4. жаггаваг̇г̇о
1. жаггасуд̇д̇ам̣
31. ‘‘жад̇д̇ааримаани , бхигкавз, жаггаани, язхи саманнааг̇ад̇аанам̣ д̣̇звамануссаанам̣ жад̇ужаггам̣ вад̇д̇ад̇и, язхи саманнааг̇ад̇аа д̣̇звамануссаа нажирассзва маханд̇ад̇д̇ам̣ взбуллад̇д̇ам̣ баабун̣анд̇и бхог̇зсу. гад̇амаани жад̇д̇аари? бад̇ируубад̣̇зсаваасо, саббурисаавассаяо саббурисуубассаяо (сий. сяаа. гам̣. бий.), ад̇д̇асаммаабан̣ид̇хи, буб̣б̣з жа гад̇абун̃н̃ад̇аа – имаани ко, бхигкавз, жад̇д̇аари жаггаани, язхи саманнааг̇ад̇аанам̣ д̣̇звамануссаанам̣ жад̇ужаггам̣ вад̇д̇ад̇и, язхи саманнааг̇ад̇аа д̣̇звамануссаа нажирассзва маханд̇ад̇д̇ам̣ взбуллад̇д̇ам̣ баабун̣анд̇и бхог̇зсуу’’д̇и.
‘‘бад̇ируубз васз д̣̇зсз, арияамид̇д̇агаро сияаа;
саммаабан̣ид̇хисамбанно, буб̣б̣з бун̃н̃агад̇о наро;
д̇хан̃н̃ам̣ д̇ханам̣ яасо гид̇д̇и, сукан̃жзд̇ам̣д̇хивад̇д̇ад̇ий’’д̇и. батамам̣;
2. сан̇г̇ахасуд̇д̇ам̣
32. ‘‘жад̇д̇ааримаани, бхигкавз, сан̇г̇ахавад̇т̇ууни. гад̇амаани жад̇д̇аари? д̣̇аанам̣, бзяяаваж̇ж̇ам̣, ад̇т̇ажарияаа, самаанад̇д̇ад̇аа – имаани ко, бхигкавз, жад̇д̇аари сан̇г̇ахавад̇т̇ууний’’д̇и.
‘‘д̣̇аанан̃жа бзяяаваж̇ж̇ан̃жа сан̇г̇ахз (адтагат̇ааяам̣ баатанд̇арам̣) д̣̇ий. ни. 3.273 бассид̇аб̣б̣ам̣, ад̇т̇ажарияаа жа яаа ид̇ха;
самаанад̇д̇ад̇аа жа д̇хаммзсу, д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а яат̇аарахам̣;
зд̇з ко сан̇г̇ахаа логз, рат̇ассаан̣ийва яааяад̇о.
‘‘зд̇з жа сан̇г̇ахаа наассу, на маад̇аа буд̇д̇агааран̣аа;
лабхзт̇а маанам̣ бууж̇ам̣ ваа, бид̇аа ваа буд̇д̇агааран̣аа.
‘‘яасмаа жа сан̇г̇ахаа сан̇г̇ахз (адтагат̇ааяам̣ баатанд̇арам̣) д̣̇ий. ни. 3.273 бассид̇аб̣б̣ам̣ зд̇з, самавзгканд̇и бан̣д̣ид̇аа;
д̇асмаа махад̇д̇ам̣ баббонд̇и, баасам̣саа жа бхаванд̇и д̇з’’д̇и. д̣̇уд̇ияам̣;
3. сийхасуд̇д̇ам̣
33. ‘‘сийхо , бхигкавз, миг̇арааж̇аа сааяанхасамаяам̣ аасаяаа нигкамад̇и. аасаяаа нигкамид̇ваа виж̇амбхад̇и. виж̇амбхид̇ваа саманд̇аа жад̇уд̣̇д̣̇исаа анувилогзд̇и. саманд̇аа жад̇уд̣̇д̣̇исаа анувилогзд̇ваа д̇игкад̇д̇ум̣ сийханаад̣̇ам̣ над̣̇ад̇и. д̇игкад̇д̇ум̣ сийханаад̣̇ам̣ над̣̇ид̇ваа г̇ожарааяа баггамад̇и. яз ко бана д̇з, бхигкавз, д̇иражчаанаг̇ад̇аа баан̣аа сийхасса миг̇аран̃н̃о над̣̇ад̇о сад̣̇д̣̇ам̣ сун̣анд̇и, д̇з язбхуяязна бхаяам̣ сам̣взг̇ам̣ санд̇аасам̣ аабаж̇ж̇анд̇и. б̣илам̣ б̣илаасаяаа бависанд̇и, д̣̇агам̣ д̣̇агаасаяаа уд̣̇агам̣ уд̣̇агаасаяаа (га.) сам̣. ни. 3.78; бади. ма. адта. 1.1.37 бассид̇аб̣б̣ам̣ бависанд̇и, ванам̣ ванаасаяаа бависанд̇и, аагаасам̣ багкино бхаж̇анд̇и . язби д̇з, бхигкавз, ран̃н̃о нааг̇аа г̇ааманиг̇амарааж̇ад̇хаанийсу д̣̇ал̣хзхи варад̇д̇зхи б̣анд̇ханзхи б̣ад̣̇д̇хаа, д̇зби д̇аани б̣анд̇ханаани сан̃чинд̣̇ид̇ваа самбад̣̇аалзд̇ваа бхийд̇аа муд̇д̇агарийсам̣ жаж̇амаанаа язна ваа д̇зна ваа балааяанд̇и. звам̣ махид̣̇д̇хиго ко, бхигкавз, сийхо миг̇арааж̇аа д̇иражчаанаг̇ад̇аанам̣ баан̣аанам̣, звам̣ махзсагко звам̣ махаанубхааво.
