6. ажчараасан̇гхаад̇аваг̇г̇аван̣н̣анаа
51. чадтасса ассуд̇аваад̇и зд̇т̇а ‘‘саад̇ху бан̃н̃аан̣аваа наро’’д̇иаад̣̇ийсу (ж̇аа. 2.18.101) ад̇т̇ид̇аамад̇д̇асса б̣од̇хаго ваа-сад̣̇д̣̇о. ‘‘сийлаваа ход̇и галяаан̣ад̇хаммо’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 3.381) басам̣саависидтааяа ад̇т̇ид̇ааяа. ‘‘бан̃н̃аваа ход̇и ассуд̇аваа.
аяан̃хи агааро ‘‘ахзд̇угаа д̇хаммаа (д̇ха. са. 2 д̣̇угамаад̇игаа), абхигкуго ааваасо’’д̇иаад̣̇ийсу (баажи. 1047) д̇ам̣самааяог̇анивад̇д̇ияам̣ д̣̇идто. ‘‘аббажжаяаа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 7 д̣̇угамаад̇игаа) д̇ам̣самб̣анд̇хибхааванивад̇д̇ияам̣. бажжаяуббаннан̃хи бажжаяасамб̣анд̇хийд̇и абажжаяуббаннад̇д̇аа ад̇ам̣самб̣анд̇хид̇аа зд̇т̇а ж̇од̇ид̇аа. ‘‘анид̣̇ассанаа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 9 д̣̇угамаад̇игаа) д̇ам̣сабхааванивад̇д̇ияам̣. нид̣̇ассанан̃хи зд̇т̇а д̣̇адтаб̣б̣ад̇аа. ат̇а ваа бассад̇ийд̇и нид̣̇ассанам̣, жагкувин̃н̃аан̣ам̣. д̇аг̇г̇ахзд̇аб̣б̣ад̇аанивад̇д̇ияам̣, д̇ат̇аа ‘‘анаасаваа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 15 д̣̇угамаад̇игаа). ‘‘аббадигхаа д̇хаммаа (д̇ха. са. 10 д̣̇угамаад̇игаа) анаарамман̣аа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 55 д̣̇угамаад̇игаа) д̇ам̣гижжанивад̇д̇ияам̣. ‘‘аруубино д̇хаммаа ажзд̇асигаад̇хаммаа’’д̇и д̇ам̣сабхааванивад̇д̇ияам̣. д̇ад̣̇ан̃н̃ад̇аа хи ид̇ха багаасид̇аа. ‘‘амануссо’’д̇и д̇аб̣бхаавамад̇д̇анивад̇д̇ияам̣. мануссад̇д̇амад̇д̇ам̣ над̇т̇и, ан̃н̃ам̣ д̇ам̣сад̣̇исанд̇и. сад̣̇исад̇аа хи зд̇т̇а суужид̇аа. ‘‘ассаман̣о саман̣абадин̃н̃о аб̣рахмажаарий б̣рахмажаарибадин̃н̃о’’д̇и (а. ни. 3.13) жа д̇ам̣самбхааванийяаг̇ун̣анивад̇д̇ияам̣. г̇арахаа хи ид̇ха н̃ааяад̇и. ‘‘гажжи бход̇о анаамаяам̣ (ж̇аа. 1.15.146; 2.20.129) ануд̣̇араа ган̃н̃аа’’д̇и жа д̇ад̣̇анаббабхааванивад̇д̇ияам̣. ‘‘ануббаннаа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 17 д̇игамаад̇игаа) д̇ам̣сад̣̇исабхааванивад̇д̇ияам̣. ад̇ийд̇аанан̃хи уббаннабуб̣б̣ад̇д̇аа уббаад̣̇ид̇хаммаанан̃жа бажжаязгад̣̇зсасид̣̇д̇хияаа аарад̣̇д̇хуббаад̣̇абхаавад̇о гаалавинимуд̇д̇асса жа виж̇ж̇амаанад̇д̇аа уббаннаанугуулад̇аа, баг̇зва бажжуббаннаананд̇и д̇аб̣б̣ид̇хурад̇аа хзд̇т̇а вин̃н̃ааяад̇и. ‘‘асзгкаа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 11 д̇игамаад̇игаа) д̇ад̣̇абарияосаананивад̇д̇ияам̣. д̇аннидтаанан̃хзд̇т̇а багаасид̇анд̇и звам̣ анзгзсам̣ ‘‘ааг̇амаад̇хиг̇амаабхааваа н̃зяяо ассуд̇аваа ид̇ий’’д̇и.
ид̣̇аани ‘‘яо хий’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а яасмаа канд̇хад̇хаад̇аад̣̇игосаллзнаби убаггилзсаубаггилидтаанам̣ ж̇аананахзд̇убхууд̇ам̣ б̣аахусажжам̣ ход̇и. яат̇ааха – ‘‘гид̇д̇аавад̇аа ну ко, бханд̇з, б̣ахуссуд̇о ход̇и? яад̇о ко, бхигку, канд̇хагусало ход̇и. д̇хаад̇у…бз… ааяад̇ана…бз… бадижжасамуббаад̣̇агусало ход̇и. зд̇д̇аавад̇аа ко, бхигку, б̣ахуссуд̇о ход̇ий’’д̇и. д̇асмаа ‘‘яасса жа канд̇хад̇хаад̇уааяад̇анабажжаяаагаарасад̇ибадтаанаад̣̇ийсуу’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а ваажуг̇г̇ад̇агаран̣ам̣ уг̇г̇ахо. ад̇т̇абарибужчанам̣ бурибужчаа. гусалзхи саха жод̣̇анаабарихаран̣авасзна винижчаяагаран̣ам̣ винижчаяо. аажарияз бана баяирубаасид̇ваа ад̇т̇ад̇хаммаанам̣ ааг̇аманам̣ суд̇амаяан̃аан̣авасзна аваб̣уж̇жханам̣ ааг̇амо. маг̇г̇апаланиб̣б̣аанаанам̣ сажчигирияаа ад̇хиг̇амо.
