(২১) ১. কিমিলৰগ্গো
১. কিমিলসুত্তৰণ্ণনা
২০১. পঞ্চমস্স কিমিলাযন্তি এৰংনামকে নগরে। নিচুলৰনেতি মুচলিন্দৰনে। এতদৰোচাতি অযং কির থেরো তস্মিংযেৰ নগরে সেট্ঠিপুত্তো সত্থু সন্তিকে পব্বজিত্ৰা পুব্বেনিৰাসঞাণং পটিলভি। সো অত্তনা নিৰুত্থং খন্ধসন্তানং অনুস্সরন্তো কস্সপদসবলস্স সাসনোসক্কনকালে পব্বজিত্ৰা চতূসু পরিসাসু সাসনে অগারৰং করোন্তীসু নিস্সেণিং বন্ধিত্ৰা পব্বতং আরুয্হ তত্থ সমণধম্মং কত্ৰা অত্তনো নিৰুত্থভাৰং অদ্দস। সো ‘‘সত্থারং উপসঙ্কমিত্ৰা তং কারণং পুচ্ছিস্সামী’’তি এতং ‘‘কো নু খো, ভন্তে’’তিআদিৰচনং অৰোচ।
সত্থরি অগারৰা ৰিহরন্তি অপ্পতিস্সাতি সত্থরি গারৰঞ্চেৰ জেট্ঠকভাৰঞ্চ অনুপট্ঠপেত্ৰা ৰিহরন্তি। সেসেসুপি এসেৰ নযো। তত্থ চেতিযঙ্গণাদীসু ছত্তং ধারেত্ৰা উপাহনা আরুয্হ ৰিচরন্তো নানপ্পকারঞ্চ নিরত্থককথং কথেন্তো সত্থরি অগারৰো ৰিহরতি নাম। ধম্মস্সৰনগ্গে পন নিসীদিত্ৰা নিদ্দাযন্তো চেৰ নানপ্পকারঞ্চ নিরত্থককথং কথেন্তো ধম্মে অগারৰো ৰিহরতি নাম। সঙ্ঘমজ্ঝে বাহাৰিক্খেপকং নানত্তকথং কথেন্তো থেরনৰমজ্ঝিমেসু চ চিত্তীকারং অকরোন্তো সঙ্ঘে অগারৰো ৰিহরতি নাম। সিক্খং অপরিপূরেন্তো সিক্খায অগারৰো ৰিহরতি নাম। অঞ্ঞমঞ্ঞং কলহভণ্ডনাদীনি করোন্তো অঞ্ঞমঞ্ঞং অগারৰো ৰিহরতি নাম। দুতিযং উত্তানত্থমেৰ।
৩. অস্সাজানীযসুত্তৰণ্ণনা
২০৩-২০৪. ততিযে অজ্জৰেনাতি উজুভাৰেন অৰঙ্কগমনেন। জৰেনাতি মদ্দৰেনাতি সরীরমুদুতায। খন্তিযাতি অধিৰাসনক্খন্তিযা। সোরচ্চেনাতি সুচিসীলতায। ভিক্খুৰারে অজ্জৰন্তি ঞাণস্স উজুকগমনং। জৰোতি সূরং হুত্ৰা ঞাণস্স গমনভাৰো। মদ্দৰন্তি খন্তীতি অধিৰাসনক্খন্তিযেৰ। সোরচ্চং সুচিসীলতাযেৰ। চতুত্থে পঞ্চ বলানি মিস্সকানি কথিতানি।
৫. চেতোখিলসুত্তৰণ্ণনা
২০৫. পঞ্চমে চেতোখিলাতি চিত্তস্স থদ্ধভাৰা, কচৰরভাৰা, খাণুকভাৰা। সত্থরি কঙ্খতীতি সত্থু সরীরে ৰা গুণে ৰা কঙ্খতি। সরীরে কঙ্খমানো ‘‘দ্ৰত্তিংসৰরপুরিসলক্খণপটিমণ্ডিতং নাম সরীরং অত্থি নু খো নত্থী’’তি কঙ্খতি, গুণে কঙ্খমানো ‘‘অতীতানাগতপচ্চুপ্পন্নজাননসমত্থং সব্বঞ্ঞুতঞ্ঞাণং অত্থি নু খো নত্থী’’তি কঙ্খতি। ৰিচিকিচ্ছতীতি ৰিচিনন্তো কিচ্ছতি, দুক্খং আপজ্জতি, ৰিনিচ্ছেতুং ন সক্কোতি। নাধিমুচ্চতীতি এৰমেতন্তি অধিমোক্খং ন পটিলভতি। ন সম্পসীদতীতি গুণেসু ওতরিত্ৰা নিব্বিচিকিচ্ছভাৰেন পসীদিতুং অনাৰিলো ভৰিতুং ন সক্কোতি। আতপ্পাযাতি কিলেসসন্তাপকৰীরিযকরণত্থায। অনুযোগাযাতি পুনপ্পুনং যোগায। সাতচ্চাযাতি সততকিরিযায। পধানাযাতি পদহনত্থায। অযং পঠমো চেতোখিলোতি অযং সত্থরি ৰিচিকিচ্ছাসঙ্খাতো
