৫. পরিসৰগ্গো
৪৩. ‘‘দ্ৰেমা
‘‘কতমা চ, ভিক্খৰে, গম্ভীরা পরিসা? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ভিক্খূ অনুদ্ধতা হোন্তি অনুন্নল়া অচপলা অমুখরা অৰিকিণ্ণৰাচা উপট্ঠিতস্সতী সম্পজানা সমাহিতা একগ্গচিত্তা সংৰুতিন্দ্রিযা। অযং ৰুচ্চতি
৪৪. ‘‘দ্ৰেমা, ভিক্খৰে, পরিসা। কতমা দ্ৰে? ৰগ্গা চ পরিসা সমগ্গা চ পরিসা। কতমা চ, ভিক্খৰে, ৰগ্গা পরিসা? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ভিক্খূ ভণ্ডনজাতা কলহজাতা ৰিৰাদাপন্না অঞ্ঞমঞ্ঞং মুখসত্তীহি ৰিতুদন্তা ৰিহরন্তি। অযং ৰুচ্চতি, ভিক্খৰে, ৰগ্গা পরিসা।
‘‘কতমা চ, ভিক্খৰে, সমগ্গা পরিসা? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ভিক্খূ সমগ্গা সম্মোদমানা অৰিৰদমানা খীরোদকীভূতা অঞ্ঞমঞ্ঞং পিযচক্খূহি সম্পস্সন্তা ৰিহরন্তি। অযং ৰুচ্চতি, ভিক্খৰে, সমগ্গা পরিসা। ইমা খো, ভিক্খৰে, দ্ৰে পরিসা। এতদগ্গং, ভিক্খৰে, ইমাসং দ্ৰিন্নং পরিসানং যদিদং সমগ্গা পরিসা’’তি।
৪৫. ‘‘দ্ৰেমা, ভিক্খৰে, পরিসা। কতমা দ্ৰে? অনগ্গৰতী চ পরিসা অগ্গৰতী চ পরিসা। কতমা
‘‘কতমা চ, ভিক্খৰে, অগ্গৰতী পরিসা? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং থেরা ভিক্খূ ন বাহুলিকা হোন্তি ন সাথলিকা, ওক্কমনে নিক্খিত্তধুরা, পৰিৰেকে পুব্বঙ্গমা, ৰীরিযং আরভন্তি অপ্পত্তস্স পত্তিযা অনধিগতস্স অধিগমায অসচ্ছিকতস্স সচ্ছিকিরিযায। তেসং পচ্ছিমা জনতা দিট্ঠানুগতিং আপজ্জতি। সাপি হোতি ন বাহুলিকা ন সাথলিকা, ওক্কমনে নিক্খিত্তধুরা, পৰিৰেকে পুব্বঙ্গমা, ৰীরিযং আরভতি অপ্পত্তস্স পত্তিযা অনধিগতস্স অধিগমায অসচ্ছিকতস্স সচ্ছিকিরিযায। অযং ৰুচ্চতি, ভিক্খৰে, অগ্গৰতী পরিসা। ইমা খো, ভিক্খৰে, দ্ৰে
৪৬. ‘‘দ্ৰেমা, ভিক্খৰে, পরিসা। কতমা দ্ৰে? অনরিযা চ পরিসা অরিযা চ পরিসা। কতমা চ, ভিক্খৰে, অনরিযা পরিসা? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ভিক্খূ ‘ইদং দুক্খ’ন্তি যথাভূতং নপ্পজানন্তি, ‘অযং দুক্খসমুদযো’তি যথাভূতং নপ্পজানন্তি, ‘অযং দুক্খনিরোধো’তি যথাভূতং নপ্পজানন্তি
‘‘কতমা চ, ভিক্খৰে, অরিযা পরিসা? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ভিক্খূ ‘ইদং দুক্খ’ন্তি যথাভূতং পজানন্তি, ‘অযং দুক্খসমুদযো’তি যথাভূতং পজানন্তি, ‘অযং দুক্খনিরোধো’তি যথাভূতং পজানন্তি
৪৭. ‘‘দ্ৰেমা, ভিক্খৰে, পরিসা। কতমা দ্ৰে? পরিসাকসটো চ পরিসামণ্ডো চ। কতমো
‘‘কতমো চ, ভিক্খৰে, পরিসামণ্ডো? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ভিক্খূ ন ছন্দাগতিং গচ্ছন্তি, ন দোসাগতিং গচ্ছন্তি, ন মোহাগতিং গচ্ছন্তি, ন ভযাগতিং গচ্ছন্তি। অযং ৰুচ্চতি, ভিক্খৰে, পরিসামণ্ডো। ইমা খো, ভিক্খৰে, দ্ৰে পরিসা। এতদগ্গং, ভিক্খৰে, ইমাসং দ্ৰিন্নং পরিসানং যদিদং পরিসামণ্ডো’’তি।
৪৮. ‘‘দ্ৰেমা, ভিক্খৰে, পরিসা। কতমা দ্ৰে? ওক্কাচিতৰিনীতা পরিসা নোপটিপুচ্ছাৰিনীতা, পটিপুচ্ছাৰিনীতা পরিসা নোওক্কাচিতৰিনীতা। কতমা চ, ভিক্খৰে, ওক্কাচিতৰিনীতা পরিসা নোপটিপুচ্ছাৰিনীতা? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ভিক্খূ যে তে সুত্তন্তা তথাগতভাসিতা গম্ভীরা