б̣ахуунам̣ наанаббагаараанам̣ саггааяад̣̇идтаад̣̇ийнам̣ авихад̇ад̇д̇аа д̇аа ж̇анзнд̇и, д̇аахи ваа ж̇анид̇аад̇и бут̇уж̇ж̇анаа. авигхаад̇амзва ваа ж̇ана-сад̣̇д̣̇о вад̣̇ад̇и. бут̇у сад̇т̇аараанам̣ мукуллогигаад̇и зд̇т̇а бут̇уу ж̇анаа сад̇т̇убадин̃н̃аа зд̇зсанд̇и бут̇уж̇ж̇анаа. саб̣б̣аг̇ад̇ийхи авудтид̇аад̇и зд̇т̇а ж̇анзд̇аб̣б̣аа, ж̇ааяанд̇и ваа зд̇т̇а сад̇д̇аад̇и ж̇анаа, г̇ад̇ияо, д̇аа бут̇уу зд̇зсанд̇и бут̇уж̇ж̇анаа. ид̇о барз ж̇ааяанд̇и зд̇зхийд̇и ж̇анаа, абхисан̇каараад̣̇аяо, д̇з зд̇зсам̣ бут̇уу виж̇ж̇анд̇ийд̇и бут̇уж̇ж̇анаа. абхисан̇каараад̣̇иад̇т̇о зва ваа ж̇ана-сад̣̇д̣̇о д̣̇адтаб̣б̣о. огхаа гаамогхаад̣̇аяо. рааг̇аг̇г̇иаад̣̇аяо санд̇аабаа. д̇з зва саб̣б̣зби ваа гилзсаа барил̣аахаа. бут̇у бан̃жасу гаамаг̇ун̣зсу рад̇д̇аад̇и зд̇т̇а ж̇ааяад̇ийд̇и ж̇ано, рааг̇о г̇зд̇ход̇и звамаад̣̇иго, бут̇у ж̇ано зд̇зсанд̇и бут̇уж̇ж̇анаа. бут̇уусу ж̇анаа ж̇аад̇аа рад̇д̇аад̇и звам̣ рааг̇аад̣̇иад̇т̇о зва ваа ж̇ана-сад̣̇д̣̇о д̣̇адтаб̣б̣о.
рад̇д̇аад̇и вад̇т̇ам̣ вияа ран̇г̇аж̇аад̇зна жид̇д̇асса вибарин̣аамагарзна чанд̣̇арааг̇зна рад̇д̇аа саарад̇д̇аа. г̇ид̣̇д̇хаад̇и абхиган̇канасабхаавзна абхиг̇иж̇жханзна г̇ид̣̇д̇хаа г̇зд̇хам̣ аабаннаа. г̇ад̇хид̇аад̇и г̇ант̇ид̇аа вияа д̣̇умможанийяабхаавзна д̇ад̇т̇а бадиб̣ад̣̇д̇хаа. мужчид̇аад̇и гилзсавасзна висан̃н̃ибхууд̇аа вияа анан̃н̃агижжаа мохамаабаннаа. аж̇жхобаннаад̇и анан̃н̃асаад̇хааран̣з вияа гад̇ваа г̇илид̇ваа баринидтаабзд̇ваа тид̇аа. лаг̇г̇аад̇и ван̇гаган̣дагз вияа аасад̇д̇аа, махаабалибз яаава наасигаг̇г̇аа балибаннабурисо вияа уд̣̇д̇харид̇ум̣ асаггун̣зяяабхаавзна нимуг̇г̇аа лаг̇г̇ид̇аад̇и маггадаалзбз аалаг̇г̇абхаавзна балиб̣уд̣̇д̇хаад̇и самб̣ад̣̇д̇хаа, убад̣̇д̣̇уд̇аа ваа. аавуд̇аад̇и ааварид̇аа. нивуд̇аад̇и ниваарид̇аа. овуд̇аад̇и балиг̇ун̣тид̇аа, барияонад̣̇д̇хаа ваа. бихид̇аад̇и бид̣̇ахид̇аа. бадижчаннаад̇и чаад̣̇ид̇аа. бадигуж̇ж̇ид̇аад̇и хздтаамукаж̇аад̇аа.
‘‘ассуд̇аваа’’д̇и зд̇зна авиж̇ж̇анд̇хад̇аа вуд̇д̇аад̇и ааха – ‘‘анд̇хабут̇уж̇ж̇ано вуд̇д̇о’’д̇и. жид̇д̇адтид̇и жид̇д̇абариг̇г̇ахо над̇т̇ийд̇и яааяа бадибад̇д̇ияаа жид̇д̇асса убаггилзсам̣ д̇ад̇о виббамуд̇д̇ин̃жа яат̇аасабхаавад̇о ж̇аанзяяа, саа жид̇д̇абхааванаа жид̇д̇адтид̇и. згаарамман̣з судту самаад̇хаанавасзна авадтид̇им̣ баад̣̇агам̣ гад̇ваа бавад̇д̇ид̇аа самбаяуд̇д̇ад̇хаммзхи ниссаяаарамман̣зхи жа сад̣̇д̇хим̣ жид̇д̇асса бариг̇г̇ахасан̃н̃ид̇аа вибассанаабхааванааби над̇т̇и, яааяа вуд̇д̇амад̇т̇ам̣ яат̇аасабхаавад̇о ж̇аанзяяа.