‘‘звамзвам̣ ко, бхигкавз, яад̣̇аа д̇ат̇ааг̇ад̇о логз уббаж̇ж̇ад̇и арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо виж̇ж̇аажаран̣асамбанно суг̇ад̇о логавид̣̇уу ануд̇д̇аро бурисад̣̇аммасаарат̇и сад̇т̇аа д̣̇звамануссаанам̣ б̣уд̣̇д̇хо бхаг̇аваа, со д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и – ‘ид̇и саггааяо, ид̇и саггааяасамуд̣̇аяо, ид̇и саггааяанирод̇хо саггааяасса ад̇т̇ан̇г̇амо (адта., сам̣. ни. 3.78) ‘‘саггааяанирод̇хаг̇ааминий’’д̇и бажчимабад̣̇ам̣ бана бассид̇аб̣б̣ам̣, ид̇и саггааяанирод̇хаг̇ааминий бадибад̣̇аа’д̇и. язби д̇з, бхигкавз, д̣̇зваа д̣̇ийгхааяугаа ван̣н̣аванд̇о сукаб̣ахулаа ужжзсу вимаанзсу жирадтид̇игаа, д̇зби д̇ат̇ааг̇ад̇асса д̇хаммад̣̇зсанам̣ суд̇ваа язбхуяязна бхаяам̣ сам̣взг̇ам̣ санд̇аасам̣ аабаж̇ж̇анд̇и – ‘анижжаа вад̇а гира, бхо, маяам̣ самаанаа нижжамхаад̇и аман̃н̃имха; ад̣̇д̇хуваа вад̇а гира, бхо, маяам̣ самаанаа д̇хувамхаад̇и аман̃н̃имха; асассад̇аа вад̇а гира, бхо, маяам̣ самаанаа сассад̇амхаад̇и аман̃н̃имха. маяам̣ гира, бхо, анижжаа ад̣̇д̇хуваа асассад̇аа саггааяабарияаабаннаа’д̇и. звам̣ махид̣̇д̇хиго ко, бхигкавз, д̇ат̇ааг̇ад̇о сад̣̇звагасса логасса, звам̣ махзсагко звам̣ махаанубхааво’’д̇и.
‘‘яад̣̇аа б̣уд̣̇д̇хо абхин̃н̃ааяа, д̇хаммажаггам̣ бавад̇д̇аяий;
сад̣̇звагасса логасса, сад̇т̇аа аббадибуг̇г̇ало.
‘‘саггааяан̃жа нирод̇хан̃жа, саггааяасса жа самбхавам̣;
арияан̃жадтан̇г̇игам̣ маг̇г̇ам̣, д̣̇угкуубасамаг̇ааминам̣.
‘‘язби д̣̇ийгхааяугаа д̣̇зваа, ван̣н̣аванд̇о яасассино;
бхийд̇аа санд̇аасамаабаад̣̇ум̣, сийхассзви’д̇арзмиг̇аа.
‘‘авийд̇ивад̇д̇аа саггааяам̣, анижжаа гира бхо маяам̣;
суд̇ваа арахад̇о ваагяам̣, виббамуд̇д̇асса д̇аад̣̇ино’’д̇и сам̣. ни. 3.78. д̇ад̇ияам̣;
4. аг̇г̇аббасаад̣̇асуд̇д̇ам̣
34. ‘‘жад̇д̇ааромз, бхигкавз, аг̇г̇аббасаад̣̇аа. гад̇амз жад̇д̇ааро? яаавад̇аа, бхигкавз, сад̇д̇аа абад̣̇аа ваа д̣̇вибад̣̇аа д̣̇ибад̣̇аа (сий. бий.) а. ни. 5.32; ид̇иву. 90 ваа жад̇уббад̣̇аа ваа б̣ахуббад̣̇аа ваа руубино ваа аруубино ваа сан̃н̃ино ваа асан̃н̃ино ваа нзвасан̃н̃инаасан̃н̃ино ваа, д̇ат̇ааг̇ад̇о д̇зсам̣ аг̇г̇амагкааяад̇и арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо. яз, бхигкавз, б̣уд̣̇д̇хз басаннаа, аг̇г̇з д̇з басаннаа. аг̇г̇з ко бана басаннаанам̣ аг̇г̇о вибааго ход̇и.
‘‘яаавад̇аа, бхигкавз, д̇хаммаа сан̇кад̇аа, арияо адтан̇г̇иго маг̇г̇о д̇зсам̣ аг̇г̇амагкааяад̇и. яз, бхигкавз, арияз адтан̇г̇игз маг̇г̇з басаннаа, аг̇г̇з д̇з басаннаа. аг̇г̇з ко бана басаннаанам̣ аг̇г̇о вибааго ход̇и.
‘‘яаавад̇аа, бхигкавз, д̇хаммаа сан̇кад̇аа ваа асан̇кад̇аа ваа, вирааг̇о д̇зсам̣ аг̇г̇амагкааяад̇и, яад̣̇ид̣̇ам̣ мад̣̇аниммад̣̇ано бибаасавинаяо аалаяасамуг̇гхаад̇о ваддубажчзд̣̇о д̇ан̣хаагкаяо вирааг̇о нирод̇хо ниб̣б̣аанам̣. яз, бхигкавз, вирааг̇з д̇хаммз басаннаа, аг̇г̇з д̇з басаннаа. аг̇г̇з ко бана басаннаанам̣ аг̇г̇о вибааго ход̇и.
‘‘яаавад̇аа , бхигкавз, сан̇гхаа ваа г̇ан̣аа ваа, д̇ат̇ааг̇ад̇асаавагасан̇гхо д̇зсам̣ аг̇г̇амагкааяад̇и, яад̣̇ид̣̇ам̣ жад̇д̇аари бурисаяуг̇аани адта бурисабуг̇г̇алаа зса бхаг̇авад̇о саавагасан̇гхо аахунзяяо баахунзяяо д̣̇агкин̣зяяо ан̃ж̇алигаран̣ийяо ануд̇д̇арам̣ бун̃н̃агкзд̇д̇ам̣ логасса. яз , бхигкавз, сан̇гхз басаннаа , аг̇г̇з д̇з басаннаа. аг̇г̇з ко бана басаннаанам̣ аг̇г̇о вибааго ход̇и. имз ко, бхигкавз, жад̇д̇ааро аг̇г̇аббасаад̣̇аа’’д̇и.
‘‘аг̇г̇ад̇о вз басаннаанам̣, аг̇г̇ам̣ д̇хаммам̣ виж̇аанад̇ам̣;
аг̇г̇з б̣уд̣̇д̇хз басаннаанам̣, д̣̇агкин̣зяяз ануд̇д̇арз.
