3. госаласам̣яуд̇д̇ам̣
1. батамаваг̇г̇о
1. д̣̇ахарасуд̇д̇ам̣
112. звам̣ мз суд̇ам̣ – згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа саавад̇т̇ияам̣ вихарад̇и ж̇зд̇аванз анаат̇абин̣д̣игасса аараамз. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇авад̇аа сад̣̇д̇хим̣ саммод̣̇и. саммод̣̇анийяам̣ гат̇ам̣ сааран̣ийяам̣ вийд̇исаарзд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘бхавамби но г̇од̇амо ануд̇д̇арам̣ саммаасамб̣од̇хим̣ абхисамб̣уд̣̇д̇ход̇и бадиж̇аанаад̇ий’’д̇и? ‘‘яан̃хи д̇ам̣, махаарааж̇а, саммаа вад̣̇амаано вад̣̇зяяа ‘ануд̇д̇арам̣ саммаасамб̣од̇хим̣ абхисамб̣уд̣̇д̇хо’д̇и, мамзва мамам̣ (саб̣б̣ад̇т̇а) д̇ам̣ саммаа вад̣̇амаано вад̣̇зяяа. ахан̃хи, махаарааж̇а, ануд̇д̇арам̣ саммаасамб̣од̇хим̣ абхисамб̣уд̣̇д̇хо’’д̇и.
‘‘язби д̇з, бхо г̇од̇ама, саман̣аб̣раахман̣аа сан̇гхино г̇ан̣ино г̇ан̣аажарияаа н̃аад̇аа яасассино д̇ид̇т̇агараа саад̇хусаммад̇аа б̣ахуж̇анасса, сзяяат̇ид̣̇ам̣ – бууран̣о гассабо, магкали г̇осаало, ниг̇ан̣то наадабуд̇д̇о, сан̃жаяо б̣зладтабуд̇д̇о, багуд̇хо гажжааяано, аж̇ид̇о гзсагамб̣ало; д̇зби маяаа ‘ануд̇д̇арам̣ саммаасамб̣од̇хим̣ абхисамб̣уд̣̇д̇ход̇и бадиж̇аанаат̇аа’д̇и будтаа самаанаа ануд̇д̇арам̣ саммаасамб̣од̇хим̣ абхисамб̣уд̣̇д̇ход̇и на бадиж̇аананд̇и. гим̣ бана бхавам̣ г̇од̇амо д̣̇ахаро жзва ж̇аад̇ияаа наво жа баб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и?
‘‘жад̇д̇ааро ко мз, махаарааж̇а, д̣̇ахараад̇и на ун̃н̃аад̇аб̣б̣аа, д̣̇ахараад̇и на барибход̇аб̣б̣аа. гад̇амз жад̇д̇ааро? кад̇д̇ияо ко, махаарааж̇а, д̣̇ахарод̇и на ун̃н̃аад̇аб̣б̣о, д̣̇ахарод̇и на барибход̇аб̣б̣о. ураг̇о ко, махаарааж̇а, д̣̇ахарод̇и на ун̃н̃аад̇аб̣б̣о, д̣̇ахарод̇и на барибход̇аб̣б̣о. аг̇г̇и ко, махаарааж̇а, д̣̇ахарод̇и на ун̃н̃аад̇аб̣б̣о, д̣̇ахарод̇и на барибход̇аб̣б̣о. бхигку, ко, махаарааж̇а, д̣̇ахарод̇и на ун̃н̃аад̇аб̣б̣о, д̣̇ахарод̇и на барибход̇аб̣б̣о. имз ко, махаарааж̇а, жад̇д̇ааро д̣̇ахараад̇и на ун̃н̃аад̇аб̣б̣аа, д̣̇ахараад̇и на барибход̇аб̣б̣аа’’д̇и.
ид̣̇амавожа бхаг̇аваа. ид̣̇ам̣ вад̇ваана суг̇ад̇о ат̇аабарам̣ зд̇ад̣̇авожа сад̇т̇аа –
‘‘кад̇д̇ияам̣ ж̇аад̇исамбаннам̣, абхиж̇аад̇ам̣ яасассинам̣;
д̣̇ахарод̇и нааваж̇аанзяяа, на нам̣ барибхавз наро.
‘‘таанан̃хи со мануж̇инд̣̇о, раж̇ж̇ам̣ лад̣̇д̇хаана кад̇д̇ияо;
со гуд̣̇д̇хо рааж̇ад̣̇ан̣д̣зна, д̇асмим̣ баггамад̇з бхусам̣;
д̇асмаа д̇ам̣ бариваж̇ж̇зяяа, рагкам̣ ж̇ийвид̇амад̇д̇ано.
‘‘г̇аамз ваа яад̣̇и ваа ран̃н̃з, яад̇т̇а бассз бхуж̇ан̇г̇амам̣;
д̣̇ахарод̇и нааваж̇аанзяяа, на нам̣ барибхавз наро.
‘‘ужжааважзхи ван̣н̣зхи, ураг̇о жарад̇и д̇зж̇асий д̇зж̇асаа (сий. га.), д̇зж̇аси (бий. га.);
со аасаж̇ж̇а д̣ам̣сз б̣аалам̣, нарам̣ наарин̃жа згад̣̇аа;
д̇асмаа д̇ам̣ бариваж̇ж̇зяяа, рагкам̣ ж̇ийвид̇амад̇д̇ано.
‘‘бахууд̇абхагкам̣ ж̇аалинам̣, баавагам̣ ган̣хавад̇д̇аним̣;
д̣̇ахарод̇и нааваж̇аанзяяа, на нам̣ барибхавз наро.
‘‘лад̣̇д̇хаа хи со убаад̣̇аанам̣, махаа худ̇ваана бааваго;
со аасаж̇ж̇а д̣ахз д̣̇ахз б̣аалам̣, нарам̣ наарин̃жа згад̣̇аа;
д̇асмаа д̇ам̣ бариваж̇ж̇зяяа, рагкам̣ ж̇ийвид̇амад̇д̇ано.
‘‘ванам̣ яад̣̇аг̇г̇и д̣ахад̇и д̣̇ахад̇и (га.), бааваго ган̣хавад̇д̇аний;
ж̇ааяанд̇и д̇ад̇т̇а баарохаа, ахорад̇д̇аанамажжаяз.
‘‘яан̃жа ко сийласамбанно, бхигку д̣ахад̇и д̇зж̇асаа;
на д̇асса буд̇д̇аа басаво, д̣̇ааяаад̣̇аа винд̣̇арз д̇ханам̣;
анабажжаа ад̣̇ааяаад̣̇аа, д̇аалаавад̇т̇уу бхаванд̇и д̇з.
‘‘д̇асмаа хи бан̣д̣ид̇о босо, самбассам̣ ад̇т̇амад̇д̇ано;
бхуж̇ан̇г̇амам̣ бааваган̃жа, кад̇д̇ияан̃жа яасассинам̣;
бхигкун̃жа сийласамбаннам̣, саммад̣̇зва самаажарз’’д̇и.
звам̣ вуд̇д̇з, рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘абхигганд̇ам̣, бханд̇з, абхигганд̇ам̣, бханд̇з! сзяяат̇ааби бханд̇з, ниггуж̇ж̇ид̇ам̣ нигуж̇ж̇ид̇ам̣ (?) ваа уггуж̇ж̇зяяа , бадижчаннам̣ ваа виварзяяа, муул̣хасса ваа маг̇г̇ам̣ аажигкзяяа , анд̇хагаарз ваа д̇злабаж̇ж̇од̇ам̣ д̇хаарзяяа – ‘жагкуманд̇о руубаани д̣̇агканд̇ий’д̇и; звамзвам̣ бхаг̇авад̇аа анзгабарияааязна д̇хаммо багаасид̇о. зсаахам̣, бханд̇з, бхаг̇аванд̇ам̣ саран̣ам̣ г̇ажчаами д̇хамман̃жа бхигкусан̇гхан̃жа. убаасагам̣ мам̣, бханд̇з, бхаг̇аваа д̇хаарзд̇у аж̇ж̇ад̇аг̇г̇з баан̣убзд̇ам̣ саран̣ам̣ г̇ад̇а’’нд̇и.
2. бурисасуд̇д̇ам̣
113. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘гад̇и ну ко, бханд̇з, бурисасса д̇хаммаа аж̇жхад̇д̇ам̣ уббаж̇ж̇амаанаа уббаж̇ж̇анд̇и ахид̇ааяа д̣̇угкааяа апаасувихаарааяаа’’д̇и?
‘‘д̇аяо ко, махаарааж̇а, бурисасса д̇хаммаа аж̇жхад̇д̇ам̣ уббаж̇ж̇амаанаа уббаж̇ж̇анд̇и ахид̇ааяа д̣̇угкааяа апаасувихаарааяа. гад̇амз д̇аяо? лобхо ко, махаарааж̇а, бурисасса д̇хаммо аж̇жхад̇д̇ам̣ уббаж̇ж̇амаано уббаж̇ж̇ад̇и ахид̇ааяа д̣̇угкааяа апаасувихаарааяа. д̣̇осо ко, махаарааж̇а, бурисасса д̇хаммо аж̇жхад̇д̇ам̣ уббаж̇ж̇амаано уббаж̇ж̇ад̇и ахид̇ааяа д̣̇угкааяа апаасувихаарааяа. мохо ко, махаарааж̇а, бурисасса д̇хаммо аж̇жхад̇д̇ам̣ уббаж̇ж̇амаано уббаж̇ж̇ад̇и ахид̇ааяа д̣̇угкааяа апаасувихаарааяа . имз ко, махаарааж̇а, д̇аяо бурисасса д̇хаммаа аж̇жхад̇д̇ам̣ уббаж̇ж̇амаанаа уббаж̇ж̇анд̇и ахид̇ааяа д̣̇угкааяа апаасувихаарааяаа’’д̇и. ид̣̇амавожа…бз…
‘‘лобхо д̣̇осо жа мохо жа, бурисам̣ баабажзд̇асам̣;
хим̣санд̇и ад̇д̇асамбхууд̇аа, д̇ажасаарам̣ва сампала’’нд̇и сабпаланд̇и (сяаа. гам̣.).
3. ж̇араамаран̣асуд̇д̇ам̣
114. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣ . згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ад̇т̇и ну ко, бханд̇з, ж̇аад̇асса ан̃н̃ад̇ра ж̇араамаран̣аа’’д̇и? ‘‘над̇т̇и ко, махаарааж̇а, ж̇аад̇асса ан̃н̃ад̇ра ж̇араамаран̣аа. язби д̇з, махаарааж̇а, кад̇д̇ияамахаасаалаа ад̣дхаа махад̣̇д̇ханаа махаабхог̇аа бахууд̇аж̇аад̇аруубараж̇ад̇аа бахууд̇авид̇д̇уубагаран̣аа бахууд̇ад̇ханад̇хан̃н̃аа, д̇зсамби ж̇аад̇аанам̣ над̇т̇и ан̃н̃ад̇ра ж̇араамаран̣аа. язби д̇з, махаарааж̇а, б̣раахман̣амахаасаалаа…бз… г̇ахабад̇имахаасаалаа ад̣дхаа махад̣̇д̇ханаа махаабхог̇аа бахууд̇аж̇аад̇аруубараж̇ад̇аа бахууд̇авид̇д̇уубагаран̣аа бахууд̇ад̇ханад̇хан̃н̃аа, д̇зсамби ж̇аад̇аанам̣ над̇т̇и ан̃н̃ад̇ра ж̇араамаран̣аа. язби д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу араханд̇о кийн̣аасаваа вусид̇аванд̇о гад̇агаран̣ийяаа охид̇абхаараа ануббад̇д̇асад̣̇ад̇т̇аа баригкийн̣абхавасам̣яож̇анаа саммад̣̇ан̃н̃аавимуд̇д̇аа, д̇зсам̣ бааяам̣ гааяо бхзд̣̇анад̇хаммо нигкзбанад̇хаммо’’д̇и. ид̣̇амавожа…бз…
‘‘ж̇ийранд̇и вз рааж̇арат̇аа сужид̇д̇аа,
ат̇о сарийрамби ж̇арам̣ убзд̇и;
сад̇ан̃жа д̇хаммо на ж̇арам̣ убзд̇и,
санд̇о хавз саб̣бхи бавзд̣̇аяанд̇ий’’д̇и.
4. бияасуд̇д̇ам̣
115. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣ . згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ид̇ха маяхам̣, бханд̇з, рахог̇ад̇асса бадисаллийнасса звам̣ жзд̇асо баривид̇агго уд̣̇абаад̣̇и – ‘гзсам̣ ну ко бияо ад̇д̇аа, гзсам̣ аббияо ад̇д̇аа’д̇и? д̇асса маяхам̣, бханд̇з, зд̇ад̣̇ахоси – ‘яз жа ко гзжи гааязна д̣̇ужжарид̇ам̣ жаранд̇и, ваажааяа д̣̇ужжарид̇ам̣ жаранд̇и, манасаа д̣̇ужжарид̇ам̣ жаранд̇и; д̇зсам̣ аббияо ад̇д̇аа’. гин̃жааби д̇з звам̣ вад̣̇зяяум̣ – ‘бияо но ад̇д̇аа’д̇и, ат̇а ко д̇зсам̣ аббияо ад̇д̇аа. д̇ам̣ гисса хзд̇у? яан̃хи аббияо аббияасса гарзяяа, д̇ам̣ д̇з ад̇д̇анаава ад̇д̇ано гаронд̇и; д̇асмаа д̇зсам̣ аббияо ад̇д̇аа. яз жа ко гзжи гааязна сужарид̇ам̣ жаранд̇и, ваажааяа сужарид̇ам̣ жаранд̇и, манасаа сужарид̇ам̣ жаранд̇и; д̇зсам̣ бияо ад̇д̇аа. гин̃жааби д̇з звам̣ вад̣̇зяяум̣ – ‘аббияо но ад̇д̇аа’д̇и; ат̇а ко д̇зсам̣ бияо ад̇д̇аа. д̇ам̣ гисса хзд̇у? яан̃хи бияо бияасса гарзяяа, д̇ам̣ д̇з ад̇д̇анаава ад̇д̇ано гаронд̇и; д̇асмаа д̇зсам̣ бияо ад̇д̇аа’’д̇и.
‘‘звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, звамзд̇ам̣, махаарааж̇а! яз хи гзжи, махаарааж̇а, гааязна д̣̇ужжарид̇ам̣ жаранд̇и, ваажааяа д̣̇ужжарид̇ам̣ жаранд̇и, манасаа д̣̇ужжарид̇ам̣ жаранд̇и; д̇зсам̣ аббияо ад̇д̇аа. гин̃жааби д̇з звам̣ вад̣̇зяяум̣ – ‘бияо но ад̇д̇аа’д̇и, ат̇а ко д̇зсам̣ аббияо ад̇д̇аа. д̇ам̣ гисса хзд̇у? яан̃хи, махаарааж̇а, аббияо аббияасса гарзяяа, д̇ам̣ д̇з ад̇д̇анаава ад̇д̇ано гаронд̇и; д̇асмаа д̇зсам̣ аббияо ад̇д̇аа. яз жа ко гзжи, махаарааж̇а , гааязна сужарид̇ам̣ жаранд̇и, ваажааяа сужарид̇ам̣ жаранд̇и, манасаа сужарид̇ам̣ жаранд̇и; д̇зсам̣ бияо ад̇д̇аа. гин̃жааби д̇з звам̣ вад̣̇зяяум̣ – ‘аббияо но ад̇д̇аа’д̇и; ат̇а ко д̇зсам̣ бияо ад̇д̇аа. д̇ам̣ гисса хзд̇у? яан̃хи махаарааж̇а, бияо бияасса гарзяяа, д̇ам̣ д̇з ад̇д̇анаава ад̇д̇ано гаронд̇и; д̇асмаа д̇зсам̣ бияо ад̇д̇аа’’д̇и. ид̣̇амавожа…бз…
‘‘ад̇д̇аанан̃жз бияам̣ ж̇ан̃н̃аа, на нам̣ баабзна сам̣яуж̇з;
на хи д̇ам̣ сулабхам̣ ход̇и, сукам̣ д̣̇уггадагааринаа.
