4. рааж̇аваг̇г̇о
1. гхадигаарасуд̇д̇ам̣
282. звам̣ мз суд̇ам̣ – згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа госалзсу жааригам̣ жарад̇и махад̇аа бхигкусан̇гхзна сад̣̇д̇хим̣. ат̇а ко бхаг̇аваа маг̇г̇аа оггамма ан̃н̃ад̇арасмим̣ бад̣̇зсз сид̇ам̣ баад̇ваагааси. ат̇а ко ааяасмад̇о аананд̣̇асса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘го ну ко хзд̇у, го бажжаяо бхаг̇авад̇о сид̇асса баад̇угаммааяа? на агааран̣зна на агааран̣з (сий.) д̇ат̇ааг̇ад̇аа сид̇ам̣ баад̇угаронд̇ий’’д̇и. ат̇а ко ааяасмаа аананд̣̇о згам̣сам̣ жийварам̣ уд̇д̇араасан̇г̇а (сяаа. гам̣.) гад̇ваа язна бхаг̇аваа д̇знан̃ж̇алим̣ бан̣аамзд̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘го ну ко, бханд̇з, хзд̇у, го бажжаяо бхаг̇авад̇о сид̇асса баад̇угаммааяа? на агааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇аа сид̇ам̣ баад̇угаронд̇ий’’д̇и. ‘‘бхууд̇абуб̣б̣ам̣, аананд̣̇а, имасмим̣ бад̣̇зсз взг̇ал̣ин̇г̇ам̣ взхалин̇г̇ам̣ (сий.), взбхалиг̇ам̣ (сяаа. гам̣.), взбхалин̇г̇ам̣ (бий.) наама г̇ааманиг̇амо ахоси ид̣̇д̇хо жзва пийд̇о жа б̣ахуж̇ано аагин̣н̣амануссо. взг̇ал̣ин̇г̇ам̣ ко, аананд̣̇а, г̇ааманиг̇амам̣ гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо убаниссааяа вихааси. ид̇ха суд̣̇ам̣, аананд̣̇а, гассабасса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса аараамо ахоси. ид̇ха суд̣̇ам̣, аананд̣̇а, гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо нисиннаго бхигкусан̇гхам̣ овад̣̇ад̇ий’’д̇и. ат̇а ко ааяасмаа аананд̣̇о жад̇уг̇г̇ун̣ам̣ сан̇гхаадим̣ бан̃н̃абзд̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘д̇зна хи, бханд̇з, бхаг̇аваа нисийд̣̇ад̇у зд̇т̇а. аяам̣ бхуумибад̣̇зсо д̣̇вийхи араханд̇зхи саммаасамб̣уд̣̇д̇хзхи барибхуд̇д̇о бхависсад̇ий’’д̇и. нисийд̣̇и бхаг̇аваа бан̃н̃ад̇д̇з аасанз. нисаж̇ж̇а ко бхаг̇аваа ааяасманд̇ам̣ аананд̣̇ам̣ ааманд̇зси –
‘‘бхууд̇абуб̣б̣ам̣, аананд̣̇а, имасмим̣ бад̣̇зсз взг̇ал̣ин̇г̇ам̣ наама г̇ааманиг̇амо ахоси ид̣̇д̇хо жзва пийд̇о жа б̣ахуж̇ано аагин̣н̣амануссо. взг̇ал̣ин̇г̇ам̣ ко, аананд̣̇а, г̇ааманиг̇амам̣ гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо убаниссааяа вихааси. ид̇ха суд̣̇ам̣, аананд̣̇а, гассабасса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса аараамо ахоси. ид̇ха суд̣̇ам̣, аананд̣̇а, гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо нисиннаго бхигкусан̇гхам̣ овад̣̇ад̇и.
283. ‘‘взг̇ал̣ин̇г̇з ко, аананд̣̇а, г̇ааманиг̇амз гхадигааро гхадийгааро (сий. бий.) наама гумбхагааро гассабасса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса убадтааго ахоси аг̇г̇убадтааго. гхадигаарасса ко, аананд̣̇а, гумбхагаарасса ж̇од̇ибаало наама маан̣аво сахааяо ахоси бияасахааяо. ат̇а ко, аананд̣̇а, гхадигааро гумбхагааро ж̇од̇ибаалам̣ маан̣авам̣ ааманд̇зси – ‘ааяаама, самма ж̇од̇ибаала, гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ д̣̇ассанааяа убасан̇гамиссаама. саад̇хусаммад̇ан̃хи мз д̇асса бхаг̇авад̇о д̣̇ассанам̣ арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хассаа’д̇и. звам̣ вуд̇д̇з, аананд̣̇а, ж̇од̇ибаало маан̣аво гхадигаарам̣ гумбхагаарам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘алам̣, самма гхадигаара. гим̣ бана д̇зна мун̣д̣агзна саман̣агзна д̣̇идтзнаа’д̇и? д̣̇уд̇ияамби ко, аананд̣̇а…бз… д̇ад̇ияамби ко, аананд̣̇а, гхадигааро гумбхагааро ж̇од̇ибаалам̣ маан̣авам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘ааяаама, самма ж̇од̇ибаала, гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ д̣̇ассанааяа убасан̇гамиссаама. саад̇хусаммад̇ан̃хи мз д̇асса бхаг̇авад̇о д̣̇ассанам̣ арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хассаа’д̇и. д̇ад̇ияамби ко, аананд̣̇а, ж̇од̇ибаало маан̣аво гхадигаарам̣ гумбхагаарам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘алам̣, самма гхадигаара. гим̣ бана д̇зна мун̣д̣агзна саман̣агзна д̣̇идтзнаа’д̇и? ‘д̇зна хи, самма ж̇од̇ибаала, сод̇д̇исинааним̣ сод̇д̇им̣ синааним̣ (сий. бий.), сод̇д̇исинаанам̣ (сяаа. гам̣. га.) аад̣̇ааяа аахара (га.) над̣̇им̣ г̇амиссаама синааяид̇у’нд̇и. ‘звам̣ саммаа’д̇и ко, аананд̣̇а, ж̇од̇ибаало маан̣аво гхадигаарасса гумбхагаарасса бажжассоси. ат̇а ко, аананд̣̇а, гхадигааро жа гумбхагааро ж̇од̇ибаало жа маан̣аво сод̇д̇исинааним̣ аад̣̇ааяа над̣̇им̣ аг̇амам̣су синааяид̇ум̣’.
284. ‘‘ат̇а ко, аананд̣̇а, гхадигааро гумбхагааро ж̇од̇ибаалам̣ маан̣авам̣ ааманд̇зси – ‘аяам̣, самма ж̇од̇ибаала, гассабасса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса авид̣̇уурз аараамо. ааяаама, самма ж̇од̇ибаала, гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ д̣̇ассанааяа убасан̇гамиссаама. саад̇хусаммад̇ан̃хи мз д̇асса бхаг̇авад̇о д̣̇ассанам̣ арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хассаа’д̇и. звам̣ вуд̇д̇з, аананд̣̇а, ж̇од̇ибаало маан̣аво гхадигаарам̣ гумбхагаарам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘алам̣, самма гхадигаара. гим̣ бана д̇зна мун̣д̣агзна саман̣агзна д̣̇идтзнаа’д̇и? д̣̇уд̇ияамби ко, аананд̣̇а…бз… д̇ад̇ияамби ко, аананд̣̇а, гхадигааро гумбхагааро ж̇од̇ибаалам̣ маан̣авам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘аяам̣, самма ж̇од̇ибаала, гассабасса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса авид̣̇уурз аараамо. ааяаама, самма ж̇од̇ибаала, гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ д̣̇ассанааяа убасан̇гамиссаама. саад̇хусаммад̇ан̃хи мз д̇асса бхаг̇авад̇о д̣̇ассанам̣ арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хассаа’д̇и. д̇ад̇ияамби ко, аананд̣̇а, ж̇од̇ибаало маан̣аво гхадигаарам̣ гумбхагаарам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘алам̣, самма гхадигаара. гим̣ бана д̇зна мун̣д̣агзна саман̣агзна д̣̇идтзнаа’д̇и? ат̇а ко, аананд̣̇а, гхадигааро гумбхагааро ж̇од̇ибаалам̣ маан̣авам̣ оваддигааяам̣ бараамасид̇ваа зд̇ад̣̇авожа – ‘аяам̣, самма ж̇од̇ибаала, гассабасса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса авид̣̇уурз аараамо. ааяаама, самма ж̇од̇ибаала, гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ д̣̇ассанааяа убасан̇гамиссаама. саад̇хусаммад̇ан̃хи мз д̇асса бхаг̇авад̇о д̣̇ассанам̣ арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хассаа’д̇и. ат̇а ко, аананд̣̇а, ж̇од̇ибаало маан̣аво оваддигам̣ виниваддзд̇ваа винивзтзд̇ваа (сий. сяаа. гам̣. бий.) гхадигаарам̣ гумбхагаарам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘алам̣, самма гхадигаара. гим̣ бана д̇зна мун̣д̣агзна саман̣агзна д̣̇идтзнаа’д̇и? ат̇а ко, аананд̣̇а, гхадигааро гумбхагааро ж̇од̇ибаалам̣ маан̣авам̣ сийсам̣нхаад̇ам̣ сасийсам̣ нахаад̇ам̣ (сий.), сийсанхаад̇ам̣ (сяаа. гам̣.) гзсзсу бараамасид̇ваа зд̇ад̣̇авожа – ‘аяам̣, самма ж̇од̇ибаала, гассабасса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса авид̣̇уурз аараамо. ааяаама, самма ж̇од̇ибаала, гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ д̣̇ассанааяа убасан̇гамиссаама . саад̇хусаммад̇ан̃хи мз д̇асса бхаг̇авад̇о д̣̇ассанам̣ арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хассаа’д̇и. ат̇а ко, аананд̣̇а, ж̇од̇ибааласса маан̣авасса зд̇ад̣̇ахоси – ‘ажчарияам̣ вад̇а, бхо, аб̣бхуд̇ам̣ вад̇а, бхо! яад̇ра хи наамааяам̣ гхадигааро гумбхагааро ид̇д̇араж̇ажжо самаано амхаагам̣ сийсам̣нхаад̇аанам̣ гзсзсу бараамасид̇аб̣б̣ам̣ ман̃н̃иссад̇и; на вад̇ид̣̇ам̣ гира орагам̣ ман̃н̃з бхависсад̇ий’д̇и; гхадигаарам̣ гумбхагаарам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘яаавад̇аад̣̇охиби яаавзд̇ад̣̇охиби (сий. сяаа. гам̣. бий.), самма гхадигаараа’д̇и? ‘яаавад̇аад̣̇охиби, самма ж̇од̇ибаала. д̇ат̇аа хи бана мз саад̇хусаммад̇ам̣ д̇асса бхаг̇авад̇о д̣̇ассанам̣ арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хассаа’д̇и. ‘д̇зна хи, самма гхадигаара, мун̃жа; г̇амиссаамаа’д̇и.
285. ‘‘ат̇а ко, аананд̣̇а, гхадигааро жа гумбхагааро ж̇од̇ибаало жа маан̣аво язна гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо д̇знубасан̇гамим̣су; убасан̇гамид̇ваа гхадигааро гумбхагааро гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. ж̇од̇ибаало бана маан̣аво гассабзна бхаг̇авад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна сад̣̇д̇хим̣ саммод̣̇и. саммод̣̇анийяам̣ гат̇ам̣ сааран̣ийяам̣ вийд̇исаарзд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко, аананд̣̇а, гхадигааро гумбхагааро гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘аяам̣ мз, бханд̇з, ж̇од̇ибаало маан̣аво сахааяо бияасахааяо. имасса бхаг̇аваа д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇уу’д̇и. ат̇а ко, аананд̣̇а, гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо гхадигааран̃жа гумбхагаарам̣ ж̇од̇ибаалан̃жа маан̣авам̣ д̇хаммияаа гат̇ааяа санд̣̇ассзси самаад̣̇абзси самуд̇д̇зж̇зси самбахам̣сзси. ат̇а ко, аананд̣̇а, гхадигааро жа гумбхагааро ж̇од̇ибаало жа маан̣аво гассабзна бхаг̇авад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна д̇хаммияаа гат̇ааяа санд̣̇ассид̇аа самаад̣̇абид̇аа самуд̇д̇зж̇ид̇аа самбахам̣сид̇аа гассабасса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса бхаасид̇ам̣ абхинанд̣̇ид̇ваа анумод̣̇ид̇ваа удтааяаасанаа гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа бад̣̇агкин̣ам̣ гад̇ваа баггамим̣су.
286. ‘‘ат̇а ко, аананд̣̇а, ж̇од̇ибаало маан̣аво гхадигаарам̣ гумбхагаарам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘имам̣ ну д̇вам̣, самма гхадигаара, д̇хаммам̣ сун̣анд̇о ат̇а жа бана аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ на баб̣б̣аж̇иссасий’д̇и? ‘нану мам̣, самма ж̇од̇ибаала, ж̇аанааси, анд̇хз ж̇ин̣н̣з маад̇аабид̇аро босзмий’д̇и? ‘д̇зна хи, самма гхадигаара, ахам̣ аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇иссаамий’д̇и. ат̇а ко, аананд̣̇а, гхадигааро жа гумбхагааро ж̇од̇ибаало жа маан̣аво язна гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо д̇знубасан̇гамим̣су ; убасан̇гамид̇ваа гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇им̣су. згаманд̇ам̣ нисинно ко, аананд̣̇а, гхадигааро гумбхагааро гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘аяам̣ мз, бханд̇з, ж̇од̇ибаало маан̣аво сахааяо бияасахааяо. имам̣ бхаг̇аваа баб̣б̣ааж̇зд̇уу’д̇и. алад̇т̇а ко, аананд̣̇а, ж̇од̇ибаало маан̣аво гассабасса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса санд̇игз баб̣б̣аж̇ж̇ам̣, алад̇т̇а убасамбад̣̇ам̣.
287. ‘‘ат̇а ко, аананд̣̇а, гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ажируубасамбаннз ж̇од̇ибаалз маан̣авз ад̣дхамаасубасамбаннз взг̇ал̣ин̇г̇з яат̇аабхиранд̇ам̣ вихарид̇ваа язна б̣аараан̣асий д̇зна жааригам̣ баггаами. анубуб̣б̣зна жааригам̣ жарамаано язна б̣аараан̣асий д̇ад̣̇авасари. д̇ад̇ра суд̣̇ам̣, аананд̣̇а, гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо б̣аараан̣асияам̣ вихарад̇и исибад̇анз миг̇ад̣̇ааяз . ассоси ко, аананд̣̇а, гигий гаасирааж̇аа – ‘гассабо гира бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо б̣аараан̣асим̣ ануббад̇д̇о б̣аараан̣асияам̣ вихарад̇и исибад̇анз миг̇ад̣̇ааяз’д̇и. ат̇а ко, аананд̣̇а, гигий гаасирааж̇аа бхад̣̇раани бхад̣̇раани яаанаани яож̇аабзд̇ваа бхад̣̇рам̣ бхад̣̇рам̣ бхад̣̇рам̣ (га.) яаанам̣ абхирухид̇ваа бхад̣̇рзхи бхад̣̇рзхи яаанзхи б̣аараан̣асияаа нияяааси махажжарааж̇аанубхаавзна махажжаа рааж̇аанубхаавзна (сий.), махад̇аа рааж̇аанубхаавзна (бий.) гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ д̣̇ассанааяа. яаавад̇игаа яаанасса бхууми яаанзна г̇анд̇ваа яаанаа бажжорохид̇ваа бад̇д̇игова язна гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисиннам̣ ко, аананд̣̇а, гигим̣ гаасирааж̇аанам̣ гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо д̇хаммияаа гат̇ааяа санд̣̇ассзси самаад̣̇абзси самуд̇д̇зж̇зси самбахам̣сзси. ат̇а ко, аананд̣̇а, гигий гаасирааж̇аа гассабзна бхаг̇авад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна д̇хаммияаа гат̇ааяа санд̣̇ассид̇о самаад̣̇абид̇о самуд̇д̇зж̇ид̇о самбахам̣сид̇о гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘ад̇хиваасзд̇у мз, бханд̇з, бхаг̇аваа сваад̇анааяа бхад̇д̇ам̣ сад̣̇д̇хим̣ бхигкусан̇гхзнаа’д̇и. ад̇хиваасзси ко, аананд̣̇а, гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо д̇ун̣хийбхаавзна. ат̇а ко, аананд̣̇а, гигий гаасирааж̇аа гассабасса бхаг̇авад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса ад̇хиваасанам̣ вид̣̇ид̇ваа удтааяаасанаа гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа бад̣̇агкин̣ам̣ гад̇ваа баггаами. ат̇а ко, аананд̣̇а, гигий гаасирааж̇аа д̇ассаа рад̇д̇ияаа ажжаязна сагз нивзсанз бан̣ийд̇ам̣ каад̣̇анийяам̣ бхож̇анийяам̣ бадияаад̣̇аабзд̇ваа бан̣д̣убудагасса бан̣д̣умудийгасса (сий. бий.), бан̣д̣умуд̣̇игасса (сяаа. гам̣.) саалино виг̇ад̇агаал̣агам̣ анзгасуубам̣ анзгаб̣яан̃ж̇анам̣, гассабасса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса гаалам̣ аарожаабзси – ‘гаало, бханд̇з, нидтид̇ам̣ бхад̇д̇а’нд̇и.
288. ‘‘ат̇а ко, аананд̣̇а, гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа язна гигисса гаасиран̃н̃о нивзсанам̣ д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бан̃н̃ад̇д̇з аасанз нисийд̣̇и сад̣̇д̇хим̣ бхигкусан̇гхзна. ат̇а ко, аананд̣̇а, гигий гаасирааж̇аа б̣уд̣̇д̇хаббамукам̣ бхигкусан̇гхам̣ бан̣ийд̇зна каад̣̇анийязна бхож̇анийязна сахад̇т̇аа санд̇аббзси самбаваарзси. ат̇а ко, аананд̣̇а, гигий гаасирааж̇аа гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ бхуд̇д̇аавим̣ онийд̇абад̇д̇абаан̣им̣ ан̃н̃ад̇арам̣ нийжам̣ аасанам̣ г̇ахзд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко, аананд̣̇а, гигий гаасирааж̇аа гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘ад̇хиваасзд̇у мз, бханд̇з, бхаг̇аваа б̣аараан̣асияам̣ вассааваасам̣; зваруубам̣ сан̇гхасса убадтаанам̣ бхависсад̇ий’д̇и. ‘алам̣, махаарааж̇а. ад̇хивуд̇т̇о мз вассааваасо’д̇и. д̣̇уд̇ияамби ко, аананд̣̇а… д̇ад̇ияамби ко, аананд̣̇а, гигий гаасирааж̇аа гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘ад̇хиваасзд̇у мз, бханд̇з, бхаг̇аваа б̣аараан̣асияам̣ вассааваасам̣; зваруубам̣ сан̇гхасса убадтаанам̣ бхависсад̇ий’д̇и. ‘алам̣, махаарааж̇а. ад̇хивуд̇т̇о мз вассааваасо’д̇и. ат̇а ко, аананд̣̇а, гигисса гаасиран̃н̃о ‘на мз гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ад̇хиваасзд̇и б̣аараан̣асияам̣ вассаавааса’нд̇и ахуд̣̇зва ан̃н̃ат̇ад̇д̇ам̣ , аху д̣̇оманассам̣. ат̇а ко, аананд̣̇а, гигий гаасирааж̇аа гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘ад̇т̇и ну ко, бханд̇з, ан̃н̃о гожи маяаа убадтаагад̇аро’д̇и?
‘‘‘ад̇т̇и, махаарааж̇а, взг̇ал̣ин̇г̇ам̣ наама г̇ааманиг̇амо. д̇ад̇т̇а гхадигааро наама гумбхагааро; со мз убадтааго аг̇г̇убадтааго. д̇уяхам̣ ко бана, махаарааж̇а, на мз гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ад̇хиваасзд̇и б̣аараан̣асияам̣ вассааваасанд̇и ад̇т̇зва ад̇т̇и (сий. бий.) ан̃н̃ат̇ад̇д̇ам̣, ад̇т̇и д̣̇оманассам̣. д̇аяид̣̇ам̣ гхадигаарасса гумбхагаарасса гхадигаарз гумбхагаарз (сий. сяаа. гам̣. бий.) над̇т̇и жа на жа бхависсад̇и. гхадигааро ко, махаарааж̇а, гумбхагааро б̣уд̣̇д̇хам̣ саран̣ам̣ г̇ад̇о, д̇хаммам̣ саран̣ам̣ г̇ад̇о, сан̇гхам̣ саран̣ам̣ г̇ад̇о. гхадигааро ко, махаарааж̇а, гумбхагааро баан̣аад̇ибаад̇аа бадивирад̇о, ад̣̇иннаад̣̇аанаа бадивирад̇о, гаамзсумижчаажаараа бадивирад̇о, мусааваад̣̇аа бадивирад̇о, сураамзраяамаж̇ж̇абамаад̣̇адтаанаа бадивирад̇о. гхадигааро ко, махаарааж̇а, гумбхагааро б̣уд̣̇д̇хз авзжжаббасаад̣̇зна саманнааг̇ад̇о, д̇хаммз авзжжаббасаад̣̇зна саманнааг̇ад̇о, сан̇гхз авзжжаббасаад̣̇зна саманнааг̇ад̇о, арияаганд̇зхи сийлзхи саманнааг̇ад̇о. гхадигааро ко, махаарааж̇а, гумбхагааро д̣̇угкз нигган̇ко, д̣̇угкасамуд̣̇аяз нигган̇ко, д̣̇угканирод̇хз нигган̇ко, д̣̇угканирод̇хаг̇ааминияаа бадибад̣̇ааяа нигган̇ко. гхадигааро ко, махаарааж̇а, гумбхагааро згабхад̇д̇иго б̣рахмажаарий сийлаваа галяаан̣ад̇хаммо. гхадигааро ко, махаарааж̇а, гумбхагааро нигкид̇д̇аман̣исуван̣н̣о абзд̇аж̇аад̇аруубараж̇ад̇о . гхадигааро ко, махаарааж̇а, гумбхагааро баннамусало на сахад̇т̇аа бат̇авим̣ кан̣ад̇и гумбхагааро на мусалзна на сахад̇т̇аа батавим̣ кан̣ад̇и (сяаа. гам̣. бий.), гумбхагааро на мусалзна сахад̇т̇аа бат̇авин̃жа кан̣ад̇и (га.). яам̣ ход̇и гуулабалуг̇г̇ам̣ ваа муусигуггаро муусигуггуро (сий. сяаа. гам̣. бий.) ваа д̇ам̣ гааж̇зна аахарид̇ваа бхааж̇анам̣ гарид̇ваа звамааха – ‘‘зд̇т̇а яо ижчад̇и д̇ан̣д̣улабадибхасд̇аани д̇ан̣д̣ула бабхивад̇д̇аани (сий. бий.) ваа муг̇г̇абадибхасд̇аани ваа гал̣ааяабадибхасд̇аани ваа нигкибид̇ваа яам̣ ижчад̇и д̇ам̣ харад̇уу’’д̇и. гхадигааро ко, махаарааж̇а, гумбхагааро анд̇хз ж̇ин̣н̣з маад̇аабид̇аро босзд̇и. гхадигааро ко, махаарааж̇а, гумбхагааро бан̃жаннам̣ орамбхааг̇ияаанам̣ сам̣яож̇анаанам̣ баригкаяаа обабаад̇иго д̇ад̇т̇а бариниб̣б̣ааяий анаавад̇д̇ид̇хаммо д̇асмаа логаа.
289. ‘‘‘згамид̣̇аахам̣ , махаарааж̇а, самаяам̣ взг̇ал̣ин̇г̇з наама г̇ааманиг̇амз вихараами. ат̇а кваахам̣, махаарааж̇а, буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа язна гхадигаарасса гумбхагаарасса маад̇аабид̇аро д̇знубасан̇гамим̣; убасан̇гамид̇ваа гхадигаарасса гумбхагаарасса маад̇аабид̇аро зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘‘ханд̣̇а, го ну ко аяам̣ бхаг̇г̇аво г̇ад̇о’’д̇и? ‘‘нигканд̇о ко д̇з, бханд̇з, убадтааго анд̇огумбхияаа од̣̇анам̣ г̇ахзд̇ваа барияог̇аа суубам̣ г̇ахзд̇ваа барибхун̃ж̇аа’’д̇и. ат̇а кваахам̣, махаарааж̇а, гумбхияаа од̣̇анам̣ г̇ахзд̇ваа барияог̇аа суубам̣ г̇ахзд̇ваа барибхун̃ж̇ид̇ваа удтааяаасанаа баггамим̣ баггаамим̣ (сяаа. гам̣. бий.). ат̇а ко, махаарааж̇а, гхадигааро гумбхагааро язна маад̇аабид̇аро д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа маад̇аабид̇аро зд̇ад̣̇авожа – ‘‘го гумбхияаа од̣̇анам̣ г̇ахзд̇ваа барияог̇аа суубам̣ г̇ахзд̇ваа барибхун̃ж̇ид̇ваа удтааяаасанаа багганд̇о’’д̇и? ‘‘гассабо, д̇аад̇а, бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо гумбхияаа од̣̇анам̣ г̇ахзд̇ваа барияог̇аа суубам̣ г̇ахзд̇ваа барибхун̃ж̇ид̇ваа удтааяаасанаа багганд̇о’’д̇и? ат̇а ко, махаарааж̇а, гхадигаарасса гумбхагаарасса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘лаабхаа вад̇а мз, сулад̣̇д̇хам̣ вад̇а мз, яасса мз гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо звам̣ абхивиссад̇т̇о’’д̇и. ат̇а ко, махаарааж̇а, гхадигаарам̣ гумбхагаарам̣ ад̣дхамаасам̣ бийд̇исукам̣ на виж̇ахад̇и на виж̇ахи (сий. сяаа. гам̣. бий.), сад̇д̇аахам̣ маад̇аабид̇уунам̣.
290. ‘‘‘згамид̣̇аахам̣, махаарааж̇а, самаяам̣ д̇ад̇т̇зва взг̇ал̣ин̇г̇з наама г̇ааманиг̇амз вихараами. ат̇а кваахам̣, махаарааж̇а, буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа язна гхадигаарасса гумбхагаарасса маад̇аабид̇аро д̇знубасан̇гамим̣; убасан̇гамид̇ваа гхадигаарасса гумбхагаарасса маад̇аабид̇аро зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘‘ханд̣̇а, го ну ко аяам̣ бхаг̇г̇аво г̇ад̇о’’д̇и? ‘‘нигканд̇о ко д̇з, бханд̇з, убадтааго анд̇о гал̣обияаа гуммаасам̣ г̇ахзд̇ваа барияог̇аа суубам̣ г̇ахзд̇ваа барибхун̃ж̇аа’’д̇и. ат̇а кваахам̣, махаарааж̇а, гал̣обияаа гуммаасам̣ г̇ахзд̇ваа барияог̇аа суубам̣ г̇ахзд̇ваа барибхун̃ж̇ид̇ваа удтааяаасанаа баггамим̣. ат̇а ко, махаарааж̇а, гхадигааро гумбхагааро язна маад̇аабид̇аро д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа маад̇аабид̇аро зд̇ад̣̇авожа – ‘‘го гал̣обияаа гуммаасам̣ г̇ахзд̇ваа барияог̇аа суубам̣ г̇ахзд̇ваа барибхун̃ж̇ид̇ваа удтааяаасанаа багганд̇о’’д̇и? ‘‘гассабо, д̇аад̇а, бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо гал̣обияаа гуммаасам̣ г̇ахзд̇ваа барияог̇аа суубам̣ г̇ахзд̇ваа барибхун̃ж̇ид̇ваа удтааяаасанаа багганд̇о’’д̇и. ат̇а ко, махаарааж̇а, гхадигаарасса гумбхагаарасса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘лаабхаа вад̇а мз, сулад̣̇д̇хам̣ вад̇а мз, яасса мз гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо звам̣ абхивиссад̇т̇о’’д̇и. ат̇а ко, махаарааж̇а, гхадигаарам̣ гумбхагаарам̣ ад̣дхамаасам̣ бийд̇исукам̣ на виж̇ахад̇и, сад̇д̇аахам̣ маад̇аабид̇уунам̣.
291. ‘‘‘згамид̣̇аахам̣, махаарааж̇а, самаяам̣ д̇ад̇т̇зва взг̇ал̣ин̇г̇з наама г̇ааманиг̇амз вихараами. д̇зна ко бана самаязна гуди г̇анд̇хагуди (сий.) овассад̇и. ат̇а кваахам̣, махаарааж̇а, бхигкуу ааманд̇зсим̣ – ‘‘г̇ажчат̇а, бхигкавз, гхадигаарасса гумбхагаарасса нивзсанз д̇ин̣ам̣ ж̇аанаат̇аа’’д̇и. звам̣ вуд̇д̇з, махаарааж̇а, д̇з бхигкуу мам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘над̇т̇и ко, бханд̇з, гхадигаарасса гумбхагаарасса нивзсанз д̇ин̣ам̣, ад̇т̇и жа кваасса аавзсанз аавзсанам̣ (сий. сяаа. гам̣. бий.) д̇ин̣ажчад̣̇ана’’ наважчад̣̇анам̣ (сий.) нд̇и. ‘‘г̇ажчат̇а, бхигкавз, гхадигаарасса гумбхагаарасса аавзсанам̣ уд̇д̇ин̣ам̣ гарот̇аа’’д̇и. ат̇а ко д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу гхадигаарасса гумбхагаарасса аавзсанам̣ уд̇д̇ин̣амагам̣су. ат̇а ко, махаарааж̇а, гхадигаарасса гумбхагаарасса маад̇аабид̇аро д̇з бхигкуу зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘гз аавзсанам̣ уд̇д̇ин̣ам̣ гаронд̇ий’’д̇и? ‘‘бхигкуу, бхаг̇ини, гассабасса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса гуди овассад̇ий’’д̇и. ‘‘харат̇а, бханд̇з, харат̇а, бхад̣̇рамукаа’’д̇и. ат̇а ко, махаарааж̇а, гхадигааро гумбхагааро язна маад̇аабид̇аро д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа маад̇аабид̇аро зд̇ад̣̇авожа – ‘‘гз аавзсанам̣ уд̇д̇ин̣амагам̣суу’’д̇и? ‘‘бхигкуу, д̇аад̇а, гассабасса гира бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса гуди овассад̇ий’’д̇и. ат̇а ко, махаарааж̇а, гхадигаарасса гумбхагаарасса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘лаабхаа вад̇а мз, сулад̣̇д̇хам̣ вад̇а мз, яасса мз гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо звам̣ абхивиссад̇т̇о’’д̇и. ат̇а ко, махаарааж̇а гхадигаарам̣ гумбхагаарам̣ ад̣дхамаасам̣ бийд̇исукам̣ на виж̇ахад̇и, сад̇д̇аахам̣ маад̇аабид̇уунам̣. ат̇а ко, махаарааж̇а, аавзсанам̣ саб̣б̣анд̇ам̣ д̇змаасам̣ аагаасажчад̣̇анам̣ адтааси, на д̣̇звод̇ивасси на жаад̇ивасси (сий. сяаа. гам̣. бий.). зваруубо жа, махаарааж̇а, гхадигааро гумбхагааро’д̇и. ‘лаабхаа, бханд̇з, гхадигаарасса гумбхагаарасса, сулад̣̇д̇хаа, бханд̇з, гхадигаарасса гумбхагаарасса яасса бхаг̇аваа звам̣ абхивиссад̇т̇о’’’д̇и.
292. ‘‘ат̇а ко, аананд̣̇а, гигий гаасирааж̇аа гхадигаарасса гумбхагаарасса бан̃жамад̇д̇аани д̇ан̣д̣улаваахасад̇аани баахзси бан̣д̣убудагасса саалино д̇ад̣̇убияан̃жа суубзяяам̣. ат̇а ко д̇з, аананд̣̇а, рааж̇абурисаа гхадигаарам̣ гумбхагаарам̣ убасан̇гамид̇ваа зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘имаани ко, бханд̇з, бан̃жамад̇д̇аани д̇ан̣д̣улаваахасад̇аани гигинаа гаасирааж̇зна бахид̇аани бан̣д̣убудагасса саалино д̇ад̣̇убияан̃жа суубзяяам̣. д̇аани, бханд̇з, бадиг̇г̇ан̣хат̇аа’д̇и бад̇иг̇г̇ан̣хаад̇ууд̇и (сий. бий.), бадиг̇г̇ан̣хаад̇ууд̇и (сяаа. гам̣.). ‘рааж̇аа ко б̣ахугижжо б̣ахугаран̣ийяо. алам̣ мз! ран̃н̃ова ход̇уу’д̇и. сияаа ко бана д̇з, аананд̣̇а, звамасса – ‘ан̃н̃о нууна д̇зна самаязна ж̇од̇ибаало маан̣аво ахосий’д̇и. на ко банзд̇ам̣, аананд̣̇а, звам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣. ахам̣ д̇зна самаязна ж̇од̇ибаало маан̣аво ахоси’’нд̇и.
ид̣̇амавожа бхаг̇аваа. ад̇д̇амано ааяасмаа аананд̣̇о бхаг̇авад̇о бхаасид̇ам̣ абхинанд̣̇ийд̇и.
гхадигаарасуд̇д̇ам̣ нидтид̇ам̣ батамам̣.
2. радтабааласуд̇д̇ам̣
293. звам̣ мз суд̇ам̣ – згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа гуруусу жааригам̣ жарамаано махад̇аа бхигкусан̇гхзна сад̣̇д̇хим̣ язна т̇уллагодтигам̣ т̇уулагодтигам̣ (сий. сяаа. гам̣. бий.) наама гуруунам̣ ниг̇амо д̇ад̣̇авасари. ассосум̣ ко т̇уллагодтигаа т̇уулагодтид̇агаа (сий. сяаа. гам̣. бий.) б̣раахман̣аг̇ахабад̇игаа – ‘‘саман̣о калу, бхо, г̇од̇амо сагяабуд̇д̇о сагяагулаа баб̣б̣аж̇ид̇о гуруусу жааригам̣ жарамаано махад̇аа бхигкусан̇гхзна сад̣̇д̇хим̣ т̇уллагодтигам̣ ануббад̇д̇о. д̇ам̣ ко бана бхаванд̇ам̣ г̇од̇амам̣ звам̣ галяаан̣о гид̇д̇исад̣̇д̣̇о аб̣бхуг̇г̇ад̇о – ‘ид̇иби со бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо виж̇ж̇аажаран̣асамбанно суг̇ад̇о логавид̣̇уу ануд̇д̇аро бурисад̣̇аммасаарат̇и сад̇т̇аа д̣̇звамануссаанам̣ б̣уд̣̇д̇хо бхаг̇аваа’д̇и. со имам̣ логам̣ сад̣̇звагам̣ самаарагам̣ саб̣рахмагам̣ сассаман̣аб̣раахман̣им̣ баж̇ам̣ сад̣̇звамануссам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа бавзд̣̇зд̇и. со д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и аад̣̇игаляаан̣ам̣ маж̇жхзгаляаан̣ам̣ барияосаанагаляаан̣ам̣ саад̇т̇ам̣ саб̣яан̃ж̇анам̣, гзвалабарибун̣н̣ам̣ барисуд̣̇д̇хам̣ б̣рахмажарияам̣ багаасзд̇и. саад̇ху ко бана д̇ат̇ааруубаанам̣ арахад̇ам̣ д̣̇ассанам̣ ход̇ий’’д̇и. ат̇а ко т̇уллагодтигаа б̣раахман̣аг̇ахабад̇игаа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гамим̣су; убасан̇гамид̇ваа аббзгажжз бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇им̣су; аббзгажжз бхаг̇авад̇аа сад̣̇д̇хим̣ саммод̣̇им̣су, саммод̣̇анийяам̣ гат̇ам̣ сааран̣ийяам̣ вийд̇исаарзд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇им̣су; аббзгажжз язна бхаг̇аваа д̇знан̃ж̇алим̣ бан̣аамзд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇им̣су; аббзгажжз бхаг̇авад̇о санд̇игз наамаг̇од̇д̇ам̣ саавзд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇им̣су; аббзгажжз д̇ун̣хийбхууд̇аа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇им̣су. згаманд̇ам̣ нисиннз ко т̇уллагодтигз б̣раахман̣аг̇ахабад̇игз бхаг̇аваа д̇хаммияаа гат̇ааяа санд̣̇ассзси самаад̣̇абзси самуд̇д̇зж̇зси самбахам̣сзси.
294. д̇зна ко бана самаязна радтабаало наама гулабуд̇д̇о д̇асмим̣язва т̇уллагодтигз аг̇г̇агуласса аг̇г̇агулигасса (сий. сяаа. гам̣. бий.) буд̇д̇о д̇иссам̣ барисааяам̣ нисинно ход̇и. ат̇а ко радтабааласса гулабуд̇д̇асса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘яат̇аа яат̇аа кваахам̣ бхаг̇авад̇аа д̇хаммам̣ д̣̇зсид̇ам̣ ааж̇аанаами яат̇аа яат̇аа ко бхаг̇аваа д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и (сий.), наяид̣̇ам̣ сугарам̣ аг̇аарам̣ аж̇жхаавасад̇аа зганд̇абарибун̣н̣ам̣ зганд̇абарисуд̣̇д̇хам̣ сан̇каликид̇ам̣ б̣рахмажарияам̣ жарид̇ум̣. яам̣нуунаахам̣ гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇зяяа’’нд̇и. ат̇а ко т̇уллагодтигаа б̣раахман̣аг̇ахабад̇игаа бхаг̇авад̇аа д̇хаммияаа гат̇ааяа санд̣̇ассид̇аа самаад̣̇абид̇аа самуд̇д̇зж̇ид̇аа самбахам̣сид̇аа бхаг̇авад̇о бхаасид̇ам̣ абхинанд̣̇ид̇ваа анумод̣̇ид̇ваа удтааяаасанаа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа бад̣̇агкин̣ам̣ гад̇ваа баггамим̣су. ат̇а ко радтабаало гулабуд̇д̇о ажирабагганд̇зсу т̇уллагодтигзсу б̣раахман̣аг̇ахабад̇игзсу язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко радтабаало гулабуд̇д̇о бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘яат̇аа яат̇аахам̣, бханд̇з, бхаг̇авад̇аа д̇хаммам̣ д̣̇зсид̇ам̣ ааж̇аанаами, наяид̣̇ам̣ сугарам̣ аг̇аарам̣ аж̇жхаавасад̇аа зганд̇абарибун̣н̣ам̣ зганд̇абарисуд̣̇д̇хам̣ сан̇каликид̇ам̣ б̣рахмажарияам̣ жарид̇ум̣. ижчаамахам̣, бханд̇з, гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇ум̣. лабхзяяаахам̣, бханд̇з, бхаг̇авад̇о санд̇игз баб̣б̣аж̇ж̇ам̣, лабхзяяам̣ убасамбад̣̇ам̣. баб̣б̣ааж̇зд̇у мам̣ бхаг̇аваа’’д̇и зд̇т̇а ‘‘лабхзяяаахам̣…бз… убасамбад̣̇ам̣’’д̇и ваагяад̣̇ваяам̣ саб̣б̣зсуби муулабод̇т̇агзсу д̣̇иссад̇и, баарааж̇игабаал̣ияам̣ бана суд̣̇иннабхаан̣аваарз зд̇ам̣ над̇т̇и. ‘‘баб̣б̣ааж̇зд̇у мам̣ бхаг̇аваа’’д̇и ид̣̇ам̣ бана ваагяам̣ мараммабод̇т̇агз язва д̣̇иссад̇и, баарааж̇игабаал̣ияан̃жа д̇ад̣̇зва ад̇т̇и. ‘‘анун̃н̃аад̇оси бана д̇вам̣, радтабаала, маад̇аабид̇уухи аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и? ‘‘на кохам̣, бханд̇з, анун̃н̃аад̇о маад̇аабид̇уухи аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и. ‘‘на ко, радтабаала, д̇ат̇ааг̇ад̇аа ананун̃н̃аад̇ам̣ маад̇аабид̇уухи буд̇д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇знд̇ий’’д̇и. ‘‘сваахам̣, бханд̇з, д̇ат̇аа гариссаами яат̇аа мам̣ маад̇аабид̇аро ануж̇ааниссанд̇и аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и.
295. ат̇а ко радтабаало гулабуд̇д̇о удтааяаасанаа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа бад̣̇агкин̣ам̣ гад̇ваа язна маад̇аабид̇аро д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа маад̇аабид̇аро зд̇ад̣̇авожа – ‘‘аммад̇аад̇аа, яат̇аа яат̇аахам̣ бхаг̇авад̇аа д̇хаммам̣ д̣̇зсид̇ам̣ ааж̇аанаами, наяид̣̇ам̣ сугарам̣ аг̇аарам̣ аж̇жхаавасад̇аа зганд̇абарибун̣н̣ам̣ зганд̇абарисуд̣̇д̇хам̣ сан̇каликид̇ам̣ б̣рахмажарияам̣ жарид̇ум̣. ижчаамахам̣ гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇ум̣. ануж̇аанаат̇а мам̣ аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и. звам̣ вуд̇д̇з, радтабааласса гулабуд̇д̇асса маад̇аабид̇аро радтабаалам̣ гулабуд̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘д̇вам̣ коси, д̇аад̇а радтабаала, амхаагам̣ згабуд̇д̇аго бияо манаабо сукзд̇хид̇о сукабарибхад̇о сукабарихад̇о (сяаа. гам̣. га.) (зхи д̇вам̣ д̇аад̇а радтабаала бхун̃ж̇а жа бива жа барижаарз хи жа, бхун̃ж̇анд̇о биванд̇о барижаарзнд̇о гаамз барибхун̃ж̇анд̇о бун̃н̃аани гаронд̇о абхирамассу, на д̇ам̣ маяам̣ ануж̇аанаама аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа,) саб̣б̣ад̇т̇а д̣̇иссад̇и, суд̣̇иннаган̣д̣з бана над̇т̇и, адтагат̇аасуби на д̣̇ассид̇ам̣. на д̇вам̣, д̇аад̇а радтабаала , гассажи д̣̇угкасса ж̇аанааси. маран̣знаби д̇з маяам̣ агаамагаа винаа бхависсаама. гим̣ бана маяам̣ д̇ам̣ ж̇ийванд̇ам̣ ануж̇ааниссаама аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и? д̣̇уд̇ияамби ко радтабаало гулабуд̇д̇о…бз… д̇ад̇ияамби ко радтабаало гулабуд̇д̇о маад̇аабид̇аро зд̇ад̣̇авожа – ‘‘аммад̇аад̇аа, яат̇аа яат̇аахам̣ бхаг̇авад̇аа д̇хаммам̣ д̣̇зсид̇ам̣ ааж̇аанаами, наяид̣̇ам̣ сугарам̣ аг̇аарам̣ аж̇жхаавасад̇аа зганд̇абарибун̣н̣ам̣ зганд̇абарисуд̣̇д̇хам̣ сан̇каликид̇ам̣ б̣рахмажарияам̣ жарид̇ум̣. ижчаамахам̣ гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇ум̣. ануж̇аанаат̇а мам̣ аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и. д̇ад̇ияамби ко радтабааласса гулабуд̇д̇асса маад̇аабид̇аро радтабаалам̣ гулабуд̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘д̇вам̣ коси, д̇аад̇а радтабаала, амхаагам̣ згабуд̇д̇аго бияо манаабо сукзд̇хид̇о сукабарибхад̇о. на д̇вам̣, д̇аад̇а радтабаала, гассажи д̣̇угкасса ж̇аанааси. маран̣знаби д̇з маяам̣ агаамагаа винаа бхависсаама. гим̣ бана маяам̣ д̇ам̣ ж̇ийванд̇ам̣ ануж̇ааниссаама аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и?
296. ат̇а ко радтабаало гулабуд̇д̇о – ‘‘на мам̣ маад̇аабид̇аро ануж̇аананд̇и аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и д̇ад̇т̇зва ананд̇арахид̇ааяа бхуумияаа нибаж̇ж̇и – ‘‘ид̇хзва мз маран̣ам̣ бхависсад̇и баб̣б̣аж̇ж̇аа ваа’’д̇и. ат̇а ко радтабаало гулабуд̇д̇о згамби бхад̇д̇ам̣ на бхун̃ж̇и, д̣̇взби бхад̇д̇аани на бхун̃ж̇и, д̇ийн̣иби бхад̇д̇аани на бхун̃ж̇и, жад̇д̇аариби бхад̇д̇аани на бхун̃ж̇и, бан̃жаби бхад̇д̇аани на бхун̃ж̇и, чаби бхад̇д̇аани на бхун̃ж̇и, сад̇д̇аби бхад̇д̇аани на бхун̃ж̇и. ат̇а ко радтабааласса гулабуд̇д̇асса маад̇аабид̇аро радтабаалам̣ гулабуд̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘д̇вам̣ коси, д̇аад̇а радтабаала, амхаагам̣ згабуд̇д̇аго бияо манаабо сукзд̇хид̇о сукабарибхад̇о. на д̇вам̣, д̇аад̇а радтабаала, гассажи, д̣̇угкасса ж̇аанааси ‘‘маран̣знаби д̇з…бз… баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и ваагяад̣̇ваяам̣ сий. сяаа. гам̣. бий. бод̇т̇агзсу д̣̇уд̇ияадтаанз язва д̣̇иссад̇и, баарааж̇игабаал̣ияам̣ бана батамадтаанз язва д̣̇иссад̇и. д̇асмаа ид̇ха д̣̇уд̇ияадтаанз бунааг̇ад̇ам̣ ад̇хигам̣ вияа д̣̇иссад̇и. маран̣знаби д̇з маяам̣ агаамагаа винаа бхависсаама. гим̣ бана маяам̣ д̇ам̣ ж̇ийванд̇ам̣ ануж̇ааниссаама аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа. удтзхи, д̇аад̇а радтабаала, бхун̃ж̇а жа бива жа барижаарзхи жа; бхун̃ж̇анд̇о биванд̇о барижаарзнд̇о гаамз барибхун̃ж̇анд̇о бун̃н̃аани гаронд̇о абхирамассу. на д̇ам̣ маяам̣ ануж̇аанаама аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа ‘‘маран̣знаби д̇з…бз… баб̣б̣аж̇ааяаа’’д̇и ваагяад̣̇ваяам̣ сий. сяаа. гам̣. бий. бод̇т̇агзсу д̣̇уд̇ияадтаанз язва д̣̇иссад̇и, баарааж̇игабаал̣ияам̣ бана батамадтаанз язва д̣̇иссад̇и. д̇асмаа ид̇ха д̣̇уд̇ияадтаанз бунааг̇ад̇ам̣ ад̇хигам̣ вияа д̣̇иссад̇и. маран̣знаби д̇з маяам̣ агаамагаа винаа бхависсаама. гим̣ бана маяам̣ д̇ам̣ ж̇ийванд̇ам̣ ануж̇ааниссаама аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и? звам̣ вуд̇д̇з, радтабаало гулабуд̇д̇о д̇ун̣хий ахоси. д̣̇уд̇ияамби ко радтабааласса гулабуд̇д̇асса маад̇аабид̇аро радтабаалам̣ гулабуд̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣…бз… д̣̇уд̇ияамби ко радтабаало гулабуд̇д̇о д̇ун̣хий ахоси. д̇ад̇ияамби ко радтабааласса гулабуд̇д̇асса маад̇аабид̇аро радтабаалам̣ гулабуд̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘д̇вам̣ коси, д̇аад̇а радтабаала, амхаагам̣ згабуд̇д̇аго бияо манаабо сукзд̇хид̇о сукабарибхад̇о. на д̇вам̣, д̇аад̇а радтабаала, гассажи д̣̇угкасса ж̇аанааси. маран̣знаби д̇з маяам̣ агаамагаа винаа бхависсаама, гим̣ бана маяам̣ д̇ам̣ ж̇ийванд̇ам̣ ануж̇ааниссаама аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа. удтзхи, д̇аад̇а радтабаала, бхун̃ж̇а жа бива жа барижаарзхи жа; бхун̃ж̇анд̇о биванд̇о барижаарзнд̇о гаамз барибхун̃ж̇анд̇о бун̃н̃аани гаронд̇о абхирамассу. на д̇ам̣ маяам̣ ануж̇аанаама аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа. маран̣знаби д̇з маяам̣ агаамагаа винаа бхависсаама . гим̣ бана маяам̣ д̇ам̣ ж̇ийванд̇ам̣ ануж̇ааниссаама аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и? д̇ад̇ияамби ко радтабаало гулабуд̇д̇о д̇ун̣хий ахоси.