52. д̣̇уд̇ияз суд̇аваад̇и бад̣̇асса ад̇т̇о ананд̇арасуд̇д̇з вуд̇д̇оязва. арияасаавагод̇и зд̇т̇а жад̇уггам̣ самбхавад̇ийд̇и д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ – ‘‘ад̇т̇и арияо’’д̇иаад̣̇и аарад̣̇д̇хам̣. бажжзгам̣ сажжаани б̣уд̣̇д̇хаванд̇од̇и бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаа. нану саб̣б̣зби арияаа бажжзгамзва сажжаани бадивиж̇жханд̇и д̇хаммасса бажжад̇д̇авзд̣̇анийяабхаавад̇о? наяид̣̇амийд̣̇исам̣ бадивзд̇хам̣ санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣. яат̇аа бана саавагаа ан̃н̃зсам̣ ниссаязна сажжаани бадивиж̇жханд̇и барад̇огхосзна винаа д̇зсам̣ д̣̇ассанамаг̇г̇асса ануббаж̇ж̇анад̇о. яат̇аа жа саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа ан̃н̃зсам̣ ниссаяабхаавзна сажжаани абхисамб̣уж̇жханд̇и, на звамзд̇з, зд̇з бана абаранзяяаа худ̇ваа абаранааяагабхаавзна сажжаани бадивиж̇жханд̇и. д̇зна вуд̇д̇ам̣ – ‘‘бажжзгам̣ сажжаани б̣уд̣̇д̇хаванд̇од̇и бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаа’’д̇и.
ад̇т̇и сааваго на арияод̇и зд̇т̇а бот̇уж̇ж̇анигааяа сад̣̇д̇хааяа рад̇анад̇д̇аяз абхиббасанно сад̣̇д̇хоби г̇ахид̇о зва. г̇ихий анааг̇ад̇апалод̇и ид̣̇ам̣ бана нид̣̇ассанамад̇д̇ам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣. яат̇аавуд̇д̇абуг̇г̇ало хи саран̣аг̇аманад̇о бадтааяа сод̇аабад̇д̇ипаласажчигирияааяа бадибанноижжзва вад̇д̇аб̣б̣ад̇ам̣ лабхад̇и. свааяамад̇т̇о д̣̇агкин̣аависуд̣̇д̇хисуд̇д̇зна (ма. ни. 3.376 аад̣̇аяо) д̣̇ийбзд̇аб̣б̣о. суд̇аваад̇и зд̇т̇а вуд̇д̇аад̇т̇о наама ад̇д̇ахид̇абарахид̇аббадибад̇д̇и, д̇асса васзна суд̇асамбанно. яам̣ санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣ – ‘‘со жа ход̇и суд̇зна убабанно, аббамби арияасаавагод̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣од̇и арияасса бхаг̇авад̇о д̇хаммассаванагижжз яуд̇д̇аббаяуд̇д̇абхаавад̇о вуд̇д̇ам̣. убаггилзсзхи виббамуд̇д̇и анубаггилидтад̇аа, д̇ассаа яат̇аасабхааваж̇аананам̣ д̣̇ал̣хад̇арааяа зва жид̇д̇абхааванааяа сад̇и ход̇и, на ан̃н̃ат̇аад̇и ‘‘б̣алававибассанаа гат̇ид̇аа’’д̇и вуд̇д̇ам̣.
53. д̇ад̇ияз аг̇г̇игканд̇хобамасуд̇д̇анд̇аадтуббад̇д̇ияанд̇и аг̇г̇игканд̇хобамасуд̇д̇з (а. ни. 7.72) д̣̇зсанааадтуббад̇д̇ияам̣ авиж̇ахид̇амзва ход̇и саб̣б̣агаалам̣ суббад̇идтид̇асад̇исамбаж̇ан̃н̃ад̇д̇аа. яасмаа б̣уд̣̇д̇хаанам̣ руубагааяо б̣аахираб̣бханд̇арзхи малзхи анубаггилидто суд̇ход̇аж̇аад̇иман̣исад̣̇исо, д̇асмаа вуд̇д̇ам̣ – ‘‘убадтаагаануг̇г̇ахад̇т̇ам̣ сарийрапаасугад̇т̇ан̃жаа’’д̇и. вийд̇инаамзд̇ваад̇и паласамаабад̇д̇ийхи вийд̇инаамзд̇ваа. гаалабарижчзд̣̇авасзна вивид̇д̇аасанз вийд̇инааманам̣ вивзганиннад̇ааяа жзва барзсам̣ д̣̇идтаануг̇ад̇иаабаж̇ж̇анад̇т̇ан̃жа. ниваасзд̇ваад̇и вихаараниваасанабаривад̇д̇анавасзна ниваасзд̇ваа. гад̣̇аажи згагасса, гад̣̇аажи бхигкусан̇гхабаривуд̇асса, гад̣̇аажи багад̇ияаа, гад̣̇аажи баадихаариязхи вад̇д̇амаанзхи жа г̇аамаббавзсо д̇ат̇аа д̇ат̇аа винзд̇аб̣б̣абуг̇г̇алавасзна. убасам̣харид̇ваад̇и химаванд̇аад̣̇ийсу бубпид̇аругкаад̣̇ид̇о аанзд̇ваа. он̣ад̇ун̣н̣ад̇ааяа бхуумияаа сад̇т̇у бад̣̇анигкзбасамаяз самабхааваабад̇д̇и, сукасампассавигасид̇абад̣̇умасамбадижчанан̃жа суббад̇идтид̇абаад̣̇ад̇ааяа ниссанд̣̇апалам̣, на ид̣̇д̇хиниммаанам̣. нид̣̇ассанамад̇д̇ан̃жзд̇ам̣ сагкараагаталаган̣дагасан̇гугалалаад̣̇иабаг̇амо сужибхааваабад̇д̇ийд̇и звамаад̣̇ийнамби д̇ад̣̇аа лаб̣бханад̇о.