‘‘анд̇агзнаад̇хибаннасса, ж̇ахад̇о маанусам̣ бхавам̣;
гин̃хи д̇асса сагам̣ ход̇и, гин̃жа аад̣̇ааяа г̇ажчад̇и;
гин̃жасса ануг̇ам̣ ход̇и, чааяаава анабааяиний анубааяиний (сяаа. гам̣. га.).
‘‘убхо бун̃н̃ан̃жа баабан̃жа, яам̣ мажжо гуруд̇з ид̇ха;
д̇ан̃хи д̇асса сагам̣ ход̇и, д̇ан̃жа д̇ам̣ва (?) аад̣̇ааяа г̇ажчад̇и;
д̇ан̃жасса д̇ам̣васса (?) ануг̇ам̣ ход̇и, чааяаава анабааяиний.
‘‘д̇асмаа гарзяяа галяаан̣ам̣, нижаяам̣ самбарааяигам̣;
бун̃н̃аани баралогасмим̣, бад̇идтаа хонд̇и баан̣ина’’нд̇и.
5. ад̇д̇арагкид̇асуд̇д̇ам̣
116. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ид̇ха маяхам̣, бханд̇з, рахог̇ад̇асса бадисаллийнасса звам̣ жзд̇асо баривид̇агго уд̣̇абаад̣̇и – ‘гзсам̣ ну ко рагкид̇о ад̇д̇аа, гзсам̣ арагкид̇о ад̇д̇аа’д̇и? д̇асса маяхам̣, бханд̇з, зд̇ад̣̇ахоси – ‘яз ко гзжи гааязна д̣̇ужжарид̇ам̣ жаранд̇и, ваажааяа д̣̇ужжарид̇ам̣ жаранд̇и, манасаа д̣̇ужжарид̇ам̣ жаранд̇и; д̇зсам̣ арагкид̇о ад̇д̇аа. гин̃жааби д̇з хад̇т̇игааяо ваа рагкзяяа, ассагааяо ваа рагкзяяа, рат̇агааяо ваа рагкзяяа, бад̇д̇игааяо ваа рагкзяяа; ат̇а ко д̇зсам̣ арагкид̇о ад̇д̇аа. д̇ам̣ гисса хзд̇у? б̣аахираа хзсаа рагкаа, нзсаа рагкаа аж̇жхад̇д̇игаа; д̇асмаа д̇зсам̣ арагкид̇о ад̇д̇аа. яз жа ко гзжи гааязна сужарид̇ам̣ жаранд̇и, ваажааяа сужарид̇ам̣ жаранд̇и, манасаа сужарид̇ам̣ жаранд̇и; д̇зсам̣ рагкид̇о ад̇д̇аа. гин̃жааби д̇з нзва хад̇т̇игааяо рагкзяяа, на ассагааяо рагкзяяа, на рат̇агааяо рагкзяяа , на бад̇д̇игааяо рагкзяяа; ат̇а ко д̇зсам̣ рагкид̇о ад̇д̇аа. д̇ам̣ гисса хзд̇у? аж̇жхад̇д̇игаа хзсаа рагкаа, нзсаа рагкаа б̣аахираа; д̇асмаа д̇зсам̣ рагкид̇о ад̇д̇аа’’’д̇и.
‘‘звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, звамзд̇ам̣, махаарааж̇а! яз хи гзжи, махаарааж̇а, гааязна д̣̇ужжарид̇ам̣ жаранд̇и…бз… д̇зсам̣ арагкид̇о ад̇д̇аа. д̇ам̣ гисса хзд̇у? б̣аахираа хзсаа, махаарааж̇а, рагкаа, нзсаа рагкаа аж̇жхад̇д̇игаа; д̇асмаа д̇зсам̣ арагкид̇о ад̇д̇аа. яз жа ко гзжи, махаарааж̇а, гааязна сужарид̇ам̣ жаранд̇и, ваажааяа сужарид̇ам̣ жаранд̇и, манасаа сужарид̇ам̣ жаранд̇и; д̇зсам̣ рагкид̇о ад̇д̇аа. гин̃жааби д̇з нзва хад̇т̇игааяо рагкзяяа, на ассагааяо рагкзяяа, на рат̇агааяо рагкзяяа, на бад̇д̇игааяо рагкзяяа; ат̇а ко д̇зсам̣ рагкид̇о ад̇д̇аа. д̇ам̣ гисса хзд̇у? аж̇жхад̇д̇игаа хзсаа, махаарааж̇а, рагкаа, нзсаа рагкаа б̣аахираа; д̇асмаа д̇зсам̣ рагкид̇о ад̇д̇аа’’д̇и. ид̣̇амавожа…бз…
‘‘гааязна сам̣варо саад̇ху, саад̇ху ваажааяа сам̣варо;
манасаа сам̣варо саад̇ху, саад̇ху саб̣б̣ад̇т̇а сам̣варо;
саб̣б̣ад̇т̇а сам̣вуд̇о лаж̇ж̇ий, рагкид̇од̇и бавужжад̇ий’’д̇и.
6. аббагасуд̇д̇ам̣
117. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ид̇ха маяхам̣, бханд̇з, рахог̇ад̇асса бадисаллийнасса звам̣ жзд̇асо баривид̇агго уд̣̇абаад̣̇и – ‘аббагаа д̇з сад̇д̇аа логасмим̣ яз ул̣аарз ул̣аарз бхог̇з лабхид̇ваа на жзва маж̇ж̇анд̇и, на жа бамаж̇ж̇анд̇и, на жа гаамзсу г̇зд̇хам̣ аабаж̇ж̇анд̇и, на жа сад̇д̇зсу виббадибаж̇ж̇анд̇и. ат̇а ко зд̇зва б̣ахуд̇араа сад̇д̇аа логасмим̣ яз ул̣аарз ул̣аарз бхог̇з лабхид̇ваа маж̇ж̇анд̇и жзва бамаж̇ж̇анд̇и , жа гаамзсу жа г̇зд̇хам̣ аабаж̇ж̇анд̇и, сад̇д̇зсу жа виббадибаж̇ж̇анд̇ий’’’д̇и.
‘‘звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, звамзд̇ам̣, махаарааж̇а! аббагаа д̇з, махаарааж̇а, сад̇д̇аа логасмим̣, яз ул̣аарз ул̣аарз бхог̇з лабхид̇ваа на жзва маж̇ж̇анд̇и, на жа бамаж̇ж̇анд̇и, на жа гаамзсу г̇зд̇хам̣ аабаж̇ж̇анд̇и, на жа сад̇д̇зсу виббадибаж̇ж̇анд̇и. ат̇а ко зд̇зва б̣ахуд̇араа сад̇д̇аа логасмим̣, яз ул̣аарз ул̣аарз бхог̇з лабхид̇ваа маж̇ж̇анд̇и жзва бамаж̇ж̇анд̇и жа гаамзсу жа г̇зд̇хам̣ аабаж̇ж̇анд̇и, сад̇д̇зсу жа виббадибаж̇ж̇анд̇ий’’д̇и. ид̣̇амавожа…бз…
‘‘саарад̇д̇аа гаамабхог̇зсу, г̇ид̣̇д̇хаа гаамзсу мужчид̇аа;
ад̇исаарам̣ на б̣уж̇жханд̇и, миг̇аа гуудам̣ва од̣д̣ид̇ам̣;
бажчаасам̣ гадугам̣ ход̇и, вибааго хисса баабаго’’д̇и.
7. ад̣д̣агаран̣асуд̇д̇ам̣
118. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣ . згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ид̇хаахам̣, бханд̇з, ад̣д̣агаран̣з ад̇т̇агаран̣з (сий. сяаа. гам̣. бий.) нисинно бассаами кад̇д̇ияамахаасаалзби б̣раахман̣амахаасаалзби г̇ахабад̇имахаасаалзби ад̣дхз махад̣̇д̇ханз махаабхог̇з бахууд̇аж̇аад̇аруубараж̇ад̇з бахууд̇авид̇д̇уубагаран̣з бахууд̇ад̇ханад̇хан̃н̃з гаамахзд̇у гааманид̣̇аанам̣ гаамаад̇хигаран̣ам̣ самбаж̇аанамусаа бхаасанд̇з. д̇асса маяхам̣, бханд̇з, зд̇ад̣̇ахоси – ‘алам̣ д̣̇аани мз ад̣д̣агаран̣зна, бхад̣̇рамуко д̣̇аани ад̣д̣агаран̣зна бан̃н̃ааяиссад̇ий’’’д̇и.
‘‘(звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, звамзд̇ам̣ махаарааж̇а!) ( ) сий. бий. бод̇т̇агзсу над̇т̇и язби д̇з, махаарааж̇а, кад̇д̇ияамахаасаалаа б̣раахман̣амахаасаалаа г̇ахабад̇имахаасаалаа ад̣дхаа махад̣̇д̇ханаа махаабхог̇аа бахууд̇аж̇аад̇аруубараж̇ад̇аа бахууд̇авид̇д̇уубагаран̣аа бахууд̇ад̇ханад̇хан̃н̃аа гаамахзд̇у гааманид̣̇аанам̣ гаамаад̇хигаран̣ам̣ самбаж̇аанамусаа бхаасанд̇и; д̇зсам̣ д̇ам̣ бхависсад̇и д̣̇ийгхарад̇д̇ам̣ ахид̇ааяа д̣̇угкааяаа’’д̇и. ид̣̇амавожа…бз…
‘‘саарад̇д̇аа гаамабхог̇зсу, г̇ид̣̇д̇хаа гаамзсу мужчид̇аа;
ад̇исаарам̣ на б̣уж̇жханд̇и, мажчаа киббам̣ва од̣д̣ид̇ам̣;
бажчаасам̣ гадугам̣ ход̇и, вибааго хисса баабаго’’д̇и.
8. маллигаасуд̇д̇ам̣
119. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣ . д̇зна ко бана самаязна рааж̇аа басзнад̣̇и госало маллигааяа д̣̇звияаа сад̣̇д̇хим̣ убарибаасаад̣̇авараг̇ад̇о ход̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало маллигам̣ д̣̇звим̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ад̇т̇и ну ко д̇з, маллигз, гожан̃н̃о ад̇д̇анаа бияад̇аро’’д̇и? ‘‘над̇т̇и ко мз, махаарааж̇а, гожан̃н̃о ад̇д̇анаа бияад̇аро. д̇уяхам̣ бана, махаарааж̇а, ад̇т̇ан̃н̃о гожи ад̇д̇анаа бияад̇аро’’д̇и? ‘‘маяхамби ко, маллигз, над̇т̇ан̃н̃о гожи ад̇д̇анаа бияад̇аро’’д̇и.
ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало баасаад̣̇аа орохид̇ваа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ид̇хаахам̣, бханд̇з, маллигааяа д̣̇звияаа сад̣̇д̇хим̣ убарибаасаад̣̇авараг̇ад̇о маллигам̣ д̣̇звим̣ зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘ад̇т̇и ну ко д̇з, маллигз, гожан̃н̃о ад̇д̇анаа бияад̇аро’д̇и? звам̣ вуд̇д̇з, бханд̇з, маллигаа д̣̇звий мам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘над̇т̇и ко мз, махаарааж̇а, гожан̃н̃о ад̇д̇анаа бияад̇аро. д̇уяхам̣ бана, махаарааж̇а, ад̇т̇ан̃н̃о гожи ад̇д̇анаа бияад̇аро’д̇и? звам̣ вуд̇д̇аахам̣, бханд̇з, маллигам̣ д̣̇звим̣ зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘маяхамби ко, маллигз, над̇т̇ан̃н̃о гожи ад̇д̇анаа бияад̇аро’’д̇и.
ат̇а ко бхаг̇аваа зд̇амад̇т̇ам̣ вид̣̇ид̇ваа д̇ааяам̣ взлааяам̣ имам̣ г̇аат̇ам̣ абхааси –
‘‘саб̣б̣аа д̣̇исаа анубариг̇амма жзд̇асаа,
нзваж̇жхаг̇аа бияад̇арамад̇д̇анаа гважи;
звам̣ бияо бут̇у ад̇д̇аа барзсам̣,
д̇асмаа на хим̣сз барамад̇д̇агаамо’’д̇и.
9. яан̃н̃асуд̇д̇ам̣
120. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣. д̇зна ко бана самаязна ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса махааяан̃н̃о бажжубадтид̇о ход̇и, бан̃жа жа усабхасад̇аани бан̃жа жа важчад̇арасад̇аани бан̃жа жа важчад̇арисад̇аани бан̃жа жа аж̇асад̇аани бан̃жа жа ураб̣бхасад̇аани т̇уун̣уубанийд̇аани хонд̇и яан̃н̃ад̇т̇ааяа. язбисса д̇з хонд̇и д̣̇аасаад̇и ваа бзссаад̇и ваа гаммагараад̇и ваа, д̇зби д̣̇ан̣д̣ад̇аж̇ж̇ид̇аа бхаяад̇аж̇ж̇ид̇аа ассумукаа руд̣̇амаанаа баригаммаани гаронд̇и.
ат̇а ко самб̣ахулаа бхигкуу буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа саавад̇т̇им̣ бин̣д̣ааяа бависим̣су. саавад̇т̇ияам̣ бин̣д̣ааяа жарид̇ваа бажчаабхад̇д̇ам̣ бин̣д̣абаад̇абадигганд̇аа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гамим̣су; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇им̣су. згаманд̇ам̣ нисинно ко д̇з бхигкуу бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘ид̇ха, бханд̇з, ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса махааяан̃н̃о бажжубадтид̇о ход̇и, бан̃жа жа усабхасад̇аани бан̃жа жа важчад̇арасад̇аани бан̃жа жа важчад̇арисад̇аани бан̃жа жа аж̇асад̇аани бан̃жа жа ураб̣бхасад̇аани т̇уун̣уубанийд̇аани хонд̇и яан̃н̃ад̇т̇ааяа . язбисса д̇з хонд̇и д̣̇аасаад̇и ваа бзссаад̇и ваа гаммагараад̇и ваа, д̇зби д̣̇ан̣д̣ад̇аж̇ж̇ид̇аа бхаяад̇аж̇ж̇ид̇аа ассумукаа руд̣̇амаанаа баригаммаани гаронд̇ий’’д̇и.
ат̇а ко бхаг̇аваа зд̇амад̇т̇ам̣ вид̣̇ид̇ваа д̇ааяам̣ взлааяам̣ имаа г̇аат̇ааяо абхааси –
‘‘ассамзд̇хам̣ бурисамзд̇хам̣, саммаабаасам̣ вааж̇абзяяам̣ нираг̇г̇ал̣хам̣;
махааяан̃н̃аа махаарамбхаа вааж̇абзяяум̣; нираг̇г̇ал̣ам̣ махаарамбхаа (га.), на д̇з хонд̇и махабпалаа.
‘‘аж̇зл̣агаа жа г̇ааво жа, вивид̇хаа яад̇т̇а хан̃н̃арз;
на д̇ам̣ саммаг̇г̇ад̇аа яан̃н̃ам̣, убаяанд̇и махзсино.
‘‘яз жа яан̃н̃аа нираарамбхаа, яаж̇анд̇и анугулам̣ сад̣̇аа;
аж̇зл̣агаа жа г̇ааво жа, вивид̇хаа нзд̇т̇а хан̃н̃арз;
зд̇ам̣ саммаг̇г̇ад̇аа яан̃н̃ам̣, убаяанд̇и махзсино.
‘‘зд̇ам̣ яаж̇зт̇а мзд̇хаавий, зсо яан̃н̃о махабпало;
зд̇ан̃хи яаж̇амаанасса, сзяяо ход̇и на баабияо;
яан̃н̃о жа вибуло ход̇и, басийд̣̇анд̇и жа д̣̇звад̇аа’’д̇и.
10. б̣анд̇ханасуд̇д̇ам̣
121. д̇зна ко бана самаязна ран̃н̃аа басзнад̣̇инаа госалзна махааж̇анагааяо б̣анд̇хаабид̇о ход̇и, аббзгажжз раж̇ж̇уухи аббзгажжз анд̣̇уухи аббзгажжз сан̇калигаахи.
