14. б̣уд̣̇д̇хаваг̇г̇о
1. маарад̇хийд̇аравад̇т̇у
яасса ж̇ид̇анд̇и имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ сад̇т̇аа б̣од̇химан̣д̣з вихаранд̇о маарад̇хийд̇аро аараб̣бха гат̇зси. д̣̇зсанам̣ бана саавад̇т̇ияам̣ самудтаабзд̇ваа буна гурурадтз мааг̇ан̣д̣ияаб̣раахман̣асса гат̇зси.
гурурадтз гира мааг̇ан̣д̣ияаб̣раахман̣асса д̇хийд̇аа мааг̇ан̣д̣ияааязва наама ахоси уд̇д̇амаруубад̇хараа. д̇ам̣ бад̇т̇аяамаанаа анзгаб̣раахман̣амахаасаалаа жзва кад̇д̇ияамахаасаалаа жа ‘‘д̇хийд̇арам̣ но д̣̇зд̇уу’’д̇и мааг̇ан̣д̣ияасса бахин̣им̣су. соби ‘‘на д̇умхз маяхам̣ д̇хийд̇у анужчавигаа’’д̇и саб̣б̣з бадигкибад̇зва. ат̇згад̣̇ивасам̣ сад̇т̇аа бажжуусасамаяз логам̣ вологзнд̇о ад̇д̇ано н̃аан̣аж̇ааласса анд̇о бавидтам̣ мааг̇ан̣д̣ияаб̣раахман̣ам̣ д̣̇исваа ‘‘гим̣ ну ко бхависсад̇ий’’д̇и убад̇хаарзнд̇о б̣раахман̣асса жа б̣раахман̣ияаа жа д̇ин̣н̣ам̣ маг̇г̇апалаанам̣ убаниссаяам̣ ад̣̇д̣̇аса. б̣раахман̣оби б̣ахиг̇аамз ниб̣ад̣̇д̇хам̣ аг̇г̇им̣ барижарад̇и. сад̇т̇аа баад̇ова бад̇д̇ажийварамаад̣̇ааяа д̇ам̣ таанам̣ аг̇амааси. б̣раахман̣о сад̇т̇у руубасирим̣ ологзнд̇о ‘‘имасмим̣ логз иминаа сад̣̇исо бурисо наама над̇т̇и, аяам̣ маяхам̣
б̣раахман̣оби г̇зхам̣ г̇анд̇ваа б̣раахман̣им̣ ааха – ‘‘бход̇и, аж̇ж̇а мз д̇хийд̇у анужчавиго бурисо д̣̇идто, д̇асса нам̣ д̣̇ассаамаа’’д̇и д̇хийд̇арам̣ алан̇гаараабзд̇ваа аад̣̇ааяа б̣раахман̣ияаа сад̣̇д̇хим̣ д̇ам̣ таанам̣ аг̇амааси. махааж̇аноби гуд̇уухалаж̇аад̇о нигками. сад̇т̇аа б̣раахман̣зна вуд̇д̇адтаанз адтад̇ваа д̇ад̇т̇а бад̣̇ажзд̇ияам̣ д̣̇ассзд̇ваа ан̃н̃асмим̣ таанз адтааси. б̣уд̣̇д̇хаанам̣ гира бад̣̇ажзд̇ияам̣ ‘‘ид̣̇ам̣ асуго наама бассад̇уу’’д̇и ад̇хидтахид̇ваа агганд̇адтаанзязва бан̃н̃ааяад̇и, сзсадтаанз д̇ам̣ бассанд̇о наама над̇т̇и. б̣раахман̣о ад̇д̇анаа сад̣̇д̇хим̣
‘‘рад̇д̇асса
д̣̇удтасса ход̇и сахасаанубийл̣ид̇ам̣;
муул̣хасса ход̇и авагад̣дхид̇ам̣ бад̣̇ам̣,
виваддажчад̣̇асса ид̣̇амийд̣̇исам̣ бад̣̇а’’нд̇и. (висуд̣̇д̇хи. 1.45; а. ни. адта. 1.1.260-261; д̇ха. ба. адта. 1.саамаавад̇ийвад̇т̇у);
ат̇а нам̣ б̣раахман̣о, ‘‘бход̇и, маа вирави, д̇ун̣хийбхууд̇аава зхий’’д̇и г̇ажчанд̇о сад̇т̇аарам̣ д̣̇исваа ‘‘аяам̣ со бурисо’’д̇и д̇ассаа д̣̇ассзд̇ваа сад̇т̇аарам̣ убасан̇гамид̇ваа, ‘‘саман̣а, д̇хийд̇арам̣ д̇з д̣̇ассаамий’’д̇и ааха. сад̇т̇аа ‘‘на мз д̇ава д̇хийд̇ааяа ад̇т̇о’’д̇и авад̇ваа, ‘‘б̣раахман̣а, згам̣ д̇з гааран̣ам̣ гат̇зссаами, сун̣иссасий’’д̇и вад̇ваа ‘‘гат̇зхи, бхо саман̣а, сун̣иссаамий’’д̇и вуд̇д̇з абхинигкаманад̇о бадтааяа ад̇ийд̇ам̣ аахарид̇ваа д̣̇ассзси.
д̇ад̇рааяам̣ сан̇кзбагат̇аа – махаасад̇д̇о раж̇ж̇асирим̣ бахааяа ган̣дагам̣ ааруяха чаннасахааяо абхинигкаманд̇о наг̇арад̣̇ваарз тид̇зна маарзна ‘‘сид̣̇д̇хад̇т̇а, нивад̇д̇а, ид̇о д̇з сад̇д̇амз д̣̇ивасз жаггарад̇анам̣ баад̇убхависсад̇ий’’д̇и вуд̇д̇з, ‘‘ахамзд̇ам̣, маара, ж̇аанаами, на мз д̇знад̇т̇о’’д̇и ааха. ат̇а гимад̇т̇ааяа нигкамасийд̇и? саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ад̇т̇ааяаад̇и. ‘‘д̇зна хи сажз аж̇ж̇ад̇о бадтааяа гаамавид̇аггаад̣̇ийнам̣ згамби вид̇аггам̣ вид̇аггзссаси, ж̇ааниссаами д̇з гад̇д̇аб̣б̣а’’нд̇и ааха. со д̇ад̇о бадтааяа од̇аараабзгко сад̇д̇а вассаани махаасад̇д̇ам̣ ануб̣анд̇хи.
сад̇т̇ааби чаб̣б̣ассаани д̣̇уггарагааригам̣ жарид̇ваа бажжад̇д̇абурисагаарам̣ ниссааяа б̣од̇химуулз саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ам̣ бадивиж̇жхид̇ваа вимуд̇д̇исукам̣ бадисам̣взд̣̇аяамаано бан̃жамасад̇д̇аахз аж̇абааланиг̇род̇хамуулз нисийд̣̇и. д̇асмим̣ самаяз мааро ‘‘ахам̣
буна маарад̇хийд̇аро ‘‘ужжааважаа ко бурисаанам̣ ад̇хиббааяаа, гзсан̃жи гумааригаасу бзмам̣ ход̇и, гзсан̃жи батамаваяз тид̇аасу, гзсан̃жи маж̇жхимаваяз тид̇аасу, гзсан̃жи бажчимаваяз тид̇аасу, наанаббагаарзхи д̇ам̣ балобхзссаамаа’’д̇и згзгаа гумааригаван̣н̣аад̣̇ивасзна сад̇ам̣ сад̇ам̣ ад̇д̇абхаавз абхинимминид̇ваа гумаарияо, авиж̇аад̇аа, сагим̣ виж̇аад̇аа, д̣̇увиж̇аад̇аа, маж̇жхимид̇т̇ияо, махаллагид̇т̇ияо жа худ̇ваа чагкад̇д̇ум̣ бхаг̇аванд̇ам̣ убасан̇гамид̇ваа ‘‘баад̣̇з д̇з, саман̣а, барижаарзмаа’’д̇и аахам̣су. д̇амби бхаг̇аваа на манасаагааси яат̇аа д̇ам̣ ануд̇д̇арз убад̇хисан̇каяз вимуд̇д̇од̇и. ат̇а сад̇т̇аа
179.
‘‘яасса ж̇ид̇ам̣ нааваж̇ийяад̇и,
ж̇ид̇ам̣ яасса нояаад̇и гожи логз;
д̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хамананд̇аг̇ожарам̣,
абад̣̇ам̣ гзна бад̣̇зна нзссат̇а.
180.
‘‘яасса
д̇ан̣хаа над̇т̇и гухин̃жи нзд̇авз;
д̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хамананд̇аг̇ожарам̣,
абад̣̇ам̣ гзна бад̣̇зна нзссат̇аа’’д̇и.
д̇ад̇т̇а яасса ж̇ид̇ам̣ нааваж̇ийяад̇ийд̇и яасса саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса д̇зна д̇зна маг̇г̇зна ж̇ид̇ам̣ рааг̇аад̣̇игилзсаж̇аад̇ам̣ буна асамуд̣̇аажаран̣ад̇о нааваж̇ийяад̇и, д̣̇уж̇ж̇ид̇ам̣ наама на ход̇и. нояаад̇ийд̇и на уяяаад̇и, яасса ж̇ид̇ам̣ гилзсаж̇аад̇ам̣ рааг̇аад̣̇ийсу гожи зго гилзсоби логз бажчад̇о вад̇д̇ий наама ананд̇аг̇ожаранд̇и ананд̇аарамман̣асса саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣асса васзна абарияанд̇а г̇ожарам̣. гзна бад̣̇знаад̇и яасса хи рааг̇абад̣̇аад̣̇ийсу згабад̣̇амби ад̇т̇и, д̇ам̣ д̇умхз д̇зна бад̣̇зна нзссат̇а. б̣уд̣̇д̇хасса бана згабад̣̇амби
д̣̇уд̇ияаг̇аат̇ааяа д̇ан̣хаа наамзсаа сам̣сиб̣б̣ид̇абарияонанд̇ханадтзна ж̇ааламассаа ад̇т̇ийд̇иби ж̇аалагааригаад̇иби ж̇аалуубамаад̇иби ж̇аалиний. руубаад̣̇ийсу аарамман̣зсу висад̇д̇ад̇ааяа висад̇д̇аманад̇ааяа висаахарад̇ааяа висабубпад̇ааяа висапалад̇ааяа висабарибхог̇ад̇ааяа висад̇д̇игаа. саа зваруубаа д̇ан̣хаа яасса гухин̃жи бхавз нзд̇ум̣ над̇т̇и, д̇ам̣ д̇умхз абад̣̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хам̣ гзна бад̣̇зна нзссат̇аад̇и ад̇т̇о.