297. ат̇а ко радтабааласса гулабуд̇д̇асса сахааяагаа язна радтабаало гулабуд̇д̇о д̇знубасан̇гамим̣су; убасан̇гамид̇ваа радтабаалам̣ гулабуд̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘д̇вам̣ коси д̇вам̣ ко (сий. бий.), самма радтабаала, маад̇аабид̇уунам̣ згабуд̇д̇аго бияо манаабо сукзд̇хид̇о сукабарибхад̇о. на д̇вам̣, самма радтабаала, гассажи д̣̇угкасса ж̇аанааси. маран̣знаби д̇з маад̇аабид̇аро агаамагаа винаа бхависсанд̇и. гим̣ бана д̇з д̇ам̣ ж̇ийванд̇ам̣ ануж̇ааниссанд̇и аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа. удтзхи, самма радтабаала, бхун̃ж̇а жа бива жа барижаарзхи жа; бхун̃ж̇анд̇о биванд̇о барижаарзнд̇о гаамз барибхун̃ж̇анд̇о бун̃н̃аани гаронд̇о абхирамассу. на д̇ам̣ маад̇аабид̇аро ануж̇ааниссанд̇и ануж̇аананд̇и (сий. сяаа. гам̣. бий.) аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа. маран̣знаби д̇з маад̇аабид̇аро агаамагаа винаа бхависсанд̇и. гим̣ бана д̇з д̇ам̣ ж̇ийванд̇ам̣ ануж̇ааниссанд̇и аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и? звам̣ вуд̇д̇з, радтабаало гулабуд̇д̇о д̇ун̣хий ахоси. д̣̇уд̇ияамби ко… д̇ад̇ияамби ко радтабааласса гулабуд̇д̇асса сахааяагаа радтабаалам̣ гулабуд̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘д̇вам̣ коси, самма радтабаала, маад̇аабид̇уунам̣ згабуд̇д̇аго бияо манаабо сукзд̇хид̇о сукабарибхад̇о, на д̇вам̣, самма радтабаала, гассажи д̣̇угкасса ж̇аанааси, маран̣знаби д̇з маад̇аабид̇аро агаамагаа винаа бхависсанд̇и. гим̣ бана д̇з д̇ам̣ ж̇ийванд̇ам̣ ануж̇ааниссанд̇и аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа? удтзхи, самма радтабаала, бхун̃ж̇а жа бива жа барижаарзхи жа, бхун̃ж̇анд̇о биванд̇о барижаарзнд̇о гаамз барибхун̃ж̇анд̇о бун̃н̃аани гаронд̇о абхирамассу. на д̇ам̣ маад̇аабид̇аро ануж̇ааниссанд̇и аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа, маран̣знаби д̇з маад̇аабид̇аро агаамагаа винаа бхависсанд̇и. гим̣ бана д̇з д̇ам̣ ж̇ийванд̇ам̣ ануж̇ааниссанд̇и аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и? д̇ад̇ияамби ко радтабаало гулабуд̇д̇о д̇ун̣хий ахоси.
298. ат̇а ко радтабааласса гулабуд̇д̇асса сахааяагаа язна радтабааласса гулабуд̇д̇асса маад̇аабид̇аро д̇знубасан̇гамим̣су; убасан̇гамид̇ваа радтабааласса гулабуд̇д̇асса маад̇аабид̇аро зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘аммад̇аад̇аа, зсо радтабаало гулабуд̇д̇о д̇ад̇т̇зва ананд̇арахид̇ааяа бхуумияаа нибанно – ‘ид̇хзва мз маран̣ам̣ бхависсад̇и баб̣б̣аж̇ж̇аа ваа’д̇и. сажз д̇умхз радтабаалам̣ гулабуд̇д̇ам̣ наануж̇ааниссат̇а аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа, д̇ад̇т̇зва д̇ад̇т̇звасса (сий.) маран̣ам̣ ааг̇амиссад̇и. сажз бана д̇умхз радтабаалам̣ гулабуд̇д̇ам̣ ануж̇ааниссат̇а аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа, баб̣б̣аж̇ид̇амби нам̣ д̣̇агкиссат̇а. сажз радтабаало гулабуд̇д̇о наабхирамиссад̇и аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа, гаа д̇асса гаа жасса (сий.) ан̃н̃аа г̇ад̇и бхависсад̇и? ид̇хзва бажжааг̇амиссад̇и. ануж̇аанаат̇а радтабаалам̣ гулабуд̇д̇ам̣ аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и. ‘‘ануж̇аанаама, д̇аад̇аа, радтабаалам̣ гулабуд̇д̇ам̣ аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа. баб̣б̣аж̇ид̇зна жа бана бана д̇з (сяаа. гам̣. га.) маад̇аабид̇аро уд̣̇д̣̇ассзд̇аб̣б̣аа’’д̇и. ат̇а ко радтабааласса гулабуд̇д̇асса сахааяагаа язна радтабаало гулабуд̇д̇о д̇знубасан̇гамим̣су; убасан̇гамид̇ваа радтабаалам̣ гулабуд̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘удтзхи, самма радтабаала ‘‘д̇вам̣ коси самма радтабаала маад̇аабид̇уунам̣ згабуд̇д̇аго бияо манаабо сукзд̇хид̇о сукабарихад̇о, на д̇вам̣ самма радтабаала гассажи д̣̇угкасса ж̇аанааси, удтзхи самма радтабаала бхун̃ж̇а жа бива жа барижаарзхи жа, бхун̃ж̇анд̇о биванд̇о барижаарзнд̇о гаамз барибхун̃ж̇анд̇о бун̃н̃аани гаронд̇о абхирамассу, (сий. бий. га.), анун̃н̃аад̇оси маад̇аабид̇уухи аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа. баб̣б̣аж̇ид̇зна жа бана д̇з маад̇аабид̇аро уд̣̇д̣̇ассзд̇аб̣б̣аа’’д̇и.
299. ат̇а ко радтабаало гулабуд̇д̇о удтахид̇ваа б̣алам̣ г̇аахзд̇ваа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко радтабаало гулабуд̇д̇о бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘анун̃н̃аад̇о ахам̣, бханд̇з, маад̇аабид̇уухи аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа. баб̣б̣ааж̇зд̇у мам̣ бхаг̇аваа’’д̇и. алад̇т̇а ко радтабаало гулабуд̇д̇о бхаг̇авад̇о санд̇игз баб̣б̣аж̇ж̇ам̣, алад̇т̇а убасамбад̣̇ам̣. ат̇а ко бхаг̇аваа ажируубасамбаннз ааяасманд̇з радтабаалз ад̣дхамаасуубасамбаннз т̇уллагодтигз яат̇аабхиранд̇ам̣ вихарид̇ваа язна саавад̇т̇и д̇зна жааригам̣ баггаами. анубуб̣б̣зна жааригам̣ жарамаано язна саавад̇т̇и д̇ад̣̇авасари. д̇ад̇ра суд̣̇ам̣ бхаг̇аваа саавад̇т̇ияам̣ вихарад̇и ж̇зд̇аванз анаат̇абин̣д̣игасса аараамз. ат̇а ко ааяасмаа радтабаало зго вуубагадто аббамад̇д̇о аад̇аабий бахид̇ад̇д̇о вихаранд̇о нажирассзва – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихааси. ‘кийн̣аа ж̇аад̇и, вусид̇ам̣ б̣рахмажарияам̣, гад̇ам̣ гаран̣ийяам̣, наабарам̣ ид̇т̇ад̇д̇ааяаа’д̇и аб̣бхан̃н̃ааси. ан̃н̃ад̇аро ко банааяасмаа радтабаало арахад̇ам̣ ахоси.
ат̇а ко ааяасмаа радтабаало язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко ааяасмаа радтабаало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ижчаамахам̣, бханд̇з, маад̇аабид̇аро уд̣̇д̣̇ассзд̇ум̣, сажз мам̣ бхаг̇аваа ануж̇аанаад̇ий’’д̇и. ат̇а ко бхаг̇аваа ааяасмад̇о радтабааласса жзд̇асаа жзд̇о барижжа жзд̇обаривид̇аггам̣ (сий. бий.) манасаагааси. яат̇аа яад̣̇аа (сий. бий.) бхаг̇аваа ан̃н̃ааси – ‘‘абхаб̣б̣о ко радтабаало гулабуд̇д̇о сигкам̣ бажжагкааяа хийнааяаавад̇д̇ид̇у’’нд̇и, ат̇а ко бхаг̇аваа ааяасманд̇ам̣ радтабаалам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘яассад̣̇аани д̇вам̣, радтабаала, гаалам̣ ман̃н̃асий’’д̇и. ат̇а ко ааяасмаа радтабаало удтааяаасанаа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа бад̣̇агкин̣ам̣ гад̇ваа сзнаасанам̣ сам̣саамзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа язна т̇уллагодтигам̣ д̇зна жааригам̣ баггаами. анубуб̣б̣зна жааригам̣ жарамаано язна т̇уллагодтиго д̇ад̣̇авасари. д̇ад̇ра суд̣̇ам̣ ааяасмаа радтабаало т̇уллагодтигз вихарад̇и ран̃н̃о гораб̣яасса миг̇ажийрз. ат̇а ко ааяасмаа радтабаало буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа т̇уллагодтигам̣ бин̣д̣ааяа баависи. т̇уллагодтигз сабад̣̇аанам̣ бин̣д̣ааяа жарамаано язна сагабид̇у нивзсанам̣ д̇знубасан̇гами. д̇зна ко бана самаязна ааяасмад̇о радтабааласса бид̇аа маж̇жхимааяа д̣̇ваарасаалааяа улликаабзд̇и. ад̣̇д̣̇асаа ко ааяасмад̇о радтабааласса бид̇аа ааяасманд̇ам̣ радтабаалам̣ д̣̇уурад̇ова ааг̇ажчанд̇ам̣. д̣̇исваана зд̇ад̣̇авожа – ‘‘имзхи мун̣д̣агзхи саман̣агзхи амхаагам̣ згабуд̇д̇аго бияо манаабо баб̣б̣ааж̇ид̇о’’д̇и . ат̇а ко ааяасмаа радтабаало сагабид̇у нивзсанз нзва д̣̇аанам̣ алад̇т̇а на бажжагкаанам̣; ан̃н̃ад̣̇ад̇т̇у аггосамзва алад̇т̇а. д̇зна ко бана самаязна ааяасмад̇о радтабааласса н̃аад̇ид̣̇аасий аабхид̣̇осигам̣ гуммаасам̣ чад̣д̣зд̇угаамаа ход̇и. ат̇а ко ааяасмаа радтабаало д̇ам̣ н̃аад̇ид̣̇аасим̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘сажзд̇ам̣, бхаг̇ини, чад̣д̣анийяад̇хаммам̣, ид̇ха мз бад̇д̇з аагираа’’д̇и. ат̇а ко ааяасмад̇о радтабааласса н̃аад̇ид̣̇аасий д̇ам̣ аабхид̣̇осигам̣ гуммаасам̣ ааяасмад̇о радтабааласса бад̇д̇з аагиранд̇ий хад̇т̇аанан̃жа баад̣̇аанан̃жа сарасса жа нимид̇д̇ам̣ аг̇г̇ахзси.
300. ат̇а ко ааяасмад̇о радтабааласса н̃аад̇ид̣̇аасий язнааяасмад̇о радтабааласса маад̇аа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа ааяасмад̇о радтабааласса маад̇арам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘яаг̇гхзяяз, ж̇аанзяяааси – ‘аяяабуд̇д̇о радтабаало ануббад̇д̇о’’’д̇и. ‘‘сажз, ж̇з, сажжам̣ бхан̣аси, ад̣̇аасим̣ д̇ам̣ гаромий’’д̇и сажжам̣ вад̣̇аси, ад̣̇аасий бхавасийд̇и (сий. бий.), сажжам̣ вад̣̇аси, ад̣̇аасий бхависсаси (га.). ат̇а ко ааяасмад̇о радтабааласса маад̇аа язнааяасмад̇о радтабааласса бид̇аа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа ааяасмад̇о радтабааласса бид̇арам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘яаг̇гхз, г̇ахабад̇и, ж̇аанзяяааси – ‘радтабаало гира гулабуд̇д̇о ануббад̇д̇о’’’д̇и? д̇зна ко бана самаязна ааяасмаа радтабаало д̇ам̣ аабхид̣̇осигам̣ гуммаасам̣ ан̃н̃ад̇арам̣ гуддамуулам̣ гуд̣д̣ам̣ (сий. сяаа. гам̣. бий.) ниссааяа барибхун̃ж̇ад̇и. ат̇а ко ааяасмад̇о радтабааласса бид̇аа язнааяасмаа радтабаало д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа ааяасманд̇ам̣ радтабаалам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ад̇т̇и наама, д̇аад̇а радтабаала, аабхид̣̇осигам̣ гуммаасам̣ барибхун̃ж̇иссаси? нану, д̇аад̇а радтабаала, сагам̣ г̇зхам̣ г̇анд̇аб̣б̣а’’нд̇и? ‘‘гуд̇о но, г̇ахабад̇и, амхаагам̣ г̇зхам̣ аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇аанам̣? анаг̇аараа маяам̣, г̇ахабад̇и. аг̇амамха ко д̇з, г̇ахабад̇и, г̇зхам̣, д̇ад̇т̇а нзва д̣̇аанам̣ алад̇т̇амха на бажжагкаанам̣; ан̃н̃ад̣̇ад̇т̇у аггосамзва алад̇т̇амхаа’’д̇и. ‘‘зхи, д̇аад̇а радтабаала, гхарам̣ г̇амиссаамаа’’д̇и. ‘‘алам̣, г̇ахабад̇и, гад̇ам̣ мз аж̇ж̇а бхад̇д̇агижжам̣’’. ‘‘д̇зна хи, д̇аад̇а радтабаала, ад̇хиваасзхи сваад̇анааяа бхад̇д̇а’’нд̇и. ад̇хиваасзси ко ааяасмаа радтабаало д̇ун̣хийбхаавзна. ат̇а ко ааяасмад̇о радтабааласса бид̇аа ааяасмад̇о радтабааласса ад̇хиваасанам̣ вид̣̇ид̇ваа язна сагам̣ нивзсанам̣ д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа маханд̇ам̣ хиран̃н̃асуван̣н̣асса бун̃ж̇ам̣ гаараабзд̇ваа гилан̃ж̇зхи бадижчаад̣̇зд̇ваа ааяасмад̇о радтабааласса бураан̣ад̣̇уд̇ияигаа ааманд̇зси – ‘‘зт̇а д̇умхз, вад̇хуяо, язна алан̇гаарзна алан̇гад̇аа буб̣б̣з радтабааласса гулабуд̇д̇асса бияаа хот̇а манаабаа д̇зна алан̇гаарзна алан̇гарот̇аа’’д̇и.
301. ат̇а ко ааяасмад̇о радтабааласса бид̇аа д̇ассаа рад̇д̇ияаа ажжаязна сагз нивзсанз бан̣ийд̇ам̣ каад̣̇анийяам̣ бхож̇анийяам̣ бадияаад̣̇аабзд̇ваа ааяасмад̇о радтабааласса гаалам̣ аарожзси – ‘‘гаало, д̇аад̇а радтабаала, нидтид̇ам̣ бхад̇д̇а’’нд̇и. ат̇а ко ааяасмаа радтабаало буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа язна сагабид̇у нивзсанам̣ д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бан̃н̃ад̇д̇з аасанз нисийд̣̇и. ат̇а ко ааяасмад̇о радтабааласса бид̇аа д̇ам̣ хиран̃н̃асуван̣н̣асса бун̃ж̇ам̣ вивараабзд̇ваа ааяасманд̇ам̣ радтабаалам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ид̣̇ам̣ д̇з, д̇аад̇а радтабаала, маад̇у мад̇д̇игам̣ д̇ханам̣, ан̃н̃ам̣ бзд̇д̇игам̣, ан̃н̃ам̣ бид̇аамахам̣. саггаа, д̇аад̇а радтабаала, бхог̇з жа бхун̃ж̇ид̇ум̣ бун̃н̃аани жа гаад̇ум̣. зхи д̇вам̣, д̇аад̇а радтабаала радтабаала сигкам̣ бажжагкааяа (саб̣б̣ад̇т̇а) , хийнааяаавад̇д̇ид̇ваа бхог̇з жа бхун̃ж̇ассу бун̃н̃аани жа гарохий’’д̇и. ‘‘сажз мз д̇вам̣, г̇ахабад̇и, важанам̣ гарзяяааси, имам̣ хиран̃н̃асуван̣н̣асса бун̃ж̇ам̣ сагадз ааробзд̇ваа ниб̣б̣аахаабзд̇ваа маж̇жхзг̇ан̇г̇ааяа над̣̇ияаа сод̇з обилаабзяяааси. д̇ам̣ гисса хзд̇у? яз уббаж̇ж̇иссанд̇и хи д̇з, г̇ахабад̇и, д̇ад̇онид̣̇аанам̣ согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа’’д̇и. ат̇а ко ааяасмад̇о радтабааласса бураан̣ад̣̇уд̇ияигаа бажжзгам̣ баад̣̇зсу г̇ахзд̇ваа ааяасманд̇ам̣ радтабаалам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘гийд̣̇исаа наама д̇аа, аяяабуд̇д̇а, ажчарааяо яаасам̣ д̇вам̣ хзд̇у б̣рахмажарияам̣ жарасий’’д̇и? ‘‘на ко маяам̣, бхаг̇иний, ажчараанам̣ хзд̇у б̣рахмажарияам̣ жараамаа’’д̇и. ‘‘бхаг̇иниваад̣̇зна но аяяабуд̇д̇о радтабаало самуд̣̇аажарад̇ий’’д̇и д̇аа д̇ад̇т̇зва мужчид̇аа бабад̇им̣су. ат̇а ко ааяасмаа радтабаало бид̇арам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘сажз, г̇ахабад̇и, бхож̇анам̣ д̣̇аад̇аб̣б̣ам̣, д̣̇зт̇а; маа но вихзтзт̇аа’’д̇и. ‘‘бхун̃ж̇а, д̇аад̇а радтабаала, нидтид̇ам̣ бхад̇д̇а’’нд̇и. ат̇а ко ааяасмад̇о радтабааласса бид̇аа ааяасманд̇ам̣ радтабаалам̣ бан̣ийд̇зна каад̣̇анийязна бхож̇анийязна сахад̇т̇аа санд̇аббзси самбаваарзси.
302. ат̇а ко ааяасмаа радтабаало бхуд̇д̇аавий онийд̇абад̇д̇абаан̣ий тид̇агова имаа г̇аат̇аа абхааси –
‘‘басса жид̇д̇ийгад̇ам̣ б̣имб̣ам̣, аругааяам̣ самуссид̇ам̣;
аад̇урам̣ б̣ахусан̇габбам̣, яасса над̇т̇и д̇хувам̣ тид̇и.
‘‘басса жид̇д̇ийгад̇ам̣ руубам̣, ман̣инаа гун̣д̣алзна жа;
адти д̇ажзна онад̣̇д̇хам̣, саха вад̇т̇збхи собхад̇и.
‘‘алад̇д̇агагад̇аа баад̣̇аа, мукам̣ жун̣н̣агамагкид̇ам̣;
алам̣ б̣ааласса мохааяа, но жа баараг̇авзсино.
‘‘адтаабад̣̇агад̇аа гзсаа, нзд̇д̇аа ан̃ж̇анамагкид̇аа;
алам̣ б̣ааласса мохааяа, но жа баараг̇авзсино.
‘‘ан̃ж̇анийва наваа ан̃ж̇анийван̣н̣аваа (га.) жид̇д̇аа, бууд̇игааяо алан̇гад̇о;
алам̣ б̣ааласса мохааяа, но жа баараг̇авзсино.
‘‘од̣̇ахи миг̇аво баасам̣, наасад̣̇аа ваагарам̣ миг̇о;
бхуд̇ваа ниваабам̣ г̇ажчаама г̇ажчаами (сяаа. га.), ганд̣̇анд̇з миг̇аб̣анд̇хагз’’д̇и.
ат̇а ко ааяасмаа радтабаало тид̇агова имаа г̇аат̇аа бхаасид̇ваа язна ран̃н̃о гораб̣яасса миг̇ажийрам̣ д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа ан̃н̃ад̇арасмим̣ ругкамуулз д̣̇иваавихаарам̣ нисийд̣̇и.
303. ат̇а ко рааж̇аа гораб̣яо миг̇авам̣ ааманд̇зси – ‘‘сод̇хзхи, самма миг̇ава, миг̇ажийрам̣ уяяаанабхуумим̣; г̇ажчаама субхуумим̣ д̣̇ассанааяаа’’д̇и. ‘‘звам̣, д̣̇зваа’’д̇и ко миг̇аво ран̃н̃о гораб̣яасса бадиссуд̇ваа миг̇ажийрам̣ сод̇хзнд̇о ад̣̇д̣̇аса ааяасманд̇ам̣ радтабаалам̣ ан̃н̃ад̇арасмим̣ ругкамуулз д̣̇иваавихаарам̣ нисиннам̣. д̣̇исваана язна рааж̇аа гораб̣яо д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа рааж̇аанам̣ гораб̣яам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘суд̣̇д̇хам̣ ко д̇з, д̣̇зва, миг̇ажийрам̣. ад̇т̇и жзд̇т̇а радтабаало наама гулабуд̇д̇о имасмим̣язва т̇уллагодтигз аг̇г̇агуласса буд̇д̇о яасса д̇вам̣ абхин̣хам̣ гид̇д̇аяамаано ахоси, со ан̃н̃ад̇арасмим̣ ругкамуулз д̣̇иваавихаарам̣ нисинно’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, самма миг̇ава, алам̣ д̣̇аанаж̇ж̇а уяяаанабхуумияаа. д̇амзва д̣̇аани маяам̣ бхаванд̇ам̣ радтабаалам̣ баяирубаасиссаамаа’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа гораб̣яо ‘‘яам̣ д̇ад̇т̇а каад̣̇анийяам̣ бхож̇анийяам̣ бадияад̇д̇ам̣ д̇ам̣ саб̣б̣ам̣ виссаж̇ж̇зт̇аа’’д̇и вад̇ваа бхад̣̇раани бхад̣̇раани яаанаани яож̇аабзд̇ваа бхад̣̇рам̣ яаанам̣ абхирухид̇ваа бхад̣̇рзхи бхад̣̇рзхи яаанзхи т̇уллагодтигамхаа нияяааси махажжарааж̇аанубхаавзна махажжаа рааж̇аанубхаавзна (сий.) ааяасманд̇ам̣ радтабаалам̣ д̣̇ассанааяа. яаавад̇игаа яаанасса бхууми яаанзна г̇анд̇ваа яаанаа бажжорохид̇ваа бад̇д̇игова уссадааяа уссадааяа барисааяа язнааяасмаа радтабаало д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа ааяасмад̇аа радтабаалзна сад̣̇д̇хим̣ саммод̣̇и. саммод̣̇анийяам̣ гат̇ам̣ сааран̣ийяам̣ вийд̇исаарзд̇ваа згаманд̇ам̣ адтааси. згаманд̇ам̣ тид̇о ко рааж̇аа гораб̣яо ааяасманд̇ам̣ радтабаалам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ид̇ха бхавам̣ радтабаала хад̇т̇ад̇т̇арз гадтад̇т̇арз (сяаа. гам̣.) нисийд̣̇ад̇уу’’д̇и. ‘‘алам̣, махаарааж̇а, нисийд̣̇а д̇вам̣; нисинно ахам̣ сагз аасанз’’д̇и. нисийд̣̇и рааж̇аа гораб̣яо бан̃н̃ад̇д̇з аасанз. нисаж̇ж̇а ко рааж̇аа гораб̣яо ааяасманд̇ам̣ радтабаалам̣ зд̇ад̣̇авожа –
304. ‘‘жад̇д̇ааримаани, бхо радтабаала, баариж̇ун̃н̃аани язхи баариж̇ун̃н̃зхи саманнааг̇ад̇аа ид̇хзгажжз гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и. гад̇амаани жад̇д̇аари? ж̇араабаариж̇ун̃н̃ам̣, б̣яаад̇хибаариж̇ун̃н̃ам̣, бхог̇абаариж̇ун̃н̃ам̣, н̃аад̇ибаариж̇ун̃н̃ам̣. гад̇аман̃жа, бхо радтабаала, ж̇араабаариж̇ун̃н̃ам̣? ид̇ха, бхо радтабаала , згажжо ж̇ин̣н̣о ход̇и вуд̣дхо махаллаго ад̣̇д̇хаг̇ад̇о ваяоануббад̇д̇о. со ид̇и бадисан̃жигкад̇и – ‘ахам̣ комхи зд̇арахи ж̇ин̣н̣о вуд̣дхо махаллаго ад̣̇д̇хаг̇ад̇о ваяоануббад̇д̇о. на ко бана маяаа сугарам̣ анад̇хиг̇ад̇ам̣ ваа бхог̇ам̣ ад̇хиг̇анд̇ум̣ ад̇хиг̇ад̇ам̣ ваа бхог̇ам̣ паад̇им̣ гаад̇ум̣ паад̇игад̇д̇ум̣ (сий.). яам̣нуунаахам̣ гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇зяяа’нд̇и. со д̇зна ж̇араабаариж̇ун̃н̃зна саманнааг̇ад̇о гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ад̇и. ид̣̇ам̣ вужжад̇и, бхо радтабаала, ж̇араабаариж̇ун̃н̃ам̣. бхавам̣ ко бана радтабаало зд̇арахи д̣̇ахаро яуваа сусугаал̣агзсо бхад̣̇рзна яоб̣б̣анзна саманнааг̇ад̇о батамзна ваяасаа. д̇ам̣ бход̇о радтабааласса ж̇араабаариж̇ун̃н̃ам̣ над̇т̇и. гим̣ бхавам̣ радтабаало н̃ад̇ваа ваа д̣̇исваа ваа суд̇ваа ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о?
‘‘гад̇аман̃жа, бхо радтабаала, б̣яаад̇хибаариж̇ун̃н̃ам̣? ид̇ха, бхо радтабаала, згажжо ааб̣аад̇хиго ход̇и д̣̇угкид̇о б̣аал̣хаг̇илаано. со ид̇и бадисан̃жигкад̇и – ‘ахам̣ комхи зд̇арахи ааб̣аад̇хиго д̣̇угкид̇о б̣аал̣хаг̇илаано. на ко бана маяаа сугарам̣ анад̇хиг̇ад̇ам̣ ваа бхог̇ам̣ ад̇хиг̇анд̇ум̣ ад̇хиг̇ад̇ам̣ ваа бхог̇ам̣ паад̇им̣ гаад̇ум̣ . яам̣нуунаахам̣ гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇зяяа’нд̇и. со д̇зна б̣яаад̇хибаариж̇ун̃н̃зна саманнааг̇ад̇о гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ад̇и. ид̣̇ам̣ вужжад̇и, бхо радтабаала, б̣яаад̇хибаариж̇ун̃н̃ам̣. бхавам̣ ко бана радтабаало зд̇арахи аббааб̣аад̇хо аббаад̇ан̇го самавзбаагинияаа г̇ахан̣ияаа саманнааг̇ад̇о наад̇исийд̇ааяа наажжун̣хааяа. д̇ам̣ бход̇о радтабааласса б̣яаад̇хибаариж̇ун̃н̃ам̣ над̇т̇и. гим̣ бхавам̣ радтабаало н̃ад̇ваа ваа д̣̇исваа ваа суд̇ваа ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о?
‘‘гад̇аман̃жа , бхо радтабаала, бхог̇абаариж̇ун̃н̃ам̣? ид̇ха, бхо радтабаала, згажжо ад̣дхо ход̇и махад̣̇д̇хано махаабхог̇о. д̇асса д̇з бхог̇аа анубуб̣б̣зна баригкаяам̣ г̇ажчанд̇и. со ид̇и бадисан̃жигкад̇и – ‘ахам̣ ко буб̣б̣з ад̣дхо ахосим̣ махад̣̇д̇хано махаабхог̇о. д̇асса мз д̇з бхог̇аа анубуб̣б̣зна баригкаяам̣ г̇ад̇аа. на ко бана маяаа сугарам̣ анад̇хиг̇ад̇ам̣ ваа бхог̇ам̣ ад̇хиг̇анд̇ум̣ ад̇хиг̇ад̇ам̣ ваа бхог̇ам̣ паад̇им̣ гаад̇ум̣. яам̣нуунаахам̣ гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇зяяа’нд̇и. со д̇зна бхог̇абаариж̇ун̃н̃зна саманнааг̇ад̇о гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ад̇и. ид̣̇ам̣ вужжад̇и, бхо радтабаала, бхог̇абаариж̇ун̃н̃ам̣. бхавам̣ ко бана радтабаало имасмим̣язва т̇уллагодтигз аг̇г̇агуласса буд̇д̇о. д̇ам̣ бход̇о радтабааласса бхог̇абаариж̇ун̃н̃ам̣ над̇т̇и. гим̣ бхавам̣ радтабаало н̃ад̇ваа ваа д̣̇исваа ваа суд̇ваа ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о?
‘‘гад̇аман̃жа , бхо радтабаала, н̃аад̇ибаариж̇ун̃н̃ам̣? ид̇ха, бхо радтабаала, згажжасса б̣ахуу хонд̇и мид̇д̇аамажжаа н̃аад̇исаалохид̇аа. д̇асса д̇з н̃аад̇агаа анубуб̣б̣зна баригкаяам̣ г̇ажчанд̇и. со ид̇и бадисан̃жигкад̇и – ‘мамам̣ ко буб̣б̣з б̣ахуу ахзсум̣ мид̇д̇аамажжаа н̃аад̇исаалохид̇аа. д̇асса мз д̇з анубуб̣б̣зна баригкаяам̣ г̇ад̇аа. на ко бана маяаа сугарам̣ анад̇хиг̇ад̇ам̣ ваа бхог̇ам̣ ад̇хиг̇анд̇ум̣ ад̇хиг̇ад̇ам̣ ваа бхог̇ам̣ паад̇им̣ гаад̇ум̣. яам̣нуунаахам̣ гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇зяяа’нд̇и. со д̇зна н̃аад̇ибаариж̇ун̃н̃зна саманнааг̇ад̇о гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ад̇и. ид̣̇ам̣ вужжад̇и, бхо радтабаала, н̃аад̇ибаариж̇ун̃н̃ам̣. бход̇о ко бана радтабааласса имасмим̣язва т̇уллагодтигз б̣ахуу мид̇д̇аамажжаа н̃аад̇исаалохид̇аа. д̇ам̣ бход̇о радтабааласса н̃аад̇ибаариж̇ун̃н̃ам̣ над̇т̇и. гим̣ бхавам̣ радтабаало н̃ад̇ваа ваа д̣̇исваа ваа суд̇ваа ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о?
‘‘имаани ко, бхо радтабаала, жад̇д̇аари баариж̇ун̃н̃аани, язхи баариж̇ун̃н̃зхи саманнааг̇ад̇аа ид̇хзгажжз гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и. д̇аани бход̇о радтабааласса над̇т̇и. гим̣ бхавам̣ радтабаало н̃ад̇ваа ваа д̣̇исваа ваа суд̇ваа ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о’’д̇и?
305. ‘‘ад̇т̇и ко, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна жад̇д̇ааро д̇хаммуд̣̇д̣̇зсаа уд̣̇д̣̇идтаа, яз ахам̣ яамахам̣ (сяаа. гам̣. га.) н̃ад̇ваа жа д̣̇исваа жа суд̇ваа жа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о. гад̇амз жад̇д̇ааро? ‘убанияяад̇и лого ад̣̇д̇хуво’д̇и ко, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна батамо д̇хаммуд̣̇д̣̇зсо уд̣̇д̣̇идто, яамахам̣ н̃ад̇ваа жа д̣̇исваа суд̇ваа жа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о. ‘ад̇аан̣о лого анабхиссаро’д̇и ко, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна д̣̇уд̇ияо д̇хаммуд̣̇д̣̇зсо уд̣̇д̣̇идто, яамахам̣ н̃ад̇ваа жа д̣̇исваа суд̇ваа жа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о. ‘ассаго лого, саб̣б̣ам̣ бахааяа г̇аманийяа’нд̇и ко, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна д̇ад̇ияо д̇хаммуд̣̇д̣̇зсо уд̣̇д̣̇идто, яамахам̣ н̃ад̇ваа жа д̣̇исваа суд̇ваа жа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о. ‘ууно лого ад̇ид̇д̇о д̇ан̣хаад̣̇аасо’д̇и ко, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна жад̇уд̇т̇о д̇хаммуд̣̇д̣̇зсо уд̣̇д̣̇идто, яамахам̣ н̃ад̇ваа жа д̣̇исваа суд̇ваа жа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о. имз ко, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна жад̇д̇ааро д̇хаммуд̣̇д̣̇зсаа уд̣̇д̣̇идтаа, яз ахам̣ н̃ад̇ваа жа д̣̇исваа суд̇ваа жа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о’’д̇и.
306. ‘‘‘убанияяад̇и лого ад̣̇д̇хуво’д̇и – бхавам̣ радтабаало ааха. имасса , бхо радтабаала, бхаасид̇асса гат̇ам̣ ад̇т̇о д̣̇адтаб̣б̣о’’д̇и? ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, д̇вам̣ вийсад̇ивассуд̣̇д̣̇зсигоби бан̣н̣авийсад̇ивассуд̣̇д̣̇зсигоби хад̇т̇исмимби гад̇аавий ассасмимби гад̇аавий рат̇асмимби гад̇аавий д̇ханусмимби гад̇аавий т̇арусмимби гад̇аавий ууруб̣алий б̣аахуб̣алий аламад̇д̇о сан̇г̇аамааважаро’’д̇и? ‘‘ахосим̣ ахам̣, бхо радтабаала, вийсад̇ивассуд̣̇д̣̇зсигоби бан̣н̣авийсад̇ивассуд̣̇д̣̇зсигоби хад̇т̇исмимби гад̇аавий ассасмимби гад̇аавий рат̇асмимби гад̇аавий д̇ханусмимби гад̇аавий т̇арусмимби гад̇аавий ууруб̣алий б̣аахуб̣алий аламад̇д̇о сан̇г̇аамааважаро. аббзгад̣̇аахам̣, бхо радтабаала, ид̣̇д̇химаава ман̃н̃з на ид̣̇д̇химаа ман̃н̃з на (сяаа. гам̣.), ид̣̇д̇химаа жа ман̃н̃з (сий.), на вияа ман̃н̃з (га.) ад̇д̇ано б̣алзна самасамам̣ саманубассаамий’’д̇и. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, звамзва д̇вам̣ зд̇арахи ууруб̣алий б̣аахуб̣алий аламад̇д̇о сан̇г̇аамааважаро’’д̇и? ‘‘но хид̣̇ам̣, бхо радтабаала. зд̇арахи ж̇ин̣н̣о вуд̣дхо махаллаго ад̣̇д̇хаг̇ад̇о ваяоануббад̇д̇о аасийд̇иго мз ваяо вад̇д̇ад̇и. аббзгад̣̇аахам̣, бхо радтабаала, ‘ид̇ха баад̣̇ам̣ гариссаамий’д̇и ан̃н̃знзва баад̣̇ам̣ гаромий’’д̇и. ‘‘ид̣̇ам̣ ко д̇ам̣, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна санд̇хааяа бхаасид̇ам̣ – ‘убанияяад̇и лого ад̣̇д̇хуво’д̇и, яамахам̣ н̃ад̇ваа жа д̣̇исваа суд̇ваа жа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о’’д̇и. ‘‘ажчарияам̣, бхо радтабаала, аб̣бхуд̇ам̣, бхо радтабаала! яаава субхаасид̇ам̣ жид̣̇ам̣ д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна – ‘убанияяад̇и лого ад̣̇д̇хуво’д̇и. убанияяад̇и хи , бхо радтабаала, лого ад̣̇д̇хуво.
‘‘сам̣виж̇ж̇анд̇з ко, бхо радтабаала, имасмим̣ рааж̇агулз хад̇т̇игааяааби ассагааяааби рат̇агааяааби бад̇д̇игааяааби, амхаагам̣ аабад̣̇аасу барияод̇хааяа вад̇д̇иссанд̇и. ‘ад̇аан̣о лого анабхиссаро’д̇и – бхавам̣ радтабаало ааха. имасса бана, бхо радтабаала, бхаасид̇асса гат̇ам̣ ад̇т̇о д̣̇адтаб̣б̣о’’д̇и? ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ад̇т̇и д̇з гожи анусааяиго ааб̣аад̇хо’’д̇и? ‘‘ад̇т̇и мз, бхо радтабаала, анусааяиго ааб̣аад̇хо. аббзгад̣̇аа мам̣, бхо радтабаала, мид̇д̇аамажжаа н̃аад̇исаалохид̇аа бариваарзд̇ваа тид̇аа хонд̇и – ‘ид̣̇аани рааж̇аа гораб̣яо гаалам̣ гариссад̇и, ид̣̇аани рааж̇аа гораб̣яо гаалам̣ гариссад̇ий’’’д̇и. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, лабхаси д̇вам̣ д̇з мид̇д̇аамажжз н̃аад̇исаалохид̇з – ‘ааяанд̇у мз бхонд̇о мид̇д̇аамажжаа н̃аад̇исаалохид̇аа, саб̣б̣зва санд̇аа имам̣ взд̣̇анам̣ сам̣вибхаж̇ат̇а, яат̇аахам̣ лахугад̇аригам̣ взд̣̇анам̣ взд̣̇иязяяа’нд̇и – уд̣̇ааху д̇вам̣язва д̇ам̣ взд̣̇анам̣ взд̣̇ияасий’’д̇и? ‘‘наахам̣, бхо радтабаала, лабхаами д̇з мид̇д̇аамажжз н̃аад̇исаалохид̇з – ‘ааяанд̇у мз бхонд̇о мид̇д̇аамажжаа н̃аад̇исаалохид̇аа, саб̣б̣зва санд̇аа имам̣ взд̣̇анам̣ сам̣вибхаж̇ат̇а, яат̇аахам̣ лахугад̇аригам̣ взд̣̇анам̣ взд̣̇иязяяа’нд̇и. ат̇а ко ахамзва д̇ам̣ взд̣̇анам̣ взд̣̇ияаамий’’д̇и. ‘‘ид̣̇ам̣ ко д̇ам̣, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна санд̇хааяа бхаасид̇ам̣ – ‘ад̇аан̣о лого анабхиссаро’д̇и, яамахам̣ н̃ад̇ваа жа д̣̇исваа суд̇ваа жа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о’’д̇и. ‘‘ажчарияам̣, бхо радтабаала, аб̣бхуд̇ам̣, бхо радтабаала! яаава субхаасид̇ам̣ жид̣̇ам̣ д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна – ‘ад̇аан̣о лого анабхиссаро’д̇и. ад̇аан̣о хи, бхо радтабаала, лого анабхиссаро.
‘‘сам̣виж̇ж̇ад̇и ко, бхо радтабаала, имасмим̣ рааж̇агулз бахууд̇ам̣ хиран̃н̃асуван̣н̣ам̣ бхуумиг̇ад̇ан̃жа взхаасаг̇ад̇ан̃жа. ‘ассаго лого, саб̣б̣ам̣ бахааяа г̇аманийяа’нд̇и – бхавам̣ радтабаало ааха. имасса бана, бхо радтабаала, бхаасид̇асса гат̇ам̣ ад̇т̇о д̣̇адтаб̣б̣о’’д̇и? ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, яат̇аа д̇вам̣ зд̇арахи бан̃жахи гаамаг̇ун̣зхи самаббид̇о саман̇г̇ийбхууд̇о барижаарзси, лажчаси д̇вам̣ барад̇т̇ааби – ‘звамзваахам̣ имзхзва бан̃жахи гаамаг̇ун̣зхи самаббид̇о саман̇г̇ийбхууд̇о барижаарзмий’д̇и, уд̣̇ааху ан̃н̃з имам̣ бхог̇ам̣ бадибаж̇ж̇иссанд̇и, д̇вам̣ бана яат̇аагаммам̣ г̇амиссасий’’д̇и? ‘‘яат̇аахам̣, бхо радтабаала, зд̇арахи бан̃жахи гаамаг̇ун̣зхи самаббид̇о саман̇г̇ийбхууд̇о барижаарзми, наахам̣ лажчаами барад̇т̇ааби – ‘звамзва имзхзва бан̃жахи гаамаг̇ун̣зхи самаббид̇о саман̇г̇ийбхууд̇о барижаарзмий’д̇и. ат̇а ко ан̃н̃з имам̣ бхог̇ам̣ бадибаж̇ж̇иссанд̇и; ахам̣ бана яат̇аагаммам̣ г̇амиссаамий’’д̇и. ‘‘ид̣̇ам̣ ко д̇ам̣, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна санд̇хааяа бхаасид̇ам̣ – ‘ассаго лого, саб̣б̣ам̣ бахааяа г̇аманийяа’нд̇и, яамахам̣ н̃ад̇ваа жа д̣̇исваа жа суд̇ваа жа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о’’д̇и. ‘‘ажчарияам̣, бхо радтабаала, аб̣бхуд̇ам̣, бхо радтабаала! яаава субхаасид̇ам̣ жид̣̇ам̣ д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна – ‘ассаго лого , саб̣б̣ам̣ бахааяа г̇аманийяа’нд̇и . ассаго хи, бхо радтабаала, лого саб̣б̣ам̣ бахааяа г̇аманийяам̣.
‘‘‘ууно лого ад̇ид̇д̇о д̇ан̣хаад̣̇аасо’д̇и – бхавам̣ радтабаало ааха. имасса, бхо радтабаала, бхаасид̇асса гат̇ам̣ ад̇т̇о д̣̇адтаб̣б̣о’’д̇и? ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, пийд̇ам̣ гурум̣ аж̇жхаавасасий’’д̇и? ‘‘звам̣, бхо радтабаала, пийд̇ам̣ гурум̣ аж̇жхаавасаамий’’д̇и. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇ха бурисо ааг̇ажчзяяа бурад̇т̇имааяа д̣̇исааяа сад̣̇д̇хааяиго бажжаяиго. со д̇ам̣ убасан̇гамид̇ваа звам̣ вад̣̇зяяа – ‘яаг̇гхз, махаарааж̇а, ж̇аанзяяааси, ахам̣ ааг̇ажчаами бурад̇т̇имааяа д̣̇исааяа? д̇ад̇т̇ад̣̇д̣̇асам̣ маханд̇ам̣ ж̇анабад̣̇ам̣ ид̣̇д̇хан̃жзва пийд̇ан̃жа б̣ахуж̇анам̣ аагин̣н̣амануссам̣. б̣ахуу д̇ад̇т̇а хад̇т̇игааяаа ассагааяаа рат̇агааяаа бад̇д̇игааяаа; б̣аху д̇ад̇т̇а д̇ханад̇хан̃н̃ам̣ д̣̇анд̇ааж̇инам̣ (сий. сяаа. гам̣. бий.); б̣аху д̇ад̇т̇а хиран̃н̃асуван̣н̣ам̣ агад̇ан̃жзва гад̇ан̃жа; б̣аху д̇ад̇т̇а ид̇т̇ибариг̇г̇ахо. саггаа жа д̇аавад̇агзнзва б̣аламад̇д̇зна б̣алад̇т̇зна (сий. сяаа. гам̣. бий.), б̣ахалад̇т̇зна (га.) абхивиж̇инид̇ум̣. абхивиж̇ина, махаарааж̇аа’д̇и, гинд̇и нам̣ гарзяяаасий’’д̇и? ‘‘д̇амби маяам̣, бхо радтабаала, абхивиж̇ияа аж̇жхаавасзяяаамаа’’д̇и. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇ха бурисо ааг̇ажчзяяа бажчимааяа д̣̇исааяа… уд̇д̇арааяа д̣̇исааяа… д̣̇агкин̣ааяа д̣̇исааяа… барасамуд̣̇д̣̇ад̇о сад̣̇д̇хааяиго бажжаяиго. со д̇ам̣ убасан̇гамид̇ваа звам̣ вад̣̇зяяа – ‘яаг̇гхз, махаарааж̇а, ж̇аанзяяааси, ахам̣ ааг̇ажчаами барасамуд̣̇д̣̇ад̇о? д̇ад̇т̇ад̣̇д̣̇асам̣ маханд̇ам̣ ж̇анабад̣̇ам̣ ид̣̇д̇хан̃жзва пийд̇ан̃жа б̣ахуж̇анам̣ аагин̣н̣амануссам̣. б̣ахуу д̇ад̇т̇а хад̇т̇игааяаа ассагааяаа рат̇агааяаа бад̇д̇игааяаа; б̣аху д̇ад̇т̇а д̇ханад̇хан̃н̃ам̣; б̣аху д̇ад̇т̇а хиран̃н̃асуван̣н̣ам̣ агад̇ан̃жзва гад̇ан̃жа; б̣аху д̇ад̇т̇а ид̇т̇ибариг̇г̇ахо. саггаа жа д̇аавад̇агзнзва б̣аламад̇д̇зна абхивиж̇инид̇ум̣. абхивиж̇ина, махаарааж̇аа’д̇и, гинд̇и нам̣ гарзяяаасий’’д̇и? ‘‘д̇амби маяам̣, бхо радтабаала, абхивиж̇ияа аж̇жхаавасзяяаамаа’’д̇и. ‘‘ид̣̇ам̣ ко д̇ам̣, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна санд̇хааяа бхаасид̇ам̣ – ‘ууно лого ад̇ид̇д̇о д̇ан̣хаад̣̇аасо’д̇и, яамахам̣ н̃ад̇ваа жа д̣̇исваа суд̇ваа жа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о’’д̇и. ‘‘ажчарияам̣, бхо радтабаала, аб̣бхуд̇ам̣, бхо радтабаала! яаава субхаасид̇ам̣ жид̣̇ам̣ д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна – ‘ууно лого ад̇ид̇д̇о д̇ан̣хаад̣̇аасо’д̇и. ууно хи, бхо радтабаала, лого ад̇ид̇д̇о д̇ан̣хаад̣̇аасо’’д̇и.
ид̣̇амавожа ааяасмаа радтабаало. ид̣̇ам̣ вад̇ваа ат̇аабарам̣ зд̇ад̣̇авожа –
307. ‘‘бассаами логз сад̇ханз мануссз,
лад̣̇д̇хаана вид̇д̇ам̣ на д̣̇ад̣̇анд̇и мохаа;
луд̣̇д̇хаа д̇ханам̣ лад̣̇д̇хаа д̇ханам̣ (га.) саннижаяам̣ гаронд̇и,
бхияяова гаамз абхибад̇т̇аяанд̇и.