ат̇а ко самб̣ахулаа бхигкуу буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа саавад̇т̇им̣ бин̣д̣ааяа бависим̣су. саавад̇т̇ияам̣ бин̣д̣ааяа жарид̇ваа бажчаабхад̇д̇ам̣ бин̣д̣абаад̇абадигганд̇аа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гамим̣су; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇им̣су. згаманд̇ам̣ нисиннаа ко д̇з бхигкуу бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ – ‘‘ид̇ха, бханд̇з, ран̃н̃аа басзнад̣̇инаа госалзна махааж̇анагааяо б̣анд̇хаабид̇о, аббзгажжз раж̇ж̇уухи аббзгажжз анд̣̇уухи аббзгажжз сан̇калигаахий’’д̇и.
ат̇а ко бхаг̇аваа зд̇амад̇т̇ам̣ вид̣̇ид̇ваа д̇ааяам̣ взлааяам̣ имаа г̇аат̇ааяо абхааси –
‘‘на д̇ам̣ д̣̇ал̣хам̣ б̣анд̇ханамааху д̇хийраа,
яад̣̇ааяасам̣ д̣̇ааруж̇ам̣ баб̣б̣аж̇ан̃жа;
саарад̇д̇арад̇д̇аа ман̣игун̣д̣алзсу,
буд̇д̇зсу д̣̇аарзсу жа яаа абзгкаа.
‘‘зд̇ам̣ д̣̇ал̣хам̣ б̣анд̇ханамааху д̇хийраа,
охааринам̣ сит̇илам̣ д̣̇уббамун̃жам̣;
зд̇амби чзд̇ваана бариб̣б̣аж̇анд̇и,
анабзгкино гаамасукам̣ бахааяаа’’д̇и.
батамо ваг̇г̇о.
д̇ассуд̣̇д̣̇аанам̣ –
д̣̇ахаро бурисо ж̇араа, бияам̣ ад̇д̇аанарагкид̇о;
аббагаа ад̣д̣агаран̣ам̣, маллигаа яан̃н̃аб̣анд̇хананд̇и.
2. д̣̇уд̇ияаваг̇г̇о
1. сад̇д̇аж̇адиласуд̇д̇ам̣
122. згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа саавад̇т̇ияам̣ вихарад̇и буб̣б̣аараамз миг̇аарамаад̇убаасаад̣̇з. д̇зна ко бана самаязна бхаг̇аваа сааяанхасамаяам̣ бадисаллаанаа вудтид̇о б̣ахид̣̇ваарагодтагз нисинно ход̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и.
д̇зна ко бана самаязна сад̇д̇а жа ж̇адилаа сад̇д̇а жа ниг̇ан̣таа сад̇д̇а жа ажзлагаа сад̇д̇а жа згасаадагаа сад̇д̇а жа бариб̣б̣ааж̇агаа баруул̣хагажчанакаломаа каарививид̇хамаад̣̇ааяа кааривид̇хам̣ аад̣̇ааяа (бий.) д̣̇ий. ни. 1.280 д̇ад̣̇адтагат̇ааби ологзд̇аб̣б̣аа бхаг̇авад̇о авид̣̇уурз ад̇иггаманд̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало удтааяаасанаа згам̣сам̣ уд̇д̇араасан̇г̇ам̣ гарид̇ваа д̣̇агкин̣аж̇аан̣уман̣д̣алам̣ бат̇авияам̣ ниханд̇ваа язна д̇з сад̇д̇а жа ж̇адилаа сад̇д̇а жа ниг̇ан̣таа сад̇д̇а жа ажзлагаа сад̇д̇а жа згасаадагаа сад̇д̇а жа бариб̣б̣ааж̇агаа д̇знан̃ж̇алим̣ бан̣аамзд̇ваа д̇игкад̇д̇ум̣ наамам̣ саавзси – ‘‘рааж̇аахам̣, бханд̇з, басзнад̣̇и госало…бз… рааж̇аахам̣, бханд̇з, басзнад̣̇и госало’’д̇и.
ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало ажирабагганд̇зсу д̇зсу сад̇д̇асу жа ж̇адилзсу сад̇д̇асу жа ниг̇ан̣тзсу сад̇д̇асу жа ажзлагзсу сад̇д̇асу жа згасаадагзсу сад̇д̇асу жа бариб̣б̣ааж̇агзсу язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘яз д̇з, бханд̇з, логз араханд̇о ваа арахад̇д̇амаг̇г̇ам̣ ваа самаабаннаа зд̇з д̇зсам̣ ан̃н̃ад̇араа’’д̇и.
‘‘д̣̇уж̇ж̇аанам̣ ко зд̇ам̣, махаарааж̇а, д̇аяаа г̇ихинаа гаамабхог̇инаа буд̇д̇асамб̣аад̇хасаяанам̣ аж̇жхаавасанд̇зна гаасигажанд̣̇анам̣ бажжанубхонд̇зна маалааг̇анд̇хавилзбанам̣ д̇хаараяанд̇зна ж̇аад̇аруубараж̇ад̇ам̣ саад̣̇ияанд̇зна – ‘имз ваа араханд̇о, имз ваа арахад̇д̇амаг̇г̇ам̣ самаабаннаа’’’д̇и.
‘‘сам̣ваасзна ко, махаарааж̇а, сийлам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. д̇ан̃жа ко д̣̇ийгхзна ад̣̇д̇хунаа, на ид̇д̇арам̣; манасигарод̇аа, но аманасигарод̇аа; бан̃н̃авад̇аа, но д̣̇уббан̃н̃зна. сам̣вохаарзна ко, махаарааж̇а, сожзяяам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. д̇ан̃жа ко д̣̇ийгхзна ад̣̇д̇хунаа, на ид̇д̇арам̣; манасигарод̇аа, но аманасигарод̇аа; бан̃н̃авад̇аа, но д̣̇уббан̃н̃зна. аабад̣̇аасу ко, махаарааж̇а, т̇аамо взд̣̇ид̇аб̣б̣о. со жа ко д̣̇ийгхзна ад̣̇д̇хунаа, на ид̇д̇арам̣; манасигарод̇аа, но аманасигарод̇аа; бан̃н̃авад̇аа, но д̣̇уббан̃н̃зна. саагажчааяа , ко, махаарааж̇а, бан̃н̃аа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. саа жа ко д̣̇ийгхзна ад̣̇д̇хунаа, на ид̇д̇арам̣; манасигарод̇аа, но аманасигарод̇аа; бан̃н̃авад̇аа, но д̣̇уббан̃н̃знаа’’д̇и.
‘‘ажчарияам̣ , бханд̇з, аб̣бхуд̇ам̣ бханд̇з! яаава субхаасид̇амид̣̇ам̣, бханд̇з, бхаг̇авад̇аа – ‘д̣̇уж̇ж̇аанам̣ ко зд̇ам̣, махаарааж̇а, д̇аяаа г̇ихинаа гаамабхог̇инаа буд̇д̇асамб̣аад̇хасаяанам̣ аж̇жхаавасанд̇зна гаасигажанд̣̇анам̣ бажжанубхонд̇зна маалааг̇анд̇хавилзбанам̣ д̇хаараяанд̇зна ж̇аад̇аруубараж̇ад̇ам̣ саад̣̇ияанд̇зна – имз ваа араханд̇о, имз ваа арахад̇д̇амаг̇г̇ам̣ самаабаннаа’д̇и. сам̣ваасзна ко, махаарааж̇а, сийлам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. д̇ан̃жа ко д̣̇ийгхзна ад̣̇д̇хунаа, на ид̇д̇арам̣; манасигарод̇аа, но аманасигарод̇аа; бан̃н̃авад̇аа, но д̣̇уббан̃н̃зна. сам̣вохаарзна ко махаарааж̇а , сожзяяам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. д̇ан̃жа ко д̣̇ийгхзна ад̣̇д̇хунаа, на ид̇д̇арам̣; манасигарод̇аа, но аманасигарод̇аа; бан̃н̃авад̇аа, но д̣̇уббан̃н̃зна. аабад̣̇аасу ко, махаарааж̇а, т̇аамо взд̣̇ид̇аб̣б̣о. со жа ко д̣̇ийгхзна ад̣̇д̇хунаа, на ид̇д̇арам̣; манасигарод̇аа, но аманасигарод̇аа; бан̃н̃авад̇аа, но д̣̇уббан̃н̃зна. саагажчааяа ко, махаарааж̇а, бан̃н̃аа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. саа жа ко д̣̇ийгхзна ад̣̇д̇хунаа, на ид̇д̇арам̣; манасигарод̇аа, но аманасигарод̇аа; бан̃н̃авад̇аа, но д̣̇уббан̃н̃знаа’’д̇и.
‘‘зд̇з, бханд̇з, мама бурисаа жараа ожарагаа ж̇анабад̣̇ам̣ ожарид̇ваа ааг̇ажчанд̇и. д̇зхи батамам̣ ожин̣н̣ам̣ ахам̣ бажчаа осаабаяиссаами ояааяиссаами (сий.), охаяиссаами (сяаа. гам̣.). ид̣̇аани д̇з, бханд̇з, д̇ам̣ раж̇ож̇аллам̣ баваахзд̇ваа сунхаад̇аа сувилид̇д̇аа габбид̇агзсамассуу од̣̇аад̇авад̇т̇аа од̣̇аад̇авад̇т̇авасанаа (сий.) бан̃жахи гаамаг̇ун̣зхи самаббид̇аа саман̇г̇ийбхууд̇аа барижаарзссанд̇ий’’д̇и.
ат̇а ко бхаг̇аваа зд̇амад̇т̇ам̣ вид̣̇ид̇ваа д̇ааяам̣ взлааяам̣ имаа г̇аат̇ааяо абхааси –
‘‘на ван̣н̣аруубзна наро суж̇аано,
на виссасз ид̇д̇арад̣̇ассанзна;
сусан̃н̃ад̇аанан̃хи вияан̃ж̇анзна,
асан̃н̃ад̇аа логамимам̣ жаранд̇и.
‘‘бад̇ируубаго мад̇д̇игаагун̣д̣алова,
лохад̣дхамаасова суван̣н̣ачанно;
жаранд̇и логз згз (сий. бий.) бариваарачаннаа,
анд̇о асуд̣̇д̇хаа б̣ахи собхамаанаа’’д̇и.
2. бан̃жарааж̇асуд̇д̇ам̣
123. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣ . д̇зна ко бана самаязна бан̃жаннам̣ рааж̇уунам̣ басзнад̣̇ибамукаанам̣ бан̃жахи гаамаг̇ун̣зхи самаббид̇аанам̣ саман̇г̇ийбхууд̇аанам̣ барижаараяамаанаанам̣ аяаманд̇араагат̇аа уд̣̇абаад̣̇и – ‘‘гим̣ ну ко гаамаанам̣ аг̇г̇а’’нд̇и? д̇ад̇рзгажжз д̇ад̇рзгз (сий. бий.) звамаахам̣су – ‘‘руубаа гаамаанам̣ аг̇г̇а’’нд̇и. згажжз звамаахам̣су – ‘‘сад̣̇д̣̇аа гаамаанам̣ аг̇г̇а’’нд̇и. згажжз звамаахам̣су – ‘‘г̇анд̇хаа гаамаанам̣ аг̇г̇а’’нд̇и. згажжз звамаахам̣су – ‘‘расаа гаамаанам̣ аг̇г̇а’’нд̇и. згажжз звамаахам̣су – ‘‘подтаб̣б̣аа гаамаанам̣ аг̇г̇а’’нд̇и. яад̇о ко д̇з рааж̇аано наасагким̣су ан̃н̃аман̃н̃ам̣ сан̃н̃аабзд̇ум̣.
ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало д̇з рааж̇аано зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ааяаама, маарисаа, язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гамиссаама; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇амад̇т̇ам̣ бадибужчиссаама. яат̇аа но бхаг̇аваа б̣яаагариссад̇и д̇ат̇аа нам̣ д̇хаарзссаамаа’’д̇и д̇хаарзяяаамаад̇и (сий. сяаа. гам̣. бий.). ‘‘звам̣, маарисаа’’д̇и ко д̇з рааж̇аано ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса бажжассосум̣.
ат̇а ко д̇з бан̃жа рааж̇аано басзнад̣̇ибамукаа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гамим̣су; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇им̣су. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ид̇ха, бханд̇з, амхаагам̣ бан̃жаннам̣ рааж̇уунам̣ бан̃жахи гаамаг̇ун̣зхи самаббид̇аанам̣ саман̇г̇ийбхууд̇аанам̣ барижаараяамаанаанам̣ аяаманд̇араагат̇аа уд̣̇абаад̣̇и – ‘гим̣ ну ко гаамаанам̣ аг̇г̇а’нд̇и? згажжз звамаахам̣су – ‘руубаа гаамаанам̣ аг̇г̇а’нд̇и. згажжз звамаахам̣су – ‘сад̣̇д̣̇аа гаамаанам̣ аг̇г̇а’нд̇и. згажжз звамаахам̣су – ‘г̇анд̇хаа гаамаанам̣ аг̇г̇а’нд̇и. згажжз звамаахам̣су – ‘расаа гаамаанам̣ аг̇г̇а’нд̇и. згажжз звамаахам̣су – ‘подтаб̣б̣аа гаамаанам̣ аг̇г̇а’нд̇и. гим̣ ну ко, бханд̇з, гаамаанам̣ аг̇г̇а’’нд̇и?
‘‘манаабабарияанд̇ам̣ кваахам̣, махаарааж̇а, бан̃жасу гаамаг̇ун̣зсу аг̇г̇анд̇и вад̣̇аами. д̇зва д̇з жа (сий. бий. га.), яз жа (сяаа. гам̣.), махаарааж̇а, руубаа згажжасса манаабаа хонд̇и, д̇зва д̇з жа (сий. бий. га.) руубаа згажжасса аманаабаа хонд̇и. язхи жа яо руубзхи ад̇д̇амано ход̇и барибун̣н̣асан̇габбо, со д̇зхи руубзхи ан̃н̃ам̣ руубам̣ уд̇д̇арид̇арам̣ ваа бан̣ийд̇ад̇арам̣ ваа на бад̇т̇зд̇и. д̇з д̇асса руубаа барамаа хонд̇и. д̇з д̇асса руубаа ануд̇д̇араа хонд̇и.
‘‘д̇зва , махаарааж̇а, сад̣̇д̣̇аа згажжасса манаабаа хонд̇и, д̇зва сад̣̇д̣̇аа згажжасса аманаабаа хонд̇и. язхи жа яо сад̣̇д̣̇зхи ад̇д̇амано ход̇и барибун̣н̣асан̇габбо, со д̇зхи сад̣̇д̣̇зхи ан̃н̃ам̣ сад̣̇д̣̇ам̣ уд̇д̇арид̇арам̣ ваа бан̣ийд̇ад̇арам̣ ваа на бад̇т̇зд̇и. д̇з д̇асса сад̣̇д̣̇аа барамаа хонд̇и. д̇з д̇асса сад̣̇д̣̇аа ануд̇д̇араа хонд̇и.
‘‘д̇зва, махаарааж̇а, г̇анд̇хаа згажжасса манаабаа хонд̇и, д̇зва г̇анд̇хаа згажжасса аманаабаа хонд̇и. язхи жа яо г̇анд̇хзхи ад̇д̇амано ход̇и барибун̣н̣асан̇габбо, со д̇зхи г̇анд̇хзхи ан̃н̃ам̣ г̇анд̇хам̣ уд̇д̇арид̇арам̣ ваа бан̣ийд̇ад̇арам̣ ваа на бад̇т̇зд̇и. д̇з д̇асса г̇анд̇хаа барамаа хонд̇и. д̇з д̇асса г̇анд̇хаа ануд̇д̇араа хонд̇и.
‘‘д̇зва, махаарааж̇а, расаа згажжасса манаабаа хонд̇и, д̇зва расаа згажжасса аманаабаа хонд̇и. язхи жа яо расзхи ад̇д̇амано ход̇и барибун̣н̣асан̇габбо, со д̇зхи расзхи ан̃н̃ам̣ расам̣ уд̇д̇арид̇арам̣ ваа бан̣ийд̇ад̇арам̣ ваа на бад̇т̇зд̇и. д̇з д̇асса расаа барамаа хонд̇и. д̇з д̇асса расаа ануд̇д̇араа хонд̇и.