‘‘аг̇г̇з д̇хаммз басаннаанам̣, вирааг̇уубасамз сукз;
аг̇г̇з сан̇гхз басаннаанам̣, бун̃н̃агкзд̇д̇з ануд̇д̇арз.
‘‘аг̇г̇асмим̣ д̣̇аанам̣ д̣̇ад̣̇ад̇ам̣, аг̇г̇ам̣ бун̃н̃ам̣ бавад̣дхад̇и;
аг̇г̇ам̣ ааяу жа ван̣н̣о жа, яасо гид̇д̇и сукам̣ б̣алам̣.
‘‘аг̇г̇асса д̣̇аад̇аа мзд̇хаавий, аг̇г̇ад̇хаммасамаахид̇о;
д̣̇звабхууд̇о мануссо ваа, аг̇г̇аббад̇д̇о бамод̣̇ад̇ий’’д̇и ид̇иву. 90. жад̇уд̇т̇ам̣;
5. вассагаарасуд̇д̇ам̣
35. згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа рааж̇аг̇ахз вихарад̇и взл̣уванз галанд̣̇аганиваабз. ат̇а ко вассагааро б̣раахман̣о маг̇ад̇хамахаамад̇д̇о язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇авад̇аа сад̣̇д̇хим̣ саммод̣̇и. саммод̣̇анийяам̣ гат̇ам̣ сааран̣ийяам̣ вийд̇исаарзд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко вассагааро б̣раахман̣о маг̇ад̇хамахаамад̇д̇о бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа –
‘‘жад̇уухи ко маяам̣, бхо г̇од̇ама, д̇хаммзхи саманнааг̇ад̇ам̣ махаабан̃н̃ам̣ махаабурисам̣ бан̃н̃аабзма . гад̇амзхи жад̇уухи? ид̇ха, бхо г̇од̇ама, б̣ахуссуд̇о ход̇и д̇асса д̇ассзва суд̇аж̇аад̇асса д̇асса д̇ассзва ко бана бхаасид̇асса ад̇т̇ам̣ ж̇аанаад̇и – ‘аяам̣ имасса бхаасид̇асса ад̇т̇о, аяам̣ имасса бхаасид̇асса ад̇т̇о’д̇и. сад̇имаа ко бана ход̇и жирагад̇амби жирабхаасид̇амби сарид̇аа ануссарид̇аа яаани ко бана д̇аани г̇ахадтагаани гим̣гаран̣ийяаани, д̇ад̇т̇а д̣̇агко ход̇и аналасо, д̇ад̇рубааяааяа виймам̣сааяа саманнааг̇ад̇о алам̣ гаад̇ум̣ алам̣ сам̣вид̇хаад̇ум̣. имзхи ко маяам̣, бхо г̇од̇ама, жад̇уухи д̇хаммзхи саманнааг̇ад̇ам̣ махаабан̃н̃ам̣ махаабурисам̣ бан̃н̃аабзма. сажз мз сажз бана мз (сий. га.), сажз мз бана (бий.), бхо г̇од̇ама, анумод̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ анумод̣̇ад̇у мз бхавам̣ г̇од̇амо; сажз бана мз, бхо г̇од̇ама, бадиггосид̇аб̣б̣ам̣ бадиггосад̇у мз бхавам̣ г̇од̇амо’’д̇и.
‘‘нзва ко д̇яаахам̣, б̣раахман̣а, анумод̣̇аами на бадиггосаами . жад̇уухи ко ахам̣, б̣раахман̣а, д̇хаммзхи саманнааг̇ад̇ам̣ махаабан̃н̃ам̣ махаабурисам̣ бан̃н̃аабзми. гад̇амзхи жад̇уухи? ид̇ха, б̣раахман̣а, б̣ахуж̇анахид̇ааяа бадибанно ход̇и б̣ахуж̇анасукааяа; б̣ахусса ж̇анад̇аа арияз н̃ааяз бад̇идтаабид̇аа, яад̣̇ид̣̇ам̣ галяаан̣ад̇хаммад̇аа гусалад̇хаммад̇аа. со яам̣ вид̇аггам̣ ааган̇кад̇и вид̇аггзд̇ум̣ д̇ам̣ вид̇аггам̣ вид̇аггзд̇и, яам̣ вид̇аггам̣ нааган̇кад̇и вид̇аггзд̇ум̣ на д̇ам̣ вид̇аггам̣ вид̇аггзд̇и; яам̣ сан̇габбам̣ ааган̇кад̇и сан̇габбзд̇ум̣ д̇ам̣ сан̇габбам̣ сан̇габбзд̇и, яам̣ сан̇габбам̣ нааган̇кад̇и сан̇габбзд̇ум̣ на д̇ам̣ сан̇габбам̣ сан̇габбзд̇и. ид̇и жзд̇овасиббад̇д̇о ход̇и вид̇аггабат̇з. жад̇уннам̣ жхаанаанам̣ аабхижзд̇асигаанам̣ д̣̇идтад̇хаммасукавихаараанам̣ нигаамалаабхий ход̇и агижчалаабхий агасиралаабхий. аасаваанам̣ каяаа анаасавам̣ жзд̇овимуд̇д̇им̣ бан̃н̃аавимуд̇д̇им̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихарад̇и. нзва ко д̇яаахам̣, б̣раахман̣а, анумод̣̇аами на бана бадиггосаами. имзхи ко ахам̣, б̣раахман̣а, жад̇уухи д̇хаммзхи саманнааг̇ад̇ам̣ махаабан̃н̃ам̣ махаабурисам̣ бан̃н̃аабзмий’’д̇и.