‘‘рааж̇аа басаяхаа бат̇авим̣ виж̇ид̇ваа,
сасааг̇аранд̇ам̣ махимаавасанд̇о махияаа васанд̇о (сий. га.);
орам̣ самуд̣̇д̣̇асса ад̇ид̇д̇аруубо,
баарам̣ самуд̣̇д̣̇ассаби бад̇т̇аязт̇а.
‘‘рааж̇аа жа ан̃н̃з жа б̣ахуу мануссаа,
авийд̇ад̇ан̣хаа ад̇ид̇д̇ад̇ан̣хаа (га.) маран̣ам̣ убзнд̇и;
уунаава худ̇ваана ж̇аханд̇и д̣̇зхам̣,
гаамзхи логамхи на хад̇т̇и д̇ид̇д̇и.
‘‘ганд̣̇анд̇и нам̣ н̃аад̇ий багирияа гзсз,
аховад̇аа но амараад̇и жааху;
вад̇т̇зна нам̣ бааруд̇ам̣ нийхарид̇ваа,
жид̇ам̣ самаад̣̇ааяа самаад̇хааяа (сий.) д̇ад̇од̣аханд̇и.
‘‘со д̣аяхад̇и суулзхи д̇уж̇ж̇амаано,
згзна вад̇т̇зна бахааяа бхог̇з;
на мийяамаанасса бхаванд̇и д̇аан̣аа,
н̃аад̇ийд̇ха мид̇д̇аа ат̇а ваа сахааяаа.
‘‘д̣̇ааяаад̣̇агаа д̇асса д̇ханам̣ харанд̇и,
сад̇д̇о бана г̇ажчад̇и язна гаммам̣;
на мийяамаанам̣ д̇ханаманвзд̇и гин̃жи,
буд̇д̇аа жа д̣̇аараа жа д̇ханан̃жа радтам̣.
‘‘на д̣̇ийгхамааяум̣ лабхад̇з д̇ханзна, на жааби вид̇д̇зна ж̇арам̣ виханд̇и;
аббам̣ хид̣̇ам̣ ж̇ийвид̇амааху д̇хийраа, асассад̇ам̣ виббарин̣аамад̇хаммам̣.
‘‘ад̣дхаа д̣̇алид̣̇д̣̇аа жа пусанд̇и пассам̣,
б̣аало жа д̇хийро жа д̇ат̇зва пудто;
б̣аало жа б̣ааляаа вад̇хид̇ова сзд̇и,
д̇хийро жа д̇хийрова (га.) на взд̇хад̇и пассапудто.
‘‘д̇асмаа хи бан̃н̃аава д̇ханзна сзяяо,
яааяа восаанамид̇хаад̇хиг̇ажчад̇и;
аб̣яосид̇ад̇д̇аа асосид̇ад̇д̇аа (сий. бий.) хи бхаваабхавзсу,
баабаани гаммаани гаронд̇и мохаа.
‘‘убзд̇и г̇аб̣бхан̃жа баран̃жа логам̣,
сам̣саарамаабаж̇ж̇а барамбарааяа;
д̇ассаббабан̃н̃о абхисад̣̇д̣̇аханд̇о,
убзд̇и г̇аб̣бхан̃жа баран̃жа логам̣.
‘‘жоро яат̇аа санд̇химукз г̇ахид̇о,
сагаммунаа хан̃н̃ад̇и баабад̇хаммо;
звам̣ баж̇аа бзжжа барамхи логз,
сагаммунаа хан̃н̃ад̇и баабад̇хаммо.
‘‘гаамаахи жид̇раа мад̇хураа манорамаа,
вируубаруубзна мат̇знд̇и жид̇д̇ам̣;
аад̣̇ийнавам̣ гаамаг̇ун̣зсу д̣̇исваа,
д̇асмаа ахам̣ баб̣б̣аж̇ид̇омхи рааж̇а.
‘‘д̣̇умабпалаанзва бад̇анд̇и маан̣аваа,
д̣̇ахараа жа вуд̣дхаа жа сарийрабхзд̣̇аа;
зд̇амби д̣̇исваа звамби д̣̇исваа (сий.), зд̇ам̣ вид̣̇ид̇ваа (сяаа. гам̣.) баб̣б̣аж̇ид̇омхи рааж̇а,
абан̣н̣агам̣ сааман̃н̃амзва сзяяо’’д̇и.
радтабааласуд̇д̇ам̣ нидтид̇ам̣ д̣̇уд̇ияам̣.
3. магхад̣̇звасуд̇д̇ам̣
308. звам̣ мз суд̇ам̣ – згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа мит̇илааяам̣ вихарад̇и магхад̣̇зваамб̣аванз макаад̣̇зваамб̣аванз (сий. бий.), маг̇гхад̣̇зваамб̣аванз (га.). ат̇а ко бхаг̇аваа ан̃н̃ад̇арасмим̣ бад̣̇зсз сид̇ам̣ баад̇ваагааси. ат̇а ко ааяасмад̇о аананд̣̇асса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘го ну ко хзд̇у, го бажжаяо бхаг̇авад̇о сид̇асса баад̇угаммааяа? на агааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇аа сид̇ам̣ баад̇угаронд̇ий’’д̇и. ат̇а ко ааяасмаа аананд̣̇о згам̣сам̣ жийварам̣ гад̇ваа язна бхаг̇аваа д̇знан̃ж̇алим̣ бан̣аамзд̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘го ну ко, бханд̇з, хзд̇у, го бажжаяо бхаг̇авад̇о сид̇асса баад̇угаммааяа? на агааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇аа сид̇ам̣ баад̇угаронд̇ий’’д̇и. ‘‘бхууд̇абуб̣б̣ам̣, аананд̣̇а, имиссааязва мит̇илааяам̣ рааж̇аа ахоси магхад̣̇зво наама д̇хаммиго д̇хаммарааж̇аа д̇хаммз тид̇о махаарааж̇аа; д̇хаммам̣ жарад̇и б̣раахман̣аг̇ахабад̇игзсу нзг̇амзсу жзва ж̇аанабад̣̇зсу жа; убосат̇ан̃жа убавасад̇и жаад̇уд̣̇д̣̇асим̣ бан̃жад̣̇асим̣ адтамин̃жа багкасса. ат̇а ко, аананд̣̇а, рааж̇аа магхад̣̇зво б̣ахуунам̣ вассаанам̣ б̣ахуунам̣ вассасад̇аанам̣ б̣ахуунам̣ вассасахассаанам̣ ажжаязна габбагам̣ ааманд̇зси – ‘яад̣̇аа мз, самма габбага, бассзяяааси сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇аани, ат̇а мз аарожзяяаасий’д̇и. ‘звам̣, д̣̇зваа’д̇и ко, аананд̣̇а, габбаго ран̃н̃о магхад̣̇звасса бажжассоси. ад̣̇д̣̇асаа ко, аананд̣̇а, габбаго б̣ахуунам̣ вассаанам̣ б̣ахуунам̣ вассасад̇аанам̣ б̣ахуунам̣ вассасахассаанам̣ ажжаязна ран̃н̃о магхад̣̇звасса сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇аани. д̣̇исваана рааж̇аанам̣ магхад̣̇звам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘баад̇убхууд̇аа ко д̣̇звасса д̣̇звад̣̇ууд̇аа, д̣̇иссанд̇и сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇ааний’д̇и. ‘д̇зна хи, самма габбага, д̇аани балид̇аани саад̇хугам̣ сан̣д̣аасзна уд̣̇д̇харид̇ваа мама ан̃ж̇алисмим̣ бад̇идтаабзхий’д̇и. ‘звам̣, д̣̇зваа’д̇и ко, аананд̣̇а, габбаго ран̃н̃о магхад̣̇звасса бадиссуд̇ваа д̇аани балид̇аани саад̇хугам̣ сан̣д̣аасзна уд̣̇д̇харид̇ваа ран̃н̃о магхад̣̇звасса ан̃ж̇алисмим̣ бад̇идтаабзси.
309. ‘‘ат̇а ко, аананд̣̇а, рааж̇аа магхад̣̇зво габбагасса г̇аамаварам̣ д̣̇ад̇ваа ж̇здтабуд̇д̇ам̣ гумаарам̣ ааманд̇аабзд̇ваа зд̇ад̣̇авожа – ‘баад̇убхууд̇аа ко мз, д̇аад̇а гумаара, д̣̇звад̣̇ууд̇аа; д̣̇иссанд̇и сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇аани; бхуд̇д̇аа ко бана мз маанусагаа гаамаа; самаяо д̣̇иб̣б̣з гаамз бариязсид̇ум̣. зхи д̇вам̣, д̇аад̇а гумаара, имам̣ раж̇ж̇ам̣ бадибаж̇ж̇а. ахам̣ бана гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇иссаами. д̇зна хи, д̇аад̇а гумаара, яад̣̇аа д̇вамби бассзяяааси сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇аани, ат̇а габбагасса г̇аамаварам̣ д̣̇ад̇ваа ж̇здтабуд̇д̇ам̣ гумаарам̣ саад̇хугам̣ раж̇ж̇з саманусаасид̇ваа гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇зяяааси. язна мз ид̣̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇ам̣ ануббавад̇д̇зяяааси, маа ко мз д̇вам̣ анд̇имабурисо ахоси. яасмим̣ ко, д̇аад̇а гумаара, бурисаяуг̇з вад̇д̇амаанз зваруубасса галяаан̣асса вад̇д̇асса самужчзд̣̇о ход̇и со д̇зсам̣ анд̇имабурисо ход̇и. д̇ам̣ д̇аахам̣, д̇аад̇а гумаара, звам̣ вад̣̇аами – язна мз ид̣̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇ам̣ ануббавад̇д̇зяяааси, маа ко мз д̇вам̣ анд̇имабурисо ахосий’д̇и. ат̇а ко, аананд̣̇а, рааж̇аа магхад̣̇зво габбагасса г̇аамаварам̣ д̣̇ад̇ваа ж̇здтабуд̇д̇ам̣ гумаарам̣ саад̇хугам̣ раж̇ж̇з саманусаасид̇ваа имасмим̣язва магхад̣̇зваамб̣аванз гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇и. со мзд̇д̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа згам̣ д̣̇исам̣ парид̇ваа вихааси, д̇ат̇аа д̣̇уд̇ияам̣, д̇ат̇аа д̇ад̇ияам̣, д̇ат̇аа жад̇уд̇т̇ам̣; ид̇и уд̣̇д̇хамад̇хо д̇ирияам̣ саб̣б̣ад̇хи саб̣б̣ад̇д̇ад̇ааяа саб̣б̣ааванд̇ам̣ логам̣ мзд̇д̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа вибулзна махаг̇г̇ад̇зна аббамаан̣зна авзрзна аб̣яааб̣аж̇жхзна аб̣яаабаж̇жхзна (сий. сяаа. гам̣. бий.), аб̣яаабаж̇ж̇зна (га.) парид̇ваа вихааси. гарун̣аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа… муд̣̇ид̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа… убзгкаасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа згам̣ д̣̇исам̣ парид̇ваа вихааси, д̇ат̇аа д̣̇уд̇ияам̣, д̇ат̇аа д̇ад̇ияам̣, д̇ат̇аа жад̇уд̇т̇ам̣; ид̇и уд̣̇д̇хамад̇хо д̇ирияам̣ саб̣б̣ад̇хи саб̣б̣ад̇д̇ад̇ааяа саб̣б̣ааванд̇ам̣ логам̣ убзгкаасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа вибулзна махаг̇г̇ад̇зна аббамаан̣зна авзрзна аб̣яааб̣аж̇жхзна парид̇ваа вихааси.
‘‘рааж̇аа ко банаананд̣̇а, магхад̣̇зво жад̇ураасийд̇ивассасахассаани гумаарагийл̣ид̇ам̣ гийл̣и, жад̇ураасийд̇ивассасахассаани обараж̇ж̇ам̣ гаарзси, жад̇ураасийд̇ивассасахассаани раж̇ж̇ам̣ гаарзси, жад̇ураасийд̇ивассасахассаани имасмим̣язва магхад̣̇зваамб̣аванз аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о б̣рахмажарияамажари. со жад̇д̇ааро б̣рахмавихаарз бхаавзд̇ваа гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа б̣рахмалогуубаг̇о ахоси.
310. ‘‘ат̇а ко ран̃н̃о, аананд̣̇а, магхад̣̇звасса буд̇д̇о б̣ахуунам̣ вассаанам̣ б̣ахуунам̣ вассасад̇аанам̣ б̣ахуунам̣ вассасахассаанам̣ ажжаязна габбагам̣ ааманд̇зси – ‘яад̣̇аа мз, самма габбага, бассзяяааси сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇аани, ат̇а ко аарожзяяаасий’д̇и. ‘звам̣, д̣̇зваа’д̇и ко, аананд̣̇а, габбаго ран̃н̃о магхад̣̇звасса буд̇д̇асса бажжассоси. ад̣̇д̣̇асаа ко, аананд̣̇а, габбаго б̣ахуунам̣ вассаанам̣ б̣ахуунам̣ вассасад̇аанам̣ б̣ахуунам̣ вассасахассаанам̣ ажжаязна ран̃н̃о магхад̣̇звасса буд̇д̇асса сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇аани. д̣̇исваана ран̃н̃о магхад̣̇звасса буд̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘баад̇убхууд̇аа ко д̣̇звасса д̣̇звад̣̇ууд̇аа; д̣̇иссанд̇и сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇ааний’д̇и. ‘д̇зна хи, самма габбага, д̇аани балид̇аани саад̇хугам̣ сан̣д̣аасзна уд̣̇д̇харид̇ваа мама ан̃ж̇алисмим̣ бад̇идтаабзхий’д̇и. ‘звам̣, д̣̇зваа’д̇и ко, аананд̣̇а, габбаго ран̃н̃о магхад̣̇звасса буд̇д̇асса бадиссуд̇ваа д̇аани балид̇аани саад̇хугам̣ сан̣д̣аасзна уд̣̇д̇харид̇ваа ран̃н̃о магхад̣̇звасса буд̇д̇асса ан̃ж̇алисмим̣ бад̇идтаабзси.
‘‘ат̇а ко, аананд̣̇а, ран̃н̃о магхад̣̇звасса буд̇д̇о габбагасса г̇аамаварам̣ д̣̇ад̇ваа ж̇здтабуд̇д̇ам̣ гумаарам̣ ааманд̇аабзд̇ваа зд̇ад̣̇авожа – ‘баад̇убхууд̇аа ко, мз, д̇аад̇а гумаара, д̣̇звад̣̇ууд̇аа; д̣̇иссанд̇и сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇аани; бхуд̇д̇аа ко бана мз маанусагаа гаамаа; самаяо д̣̇иб̣б̣з гаамз бариязсид̇ум̣. зхи д̇вам̣, д̇аад̇а гумаара, имам̣ раж̇ж̇ам̣ бадибаж̇ж̇а. ахам̣ бана гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇иссаами. д̇зна хи, д̇аад̇а гумаара, яад̣̇аа д̇вамби бассзяяааси сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇аани, ат̇а габбагасса г̇аамаварам̣ д̣̇ад̇ваа ж̇здтабуд̇д̇ам̣ гумаарам̣ саад̇хугам̣ раж̇ж̇з саманусаасид̇ваа гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇зяяааси. язна мз ид̣̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇ам̣ ануббавад̇д̇зяяааси, маа ко мз д̇вам̣ анд̇имабурисо ахоси. яасмим̣ ко, д̇аад̇а гумаара, бурисаяуг̇з вад̇д̇амаанз зваруубасса галяаан̣асса вад̇д̇асса самужчзд̣̇о ход̇и со д̇зсам̣ анд̇имабурисо ход̇и. д̇ам̣ д̇аахам̣, д̇аад̇а гумаара, звам̣ вад̣̇аами – язна мз ид̣̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇ам̣ ануббавад̇д̇зяяааси, маа ко мз д̇вам̣ анд̇имабурисо ахосий’д̇и. ат̇а ко, аананд̣̇а, ран̃н̃о магхад̣̇звасса буд̇д̇о габбагасса г̇аамаварам̣ д̣̇ад̇ваа ж̇здтабуд̇д̇ам̣ гумаарам̣ саад̇хугам̣ раж̇ж̇з саманусаасид̇ваа имасмим̣язва магхад̣̇зваамб̣аванз гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇и. со мзд̇д̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа згам̣ д̣̇исам̣ парид̇ваа вихааси, д̇ат̇аа д̣̇уд̇ияам̣, д̇ат̇аа д̇ад̇ияам̣, д̇ат̇аа жад̇уд̇т̇ам̣; ид̇и уд̣̇д̇хамад̇хо д̇ирияам̣ саб̣б̣ад̇хи саб̣б̣ад̇д̇ад̇ааяа саб̣б̣ааванд̇ам̣ логам̣ мзд̇д̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа вибулзна махаг̇г̇ад̇зна аббамаан̣зна авзрзна аб̣яааб̣аж̇жхзна парид̇ваа вихааси. гарун̣аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа… муд̣̇ид̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа… убзгкаасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа згам̣ д̣̇исам̣ парид̇ваа вихааси, д̇ат̇аа д̣̇уд̇ияам̣, д̇ат̇аа д̇ад̇ияам̣, д̇ат̇аа жад̇уд̇т̇ам̣; ид̇и уд̣̇д̇хамад̇хо д̇ирияам̣ саб̣б̣ад̇хи саб̣б̣ад̇д̇ад̇ааяа саб̣б̣ааванд̇ам̣ логам̣ убзгкаасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа вибулзна махаг̇г̇ад̇зна аббамаан̣зна авзрзна аб̣яааб̣аж̇жхзна парид̇ваа вихааси. ран̃н̃о ко банаананд̣̇а, магхад̣̇звасса буд̇д̇о жад̇ураасийд̇ивассасахассаани гумаарагийл̣ид̇ам̣ гийл̣и, жад̇ураасийд̇ивассасахассаани обараж̇ж̇ам̣ гаарзси, жад̇ураасийд̇ивассасахассаани раж̇ж̇ам̣ гаарзси, жад̇ураасийд̇ивассасахассаани имасмим̣язва магхад̣̇зваамб̣аванз аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о б̣рахмажарияамажари. со жад̇д̇ааро б̣рахмавихаарз бхаавзд̇ваа гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа б̣рахмалогуубаг̇о ахоси.
311. ‘‘ран̃н̃о ко банаананд̣̇а, магхад̣̇звасса буд̇д̇абабуд̇д̇агаа д̇асса барамбараа жад̇ураасийд̇ирааж̇асахассаани жад̇ураасийд̇икад̇д̇ияасахассаани (сий. бий.), жад̇ураасийд̇исахассаани (сяаа. гам̣.) имасмим̣язва магхад̣̇зваамб̣аванз гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇им̣су. д̇з мзд̇д̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа згам̣ д̣̇исам̣ парид̇ваа вихарим̣су, д̇ат̇аа д̣̇уд̇ияам̣, д̇ат̇аа д̇ад̇ияам̣, д̇ат̇аа жад̇уд̇т̇ам̣; ид̇и уд̣̇д̇хамад̇хо д̇ирияам̣ саб̣б̣ад̇хи саб̣б̣ад̇д̇ад̇ааяа саб̣б̣ааванд̇ам̣ логам̣ мзд̇д̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа вибулзна махаг̇г̇ад̇зна аббамаан̣зна авзрзна аб̣яааб̣аж̇жхзна парид̇ваа вихарим̣су. гарун̣аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа… муд̣̇ид̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа… убзгкаасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа згам̣ д̣̇исам̣ парид̇ваа вихарим̣су, д̇ат̇аа д̣̇уд̇ияам̣, д̇ат̇аа д̇ад̇ияам̣, д̇ат̇аа жад̇уд̇т̇ам̣; ид̇и уд̣̇д̇хамад̇хо д̇ирияам̣ саб̣б̣ад̇хи саб̣б̣ад̇д̇ад̇ааяа саб̣б̣ааванд̇ам̣ логам̣ убзгкаасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа вибулзна махаг̇г̇ад̇зна аббамаан̣зна авзрзна аб̣яааб̣аж̇жхзна парид̇ваа вихарим̣су. жад̇ураасийд̇ивассасахассаани гумаарагийл̣ид̇ам̣ гийл̣им̣су, жад̇ураасийд̇ивассасахассаани обараж̇ж̇ам̣ гаарзсум̣, жад̇ураасийд̇ивассасахассаани раж̇ж̇ам̣ гаарзсум̣, жад̇ураасийд̇ивассасахассаани имасмим̣язва магхад̣̇зваамб̣аванз аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇аа б̣рахмажарияамажарим̣су. д̇з жад̇д̇ааро б̣рахмавихаарз бхаавзд̇ваа гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа б̣рахмалогуубаг̇аа ахзсум̣. ними д̇зсам̣ рааж̇аа рааж̇аанам̣ (сий. бий.) бажчимаго ахоси д̇хаммиго д̇хаммарааж̇аа д̇хаммз тид̇о махаарааж̇аа; д̇хаммам̣ жарад̇и б̣раахман̣аг̇ахабад̇игзсу нзг̇амзсу жзва ж̇аанабад̣̇зсу жа; убосат̇ан̃жа убавасад̇и жаад̇уд̣̇д̣̇асим̣ бан̃жад̣̇асим̣ адтамин̃жа багкасса.
312. ‘‘бхууд̇абуб̣б̣ам̣, аананд̣̇а, д̣̇зваанам̣ д̇аавад̇им̣саанам̣ суд̇хаммааяам̣ сабхааяам̣ саннисиннаанам̣ саннибад̇ид̇аанам̣ аяаманд̇араагат̇аа уд̣̇абаад̣̇и – ‘лаабхаа вад̇а, бхо, вид̣̇зхаанам̣, сулад̣̇д̇хам̣ вад̇а, бхо, вид̣̇зхаанам̣, язсам̣ ними рааж̇аа д̇хаммиго д̇хаммарааж̇аа д̇хаммз тид̇о махаарааж̇аа; д̇хаммам̣ жарад̇и б̣раахман̣аг̇ахабад̇игзсу нзг̇амзсу жзва ж̇аанабад̣̇зсу жа; убосат̇ан̃жа убавасад̇и жаад̇уд̣̇д̣̇асим̣ бан̃жад̣̇асим̣ адтамин̃жа багкассаа’д̇и. ат̇а ко, аананд̣̇а, сагго д̣̇зваанаминд̣̇о д̣̇звз д̇аавад̇им̣сз ааманд̇зси – ‘ижчзяяаат̇а но д̇умхз, маарисаа, нимим̣ рааж̇аанам̣ д̣̇адту’нд̇и? ‘ижчаама маяам̣, маариса, нимим̣ рааж̇аанам̣ д̣̇адту’нд̇и. д̇зна ко бана, аананд̣̇а, самаязна ними рааж̇аа д̇ад̣̇ахубосат̇з баннарасз сийсам̣нхаад̇о сасийсам̣ нахаад̇о (сий.), сийсанхаад̇о (сяаа. гам̣.) убосат̇иго убарибаасаад̣̇авараг̇ад̇о нисинно ход̇и. ат̇а ко, аананд̣̇а, сагго д̣̇зваанаминд̣̇о – сзяяат̇ааби наама б̣алаваа бурисо самин̃ж̇ид̇ам̣ ваа б̣аахам̣ басаарзяяа, басаарид̇ам̣ ваа б̣аахам̣ самин̃ж̇зяяа, звамзва – д̣̇звзсу д̇аавад̇им̣сзсу анд̇арахид̇о нимисса ран̃н̃о бамукз баад̇урахоси. ат̇а ко, аананд̣̇а, сагго д̣̇зваанаминд̣̇о нимим̣ рааж̇аанам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘лаабхаа д̇з, махаарааж̇а, сулад̣̇д̇хам̣ д̇з, махаарааж̇а. д̣̇зваа, махаарааж̇а, д̇аавад̇им̣саа суд̇хаммааяам̣ сабхааяам̣ гид̇д̇аяамаанаруубаа саннисиннаа – ‘‘лаабхаа вад̇а, бхо, вид̣̇зхаанам̣, сулад̣̇д̇хам̣ вад̇а, бхо, вид̣̇зхаанам̣, язсам̣ ними рааж̇аа д̇хаммиго д̇хаммарааж̇аа д̇хаммз тид̇о махаарааж̇аа; д̇хаммам̣ жарад̇и б̣раахман̣аг̇ахабад̇игзсу нзг̇амзсу жзва ж̇аанабад̣̇зсу жа; убосат̇ан̃жа убавасад̇и жаад̇уд̣̇д̣̇асим̣ бан̃жад̣̇асим̣ адтамин̃жа багкассаа’’д̇и. д̣̇зваа д̇з, махаарааж̇а, д̇аавад̇им̣саа д̣̇ассанагаамаа. д̇асса д̇з ахам̣, махаарааж̇а, сахассаяуд̇д̇ам̣ ааж̇ан̃н̃арат̇ам̣ бахин̣иссаами; абхирухзяяааси, махаарааж̇а, д̣̇иб̣б̣ам̣ яаанам̣ авигамбамаано’д̇и. ад̇хиваасзси ко, аананд̣̇а, ними рааж̇аа д̇ун̣хийбхаавзна.
313. ‘‘ат̇а ко, аананд̣̇а, сагго д̣̇зваанаминд̣̇о нимисса ран̃н̃о ад̇хиваасанам̣ вид̣̇ид̇ваа – сзяяат̇ааби наама б̣алаваа бурисо самин̃ж̇ид̇ам̣ ваа б̣аахам̣ басаарзяяа, басаарид̇ам̣ ваа б̣аахам̣ самин̃ж̇зяяа, звамзва – нимисса ран̃н̃о бамукз анд̇арахид̇о д̣̇звзсу д̇аавад̇им̣сзсу баад̇урахоси. ат̇а ко, аананд̣̇а, сагго д̣̇зваанаминд̣̇о маад̇алим̣ сан̇г̇аахагам̣ ааманд̇зси – ‘зхи д̇вам̣, самма маад̇али, сахассаяуд̇д̇ам̣ ааж̇ан̃н̃арат̇ам̣ яож̇зд̇ваа нимим̣ рааж̇аанам̣ убасан̇гамид̇ваа звам̣ вад̣̇зхи – аяам̣ д̇з, махаарааж̇а, сахассаяуд̇д̇о ааж̇ан̃н̃арат̇о саггзна д̣̇зваанаминд̣̇зна бзсид̇о; абхирухзяяааси, махаарааж̇а, д̣̇иб̣б̣ам̣ яаанам̣ авигамбамаано’д̇и. ‘звам̣, бхад̣̇д̣̇анд̇аваа’д̇и ко, аананд̣̇а, маад̇али сан̇г̇аахаго саггасса д̣̇зваанаминд̣̇асса бадиссуд̇ваа сахассаяуд̇д̇ам̣ ааж̇ан̃н̃арат̇ам̣ яож̇зд̇ваа нимим̣ рааж̇аанам̣ убасан̇гамид̇ваа зд̇ад̣̇авожа – ‘аяам̣ д̇з, махаарааж̇а, сахассаяуд̇д̇о ааж̇ан̃н̃арат̇о саггзна д̣̇зваанаминд̣̇зна бзсид̇о; абхируха, махаарааж̇а, д̣̇иб̣б̣ам̣ яаанам̣ авигамбамаано. аби жа, махаарааж̇а, гад̇амзна д̇ам̣ нзми, язна ваа баабагаммаа баабагаанам̣ гаммаанам̣ вибаагам̣ бадисам̣взд̣̇знд̇и, язна ваа галяаан̣агаммаа галяаан̣агаммаанам̣ вибаагам̣ бадисам̣взд̣̇знд̇ий’д̇и? ‘убхаязнзва мам̣, маад̇али, нзхий’д̇и. самбавзсзси самбаабзси (сий. бий.) ко, аананд̣̇а, маад̇али, сан̇г̇аахаго нимим̣ рааж̇аанам̣ суд̇хаммам̣ сабхам̣. ад̣̇д̣̇асаа ко, аананд̣̇а, сагго д̣̇зваанаминд̣̇о нимим̣ рааж̇аанам̣ д̣̇уурад̇ова ааг̇ажчанд̇ам̣. д̣̇исваана нимим̣ рааж̇аанам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘зхи ко, махаарааж̇а. свааг̇ад̇ам̣, махаарааж̇а. д̣̇зваа д̇з д̣̇ассанагаамаа, махаарааж̇а, д̇аавад̇им̣саа суд̇хаммааяам̣ сабхааяам̣ гид̇д̇аяамаанаруубаа саннисиннаа – ‘‘лаабхаа вад̇а, бхо, вид̣̇зхаанам̣, сулад̣̇д̇хам̣ вад̇а, бхо, вид̣̇зхаанам̣, язсам̣ ними рааж̇аа д̇хаммиго д̇хаммарааж̇аа д̇хаммз тид̇о махаарааж̇аа; д̇хаммам̣ жарад̇и б̣раахман̣аг̇ахабад̇игзсу нзг̇амзсу жзва ж̇аанабад̣̇зсу жа; убосат̇ан̃жа убавасад̇и жаад̇уд̣̇д̣̇асим̣ бан̃жад̣̇асим̣ адтамин̃жа багкассаа’’д̇и. д̣̇зваа д̇з, махаарааж̇а, д̇аавад̇им̣саа д̣̇ассанагаамаа . абхирама, махаарааж̇а, д̣̇звзсу д̣̇зваанубхаавзнаа’д̇и. ‘алам̣, маариса, д̇ад̇т̇зва мам̣ мит̇илам̣ бадинзд̇у. д̇ат̇аахам̣ д̇хаммам̣ жариссаами б̣раахман̣аг̇ахабад̇игзсу нзг̇амзсу жзва ж̇аанабад̣̇зсу жа; убосат̇ан̃жа убавасаами жаад̇уд̣̇д̣̇асим̣ бан̃жад̣̇асим̣ адтамин̃жа багкассаа’д̇и.
314. ‘‘ат̇а ко, аананд̣̇а, сагго д̣̇зваанаминд̣̇о маад̇алим̣ сан̇г̇аахагам̣ ааманд̇зси – ‘зхи д̇вам̣, самма маад̇али, сахассаяуд̇д̇ам̣ ааж̇ан̃н̃арат̇ам̣ яож̇зд̇ваа нимим̣ рааж̇аанам̣ д̇ад̇т̇зва мит̇илам̣ бадинзхий’д̇и. ‘звам̣, бхад̣̇д̣̇анд̇аваа’д̇и ко, аананд̣̇а, маад̇али сан̇г̇аахаго саггасса д̣̇зваанаминд̣̇асса бадиссуд̇ваа сахассаяуд̇д̇ам̣ ааж̇ан̃н̃арат̇ам̣ яож̇зд̇ваа нимим̣ рааж̇аанам̣ д̇ад̇т̇зва мит̇илам̣ бадинзси. д̇ад̇ра суд̣̇ам̣, аананд̣̇а, ними рааж̇аа д̇хаммам̣ жарад̇и б̣раахман̣аг̇ахабад̇игзсу нзг̇амзсу жзва ж̇аанабад̣̇зсу жа, убосат̇ан̃жа убавасад̇и жаад̇уд̣̇д̣̇асим̣ бан̃жад̣̇асим̣ адтамин̃жа багкассаад̇и. ат̇а ко, аананд̣̇а, ними рааж̇аа б̣ахуунам̣ вассаанам̣ б̣ахуунам̣ вассасад̇аанам̣ б̣ахуунам̣ вассасахассаанам̣ ажжаязна габбагам̣ ааманд̇зси – ‘яад̣̇аа мз, самма габбага, бассзяяааси сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇аани, ат̇а мз аарожзяяаасий’д̇и. ‘звам̣, д̣̇зваа’д̇и ко, аананд̣̇а, габбаго нимисса ран̃н̃о бажжассоси. ад̣̇д̣̇асаа ко, аананд̣̇а, габбаго б̣ахуунам̣ вассаанам̣ б̣ахуунам̣ вассасад̇аанам̣ б̣ахуунам̣ вассасахассаанам̣ ажжаязна нимисса ран̃н̃о сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇аани. д̣̇исваана нимим̣ рааж̇аанам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘баад̇убхууд̇аа ко д̣̇звасса д̣̇звад̣̇ууд̇аа; д̣̇иссанд̇и сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇ааний’д̇и. ‘д̇зна хи, самма габбага, д̇аани балид̇аани саад̇хугам̣ сан̣д̣аасзна уд̣̇д̇харид̇ваа мама ан̃ж̇алисмим̣ бад̇идтаабзхий’д̇и. ‘звам̣, д̣̇зваа’д̇и ко, аананд̣̇а, габбаго нимисса ран̃н̃о бадиссуд̇ваа д̇аани балид̇аани саад̇хугам̣ сан̣д̣аасзна уд̣̇д̇харид̇ваа нимисса ран̃н̃о ан̃ж̇алисмим̣ бад̇идтаабзси. ат̇а ко, аананд̣̇а, ними рааж̇аа габбагасса г̇аамаварам̣ д̣̇ад̇ваа ж̇здтабуд̇д̇ам̣ гумаарам̣ ааманд̇аабзд̇ваа зд̇ад̣̇авожа – ‘баад̇убхууд̇аа ко мз, д̇аад̇а гумаара, д̣̇звад̣̇ууд̇аа; д̣̇иссанд̇и сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇аани; бхуд̇д̇аа ко бана мз маанусагаа гаамаа; самаяо д̣̇иб̣б̣з гаамз бариязсид̇ум̣. зхи д̇вам̣, д̇аад̇а гумаара, имам̣ раж̇ж̇ам̣ бадибаж̇ж̇а. ахам̣ бана гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇иссаами. д̇зна хи, д̇аад̇а гумаара, яад̣̇аа д̇вамби бассзяяааси сирасмим̣ балид̇аани ж̇аад̇аани, ат̇а габбагасса г̇аамаварам̣ д̣̇ад̇ваа ж̇здтабуд̇д̇ам̣ гумаарам̣ саад̇хугам̣ раж̇ж̇з саманусаасид̇ваа гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇зяяааси. язна мз ид̣̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇ам̣ ануббавад̇д̇зяяааси, маа ко мз д̇вам̣ анд̇имабурисо ахоси. яасмим̣ ко, д̇аад̇а гумаара, бурисаяуг̇з вад̇д̇амаанз зваруубасса галяаан̣асса вад̇д̇асса самужчзд̣̇о ход̇и со д̇зсам̣ анд̇имабурисо ход̇и. д̇ам̣ д̇аахам̣, д̇аад̇а гумаара, звам̣ вад̣̇аами – ‘язна мз ид̣̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇ам̣ ануббавад̇д̇зяяааси, маа ко мз д̇вам̣ анд̇имабурисо ахосий’д̇и.
315. ‘‘ат̇а ко, аананд̣̇а, ними рааж̇аа габбагасса г̇аамаварам̣ д̣̇ад̇ваа ж̇здтабуд̇д̇ам̣ гумаарам̣ саад̇хугам̣ раж̇ж̇з саманусаасид̇ваа имасмим̣язва магхад̣̇зваамб̣аванз гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇и. со мзд̇д̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа згам̣ д̣̇исам̣ парид̇ваа вихааси, д̇ат̇аа д̣̇уд̇ияам̣ , д̇ат̇аа д̇ад̇ияам̣, д̇ат̇аа жад̇уд̇т̇ам̣; ид̇и уд̣̇д̇хамад̇хо д̇ирияам̣ саб̣б̣ад̇хи саб̣б̣ад̇д̇ад̇ааяа саб̣б̣ааванд̇ам̣ логам̣ мзд̇д̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа вибулзна махаг̇г̇ад̇зна аббамаан̣зна авзрзна аб̣яааб̣аж̇жхзна парид̇ваа вихааси. гарун̣аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа… муд̣̇ид̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа… убзгкаасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа згам̣ д̣̇исам̣ парид̇ваа вихааси, д̇ат̇аа д̣̇уд̇ияам̣, д̇ат̇аа д̇ад̇ияам̣, д̇ат̇аа жад̇уд̇т̇ам̣; ид̇и уд̣̇д̇хамад̇хо д̇ирияам̣ саб̣б̣ад̇хи саб̣б̣ад̇д̇ад̇ааяа саб̣б̣ааванд̇ам̣ логам̣ убзгкаасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа вибулзна махаг̇г̇ад̇зна аббамаан̣зна авзрзна аб̣яааб̣аж̇жхзна парид̇ваа вихааси. ними ко, банаананд̣̇а, рааж̇аа жад̇ураасийд̇ивассасахассаани гумаарагийл̣ид̇ам̣ гийл̣и, жад̇ураасийд̇ивассасахассаани обараж̇ж̇ам̣ гаарзси, жад̇ураасийд̇ивассасахассаани раж̇ж̇ам̣ гаарзси, жад̇ураасийд̇ивассасахассаани имасмим̣язва магхад̣̇зваамб̣аванз аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о б̣рахмажарияамажари. со жад̇д̇ааро б̣рахмавихаарз бхаавзд̇ваа гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа б̣рахмалогуубаг̇о ахоси. нимисса ко банаанананд̣̇а , ран̃н̃о гал̣аараж̇анаго наама буд̇д̇о ахоси. на со аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇и. со д̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ самужчинд̣̇и. со д̇зсам̣ анд̇имабурисо ахоси.
316. ‘‘сияаа ко бана д̇з, аананд̣̇а, звамасса – ‘ан̃н̃о нууна д̇зна самаязна рааж̇аа магхад̣̇зво ахоси, язна д̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇а’нд̇и яо д̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихинийд̇и (сий.). на ко банзд̇ам̣, аананд̣̇а, звам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣. ахам̣ д̇зна самаязна рааж̇аа магхад̣̇зво ахосим̣. (ахам̣ д̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихиним̣,) ( ) над̇т̇и (га.) маяаа д̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇ам̣; бажчимаа ж̇анад̇аа ануббавад̇д̇зси. д̇ам̣ ко банаананд̣̇а, галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ на ниб̣б̣ид̣̇ааяа на вирааг̇ааяа на нирод̇хааяа на убасамааяа на абхин̃н̃ааяа на самб̣од̇хааяа на ниб̣б̣аанааяа сам̣вад̇д̇ад̇и, яаавад̣̇зва б̣рахмалогуубабад̇д̇ияаа. ид̣̇ам̣ ко банаананд̣̇а, зд̇арахи маяаа галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇ам̣ зганд̇аниб̣б̣ид̣̇ааяа вирааг̇ааяа нирод̇хааяа убасамааяа абхин̃н̃ааяа самб̣од̇хааяа ниб̣б̣аанааяа сам̣вад̇д̇ад̇и. гад̇аман̃жаананд̣̇а, зд̇арахи маяаа галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇ам̣ зганд̇аниб̣б̣ид̣̇ааяа вирааг̇ааяа нирод̇хааяа убасамааяа абхин̃н̃ааяа самб̣од̇хааяа ниб̣б̣аанааяа сам̣вад̇д̇ад̇и? аяамзва арияо адтан̇г̇иго маг̇г̇о, сзяяат̇ид̣̇ам̣ – саммаад̣̇идти, саммаасан̇габбо, саммааваажаа, саммаагамманд̇о, саммааааж̇ийво, саммаавааяаамо , саммаасад̇и, саммаасамаад̇хи. ид̣̇ам̣ ко, аананд̣̇а, зд̇арахи маяаа галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇ам̣ зганд̇аниб̣б̣ид̣̇ааяа вирааг̇ааяа нирод̇хааяа убасамааяа абхин̃н̃ааяа самб̣од̇хааяа ниб̣б̣аанааяа сам̣вад̇д̇ад̇и. д̇ам̣ во ахам̣, аананд̣̇а, звам̣ вад̣̇аами – ‘язна мз ид̣̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇ам̣ ануббавад̇д̇зяяаат̇а, маа ко мз д̇умхз анд̇имабурисаа ахувад̇т̇а’. яасмим̣ ко, аананд̣̇а, бурисаяуг̇з вад̇д̇амаанз зваруубасса галяаан̣асса вад̇д̇асса самужчзд̣̇о ход̇и со д̇зсам̣ анд̇имабурисо ход̇и. д̇ам̣ во ахам̣, аананд̣̇а, звам̣ вад̣̇аами – ‘язна мз ид̣̇ам̣ галяаан̣ам̣ вад̇д̇ам̣ нихид̇ам̣ ануббавад̇д̇зяяаат̇а, маа ко мз д̇умхз анд̇имабурисаа ахувад̇т̇аа’’’д̇и.
ид̣̇амавожа бхаг̇аваа. ад̇д̇амано ааяасмаа аананд̣̇о бхаг̇авад̇о бхаасид̇ам̣ абхинанд̣̇ийд̇и.
магхад̣̇звасуд̇д̇ам̣ нидтид̇ам̣ д̇ад̇ияам̣.
4. мад̇хурасуд̇д̇ам̣
317. звам̣ мз суд̇ам̣ – згам̣ самаяам̣ ааяасмаа махаагажжаано мад̇хурааяам̣ вихарад̇и г̇унд̣̇ааванз. ассоси ко рааж̇аа маад̇хуро аванд̇ибуд̇д̇о – ‘‘саман̣о калу, бхо, гажжаано мад̇хурааяам̣ мат̇урааяам̣ (дийгаа) вихарад̇и г̇унд̣̇ааванз. д̇ам̣ ко бана бхаванд̇ам̣ гажжаанам̣ звам̣ галяаан̣о гид̇д̇исад̣̇д̣̇о аб̣бхуг̇г̇ад̇о – ‘бан̣д̣ид̇о вияад̇д̇о мзд̇хаавий б̣ахуссуд̇о жид̇д̇агат̇ий галяаан̣абадибхаано вуд̣̇д̇хо жзва арахаа жа’. саад̇ху ко бана д̇ат̇ааруубаанам̣ арахад̇ам̣ д̣̇ассанам̣ ход̇ий’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа маад̇хуро аванд̇ибуд̇д̇о бхад̣̇раани бхад̣̇раани яаанаани яож̇аабзд̇ваа бхад̣̇рам̣ яаанам̣ абхирухид̇ваа бхад̣̇рзхи бхад̣̇рзхи яаанзхи мад̇хурааяа нияяааси махажжарааж̇аанубхаавзна ааяасманд̇ам̣ махаагажжаанам̣ д̣̇ассанааяа. яаавад̇игаа яаанасса бхууми яаанзна г̇анд̇ваа яаанаа бажжорохид̇ваа бад̇д̇игова язнааяасмаа махаагажжаано д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа ааяасмад̇аа махаагажжаанзна сад̣̇д̇хим̣ саммод̣̇и. саммод̣̇анийяам̣ гат̇ам̣ сааран̣ийяам̣ вийд̇исаарзд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа маад̇хуро аванд̇ибуд̇д̇о ааяасманд̇ам̣ махаагажжаанам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘б̣раахман̣аа, бхо гажжаана, звамаахам̣су – ‘б̣раахман̣ова сздто ван̣н̣о, хийно ан̃н̃о ван̣н̣о; б̣раахман̣ова сугго ван̣н̣о, ган̣хо ан̃н̃о ван̣н̣о; б̣раахман̣аава суж̇жханд̇и, но аб̣раахман̣аа; б̣раахман̣аава б̣рахмуно буд̇д̇аа орасаа мукад̇о ж̇аад̇аа б̣рахмаж̇аа б̣рахманиммид̇аа б̣рахмад̣̇ааяаад̣̇аа’д̇и. ид̇ха бхавам̣ гажжаано гимагкааяий’’д̇и? ‘‘гхосоязва ко зсо, махаарааж̇а, логасмим̣ – ‘б̣раахман̣ова сздто ван̣н̣о, хийно ан̃н̃о ван̣н̣о; б̣раахман̣ова сугго ван̣н̣о, ган̣хо ан̃н̃о ван̣н̣о; б̣раахман̣аава суж̇жханд̇и, но аб̣раахман̣аа; б̣раахман̣аава б̣рахмуно буд̇д̇аа орасаа мукад̇о ж̇аад̇аа б̣рахмаж̇аа б̣рахманиммид̇аа б̣рахмад̣̇ааяаад̣̇аа’д̇и. д̇ад̣̇аминаабзд̇ам̣, махаарааж̇а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа гхосоязвзсо логасмим̣ – ‘б̣раахман̣ова сздто ван̣н̣о, хийно ан̃н̃о ван̣н̣о…бз… б̣рахмад̣̇ааяаад̣̇аа’’’д̇и.
318. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, кад̇д̇ияасса жзби иж̇жхзяяа д̇ханзна ваа д̇хан̃н̃зна ваа раж̇ад̇зна ваа ж̇аад̇аруубзна ваа кад̇д̇ияобиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий… б̣раахман̣обиссаасса… взссобиссаасса… суд̣̇д̣̇обиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий’’д̇и? ‘‘кад̇д̇ияасса жзби, бхо гажжаана, иж̇жхзяяа д̇ханзна ваа д̇хан̃н̃зна ваа раж̇ад̇зна ваа ж̇аад̇аруубзна ваа кад̇д̇ияобиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий… б̣раахман̣обиссаасса… взссобиссаасса… суд̣̇д̣̇обиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий’’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, б̣раахман̣асса жзби иж̇жхзяяа д̇ханзна ваа д̇хан̃н̃зна ваа раж̇ад̇зна ваа ж̇аад̇аруубзна ваа б̣раахман̣обиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий… взссобиссаасса… суд̣̇д̣̇обиссаасса … кад̇д̇ияобиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий’’д̇и? ‘‘б̣раахман̣асса жзби, бхо гажжаана, иж̇жхзяяа д̇ханзна ваа д̇хан̃н̃зна ваа раж̇ад̇зна ваа ж̇аад̇аруубзна ваа б̣раахман̣обиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий… взссобиссаасса… суд̣̇д̣̇обиссаасса … кад̇д̇ияобиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий’’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, взссасса жзби иж̇жхзяяа д̇ханзна ваа д̇хан̃н̃зна ваа раж̇ад̇зна ваа ж̇аад̇аруубзна ваа взссобиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий… суд̣̇д̣̇обиссаасса… кад̇д̇ияобиссаасса… б̣раахман̣обиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий’’д̇и? ‘‘взссасса жзби, бхо гажжаана, иж̇жхзяяа д̇ханзна ваа д̇хан̃н̃зна ваа раж̇ад̇зна ваа ж̇аад̇аруубзна ваа взссобиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий… суд̣̇д̣̇обиссаасса… кад̇д̇ияобиссаасса… б̣раахман̣обиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий’’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, суд̣̇д̣̇асса жзби иж̇жхзяяа д̇ханзна ваа д̇хан̃н̃зна ваа раж̇ад̇зна ваа ж̇аад̇аруубзна ваа суд̣̇д̣̇обиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий… кад̇д̇ияобиссаасса… б̣раахман̣обиссаасса… взссобиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий’’д̇и? ‘‘суд̣̇д̣̇асса жзби, бхо гажжаана, иж̇жхзяяа д̇ханзна ваа д̇хан̃н̃зна ваа раж̇ад̇зна ваа ж̇аад̇аруубзна ваа суд̣̇д̣̇обиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ийд̇и… кад̇д̇ияобиссаасса… б̣раахман̣обиссаасса… взссобиссаасса буб̣б̣удтааяий бажчаанибаад̇ий гим̣гаарабадиссаавий манаабажаарий бияаваад̣̇ий’’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, яад̣̇и звам̣ санд̇з, имз жад̇д̇ааро ван̣н̣аа самасамаа хонд̇и но ваа? гат̇ам̣ ваа д̇з зд̇т̇а ход̇ий’’д̇и? ‘‘ад̣̇д̇хаа ко, бхо гажжаана, звам̣ санд̇з, имз жад̇д̇ааро ван̣н̣аа самасамаа хонд̇и. нзсам̣ наасам̣ (сий.), наахам̣ (сяаа. гам̣.) зд̇т̇а гин̃жи наанаагаран̣ам̣ саманубассаамий’’д̇и. ‘‘иминааби ко зд̇ам̣, махаарааж̇а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа гхосо язвзсо логасмим̣ – ‘б̣раахман̣ова сздто ван̣н̣о, хийно ан̃н̃о ван̣н̣о…бз… б̣рахмад̣̇ааяаад̣̇аа’’’д̇и.
319. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇хасса кад̇д̇ияо баан̣аад̇ибаад̇ий ад̣̇иннаад̣̇ааяий гаамзсумижчаажаарий мусааваад̣̇ий бисун̣аваажо парусаваажо сампаббалаабий абхиж̇жхаалу б̣яаабаннажид̇д̇о мижчаад̣̇идти мижчаад̣̇идтий (саб̣б̣ад̇т̇а) гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа абааяам̣ д̣̇уг̇г̇ад̇им̣ винибаад̇ам̣ нираяам̣ убабаж̇ж̇зяяа но ваа? гат̇ам̣ ваа д̇з зд̇т̇а ход̇ий’’д̇и? ‘‘кад̇д̇ияоби хи, бхо гажжаана, баан̣аад̇ибаад̇ий ад̣̇иннаад̣̇ааяий гаамзсумижчаажаарий мусааваад̣̇ий бисун̣аваажо парусаваажо сампаббалаабий абхиж̇жхаалу б̣яаабаннажид̇д̇о мижчаад̣̇идти гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа абааяам̣ д̣̇уг̇г̇ад̇им̣ винибаад̇ам̣ нираяам̣ убабаж̇ж̇зяяа. звам̣ мз зд̇т̇а ход̇и, зван̃жа бана мз зд̇ам̣ арахад̇ам̣ суд̇а’’нд̇и.
‘‘саад̇ху саад̇ху, махаарааж̇а! саад̇ху ко д̇з зд̇ам̣, махаарааж̇а, звам̣ ход̇и, саад̇ху жа бана д̇з зд̇ам̣ арахад̇ам̣ суд̇ам̣. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇хасса б̣раахман̣о…бз… ид̇хасса взссо…бз… ид̇хасса суд̣̇д̣̇о баан̣аад̇ибаад̇ий ад̣̇иннаад̣̇ааяий…бз… мижчаад̣̇идти гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа абааяам̣ д̣̇уг̇г̇ад̇им̣ винибаад̇ам̣ нираяам̣ убабаж̇ж̇зяяа но ваа? гат̇ам̣ ваа д̇з зд̇т̇а ход̇ий’’д̇и? ‘‘суд̣̇д̣̇оби хи, бхо гажжаана, баан̣аад̇ибаад̇ий ад̣̇иннаад̣̇ааяий…бз… мижчаад̣̇идти гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа абааяам̣ д̣̇уг̇г̇ад̇им̣ винибаад̇ам̣ нираяам̣ убабаж̇ж̇зяяа. звам̣ мз зд̇т̇а ход̇и, зван̃жа бана мз зд̇ам̣ арахад̇ам̣ суд̇а’’нд̇и.
‘‘саад̇ху саад̇ху, махаарааж̇а! саад̇ху ко д̇з зд̇ам̣, махаарааж̇а, звам̣ ход̇и, саад̇ху жа бана д̇з зд̇ам̣ арахад̇ам̣ суд̇ам̣. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, яад̣̇и звам̣ санд̇з, имз жад̇д̇ааро ван̣н̣аа самасамаа хонд̇и но ваа? гат̇ам̣ ваа д̇з зд̇т̇а ход̇ий’’д̇и? ‘‘ад̣̇д̇хаа ко, бхо гажжаана, звам̣ санд̇з, имз жад̇д̇ааро ван̣н̣аа самасамаа хонд̇и. нзсам̣ зд̇т̇а гин̃жи наанаагаран̣ам̣ саманубассаамий’’д̇и. ‘‘иминааби ко зд̇ам̣, махаарааж̇а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа гхосо язвзсо логасмим̣ – ‘б̣раахман̣ова сздто ван̣н̣о, хийно ан̃н̃о ван̣н̣о…бз… б̣рахмад̣̇ааяаад̣̇аа’’’д̇и.
320. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇хасса кад̇д̇ияо баан̣аад̇ибаад̇аа бадивирад̇о, ад̣̇иннаад̣̇аанаа бадивирад̇о, гаамзсумижчаажаараа бадивирад̇о, мусааваад̣̇аа бадивирад̇о, бисун̣ааяа ваажааяа бадивирад̇о, парусааяа ваажааяа бадивирад̇о, сампаббалаабаа бадивирад̇о, анабхиж̇жхаалу аб̣яаабаннажид̇д̇о саммаад̣̇идти саммаад̣̇идтий (сяаа. гам̣. бий. га.) гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа суг̇ад̇им̣ саг̇г̇ам̣ логам̣ убабаж̇ж̇зяяа но ваа? гат̇ам̣ ваа д̇з зд̇т̇а ход̇ий’’д̇и? ‘‘кад̇д̇ияоби хи, бхо гажжаана, баан̣аад̇ибаад̇аа бадивирад̇о, ад̣̇иннаад̣̇аанаа бадивирад̇о, гаамзсумижчаажаараа бадивирад̇о, мусааваад̣̇аа бадивирад̇о, бисун̣ааяа ваажааяа бадивирад̇о, парусааяа ваажааяа бадивирад̇о, сампаббалаабаа бадивирад̇о, анабхиж̇жхаалу аб̣яаабаннажид̇д̇о саммаад̣̇идти гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа суг̇ад̇им̣ саг̇г̇ам̣ логам̣ убабаж̇ж̇зяяа. звам̣ мз зд̇т̇а ход̇и, зван̃жа бана мз зд̇ам̣ арахад̇ам̣ суд̇а’’нд̇и.
‘‘саад̇ху саад̇ху, махаарааж̇а! саад̇ху ко д̇з зд̇ам̣, махаарааж̇а, звам̣ ход̇и, саад̇ху жа бана д̇з зд̇ам̣ арахад̇ам̣ суд̇ам̣. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇хасса б̣раахман̣о, ид̇хасса взссо, ид̇хасса суд̣̇д̣̇о баан̣аад̇ибаад̇аа бадивирад̇о ад̣̇иннаад̣̇аанаа бадивирад̇о…бз… саммаад̣̇идти гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа суг̇ад̇им̣ саг̇г̇ам̣ логам̣ убабаж̇ж̇зяяа но ваа? гат̇ам̣ ваа д̇з зд̇т̇а ход̇ий’’д̇и? ‘‘суд̣̇д̣̇оби хи, бхо гажжаана, баан̣аад̇ибаад̇аа бадивирад̇о, ад̣̇иннаад̣̇аанаа бадивирад̇о…бз… саммаад̣̇идти гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа суг̇ад̇им̣ саг̇г̇ам̣ логам̣ убабаж̇ж̇зяяа. звам̣ мз зд̇т̇а ход̇и, зван̃жа бана мз зд̇ам̣ арахад̇ам̣ суд̇а’’нд̇и.
‘‘саад̇ху саад̇ху, махаарааж̇а! саад̇ху ко д̇з зд̇ам̣, махаарааж̇а, звам̣ ход̇и, саад̇ху жа бана д̇з зд̇ам̣ арахад̇ам̣ суд̇ам̣. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, яад̣̇и звам̣ санд̇з, имз жад̇д̇ааро ван̣н̣аа самасамаа хонд̇и но ваа? гат̇ам̣ ваа д̇з зд̇т̇а ход̇ий’’д̇и? ‘‘ад̣̇д̇хаа ко, бхо гажжаана, звам̣ санд̇з, имз жад̇д̇ааро ван̣н̣аа самасамаа хонд̇и. нзсам̣ зд̇т̇а гин̃жи наанаагаран̣ам̣ саманубассаамий’’д̇и . ‘‘иминааби ко зд̇ам̣, махаарааж̇а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа гхосо язвзсо логасмим̣ – ‘б̣раахман̣ова сздто ван̣н̣о, хийно ан̃н̃о ван̣н̣о…бз… б̣рахмад̣̇ааяаад̣̇аа’’’д̇и.
321. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇ха кад̇д̇ияо санд̇хим̣ ваа чинд̣̇зяяа, ниллобам̣ ваа харзяяа, згааг̇ааригам̣ ваа гарзяяа, барибант̇з ваа д̇идтзяяа, барад̣̇аарам̣ ваа г̇ажчзяяа, д̇ан̃жз д̇з бурисаа г̇ахзд̇ваа д̣̇ассзяяум̣ – ‘аяам̣ д̇з, д̣̇зва, жоро ааг̇ужаарий. имасса яам̣ ижчаси д̇ам̣ д̣̇ан̣д̣ам̣ бан̣зхий’д̇и. гинд̇и нам̣ гарзяяаасий’’д̇и? ‘‘гхаад̇зяяаама ваа, бхо гажжаана, ж̇аабзяяаама ваа баб̣б̣ааж̇зяяаама ваа яат̇аабажжаяам̣ ваа гарзяяаама. д̇ам̣ гисса хзд̇у? яаа хисса , бхо гажжаана, буб̣б̣з ‘кад̇д̇ияо’д̇и саман̃н̃аа саасса анд̇арахид̇аа; жород̇взва сан̇кяам̣ сан̇кам̣ (сий. сяаа. гам̣. бий.) г̇ажчад̇ий’’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇ха б̣раахман̣о, ид̇ха взссо, ид̇ха суд̣̇д̣̇о санд̇хим̣ ваа чинд̣̇зяяа, ниллобам̣ ваа харзяяа, згааг̇ааригам̣ ваа гарзяяа, барибант̇з ваа д̇идтзяяа, барад̣̇аарам̣ ваа г̇ажчзяяа, д̇ан̃жз д̇з бурисаа г̇ахзд̇ваа д̣̇ассзяяум̣ – ‘аяам̣ д̇з, д̣̇зва, жоро ааг̇ужаарий. имасса яам̣ ижчаси д̇ам̣ д̣̇ан̣д̣ам̣ бан̣зхий’д̇и. гинд̇и нам̣ гарзяяаасий’’д̇и? ‘‘гхаад̇зяяаама ваа, бхо гажжаана, ж̇аабзяяаама ваа баб̣б̣ааж̇зяяаама ваа яат̇аабажжаяам̣ ваа гарзяяаама. д̇ам̣ гисса хзд̇у? яаа хисса, бхо гажжаана, буб̣б̣з ‘суд̣̇д̣̇о’д̇и саман̃н̃аа саасса анд̇арахид̇аа; жород̇взва сан̇кяам̣ г̇ажчад̇ий’’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, яад̣̇и звам̣ санд̇з, имз жад̇д̇ааро ван̣н̣аа самасамаа хонд̇и но ваа? гат̇ам̣ ваа д̇з зд̇т̇а ход̇ий’’д̇и? ‘‘ад̣̇д̇хаа ко, бхо гажжаана, звам̣ санд̇з, имз жад̇д̇ааро ван̣н̣аа самасамаа хонд̇и. нзсам̣ зд̇т̇а гин̃жи наанаагаран̣ам̣ саманубассаамий’’д̇и. ‘‘иминааби ко зд̇ам̣, махаарааж̇а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа гхосо язвзсо логасмим̣ – ‘б̣раахман̣ова сздто ван̣н̣о, хийно ан̃н̃о ван̣н̣о…бз… б̣рахмад̣̇ааяаад̣̇аа’’’д̇и.
322. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇ха кад̇д̇ияо гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о асса вирад̇о баан̣аад̇ибаад̇аа, вирад̇о ад̣̇иннаад̣̇аанаа, вирад̇о мусааваад̣̇аа, рад̇д̇уубарад̇о, згабхад̇д̇иго, б̣рахмажаарий, сийлаваа, галяаан̣ад̇хаммо? гинд̇и нам̣ гарзяяаасий’’д̇и? ‘‘абхиваад̣̇зяяаама ваа би (д̣̇ий. ни. 1.184, 187 сааман̃н̃апалз), бхо гажжаана, бажжудтзяяаама ваа аасанзна ваа ниманд̇зяяаама абхиниманд̇зяяаама ваа нам̣ жийварабин̣д̣абаад̇асзнаасанаг̇илаанаббажжаяабхзсаж̇ж̇абаригкаарзхи д̇хаммигам̣ ваа асса рагкааваран̣аг̇уд̇д̇им̣ сам̣вид̣̇ахзяяаама. д̇ам̣ гисса хзд̇у? яаа хисса, бхо гажжаана, буб̣б̣з ‘кад̇д̇ияо’д̇и саман̃н̃аа саасса анд̇арахид̇аа; саман̣од̇взва сан̇кяам̣ г̇ажчад̇ий’’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇ха б̣раахман̣о, ид̇ха взссо, ид̇ха суд̣̇д̣̇о гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о асса вирад̇о баан̣аад̇ибаад̇аа, вирад̇о ад̣̇иннаад̣̇аанаа вирад̇о мусааваад̣̇аа, рад̇д̇уубарад̇о, згабхад̇д̇иго, б̣рахмажаарий, сийлаваа, галяаан̣ад̇хаммо? гинд̇и нам̣ гарзяяаасий’’д̇и? ‘‘абхиваад̣̇зяяаама ваа, бхо гажжаана, бажжудтзяяаама ваа аасанзна ваа ниманд̇зяяаама абхиниманд̇зяяаама ваа нам̣ жийварабин̣д̣абаад̇асзнаасанаг̇илаанаббажжаяабхзсаж̇ж̇абаригкаарзхи д̇хаммигам̣ ваа асса рагкааваран̣аг̇уд̇д̇им̣ сам̣вид̣̇ахзяяаама. д̇ам̣ гисса хзд̇у? яаа хисса, бхо гажжаана, буб̣б̣з ‘суд̣̇д̣̇о’д̇и саман̃н̃аа саасса анд̇арахид̇аа; саман̣од̇взва сан̇кяам̣ г̇ажчад̇ий’’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, яад̣̇и звам̣ санд̇з, имз жад̇д̇ааро ван̣н̣аа самасамаа хонд̇и но ваа? гат̇ам̣ ваа д̇з зд̇т̇а ход̇ий’’д̇и? ‘‘ад̣̇д̇хаа ко, бхо гажжаана, звам̣ санд̇з, имз жад̇д̇ааро ван̣н̣аа самасамаа хонд̇и. нзсам̣ зд̇т̇а гин̃жи наанаагаран̣ам̣ саманубассаамий’’д̇и. ‘‘иминааби ко зд̇ам̣, махаарааж̇а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа гхосо язвзсо логасмим̣ – ‘б̣раахман̣ова сздто ван̣н̣о, хийно ан̃н̃о ван̣н̣о; б̣раахман̣ова сугго ван̣н̣о, ган̣хо ан̃н̃о ван̣н̣о; б̣раахман̣аава суж̇жханд̇и, но аб̣раахман̣аа; б̣раахман̣аава б̣рахмуно буд̇д̇аа орасаа мукад̇о ж̇аад̇аа б̣рахмаж̇аа б̣рахманиммид̇аа б̣рахмад̣̇ааяаад̣̇аа’’’д̇и.
323. звам̣ вуд̇д̇з, рааж̇аа маад̇хуро аванд̇ибуд̇д̇о ааяасманд̇ам̣ махаагажжаанам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘абхигганд̇ам̣, бхо гажжаана, абхигганд̇ам̣, бхо гажжаана! сзяяат̇ааби, бхо гажжаана, ниггуж̇ж̇ид̇ам̣ ваа уггуж̇ж̇зяяа, бадижчаннам̣ ваа виварзяяа, муул̣хасса ваа маг̇г̇ам̣ аажигкзяяа, анд̇хагаарз ваа д̇злабаж̇ж̇од̇ам̣ д̇хаарзяяа – ‘жагкуманд̇о руубаани д̣̇агканд̇ий’д̇и; звамзвам̣ бход̇аа гажжаанзна анзгабарияааязна д̇хаммо багаасид̇о. зсаахам̣ бхаванд̇ам̣ гажжаанам̣ саран̣ам̣ г̇ажчаами д̇хамман̃жа бхигкусан̇гхан̃жа . убаасагам̣ мам̣ бхавам̣ гажжаано д̇хаарзд̇у аж̇ж̇ад̇аг̇г̇з баан̣убзд̇ам̣ саран̣ам̣ г̇ад̇а’’нд̇и. ‘‘маа ко мам̣ д̇вам̣, махаарааж̇а, саран̣ам̣ аг̇амааси. д̇амзва д̇вам̣ д̇амзд̇ам̣ д̇вам̣ (сяаа. гам̣.), д̇амзд̇ам̣ (га.) бхаг̇аванд̇ам̣ саран̣ам̣ г̇ажча яамахам̣ саран̣ам̣ г̇ад̇о’’д̇и. ‘‘гахам̣ бана, бхо гажжаана, зд̇арахи со бхаг̇аваа вихарад̇и арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо’’д̇и? ‘‘бариниб̣б̣уд̇о ко, махаарааж̇а, зд̇арахи со бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо’’д̇и. ‘‘сажзби маяам̣, бхо гажжаана, сун̣зяяаама д̇ам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ д̣̇асасу яож̇анзсу, д̣̇асаби маяам̣ яож̇анаани г̇ажчзяяаама д̇ам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ д̣̇ассанааяа араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣. сажзби маяам̣, бхо гажжаана, сун̣зяяаама д̇ам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ вийсад̇ияаа яож̇анзсу, д̇им̣сааяа яож̇анзсу, жад̇д̇аарийсааяа яож̇анзсу, бан̃н̃аасааяа яож̇анзсу, бан̃н̃аасамби маяам̣ яож̇анаани г̇ажчзяяаама д̇ам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ д̣̇ассанааяа араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣. яож̇анасад̇з жзби маяам̣ бхо гажжаана, сун̣зяяаама д̇ам̣ бхаг̇аванд̇ам̣, яож̇анасад̇амби маяам̣ г̇ажчзяяаама д̇ам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ д̣̇ассанааяа араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣. яад̇о жа, бхо гажжаана, бариниб̣б̣уд̇о со бхаг̇аваа, бариниб̣б̣уд̇амби маяам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ саран̣ам̣ г̇ажчаама д̇хамман̃жа бхигкусан̇гхан̃жа. убаасагам̣ мам̣ бхавам̣ гажжаано д̇хаарзд̇у аж̇ж̇ад̇аг̇г̇з баан̣убзд̇ам̣ саран̣ам̣ г̇ад̇а’’нд̇и.
мад̇хурасуд̇д̇ам̣ нидтид̇ам̣ жад̇уд̇т̇ам̣.
5. б̣од̇хирааж̇агумаарасуд̇д̇ам̣
324. звам̣ мз суд̇ам̣ – згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа бхаг̇г̇зсу вихарад̇и сусумаараг̇ирз бхзсагал̣ааванз миг̇ад̣̇ааяз. д̇зна ко бана самаязна б̣од̇хисса рааж̇агумаарасса гоганад̣̇о гогануд̣̇о (сяаа. гам̣. га.) наама баасаад̣̇о ажирагаарид̇о ход̇и анаж̇жхаавудто саман̣зна ваа б̣раахман̣зна ваа гзнажи ваа мануссабхууд̇зна. ат̇а ко б̣од̇хи рааж̇агумааро сан̃ж̇игаабуд̇д̇ам̣ маан̣авам̣ ааманд̇зси – ‘‘зхи д̇вам̣, самма сан̃ж̇игаабуд̇д̇а, язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гама; убасан̇гамид̇ваа мама важанзна бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇а, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужча – ‘б̣од̇хи, бханд̇з, рааж̇агумааро бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ад̇и, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужчад̇ий’д̇и. зван̃жа вад̣̇зхи – ‘ад̇хиваасзд̇у гира, бханд̇з, бхаг̇аваа б̣од̇хисса рааж̇агумаарасса сваад̇анааяа бхад̇д̇ам̣ сад̣̇д̇хим̣ бхигкусан̇гхзнаа’’’д̇и. ‘‘звам̣, бхо’’д̇и ко сан̃ж̇игаабуд̇д̇о маан̣аво б̣од̇хисса рааж̇агумаарасса бадиссуд̇ваа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇авад̇аа сад̣̇д̇хим̣ саммод̣̇и. саммод̣̇анийяам̣ гат̇ам̣ сааран̣ийяам̣ вийд̇исаарзд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко сан̃ж̇игаабуд̇д̇о маан̣аво бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘б̣од̇хи ко б̣од̇хи бхо г̇од̇ама (сий. сяаа. гам̣. бий.) рааж̇агумааро бход̇о г̇од̇амасса баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ад̇и, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужчад̇и. зван̃жа вад̣̇зд̇и – ‘ад̇хиваасзд̇у гира бхавам̣ г̇од̇амо б̣од̇хисса рааж̇агумаарасса сваад̇анааяа бхад̇д̇ам̣ сад̣̇д̇хим̣ бхигкусан̇гхзнаа’’’д̇и. ад̇хиваасзси бхаг̇аваа д̇ун̣хийбхаавзна. ат̇а ко сан̃ж̇игаабуд̇д̇о маан̣аво бхаг̇авад̇о ад̇хиваасанам̣ вид̣̇ид̇ваа удтааяаасанаа язна б̣од̇хи рааж̇агумааро д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа б̣од̇хим̣ рааж̇агумаарам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘авожумха бход̇о важанзна д̇ам̣ бхаванд̇ам̣ г̇од̇амам̣ – ‘б̣од̇хи ко рааж̇агумааро бход̇о г̇од̇амасса баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ад̇и, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужчад̇и. зван̃жа вад̣̇зд̇и – ад̇хиваасзд̇у гира бхавам̣ г̇од̇амо б̣од̇хисса рааж̇агумаарасса сваад̇анааяа бхад̇д̇ам̣ сад̣̇д̇хим̣ бхигкусан̇гхзнаа’д̇и. ад̇хивудтан̃жа бана саман̣зна г̇од̇амзнаа’’д̇и.
325. ат̇а ко б̣од̇хи рааж̇агумааро д̇ассаа рад̇д̇ияаа ажжаязна сагз нивзсанз бан̣ийд̇ам̣ каад̣̇анийяам̣ бхож̇анийяам̣ бадияаад̣̇аабзд̇ваа, гоганад̣̇ан̃жа баасаад̣̇ам̣ од̣̇аад̇зхи д̣̇уссзхи сант̇араабзд̇ваа яаава бажчимасобаанагал̣звараа гал̣зб̣араа (сий.), сан̃ж̇игаабуд̇д̇ам̣ маан̣авам̣ ааманд̇зси – ‘‘зхи д̇вам̣, самма сан̃ж̇игаабуд̇д̇а, язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гама; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇авад̇о гаалам̣ аарожзхи – ‘гаало, бханд̇з, нидтид̇ам̣ бхад̇д̇а’’’нд̇и. ‘‘звам̣, бхо’’д̇и ко сан̃ж̇игаабуд̇д̇о маан̣аво б̣од̇хисса рааж̇агумаарасса бадиссуд̇ваа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇авад̇о гаалам̣ аарожзси – ‘‘гаало, бхо г̇од̇ама, нидтид̇ам̣ бхад̇д̇а’’нд̇и. ат̇а ко бхаг̇аваа буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа язна б̣од̇хисса рааж̇агумаарасса нивзсанам̣ д̇знубасан̇гами. д̇зна ко бана самаязна б̣од̇хи рааж̇агумааро б̣ахид̣̇ваарагодтагз тид̇о ход̇и бхаг̇аванд̇ам̣ ааг̇амаяамаано. ад̣̇д̣̇асаа ко б̣од̇хи рааж̇агумааро бхаг̇аванд̇ам̣ д̣̇уурад̇ова ааг̇ажчанд̇ам̣. д̣̇исваана бажжуг̇г̇анд̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа бурагкад̇ваа язна гоганад̣̇о баасаад̣̇о д̇знубасан̇гами. ат̇а ко бхаг̇аваа бажчимам̣ собаанагал̣зварам̣ ниссааяа адтааси. ат̇а ко б̣од̇хи рааж̇агумааро бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘абхирухад̇у абхируухад̇у (сяаа. гам̣. бий.) аггамад̇у (жуул̣ава. 268), бханд̇з, бхаг̇аваа д̣̇уссаани, абхирухад̇у суг̇ад̇о д̣̇уссаани; яам̣ мама асса д̣̇ийгхарад̇д̇ам̣ хид̇ааяа сукааяаа’’д̇и. звам̣ вуд̇д̇з, бхаг̇аваа д̇ун̣хий ахоси. д̣̇уд̇ияамби ко…бз… д̇ад̇ияамби ко б̣од̇хи рааж̇агумааро бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘абхирухад̇у, бханд̇з, бхаг̇аваа. д̣̇уссаани, абхирухад̇у суг̇ад̇о д̣̇уссаани; яам̣ мама асса д̣̇ийгхарад̇д̇ам̣ хид̇ааяа сукааяаа’’д̇и.
326. ат̇а ко бхаг̇аваа ааяасманд̇ам̣ аананд̣̇ам̣ абалогзси. ат̇а ко ааяасмаа аананд̣̇о б̣од̇хим̣ рааж̇агумаарам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘сам̣харад̇у, рааж̇агумаара, д̣̇уссаани; на бхаг̇аваа жзлабадигам̣ жзлабад̇д̇игам̣ (сий. бий.) аггамиссад̇и. бажчимам̣ ж̇анад̇ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о анугамбад̇ий’’д̇и абалогзд̇ийд̇и (саб̣б̣ад̇т̇а). ат̇а ко б̣од̇хи рааж̇агумааро д̣̇уссаани сам̣хараабзд̇ваа убаригоганад̣̇абаасаад̣̇з убаригоганад̣̇з баасаад̣̇з (сий. бий. винаязжа), убаригоганад̣̇з (сяаа. гам̣.) аасанаани бан̃н̃абзси. ат̇а ко бхаг̇аваа гоганад̣̇ам̣ баасаад̣̇ам̣ абхирухид̇ваа бан̃н̃ад̇д̇з аасанз нисийд̣̇и сад̣̇д̇хим̣ бхигкусан̇гхзна. ат̇а ко б̣од̇хи рааж̇агумааро б̣уд̣̇д̇хаббамукам̣ бхигкусан̇гхам̣ бан̣ийд̇зна каад̣̇анийязна бхож̇анийязна сахад̇т̇аа санд̇аббзси самбаваарзси. ат̇а ко б̣од̇хи рааж̇агумааро бхаг̇аванд̇ам̣ бхуд̇д̇аавим̣ онийд̇абад̇д̇абаан̣им̣ ан̃н̃ад̇арам̣ нийжам̣ аасанам̣ г̇ахзд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко б̣од̇хи рааж̇агумааро бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘маяхам̣ ко, бханд̇з, звам̣ ход̇и – ‘на ко сукзна сукам̣ ад̇хиг̇анд̇аб̣б̣ам̣, д̣̇угкзна ко сукам̣ ад̇хиг̇анд̇аб̣б̣а’’’нд̇и.
327. ‘‘маяхамби ко, рааж̇агумаара, буб̣б̣зва самб̣од̇хаа анабхисамб̣уд̣̇д̇хасса б̣од̇хисад̇д̇ассзва сад̇о зд̇ад̣̇ахоси – ‘на ко сукзна сукам̣ ад̇хиг̇анд̇аб̣б̣ам̣, д̣̇угкзна ко сукам̣ ад̇хиг̇анд̇аб̣б̣а’нд̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, абарзна самаязна д̣̇ахарова самаано сусугаал̣агзсо бхад̣̇рзна яоб̣б̣анзна саманнааг̇ад̇о батамзна ваяасаа агаамагаанам̣ маад̇аабид̇уунам̣ ассумукаанам̣ руд̣̇анд̇аанам̣ гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇им̣. со звам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о самаано гим̣гусалаг̇авзсий гим̣гусалам̣г̇авзсий (га.) ануд̇д̇арам̣ санд̇иварабад̣̇ам̣ бариязсамаано язна аал̣ааро гаалаамо д̇знубасан̇гамим̣; убасан̇гамид̇ваа аал̣аарам̣ гаалаамам̣ зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘ижчаамахам̣, аавусо гаалаама, имасмим̣ д̇хаммавинаяз б̣рахмажарияам̣ жарид̇у’нд̇и. звам̣ вуд̇д̇з, рааж̇агумаара, аал̣ааро гаалаамо мам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘вихарад̇ааяасмаа, д̇аад̣̇исо аяам̣ д̇хаммо яад̇т̇а вин̃н̃уу бурисо нажирассзва сагам̣ аажарияагам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихарзяяаа’д̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, нажирассзва киббамзва д̇ам̣ д̇хаммам̣ барияаабун̣им̣. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, д̇аавад̇агзнзва одтабахад̇амад̇д̇зна лабид̇алаабанамад̇д̇зна н̃аан̣аваад̣̇ан̃жа вад̣̇аами, т̇зраваад̣̇ан̃жа ж̇аанаами бассаамийд̇и жа бадиж̇аанаами, ахан̃жзва ан̃н̃з жа. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘на ко аал̣ааро гаалаамо имам̣ д̇хаммам̣ гзвалам̣ сад̣̇д̇хаамад̇д̇агзна саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараамийд̇и бавзд̣̇зд̇и; ад̣̇д̇хаа аал̣ааро гаалаамо имам̣ д̇хаммам̣ ж̇аанам̣ бассам̣ вихарад̇ий’д̇и.
‘‘ат̇а кваахам̣, рааж̇агумаара, язна аал̣ааро гаалаамо д̇знубасан̇гамим̣; убасан̇гамид̇ваа аал̣аарам̣ гаалаамам̣ зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘гид̇д̇аавад̇аа но, аавусо гаалаама, имам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараамийд̇и бавзд̣̇зсий’д̇и убасамбаж̇ж̇а бавзд̣̇зсийд̇и (сий. сяаа. гам̣. бий.)? звам̣ вуд̇д̇з, рааж̇агумаара, аал̣ааро гаалаамо аагин̃жан̃н̃ааяад̇анам̣ бавзд̣̇зси. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘на ко аал̣аарассзва гаалаамасса ад̇т̇и сад̣̇д̇хаа, маяхам̣бад̇т̇и сад̣̇д̇хаа; на ко аал̣аарассзва гаалаамасса ад̇т̇и вийрияам̣…бз… сад̇и… самаад̇хи… бан̃н̃аа, маяхам̣бад̇т̇и бан̃н̃аа. яам̣нуунаахам̣ яам̣ д̇хаммам̣ аал̣ааро гаалаамо саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараамийд̇и бавзд̣̇зд̇и д̇асса д̇хаммасса сажчигирияааяа бад̣̇ахзяяа’нд̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, нажирассзва киббамзва д̇ам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихаасим̣. ат̇а кваахам̣, рааж̇агумаара, язна аал̣ааро гаалаамо д̇знубасан̇гамим̣; убасан̇гамид̇ваа аал̣аарам̣ гаалаамам̣ зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘зд̇д̇аавад̇аа но, аавусо гаалаама, имам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а бавзд̣̇зсий’д̇и? ‘зд̇д̇аавад̇аа ко ахам̣, аавусо, имам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а бавзд̣̇змий’д̇и. ‘ахамби ко, аавусо, зд̇д̇аавад̇аа имам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараамий’д̇и. ‘лаабхаа но, аавусо, сулад̣̇д̇хам̣ но, аавусо, яз маяам̣ ааяасманд̇ам̣ д̇аад̣̇исам̣ саб̣рахмажаарим̣ бассаама . ид̇и яаахам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а бавзд̣̇зми, д̇ам̣ д̇вам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараси. яам̣ д̇вам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараси, д̇амахам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а бавзд̣̇зми. ид̇и яаахам̣ д̇хаммам̣ ж̇аанаами д̇ам̣ д̇вам̣ д̇хаммам̣ ж̇аанааси; яам̣ д̇вам̣ д̇хаммам̣ ж̇аанааси д̇амахам̣ д̇хаммам̣ ж̇аанаами. ид̇и яаад̣̇исо ахам̣, д̇аад̣̇исо д̇увам̣; яаад̣̇исо д̇увам̣ д̇аад̣̇исо ахам̣. зхи д̣̇аани, аавусо, убхова санд̇аа имам̣ г̇ан̣ам̣ барихараамаа’д̇и. ид̇и ко, рааж̇агумаара, аал̣ааро гаалаамо аажарияо мз самаано (ад̇д̇ано) ( ) над̇т̇и (сий. сяаа. гам̣. бий.) анд̇зваасим̣ мам̣ самаанам̣ ад̇д̇анаа ад̇д̇ано (сий. бий.) самасамам̣ табзси, ул̣аарааяа жа мам̣ бууж̇ааяа бууж̇зси. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘нааяам̣ д̇хаммо ниб̣б̣ид̣̇ааяа на вирааг̇ааяа на нирод̇хааяа на убасамааяа на абхин̃н̃ааяа на самб̣од̇хааяа на ниб̣б̣аанааяа сам̣вад̇д̇ад̇и, яаавад̣̇зва аагин̃жан̃н̃ааяад̇ануубабад̇д̇ияаа’д̇и . со ко ахам̣, рааж̇агумаара, д̇ам̣ д̇хаммам̣ аналан̇гарид̇ваа д̇асмаа д̇хаммаа ниб̣б̣иж̇ж̇а абаггамим̣.
328. ‘‘со ко ахам̣, рааж̇агумаара, гим̣гусалаг̇авзсий ануд̇д̇арам̣ санд̇иварабад̣̇ам̣ бариязсамаано язна уд̣̇аго уд̣̇д̣̇аго (сий. сяаа. гам̣. бий.) раамабуд̇д̇о д̇знубасан̇гамим̣; убасан̇гамид̇ваа уд̣̇агам̣ раамабуд̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘ижчаамахам̣, аавусо аавусо раама (сий. сяаа. гам̣. га.) басса ма. ни. 1.278 баасараасисуд̇д̇з, имасмим̣ д̇хаммавинаяз б̣рахмажарияам̣ жарид̇у’нд̇и. звам̣ вуд̇д̇з, рааж̇агумаара, уд̣̇аго раамабуд̇д̇о мам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘вихарад̇ааяасмаа, д̇аад̣̇исо аяам̣ д̇хаммо яад̇т̇а вин̃н̃уу бурисо нажирассзва сагам̣ аажарияагам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихарзяяаа’д̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, нажирассзва киббамзва д̇ам̣ д̇хаммам̣ барияаабун̣им̣. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, д̇аавад̇агзнзва одтабахад̇амад̇д̇зна лабид̇алаабанамад̇д̇зна н̃аан̣аваад̣̇ан̃жа вад̣̇аами, т̇зраваад̣̇ан̃жа ж̇аанаами бассаамийд̇и жа бадиж̇аанаами, ахан̃жзва ан̃н̃з жа. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘на ко раамо имам̣ д̇хаммам̣ гзвалам̣ сад̣̇д̇хаамад̇д̇агзна саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараамийд̇и бавзд̣̇зси; ад̣̇д̇хаа раамо имам̣ д̇хаммам̣ ж̇аанам̣ бассам̣ вихаасий’д̇и. ат̇а кваахам̣, рааж̇агумаара, язна уд̣̇аго раамабуд̇д̇о д̇знубасан̇гамим̣; убасан̇гамид̇ваа уд̣̇агам̣ раамабуд̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘гид̇д̇аавад̇аа но, аавусо, раамо имам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараамийд̇и бавзд̣̇зсий’д̇и? звам̣ вуд̇д̇з, рааж̇агумаара, уд̣̇аго раамабуд̇д̇о нзвасан̃н̃аанаасан̃н̃ааяад̇анам̣ бавзд̣̇зси. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘на ко раамассзва ахоси сад̣̇д̇хаа, маяхам̣бад̇т̇и сад̣̇д̇хаа; на ко раамассзва ахоси вийрияам̣…бз… сад̇и… самаад̇хи… бан̃н̃аа, маяхам̣бад̇т̇и бан̃н̃аа. яам̣нуунаахам̣ яам̣ д̇хаммам̣ раамо саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараамийд̇и бавзд̣̇зд̇и д̇асса д̇хаммасса сажчигирияааяа бад̣̇ахзяяа’нд̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, нажирассзва киббамзва д̇ам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихаасим̣.
‘‘ат̇а кваахам̣, рааж̇агумаара, язна уд̣̇аго раамабуд̇д̇о д̇знубасан̇гамим̣; убасан̇гамид̇ваа уд̣̇агам̣ раамабуд̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘зд̇д̇аавад̇аа но, аавусо, раамо имам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а бавзд̣̇зсий’д̇и? ‘зд̇д̇аавад̇аа ко, аавусо, раамо имам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а бавзд̣̇зсий’д̇и. ‘ахамби ко, аавусо, зд̇д̇аавад̇аа имам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараамий’д̇и. ‘лаабхаа но, аавусо, сулад̣̇д̇хам̣ но, аавусо, яз маяам̣ ааяасманд̇ам̣ д̇аад̣̇исам̣ саб̣рахмажаарим̣ бассаама. ид̇и яам̣ д̇хаммам̣ раамо саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а бавзд̣̇зси д̇ам̣ д̇вам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараси. яам̣ д̇вам̣ д̇хаммам̣ саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараси д̇ам̣ д̇хаммам̣ раамо саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а бавзд̣̇зси. ид̇и яам̣ д̇хаммам̣ раамо абхин̃н̃ааси д̇ам̣ д̇вам̣ д̇хаммам̣ ж̇аанааси; яам̣ д̇вам̣ д̇хаммам̣ ж̇аанааси д̇ам̣ д̇хаммам̣ раамо абхин̃н̃ааси. ид̇и яаад̣̇исо раамо ахоси д̇аад̣̇исо д̇увам̣, яаад̣̇исо д̇увам̣ д̇аад̣̇исо раамо ахоси. зхи д̣̇аани, аавусо, д̇увам̣ имам̣ г̇ан̣ам̣ барихараа’д̇и. ид̇и ко, рааж̇агумаара, уд̣̇аго раамабуд̇д̇о саб̣рахмажаарий мз самаано аажарияадтаанз мам̣ табзси, ул̣аарааяа жа мам̣ бууж̇ааяа бууж̇зси. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘нааяам̣ д̇хаммо ниб̣б̣ид̣̇ааяа на вирааг̇ааяа на нирод̇хааяа на убасамааяа на абхин̃н̃ааяа на самб̣од̇хааяа на ниб̣б̣аанааяа сам̣вад̇д̇ад̇и, яаавад̣̇зва нзвасан̃н̃аанаасан̃н̃ааяад̇ануубабад̇д̇ияаа’д̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, д̇ам̣ д̇хаммам̣ аналан̇гарид̇ваа д̇асмаа д̇хаммаа ниб̣б̣иж̇ж̇а абаггамим̣.
329. ‘‘со ко ахам̣, рааж̇агумаара, гим̣гусалаг̇авзсий ануд̇д̇арам̣ санд̇иварабад̣̇ам̣ бариязсамаано, маг̇ад̇хзсу анубуб̣б̣зна жааригам̣ жарамаано, язна урувзлаа сзнааниг̇амо д̇ад̣̇авасарим̣. д̇ад̇т̇ад̣̇д̣̇асам̣ раман̣ийяам̣ бхуумибхааг̇ам̣, баасаад̣̇иган̃жа ванасан̣д̣ам̣, над̣̇ийн̃жа санд̣̇анд̇им̣ сзд̇агам̣ субад̇ид̇т̇ам̣, раман̣ийяам̣ саманд̇аа жа г̇ожараг̇аамам̣. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘раман̣ийяо вад̇а, бхо, бхуумибхааг̇о, баасаад̣̇иго жа ванасан̣д̣о, над̣̇ин̃жа санд̣̇анд̇им̣ сзд̇агаа субад̇ид̇т̇аа , раман̣ийяаа саманд̇аа сааманд̇аа (?) буримабидтзби жа г̇ожараг̇аамо. алам̣ вад̇ид̣̇ам̣ гулабуд̇д̇асса бад̇хаанад̇т̇игасса бад̇хаанааяаа’д̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, д̇ад̇т̇зва нисийд̣̇им̣ – ‘аламид̣̇ам̣ бад̇хаанааяаа’д̇и. абиссу мам̣, рааж̇агумаара, д̇иссо убамаа бадибхам̣су анажчарияаа буб̣б̣з ассуд̇абуб̣б̣аа.
‘‘сзяяат̇ааби, рааж̇агумаара, аллам̣ гадтам̣ саснзхам̣ уд̣̇агз нигкид̇д̇ам̣. ат̇а бурисо ааг̇ажчзяяа уд̇д̇арааран̣им̣ аад̣̇ааяа – ‘аг̇г̇им̣ абхиниб̣б̣ад̇д̇зссаами, д̇зж̇о баад̇угариссаамий’д̇и. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, рааж̇агумаара, аби ну со бурисо амум̣ аллам̣ гадтам̣ саснзхам̣ уд̣̇агз нигкид̇д̇ам̣ уд̇д̇арааран̣им̣ аад̣̇ааяа абхимант̇знд̇о абхимад̇т̇анд̇о (сяаа. гам̣. га.) аг̇г̇им̣ абхиниб̣б̣ад̇д̇зяяа, д̇зж̇о баад̇угарзяяаа’’д̇и? ‘‘но хид̣̇ам̣, бханд̇з. д̇ам̣ гисса хзд̇у? ад̣̇ун̃хи, бханд̇з, аллам̣ гадтам̣ саснзхам̣ д̇ан̃жа бана уд̣̇агз нигкид̇д̇ам̣, яаавад̣̇зва жа бана со бурисо гиламат̇асса вигхаад̇асса бхааг̇ий ассаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, рааж̇агумаара, яз хи гзжи саман̣аа ваа б̣раахман̣аа ваа гааязна жзва жид̇д̇зна жа гаамзхи авуубагадтаа вихаранд̇и, яо жа нзсам̣ гаамзсу гаамажчанд̣̇о гаамаснзхо гаамамужчаа гаамабибаасаа гаамабарил̣аахо со жа аж̇жхад̇д̇ам̣ на суббахийно ход̇и, на суббадиббассад̣̇д̇хо. обаггамигаа жзби д̇з бхонд̇о саман̣аб̣раахман̣аа д̣̇угкаа д̇иб̣б̣аа караа гадугаа взд̣̇анаа взд̣̇аяанд̇и, абхаб̣б̣аава д̇з н̃аан̣ааяа д̣̇ассанааяа ануд̇д̇арааяа самб̣од̇хааяа. но жзби д̇з бхонд̇о саман̣аб̣раахман̣аа обаггамигаа д̣̇угкаа д̇иб̣б̣аа караа гадугаа взд̣̇анаа взд̣̇аяанд̇и, абхаб̣б̣аава д̇з н̃аан̣ааяа д̣̇ассанааяа ануд̇д̇арааяа самб̣од̇хааяа. аяам̣ ко мам̣, рааж̇агумаара, батамаа убамаа бадибхааси анажчарияаа буб̣б̣з ассуд̇абуб̣б̣аа.
330. ‘‘абарааби ко мам̣, рааж̇агумаара, д̣̇уд̇ияаа убамаа бадибхааси анажчарияаа буб̣б̣з ассуд̇абуб̣б̣аа. сзяяат̇ааби, рааж̇агумаара, аллам̣ гадтам̣ саснзхам̣ аарагаа уд̣̇агаа т̇алз нигкид̇д̇ам̣. ат̇а бурисо ааг̇ажчзяяа уд̇д̇арааран̣им̣ аад̣̇ааяа – ‘аг̇г̇им̣ абхиниб̣б̣ад̇д̇зссаами, д̇зж̇о баад̇угариссаамий’д̇и. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, рааж̇агумаара, аби ну со бурисо амум̣ аллам̣ гадтам̣ саснзхам̣ аарагаа уд̣̇агаа т̇алз нигкид̇д̇ам̣ уд̇д̇арааран̣им̣ аад̣̇ааяа абхимант̇знд̇о аг̇г̇им̣ абхиниб̣б̣ад̇д̇зяяа , д̇зж̇о баад̇угарзяяаа’’д̇и? ‘‘но хид̣̇ам̣, бханд̇з. д̇ам̣ гисса хзд̇у? ад̣̇ун̃хи, бханд̇з, аллам̣ гадтам̣ саснзхам̣ гин̃жааби аарагаа уд̣̇агаа т̇алз нигкид̇д̇ам̣, яаавад̣̇зва жа бана со бурисо гиламат̇асса вигхаад̇асса бхааг̇ий ассаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, рааж̇агумаара, яз хи гзжи саман̣аа ваа б̣раахман̣аа ваа гааязна жзва жид̇д̇зна жа гаамзхи вуубагадтаа вихаранд̇и, яо жа нзсам̣ гаамзсу гаамажчанд̣̇о гаамаснзхо гаамамужчаа гаамабибаасаа гаамабарил̣аахо со жа аж̇жхад̇д̇ам̣ на суббахийно ход̇и, на суббадиббассад̣̇д̇хо. обаггамигаа жзби д̇з бхонд̇о саман̣аб̣раахман̣аа д̣̇угкаа д̇иб̣б̣аа караа гадугаа взд̣̇анаа взд̣̇аяанд̇и, абхаб̣б̣аава д̇з н̃аан̣ааяа д̣̇ассанааяа ануд̇д̇арааяа самб̣од̇хааяа. но жзби д̇з бхонд̇о саман̣аб̣раахман̣аа обаггамигаа д̣̇угкаа д̇иб̣б̣аа караа гадугаа взд̣̇анаа взд̣̇аяанд̇и, абхаб̣б̣аава д̇з н̃аан̣ааяа д̣̇ассанааяа ануд̇д̇арааяа самб̣од̇хааяа. аяам̣ ко мам̣, рааж̇агумаара, д̣̇уд̇ияаа убамаа бадибхааси анажчарияаа буб̣б̣з ассуд̇абуб̣б̣аа.
331. ‘‘абарааби ко мам̣, рааж̇агумаара, д̇ад̇ияаа убамаа бадибхааси анажчарияаа буб̣б̣з ассуд̇абуб̣б̣аа. сзяяат̇ааби, рааж̇агумаара, сугкам̣ гадтам̣ гол̣аабам̣ аарагаа уд̣̇агаа т̇алз нигкид̇д̇ам̣. ат̇а бурисо ааг̇ажчзяяа уд̇д̇арааран̣им̣ аад̣̇ааяа – ‘аг̇г̇им̣ абхиниб̣б̣ад̇д̇зссаами, д̇зж̇о баад̇угариссаамий’д̇и. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, рааж̇агумаара, аби ну со бурисо амум̣ сугкам̣ гадтам̣ гол̣аабам̣ аарагаа уд̣̇агаа т̇алз нигкид̇д̇ам̣ уд̇д̇арааран̣им̣ аад̣̇ааяа абхимант̇знд̇о аг̇г̇им̣ абхиниб̣б̣ад̇д̇зяяа, д̇зж̇о баад̇угарзяяаа’’д̇и? ‘‘звам̣, бханд̇з’’. д̇ам̣ гисса хзд̇у? ад̣̇ун̃хи, бханд̇з, сугкам̣ гадтам̣ гол̣аабам̣, д̇ан̃жа бана аарагаа уд̣̇агаа т̇алз нигкид̇д̇а’’нд̇и. ‘‘звамзва ко, рааж̇агумаара, яз хи гзжи саман̣аа ваа б̣раахман̣аа ваа гааязна жзва жид̇д̇зна жа гаамзхи вуубагадтаа вихаранд̇и, яо жа нзсам̣ гаамзсу гаамажчанд̣̇о гаамаснзхо гаамамужчаа гаамабибаасаа гаамабарил̣аахо со жа аж̇жхад̇д̇ам̣ суббахийно ход̇и суббадиббассад̣̇д̇хо. обаггамигаа жзби д̇з бхонд̇о саман̣аб̣раахман̣аа д̣̇угкаа д̇иб̣б̣аа караа гадугаа взд̣̇анаа взд̣̇аяанд̇и, бхаб̣б̣аава д̇з н̃аан̣ааяа д̣̇ассанааяа ануд̇д̇арааяа самб̣од̇хааяа. но жзби д̇з бхонд̇о саман̣аб̣раахман̣аа обаггамигаа д̣̇угкаа д̇иб̣б̣аа караа гадугаа взд̣̇анаа взд̣̇аяанд̇и, бхаб̣б̣аава д̇з н̃аан̣ааяа д̣̇ассанааяа ануд̇д̇арааяа самб̣од̇хааяа. аяам̣ ко мам̣, рааж̇агумаара, д̇ад̇ияаа убамаа бадибхааси анажчарияаа буб̣б̣з ассуд̇абуб̣б̣аа. имаа ко мам̣, рааж̇агумаара, д̇иссо убамаа бадибхам̣су анажчарияаа буб̣б̣з ассуд̇абуб̣б̣аа.
332. ‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘яам̣нуунаахам̣ д̣̇анд̇збхид̣̇анд̇амаад̇хааяа басса ма. ни. 1.220 вид̇аггасан̣таанасуд̇д̇з, ж̇ивхааяа д̇аалум̣ аахажжа, жзд̇асаа жид̇д̇ам̣ абхиниг̇г̇ан̣хзяяам̣ абхиниббийл̣зяяам̣ абхисанд̇аабзяяа’нд̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, д̣̇анд̇збхид̣̇анд̇амаад̇хааяа, ж̇ивхааяа д̇аалум̣ аахажжа, жзд̇асаа жид̇д̇ам̣ абхиниг̇г̇ан̣хаами абхиниббийл̣зми абхисанд̇аабзми. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, д̣̇анд̇збхид̣̇анд̇амаад̇хааяа, ж̇ивхааяа д̇аалум̣ аахажжа, жзд̇асаа жид̇д̇ам̣ абхиниг̇г̇ан̣хад̇о абхиниббийл̣аяад̇о абхисанд̇аабаяад̇о гажчзхи сзд̣̇аа мужжанд̇и. сзяяат̇ааби, рааж̇агумаара, б̣алаваа бурисо д̣̇уб̣б̣алад̇арам̣ бурисам̣ сийсз ваа г̇ахзд̇ваа канд̇хз ваа г̇ахзд̇ваа абхиниг̇г̇ан̣хзяяа абхиниббийл̣зяяа абхисанд̇аабзяяа; звамзва ко мз, рааж̇агумаара, д̣̇анд̇збхид̣̇анд̇амаад̇хааяа, ж̇ивхааяа д̇аалум̣ аахажжа, жзд̇асаа жид̇д̇ам̣ абхиниг̇г̇ан̣хад̇о абхиниббийл̣аяад̇о абхисанд̇аабаяад̇о гажчзхи сзд̣̇аа мужжанд̇и. аарад̣̇д̇хам̣ ко бана мз, рааж̇агумаара, вийрияам̣ ход̇и асаллийнам̣, убадтид̇аа сад̇и асаммудтаа, саарад̣̇д̇хо жа бана мз гааяо ход̇и аббадиббассад̣̇д̇хо, д̇знзва д̣̇угкаббад̇хаанзна бад̇хаанаабхид̇уннасса сад̇о.
333. ‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘яам̣нуунаахам̣ аббаан̣агам̣язва жхаанам̣ жхааязяяа’нд̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ассаасабассаасз убарунд̇хим̣. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ассаасабассаасзсу убаруд̣̇д̇хзсу ган̣н̣асод̇зхи ваад̇аанам̣ нигкаманд̇аанам̣ ад̇химад̇д̇о сад̣̇д̣̇о ход̇и. сзяяат̇ааби наама гаммаараг̇аг̇г̇арияаа д̇хамамаанааяа ад̇химад̇д̇о сад̣̇д̣̇о ход̇и, звамзва ко мз, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ассаасабассаасзсу убаруд̣̇д̇хзсу ган̣н̣асод̇зхи ваад̇аанам̣ нигкаманд̇аанам̣ ад̇химад̇д̇о сад̣̇д̣̇о ход̇и. аарад̣̇д̇хам̣ ко бана мз, рааж̇агумаара, вийрияам̣ ход̇и асаллийнам̣, убадтид̇аа сад̇и асаммудтаа, саарад̣̇д̇хо жа бана мз гааяо ход̇и аббадиббассад̣̇д̇хо, д̇знзва д̣̇угкаббад̇хаанзна бад̇хаанаабхид̇уннасса сад̇о.
‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘яам̣нуунаахам̣ аббаан̣агам̣язва жхаанам̣ жхааязяяа’нд̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ган̣н̣ад̇о жа ассаасабассаасз убарунд̇хим̣. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ган̣н̣ад̇о жа ассаасабассаасзсу убаруд̣̇д̇хзсу ад̇химад̇д̇аа ваад̇аа муд̣̇д̇хани уухананд̇и ууханд̇и (сий.), охананд̇и (сяаа. гам̣.), ухананд̇и (га.). сзяяат̇ааби, рааж̇агумаара, б̣алаваа бурисо д̇ин̣хзна сикарзна муд̣̇д̇хани абхимад̇т̇зяяа муд̣̇д̇хаанам̣ абхимант̇зяяа (сий. бий.), муд̣̇д̇хаанам̣ абхимад̇т̇зяяа (сяаа. гам̣.), звамзва ко мз, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ган̣н̣ад̇о жа ассаасабассаасзсу убаруд̣̇д̇хзсу ад̇химад̇д̇аа ваад̇аа муд̣̇д̇хани уухананд̇и. аарад̣̇д̇хам̣ ко бана мз, рааж̇агумаара, вийрияам̣ ход̇и асаллийнам̣, убадтид̇аа сад̇и асаммудтаа, саарад̣̇д̇хо жа бана мз гааяо ход̇и аббадиббассад̣̇д̇хо, д̇знзва д̣̇угкаббад̇хаанзна бад̇хаанаабхид̇уннасса сад̇о.
‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘яам̣нуунаахам̣ аббаан̣агам̣язва жхаанам̣ жхааязяяа’нд̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ган̣н̣ад̇о жа ассаасабассаасз убарунд̇хим̣. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ган̣н̣ад̇о жа ассаасабассаасзсу убаруд̣̇д̇хзсу ад̇химад̇д̇аа сийсз сийсавзд̣̇анаа хонд̇и. сзяяат̇ааби, рааж̇агумаара, б̣алаваа бурисо д̣̇ал̣хзна варад̇д̇агкан̣д̣зна варад̇д̇агаб̣анд̇ханзна (сий.) сийсз сийсавзтам̣ д̣̇ад̣̇зяяа; звамзва ко мз, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ган̣н̣ад̇о жа ассаасабассаасзсу убаруд̣̇д̇хзсу ад̇химад̇д̇аа сийсз сийсавзд̣̇анаа хонд̇и. аарад̣̇д̇хам̣ ко бана мз, рааж̇агумаара, вийрияам̣ ход̇и асаллийнам̣, убадтид̇аа сад̇и асаммудтаа, саарад̣̇д̇хо жа бана мз гааяо ход̇и аббадиббассад̣̇д̇хо, д̇знзва д̣̇угкаббад̇хаанзна бад̇хаанаабхид̇уннасса сад̇о.
‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘яам̣нуунаахам̣ аббаан̣агам̣язва жхаанам̣ жхааязяяа’нд̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ган̣н̣ад̇о жа ассаасабассаасз убарунд̇хим̣. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ган̣н̣ад̇о жа ассаасабассаасзсу убаруд̣̇д̇хзсу ад̇химад̇д̇аа ваад̇аа гужчим̣ бариганд̇анд̇и. сзяяат̇ааби, рааж̇агумаара, д̣̇агко г̇огхаад̇аго ваа г̇огхаад̇аганд̇зваасий ваа д̇ин̣хзна г̇овиганд̇анзна гужчим̣ бариганд̇зяяа, звамзва ко мз, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ган̣н̣ад̇о жа ассаасабассаасзсу убаруд̣̇д̇хзсу ад̇химад̇д̇аа , ваад̇аа гужчим̣ бариганд̇анд̇и. аарад̣̇д̇хам̣ ко бана мз, рааж̇агумаара, вийрияам̣ ход̇и асаллийнам̣, убадтид̇аа сад̇и асаммудтаа, саарад̣̇д̇хо жа бана мз гааяо ход̇и аббадиббассад̣̇д̇хо, д̇знзва д̣̇угкаббад̇хаанзна бад̇хаанаабхид̇уннасса сад̇о.
‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘яам̣нуунаахам̣ аббаан̣агам̣язва жхаанам̣ жхааязяяа’нд̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ган̣н̣ад̇о жа ассаасабассаасз убарунд̇хим̣. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ган̣н̣ад̇о жа ассаасабассаасзсу убаруд̣̇д̇хзсу ад̇химад̇д̇о гааяасмим̣ д̣аахо ход̇и. сзяяат̇ааби, рааж̇агумаара, д̣̇вз б̣алаванд̇о бурисаа д̣̇уб̣б̣алад̇арам̣ бурисам̣ наанааб̣аахаасу г̇ахзд̇ваа ан̇г̇аарагаасуяаа санд̇аабзяяум̣ самбарид̇аабзяяум̣, звамзва ко мз, рааж̇агумаара, мукад̇о жа наасад̇о жа ган̣н̣ад̇о жа ассаасабассаасзсу убаруд̣̇д̇хзсу ад̇химад̇д̇о гааяасмим̣ д̣аахо ход̇и. аарад̣̇д̇хам̣ ко бана мз, рааж̇агумаара, вийрияам̣ ход̇и асаллийнам̣, убадтид̇аа сад̇и асаммудтаа, саарад̣̇д̇хо жа бана мз гааяо ход̇и аббадиббассад̣̇д̇хо, д̇знзва д̣̇угкаббад̇хаанзна бад̇хаанаабхид̇уннасса сад̇о.
‘‘абиссу мам̣, рааж̇агумаара, д̣̇звад̇аа д̣̇исваа звамаахам̣су – ‘гаалан̇гад̇о саман̣о г̇од̇амо’д̇и. згажжаа д̣̇звад̇аа звамаахам̣су – ‘на гаалан̇гад̇о саман̣о г̇од̇амо, аби жа гаалан̇гарод̇ий’д̇и. згажжаа д̣̇звад̇аа звамаахам̣су – ‘на гаалан̇гад̇о саман̣о г̇од̇амо, нааби гаалан̇гарод̇и . арахам̣ саман̣о г̇од̇амо. вихаарод̇взва со вихаарод̇взвзсо (сий.) арахад̇о зваруубо ход̇ий’д̇и вихаарод̇взвзсо арахад̇о’’д̇и (?).
334. ‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘яам̣нуунаахам̣ саб̣б̣асо аахаарубажчзд̣̇ааяа бадибаж̇ж̇зяяа’нд̇и. ат̇а ко мам̣, рааж̇агумаара, д̣̇звад̇аа убасан̇гамид̇ваа зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘маа ко д̇вам̣, маариса, саб̣б̣асо аахаарубажчзд̣̇ааяа бадибаж̇ж̇и. сажз ко д̇вам̣, маариса, саб̣б̣асо аахаарубажчзд̣̇ааяа бадибаж̇ж̇иссаси, д̇асса д̇з маяам̣ д̣̇иб̣б̣ам̣ ож̇ам̣ ломагуубзхи аж̇жхохаарзссаама аж̇жхохариссаама (сяаа. гам̣. бий. га.), д̇ааяа д̇вам̣ яаабзссасий’д̇и. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘ахан̃жзва ко бана саб̣б̣асо аж̇аж̇ж̇ид̇ам̣ аж̇ад̣̇д̇хугам̣ (сий. бий.), ж̇ад̣̇д̇хугам̣ (сяаа. гам̣.) бадиж̇аанзяяам̣. имаа жа мз д̣̇звад̇аа д̣̇иб̣б̣ам̣ ож̇ам̣ ломагуубзхи аж̇жхохаарзяяум̣ аж̇жхохарзяяум̣ (сяаа. гам̣. бий. га.), д̇ааяа жаахам̣ яаабзяяам̣, д̇ам̣ мамасса мусаа’д̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, д̇аа д̣̇звад̇аа бажжаажигкаами. ‘хала’нд̇и вад̣̇аами.
‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘яам̣нуунаахам̣ т̇огам̣ т̇огам̣ аахаарам̣ аахаарзяяам̣ басад̇ам̣ басад̇ам̣, яад̣̇и ваа муг̇г̇аяуусам̣ яад̣̇и ваа гулад̇т̇аяуусам̣ яад̣̇и ваа гал̣ааяаяуусам̣ яад̣̇и ваа харзн̣угаяууса’нд̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, т̇огам̣ т̇огам̣ аахаарам̣ аахаарзсим̣ басад̇ам̣ басад̇ам̣, яад̣̇и ваа муг̇г̇аяуусам̣ яад̣̇и ваа гулад̇т̇аяуусам̣ яад̣̇и ваа гал̣ааяаяуусам̣ яад̣̇и ваа харзн̣угаяуусам̣. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, т̇огам̣ т̇огам̣ аахаарам̣ аахаараяад̇о басад̇ам̣ басад̇ам̣, яад̣̇и ваа муг̇г̇аяуусам̣ яад̣̇и ваа гулад̇т̇аяуусам̣ яад̣̇и ваа гал̣ааяаяуусам̣ яад̣̇и ваа харзн̣угаяуусам̣, ад̇химад̇д̇агасимаанам̣ бад̇д̇о гааяо ход̇и. сзяяат̇ааби наама аасийд̇игабаб̣б̣аани ваа гаал̣абаб̣б̣аани ваа, звамзвассу мз ан̇г̇абажжан̇г̇аани бхаванд̇и д̇ааязваббаахаарад̇ааяа. сзяяат̇ааби наама одтабад̣̇ам̣, звамзвассу мз аанисад̣̇ам̣ ход̇и д̇ааязваббаахаарад̇ааяа. сзяяат̇ааби наама вадданаавал̣ий, звамзвассу мз бидтиган̣даго ун̣н̣ад̇ааванад̇о ход̇и д̇ааязваббаахаарад̇ааяа. сзяяат̇ааби наама ж̇арасаалааяа г̇обаанасияо олуг̇г̇авилуг̇г̇аа бхаванд̇и, звамзвассу мз паасул̣ияо олуг̇г̇авилуг̇г̇аа бхаванд̇и д̇ааязваббаахаарад̇ааяа. сзяяат̇ааби наама г̇амбхийрз уд̣̇абаанз уд̣̇агад̇аарагаа г̇амбхийраг̇ад̇аа огкааяигаа д̣̇иссанд̇и, звамзвассу мз агкигуубзсу агкид̇аарагаа г̇амбхийраг̇ад̇аа огкааяигаа д̣̇иссанд̇и д̇ааязваббаахаарад̇ааяа. сзяяат̇ааби наама д̇ид̇д̇агаалааб̣у аамагажчинно ваад̇аад̇абзна сам̣пудид̇о сампусид̇о (сяаа. гам̣.), сам̣будийд̇о (га.) сам̣пудид̇од̇и зд̇т̇а сан̇гужид̇од̇и ад̇т̇о ход̇и саммилаад̇о, звамзвассу мз сийсажчави сам̣пудид̇аа ход̇и саммилаад̇аа д̇ааязваббаахаарад̇ааяа. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, ‘уд̣̇аражчавим̣ баримасиссаамий’д̇и бидтиган̣дагам̣язва бариг̇г̇ан̣хаами, ‘бидтиган̣дагам̣ баримасиссаамий’д̇и уд̣̇аражчавим̣язва бариг̇г̇ан̣хаами. яаавассу мз, рааж̇агумаара, уд̣̇аражчави бидтиган̣дагам̣ аллийнаа ход̇и д̇ааязваббаахаарад̇ааяа. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, ‘важжам̣ ваа муд̇д̇ам̣ ваа гариссаамий’д̇и д̇ад̇т̇зва авагуж̇ж̇о бабад̇аами д̇ааязваббаахаарад̇ааяа. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, имамзва гааяам̣ ассаасзнд̇о баан̣инаа г̇ад̇д̇аани анумаж̇ж̇аами. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, баан̣инаа г̇ад̇д̇аани анумаж̇ж̇ад̇о бууд̇имуулаани ломаани гааяасмаа бабад̇анд̇и д̇ааязваббаахаарад̇ааяа. абиссу мам̣, рааж̇агумаара, мануссаа д̣̇исваа звамаахам̣су – ‘гаал̣о саман̣о г̇од̇амо’д̇и, згажжз мануссаа звамаахам̣су – ‘на гаал̣о саман̣о г̇од̇амо, саамо саман̣о г̇од̇амо’д̇и. згажжз мануссаа звамаахам̣су – ‘на гаал̣о саман̣о г̇од̇амо, наби саамо, ман̇г̇уражчави саман̣о г̇од̇амо’д̇и. яаавассу мз, рааж̇агумаара, д̇аава барисуд̣̇д̇хо чавиван̣н̣о барияод̣̇аад̇о убахад̇о ход̇и д̇ааязваббаахаарад̇ааяа.
335. ‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘яз ко гзжи ад̇ийд̇амад̣̇д̇хаанам̣ саман̣аа ваа б̣раахман̣аа ваа обаггамигаа д̣̇угкаа д̇иб̣б̣аа д̇иббаа (сий. бий.) караа гадугаа взд̣̇анаа взд̣̇аяим̣су, зд̇аавабарамам̣ наяид̇о бхияяо. язби хи гзжи анааг̇ад̇амад̣̇д̇хаанам̣ саман̣аа ваа б̣раахман̣аа ваа обаггамигаа д̣̇угкаа д̇иб̣б̣аа караа гадугаа взд̣̇анаа взд̣̇аяиссанд̇и, зд̇аавабарамам̣ наяид̇о бхияяо. язби хи гзжи зд̇арахи саман̣аа ваа б̣раахман̣аа ваа обаггамигаа д̣̇угкаа д̇иб̣б̣аа караа гадугаа взд̣̇анаа взд̣̇аяанд̇и, зд̇аавабарамам̣ наяид̇о бхияяо. на ко банаахам̣ имааяа гадугааяа д̣̇уггарагааригааяа ад̇хиг̇ажчаами уд̇д̇аримануссад̇хаммаа аламарияан̃аан̣ад̣̇ассанависзсам̣; сияаа ну ко ан̃н̃о маг̇г̇о б̣од̇хааяаа’д̇и. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘абхиж̇аанаами ко банаахам̣ бид̇у саггасса гамманд̇з сийд̇ааяа ж̇амб̣ужчааяааяа нисинно вивижжзва гаамзхи вивижжа агусалзхи д̇хаммзхи савид̇аггам̣ савижаарам̣ вивзгаж̇ам̣ бийд̇исукам̣ батамам̣ жхаанам̣ убасамбаж̇ж̇а вихарид̇аа; сияаа ну ко зсо маг̇г̇о б̣од̇хааяаа’д̇и. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, сад̇аанусаари вин̃н̃аан̣ам̣ ахоси – ‘зсзва маг̇г̇о б̣од̇хааяаа’д̇и. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘гим̣ ну ко ахам̣ д̇асса сукасса бхааяаами яам̣ д̇ам̣ сукам̣ ан̃н̃ад̇рзва гаамзхи ан̃н̃ад̇ра агусалзхи д̇хаммзхий’д̇и? д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘на ко ахам̣ д̇асса сукасса бхааяаами яам̣ д̇ам̣ сукам̣ ан̃н̃ад̇рзва гаамзхи ан̃н̃ад̇ра агусалзхи д̇хаммзхий’д̇и.
‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘на ко д̇ам̣ сугарам̣ сукам̣ ад̇хиг̇анд̇ум̣ звам̣ ад̇химад̇д̇агасимаанам̣ бад̇д̇агааязна. яам̣нуунаахам̣ ол̣ааригам̣ аахаарам̣ аахаарзяяам̣ од̣̇анагуммааса’нд̇и. со ко ахам̣, рааж̇агумаара, ол̣ааригам̣ аахаарам̣ аахаарзсим̣ од̣̇анагуммаасам̣. д̇зна ко бана мам̣, рааж̇агумаара, самаязна бан̃жаваг̇г̇ияаа бхигкуу бажжубадтид̇аа хонд̇и – ‘яам̣ ко саман̣о г̇од̇амо д̇хаммам̣ ад̇хиг̇амиссад̇и д̇ам̣ но аарожзссад̇ий’д̇и. яад̇о ко ахам̣, рааж̇агумаара, ол̣ааригам̣ аахаарам̣ аахаарзсим̣ од̣̇анагуммаасам̣, ат̇а мз д̇з бан̃жаваг̇г̇ияаа бхигкуу ниб̣б̣иж̇ж̇а баггамим̣су – ‘б̣аахуллиго б̣аахулиго (сий. бий.) саарад̇т̇адийгааяа сам̣гхабхзд̣̇асигкаабад̣̇аван̣н̣анааяа самзд̇и саман̣о г̇од̇амо бад̇хаанавиб̣бханд̇о, аавад̇д̇о б̣аахуллааяаа’д̇и.
336. ‘‘со ко ахам̣, рааж̇агумаара, ол̣ааригам̣ аахаарам̣ аахаарзд̇ваа б̣алам̣ г̇ахзд̇ваа вивижжзва гаамзхи…бз… батамам̣ жхаанам̣ убасамбаж̇ж̇а вихаасим̣. вид̇аггавижаараанам̣ вуубасамаа… д̣̇уд̇ияам̣ жхаанам̣… д̇ад̇ияам̣ жхаанам̣… жад̇уд̇т̇ам̣ жхаанам̣ убасамбаж̇ж̇а вихаасим̣. со звам̣ самаахид̇з жид̇д̇з барисуд̣̇д̇хз барияод̣̇аад̇з анан̇г̇ан̣з виг̇ад̇уубаггилзсз муд̣̇убхууд̇з гамманияз тид̇з аанзн̃ж̇аббад̇д̇з буб̣б̣зниваасаануссад̇ин̃аан̣ааяа жид̇д̇ам̣ абхининнаамзсим̣. со анзгавихид̇ам̣ буб̣б̣зниваасам̣ ануссараами, сзяяат̇ид̣̇ам̣ – згамби ж̇аад̇им̣ д̣̇взби ж̇аад̇ияо…бз… ид̇и саагаарам̣ сауд̣̇д̣̇зсам̣ анзгавихид̇ам̣ буб̣б̣зниваасам̣ ануссараами. аяам̣ ко мз, рааж̇агумаара, рад̇д̇ияаа батамз яаамз батамаа виж̇ж̇аа ад̇хиг̇ад̇аа, авиж̇ж̇аа вихад̇аа, виж̇ж̇аа уббаннаа; д̇амо вихад̇о, аалого уббанно – яат̇аа д̇ам̣ аббамад̇д̇асса аад̇аабино бахид̇ад̇д̇асса вихарад̇о.
‘‘со звам̣ самаахид̇з жид̇д̇з барисуд̣̇д̇хз барияод̣̇аад̇з анан̇г̇ан̣з виг̇ад̇уубаггилзсз муд̣̇убхууд̇з гамманияз тид̇з аанзн̃ж̇аббад̇д̇з сад̇д̇аанам̣ жуд̇уубабаад̇ан̃аан̣ааяа жид̇д̇ам̣ абхининнаамзсим̣. со д̣̇иб̣б̣зна жагкунаа висуд̣̇д̇хзна ад̇игганд̇амаанусагзна сад̇д̇з бассаами жавамаанз убабаж̇ж̇амаанз хийнз бан̣ийд̇з суван̣н̣з д̣̇уб̣б̣ан̣н̣з суг̇ад̇з д̣̇уг̇г̇ад̇з яат̇аагаммуубаг̇з сад̇д̇з баж̇аанаами …бз… аяам̣ ко мз, рааж̇агумаара, рад̇д̇ияаа маж̇жхимз яаамз д̣̇уд̇ияаа виж̇ж̇аа ад̇хиг̇ад̇аа, авиж̇ж̇аа вихад̇аа, виж̇ж̇аа уббаннаа; д̇амо вихад̇о, аалого уббанно – яат̇аа д̇ам̣ аббамад̇д̇асса аад̇аабино бахид̇ад̇д̇асса вихарад̇о.
‘‘со звам̣ самаахид̇з жид̇д̇з барисуд̣̇д̇хз барияод̣̇аад̇з анан̇г̇ан̣з виг̇ад̇уубаггилзсз муд̣̇убхууд̇з гамманияз тид̇з аанзн̃ж̇аббад̇д̇з аасаваанам̣ каяан̃аан̣ааяа жид̇д̇ам̣ абхининнаамзсим̣. со ‘ид̣̇ам̣ д̣̇угка’нд̇и яат̇аабхууд̇ам̣ аб̣бхан̃н̃аасим̣…бз… ‘аяам̣ д̣̇угканирод̇хаг̇ааминий бадибад̣̇аа’д̇и яат̇аабхууд̇ам̣ аб̣бхан̃н̃аасим̣; ‘имз аасаваа’д̇и яат̇аабхууд̇ам̣ аб̣бхан̃н̃аасим̣…бз… ‘аяам̣ аасаванирод̇хаг̇ааминий бадибад̣̇аа’д̇и яат̇аабхууд̇ам̣ аб̣бхан̃н̃аасим̣. д̇асса мз звам̣ ж̇аанад̇о звам̣ бассад̇о гаамаасавааби жид̇д̇ам̣ вимужжид̇т̇а, бхаваасавааби жид̇д̇ам̣ вимужжид̇т̇а, авиж̇ж̇аасавааби жид̇д̇ам̣ вимужжид̇т̇а. вимуд̇д̇асмим̣ вимуд̇д̇амид̇и н̃аан̣ам̣ ахоси. ‘кийн̣аа ж̇аад̇и, вусид̇ам̣ б̣рахмажарияам̣, гад̇ам̣ гаран̣ийяам̣, наабарам̣ ид̇т̇ад̇д̇ааяаа’д̇и аб̣бхан̃н̃аасим̣. аяам̣ ко мз, рааж̇агумаара, рад̇д̇ияаа бажчимз яаамз д̇ад̇ияаа виж̇ж̇аа ад̇хиг̇ад̇аа, авиж̇ж̇аа вихад̇аа, виж̇ж̇аа уббаннаа; д̇амо вихад̇о, аалого уббанно – яат̇аа д̇ам̣ аббамад̇д̇асса аад̇аабино бахид̇ад̇д̇асса вихарад̇о.
337. ‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘ад̇хиг̇ад̇о ко мяааяам̣ д̇хаммо г̇амбхийро д̣̇уд̣̇д̣̇асо д̣̇урануб̣од̇хо санд̇о бан̣ийд̇о ад̇аггааважаро нибун̣о бан̣д̣ид̇авзд̣̇анийяо. аалаяараамаа ко банааяам̣ баж̇аа аалаяарад̇аа аалаяасаммуд̣̇ид̇аа. аалаяараамааяа ко бана баж̇ааяа аалаяарад̇ааяа аалаяасаммуд̣̇ид̇ааяа д̣̇уд̣̇д̣̇асам̣ ид̣̇ам̣ таанам̣ яад̣̇ид̣̇ам̣ – ид̣̇аббажжаяад̇аабадижжасамуббаад̣̇о. ид̣̇амби ко таанам̣ д̣̇уд̣̇д̣̇асам̣ – яад̣̇ид̣̇ам̣ саб̣б̣асан̇каарасамат̇о саб̣б̣уубад̇хибадиниссаг̇г̇о д̇ан̣хаагкаяо вирааг̇о нирод̇хо ниб̣б̣аанам̣ . ахан̃жзва ко бана д̇хаммам̣ д̣̇зсзяяам̣, барз жа мз на ааж̇аанзяяум̣, со мамасса гиламат̇о, саа мамасса вихзсаа’д̇и. абиссу мам̣, рааж̇агумаара, имаа анажчарияаа г̇аат̇ааяо бадибхам̣су буб̣б̣з ассуд̇абуб̣б̣аа –
‘гижчзна мз ад̇хиг̇ад̇ам̣, халам̣ д̣̇аани багаасид̇ум̣;
рааг̇ад̣̇осабарзд̇зхи, нааяам̣ д̇хаммо сусамб̣уд̇хо.
‘бадисод̇аг̇аамим̣ нибун̣ам̣, г̇амбхийрам̣ д̣̇уд̣̇д̣̇асам̣ ан̣ум̣;
рааг̇арад̇д̇аа на д̣̇агканд̇и, д̇амоканд̇хзна аавудаа’ аавадаа (сий.), аавуд̇аа (сяаа. гам̣.) д̇и.
‘‘ид̇иха мз, рааж̇агумаара, бадисан̃жигкад̇о аббоссуггад̇ааяа жид̇д̇ам̣ намад̇и но д̇хаммад̣̇зсанааяа.
338. ‘‘ат̇а ко, рааж̇агумаара, б̣рахмуно сахамбад̇исса мама жзд̇асаа жзд̇обаривид̇аггаман̃н̃ааяа зд̇ад̣̇ахоси – ‘нассад̇и вад̇а, бхо, лого; винассад̇и вад̇а, бхо, лого. яад̇ра хи наама д̇ат̇ааг̇ад̇асса арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса аббоссуггад̇ааяа жид̇д̇ам̣ намад̇и намиссад̇и (?) но д̇хаммад̣̇зсанааяаа’д̇и. ат̇а ко, рааж̇агумаара, б̣рахмаа сахамбад̇и – сзяяат̇ааби наама б̣алаваа бурисо самин̃ж̇ид̇ам̣ ваа б̣аахам̣ басаарзяяа басаарид̇ам̣ ваа б̣аахам̣ самин̃ж̇зяяа, звамзва – б̣рахмалогз анд̇арахид̇о мама бурад̇о баад̇урахоси. ат̇а ко, рааж̇агумаара, б̣рахмаа сахамбад̇и згам̣сам̣ уд̇д̇араасан̇г̇ам̣ гарид̇ваа язнаахам̣ д̇знан̃ж̇алим̣ бан̣аамзд̇ваа мам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘д̣̇зсзд̇у, бханд̇з, бхаг̇аваа д̇хаммам̣, д̣̇зсзд̇у суг̇ад̇о д̇хаммам̣. санд̇и сад̇д̇аа аббараж̇агкаж̇аад̇игаа ассаванад̇ааяа д̇хаммасса барихааяанд̇и; бхависсанд̇и д̇хаммасса ан̃н̃аад̇ааро’д̇и . ид̣̇амавожа, рааж̇агумаара, б̣рахмаа сахамбад̇и; ид̣̇ам̣ вад̇ваа ат̇аабарам̣ зд̇ад̣̇авожа –
‘баад̇урахоси маг̇ад̇хзсу буб̣б̣з,
д̇хаммо асуд̣̇д̇хо самалзхи жинд̇ид̇о;
абаабурзд̇ам̣ аваабурзд̇ам̣ (сий.) амад̇асса д̣̇ваарам̣,
сун̣анд̇у д̇хаммам̣ вималзнаануб̣уд̣̇д̇хам̣.
‘сзлз яат̇аа баб̣б̣ад̇амуд̣̇д̇ханидтид̇о,
яат̇ааби бассз ж̇анад̇ам̣ саманд̇ад̇о;
д̇ат̇уубамам̣ д̇хаммамаяам̣ сумзд̇ха,
баасаад̣̇амааруяха саманд̇ажагку.
‘согаавад̇ин̣н̣ам̣ согаавагин̣н̣ам̣ (сяаа.) ж̇анад̇амабзд̇асого,
авзгкассу ж̇аад̇иж̇араабхибхууд̇ам̣;
удтзхи вийра, виж̇ид̇асан̇г̇аама,
сад̇т̇авааха ан̣ан̣а анан̣а (сий. сяаа. гам̣. бий. га.), вижара логз;
д̣̇зсассу д̣̇зсзд̇у (сяаа. гам̣. га.) бхаг̇аваа д̇хаммам̣,
ан̃н̃аад̇ааро бхависсанд̇ий’д̇и.
339. ‘‘ат̇а кваахам̣, рааж̇агумаара, б̣рахмуно жа аж̇жхзсанам̣ вид̣̇ид̇ваа сад̇д̇зсу жа гаарун̃н̃ад̇ам̣ бадижжа б̣уд̣̇д̇хажагкунаа логам̣ вологзсим̣. ад̣̇д̣̇асам̣ ко ахам̣, рааж̇агумаара, б̣уд̣̇д̇хажагкунаа логам̣ вологзнд̇о сад̇д̇з аббараж̇агкз махаараж̇агкз д̇игкинд̣̇рияз муд̣̇инд̣̇рияз сваагаарз д̣̇ваагаарз сувин̃н̃аабаяз д̣̇увин̃н̃аабаяз аббзгажжз баралогаваж̇ж̇абхаяад̣̇ассаавинз д̣̇ассаавино (сяаа. гам̣. га.) вихаранд̇з, аббзгажжз на баралогаваж̇ж̇абхаяад̣̇ассаавинз вихаранд̇з. сзяяат̇ааби наама уббалинияам̣ ваа бад̣̇уминияам̣ ваа бун̣д̣арийгинияам̣ ваа аббзгажжаани уббалаани ваа бад̣̇умаани ваа бун̣д̣арийгаани ваа уд̣̇агз ж̇аад̇аани уд̣̇агз сам̣вад̣дхаани уд̣̇агаануг̇г̇ад̇аани анд̇онимуг̇г̇абосийни, аббзгажжаани уббалаани ваа бад̣̇умаани ваа бун̣д̣арийгаани ваа уд̣̇агз ж̇аад̇аани уд̣̇агз сам̣вад̣дхаани уд̣̇агаануг̇г̇ад̇аани самод̣̇агам̣ тид̇аани, аббзгажжаани уббалаани ваа бад̣̇умаани ваа бун̣д̣арийгаани ваа уд̣̇агз ж̇аад̇аани уд̣̇агз сам̣вад̣дхаани уд̣̇агаа ажжуг̇г̇амма тид̇аани д̇идтанд̇и (сий. сяаа. гам̣. бий.) анубалид̇д̇аани уд̣̇агзна, звамзва ко ахам̣, рааж̇агумаара, б̣уд̣̇д̇хажагкунаа логам̣ вологзнд̇о ад̣̇д̣̇асам̣ сад̇д̇з аббараж̇агкз махаараж̇агкз д̇игкинд̣̇рияз муд̣̇инд̣̇рияз сваагаарз д̣̇ваагаарз сувин̃н̃аабаяз д̣̇увин̃н̃аабаяз, аббзгажжз баралогаваж̇ж̇абхаяад̣̇ассаавинз вихаранд̇з, аббзгажжз на баралогаваж̇ж̇абхаяад̣̇ассаавинз вихаранд̇з. ат̇а кваахам̣, рааж̇агумаара, б̣рахмаанам̣ сахамбад̇им̣ г̇аат̇ааяа бажжабхаасим̣ –
‘абааруд̇аа д̇зсам̣ амад̇асса д̣̇ваараа,
яз сод̇аванд̇о бамун̃жанд̇у сад̣̇д̇хам̣;
вихим̣сасан̃н̃ий баг̇ун̣ам̣ на бхаасим̣,
д̇хаммам̣ бан̣ийд̇ам̣ мануж̇зсу б̣рахмз’д̇и.
340. ‘‘ат̇а ко, рааж̇агумаара, б̣рахмаа сахамбад̇и ‘гад̇аавагаасо комхи бхаг̇авад̇аа д̇хаммад̣̇зсанааяаа’д̇и мам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа бад̣̇агкин̣ам̣ гад̇ваа д̇ад̇т̇званд̇арад̇хааяи.
‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘гасса ну ко ахам̣ батамам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзяяам̣? го имам̣ д̇хаммам̣ киббамзва ааж̇ааниссад̇ий’д̇и? д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘аяам̣ ко аал̣ааро гаалаамо бан̣д̣ид̇о вияад̇д̇о мзд̇хаавий д̣̇ийгхарад̇д̇ам̣ аббараж̇агкаж̇аад̇иго. яам̣нуунаахам̣ аал̣аарасса гаалаамасса батамам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзяяам̣; со имам̣ д̇хаммам̣ киббамзва ааж̇ааниссад̇ий’д̇и. ат̇а ко мам̣, рааж̇агумаара, д̣̇звад̇аа убасан̇гамид̇ваа зд̇ад̣̇авожа – ‘сад̇д̇аахагаалан̇гад̇о, бханд̇з, аал̣ааро гаалаамо’д̇и. н̃аан̣ан̃жа бана мз д̣̇ассанам̣ уд̣̇абаад̣̇и – ‘сад̇д̇аахагаалан̇гад̇о аал̣ааро гаалаамо’д̇и. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘махааж̇аанияо ко аал̣ааро гаалаамо. сажз хи со имам̣ д̇хаммам̣ сун̣зяяа, киббамзва ааж̇аанзяяаа’д̇и. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘гасса ну ко ахам̣ батамам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзяяам̣? го имам̣ д̇хаммам̣ киббамзва ааж̇ааниссад̇ий’д̇и? д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘аяам̣ ко уд̣̇аго раамабуд̇д̇о бан̣д̣ид̇о вияад̇д̇о мзд̇хаавий д̣̇ийгхарад̇д̇ам̣ аббараж̇агкаж̇аад̇иго. яам̣нуунаахам̣ уд̣̇агасса раамабуд̇д̇асса батамам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзяяам̣; со имам̣ д̇хаммам̣ киббамзва ааж̇ааниссад̇ий’д̇и. ат̇а ко мам̣, рааж̇агумаара, д̣̇звад̇аа убасан̇гамид̇ваа зд̇ад̣̇авожа – ‘абхид̣̇осагаалан̇гад̇о, бханд̇з, уд̣̇аго раамабуд̇д̇о’д̇и. н̃аан̣ан̃жа бана мз д̣̇ассанам̣ уд̣̇абаад̣̇и – ‘абхид̣̇осагаалан̇гад̇о уд̣̇аго раамабуд̇д̇о’д̇и. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘махааж̇аанияо ко уд̣̇аго раамабуд̇д̇о. сажз хи со имам̣ д̇хаммам̣ сун̣зяяа, киббамзва ааж̇аанзяяаа’д̇и.
341. ‘‘д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘гасса ну ко ахам̣ батамам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзяяам̣? го имам̣ д̇хаммам̣ киббамзва ааж̇ааниссад̇ий’д̇и? д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘б̣ахугаараа ко мз бан̃жаваг̇г̇ияаа бхигкуу яз мам̣ бад̇хаанабахид̇ад̇д̇ам̣ убадтахим̣су. яам̣нуунаахам̣ бан̃жаваг̇г̇ияаанам̣ бхигкуунам̣ батамам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзяяа’нд̇и. д̇асса маяхам̣, рааж̇агумаара, зд̇ад̣̇ахоси – ‘гахам̣ ну ко зд̇арахи бан̃жаваг̇г̇ияаа бхигкуу вихаранд̇ий’д̇и. ад̣̇д̣̇асам̣ кваахам̣, рааж̇агумаара, д̣̇иб̣б̣зна жагкунаа висуд̣̇д̇хзна ад̇игганд̇амаанусагзна бан̃жаваг̇г̇ияз бхигкуу б̣аараан̣асияам̣ вихаранд̇з исибад̇анз миг̇ад̣̇ааяз. ат̇а кваахам̣, рааж̇агумаара, урувзлааяам̣ яат̇аабхиранд̇ам̣ вихарид̇ваа язна б̣аараан̣асий д̇зна жааригам̣ баггамим̣.
‘‘ад̣̇д̣̇асаа ко мам̣, рааж̇агумаара, убаго ааж̇ийваго анд̇араа жа г̇аяам̣ анд̇араа жа б̣од̇хим̣ ад̣̇д̇хаанамаг̇г̇аббадибаннам̣ . д̣̇исваана мам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘виббасаннаани ко д̇з, аавусо, инд̣̇рияаани, барисуд̣̇д̇хо чавиван̣н̣о барияод̣̇аад̇о. гам̣си д̇вам̣, аавусо, уд̣̇д̣̇исса баб̣б̣аж̇ид̇о? го ваа д̇з сад̇т̇аа? гасса ваа д̇вам̣ д̇хаммам̣ рожзсий’д̇и? звам̣ вуд̇д̇з, ахам̣, рааж̇агумаара, убагам̣ ааж̇ийвагам̣ г̇аат̇аахи аж̇жхабхаасим̣ –
‘саб̣б̣аабхибхуу саб̣б̣авид̣̇уухамасми,
саб̣б̣зсу д̇хаммзсу ануубалид̇д̇о;
саб̣б̣ан̃ж̇ахо д̇ан̣хаагкаяз вимуд̇д̇о,
саяам̣ абхин̃н̃ааяа гамуд̣̇д̣̇исзяяам̣.
‘на мз аажарияо ад̇т̇и, сад̣̇исо мз на виж̇ж̇ад̇и;
сад̣̇звагасмим̣ логасмим̣, над̇т̇и мз бадибуг̇г̇ало.
‘ахан̃хи арахаа логз, ахам̣ сад̇т̇аа ануд̇д̇аро;
згомхи саммаасамб̣уд̣̇д̇хо, сийд̇ибхууд̇осми ниб̣б̣уд̇о.
‘д̇хаммажаггам̣ бавад̇д̇зд̇ум̣, г̇ажчаами гаасинам̣ бурам̣;
анд̇хийбхууд̇асмим̣ анд̇хабхууд̇асмим̣ (сий. сяаа. бий.) логасмим̣, аахан̃чам̣ аахан̃н̃им̣ (сяаа. гам̣. га.) амад̇ад̣̇унд̣̇убхи’нд̇и.
‘яат̇аа ко д̇вам̣, аавусо, бадиж̇аанааси арахаси ананд̇аж̇ино’д̇и.
‘маад̣̇исаа вз ж̇инаа хонд̇и, яз бад̇д̇аа аасавагкаяам̣;
ж̇ид̇аа мз баабагаа д̇хаммаа, д̇асмаахамубага д̇асмаахам̣ убагаа (сий. сяаа. гам̣. бий.) ж̇ино’д̇и.
‘‘звам̣ вуд̇д̇з, рааж̇агумаара, убаго ааж̇ийваго ‘хубзяяабаавусо’д̇и хувзяяабаавусо (сий. бий.), хувзяяаавусо (сяаа. гам̣.) вад̇ваа сийсам̣ огамбзд̇ваа уммаг̇г̇ам̣ г̇ахзд̇ваа баггаами.
342. ‘‘ат̇а кваахам̣, рааж̇агумаара, анубуб̣б̣зна жааригам̣ жарамаано язна б̣аараан̣асий исибад̇анам̣ миг̇ад̣̇ааяо язна бан̃жаваг̇г̇ияаа бхигкуу д̇знубасан̇гамим̣. ад̣̇д̣̇асам̣су ко мам̣, рааж̇агумаара, бан̃жаваг̇г̇ияаа бхигкуу д̣̇уурад̇ова ааг̇ажчанд̇ам̣. д̣̇исваана ан̃н̃аман̃н̃ам̣ сан̣табзсум̣ – ‘аяам̣ ко, аавусо, саман̣о г̇од̇амо ааг̇ажчад̇и б̣аахуллиго бад̇хаанавиб̣бханд̇о аавад̇д̇о б̣аахуллааяа. со нзва абхиваад̣̇зд̇аб̣б̣о, на бажжудтаад̇аб̣б̣о, наасса бад̇д̇ажийварам̣ бадиг̇г̇ахзд̇аб̣б̣ам̣; аби жа ко аасанам̣ табзд̇аб̣б̣ам̣ – сажз со ааган̇киссад̇и нисийд̣̇иссад̇ий’д̇и. яат̇аа яат̇аа ко ахам̣, рааж̇агумаара, бан̃жаваг̇г̇ияз бхигкуу убасан̇гамим̣ убасан̇гамаами (сий. бий.), д̇ат̇аа д̇ат̇аа бан̃жаваг̇г̇ияаа бхигкуу наасагким̣су сагааяа гад̇игааяа сан̣таад̇ум̣. аббзгажжз мам̣ бажжуг̇г̇анд̇ваа бад̇д̇ажийварам̣ бадиг̇г̇ахзсум̣. аббзгажжз аасанам̣ бан̃н̃абзсум̣. аббзгажжз баад̣̇од̣̇агам̣ убадтабзсум̣. аби жа ко мам̣ наамзна жа аавусоваад̣̇зна жа самуд̣̇аажаранд̇и. звам̣ вуд̇д̇з, ахам̣, рааж̇агумаара, бан̃жаваг̇г̇ияз бхигкуу зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘маа, бхигкавз, д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ наамзна жа аавусоваад̣̇зна жа самуд̣̇аажарат̇а самуд̣̇аажарид̇т̇а (сий. сяаа. гам̣. бий.); арахам̣, бхигкавз, д̇ат̇ааг̇ад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хо. од̣̇ахат̇а, бхигкавз, сод̇ам̣. амад̇амад̇хиг̇ад̇ам̣. ахаманусаасаами, ахам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзми. яат̇аанусидтам̣ д̇ат̇аа бадибаж̇ж̇амаанаа нажирассзва – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихариссат̇аа’д̇и. звам̣ вуд̇д̇з, рааж̇агумаара, бан̃жаваг̇г̇ияаа бхигкуу мам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘д̇ааяаби ко д̇вам̣, аавусо г̇од̇ама, ирияааяа жарияааяа (сяаа. гам̣.) д̇ааяа бадибад̣̇ааяа д̇ааяа д̣̇уггарагааригааяа нааж̇жхаг̇амаа уд̇д̇аримануссад̇хаммаа аламарияан̃аан̣ад̣̇ассанависзсам̣; гим̣ бана д̇вам̣ зд̇арахи б̣аахуллиго бад̇хаанавиб̣бханд̇о аавад̇д̇о б̣аахуллааяа ад̇хиг̇амиссаси уд̇д̇аримануссад̇хаммаа аламарияан̃аан̣ад̣̇ассанависзса’нд̇и? звам̣ вуд̇д̇з, ахам̣, рааж̇агумаара, бан̃жаваг̇г̇ияз бхигкуу зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘на, бхигкавз, д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣аахуллиго на бад̇хаанавиб̣бханд̇о на аавад̇д̇о б̣аахуллааяа. арахам̣, бхигкавз, д̇ат̇ааг̇ад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хо. од̣̇ахат̇а, бхигкавз, сод̇ам̣. амад̇амад̇хиг̇ад̇ам̣. ахаманусаасаами, ахам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзми. яат̇аанусидтам̣ д̇ат̇аа бадибаж̇ж̇амаанаа нажирассзва – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихариссат̇аа’д̇и. д̣̇уд̇ияамби ко, рааж̇агумаара, бан̃жаваг̇г̇ияаа бхигкуу мам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘д̇ааяаби ко д̇вам̣, аавусо г̇од̇ама, ирияааяа д̇ааяа бадибад̣̇ааяа д̇ааяа д̣̇уггарагааригааяа нааж̇жхаг̇амаа уд̇д̇аримануссад̇хаммаа аламарияан̃аан̣ад̣̇ассанависзсам̣; гим̣ бана д̇вам̣ зд̇арахи б̣аахуллиго бад̇хаанавиб̣бханд̇о аавад̇д̇о б̣аахуллааяа ад̇хиг̇амиссаси уд̇д̇аримануссад̇хаммаа аламарияан̃аан̣ад̣̇ассанависзса’нд̇и? д̣̇уд̇ияамби ко ахам̣, рааж̇агумаара, бан̃жаваг̇г̇ияз бхигкуу зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘на, бхигкавз, д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣аахуллиго на бад̇хаанавиб̣бханд̇о на аавад̇д̇о б̣аахуллааяа. арахам̣, бхигкавз, д̇ат̇ааг̇ад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хо. од̣̇ахат̇а, бхигкавз, сод̇ам̣. амад̇амад̇хиг̇ад̇ам̣. ахаманусаасаами, ахам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзми. яат̇аанусидтам̣ д̇ат̇аа бадибаж̇ж̇амаанаа нажирассзва – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихариссат̇аа’д̇и . д̇ад̇ияамби ко, рааж̇агумаара, бан̃жаваг̇г̇ияаа бхигкуу мам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘д̇ааяаби ко д̇вам̣, аавусо г̇од̇ама, ирияааяа д̇ааяа бадибад̣̇ааяа д̇ааяа д̣̇уггарагааригааяа нааж̇жхаг̇амаа уд̇д̇аримануссад̇хаммаа аламарияан̃аан̣ад̣̇ассанависзсам̣; гим̣ бана д̇вам̣ зд̇арахи б̣аахуллиго бад̇хаанавиб̣бханд̇о аавад̇д̇о б̣аахуллааяа ад̇хиг̇амиссаси уд̇д̇аримануссад̇хаммаа аламарияан̃аан̣ад̣̇ассанависзса’нд̇и? звам̣ вуд̇д̇з , ахам̣, рааж̇агумаара, бан̃жаваг̇г̇ияз бхигкуу зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘абхиж̇аанаат̇а мз но д̇умхз, бхигкавз, ид̇о буб̣б̣з зваруубам̣ бабхаавид̇амзд̇а’нд̇и бхаасид̇амзд̇анд̇и (сий. сяаа. винаязби)? ‘но хзд̇ам̣, бханд̇з’. ‘арахам̣, бхигкавз, д̇ат̇ааг̇ад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хо. од̣̇ахат̇а, бхигкавз, сод̇ам̣. амад̇амад̇хиг̇ад̇ам̣. ахаманусаасаами, ахам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзми. яат̇аанусидтам̣ д̇ат̇аа бадибаж̇ж̇амаанаа нажирассзва – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихариссат̇аа’д̇и.
