৭. চূল়ৰগ্গো
১. পঠমলকুণ্ডকভদ্দিযসুত্তং
৬১. এৰং
অথ
অদ্দসা খো ভগৰা আযস্মন্তং লকুণ্ডকভদ্দিযং আযস্মতা সারিপুত্তেন অনেকপরিযাযেন ধম্মিযা কথায সন্দস্সিযমানং সমাদপিযমানং সমুত্তেজিযমানং সম্পহংসিযমানং অনুপাদায আসৰেহি চিত্তং ৰিমুত্তং
অথ খো ভগৰা এতমত্থং ৰিদিত্ৰা তাযং ৰেলাযং ইমং উদানং উদানেসি –
‘‘উদ্ধং অধো সব্বধি ৰিপ্পমুত্তো, অযংহমস্মীতি
এৰং ৰিমুত্তো উদতারি ওঘং, অতিণ্ণপুব্বং অপুনব্ভৰাযা’’তি॥ পঠমং।
২. দুতিযলকুণ্ডকভদ্দিযসুত্তং
৬২. এৰং মে সুতং – একং সমযং ভগৰা সাৰত্থিযং ৰিহরতি জেতৰনে অনাথপিণ্ডিকস্স আরামে। তেন খো পন সমযেন আযস্মা সারিপুত্তো আযস্মন্তং লকুণ্ডকভদ্দিযং সেখং
অদ্দসা
অথ খো ভগৰা
‘‘অচ্ছেচ্ছি
ছিন্নং ৰট্টং ন ৰত্ততি, এসেৰন্তো দুক্খস্সা’’তি॥ দুতিযং।
৩. পঠমসত্তসুত্তং
৬৩. এৰং
অথ খো সম্বহুলা ভিক্খূ পুব্বণ্হসমযং নিৰাসেত্ৰা পত্তচীৰরমাদায সাৰত্থিযং পিণ্ডায পাৰিসিংসু। সাৰত্থিযং পিণ্ডায চরিত্ৰা পচ্ছাভত্তং পিণ্ডপাতপটিক্কন্তা যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমিংসু; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰন্তং অভিৰাদেত্ৰা একমন্তং নিসীদিংসু। একমন্তং নিসিন্না খো তে ভিক্খূ ভগৰন্তং এতদৰোচুং – ‘‘ইধ, ভন্তে, সাৰত্থিযা মনুস্সা যেভুয্যেন কামেসু অতিৰেলং সত্তা রত্তা গিদ্ধা গধিতা মুচ্ছিতা অজ্ঝোপন্না সম্মত্তকজাতা কামেসু ৰিহরন্তী’’তি।
অথ খো ভগৰা এতমত্থং ৰিদিত্ৰা তাযং ৰেলাযং ইমং উদানং উদানেসি –
‘‘কামেসু সত্তা কামসঙ্গসত্তা,
সংযোজনে ৰজ্জমপস্সমানা।
ন
ওঘং তরেয্যুং ৰিপুলং মহন্ত’’ন্তি॥ ততিযং।
৪. দুতিযসত্তসুত্তং
৬৪. এৰং
অথ খো ভগৰা পুব্বণ্হসমযং নিৰাসেত্ৰা পত্তচীৰরমাদায সাৰত্থিং পিণ্ডায পাৰিসি। অদ্দসা খো ভগৰা সাৰত্থিযা তে মনুস্সে যেভুয্যেন
অথ
‘‘কামন্ধা জালসঞ্ছন্না, তণ্হাছদনছাদিতা।
পমত্তবন্ধুনা বদ্ধা, মচ্ছাৰ কুমিনামুখে।
জরামরণমন্ৰেন্তি
৫. অপরলকুণ্ডকভদ্দিযসুত্তং
৬৫. এৰং মে সুতং – একং সমযং ভগৰা সাৰত্থিযং ৰিহরতি জেতৰনে অনাথপিণ্ডিকস্স আরামে। তেন খো পন সমযেন আযস্মা লকুণ্ডকভদ্দিযো সম্বহুলানং ভিক্খূনং পিট্ঠিতো পিট্ঠিতো যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমি।
অদ্দসা খো ভগৰা আযস্মন্তং লকুণ্ডকভদ্দিযং দূরতোৰ সম্বহুলানং ভিক্খূনং পিট্ঠিতো পিট্ঠিতো আগচ্ছন্তং দুব্বণ্ণং দুদ্দসিকং ওকোটিমকং যেভুয্যেন ভিক্খূনং পরিভূতরূপং
‘‘পস্সথ নো তুম্হে, ভিক্খৰে, এতং ভিক্খুং দূরতোৰ সম্বহুলানং ভিক্খূনং পিট্ঠিতো পিট্ঠিতো আগচ্ছন্তং দুব্বণ্ণং দুদ্দসিকং ওকোটিমকং যেভুয্যেন ভিক্খূনং পরিভূতরূপ’’ন্তি? ‘‘এৰং, ভন্তে’’তি।
‘‘এসো
অথ খো ভগৰা এতমত্থং ৰিদিত্ৰা তাযং ৰেলাযং ইমং উদানং উদানেসি –
‘‘নেলঙ্গো সেতপচ্ছাদো, একারো ৰত্ততী রথো।
অনীঘং পস্স আযন্তং, ছিন্নসোতং অবন্ধন’’ন্তি॥ পঞ্চমং।
৬. তণ্হাসঙ্খযসুত্তং
৬৬. এৰং
অদ্দসা খো ভগৰা আযস্মন্তং অঞ্ঞাসিকোণ্ডঞ্ঞং অৰিদূরে নিসিন্নং পল্লঙ্কং আভুজিত্ৰা উজুং কাযং পণিধায তণ্হাসঙ্খযৰিমুত্তিং পচ্চৰেক্খমানং।