‘‘ажчарияам̣, бхо г̇од̇ама, аб̣бхуд̇ам̣, бхо г̇од̇ама! яаава субхаасид̇ам̣ жид̣̇ам̣ бход̇аа г̇од̇амзна. имзхи жа маяам̣, бхо г̇од̇ама, жад̇уухи д̇хаммзхи саманнааг̇ад̇ам̣ бхаванд̇ам̣ г̇од̇амам̣ д̇хаарзма; бхаван̃хи г̇од̇амо б̣ахуж̇анахид̇ааяа бадибанно б̣ахуж̇анасукааяа; б̣аху д̇з б̣ахусса (сяаа. гам̣. га.) ж̇анад̇аа арияз н̃ааяз бад̇идтаабид̇аа, яад̣̇ид̣̇ам̣ галяаан̣ад̇хаммад̇аа гусалад̇хаммад̇аа. бхаван̃хи г̇од̇амо яам̣ вид̇аггам̣ ааган̇кад̇и вид̇аггзд̇ум̣ д̇ам̣ вид̇аггам̣ вид̇аггзд̇и, яам̣ вид̇аггам̣ нааган̇кад̇и вид̇аггзд̇ум̣ на д̇ам̣ вид̇аггам̣ вид̇аггзд̇и, яам̣ сан̇габбам̣ ааган̇кад̇и сан̇габбзд̇ум̣ д̇ам̣ сан̇габбам̣ сан̇габбзд̇и, яам̣ сан̇габбам̣ нааган̇кад̇и сан̇габбзд̇ум̣ на д̇ам̣ сан̇габбам̣ сан̇габбзд̇и. бхаван̃хи г̇од̇амо жзд̇овасиббад̇д̇о вид̇аггабат̇з. бхаван̃хи г̇од̇амо жад̇уннам̣ жхаанаанам̣ аабхижзд̇асигаанам̣ д̣̇идтад̇хаммасукавихаараанам̣ нигаамалаабхий агижчалаабхий агасиралаабхий . бхаван̃хи г̇од̇амо аасаваанам̣ каяаа анаасавам̣ жзд̇овимуд̇д̇им̣ бан̃н̃аавимуд̇д̇им̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихарад̇ий’’д̇и.
‘‘ад̣̇д̇хаа ко д̇яаахам̣, б̣раахман̣а, аасаж̇ж̇а убанийяа ваажаа бхаасид̇аа. аби жа, д̇яаахам̣ б̣яаагариссаами – ‘ахан̃хи, б̣раахман̣а, б̣ахуж̇анахид̇ааяа бадибанно б̣ахуж̇анасукааяа; б̣аху мз б̣ахусса (сяаа. гам̣. га.) ж̇анад̇аа арияз н̃ааяз бад̇идтаабид̇аа, яад̣̇ид̣̇ам̣ галяаан̣ад̇хаммад̇аа гусалад̇хаммад̇аа. ахан̃хи, б̣раахман̣а, яам̣ вид̇аггам̣ ааган̇каами вид̇аггзд̇ум̣ д̇ам̣ вид̇аггам̣ вид̇аггзми, яам̣ вид̇аггам̣ нааган̇каами вид̇аггзд̇ум̣ на д̇ам̣ вид̇аггам̣ вид̇аггзми , яам̣ сан̇габбам̣ ааган̇каами сан̇габбзд̇ум̣ д̇ам̣ сан̇габбам̣ сан̇габбзми, яам̣ сан̇габбам̣ нааган̇каами сан̇габбзд̇ум̣ на д̇ам̣ сан̇габбам̣ сан̇габбзми. ахан̃хи, б̣раахман̣а, жзд̇овасиббад̇д̇о вид̇аггабат̇з. ахан̃хи, б̣раахман̣а, жад̇уннам̣ жхаанаанам̣ аабхижзд̇асигаанам̣ д̣̇идтад̇хаммасукавихаараанам̣ нигаамалаабхий агижчалаабхий агасиралаабхий. ахан̃хи, б̣раахман̣а, аасаваанам̣ каяаа анаасавам̣ жзд̇овимуд̇д̇им̣ бан̃н̃аавимуд̇д̇им̣ д̣̇идтзва д̇хаммз саяам̣ абхин̃н̃аа сажчигад̇ваа убасамбаж̇ж̇а вихараамий’’’д̇и.
‘‘яо взд̣̇и саб̣б̣асад̇д̇аанам̣, мажжубаасаббаможанам̣;
хид̇ам̣ д̣̇звамануссаанам̣, н̃ааяам̣ д̇хаммам̣ багаасаяи;
яам̣ вз д̣̇исваа жа суд̇ваа жа, басийд̣̇анд̇и б̣ахуу ж̇анаа басийд̣̇ад̇и б̣ахуж̇ж̇ано (сий. сяаа. гам̣. бий.).
‘‘маг̇г̇аамаг̇г̇асса гусало, гад̇агижжо анаасаво;
б̣уд̣̇д̇хо анд̇имасаарийро анд̇имад̇хаарид̇о (га.), ‘‘(махаабан̃н̃о) ( ) сяаа. бод̇т̇агз над̇т̇и махаабурисод̇и вужжад̇ий’’д̇и. бан̃жамам̣;
6. д̣̇он̣асуд̇д̇ам̣
36. згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа анд̇араа жа уггадтам̣ анд̇араа жа сзд̇аб̣яам̣ ад̣̇д̇хаанамаг̇г̇аббадибанно ход̇и. д̣̇он̣оби суд̣̇ам̣ б̣раахман̣о анд̇араа жа уггадтам̣ анд̇араа жа сзд̇аб̣яам̣ ад̣̇д̇хаанамаг̇г̇аббадибанно ход̇и. ад̣̇д̣̇асаа ко д̣̇он̣о б̣раахман̣о бхаг̇авад̇о баад̣̇зсу жаггаани сахассаараани санзмигаани санаабхигаани саб̣б̣аагаарабарибуураани; д̣̇исваанасса зд̇ад̣̇ахоси – ‘‘ажчарияам̣ вад̇а, бхо, аб̣бхуд̇ам̣ вад̇а, бхо! на вад̇имаани мануссабхууд̇асса бад̣̇аани бхависсанд̇ий’’д̇и!! ат̇а ко бхаг̇аваа маг̇г̇аа оггамма ан̃н̃ад̇арасмим̣ ругкамуулз нисийд̣̇и баллан̇гам̣ аабхуж̇ид̇ваа уж̇ум̣ гааяам̣ бан̣ид̇хааяа баримукам̣ сад̇им̣ убадтабзд̇ваа. ат̇а ко д̣̇он̣о б̣раахман̣о бхаг̇авад̇о бад̣̇аани ануг̇ажчанд̇о ад̣̇д̣̇аса бхаг̇аванд̇ам̣ ан̃н̃ад̇арасмим̣ ругкамуулз нисиннам̣ баасаад̣̇игам̣ басаад̣̇анийяам̣ санд̇инд̣̇рияам̣ санд̇амаанасам̣ уд̇д̇амад̣̇амат̇асамат̇амануббад̇д̇ам̣ д̣̇анд̇ам̣ г̇уд̇д̇ам̣ сам̣яад̇инд̣̇рияам̣ яад̇инд̣̇рияам̣ (махаава. 257) нааг̇ам̣. д̣̇исваана язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа –
‘‘д̣̇зво но бхавам̣ бхависсад̇ий’’д̇и? ‘‘на ко ахам̣, б̣раахман̣а, д̣̇зво бхависсаамий’’д̇и. ‘‘г̇анд̇хаб̣б̣о но бхавам̣ бхависсад̇ий’’д̇и? ‘‘на ко ахам̣, б̣раахман̣а, г̇анд̇хаб̣б̣о бхависсаамий’’д̇и. ‘‘яагко но бхавам̣ бхависсад̇ий’’д̇и? ‘‘на ко ахам̣, б̣раахман̣а, яагко бхависсаамий’’д̇и. ‘‘мануссо но бхавам̣ бхависсад̇ий’’д̇и? ‘‘на ко ахам̣, б̣раахман̣а, мануссо бхависсаамий’’д̇и.
