঠপেতু। উত্তরিমনুস্সধম্মাতি উত্তরিমনুস্সানং ধম্মতো, দসকুসলসঙ্খাততো ৰা মনুস্সধম্মতো উত্তরি। ভিয্যোসোমত্তাযাতি পকতিযাপি পজ্জলিতপদীপো তেলস্নেহং লভিত্ৰা ৰিয অতিরেকপ্পমাণেন অভিপ্পসীদিস্সতি। ন খো অহন্তি ভগৰা রাজগহসেট্ঠিৰত্থুস্মিং সিক্খাপদং পঞ্ঞপেসি, তস্মা ‘‘ন খো অহ’’ন্তিআদিমাহ।
৪৮২. ন ধংসেমীতি ন গুণৰিনাসনেন ধংসেমি, সীলভেদং পাপেত্ৰা অনুপুব্বেন উচ্চট্ঠানতো ওতারেন্তো নীচট্ঠানে ততিযম্পি খোতি যাৰততিযং বুদ্ধানং কথং পটিবাহিত্ৰা কথেতুং ৰিসহন্তো নাম নত্থি। অযং পন ভগৰতা সদ্ধিং ৰিস্সাসিকো ৰিস্সাসং ৰড্ঢেত্ৰা ৰল্লভো হুত্ৰা অত্থকামোস্মীতি তিক্খত্তুং কথেসি।
ইদ্ধিপাটিহারিযৰণ্ণনা
৪৮৩-৪৮৪. অথ অমাহং ভিক্খুন্তি অমুং অহং ভিক্খুং। গন্ধারীতি গন্ধারেন নাম ইসিনা কতা, গন্ধাররট্ঠে ৰা উপ্পন্না ৰিজ্জা। তত্থ কির বহূ ইসযো ৰসিংসু, তেসু একেন কতা ৰিজ্জাতি অধিপ্পাযো। অট্টীযামীতি অট্টো পীল়িতো ৰিয হোমি। হরাযামীতি লজ্জামি। জিগুচ্ছামীতি গূথং দিস্ৰা ৰিয জিগুচ্ছং উপ্পাদেমি।
আদেসনাপাটিহারিযৰণ্ণনা
৪৮৫. পরসত্তানন্তি অঞ্ঞেসং সত্তানং। দুতিযং তস্সেৰ ৰেৰচনং। আদিসতীতি কথেতি। চেতসিকন্তি সোমনস্সদোমনস্সং অধিপ্পেতং। এৰম্পি তে মনোতি এৰং তৰ মনো সোমনস্সিতো ৰা দোমনস্সিতো ৰা কামৰিতক্কাদিসম্পযুত্তো ৰা। দুতিযং তস্সেৰ ৰেৰচনং। ইতিপি তে চিত্তন্তি ইতি তৰ চিত্তং, ইদঞ্চিদঞ্চ অত্থং চিন্তযমানং পৰত্ততীতি অত্থো। মণিকা নাম ৰিজ্জাতি চিন্তামণীতি এৰং লদ্ধনামা লোকে একা ৰিজ্জা অত্থি। তায পরেসং চিত্তং জানাতীতি দীপেতি।
অনুসাসনীপাটিহারিযৰণ্ণনা
৪৮৬. এৰং ৰিতক্কেথাতি নেক্খম্মৰিতক্কাদযো এৰং পৰত্তেন্তা ৰিতক্কেথ। মা এৰং ৰিতক্কযিত্থাতি এৰং কামৰিতক্কাদযো পৰত্তেন্তা মা ৰিতক্কযিত্থ। এৰং মনসি করোথাতি এৰং অনিচ্চসঞ্ঞমেৰ, দুক্খসঞ্ঞাদীসু ৰা অঞ্ঞতরং মনসি করোথ। মা এৰন্তি ‘‘নিচ্চ’’ন্তিআদিনা নযেন মা মনসি করিত্থ। ইদন্তি ইদং পঞ্চকামগুণিকরাগং পজহথ। ইদং উপসম্পজ্জাতি ইদং চতুমগ্গফলপ্পভেদং লোকুত্তরধম্মমেৰ উপসম্পজ্জ পাপুণিত্ৰা নিপ্ফাদেত্ৰা ৰিহরথ। ইতি ভগৰা ইদ্ধিৰিধং ইদ্ধিপাটিহারিযন্তি দস্সেতি, পরস্স চিত্তং ঞত্ৰা কথনং আদেসনাপাটিহারিযন্তি। সাৰকানঞ্চ বুদ্ধানঞ্চ সততং ধম্মদেসনা অনুসাসনীপাটিহারিযন্তি।