д̣̇зсанаавасаанз б̣ахуунам̣ д̣̇звад̇аанам̣ д̇хаммаабхисамаяо ахоси. маарад̇хийд̇ароби д̇ад̇т̇зва анд̇арад̇хааяим̣су.
сад̇т̇аа имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ аахарид̇ваа, ‘‘мааг̇ан̣д̣ияа, ахам̣ буб̣б̣з имаа д̇иссо маарад̇хийд̇аро ад̣̇д̣̇асам̣ сзмхаад̣̇ийхи абалиб̣уд̣̇д̇хзна суван̣н̣агканд̇хасад̣̇исзна ад̇д̇абхаавзна саманнааг̇ад̇аа, д̇ад̣̇ааби мзт̇унасмим̣ чанд̣̇о наахосиязва. д̇ава д̇хийд̇у сарийрам̣ д̣̇вад̇д̇им̣саагаарагун̣абабарибуурам̣ б̣ахивижид̇д̇о вияа асужигхадо. сажз хи мама баад̣̇о асужимагкид̇о бхавзяяа, аяан̃жа уммаарадтаанз д̇идтзяяа, д̇ат̇аабиссаа сарийрз ахам̣ баад̣̇з на пусзяяа’’нд̇и вад̇ваа имам̣ г̇аат̇амааха –
‘‘д̣̇исваана
наахоси чанд̣̇о аби мзт̇унасмим̣;
гимзвид̣̇ам̣ муд̇д̇агарийсабун̣н̣ам̣,
баад̣̇ааби нам̣ сампусид̇ум̣ на ижчз’’д̇и. (су. ни. 841; махаани. 70);
д̣̇зсанаавасаанз убхоби ж̇аяамбад̇игаа анааг̇аамипалз бад̇идтахим̣сууд̇и.
маарад̇хийд̇аравад̇т̇у батамам̣.
2. д̣̇зворохан̣авад̇т̇у
яз жхаанабасуд̇аа д̇хийраад̇и имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ сад̇т̇аа сан̇гассанаг̇арад̣̇ваарз б̣ахуу д̣̇звамануссз аараб̣бха гат̇зси. д̣̇зсанаа бана рааж̇аг̇ахз самудтид̇аа.
згасмин̃хи самаяз рааж̇аг̇ахасздти бариссаяаможанад̇т̇ан̃жзва бамаад̣̇зна г̇алид̇аанам̣ аабхаран̣аад̣̇ийнам̣ рагкан̣ад̇т̇ан̃жа ж̇аалагаран̣д̣агам̣ баригкибаабзд̇ваа г̇ан̇г̇ааяа уд̣̇агагийл̣ам̣ гийл̣и. ат̇зго рад̇д̇ажанд̣̇анаругко г̇ан̇г̇ааяа убарид̇ийрз ж̇аад̇о г̇ан̇г̇од̣̇агзна д̇ход̇амууло бад̇ид̇ваа д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а баасаан̣зсу сам̣бхаж̇ж̇амаано виббагири. д̇ад̇о згаа гхадаббамаан̣аа гхадигаа баасаан̣зхи гхам̣сияамаанаа уд̣̇агауумийхи бот̇ияамаанаа мадтаа худ̇ваа анубуб̣б̣зна вуяхамаанаа сзваалабарияонад̣̇д̇хаа ааг̇анд̇ваа д̇асса ж̇аалз лаг̇г̇и. сздти ‘‘гимзд̇а’’нд̇и вад̇ваа ‘‘ругкагхадигаа’’д̇и суд̇ваа д̇ам̣ аахараабзд̇ваа ‘‘гим̣ наамзд̇а’’нд̇и убад̇хааран̣ад̇т̇ам̣ ваасиган̣н̣зна д̇ажчаабзси. д̇аавад̣̇зва алад̇д̇агаван̣н̣ам̣ рад̇д̇ажанд̣̇анам̣
ча
сад̇д̇амз д̣̇ивасз ааяасмад̇о махаамог̇г̇аллаанасса жа ааяасмад̇о бин̣д̣олабхаарад̣̇вааж̇асса жа ‘‘рааж̇аг̇ахз бин̣д̣ааяа жариссаамаа’’д̇и г̇анд̇ваа згасмим̣ бидтибаасаан̣з тад̇ваа жийварам̣ баарубанагаалз
сад̇т̇аа
д̇ид̇т̇ияаа
рааж̇аа б̣имб̣исааро д̇ам̣ гат̇ам̣ суд̇ваа сад̇т̇у санд̇игам̣ г̇анд̇ваа ‘‘д̇умхзхи гира, бханд̇з, баадихаарияасса агаран̣ад̇т̇ааяа саавагаанам̣ сигкаабад̣̇ам̣ бан̃н̃ад̇д̇а’’нд̇и? ‘‘аама, махаарааж̇аа’’д̇и. ид̣̇аани д̇ид̇т̇ияаа ‘‘д̇умхзхи сад̣̇д̇хим̣ баадихаарияам̣ гариссаамаа’’д̇и вад̣̇анд̇и, гим̣ ид̣̇аани гариссат̇аад̇и? ‘‘д̇зсу гаронд̇зсу гариссаами, махаарааж̇аа’’д̇и. нану д̇умхзхи сигкаабад̣̇ам̣ бан̃н̃ад̇д̇анд̇и. наахам̣, махаарааж̇а, ад̇д̇ано сигкаабад̣̇ам̣ бан̃н̃аабзсим̣, д̇ам̣ мамзва саавагаанам̣ бан̃н̃ад̇д̇анд̇и. д̇умхз табзд̇ваа ан̃н̃ад̇т̇а сигкаабад̣̇ам̣ бан̃н̃ад̇д̇ам̣ наама ход̇и, бханд̇зд̇и. д̇зна хи, махаарааж̇а, д̇амзвзд̇т̇а бадибужчаами, ‘‘ад̇т̇и бана д̇з, махаарааж̇а, виж̇ид̇з уяяаана’’нд̇и. ‘‘ад̇т̇и, бханд̇з’’д̇и. ‘‘сажз д̇з, махаарааж̇а, уяяаанз махааж̇ано амб̣аад̣̇ийни каад̣̇зяяа, гимасса гад̇д̇аб̣б̣а’’нд̇и? ‘‘д̣̇ан̣д̣о, бханд̇з’’д̇и. ‘‘д̇вам̣ бана каад̣̇ид̇ум̣ лабхасий’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, маяхам̣ д̣̇ан̣д̣о над̇т̇и, ахам̣ ад̇д̇ано санд̇агам̣ каад̣̇ид̇ум̣ лабхаамий’’д̇и. ‘‘махаарааж̇а, яат̇аа д̇ава
рааж̇аа сад̇т̇аарам̣ бужчи – ‘‘бханд̇з, гад̣̇аа баадихаарияам̣ гариссат̇аа’’д̇и. ‘‘ид̇о жад̇умаасажжаязна аасаал̣хибун̣н̣амааяам̣, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘гад̇т̇а гариссат̇а, бханд̇з’’д̇и
сад̇т̇аа анубуб̣б̣зна саавад̇т̇им̣ баабун̣и. д̇ид̇т̇ияааби д̇зна сад̣̇д̇хим̣язва г̇анд̇ваа убадтаагз самаад̣̇абзд̇ваа сад̇асахассам̣ лабхид̇ваа кад̣̇ират̇амбхзхи ман̣д̣абам̣ гаарзд̇ваа нийлуббалзхи чаад̣̇аабзд̇ваа ‘‘ид̇ха баадихаарияам̣ гариссаамаа’’д̇и нисийд̣̇им̣су. рааж̇аа басзнад̣̇и госало сад̇т̇аарам̣ убасан̇гамид̇ваа, ‘‘бханд̇з, д̇ид̇т̇иязхи ман̣д̣або гаарид̇о, ахамби д̇умхаагам̣ ман̣д̣абам̣ гариссаамий’’д̇и. ‘‘алам̣, махаарааж̇а, ад̇т̇и маяхам̣ ман̣д̣абагаараго’’д̇и. ‘‘бханд̇з, мам̣ табзд̇ваа го ан̃н̃о гаад̇ум̣ сагкиссад̇ий’’д̇и? ‘‘сагго, д̣̇зварааж̇аа’’д̇и. ‘‘гахам̣ бана, бханд̇з, баадихаарияам̣ гариссат̇аа’’д̇и? ‘‘ган̣д̣амб̣аругкамуулз, махаарааж̇аа’’д̇и. д̇ид̇т̇ияаа ‘‘амб̣аругкамуулз гира баадихаарияам̣ гариссад̇ий’’д̇и суд̇ваа ад̇д̇ано убадтаагаанам̣ аарожзд̇ваа яож̇анаб̣бханд̇арз таанз анд̇амасо д̇ад̣̇ахуж̇аад̇амби амб̣абод̇агам̣ уббаадзд̇ваа аран̃н̃з кибаабзсум̣.
