намо д̇асса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса
маж̇жхиманигааяз
муулабан̣н̣ааса-дийгаа
(батамо бхааг̇о)
г̇ант̇аарамбхагат̇ааван̣н̣анаа
1. сам̣ван̣н̣анаарамбхз
‘‘бууж̇аарахз бууж̇аяад̇о. б̣уд̣̇д̇хз яад̣̇и ва саавагз’’д̇иаад̣̇и (д̇ха. ба. 195; аба. 1.10.1), д̇ат̇аа
‘‘яз, бхигкавз, б̣уд̣̇д̇хз басаннаа, аг̇г̇з д̇з басаннаа, аг̇г̇з ко бана басаннаанам̣ аг̇г̇о вибааго ход̇ий’’д̇иаад̣̇и (ид̇иву. 90, 91),
‘‘б̣уд̣̇д̇ход̇и гид̇д̇аяанд̇асса, гааяз бхавад̇и яаа бийд̇и;
варамзва хи саа бийд̇и, гасин̣знаби ж̇амб̣уд̣̇ийбасса.
д̇хаммод̇и гид̇д̇аяанд̇асса…бз… гасин̣знаби ж̇амб̣уд̣̇ийбасса;
сан̇гход̇и гид̇д̇аяанд̇асса…бз… гасин̣знаби ж̇амб̣уд̣̇ийбассаа’’д̇и. (ид̇иву. адта. 90),
д̇ат̇аа –
‘‘яасмим̣ махаанаама самаяз арияасааваго д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ ануссарад̇и, нзвасса д̇асмим̣ самаяз рааг̇абарияудтид̇ам̣ жид̇д̇ам̣ ход̇и, на д̣̇оса…бз… на мохабарияудтид̇ам̣ жид̇д̇ам̣ ход̇ий’’д̇иаад̣̇и (а. ни. 6.10; 11.11),
‘‘аран̃н̃з ругкамуулз ваа…бз…
бхаяам̣ ваа чамбхид̇ад̇д̇ам̣ ваа,
ломахам̣со на хзссад̇ий’’д̇и жа. (сам̣. ни. 2.249);
д̇ад̇т̇а яасса вад̇т̇уд̇д̇аяасса ванд̣̇анам̣ гад̇д̇угаамо, д̇асса г̇ун̣аад̇исаяаяог̇асанд̣̇ассанад̇т̇ам̣ ‘‘гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяа’’нд̇иаад̣̇инаа г̇аат̇аад̇д̇аяамааха. г̇ун̣аад̇исаяаяог̇зна хи ванд̣̇анаарахабхааво, ванд̣̇анаарахз жа гад̇аа ванд̣̇анаа яат̇аад̇хиббзд̇ам̣ баяож̇анам̣ саад̇хзд̇ийд̇и. д̇ад̇т̇а яассаа д̣̇зсанааяа сам̣ван̣н̣анам̣ гад̇д̇угаамо. саа на винаяад̣̇зсанаа вияа гарун̣ааббад̇хаанаа, нааби абхид̇хаммад̣̇зсанаа вияа бан̃н̃ааббад̇хаанаа гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяам̣.
д̇ад̇т̇а гин̃жааби барзсам̣ хид̇обасам̣хаарасукаад̣̇иабарихаанижчанасабхаавад̇ааяа, б̣яаабаад̣̇аарад̇ийнам̣ уж̇увибажжанийгад̇ааяа жа барасад̇д̇асанд̇аанаг̇ад̇асанд̇аабавижчзд̣̇анаагаараббавад̇д̇ияаа мзд̇д̇аамуд̣̇ид̇аанамби жид̇д̇асийд̇алабхаавагааран̣ад̇аа убалаб̣бхад̇и, д̇ат̇ааби барад̣̇угкаабанаяанаагаараббавад̇д̇ияаа баруубад̇аабаасаханарасаа авихим̣саабхууд̇аа гарун̣аава висзсзна бхаг̇авад̇о жид̇д̇асса жид̇д̇абассад̣̇д̇хи вияа сийд̇ибхааванимид̇д̇анд̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяа’’нд̇и. гарун̣аамукзна ваа мзд̇д̇аамуд̣̇ид̇аанамби хад̣̇аяасийд̇алабхаавагааран̣ад̇аа вуд̇д̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. ат̇а ваа асаад̇хааран̣ан̃аан̣ависзсаниб̣анд̇ханабхууд̇аа саад̇исаяам̣ ниравасзсан̃жа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ам̣ вияа сависаяаб̣яаабид̇ааяа махаагарун̣аабхаавам̣ убаг̇ад̇аа гарун̣аава бхаг̇авад̇о ад̇исаязна хад̣̇аяасийд̇алабхаавахзд̇ууд̇и ааха ‘‘гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяа’’нд̇и. ат̇а ваа сад̇иби мзд̇д̇аамуд̣̇ид̇аанам̣ саад̇исаяз хад̣̇аяасийд̇ибхааваниб̣анд̇ханад̇д̇з сагалаб̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣ависзсагааран̣ад̇ааяа д̇аасамби гааран̣анд̇и гарун̣аава бхаг̇авад̇о ‘‘хад̣̇аяасийд̇алабхаавагааран̣а’’нд̇и вуд̇д̇аа. гарун̣аанид̣̇аанаа хи саб̣б̣зби б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аа. гарун̣аанубхааваниб̣б̣аабияамаанасам̣саарад̣̇угкасанд̇аабасса хи бхаг̇авад̇о барад̣̇угкаабанаяанагаамад̇ааяа анзгааниби асан̇кязяяаани габбаанам̣ агиланд̇аруубассзва ниравасзсаб̣уд̣̇д̇хагарад̇хаммасамбхаран̣анирад̇асса самад̇хиг̇ад̇ад̇хаммаад̇хибад̇зяяасса жа саннихид̇зсуби сад̇д̇асан̇каарасамубанийд̇ахад̣̇аяуубад̇аабанимид̇д̇зсу на ийсагамби жид̇д̇асийд̇ибхаавасса ан̃н̃ат̇ад̇д̇амахосийд̇и. зд̇асмин̃жа ад̇т̇авигаббз д̇ийсуби авад̇т̇аасу бхаг̇авад̇о гарун̣аа сан̇г̇ахид̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣.
баж̇аанаад̇ийд̇и бан̃н̃аа, яат̇аасабхаавам̣ багаарзхи бадивиж̇жхад̇ийд̇и ад̇т̇о. бан̃н̃аава н̃зяяааваран̣аббахаанад̇о багаарзхи д̇хаммасабхааваж̇од̇анадтзна баж̇ж̇од̇од̇и бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇о. саваасанаббахаанад̇о висзсзна хад̇ам̣ самуг̇гхаад̇ид̇ам̣ вихад̇ам̣, бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇зна вихад̇ам̣ бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇ам̣. муяханд̇и д̇зна, саяам̣ ваа муяхад̇и, моханамад̇д̇амзва ваа д̇анд̇и мохо, авиж̇ж̇аа, свзва висаяасабхаавабадижчаад̣̇анад̇о анд̇хагаарасаригкад̇ааяа д̇амо вияаад̇и д̇амо, бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇о бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇амам̣. саб̣б̣зсамби ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇ама’’нд̇и.
ат̇а ваа анд̇арзна баробад̣̇зсам̣ ад̇д̇ано санд̇аанз ажжанд̇ам̣ авиж̇ж̇анд̇хагааравиг̇амасса ниб̣б̣ад̇д̇ид̇ад̇д̇аа, д̇ат̇аа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ааяа б̣алзсу жа васийбхаавасса самад̇хиг̇ад̇ад̇д̇аа, барасанд̇ад̇ияан̃жа д̇хаммад̣̇зсанаад̇исаяаанубхаавзна саммад̣̇зва д̇асса бавад̇д̇ид̇ад̇д̇аа бхаг̇аваава висзсад̇о мохад̇амавиг̇амзна т̇омзд̇аб̣б̣од̇и ааха ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇ама’’нд̇и. имасмин̃жа ад̇т̇авигаббз ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇о’’д̇и бад̣̇зна бхаг̇авад̇о бадивзд̇хабан̃н̃аа вияа д̣̇зсанаабан̃н̃ааби сааман̃н̃анид̣̇д̣̇зсзна, згасзсанаязна ваа сан̇г̇ахид̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣.
ат̇а ваа бхаг̇авад̇о н̃аан̣асса н̃зяяабарияанд̇игад̇д̇аа сагалан̃зяяад̇хаммасабхаавааваб̣од̇ханасамад̇т̇зна анааваран̣ан̃аан̣асан̇каад̇зна бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇зна саб̣б̣ан̃зяяад̇хаммасабхааважчаад̣̇агасса моханд̇хагаарасса вид̇хамид̇ад̇д̇аа анан̃н̃асаад̇хааран̣о бхаг̇авад̇о мохад̇амавинаасод̇и гад̇ваа вуд̇д̇ам̣ ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇ама’’нд̇и. зд̇т̇а жа мохад̇амавид̇хамананд̇з ад̇хиг̇ад̇ад̇д̇аа анааваран̣ан̃аан̣ам̣ гааран̣уубажаарзна сасанд̇аанз мохад̇амавид̇хамананд̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. абхинийхаарасамбад̇д̇ияаа саваасанаббахаанамзва хи гилзсаанам̣ н̃зяяааваран̣аббахаананд̇и, барасанд̇аанз бана мохад̇амавид̇хаманасса гааран̣абхаавад̇о анааваран̣ан̃аан̣ам̣ ‘‘мохад̇амавид̇хамана’’нд̇и вужжад̇ийд̇и.