‘‘д̇зва, махаарааж̇а, подтаб̣б̣аа згажжасса манаабаа хонд̇и, д̇зва подтаб̣б̣аа згажжасса аманаабаа хонд̇и. язхи жа яо подтаб̣б̣зхи ад̇д̇амано ход̇и барибун̣н̣асан̇габбо, со д̇зхи подтаб̣б̣зхи ан̃н̃ам̣ подтаб̣б̣ам̣ уд̇д̇арид̇арам̣ ваа бан̣ийд̇ад̇арам̣ ваа на бад̇т̇зд̇и. д̇з д̇асса подтаб̣б̣аа барамаа хонд̇и. д̇з д̇асса подтаб̣б̣аа ануд̇д̇араа хонд̇ий’’д̇и.
д̇зна ко бана самаязна жанд̣̇анан̇г̇алиго убаасаго д̇ассам̣ барисааяам̣ нисинно ход̇и. ат̇а ко жанд̣̇анан̇г̇алиго убаасаго удтааяаасанаа згам̣сам̣ уд̇д̇араасан̇г̇ам̣ гарид̇ваа язна бхаг̇аваа д̇знан̃ж̇алим̣ бан̣аамзд̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘бадибхаад̇и мам̣ бхаг̇аваа, бадибхаад̇и мам̣ суг̇ад̇аа’’д̇и. ‘‘бадибхаад̇у д̇ам̣ жанд̣̇анан̇г̇алигаа’’д̇и бхаг̇аваа авожа.
ат̇а ко жанд̣̇анан̇г̇алиго убаасаго бхаг̇авад̇о саммукаа д̇ад̣̇ануруубааяа г̇аат̇ааяа абхид̇т̇ави –
‘‘бад̣̇умам̣ яат̇аа гоганад̣̇ам̣ суг̇анд̇хам̣,
баад̇о сияаа пулламавийд̇аг̇анд̇хам̣;
ан̇г̇ийрасам̣ басса вирожамаанам̣,
д̇абанд̇амаад̣̇ижжамиванд̇алигкз’’д̇и.
ат̇а ко д̇з бан̃жа рааж̇аано жанд̣̇анан̇г̇алигам̣ убаасагам̣ бан̃жахи уд̇д̇араасан̇г̇зхи ажчаад̣̇зсум̣. ат̇а ко жанд̣̇анан̇г̇алиго убаасаго д̇зхи бан̃жахи уд̇д̇араасан̇г̇зхи бхаг̇аванд̇ам̣ ажчаад̣̇зсийд̇и.
3. д̣̇он̣абаагасуд̇д̇ам̣
124 . саавад̇т̇инид̣̇аанам̣. д̇зна ко бана самаязна рааж̇аа басзнад̣̇и госало д̣̇он̣абаагагурам̣ д̣̇он̣абаагасуд̣̇ам̣ (сий.), д̣̇он̣абаагам̣ суд̣̇ам̣ (бий.) бхун̃ж̇ад̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхуд̇д̇аавий махассаасий язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и.
ат̇а ко бхаг̇аваа рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ бхуд̇д̇аавим̣ махассаасим̣ вид̣̇ид̇ваа д̇ааяам̣ взлааяам̣ имам̣ г̇аат̇ам̣ абхааси –
‘‘мануж̇асса сад̣̇аа сад̇иймад̇о,
мад̇д̇ам̣ ж̇аанад̇о лад̣̇д̇хабхож̇анз;
д̇анугасса д̇ану д̇асса (сий. бий.) бхаванд̇и взд̣̇анаа,
сан̣игам̣ ж̇ийрад̇и ааяубаалаяа’’нд̇и.
д̇зна ко бана самаязна суд̣̇ассано маан̣аво ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса бидтид̇о тид̇о ход̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало суд̣̇ассанам̣ маан̣авам̣ ааманд̇зси – ‘‘зхи д̇вам̣, д̇аад̇а суд̣̇ассана, бхаг̇авад̇о санд̇игз имам̣ г̇аат̇ам̣ барияаабун̣ид̇ваа мама бхад̇д̇аабхихаарз (бхад̇д̇аабхихаарз) ( ) сий. сяаа. гам̣. бий. бод̇т̇агзсу над̇т̇и бхааса. ахан̃жа д̇з д̣̇звасигам̣ гахаабан̣асад̇ам̣ (гахаабан̣асад̇ам̣) ( ) сий. сяаа. гам̣. бод̇т̇агзсу над̇т̇и нижжам̣ бхигкам̣ бавад̇д̇аяиссаамий’’д̇и. ‘‘звам̣ д̣̇зваа’’д̇и ко суд̣̇ассано маан̣аво ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса бадиссуд̇ваа бхаг̇авад̇о санд̇игз имам̣ г̇аат̇ам̣ барияаабун̣ид̇ваа ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса бхад̇д̇аабхихаарз суд̣̇ам̣ бхаасад̇и –
‘‘мануж̇асса сад̣̇аа сад̇иймад̇о,
мад̇д̇ам̣ ж̇аанад̇о лад̣̇д̇хабхож̇анз;
д̇анугасса бхаванд̇и взд̣̇анаа,
сан̣игам̣ ж̇ийрад̇и ааяубаалаяа’’нд̇и.
ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало анубуб̣б̣зна наал̣игод̣̇анабарамад̇ааяа наал̣игод̣̇анамад̇д̇ааяа (га.) сан̣тааси. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало абарзна самаязна сусалликид̇аг̇ад̇д̇о баан̣инаа г̇ад̇д̇аани анумаж̇ж̇анд̇о д̇ааяам̣ взлааяам̣ имам̣ уд̣̇аанам̣ уд̣̇аанзси – ‘‘убхаязна вад̇а мам̣ со бхаг̇аваа ад̇т̇зна анугамби – д̣̇идтад̇хаммигзна жзва ад̇т̇зна самбарааяигзна жаа’’д̇и.
4. батамасан̇г̇аамасуд̇д̇ам̣
125. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣. ат̇а ко рааж̇аа мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ аб̣бхуяяааси язна гааси. ассоси ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало – ‘‘рааж̇аа гира мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа мамам̣ аб̣бхуяяаад̇о язна гаасий’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа рааж̇аанам̣ мааг̇ад̇хам̣ аж̇аад̇асад̇д̇ум̣ взд̣̇зхибуд̇д̇ам̣ бажжуяяааси язна гааси. ат̇а ко рааж̇аа жа мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о рааж̇аа жа басзнад̣̇и госало сан̇г̇аамзсум̣. д̇асмим̣ ко бана сан̇г̇аамз рааж̇аа мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ барааж̇зси. барааж̇ид̇о жа рааж̇аа басзнад̣̇и госало сагамзва сан̇г̇аамаа (га.) рааж̇ад̇хааним̣ саавад̇т̇им̣ бажжуяяааси бааяааси (сий. бий.).
ат̇а ко самб̣ахулаа бхигкуу буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа саавад̇т̇им̣ бин̣д̣ааяа бависим̣су. саавад̇т̇ияам̣ бин̣д̣ааяа жарид̇ваа бажчаабхад̇д̇ам̣ бин̣д̣абаад̇абадигганд̇аа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гамим̣су; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇им̣су. згаманд̇ам̣ нисиннаа ко д̇з бхигкуу бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ –
‘‘ид̇ха, бханд̇з, рааж̇аа мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ аб̣бхуяяааси язна гааси. ассоси ко, бханд̇з, рааж̇аа басзнад̣̇и госало – ‘рааж̇аа гира мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа мамам̣ аб̣бхуяяаад̇о язна гаасий’д̇и. ат̇а ко, бханд̇з, рааж̇аа басзнад̣̇и госало жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа рааж̇аанам̣ мааг̇ад̇хам̣ аж̇аад̇асад̇д̇ум̣ взд̣̇зхибуд̇д̇ам̣ бажжуяяааси язна гааси. ат̇а ко, бханд̇з, рааж̇аа жа мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о рааж̇аа жа басзнад̣̇и госало сан̇г̇аамзсум̣. д̇асмим̣ ко бана, бханд̇з, сан̇г̇аамз рааж̇аа мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ барааж̇зси. барааж̇ид̇о жа, бханд̇з, рааж̇аа басзнад̣̇и госало сагамзва рааж̇ад̇хааним̣ саавад̇т̇им̣ бажжуяяаасий’’д̇и.
‘‘рааж̇аа, бхигкавз, мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о баабамид̇д̇о баабасахааяо баабасамбаван̇го; рааж̇аа жа ко, бхигкавз, басзнад̣̇и госало галяаан̣амид̇д̇о галяаан̣асахааяо галяаан̣асамбаван̇го. аж̇ж̇зва аж̇ж̇ад̇ан̃жа (сий. бий.), аж̇ж̇звам̣ (сяаа. гам̣.), бхигкавз , рааж̇аа басзнад̣̇и госало имам̣ рад̇д̇им̣ д̣̇угкам̣ сзд̇и барааж̇ид̇о’’д̇и. ид̣̇амавожа…бз…
‘‘ж̇аяам̣ взрам̣ басавад̇и, д̣̇угкам̣ сзд̇и барааж̇ид̇о;
убасанд̇о сукам̣ сзд̇и, хид̇ваа ж̇аяабарааж̇аяа’’нд̇и.
5. д̣̇уд̇ияасан̇г̇аамасуд̇д̇ам̣
126. зд̇т̇а ‘‘ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа рааж̇аанам̣ мааг̇ад̇хам̣ аж̇аад̇асад̇д̇ум̣ взд̣̇зхибуд̇д̇ам̣ аб̣бхуяяаасий’’д̇и аад̣̇инаа баатзна бхавид̇аб̣б̣ам̣. адтагат̇ааяам̣ хи ‘‘аб̣бхуяяаасийд̇и барааж̇аяз г̇арахаббад̇д̇о…бз… вуд̇д̇аж̇аяагааран̣ам̣ суд̇ваа абхиуяяаасий’’д̇и вуд̇д̇ам̣ ат̇а ко рааж̇аа мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ аб̣бхуяяааси язна гааси. ассоси ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало – ‘‘рааж̇аа гира мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа мамам̣ аб̣бхуяяаад̇о язна гаасий’’д̇и. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа рааж̇аанам̣ мааг̇ад̇хам̣ аж̇аад̇асад̇д̇ум̣ взд̣̇зхибуд̇д̇ам̣ бажжуяяааси язна гааси. ат̇а ко рааж̇аа жа мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о рааж̇аа жа басзнад̣̇и госало сан̇г̇аамзсум̣. д̇асмим̣ ко бана сан̇г̇аамз рааж̇аа басзнад̣̇и госало рааж̇аанам̣ мааг̇ад̇хам̣ аж̇аад̇асад̇д̇ум̣ взд̣̇зхибуд̇д̇ам̣ барааж̇зси, ж̇ийваг̇г̇аахан̃жа нам̣ аг̇г̇ахзси. ат̇а ко ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘гин̃жааби ко мяааяам̣ рааж̇аа мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о ад̣̇уб̣бханд̇асса д̣̇уб̣бхад̇и, ат̇а жа бана мз бхааг̇инзяяо ход̇и. яам̣нуунаахам̣ ран̃н̃о мааг̇ад̇хасса аж̇аад̇асад̇д̇уно взд̣̇зхибуд̇д̇асса саб̣б̣ам̣ хад̇т̇игааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа саб̣б̣ам̣ ассагааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа саб̣б̣ам̣ рат̇агааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа саб̣б̣ам̣ бад̇д̇игааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа ж̇ийванд̇амзва нам̣ осаж̇ж̇зяяа’’нд̇и оссаж̇ж̇зяяанд̇и (сий. сяаа. гам̣. бий.).
ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало ран̃н̃о мааг̇ад̇хасса аж̇аад̇асад̇д̇уно взд̣̇зхибуд̇д̇асса саб̣б̣ам̣ хад̇т̇игааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа саб̣б̣ам̣ ассагааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа саб̣б̣ам̣ рат̇агааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа саб̣б̣ам̣ бад̇д̇игааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа ж̇ийванд̇амзва нам̣ осаж̇ж̇и оссаж̇и (сий.), оссаж̇ж̇и (сяаа. гам̣. бий.).
ат̇а ко самб̣ахулаа бхигкуу буб̣б̣ан̣хасамаяам̣ ниваасзд̇ваа бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа саавад̇т̇им̣ бин̣д̣ааяа бависим̣су. саавад̇т̇ияам̣ бин̣д̣ааяа жарид̇ваа бажчаабхад̇д̇ам̣ бин̣д̣абаад̇абадигганд̇аа язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гамим̣су; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇им̣су. згаманд̇ам̣ нисиннаа ко д̇з бхигкуу бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожум̣ –
‘‘ид̇ха , бханд̇з, рааж̇аа мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ аб̣бхуяяааси язна гааси. ассоси ко, бханд̇з, рааж̇аа басзнад̣̇и госало – ‘рааж̇аа гира мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа мамам̣ аб̣бхуяяаад̇о язна гаасий’д̇и. ат̇а ко, бханд̇з, рааж̇аа басзнад̣̇и госало жад̇уран̇г̇иним̣ сзнам̣ саннаяхид̇ваа рааж̇аанам̣ мааг̇ад̇хам̣ аж̇аад̇асад̇д̇ум̣ взд̣̇зхибуд̇д̇ам̣ бажжуяяааси язна гааси. ат̇а ко, бханд̇з, рааж̇аа жа мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о рааж̇аа жа басзнад̣̇и госало сан̇г̇аамзсум̣. д̇асмим̣ ко бана, бханд̇з, сан̇г̇аамз рааж̇аа басзнад̣̇и госало рааж̇аанам̣ мааг̇ад̇хам̣ аж̇аад̇асад̇д̇ум̣ взд̣̇зхибуд̇д̇ам̣ барааж̇зси, ж̇ийваг̇г̇аахан̃жа нам̣ аг̇г̇ахзси. ат̇а ко, бханд̇з, ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса зд̇ад̣̇ахоси – ‘гин̃жааби ко мяааяам̣ рааж̇аа мааг̇ад̇хо аж̇аад̇асад̇д̇у взд̣̇зхибуд̇д̇о ад̣̇уб̣бханд̇асса д̣̇уб̣бхад̇и, ат̇а жа бана мз бхааг̇инзяяо ход̇и. яам̣нуунаахам̣ ран̃н̃о мааг̇ад̇хасса аж̇аад̇асад̇д̇уно взд̣̇зхибуд̇д̇асса саб̣б̣ам̣ хад̇т̇игааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа саб̣б̣ам̣ ассагааяам̣ саб̣б̣ам̣ рат̇агааяам̣ саб̣б̣ам̣ бад̇д̇игааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа ж̇ийванд̇амзва нам̣ осаж̇ж̇зяяа’’’нд̇и.
‘‘ат̇а ко, бханд̇з, рааж̇аа басзнад̣̇и госало ран̃н̃о мааг̇ад̇хасса аж̇аад̇асад̇д̇уно взд̣̇зхибуд̇д̇асса саб̣б̣ам̣ хад̇т̇игааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа саб̣б̣ам̣ ассагааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа саб̣б̣ам̣ рат̇агааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа саб̣б̣ам̣ бад̇д̇игааяам̣ барияаад̣̇ияид̇ваа ж̇ийванд̇амзва нам̣ осаж̇ж̇ий’’д̇и. ат̇а ко бхаг̇аваа зд̇амад̇т̇ам̣ вид̣̇ид̇ваа д̇ааяам̣ взлааяам̣ имаа г̇аат̇ааяо абхааси –
‘‘вилумбад̇зва бурисо, яаавасса убагаббад̇и;
яад̣̇аа жан̃н̃з вилумбанд̇и, со вилуд̇д̇о вилуббад̇и вилумбад̇и (сий. бий. га.).
‘‘таанан̃хи ман̃н̃ад̇и б̣аало, яаава баабам̣ на бажжад̇и;
яад̣̇аа жа бажжад̇и баабам̣, ат̇а д̣̇угкам̣ ниг̇ажчад̇и.
‘‘ханд̇аа лабхад̇и лабхад̇и ханд̇аа (сий. сяаа. гам̣.) ханд̇аарам̣, ж̇зд̇аарам̣ лабхад̇з ж̇аяам̣;
аггосаго жа аггосам̣, росзд̇ааран̃жа росаго;
ат̇а гаммавиваддзна, со вилуд̇д̇о вилуббад̇ий’’д̇и.