сад̇т̇аа аасаал̣хибун̣н̣амад̣̇ивасз анд̇онаг̇арам̣ баависи. ран̃н̃оби уяяаанабаало ган̣д̣о наама згам̣ бин̇г̇алагибиллигзхи гад̇абад̇д̇абудасса анд̇арз маханд̇ам̣ амб̣абаггам̣ д̣̇исваа д̇асса г̇анд̇харасалобхзна самбад̇анд̇з вааяасз балаабзд̇ваа ран̃н̃о каад̣̇анад̇т̇ааяа аад̣̇ааяа г̇ажчанд̇о анд̇араамаг̇г̇з сад̇т̇аарам̣ д̣̇исваа жинд̇зси – ‘‘рааж̇аа имам̣ амб̣ам̣ каад̣̇ид̇ваа маяхам̣ адта ваа сол̣аса ваа гахаабан̣з д̣̇ад̣̇зяяа, д̇ам̣ мз згад̇д̇абхаавзби ган̣д̣амб̣аругкод̇взва бан̃н̃ааяи. д̇худ̇д̇агааби амб̣абаггаани каад̣̇ид̇ваа ‘‘харз д̣̇удтад̇ид̇т̇ияаа ‘саман̣о гира г̇од̇амо ган̣д̣амб̣аругкамуулз баадихаарияам̣ гариссад̇ий’д̇и д̇умхзхи яож̇анаб̣бханд̇арз д̇ад̣̇ахуж̇аад̇ааби амб̣абод̇агаа
сагго ваад̇авалаахагам̣ д̣̇звабуд̇д̇ам̣ аан̣аабзси ‘‘д̇ид̇т̇ияаанам̣ ман̣д̣абам̣ ваад̇зхи уббаадзд̇ваа уггаарабхуумияам̣ кибаабзхий’’д̇и. со д̇ат̇аа агааси. суурияамби д̣̇звабуд̇д̇ам̣ аан̣аабзси ‘‘суурияаман̣д̣алам̣ нигад̣дханд̇о д̇аабзхий’’д̇и. со д̇ат̇аа агааси. буна ваад̇авалаахагам̣ аан̣аабзси ‘‘ваад̇аман̣д̣алам̣ удтаабзнд̇о яаахий’’д̇и. со д̇ат̇аа гаронд̇о д̇ид̇т̇ияаанам̣ баг̇гхарид̇асзд̣̇асарийрз раж̇оваддияаа огири. д̇з д̇амб̣амад̇д̇игасад̣̇исаа ахзсум̣. вассавалаахагамби аан̣аабзси ‘‘маханд̇аани б̣инд̣̇ууни баад̇зхий’’д̇и. со д̇ат̇аа агааси. ат̇а нзсам̣ гааяо габ̣араг̇аависад̣̇исо ахоси. д̇з ниг̇ан̣таа лаж̇ж̇амаанаа худ̇ваа саммукасаммукадтаанзнзва балааяим̣су. звам̣ балааяанд̇зсу бураан̣агассабасса убадтааго зго гассаго ‘‘ид̣̇аани мз аяяаанам̣ баадихаарияагаран̣авзлаа, г̇анд̇ваа баадихаарияам̣ бассиссаамий’’д̇и г̇он̣з виссаж̇ж̇зд̇ваа баад̇ова аабхад̇ам̣ яааг̇угудан̃жзва яод̇д̇аган̃жа г̇ахзд̇ваа ааг̇ажчанд̇о бураан̣ам̣ д̇ат̇аа балааяанд̇ам̣ д̣̇исваа, бханд̇з
сагго гхаран̣ий наама ид̣̇д̇химанд̇ий згаа анааг̇аамиубаасигаа убасан̇гамид̇ваа, ‘‘бханд̇з, маад̣̇исааяа д̇хийд̇ари виж̇ж̇амаанааяа д̇умхаагам̣ гиламанагижжам̣ над̇т̇и, ахам̣ баадихаарияам̣ гариссаамий’’д̇и ааха. ‘‘гат̇ам̣ д̇вам̣ гариссаси, гхаран̣ий’’д̇и? ‘‘бханд̇з, згасмим̣ жаггаваал̣аг̇аб̣бхз махаабат̇авим̣ уд̣̇агам̣ гад̇ваа уд̣̇агасагун̣игаа вияа нимуж̇ж̇ид̇ваа баажийнажаггаваал̣амукаваддияам̣ ад̇д̇аанам̣ д̣̇ассзссаами, д̇ат̇аа бажчимауд̇д̇арад̣̇агкин̣ажаггаваал̣амукаваддияам̣, д̇ат̇аа маж̇жхз’’. махааж̇ано мам̣ д̣̇исваа ‘‘гаа зсаа’’д̇и вуд̇д̇з вагкад̇и ‘‘гхаран̣ий наамзсаа, аяам̣ д̇аава згиссаа ид̇т̇ияаа аанубхааво, б̣уд̣̇д̇хаанубхааво бана гийд̣̇исо бхависсад̇ий’’д̇и жуул̣аанаат̇абин̣д̣иго ‘‘маад̣̇исз анааг̇аамиубаасагз буд̇д̇з виж̇ж̇амаанз сад̇т̇у гиламанагижжам̣ над̇т̇ий’’д̇и жинд̇зд̇ваа ‘‘ахам̣, бханд̇з, баадихаарияам̣ гариссаамий’’д̇и вад̇ваа ‘‘гат̇ам̣ гариссасий’’д̇и будто ‘‘ахам̣, бханд̇з, д̣̇ваад̣̇асаяож̇анигам̣ б̣рахмад̇д̇абхаавам̣ нимминид̇ваа имиссаа барисааяа маж̇жхз махаамзгхаг̇аж̇ж̇ид̇асад̣̇исзна сад̣̇д̣̇зна б̣рахмаабподанам̣ наама абподзссаамий’’д̇и. махааж̇ано ‘‘гим̣ наамзсо сад̣̇д̣̇о’’д̇и бужчид̇ваа ‘‘жуул̣аанаат̇абин̣д̣игасса гира
ат̇згаа бадисамбхид̣̇аббад̇д̇аа сад̇д̇авассигаа жунд̣̇асааман̣зро наама ж̇аад̇ияаа сад̇д̇авассиго сад̇т̇аарам̣ ванд̣̇ид̇ваа ‘‘ахам̣ бхаг̇аваа баадихаарияам̣ гариссаамий’’д̇и вад̇ваа ‘‘гат̇ам̣ гариссасий’’д̇и будто ааха – ‘‘ахам̣, бханд̇з, ж̇амб̣уд̣̇ийбасса д̇хаж̇абхууд̇ам̣ махааж̇амб̣уругкам̣ канд̇хз г̇ахзд̇ваа жаалзд̇ваа махааж̇амб̣убзсияо аахарид̇ваа имам̣ барисам̣ каад̣̇аабзссаами, баарижчад̇д̇агагусумаани жа аахарид̇ваа д̇умхз ванд̣̇иссаамий’’д̇и. сад̇т̇аа ‘‘ж̇аанаами д̇з аанубхаава’’нд̇и д̇асса баадихаарияагаран̣ам̣ бадигкиби.
ат̇а уббалаван̣н̣аа т̇зрий сад̇т̇аарам̣ ванд̣̇ид̇ваа ‘‘ахам̣, бханд̇з, баадихаарияам̣ гариссаамий’’д̇и вад̇ваа ‘‘гат̇ам̣ гариссасий’’д̇и будтаа ааха – ‘‘ахам̣, бханд̇з, саманд̇аа д̣̇ваад̣̇асаяож̇анигам̣ барисам̣ д̣̇ассзд̇ваа ааваддад̇о чад̇д̇им̣саяож̇анааяа барисааяа баривуд̇о жаггавад̇д̇ирааж̇аа худ̇ваа ааг̇анд̇ваа д̇умхз ванд̣̇иссаамий’’д̇и
ат̇а нам̣ сад̇т̇аа ‘‘нааяам̣ мог̇г̇аллаанам̣ д̇авад̇т̇ааяа б̣ад̣̇д̇хо б̣аалаабудо. ахан̃хи асамад̇хуро, мама д̇хурам̣ ан̃н̃о вахид̇ум̣ самад̇т̇о наама над̇т̇и. анажчарияамзд̇ам̣, яам̣ ид̣̇аани мама д̇хурам̣ вахид̇ум̣ самад̇т̇о наама бхавзяяа. ахзд̇угад̇иражчаанаяонияам̣ ниб̣б̣ад̇д̇агаалзби мама д̇хурам̣ ан̃н̃о вахид̇ум̣ самад̇т̇о наама наахосиязваа’’д̇и вад̇ваа ‘‘гад̣̇аа
‘‘яад̇о
д̇ад̣̇аассу ган̣хам̣ яун̃ж̇анд̇и, сваассу д̇ам̣ вахад̇з д̇хура’’нд̇и. –
ид̣̇ам̣ ган̣хаусабхаж̇аад̇агам̣ (ж̇аа. 1.1.29) вид̇т̇аарзд̇ваа буна д̇амзва вад̇т̇ум̣ висзсзд̇ваа д̣̇ассзнд̇о –
‘‘манун̃н̃амзва бхаасзяяа, нааманун̃н̃ам̣ гуд̣̇аажанам̣;
манун̃н̃ам̣ бхаасамаанасса, г̇арум̣ бхаарам̣ уд̣̇ад̣̇д̇хари;
д̇ханан̃жа нам̣ алаабхзси, д̇зна жад̇д̇амано ахуу’’д̇и. –
ид̣̇ам̣ нанд̣̇ивисаалаж̇аад̇агам̣ вид̇т̇аарзд̇ваа гат̇зси. гат̇зд̇ваа жа бана сад̇т̇аа рад̇анажан̇гамам̣ абхирухи, бурад̇о д̣̇ваад̣̇асаяож̇анигаа барисаа ахоси д̇ат̇аа бажчад̇о жа уд̇д̇арад̇о жа д̣̇агкин̣ад̇о жа. уж̇угам̣ бана жад̇увийсад̇ияож̇анигааяа барисааяа маж̇жхз бхаг̇аваа яамагабаадихаарияам̣ агааси.
д̇ам̣ баал̣ид̇о д̇аава звам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ (бади. ма. 1.116) – гад̇амам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇асса яамагабаадихаарияз н̃аан̣ам̣? ид̇хам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о яамагабаадихаарияам̣ гарод̇и асаад̇хааран̣ам̣ саавагзхи, убаримагааяад̇о аг̇г̇игканд̇хо бавад̇д̇ад̇и, хздтимагааяад̇о
ид̣̇ам̣
д̇ам̣д̣̇ивасам̣ сад̇т̇аа жан̇гамид̇ваа баадихаарияам̣ гаронд̇о анд̇аранд̇араа махааж̇анасса д̇хаммам̣ гат̇зси. гат̇знд̇о жа ж̇анам̣ нирассаасам̣ агад̇ваа д̇асса ассаасаваарам̣ д̣̇зд̇и. д̇асмим̣ кан̣з махааж̇ано саад̇хугаарам̣ бавад̇д̇зси. д̇асса саад̇хугаарабавад̇д̇анагаалз сад̇т̇аа д̇аавамахад̇ияаа барисааяа жид̇д̇ам̣ ологзнд̇о згзгасса сол̣асаннам̣ аагаараанам̣ васзна жид̇д̇аажаарам̣ ан̃н̃ааси. звам̣ лахугабаривад̇д̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ жид̇д̇ам̣
сад̇т̇аа баадихийрам̣ гаронд̇ова ‘‘гад̇т̇а ну ко ад̇ийд̇аб̣уд̣̇д̇хаа ид̣̇ам̣ баадихийрам̣ гад̇ваа вассам̣ убзнд̇ий’’д̇и ааваж̇ж̇зд̇ваа ‘‘д̇аавад̇им̣сабхаванз вассам̣ убаг̇анд̇ваа маад̇у абхид̇хаммабидагам̣ д̣̇зсзнд̇ий’’д̇и д̣̇исваа д̣̇агкин̣абаад̣̇ам̣ угкибид̇ваа яуг̇анд̇харамад̇т̇агз табзд̇ваа ид̇арам̣ баад̣̇ам̣ угкибид̇ваа синзрумад̇т̇агз табзси. звам̣ адтасадтияож̇анасад̇асахассадтаанз д̇аяо бад̣̇аваараа ахзсум̣, д̣̇вз баад̣̇ачид̣̇д̣̇аани. сад̇т̇аа баад̣̇ам̣ басаарзд̇ваа аггамийд̇и на саллагкзд̇аб̣б̣ам̣. д̇асса хи баад̣̇угкибанагаалзязва баб̣б̣ад̇аа баад̣̇амуулам̣
‘‘г̇ад̇о ну жид̇д̇агуудам̣ ваа, гзлаасам̣ ваа яуг̇анд̇харам̣;
на но д̣̇агкзму самб̣уд̣̇д̇хам̣, логаж̇здтам̣ нараасабха’’нд̇и. –
имам̣
‘‘бавивзгарад̇о д̇хийро, нимам̣ логам̣ бунзхид̇и;
на но д̣̇агкзму самб̣уд̣̇д̇хам̣, логаж̇здтам̣ нараасабха’’нд̇и.