гим̣ бана гааран̣ам̣ авиж̇ж̇аасамуг̇гхаад̇оязвзго бахаанасамбад̇д̇ивасзна бхаг̇авад̇о т̇оманаанимид̇д̇ам̣ г̇аяхад̇и, на бана саад̇исаяам̣ ниравасзсагилзсаббахаананд̇и? д̇аббахаанаважанзнзва д̇ад̣̇згадтад̇ааяа сагаласам̣гилзсаг̇ан̣асамуг̇гхаад̇асса ж̇од̇ид̇абхаавад̇о. на хи со д̇аад̣̇исо гилзсо ад̇т̇и, яо ниравасзсаавиж̇ж̇ааббахаанзна на бахийяад̇ийд̇и.
ат̇а ваа виж̇ж̇аа вияа сагалагусалад̇хаммасамуббад̇д̇ияаа ниравасзсаагусалад̇хамманиб̣б̣ад̇д̇ияаа сам̣саараббавад̇д̇ияаа жа авиж̇ж̇аа бад̇хаанагааран̣анд̇и д̇аб̣б̣игхаад̇аважанзна ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇ама’’нд̇и.
нараа санараамаралогаг̇арум̣. зд̇зна д̣̇звамануссаанам̣ вияа д̇ад̣̇авасидтасад̇д̇аанамби яат̇аарахам̣ г̇ун̣ависзсаавахад̇ааяа бхаг̇авад̇о убагаарид̇ам̣ д̣̇ассзд̇и. на жзд̇т̇а бад̇хаанааббад̇хаанабхааво жод̣̇зд̇аб̣б̣о. ан̃н̃о хи сад̣̇д̣̇аггамо, ан̃н̃о ад̇т̇аггамо. зд̣̇исзсу хи самаасабад̣̇зсу бад̇хаанамби аббад̇хаанам̣ вияа нид̣̇д̣̇исийяад̇и яат̇аа ‘‘сарааж̇игааяа барисааяаа’’д̇и (жуул̣ава. 336). гааман̃жзд̇т̇а сад̇д̇асан̇каарогаасавасзна д̇ивид̇хо лого, г̇арубхаавасса бана ад̇хиббзд̇ад̇д̇аа г̇аругаран̣асамад̇т̇ассзва яуж̇ж̇анад̇о сад̇д̇алогасса васзна ад̇т̇о г̇ахзд̇аб̣б̣о. со хи логийяанд̇и зд̇т̇а бун̃н̃абаабаани д̇аб̣б̣ибааго жаад̇и ‘‘лого’’д̇и вужжад̇и. амараг̇г̇ахан̣зна жзд̇т̇а убабад̇д̇ид̣̇зваа ад̇хиббзд̇аа.
ат̇а ваа самуухад̇т̇о логасад̣̇д̣̇о самуд̣̇ааяавасзна логийяад̇и бан̃н̃аабийяад̇ийд̇и. саха нарзхийд̇и санараа, санараа жа д̇з амараа жаад̇и санараамараа, д̇зсам̣ логод̇и санараамаралогод̇и буриманаязнзва яож̇зд̇аб̣б̣ам̣. амарасад̣̇д̣̇зна жзд̇т̇а висуд̣̇д̇хид̣̇звааби сан̇г̇аяханд̇и. д̇з хи маран̣аабхаавад̇о барамад̇т̇ад̇о амараа. нараамараанам̣язва жа г̇ахан̣ам̣ уггадтанид̣̇д̣̇зсавасзна яат̇аа ‘‘сад̇т̇аа д̣̇звамануссаана’’нд̇и (д̣̇ий. ни. 1.157). д̇ат̇аа хи саб̣б̣аанад̇т̇абарихаарабуб̣б̣ан̇г̇амааяа ниравасзсахид̇асукавид̇хаанад̇аббарааяа нирад̇исаяааяа баяог̇асамбад̇д̇ияаа сад̣̇звамануссааяа баж̇ааяа ажжанд̇уубагаарид̇ааяа абаримид̇анирубамаббабхааваг̇ун̣ависзсасаман̇г̇ид̇ааяа жа саб̣б̣асад̇д̇уд̇д̇амо бхаг̇аваа абаримаан̣аасу логад̇хаад̇уусу абаримаан̣аанам̣ сад̇д̇аанам̣ уд̇д̇амаг̇ааравадтаанам̣. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘санараамаралогаг̇ару’’нд̇и.
собханам̣ г̇ад̇ам̣ г̇аманам̣ зд̇ассаад̇и суг̇ад̇о. бхаг̇авад̇о хи взнзяяаж̇анубасан̇гаманам̣ зганд̇зна д̇зсам̣ хид̇асуканибпаад̣̇анад̇о собханам̣, д̇ат̇аа суг̇ад̇ам̣.
бун̃н̃абаабагаммзхи убабаж̇ж̇анавасзна г̇анд̇аб̣б̣ад̇о г̇ад̇ияо, убабад̇д̇ибхавависзсаа. д̇аа бана нираяаад̣̇ивасзна бан̃жавид̇хаа. д̇аахи сагалассаби бхаваг̇аамигаммасса арияамаг̇г̇аад̇хиг̇амзна авибаагаарахабхаавагаран̣зна нивад̇д̇ид̇ад̇д̇аа бхаг̇аваа бан̃жахиби г̇ад̇ийхи судту муд̇д̇о висам̣яуд̇д̇од̇и ааха ‘‘г̇ад̇ивимуд̇д̇а’’нд̇и. зд̇зна бхаг̇авад̇о гад̇т̇ажиби г̇ад̇ияаа абарияаабаннад̇ам̣ д̣̇ассзд̇и, яад̇о бхаг̇аваа ‘‘д̣̇зваад̇ид̣̇зво’’д̇и вужжад̇и. д̇знзвааха –
‘‘язна д̣̇звуубабад̇яасса, г̇анд̇хаб̣б̣о ваа вихан̇г̇амо;
яагкад̇д̇ам̣ язна г̇ажчзяяам̣, мануссад̇д̇ан̃жа аб̣б̣аж̇з;
д̇з маяхам̣ аасаваа кийн̣аа, вид̣̇д̇хасд̇аа винал̣ийгад̇аа’’д̇и. (а. ни. 4.36);
д̇ам̣д̇ам̣г̇ад̇исам̣вад̇д̇анагаанан̃хи гаммагилзсаанам̣ аг̇г̇амаг̇г̇зна б̣од̇химуулзязва суббахийнад̇д̇аа над̇т̇и бхаг̇авад̇о г̇ад̇ибарияаабаннад̇аад̇и ажжанд̇амзва бхаг̇аваа саб̣б̣абхаваяониг̇ад̇и-вин̃н̃аан̣адтид̇и-сад̇д̇аавааса-сад̇д̇анигааязхи баримуд̇д̇о, д̇ам̣ г̇ад̇ивимуд̇д̇ам̣. ванд̣̇зд̇и намаами, т̇омзмийд̇и ваа ад̇т̇о.
ат̇а г̇ад̇ивимуд̇д̇анд̇и анубаад̣̇исзсаниб̣б̣аанад̇хаад̇уббад̇д̇ияаа бхаг̇аванд̇ам̣ т̇омзд̇и. зд̇т̇а хи д̣̇вийхи аагаарзхи бхаг̇авад̇о т̇оманаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа ад̇д̇ахид̇асамбад̇д̇ид̇о барахид̇абадибад̇д̇ид̇о жа. д̇зсу ад̇д̇ахид̇асамбад̇д̇и анааваран̣ан̃аан̣аад̇хиг̇амад̇о саваасанаанам̣ саб̣б̣зсам̣ гилзсаанам̣ ажжанд̇аббахаанад̇о анубаад̣̇исзсаниб̣б̣аанаббад̇д̇ид̇о жа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа, барахид̇абадибад̇д̇и лаабхасаггаараад̣̇инирабзгкажид̇д̇асса саб̣б̣ад̣̇угканияяаанигад̇хаммад̣̇зсанад̇о вируд̣̇д̇хзсуби нижжам̣ хид̇аж̇жхаасаяад̇о н̃аан̣абарибаагагаалааг̇аманад̇о жа. саа банзд̇т̇а аасаяад̇о баяог̇ад̇о жа д̣̇увид̇хаа барахид̇абадибад̇д̇и, д̇ивид̇хаа жа ад̇д̇ахид̇асамбад̇д̇и багаасид̇аа ход̇и. гат̇ам̣? ‘‘гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяа’’нд̇и зд̇зна аасаяад̇о барахид̇абадибад̇д̇и, саммааг̇ад̣̇анад̇т̇зна суг̇ад̇асад̣̇д̣̇зна баяог̇ад̇о барахид̇абадибад̇д̇и, ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇амам̣ г̇ад̇ивимуд̇д̇а’’нд̇и зд̇зхи жад̇усажжабадивзд̇хад̇т̇зна жа суг̇ад̇асад̣̇д̣̇зна д̇ивид̇хааби ад̇д̇ахид̇асамбад̇д̇и, авасидтадтзна
ат̇а ваа д̇ийхи аагаарзхи бхаг̇авад̇о т̇оманаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа – хзд̇уд̇о палад̇о убагаарад̇о жа. д̇ад̇т̇а хзд̇у махаагарун̣аа, саа батамабад̣̇зна д̣̇ассид̇аа. палам̣ жад̇уб̣б̣ид̇хам̣ н̃аан̣асамбад̣̇аа бахаанасамбад̣̇аа аанубхаавасамбад̣̇аа руубагааяасамбад̣̇аа жаад̇и. д̇аасу н̃аан̣абахаанасамбад̣̇аа д̣̇уд̇ияабад̣̇зна сажжабадивзд̇хад̇т̇зна жа суг̇ад̇асад̣̇д̣̇зна багаасид̇аа хонд̇и, аанубхаавасамбад̣̇аа бана д̇ад̇ияабад̣̇зна, руубагааяасамбад̣̇аа яат̇аавуд̇д̇агааяаг̇аманасобханад̇т̇зна суг̇ад̇асад̣̇д̣̇зна лагкан̣аануб̣яан̃ж̇анабаарибуурияаа винаа д̇ад̣̇абхаавад̇о. убагааро ананд̇арам̣ аб̣аахирам̣ гарид̇ваа д̇ивид̇хаяаанамукзна вимуд̇д̇ид̇хаммад̣̇зсанаа. со саммааг̇ад̣̇анад̇т̇зна суг̇ад̇асад̣̇д̣̇зна багаасид̇о ход̇ийд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣.