инд̣̇акийласса анд̇о табид̇амад̇д̇зд̇и ид̣̇ам̣ яаавад̣̇зва взнзяяаж̇анавинаяад̇т̇ааяа сад̇т̇у баадихаарияам̣ бавад̇д̇анд̇и гад̇ваа вуд̇д̇ам̣. д̣̇агкин̣абаад̣̇зд̇и ид̣̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ саб̣б̣абад̣̇агкин̣ад̇ааяа. ‘‘чаб̣б̣ан̣н̣арасмияо’’д̇и вад̇вааби ‘‘суван̣н̣арасабин̃ж̇араани вияаа’’д̇и ид̣̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ сарийрз бийд̇аабхааяа язбхуяяад̇ааяа вуд̇д̇ам̣. мад̇хурзнаагаарзна сад̣̇д̣̇ам̣ гаронд̇и д̣̇адтаб̣б̣асаарасса д̣̇идтад̇ааяа. бхзриаад̣̇ийнам̣ бана сад̣̇д̣̇ааяанам̣ д̇хаммад̇аава. бадимаанзнд̇ийд̇и ‘‘суд̣̇уллабхам̣ ид̣̇ам̣ аж̇ж̇а амхзхи лаб̣бхад̇и, яз маяам̣ ийд̣̇исзна бан̣ийд̇зна аахаарзна бхаг̇аванд̇ам̣ убадтахаамаа’’д̇и бад̇ийд̇амаанасаа маанзнд̇и бууж̇знд̇и. д̇зсам̣ санд̇аанаани ологзд̇ваад̇и д̇ад̇т̇аад̇и вихаарз. г̇анд̇хаман̣д̣аламаал̣зд̇и жад̇уж̇ж̇аад̇ияаг̇анд̇хзна гад̇абарибхан̣д̣з ман̣д̣аламаал̣з.
д̣̇уллабхаа кан̣асамбад̇д̇ийд̇и сад̇иби мануссад̇д̇аббадилаабхз бад̇ируубад̣̇зсаваасаинд̣̇рияаавзгалласад̣̇д̇хаабадилаабхаад̣̇аяо г̇ун̣аа д̣̇уллабхаад̇и ад̇т̇о. жаад̇умахаарааж̇ига…бз… васавад̇д̇ибхаванам̣ г̇ажчанд̇ийд̇и ид̣̇ам̣ д̇ад̇т̇а сун̃н̃авимаанаани санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣. бхаг̇аваа г̇анд̇хагудим̣ бависид̇ваа бажчаабхад̇д̇ам̣ д̇аяо бхааг̇з гад̇ваа батамабхааг̇з сажз ааган̇кад̇и, д̣̇агкин̣зна бассзна сийхасзяяам̣ габбзд̇и. сажз ааган̇кад̇и, б̣уд̣̇д̇хаажин̣н̣апаласамаабад̇д̇им̣ самаабаж̇ж̇ад̇и. ат̇а яат̇аагаалабарижчзд̣̇ам̣ д̇ад̇о вудтахид̇ваа д̣̇уд̇ияабхааг̇з бажчимаяаамз д̇ад̇ияагодтаасз вияа логам̣ вологзд̇и взнзяяаанам̣ н̃аан̣абарибаагам̣ бассид̇ум̣. д̇знааха – ‘‘сажз ааган̇кад̇ий’’д̇иаад̣̇и.
гаалаяуд̇д̇анд̇и самаяаяуд̇д̇анд̇и д̇ассзва взважанам̣, адтуббад̇д̇иануруубам̣ ваа. самаяаяуд̇д̇анд̇и ваа арияасамаяасам̣яуд̇д̇ам̣. д̣̇зсагаалаануруубамзва хи б̣уд̣̇д̇хаа бхаг̇аванд̇о д̇хаммам̣ д̣̇зсзнд̇и, д̣̇зсзнд̇аа жа арияасаммад̇ам̣ бадижжасамуббаад̣̇анаяам̣ д̣̇ийбзнд̇аава д̣̇зсзнд̇и. ат̇а ваа самаяаяуд̇д̇анд̇и хзд̇ууд̣̇аахаран̣асахид̇ам̣. гаалзна саабад̣̇зсан̃хи бхаг̇аваа д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и, гаалам̣ вид̣̇ид̇ваа барисам̣ уяяож̇зд̇и, на яаава саманд̇хагаараа д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и.
уд̇ум̣ г̇ан̣хаабзд̇и, на бана малам̣ багкаалзд̇ийд̇и ад̇хиббааяо. на хи бхаг̇авад̇о гааяз раж̇ож̇аллам̣ убалимбад̇ийд̇и. д̇ад̇о д̇ад̇од̇и ад̇д̇ано ад̇д̇ано д̣̇иваадтаанаад̣̇ид̇о. огаасам̣ лабхамаанаад̇и бурзбхад̇д̇абажчаабхад̇д̇абуримаяаамзсу огаасам̣ алабхид̇ваа ид̣̇аани маж̇жхимаяаамз огаасам̣ лабхамаанаа, бхаг̇авад̇аа ваа гад̇огаасад̇ааяа огаасам̣ лабхамаанаа. бажчаабхад̇д̇асса д̇ийсу бхааг̇зсу батамабхааг̇з сийхасзяяагаббанам̣ зганд̇игам̣ на ход̇ийд̇и ааха – ‘‘бурзбхад̇д̇ад̇о бадтааяа нисаж̇ж̇аабийл̣ид̇асса сарийрассаа’’д̇и. д̇знзва хи д̇ад̇т̇а ‘‘сажз ааган̇кад̇ий’’д̇и д̇ад̣̇аа сийхасзяяагаббанасса аниб̣ад̣̇д̇хад̇аа вибхаавид̇аа. гилаасубхааво бариссамо б̣уд̣̇д̇хажагкунаа логам̣ вологзд̇ийд̇и ид̣̇ам̣ бажчимаяаамз бхаг̇авад̇о б̣ахулам̣ аажин̣н̣авасзна вуд̇д̇ам̣. аббзгад̣̇аа авасидтаб̣алан̃аан̣зхи саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣знзва жа бхаг̇аваа д̇амад̇т̇ам̣ саад̇хзд̇ийд̇и.