д̇з махаамог̇г̇аллаанам̣ бужчим̣су – ‘‘гахам̣, бханд̇з, сад̇т̇аа’’д̇и? со саяам̣ ж̇аананд̇оби ‘‘барзсамби г̇ун̣аа баагадаа хонд̇уу’’д̇и аж̇жхаасаязна ‘‘ануруд̣̇д̇хам̣ бужчат̇аа’’д̇и ааха. д̇з т̇зрам̣ д̇ат̇аа бужчим̣су – ‘‘гахам̣, бханд̇з, сад̇т̇аа’’д̇и? д̇аавад̇им̣сабхаванз бан̣д̣угамб̣аласилааяам̣ вассам̣ убаг̇анд̇ваа маад̇у абхид̇хаммабидагам̣ д̣̇зсзд̇ум̣ г̇ад̇од̇и. ‘‘гад̣̇аа ааг̇амиссад̇и, бханд̇з’’д̇и? ‘‘д̇аяо маасз абхид̇хаммабидагам̣ д̣̇зсзд̇ваа махаабавааран̣ад̣̇ивасз’’д̇и. д̇з ‘‘сад̇т̇аарам̣ ад̣̇исваа на г̇амиссаамаа’’д̇и д̇ад̇т̇зва канд̇хааваарам̣ б̣анд̇хим̣су. аагаасамзва гира нзсам̣ чад̣̇анам̣ ахоси. д̇ааяа жа махад̇ияаа барисааяа сарийранигхам̣со наама на бан̃н̃ааяи, бат̇авий виварам̣ ад̣̇ааси, саб̣б̣ад̇т̇а барисуд̣̇д̇хамзва бхуумид̇алам̣ ахоси.
сад̇т̇аа батамамзва мог̇г̇аллаанад̇т̇зрам̣ авожа – ‘‘мог̇г̇аллаана, д̇вам̣ зд̇иссааяа барисааяа д̇хаммам̣ д̣̇зсзяяааси, жуул̣аанаат̇абин̣д̣иго аахаарам̣ д̣̇ассад̇ий’’д̇и. д̇асмаа
‘‘д̇аавад̇им̣сз яад̣̇аа б̣уд̣̇д̇хо, силааяам̣ бан̣д̣угамб̣алз;
баарижчад̇д̇агамууламхи, вихааси бурисуд̇д̇амо.
‘‘д̣̇асасу логад̇хаад̇уусу, саннибад̇ид̇ваана д̣̇звад̇аа;
баяирубаасанд̇и самб̣уд̣̇д̇хам̣, васанд̇ам̣ нааг̇амуд̣̇д̇хани.
‘‘на гожи д̣̇зво ван̣н̣зна, самб̣уд̣̇д̇хасса вирожад̇и;
саб̣б̣з д̣̇звз ад̇иггамма, самб̣уд̣̇д̇хова вирожад̇ий’’д̇и. (бз. ва. 317-319);
звам̣ саб̣б̣аа д̣̇звад̇аа ад̇д̇ано сарийраббабхааяа абхибхавид̇ваа нисиннасса банасса маад̇аа д̇усид̇авимаанад̇о ааг̇анд̇ваа д̣̇агкин̣абассз нисийд̣̇и. инд̣̇агоби д̣̇звабуд̇д̇о ааг̇анд̇ваа д̣̇агкин̣абассзязва нисийд̣̇и, ан̇гуро ваамабассз нисийд̣̇и. со махзсагкаасу д̣̇звад̇аасу саннибад̇анд̇ийсу абаг̇анд̇ваа д̣̇ваад̣̇асаяож̇анигз таанз огаасам̣ лабхи, инд̣̇аго д̇ад̇т̇зва нисийд̣̇и. сад̇т̇аа д̇з убхоби ологзд̇ваа ад̇д̇ано саасанз д̣̇агкин̣зяяабуг̇г̇алаанам̣ д̣̇иннад̣̇аанасса махабпалабхаавам̣ н̃аабзд̇угаамо звамааха – ‘‘ан̇гура, д̇аяаа д̣̇ийгхаманд̇арз д̣̇асавассасахассабаримаан̣агаалз д̣̇ваад̣̇асаяож̇анигам̣ уд̣̇д̇ханабанд̇им̣ гад̇ваа махаад̣̇аанам̣
‘‘ологзд̇ваана самб̣уд̣̇д̇хо, ан̇гуран̃жааби инд̣̇агам̣;
д̣̇агкин̣зяяам̣ самбхаавзнд̇о, ид̣̇ам̣ важанамаб̣рави.
‘‘махаад̣̇аанам̣
ад̇ид̣̇уурз нисинноси, ааг̇ажча мама санд̇игз’’д̇и. (бз. ва. 321-322);
со сад̣̇д̇хо бат̇авийд̇алам̣ баабун̣и. саб̣б̣ааби нам̣ саа барисаа ассоси. звам̣ вуд̇д̇з –
‘‘жод̣̇ид̇о
гим̣ маяхам̣ д̇зна д̣̇аанзна, д̣̇агкин̣зяязна сун̃н̃ад̇ам̣.
‘‘аяам̣ со инд̣̇аго яагко, д̣̇аж̇ж̇аа д̣̇аанам̣ барид̇д̇агам̣;
ад̇ирожад̇и амхзхи, жанд̣̇о д̇аарааг̇ан̣з яат̇аа’’д̇и. (бз. ва. 323-324);
д̇ад̇т̇а д̣̇аж̇ж̇аад̇и д̣̇ад̇ваа. звам̣ вуд̇д̇з сад̇т̇аа инд̣̇агам̣ ааха – ‘‘инд̣̇ага, д̇вам̣ мама д̣̇агкин̣абассз нисинно, гасмаа анабаг̇анд̇ваава нисийд̣̇асий’’д̇и? со ‘‘ахам̣, бханд̇з, сукзд̇д̇з аббагаб̣ийж̇ам̣ вабанагассаго вияа д̣̇агкин̣зяяасамбад̣̇ам̣ алад̇т̇а’’нд̇и д̣̇агкин̣зяяам̣ бабхаавзнд̇о ааха –
‘‘уж̇ж̇ан̇г̇алз яат̇аа кзд̇д̇з, б̣ийж̇ам̣ б̣ахумби робид̇ам̣;
на палам̣ вибулам̣ ход̇и, наби д̇осзд̇и гассагам̣.
‘‘д̇ат̇зва д̣̇аанам̣ б̣ахугам̣, д̣̇уссийлзсу бад̇идтид̇ам̣;
на палам̣ вибулам̣ ход̇и, наби д̇осзд̇и д̣̇ааяагам̣.
‘‘яат̇ааби
саммаа д̇хаарам̣ бавзжчанд̇з, палам̣ д̇осзд̇и гассагам̣.
‘‘д̇ат̇зва сийлаванд̇зсу, г̇ун̣аванд̇зсу д̇аад̣̇ису;
аббагамби гад̇ам̣ гаарам̣, бун̃н̃ам̣ ход̇и махабпала’’нд̇и. (бз. ва. 325-328);
гим̣ банзд̇асса буб̣б̣агамманд̇и? со гира ануруд̣̇д̇хад̇т̇зрасса анд̇ог̇аамам̣ бин̣д̣ааяа бавидтасса ад̇д̇ано аабхад̇ам̣ гадажчубхигкам̣ д̣̇аабзси. д̇ад̣̇аа д̇асса бун̃н̃ам̣ ан̇гурзна д̣̇асавассасахассаани д̣̇ваад̣̇асаяож̇анигам̣ уд̣̇д̇ханабанд̇им̣ гад̇ваа д̣̇иннад̣̇аанад̇о махабпалад̇арам̣ ж̇аад̇ам̣. д̇асмаа звамааха.
звам̣ вуд̇д̇з сад̇т̇аа, ‘‘ан̇гура, д̣̇аанам̣ наама вижзяяа д̣̇аад̇ум̣ ваддад̇и, звам̣ д̇ам̣ сукзд̇д̇зсу вуд̇д̇аб̣ийж̇ам̣ вияа махабпалам̣ ход̇и. д̇вам̣ бана на д̇ат̇аа агааси, д̇зна д̇з д̣̇аанам̣ махабпалам̣ на ж̇аад̇а’’нд̇и имамад̇т̇ам̣ вибхаавзнд̇о –
‘‘вижзяяа
‘‘вижзяяа д̣̇аанам̣ суг̇ад̇аббасад̇т̇ам̣,
яз д̣̇агкин̣зяяаа ид̇ха ж̇ийвалогз;
зд̇зсу д̣̇иннаани махабпалаани,
б̣ийж̇аани вуд̇д̇аани яат̇аа сукзд̇д̇з’’д̇и. (бз. ва. 329-330) –
вад̇ваа уд̇д̇аримби д̇хаммам̣ д̣̇зсзнд̇о имаа г̇аат̇аа абхааси –
‘‘д̇ин̣ад̣̇осаани кзд̇д̇аани, рааг̇ад̣̇осаа аяам̣ баж̇аа;
д̇асмаа хи вийд̇арааг̇зсу, д̣̇иннам̣ ход̇и махабпалам̣.