д̇ад̇т̇а ‘‘гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяа’’нд̇и зд̇зна саммаасамб̣од̇хияаа муулам̣ д̣̇ассзд̇и. махаагарун̣аасан̃жод̣̇ид̇амаанасо хи бхаг̇аваа сам̣саарабан̇гад̇о сад̇д̇аанам̣ самуд̣̇д̇харан̣ад̇т̇ам̣ гад̇аабхинийхааро анубуб̣б̣зна баарамияо буурзд̇ваа ануд̇д̇арам̣ саммаасамб̣од̇хим̣ ад̇хиг̇ад̇од̇и гарун̣аа саммаасамб̣од̇хияаа муулам̣. ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇ама’’нд̇и зд̇зна саммаасамб̣од̇хим̣ д̣̇ассзд̇и
зд̇т̇а жа гарун̣ааг̇ахан̣зна логиязсу махаг̇г̇ад̇абхааваббад̇д̇аасаад̇хааран̣аг̇ун̣ад̣̇ийбанад̇о бхаг̇авад̇о саб̣б̣алогияаг̇ун̣асамбад̇д̇и д̣̇ассид̇аа ход̇и, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣абад̣̇адтаанамаг̇г̇ан̃аан̣ад̣̇ийбанад̇о саб̣б̣алогуд̇д̇араг̇ун̣асамбад̇д̇и. д̇ад̣̇убхаяаг̇г̇ахан̣асид̣̇д̇хо хи ад̇т̇о ‘‘санараамаралогаг̇ару’’нд̇иаад̣̇инаа вибан̃жийяад̇ийд̇и. гарун̣ааг̇ахан̣зна жа убаг̇аманам̣ нирубаггилзсам̣ д̣̇ассзд̇и, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна абаг̇аманам̣. д̇ат̇аа гарун̣ааг̇ахан̣зна логасаман̃н̃аануруубам̣ бхаг̇авад̇о бавад̇д̇им̣ д̣̇ассзд̇и логавохаарависаяад̇д̇аа
гарун̣ааг̇ахан̣зна махаагарун̣аасамаабад̇д̇ин̃аан̣асса г̇ахид̇ад̇д̇аа сзсаасаад̇хааран̣ан̃аан̣аани, ча абхин̃н̃аа, адтасу барисаасу агамбанан̃аан̣аани, д̣̇аса б̣алаани, жуд̣̇д̣̇аса б̣уд̣̇д̇хан̃аан̣аани, сол̣аса н̃аан̣ажарияаа, адтаараса б̣уд̣̇д̇хад̇хаммаа, жад̇ужад̇д̇аалийса н̃аан̣авад̇т̇ууни, сад̇д̇асад̇д̇ад̇ин̃аан̣авад̇т̇уунийд̇и звамаад̣̇ийнам̣ анзгзсам̣ бан̃н̃аабабхзд̣̇аанам̣ васзна н̃аан̣ажаарам̣ д̣̇ассзд̇и. д̇ат̇аа гарун̣ааг̇ахан̣зна жаран̣асамбад̇д̇им̣, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна виж̇ж̇аасамбад̇д̇им̣. гарун̣ааг̇ахан̣зна ад̇д̇аад̇хибад̇ид̇аа, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна д̇хаммаад̇хибад̇ид̇аа. гарун̣ааг̇ахан̣зна логанаат̇абхааво, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна
саб̣б̣зсан̃жа б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аанам̣ гарун̣аа аад̣̇и д̇аннид̣̇аанабхаавад̇о, бан̃н̃аа барияосаанам̣ д̇ад̇о уд̇д̇ари гаран̣ийяаабхаавад̇о. ид̇и аад̣̇ибарияосаанад̣̇ассанзна саб̣б̣з б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аа д̣̇ассид̇аа хонд̇и. д̇ат̇аа гарун̣ааг̇ахан̣зна сийлагканд̇хабуб̣б̣ан̇г̇амо самаад̇хигканд̇хо д̣̇ассид̇о ход̇и. гарун̣аанид̣̇аанан̃хи сийлам̣ д̇ад̇о баан̣аад̇ибаад̇аад̣̇ивирад̇иббавад̇д̇ид̇о, саа жа жхаанад̇д̇аяасамбаяог̇инийд̇и. бан̃н̃ааважанзна бан̃н̃аагканд̇хо. сийлан̃жа саб̣б̣аб̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аанам̣ аад̣̇и, самаад̇хи маж̇жхз, бан̃н̃аа барияосаананд̇и звамби аад̣̇имаж̇жхабарияосаанагаляаан̣ад̣̇ассанзна саб̣б̣з б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аа д̣̇ассид̇аа хонд̇и наяад̇о д̣̇ассид̇ад̇д̇аа. зсо зва хи ниравасзсад̇о б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аанам̣ д̣̇ассанубааяо, яад̣̇ид̣̇ам̣ наяаг̇г̇аахан̣ам̣. ан̃н̃ат̇аа го наама самад̇т̇о бхаг̇авад̇о г̇ун̣з анубад̣̇ам̣ ниравасзсад̇о д̣̇ассзд̇ум̣. д̇знзвааха –
‘‘б̣уд̣̇д̇хоби б̣уд̣̇д̇хасса бхан̣зяяа ван̣н̣ам̣;
габбамби жз ан̃н̃амабхаасамаано.
кийязт̇а
ван̣н̣о на кийязт̇а д̇ат̇ааг̇ад̇ассаа’’д̇и. (д̣̇ий. ни. адта. 1.305; 3.141; ма. ни. адта. 2.425; уд̣̇аа. адта. 53; аба. адта. 2.7.20; б̣у. вам̣. адта. 4.4; жарияаа. адта. 3.122 багин̣н̣агагат̇аа);
д̇знзва жа ааяасмад̇аа саарибуд̇д̇ад̇т̇зрзнаби б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣абарижчзд̣̇анам̣ бад̇и ануяуд̇д̇зна ‘‘но хзд̇ам̣, бханд̇з’’д̇и бадигкибид̇ваа ‘‘абижа мз, бханд̇з, д̇хамманваяо вид̣̇ид̇о’’д̇и (д̣̇ий. ни. 2.146) вуд̇д̇ам̣.
2. звам̣ сан̇кзбзна сагаласаб̣б̣ан̃н̃уг̇ун̣зхи бхаг̇аванд̇ам̣ абхид̇т̇авид̇ваа ид̣̇аани сад̣̇д̇хаммам̣ т̇омзд̇ум̣ ‘‘б̣уд̣̇д̇хобий’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а б̣уд̣̇д̇ход̇и гад̇д̇унид̣̇д̣̇зсо. б̣уд̣̇д̇хабхааванд̇и гамманид̣̇д̣̇зсо. бхаавзд̇ваа сажчигад̇ваад̇и жа буб̣б̣агаалагирияаанид̣̇д̣̇зсо яанд̇и анияамад̇о гамманид̣̇д̣̇зсо. убаг̇ад̇од̇и абарагаалагирияаанид̣̇д̣̇зсо. ванд̣̇зд̇и гирияаанид̣̇д̣̇зсо. д̇анд̇и нияаманам̣. д̇хамманд̇и ванд̣̇анагирияааяа гамманид̣̇д̣̇зсо. г̇ад̇амалам̣ ануд̇д̇аранд̇и жа д̇аб̣б̣исзсанам̣.
д̇ад̇т̇а б̣уд̣̇д̇хасад̣̇д̣̇асса д̇аава ‘‘б̣уж̇жхид̇аа сажжаанийд̇и б̣уд̣̇д̇хо, б̣од̇хзд̇аа баж̇ааяаад̇и б̣уд̣̇д̇хо’’д̇иаад̣̇инаа нид̣̇д̣̇зсанаязна (махаани. 192; жуул̣ани. 97) ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о. ат̇а ваа саваасанааяа ан̃н̃аан̣анид̣̇д̣̇ааяа ажжанд̇авиг̇амад̇о, б̣уд̣̇д̇хияаа ваа вигасид̇абхаавад̇о б̣уд̣̇д̇хаваад̇и б̣уд̣̇д̇хо ж̇ааг̇аран̣авигасанад̇т̇авасзна. ат̇а ваа гассажиби н̃зяяад̇хаммасса анаваб̣уд̣̇д̇хасса абхаавзна н̃зяяависзсасса гаммабхаавзна аг̇г̇ахан̣ад̇о гаммаважанижчааяа абхаавзна аваг̇аманад̇т̇авасзнзва гад̇д̇унид̣̇д̣̇зсо лаб̣бхад̇ийд̇и б̣уд̣̇д̇хаваад̇и б̣уд̣̇д̇хо яат̇аа ‘‘д̣̇игкид̇о на д̣̇ад̣̇аад̇ий’’д̇и. ад̇т̇ад̇о бана баарамид̇аабарибхаавид̇о саяамбхун̃аан̣зна саха ваасанааяа вихад̇авид̣̇д̇хасд̇аниравасзсагилзсо махаагарун̣аасаб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣аад̣̇иабаримзяяаг̇ун̣аг̇ан̣аад̇хааро канд̇хасанд̇аано б̣уд̣̇д̇хо. яат̇ааха –
‘‘б̣уд̣̇д̇ход̇и яо со бхаг̇аваа саяамбхуу. анаажарияаго буб̣б̣з анануссуд̇зсу д̇хаммзсу саамам̣ сажжаани абхисамб̣уж̇жхи, д̇ад̇т̇а жа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇о б̣алзсу жа васийбхаава’’нд̇и (махаани. 192; жуул̣ани. 97; бади. ма. 3.161).