имасмим̣язва гижжзд̇и бажчимаяаамагижжз. б̣алавад̇аа бажжануд̇аабзна сам̣вад̣дхамаанзна гараж̇агааяз махаабарил̣аахо уббаж̇ж̇ад̇ийд̇и ааха – ‘‘наамагааяз санд̇ад̇д̇з гараж̇агааяо санд̇ад̇д̇о’’д̇и. нид̇хаанаг̇ад̇анд̇и саннижид̇алохид̇ам̣ санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣. ун̣хам̣ лохид̇ам̣ мукад̇о уг̇г̇ан̃чийд̇и лохид̇ам̣ ун̣хам̣ худ̇ваа мукад̇о уг̇г̇ан̃чи. таананд̇и бхигкубадин̃н̃ам̣. д̇ам̣ баабам̣ вад̣дхамаананд̇и бхигкубадин̃н̃ааяа авиж̇ахид̇ад̇д̇аа д̇ат̇аа бавад̣дхамаанабаабам̣. анд̇имавад̇т̇уаж̇жхаабаннаанамби убааязна бавад̇д̇ияамаано яонисоманасигааро саад̇т̇аго ход̇иязваад̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘ж̇аад̇асам̣взг̇аа’’д̇иаад̣̇имааха. ахо саллзкид̇анд̇и ахо ад̇ивияа саллзкзна ид̇ам̣ бавад̇д̇ам̣. гаасаавабаж̇ж̇од̇од̇и бхигкуунам̣ б̣ахубхаавад̇о ид̇о жид̇о жа вижаранд̇аанам̣ д̇зсам̣ гаасааваж̇уд̇ияаа баж̇ж̇од̇ид̇о. исиваад̇абариваад̇од̇и сийлагканд̇хаад̣̇ийнам̣ ниб̣б̣аанасса жа зсанад̇о исийнам̣ бхигкуунам̣ г̇ун̣аг̇анд̇хзна жзва г̇ун̣аг̇анд̇хаваасид̇зна сарийраг̇анд̇хзна жа барид̇о саманд̇ад̇о вааяид̇о.
д̇хаммасам̣взг̇о уббаж̇ж̇и анааваж̇ж̇анзна буб̣б̣з д̇асса ад̇т̇асса асам̣вид̣̇ид̇ад̇д̇аа. д̇хаммасам̣взг̇од̇и жа ассаасадтаананд̇и жид̇д̇ассаасагааран̣ам̣ гаммадтаанам̣. саб̣б̣зсам̣ гижжаанам̣ буб̣б̣абхааг̇о саб̣б̣абуб̣б̣абхааг̇о. ‘‘саб̣б̣з сад̇д̇аа авзраа хонд̇уу’’д̇иаад̣̇инаа хи жид̇д̇асса бадтаанам̣ убадтаанам̣ хид̇апаран̣ам̣. ид̇арам̣ ид̇о т̇огам̣ маханд̇анд̇и гад̇ваа ид̣̇ам̣ ‘‘жуул̣ажчараасан̇гхаад̇асуд̇д̇а’’нд̇и вуд̇д̇ам̣. ажчараасан̇гхаад̇о вужжад̇и ан̇г̇улиподанагкан̣о агкинимисагаало, яо згасса агкарасса ужжааран̣агкан̣о. д̇знааха – ‘‘д̣̇вз ан̇г̇улияо бахарид̇ваа сад̣̇д̣̇агаран̣амад̇д̇а’’нд̇и. саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ хид̇апаран̣ажид̇д̇анд̇и саб̣б̣зсамби сад̇д̇аанам̣ саммад̣̇зва хид̇зсид̇авасзна бавад̇д̇ажид̇д̇ам̣. ааваж̇ж̇знд̇о аасзвад̇ийд̇и хид̇зсид̇авасзна ааваж̇ж̇знд̇о. ааваж̇ж̇анзна аабхуж̇анд̇оби аасзвад̇и наама н̃аан̣авиббаяуд̇д̇зна. ж̇аананд̇од̇и д̇ат̇аа н̃аан̣амад̇д̇ам̣ уббаад̣̇знд̇оби. бассанд̇од̇и д̇ат̇аа н̃аан̣ажагкунаа бажжагкад̇о вияа вибассанд̇оби. бажжавзгканд̇од̇и д̇амад̇т̇ам̣ бад̇и сад̣̇д̇хааяа ад̇химужжанд̇од̇иаад̣̇и бан̃жаннам̣ инд̣̇рияаанам̣ васзна вуд̇д̇ам̣. абхин̃н̃зяяанд̇иаад̣̇и жад̇усажжавасзна вуд̇д̇ам̣. саб̣б̣амзва жзд̇ам̣ вид̇т̇аарад̇о, сааман̃н̃зна аасзванад̣̇ассанамзваад̇и ид̇хаад̇хиббзд̇амзва аасзванад̇т̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ – ‘‘ид̇ха банаа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣.
арид̇д̇аж̇жхаанод̇и авирахид̇аж̇жхаано. ад̇ужчаж̇жхаанод̇и жхаанзна ад̇ужчо. жааг̇о ваа взважананд̇и ааха – ‘‘абарижжад̇д̇аж̇жхаано’’д̇и. вихарад̇ийд̇и бад̣̇асса вибхан̇г̇з (вибха. 540) ааг̇ад̇анаязна ад̇т̇ам̣ д̣̇ассзнд̇о ‘‘вихарад̇ийд̇и ирияад̇ий’’д̇иаад̣̇имааха. аяам̣ банзд̇т̇а сад̣̇д̣̇ад̇т̇о – вихарад̇ийд̇и зд̇т̇а ви-сад̣̇д̣̇о вижчзд̣̇ад̇т̇аж̇од̇ано. харад̇ийд̇и нзд̇и, бавад̇д̇зд̇ийд̇и ад̇т̇о, вижчинд̣̇ид̇ваа харад̇и вихарад̇ийд̇и вуд̇д̇ам̣ ход̇и. со хи згам̣ ирияаабат̇аб̣аад̇ханам̣ ан̃н̃зна ирияаабат̇зна вижчинд̣̇ид̇ваа абарибад̇анд̇ам̣ ад̇д̇абхаавам̣ харад̇и бавад̇д̇зд̇и, д̇асмаа ‘‘вихарад̇ий’’д̇и вужжад̇и. ирияад̇ийд̇и таананисаж̇ж̇аад̣̇игирияам̣ гаронд̇о бавад̇д̇ад̇и. бавад̇д̇ад̇ийд̇и таанаад̣̇исаман̇г̇ий худ̇ваа бавад̇д̇ад̇и. баалзд̇ийд̇и згам̣ ирияаабат̇аб̣аад̇ханам̣ ирияаабат̇анд̇арзхи рагканд̇о баалзд̇и. яабзд̇и яаабзд̇ийд̇и д̇ассзва взважанам̣. зган̃хи ирияаабат̇аб̣аад̇ханам̣ ан̃н̃зна ирияаабат̇зна вижчинд̣̇ид̇ваа абарибад̇анд̇ам̣ ад̇д̇абхаавам̣ баалзнд̇о яабзд̇и яаабзд̇ийд̇и вужжад̇и. жарад̇ийд̇и таананисаж̇ж̇аад̣̇ийсу ан̃н̃ад̇арасаман̇г̇ий худ̇ваа бавад̇д̇ад̇и. иминаа бад̣̇знаад̇и ‘‘вихарад̇ий’’д̇и иминаа бад̣̇зна.