‘‘асагким̣ ко ахам̣, рааж̇агумаара, бан̃жаваг̇г̇ияз бхигкуу сан̃н̃аабзд̇ум̣. д̣̇взби суд̣̇ам̣, рааж̇агумаара, бхигкуу овад̣̇аами. д̇аяо бхигкуу бин̣д̣ааяа жаранд̇и. яам̣ д̇аяо бхигкуу бин̣д̣ааяа жарид̇ваа аахаранд̇и, д̇зна чаб̣б̣аг̇г̇ияаа чаб̣б̣аг̇г̇аа (сий. сяаа. гам̣.), чаб̣б̣аг̇г̇о (бий.) яаабзма. д̇аяоби суд̣̇ам̣, рааж̇агумаара, бхигкуу овад̣̇аами, д̣̇вз бхигкуу бин̣д̣ааяа жаранд̇и. яам̣ д̣̇вз бхигкуу бин̣д̣ааяа жарид̇ваа аахаранд̇и д̇зна чаб̣б̣аг̇г̇ияаа яаабзма.
343. ‘‘ат̇а ко, рааж̇агумаара, бан̃жаваг̇г̇ияаа бхигкуу маяаа звам̣ овад̣̇ияамаанаа звам̣ анусаасияамаанаа нажирассзва – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихарим̣суу’’д̇и. звам̣ вуд̇д̇з, б̣од̇хи рааж̇агумааро бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘гийва жирзна ну ко, бханд̇з, бхигку д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ винааяагам̣ нааяагам̣ (?) лабхамаано – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихарзяяаа’’д̇и? ‘‘д̇зна хи, рааж̇агумаара, д̇ам̣язвзд̇т̇а бадибужчиссаами. яат̇аа д̇з камзяяа, д̇ат̇аа нам̣ б̣яаагарзяяааси. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, рааж̇агумаара, гусало д̇вам̣ хад̇т̇ааруул̣хз хад̇т̇аарууяхз (сий. бий.) ан̇гусаг̇аяхз ан̇гусаг̇ан̣хз (сяаа. гам̣.) сиббз’’д̇и? ‘‘звам̣, бханд̇з, гусало ахам̣ хад̇т̇ааруул̣хз ан̇гусаг̇аяхз сиббз’’д̇и . ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, рааж̇агумаара, ид̇ха бурисо ааг̇ажчзяяа – ‘б̣од̇хи рааж̇агумааро хад̇т̇ааруул̣хам̣ ан̇гусаг̇аяхам̣ сиббам̣ ж̇аанаад̇и; д̇ассаахам̣ санд̇игз хад̇т̇ааруул̣хам̣ ан̇гусаг̇аяхам̣ сиббам̣ сигкиссаамий’д̇и. со жасса ассад̣̇д̇хо; яаавад̇агам̣ сад̣̇д̇хзна бад̇д̇аб̣б̣ам̣ д̇ам̣ на самбаабун̣зяяа. со жасса б̣ахвааб̣аад̇хо; яаавад̇агам̣ аббааб̣аад̇хзна бад̇д̇аб̣б̣ам̣ д̇ам̣ на самбаабун̣зяяа. со жасса сато мааяаавий; яаавад̇агам̣ асатзна амааяаавинаа бад̇д̇аб̣б̣ам̣ д̇ам̣ на самбаабун̣зяяа. со жасса гусийд̇о; яаавад̇агам̣ аарад̣̇д̇хавийриязна бад̇д̇аб̣б̣ам̣ д̇ам̣ на самбаабун̣зяяа. со жасса д̣̇уббан̃н̃о; яаавад̇агам̣ бан̃н̃авад̇аа бад̇д̇аб̣б̣ам̣ д̇ам̣ на самбаабун̣зяяа. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, рааж̇агумаара, аби ну со бурисо д̇ава санд̇игз хад̇т̇ааруул̣хам̣ ан̇гусаг̇аяхам̣ сиббам̣ сигкзяяаа’’д̇и? ‘‘згамзгзнааби, бханд̇з, ан̇г̇зна саманнааг̇ад̇о со бурисо на мама санд̇игз хад̇т̇ааруул̣хам̣ ан̇гусаг̇аяхам̣ сиббам̣ сигкзяяа, го бана ваад̣̇о бан̃жахан̇г̇зхий’’д̇и!
344. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, рааж̇агумаара, ид̇ха бурисо ааг̇ажчзяяа – ‘б̣од̇хи рааж̇агумааро хад̇т̇ааруул̣хам̣ ан̇гусаг̇аяхам̣ сиббам̣ ж̇аанаад̇и; д̇ассаахам̣ санд̇игз хад̇т̇ааруул̣хам̣ ан̇гусаг̇аяхам̣ сиббам̣ сигкиссаамий’д̇и. со жасса сад̣̇д̇хо; яаавад̇агам̣ сад̣̇д̇хзна бад̇д̇аб̣б̣ам̣ д̇ам̣ самбаабун̣зяяа. со жасса аббааб̣аад̇хо; яаавад̇агам̣ аббааб̣аад̇хзна бад̇д̇аб̣б̣ам̣ д̇ам̣ самбаабун̣зяяа. со жасса асато амааяаавий; яаавад̇агам̣ асатзна амааяаавинаа бад̇д̇аб̣б̣ам̣ д̇ам̣ самбаабун̣зяяа. со жасса аарад̣̇д̇хавийрияо; яаавад̇агам̣ аарад̣̇д̇хавийриязна бад̇д̇аб̣б̣ам̣ д̇ам̣ самбаабун̣зяяа. со жасса бан̃н̃аваа; яаавад̇агам̣ бан̃н̃авад̇аа бад̇д̇аб̣б̣ам̣ д̇ам̣ самбаабун̣зяяа. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, рааж̇агумаара, аби ну со бурисо д̇ава санд̇игз хад̇т̇ааруул̣хам̣ ан̇гусаг̇аяхам̣ сиббам̣ сигкзяяаа’’д̇и? ‘‘згамзгзнааби, бханд̇з, ан̇г̇зна саманнааг̇ад̇о со бурисо мама санд̇игз хад̇т̇ааруул̣хам̣ ан̇гусаг̇аяхам̣ сиббам̣ сигкзяяа, го бана ваад̣̇о бан̃жахан̇г̇зхий’’д̇и! ‘‘звамзва ко, рааж̇агумаара, бан̃жимаани бад̇хаанияан̇г̇аани. гад̇амаани бан̃жа? ид̇ха, рааж̇агумаара, бхигку сад̣̇д̇хо ход̇и; сад̣̇д̣̇ахад̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса б̣од̇хим̣ – ‘ид̇иби со бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо виж̇ж̇аажаран̣асамбанно суг̇ад̇о логавид̣̇уу ануд̇д̇аро бурисад̣̇аммасаарат̇и сад̇т̇аа д̣̇звамануссаанам̣ б̣уд̣̇д̇хо бхаг̇аваа’д̇и; аббааб̣аад̇хо ход̇и аббаад̇ан̇го самавзбаагинияаа г̇ахан̣ияаа саманнааг̇ад̇о наад̇исийд̇ааяа наажжун̣хааяа маж̇жхимааяа бад̇хаанагкамааяа; асато ход̇и амааяаавий яат̇аабхууд̇ам̣ ад̇д̇аанам̣ аавигад̇д̇аа сад̇т̇ари ваа вин̃н̃уусу ваа саб̣рахмажаарийсу ; аарад̣̇д̇хавийрияо вихарад̇и агусалаанам̣ д̇хаммаанам̣ бахаанааяа гусалаанам̣ д̇хаммаанам̣ убасамбад̣̇ааяа, т̇аамаваа д̣̇ал̣хабараггамо анигкид̇д̇ад̇хуро гусалзсу д̇хаммзсу; бан̃н̃аваа ход̇и уд̣̇аяад̇т̇аг̇ааминияаа бан̃н̃ааяа саманнааг̇ад̇о арияааяа ниб̣б̣зд̇хигааяа саммаад̣̇угкагкаяаг̇ааминияаа. имаани ко, рааж̇агумаара, бан̃жа бад̇хаанияан̇г̇аани.
345. ‘‘имзхи , рааж̇агумаара, бан̃жахи бад̇хаанияан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇о бхигку д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ винааяагам̣ лабхамаано – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихарзяяа сад̇д̇а вассаани. д̇идтанд̇у, рааж̇агумаара, сад̇д̇а вассаани. имзхи бан̃жахи бад̇хаанияан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇о бхигку д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ винааяагам̣ лабхамаано – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихарзяяа чаб̣б̣ассаани… бан̃жа вассаани… жад̇д̇аари вассаани… д̇ийн̣и вассаани… д̣̇вз вассаани… згам̣ вассам̣. д̇идтад̇у, рааж̇агумаара, згам̣ вассам̣. имзхи бан̃жахи бад̇хаанияан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇о бхигку д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ винааяагам̣ лабхамаано – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихарзяяа сад̇д̇а маасаани. д̇идтанд̇у, рааж̇агумаара, сад̇д̇а маасаани. имзхи бан̃жахи бад̇хаанияан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇о бхигку д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ винааяагам̣ лабхамаано – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихарзяяа ча маасаани… бан̃жа маасаани… жад̇д̇аари маасаани… д̇ийн̣и маасаани… д̣̇вз маасаани… згам̣ маасам̣… ад̣дхамаасам̣. д̇идтад̇у, рааж̇агумаара, ад̣дхамаасо. имзхи бан̃жахи бад̇хаанияан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇о бхигку д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ винааяагам̣ лабхамаано – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихарзяяа сад̇д̇а рад̇д̇инд̣̇иваани. д̇идтанд̇у, рааж̇агумаара, сад̇д̇а рад̇д̇инд̣̇иваани. имзхи бан̃жахи бад̇хаанияан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇о бхигку д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ винааяагам̣ лабхамаано – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихарзяяа ча рад̇д̇инд̣̇иваани… бан̃жа рад̇д̇инд̣̇иваани… жад̇д̇аари рад̇д̇инд̣̇иваани… д̇ийн̣и рад̇д̇инд̣̇иваани… д̣̇вз рад̇д̇инд̣̇иваани… згам̣ рад̇д̇инд̣̇ивам̣. д̇идтад̇у, рааж̇агумаара, зго рад̇д̇инд̣̇иво. имзхи бан̃жахи бад̇хаанияан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇о бхигку д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ винааяагам̣ лабхамаано сааяаманусидто баад̇о висзсам̣ ад̇хиг̇амиссад̇и, баад̇аманусидто сааяам̣ висзсам̣ ад̇хиг̇амиссад̇ий’’д̇и. звам̣ вуд̇д̇з, б̣од̇хи рааж̇агумааро бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ахо б̣уд̣̇д̇хо, ахо д̇хаммо, ахо д̇хаммасса сваагкаад̇ад̇аа! яад̇ра хи наама сааяаманусидто баад̇о висзсам̣ ад̇хиг̇амиссад̇и, баад̇аманусидто сааяам̣ висзсам̣ ад̇хиг̇амиссад̇ий’’д̇и!
346. звам̣ вуд̇д̇з, сан̃ж̇игаабуд̇д̇о маан̣аво б̣од̇хим̣ рааж̇агумаарам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘звамзва банааяам̣ бхавам̣ б̣од̇хи – ‘ахо б̣уд̣̇д̇хо, ахо д̇хаммо, ахо д̇хаммасса сваагкаад̇ад̇аа’д̇и жа вад̣̇зд̇и вад̣̇зси (сий.), бавзд̣̇зд̇и (сяаа. гам̣.); ат̇а жа бана на д̇ам̣ бхаванд̇ам̣ г̇од̇амам̣ саран̣ам̣ г̇ажчад̇и д̇хамман̃жа бхигкусан̇гхан̃жаа’’д̇и. ‘‘маа хзвам̣, самма сан̃ж̇игаабуд̇д̇а, аважа; маа хзвам̣, самма сан̃ж̇игаабуд̇д̇а, аважа. саммукаа мзд̇ам̣, самма сан̃ж̇игаабуд̇д̇а, аяяааяа суд̇ам̣, саммукаа бадиг̇г̇ахид̇ам̣’’. ‘‘згамид̣̇ам̣, самма сан̃ж̇игаабуд̇д̇а, самаяам̣ бхаг̇аваа госамб̣ияам̣ вихарад̇и гхосид̇аараамз. ат̇а ко мз аяяаа гужчимад̇ий язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисиннаа ко мз аяяаа бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘яо мз аяам̣, бханд̇з, гужчиг̇ад̇о гумаараго ваа гумааригаа ваа со бхаг̇аванд̇ам̣ саран̣ам̣ г̇ажчад̇и д̇хамман̃жа бхигкусан̇гхан̃жа. убаасагам̣ д̇ам̣ бхаг̇аваа д̇хаарзд̇у аж̇ж̇ад̇аг̇г̇з баан̣убзд̇ам̣ саран̣ам̣ г̇ад̇а’нд̇и. згамид̣̇ам̣, самма сан̃ж̇игаабуд̇д̇а, самаяам̣ бхаг̇аваа ид̇хзва бхаг̇г̇зсу вихарад̇и сусумаараг̇ирз бхзсагал̣ааванз миг̇ад̣̇ааяз. ат̇а ко мам̣ д̇хаад̇и ан̇гзна харид̇ваа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ адтааси. згаманд̇ам̣ тид̇аа ко мам̣ д̇хаад̇и бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘аяам̣ , бханд̇з, б̣од̇хи рааж̇агумааро бхаг̇аванд̇ам̣ саран̣ам̣ г̇ажчад̇и д̇хамман̃жа бхигкусан̇гхан̃жа. убаасагам̣ д̇ам̣ бхаг̇аваа д̇хаарзд̇у аж̇ж̇ад̇аг̇г̇з баан̣убзд̇ам̣ саран̣ам̣ г̇ад̇а’нд̇и. зсаахам̣, самма сан̃ж̇игаабуд̇д̇а, д̇ад̇ияагамби бхаг̇аванд̇ам̣ саран̣ам̣ г̇ажчаами д̇хамман̃жа бхигкусан̇гхан̃жа. убаасагам̣ мам̣ бхаг̇аваа д̇хаарзд̇у аж̇ж̇ад̇аг̇г̇з баан̣убзд̇ам̣ саран̣ам̣ г̇ад̇а’’нд̇и.
б̣од̇хирааж̇агумаарасуд̇д̇ам̣ нидтид̇ам̣ бан̃жамам̣.
6. ан̇г̇улимааласуд̇д̇ам̣
347. звам̣ мз суд̇ам̣ – згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа саавад̇т̇ияам̣ вихарад̇и ж̇зд̇аванз анаат̇абин̣д̣игасса аараамз. д̇зна ко бана самаязна ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса виж̇ид̇з жоро ан̇г̇улимаало наама ход̇и луд̣̇д̣̇о лохид̇абаан̣и хад̇абахад̇з нивидто ад̣̇аяаабанно баан̣абхууд̇зсу. д̇зна г̇аамааби аг̇аамаа гад̇аа, ниг̇амааби аниг̇амаа гад̇аа, ж̇анабад̣̇ааби аж̇анабад̣̇аа гад̇аа. со мануссз вад̇хид̇ваа вад̇хид̇ваа ан̇г̇улийнам̣ маалам̣ д̇хаарзд̇и. ат̇а ко бхаг̇аваа буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа саавад̇т̇им̣ бин̣д̣ааяа баависи. саавад̇т̇ияам̣ бин̣д̣ааяа жарид̇ваа бажчаабхад̇д̇ам̣ бин̣д̣абаад̇абадигганд̇о сзнаасанам̣ сам̣саамзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа язна жоро ан̇г̇улимаало д̇знад̣̇д̇хаанамаг̇г̇ам̣ бадибаж̇ж̇и. ад̣̇д̣̇асаасум̣ ко г̇обаалагаа басубаалагаа гассагаа бат̇аавино бхаг̇аванд̇ам̣ язна жоро ан̇г̇улимаало д̇знад̣̇д̇хаанамаг̇г̇абадибаннам̣. д̣̇исваана бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘маа, саман̣а, зд̇ам̣ маг̇г̇ам̣ бадибаж̇ж̇и. зд̇асмим̣, саман̣а, маг̇г̇з жоро ан̇г̇улимаало наама луд̣̇д̣̇о лохид̇абаан̣и хад̇абахад̇з нивидто ад̣̇аяаабанно баан̣абхууд̇зсу. д̇зна г̇аамааби аг̇аамаа гад̇аа, ниг̇амааби аниг̇амаа гад̇аа, ж̇анабад̣̇ааби аж̇анабад̣̇аа гад̇аа. со мануссз вад̇хид̇ваа вад̇хид̇ваа ан̇г̇улийнам̣ маалам̣ д̇хаарзд̇и. зд̇ан̃хи, саман̣а, маг̇г̇ам̣ д̣̇асаби бурисаа вийсамби бурисаа д̇им̣самби бурисаа жад̇д̇аарийсамби бурисаа бан̃н̃аасамби бурисаа сан̇гарид̇ваа сан̇гарид̇ваа сам̣харид̇ваа сам̣харид̇ваа (сий. бий.), сан̇г̇арид̇ваа (сяаа. гам̣.) бадибаж̇ж̇анд̇и. д̇зби жорасса ан̇г̇улимааласса хад̇т̇ад̇т̇ам̣ г̇ажчанд̇ий’’д̇и. звам̣ вуд̇д̇з, бхаг̇аваа д̇ун̣хийбхууд̇о аг̇амааси. д̣̇уд̇ияамби ко г̇обаалагаа…бз… д̇ад̇ияамби ко г̇обаалагаа басубаалагаа гассагаа бат̇аавино бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘маа, саман̣а, зд̇ам̣ маг̇г̇ам̣ бадибаж̇ж̇и, зд̇асмим̣ саман̣а маг̇г̇з жоро ан̇г̇улимаало наама луд̣̇д̣̇о лохид̇абаан̣и хад̇абахад̇з нивидто ад̣̇аяаабанно баан̣абхууд̇зсу, д̇зна г̇аамааби аг̇аамаа гад̇аа, ниг̇амааби аниг̇амаа гад̇аа, ж̇анабад̣̇ааби аж̇анабад̣̇аа гад̇аа. со мануссз вад̇хид̇ваа вад̇хид̇ваа ан̇г̇улийнам̣ маалам̣ д̇хаарзд̇и. зд̇ан̃хи саман̣а маг̇г̇ам̣ д̣̇асаби бурисаа вийсамби бурисаа д̇им̣самби бурисаа жад̇д̇аарийсамби бурисаа бан̃н̃аасамби бурисаа сан̇гарид̇ваа сан̇гарид̇ваа бадибаж̇ж̇анд̇и. д̇зби жорасса ан̇г̇улимааласса хад̇т̇ад̇т̇ам̣ г̇ажчанд̇ий’’д̇и.
348. ат̇а ко бхаг̇аваа д̇ун̣хийбхууд̇о аг̇амааси. ад̣̇д̣̇асаа ко жоро ан̇г̇улимаало бхаг̇аванд̇ам̣ д̣̇уурад̇ова ааг̇ажчанд̇ам̣. д̣̇исваанасса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘ажчарияам̣ вад̇а, бхо, аб̣бхуд̇ам̣ вад̇а, бхо! иман̃хи маг̇г̇ам̣ д̣̇асаби бурисаа вийсамби бурисаа д̇им̣самби бурисаа жад̇д̇аарийсамби бурисаа бан̃н̃аасамби бурисаа сан̇гарид̇ваа сан̇гарид̇ваа бадибаж̇ж̇анд̇и. д̇зби мама хад̇т̇ад̇т̇ам̣ г̇ажчанд̇и. ат̇а жа банааяам̣ саман̣о зго ад̣̇уд̇ияо басаяха ман̃н̃з ааг̇ажчад̇и. яам̣нуунаахам̣ имам̣ саман̣ам̣ ж̇ийвид̇аа воробзяяа’’нд̇и. ат̇а ко жоро ан̇г̇улимаало асижаммам̣ г̇ахзд̇ваа д̇ханугалаабам̣ саннаяхид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ бидтид̇о бидтид̇о ануб̣анд̇хи. ат̇а ко бхаг̇аваа д̇ат̇ааруубам̣ ид̣̇д̇хаабхисан̇каарам̣ абхисан̇кааси абхисан̇каарзси (сяаа. гам̣. га.) яат̇аа жоро ан̇г̇улимаало бхаг̇аванд̇ам̣ багад̇ияаа г̇ажчанд̇ам̣ саб̣б̣ат̇аамзна г̇ажчанд̇о на саггод̇и самбаабун̣ид̇ум̣. ат̇а ко жорасса ан̇г̇улимааласса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘ажчарияам̣ вад̇а, бхо, аб̣бхуд̇ам̣ вад̇а, бхо! ахан̃хи буб̣б̣з хад̇т̇имби д̇хааванд̇ам̣ анубад̇ид̇ваа г̇ан̣хаами, ассамби д̇хааванд̇ам̣ анубад̇ид̇ваа г̇ан̣хаами, рат̇амби д̇хааванд̇ам̣ анубад̇ид̇ваа г̇ан̣хаами, миг̇амби д̇хааванд̇ам̣ анубад̇ид̇ваа г̇ан̣хаами; ат̇а жа банаахам̣ имам̣ саман̣ам̣ багад̇ияаа г̇ажчанд̇ам̣ саб̣б̣ат̇аамзна г̇ажчанд̇о на саггоми самбаабун̣ид̇у’’нд̇и! тид̇ова бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘д̇идта, д̇идта, саман̣аа’’д̇и. ‘‘тид̇о ахам̣, ан̇г̇улимаала, д̇ван̃жа д̇идтаа’’д̇и. ат̇а ко жорасса ан̇г̇улимааласса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘имз ко саман̣аа сагяабуд̇д̇ияаа сажжаваад̣̇ино сажжабадин̃н̃аа. ат̇а банааяам̣ саман̣о г̇ажчам̣ язвааха – ‘тид̇о ахам̣, ан̇г̇улимаала, д̇ван̃жа д̇идтаа’д̇и. яам̣нуунаахам̣ имам̣ саман̣ам̣ бужчзяяа’’нд̇и.
349. ат̇а ко жоро ан̇г̇улимаало бхаг̇аванд̇ам̣ г̇аат̇ааяа аж̇жхабхааси –
‘‘г̇ажчам̣ вад̣̇зси саман̣а тид̇омхи,
маман̃жа б̣рууси тид̇амадтид̇од̇и;
бужчаами д̇ам̣ саман̣а зд̇амад̇т̇ам̣,
гат̇ам̣ тид̇о д̇вам̣ ахамадтид̇омхий’’д̇и.
‘‘тид̇о ахам̣ ан̇г̇улимаала саб̣б̣ад̣̇аа,
саб̣б̣зсу бхууд̇зсу нид̇хааяа д̣̇ан̣д̣ам̣;
д̇уван̃жа баан̣зсу асан̃н̃ад̇оси,
д̇асмаа тид̇охам̣ д̇увамадтид̇осий’’д̇и.
‘‘жирассам̣ вад̇а мз махид̇о махзсий,
махааванам̣ баабун̣и сажжаваад̣̇ий махааванам̣ саман̣ояам̣ бажжубаад̣̇и (сий.), махааванам̣ саман̣а бажжубаад̣̇и (сяаа. гам̣.);
сохам̣ жариссаами бахааяа баабам̣ сохам̣ жирассааби бахаассам̣ баабам̣ (сий.), сохам̣ жариссаами баж̇ахиссам̣ баабам̣ (сяаа. гам̣.),
суд̇ваана г̇аат̇ам̣ д̇ава д̇хаммаяуд̇д̇ам̣’’.
ид̇взва жоро асимаавуд̇хан̃жа,
соб̣бхз бабаад̇з нарагз агири;
аванд̣̇и жоро суг̇ад̇асса баад̣̇з,
д̇ад̇т̇зва нам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ам̣ аяаажи.
б̣уд̣̇д̇хо жа ко гаарун̣иго махзси,
яо сад̇т̇аа логасса сад̣̇звагасса;
‘д̇амзхи бхигкуу’д̇и д̇ад̣̇аа авожа,
зсзва д̇асса аху бхигкубхаавод̇и.
350. ат̇а ко бхаг̇аваа ааяасмад̇аа ан̇г̇улимаалзна бажчаасаман̣зна язна саавад̇т̇и д̇зна жааригам̣ баггаами. анубуб̣б̣зна жааригам̣ жарамаано язна саавад̇т̇и д̇ад̣̇авасари. д̇ад̇ра суд̣̇ам̣ бхаг̇аваа саавад̇т̇ияам̣ вихарад̇и ж̇зд̇аванз анаат̇абин̣д̣игасса аараамз. д̇зна ко бана самаязна ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса анд̇збурад̣̇ваарз махааж̇анагааяо саннибад̇ид̇ваа ужжаасад̣̇д̣̇о махаасад̣̇д̣̇о ход̇и – ‘‘жоро д̇з, д̣̇зва, виж̇ид̇з ан̇г̇улимаало наама луд̣̇д̣̇о лохид̇абаан̣и хад̇абахад̇з нивидто ад̣̇аяаабанно баан̣абхууд̇зсу. д̇зна г̇аамааби аг̇аамаа гад̇аа, ниг̇амааби аниг̇амаа гад̇аа, ж̇анабад̣̇ааби аж̇анабад̣̇аа гад̇аа. со мануссз вад̇хид̇ваа вад̇хид̇ваа ан̇г̇улийнам̣ маалам̣ д̇хаарзд̇и. д̇ам̣ д̣̇зво бадисзд̇хзд̇уу’’д̇и.
ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бан̃жамад̇д̇зхи ассасад̇зхи саавад̇т̇ияаа нигками д̣̇иваа д̣̇ивасса. язна аараамо д̇зна баависи. яаавад̇игаа яаанасса бхууми яаанзна г̇анд̇ваа яаанаа бажжорохид̇ваа бад̇д̇игова язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисиннам̣ ко рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ бхаг̇аваа зд̇ад̣̇авожа – ‘‘гим̣ ну д̇з, махаарааж̇а, рааж̇аа ваа мааг̇ад̇хо сзнияо б̣имб̣исааро губид̇о взсаалигаа ваа лижчавий ан̃н̃з ваа бадирааж̇аано’’д̇и? ‘‘на ко мз, бханд̇з, рааж̇аа мааг̇ад̇хо сзнияо б̣имб̣исааро губид̇о, нааби взсаалигаа лижчавий, нааби ан̃н̃з бадирааж̇аано. жоро мз, бханд̇з, виж̇ид̇з ан̇г̇улимаало наама луд̣̇д̣̇о лохид̇абаан̣и хад̇абахад̇з нивидто ад̣̇аяаабанно баан̣абхууд̇зсу. д̇зна г̇аамааби аг̇аамаа гад̇аа, ниг̇амааби аниг̇амаа гад̇аа, ж̇анабад̣̇ааби аж̇анабад̣̇аа гад̇аа. со мануссз вад̇хид̇ваа вад̇хид̇ваа ан̇г̇улийнам̣ маалам̣ д̇хаарзд̇и. д̇аахам̣, бханд̇з, бадисзд̇хиссаамий’’д̇и. ‘‘сажз бана д̇вам̣, махаарааж̇а, ан̇г̇улимаалам̣ бассзяяааси гзсамассум̣ охаарзд̇ваа гаасааяаани вад̇т̇аани ажчаад̣̇зд̇ваа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇ам̣, вирад̇ам̣ баан̣аад̇ибаад̇аа, вирад̇ам̣ ад̣̇иннаад̣̇аанаа, вирад̇ам̣ мусааваад̣̇аа, згабхад̇д̇игам̣, б̣рахмажаарим̣, сийлаванд̇ам̣, галяаан̣ад̇хаммам̣, гинд̇и нам̣ гарзяяаасий’’д̇и? ‘‘абхиваад̣̇зяяаама ваа, бханд̇з, бажжудтзяяаама ваа аасанзна ваа ниманд̇зяяаама, абхиниманд̇зяяаама ваа нам̣ жийварабин̣д̣абаад̇асзнаасанаг̇илаанаббажжаяабхзсаж̇ж̇абаригкаарзхи, д̇хаммигам̣ ваа асса рагкааваран̣аг̇уд̇д̇им̣ сам̣вид̣̇ахзяяаама. гуд̇о банасса, бханд̇з, д̣̇уссийласса баабад̇хаммасса зваруубо сийласам̣яамо бхависсад̇ий’’д̇и?
д̇зна ко бана самаязна ааяасмаа ан̇г̇улимаало бхаг̇авад̇о авид̣̇уурз нисинно ход̇и. ат̇а ко бхаг̇аваа д̣̇агкин̣ам̣ б̣аахум̣ баг̇г̇ахзд̇ваа рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘зсо, махаарааж̇а, ан̇г̇улимаало’’д̇и. ат̇а ко ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса ахуд̣̇зва бхаяам̣, аху чамбхид̇ад̇д̇ам̣, аху ломахам̣со. ат̇а ко бхаг̇аваа рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ бхийд̇ам̣ сам̣виг̇г̇ам̣ ломахадтаж̇аад̇ам̣ вид̣̇ид̇ваа рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘маа бхааяи, махаарааж̇а, над̇т̇и д̇з ид̇о бхаяа’’нд̇и. ат̇а ко ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса яам̣ ахоси бхаяам̣ ваа чамбхид̇ад̇д̇ам̣ ваа ломахам̣со ваа со бадиббассамбхи. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало язнааяасмаа ан̇г̇улимаало д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа ааяасманд̇ам̣ ан̇г̇улимаалам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘аяяо но, бханд̇з, ан̇г̇улимаало’’д̇и? ‘‘звам̣, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘гат̇ам̣г̇од̇д̇о аяяасса бид̇аа, гат̇ам̣г̇од̇д̇аа маад̇аа’’д̇и? ‘‘г̇аг̇г̇о ко, махаарааж̇а, бид̇аа, манд̇аан̣ий маад̇аа’’д̇и. ‘‘абхирамад̇у, бханд̇з, аяяо г̇аг̇г̇о манд̇аан̣ибуд̇д̇о. ахамаяяасса г̇аг̇г̇асса манд̇аан̣ибуд̇д̇асса уссуггам̣ гариссаами жийварабин̣д̣абаад̇асзнаасанаг̇илаанаббажжаяабхзсаж̇ж̇абаригкаараана’’нд̇и.
351. д̇зна ко бана самаязна ааяасмаа ан̇г̇улимаало ааран̃н̃иго ход̇и бин̣д̣абаад̇иго бам̣сугуулиго д̇зжийвариго. ат̇а ко ааяасмаа ан̇г̇улимаало рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘алам̣, махаарааж̇а, барибун̣н̣ам̣ мз жийвара’’нд̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ажчарияам̣, бханд̇з, аб̣бхуд̇ам̣, бханд̇з! яааван̃жид̣̇ам̣, бханд̇з, бхаг̇аваа ад̣̇анд̇аанам̣ д̣̇амзд̇аа, асанд̇аанам̣ самзд̇аа, абариниб̣б̣уд̇аанам̣ бариниб̣б̣аабзд̇аа. яан̃хи маяам̣, бханд̇з, наасагкимхаа д̣̇ан̣д̣знаби сад̇т̇знаби д̣̇амзд̇ум̣ со бхаг̇авад̇аа ад̣̇ан̣д̣зна асад̇т̇знзва асад̇т̇зна (сяаа. гам̣.) д̣̇анд̇о. ханд̣̇а жа д̣̇аани ханд̣̇а д̣̇аани (сяаа. гам̣. бий.) маяам̣, бханд̇з, г̇ажчаама; б̣ахугижжаа маяам̣ б̣ахугаран̣ийяаа’’д̇и. ‘‘яассад̣̇аани, махаарааж̇а, гаалам̣ ман̃н̃асий’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало удтааяаасанаа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа бад̣̇агкин̣ам̣ гад̇ваа баггаами.
ат̇а ко ааяасмаа ан̇г̇улимаало буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа саавад̇т̇ияам̣ бин̣д̣ааяа баависи. ад̣̇д̣̇асаа ко ааяасмаа ан̇г̇улимаало саавад̇т̇ияам̣ сабад̣̇аанам̣ бин̣д̣ааяа жарамаано ан̃н̃ад̇арам̣ ид̇т̇им̣ муул̣хаг̇аб̣бхам̣ вигхаад̇аг̇аб̣бхам̣ висаад̇аг̇аб̣бхам̣ (сяаа. гам̣. бий. га.). д̣̇исваанасса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘гилиссанд̇и вад̇а, бхо, сад̇д̇аа; гилиссанд̇и вад̇а, бхо, сад̇д̇аа’’д̇и! ат̇а ко ааяасмаа ан̇г̇улимаало саавад̇т̇ияам̣ бин̣д̣ааяа жарид̇ваа бажчаабхад̇д̇ам̣ бин̣д̣абаад̇абадигганд̇о язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко ааяасмаа ан̇г̇улимаало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ид̇хаахам̣, бханд̇з, буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа саавад̇т̇им̣ бин̣д̣ааяа баависим̣. ад̣̇д̣̇асам̣ ко ахам̣, бханд̇з, саавад̇т̇ияам̣ сабад̣̇аанам̣ бин̣д̣ааяа жарамаано ан̃н̃ад̇арам̣ ид̇т̇им̣ муул̣хаг̇аб̣бхам̣ вигхаад̇аг̇аб̣бхам̣’’. д̣̇исваана маяхам̣ зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘гилиссанд̇и вад̇а , бхо, сад̇д̇аа; гилиссанд̇и вад̇а, бхо, сад̇д̇аа’’д̇и!
‘‘д̇зна хи д̇вам̣, ан̇г̇улимаала, язна саа ид̇т̇ий д̇знубасан̇гама; убасан̇гамид̇ваа д̇ам̣ ид̇т̇им̣ звам̣ вад̣̇зхи – ‘яад̇охам̣, бхаг̇ини, ж̇аад̇о бхаг̇ини ж̇аад̇ияаа ж̇аад̇о (сий.) наабхиж̇аанаами сан̃жижжа баан̣ам̣ ж̇ийвид̇аа воробзд̇аа, д̇зна сажжзна сод̇т̇и д̇з ход̇у, сод̇т̇и г̇аб̣бхассаа’’’д̇и.
‘‘со хи нууна мз, бханд̇з, самбаж̇аанамусааваад̣̇о бхависсад̇и. маяаа хи, бханд̇з, б̣ахуу сан̃жижжа баан̣аа ж̇ийвид̇аа воробид̇аа’’д̇и. ‘‘д̇зна хи д̇вам̣, ан̇г̇улимаала, язна саа ид̇т̇ий д̇знубасан̇гама; убасан̇гамид̇ваа д̇ам̣ ид̇т̇им̣ звам̣ вад̣̇зхи – ‘яад̇охам̣, бхаг̇ини, арияааяа ж̇аад̇ияаа ж̇аад̇о, наабхиж̇аанаами сан̃жижжа баан̣ам̣ ж̇ийвид̇аа воробзд̇аа, д̇зна сажжзна сод̇т̇и д̇з ход̇у, сод̇т̇и г̇аб̣бхассаа’’’д̇и.
‘‘звам̣, бханд̇з’’д̇и ко ааяасмаа ан̇г̇улимаало бхаг̇авад̇о бадиссуд̇ваа язна саа ид̇т̇ий д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа д̇ам̣ ид̇т̇им̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘яад̇охам̣, бхаг̇ини, арияааяа ж̇аад̇ияаа ж̇аад̇о, наабхиж̇аанаами сан̃жижжа баан̣ам̣ ж̇ийвид̇аа воробзд̇аа, д̇зна сажжзна сод̇т̇и д̇з ход̇у, сод̇т̇и г̇аб̣бхассаа’’д̇и. ат̇а кваассаа ид̇т̇ияаа сод̇т̇и ахоси, сод̇т̇и г̇аб̣бхасса.
ат̇а ко ааяасмаа ан̇г̇улимаало зго вуубагадто аббамад̇д̇о аад̇аабий бахид̇ад̇д̇о вихаранд̇о нажирассзва – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихааси. ‘кийн̣аа ж̇аад̇и вусид̇ам̣ б̣рахмажарияам̣, гад̇ам̣ гаран̣ийяам̣, наабарам̣ ид̇т̇ад̇д̇ааяаа’д̇и аб̣бхан̃н̃ааси. ан̃н̃ад̇аро ко банааяасмаа ан̇г̇улимаало арахад̇ам̣ ахоси.
352. ат̇а ко ааяасмаа ан̇г̇улимаало буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа саавад̇т̇им̣ бин̣д̣ааяа баависи. д̇зна ко бана самаязна ан̃н̃знаби лзд̣д̣у кид̇д̇о ааяасмад̇о ан̇г̇улимааласса гааяз нибад̇ад̇и, ан̃н̃знаби д̣̇ан̣д̣о кид̇д̇о ааяасмад̇о ан̇г̇улимааласса гааяз нибад̇ад̇и, ан̃н̃знаби сагкараа кид̇д̇аа ааяасмад̇о ан̇г̇улимааласса гааяз нибад̇ад̇и. ат̇а ко ааяасмаа ан̇г̇улимаало бхиннзна сийсзна, лохид̇зна г̇ал̣анд̇зна, бхиннзна бад̇д̇зна, вибпаалид̇ааяа сан̇гхаадияаа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами. ад̣̇д̣̇асаа ко бхаг̇аваа ааяасманд̇ам̣ ан̇г̇улимаалам̣ д̣̇уурад̇ова ааг̇ажчанд̇ам̣. д̣̇исваана ааяасманд̇ам̣ ан̇г̇улимаалам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ад̇хиваасзхи д̇вам̣, б̣раахман̣а, ад̇хиваасзхи д̇вам̣, б̣раахман̣а. яасса ко д̇вам̣, б̣раахман̣а, гаммасса вибаагзна б̣ахууни вассаани б̣ахууни вассасад̇аани б̣ахууни вассасахассаани нираяз бажжзяяааси д̇асса д̇вам̣, б̣раахман̣а, гаммасса вибаагам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз бадисам̣взд̣̇зсий’’д̇и. ат̇а ко ааяасмаа ан̇г̇улимаало рахог̇ад̇о бадисаллийно вимуд̇д̇исукам̣ бадисам̣взд̣̇и; д̇ааяам̣ взлааяам̣ имам̣ уд̣̇аанам̣ уд̣̇аанзси –
‘‘яо буб̣б̣зва яо жа буб̣б̣з (сий. сяаа. гам̣. бий.) бамаж̇ж̇ид̇ваа, бажчаа со наббамаж̇ж̇ад̇и;
сомам̣ со имам̣ (сий.) логам̣ бабхаасзд̇и, аб̣бхаа муд̇д̇ова жанд̣̇имаа.
‘‘яасса баабам̣ гад̇ам̣ гаммам̣, гусалзна бид̇хийяад̇и бит̇ийяад̇и (сий. сяаа. гам̣. бий.);
сомам̣ логам̣ бабхаасзд̇и, аб̣бхаа муд̇д̇ова жанд̣̇имаа.
‘‘яо хавз д̣̇ахаро бхигку, яун̃ж̇ад̇и б̣уд̣̇д̇хасаасанз;
сомам̣ логам̣ бабхаасзд̇и, аб̣бхаа муд̇д̇ова жанд̣̇имаа.
‘‘д̣̇исаа хи мз д̇хаммагат̇ам̣ сун̣анд̇у,
д̣̇исаа хи мз яун̃ж̇анд̇у б̣уд̣̇д̇хасаасанз;
д̣̇исаа хи мз д̇з мануж̇аа бхаж̇анд̇у,
яз д̇хаммамзваад̣̇абаяанд̇и санд̇о.
‘‘д̣̇исаа хи мз канд̇иваад̣̇аанам̣, авирод̇хаббасам̣сийнам̣;
сун̣анд̇у д̇хаммам̣ гаалзна, д̇ан̃жа анувид̇хийяанд̇у.
‘‘на хи ж̇аад̇у со мамам̣ хим̣сз, ан̃н̃ам̣ ваа бана гин̃жи нам̣ ган̃жи нам̣ (сий. сяаа. гам̣. бий.), ган̃жанам̣ (?);
баббуяяа барамам̣ санд̇им̣, рагкзяяа д̇асат̇ааварз.
‘‘уд̣̇аган̃хи наяанд̇и нзд̇д̇игаа, усугаараа намаяанд̇и д̣̇амаяанд̇и (га.) д̇зж̇анам̣;
д̣̇аарум̣ намаяанд̇и д̇ажчагаа, ад̇д̇аанам̣ д̣̇амаяанд̇и бан̣д̣ид̇аа.
‘‘д̣̇ан̣д̣знзгз д̣̇амаяанд̇и, ан̇гусзхи гасаахи жа;
ад̣̇ан̣д̣зна асад̇т̇зна, ахам̣ д̣̇анд̇омхи д̇аад̣̇инаа.
‘‘ахим̣сагод̇и мз наамам̣, хим̣сагасса бурз сад̇о;
аж̇ж̇аахам̣ сажжанаамомхи, на нам̣ хим̣саами гин̃жи нам̣ ган̃жи нам̣ (сий. сяаа. гам̣. бий.), ган̃жанам̣ (?).
‘‘жоро ахам̣ бурз аасим̣, ан̇г̇улимаалод̇и виссуд̇о;
вуяхамаано махогхзна, б̣уд̣̇д̇хам̣ саран̣амааг̇амам̣.
‘‘лохид̇абаан̣и бурз аасим̣, ан̇г̇улимаалод̇и виссуд̇о;
саран̣аг̇аманам̣ басса, бхаванзд̇д̇и самуухад̇аа.
‘‘д̇аад̣̇исам̣ гаммам̣ гад̇ваана, б̣ахум̣ д̣̇уг̇г̇ад̇иг̇ааминам̣;
пудто гаммавибаагзна, ан̣ан̣о бхун̃ж̇аами бхож̇анам̣.
‘‘бамаад̣̇амануяун̃ж̇анд̇и, б̣аалаа д̣̇уммзд̇хино ж̇анаа;
аббамаад̣̇ан̃жа мзд̇хаавий, д̇ханам̣ сздтам̣ва рагкад̇и.
‘‘маа бамаад̣̇амануяун̃ж̇зт̇а, маа гаамарад̇и сант̇авам̣;
аббамад̇д̇о хи жхааяанд̇о, баббод̇и вибулам̣ барамам̣ (га.) сукам̣.
‘‘свааг̇ад̇ам̣ сааг̇ад̇ам̣ (сий. бий.) наабаг̇ад̇ам̣ наама саг̇ад̇ам̣ (га.), наяид̣̇ам̣ д̣̇умманд̇ид̇ам̣ мама;
сам̣вибхад̇д̇зсу сувибхад̇д̇зсу (сяаа. гам̣.), савибхад̇д̇зсу (сий. га.), бадибхад̇д̇зсу (бий.) д̇хаммзсу, яам̣ сздтам̣ д̇ад̣̇убааг̇амам̣.
‘‘свааг̇ад̇ам̣ наабаг̇ад̇ам̣, наяид̣̇ам̣ д̣̇умманд̇ид̇ам̣ мама;
д̇иссо виж̇ж̇аа ануббад̇д̇аа, гад̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хасса саасана’’нд̇и.
ан̇г̇улимааласуд̇д̇ам̣ нидтид̇ам̣ чадтам̣.
7. бияаж̇аад̇игасуд̇д̇ам̣
353. звам̣ мз суд̇ам̣ – згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа саавад̇т̇ияам̣ вихарад̇и ж̇зд̇аванз анаат̇абин̣д̣игасса аараамз. д̇зна ко бана самаязна ан̃н̃ад̇арасса г̇ахабад̇исса згабуд̇д̇аго бияо манаабо гаалан̇гад̇о ход̇и. д̇асса гаалам̣гирияааяа нзва гамманд̇аа бадибханд̇и на бхад̇д̇ам̣ бадибхаад̇и. со аал̣ааханам̣ г̇анд̇ваа ганд̣̇ад̇и – ‘‘гахам̣, згабуд̇д̇ага, гахам̣, згабуд̇д̇агаа’’д̇и! ат̇а ко со г̇ахабад̇и язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисиннам̣ ко д̇ам̣ г̇ахабад̇им̣ бхаг̇аваа зд̇ад̣̇авожа – ‘‘на ко д̇з, г̇ахабад̇и, сагз жид̇д̇з тид̇асса инд̣̇рияаани, ад̇т̇и д̇з инд̣̇рияаанам̣ ан̃н̃ат̇ад̇д̇а’’нд̇и. ‘‘гин̃хи мз, бханд̇з, инд̣̇рияаанам̣ наан̃н̃ат̇ад̇д̇ам̣ бхависсад̇и; маяхан̃хи, бханд̇з, згабуд̇д̇о бияо манаабо гаалан̇гад̇о. д̇асса гаалам̣гирияааяа нзва гамманд̇аа бадибханд̇и, на бхад̇д̇ам̣ бадибхаад̇и. сохам̣ аал̣ааханам̣ г̇анд̇ваа ганд̣̇аами – ‘гахам̣, згабуд̇д̇ага, гахам̣, згабуд̇д̇агаа’’’д̇и! ‘‘звамзд̇ам̣, г̇ахабад̇и, звамзд̇ам̣, г̇ахабад̇и звамзд̇ам̣ г̇ахабад̇и (бий. сагид̣̇зва), звамзва (сий. сагид̣̇зва)! бияаж̇аад̇игаа хи, г̇ахабад̇и, согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа’’д̇и. ‘‘гасса ко гисса ну ко (сий.) наамзд̇ам̣, бханд̇з, звам̣ бхависсад̇и – ‘бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа’д̇и? бияаж̇аад̇игаа хи ко, бханд̇з, аананд̣̇асоманассаа бияаббабхавигаа’’д̇и. ат̇а ко со г̇ахабад̇и бхаг̇авад̇о бхаасид̇ам̣ анабхинанд̣̇ид̇ваа бадиггосид̇ваа удтааяаасанаа баггаами.