аби-сад̣̇д̣̇о б̣уд̣̇д̇хабхааванд̇и саммаасамб̣од̇хим̣. бхаавзд̇ваад̇и уббаад̣̇зд̇ваа вад̣дхзд̇ваа жа. сажчигад̇ваад̇и бажжагкам̣ гад̇ваа. убаг̇ад̇од̇и бад̇д̇о, ад̇хиг̇ад̇од̇и ад̇т̇о. зд̇асса ‘‘б̣уд̣̇д̇хабхаава’’нд̇и зд̇зна самб̣анд̇хо. г̇ад̇амаланд̇и виг̇ад̇амалам̣, нид̣̇д̣̇осанд̇и ад̇т̇о. ванд̣̇зд̇и бан̣амаами, т̇омзми ваа. ануд̇д̇аранд̇и уд̇д̇арарахид̇ам̣, логуд̇д̇аранд̇и ад̇т̇о. д̇хамманд̇и яат̇аанусидтам̣ бадибаж̇ж̇амаанз абааяад̇о жа сам̣саарад̇о жа абад̇амаанз гад̇ваа д̇хаарзд̇ийд̇и д̇хаммо. аяан̃хзд̇т̇а сан̇кзбад̇т̇о – звам̣ вивид̇хаг̇ун̣аг̇ан̣асаманнааг̇ад̇о б̣уд̣̇д̇хоби бхаг̇аваа яам̣ арияамаг̇г̇асан̇каад̇ам̣ д̇хаммам̣ бхаавзд̇ваа, паланиб̣б̣аанасан̇каад̇ам̣ бана сажчигад̇ваа ануд̇д̇арам̣ саммаасамб̣од̇хим̣ ад̇хиг̇ад̇о, д̇амзд̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаанамби б̣уд̣̇д̇хабхаавахзд̇убхууд̇ам̣ саб̣б̣ад̣̇осамаларахид̇ам̣ ад̇д̇ано уд̇д̇арид̇араабхаавзна ануд̇д̇арам̣ бадивзд̇хасад̣̇д̇хаммам̣ намаамийд̇и. барияад̇д̇исад̣̇д̇хаммассааби д̇аббагаасанад̇д̇аа ид̇ха сан̇г̇ахо д̣̇адтаб̣б̣о.
ат̇а
зд̇т̇а жа ‘‘бхаавзд̇ваа’’д̇и зд̇зна виж̇ж̇аасамбад̣̇ааяа д̇хаммам̣ т̇омзд̇и, ‘‘сажчигад̇ваа’’д̇и зд̇зна вимуд̇д̇исамбад̣̇ааяа. д̇ат̇аа батамзна жхаанасамбад̣̇ааяа, д̣̇уд̇иязна вимогкасамбад̣̇ааяа. батамзна ваа самаад̇хисамбад̣̇ааяа, д̣̇уд̇иязна самаабад̇д̇исамбад̣̇ааяа. ат̇а ваа батамзна каязн̃аан̣абхаавзна, д̣̇уд̇иязна ануббаад̣̇зн̃аан̣абхаавзна. буримзна ваа виж̇ж̇уубамад̇ааяа, д̣̇уд̇иязна важ̇ируубамад̇ааяа. буримзна ваа вирааг̇асамбад̇д̇ияаа, д̣̇уд̇иязна нирод̇хасамбад̇д̇ияаа. д̇ат̇аа батамзна нияяаанабхаавзна, д̣̇уд̇иязна нисссаран̣абхаавзна. батамзна ваа хзд̇убхаавзна, д̣̇уд̇иязна асан̇кад̇абхаавзна. батамзна ваа д̣̇ассанабхаавзна, д̣̇уд̇иязна вивзгабхаавзна. батамзна ваа ад̇хибад̇ибхаавзна, д̣̇уд̇иязна амад̇абхаавзна д̇хаммам̣
3. звам̣ сан̇кзбзнзва саб̣б̣ад̇хаммаг̇ун̣зхи сад̣̇д̇хаммам̣ абхид̇т̇авид̇ваа ид̣̇аани арияасан̇гхам̣ т̇омзд̇ум̣ ‘‘суг̇ад̇ассаа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а суг̇ад̇ассаад̇и самб̣анд̇ханид̣̇д̣̇зсо, д̇асса ‘‘буд̇д̇аана’’нд̇и зд̇зна самб̣анд̇хо. орасаананд̇и буд̇д̇ависзсанам̣. маарасзнамат̇анаананд̇и орасабуд̇д̇абхаавз гааран̣анид̣̇д̣̇зсо. д̇зна гилзсаббахаанамзва бхаг̇авад̇о орасабуд̇д̇абхаавз гааран̣ам̣ ануж̇аанаад̇ийд̇и д̣̇ассзд̇и. адтаннанд̇и г̇ан̣анабарижчзд̣̇анид̣̇д̣̇зсо. д̇зна сад̇иби д̇зсам̣ сад̇д̇ависзсабхаавзна анзгасахассасан̇каабхаавз имам̣ г̇ан̣анабарижчзд̣̇ам̣ наад̇ивад̇д̇анд̇ийд̇и д̣̇ассзд̇и маг̇г̇адтапаладтабхааваанаад̇ивад̇д̇анад̇о. самууханд̇и самуд̣̇ааяанид̣̇д̣̇зсо. арияасан̇гханд̇и г̇ун̣ависидтасан̇гхаадабхааванид̣̇д̣̇зсо. д̇зна асабхиби арияабуг̇г̇алаанам̣ гааяасаамаг̇г̇ияам̣ арияасан̇гхабхаавам̣ д̣̇ассзд̇и д̣̇идтисийласааман̃н̃зна сам̣хад̇абхаавад̇о.
д̇ад̇т̇а ураси бхаваа ж̇аад̇аа сам̣вад̣̇д̇хаа жа орасаа. яат̇аа хи сад̇д̇аанам̣ орасабуд̇д̇аа ад̇д̇аж̇аад̇ад̇ааяа бид̇у санд̇агасса д̣̇ааяаж̇ж̇асса висзсзна бхааг̇ино хонд̇и, звамзва д̇зби арияабуг̇г̇алаа саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса д̇хаммассавананд̇з арияааяа ж̇аад̇ияаа ж̇аад̇ад̇ааяа бхаг̇авад̇о санд̇агасса вимуд̇д̇исукасса арияад̇хаммарад̇анасса жа зганд̇абхааг̇инод̇и орасаа вияа орасаа. ат̇а ваа бхаг̇авад̇о д̇хаммад̣̇зсанаанубхаавзна арияабхуумим̣ оггамамаанаа огганд̇аа жа арияасаавагаа бхаг̇авад̇о урзна вааяаамаж̇анид̇аабхиж̇аад̇ид̇ааяа ниббарияааязна ‘‘орасабуд̇д̇аа’’д̇и вад̇д̇аб̣б̣ад̇ам̣ араханд̇и. саавагзхи бавад̇д̇ияамаанааби хи д̇хаммад̣̇зсанаа ‘‘бхаг̇авад̇о д̇хаммад̣̇зсанаа’’ижжзва вужжад̇и д̇ам̣муулигад̇д̇аа лагкан̣аад̣̇ивисзсаабхаавад̇о жа.
яад̣̇иби ‘‘маарасзнамат̇анаана’’нд̇и. имасмим̣ банад̇т̇з ‘‘маарамаарасзнамат̇анаана’’нд̇и вад̇д̇аб̣б̣з ‘‘маарасзнамат̇анаана’’нд̇и згад̣̇зсасаруубзгасзсо гад̇од̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. ат̇а ваа канд̇хаабхисан̇каарамаараанам̣ вияа д̣̇звабуд̇д̇амаарассаби г̇ун̣амааран̣з сахааяабхаавуубаг̇аманад̇о гилзсаб̣алагааяо ‘‘сзнаа’’д̇и вужжад̇и. яат̇ааха ‘‘гаамаа д̇з батамаа сзнаа’’д̇иаад̣̇и (су. ни. 438; махаани. 28, 68, 149). саа жа д̇зхи д̣̇ияад̣дхасахассабхзд̣̇аа ананд̇абхзд̣̇аа ваа гилзсаваахиний сад̇ид̇хаммавижаяавийрияасамат̇аад̣̇иг̇ун̣абахаран̣зхи од̇хисо вимат̇ид̇аа вихад̇аа вид̣̇д̇хасд̇аа жаад̇и маарасзнамат̇анаа, арияасаавагаа. зд̇зна д̇зсам̣ бхаг̇авад̇о ануж̇аад̇абуд̇д̇ад̇ам̣ д̣̇ассзд̇и.
аарагад̇д̇аа гилзсзхи, анаяз на ирияанад̇о, аяз жа ирияанад̇о арияаа нируд̇д̇инаязна. ат̇а ваа сад̣̇звагзна логзна ‘‘саран̣а’’нд̇и аран̣ийяад̇о убаг̇анд̇аб̣б̣ад̇о убаг̇ад̇аанан̃жа д̇ад̣̇ад̇т̇асид̣̇д̇хид̇о арияаа, арияаанам̣ сан̇гход̇и арияасан̇гхо, арияо жа со сан̇гхо жаад̇и ваа арияасан̇гхо, д̇ам̣ арияасан̇гхам̣. бхаг̇авад̇о абарабхааг̇з б̣уд̣̇д̇хад̇хаммарад̇анаанамби самад̇хиг̇амо сан̇гхарад̇анаад̇хийнод̇и арияасан̇гхасса б̣ахуубагаарад̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ид̇хзва ‘‘сирасаа ванд̣̇з’’д̇и вуд̇д̇анд̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣.