‘‘д̇ин̣ад̣̇осаани кзд̇д̇аани, д̣̇осад̣̇осаа аяам̣ баж̇аа;
д̇асмаа хи вийд̇ад̣̇осзсу, д̣̇иннам̣ ход̇и махабпалам̣.
‘‘д̇ин̣ад̣̇осаани кзд̇д̇аани, мохад̣̇осаа аяам̣ баж̇аа;
д̇асмаа хи вийд̇амохзсу, д̣̇иннам̣ ход̇и махабпалам̣.
‘‘д̇ин̣ад̣̇осаани
д̇асмаа хи виг̇ад̇ижчзсу, д̣̇иннам̣ ход̇и махабпала’’нд̇и.
д̣̇зсанаавасаанз ан̇гуро жа инд̣̇аго жа сод̇аабад̇д̇ипалз бад̇идтахим̣су, махааж̇анассааби саад̇т̇игаа д̇хаммад̣̇зсанаа ахосийд̇и.
ат̇а сад̇т̇аа д̣̇звабарисааяа маж̇жхз нисинно маад̇арам̣ аараб̣бха ‘‘гусалаа д̇хаммаа, агусалаа д̇хаммаа, аб̣яаагад̇аа д̇хаммаа’’д̇и абхид̇хаммабидагам̣ бадтабзси. звам̣ д̇аяо маасз ниранд̇арам̣ абхид̇хаммабидагам̣ гат̇зси. гат̇знд̇о бана бхигкаажааравзлааяа ‘‘яаава мамааг̇аманаа зд̇д̇агам̣ наама д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇уу’’д̇и ниммид̇аб̣уд̣̇д̇хам̣ маабзд̇ваа химаванд̇ам̣ г̇анд̇ваа нааг̇алад̇аад̣̇анд̇агадтам̣ каад̣̇ид̇ваа анод̇ад̇д̇ад̣̇ахз мукам̣ д̇ховид̇ваа уд̇д̇арагуруд̇о бин̣д̣абаад̇ам̣ аахарид̇ваа махаасааламаал̣агз нисинно бхад̇д̇агижжам̣ агааси. саарибуд̇д̇ад̇т̇зро д̇ад̇т̇а г̇анд̇ваа сад̇т̇у вад̇д̇ам̣ гарод̇и. сад̇т̇аа бхад̇д̇агижжабарияосаанз, ‘‘саарибуд̇д̇а
д̇з гира гассабаб̣уд̣̇д̇хагаалз куд̣̇д̣̇агаваг̇г̇улияо худ̇ваа згасмим̣ баб̣бхаарз оламб̣анд̇аа д̣̇виннам̣ т̇зраанам̣ жан̇гамид̇ваа абхид̇хаммам̣ саж̇жхааяанд̇аанам̣ сад̣̇д̣̇ам̣ суд̇ваа сарз нимид̇д̇ам̣ аг̇г̇ахзсум̣. д̇з ‘‘имз канд̇хаа наама, имаа д̇хаад̇уяо наамаа’’д̇и аж̇аанид̇ваа сарз нимид̇д̇аг̇ахан̣амад̇д̇знзва д̇ад̇о жуд̇аа д̣̇звалогз ниб̣б̣ад̇д̇аа, згам̣ б̣уд̣̇д̇ханд̇арам̣ д̣̇иб̣б̣асамбад̇д̇им̣ анубхавид̇ваа д̇ад̇о жавид̇ваа саавад̇т̇ияам̣ гулагхарзсу ниб̣б̣ад̇д̇аа. яамагабаадихийрз уббаннабасаад̣̇аа т̇зрасса санд̇игз баб̣б̣аж̇ид̇ваа саб̣б̣абатамам̣ сад̇д̇абагаран̣игаа ахзсум̣. сад̇т̇ааби д̇знзва нийхаарзна д̇ам̣ д̇змаасам̣ абхид̇хаммам̣ д̣̇зсзси. д̣̇зсанаавасаанз асийд̇игодисахассаанам̣ д̣̇звад̇аанам̣ д̇хаммаабхисамаяо ахоси, махаамааяааби сод̇аабад̇д̇ипалз бад̇идтахи.
сааби
сад̇т̇аа
бхаг̇аваа чаб̣б̣ан̣н̣арам̣сияо виссаж̇ж̇зси. д̇ам̣ д̣̇ивасам̣ б̣уд̣̇д̇хасирим̣ ологзд̇ваа чад̇д̇им̣саяож̇ана бариман̣д̣алааяа барисааяа згоби б̣уд̣̇д̇хабхаавам̣ абад̇т̇знд̇о наама над̇т̇и. суван̣н̣асобаанзна д̣̇зваа од̇арим̣су, раж̇ад̇асобаанзна махааб̣рахмаано од̇арим̣су, ман̣исобаанзна саммаасамб̣уд̣̇д̇хо од̇ари. бан̃жасико г̇анд̇хаб̣б̣ад̣̇звабуд̇д̇о б̣злувабан̣д̣увийн̣ам̣ аад̣̇ааяа д̣̇агкин̣абассз тад̇ваа сад̇т̇у г̇анд̇хаб̣б̣амад̇хурад̣̇иб̣б̣авийн̣ааяа сад̣̇д̣̇зна бууж̇ам̣ гаронд̇о од̇ари, маад̇али, сан̇г̇аахаго ваамабассз
‘‘на мз д̣̇идто ид̇о буб̣б̣з, на суд̇о уд̣̇а гассажи;
звам̣ ваг̇г̇увад̣̇о сад̇т̇аа, д̇усид̇аа г̇ан̣имааг̇ад̇о’’д̇и. (су. ни. 961; махаани. 190) –
аад̣̇ийхи
181.
‘‘яз жхаанабасуд̇аа д̇хийраа, нзгкаммуубасамз рад̇аа;
д̣̇звааби д̇зсам̣ бихаяанд̇и, самб̣уд̣̇д̇хаанам̣ сад̇иймад̇а’’нд̇и.
д̇ад̇т̇а яз жхаанабасуд̇аад̇и лагкан̣уубаниж̇жхаанам̣ аарамман̣уубаниж̇жхаананд̇и имзсу д̣̇вийсу жхаанзсу ааваж̇ж̇анасамаабаж̇ж̇анаад̇хидтаанавудтаанабажжавзгкан̣зхи нзгкаммуубасамз рад̇аад̇и д̣̇зваабийд̇и д̣̇звааби мануссааби д̇зсам̣ бихаяанд̇и бад̇т̇знд̇и. сад̇иймад̇анд̇и зваруубаг̇ун̣аанам̣ д̇зсам̣ сад̇ияаа саманнааг̇ад̇аанам̣ самб̣уд̣̇д̇хаанам̣. ‘‘ахо вад̇а маяам̣ б̣уд̣̇д̇хаа бхавзяяаамаа’’д̇и б̣уд̣̇д̇хабхаавам̣ ижчамаанаа бихаяанд̇ийд̇и ад̇т̇о.
д̣̇зсанаавасаанз д̇им̣самад̇д̇аанам̣ баан̣агодийнам̣ д̇хаммаабхисамаяо ахоси, т̇зрасса сад̣̇д̇хивихааригаа бан̃жасад̇абхигкуу арахад̇д̇з бад̇идтахим̣су.
саб̣б̣аб̣уд̣̇д̇хаанам̣ гира авиж̇ахид̇амзва яамагабаадихийрам̣ гад̇ваа д̣̇звалогз вассам̣ васид̇ваа сан̇гассанаг̇арад̣̇ваарз од̇аран̣ам̣. д̇ад̇т̇а бана д̣̇агкин̣абаад̣̇асса бад̇идтид̇адтаанам̣ ажалажзд̇ияадтаанам̣ наама ход̇и. сад̇т̇аа д̇ад̇т̇а тад̇ваа бут̇уж̇ж̇анаад̣̇ийнам̣ висаяз бан̃хам̣ бужчи, бут̇уж̇ж̇анаа ад̇д̇ано висаяз бан̃хз виссаж̇ж̇зд̇ваа сод̇аабаннависаяз бан̃хам̣ виссаж̇ж̇зд̇ум̣ наасагким̣су. д̇ат̇аа сагад̣̇ааг̇аамиаад̣̇ийнам̣ висаяз сод̇аабаннаад̣̇аяо, махаамог̇г̇аллаанависаяз сзсамахаасаавагаа, саарибуд̇д̇ад̇т̇зрасса висаяз махаамог̇г̇аллаано, б̣уд̣̇д̇хависаяз
‘‘яз
д̇зсам̣ мз нибаго ирияам̣, будто баб̣руухи маарисаа’’д̇и. (су. ни. 1044; жуул̣ани. аж̇ид̇амаан̣авабужчаанид̣̇д̣̇зса 7) –
имам̣ б̣уд̣̇д̇хависаяз будтабан̃хам̣ суд̇ваа ‘сад̇т̇аа мам̣ сзкаасзкаанам̣ ааг̇аманабадибад̣̇ам̣ бужчад̇ий’д̇и бан̃хз нигган̇ко, канд̇хаад̣̇ийсу бана гад̇арзна ну ко мукзна имам̣ бадибад̣̇ам̣ гат̇знд̇о ‘ахам̣ сад̇т̇у аж̇жхаасаяам̣ г̇ан̣хид̇ум̣ на сагкиссаамий’д̇и мама аж̇жхаасаяз ган̇кад̇и, со маяаа наяз ад̣̇иннз гат̇зд̇ум̣ на сагкиссад̇и, наяамасса д̣̇ассаамийд̇и наяам̣ д̣̇ассзнд̇о ‘‘бхууд̇амид̣̇ам̣, саарибуд̇д̇а, саманубассасий’’д̇и ааха. звам̣ гирасса ахоси ‘‘саарибуд̇д̇о мама аж̇жхаасаяам̣ г̇ахзд̇ваа гат̇знд̇о канд̇хавасзна
‘‘г̇ан̇г̇ааяа ваалугаа кийяз, уд̣̇агам̣ кийяз махан̣н̣авз;
махияаа мад̇д̇игаа кийяз, на кийяз мама б̣уд̣̇д̇хияаа’’д̇и.