ирияаабат̇авихаарод̇и зд̇т̇а ирияанам̣ бавад̇д̇анам̣ ирияаа, гааяаббаяог̇о гааяигагирияаа. д̇ассаа бавад̇д̇ануубааяабхаавад̇о ирияааяа бат̇о ирияаабат̇о, таананисаж̇ж̇аад̣̇и. на хи таананисаж̇ж̇аад̣̇ийхи авад̇т̇аахи винаа гин̃жи гааяигагирияам̣ бавад̇д̇зд̇ум̣ саггаа. таанасаман̇г̇ий ваа хи гааязна гин̃жи гарзяяа, г̇аманаад̣̇ийсу ан̃н̃ад̇арасаман̇г̇ий ваа. вихаран̣ам̣, вихарад̇и зд̇знаад̇и ваа вихааро, ирияаабат̇ова вихааро ирияаабат̇авихааро, со жа ад̇т̇ад̇о таананисаж̇ж̇аад̣̇иаагаараббавад̇д̇о жад̇усанд̇ад̇ируубаббаб̣анд̇хо ‘‘барамад̇т̇ад̇о банаа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а зсз згз згадтзд̇иаад̣̇ийсу зсо зго згад̇т̇од̇иаад̣̇инаа ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о.
радтасса ‘‘н̃аад̇ибариваддам̣ бахааяаа’’д̇иаад̣̇и. д̇ад̇т̇а ‘‘амхаагамзд̇з’’д̇и вин̃н̃ааяанд̇ийд̇и н̃аад̇ий, бид̇аамахабид̇убуд̇д̇аад̣̇ивасзна баривадданадтзна бариваддо, н̃аад̇иязва бариваддо н̃аад̇ибариваддо. т̇зяяабарибхог̇о наама анарахасса барибхог̇о. бхаг̇авад̇аа хи ад̇д̇ано саасанз сийлавад̇о бажжаяаа анун̃н̃аад̇аа, на д̣̇уссийласса. д̣̇ааяагаанамби сийлавад̇о зва барижжааг̇о, на д̣̇уссийласса ад̇д̇ано гаараанам̣ махабпалабхаавасса бажжаасийсанад̇о. ид̇и сад̇т̇аараа ананун̃н̃аад̇ад̇д̇аа д̣̇ааяагзхи жа абарижжад̇д̇ад̇д̇аа сан̇гхамаж̇жхзби нисийд̣̇ид̇ваа барибхун̃ж̇анд̇асса д̣̇уссийласса барибхог̇о т̇зяяааяа барибхог̇о т̇зяяабарибхог̇о. ин̣авасзна барибхог̇о ин̣абарибхог̇о бадиг̇г̇аахагад̇о д̣̇агкин̣аависуд̣̇д̇хияаа абхаавад̇о ин̣ам̣ г̇ахзд̇ваа барибхог̇о вияаад̇и ад̇т̇о.
д̣̇аад̇аб̣б̣адтзна д̣̇ааяам̣, д̇ам̣ аад̣̇ияанд̇ийд̇и д̣̇ааяаад̣̇аа, буд̇д̇аанамзд̇ам̣ ад̇хиважанам̣, д̇зсам̣ бхааво д̣̇ааяаж̇ж̇ам̣, д̣̇ааяаж̇ж̇авасзна барибхог̇о д̣̇ааяаж̇ж̇абарибхог̇о, буд̇д̇абхаавзна барибхог̇од̇и вуд̇д̇ам̣ ход̇и. сзгкаа хи бхигкуу бхаг̇авад̇о орасабуд̇д̇аа, д̇з бид̇у санд̇агаанам̣ д̣̇ааяаад̣̇аа худ̇ваа д̇з бажжаяз барибхун̃ж̇анд̇и. гим̣ бана д̇з бхаг̇авад̇о бажжаяз барибхун̃ж̇анд̇и, уд̣̇ааху г̇ихийнанд̇и? г̇ихийхи д̣̇иннааби бхаг̇авад̇аа анун̃н̃аад̇ад̇д̇аа бхаг̇авад̇о санд̇агаа ананун̃н̃аад̇зсу саб̣б̣зна саб̣б̣ам̣ барибхог̇аабхаавад̇о, анун̃н̃аад̇зсуязва жа барибхог̇асамбхавад̇о. д̇хаммад̣̇ааяаад̣̇асуд̇д̇ан̃жзд̇т̇а саад̇хагам̣.