зд̇т̇а жа ‘‘суг̇ад̇асса орасаанам̣ буд̇д̇аана’’нд̇и зд̇зна арияасан̇гхасса бабхавасамбад̣̇ам̣ д̣̇ассзд̇и, ‘‘маарасзнамат̇анаана’’нд̇и зд̇зна бахаанасамбад̣̇ам̣ сагаласам̣гилзсаббахаанад̣̇ийбанад̇о. ‘‘адтаннамби самууха’’нд̇и зд̇зна н̃аан̣асамбад̣̇ам̣ маг̇г̇адтапаладтабхаавад̣̇ийбанад̇о. ‘‘арияасан̇гха’’нд̇и зд̇зна бабхаавасамбад̣̇ам̣ д̣̇ассзд̇и саб̣б̣асан̇гхаанам̣ аг̇г̇абхаавад̣̇ийбанад̇о. ат̇а ваа ‘‘суг̇ад̇асса орасаанам̣ буд̇д̇аана’’нд̇и арияасан̇гхасса висуд̣̇д̇ханиссаяабхаавад̣̇ийбанам̣, ‘‘маарасзнамат̇анаана’’нд̇и саммаауж̇ун̃ааяасаамийжиббадибаннабхаавад̣̇ийбанам̣, ‘‘адтаннамби самууха’’нд̇и аахунзяяаад̣̇ибхаавад̣̇ийбанам̣, ‘‘арияасан̇гха’’нд̇и ануд̇д̇арабун̃н̃агкзд̇д̇абхаавад̣̇ийбанам̣. д̇ат̇аа ‘‘суг̇ад̇асса орасаанам̣ буд̇д̇аана’’нд̇и зд̇зна арияасан̇гхасса логуд̇д̇арасаран̣аг̇аманасаб̣бхаавам̣ д̣̇ийбзд̇и. логуд̇д̇арасаран̣аг̇аманзна хи д̇з бхаг̇авад̇о орасабуд̇д̇аа ж̇аад̇аа. ‘‘маарасзнамат̇анаана’’нд̇и зд̇зна абхинийхаарасамбад̣̇аасид̣̇д̇хам̣
4. звам̣ г̇аат̇аад̇д̇аязна сан̇кзбад̇о сагалаг̇ун̣асам̣гид̇д̇анамукзна рад̇анад̇д̇аяасса бан̣аамам̣ гад̇ваа ид̣̇аани д̇ам̣нибажжагаарам̣ яат̇аад̇хиббзд̇з баяож̇анз барин̣аамзнд̇о ‘‘ид̇и мз’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а рад̇иж̇ананадтзна рад̇анам̣, б̣уд̣̇д̇хад̇хаммасан̇гхаа. д̇зсан̃хи ‘‘ид̇иби со бхаг̇аваа’’д̇иаад̣̇инаа яат̇аабхууд̇аг̇ун̣з ааваж̇ж̇знд̇асса амад̇аад̇хиг̇амахзд̇убхууд̇ам̣ анаббагам̣ бийд̇ибаамож̇ж̇ам̣ уббаж̇ж̇ад̇и. яат̇ааха –
‘‘яасмим̣ махаанаама, самаяз арияасааваго д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ ануссарад̇и, нзвасса д̇асмим̣ самаяз рааг̇абарияудтид̇ам̣ жид̇д̇ам̣ ход̇и, на д̣̇оса…бз… на мохабарияудтид̇ам̣ жид̇д̇ам̣ ход̇и…бз… уж̇уг̇ад̇ажид̇д̇о ко махаанаама, арияасааваго лабхад̇и ад̇т̇авзд̣̇ам̣, лабхад̇и д̇хаммавзд̣̇ам̣, лабхад̇и д̇хаммуубасам̣хид̇ам̣ баамож̇ж̇ам̣, бамуд̣̇ид̇асса бийд̇и ж̇ааяад̇ий’’д̇иаад̣̇и (а. ни. 6.10; 11.11).
жид̇д̇ийгад̇аад̣̇ибхааво ваа рад̇анадто. вуд̇д̇ан̃хзд̇ам̣ –
‘‘жид̇д̇ийгад̇ам̣ махаг̇гхан̃жа, ад̇улам̣ д̣̇уллабхад̣̇ассанам̣;
аномасад̇д̇абарибхог̇ам̣, рад̇анам̣ д̇зна вужжад̇ий’’д̇и. (д̣̇ий. ни. адта. 2.33; сам̣. ни. адта. 3.5.223; ку. баа. адта. 6.3; су. ни. адта. 1.226; махаани. адта. 50);
жид̇д̇игад̇абхааваад̣̇аяо жа анан̃н̃асаад̇хааран̣аа б̣уд̣̇д̇хаад̣̇ийсу зва лаб̣бханд̇ийд̇и.
ванд̣̇анаава ванд̣̇анаамаяам̣ яат̇аа ‘‘д̣̇аанамаяам̣ сийламаяа’’нд̇и (д̣̇ий. ни. 3.305; ид̇иву. 60). ванд̣̇анаа жзд̇т̇а гааяаваажаажид̇д̇зхи д̇ин̣н̣ам̣ рад̇анаанам̣ г̇ун̣аниннад̇аа, т̇оманаа ваа. буж̇ж̇абхавапаланиб̣б̣ад̇д̇анад̇о бун̃н̃ам̣, ад̇д̇ано санд̇аанам̣ бунаад̇ийд̇и ваа. сувихад̇анд̇арааяод̇и судту вихад̇анд̇арааяо. зд̇зна ад̇д̇ано басаад̣̇асамбад̇д̇ияаа рад̇анад̇д̇аяасса жа кзд̇д̇абхаавасамбад̇д̇ияаа д̇ам̣ бун̃н̃ам̣ ад̇т̇аббагаасанасса убагхаад̇агаубад̣̇д̣̇аваанам̣ вихананз самад̇т̇анд̇и д̣̇ассзд̇и. худ̇ваад̇и буб̣б̣агаалагирияаа. д̇асса ‘‘ад̇т̇ам̣ багаасаяиссаамий’’д̇и зд̇зна самб̣анд̇хо. д̇ассаад̇и яам̣ рад̇анад̇д̇аяаванд̣̇анаамаяам̣ бун̃н̃ам̣, д̇асса. аанубхаавзнаад̇и б̣алзна.
5. звам̣ ‘‘маж̇жхимабамаан̣асуд̇д̇ан̇гид̇ассаа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а маж̇жхимабамаан̣асуд̇д̇ан̇гид̇ассаад̇и наад̇ид̣̇ийгханаад̇икуд̣̇д̣̇агабамаан̣зхи суд̇д̇анд̇зхи лагкид̇асса. яат̇аа хи д̣̇ийгхааг̇амз д̣̇ийгхабамаан̣аани суд̇д̇аани, яат̇аа жа сам̣яуд̇д̇ан̇г̇уд̇д̇арааг̇амзсу д̣̇вийсу куд̣̇д̣̇агабамаан̣аани, на звам̣ ид̇ха. ид̇ха бана бамаан̣ад̇о маж̇жхимаани суд̇д̇аани. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘маж̇жхимабамаан̣асуд̇д̇ан̇гид̇ассаад̇и наад̇ид̣̇ийгханаад̇икуд̣̇д̣̇агабамаан̣зхи суд̇д̇анд̇зхи лагкид̇ассад̇и ад̇т̇о’’д̇и. зд̇зна ‘‘маж̇жхимо’’д̇и аяам̣ имасса ад̇т̇аануг̇ад̇асаман̃н̃аад̇и д̣̇ассзд̇и. нану жа суд̇д̇аани зва ааг̇амо, гасса бана суд̇д̇зхи ан̇гананд̇и? сажжамзд̇ам̣ барамад̇т̇ад̇о, суд̇д̇аани бана убаад̣̇ааяа бан̃н̃ад̇д̇о ааг̇амо. яат̇зва хи ад̇т̇аб̣яан̃ж̇анасамуд̣̇ааяз ‘‘суд̇д̇а’’нд̇и вохааро, звам̣ суд̇д̇асамуд̣̇ааяз аяам̣ ‘‘ааг̇амо’’д̇и вохааро. ид̇хаад̇и имасмим̣ саасанз. ааг̇амиссанд̇и зд̇т̇а, зд̇зна зд̇асмаа ваа ад̇д̇ад̇т̇абарад̇т̇аад̣̇аяод̇и ааг̇амо, аад̣̇игаляаан̣аад̣̇иг̇ун̣асамбад̇д̇ияаа уд̇д̇амадтзна д̇ам̣д̇ам̣абхибад̇т̇ид̇асамид̣̇д̇хихзд̇уд̇ааяа бан̣д̣ид̇зхи варид̇аб̣б̣ад̇о варо, ааг̇амо жа со варо жаад̇и ааг̇амаваро. ааг̇амасаммад̇зхи ваа варод̇и ааг̇амаваро, маж̇жхимо жа со ааг̇амаваро жаад̇и маж̇жхимааг̇амаваро, д̇асса.