‘‘‘д̣̇зво но бхавам̣ бхависсад̇ий’д̇и, ид̇и будто самаано – ‘на ко ахам̣, б̣раахман̣а, д̣̇зво бхависсаамий’д̇и вад̣̇зси. ‘г̇анд̇хаб̣б̣о но бхавам̣ бхависсад̇ий’д̇и, ид̇и будто самаано – ‘на ко ахам̣, б̣раахман̣а, г̇анд̇хаб̣б̣о бхависсаамий’д̇и вад̣̇зси. ‘яагко но бхавам̣ бхависсад̇ий’д̇и, ид̇и будто самаано – ‘на ко ахам̣, б̣раахман̣а, яагко бхависсаамий’д̇и вад̣̇зси. ‘мануссо но бхавам̣ бхависсад̇ий’д̇и, ид̇и будто самаано – ‘на ко ахам̣, б̣раахман̣а, мануссо бхависсаамий’д̇и вад̣̇зси. ат̇а го жарахи бхавам̣ бхависсад̇ий’’д̇и?
‘‘язсам̣ ко ахам̣, б̣раахман̣а, аасаваанам̣ аббахийнад̇д̇аа д̣̇зво бхавзяяам̣, д̇з мз аасаваа бахийнаа ужчиннамуулаа д̇аалаавад̇т̇угад̇аа анабхаавам̣гад̇аа ааяад̇им̣ ануббаад̣̇ад̇хаммаа. язсам̣ ко ахам̣, б̣раахман̣а, аасаваанам̣ аббахийнад̇д̇аа г̇анд̇хаб̣б̣о бхавзяяам̣… яагко бхавзяяам̣… мануссо бхавзяяам̣, д̇з мз аасаваа бахийнаа ужчиннамуулаа д̇аалаавад̇т̇угад̇аа анабхаавам̣гад̇аа ааяад̇им̣ ануббаад̣̇ад̇хаммаа. сзяяат̇ааби, б̣раахман̣а, уббалам̣ ваа бад̣̇умам̣ ваа бун̣д̣арийгам̣ ваа уд̣̇агз ж̇аад̇ам̣ уд̣̇агз сам̣вад̣дхам̣ уд̣̇агаа ажжуг̇г̇амма д̇идтад̇и анубалид̇д̇ам̣ уд̣̇агзна; звамзвам̣ ко ахам̣, б̣раахман̣а, логз ж̇аад̇о логз сам̣вад̣дхо логам̣ абхибхуяяа вихараами анубалид̇д̇о логзна. б̣уд̣̇д̇ход̇и мам̣, б̣раахман̣а, д̇хаарзхий’’д̇и.
‘‘язна д̣̇звуубабад̇яасса, г̇анд̇хаб̣б̣о ваа вихан̇г̇амо;
яагкад̇д̇ам̣ язна г̇ажчзяяам̣, мануссад̇д̇ан̃жа аб̣б̣аж̇з;
д̇з маяхам̣, аасаваа кийн̣аа, вид̣̇д̇хасд̇аа винал̣ийгад̇аа.
‘‘бун̣д̣арийгам̣ яат̇аа ваг̇г̇у, д̇оязна нубалиббад̇и нубалимбад̇и (га.);
нубалиббаами нубалимбаами (га.) логзна, д̇асмаа б̣уд̣̇д̇хосми б̣раахман̣аа’’д̇и. чадтам̣;
7. абарихаанияасуд̇д̇ам̣
37. ‘‘жад̇уухи, бхигкавз, д̇хаммзхи саманнааг̇ад̇о бхигку абхаб̣б̣о барихаанааяа ниб̣б̣аанассзва санд̇игз. гад̇амзхи жад̇уухи? ид̇ха, бхигкавз, бхигку сийласамбанно ход̇и, инд̣̇риязсу г̇уд̇д̇ад̣̇вааро ход̇и, бхож̇анз мад̇д̇ан̃н̃уу ход̇и, ж̇ааг̇арияам̣ ануяуд̇д̇о ход̇и.
‘‘гат̇ан̃жа, бхигкавз, бхигку сийласамбанно ход̇и? ид̇ха, бхигкавз, бхигку сийлаваа ход̇и баад̇имогкасам̣варасам̣вуд̇о вихарад̇и аажаараг̇ожарасамбанно ан̣умад̇д̇зсу важ̇ж̇зсу бхаяад̣̇ассаавий, самаад̣̇ааяа сигкад̇и сигкаабад̣̇зсу. звам̣ ко, бхигкавз, бхигку сийласамбанно ход̇и.