6. маллигаасуд̇д̇ам̣
127. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣ . ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. ат̇а ко ан̃н̃ад̇аро бурисо язна рааж̇аа басзнад̣̇и госало д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа ран̃н̃о басзнад̣̇исса госаласса убаган̣н̣агз аарожзси – ‘‘маллигаа, д̣̇зва, д̣̇звий д̇хийд̇арам̣ виж̇аад̇аа’’д̇и. звам̣ вуд̇д̇з, рааж̇аа басзнад̣̇и госало анад̇д̇амано ахоси.
ат̇а ко бхаг̇аваа рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ анад̇д̇аманад̇ам̣ вид̣̇ид̇ваа д̇ааяам̣ взлааяам̣ имаа г̇аат̇ааяо абхааси –
‘‘ид̇т̇ийби хи згажжияаа, сзяяаа боса ж̇анаад̇хиба;
мзд̇хаавиний сийлавад̇ий, сассуд̣̇зваа бад̇иб̣б̣ад̇аа.
‘‘д̇ассаа яо ж̇ааяад̇и босо, сууро ход̇и д̣̇исамбад̇и;
д̇аад̣̇исаа субхаг̇ияаа субхарияаабуд̇д̇о (га.) буд̇д̇о, раж̇ж̇амби анусаасад̇ий’’д̇и.
7. аббамаад̣̇асуд̇д̇ам̣
128. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣ . згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ад̇т̇и ну ко, бханд̇з, зго д̇хаммо яо убхо ад̇т̇з самад̇хиг̇г̇аяха д̇идтад̇и – д̣̇идтад̇хаммиган̃жзва ад̇т̇ам̣ самбарааяиган̃жаа’’д̇и?
‘‘ад̇т̇и ко, махаарааж̇а, зго д̇хаммо яо убхо ад̇т̇з самад̇хиг̇г̇аяха д̇идтад̇и – д̣̇идтад̇хаммиган̃жзва ад̇т̇ам̣ самбарааяиган̃жаа’’д̇и.
‘‘гад̇амо бана, бханд̇з, зго д̇хаммо, яо убхо ад̇т̇з самад̇хиг̇г̇аяха д̇идтад̇и – д̣̇идтад̇хаммиган̃жзва ад̇т̇ам̣ самбарааяиган̃жаа’’д̇и?
‘‘аббамаад̣̇о ко, махаарааж̇а, зго д̇хаммо, яо убхо ад̇т̇з самад̇хиг̇г̇аяха д̇идтад̇и – д̣̇идтад̇хаммиган̃жзва ад̇т̇ам̣ самбарааяиган̃жаад̇и. сзяяат̇ааби, махаарааж̇а, яаани гаанижи ж̇ан̇г̇алаанам̣ ж̇ан̇г̇амаанам̣ (сий. бий.) баан̣аанам̣ бад̣̇аж̇аад̇аани, саб̣б̣аани д̇аани хад̇т̇ибад̣̇з самод̇хаанам̣ г̇ажчанд̇и, хад̇т̇ибад̣̇ам̣ д̇зсам̣ аг̇г̇амагкааяад̇и – яад̣̇ид̣̇ам̣ маханд̇ад̇д̇зна; звамзва ко, махаарааж̇а, аббамаад̣̇о зго д̇хаммо, яо убхо ад̇т̇з самад̇хиг̇г̇аяха д̇идтад̇и – д̣̇идтад̇хаммиган̃жзва ад̇т̇ам̣ самбарааяиган̃жаа’’д̇и. ид̣̇амавожа…бз…
‘‘ааяум̣ арог̇ияам̣ ван̣н̣ам̣, саг̇г̇ам̣ ужжаагулийнад̇ам̣;
рад̇ияо бад̇т̇аяанд̇зна, ул̣аараа абараабараа.
‘‘аббамаад̣̇ам̣ басам̣санд̇и, бун̃н̃агирияаасу бан̣д̣ид̇аа;
аббамад̇д̇о убхо ад̇т̇з, ад̇хиг̇г̇ан̣хаад̇и бан̣д̣ид̇о.
‘‘д̣̇идтз д̇хаммз жа яо ад̇т̇о, яо жад̇т̇о самбарааяиго;
ад̇т̇аабхисамаяаа д̇хийро, бан̣д̣ид̇од̇и бавужжад̇ий’’д̇и.
8. галяаан̣амид̇д̇асуд̇д̇ам̣
129. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ид̇ха маяхам̣ , бханд̇з, рахог̇ад̇асса бадисаллийнасса звам̣ жзд̇асо баривид̇агго уд̣̇абаад̣̇и – ‘сваагкаад̇о бхаг̇авад̇аа д̇хаммо, со жа ко галяаан̣амид̇д̇асса галяаан̣асахааяасса галяаан̣асамбаван̇гасса, но баабамид̇д̇асса но баабасахааяасса но баабасамбаван̇гассаа’’’д̇и.
‘‘звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, звамзд̇ам̣, махаарааж̇а! сваагкаад̇о , махаарааж̇а, маяаа д̇хаммо. со жа ко галяаан̣амид̇д̇асса галяаан̣асахааяасса галяаан̣асамбаван̇гасса, но баабамид̇д̇асса но баабасахааяасса но баабасамбаван̇гассаад̇и.
‘‘згамид̣̇аахам̣, махаарааж̇а, самаяам̣ саггзсу вихараами наг̇арагам̣ наама сагяаанам̣ ниг̇амо. ат̇а ко, махаарааж̇а, аананд̣̇о бхигку язнаахам̣ д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа мам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко, махаарааж̇а, аананд̣̇о бхигку мам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘убад̣дхамид̣̇ам̣, бханд̇з, б̣рахмажарияасса – яад̣̇ид̣̇ам̣ галяаан̣амид̇д̇ад̇аа галяаан̣асахааяад̇аа галяаан̣асамбаван̇гад̇аа’’’д̇и.
‘‘звам̣ вуд̇д̇аахам̣, махаарааж̇а, аананд̣̇ам̣ бхигкум̣ зд̇ад̣̇авожам̣ – ‘маа хзвам̣, аананд̣̇а, маа хзвам̣, аананд̣̇а! сагаламзва хид̣̇ам̣, аананд̣̇а, б̣рахмажарияам̣ – яад̣̇ид̣̇ам̣ галяаан̣амид̇д̇ад̇аа галяаан̣асахааяад̇аа галяаан̣асамбаван̇гад̇аа. галяаан̣амид̇д̇ассзд̇ам̣, аананд̣̇а, бхигкуно баадиган̇кам̣ галяаан̣асахааяасса галяаан̣асамбаван̇гасса арияам̣ адтан̇г̇игам̣ маг̇г̇ам̣ бхаавзссад̇и арияам̣ адтан̇г̇игам̣ маг̇г̇ам̣ б̣ахулийгариссад̇и’’’.
‘‘гат̇ан̃жа, аананд̣̇а, бхигку галяаан̣амид̇д̇о галяаан̣асахааяо галяаан̣асамбаван̇го арияам̣ адтан̇г̇игам̣ маг̇г̇ам̣ бхаавзд̇и, арияам̣ адтан̇г̇игам̣ маг̇г̇ам̣ б̣ахулийгарод̇и? ид̇хаананд̣̇а, бхигку саммаад̣̇идтим̣ бхаавзд̇и вивзганиссид̇ам̣ вирааг̇аниссид̇ам̣ нирод̇ханиссид̇ам̣ воссаг̇г̇абарин̣аамим̣, саммаасан̇габбам̣ бхаавзд̇и…бз… саммааваажам̣ бхаавзд̇и…бз… саммаагамманд̇ам̣ бхаавзд̇и…бз… саммааааж̇ийвам̣ бхаавзд̇и…бз… саммаавааяаамам̣ бхаавзд̇и…бз… саммаасад̇им̣ бхаавзд̇и…бз… саммаасамаад̇хим̣ бхаавзд̇и вивзганиссид̇ам̣ вирааг̇аниссид̇ам̣ нирод̇ханиссид̇ам̣ воссаг̇г̇абарин̣аамим̣. звам̣ ко, аананд̣̇а, бхигку галяаан̣амид̇д̇о галяаан̣асахааяо галяаан̣асамбаван̇го арияам̣ адтан̇г̇игам̣ маг̇г̇ам̣ бхаавзд̇и, арияам̣ адтан̇г̇игам̣ маг̇г̇ам̣ б̣ахулийгарод̇и. д̇ад̣̇аминаабзд̇ам̣, аананд̣̇а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа сагаламзвид̣̇ам̣ б̣рахмажарияам̣ – яад̣̇ид̣̇ам̣ галяаан̣амид̇д̇ад̇аа галяаан̣асахааяад̇аа галяаан̣асамбаван̇гад̇аа’’д̇и.
‘‘маман̃хи, аананд̣̇а, галяаан̣амид̇д̇ам̣ ааг̇амма ж̇аад̇ид̇хаммаа сад̇д̇аа ж̇аад̇ияаа баримужжанд̇и, ж̇араад̇хаммаа сад̇д̇аа ж̇арааяа баримужжанд̇и, б̣яаад̇хид̇хаммаа сад̇д̇аа б̣яаад̇хид̇о баримужжанд̇и, маран̣ад̇хаммаа сад̇д̇аа маран̣зна баримужжанд̇и, согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасад̇хаммаа сад̇д̇аа согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасзхи баримужжанд̇и. иминаа ко зд̇ам̣, аананд̣̇а, барияааязна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ яат̇аа сагаламзвид̣̇ам̣ б̣рахмажарияам̣ – яад̣̇ид̣̇ам̣ галяаан̣амид̇д̇ад̇аа галяаан̣асахааяад̇аа галяаан̣асамбаван̇гад̇аа’’д̇и.
‘‘д̇асмаад̇иха д̇з, махаарааж̇а, звам̣ сигкид̇аб̣б̣ам̣ – ‘галяаан̣амид̇д̇о бхависсаами галяаан̣асахааяо галяаан̣асамбаван̇го’д̇и. зван̃хи д̇з , махаарааж̇а, сигкид̇аб̣б̣ам̣.
‘‘галяаан̣амид̇д̇асса д̇з, махаарааж̇а, галяаан̣асахааяасса галяаан̣асамбаван̇гасса аяам̣ зго д̇хаммо убаниссааяа вихаад̇аб̣б̣о – аббамаад̣̇о гусалзсу д̇хаммзсу.
‘‘аббамад̇д̇асса д̇з, махаарааж̇а, вихарад̇о аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяа, ид̇т̇ааг̇аарасса ануяанд̇асса звам̣ бхависсад̇и – ‘рааж̇аа ко аббамад̇д̇о вихарад̇и, аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяа. ханд̣̇а, маяамби аббамад̇д̇аа вихараама, аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяаа’’’д̇и.
‘‘аббамад̇д̇асса д̇з, махаарааж̇а, вихарад̇о аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяа, кад̇д̇ияаанамби ануяанд̇аанам̣ звам̣ бхависсад̇и – ‘рааж̇аа ко аббамад̇д̇о вихарад̇и аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяа. ханд̣̇а, маяамби аббамад̇д̇аа вихараама, аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяаа’’’д̇и.
‘‘аббамад̇д̇асса д̇з, махаарааж̇а, вихарад̇о аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяа, б̣алагааяассаби звам̣ бхависсад̇и – ‘рааж̇аа ко аббамад̇д̇о вихарад̇и аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяа. ханд̣̇а, маяамби аббамад̇д̇аа вихараама, аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяаа’’’д̇и.
‘‘аббамад̇д̇асса д̇з, махаарааж̇а, вихарад̇о аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяа, нзг̇амаж̇аанабад̣̇ассаби звам̣ бхависсад̇и – ‘рааж̇аа ко аббамад̇д̇о вихарад̇и, аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяа. ханд̣̇а, маяамби аббамад̇д̇аа вихараама, аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяаа’’’д̇и?
‘‘аббамад̇д̇асса д̇з, махаарааж̇а, вихарад̇о аббамаад̣̇ам̣ убаниссааяа, ад̇д̇ааби г̇уд̇д̇о рагкид̇о бхависсад̇и – ид̇т̇ааг̇аарамби г̇уд̇д̇ам̣ рагкид̇ам̣ бхависсад̇и, госагодтааг̇аарамби г̇уд̇д̇ам̣ рагкид̇ам̣ бхависсад̇ий’’д̇и. ид̣̇амавожа…бз…
‘‘бхог̇з бад̇т̇аяамаанзна, ул̣аарз абараабарз;
аббамаад̣̇ам̣ басам̣санд̇и, бун̃н̃агирияаасу бан̣д̣ид̇аа.
‘‘аббамад̇д̇о убхо ад̇т̇з, ад̇хиг̇г̇ан̣хаад̇и бан̣д̣ид̇о;
д̣̇идтз д̇хаммз жа яо ад̇т̇о, яо жад̇т̇о самбарааяиго;
ад̇т̇аабхисамаяаа д̇хийро, бан̣д̣ид̇од̇и бавужжад̇ий’’д̇и.
9. батамаабуд̇д̇агасуд̇д̇ам̣
130. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало д̣̇иваа д̣̇ивасса язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисиннам̣ ко рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ бхаг̇аваа зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ханд̣̇а, гуд̇о ну д̇вам̣, махаарааж̇а, ааг̇ажчаси д̣̇иваа д̣̇ивассаа’’д̇и?
‘‘ид̇ха, бханд̇з, саавад̇т̇ияам̣ сздти г̇ахабад̇и гаалан̇гад̇о. д̇амахам̣ абуд̇д̇агам̣ саабад̇зяяам̣ рааж̇анд̇збурам̣ ад̇ихарид̇ваа ааг̇ажчаами. асийд̇и, бханд̇з, сад̇асахассаани хиран̃н̃ассзва, го бана ваад̣̇о руубияасса ! д̇асса ко бана, бханд̇з, сздтисса г̇ахабад̇исса зваруубо бхад̇д̇абхог̇о ахоси – ган̣ааж̇агам̣ бхун̃ж̇ад̇и б̣илан̇г̇ад̣̇уд̇ияам̣. зваруубо вад̇т̇абхог̇о ахоси – саан̣ам̣ д̇хаарзд̇и д̇ибагкавасанам̣. зваруубо яаанабхог̇о ахоси – ж̇аж̇ж̇арарат̇агзна яаад̇и бан̣н̣ачад̇д̇агзна д̇хаарияамаанзнаа’’д̇и.
‘‘звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, звамзд̇ам̣, махаарааж̇а! асаббурисо ко, махаарааж̇а, ул̣аарз бхог̇з лабхид̇ваа нзвад̇д̇аанам̣ сукзд̇и бийн̣зд̇и, на маад̇аабид̇аро сукзд̇и бийн̣зд̇и, на буд̇д̇ад̣̇аарам̣ сукзд̇и бийн̣зд̇и, на д̣̇аасагаммагараборисз сукзд̇и бийн̣зд̇и, на мид̇д̇аамажжз сукзд̇и бийн̣зд̇и, на саман̣аб̣раахман̣зсу уд̣̇д̇хаг̇г̇игам̣ д̣̇агкин̣ам̣ бад̇идтаабзд̇и соваг̇г̇игам̣ сукавибаагам̣ саг̇г̇асам̣вад̇д̇анигам̣. д̇асса д̇з бхог̇з звам̣ саммаа абарибхун̃ж̇ияамаанз абарибхун̃ж̇амаано (саб̣б̣ад̇т̇а) рааж̇аано ваа харанд̇и жораа ваа харанд̇и аг̇г̇и ваа д̣ахад̇и уд̣̇агам̣ ваа вахад̇и аббияаа ваа д̣̇ааяаад̣̇аа харанд̇и. звам̣са д̇з звам̣ санд̇з (сий. бий.), махаарааж̇а, бхог̇аа саммаа абарибхун̃ж̇ияамаанаа баригкаяам̣ г̇ажчанд̇и, но барибхог̇ам̣.