б̣уд̣̇д̇хаанам̣ ануб̣уд̣̇д̇хаанам̣ б̣уд̣̇д̇хаануб̣уд̣̇д̇хаа, б̣уд̣̇д̇хаанам̣ сажжабадивзд̇хам̣ ануг̇амма бадивид̣̇д̇хасажжаа аг̇г̇асаавагаад̣̇аяо арияаа. д̇зхи ад̇т̇асам̣ван̣н̣анааг̇ун̣асам̣ван̣н̣анаанам̣ васзна сам̣ван̣н̣ид̇асса. ат̇а ваа б̣уд̣̇д̇хаа жа ануб̣уд̣̇д̇хаа жа б̣уд̣̇д̇хаануб̣уд̣̇д̇хаад̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣. саммаасамб̣уд̣̇д̇хзнзва хи винаяасуд̇д̇аабхид̇хаммаанам̣ багин̣н̣агад̣̇зсанаад̣̇ивасзна яо батамам̣ ад̇т̇о вибхад̇д̇о, со зва бажчаа д̇асса д̇асса сам̣ван̣н̣анаавасзна сан̇г̇ийд̇игаарзхи сан̇г̇ахам̣ ааробид̇од̇и. бараваад̣̇амат̇анассаад̇и ан̃н̃ад̇ид̇т̇ияаанам̣ ваад̣̇аниммат̇анасса, д̇зсам̣ д̣̇идтиг̇ад̇абхан̃ж̇анассаад̇и ад̇т̇о. аяан̃хи сажжагасуд̇д̇ам̣ (ма. ни. 1.353) убаалисуд̇д̇аад̣̇ийсу (ма. ни. 2.56) сажжагаад̣̇ийнам̣ мижчааваад̣̇аниммат̇анад̣̇ийбанад̇о висзсад̇о ‘‘бараваад̣̇амат̇ано’’д̇и т̇омид̇од̇и. сам̣ван̣н̣анаасу жааяам̣ аажарияасса багад̇и, яаа д̇ам̣д̇ам̣сам̣ван̣н̣анаасу аад̣̇ид̇о д̇асса д̇асса сам̣ван̣н̣зд̇аб̣б̣асса д̇хаммасса висзсаг̇ун̣агид̇д̇анзна т̇оманаа. д̇ат̇аа хи суман̇г̇алавилаасинийсаарад̇т̇абагаасинийманорат̇абууран̣ийсу адтасаалинийаад̣̇ийсу жа яат̇ааггамам̣ ‘‘сад̣̇д̇хаавахаг̇ун̣асса, н̃аан̣аббабхзд̣̇аж̇ананасса, д̇хаммагат̇игабун̇г̇аваанам̣ вижид̇д̇абадибхаанаж̇ананасса, д̇асса г̇амбхийран̃аан̣зхи ог̇аал̣хасса абхин̣хасо наанаанаяавижид̇д̇асса абхид̇хаммассаа’’д̇иаад̣̇инаа т̇оманаа гад̇аа.
6. ад̇т̇о адтагат̇аа д̇т̇а-гаарасса дта-гаарам̣ гад̇ваа яат̇аа ‘‘д̣̇угкасса бийл̣анадто’’д̇и (бади. ма. 1.17; 2.8) аад̣̇ид̇од̇иаад̣̇имхи батамасан̇г̇ийд̇ияам̣. чал̣абхин̃н̃ад̇ааяа барамзна жид̇д̇иссарияабхаавзна саманнааг̇ад̇ад̇д̇аа жхаанаад̣̇ийсу бан̃жавид̇хавасид̇аасаб̣бхаавад̇о жа васино, т̇зраа махаагассабаад̣̇аяо. д̇зсам̣ сад̇зхи бан̃жахи. яаад̇и яаа адтагат̇аа. сан̇г̇ийд̇аад̇и ад̇т̇ам̣ багаасзд̇ум̣ яуд̇д̇адтаанз ‘‘аяам̣ зд̇асса ад̇т̇о, аяам̣ зд̇асса ад̇т̇о’’д̇и сан̇г̇ахзд̇ваа вуд̇д̇аа. анусан̇г̇ийд̇аа жа яасад̇т̇зраад̣̇ийхи бажчааби д̣̇уд̇ияад̇ад̇ияасан̇г̇ийд̇ийсу. иминаа ад̇д̇ано сам̣ван̣н̣анааяа ааг̇аманасуд̣̇д̇хим̣ д̣̇ассзд̇и.
7. сийхасса лаанад̇о г̇ахан̣ад̇о сийхал̣о, сийхагумааро. д̇ам̣вам̣саж̇аад̇ад̇ааяа д̇амб̣абан̣н̣ид̣̇ийбз кад̇д̇ияаанам̣, д̇зсам̣ ниваасад̇ааяа д̇амб̣абан̣н̣ид̣̇ийбасса жа сийхал̣абхааво взд̣̇ид̇аб̣б̣о. аабхад̇аад̇и ж̇амб̣уд̣̇ийбад̇о аанийд̇аа. ат̇аад̇и бажчаа. абарабхааг̇з хи нигааяанд̇аралад̣̇д̇хийхи асан̇гарад̇т̇ам̣ сийхал̣абхаасааяа адтагат̇аа табид̇аад̇и. д̇зна мууладтагат̇аа саб̣б̣асаад̇хааран̣аа на ход̇ийд̇и ид̣̇ам̣ ад̇т̇аббагаасанам̣ зганд̇зна гаран̣ийяанд̇и д̣̇ассзд̇и. д̇знзвааха ‘‘д̣̇ийбаваасийнамад̇т̇ааяаа’’д̇и. д̇ад̇т̇а д̣̇ийбаваасийнанд̇и ж̇амб̣уд̣̇ийбаваасийнам̣, сийхал̣ад̣̇ийбаваасийнам̣ ваа ад̇т̇ааяа сийхал̣абхаасааяа табид̇аад̇и яож̇анаа.
8. абанзд̇ваанаад̇и д̇ад̇од̇и адтагат̇аад̇о. аханд̇и ад̇д̇аанам̣ нид̣̇д̣̇исад̇и, манорамам̣ бхаасанд̇и мааг̇ад̇хабхаасам̣. саа хи сабхааванируд̇д̇ибхууд̇аа бан̣д̣ид̇аанам̣ манам̣ рамаяад̇ийд̇и. д̇знзвааха ‘‘д̇анд̇инаяаанужчавига’’нд̇и, баал̣иг̇ад̇ияаа ануломигам̣ баал̣ибхаасааяаанувид̇хааяининд̇и ад̇т̇о. виг̇ад̇ад̣̇осанд̇и асабхааванируд̇д̇ибхаасанд̇арарахид̇ам̣.
9. самаяам̣ авиломзнд̇од̇и сид̣̇д̇ханд̇ам̣ авирод̇хзнд̇о. зд̇зна ад̇т̇ад̣̇осаабхаавамааха. авируд̣̇д̇хад̇д̇аа зва хи т̇зраваад̣̇ааби ид̇ха багаасийяиссанд̇и. т̇зравам̣сад̣̇ийбаананд̇и т̇ирзхи сийлагканд̇хаад̣̇ийхи саманнааг̇ад̇ад̇д̇аа т̇зраа, махаагассабаад̣̇аяо. д̇зхи ааг̇ад̇аа аажарияабарамбараа т̇зравам̣со, д̇аббарияаабаннаа худ̇ваа ааг̇амаад̇хиг̇амасамбаннад̇д̇аа бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇зна д̇асса самуж̇ж̇аланад̇о т̇зравам̣сад̣̇ийбаа, махаавихаараваасино, д̇зсам̣. вивид̇хзхи аагаарзхи нижчийяад̇ийд̇и винижчаяо, г̇ан̣тидтаанзсу кийламад̣̇д̣̇анаагаарзна бавад̇д̇аа вимад̇ижчзд̣̇аний гат̇аа. судту нибун̣о сан̣хо винижчаяо зд̇зсанд̇и сунибун̣авинижчаяаа. ат̇а ваа винижчинод̇ийд̇и винижчаяо, яат̇аавуд̇д̇ад̇т̇ависаяам̣ н̃аан̣ам̣. судту нибун̣о чзго винижчаяо зд̇зсанд̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣. зд̇зна махаагассабаад̣̇ит̇зрабарамбараабхад̇о, д̇ад̇о зва жа авибарийд̇о сан̣хо сукумо махаавихаараваасийнам̣ винижчаяод̇и д̇асса бамаан̣абхууд̇ад̇ам̣ д̣̇ассзд̇и.
10. суж̇анасса жаад̇и жа-сад̣̇д̣̇о самбин̣д̣анад̇т̇о. д̇зна ‘‘на гзвалам̣ ж̇амб̣уд̣̇ийбаваасийнамзва ад̇т̇ааяа, ат̇а ко саад̇хуж̇анад̇осанад̇т̇ан̃жаа’’д̇и д̣̇ассзд̇и. д̇зна жа ‘‘д̇амб̣абан̣н̣ид̣̇ийбаваасийнамби ад̇т̇ааяаа’’д̇и аяамад̇т̇о сид̣̇д̇хо ход̇и уг̇г̇ахан̣аад̣̇исугарад̇ааяа д̇зсамби б̣ахугаарад̇д̇аа. жирадтид̇ад̇т̇анд̇и жирадтид̇иад̇т̇ам̣, жирагааладтид̇ияаад̇и ад̇т̇о. ид̣̇ан̃хи ад̇т̇аббагаасанам̣ авибарийд̇абад̣̇аб̣яан̃ж̇анасунигкзбасса ад̇т̇асунаяасса жа убааяабхаавад̇о сад̣̇д̇хаммасса жирадтид̇ияаа сам̣вад̇д̇ад̇и. вуд̇д̇ан̃хзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘‘д̣̇взмз, бхигкавз, д̇хаммаа сад̣̇д̇хаммасса тид̇ияаа асаммосааяа ананд̇арад̇хаанааяа сам̣вад̇д̇анд̇и. гад̇амз д̣̇вз? суннигкид̇д̇ан̃жа бад̣̇аб̣яан̃ж̇анам̣ ад̇т̇о жа сунийд̇о’’д̇и (а. ни. 2.20).