‘‘কতমা চ, ভিক্খৰে, পটিপুচ্ছাৰিনীতা পরিসা নোওক্কাচিতৰিনীতা? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ভিক্খূ যে তে সুত্তন্তা কৰিতা কাৰেয্যা চিত্তক্খরা চিত্তব্যঞ্জনা বাহিরকা সাৰকভাসিতা তেসু ভঞ্ঞমানেসু ন সুস্সূসন্তি ন সোতং ওদহন্তি ন অঞ্ঞা চিত্তং উপট্ঠপেন্তি, ন চ তে ধম্মে উগ্গহেতব্বং পরিযাপুণিতব্বং মঞ্ঞন্তি। যে পন তে সুত্তন্তা তথাগতভাসিতা গম্ভীরা গম্ভীরত্থা লোকুত্তরা সুঞ্ঞতাপটিসংযুত্তা তেসু ভঞ্ঞমানেসু সুস্সূসন্তি সোতং ওদহন্তি অঞ্ঞা চিত্তং উপট্ঠপেন্তি, তে চ ধম্মে উগ্গহেতব্বং পরিযাপুণিতব্বং
৪৯. ‘‘দ্ৰেমা, ভিক্খৰে, পরিসা। কতমা দ্ৰে? আমিসগরু পরিসা নো সদ্ধম্মগরু, সদ্ধম্মগরু পরিসা নো আমিসগরু। কতমা চ, ভিক্খৰে, আমিসগরু পরিসা নো সদ্ধম্মগরু? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ভিক্খূ গিহীনং ওদাতৰসনানং সম্মুখা অঞ্ঞমঞ্ঞস্স ৰণ্ণং ভাসন্তি – ‘অসুকো ভিক্খু উভতোভাগৰিমুত্তো, অসুকো পঞ্ঞাৰিমুত্তো
‘‘কতমা চ, ভিক্খৰে, সদ্ধম্মগরু পরিসা নোআমিসগরু? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ভিক্খূ গিহীনং ওদাতৰসনানং সম্মুখা অঞ্ঞমঞ্ঞস্স ৰণ্ণং ন ভাসন্তি – ‘অসুকো ভিক্খু উভতোভাগৰিমুত্তো, অসুকো পঞ্ঞাৰিমুত্তো, অসুকো কাযসক্খী, অসুকো দিট্ঠিপ্পত্তো, অসুকো সদ্ধাৰিমুত্তো, অসুকো ধম্মানুস্সারী, অসুকো সদ্ধানুসারী, অসুকো সীলৰা কল্যাণধম্মো, অসুকো দুস্সীলো পাপধম্মো’তি। তে
৫০. ‘‘দ্ৰেমা, ভিক্খৰে, পরিসা। কতমা দ্ৰে? ৰিসমা চ পরিসা সমা চ পরিসা। কতমা
‘‘কতমা চ, ভিক্খৰে, সমা পরিসা? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ধম্মকম্মানি পৰত্তন্তি অধম্মকম্মানি নপ্পৰত্তন্তি, ৰিনযকম্মানি পৰত্তন্তি
৫১. ‘‘দ্ৰেমা, ভিক্খৰে, পরিসা। কতমা দ্ৰে? অধম্মিকা চ পরিসা ধম্মিকা চ পরিসা…পে॰… ইমা খো, ভিক্খৰে, দ্ৰে পরিসা। এতদগ্গং, ভিক্খৰে, ইমাসং দ্ৰিন্নং পরিসানং যদিদং ধম্মিকা পরিসা’’তি।
৫২. ‘‘দ্ৰেমা, ভিক্খৰে, পরিসা। কতমা দ্ৰে? অধম্মৰাদিনী চ পরিসা ধম্মৰাদিনী চ পরিসা। কতমা চ, ভিক্খৰে, অধম্মৰাদিনী পরিসা? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ভিক্খূ অধিকরণং আদিযন্তি ধম্মিকং ৰা অধম্মিকং ৰা। তে তং অধিকরণং আদিযিত্ৰা ন চেৰ অঞ্ঞমঞ্ঞং সঞ্ঞাপেন্তি ন চ সঞ্ঞত্তিং উপগচ্ছন্তি, ন চ নিজ্ঝাপেন্তি ন চ নিজ্ঝত্তিং উপগচ্ছন্তি। তে অসঞ্ঞত্তিবলা অনিজ্ঝত্তিবলা অপ্পটিনিস্সগ্গমন্তিনো
‘‘কতমা চ, ভিক্খৰে, ধম্মৰাদিনী পরিসা? ইধ, ভিক্খৰে, যস্সং পরিসাযং ভিক্খূ অধিকরণং আদিযন্তি ধম্মিকং ৰা অধম্মিকং ৰা। তে তং অধিকরণং আদিযিত্ৰা অঞ্ঞমঞ্ঞং সঞ্ঞাপেন্তি চেৰ সঞ্ঞত্তিঞ্চ
পরিসৰগ্গো পঞ্চমো।
তস্সুদ্দানং –
উত্তানা ৰগ্গা অগ্গৰতী, অরিযা কসটো চ পঞ্চমো।
ওক্কাচিতআমিসঞ্চেৰ, ৰিসমা অধম্মাধম্মিযেন চাতি॥
পঠমো পণ্ণাসকো সমত্তো।
২. দুতিযপণ্ণাসকং