৮. অরহত্তৰগ্গো
১. দুক্খসুত্তং
৭৫. ‘‘ছহি , ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু দিট্ঠেৰ ধম্মে দুক্খং ৰিহরতি সৰিঘাতং সউপাযাসং সপরিল়াহং, কাযস্স ভেদা পরং মরণা দুগ্গতি পাটিকঙ্খা। কতমেহি ছহি? কামৰিতক্কেন, ব্যাপাদৰিতক্কেন, ৰিহিংসাৰিতক্কেন, কামসঞ্ঞায, ব্যাপাদসঞ্ঞায, ৰিহিংসাসঞ্ঞায – ইমেহি, খো, ভিক্খৰে, ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু দিট্ঠেৰ ধম্মে দুক্খং ৰিহরতি সৰিঘাতং সউপাযাসং সপরিল়াহং, কাযস্স ভেদা পরং মরণা দুগ্গতি পাটিকঙ্খা।
‘‘ছহি , ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু দিট্ঠেৰ ধম্মে সুখং ৰিহরতি অৰিঘাতং অনুপাযাসং অপরিল়াহং, কাযস্স ভেদা পরং মরণা সুগতি পাটিকঙ্খা। কতমেহি ছহি? নেক্খম্মৰিতক্কেন, অব্যাপাদৰিতক্কেন, অৰিহিংসাৰিতক্কেন, নেক্খম্মসঞ্ঞায, অব্যাপাদসঞ্ঞায, অৰিহিংসাসঞ্ঞায – ইমেহি, খো, ভিক্খৰে, ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু দিট্ঠেৰ ধম্মে সুখং ৰিহরতি অৰিঘাতং অনুপাযাসং অপরিল়াহং, কাযস্স ভেদা পরং মরণা সুগতি পাটিকঙ্খা’’তি। পঠমং।
২. অরহত্তসুত্তং
৭৬. ‘‘ছ , ভিক্খৰে, ধম্মে অপ্পহায অভব্বো অরহত্তং সচ্ছিকাতুং। কতমে ছ? মানং, ওমানং, অতিমানং, অধিমানং, থম্ভং, অতিনিপাতং। ইমে খো, ভিক্খৰে, ছ ধম্মে অপ্পহায অভব্বো অরহত্তং সচ্ছিকাতুং।
‘‘ছ, ভিক্খৰে, ধম্মে পহায ভব্বো অরহত্তং সচ্ছিকাতুং। কতমে ছ? মানং, ওমানং , অতিমানং, অধিমানং, থম্ভং, অতিনিপাতং। ইমে খো, ভিক্খৰে, ছ ধম্মে পহায ভব্বো অরহত্তং সচ্ছিকাতু’’ন্তি। দুতিযং।
৩. উত্তরিমনুস্সধম্মসুত্তং
৭৭. ‘‘ছ, ভিক্খৰে, ধম্মে অপ্পহায অভব্বো উত্তরিমনুস্সধম্মং অলমরিযঞাণদস্সনৰিসেসং সচ্ছিকাতুং। কতমে ছ? মুট্ঠস্সচ্চং, অসম্পজঞ্ঞং, ইন্দ্রিযেসু অগুত্তদ্ৰারতং, ভোজনে অমত্তঞ্ঞুতং, কুহনং, লপনং। ইমে খো, ভিক্খৰে, ছ ধম্মে অপ্পহায অভব্বো উত্তরিমনুস্সধম্মং অলমরিযঞাণদস্সনৰিসেসং সচ্ছিকাতুং।
‘‘ছ, ভিক্খৰে, ধম্মে পহায ভব্বো উত্তরিমনুস্সধম্মং অলমরিযঞাণদস্সনৰিসেসং সচ্ছিকাতুং। কতমে ছ? মুট্ঠস্সচ্চং, অসম্পজঞ্ঞং, ইন্দ্রিযেসু অগুত্তদ্ৰারতং, ভোজনে অমত্তঞ্ঞুতং, কুহনং, লপনং। ইমে খো, ভিক্খৰে, ছ ধম্মে পহায ভব্বো উত্তরিমনুস্সধম্মং অলমরিযঞাণদস্সনৰিসেসং সচ্ছিকাতু’’ন্তি। ততিযং।
৪. সুখসোমনস্সসুত্তং
৭৮. ‘‘ছহি , ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু দিট্ঠেৰ ধম্মে সুখসোমনস্সবহুলো ৰিহরতি, যোনি চস্স আরদ্ধা হোতি আসৰানং খযায। কতমেহি ছহি? ইধ, ভিক্খৰে, ভিক্খু ধম্মারামো হোতি, ভাৰনারামো হোতি, পহানারামো হোতি, পৰিৰেকারামো হোতি , অব্যাপজ্ঝারামো হোতি, নিপ্পপঞ্চারামো হোতি। ইমেহি খো, ভিক্খৰে, ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু দিট্ঠেৰ ধম্মে সুখসোমনস্সবহুলো ৰিহরতি, যোনি চস্স আরদ্ধা হোতি আসৰানং খযাযা’’তি। চতুত্থং।
৫. অধিগমসুত্তং