তত্থ
ভূতনিরোধেসকৰত্থুৰণ্ণনা
৪৮৭. ভূতপুব্বন্তি ইদং কস্মা ভগৰতা আরদ্ধং। ইদ্ধিপাটিহারিযআদেসনাপাটিহারিযানং অনিয্যানিকভাৰদস্সনত্থং, অনুসাসনীপাটিহারিযস্সেৰ নিয্যানিকভাৰদস্সনত্থং। অপি চ সব্ববুদ্ধানং মহাভূতপরিযেসকো নামেকো ভিক্খু হোতিযেৰ। যো মহাভূতে পরিযেসন্তো যাৰ ব্রহ্মলোকা ৰিচরিত্ৰা ৰিস্সজ্জেতারং অলভিত্ৰা আগম্ম
তত্থ কত্থ নু খোতি কিস্মিং ঠানে কিং আগম্ম কিং পত্তস্স তে অনৰসেসা অপ্পৰত্তিৰসেন নিরুজ্ঝন্তি। মহাভূতকথা পনেসা সব্বাকারেন ৰিসুদ্ধিমগ্গে ৰুত্তা, তস্মা সা ততোৰ গহেতব্বা।
৪৮৮. দেৰযানিযো মগ্গোতি পাটিযেক্কো দেৰলোকগমনমগ্গো নাম নত্থি, ইদ্ধিৰিধঞাণস্সেৰ পনেতং অধিৰচনং। তেন হেস যাৰ ব্রহ্মলোকাপি কাযেন ৰসং ৰত্তেন্তো দেৰলোকং যাতি। তস্মা ‘‘তং দেৰযানিযো মগ্গো’’তি ৰুত্তং। যেন চাতুমহারাজিকাতি সমীপে ঠিতম্পি ভগৰন্তং অপুচ্ছিত্ৰা ধম্মতায চোদিতো দেৰতা মহানুভাৰাতি মঞ্ঞমানো উপসঙ্কমি। মযম্পি খো, ভিক্খু, ন জানামাতি বুদ্ধৰিসযে পঞ্হং অভিক্কন্ততরাতি অতিক্কম্ম কন্ততরা। পণীততরাতি ৰণ্ণযসইস্সরিযাদীহি উত্তমতরা এতেন নযেন সব্বৰারেসু অত্থো ৰেদিতব্বো।
৪৯১-৪৯৩. অযং পন ৰিসেসো – সক্কো কির দেৰরাজা চিন্তেসি ‘‘অযং পঞ্হো বুদ্ধৰিসযো, ন সক্কা অঞ্ঞেন ৰিস্সজ্জিতুং, অযঞ্চ ভিক্খু অগ্গিং পহায খজ্জোপনকং ধমন্তো ৰিয, ভেরিং পহায উদরং ৰাদেন্তো ৰিয চ, লোকে অগ্গপুগ্গলং সম্মাসম্বুদ্ধং পহায দেৰতা পুচ্ছন্তো ৰিচরতি, পেসেমি নং সত্থুসন্তিক’’ন্তি। ততো পুনদেৰ সো চিন্তেসি ‘‘সুদূরম্পি গন্ত্ৰা সত্থু সন্তিকেৰ নিক্কঙ্খো ভৰিস্সতি
৪৯৪. পুব্বনিমিত্তন্তি আগমনপুব্বভাগে নিমিত্তং সূরিযস্স উদযতো অরুণুগ্গং ৰিয। তস্মা ইদানেৰ ব্রহ্মা আগমিস্সতি, এৰং মযং জানামাতি দীপযিংসু। পাতুরহোসীতি পাকটো অহোসি। অথ খো সো ব্রহ্মা তেন ভিক্খুনা পুট্ঠো অত্তনো অৰিসযভাৰং ঞত্ৰা সচাহং ‘‘ন জানামী’’তি ৰক্খামি, ইমে মং পরিভৰিস্সন্তি, অথ জানন্তো ৰিয যং কিঞ্চি কথেস্সামি, অযং মে ভিক্খু ৰেয্যাকরণেন অনারদ্ধচিত্তো ৰাদং আরোপেস্সতি। ‘‘অহমস্মি ভিক্খু ব্রহ্মা’’তিআদীনি পন মে ভণন্তস্স ন কোচি ৰচনং সদ্দহিস্সতি। যংনূনাহং ৰিক্খেপং কত্ৰা ইমং ভিক্খুং সত্থুসন্তিকংযেৰ পেসেয্যন্তি চিন্তেত্ৰা ‘‘অহমস্মি ভিক্খু ব্রহ্মা’’তিআদিমাহ।