ид̣̇ам̣ вуд̇д̇ам̣ ход̇и – сажз хи, бханд̇з, б̣уд̣̇д̇хисамбанналоганаат̇а, маяаа згасмим̣ бан̃хз виссаж̇ж̇ид̇з згам̣ ваа ваалугам̣ згам̣ ваа уд̣̇агаб̣инд̣̇ум̣ згам̣ ваа бам̣сукан̣д̣ам̣ акибид̇ваа бан̃хаанам̣ сад̇зна ваа сахассзнаваа сад̇асахассзна ваа виссаж̇ж̇ид̇з г̇ан̇г̇ааяа ваалугаад̣̇ийсу згзгам̣ згаманд̇з кибзяяа, киббад̇арам̣ г̇ан̇г̇аад̣̇ийсу ваалугаад̣̇аяо баригкаяам̣ г̇ажчзяяум̣, на д̇взва мама бан̃хаанам̣ виссаж̇ж̇ананд̇и. звам̣ махаабан̃н̃оби хи бхигку б̣уд̣̇д̇хависаяз бан̃хасса
‘‘баросахассамби самааг̇ад̇аанам̣,
ганд̣̇зяяум̣ д̇з вассасад̇ам̣ абан̃н̃аа;
згова сзяяо бурисо сабан̃н̃о,
яо бхаасид̇асса виж̇аанаад̇и ад̇т̇а’’нд̇и. (ж̇аа. 1.1.99) –
имам̣ ж̇аад̇агам̣ вид̇т̇аарзна гат̇зсийд̇и.
д̣̇зворохан̣авад̇т̇у д̣̇уд̇ияам̣.
3. зрагабад̇д̇анааг̇арааж̇авад̇т̇у
гижчо мануссабадилаабход̇и имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ сад̇т̇аа б̣аараан̣асияам̣ убаниссааяа сад̇д̇асирийсагаругкамуулз вихаранд̇о зрагабад̇д̇ам̣ наама нааг̇арааж̇ам̣ аараб̣бха гат̇зси.
со гира буб̣б̣з гассабаб̣уд̣̇д̇хасаасанз д̣̇ахарабхигку худ̇ваа г̇ан̇г̇ааяа наавам̣ абхируяха г̇ажчанд̇о зрагабад̇д̇од̇взвасса наамам̣ ахоси. со ниб̣б̣ад̇д̇агкан̣зязва ад̇д̇абхаавам̣ ологзд̇ваа ‘‘зд̇д̇агам̣ наама гаалам̣ саман̣ад̇хаммам̣ гад̇ваа ахзд̇угаяонияам̣ ман̣д̣уугабхагкадтаанз ниб̣б̣ад̇д̇омхий’’д̇и виббадисаарий ахоси. со абарабхааг̇з згам̣ д̇хийд̇арам̣ лабхид̇ваа маж̇жхз г̇ан̇г̇ааяа уд̣̇агабидтз маханд̇ам̣ палам̣ угкибид̇ваа д̇хийд̇арам̣ д̇асмим̣ табзд̇ваа нажжаабзд̇ваа г̇ааяаабзси. звам̣ гирасса ахоси – ‘‘ад̣̇д̇хаа ахам̣ ид̇ха иминаа убааязна б̣уд̣̇д̇хз уббаннз д̇асса уббаннабхаавам̣ сун̣иссаамий’’д̇и. яо мз г̇ийд̇асса бадиг̇ийд̇ам̣ аахарад̇и
‘‘гим̣су ад̇хиббад̇ий рааж̇аа, гим̣су рааж̇аа раж̇ж̇иссаро;
гат̇ам̣су вираж̇о ход̇и, гат̇ам̣ б̣аалод̇и вужжад̇ий’’д̇и. –
имам̣
сагалаж̇амб̣уд̣̇ийбаваасино ‘‘нааг̇амаан̣авигам̣ г̇ан̣хиссаамаа’’д̇и г̇анд̇ваа ад̇д̇ано ад̇д̇ано бан̃н̃ааб̣алзна бадиг̇ийд̇ам̣ гад̇ваа г̇ааяанд̇и. саа д̇ам̣ бадигкибад̇и. д̇ассаа анвад̣дхамаасам̣ пан̣з тад̇ваа звам̣ г̇ааяанд̇ияаава згам̣ б̣уд̣̇д̇ханд̇арам̣ вийд̇ивад̇д̇ам̣. ат̇а амхаагам̣ сад̇т̇аа логз уббаж̇ж̇ид̇ваа згад̣̇ивасам̣ бажжуусагаалз логам̣ вологзнд̇о зрагабад̇д̇ам̣ аад̣̇им̣ гад̇ваа уд̇д̇арамаан̣авам̣ наама ад̇д̇ано н̃аан̣аж̇ааласса анд̇о бавидтам̣ д̣̇исваа ‘‘гим̣ ну ко бхависсад̇ий’’д̇и ааваж̇ж̇знд̇о ‘‘аж̇ж̇а зрагабад̇д̇асса д̇хийд̇арам̣ пан̣з табзд̇ваа нажжаабанад̣̇ивасо, аяам̣ уд̇д̇арамаан̣аво маяаа д̣̇иннам̣ бадиг̇ийд̇ам̣ г̇ан̣ханд̇ова
‘‘чад̣̇ваараад̇хиббад̇ий рааж̇аа, раж̇ж̇амаано раж̇ж̇иссаро;
араж̇ж̇ам̣ вираж̇о ход̇и, раж̇ж̇ам̣ б̣аалод̇и вужжад̇ий’’д̇и. –
имам̣ бадиг̇ийд̇ам̣ г̇ааязяяаасийд̇и ааха.
маан̣авигааяа гим̣су ад̇хиббад̇ий рааж̇аад̇и гим̣ ад̇хиббад̇и рааж̇аа наама ход̇и? гим̣су рааж̇аа раж̇ж̇иссарод̇и гат̇ам̣ бана рааж̇аа раж̇ж̇иссаро наама ход̇и? гат̇ам̣су вираж̇о ход̇ийд̇и гат̇ам̣ ну ко со рааж̇аа вираж̇о наама ход̇ийд̇и?
бадиг̇ийд̇асса бана ад̇т̇о – чад̣̇ваараад̇хиббад̇ий рааж̇аад̇и яо чаннам̣ д̣̇ваараанам̣ ад̇хиббад̇и, згад̣̇ваарзби руубаад̣̇ийхи анабхибхууд̇о, аяам̣ рааж̇аа наама. раж̇ж̇амаано раж̇ж̇иссарод̇и яо бана д̇зсу аарамман̣зсу раж̇ж̇ад̇и, со раж̇ж̇амаано раж̇ж̇иссаро наама. араж̇ж̇анд̇и араж̇ж̇амаано бана вираж̇о наама ход̇и. раж̇ж̇анд̇и раж̇ж̇амаано б̣аалод̇и вужжад̇ийд̇и.
звамасса сад̇т̇аа бадиг̇ийд̇ам̣ д̣̇ад̇ваа, уд̇д̇ара, д̇аяаа имасмим̣ г̇ийд̇з г̇ааяид̇з имасса г̇ийд̇асса имам̣ бадиг̇ийд̇ам̣ г̇ааяиссад̇и –
‘‘гзнассу
яог̇агкзмий гат̇ам̣ ход̇и, д̇ам̣ мз агкаахи бужчид̇о’’д̇и.
ат̇асса д̇вам̣ ид̣̇ам̣ бадиг̇ийд̇ам̣ г̇ааязяяааси –
‘‘огхзна вуяхад̇и б̣аало, яог̇аа нуд̣̇ад̇и бан̣д̣ид̇о;
саб̣б̣аяог̇ависам̣яуд̇д̇о, яог̇агкзмийд̇и вужжад̇ий’’д̇и.
д̇ассад̇т̇о – ‘‘гаамогхаад̣̇инаа жад̇уб̣б̣ид̇хзна огхзна б̣аало вуяхад̇и, д̇ам̣ огхам̣ бан̣д̣ид̇о саммаббад̇хаанасан̇каад̇зна яог̇зна
уд̇д̇аро имам̣ бадиг̇ийд̇ам̣ г̇ан̣ханд̇ова сод̇аабад̇д̇ипалз бад̇идтахи. со сод̇аабанно худ̇ваа д̇ам̣ г̇аат̇ам̣ аад̣̇ааяа г̇анд̇ваа, ‘‘амбхо, маяаа г̇ийд̇абадиг̇ийд̇ам̣ аахадам̣, огаасам̣ мз д̣̇зт̇аа’’д̇и вад̇ваа ниранд̇арам̣ тид̇асса махааж̇анасса ж̇ан̣н̣унаа аггаманд̇о аг̇амааси. нааг̇амаан̣авигаа бид̇у пан̣з тад̇ваа нажжамаанаа ‘‘гим̣су ад̇хиббад̇ий рааж̇аа’’д̇и г̇ийд̇ам̣ г̇ааяад̇и? уд̇д̇аро ‘‘чад̣̇ваараад̇хиббад̇ий рааж̇аа’’д̇и бадиг̇ийд̇ам̣ г̇ааяи. буна нааг̇амаан̣авигаа ‘‘гзнассу вуяхад̇ий’’д̇и д̇асса г̇ийд̇ам̣ г̇ааяад̇и? ат̇ассаа бадиг̇ийд̇ам̣ г̇ааяанд̇о уд̇д̇аро ‘‘огхзна вуяхад̇ий’’д̇и имам̣ г̇аат̇амааха. нааг̇арааж̇аа д̇ам̣ суд̇ваава б̣уд̣̇д̇хасса уббаннабхаавам̣ н̃ад̇ваа ‘‘маяаа згам̣ б̣уд̣̇д̇ханд̇арам̣ зваруубам̣ бад̣̇ам̣ наама на суд̇абуб̣б̣ам̣, уббанно вад̇а, бхо, логз
182.
‘‘гижчо мануссабадилаабхо, гижчам̣ мажжаана ж̇ийвид̇ам̣;
гижчам̣ сад̣̇д̇хаммассаванам̣, гижчо б̣уд̣̇д̇хаанамуббаад̣̇о’’д̇и.