вийд̇арааг̇аа зва д̇ан̣хааяа д̣̇аасаб̣яам̣ ад̇ийд̇ад̇д̇аа саамино худ̇ваа барибхун̃ж̇анд̇ийд̇и ааха – ‘‘кийн̣аасавасса барибхог̇о саамибарибхог̇о наамаа’’д̇и. авийд̇арааг̇аанан̃хи д̇ан̣хаабаравасад̇ааяа бажжаяабарибхог̇з саамибхааво над̇т̇и, д̇ад̣̇абхаавзна вийд̇арааг̇аанам̣ д̇ад̇т̇а саамибхааво яат̇ааружибарибхог̇асамбхавад̇о. д̇ат̇аа хи д̇з бадигууламби аббадигуулаагаарзна, аббадигууламби бадигуулаагаарзна, д̇ад̣̇убхаяамби важ̇ж̇зд̇ваа аж̇жхубзгканаагаарзна бажжаяз барибхун̃ж̇анд̇и, д̣̇ааяагаанан̃жа манорат̇ам̣ буурзнд̇и. яо банааяам̣ сийлавад̇о бажжавзгкид̇абарибхог̇о, со ин̣абарибхог̇асса бажжанийгад̇д̇аа аан̣ан̣яабарибхог̇о наама ход̇и. яат̇аа хи ин̣ааяиго ад̇д̇ано ружияаа ижчид̇ам̣ д̣̇зсам̣ г̇анд̇ум̣ на лабхад̇и, звам̣ ин̣абарибхог̇аяуд̇д̇о логад̇о сзгкасуд̇д̇ам̣ (сам̣. ни. 5.13) хзд̇асса ад̇т̇асса саад̇хагам̣.
имасса бхигкунод̇и ажчараасан̇гхаад̇амад̇д̇амби гаалам̣ мзд̇д̇ажид̇д̇ам̣ аасзванд̇асса бхигкуно. амогхо радтабин̣д̣абарибхог̇од̇и ‘‘аяам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о саман̣о бхигкууд̇и аамисам̣ д̣̇знд̇аанам̣ д̇ааяа мзд̇д̇аасзванааяа ад̇д̇ано санд̇аанз д̣̇осамаласса ваа д̇ад̣̇згадтаанан̃жа баабад̇хаммаанам̣ баб̣б̣ааж̇анад̇о вуубасаманад̇о сам̣саарз жа бхаяасса саммаава игкан̣ад̇о аж̇жхаасаяасса ависам̣ваад̣̇анзнасса амогхо радтабин̣д̣абарибхог̇о. махадтияанд̇и махад̇т̇игам̣ махаабаяож̇анам̣. махабпаланд̇и вибулабпалам̣. махаанисам̣санд̇и махааниссанд̣̇абпалам̣. махааж̇уд̇иганд̇и махаанубхаавам̣. махаавибпааранд̇и махаавид̇т̇аарам̣. зд̇т̇а жа батамам̣ гааран̣ам̣ мзд̇д̇аасзванааяа д̇асса бхигкуно саамиаад̣̇ибхаавзна радтабин̣д̣абарибхог̇аарахад̇аа, д̣̇уд̇ияам̣ барзхи д̣̇иннасса д̣̇аанасса махадтияабхаавагаран̣ам̣. го бана ваад̣̇од̇и мзд̇д̇ааяа аасзванамад̇д̇амби звам̣махаанубхаавам̣, го бана ваад̣̇о б̣ахулийгаарз, зд̇т̇а вад̇д̇аб̣б̣амзва над̇т̇ий’’д̇и ад̇т̇о.
54. жад̇уд̇т̇з уббаад̣̇зд̇и вад̣дхзд̇ийд̇и зд̇т̇а бхааванаасад̣̇д̣̇асса уббаад̣̇анавад̣дханад̇т̇ад̇аа буб̣б̣з вуд̇д̇аа зва.
55. бан̃жамз имзсу д̣̇вийсууд̇и жад̇уд̇т̇абан̃жамзсу. ‘‘д̇ад̇ияз вуд̇д̇анаязнзва взд̣̇ид̇аб̣б̣а’’нд̇и вад̇ваа д̇ат̇аа взд̣̇ид̇аб̣б̣ад̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ – ‘‘яо хи аасзвад̇ий’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇зна аасзванаабхааванааманасигаараанам̣ ад̇т̇ависзсаабхаавамааха. яад̣̇и звам̣ суд̇д̇анд̇асса д̣̇зсанаа гат̇анд̇и ааха – ‘‘саммаасамб̣уд̣̇д̇хо банаа’’д̇иаад̣̇и. яааяа д̇хаммад̇хаад̇уяаад̇и саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣амааха. д̇зна хи д̇хаммаанам̣ аагаарабхзд̣̇ам̣ н̃ад̇ваа д̇ад̣̇ануруубам̣ згамби д̇хаммам̣ д̇ат̇аа вибхаж̇ид̇ваа бхаг̇аваа д̣̇ассзд̇и. д̇ийхи годтаасзхийд̇и
56. чадтз анияамид̇аважанам̣ ‘‘имз наамаа’’д̇и нияамзд̇ваа авуд̇д̇ад̇д̇аа. нияамид̇аважанам̣ ‘‘агусалаа’’д̇и саруубзнзва вуд̇д̇ад̇д̇аа. асзсад̇о барияаад̣̇иннаа хонд̇и аббагассаби агусалабхааг̇асса аг̇г̇ахид̇асса абхаавад̇о. агусалам̣ бхаж̇анд̇ийд̇и агусалабхааг̇ияаа. агусалабагкз бхаваад̇и агусалабагкигаа. д̇знааха – ‘‘агусалааязваа’’д̇иаад̣̇и. батамад̇арам̣ г̇ажчад̇ийд̇и батамад̇арам̣ бавад̇д̇ад̇и, батамо бад̇хаано худ̇ваа вад̇д̇ад̇ийд̇и ад̇т̇о. згуббаад̣̇аад̣̇ивасзна хи згаж̇жхам̣ бавад̇д̇амаанзсу жад̇уусу аруубагканд̇хзсу аяамзва батамам̣ уббаж̇ж̇ад̇ийд̇и ид̣̇ам̣ над̇т̇и, логуд̇д̇арамаг̇г̇зсу вияа бана бан̃н̃инд̣̇рияасса, логияад̇хаммзсу манинд̣̇рияасса бурзд̇арасса бхааво саад̇исаяод̇и ‘‘саб̣б̣зд̇з манобуб̣б̣ан̇г̇амаа’’д̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ат̇аа хи абхид̇хаммзби (д̇ха. са. 1) ‘‘яасмим̣ самаяз гаамааважарам̣ гусалам̣ жид̇д̇ам̣ уббаннам̣ ход̇ий’’д̇и жид̇д̇ам̣ буб̣б̣ан̇г̇амам̣ ж̇здтам̣ гад̇ваа д̣̇зсанаа бавад̇д̇аа. суд̇д̇зсуби вуд̇д̇ам̣ – ‘‘манобуб̣б̣ан̇г̇амаа д̇хаммаа (д̇ха. ба. 1, 2), чад̣̇ваараад̇хибад̇и рааж̇аа’’д̇и (д̇ха. ба. адта. 2.б̣уд̣̇д̇хаваг̇г̇о, зрагабад̇д̇анааг̇арааж̇авад̇т̇у). д̇знааха – ‘‘зд̇з хий’’д̇иаад̣̇и. д̇зсам̣ мано уббаад̣̇агод̇и жа яад̣̇аг̇г̇зна мано самбаяуд̇д̇ад̇хаммаанам̣ ж̇здтаго худ̇ваа бавад̇д̇ад̇и, д̇ад̣̇аг̇г̇зна д̇з ад̇д̇аанам̣ анувад̇д̇аабзнд̇о д̇з д̇ат̇аа уббаад̣̇знд̇о наама ход̇ийд̇и гад̇ваа вуд̇д̇ам̣. адтагат̇ааяам̣ бана жид̇д̇асса ж̇здтагабхаавамзва санд̇хааяа рааж̇аг̇аманан̃н̃ааязна сахуббад̇д̇иби батамуббад̇д̇и вияа гад̇ваа вуд̇д̇аад̇и аяамад̇т̇о д̣̇ассид̇о. анвад̣̇зваад̇и зд̇знзва жид̇д̇асса кан̣авасзна батамуббад̇д̇ияаа абхааво д̣̇ийбид̇од̇и д̣̇адтаб̣б̣о. д̇знзвааха – ‘‘згад̇оязваад̇и ад̇т̇о’’д̇и.