354. д̇зна ко бана самаязна самб̣ахулаа агкад̇худ̇д̇аа бхаг̇авад̇о авид̣̇уурз агкзхи д̣̇иб̣б̣анд̇и. ат̇а ко со г̇ахабад̇и язна д̇з агкад̇худ̇д̇аа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа агкад̇худ̇д̇з зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ид̇хаахам̣, бхонд̇о, язна саман̣о г̇од̇амо д̇знубасан̇гамим̣; убасан̇гамид̇ваа саман̣ам̣ г̇од̇амам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇им̣. згаманд̇ам̣ нисиннам̣ ко мам̣, бхонд̇о, саман̣о г̇од̇амо зд̇ад̣̇авожа – ‘на ко д̇з, г̇ахабад̇и, сагз жид̇д̇з тид̇асса инд̣̇рияаани, ад̇т̇и д̇з инд̣̇рияаанам̣ ан̃н̃ат̇ад̇д̇а’нд̇и. звам̣ вуд̇д̇з, ахам̣, бхонд̇о, саман̣ам̣ г̇од̇амам̣ зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘гин̃хи мз, бханд̇з, инд̣̇рияаанам̣ наан̃н̃ат̇ад̇д̇ам̣ бхависсад̇и; маяхан̃хи, бханд̇з, згабуд̇д̇аго бияо манаабо гаалан̇гад̇о. д̇асса гаалам̣гирияааяа нзва гамманд̇аа бадибханд̇и, на бхад̇д̇ам̣ бадибхаад̇и . сохам̣ аал̣ааханам̣ г̇анд̇ваа ганд̣̇аами – гахам̣, згабуд̇д̇ага, гахам̣, згабуд̇д̇агаа’д̇и! ‘звамзд̇ам̣, г̇ахабад̇и, звамзд̇ам̣, г̇ахабад̇и! бияаж̇аад̇игаа хи, г̇ахабад̇и, согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа’д̇и. ‘гасса ко наамзд̇ам̣, бханд̇з, звам̣ бхависсад̇и – бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа? бияаж̇аад̇игаа хи ко, бханд̇з, аананд̣̇асоманассаа бияаббабхавигаа’д̇и. ат̇а кваахам̣, бхонд̇о, саман̣асса г̇од̇амасса бхаасид̇ам̣ анабхинанд̣̇ид̇ваа бадиггосид̇ваа удтааяаасанаа баггами’’нд̇и. ‘‘звамзд̇ам̣, г̇ахабад̇и, звамзд̇ам̣, г̇ахабад̇и! бияаж̇аад̇игаа хи, г̇ахабад̇и, аананд̣̇асоманассаа бияаббабхавигаа’’д̇и . ат̇а ко со г̇ахабад̇и ‘‘самзд̇и мз агкад̇худ̇д̇зхий’’д̇и баггаами. ат̇а ко ид̣̇ам̣ гат̇аавад̇т̇у анубуб̣б̣зна рааж̇анд̇збурам̣ баависи.
355. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало маллигам̣ д̣̇звим̣ ааманд̇зси – ‘‘ид̣̇ам̣ д̇з, маллигз, саман̣зна г̇од̇амзна бхаасид̇ам̣ – ‘бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа’’’д̇и. ‘‘сажзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа бхаасид̇ам̣, звамзд̇а’’нд̇и. ‘‘звамзва банааяам̣ маллигаа яан̃н̃ад̣̇зва саман̣о г̇од̇амо бхаасад̇и д̇ам̣ д̇ад̣̇звасса аб̣бханумод̣̇ад̇и’’. ‘‘сажзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа бхаасид̇ам̣ звамзд̇анд̇и. сзяяат̇ааби наама, яан̃н̃ад̣̇зва аажарияо анд̇зваасисса бхаасад̇и д̇ам̣ д̇ад̣̇звасса анд̇зваасий аб̣бханумод̣̇ад̇и – ‘звамзд̇ам̣, аажарияа, звамзд̇ам̣, аажарияаа’’’д̇и. ‘‘звамзва ко д̇вам̣, маллигз, яан̃н̃ад̣̇зва саман̣о г̇од̇амо бхаасад̇и д̇ам̣ д̇ад̣̇звасса аб̣бханумод̣̇аси’’. ‘‘сажзд̇ам̣, махаарааж̇а , бхаг̇авад̇аа бхаасид̇ам̣ звамзд̇а’’нд̇и. ‘‘жараби, рз маллигз, винассаа’’д̇и. ат̇а ко маллигаа д̣̇звий наал̣иж̇ан̇гхам̣ б̣раахман̣ам̣ ааманд̇зси – ‘‘зхи д̇вам̣, б̣раахман̣а, язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гама; убасан̇гамид̇ваа мама важанзна бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇аахи, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужча – ‘маллигаа, бханд̇з, д̣̇звий бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ад̇и, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужчад̇ий’д̇и. зван̃жа вад̣̇зхи – ‘бхаасид̇аа ну ко, бханд̇з, бхаг̇авад̇аа зсаа ваажаа – бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа’д̇и . яат̇аа д̇з бхаг̇аваа б̣яаагарод̇и д̇ам̣ саад̇хугам̣ уг̇г̇ахзд̇ваа мама аарожзяяааси. на хи д̇ат̇ааг̇ад̇аа вид̇ат̇ам̣ бхан̣анд̇ий’’д̇и. ‘‘звам̣, бход̇ий’’д̇и ко наал̣иж̇ан̇гхо б̣раахман̣о маллигааяа д̣̇звияаа бадиссуд̇ваа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇авад̇аа сад̣̇д̇хим̣ саммод̣̇и. саммод̣̇анийяам̣ гат̇ам̣ сааран̣ийяам̣ вийд̇исаарзд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко наал̣иж̇ан̇гхо б̣раахман̣о бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘маллигаа, бхо г̇од̇ама, д̣̇звий бход̇о г̇од̇амасса баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ад̇и; аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужчад̇и; зван̃жа вад̣̇зд̇и – ‘бхаасид̇аа ну ко, бханд̇з, бхаг̇авад̇аа зсаа ваажаа – бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа’’’д̇и.
356. ‘‘звамзд̇ам̣, б̣раахман̣а, звамзд̇ам̣, б̣раахман̣а! бияаж̇аад̇игаа хи, б̣раахман̣а, согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаад̇и. д̇ад̣̇аминаабзд̇ам̣, б̣раахман̣а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа. бхууд̇абуб̣б̣ам̣, б̣раахман̣а, имиссааязва саавад̇т̇ияаа ан̃н̃ад̇ариссаа ид̇т̇ияаа маад̇аа гааламагааси. саа д̇ассаа гаалагирияааяа уммад̇д̇игаа кид̇д̇ажид̇д̇аа рат̇игааяа рат̇игам̣ рат̇ияааяа рат̇ияам̣ (сий. сяаа. гам̣. бий.) син̇гхаадагзна син̇гхаадагам̣ убасан̇гамид̇ваа звамааха – ‘аби мз маад̇арам̣ ад̣̇д̣̇ассат̇а ад̣̇д̣̇асат̇а (сий. бий.), аби мз маад̇арам̣ ад̣̇д̣̇ассат̇аа’д̇и? иминааби ко зд̇ам̣, б̣раахман̣а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаад̇и.
‘‘бхууд̇абуб̣б̣ам̣ , б̣раахман̣а, имиссааязва саавад̇т̇ияаа ан̃н̃ад̇ариссаа ид̇т̇ияаа бид̇аа гааламагааси… бхаад̇аа гааламагааси… бхаг̇иний гааламагааси… буд̇д̇о гааламагааси… д̇хийд̇аа гааламагааси… саамиго гааламагааси. саа д̇асса гаалагирияааяа уммад̇д̇игаа кид̇д̇ажид̇д̇аа рат̇игааяа рат̇игам̣ син̇гхаадагзна син̇гхаадагам̣ убасан̇гамид̇ваа звамааха – ‘аби мз саамигам̣ ад̣̇д̣̇ассат̇а, аби мз саамигам̣ ад̣̇д̣̇ассат̇аа’д̇и? иминааби ко зд̇ам̣, б̣раахман̣а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаад̇и.
‘‘бхууд̇абуб̣б̣ам̣ , б̣раахман̣а, имиссааязва саавад̇т̇ияаа ан̃н̃ад̇арасса бурисасса маад̇аа гааламагааси. со д̇ассаа гаалагирияааяа уммад̇д̇аго кид̇д̇ажид̇д̇о рат̇игааяа рат̇игам̣ син̇гхаадагзна син̇гхаадагам̣ убасан̇гамид̇ваа звамааха – ‘аби мз маад̇арам̣ ад̣̇д̣̇ассат̇а, аби мз маад̇арам̣ ад̣̇д̣̇ассат̇аа’д̇и ? иминааби ко зд̇ам̣, б̣раахман̣а , барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаад̇и.
‘‘бхууд̇абуб̣б̣ам̣, б̣раахман̣а, имиссааязва саавад̇т̇ияаа ан̃н̃ад̇арасса бурисасса бид̇аа гааламагааси… бхаад̇аа гааламагааси… бхаг̇иний гааламагааси… буд̇д̇о гааламагааси… д̇хийд̇аа гааламагааси… баж̇аабад̇и гааламагааси. со д̇ассаа гаалагирияааяа уммад̇д̇аго кид̇д̇ажид̇д̇о рат̇игааяа рат̇игам̣ син̇гхаадагзна син̇гхаадагам̣ убасан̇гамид̇ваа звамааха – ‘аби мз баж̇аабад̇им̣ ад̣̇д̣̇ассат̇а, аби мз баж̇аабад̇им̣ ад̣̇д̣̇ассат̇аа’д̇и? иминааби ко зд̇ам̣, б̣раахман̣а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаад̇и.
‘‘бхууд̇абуб̣б̣ам̣, б̣раахман̣а, имиссааязва саавад̇т̇ияаа ан̃н̃ад̇араа ид̇т̇ий н̃аад̇игулам̣ аг̇амааси. д̇ассаа д̇з н̃аад̇агаа саамигам̣ саамигаа (сий.) ажчинд̣̇ид̇ваа ан̃н̃асса д̣̇аад̇угаамаа. саа жа д̇ам̣ на ижчад̇и. ат̇а ко саа ид̇т̇ий саамигам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘имз, мам̣ мама (сяаа. гам̣. бий.), аяяабуд̇д̇а, н̃аад̇агаа д̇вам̣ д̇аяаа (сий.), д̇ам̣ (сяаа. гам̣. бий.) ажчинд̣̇ид̇ваа ан̃н̃асса д̣̇аад̇угаамаа. ахан̃жа д̇ам̣ на ижчаамий’д̇и. ат̇а ко со бурисо д̇ам̣ ид̇т̇им̣ д̣̇вид̇хаа чзд̇ваа ад̇д̇аанам̣ убпаалзси уббаадзси (сий. бий.), опаарзси (га.) – ‘убхо бзжжа бхависсаамаа’д̇и. иминааби ко зд̇ам̣, б̣раахман̣а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа’’д̇и.
357. ат̇а ко наал̣иж̇ан̇гхо б̣раахман̣о бхаг̇авад̇о бхаасид̇ам̣ абхинанд̣̇ид̇ваа анумод̣̇ид̇ваа удтааяаасанаа язна маллигаа д̣̇звий д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа яаавад̇аго ахоси бхаг̇авад̇аа сад̣̇д̇хим̣ гат̇аасаллаабо д̇ам̣ саб̣б̣ам̣ маллигааяа д̣̇звияаа аарожзси. ат̇а ко маллигаа д̣̇звий язна рааж̇аа басзнад̣̇и госало д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, бияаа д̇з важ̇ирий гумаарий’’д̇и? ‘‘звам̣, маллигз, бияаа мз важ̇ирий гумаарий’’д̇и. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, важ̇ирияаа д̇з гумаарияаа вибарин̣ааман̃н̃ат̇аабхааваа уббаж̇ж̇зяяум̣ согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа’’д̇и? ‘‘важ̇ирияаа мз, маллигз, гумаарияаа вибарин̣ааман̃н̃ат̇аабхааваа ж̇ийвид̇ассаби сияаа ан̃н̃ат̇ад̇д̇ам̣, гим̣ бана мз на уббаж̇ж̇иссанд̇и согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа’’д̇и? ‘‘ид̣̇ам̣ ко д̇ам̣, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна санд̇хааяа бхаасид̇ам̣ – ‘бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, бияаа д̇з ваасабхаа кад̇д̇ияаа’’д̇и? ‘‘звам̣, маллигз, бияаа мз ваасабхаа кад̇д̇ияаа’’д̇и. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ваасабхааяа д̇з кад̇д̇ияааяа вибарин̣ааман̃н̃ат̇аабхааваа уббаж̇ж̇зяяум̣ согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа’’д̇и? ‘‘ваасабхааяа мз, маллигз, кад̇д̇ияааяа вибарин̣ааман̃н̃ат̇аабхааваа ж̇ийвид̇ассаби сияаа ан̃н̃ат̇ад̇д̇ам̣, гим̣ бана мз на уббаж̇ж̇иссанд̇и согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа’’д̇и? ‘‘ид̣̇ам̣ ко д̇ам̣, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна санд̇хааяа бхаасид̇ам̣ – ‘бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, бияо д̇з видадуубхо вид̣ууд̣абхо (сий. сяаа. гам̣. бий.) сзнаабад̇ий’’д̇и? ‘‘звам̣ , маллигз, бияо мз видадуубхо сзнаабад̇ий’’д̇и. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, видадуубхасса д̇з сзнаабад̇исса вибарин̣ааман̃н̃ат̇аабхааваа уббаж̇ж̇зяяум̣ согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа’’д̇и? ‘‘видадуубхасса мз, маллигз, сзнаабад̇исса вибарин̣ааман̃н̃ат̇аабхааваа ж̇ийвид̇ассаби сияаа ан̃н̃ат̇ад̇д̇ам̣ , гим̣ бана мз на уббаж̇ж̇иссанд̇и согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа’’д̇и? ‘‘ид̣̇ам̣ ко д̇ам̣, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна санд̇хааяа бхаасид̇ам̣ – ‘бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, бияаа д̇з аха’’нд̇и? ‘‘звам̣, маллигз, бияаа мзси д̇ва’’нд̇и. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, маяхам̣ д̇з вибарин̣ааман̃н̃ат̇аабхааваа уббаж̇ж̇зяяум̣ согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа’’д̇и? ‘‘д̇уяхан̃хи мз, маллигз, вибарин̣ааман̃н̃ат̇аабхааваа ж̇ийвид̇ассаби сияаа ан̃н̃ат̇ад̇д̇ам̣, гим̣ бана мз на уббаж̇ж̇иссанд̇и согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа’’д̇и? ‘‘ид̣̇ам̣ ко д̇ам̣, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна санд̇хааяа бхаасид̇ам̣ – ‘бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, бияаа д̇з гаасигосалаа’’д̇и? ‘‘звам̣, маллигз, бияаа мз гаасигосалаа. гаасигосалаанам̣, маллигз, аанубхаавзна гаасигажанд̣̇анам̣ бажжанубхома, маалааг̇анд̇хавилзбанам̣ д̇хаарзмаа’’д̇и. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, гаасигосалаанам̣ д̇з вибарин̣ааман̃н̃ат̇аабхааваа уббаж̇ж̇зяяум̣ согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа’’д̇и? ‘‘гаасигосалаанан̃хи, маллигз , вибарин̣ааман̃н̃ат̇аабхааваа ж̇ийвид̇ассаби сияаа ан̃н̃ат̇ад̇д̇ам̣, гим̣ бана мз на уббаж̇ж̇иссанд̇и согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа’’д̇и? ‘‘ид̣̇ам̣ ко д̇ам̣, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна санд̇хааяа бхаасид̇ам̣ – ‘бияаж̇аад̇игаа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасаа бияаббабхавигаа’’’д̇и.
‘‘ажчарияам̣, маллигз, аб̣бхуд̇ам̣, маллигз! яааван̃жа со бхаг̇аваа бан̃н̃ааяа ад̇ивиж̇жха ман̃н̃з бадивиж̇жха бан̃н̃ааяа (га.) бассад̇и. зхи, маллигз, аажамзхий’’д̇и аажаамзхийд̇и (сий. бий.). ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало удтааяаасанаа згам̣сам̣ уд̇д̇араасан̇г̇ам̣ гарид̇ваа язна бхаг̇аваа д̇знан̃ж̇алим̣ бан̣аамзд̇ваа д̇игкад̇д̇ум̣ уд̣̇аанам̣ уд̣̇аанзси – ‘‘намо д̇асса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса, намо д̇асса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса, намо д̇асса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хассаа’’д̇и.
бияаж̇аад̇игасуд̇д̇ам̣ нидтид̇ам̣ сад̇д̇амам̣.
8. б̣аахид̇игасуд̇д̇ам̣
358. звам̣ мз суд̇ам̣ – згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа саавад̇т̇ияам̣ вихарад̇и ж̇зд̇аванз анаат̇абин̣д̣игасса аараамз. ат̇а ко ааяасмаа аананд̣̇о буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа саавад̇т̇ияам̣ бин̣д̣ааяа баависи. саавад̇т̇ияам̣ бин̣д̣ааяа жарид̇ваа бажчаабхад̇д̇ам̣ бин̣д̣абаад̇абадигганд̇о язна буб̣б̣аараамо миг̇аарамаад̇убаасаад̣̇о д̇знубасан̇гами д̣̇иваавихаарааяа. д̇зна ко бана самаязна рааж̇аа басзнад̣̇и госало згабун̣д̣арийгам̣ нааг̇ам̣ абхирухид̇ваа саавад̇т̇ияаа нияяаад̇и д̣̇иваа д̣̇ивасса. ад̣̇д̣̇асаа ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало ааяасманд̇ам̣ аананд̣̇ам̣ д̣̇уурад̇ова ааг̇ажчанд̇ам̣. д̣̇исваана сиривад̣дхам̣ махаамад̇д̇ам̣ ааманд̇зси – ‘‘ааяасмаа но зсо, самма сиривад̣дха, аананд̣̇о’’д̇и . ‘‘звам̣, махаарааж̇а, ааяасмаа зсо аананд̣̇о’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало ан̃н̃ад̇арам̣ бурисам̣ ааманд̇зси – ‘‘зхи д̇вам̣, амбхо буриса, язнааяасмаа аананд̣̇о д̇знубасан̇гама; убасан̇гамид̇ваа мама важанзна ааяасмад̇о аананд̣̇асса баад̣̇з сирасаа ванд̣̇аахи – ‘рааж̇аа, бханд̇з, басзнад̣̇и госало ааяасмад̇о аананд̣̇асса баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ад̇ий’д̇и. зван̃жа вад̣̇зхи – ‘сажз гира, бханд̇з, ааяасмад̇о аананд̣̇асса на гин̃жи ажжааяигам̣ гаран̣ийяам̣, ааг̇амзд̇у гира, бханд̇з, ааяасмаа аананд̣̇о мухуд̇д̇ам̣ анугамбам̣ убаад̣̇ааяаа’’’д̇и. ‘‘звам̣, д̣̇зваа’’д̇и ко со бурисо ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса бадиссуд̇ваа язнааяасмаа аананд̣̇о д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа ааяасманд̇ам̣ аананд̣̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ адтааси. згаманд̇ам̣ тид̇о ко со бурисо ааяасманд̇ам̣ аананд̣̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘рааж̇аа, бханд̇з, басзнад̣̇и госало ааяасмад̇о аананд̣̇асса баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ад̇и; зван̃жа вад̣̇зд̇и – ‘сажз гира, бханд̇з, ааяасмад̇о аананд̣̇асса на гин̃жи ажжааяигам̣ гаран̣ийяам̣, ааг̇амзд̇у гира, бханд̇з, ааяасмаа аананд̣̇о мухуд̇д̇ам̣ анугамбам̣ убаад̣̇ааяаа’’’д̇и. ад̇хиваасзси ко ааяасмаа аананд̣̇о д̇ун̣хийбхаавзна. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало яаавад̇игаа нааг̇асса бхууми нааг̇зна г̇анд̇ваа нааг̇аа бажжорохид̇ваа бад̇д̇игова язнааяасмаа аананд̣̇о д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа ааяасманд̇ам̣ аананд̣̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ адтааси. згаманд̇ам̣ тид̇о ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало ааяасманд̇ам̣ аананд̣̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘сажз, бханд̇з, ааяасмад̇о аананд̣̇асса на гин̃жи ажжааяигам̣ гаран̣ийяам̣ , саад̇ху, бханд̇з, ааяасмаа аананд̣̇о язна ажиравад̇ияаа над̣̇ияаа д̇ийрам̣ д̇знубасан̇гамад̇у анугамбам̣ убаад̣̇ааяаа’’д̇и. ад̇хиваасзси ко ааяасмаа аананд̣̇о д̇ун̣хийбхаавзна.
359. ат̇а ко ааяасмаа аананд̣̇о язна ажиравад̇ияаа над̣̇ияаа д̇ийрам̣ д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа ан̃н̃ад̇арасмим̣ ругкамуулз бан̃н̃ад̇д̇з аасанз нисийд̣̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало яаавад̇игаа нааг̇асса бхууми нааг̇зна г̇анд̇ваа нааг̇аа бажжорохид̇ваа бад̇д̇игова язнааяасмаа аананд̣̇о д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа ааяасманд̇ам̣ аананд̣̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ адтааси. згаманд̇ам̣ тид̇о ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало ааяасманд̇ам̣ аананд̣̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ид̇ха, бханд̇з, ааяасмаа аананд̣̇о хад̇т̇ад̇т̇арз нисийд̣̇ад̇уу’’д̇и. ‘‘алам̣, махаарааж̇а. нисийд̣̇а д̇вам̣; нисинно ахам̣ сагз аасанз’’д̇и. нисийд̣̇и ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бан̃н̃ад̇д̇з аасанз. нисаж̇ж̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало ааяасманд̇ам̣ аананд̣̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘гим̣ ну ко, бханд̇з аананд̣̇а, со бхаг̇аваа д̇ат̇ааруубам̣ гааяасамаажаарам̣ самаажарзяяа, яваасса гааяасамаажааро обаарамбхо саман̣зхи б̣раахман̣зхий’’д̇и б̣раахман̣зхи вин̃н̃уухийд̇и (саб̣б̣ад̇т̇а) адтагат̇аа дийгаа ологзд̇аб̣б̣аа? ‘‘на ко, махаарааж̇а, со бхаг̇аваа д̇ат̇ааруубам̣ гааяасамаажаарам̣ самаажарзяяа, яваасса гааяасамаажааро обаарамбхо саман̣зхи б̣раахман̣зхи вин̃н̃уухий’’д̇и.
‘‘гим̣ бана, бханд̇з аананд̣̇а, со бхаг̇аваа д̇ат̇ааруубам̣ важийсамаажаарам̣…бз… маносамаажаарам̣ самаажарзяяа, яваасса маносамаажааро обаарамбхо саман̣зхи б̣раахман̣зхий’’д̇и б̣раахман̣зхи вин̃н̃уухийд̇и (саб̣б̣ад̇т̇а) адтагат̇аа дийгаа ологзд̇аб̣б̣аа? ‘‘на ко, махаарааж̇а, со бхаг̇аваа д̇ат̇ааруубам̣ маносамаажаарам̣ самаажарзяяа, яваасса маносамаажааро обаарамбхо саман̣зхи б̣раахман̣зхи вин̃н̃уухий’’д̇и.
‘‘ажчарияам̣, бханд̇з, аб̣бхуд̇ам̣, бханд̇з! яан̃хи маяам̣, бханд̇з, наасагкимхаа бан̃хзна барибуурзд̇ум̣ д̇ам̣, бханд̇з, ааяасмад̇аа аананд̣̇зна бан̃хасса взяяаагаран̣зна барибуурид̇ам̣. яз д̇з, бханд̇з, б̣аалаа аб̣яад̇д̇аа ананувижжа абарияог̇аахзд̇ваа барзсам̣ ван̣н̣ам̣ ваа аван̣н̣ам̣ ваа бхаасанд̇и, на маяам̣ д̇ам̣ саарад̇о бажжааг̇ажчаама; яз бана яз жа ко (сий. сяаа. гам̣. бий.) д̇з, бханд̇з , бан̣д̣ид̇аа вияад̇д̇аа б̣яад̇д̇аа (сий. сяаа. гам̣. бий.) мзд̇хаавино анувижжа барияог̇аахзд̇ваа барзсам̣ ван̣н̣ам̣ ваа аван̣н̣ам̣ ваа бхаасанд̇и, маяам̣ д̇ам̣ саарад̇о бажжааг̇ажчаама’’.
360. ‘‘гад̇амо бана, бханд̇з аананд̣̇а, гааяасамаажааро обаарамбхо саман̣зхи б̣раахман̣зхи вин̃н̃уухий’’д̇и? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, гааяасамаажааро агусало’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, гааяасамаажааро агусало’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, гааяасамаажааро сааваж̇ж̇о’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, гааяасамаажааро сааваж̇ж̇о’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, гааяасамаажааро саб̣яааб̣аж̇жхо’’ саб̣яаабаж̇жхо (сий. сяаа. гам̣. бий.), саб̣яаабаж̇ж̇о (га.).
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, гааяасамаажааро саб̣яааб̣аж̇жхо’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, гааяасамаажааро д̣̇угкавибааго’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, гааяасамаажааро д̣̇угкавибааго’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, гааяасамаажааро ад̇д̇аб̣яааб̣аад̇хааяаби сам̣вад̇д̇ад̇и, бараб̣яааб̣аад̇хааяаби сам̣вад̇д̇ад̇и, убхаяаб̣яааб̣аад̇хааяаби сам̣вад̇д̇ад̇и д̇асса агусалаа д̇хаммаа абхивад̣дханд̇и, гусалаа д̇хаммаа барихааяанд̇и; зваруубо ко, махаарааж̇а, гааяасамаажааро обаарамбхо саман̣зхи б̣раахман̣зхи вин̃н̃уухий’’д̇и.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з аананд̣̇а, важийсамаажааро…бз… маносамаажааро обаарамбхо саман̣зхи б̣раахман̣зхи вин̃н̃уухий’’д̇и? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, маносамаажааро агусало’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, маносамаажааро агусало’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, маносамаажааро сааваж̇ж̇о’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, маносамаажааро сааваж̇ж̇о’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, маносамаажааро саб̣яааб̣аж̇жхо’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, маносамаажааро саб̣яааб̣аж̇жхо’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, маносамаажааро д̣̇угкавибааго’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, маносамаажааро д̣̇угкавибааго’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, маносамаажааро ад̇д̇аб̣яааб̣аад̇хааяаби сам̣вад̇д̇ад̇и, бараб̣яааб̣аад̇хааяаби сам̣вад̇д̇ад̇и, убхаяаб̣яааб̣аад̇хааяаби сам̣вад̇д̇ад̇и д̇асса агусалаа д̇хаммаа абхивад̣дханд̇и, гусалаа д̇хаммаа барихааяанд̇и; зваруубо ко, махаарааж̇а, маносамаажааро обаарамбхо саман̣зхи б̣раахман̣зхи вин̃н̃уухий’’д̇и.
‘‘гим̣ ну ко, бханд̇з аананд̣̇а, со бхаг̇аваа саб̣б̣зсам̣язва агусалаанам̣ д̇хаммаанам̣ бахаанам̣ ван̣н̣зд̇ий’’д̇и? ‘‘саб̣б̣аагусалад̇хаммабахийно ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о гусалад̇хаммасаманнааг̇ад̇о’’д̇и.
361. ‘‘гад̇амо бана, бханд̇з аананд̣̇а, гааяасамаажааро анобаарамбхо саман̣зхи б̣раахман̣зхи вин̃н̃уухий’’д̇и? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, гааяасамаажааро гусало’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, гааяасамаажааро гусало’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, гааяасамаажааро анаваж̇ж̇о’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, гааяасамаажааро анаваж̇ж̇о’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, гааяасамаажааро аб̣яааб̣аж̇жхо’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, гааяасамаажааро аб̣яааб̣аж̇жхо’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, гааяасамаажааро сукавибааго’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, гааяасамаажааро сукавибааго’’?
‘‘яо ко, махаарааж̇а, гааяасамаажааро нзвад̇д̇аб̣яааб̣аад̇хааяаби сам̣вад̇д̇ад̇и, на бараб̣яааб̣аад̇хааяаби сам̣вад̇д̇ад̇и, на убхаяаб̣яааб̣аад̇хааяаби сам̣вад̇д̇ад̇и д̇асса агусалаа д̇хаммаа барихааяанд̇и, гусалаа д̇хаммаа абхивад̣дханд̇и; зваруубо ко, махаарааж̇а, гааяасамаажааро анобаарамбхо саман̣зхи б̣раахман̣зхи вин̃н̃уухий’’д̇и.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з аананд̣̇а, важийсамаажааро…бз… маносамаажааро анобаарамбхо саман̣зхи б̣раахман̣зхи вин̃н̃уухий’’д̇и? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, маносамаажааро гусало’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, маносамаажааро гусало’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, маносамаажааро анаваж̇ж̇о’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, маносамаажааро анаваж̇ж̇о’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, маносамаажааро аб̣яааб̣аж̇жхо’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, маносамаажааро аб̣яааб̣аж̇жхо’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, маносамаажааро сукавибааго’’.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, маносамаажааро сукавибааго’’? ‘‘яо ко, махаарааж̇а, маносамаажааро нзвад̇д̇аб̣яааб̣аад̇хааяаби сам̣вад̇д̇ад̇и, на бараб̣яааб̣аад̇хааяаби сам̣вад̇д̇ад̇и, на убхаяаб̣яааб̣аад̇хааяаби сам̣вад̇д̇ад̇и. д̇асса агусалаа д̇хаммаа барихааяанд̇и, гусалаа д̇хаммаа абхивад̣дханд̇и. зваруубо ко, махаарааж̇а, маносамаажааро анобаарамбхо саман̣зхи б̣раахман̣зхи вин̃н̃уухий’’д̇и.
‘‘гим̣ бана, бханд̇з аананд̣̇а, со бхаг̇аваа саб̣б̣зсам̣язва гусалаанам̣ д̇хаммаанам̣ убасамбад̣̇ам̣ ван̣н̣зд̇ий’’д̇и? ‘‘саб̣б̣аагусалад̇хаммабахийно ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о гусалад̇хаммасаманнааг̇ад̇о’’д̇и.
362. ‘‘ажчарияам̣ , бханд̇з, аб̣бхуд̇ам̣, бханд̇з! яаава субхаасид̇ам̣ жид̣̇ам̣ субхаасид̇амид̣̇ам̣ (сий.), бханд̇з, ааяасмад̇аа аананд̣̇зна. иминаа жа маяам̣, бханд̇з, ааяасмад̇о аананд̣̇асса субхаасид̇зна ад̇д̇аманаабхирад̣̇д̇хаа. звам̣ ад̇д̇аманаабхирад̣̇д̇хаа жа маяам̣ , бханд̇з, ааяасмад̇о аананд̣̇асса субхаасид̇зна. сажз, бханд̇з, ааяасмад̇о аананд̣̇асса хад̇т̇ирад̇анам̣ габбзяяа, хад̇т̇ирад̇анамби маяам̣ ааяасмад̇о аананд̣̇асса д̣̇ад̣̇зяяаама. сажз, бханд̇з, ааяасмад̇о аананд̣̇асса ассарад̇анам̣ габбзяяа, ассарад̇анамби маяам̣ ааяасмад̇о аананд̣̇асса д̣̇ад̣̇зяяаама. сажз, бханд̇з, ааяасмад̇о аананд̣̇асса г̇аамаварам̣ габбзяяа, г̇аамаварамби маяам̣ ааяасмад̇о аананд̣̇асса д̣̇ад̣̇зяяаама. аби жа, бханд̇з, маяамбзд̇ам̣ маяамзва д̇ам̣ (сий.), маяамбанзд̇ам̣ (сяаа. гам̣.) ж̇аанаама – ‘нзд̇ам̣ ааяасмад̇о аананд̣̇асса габбад̇ий’д̇и. аяам̣ мз, бханд̇з, б̣аахид̇игаа ран̃н̃аа мааг̇ад̇хзна аж̇аад̇асад̇д̇унаа взд̣̇зхибуд̇д̇зна вад̇т̇анаал̣ияаа чад̇д̇анаал̣ияаа (сяаа. гам̣. бий.) багкибид̇ваа бахид̇аа сол̣асасамаа ааяаамзна, адтасамаа вид̇т̇аарзна . д̇ам̣, бханд̇з, ааяасмаа аананд̣̇о бадиг̇г̇ан̣хаад̇у анугамбам̣ убаад̣̇ааяаа’’д̇и. ‘‘алам̣, махаарааж̇а, барибун̣н̣ам̣ мз д̇ижийвара’’нд̇и.
‘‘аяам̣ , бханд̇з, ажиравад̇ий над̣̇ий д̣̇идтаа ааяасмад̇аа жзва аананд̣̇зна амхзхи жа. яад̣̇аа убарибаб̣б̣ад̇з махаамзгхо абхиббавудто ход̇и, ат̇ааяам̣ ажиравад̇ий над̣̇ий убхад̇о гуулаани сам̣виссанд̣̇анд̇ий г̇ажчад̇и; звамзва ко, бханд̇з, ааяасмаа аананд̣̇о имааяа б̣аахид̇игааяа ад̇д̇ано д̇ижийварам̣ гариссад̇и. яам̣ банааяасмад̇о аананд̣̇асса бураан̣ам̣ д̇ижийварам̣ д̇ам̣ саб̣рахмажаарийхи сам̣вибхаж̇иссад̇и. звааяам̣ амхаагам̣ д̣̇агкин̣аа сам̣виссанд̣̇анд̇ий ман̃н̃з г̇амиссад̇и. бадиг̇г̇ан̣хаад̇у, бханд̇з, ааяасмаа аананд̣̇о б̣аахид̇ига’’нд̇и. бадиг̇г̇ахзси ко ааяасмаа аананд̣̇о б̣аахид̇игам̣.
ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало ааяасманд̇ам̣ аананд̣̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ханд̣̇а жа д̣̇аани маяам̣, бханд̇з аананд̣̇а, г̇ажчаама; б̣ахугижжаа маяам̣ б̣ахугаран̣ийяаа’’д̇и. ‘‘яассад̣̇аани д̇вам̣, махаарааж̇а, гаалам̣ ман̃н̃асий’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало ааяасмад̇о аананд̣̇асса бхаасид̇ам̣ абхинанд̣̇ид̇ваа анумод̣̇ид̇ваа удтааяаасанаа ааяасманд̇ам̣ аананд̣̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа бад̣̇агкин̣ам̣ гад̇ваа баггаами.
363. ат̇а ко ааяасмаа аананд̣̇о ажирабагганд̇асса ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко ааяасмаа аананд̣̇о яаавад̇аго ахоси ран̃н̃аа басзнад̣̇инаа госалзна сад̣̇д̇хим̣ гат̇аасаллаабо д̇ам̣ саб̣б̣ам̣ бхаг̇авад̇о аарожзси. д̇ан̃жа б̣аахид̇игам̣ бхаг̇авад̇о баад̣̇ааси. ат̇а ко бхаг̇аваа бхигкуу ааманд̇зси – ‘‘лаабхаа, бхигкавз, ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса, сулад̣̇д̇халаабхаа, бхигкавз, ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса; яам̣ рааж̇аа басзнад̣̇и госало лабхад̇и аананд̣̇ам̣ д̣̇ассанааяа, лабхад̇и баяирубаасанааяаа’’д̇и.
ид̣̇амавожа бхаг̇аваа. ад̇д̇аманаа д̇з бхигкуу бхаг̇авад̇о бхаасид̇ам̣ абхинанд̣̇унд̇и.
б̣аахид̇игасуд̇д̇ам̣ нидтид̇ам̣ адтамам̣.
9. д̇хаммажзд̇ияасуд̇д̇ам̣
364. звам̣ мз суд̇ам̣ – згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа саггзсу вихарад̇и мзд̣̇аал̣убам̣ мзд̇ал̣уубам̣ (сий.), мзд̣̇ал̣умбам̣ (бий.) наама сагяаанам̣ ниг̇амо. д̇зна ко бана самаязна рааж̇аа басзнад̣̇и госало наг̇арагам̣ ануббад̇д̇о ход̇и гзнажид̣̇зва гаран̣ийязна. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало д̣̇ийгхам̣ гаарааяанам̣ ааманд̇зси – ‘‘яож̇зхи, самма гаарааяана, бхад̣̇раани бхад̣̇раани яаанаани, уяяаанабхуумим̣ г̇ажчаама субхуумим̣ д̣̇ассанааяаа’’д̇и субхуумид̣̇ассанааяаад̇и (д̣̇ий. ни. 2.43). ‘‘звам̣, д̣̇зваа’’д̇и ко д̣̇ийгхо гаарааяано ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса бадиссуд̇ваа бхад̣̇раани бхад̣̇раани яаанаани яож̇аабзд̇ваа ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса бадивзд̣̇зси – ‘‘яуд̇д̇аани ко д̇з, д̣̇зва, бхад̣̇раани бхад̣̇раани яаанаани. яассад̣̇аани гаалам̣ ман̃н̃асий’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхад̣̇рам̣ яаанам̣ абхирухид̇ваа бхад̣̇рзхи бхад̣̇рзхи яаанзхи наг̇арагамхаа нияяааси махажжаа рааж̇аанубхаавзна. язна аараамо д̇зна бааяааси. яаавад̇игаа яаанасса бхууми яаанзна г̇анд̇ваа яаанаа бажжорохид̇ваа бад̇д̇игова аараамам̣ баависи. ад̣̇д̣̇асаа ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало аараамз ж̇ан̇гхаавихаарам̣ анужан̇гамамаано анувижарамаано ругкамуулаани баасаад̣̇игаани басаад̣̇анийяаани аббасад̣̇д̣̇аани аббаниг̇гхосаани виж̇анаваад̇аани мануссараахассзяяагаани мануссараахасзяяагаани (сий. бий.) бадисаллаанасааруббаани. д̣̇исваана бхаг̇аванд̇ам̣язва аараб̣бха сад̇и уд̣̇абаад̣̇и – ‘‘имаани ко д̇аани ругкамуулаани баасаад̣̇игаани басаад̣̇анийяаани аббасад̣̇д̣̇аани аббаниг̇гхосаани виж̇анаваад̇аани мануссараахассзяяагаани бадисаллаанасааруббаани, яад̇т̇а суд̣̇ам̣ маяам̣ д̇ам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ баяирубаасаама араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇ха’’нд̇и.
365. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало д̣̇ийгхам̣ гаарааяанам̣ ааманд̇зси – ‘‘имаани ко, самма гаарааяана, д̇аани ругкамуулаани баасаад̣̇игаани басаад̣̇анийяаани аббасад̣̇д̣̇аани аббаниг̇гхосаани виж̇анаваад̇аани мануссараахассзяяагаани бадисаллаанасааруббаани, яад̇т̇а суд̣̇ам̣ маяам̣ д̇ам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ баяирубаасаама араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣. гахам̣ ну ко, самма гаарааяана, зд̇арахи со бхаг̇аваа вихарад̇и арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо’’д̇и? ‘‘ад̇т̇и, махаарааж̇а, мзд̣̇аал̣убам̣ наама сагяаанам̣ ниг̇амо. д̇ад̇т̇а со бхаг̇аваа зд̇арахи вихарад̇и арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо’’д̇и. ‘‘гийвад̣̇уурз гийвад̣̇ууро (сий. сяаа. гам̣. бий.) бана, самма гаарааяана , наг̇арагамхаа мзд̣̇аал̣убам̣ наама сагяаанам̣ ниг̇амо ход̇ий’’д̇и? ‘‘на д̣̇уурз, махаарааж̇а; д̇ийн̣и яож̇анаани; саггаа д̣̇ивасаавасзсзна г̇анд̇у’’нд̇и. ‘‘д̇зна хи, самма гаарааяана, яож̇зхи бхад̣̇раани бхад̣̇раани яаанаани, г̇амиссаама маяам̣ д̇ам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ д̣̇ассанааяа араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇ха’’нд̇и. ‘‘звам̣, д̣̇зваа’’д̇и ко д̣̇ийгхо гаарааяано ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса бадиссуд̇ваа бхад̣̇раани бхад̣̇раани яаанаани яож̇аабзд̇ваа ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса бадивзд̣̇зси – ‘‘яуд̇д̇аани ко д̇з, д̣̇зва, бхад̣̇раани бхад̣̇раани яаанаани. яассад̣̇аани гаалам̣ ман̃н̃асий’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхад̣̇рам̣ яаанам̣ абхирухид̇ваа бхад̣̇рзхи бхад̣̇рзхи яаанзхи наг̇арагамхаа язна мзд̣̇аал̣убам̣ наама сагяаанам̣ ниг̇амо д̇зна бааяааси. д̇знзва д̣̇ивасаавасзсзна мзд̣̇аал̣убам̣ наама сагяаанам̣ ниг̇амам̣ самбаабун̣и. язна аараамо д̇зна бааяааси. яаавад̇игаа яаанасса бхууми яаанзна г̇анд̇ваа яаанаа бажжорохид̇ваа бад̇д̇игова аараамам̣ баависи.
366. д̇зна ко бана самаязна самб̣ахулаа бхигкуу аб̣бхогаасз жан̇гаманд̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало язна д̇з бхигкуу д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа д̇з бхигкуу зд̇ад̣̇авожа – ‘‘гахам̣ ну ко, бханд̇з, зд̇арахи со бхаг̇аваа вихарад̇и арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо? д̣̇ассанагаамаа хи маяам̣ д̇ам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇ха’’нд̇и. ‘‘зсо, махаарааж̇а, вихааро сам̣вуд̇ад̣̇вааро. д̇зна аббасад̣̇д̣̇о убасан̇гамид̇ваа ад̇арамаано аал̣инд̣̇ам̣ бависид̇ваа уггаасид̇ваа аг̇г̇ал̣ам̣ аагодзхи. вивариссад̇и бхаг̇аваа д̇з д̣̇ваара’’нд̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало д̇ад̇т̇зва каг̇г̇ан̃жа ун̣хийсан̃жа д̣̇ийгхасса гаарааяанасса баад̣̇ааси. ат̇а ко д̣̇ийгхасса гаарааяанасса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘рахааяад̇и ко д̣̇аани рааж̇аа махаарааж̇аа (сий. сяаа. гам̣. бий.), ид̇хзва д̇знид̇хзва (сий.) д̣̇аани маяаа таад̇аб̣б̣а’’нд̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало язна со вихааро сам̣вуд̇ад̣̇вааро д̇зна аббасад̣̇д̣̇о убасан̇гамид̇ваа ад̇арамаано аал̣инд̣̇ам̣ бависид̇ваа уггаасид̇ваа аг̇г̇ал̣ам̣ аагодзси. вивари бхаг̇аваа д̣̇ваарам̣. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало вихаарам̣ бависид̇ваа бхаг̇авад̇о баад̣̇зсу сирасаа нибад̇ид̇ваа бхаг̇авад̇о баад̣̇аани мукзна жа барижумб̣ад̇и, баан̣ийхи жа барисамб̣аахад̇и, нааман̃жа саавзд̇и – ‘‘рааж̇аахам̣, бханд̇з, басзнад̣̇и госало; рааж̇аахам̣, бханд̇з, басзнад̣̇и госало’’д̇и.
367. ‘‘гим̣ бана д̇вам̣, махаарааж̇а, ад̇т̇авасам̣ самбассамаано имасмим̣ сарийрз зваруубам̣ бараманибажжагаарам̣ гароси, мид̇д̇уубахаарам̣ жид̇д̇уубахаарам̣ (сий.) убад̣̇ам̣сзсий’’д̇и? ‘‘ад̇т̇и ко мз, бханд̇з, бхаг̇авад̇и д̇хамманваяо – ‘ход̇и саммаасамб̣уд̣̇д̇хо бхаг̇аваа, сваагкаад̇о бхаг̇авад̇аа д̇хаммо, суббадибанно бхаг̇авад̇о саавагасан̇гхо’д̇и. ид̇хаахам̣, бханд̇з, бассаами згз саман̣аб̣раахман̣з барияанд̇агад̇ам̣ б̣рахмажарияам̣ жаранд̇з д̣̇асаби вассаани, вийсамби вассаани, д̇им̣самби вассаани, жад̇д̇аарийсамби вассаани. д̇з абарзна самаязна сунхаад̇аа сувилид̇д̇аа габбид̇агзсамассуу бан̃жахи гаамаг̇ун̣зхи самаббид̇аа саман̇г̇ийбхууд̇аа барижаарзнд̇и. ид̇ха банаахам̣, бханд̇з, бхигкуу бассаами яааваж̇ийвам̣ аабаан̣агодигам̣ барибун̣н̣ам̣ барисуд̣̇д̇хам̣ б̣рахмажарияам̣ жаранд̇з. на ко банаахам̣, бханд̇з, ид̇о б̣ахид̣̇д̇хаа ан̃н̃ам̣ звам̣ барибун̣н̣ам̣ барисуд̣̇д̇хам̣ б̣рахмажарияам̣ саманубассаами. аяамби ко мз, бханд̇з, бхаг̇авад̇и д̇хамманваяо ход̇и – ‘саммаасамб̣уд̣̇д̇хо бхаг̇аваа, сваагкаад̇о бхаг̇авад̇аа д̇хаммо, суббадибанно бхаг̇авад̇о саавагасан̇гхо’’д̇и.
368. ‘‘буна жабарам̣, бханд̇з, рааж̇ааноби рааж̇уухи вивад̣̇анд̇и, кад̇д̇ияааби кад̇д̇иязхи вивад̣̇анд̇и, б̣раахман̣ааби б̣раахман̣зхи вивад̣̇анд̇и, г̇ахабад̇аяоби г̇ахабад̇ийхи вивад̣̇анд̇и, маад̇ааби буд̇д̇зна вивад̣̇ад̇и, буд̇д̇оби маад̇араа вивад̣̇ад̇и, бид̇ааби буд̇д̇зна вивад̣̇ад̇и, буд̇д̇оби бид̇араа вивад̣̇ад̇и, бхаад̇ааби бхаг̇инияаа вивад̣̇ад̇и , бхаг̇инийби бхаад̇араа вивад̣̇ад̇и, сахааяоби сахааязна вивад̣̇ад̇и. ид̇ха банаахам̣, бханд̇з, бхигкуу бассаами самаг̇г̇з саммод̣̇амаанз авивад̣̇амаанз кийрод̣̇агийбхууд̇з ан̃н̃аман̃н̃ам̣ бияажагкуухи самбассанд̇з вихаранд̇з. на ко банаахам̣, бханд̇з, ид̇о б̣ахид̣̇д̇хаа ан̃н̃ам̣ звам̣ самаг̇г̇ам̣ барисам̣ саманубассаами. аяамби ко мз, бханд̇з, бхаг̇авад̇и д̇хамманваяо ход̇и – ‘саммаасамб̣уд̣̇д̇хо бхаг̇аваа, сваагкаад̇о бхаг̇авад̇аа д̇хаммо, суббадибанно бхаг̇авад̇о саавагасан̇гхо’д̇и.