‘‘сзяяат̇ааби, махаарааж̇а, амануссадтаанз богкаран̣ий ажчод̣̇агаа сийд̇од̣̇агаа саад̇од̣̇агаа сзд̇од̣̇агаа субад̇ид̇т̇аа раман̣ийяаа. д̇ам̣ ж̇ано нзва харзяяа на бивзяяа на нахааязяяа на яат̇аабажжаяам̣ ваа гарзяяа. зван̃хи д̇ам̣, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ саммаа абарибхун̃ж̇ияамаанам̣ абарибхун̃ж̇амаанам̣ (сяаа. гам̣.) баригкаяам̣ г̇ажчзяяа , но барибхог̇ам̣. звамзва ко, махаарааж̇а, асаббурисо ул̣аарз бхог̇з лабхид̇ваа нзвад̇д̇аанам̣ сукзд̇и бийн̣зд̇и, на маад̇аабид̇аро сукзд̇и бийн̣зд̇и, на буд̇д̇ад̣̇аарам̣ сукзд̇и бийн̣зд̇и, на д̣̇аасагаммагараборисз сукзд̇и бийн̣зд̇и, на мид̇д̇аамажжз сукзд̇и бийн̣зд̇и, на саман̣аб̣раахман̣зсу уд̣̇д̇хаг̇г̇игам̣ д̣̇агкин̣ам̣ бад̇идтаабзд̇и соваг̇г̇игам̣ сукавибаагам̣ саг̇г̇асам̣вад̇д̇анигам̣. д̇асса д̇з бхог̇з звам̣ саммаа абарибхун̃ж̇ияамаанз рааж̇аано ваа харанд̇и жораа ваа харанд̇и аг̇г̇и ваа д̣ахад̇и уд̣̇агам̣ ваа вахад̇и аббияаа ваа д̣̇ааяаад̣̇аа харанд̇и. звам̣са д̇з звам̣ санд̇з (сий. бий.), махаарааж̇а, бхог̇аа саммаа абарибхун̃ж̇ияамаанаа баригкаяам̣ г̇ажчанд̇и, но барибхог̇ам̣.
‘‘саббурисо жа ко, махаарааж̇а, ул̣аарз бхог̇з лабхид̇ваа ад̇д̇аанам̣ сукзд̇и бийн̣зд̇и, маад̇аабид̇аро сукзд̇и бийн̣зд̇и, буд̇д̇ад̣̇аарам̣ сукзд̇и бийн̣зд̇и, д̣̇аасагаммагараборисз сукзд̇и бийн̣зд̇и, мид̇д̇аамажжз сукзд̇и бийн̣зд̇и, саман̣аб̣раахман̣зсу уд̣̇д̇хаг̇г̇игам̣ д̣̇агкин̣ам̣ бад̇идтаабзд̇и соваг̇г̇игам̣ сукавибаагам̣ саг̇г̇асам̣вад̇д̇анигам̣. д̇асса д̇з бхог̇з звам̣ саммаа барибхун̃ж̇ияамаанз нзва рааж̇аано харанд̇и , на жораа харанд̇и, на аг̇г̇и д̣ахад̇и, на уд̣̇агам̣ вахад̇и, на аббияаа д̣̇ааяаад̣̇аа харанд̇и. звам̣са д̇з, махаарааж̇а, бхог̇аа саммаа барибхун̃ж̇ияамаанаа барибхог̇ам̣ г̇ажчанд̇и, но баригкаяам̣.
‘‘сзяяат̇ааби, махаарааж̇а, г̇аамасса ваа ниг̇амасса ваа авид̣̇уурз богкаран̣ий ажчод̣̇агаа сийд̇од̣̇агаа саад̇од̣̇агаа сзд̇од̣̇агаа субад̇ид̇т̇аа раман̣ийяаа. д̇ан̃жа уд̣̇агам̣ ж̇ано харзяяаби бивзяяаби нахааязяяаби яат̇аабажжаяамби гарзяяа. зван̃хи д̇ам̣, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ саммаа барибхун̃ж̇ияамаанам̣ барибхог̇ам̣ г̇ажчзяяа, но баригкаяам̣. звамзва ко, махаарааж̇а, саббурисо ул̣аарз бхог̇з лабхид̇ваа ад̇д̇аанам̣ сукзд̇и бийн̣зд̇и, маад̇аабид̇аро сукзд̇и бийн̣зд̇и, буд̇д̇ад̣̇аарам̣ сукзд̇и бийн̣зд̇и, д̣̇аасагаммагараборисз сукзд̇и бийн̣зд̇и, мид̇д̇аамажжз сукзд̇и бийн̣зд̇и, саман̣аб̣раахман̣зсу уд̣̇д̇хаг̇г̇игам̣ д̣̇агкин̣ам̣ бад̇идтаабзд̇и соваг̇г̇игам̣ сукавибаагам̣ саг̇г̇асам̣вад̇д̇анигам̣. д̇асса д̇з бхог̇з звам̣ саммаа барибхун̃ж̇ияамаанз нзва рааж̇аано харанд̇и, на жораа харанд̇и, на аг̇г̇и д̣ахад̇и, на уд̣̇агам̣ вахад̇и, на аббияаа д̣̇ааяаад̣̇аа харанд̇и. звам̣са д̇з, махаарааж̇а, бхог̇аа саммаа барибхун̃ж̇ияамаанаа барибхог̇ам̣ г̇ажчанд̇и, но баригкаяа’’нд̇и.
‘‘амануссадтаанз уд̣̇агам̣ва сийд̇ам̣,
д̇ад̣̇абзяяамаанам̣ барисосамзд̇и;
звам̣ д̇ханам̣ гаабурисо лабхид̇ваа,
нзвад̇д̇анаа бхун̃ж̇ад̇и но д̣̇ад̣̇аад̇и.
д̇хийро жа вин̃н̃уу ад̇хиг̇амма бхог̇з,
со бхун̃ж̇ад̇и гижжагаро жа ход̇и;
со н̃аад̇исан̇гхам̣ нисабхо бхарид̇ваа,
анинд̣̇ид̇о саг̇г̇амубзд̇и таана’’нд̇и.
10. д̣̇уд̇ияаабуд̇д̇агасуд̇д̇ам̣
131. ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало д̣̇иваа д̣̇ивасса язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа згаманд̇ам̣ нисиннам̣ ко рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ бхаг̇аваа зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ханд̣̇а, гуд̇о ну д̇вам̣, махаарааж̇а, ааг̇ажчаси д̣̇иваа д̣̇ивассаа’’д̇и?
‘‘ид̇ха, бханд̇з, саавад̇т̇ияам̣ сздти г̇ахабад̇и гаалан̇гад̇о. д̇амахам̣ абуд̇д̇агам̣ саабад̇зяяам̣ рааж̇анд̇збурам̣ ад̇ихарид̇ваа ааг̇ажчаами. сад̇ам̣, бханд̇з, сад̇асахассаани хиран̃н̃ассзва, го бана ваад̣̇о руубияасса! д̇асса ко бана, бханд̇з, сздтисса г̇ахабад̇исса зваруубо бхад̇д̇абхог̇о ахоси – ган̣ааж̇агам̣ бхун̃ж̇ад̇и б̣илан̇г̇ад̣̇уд̇ияам̣. зваруубо вад̇т̇абхог̇о ахоси – саан̣ам̣ д̇хаарзд̇и д̇ибагкавасанам̣ . зваруубо яаанабхог̇о ахоси – ж̇аж̇ж̇арарат̇агзна яаад̇и бан̣н̣ачад̇д̇агзна д̇хаарияамаанзнаа’’д̇и.
‘‘звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, звамзд̇ам̣, махаарааж̇а! бхууд̇абуб̣б̣ам̣ со, махаарааж̇а, сздти г̇ахабад̇и д̇аг̇г̇арасиким̣ наама бажжзгасамб̣уд̣̇д̇хам̣ бин̣д̣абаад̇зна бадибаад̣̇зси. ‘д̣̇зт̇а саман̣асса бин̣д̣а’нд̇и вад̇ваа удтааяаасанаа баггаами. д̣̇ад̇ваа жа бана бажчаа виббадисаарий ахоси – ‘варамзд̇ам̣ бин̣д̣абаад̇ам̣ д̣̇аасаа ваа гаммагараа ваа бхун̃ж̇зяяу’нд̇и. бхаад̇у жа бана згабуд̇д̇агам̣ саабад̇зяяасса гааран̣аа ж̇ийвид̇аа воробзси.
‘‘яам̣ ко со, махаарааж̇а, сздти г̇ахабад̇и д̇аг̇г̇арасиким̣ бажжзгасамб̣уд̣̇д̇хам̣ бин̣д̣абаад̇зна бадибаад̣̇зси, д̇асса гаммасса вибаагзна сад̇д̇агкад̇д̇ум̣ суг̇ад̇им̣ саг̇г̇ам̣ логам̣ убабаж̇ж̇и. д̇ассзва гаммасса вибаагаавасзсзна имиссааязва саавад̇т̇ияаа сад̇д̇агкад̇д̇ум̣ сздтид̇д̇ам̣ гаарзси. яам̣ ко со, махаарааж̇а, сздти г̇ахабад̇и д̣̇ад̇ваа бажчаа виббадисаарий ахоси – ‘варамзд̇ам̣ бин̣д̣абаад̇ам̣ д̣̇аасаа ваа гаммагараа ваа бхун̃ж̇зяяу’нд̇и, д̇асса гаммасса вибаагзна наассул̣аарааяа бхад̇д̇абхог̇ааяа жид̇д̇ам̣ намад̇и, наассул̣аарааяа вад̇т̇абхог̇ааяа жид̇д̇ам̣ намад̇и, наассул̣аарааяа яаанабхог̇ааяа жид̇д̇ам̣ намад̇и, наассул̣аараанам̣ бан̃жаннам̣ гаамаг̇ун̣аанам̣ бхог̇ааяа жид̇д̇ам̣ намад̇и. яам̣ ко со, махаарааж̇а, сздти г̇ахабад̇и бхаад̇у жа бана згабуд̇д̇агам̣ саабад̇зяяасса гааран̣аа ж̇ийвид̇аа воробзси, д̇асса гаммасса вибаагзна б̣ахууни вассаани б̣ахууни вассасад̇аани б̣ахууни вассасахассаани б̣ахууни вассасад̇асахассаани нираяз бажжид̇т̇а. д̇ассзва гаммасса вибаагаавасзсзна ид̣̇ам̣ сад̇д̇амам̣ абуд̇д̇агам̣ саабад̇зяяам̣ рааж̇агосам̣ бавзсзд̇и. д̇асса ко, махаарааж̇а, сздтисса г̇ахабад̇исса бураан̣ан̃жа бун̃н̃ам̣ баригкийн̣ам̣, наван̃жа бун̃н̃ам̣ анубажид̇ам̣. аж̇ж̇а бана, махаарааж̇а, сздти г̇ахабад̇и махаарорувз нираяз бажжад̇ий’’д̇и . ‘‘звам̣, бханд̇з, сздти г̇ахабад̇и махаарорувам̣ нираяам̣ убабанно’’д̇и. ‘‘звам̣ , махаарааж̇а, сздти г̇ахабад̇и махаарорувам̣ нираяам̣ убабанно’’д̇и. ид̣̇амавожа…бз….
‘‘д̇хан̃н̃ам̣ д̇ханам̣ раж̇ад̇ам̣ ж̇аад̇аруубам̣, бариг̇г̇ахам̣ вааби яад̣̇ад̇т̇и гин̃жи;
д̣̇аасаа гаммагараа бзссаа, яз жасса ануж̇ийвино.
‘‘саб̣б̣ам̣ наад̣̇ааяа г̇анд̇аб̣б̣ам̣, саб̣б̣ам̣ нигкиббаг̇ааминам̣ нигкийбаг̇ааминам̣ (сяаа. гам̣. га.);
яан̃жа гарод̇и гааязна, ваажааяа уд̣̇а жзд̇асаа.
‘‘д̇ан̃хи д̇асса сагам̣ ход̇и, д̇ан̃жа аад̣̇ааяа г̇ажчад̇и;
д̇ан̃жасса ануг̇ам̣ ход̇и, чааяаава анабааяиний.
‘‘д̇асмаа гарзяяа галяаан̣ам̣, нижаяам̣ самбарааяигам̣;
бун̃н̃аани баралогасмим̣, бад̇идтаа хонд̇и баан̣ина’’нд̇и.
д̣̇уд̇ияо ваг̇г̇о.
д̇ассуд̣̇д̣̇аанам̣ –
ж̇адилаа бан̃жа рааж̇аано, д̣̇он̣абаагагурзна жа;
сан̇г̇аамзна д̣̇вз вуд̇д̇аани, маллигаа д̇хийд̇араа (б̣ахуусу) д̣̇вз аббамаад̣̇зна жа;
абуд̇д̇агзна д̣̇вз вуд̇д̇аа, ваг̇г̇о д̇зна бавужжад̇ийд̇и.
3. д̇ад̇ияаваг̇г̇о
1. буг̇г̇аласуд̇д̇ам̣
132. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣ . ат̇а ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисиннам̣ ко рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ бхаг̇аваа зд̇ад̣̇авожа – ‘‘жад̇д̇ааромз, махаарааж̇а, буг̇г̇алаа санд̇о сам̣виж̇ж̇амаанаа логасмим̣. гад̇амз жад̇д̇ааро? д̇амод̇амабарааяано, д̇амож̇од̇ибарааяано, ж̇од̇ид̇амабарааяано, ж̇од̇иж̇од̇ибарааяано’’.
‘‘гат̇ан̃жа, махаарааж̇а буг̇г̇ало д̇амод̇амабарааяано ход̇и? ид̇ха, махаарааж̇а, згажжо буг̇г̇ало нийжз гулз бажжааж̇аад̇о ход̇и, жан̣д̣аалагулз ваа взнагулз взн̣агулз (сий. сяаа. гам̣. бий.) ваа нзсаад̣̇агулз ваа рат̇агаарагулз ваа буггусагулз ваа д̣̇алид̣̇д̣̇з аббаннабаанабхож̇анз гасиравуд̇д̇игз , яад̇т̇а гасирзна гхаасажчаад̣̇о лаб̣бхад̇и. со жа ход̇и д̣̇уб̣б̣ан̣н̣о д̣̇уд̣̇д̣̇асиго огодимаго б̣авхааб̣аад̇хо б̣ахвааб̣аад̇хо (га.) гаан̣о ваа гун̣ий ваа кан̃ж̇о ваа багкахад̇о ваа, на лаабхий аннасса баанасса вад̇т̇асса яаанасса маалааг̇анд̇хавилзбанасса сзяяаавасат̇абад̣̇ийбзяяасса. со гааязна д̣̇ужжарид̇ам̣ жарад̇и, ваажааяа д̣̇ужжарид̇ам̣ жарад̇и, манасаа д̣̇ужжарид̇ам̣ жарад̇и. со гааязна д̣̇ужжарид̇ам̣ жарид̇ваа ваажааяа д̣̇ужжарид̇ам̣ жарид̇ваа манасаа д̣̇ужжарид̇ам̣ жарид̇ваа, гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа абааяам̣ д̣̇уг̇г̇ад̇им̣ винибаад̇ам̣ нираяам̣ убабаж̇ж̇ад̇и.
‘‘сзяяат̇ааби, махаарааж̇а , бурисо анд̇хагаараа ваа анд̇хагаарам̣ г̇ажчзяяа, д̇амаа ваа д̇амам̣ г̇ажчзяяа, лохид̇амалаа ваа лохид̇амалам̣ г̇ажчзяяа. д̇ат̇уубамаахам̣, махаарааж̇а, имам̣ буг̇г̇алам̣ вад̣̇аами. звам̣ ко, махаарааж̇а, буг̇г̇ало д̇амод̇амабарааяано ход̇и.