д̇ассад̇т̇о – маханд̇зна хи вааяаамзна маханд̇зна гусалзна лад̣̇д̇хад̇д̇аа мануссад̇д̇абадилаабхо наама гижчо д̣̇уллабхо. ниранд̇арам̣ гасигаммаад̣̇ийни гад̇ваа ж̇ийвид̇авуд̇д̇им̣ гхаданад̇оби барид̇д̇адтааяид̇ааяаби мажжаанам̣ ж̇ийвид̇ам̣ гижчам̣. анзгзсуби габбзсу д̇хаммад̣̇зсагасса буг̇г̇аласса д̣̇уллабхад̇ааяа сад̣̇д̇хаммассаванамби гижчам̣. маханд̇зна вааяаамзна абхинийхаарасса самиж̇жханад̇о самид̣̇д̇хаабхинийхаарасса жа анзгзхиби габбагодисахассзхи д̣̇уллабхуббаад̣̇ад̇о б̣уд̣̇д̇хаанам̣ уббаад̣̇оби гижчоязва, ад̇ивияа д̣̇уллабход̇и.
д̣̇зсанаавасаанз жад̇ураасийд̇ияаа баан̣асахассаанам̣ д̇хаммаабхисамаяо ахоси. нааг̇арааж̇ааби д̇ам̣д̣̇ивасам̣ сод̇аабад̇д̇ипалам̣ лабхзяяа, д̇иражчаанаг̇ад̇ад̇д̇аа бана наалад̇т̇а. со язсу бадисанд̇хиг̇ахан̣ад̇ажаж̇аханависсадтанид̣̇д̣̇оггаманасаж̇аад̇ияаамзт̇унасзванажуд̇исан̇каад̇зсу
зрагабад̇д̇анааг̇арааж̇авад̇т̇у д̇ад̇ияам̣.
4. аананд̣̇ад̇т̇зрабан̃хавад̇т̇у
саб̣б̣абаабасса агаран̣анд̇и имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ сад̇т̇аа ж̇зд̇аванз вихаранд̇о аананд̣̇ад̇т̇зрасса бан̃хам̣ аараб̣бха гат̇зси.
т̇зро гира д̣̇иваадтаанз нисинно жинд̇зси – ‘‘сад̇т̇аараа сад̇д̇аннам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ маад̇аабид̇аро ааяубарижчзд̣̇о б̣од̇хи саавагасаннибаад̇о аг̇г̇асаавагасаннибаад̇о аг̇г̇асаавагаубадтаагод̇и ид̣̇ам̣ саб̣б̣ам̣ гат̇ид̇ам̣, убосат̇о бана агат̇ид̇о, гим̣ ну ко д̇зсамби аяамзва убосат̇о, ан̃н̃о’’д̇и? со сад̇т̇аарам̣ убасан̇гамид̇ваа д̇амад̇т̇ам̣ бужчи. яасмаа бана д̇зсам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ гаалабхзд̣̇ова ахоси, на гат̇аабхзд̣̇о. вибассий саммаасамб̣уд̣̇д̇хо хи сад̇д̇амз сад̇д̇амз сам̣важчарз убосат̇ам̣ агааси. згад̣̇ивасам̣ д̣̇инноваад̣̇оязва
183.
‘‘саб̣б̣абаабасса агаран̣ам̣, гусаласса убасамбад̣̇аа;
сажид̇д̇абарияод̣̇абанам̣, зд̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаана саасанам̣.
184.
‘‘канд̇ий барамам̣ д̇або д̇ид̇игкаа,
ниб̣б̣аанам̣ барамам̣ вад̣̇анд̇и б̣уд̣̇д̇хаа;
на хи баб̣б̣аж̇ид̇о баруубагхаад̇ий,
на саман̣о ход̇и барам̣ вихзтаяанд̇о.
185.
‘‘ануубаваад̣̇о
мад̇д̇ан̃н̃уд̇аа жа бхад̇д̇асмим̣, банд̇ан̃жа саяанаасанам̣;
ад̇хижид̇д̇з жа ааяог̇о, зд̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаана саасана’’нд̇и.
д̇ад̇т̇а саб̣б̣абаабассаад̇и саб̣б̣асса агусалагаммасса. убасамбад̣̇аад̇и абхинигкаманад̇о бадтааяа яаава арахад̇д̇амаг̇г̇аа гусаласса уббаад̣̇анан̃жзва уббаад̣̇ид̇асса жа бхааванаа. сажид̇д̇абарияод̣̇абананд̇и бан̃жахи нийваран̣зхи ад̇д̇ано жид̇д̇асса вод̣̇аабанам̣. зд̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаана саасананд̇и саб̣б̣аб̣уд̣̇д̇хаанам̣ аяаманусидти.
канд̇ийд̇и яаа зсаа д̇ид̇игкаасан̇каад̇аа канд̇ий наама, ид̣̇ам̣ имасмим̣ саасанз барамам̣ уд̇д̇амам̣ д̇або. ниб̣б̣аанам̣ барамам̣ вад̣̇анд̇и б̣уд̣̇д̇хаад̇и б̣уд̣̇д̇хаа жа бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаа жа ануб̣уд̣̇д̇хаа жаад̇и имз д̇аяо б̣уд̣̇д̇хаа ниб̣б̣аанам̣ уд̇д̇аманд̇ий вад̣̇анд̇и. на хи баб̣б̣аж̇ид̇од̇и баан̣иаад̣̇ийхи барам̣ абахананд̇о вихзтзнд̇о баруубагхаад̇ий баб̣б̣аж̇ид̇о наама на ход̇и. на саман̣од̇и вуд̇д̇анаязнзва барам̣ вихзтаяанд̇о саман̣оби на ход̇иязва
ануубаваад̣̇од̇и ануубаваад̣̇анан̃жзва ануубаваад̣̇аабанан̃жа. ануубагхаад̇од̇и ануубагхаад̇анан̃жзва ануубагхаад̇аабанан̃жа баад̇имогкзд̇и ж̇здтагасийлз. сам̣варод̇и бид̣̇аханам̣. мад̇д̇ан̃н̃уд̇аад̇и мад̇д̇ан̃н̃убхааво бамаан̣аж̇аананам̣. банд̇анд̇и вивид̇д̇ам̣. ад̇хижид̇д̇зд̇и адтасамаабад̇д̇исан̇каад̇з ад̇хижид̇д̇з. ааяог̇од̇и баяог̇агаран̣ам̣. зд̇анд̇и зд̇ам̣ саб̣б̣зсам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ саасанам̣. зд̇т̇а хи ануубаваад̣̇зна ваажасигам̣ сийлам̣ гат̇ид̇ам̣, ануубагхаад̇зна гааяигасийлам̣, ‘‘баад̇имогкз жа сам̣варо’’д̇и сийлам̣ гат̇ид̇ам̣, ануубагхаад̇зна гааяигасийлам̣, ‘‘баад̇имогкз жа сам̣варо’’д̇и иминаа баад̇имогкасийлан̃жзва инд̣̇рияасам̣варан̃жа, мад̇д̇ан̃н̃уд̇ааяа ааж̇ийвабаарисуд̣̇д̇хи жзва бажжаяасаннисид̇асийлан̃жа, банд̇асзнаасанзна саббааяасзнаасанам̣, ад̇хижид̇д̇зна адта самаабад̇д̇ияо. звам̣ имааяа г̇аат̇ааяа д̇иссоби сигкаа гат̇ид̇аа зва хонд̇ийд̇и.
д̣̇зсанаавасаанз б̣ахуу сод̇аабад̇д̇ипалаад̣̇ийни баабун̣им̣сууд̇и.
аананд̣̇ад̇т̇зрабан̃хавад̇т̇у жад̇уд̇т̇ам̣.
5. анабхирад̇абхигкувад̇т̇у
на гахаабан̣авассзнаад̇и имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ сад̇т̇аа ж̇зд̇аванз вихаранд̇о згам̣ анабхирад̇абхигкум̣ аараб̣бха гат̇зси.
со гира саасанз баб̣б̣аж̇ид̇ваа лад̣̇д̇хуубасамбад̣̇о ‘‘асугадтаанам̣ наама г̇анд̇ваа уд̣̇д̣̇зсам̣ уг̇г̇ан̣хаахий’’д̇и убаж̇жхааязна бзсид̇о д̇ад̇т̇а аг̇амааси. ат̇асса бид̇уно рог̇о уббаж̇ж̇и. со буд̇д̇ам̣ д̣̇адтугаамо худ̇ваа д̇ам̣ баггосид̇ум̣ самад̇т̇ам̣ ган̃жи манд̇хаад̇уж̇аад̇агам̣ (ж̇аа. 1.3.22) вид̇т̇аарзд̇ваа –
‘‘яаавад̇аа жанд̣̇имасуурияаа барихаранд̇и, д̣̇исаа бханд̇и вирожанаа;
саб̣б̣зва д̣̇аасаа манд̇хаад̇у, яз баан̣аа бат̇ависсид̇аа’’д̇и. –
имиссаа г̇аат̇ааяа ананд̇араа имаа д̣̇вз г̇аат̇аа абхааси –
186.
‘‘на гахаабан̣авассзна, д̇ид̇д̇и гаамзсу виж̇ж̇ад̇и;
аббассаад̣̇аа д̣̇укаа гаамаа, ид̇и вин̃н̃ааяа бан̣д̣ид̇о.
187.
‘‘аби д̣̇иб̣б̣зсу гаамзсу, рад̇им̣ со наад̇хиг̇ажчад̇и;
д̇ан̣хагкаяарад̇о ход̇и, саммаасамб̣уд̣̇д̇хасааваго’’д̇и.
д̇ад̇т̇а гахаабан̣авассзнаад̇и яам̣ со абподзд̇ваа сад̇д̇арад̇анавассам̣ вассаабзси, д̇ам̣ ид̇ха гахаабан̣авассанд̇и вуд̇д̇ам̣. д̇знаби хи вад̇т̇угаамагилзсагаамзсу д̇ид̇д̇и наама над̇т̇и. звам̣ д̣̇уббуураа зсаа д̇ан̣хаа. аббассаад̣̇аад̇и субинасад̣̇исад̇ааяа барид̇д̇асукаа. д̣̇укаад̇и д̣̇угкагканд̇хаад̣̇ийсу ааг̇ад̇ад̣̇угкавасзна бана б̣ахуд̣̇угкаава. ид̇и вин̃н̃ааяаад̇и звамзд̇з гаамз ж̇аанид̇ваа. аби д̣̇иб̣б̣зсууд̇и сажз хи д̣̇зваанам̣ убагаббанагагаамзхи ниманд̇зяяааби ааяасмаа самид̣̇д̇хи д̇ан̣хагкаяарад̇од̇и арахад̇д̇з жзва ниб̣б̣аанз жа абхирад̇о ход̇и, д̇ам̣ бад̇т̇аяамаано вихарад̇и. саммаасамб̣уд̣̇д̇хасаавагод̇и саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна д̣̇зсид̇асса д̇хаммасса саванзна ж̇аад̇о яог̇ааважарабхигкууд̇и.