‘‘гат̇ан̃жа, бхигкавз, бхигку инд̣̇риязсу г̇уд̇д̇ад̣̇вааро ход̇и ? ид̇ха, бхигкавз, бхигку жагкунаа руубам̣ д̣̇исваа на нимид̇д̇аг̇г̇аахий ход̇и наануб̣яан̃ж̇анаг̇г̇аахий. яад̇ваад̇хигаран̣амзнам̣ жагкунд̣̇рияам̣ асам̣вуд̇ам̣ вихаранд̇ам̣ абхиж̇жхаад̣̇оманассаа баабагаа агусалаа д̇хаммаа анваассавзяяум̣, д̇асса сам̣варааяа бадибаж̇ж̇ад̇и; рагкад̇и жагкунд̣̇рияам̣; жагкунд̣̇рияз сам̣варам̣ аабаж̇ж̇ад̇и. сод̇зна сад̣̇д̣̇ам̣ суд̇ваа… гхаанзна г̇анд̇хам̣ гхааяид̇ваа… ж̇ивхааяа расам̣ сааяид̇ваа… гааязна подтаб̣б̣ам̣ пусид̇ваа… манасаа д̇хаммам̣ вин̃н̃ааяа на нимид̇д̇аг̇г̇аахий ход̇и наануб̣яан̃ж̇анаг̇г̇аахий. яад̇ваад̇хигаран̣амзнам̣ манинд̣̇рияам̣ асам̣вуд̇ам̣ вихаранд̇ам̣ абхиж̇жхаад̣̇оманассаа баабагаа агусалаа д̇хаммаа анваассавзяяум̣, д̇асса сам̣варааяа бадибаж̇ж̇ад̇и; рагкад̇и манинд̣̇рияам̣; манинд̣̇рияз сам̣варам̣ аабаж̇ж̇ад̇и. звам̣ ко, бхигкавз, бхигку инд̣̇риязсу г̇уд̇д̇ад̣̇вааро ход̇и.
‘‘гат̇ан̃жа , бхигкавз, бхигку бхож̇анз мад̇д̇ан̃н̃уу ход̇и? ид̇ха, бхигкавз, бхигку бадисан̇каа яонисо аахаарам̣ аахаарзд̇и – ‘нзва д̣̇авааяа на мад̣̇ааяа на ман̣д̣анааяа на вибхуусанааяа; яаавад̣̇зва имасса гааяасса тид̇ияаа яаабанааяа вихим̣суубарад̇ияаа б̣рахмажарияаануг̇г̇ахааяа. ид̇и бураан̣ан̃жа взд̣̇анам̣ бадихан̇каами, наван̃жа взд̣̇анам̣ на уббаад̣̇зссаами, яаад̇раа жа мз бхависсад̇и, анаваж̇ж̇ад̇аа жа паасувихааро жаа’д̇и. звам̣ ко, бхигкавз, бхигку бхож̇анз мад̇д̇ан̃н̃уу ход̇и.
‘‘гат̇ан̃жа , бхигкавз, бхигку ж̇ааг̇арияам̣ ануяуд̇д̇о ход̇и? ид̇ха, бхигкавз, бхигку д̣̇ивасам̣ жан̇гамзна нисаж̇ж̇ааяа ааваран̣ийязхи д̇хаммзхи жид̇д̇ам̣ барисод̇хзд̇и; рад̇д̇ияаа батамам̣ яаамам̣ жан̇гамзна нисаж̇ж̇ааяа ааваран̣ийязхи д̇хаммзхи жид̇д̇ам̣ барисод̇хзд̇и; рад̇д̇ияаа маж̇жхимам̣ яаамам̣ д̣̇агкин̣зна бассзна сийхасзяяам̣ габбзд̇и , баад̣̇з баад̣̇ам̣ ажжаад̇хааяа, сад̇о самбаж̇аано удтаанасан̃н̃ам̣ манаси гарид̇ваа; рад̇д̇ияаа бажчимам̣ яаамам̣ бажжудтааяа жан̇гамзна нисаж̇ж̇ааяа ааваран̣ийязхи д̇хаммзхи жид̇д̇ам̣ барисод̇хзд̇и. звам̣ ко, бхигкавз, бхигку ж̇ааг̇арияам̣ ануяуд̇д̇о ход̇и. имзхи ко, бхигкавз, жад̇уухи д̇хаммзхи саманнааг̇ад̇о бхигку абхаб̣б̣о барихаанааяа, ниб̣б̣аанассзва санд̇игзд̇и.
‘‘сийлз бад̇идтид̇о бхигку, инд̣̇риязсу жа сам̣вуд̇о;
бхож̇анамхи жа мад̇д̇ан̃н̃уу, ж̇ааг̇арияам̣ ануяун̃ж̇ад̇и.
‘‘звам̣ вихаарий аад̇аабий, ахорад̇д̇амад̇анд̣̇ид̇о;
бхааваяам̣ гусалам̣ д̇хаммам̣, яог̇агкзмасса бад̇д̇ияаа.
‘‘аббамаад̣̇арад̇о бхигку, бамаад̣̇з бхаяад̣̇асси ваа бхаяад̣̇ассаавий (га.) д̇ха. ба. 32 д̇хаммабад̣̇зби;
абхаб̣б̣о барихаанааяа, ниб̣б̣аанассзва санд̇игз’’д̇и. сад̇д̇амам̣;
8. бад̇илийнасуд̇д̇ам̣
38. ‘‘банун̣н̣абажжзгасажжо бан̣уннабажжзгасажжо (?), бхигкавз, бхигку ‘самаваяасадтзсано бассад̣̇д̇хагааяасан̇кааро бад̇илийно’д̇и вужжад̇и. гат̇ан̃жа, бхигкавз, бхигку банун̣н̣абажжзгасажжо ход̇и? ид̇ха, бхигкавз, бхигкуно яаани д̇аани бут̇усаман̣аб̣раахман̣аанам̣ бут̇убажжзгасажжаани, сзяяат̇ид̣̇ам̣ – сассад̇о логод̇и ваа, асассад̇о логод̇и ваа, анд̇аваа логод̇и ваа, ананд̇аваа логод̇и ваа, д̇ам̣ ж̇ийвам̣ д̇ам̣ сарийранд̇и ваа, ан̃н̃ам̣ ж̇ийвам̣ ан̃н̃ам̣ сарийранд̇и ваа, ход̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о барам̣ маран̣аад̇и ваа, на ход̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о барам̣ маран̣аад̇и ваа, ход̇и жа на жа ход̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о барам̣ маран̣аад̇и ваа, нзва ход̇и на на ход̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о барам̣ маран̣аад̇и ваа; саб̣б̣аани д̇аани нун̣н̣аани хонд̇и банун̣н̣аани жад̇д̇аани ванд̇аани муд̇д̇аани бахийнаани бадиниссадтаани. звам̣ ко, бхигкавз, бхигку банун̣н̣абажжзгасажжо ход̇и.