৭৯. ‘‘ছহি, ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু অভব্বো অনধিগতং ৰা কুসলং ধম্মং অধিগন্তুং, অধিগতং ৰা কুসলং ধম্মং ফাতিং কাতুং ফাতিকত্তুং (সী॰), ফাতিকাতুং (স্যা॰ কং॰ পী॰)। কতমেহি ছহি? ইধ, ভিক্খৰে, ভিক্খু ন আযকুসলো চ হোতি, ন অপাযকুসলো চ হোতি, ন উপাযকুসলো চ হোতি, অনধিগতানং কুসলানং ধম্মানং অধিগমায ন ছন্দং জনেতি, অধিগতে কুসলে ধম্মে ন আরক্খতি সারক্খতি (সী॰ স্যা॰ কং॰ পী), সাতচ্চকিরিযায ন সম্পাদেতি। ইমেহি খো, ভিক্খৰে, ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু অভব্বো অনধিগতং ৰা কুসলং ধম্মং অধিগন্তুং, অধিগতং ৰা কুসলং ধম্মং ফাতিং কাতুং।
‘‘ছহি , ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু ভব্বো অনধিগতং ৰা কুসলং ধম্মং অধিগন্তুং, অধিগতং ৰা কুসলং ধম্মং ফাতিং কাতুং। কতমেহি ছহি? ইধ, ভিক্খৰে, ভিক্খু আযকুসলো চ হোতি, অপাযকুসলো চ হোতি, উপাযকুসলো চ হোতি, অনধিগতানং কুসলানং ধম্মানং অধিগমায ছন্দং জনেতি, অধিগতে কুসলে ধম্মে আরক্খতি, সাতচ্চকিরিযায সম্পাদেতি। ইমেহি খো, ভিক্খৰে, ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু ভব্বো অনধিগতং ৰা কুসলং ধম্মং অধিগন্তুং, অধিগতং ৰা কুসলং ধম্মং ফাতিং কাতু’’ন্তি। পঞ্চমং।
৬. মহন্তত্তসুত্তং
৮০. ‘‘ছহি, ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু নচিরস্সেৰ মহন্তত্তং মহত্তং (স্যা॰ কং॰) ৰেপুল্লত্তং পাপুণাতি ধম্মেসু। কতমেহি ছহি? ইধ, ভিক্খৰে, ভিক্খু আলোকবহুলো চ হোতি যোগবহুলো চ ৰেদবহুলো চ অসন্তুট্ঠিবহুলো চ অনিক্খিত্তধুরো চ কুসলেসু ধম্মেসু উত্তরি চ পতারেতি পকরোতি (ক॰)। ইমেহি খো, ভিক্খৰে, ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু নচিরস্সেৰ মহন্তত্তং ৰেপুল্লত্তং পাপুণাতি ধম্মেসূ’’তি। ছট্ঠং।
৭. পঠমনিরযসুত্তং
৮১. ‘‘ছহি , ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতো যথাভতং নিক্খিত্তো এৰং নিরযে। কতমেহি ছহি? পাণাতিপাতী হোতি, অদিন্নাদাযী হোতি, কামেসুমিচ্ছাচারী হোতি, মুসাৰাদী হোতি, পাপিচ্ছো চ, মিচ্ছাদিট্ঠি চ। ইমেহি খো, ভিক্খৰে, ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতো যথাভতং নিক্খিত্তো এৰং নিরযে।
‘‘ছহি , ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতো যথাভতং নিক্খিত্তো এৰং সগ্গে। কতমেহি ছহি? পাণাতিপাতা পটিৰিরতো হোতি, অদিন্নাদানা পটিৰিরতো হোতি , কামেসুমিচ্ছাচারা পটিৰিরতো হোতি, মুসাৰাদা পটিৰিরতো হোতি, অপ্পিচ্ছো চ, সম্মাদিট্ঠি চ। ইমেহি খো, ভিক্খৰে, ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতো যথাভতং নিক্খিত্তো এৰং সগ্গে’’তি। সত্তমং।
৮. দুতিযনিরযসুত্তং
৮২. ‘‘ছহি , ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতো যথাভতং নিক্খিত্তো এৰং নিরযে। কতমেহি ছহি মুসাৰাদী হোতি, পিসুণৰাচা হোতি, ফরুসৰাচো হোতি, সম্ফপ্পলাপী হোতি, (সী॰ স্যা॰ পী॰) এৰং সুক্কপক্খেপি? পাণাতিপাতী হোতি, অদিন্নাদাযী হোতি, কামেসুমিচ্ছাচারী হোতি, মুসাৰাদী হোতি মুসাৰাদী হোতি, পিসুণৰাচা হোতি, ফরুসৰাচো হোতি, সম্ফপ্পলাপী হোতি, (সী॰ স্যা॰ পী॰) এৰং সুক্কপক্খেপি, লুদ্ধো চ, পগব্ভো চ। ইমেহি খো, ভিক্খৰে, ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতো যথাভতং নিক্খিত্তো এৰং নিরযে।