৪৯৫-৪৯৬. একমন্তং অপনেত্ৰাতি কস্মা এৰমকাসি? কুহকত্তা। বহিদ্ধা পরিযেট্ঠিন্তি তেলত্থিকো ৰালিকং নিপ্পীল়িযমানো ৰিয যাৰ ব্রহ্মলোকা বহিদ্ধা পরিযেসনং আপজ্জতি।
৪৯৭. সকুণন্তি কাকং ৰা কুললং ৰা। ন খো এসো, ভিক্খু, পঞ্হো এৰং পুচ্ছিতব্বোতি
৪৯৮. তত্থ ন গাধতীতি ন পতিট্ঠাতি, ইমে চত্তারো দীঘঞ্চ রস্সঞ্চাতি সণ্ঠানৰসেন উপাদারূপং ৰুত্তং। অণুং থূলন্তি খুদ্দকং ৰা মহন্তং ৰা, ইমিনাপি উপাদারূপে ৰণ্ণমত্তমেৰ কথিতং। সুভাসুভন্তি সুভঞ্চ অসুভঞ্চ উপাদারূপমেৰ কথিতং। কিং পন উপাদারূপং সুভন্তি অসুভন্তি অত্থি? নত্থি। ইট্ঠানিট্ঠারম্মণং পনেৰ কথিতং। নামঞ্চ রূপঞ্চাতি নামঞ্চ দীঘাদিভেদং রূপঞ্চ। উপরুজ্ঝতীতি নিরুজ্ঝতি, কিং আগম্ম অসেসমেতং নপ্পৰত্ততীতি।
এৰং পুচ্ছিতব্বং সিযাতি পুচ্ছং দস্সেত্ৰা ইদানি ৰিস্সজ্জনং দস্সেন্তো তত্র ৰেয্যাকরণং ভৰতীতি ৰত্ৰা – ‘‘ৰিঞ্ঞাণ’’ন্তিআদিমাহ।
৪৯৯. তত্থ ৰিঞ্ঞাতব্বন্তি ৰিঞ্ঞাণং নিব্বানস্সেতং নামং, তদেতং নিদস্সনাভাৰতো অনিদস্সনং। উপ্পাদন্তো ৰা ৰযন্তো ৰা ঠিতস্স অঞ্ঞথত্তন্তো ৰা এতস্স নত্থীতি অনন্তং। পভন্তি পনেতং কির তিত্থস্স নামং, তঞ্হি পপন্তি এত্থাতি পপং, পকারস্স পন ভকারো কতো। সব্বতো পভমস্সাতি সব্বতোপভং। নিব্বানস্স কির যথা মহাসমুদ্দস্স যতো যতো ওতরিতুকামা হোন্তি, তং তদেৰ তিত্থং, অতিত্থং নাম নত্থি। এৰমেৰ অট্ঠতিংসায কম্মট্ঠানেসু যেন যেন মুখেন নিব্বানং ওতরিতুকামা হোন্তি, তং তদেৰ তিত্থং, নিব্বানস্স অতিত্থং নাম নত্থি। তেন ৰুত্তং ‘‘সব্বতোপভ’’ন্তি। এত্থ আপো চাতি এত্থ
ইদানিস্স নিরুজ্ঝনূপাযং দস্সেন্তো ‘‘ৰিঞ্ঞাণস্স নিরোধেন এত্থেতং উপরুজ্ঝতী’’তি আহ। তত্থ ৰিঞ্ঞাণন্তি চরিমকৰিঞ্ঞাণম্পি অভিসঙ্খারৰিঞ্ঞাণম্পি
ইতি সুমঙ্গলৰিলাসিনিযা দীঘনিকাযট্ঠকথাযং
কেৰট্টসুত্তৰণ্ণনা নিট্ঠিতা।