11. яам̣ ‘‘сийлагат̇аа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇знзвааха ‘‘на д̇ам̣ ид̇ха вижаараяиссаамий’’д̇и. ат̇а ваа яам̣ адтагат̇ам̣ гад̇д̇угаамо, д̇ад̣̇згад̣̇зсабхаавзна висуд̣̇д̇химаг̇г̇о г̇ахзд̇аб̣б̣од̇и гат̇игаанам̣ убад̣̇зсам̣ гаронд̇о д̇ад̇т̇а вижаарид̇ад̇хаммз уд̣̇д̣̇зсавасзна д̣̇ассзд̇и ‘‘сийлагат̇аа’’д̇иаад̣̇инаа. д̇ад̇т̇а сийлагат̇аад̇и жаарид̇д̇аваарид̇д̇аад̣̇ивасзна сийласса вид̇т̇аарагат̇аа. д̇худ̇ад̇хаммаад̇и бин̣д̣абаад̇иган̇г̇аад̣̇аяо д̇зраса гилзсад̇хунанагад̇хаммаа. гаммадтаанаани саб̣б̣аанийд̇и баал̣ияам̣ ааг̇ад̇аани адтад̇им̣са, адтагат̇ааяам̣ д̣̇взд̇и ниравасзсаани яог̇агаммасса бхааванааяа бавад̇д̇идтаанаани. жарияаавид̇хаанасахид̇од̇и рааг̇ажарид̇аад̣̇ийнам̣ сабхааваад̣̇ивид̇хаанзна сахид̇о. жхаанаани жад̇д̇аари руубааважараж̇жхаанаани, самаабад̇д̇ияо жад̇ассо аруубасамаабад̇д̇ияо. адтаби ваа бадилад̣̇д̇хамад̇д̇аани жхаанаани, самаабаж̇ж̇анавасийбхааваббад̇д̇ияаа самаабад̇д̇ияо. жхаанаани ваа руубааруубааважараж̇жхаанаани, самаабад̇д̇ияо паласамаабад̇д̇инирод̇хасамаабад̇д̇ияо.
12. логияалогуд̇д̇арабхзд̣̇аа ча абхин̃н̃ааяо саб̣б̣аа абхин̃н̃ааяо. н̃аан̣авибхан̇г̇аад̣̇ийсу (вибха. 751) ааг̇ад̇анаязна згавид̇хаад̣̇инаа бан̃н̃ааяа сам̣галзд̇ваа самбин̣д̣зд̇ваа нижчаяо бан̃н̃аасан̇галананижчаяо.
13. бажжаяад̇хаммаанам̣ хзд̇аад̣̇ийнам̣ бажжаяуббаннад̇хаммаанам̣ хзд̇убажжаяаад̣̇ибхааво бажжаяаагааро, д̇асса д̣̇зсанаа бажжаяаагаарад̣̇зсанаа, бадижжасамуббаад̣̇агат̇аад̇и ад̇т̇о. саа бана нигааяанд̇аралад̣̇д̇хисан̇гарарахид̇ад̇ааяа судту барисуд̣̇д̇хаа, гханавиниб̣бхог̇асса суд̣̇уггарад̇ааяа нибун̣аа сан̣хасукумаа, згад̇д̇анаяаад̣̇исахид̇аа жа д̇ад̇т̇а вижаарид̇аад̇и ааха ‘‘субарисуд̣̇д̇ханибун̣анаяаа’’д̇и. бадисамбхид̣̇аад̣̇ийсу ааг̇ад̇анаяам̣ ависсаж̇ж̇зд̇ваава вижаарид̇ад̇д̇аа авимуд̇д̇ад̇анд̇имаг̇г̇аа.
14. ид̇и бана саб̣б̣анд̇и ид̇и-сад̣̇д̣̇о барисамаабанз, бана-сад̣̇д̣̇о важанаалан̇гаарз, зд̇ам̣ саб̣б̣анд̇и ад̇т̇о. ид̇хаад̇и имиссаа адтагат̇ааяа. на д̇ам̣ вижаараяиссаами бунаруд̇д̇ибхаавад̇од̇и ад̇хиббааяо.
15. ид̣̇аани д̇ассзва авижааран̣асса зганд̇агааран̣ам̣ нид̣̇д̇хаарзнд̇о ‘‘маж̇жхз висуд̣̇д̇химаг̇г̇о’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а ‘‘маж̇жхз тад̇ваа’’д̇и зд̇зна маж̇жхадтабхаавад̣̇ийбанзна суман̇г̇алавилаасинийаад̣̇аяо вияа асаад̇хааран̣адтагат̇аад̇и д̣̇ассзд̇и. ‘‘висзсад̇о’’д̇и жа ид̣̇ам̣ винаяаабхид̇хаммаанамби висуд̣̇д̇химаг̇г̇о яат̇аарахам̣ ад̇т̇аван̣н̣анаа ход̇и зваад̇и гад̇ваа вуд̇д̇ам̣.
16. ижжзваад̇и ид̇и зва. д̇амбийд̇и висуд̣̇д̇химаг̇г̇амби. зд̇ааяаад̇и бабан̃жасууд̣̇анияаа. зд̇т̇а жа ‘‘сийхал̣ад̣̇ийбам̣ аабхад̇аа’’д̇иаад̣̇инаа адтагат̇аагаран̣асса нимид̇д̇ам̣ д̣̇ассзд̇и, ‘‘д̣̇ийбаваасийнамад̇т̇ааяа, суж̇анасса жа д̇удтад̇т̇ам̣, жирадтид̇ад̇т̇ан̃жа д̇хаммассаа’’д̇и зд̇зна баяож̇анам̣, ‘‘маж̇жхимааг̇амаварасса ад̇т̇ам̣ багаасаяиссаамий’’д̇и зд̇зна бин̣д̣ад̇т̇ам̣, ‘‘абанзд̇ваана д̇ад̇охам̣ сийхал̣абхааса’’нд̇иаад̣̇инаа, ‘‘сийлагат̇аа’’д̇иаад̣̇инаа жа гаран̣аббагаарам̣. сийлагат̇аад̣̇ийнам̣ авижааран̣амби хи ид̇ха гаран̣аббагааро зваад̇и.
г̇ант̇аарамбхагат̇ааван̣н̣анаа нидтид̇аа.
нид̣̇аанагат̇ааван̣н̣анаа
1. вибхааг̇аванд̇аанам̣ ‘‘д̇ад̇т̇а маж̇жхимасан̇г̇ийд̇и наамаа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇аад̇и яам̣ вуд̇д̇ам̣ ‘‘маж̇жхимааг̇амаварасса ад̇т̇ам̣ багаасаяиссаамий’’д̇и, д̇асмим̣ важанз. яаа маж̇жхимааг̇амабарияааязна маж̇жхимасан̇г̇ийд̇и вуд̇д̇аа, саа бан̣н̣аасаад̣̇ид̇о зд̣̇исаад̇и д̣̇ассзд̇и ‘‘маж̇жхимасан̇г̇ийд̇и наамаа’’д̇иаад̣̇инаа. д̇ад̇т̇аад̇и ваа ‘‘зд̇ааяа адтагат̇ааяа виж̇аанаат̇а маж̇жхимасан̇г̇ийд̇ияаа ад̇т̇а’’нд̇и зд̇т̇а яассаа маж̇жхимасан̇г̇ийд̇ияаа ад̇т̇ам̣ виж̇аанаат̇аад̇и вуд̇д̇ам̣, саа маж̇жхимасан̇г̇ийд̇и наама бан̣н̣аасаад̣̇ид̇о зд̣̇исаад̇и д̣̇ассзд̇и. бан̃жа д̣̇асагаа бан̣н̣аасаа, муулз аад̣̇имхи бан̣н̣аасаа, муулабхууд̇аа ваа бан̣н̣аасаа муулабан̣н̣аасаа. маж̇жхз бхаваа маж̇жхимаа, маж̇жхимаа жа саа бан̣н̣аасаа жаад̇и маж̇жхимабан̣н̣аасаа. убари уд̣̇д̇хам̣ бан̣н̣аасаа убарибан̣н̣аасаа. бан̣н̣аасад̇д̇аяасан̇г̇ахаад̇и бан̣н̣аасад̇д̇аяабариг̇ан̣анаа.
аяам̣ сан̇г̇ахо наама ж̇аад̇исан̃ж̇аад̇игирияааг̇ан̣анавасзна жад̇уб̣б̣ид̇хо. д̇ад̇т̇а ‘‘яаа жаавусо висаака, саммааваажаа, яо жа саммаагамманд̇о, яо жа саммааааж̇ийво
ваг̇г̇ад̇од̇и самуухад̇о, со банзд̇т̇а д̣̇асагавасзна взд̣̇ид̇аб̣б̣о. язбхуяязна хи саасанз д̣̇асагз ваг̇г̇авохааро. д̇знзвааха ‘‘згзгааяа бан̣н̣аасааяа бан̃жа бан̃жа ваг̇г̇з гад̇ваа’’д̇и. баннарасаваг̇г̇асамааяог̇аад̇и баннарасаваг̇г̇асам̣яог̇аад̇и ад̇т̇о. гзжи бана самааяог̇асад̣̇д̣̇ам̣ самуд̣̇ааяад̇т̇ам̣ вад̣̇анд̇и. бад̣̇ад̇од̇и зд̇т̇а адтагкаро г̇аат̇аабаад̣̇о ‘‘бад̣̇а’’нд̇и ад̇хиббзд̇о, д̇асмаа ‘‘агкарад̇о ча агкарасад̇асахассаани жад̇ураасийд̇уд̇д̇арасад̇аад̇хигаани жад̇ужад̇д̇аалийса сахассаани жа агкарааний’’д̇и баатзна ‘‘агкарад̇о сад̇д̇а агкарасад̇асахассаани жад̇д̇аалийсан̃жа сахассаани д̇збан̃н̃аасан̃жа агкарааний’’д̇и вуд̇д̇ам̣. зван̃хи бад̣̇абхаан̣аваараг̇ан̣анаахи агкараг̇ан̣анаа сам̣санд̣̇ад̇и, нзд̇арат̇аа. бхаан̣аваарод̇и жа д̣̇вад̇д̇им̣сагкараанам̣ г̇аат̇аанам̣ васзна ад̣дхад̇зяяаг̇аат̇аасад̇ам̣, аяан̃жа агкараг̇ан̣анаа бхаан̣аваараг̇ан̣анаа жа бад̣̇аг̇ан̣анаанусаарзна лад̣̇д̇хаад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. имамзва хи ад̇т̇ам̣ н̃аабзд̇ум̣ суд̇д̇аг̇ан̣анаананд̇арам̣ бхаан̣аваарз аг̇ан̣зд̇ваа бад̣̇аани г̇ан̣ид̇аани. д̇ад̇рид̣̇ам̣ вужжад̇и –
‘‘бхаан̣аваараа яат̇ааби хи, маж̇жхимасса багаасид̇аа;
убад̣дхабхаан̣авааро жа, д̇звийсад̇ибад̣̇аад̇хиго.