369. ‘‘буна жабараахам̣, бханд̇з, аараамзна аараамам̣, уяяаанзна уяяаанам̣ анужан̇гамаами анувижараами. сохам̣ д̇ад̇т̇а бассаами згз саман̣аб̣раахман̣з гисз луукз д̣̇уб̣б̣ан̣н̣з уббан̣д̣уббан̣д̣угаж̇аад̇з д̇хаманисант̇ад̇аг̇ад̇д̇з, на вияа ман̃н̃з жагкум̣ б̣анд̇ханд̇з ж̇анасса д̣̇ассанааяа. д̇асса маяхам̣, бханд̇з, зд̇ад̣̇ахоси – ‘ад̣̇д̇хаа имз ааяасманд̇о анабхирад̇аа ваа б̣рахмажарияам̣ жаранд̇и, ад̇т̇и ваа д̇зсам̣ гин̃жи баабам̣ гаммам̣ гад̇ам̣ бадижчаннам̣; д̇ат̇аа хи имз ааяасманд̇о гисаа луукаа д̣̇уб̣б̣ан̣н̣аа уббан̣д̣уббан̣д̣угаж̇аад̇аа д̇хаманисант̇ад̇аг̇ад̇д̇аа, на вияа ман̃н̃з жагкум̣ б̣анд̇ханд̇и ж̇анасса д̣̇ассанааяаа’д̇и. д̇яаахам̣ убасан̇гамид̇ваа звам̣ вад̣̇аами – ‘гим̣ ну ко д̇умхз ааяасманд̇о гисаа луукаа д̣̇уб̣б̣ан̣н̣аа уббан̣д̣уббан̣д̣угаж̇аад̇аа д̇хаманисант̇ад̇аг̇ад̇д̇аа, на вияа ман̃н̃з жагкум̣ б̣анд̇хат̇а ж̇анасса д̣̇ассанааяаа’д̇и? д̇з звамаахам̣су – ‘б̣анд̇хугарог̇о но бан̣д̣угарог̇ино (га.), махаарааж̇аа’д̇и. ид̇ха банаахам̣, бханд̇з, бхигкуу бассаами хадтабахадтз уд̣̇аг̇г̇уд̣̇аг̇г̇з абхирад̇аруубз бийн̣инд̣̇рияз бийн̣ид̇инд̣̇рияз (сий. бий.) аббоссуггз банналомз барад̣̇ад̇д̇авуд̇д̇з миг̇абхууд̇зна жзд̇асаа вихаранд̇з. д̇асса маяхам̣, бханд̇з, зд̇ад̣̇ахоси – ‘ад̣̇д̇хаа имз ааяасманд̇о д̇асса бхаг̇авад̇о саасанз ул̣аарам̣ буб̣б̣знаабарам̣ висзсам̣ ж̇аананд̇и; д̇ат̇аа хи имз ааяасманд̇о хадтабахадтаа уд̣̇аг̇г̇уд̣̇аг̇г̇аа абхирад̇аруубаа бийн̣инд̣̇рияаа аббоссуггаа банналомаа барад̣̇ад̇д̇авуд̇д̇аа миг̇абхууд̇зна жзд̇асаа вихаранд̇ий’д̇и. аяамби ко мз, бханд̇з, бхаг̇авад̇и д̇хамманваяо ход̇и – ‘саммаасамб̣уд̣̇д̇хо бхаг̇аваа, сваагкаад̇о бхаг̇авад̇аа д̇хаммо, суббадибанно бхаг̇авад̇о саавагасан̇гхо’д̇и.
370. ‘‘буна жабараахам̣, бханд̇з, рааж̇аа кад̇д̇ияо муд̣̇д̇хаавасид̇д̇о; бахоми гхаад̇зд̇ааяам̣ ваа гхаад̇зд̇ум̣, ж̇аабзд̇ааяам̣ ваа ж̇аабзд̇ум̣, баб̣б̣ааж̇зд̇ааяам̣ ваа баб̣б̣ааж̇зд̇ум̣ . д̇асса маяхам̣, бханд̇з, ад̣д̣агаран̣з нисиннасса анд̇аранд̇араа гат̇ам̣ обаад̇знд̇и. сохам̣ на лабхаами – ‘маа мз бхонд̇о ад̣д̣агаран̣з нисиннасса анд̇аранд̇араа гат̇ам̣ обаад̇зт̇а обаад̇знд̇у (сий.) убарисзласуд̇д̇з бана ‘‘обаад̇зт̇аа’’д̇иязва д̣̇иссад̇и, гат̇аабарияосаанам̣ мз бхонд̇о ааг̇амзнд̇уу’д̇и. д̇асса маяхам̣, бханд̇з, анд̇аранд̇араа гат̇ам̣ обаад̇знд̇и. ид̇ха банаахам̣, бханд̇з, бхигкуу бассаами; яасмим̣ самаяз бхаг̇аваа анзгасад̇ааяа барисааяа д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и, нзва д̇асмим̣ самаяз бхаг̇авад̇о саавагаанам̣ кибид̇асад̣̇д̣̇о ваа ход̇и уггаасид̇асад̣̇д̣̇о ваа. бхууд̇абуб̣б̣ам̣, бханд̇з, бхаг̇аваа анзгасад̇ааяа барисааяа д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и. д̇ад̇ран̃н̃ад̇аро бхаг̇авад̇о сааваго уггааси. д̇амзнам̣ ан̃н̃ад̇аро саб̣рахмажаарий ж̇ан̣н̣угзна гхаддзси – ‘аббасад̣̇д̣̇о ааяасмаа ход̇у, мааяасмаа сад̣̇д̣̇амагааси; сад̇т̇аа но бхаг̇аваа д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇ий’д̇и. д̇асса маяхам̣, бханд̇з, зд̇ад̣̇ахоси – ‘ажчарияам̣ вад̇а, бхо, аб̣бхуд̇ам̣ вад̇а, бхо! ад̣̇ан̣д̣зна вад̇а гира, бхо, асад̇т̇зна звам̣ сувинийд̇аа барисаа бхависсад̇ий’д̇и! на ко банаахам̣, бханд̇з, ид̇о б̣ахид̣̇д̇хаа ан̃н̃ам̣ звам̣ сувинийд̇ам̣ барисам̣ саманубассаами. аяамби ко мз, бханд̇з, бхаг̇авад̇и д̇хамманваяо ход̇и – ‘саммаасамб̣уд̣̇д̇хо бхаг̇аваа, сваагкаад̇о бхаг̇авад̇аа д̇хаммо, суббадибанно бхаг̇авад̇о саавагасан̇гхо’д̇и.
371. ‘‘буна жабараахам̣, бханд̇з, бассаами ид̇хзгажжз кад̇д̇ияабан̣д̣ид̇з нибун̣з гад̇абараббаваад̣̇з ваалавзд̇хируубз. д̇з бхинд̣̇анд̇аа вобхинд̣̇анд̇аа (сий.) ман̃н̃з жаранд̇и бан̃н̃ааг̇ад̇зна д̣̇идтиг̇ад̇аани. д̇з сун̣анд̇и – ‘саман̣о калу, бхо, г̇од̇амо амугам̣ наама г̇аамам̣ ваа ниг̇амам̣ ваа осариссад̇ий’д̇и. д̇з бан̃хам̣ абхисан̇каронд̇и – ‘имам̣ маяам̣ бан̃хам̣ саман̣ам̣ г̇од̇амам̣ убасан̇гамид̇ваа бужчиссаама. звам̣ жз но будто звам̣ б̣яаагариссад̇и, звамасса маяам̣ ваад̣̇ам̣ ааробзссаама; звам̣ жзби но будто звам̣ б̣яаагариссад̇и, звамбисса маяам̣ ваад̣̇ам̣ ааробзссаамаа’д̇и. д̇з сун̣анд̇и – ‘саман̣о калу, бхо, г̇од̇амо амугам̣ наама г̇аамам̣ ваа ниг̇амам̣ ваа осадо’д̇и. д̇з язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гаманд̇и. д̇з бхаг̇аваа д̇хаммияаа гат̇ааяа санд̣̇ассзд̇и самаад̣̇абзд̇и самуд̇д̇зж̇зд̇и самбахам̣сзд̇и . д̇з бхаг̇авад̇аа д̇хаммияаа гат̇ааяа санд̣̇ассид̇аа самаад̣̇абид̇аа самуд̇д̇зж̇ид̇аа самбахам̣сид̇аа на жзва бхаг̇аванд̇ам̣ бан̃хам̣ бужчанд̇и, гуд̇о ваад̣̇ам̣ ааробзссанд̇и? ан̃н̃ад̣̇ад̇т̇у бхаг̇авад̇о саавагаа самбаж̇ж̇анд̇и. аяамби ко мз, бханд̇з, бхаг̇авад̇и д̇хамманваяо ход̇и – ‘саммаасамб̣уд̣̇д̇хо бхаг̇аваа, сваагкаад̇о бхаг̇авад̇аа д̇хаммо, суббадибанно бхаг̇авад̇о саавагасан̇гхо’д̇и.
372. ‘‘буна жабараахам̣, бханд̇з, бассаами ид̇хзгажжз б̣раахман̣абан̣д̣ид̇з…бз… г̇ахабад̇ибан̣д̣ид̇з…бз… саман̣абан̣д̣ид̇з нибун̣з гад̇абараббаваад̣̇з ваалавзд̇хируубз. д̇з бхинд̣̇анд̇аа ман̃н̃з жаранд̇и бан̃н̃ааг̇ад̇зна д̣̇идтиг̇ад̇аани. д̇з сун̣анд̇и – ‘саман̣о калу, бхо, г̇од̇амо амугам̣ наама г̇аамам̣ ваа ниг̇амам̣ ваа осариссад̇ий’д̇и. д̇з бан̃хам̣ абхисан̇каронд̇и – ‘имам̣ маяам̣ бан̃хам̣ саман̣ам̣ г̇од̇амам̣ убасан̇гамид̇ваа бужчиссаама. звам̣ жз но будто звам̣ б̣яаагариссад̇и, звамасса маяам̣ ваад̣̇ам̣ ааробзссаама; звам̣ жзби но будто звам̣ б̣яаагариссад̇и, звамбисса маяам̣ ваад̣̇ам̣ ааробзссаамаа’д̇и. д̇з сун̣анд̇и – ‘саман̣о калу, бхо, г̇од̇амо амугам̣ наама г̇аамам̣ ваа ниг̇амам̣ ваа осадо’д̇и. д̇з язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гаманд̇и. д̇з бхаг̇аваа д̇хаммияаа гат̇ааяа санд̣̇ассзд̇и самаад̣̇абзд̇и самуд̇д̇зж̇зд̇и самбахам̣сзд̇и. д̇з бхаг̇авад̇аа д̇хаммияаа гат̇ааяа санд̣̇ассид̇аа самаад̣̇абид̇аа самуд̇д̇зж̇ид̇аа самбахам̣сид̇аа на жзва бхаг̇аванд̇ам̣ бан̃хам̣ бужчанд̇и, гуд̇о ваад̣̇ам̣ ааробзссанд̇и? ан̃н̃ад̣̇ад̇т̇у бхаг̇аванд̇ам̣язва огаасам̣ яаажанд̇и аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа. д̇з бхаг̇аваа баб̣б̣ааж̇зд̇и. д̇з д̇ат̇аабаб̣б̣аж̇ид̇аа самаанаа згаа вуубагадтаа аббамад̇д̇аа аад̇аабино бахид̇ад̇д̇аа вихаранд̇аа нажирассзва – яассад̇т̇ааяа гулабуд̇д̇аа саммад̣̇зва аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇анд̇и д̇ад̣̇ануд̇д̇арам̣ – б̣рахмажарияабарияосаанам̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихаранд̇и. д̇з звамаахам̣су – ‘манам̣ вад̇а, бхо, анассаама; манам̣ вад̇а, бхо, банассаама’. маяан̃хи буб̣б̣з ассаман̣аава самаанаа саман̣аамхаад̇и бадиж̇аанимхаа, аб̣раахман̣аава самаанаа б̣раахман̣аамхаад̇и бадиж̇аанимхаа, анараханд̇ова самаанаа араханд̇аамхаад̇и бадиж̇аанимхаа. ‘ид̣̇аани комха саман̣аа, ид̣̇аани комха б̣раахман̣аа, ид̣̇аани комха араханд̇о’д̇и. аяамби ко мз, бханд̇з, бхаг̇авад̇и д̇хамманваяо ход̇и – ‘саммаасамб̣уд̣̇д̇хо бхаг̇аваа, сваагкаад̇о бхаг̇авад̇аа д̇хаммо, суббадибанно бхаг̇авад̇о саавагасан̇гхо’д̇и.
373. ‘‘буна жабараахам̣, бханд̇з, имз исид̣̇ад̇д̇абураан̣аа т̇абад̇аяо мамабхад̇д̇аа мамаяаанаа, ахам̣ нзсам̣ ж̇ийвигааяа ж̇ийвид̇асса (сий.), ж̇ийвигам̣ (сий. адта.), ж̇ийвид̇ам̣ (сяаа. гам̣. бий. га.) д̣̇аад̇аа, яасасса аахад̇д̇аа; ат̇а жа бана но д̇ат̇аа маяи нибажжагаарам̣ гаронд̇и яат̇аа бхаг̇авад̇и. бхууд̇абуб̣б̣аахам̣, бханд̇з, сзнам̣ аб̣бхуяяаад̇о самаано имз жа исид̣̇ад̇д̇абураан̣аа т̇абад̇аяо виймам̣самаано ан̃н̃ад̇арасмим̣ самб̣аад̇хз аавасат̇з ваасам̣ убаг̇ажчим̣. ат̇а ко, бханд̇з, имз исид̣̇ад̇д̇абураан̣аа т̇абад̇аяо б̣ахуд̣̇зва рад̇д̇им̣ д̇хаммияаа гат̇ааяа вийд̇инаамзд̇ваа, яад̇о ахоси бхаг̇аваа ассосум̣ ко бхаг̇аванд̇ам̣ (сий. сяаа. гам̣. бий.) д̇ад̇о сийсам̣ гад̇ваа мам̣ баад̣̇ад̇о гарид̇ваа нибаж̇ж̇им̣су. д̇асса маяхам̣, бханд̇з, зд̇ад̣̇ахоси – ‘ажчарияам̣ вад̇а, бхо, аб̣бхуд̇ам̣ вад̇а, бхо! имз исид̣̇ад̇д̇абураан̣аа т̇абад̇аяо мамабхад̇д̇аа мамаяаанаа, ахам̣ нзсам̣ ж̇ийвигааяа д̣̇аад̇аа, яасасса аахад̇д̇аа; ат̇а жа бана но д̇ат̇аа маяи нибажжагаарам̣ гаронд̇и яат̇аа бхаг̇авад̇и. ад̣̇д̇хаа имз ааяасманд̇о д̇асса бхаг̇авад̇о саасанз ул̣аарам̣ буб̣б̣знаабарам̣ висзсам̣ ж̇аананд̇ий’д̇и. аяамби ко мз, бханд̇з, бхаг̇авад̇и д̇хамманваяо ход̇и – ‘саммаасамб̣уд̣̇д̇хо бхаг̇аваа, сваагкаад̇о бхаг̇авад̇аа д̇хаммо, суббадибанно бхаг̇авад̇о саавагасан̇гхо’д̇и.
374. ‘‘буна жабарам̣, бханд̇з, бхаг̇авааби кад̇д̇ияо, ахамби кад̇д̇ияо; бхаг̇авааби госало, ахамби госало; бхаг̇авааби аасийд̇иго, ахамби аасийд̇иго. яамби, бханд̇з, бхаг̇авааби кад̇д̇ияо ахамби кад̇д̇ияо, бхаг̇авааби госало ахамби госало, бхаг̇авааби аасийд̇иго ахамби аасийд̇иго; иминааваарахаамзваахам̣ иминаабаахам̣ (га.), бханд̇з, бхаг̇авад̇и бараманибажжагаарам̣ гаад̇ум̣, мид̇д̇уубахаарам̣ убад̣̇ам̣сзд̇ум̣. ханд̣̇а, жа д̣̇аани маяам̣, бханд̇з, г̇ажчаама; б̣ахугижжаа маяам̣ б̣ахугаран̣ийяаа’’д̇и. ‘‘яассад̣̇аани д̇вам̣, махаарааж̇а, гаалам̣ ман̃н̃асий’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало удтааяаасанаа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа бад̣̇агкин̣ам̣ гад̇ваа баггаами. ат̇а ко бхаг̇аваа ажирабагганд̇асса ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса бхигкуу ааманд̇зси – ‘‘зсо, бхигкавз, рааж̇аа басзнад̣̇и госало д̇хаммажзд̇ияаани бхаасид̇ваа удтааяаасанаа багганд̇о. уг̇г̇ан̣хат̇а, бхигкавз, д̇хаммажзд̇ияаани; барияаабун̣аат̇а, бхигкавз , д̇хаммажзд̇ияаани; д̇хаарзт̇а, бхигкавз, д̇хаммажзд̇ияаани. ад̇т̇асам̣хид̇аани, бхигкавз, д̇хаммажзд̇ияаани аад̣̇иб̣рахмажарияагааний’’д̇и.
ид̣̇амавожа бхаг̇аваа. ад̇д̇аманаа д̇з бхигкуу бхаг̇авад̇о бхаасид̇ам̣ абхинанд̣̇унд̇и.
д̇хаммажзд̇ияасуд̇д̇ам̣ нидтид̇ам̣ навамам̣.
10. ган̣н̣агад̇т̇аласуд̇д̇ам̣
375. звам̣ мз суд̇ам̣ – згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа урун̃н̃ааяам̣ уж̇ун̃н̃ааяам̣ (сий. бий.), уд̣̇ан̃н̃ааяам̣ (сяаа. гам̣.) вихарад̇и ган̣н̣агад̇т̇алз миг̇ад̣̇ааяз. д̇зна ко бана самаязна рааж̇аа басзнад̣̇и госало урун̃н̃ам̣ ануббад̇д̇о ход̇и гзнажид̣̇зва гаран̣ийязна. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало ан̃н̃ад̇арам̣ бурисам̣ ааманд̇зси – ‘‘зхи д̇вам̣, амбхо буриса, язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гама; убасан̇гамид̇ваа мама важанзна бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇аахи, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужча – ‘рааж̇аа, бханд̇з, басзнад̣̇и госало бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ад̇и, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужчад̇ий’д̇и. зван̃жа вад̣̇зхи – ‘аж̇ж̇а гира, бханд̇з, рааж̇аа басзнад̣̇и госало бажчаабхад̇д̇ам̣ бхуд̇д̇абаад̇араасо бхаг̇аванд̇ам̣ д̣̇ассанааяа убасан̇гамиссад̇ий’’’д̇и. ‘‘звам̣, д̣̇зваа’’д̇и ко со бурисо ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса бадиссуд̇ваа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко со бурисо бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘рааж̇аа, бханд̇з, басзнад̣̇и госало бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ад̇и, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужчад̇и; зван̃жа вад̣̇зд̇и – ‘аж̇ж̇а гира бханд̇з, рааж̇аа басзнад̣̇и госало бажчаабхад̇д̇ам̣ бхуд̇д̇абаад̇араасо бхаг̇аванд̇ам̣ д̣̇ассанааяа убасан̇гамиссад̇ий’’’д̇и. ассосум̣ ко сомаа жа бхаг̇иний сагулаа жа бхаг̇иний – ‘‘аж̇ж̇а гира рааж̇аа басзнад̣̇и госало бажчаабхад̇д̇ам̣ бхуд̇д̇абаад̇араасо бхаг̇аванд̇ам̣ д̣̇ассанааяа убасан̇гамиссад̇ий’’д̇и. ат̇а ко сомаа жа бхаг̇иний сагулаа жа бхаг̇иний рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ бхад̇д̇аабхихаарз убасан̇гамид̇ваа зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, амхаагамби важанзна бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇аахи, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужча – ‘сомаа жа, бханд̇з, бхаг̇иний сагулаа жа бхаг̇иний бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ад̇и, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужчад̇ий’’’д̇и.
376. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бажчаабхад̇д̇ам̣ бхуд̇д̇абаад̇араасо язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘сомаа жа, бханд̇з, бхаг̇иний сагулаа жа бхаг̇иний бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ад̇и ванд̣̇анд̇и (сий. сяаа. гам̣. бий.), аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужчад̇ий’’д̇и бужчанд̇ийд̇и (сий. сяаа. гам̣. бий.). ‘‘гим̣ бана, махаарааж̇а, сомаа жа бхаг̇иний сагулаа жа бхаг̇иний ан̃н̃ам̣ д̣̇ууд̇ам̣ наалад̇т̇у’’нд̇и? ‘‘ассосум̣ ко, бханд̇з, сомаа жа бхаг̇иний сагулаа жа бхаг̇иний – ‘аж̇ж̇а гира рааж̇аа басзнад̣̇и госало бажчаабхад̇д̇ам̣ бхуд̇д̇абаад̇араасо бхаг̇аванд̇ам̣ д̣̇ассанааяа убасан̇гамиссад̇ий’д̇и. ат̇а ко, бханд̇з, сомаа жа бхаг̇иний сагулаа жа бхаг̇иний мам̣ бхад̇д̇аабхихаарз убасан̇гамид̇ваа зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘д̇зна хи, махаарааж̇а, амхаагамби важанзна бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇аахи, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужча – сомаа жа бхаг̇иний сагулаа жа бхаг̇иний бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ад̇и, аббааб̣аад̇хам̣ аббаад̇ан̇гам̣ лахудтаанам̣ б̣алам̣ паасувихаарам̣ бужчад̇ий’’’д̇и. ‘‘сукинияо хонд̇у д̇аа, махаарааж̇а, сомаа жа бхаг̇иний сагулаа жа бхаг̇иний’’д̇и.
377. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘суд̇ам̣ мзд̇ам̣, бханд̇з, саман̣о г̇од̇амо звамааха – ‘над̇т̇и со саман̣о ваа б̣раахман̣о ваа яо саб̣б̣ан̃н̃уу саб̣б̣ад̣̇ассаавий абарисзсам̣ н̃аан̣ад̣̇ассанам̣ бадиж̇ааниссад̇и, нзд̇ам̣ таанам̣ виж̇ж̇ад̇ий’д̇и. яз д̇з, бханд̇з, звамаахам̣су – ‘саман̣о г̇од̇амо звамааха – над̇т̇и со саман̣о ваа б̣раахман̣о ваа яо саб̣б̣ан̃н̃уу саб̣б̣ад̣̇ассаавий абарисзсам̣ н̃аан̣ад̣̇ассанам̣ бадиж̇ааниссад̇и, нзд̇ам̣ таанам̣ виж̇ж̇ад̇ий’д̇и; гажжи д̇з, бханд̇з, бхаг̇авад̇о вуд̇д̇аваад̣̇ино, на жа бхаг̇аванд̇ам̣ абхууд̇зна аб̣бхаажигканд̇и, д̇хаммасса жаануд̇хаммам̣ б̣яаагаронд̇и, на жа гожи сахад̇хаммиго ваад̣̇аануваад̣̇о г̇аараяхам̣ таанам̣ ааг̇ажчад̇ий’’д̇и? ‘‘яз д̇з, махаарааж̇а, звамаахам̣су – ‘саман̣о г̇од̇амо звамааха – над̇т̇и со саман̣о ваа б̣раахман̣о ваа яо саб̣б̣ан̃н̃уу саб̣б̣ад̣̇ассаавий абарисзсам̣ н̃аан̣ад̣̇ассанам̣ бадиж̇ааниссад̇и, нзд̇ам̣ таанам̣ виж̇ж̇ад̇ий’д̇и; на мз д̇з вуд̇д̇аваад̣̇ино, аб̣бхаажигканд̇и жа бана мам̣ д̇з асад̇аа абхууд̇знаа’’д̇и.
378. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало видадуубхам̣ сзнаабад̇им̣ ааманд̇зси – ‘‘го ну ко, сзнаабад̇и, имам̣ гат̇аавад̇т̇ум̣ рааж̇анд̇збурз аб̣бхуд̣̇аахаасий’’д̇и? ‘‘сан̃ж̇аяо, махаарааж̇а, б̣раахман̣о аагаасаг̇од̇д̇о’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало ан̃н̃ад̇арам̣ бурисам̣ ааманд̇зси – ‘‘зхи д̇вам̣ , амбхо буриса, мама важанзна сан̃ж̇аяам̣ б̣раахман̣ам̣ аагаасаг̇од̇д̇ам̣ ааманд̇зхи – ‘рааж̇аа д̇ам̣, бханд̇з, басзнад̣̇и госало ааманд̇зд̇ий’’’д̇и. ‘‘звам̣, д̣̇зваа’’д̇и ко со бурисо ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса бадиссуд̇ваа язна сан̃ж̇аяо б̣раахман̣о аагаасаг̇од̇д̇о д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа сан̃ж̇аяам̣ б̣раахман̣ам̣ аагаасаг̇од̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘рааж̇аа д̇ам̣, бханд̇з, басзнад̣̇и госало ааманд̇зд̇ий’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘сияаа ну ко, бханд̇з, бхаг̇авад̇аа ан̃н̃ад̣̇зва гин̃жи санд̇хааяа бхаасид̇ам̣, д̇ан̃жа ж̇ано ан̃н̃ат̇ааби бажжааг̇ажчзяяа бажжааг̇ажчзяяаад̇и, абхиж̇аанаами махаарааж̇а ваажам̣ бхаасид̇аад̇и (сий.). яат̇аа гат̇ам̣ бана, бханд̇з, бхаг̇аваа абхиж̇аанаад̇и ваажам̣ бхаасид̇аа’’д̇и? ‘‘звам̣ ко ахам̣, махаарааж̇а, абхиж̇аанаами ваажам̣ бхаасид̇аа – ‘над̇т̇и со саман̣о ваа б̣раахман̣о ваа яо сагид̣̇зва саб̣б̣ам̣ н̃ассад̇и, саб̣б̣ам̣ д̣̇агкид̇и, нзд̇ам̣ таанам̣ виж̇ж̇ад̇ий’’’д̇и. ‘‘хзд̇уруубам̣, бханд̇з, бхаг̇аваа ааха; сахзд̇уруубам̣, бханд̇з, бхаг̇аваа ааха – ‘над̇т̇и со саман̣о ваа б̣раахман̣о ваа яо сагид̣̇зва саб̣б̣ам̣ н̃ассад̇и, саб̣б̣ам̣ д̣̇агкид̇и, нзд̇ам̣ таанам̣ виж̇ж̇ад̇ий’’’д̇и. ‘‘жад̇д̇ааромз, бханд̇з, ван̣н̣аа – кад̇д̇ияаа, б̣раахман̣аа, взссаа, суд̣̇д̣̇аа. имзсам̣ ну ко, бханд̇з, жад̇уннам̣ ван̣н̣аанам̣ сияаа висзсо сияаа наанаагаран̣а’’нд̇и? ‘‘жад̇д̇ааромз, махаарааж̇а, ван̣н̣аа – кад̇д̇ияаа, б̣раахман̣аа, взссаа, суд̣̇д̣̇аа. имзсам̣ ко, махаарааж̇а, жад̇уннам̣ ван̣н̣аанам̣ д̣̇вз ван̣н̣аа аг̇г̇амагкааяанд̇и – кад̇д̇ияаа жа б̣раахман̣аа жа – яад̣̇ид̣̇ам̣ абхиваад̣̇анабажжудтаанаан̃ж̇алигаммасаамийжигаммааний’’д̇и саамижигаммаананд̇и (сий.). ‘‘наахам̣, бханд̇з, бхаг̇аванд̇ам̣ д̣̇идтад̇хаммигам̣ бужчаами; самбарааяигаахам̣, бханд̇з, бхаг̇аванд̇ам̣ бужчаами. жад̇д̇ааромз, бханд̇з, ван̣н̣аа – кад̇д̇ияаа, б̣раахман̣аа, взссаа, суд̣̇д̣̇аа. имзсам̣ ну ко, бханд̇з, жад̇уннам̣ ван̣н̣аанам̣ сияаа висзсо сияаа наанаагаран̣а’’нд̇и?
379. ‘‘бан̃жимаани, махаарааж̇а, бад̇хаанияан̇г̇аани. гад̇амаани бан̃жа? ид̇ха, махаарааж̇а, бхигку сад̣̇д̇хо ход̇и, сад̣̇д̣̇ахад̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса б̣од̇хим̣ – ‘ид̇иби со бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо виж̇ж̇аажаран̣асамбанно суг̇ад̇о логавид̣̇уу ануд̇д̇аро бурисад̣̇аммасаарат̇и сад̇т̇аа д̣̇звамануссаанам̣ б̣уд̣̇д̇хо бхаг̇аваа’д̇и; аббааб̣аад̇хо ход̇и аббаад̇ан̇го самавзбаагинияаа г̇ахан̣ияаа саманнааг̇ад̇о наад̇исийд̇ааяа наажжун̣хааяа маж̇жхимааяа бад̇хаанагкамааяа; асато ход̇и амааяаавий яат̇аабхууд̇ам̣ ад̇д̇аанам̣ аавигад̇д̇аа сад̇т̇ари ваа вин̃н̃уусу ваа саб̣рахмажаарийсу; аарад̣̇д̇хавийрияо вихарад̇и агусалаанам̣ д̇хаммаанам̣ бахаанааяа, гусалаанам̣ д̇хаммаанам̣ убасамбад̣̇ааяа, т̇аамаваа д̣̇ал̣хабараггамо анигкид̇д̇ад̇хуро гусалзсу д̇хаммзсу; бан̃н̃аваа ход̇и уд̣̇аяад̇т̇аг̇ааминияаа бан̃н̃ааяа саманнааг̇ад̇о арияааяа ниб̣б̣зд̇хигааяа саммаад̣̇угкагкаяаг̇ааминияаа – имаани ко, махаарааж̇а, бан̃жа бад̇хаанияан̇г̇аани. жад̇д̇ааромз, махаарааж̇а, ван̣н̣аа – кад̇д̇ияаа, б̣раахман̣аа, взссаа, суд̣̇д̣̇аа. д̇з жассу имзхи бан̃жахи бад̇хаанияан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇аа ; зд̇т̇а бана нзсам̣ асса д̣̇ийгхарад̇д̇ам̣ хид̇ааяа сукааяаа’’д̇и. ‘‘жад̇д̇ааромз, бханд̇з, ван̣н̣аа – кад̇д̇ияаа, б̣раахман̣аа, взссаа, суд̣̇д̣̇аа . д̇з жассу имзхи бан̃жахи бад̇хаанияан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇аа; зд̇т̇а бана нзсам̣, бханд̇з, сияаа висзсо сияаа наанаагаран̣а’’нд̇и? ‘‘зд̇т̇а ко нзсаахам̣, махаарааж̇а, бад̇хаанавзмад̇д̇ад̇ам̣ вад̣̇аами. сзяяат̇аабиссу, махаарааж̇а, д̣̇вз хад̇т̇ид̣̇аммаа ваа ассад̣̇аммаа ваа г̇од̣̇аммаа ваа суд̣̇анд̇аа сувинийд̇аа, д̣̇вз хад̇т̇ид̣̇аммаа ваа ассад̣̇аммаа ваа г̇од̣̇аммаа ваа ад̣̇анд̇аа авинийд̇аа. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, яз д̇з д̣̇вз хад̇т̇ид̣̇аммаа ваа ассад̣̇аммаа ваа г̇од̣̇аммаа ваа суд̣̇анд̇аа сувинийд̇аа, аби ну д̇з д̣̇анд̇аава д̣̇анд̇агааран̣ам̣ г̇ажчзяяум̣, д̣̇анд̇аава д̣̇анд̇абхуумим̣ самбаабун̣зяяу’’нд̇и? ‘‘звам̣, бханд̇з’’. ‘‘яз бана д̇з д̣̇вз хад̇т̇ид̣̇аммаа ваа ассад̣̇аммаа ваа г̇од̣̇аммаа ваа ад̣̇анд̇аа авинийд̇аа, аби ну д̇з ад̣̇анд̇аава д̣̇анд̇агааран̣ам̣ г̇ажчзяяум̣, ад̣̇анд̇аава д̣̇анд̇абхуумим̣ самбаабун̣зяяум̣, сзяяат̇ааби д̇з д̣̇вз хад̇т̇ид̣̇аммаа ваа ассад̣̇аммаа ваа г̇од̣̇аммаа ваа суд̣̇анд̇аа сувинийд̇аа’’д̇и? ‘‘но хзд̇ам̣, бханд̇з’’. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яам̣ д̇ам̣ сад̣̇д̇хзна бад̇д̇аб̣б̣ам̣ аббааб̣аад̇хзна асатзна амааяаавинаа аарад̣̇д̇хавийриязна бан̃н̃авад̇аа д̇ам̣ вад̇а д̇ам̣ д̇ат̇аа со (га.) ассад̣̇д̇хо б̣ахвааб̣аад̇хо сато мааяаавий гусийд̇о д̣̇уббан̃н̃о баабун̣иссад̇ийд̇и – нзд̇ам̣ таанам̣ виж̇ж̇ад̇ий’’д̇и.
380. ‘‘хзд̇уруубам̣, бханд̇з, бхаг̇аваа ааха; сахзд̇уруубам̣, бханд̇з, бхаг̇аваа ааха. жад̇д̇ааромз, бханд̇з, ван̣н̣аа – кад̇д̇ияаа, б̣раахман̣аа, взссаа , суд̣̇д̣̇аа. д̇з жассу имзхи бан̃жахи бад̇хаанияан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇аа д̇з жассу саммаббад̇хаанаа; зд̇т̇а бана нзсам̣, бханд̇з, сияаа висзсо сияаа наанаагаран̣а’’нд̇и? ‘‘зд̇т̇а ко зд̇т̇а ко бана (сий.) нзсаахам̣, махаарааж̇а, на гин̃жи наанаагаран̣ам̣ вад̣̇аами – яад̣̇ид̣̇ам̣ вимуд̇д̇ияаа вимуд̇д̇им̣. сзяяат̇ааби, махаарааж̇а, бурисо сугкам̣ саагагадтам̣ аад̣̇ааяа аг̇г̇им̣ абхиниб̣б̣ад̇д̇зяяа, д̇зж̇о баад̇угарзяяа ; ат̇аабаро бурисо сугкам̣ саалагадтам̣ аад̣̇ааяа аг̇г̇им̣ абхиниб̣б̣ад̇д̇зяяа, д̇зж̇о баад̇угарзяяа; ат̇аабаро бурисо сугкам̣ амб̣агадтам̣ аад̣̇ааяа аг̇г̇им̣ абхиниб̣б̣ад̇д̇зяяа, д̇зж̇о баад̇угарзяяа; ат̇аабаро бурисо сугкам̣ уд̣̇умб̣арагадтам̣ аад̣̇ааяа аг̇г̇им̣ абхиниб̣б̣ад̇д̇зяяа, д̇зж̇о баад̇угарзяяа. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, сияаа ну ко д̇зсам̣ аг̇г̇ийнам̣ наанаад̣̇ааруд̇о абхиниб̣б̣ад̇д̇аанам̣ гин̃жи наанаагаран̣ам̣ ажжияаа ваа ажжим̣, ван̣н̣зна ваа ван̣н̣ам̣, аабхааяа ваа аабха’’нд̇и? ‘‘но хзд̇ам̣, бханд̇з’’. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яам̣ д̇ам̣ д̇зж̇ам̣ вийрияаа ниммат̇ид̇ам̣ бад̇хаанаабхиниб̣б̣ад̇д̇ам̣ вирияам̣ нибпарад̇и, д̇ам̣ бажчаабхиниб̣б̣ад̇д̇ам̣ (сий.), наахам̣ д̇ад̇т̇а гин̃жи наанаагаран̣ам̣ вад̣̇аами – яад̣̇ид̣̇ам̣ вимуд̇д̇ияаа вимуд̇д̇и’’нд̇и. ‘‘хзд̇уруубам̣, бханд̇з, бхаг̇аваа ааха; сахзд̇уруубам̣, бханд̇з, бхаг̇аваа ааха. гим̣ бана, бханд̇з, ад̇т̇и д̣̇зваа’’д̇и? ‘‘гим̣ бана д̇вам̣, махаарааж̇а, звам̣ вад̣̇зси – ‘гим̣ бана, бханд̇з, ад̇т̇и д̣̇зваа’’’д̇и? ‘‘яад̣̇и ваа д̇з, бханд̇з, д̣̇зваа ааг̇анд̇ааро ид̇т̇ад̇д̇ам̣ яад̣̇и ваа анааг̇анд̇ааро ид̇т̇ад̇д̇ам̣’’? ‘‘яз д̇з, махаарааж̇а, д̣̇зваа саб̣яааб̣аж̇жхаа д̇з д̣̇зваа ааг̇анд̇ааро ид̇т̇ад̇д̇ам̣, яз д̇з д̣̇зваа аб̣яааб̣аж̇жхаа д̇з д̣̇зваа анааг̇анд̇ааро ид̇т̇ад̇д̇а’’нд̇и.
381. звам̣ вуд̇д̇з, виддуубхо сзнаабад̇и бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘яз д̇з, бханд̇з, д̣̇зваа саб̣яааб̣аж̇жхаа ааг̇анд̇ааро ид̇т̇ад̇д̇ам̣ д̇з д̣̇зваа, яз д̇з д̣̇зваа аб̣яааб̣аж̇жхаа анааг̇анд̇ааро ид̇т̇ад̇д̇ам̣ д̇з д̣̇звз д̇амхаа таанаа жаавзссанд̇и ваа баб̣б̣ааж̇зссанд̇и ваа’’д̇и?
ат̇а ко ааяасмад̇о аананд̣̇асса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘аяам̣ ко видадуубхо сзнаабад̇и ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса буд̇д̇о; ахам̣ бхаг̇авад̇о буд̇д̇о. аяам̣ ко гаало яам̣ буд̇д̇о буд̇д̇зна манд̇зяяаа’’д̇и. ат̇а ко ааяасмаа аананд̣̇о видадуубхам̣ сзнаабад̇им̣ ааманд̇зси – ‘‘д̇зна хи, сзнаабад̇и, д̇ам̣ язвзд̇т̇а бадибужчиссаами; яат̇аа д̇з камзяяа д̇ат̇аа нам̣ б̣яаагарзяяааси. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, сзнаабад̇и, яаавад̇аа ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса виж̇ид̇ам̣ яад̇т̇а жа рааж̇аа басзнад̣̇и госало иссарияаад̇хибажжам̣ раж̇ж̇ам̣ гаарзд̇и, баход̇и д̇ад̇т̇а рааж̇аа басзнад̣̇и госало саман̣ам̣ ваа б̣раахман̣ам̣ ваа бун̃н̃аванд̇ам̣ ваа абун̃н̃аванд̇ам̣ ваа б̣рахмажарияаванд̇ам̣ ваа аб̣рахмажарияаванд̇ам̣ ваа д̇амхаа таанаа жаавзд̇ум̣ ваа баб̣б̣ааж̇зд̇ум̣ ваа’’д̇и? ‘‘яаавад̇аа, бхо, ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса виж̇ид̇ам̣ яад̇т̇а жа рааж̇аа басзнад̣̇и госало иссарияаад̇хибажжам̣ раж̇ж̇ам̣ гаарзд̇и, баход̇и д̇ад̇т̇а рааж̇аа басзнад̣̇и госало саман̣ам̣ ваа б̣раахман̣ам̣ ваа бун̃н̃аванд̇ам̣ ваа абун̃н̃аванд̇ам̣ ваа б̣рахмажарияаванд̇ам̣ ваа аб̣рахмажарияаванд̇ам̣ ваа д̇амхаа таанаа жаавзд̇ум̣ ваа баб̣б̣ааж̇зд̇ум̣ ваа’’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, сзнаабад̇и, яаавад̇аа ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса авиж̇ид̇ам̣ яад̇т̇а жа рааж̇аа басзнад̣̇и госало на иссарияаад̇хибажжам̣ раж̇ж̇ам̣ гаарзд̇и, д̇ад̇т̇а баход̇и рааж̇аа басзнад̣̇и госало саман̣ам̣ ваа б̣раахман̣ам̣ ваа бун̃н̃аванд̇ам̣ ваа абун̃н̃аванд̇ам̣ ваа б̣рахмажарияаванд̇ам̣ ваа аб̣рахмажарияаванд̇ам̣ ваа д̇амхаа таанаа жаавзд̇ум̣ ваа баб̣б̣ааж̇зд̇ум̣ ваа’’д̇и? ‘‘яаавад̇аа, бхо, ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса авиж̇ид̇ам̣ яад̇т̇а жа рааж̇аа басзнад̣̇и госало на иссарияаад̇хибажжам̣ раж̇ж̇ам̣ гаарзд̇и, на д̇ад̇т̇а баход̇и рааж̇аа басзнад̣̇и госало саман̣ам̣ ваа б̣раахман̣ам̣ ваа бун̃н̃аванд̇ам̣ ваа абун̃н̃аванд̇ам̣ ваа б̣рахмажарияаванд̇ам̣ ваа аб̣рахмажарияаванд̇ам̣ ваа д̇амхаа таанаа жаавзд̇ум̣ ваа баб̣б̣ааж̇зд̇ум̣ ваа’’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, сзнаабад̇и, суд̇аа д̇з д̣̇зваа д̇аавад̇им̣саа’’д̇и? ‘‘звам̣, бхо. суд̇аа мз д̣̇зваа д̇аавад̇им̣саа. ид̇хааби бход̇аа ран̃н̃аа басзнад̣̇инаа госалзна суд̇аа д̣̇зваа д̇аавад̇им̣саа’’д̇и. ‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, сзнаабад̇и, баход̇и рааж̇аа басзнад̣̇и госало д̣̇звз д̇аавад̇им̣сз д̇амхаа таанаа жаавзд̇ум̣ ваа баб̣б̣ааж̇зд̇ум̣ ваа’’д̇и? ‘‘д̣̇ассанамби, бхо, рааж̇аа басзнад̣̇и госало д̣̇звз д̇аавад̇им̣сз наббаход̇и, гуд̇о бана д̇амхаа таанаа жаавзссад̇и ваа баб̣б̣ааж̇зссад̇и ваа’’д̇и? ‘‘звамзва ко, сзнаабад̇и, яз д̇з д̣̇зваа саб̣яааб̣аж̇жхаа ааг̇анд̇ааро ид̇т̇ад̇д̇ам̣ д̇з д̣̇зваа, яз д̇з д̣̇зваа аб̣яааб̣аж̇жхаа анааг̇анд̇ааро ид̇т̇ад̇д̇ам̣ д̇з д̣̇звз д̣̇ассанааяаби наббахонд̇и; гуд̇о бана д̇амхаа таанаа жаавзссанд̇и ваа баб̣б̣ааж̇зссанд̇и ваа’’д̇и?
382. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘гонаамо аяам̣, бханд̇з, бхигкуу’’д̇и? ‘‘аананд̣̇о наама, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘аананд̣̇о вад̇а, бхо, аананд̣̇аруубо вад̇а, бхо! хзд̇уруубам̣, бханд̇з , ааяасмаа аананд̣̇о ааха; сахзд̇уруубам̣, бханд̇з, ааяасмаа аананд̣̇о ааха. гим̣ бана, бханд̇з, ад̇т̇и б̣рахмаа’’д̇и? ‘‘гим̣ бана д̇вам̣, махаарааж̇а, звам̣ вад̣̇зси – ‘гим̣ бана, бханд̇з, ад̇т̇и б̣рахмаа’’’д̇и? ‘‘яад̣̇и ваа со, бханд̇з, б̣рахмаа ааг̇анд̇аа ид̇т̇ад̇д̇ам̣, яад̣̇и ваа анааг̇анд̇аа ид̇т̇ад̇д̇а’’нд̇и? ‘‘яо со, махаарааж̇а, б̣рахмаа саб̣яааб̣аж̇жхо со б̣рахмаа ааг̇анд̇аа ид̇т̇ад̇д̇ам̣, яо со б̣рахмаа аб̣яааб̣аж̇жхо со б̣рахмаа анааг̇анд̇аа ид̇т̇ад̇д̇а’’нд̇и. ат̇а ко ан̃н̃ад̇аро бурисо рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘сан̃ж̇аяо, махаарааж̇а, б̣раахман̣о аагаасаг̇од̇д̇о ааг̇ад̇о’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало сан̃ж̇аяам̣ б̣раахман̣ам̣ аагаасаг̇од̇д̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘го ну ко, б̣раахман̣а, имам̣ гат̇аавад̇т̇ум̣ рааж̇анд̇збурз аб̣бхуд̣̇аахаасий’’д̇и? ‘‘видадуубхо, махаарааж̇а, сзнаабад̇ий’’д̇и. видадуубхо сзнаабад̇и звамааха – ‘‘сан̃ж̇аяо, махаарааж̇а, б̣раахман̣о аагаасаг̇од̇д̇о’’д̇и. ат̇а ко ан̃н̃ад̇аро бурисо рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘яаанагаало, махаарааж̇аа’’д̇и.
ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ маяам̣, бханд̇з, бхаг̇аванд̇ам̣ абужчимхаа, саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бхаг̇аваа б̣яаагааси; д̇ан̃жа банамхаагам̣ ружжад̇и жзва камад̇и жа, д̇зна жамхаа ад̇д̇аманаа. жаад̇уван̣н̣исуд̣̇д̇хим̣ маяам̣, бханд̇з, бхаг̇аванд̇ам̣ абужчимхаа, жаад̇уван̣н̣исуд̣̇д̇хим̣ бхаг̇аваа б̣яаагааси; д̇ан̃жа банамхаагам̣ ружжад̇и жзва камад̇и жа, д̇зна жамхаа ад̇д̇аманаа. ад̇хид̣̇звз маяам̣, бханд̇з, бхаг̇аванд̇ам̣ абужчимхаа, ад̇хид̣̇звз бхаг̇аваа б̣яаагааси; д̇ан̃жа банамхаагам̣ ружжад̇и жзва камад̇и жа, д̇зна жамхаа ад̇д̇аманаа. ад̇хиб̣рахмаанам̣ маяам̣, бханд̇з, бхаг̇аванд̇ам̣ абужчимхаа, ад̇хиб̣рахмаанам̣ бхаг̇аваа б̣яаагааси; д̇ан̃жа банамхаагам̣ ружжад̇и жзва камад̇и жа, д̇зна жамхаа ад̇д̇аманаа. яам̣ яад̣̇зва жа маяам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ абужчимхаа д̇ам̣ д̇ад̣̇зва бхаг̇аваа б̣яаагааси; д̇ан̃жа банамхаагам̣ ружжад̇и жзва камад̇и жа, д̇зна жамхаа ад̇д̇аманаа. ханд̣̇а, жа д̣̇аани маяам̣, бханд̇з, г̇ажчаама; б̣ахугижжаа маяам̣ б̣ахугаран̣ийяаа’’д̇и. ‘‘яассад̣̇аани д̇вам̣, махаарааж̇а, гаалам̣ ман̃н̃асий’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇авад̇о бхаасид̇ам̣ абхинанд̣̇ид̇ваа анумод̣̇ид̇ваа удтааяаасанаа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа бад̣̇агкин̣ам̣ гад̇ваа баггаамийд̇и.
ган̣н̣агад̇т̇аласуд̇д̇ам̣ нидтид̇ам̣ д̣̇асамам̣.
рааж̇аваг̇г̇о нидтид̇о жад̇уд̇т̇о.
д̇ассуд̣̇д̣̇аанам̣ –
гхадигааро радтабаало, магхад̣̇зво мад̇хурияам̣;
б̣од̇хи ан̇г̇улимаало жа, бияаж̇аад̇ам̣ б̣аахид̇игам̣;
д̇хаммажзд̇ияасуд̇д̇ан̃жа, д̣̇асамам̣ ган̣н̣агад̇т̇алам̣.