‘‘гат̇ан̃жа, махаарааж̇а, буг̇г̇ало д̇амож̇од̇ибарааяано ход̇и? ид̇ха, махаарааж̇а, згажжо буг̇г̇ало нийжз гулз бажжааж̇аад̇о ход̇и, жан̣д̣аалагулз ваа взнагулз ваа нзсаад̣̇агулз ваа рат̇агаарагулз ваа буггусагулз ваа д̣̇алид̣̇д̣̇з аббаннабаанабхож̇анз гасиравуд̇д̇игз, яад̇т̇а гасирзна гхаасажчаад̣̇о лаб̣бхад̇и. со жа ко ход̇и д̣̇уб̣б̣ан̣н̣о д̣̇уд̣̇д̣̇асиго огодимаго б̣авхааб̣аад̇хо, гаан̣о ваа гун̣ий ваа кан̃ж̇о ваа багкахад̇о ваа, на лаабхий аннасса баанасса вад̇т̇асса яаанасса маалааг̇анд̇хавилзбанасса сзяяаавасат̇абад̣̇ийбзяяасса. со гааязна сужарид̇ам̣ жарад̇и, ваажааяа сужарид̇ам̣ жарад̇и, манасаа сужарид̇ам̣ жарад̇и. со гааязна сужарид̇ам̣ жарид̇ваа ваажааяа сужарид̇ам̣ жарид̇ваа манасаа сужарид̇ам̣ жарид̇ваа, гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа суг̇ад̇им̣ саг̇г̇ам̣ логам̣ убабаж̇ж̇ад̇и.
‘‘сзяяат̇ааби, махаарааж̇а, бурисо бат̇авияаа ваа баллан̇гам̣ аарохзяяа, баллан̇гаа ваа ассабидтим̣ аарохзяяа, ассабидтияаа ваа хад̇т̇игканд̇хам̣ аарохзяяа, хад̇т̇игканд̇хаа ваа баасаад̣̇ам̣ аарохзяяа. д̇ат̇уубамаахам̣, махаарааж̇а, имам̣ буг̇г̇алам̣ вад̣̇аами. звам̣ ко, махаарааж̇а, буг̇г̇ало д̇амож̇од̇ибарааяано ход̇и.
‘‘гат̇ан̃жа, махаарааж̇а, буг̇г̇ало ж̇од̇ид̇амабарааяано ход̇и? ид̇ха , махаарааж̇а, згажжо буг̇г̇ало ужжз гулз бажжааж̇аад̇о ход̇и, кад̇д̇ияамахаасаалагулз ваа б̣раахман̣амахаасаалагулз ваа г̇ахабад̇имахаасаалагулз ваа, ад̣дхз махад̣̇д̇ханз махаабхог̇з бахууд̇аж̇аад̇аруубараж̇ад̇з бахууд̇авид̇д̇уубагаран̣з бахууд̇ад̇ханад̇хан̃н̃з. со жа ход̇и абхируубо д̣̇ассанийяо баасаад̣̇иго, барамааяа ван̣н̣абогкарад̇ааяа саманнааг̇ад̇о, лаабхий аннасса баанасса вад̇т̇асса яаанасса маалааг̇анд̇хавилзбанасса сзяяаавасат̇абад̣̇ийбзяяасса. со гааязна д̣̇ужжарид̇ам̣ жарад̇и, ваажааяа д̣̇ужжарид̇ам̣ жарад̇и, манасаа д̣̇ужжарид̇ам̣ жарад̇и. со гааязна д̣̇ужжарид̇ам̣ жарид̇ваа ваажааяа д̣̇ужжарид̇ам̣ жарид̇ваа манасаа д̣̇ужжарид̇ам̣ жарид̇ваа, гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа абааяам̣ д̣̇уг̇г̇ад̇им̣ винибаад̇ам̣ нираяам̣ убабаж̇ж̇ад̇и.
‘‘сзяяат̇ааби, махаарааж̇а, бурисо баасаад̣̇аа ваа хад̇т̇игканд̇хам̣ орохзяяа, хад̇т̇игканд̇хаа ваа ассабидтим̣ орохзяяа, ассабидтияаа ваа баллан̇гам̣ орохзяяа, баллан̇гаа ваа бат̇авим̣ орохзяяа, бат̇авияаа ваа анд̇хагаарам̣ бависзяяа. д̇ат̇уубамаахам̣, махаарааж̇а, имам̣ буг̇г̇алам̣ вад̣̇аами. звам̣ ко, махаарааж̇а, буг̇г̇ало ж̇од̇ид̇амабарааяано ход̇и.
‘‘гат̇ан̃жа, махаарааж̇а, буг̇г̇ало ж̇од̇иж̇од̇ибарааяано ход̇и? ид̇ха, махаарааж̇а, згажжо буг̇г̇ало ужжз гулз бажжааж̇аад̇о ход̇и, кад̇д̇ияамахаасаалагулз ваа б̣раахман̣амахаасаалагулз ваа г̇ахабад̇имахаасаалагулз ваа, ад̣дхз махад̣̇д̇ханз махаабхог̇з бахууд̇аж̇аад̇аруубараж̇ад̇з бахууд̇авид̇д̇уубагаран̣з бахууд̇ад̇ханад̇хан̃н̃з. со жа ход̇и абхируубо д̣̇ассанийяо баасаад̣̇иго, барамааяа ван̣н̣абогкарад̇ааяа саманнааг̇ад̇о , лаабхий аннасса баанасса вад̇т̇асса яаанасса маалааг̇анд̇хавилзбанасса сзяяаавасат̇абад̣̇ийбзяяасса. со гааязна сужарид̇ам̣ жарад̇и, ваажааяа сужарид̇ам̣ жарад̇и, манасаа сужарид̇ам̣ жарад̇и. со гааязна сужарид̇ам̣ жарид̇ваа ваажааяа сужарид̇ам̣ жарид̇ваа манасаа сужарид̇ам̣ жарид̇ваа, гааяасса бхзд̣̇аа барам̣ маран̣аа суг̇ад̇им̣ саг̇г̇ам̣ логам̣ убабаж̇ж̇ад̇и.
‘‘сзяяат̇ааби, махаарааж̇а, бурисо баллан̇гаа ваа баллан̇гам̣ сан̇гамзяяа, ассабидтияаа ваа ассабидтим̣ сан̇гамзяяа, хад̇т̇игканд̇хаа ваа хад̇т̇игканд̇хам̣ сан̇гамзяяа, баасаад̣̇аа ваа баасаад̣̇ам̣ сан̇гамзяяа. д̇ат̇уубамаахам̣, махаарааж̇а, имам̣ буг̇г̇алам̣ вад̣̇аами. звам̣ ко, махаарааж̇а, буг̇г̇ало ж̇од̇иж̇од̇ибарааяано ход̇и. имз ко, махаарааж̇а, жад̇д̇ааро буг̇г̇алаа санд̇о сам̣виж̇ж̇амаанаа логасми’’нд̇и. ид̣̇амавожа…бз…
‘‘д̣̇алид̣̇д̣̇о бурисо рааж̇а, ассад̣̇д̇хо ход̇и мажчарий;
гад̣̇арияо баабасан̇габбо, мижчаад̣̇идти анаад̣̇аро.
‘‘саман̣з б̣раахман̣з вааби, ан̃н̃з вааби ваниб̣б̣агз;
аггосад̇и барибхаасад̇и, над̇т̇иго ход̇и росаго.
‘‘д̣̇ад̣̇амаанам̣ ниваарзд̇и, яаажамаанаана бхож̇анам̣;
д̇аад̣̇исо бурисо рааж̇а, мийяамаано ж̇анаад̇хиба;
убзд̇и нираяам̣ гхорам̣, д̇амод̇амабарааяано.
‘‘д̣̇алид̣̇д̣̇о бурисо рааж̇а, сад̣̇д̇хо ход̇и амажчарий;
д̣̇ад̣̇аад̇и сздтасан̇габбо, аб̣яаг̇г̇аманасо наро.
‘‘саман̣з б̣раахман̣з вааби, ан̃н̃з вааби ваниб̣б̣агз;
удтааяа абхиваад̣̇зд̇и, самажарияааяа сигкад̇и.
‘‘д̣̇ад̣̇амаанам̣ на ваарзд̇и на ниваарзд̇и (сий.), яаажамаанаана бхож̇анам̣;
д̇аад̣̇исо бурисо рааж̇а, мийяамаано ж̇анаад̇хиба;
убзд̇и д̇ид̣̇ивам̣ таанам̣, д̇амож̇од̇ибарааяано.
‘‘ад̣дхо жз ад̣дхо вз (бий. га.) бурисо рааж̇а, ассад̣̇д̇хо ход̇и мажчарий;
гад̣̇арияо баабасан̇габбо, мижчаад̣̇идти анаад̣̇аро.
‘‘саман̣з б̣раахман̣з вааби, ан̃н̃з вааби ваниб̣б̣агз;
аггосад̇и барибхаасад̇и, над̇т̇иго ход̇и росаго.
‘‘д̣̇ад̣̇амаанам̣ ниваарзд̇и, яаажамаанаана бхож̇анам̣;
д̇аад̣̇исо бурисо рааж̇а, мийяамаано ж̇анаад̇хиба;
убзд̇и нираяам̣ гхорам̣, ж̇од̇ид̇амабарааяано.
‘‘ад̣дхо жз бурисо рааж̇а, сад̣̇д̇хо ход̇и амажчарий;
д̣̇ад̣̇аад̇и сздтасан̇габбо, аб̣яаг̇г̇аманасо наро.
‘‘саман̣з б̣раахман̣з вааби, ан̃н̃з вааби ваниб̣б̣агз;
удтааяа абхиваад̣̇зд̇и, самажарияааяа сигкад̇и.
‘‘д̣̇ад̣̇амаанам̣ на ваарзд̇и, яаажамаанаана бхож̇анам̣;
д̇аад̣̇исо бурисо рааж̇а, мийяамаано ж̇анаад̇хиба;
убзд̇и д̇ид̣̇ивам̣ таанам̣, ж̇од̇иж̇од̇ибарааяано’’д̇и.
2. аяяигаасуд̇д̇ам̣
133. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣ . згаманд̇ам̣ нисиннам̣ ко рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ бхаг̇аваа зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ханд̣̇а, гуд̇о ну д̇вам̣, махаарааж̇а, ааг̇ажчаси д̣̇иваад̣̇ивассаа’’д̇и?
‘‘аяяигаа мз, бханд̇з, гаалан̇гад̇аа ж̇ин̣н̣аа вуд̣дхаа махаллигаа ад̣̇д̇хаг̇ад̇аа ваяоануббад̇д̇аа вийсавассасад̇игаа ж̇аад̇ияаа. аяяигаа ко бана мз, бханд̇з, бияаа ход̇и манаабаа. хад̇т̇ирад̇анзна жзбаахам̣, бханд̇з, лабхзяяам̣ ‘маа мз аяяигаа гааламагаасий’д̇и, хад̇т̇ирад̇анамбаахам̣ д̣̇ад̣̇зяяам̣ – ‘маа мз аяяигаа гааламагаасий’д̇и. ассарад̇анзна жзбаахам̣, бханд̇з, лабхзяяам̣ ‘маа мз аяяигаа гааламагаасий’д̇и, ассарад̇анамбаахам̣ д̣̇ад̣̇зяяам̣ – ‘маа мз аяяигаа гааламагаасий’д̇и. г̇аамаварзна жзбаахам̣ бханд̇з, лабхзяяам̣ ‘маа мз аяяигаа гааламагаасий’д̇и, г̇аамаварамбаахам̣ д̣̇ад̣̇зяяам̣ – ‘маа мз аяяигаа гааламагаасий’д̇и. ж̇анабад̣̇абад̣̇зсзна ж̇анабад̣̇зна (сий. сяаа. бий.) жзбаахам̣, бханд̇з, лабхзяяам̣ ‘маа мз аяяигаа гааламагаасий’д̇и, ж̇анабад̣̇абад̣̇зсамбаахам̣ д̣̇ад̣̇зяяам̣ – ‘маа мз аяяигаа гааламагаасий’д̇и. ‘саб̣б̣з сад̇д̇аа, махаарааж̇а, маран̣ад̇хаммаа маран̣абарияосаанаа маран̣ам̣ анад̇ийд̇аа’д̇и. ‘ажчарияам̣, бханд̇з, аб̣бхуд̇ам̣, бханд̇з! яаавасубхаасид̇амид̣̇ам̣, бханд̇з, бхаг̇авад̇аа – саб̣б̣з сад̇д̇аа маран̣ад̇хаммаа маран̣абарияосаанаа маран̣ам̣ анад̇ийд̇аа’’’д̇и.
‘‘звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, звамзд̇ам̣, махаарааж̇а! саб̣б̣з сад̇д̇аа маран̣ад̇хаммаа маран̣абарияосаанаа маран̣ам̣ анад̇ийд̇аа. сзяяат̇ааби, махаарааж̇а, яаани гаанижи гумбхагаарабхааж̇анаани аамагаани жзва баггаани жа саб̣б̣аани д̇аани бхзд̣̇анад̇хаммаани бхзд̣̇анабарияосаанаани бхзд̣̇анам̣ анад̇ийд̇аани; звамзва ко, махаарааж̇а, саб̣б̣з сад̇д̇аа маран̣ад̇хаммаа маран̣абарияосаанаа маран̣ам̣ анад̇ийд̇аа’’д̇и. ид̣̇амавожа…бз…
‘‘саб̣б̣з сад̇д̇аа мариссанд̇и, маран̣анд̇ан̃хи ж̇ийвид̇ам̣;
яат̇аагаммам̣ г̇амиссанд̇и, бун̃н̃абаабапалуубаг̇аа;
нираяам̣ баабагамманд̇аа, бун̃н̃агаммаа жа суг̇г̇ад̇им̣.
‘‘д̇асмаа гарзяяа галяаан̣ам̣, нижаяам̣ самбарааяигам̣;
бун̃н̃аани баралогасмим̣, бад̇идтаа хонд̇и баан̣ина’’нд̇и.
3. логасуд̇д̇ам̣
134. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣ . згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘гад̇и ну ко, бханд̇з, логасса д̇хаммаа уббаж̇ж̇амаанаа уббаж̇ж̇анд̇и ахид̇ааяа д̣̇угкааяа апаасувихаарааяаа’’д̇и? ‘‘д̇аяо ко, махаарааж̇а, логасса д̇хаммаа уббаж̇ж̇амаанаа уббаж̇ж̇анд̇и ахид̇ааяа д̣̇угкааяа апаасувихаарааяа. гад̇амз д̇аяо? лобхо ко, махаарааж̇а, логасса д̇хаммо, уббаж̇ж̇амаано уббаж̇ж̇ад̇и ахид̇ааяа д̣̇угкааяа апаасувихаарааяа. д̣̇осо ко, махаарааж̇а, логасса д̇хаммо, уббаж̇ж̇амаано уббаж̇ж̇ад̇и ахид̇ааяа д̣̇угкааяа апаасувихаарааяа. мохо ко, махаарааж̇а, логасса д̇хаммо, уббаж̇ж̇амаано уббаж̇ж̇ад̇и ахид̇ааяа д̣̇угкааяа апаасувихаарааяа. имз ко, махаарааж̇а, д̇аяо логасса д̇хаммаа уббаж̇ж̇амаанаа уббаж̇ж̇анд̇и ахид̇ааяа д̣̇угкааяа апаасувихаарааяаа’’д̇и. ид̣̇амавожа…бз…
‘‘лобхо д̣̇осо жа мохо жа, бурисам̣ баабажзд̇асам̣;
хим̣санд̇и ад̇д̇асамбхууд̇аа, д̇ажасаарам̣ва сампала’’нд̇и.