ধম্মেতি পরিযত্তিধম্মে চ পটিৰেধধম্মে চ। পরিযত্তিধম্মে কঙ্খমানো ‘‘তেপিটকং বুদ্ধৰচনং চতুরাসীতিধম্মক্খন্ধসহস্সানীতি ৰদন্তি, অত্থি নু খো এতং নত্থী’’তি কঙ্খতি। পটিৰেধধম্মে কঙ্খমানো ‘‘ৰিপস্সনানিস্সন্দো মগ্গো নাম, মগ্গনিস্সন্দং ফলং নাম, সব্বসঙ্খারপটিনিস্সগ্গো নিব্বানং নামাতি ৰদন্তি, তং অত্থি নু খো নত্থী’’তি কঙ্খতি। সঙ্ঘে কঙ্খতীতি ‘‘উজুপ্পটিপন্নো’’তিআদীনং পদানং ৰসেন ‘‘এৰরূপং পটিপদং পটিপন্নো চত্তারো মগ্গট্ঠা চত্তারো ফলট্ঠাতি অট্ঠন্নং পুগ্গলানং সমূহভূতো সঙ্ঘো নাম অত্থি নু খো নত্থী’’তি কঙ্খতি। সিক্খায কঙ্খমানো ‘‘অধিসীলসিক্খা নাম অধিচিত্তঅধিপঞ্ঞাসিক্খা নামাতি ৰদন্তি, সা অত্থি নু খো অযং পঞ্চমোতি অযং সব্রহ্মচারীসু কোপসঙ্খাতো পঞ্চমো চিত্তস্স থদ্ধভাৰো কচৰরভাৰো খাণুকভাৰো।
৬. ৰিনিবন্ধসুত্তৰণ্ণনা
২০৬. ছট্ঠে চেতসোৰিনিবন্ধাতি চিত্তং ৰিনিবন্ধিত্ৰা মুট্ঠিযং কত্ৰা ৰিয গণ্হন্তীতি চেতসোৰিনিবন্ধা। কামেতি ৰত্থুকামেপি কিলেসকামেপি। কাযেতি রূপেতি বহিদ্ধারূপে। যাৰদত্থন্তি যত্তকং ইচ্ছতি, তত্তকং। উদরাৰদেহকন্তি উদরপূরং। তঞ্হি উদরং অৰদেহনতো উদরাৰদেহকন্তি ৰুচ্চতি। সেয্যসুখন্তি মঞ্চপীঠসুখং, উতুসুখং ৰা। পস্সসুখন্তি মিদ্ধসুখন্তি নিদ্দাসুখং। অনুযুত্তোতি যুত্তপ্পযুত্তো ৰিহরতি। পণিধাযাতি পত্থযিত্ৰা। সীলেনাতিআদীসু সীলন্তি চতুপারিসুদ্ধিসীলং। ৰতন্তি ৰতসমাদানং। তপোতি তপচরণং। ব্রহ্মচরিযন্তি মেথুনৰিরতি। দেৰো ৰা ভৰিস্সামীতি মহেসক্খদেৰো ৰা ভৰিস্সামি। দেৰঞ্ঞতরো ৰাতি অপ্পেসক্খদেৰেসু ৰা অঞ্ঞতরোতি।
৭-৮. যাগুসুত্তাদিৰণ্ণনা
২০৭-২০৮. সত্তমে ৰাতং অনুলোমেতীতি ৰাতং অনুলোমেত্ৰা হরতি। ৰত্থিং সোধেতীতি ধমনিযো সুদ্ধা করোতি। আমাৰসেসং পাচেতীতি সচে আমাৰসেসকং হোতি, তং পাচেতি। অট্ঠমে অচক্খুস্সন্তি ন চক্খূনং হিতং, চক্খুং ৰিসুদ্ধং ন করোতি।
৯. গীতস্সরসুত্তৰণ্ণনা
২০৯. নৰমে আযতকেনাতি দীঘেন, পরিপুণ্ণপদব্যঞ্জনকং গাথাৰত্তঞ্চ ৰিনাসেত্ৰা পৰত্তেন। সরকুত্তিম্পি নিকামযমানস্সাতি এৰং গীতস্সরো কাতব্বোতি সরকিরিযং পত্থযমানস্স। সমাধিস্স ভঙ্গো হোতীতি সমথৰিপস্সনাচিত্তস্স ৰিনাসো হোতি।
১০. মুট্ঠস্সতিসুত্তৰণ্ণনা
২১০. দসমে দুক্খং সুপতীতি নানাৰিধং সুপিনং পস্সন্তো দুক্খং সুপতি। দুক্খং পটিবুজ্ঝতীতি পটিবুজ্ঝন্তোপি উত্তসিত্ৰা সলোমহংসো পটিবুজ্ঝতি। ইমস্মিং সুত্তে সতিসম্পজঞ্ঞং মিস্সকং কথিতং।
কিমিলৰগ্গো পঠমো।