অথ খো ভগৰা এতমত্থং ৰিদিত্ৰা তাযং ৰেলাযং ইমং উদানং উদানেসি –
‘‘যস্স মূলং ছমা নত্থি, পণ্ণা নত্থি কুতো লতা।
তং
দেৰাপি নং পসংসন্তি, ব্রহ্মুনাপি পসংসিতো’’তি॥ ছট্ঠং।
৭. পপঞ্চখযসুত্তং
৬৭. এৰং মে সুতং – একং সমযং ভগৰা সাৰত্থিযং ৰিহরতি জেতৰনে অনাথপিণ্ডিকস্স আরামে। তেন খো পন সমযেন ভগৰা অত্তনো পপঞ্চসঞ্ঞাসঙ্খাপহানং পচ্চৰেক্খমানো নিসিন্নো হোতি।
অথ
‘‘যস্স পপঞ্চা ঠিতি চ নত্থি,
সন্দানং পলিঘঞ্চ ৰীতিৰত্তো।
তং নিত্তণ্হং মুনিং চরন্তং,
নাৰজানাতি সদেৰকোপি লোকো’’তি॥ সত্তমং।
৮. কচ্চানসুত্তং
৬৮. এৰং
অদ্দসা খো ভগৰা আযস্মন্তং মহাকচ্চানং অৰিদূরে নিসিন্নং পল্লঙ্কং আভুজিত্ৰা উজুং কাযং পণিধায কাযগতায সতিযা অজ্ঝত্তং পরিমুখং সূপট্ঠিতায।
অথ খো ভগৰা এতমত্থং ৰিদিত্ৰা তাযং ৰেলাযং ইমং উদানং উদানেসি –
‘‘যস্স
সততং কাযগতা উপট্ঠিতা।
নো
ন ভৰিস্সতি ন চ মে ভৰিস্সতি।
অনুপুব্বৰিহারি তত্থ সো,
কালেনেৰ তরে ৰিসত্তিক’’ন্তি॥ অট্ঠমং।
৯. উদপানসুত্তং
৬৯. এৰং মে সুতং – একং সমযং ভগৰা মল্লেসু চারিকং চরমানো মহতা ভিক্খুসঙ্ঘেন সদ্ধিং যেন থূণং
অথ খো ভগৰা মগ্গা ওক্কম্ম যেন রুক্খমূলং তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা পঞ্ঞত্তে আসনে নিসীদি। নিসজ্জ খো ভগৰা আযস্মন্তং আনন্দং আমন্তেসি – ‘‘ইঙ্ঘ মে ত্ৰং, আনন্দ, এতম্হা উদপানা পানীযং আহরা’’তি।
এৰং
দুতিযম্পি খো…পে॰…
অথ খো আযস্মতো আনন্দস্স এতদহোসি – ‘‘অচ্ছরিযং ৰত, ভো, অব্ভুতং ৰত, ভো, তথাগতস্স মহিদ্ধিকতা মহানুভাৰতা! অযঞ্হি সো উদপানো মযি উপসঙ্কমন্তে সব্বং তং তিণঞ্চ ভুসঞ্চ মুখতো ওৰমিত্ৰা অচ্ছস্স উদকস্স অনাৰিলস্স ৰিপ্পসন্নস্স যাৰ মুখতো পূরিতো ৰিস্সন্দন্তো মঞ্ঞে ঠিতো’’তি!! পত্তেন পানীযং আদায যেন
অথ
‘‘কিং
আপা চে সব্বদা সিযুং।
তণ্হায মূলতো ছেত্ৰা,
কিস্স পরিযেসনং চরে’’তি॥ নৰমং।
১০. উতেনসুত্তং
৭০. এৰং
অথ খো সম্বহুলা ভিক্খূ পুব্বণ্হসমযং নিৰাসেত্ৰা পত্তচীৰরমাদায কোসম্বিং পিণ্ডায পাৰিসিংসু। কোসম্বিযং পিণ্ডায চরিত্ৰা পচ্ছাভত্তং পিণ্ডপাতপটিক্কন্তা যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমিংসু; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰন্তং অভিৰাদেত্ৰা একমন্তং নিসীদিংসু। একমন্তং নিসিন্না খো তে ভিক্খূ ভগৰন্তং এতদৰোচুং – ‘‘ইধ, ভন্তে, রঞ্ঞো উতেনস্স উয্যানগতস্স অন্তেপুরং দড্ঢং, পঞ্চ চ ইত্থিসতানি কালঙ্কতানি সামাৰতীপমুখানি। তাসং, ভন্তে, উপাসিকানং কা গতি কো অভিসম্পরাযো’’তি?
‘‘সন্তেত্থ, ভিক্খৰে, উপাসিকাযো সোতাপন্না, সন্তি সকদাগামিনিযো, সন্তি অনাগামিনিযো। সব্বা তা, ভিক্খৰে, উপাসিকাযো অনিপ্ফলা কালঙ্কতা’’তি।
অথ খো ভগৰা এতমত্থং ৰিদিত্ৰা তাযং ৰেলাযং ইমং উদানং উদানেসি –
‘‘মোহসম্বন্ধনো লোকো, ভব্বরূপোৰ দিস্সতি।
উপধিবন্ধনো
সস্সতোরিৰ
তস্সুদ্দানং –
দ্ৰে
পপঞ্চখযো চ কচ্চানো, উদপানঞ্চ উতেনোতি॥
চূল়ৰগ্গো