4. иссад̇д̇асуд̇д̇ам̣
135. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣. згаманд̇ам̣ нисинно ко рааж̇аа басзнад̣̇и госало бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘гад̇т̇а ну ко, бханд̇з, д̣̇аанам̣ д̣̇аад̇аб̣б̣а’’нд̇и? ‘‘яад̇т̇а ко, махаарааж̇а, жид̇д̇ам̣ басийд̣̇ад̇ий’’д̇и. ‘‘гад̇т̇а бана, бханд̇з, д̣̇иннам̣ махабпала’’нд̇и? ‘‘ан̃н̃ам̣ ко зд̇ам̣, махаарааж̇а, гад̇т̇а д̣̇аанам̣ д̣̇аад̇аб̣б̣ам̣, ан̃н̃ам̣ банзд̇ам̣ гад̇т̇а д̣̇иннам̣ махабпаланд̇и? сийлавад̇о ко, махаарааж̇а, д̣̇иннам̣ махабпалам̣, но д̇ат̇аа д̣̇уссийлз. д̇зна хи, махаарааж̇а, д̇ан̃н̃звзд̇т̇а бадибужчиссаами. яат̇аа, д̇з камзяяа, д̇ат̇аа нам̣ б̣яаагарзяяааси. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇ха д̇яасса яуд̣̇д̇хам̣ бажжубадтид̇ам̣ сан̇г̇аамо самубаб̣яуул̣хо самуубаб̣б̣уул̣хо (сий.), самубаб̣б̣ул̣хо (бий.). ат̇а ааг̇ажчзяяа кад̇д̇ияагумааро асигкид̇о агад̇ахад̇т̇о агад̇аяог̇г̇о агад̇уубаасано бхийру чамбхий уд̇раасий балааяий. бхарзяяааси д̇ам̣ бурисам̣, ад̇т̇о жа д̇з д̇аад̣̇исзна бурисзнаа’’д̇и? ‘‘наахам̣, бханд̇з, бхарзяяам̣ д̇ам̣ бурисам̣, на жа мз ад̇т̇о д̇аад̣̇исзна бурисзнаа’’д̇и. ‘‘ат̇а ааг̇ажчзяяа б̣раахман̣агумааро асигкид̇о…бз… ат̇а ааг̇ажчзяяа взссагумааро асигкид̇о…бз… ат̇а ааг̇ажчзяяа суд̣̇д̣̇агумааро асигкид̇о…бз… на жа мз ад̇т̇о д̇аад̣̇исзна бурисзнаа’’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇ха д̇яасса яуд̣̇д̇хам̣ бажжубадтид̇ам̣ сан̇г̇аамо самубаб̣яуул̣хо. ат̇а ааг̇ажчзяяа кад̇д̇ияагумааро сусигкид̇о гад̇ахад̇т̇о гад̇аяог̇г̇о гад̇уубаасано абхийру ажчамбхий ануд̇раасий абалааяий. бхарзяяааси д̇ам̣ бурисам̣, ад̇т̇о жа д̇з д̇аад̣̇исзна бурисзнаа’’д̇и? ‘‘бхарзяяаахам̣, бханд̇з , д̇ам̣ бурисам̣, ад̇т̇о жа мз д̇аад̣̇исзна бурисзнаа’’д̇и. ‘‘ат̇а ааг̇ажчзяяа б̣раахман̣агумааро…бз… ат̇а ааг̇ажчзяяа взссагумааро…бз… ат̇а ааг̇ажчзяяа суд̣̇д̣̇агумааро сусигкид̇о гад̇ахад̇т̇о гад̇аяог̇г̇о гад̇уубаасано абхийру ажчамбхий ануд̇раасий абалааяий. бхарзяяааси д̇ам̣ бурисам̣, ад̇т̇о жа д̇з д̇аад̣̇исзна бурисзнаа’’д̇и? ‘‘бхарзяяаахам̣, бханд̇з, д̇ам̣ бурисам̣, ад̇т̇о жа мз д̇аад̣̇исзна бурисзнаа’’д̇и.
‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яасмаа гасмаа жзби яасмаа жзби (сий. сяаа. гам̣. га.) гулаа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о ход̇и, со жа ход̇и бан̃жан̇г̇авиббахийно бан̃жан̇г̇асаманнааг̇ад̇о, д̇асмим̣ д̣̇иннам̣ махабпалам̣ ход̇и. гад̇амаани бан̃жан̇г̇аани бахийнаани хонд̇и? гаамажчанд̣̇о бахийно ход̇и, б̣яаабаад̣̇о бахийно ход̇и, т̇инамид̣̇д̇хам̣ бахийнам̣ ход̇и, уд̣̇д̇хажжагуггужжам̣ бахийнам̣ ход̇и, вижигижчаа бахийнаа ход̇и. имаани бан̃жан̇г̇аани бахийнаани хонд̇и. гад̇амзхи бан̃жахан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇о ход̇и? асзгкзна сийлагканд̇хзна саманнааг̇ад̇о ход̇и, асзгкзна самаад̇хигканд̇хзна саманнааг̇ад̇о ход̇и, асзгкзна бан̃н̃аагканд̇хзна саманнааг̇ад̇о ход̇и, асзгкзна вимуд̇д̇игканд̇хзна саманнааг̇ад̇о ход̇и, асзгкзна вимуд̇д̇ин̃аан̣ад̣̇ассанагканд̇хзна саманнааг̇ад̇о ход̇и. имзхи бан̃жахан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇о ход̇и. ид̇и бан̃жан̇г̇авиббахийнз бан̃жан̇г̇асаманнааг̇ад̇з д̣̇иннам̣ махабпала’’нд̇и. ид̣̇амавожа бхаг̇аваа…бз… сад̇т̇аа –
‘‘иссад̇д̇ам̣ иссад̇т̇ам̣ (сий. сяаа. гам̣.) б̣алавийрияан̃жа б̣алавирияан̃жа (сий. сяаа. гам̣. бий.), яасмим̣ виж̇ж̇зт̇а маан̣авз;
д̇ам̣ яуд̣̇д̇хад̇т̇о бхарз рааж̇аа, наасуурам̣ ж̇аад̇ибажжаяаа.
‘‘д̇ат̇зва канд̇исоражжам̣, д̇хаммаа яасмим̣ бад̇идтид̇аа;
арияавуд̇д̇им̣ мзд̇хаавим̣, хийнаж̇ажжамби бууж̇аяз.
‘‘гаараяз ассамз раммз, ваасаязд̇т̇а б̣ахуссуд̇з;
бабан̃жа виванз гаяираа, д̣̇уг̇г̇з сан̇гаманаани жа.
‘‘аннам̣ баанам̣ каад̣̇анийяам̣, вад̇т̇асзнаасанаани жа;
д̣̇ад̣̇зяяа уж̇убхууд̇зсу, виббасаннзна жзд̇асаа.
‘‘яат̇аа хи мзгхо т̇анаяам̣, виж̇ж̇умаалий сад̇аггагу;
т̇алам̣ ниннан̃жа буурзд̇и, абхивассам̣ васунд̇харам̣.
‘‘д̇ат̇зва сад̣̇д̇хо суд̇аваа, абхисан̇кажжа бхож̇анам̣;
ваниб̣б̣агз д̇аббаяад̇и, аннабаанзна бан̣д̣ид̇о.
‘‘аамод̣̇амаано багирзд̇и, д̣̇зт̇а д̣̇зт̇аад̇и бхаасад̇и;
д̇ам̣ хисса г̇аж̇ж̇ид̇ам̣ ход̇и, д̣̇звассзва бавассад̇о;
саа бун̃н̃ад̇хаараа вибулаа, д̣̇аад̇аарам̣ абхивассад̇ий’’д̇и.
5. баб̣б̣ад̇уубамасуд̇д̇ам̣
136. саавад̇т̇инид̣̇аанам̣ . згаманд̇ам̣ нисиннам̣ ко рааж̇аанам̣ басзнад̣̇им̣ госалам̣ бхаг̇аваа зд̇ад̣̇авожа – ‘‘ханд̣̇а, гуд̇о ну д̇вам̣, махаарааж̇а, ааг̇ажчаси д̣̇иваа д̣̇ивассаа’’д̇и? ‘‘яаани д̇аани, бханд̇з, ран̃н̃ам̣ кад̇д̇ияаанам̣ муд̣̇д̇хаавасид̇д̇аанам̣ иссарияамад̣̇амад̇д̇аанам̣ гаамаг̇зд̇хабарияудтид̇аанам̣ ж̇анабад̣̇ад̇т̇ааварияаббад̇д̇аанам̣ маханд̇ам̣ бат̇авиман̣д̣алам̣ абхивиж̇ияа аж̇жхаавасанд̇аанам̣ рааж̇агаран̣ийяаани бхаванд̇и, д̇зсу кваахам̣, зд̇арахи уссуггамаабанно’’д̇и.
‘‘д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇ха д̇з бурисо ааг̇ажчзяяа бурад̇т̇имааяа д̣̇исааяа сад̣̇д̇хааяиго бажжаяиго. со д̇ам̣ убасан̇гамид̇ваа звам̣ вад̣̇зяяа – ‘яаг̇гхз, махаарааж̇а, ж̇аанзяяааси, ахам̣ ааг̇ажчаами бурад̇т̇имааяа д̣̇исааяа. д̇ад̇т̇ад̣̇д̣̇асам̣ маханд̇ам̣ баб̣б̣ад̇ам̣ аб̣бхасамам̣ саб̣б̣з баан̣з ниббот̇знд̇о ааг̇ажчад̇и. яам̣ д̇з, махаарааж̇а, гаран̣ийяам̣, д̇ам̣ гарохий’д̇и. ат̇а д̣̇уд̇ияо бурисо ааг̇ажчзяяа бажчимааяа д̣̇исааяа…бз… ат̇а д̇ад̇ияо бурисо ааг̇ажчзяяа уд̇д̇арааяа д̣̇исааяа…бз… ат̇а жад̇уд̇т̇о бурисо ааг̇ажчзяяа д̣̇агкин̣ааяа д̣̇исааяа сад̣̇д̇хааяиго бажжаяиго. со д̇ам̣ убасан̇гамид̇ваа звам̣ вад̣̇зяяа – ‘яаг̇гхз махаарааж̇а, ж̇аанзяяааси, ахам̣ ааг̇ажчаами д̣̇агкин̣ааяа д̣̇исааяа. д̇ад̇т̇ад̣̇д̣̇асам̣ маханд̇ам̣ баб̣б̣ад̇ам̣ аб̣бхасамам̣ саб̣б̣з баан̣з ниббот̇знд̇о ааг̇ажчад̇и. яам̣ д̇з, махаарааж̇а, гаран̣ийяам̣ д̇ам̣ гарохий’д̇и. зваруубз д̇з, махаарааж̇а, махад̇и махаб̣бхаяз самуббаннз д̣̇аарун̣з мануссагкаяз мануссагааяз (га.) д̣̇уллабхз мануссад̇д̇з гимасса гаран̣ийяа’’нд̇и?
‘‘зваруубз мз, бханд̇з, махад̇и махаб̣бхаяз самуббаннз д̣̇аарун̣з мануссагкаяз д̣̇уллабхз мануссад̇д̇з гимасса гаран̣ийяам̣ ан̃н̃ад̇ра д̇хаммажарияааяа ан̃н̃ад̇ра самажарияааяа ан̃н̃ад̇ра гусалагирияааяа ан̃н̃ад̇ра бун̃н̃агирияааяаа’’д̇и?
‘‘аарожзми ко д̇з, махаарааж̇а, бадивзд̣̇зми ко д̇з, махаарааж̇а, ад̇хивад̇д̇ад̇и ко д̇ам̣, махаарааж̇а, ж̇араамаран̣ам̣. ад̇хивад̇д̇амаанз жз д̇з, махаарааж̇а, ж̇араамаран̣з гимасса гаран̣ийяа’’нд̇и? ‘‘ад̇хивад̇д̇амаанз жа мз, бханд̇з, ж̇араамаран̣з гимасса гаран̣ийяам̣ ан̃н̃ад̇ра д̇хаммажарияааяа самажарияааяа гусалагирияааяа бун̃н̃агирияааяа? яаани д̇аани, бханд̇з, ран̃н̃ам̣ кад̇д̇ияаанам̣ муд̣̇д̇хаавасид̇д̇аанам̣ иссарияамад̣̇амад̇д̇аанам̣ гаамаг̇зд̇хабарияудтид̇аанам̣ ж̇анабад̣̇ад̇т̇ааварияаббад̇д̇аанам̣ маханд̇ам̣ бат̇авиман̣д̣алам̣ абхивиж̇ияа аж̇жхаавасанд̇аанам̣ хад̇т̇ияуд̣̇д̇хаани бхаванд̇и; д̇зсамби, бханд̇з, хад̇т̇ияуд̣̇д̇хаанам̣ над̇т̇и г̇ад̇и над̇т̇и висаяо ад̇хивад̇д̇амаанз ж̇араамаран̣з. яааниби д̇аани, бханд̇з, ран̃н̃ам̣ кад̇д̇ияаанам̣ муд̣̇д̇хаавасид̇д̇аанам̣…бз… аж̇жхаавасанд̇аанам̣ ассаяуд̣̇д̇хаани бхаванд̇и…бз… рат̇аяуд̣̇д̇хаани бхаванд̇и …бз… бад̇д̇ияуд̣̇д̇хаани бхаванд̇и; д̇зсамби , бханд̇з, бад̇д̇ияуд̣̇д̇хаанам̣ над̇т̇и г̇ад̇и над̇т̇и висаяо ад̇хивад̇д̇амаанз ж̇араамаран̣з. санд̇и ко бана, бханд̇з, имасмим̣ рааж̇агулз манд̇ино махаамад̇д̇аа, яз бахонд̇и язсам̣ хонд̇и (га.) ааг̇ад̇з бажжад̇т̇игз манд̇зхи бхзд̣̇аяид̇ум̣. д̇зсамби, бханд̇з, манд̇аяуд̣̇д̇хаанам̣ над̇т̇и г̇ад̇и над̇т̇и висаяо ад̇хивад̇д̇амаанз ж̇араамаран̣з. сам̣виж̇ж̇ад̇и ко бана, бханд̇з, имасмим̣ рааж̇агулз бахууд̇ам̣ хиран̃н̃асуван̣н̣ам̣ бхуумиг̇ад̇ан̃жзва взхаасадтан̃жа, язна маяам̣ бахома ааг̇ад̇з бажжад̇т̇игз д̇ханзна убалаабзд̇ум̣. д̇зсамби, бханд̇з, д̇ханаяуд̣̇д̇хаанам̣ над̇т̇и г̇ад̇и над̇т̇и висаяо ад̇хивад̇д̇амаанз ж̇араамаран̣з. ад̇хивад̇д̇амаанз жа мз, бханд̇з, ж̇араамаран̣з гимасса гаран̣ийяам̣ ан̃н̃ад̇ра д̇хаммажарияааяа самажарияааяа гусалагирияааяа бун̃н̃агирияааяаа’’д̇и?
‘‘звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, звамзд̇ам̣, махаарааж̇а! ад̇хивад̇д̇амаанз ж̇араамаран̣з гимасса гаран̣ийяам̣ ан̃н̃ад̇ра д̇хаммажарияааяа самажарияааяа гусалагирияааяа бун̃н̃агирияааяаа’’д̇и? ид̣̇амавожа бхаг̇аваа…бз… сад̇т̇аа –
‘‘яат̇ааби сзлаа вибулаа, набхам̣ аахажжа баб̣б̣ад̇аа;
саманд̇аанубарияааязяяум̣, ниббот̇знд̇о жад̇уд̣̇д̣̇исаа.
‘‘звам̣ ж̇араа жа мажжу жа, ад̇хивад̇д̇анд̇и баан̣инз баан̣ино (сий. сяаа. гам̣. бий.);
кад̇д̇ияз б̣раахман̣з взссз, суд̣̇д̣̇з жан̣д̣аалабуггусз;
на гин̃жи на ган̃жи (?) бариваж̇ж̇зд̇и, саб̣б̣амзваабхимад̣̇д̣̇ад̇и.
‘‘на д̇ад̇т̇а хад̇т̇ийнам̣ бхууми, на рат̇аанам̣ на бад̇д̇ияаа;
на жааби манд̇аяуд̣̇д̇хзна, саггаа ж̇зд̇ум̣ д̇ханзна ваа.
‘‘д̇асмаа хи бан̣д̣ид̇о босо, самбассам̣ ад̇т̇амад̇д̇ано;
б̣уд̣̇д̇хз д̇хаммз жа сан̇гхз жа, д̇хийро сад̣̇д̇хам̣ нивзсаяз.
‘‘яо д̇хаммам̣ жари д̇хаммажаарий (сий. сяаа. гам̣. бий.) гааязна, ваажааяа уд̣̇а жзд̇асаа;
ид̇хзва нам̣ басам̣санд̇и, бзжжа саг̇г̇з бамод̣̇ад̇ий’’д̇и.
д̇ад̇ияо ваг̇г̇о.
д̇ассуд̣̇д̣̇аанам̣ –
буг̇г̇ало аяяигаа лого, иссад̇д̇ам̣ иссад̇т̇ам̣ (сий. сяаа. гам̣.) баб̣б̣ад̇уубамаа;
д̣̇зсид̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хасздтзна, имам̣ госалабан̃жаганд̇и.
госаласам̣яуд̇д̇ам̣ самад̇д̇ам̣.