‘‘гат̇ан̃жа , бхигкавз, бхигку самаваяасадтзсано ход̇и? ид̇ха, бхигкавз, бхигкуно гаамзсанаа бахийнаа ход̇и, бхавзсанаа бахийнаа ход̇и, б̣рахмажариязсанаа бадиббассад̣̇д̇хаа. звам̣ ко, бхигкавз, бхигку самаваяасадтзсано ход̇и.
‘‘гат̇ан̃жа, бхигкавз, бхигку бассад̣̇д̇хагааяасан̇кааро ход̇и? ид̇ха, бхигкавз, бхигку сукасса жа бахаанаа д̣̇угкасса жа бахаанаа буб̣б̣зва соманассад̣̇оманассаанам̣ ад̇т̇ан̇г̇амаа ад̣̇угкамасукам̣ убзгкаасад̇ибаарисуд̣̇д̇хим̣ жад̇уд̇т̇ам̣ жхаанам̣ убасамбаж̇ж̇а вихарад̇и. звам̣ ко, бхигкавз, бхигку бассад̣̇д̇хагааяасан̇кааро ход̇и.
‘‘гат̇ан̃жа, бхигкавз, бхигку бад̇илийно ход̇и? ид̇ха, бхигкавз, бхигкуно асмимаано бахийно ход̇и ужчиннамууло д̇аалаавад̇т̇угад̇о анабхаавам̣гад̇о ааяад̇им̣ ануббаад̣̇ад̇хаммо. звам̣ ко, бхигкавз, бхигку бад̇илийно ход̇и. банун̣н̣абажжзгасажжо, бхигкавз, бхигку ‘самаваяасадтзсано бассад̣̇д̇хагааяасан̇кааро бад̇илийно’д̇и вужжад̇ий’’д̇и.
ид̇иву. 55 ид̇ивуд̇д̇агзби ‘‘гаамзсанаа бхавзсанаа, б̣рахмажариязсанаа саха;
ид̇и сажжабараамаасо, д̣̇идтидтаанаа самуссаяаа.
ид̇иву. 55 ид̇ивуд̇д̇агзби ‘‘саб̣б̣арааг̇авирад̇д̇асса, д̇ан̣хагкаяавимуд̇д̇ино;
зсанаа бадиниссадтаа, д̣̇идтидтаанаа самуухад̇аа.
‘‘са вз санд̇о сад̇о бхигку, бассад̣̇д̇хо абарааж̇ид̇о;
маанаабхисамаяаа б̣уд̣̇д̇хо, бад̇илийнод̇и вужжад̇ий’’д̇и. адтамам̣;
9. уж̇ж̇аяасуд̇д̇ам̣
39. ат̇а ко уж̇ж̇аяо б̣раахман̣о язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇авад̇аа сад̣̇д̇хим̣ саммод̣̇и. саммод̣̇анийяам̣ гат̇ам̣ сааран̣ийяам̣ вийд̇исаарзд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и. згаманд̇ам̣ нисинно ко уж̇ж̇аяо б̣раахман̣о бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘бхавамби но г̇од̇амо яан̃н̃ам̣ ван̣н̣зд̇ий’’д̇и ? ‘‘на ко ахам̣, б̣раахман̣а, саб̣б̣ам̣ яан̃н̃ам̣ ван̣н̣зми; на банаахам̣, б̣раахман̣а, саб̣б̣ам̣ яан̃н̃ам̣ на ван̣н̣зми. яат̇ааруубз ко, б̣раахман̣а, яан̃н̃з г̇ааво хан̃н̃анд̇и, аж̇зл̣агаа хан̃н̃анд̇и, гуггудасуугараа хан̃н̃анд̇и, вивид̇хаа баан̣аа сан̇гхаад̇ам̣ аабаж̇ж̇анд̇и; зваруубам̣ ко ахам̣, б̣раахман̣а, саарамбхам̣ яан̃н̃ам̣ на ван̣н̣зми. д̇ам̣ гисса хзд̇у? зваруубан̃хи, б̣раахман̣а, саарамбхам̣ яан̃н̃ам̣ на убасан̇гаманд̇и араханд̇о ваа арахад̇д̇амаг̇г̇ам̣ ваа самаабаннаа.
‘‘яат̇ааруубз жа ко, б̣раахман̣а, яан̃н̃з нзва г̇ааво хан̃н̃анд̇и, на аж̇зл̣агаа хан̃н̃анд̇и, на гуггудасуугараа хан̃н̃анд̇и, на вивид̇хаа баан̣аа сан̇гхаад̇ам̣ аабаж̇ж̇анд̇и; зваруубам̣ ко ахам̣, б̣раахман̣а, нираарамбхам̣ яан̃н̃ам̣ ван̣н̣зми, яад̣̇ид̣̇ам̣ нижжад̣̇аанам̣ анугулаяан̃н̃ам̣. д̇ам̣ гисса хзд̇у? зваруубан̃хи, б̣раахман̣а, нираарамбхам̣ яан̃н̃ам̣ убасан̇гаманд̇и араханд̇о ваа арахад̇д̇амаг̇г̇ам̣ ваа самаабаннаа’’д̇и.
‘‘ассамзд̇хам̣ бурисамзд̇хам̣, саммаабаасам̣ вааж̇абзяяам̣ нираг̇г̇ал̣ам̣ ;
махааяан̃н̃аа махаарамбхаа саммаабаасам̣ вааж̇абзяяам̣; нираг̇г̇ал̣ам̣ махаарамбхаа (бий.) сам̣. ни. 1.120, на д̇з хонд̇и махабпалаа.