сад̇д̇а сад̇асахассаани, агкараанам̣ вибхааваяз;
жад̇д̇аалийса сахассаани, д̇збан̃н̃аасан̃жа агкара’’нд̇и.
анусанд̇хид̇од̇и ‘‘бужчаанусанд̇хиаж̇жхаасаяаанусанд̇хияат̇аанусанд̇хивасзна сан̇кзбад̇о д̇ивид̇хо анусанд̇хий’’д̇и. сан̇кзбзнзва жа жад̇уб̣б̣ид̇хо анусанд̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣о. д̇ад̇т̇а ‘‘звам̣ вуд̇д̇з ан̃н̃ад̇аро бхигку бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа ‘гим̣ ну ко, бханд̇з, оримам̣ д̇ийрам̣, гим̣ бааримам̣ д̇ийрам̣, го маж̇жхз сам̣сийд̣̇о, го т̇алз уссаад̣̇о, го мануссаг̇г̇аахо, го амануссаг̇г̇аахо, го аавад̇д̇аг̇г̇аахо, го анд̇обууд̇ибхааво’д̇и’’ (сам̣. ни. 4.241)? звам̣ бужчанд̇аанам̣ виссаж̇ж̇знд̇зна бхаг̇авад̇аа бавад̇д̇ид̇ад̣̇зсанаавасзна бужчаанусанд̇хий взд̣̇ид̇аб̣б̣о. ‘‘ат̇а ко ан̃н̃ад̇арасса бхигкуно звам̣ жзд̇асо баривид̇агго уд̣̇абаад̣̇и ‘ид̇и гира бхо руубам̣ анад̇д̇аа… взд̣̇анаа… сан̃н̃аа… сан̇каараа… вин̃н̃аан̣ам̣ анад̇д̇аа, анад̇д̇агад̇аани гаммаани гамад̇д̇аанам̣ пусиссанд̇ий’д̇и. ат̇а ко бхаг̇аваа д̇асса бхигкуно жзд̇асаа жзд̇обаривид̇аггаман̃н̃ааяа бхигкуу ааманд̇зси таанам̣ ко банзд̇ам̣, бхигкавз, виж̇ж̇ад̇и, яам̣ ид̇хзгажжо могхабурисо авид̣̇ваа авиж̇ж̇ааг̇ад̇о д̇ан̣хаад̇хибад̇зяязна жзд̇асаа сад̇т̇усаасанам̣ ад̇ид̇хаавид̇аб̣б̣ам̣ ман̃н̃зяяа ‘ид̇и гира бхо руубам̣ анад̇д̇аа…бз… пусиссанд̇ий’д̇и. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃ат̇а бараж̇жхаасаяаанусанд̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣о.
‘‘д̇асса маяхам̣ б̣раахман̣а зд̇ад̣̇ахоси ‘яам̣нуунаахам̣ яаа д̇аа рад̇д̇ияо абхин̃н̃аад̇аа абхилагкид̇аа жаад̇уд̣̇д̣̇асий бан̃жад̣̇асий адтамий жа багкасса, д̇ат̇ааруубаасу рад̇д̇ийсу яаани д̇аани аараамажзд̇ияаани ванажзд̇ияаани ругкажзд̇ияаани бхим̣санагаани саломахам̣саани, д̇ат̇ааруубзсу сзнаасанзсу вихарзяяам̣ аббзва наамаахам̣ бхаяабхзравам̣ бассзяяа’нд̇и’’ (ма. ни. 1.49) звам̣ бхаг̇авад̇аа, ‘‘д̇ад̇раавусо лобхо жа баабаго д̣̇осо жа баабаго лобхасса жа бахаанааяа д̣̇осасса жа бахаанааяа ад̇т̇и маж̇жхимаа бадибад̣̇аа, жагкугаран̣ий ад̇д̇аж̇жхаасаяаанусанд̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣о. язна бана д̇хаммзна аад̣̇имхи д̣̇зсанаа удтид̇аа, д̇асса ануруубад̇хаммавасзна ваа бадибагкад̇хаммавасзна ваа язсу суд̇д̇зсу убари д̣̇зсанаа ааг̇ажчад̇и, д̇зсам̣ васзна яат̇аанусанд̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣о. сзяяат̇ид̣̇ам̣ ааган̇кзяяасуд̇д̇з (ма. ни. 1.65) хздтаа сийлзна д̣̇зсанаа удтид̇аа, убари абхин̃н̃аа ааг̇ад̇аа. вад̇т̇усуд̇д̇з (ма. ни. 1.70) хздтаа гилзсзна д̣̇зсанаа удтид̇аа, убари б̣рахмавихаараа ааг̇ад̇аа. госамб̣агасуд̇д̇з (ма. ни. 1.491) хздтаа бхан̣д̣анзна д̣̇зсанаа удтид̇аа, убари сааран̣ийяад̇хаммаа ааг̇ад̇аа. гагажуубамз (ма. ни. 1.222) хздтаа агканд̇ияаа васзна д̣̇зсанаа удтид̇аа, убари гагажуубамаа ааг̇ад̇аад̇и.
вид̇т̇аарад̇о банзд̇т̇аад̇и звам̣ сан̇кзбад̇о д̇ивид̇хо жад̇уб̣б̣ид̇хо жа анусанд̇хи зд̇т̇а зд̇асмим̣ маж̇жхиманигааяз д̇асмим̣ д̇асмим̣ суд̇д̇з яат̇аарахам̣ вид̇т̇аарад̇о вибхаж̇ид̇ваа вин̃н̃ааяамаанаа навасад̇аад̇хигаани д̇ийн̣и анусанд̇хисахассаани хонд̇и. яат̇аа жзд̇ам̣ бан̣н̣аасаад̣̇ивибхааг̇аважанам̣ маж̇жхимасан̇г̇ийд̇ияаа саруубад̣̇ассанад̇т̇ам̣ ход̇и, звам̣ багкзбад̣̇осабарихаран̣ад̇т̇ан̃жа ход̇и. зван̃хи бан̣н̣аасаад̣̇ийсу вавад̇т̇ид̇зсу д̇аб̣б̣инимуд̇д̇ам̣ гин̃жи суд̇д̇ам̣ яаава згам̣ бад̣̇амби аанзд̇ваа имам̣ маж̇жхимасан̇г̇ийд̇ияаад̇и гассажи вад̇д̇ум̣ огаасо на сияаад̇и.
звам̣ бан̣н̣аасаваг̇г̇асуд̇д̇абхаан̣аваараанусанд̇хиб̣яан̃ж̇анад̇о маж̇жхимасан̇г̇ийд̇им̣ вавад̇т̇абзд̇ваа ид̣̇аани нам̣ аад̣̇ид̇о бадтааяа сам̣ван̣н̣зд̇угаамо ад̇д̇ано сам̣ван̣н̣анааяа д̇ассаа батамамахаасан̇г̇ийд̇ияам̣ нигкид̇д̇аануггамзнзва бавад̇д̇абхаавам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘д̇ад̇т̇а бан̣н̣аасаасу муулабан̣н̣аасаа аад̣̇ий’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а яат̇аабажжаяам̣ д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а д̣̇зсид̇ад̇д̇аа бан̃н̃ад̇д̇ад̇д̇аа жа виббагин̣н̣аанам̣ д̇хаммавинаяаанам̣ сан̇г̇ахзд̇ваа г̇ааяанам̣ батамамахаасан̇г̇ийд̇игаалз. нид̣̇ад̣̇аад̇и д̣̇зсанам̣ д̣̇зсагаалаад̣̇ивасзна авид̣̇ид̇ам̣ вид̣̇ид̇ам̣ гад̇ваа нид̣̇ассзд̇ийд̇и нид̣̇аанам̣, яо логиязхи ‘‘убог̇гхаад̇о’’д̇и ‘‘звам̣ мз суд̇анд̇иаад̣̇игам̣ ааяасмад̇аа аананд̣̇зна батамамахаасан̇г̇ийд̇игаалз вуд̇д̇ам̣ нид̣̇аанамаад̣̇ий’’д̇и. гааман̃жзд̇т̇а яассам̣ батамамахаасан̇г̇ийд̇ияам̣ нигкид̇д̇аануггамзна сам̣ван̣н̣анам̣ гад̇д̇угаамо, саа вид̇т̇аарад̇о вад̇д̇аб̣б̣аа. суман̇г̇алавилаасинияам̣ (д̣̇ий. ни. дий. 1.нид̣̇аанагат̇ааван̣н̣анаа) бана ад̇д̇анаа вид̇т̇аарид̇ад̇д̇аа д̇ад̇т̇зва г̇ахзд̇аб̣б̣аад̇и имиссаа сам̣ван̣н̣анааяа маханд̇ад̇ам̣ барихаранд̇о ‘‘саа банзсаа’’д̇иаад̣̇имааха.
нид̣̇аанагат̇ааван̣н̣анаа нидтид̇аа.