57. сад̇д̇амз жад̇убхуумагааби гусалаа д̇хаммаа гат̇ид̇аад̇и ‘‘яз гзжи гусалаа д̇хаммаа’’д̇и анавасзсабарияаад̣̇аанад̇о вуд̇д̇ам̣.
58. адтамз ид̣̇анд̇и лин̇г̇авибаллаасзна нид̣̇д̣̇зсо, нибаад̇абад̣̇ам̣ ваа зд̇ам̣ ‘‘яад̣̇ид̣̇а’’нд̇иаад̣̇ийсу вияаад̇и ааха – ‘‘аяам̣ бамаад̣̇од̇и ад̇т̇о’’д̇и. бамаж̇ж̇анаагаарод̇и бамаад̣̇аабад̇д̇и. жид̇д̇асса воссаг̇г̇од̇и имзсу зд̇д̇агзсу таанзсу сад̇ияаа аниг̇г̇ан̣хид̇ваа жид̇д̇асса воссаж̇ж̇анам̣ сад̇ивирахо. воссаг̇г̇аануббад̣̇аананд̇и воссаг̇г̇асса ану ану бад̣̇аанам̣ бунаббунам̣ виссаж̇ж̇анам̣. асаггажжагирияад̇аад̇и зд̇зсам̣ д̣̇аанаад̣̇ийнам̣ гусалад̇хаммаанам̣ бавад̇д̇анз буг̇г̇аласса ваа д̣̇зяяад̇хаммасса ваа асаггажжагирияаа. сад̇ад̇абхааво саад̇ажжам̣, саад̇ажжзна гирияаа саад̇ажжагирияаа, сааязва саад̇ажжагирияад̇аа, на саад̇ажжагирияад̇аа асаад̇ажжагирияад̇аа. анадтид̇агирияад̇аад̇и олийнавуд̇д̇ид̇аад̇и ниранд̇арагаран̣асан̇каад̇асса вибпаарасса абхаавзна олийнавуд̇д̇ид̇аа. нигкид̇д̇ачанд̣̇ад̇аад̇и гусалагирияааяа вийрияачанд̣̇асса нигкид̇д̇абхааво. нигкид̇д̇ад̇хурад̇аад̇и вийрияад̇хурасса оробанам̣, осаггид̇амаанасад̇аад̇и ад̇т̇о. анад̇хидтаананд̇и гусалагаран̣з аббад̇идтид̇абхааво. анануяог̇од̇и анануяун̃ж̇анам̣. гусалад̇хаммзсу аасзванаад̣̇ийнам̣ абхааво анаасзванаад̣̇аяо. бамаад̣̇од̇и саруубанид̣̇д̣̇зсо. бамаж̇ж̇анаад̇и аагааранид̣̇д̣̇зсо. бамаж̇ж̇ид̇ад̇д̇анд̇и бхааванид̣̇д̣̇зсо. барихааяанд̇ийд̇и иминаа бамаад̣̇асса сааваж̇ж̇ад̇ам̣ д̣̇ассзд̇и. д̇аяид̣̇ам̣ логияаанам̣ васзна, на логуд̇д̇араананд̇и ааха – ‘‘уббаннаа…бз… ид̣̇а’’нд̇иаад̣̇и.
59. навамз на бамаж̇ж̇ад̇и зд̇знаад̇и аббамаад̣̇о, бамаад̣̇асса бадибагко сад̇ияаа авиббаваасо. ад̇т̇ад̇о нижжам̣ убадтид̇ааяа сад̇ияаа зд̇ам̣ наамам̣. бамаад̣̇о бана сад̇ияаа сад̇исамбаж̇ан̃н̃асса ваа бадибагкабхууд̇о агусалажид̇д̇уббаад̣̇о д̣̇адтаб̣б̣о. д̇знааха – ‘‘бамаад̣̇асса бадибагкавасзна вид̇т̇аарад̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о’’д̇и.
60. д̣̇асамз гужчид̇ам̣ сийд̣̇ад̇ийд̇и гусийд̇о д̣̇а-гаарасса д̇а-гаарам̣ гад̇ваа, д̇асса бхааво госаж̇ж̇ам̣, ааласияанд̇и ад̇т̇о.
ажчараасан̇гхаад̇аваг̇г̇аван̣н̣анаа нидтид̇аа.