‘‘аж̇зл̣агаа жа г̇ааво жа, вивид̇хаа яад̇т̇а хан̃н̃арз;
на д̇ам̣ саммаг̇г̇ад̇аа яан̃н̃ам̣, убаяанд̇и махзсино.
‘‘яз жа яан̃н̃аа нираарамбхаа, яаж̇анд̇и анугулам̣ сад̣̇аа;
аж̇зл̣агаа жа г̇ааво жа, вивид̇хаа нзд̇т̇а хан̃н̃арз нааж̇зл̣агаа жа г̇ааво жа, вивид̇хаа яад̇т̇а хан̃н̃арз (сяаа. гам̣.);
д̇ан̃жа саммаг̇г̇ад̇аа яан̃н̃ам̣, убаяанд̇и махзсино.
‘‘зд̇ам̣ звам̣ (сяаа. гам̣.) яаж̇зт̇а мзд̇хаавий, зсо яан̃н̃о махабпало;
зд̇ам̣ звам̣ (сяаа. гам̣. га.) хи яаж̇амаанасса, сзяяо ход̇и на баабияо;
яан̃н̃о жа вибуло ход̇и, басийд̣̇анд̇и жа д̣̇звад̇аа’’д̇и. навамам̣;
10. уд̣̇ааяийсуд̇д̇ам̣
40. ат̇а ко уд̣̇ааяий уд̣̇ааяи (саб̣б̣ад̇т̇а) б̣раахман̣о язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гами; убасан̇гамид̇ваа бхаг̇авад̇аа …бз… згаманд̇ам̣ нисинно ко уд̣̇ааяий б̣раахман̣о бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа – ‘‘бхавамби но г̇од̇амо яан̃н̃ам̣ ван̣н̣зд̇ий’’д̇и? ‘‘на ко ахам̣, б̣раахман̣а, саб̣б̣ам̣ яан̃н̃ам̣ ван̣н̣зми; на банаахам̣, б̣раахман̣а, саб̣б̣ам̣ яан̃н̃ам̣ на ван̣н̣зми. яат̇ааруубз ко, б̣раахман̣а, яан̃н̃з г̇ааво хан̃н̃анд̇и, аж̇зл̣агаа хан̃н̃анд̇и, гуггудасуугараа хан̃н̃анд̇и, вивид̇хаа баан̣аа сан̇гхаад̇ам̣ аабаж̇ж̇анд̇и; зваруубам̣ ко ахам̣, б̣раахман̣а, саарамбхам̣ яан̃н̃ам̣ на ван̣н̣зми. д̇ам̣ гисса хзд̇у? зваруубан̃хи, б̣раахман̣а, саарамбхам̣ яан̃н̃ам̣ на убасан̇гаманд̇и араханд̇о ваа арахад̇д̇амаг̇г̇ам̣ ваа самаабаннаа.
‘‘яат̇ааруубз жа ко, б̣раахман̣а, яан̃н̃з нзва г̇ааво хан̃н̃анд̇и, на аж̇зл̣агаа хан̃н̃анд̇и, на гуггудасуугараа хан̃н̃анд̇и, на вивид̇хаа баан̣аа сан̇гхаад̇ам̣ аабаж̇ж̇анд̇и; зваруубам̣ ко ахам̣, б̣раахман̣а, нираарамбхам̣ яан̃н̃ам̣ ван̣н̣зми , яад̣̇ид̣̇ам̣ нижжад̣̇аанам̣ анугулаяан̃н̃ам̣. д̇ам̣ гисса хзд̇у? зваруубан̃хи, б̣раахман̣а, нираарамбхам̣ яан̃н̃ам̣ убасан̇гаманд̇и араханд̇о ваа арахад̇д̇амаг̇г̇ам̣ ваа самаабаннаа’’д̇и.
‘‘абхисан̇кад̇ам̣ нираарамбхам̣, яан̃н̃ам̣ гаалзна габбияам̣;
д̇аад̣̇исам̣ убасам̣яанд̇и, сан̃н̃ад̇аа б̣рахмажаараяо.
‘‘вивадажчад̣̇аа вивад̇д̇ажчад̣̇аа (сий. бий.), виваддажчад̣̇аа (га.) яз логз, вийд̇ивад̇д̇аа гулам̣ г̇ад̇им̣;
яан̃н̃амзд̇ам̣ басам̣санд̇и, б̣уд̣̇д̇хаа яан̃н̃асса бун̃н̃асса (сяаа. гам̣. бий.) говид̣̇аа.
‘‘яан̃н̃з ваа яад̣̇и ваа сад̣̇д̇хз, хаб̣яам̣ хавяам̣ (сий. бий.), хун̃н̃ам̣ (сяаа. гам̣.) гад̇ваа яат̇аарахам̣;
басаннажид̇д̇о яаж̇ад̇и басаннажид̇д̇аа яаж̇анд̇и (га.), сукзд̇д̇з б̣рахмажаарису.
‘‘сухуд̇ам̣ суяидтам̣ суббад̇д̇ам̣ самбад̇д̇ам̣ (сяаа. гам̣. га.), д̣̇агкин̣зяязсу яам̣ гад̇ам̣;
яан̃н̃о жа вибуло ход̇и, басийд̣̇анд̇и жа д̣̇звад̇аа.
‘‘звам̣ зд̇ам̣ (га.) а. ни. 6.37 яаж̇ид̇ваа мзд̇хаавий, сад̣̇д̇хо муд̇д̇зна жзд̇асаа;
аб̣яааб̣аж̇жхам̣ сукам̣ логам̣, бан̣д̣ид̇о убабаж̇ж̇ад̇ий’’д̇и. д̣̇асамам̣;
жаггаваг̇г̇о жад̇уд̇т̇о.
д̇ассуд̣̇д̣̇аанам̣ –
жагго сан̇г̇ахо сийхо, басаад̣̇о вассагаарзна бан̃жамам̣;
д̣̇он̣о абарихаанияо бад̇илийно, уж̇ж̇аяо уд̣̇ааяинаа д̇з д̣̇асаад̇и.