‘‘ছহি, ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতো যথাভতং নিক্খিত্তো এৰং সগ্গে। কতমেহি ছহি? পাণাতিপাতা পটিৰিরতো হোতি, অদিন্নাদানা পটিৰিরতো হোতি, কামেসুমিচ্ছাচারা পটিৰিরতো হোতি, মুসাৰাদা পটিৰিরতো হোতি, অলুদ্ধো চ, অপ্পগব্ভো চ। ইমেহি খো ভিক্খৰে ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতো যথাভতং নিক্খিত্তো এৰং সগ্গে’’তি। অট্ঠমং।
৯. অগ্গধম্মসুত্তং
৮৩. ‘‘ছহি, ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু অভব্বো অগ্গং ধম্মং অরহত্তং সচ্ছিকাতুং। কতমেহি ছহি? ইধ, ভিক্খৰে, ভিক্খু অস্সদ্ধো হোতি, অহিরিকো হোতি, অনোত্তপ্পী হোতি, কুসীতো হোতি, দুপ্পঞ্ঞো হোতি, কাযে চ জীৰিতে চ সাপেক্খো হোতি। ইমেহি খো, ভিক্খৰে, ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু অভব্বো অগ্গং ধম্মং অরহত্তং সচ্ছিকাতুং।
‘‘ছহি, ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু ভব্বো অগ্গং ধম্মং অরহত্তং সচ্ছিকাতুং। কতমেহি ছহি? ইধ , ভিক্খৰে, ভিক্খু সদ্ধো হোতি, হিরিমা হোতি, ওত্তপ্পী হোতি, আরদ্ধৰীরিযো হোতি, পঞ্ঞৰা হোতি, কাযে চ জীৰিতে চ অনপেক্খো হোতি। ইমেহি খো, ভিক্খৰে , ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতো ভিক্খু ভব্বো অগ্গং ধম্মং অরহত্তং সচ্ছিকাতু’’ন্তি। নৰমং।
১০. রত্তিদিৰসসুত্তং
৮৪. ‘‘ছহি, ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতস্স ভিক্খুনো যা রত্তি ৰা দিৰসো ৰা আগচ্ছতি হানিযেৰ পাটিকঙ্খা কুসলেসু ধম্মেসু, নো ৰুদ্ধি। কতমেহি ছহি? ইধ, ভিক্খৰে, ভিক্খু মহিচ্ছো হোতি, ৰিঘাতৰা, অসন্তুট্ঠো, ইতরীতরচীৰরপিণ্ডপাতসেনাসনগিলানপ্পচ্চযভেসজ্জপরিক্খারেন, অস্সদ্ধো হোতি, দুস্সীলো হোতি, কুসীতো হোতি, মুট্ঠস্সতি হোতি, দুপ্পঞ্ঞো হোতি। ইমেহি খো, ভিক্খৰে, ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতস্স ভিক্খুনো যা রত্তি ৰা দিৰসো ৰা আগচ্ছতি হানিযেৰ পাটিকঙ্খা কুসলেসু ধম্মেসু, নো ৰুদ্ধি।
‘‘ছহি, ভিক্খৰে, ধম্মেহি সমন্নাগতস্স ভিক্খুনো যা রত্তি ৰা দিৰসো ৰা আগচ্ছতি ৰুদ্ধিযেৰ পাটিকঙ্খা কুসলেসু ধম্মেসু, নো পরিহানি। কতমেহি ছহি? ইধ, ভিক্খৰে, ভিক্খু ন মহিচ্ছো হোতি, অৰিঘাতৰা, সন্তুট্ঠো, ইতরীতরচীৰরপিণ্ডপাতসেনাসনগিলানপ্পচ্চযভেসজ্জপরিক্খারেন, সদ্ধো হোতি, সীলৰা হোতি, আরদ্ধৰীরিযো হোতি, সতিমা হোতি, পঞ্ঞৰা হোতি। ইমেহি খো, ভিক্খৰে, ছহি ধম্মেহি সমন্নাগতস্স ভিক্খুনো যা রত্তি ৰা দিৰসো ৰা আগচ্ছতি ৰুদ্ধিযেৰ পাটিকঙ্খা , কুসলেসু ধম্মেসু নো পরিহানী’’তি। দসমং।
অরহত্তৰগ্গো অট্ঠমো। ততিযো (স্যা॰ ক॰)
তস্সুদ্দানং –
দুক্খং অরহত্তং উত্তরি চ, সুখং অধিগমেন চ।
মহন্তত্তং দ্ৰযং নিরযে মহত্তদ্ৰযনিরযে (স্যা॰), অগ্গধম্মঞ্চ রত্তিযোতি॥