д̣̇зсанаавасаанз
анабхирад̇абхигкувад̇т̇у бан̃жамам̣.
6. аг̇г̇ид̣̇ад̇д̇аб̣раахман̣авад̇т̇у
б̣ахум̣ вз саран̣ам̣ яанд̇ийд̇и имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ сад̇т̇аа ж̇зд̇аванз вихаранд̇о ваалигараасимхи нисиннам̣ аг̇г̇ид̣̇ад̇д̇ам̣ наама госаларан̃н̃о бурохид̇ам̣ аараб̣бха гат̇зси.
со
б̣од̇хисад̇д̇оби гад̇аабхинигкамано саммаасамб̣од̇хим̣ бад̇ваа д̇асмим̣ самаяз саавад̇т̇им̣ ниссааяа ж̇зд̇аванз вихаранд̇о бажжуусагаалз логам̣ вологзнд̇о аг̇г̇ид̣̇ад̇д̇аб̣раахман̣ам̣ сад̣̇д̇хим̣ анд̇зваасигзхи ад̇д̇ано н̃аан̣аж̇ааласса анд̇о бавидтам̣ д̣̇исваа ‘‘саб̣б̣зби имз арахад̇д̇асса убаниссаяасамбаннаа’’д̇и н̃ад̇ваа сааяанхасамаяз махаамог̇г̇аллаанад̇т̇зрам̣ ааха – ‘‘мог̇г̇аллаана, гим̣ бассаси аг̇г̇ид̣̇ад̇д̇аб̣раахман̣ам̣ махааж̇анам̣
т̇зро ваалугараасиабхимуко бааяааси. нааг̇арааж̇аа д̇ам̣ ааг̇ажчанд̇ам̣ д̣̇исваа ‘‘аяам̣ саман̣о ид̇о ааг̇ажчад̇и, на ж̇аанаад̇и ман̃н̃з мама ад̇т̇ибхаавам̣, д̇хуумааяид̇ваа нам̣ маарзссаамий’’д̇и д̇хуумааяи. т̇зро ‘‘аяам̣ нааг̇арааж̇аа ‘ахамзва д̇хуумааяид̇ум̣ саггоми, ан̃н̃з на саггонд̇ий’д̇и ман̃н̃з саллагкзд̇ий’’д̇и саяамби д̇хуумааяи. д̣̇виннамби сарийрад̇о уг̇г̇ад̇аа д̇хуумаа яаава б̣рахмалогаа удтахим̣су. убхоби д̇хуумаа т̇зрам̣ аб̣аад̇хзд̇ваа нааг̇арааж̇аанамзва б̣аад̇хзнд̇и. нааг̇арааж̇аа д̇хуумавзг̇ам̣ сахид̇ум̣ асаггонд̇о баж̇ж̇али. т̇зроби д̇зж̇од̇хаад̇ум̣ самаабаж̇ж̇ид̇ваа д̇зна сад̣̇д̇хим̣язва баж̇ж̇али. аг̇г̇иж̇аалаа яаава б̣рахмалогаа удтахим̣су. убхоби т̇зрам̣ аб̣аад̇хзд̇ваа нааг̇арааж̇аанамзва б̣аад̇хаяим̣су. ат̇асса сагаласарийрам̣ уггаахи бад̣̇ид̇д̇ам̣ вияа ахоси. исиг̇ан̣о ологзд̇ваа жинд̇зси – ‘‘нааг̇арааж̇аа, саман̣ам̣ жхаабзд̇и, бхад̣̇д̣̇аго вад̇а саман̣о амхаагам̣ важанам̣ асуд̇ваа надто’’д̇и. т̇зро нааг̇арааж̇аанам̣
исиг̇ан̣аа
188.
‘‘б̣ахум̣ вз саран̣ам̣ яанд̇и, баб̣б̣ад̇аани ванаани жа;
аараамаругкажзд̇яаани, мануссаа бхаяад̇аж̇ж̇ид̇аа.
189.
‘‘нзд̇ам̣ ко саран̣ам̣ кзмам̣, нзд̇ам̣ саран̣амуд̇д̇амам̣;
нзд̇ам̣ саран̣амааг̇амма, саб̣б̣ад̣̇угкаа бамужжад̇и.
190.
‘‘яо жа б̣уд̣̇д̇хан̃жа д̇хамман̃жа, сан̇гхан̃жа саран̣ам̣ г̇ад̇о;
жад̇д̇аари арияасажжаани, саммаббан̃н̃ааяа бассад̇и.
191.
‘‘д̣̇угкам̣ д̣̇угкасамуббаад̣̇ам̣, д̣̇угкасса жа ад̇иггамам̣;
арияам̣ жадтан̇г̇игам̣ маг̇г̇ам̣, д̣̇угкуубасамаг̇ааминам̣.
192.
‘‘зд̇ам̣
зд̇ам̣ саран̣амааг̇амма, саб̣б̣ад̣̇угкаа бамужжад̇ий’’д̇и.
д̇ад̇т̇а б̣ахунд̇и б̣аху. баб̣б̣ад̇аанийд̇и д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а исиг̇иливзбуллавзбхаараад̣̇игз баб̣б̣ад̇з жа махааванаг̇осин̇г̇асаалаванаад̣̇ийни нзд̇ам̣ саран̣анд̇и зд̇ам̣ саб̣б̣амби саран̣ам̣ нзва кзмам̣ на уд̇д̇амам̣, на жа зд̇ам̣ бадижжа ж̇аад̇иаад̣̇ид̇хаммзсу сад̇д̇зсу згоби ж̇аад̇иаад̣̇ид̇о саб̣б̣ад̣̇угкаа бамужжад̇ийд̇и ад̇т̇о.
яо жаад̇и ид̣̇ам̣ акзмам̣ ануд̇д̇амам̣ саран̣ам̣ д̣̇ассзд̇ваа кзмам̣ уд̇д̇амам̣ саран̣ам̣ д̣̇ассанад̇т̇ам̣ аарад̣̇д̇хам̣. д̇ассад̇т̇о – яо жа г̇ахадто ваа баб̣б̣аж̇ид̇о ваа ‘‘ид̇иби со бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо’’д̇иаад̣̇игам̣ б̣уд̣̇д̇хад̇хаммасан̇гхаануссад̇игаммадтаанам̣ ниссааяа сздтавасзна б̣уд̣̇д̇хан̃жа д̇хамман̃жа сан̇гхан̃жа саран̣ам̣ г̇ад̇о, д̇ассаби д̇ам̣ саран̣аг̇аманам̣ ан̃н̃ад̇ид̇т̇ияаванд̣̇анаад̣̇ийхи губбад̇и жалад̇и. д̇асса бана ажалабхаавам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ маг̇г̇зна ааг̇ад̇асаран̣амзва багаасанд̇о жад̇д̇аари арияасажжаани саммаббан̃н̃ааяа бассад̇ийд̇и ааха. яо хи зд̇зсам̣ сажжаанам̣ д̣̇ассанавасзна зд̇аани саран̣ам̣ зд̇ам̣ ко саран̣ам̣ кзманд̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣.
д̣̇зсанаавасаанз саб̣б̣зби д̇з исаяо саха бадисамбхид̣̇аахи арахад̇д̇ам̣ бад̇ваа сад̇т̇аарам̣ ванд̣̇ид̇ваа баб̣б̣аж̇ж̇ам̣ яаажим̣су. сад̇т̇ааби жийвараг̇аб̣бхад̇о хад̇т̇ам̣ басаарзд̇ваа ‘‘зт̇а бхигкаво, жарат̇а б̣рахмажарияа’’нд̇и ааха. д̇з д̇ан̇кан̣зязва адтабаригкаарад̇хараа вассасадтигат̇зраа вияа ахзсум̣. со жа саб̣б̣зсамби ан̇г̇амаг̇ад̇хагурурадтаваасийнам̣ саггаарам̣ аад̣̇ааяа ааг̇аманад̣̇ивасо ахоси. д̇з саггаарам̣ аад̣̇ааяа ааг̇ад̇аа саб̣б̣зби д̇з исаяо баб̣б̣аж̇ид̇з д̣̇исваа ‘‘гим̣ ну ко амхаагам̣ аг̇г̇ид̣̇ад̇д̇аб̣раахман̣о махаа, уд̣̇ааху саман̣о г̇од̇амо’’д̇и жинд̇зд̇ваа саман̣асса г̇од̇амасса ааг̇ад̇ад̇д̇аа ‘‘аг̇г̇ид̣̇ад̇д̇ова махаа’’д̇и ман̃н̃им̣су. сад̇т̇аа д̇зсам̣ аж̇жхаасаяам̣ ологзд̇ваа, ‘‘аг̇г̇ид̣̇ад̇д̇а, барисааяа ган̇кам̣ чинд̣̇аа’’д̇и ааха. со ‘‘ахамби зд̇д̇агамзва
аг̇г̇ид̣̇ад̇д̇аб̣раахман̣авад̇т̇у чадтам̣.
7. аананд̣̇ад̇т̇зрабан̃хавад̇т̇у
д̣̇уллабход̇и
т̇зро хи згад̣̇ивасам̣ д̣̇иваадтаанз нисинно жинд̇зси – ‘‘хад̇т̇ааж̇аанийяо
193.
‘‘д̣̇уллабхо бурисааж̇ан̃н̃о, на со саб̣б̣ад̇т̇а ж̇ааяад̇и;
яад̇т̇а со ж̇ааяад̇ий д̇хийро, д̇ам̣ гулам̣ сукамзд̇хад̇ий’’д̇и.
д̇ад̇т̇а д̣̇уллабход̇и бурисааж̇ан̃н̃о хи д̣̇уллабхо, на хад̇т̇иааж̇аанийяаад̣̇аяо вияа сулабхо, со саб̣б̣ад̇т̇а бажжанд̇ад̣̇зсз ваа нийжагулз ваа на ж̇ааяад̇и, маж̇жхимад̣̇зсзби махааж̇анасса абхиваад̣̇анаад̣̇исаггаарагаран̣адтаанз кад̇д̇ияаб̣раахман̣агулаанам̣ ан̃н̃ад̇арасмим̣ гулз ж̇ааяад̇и. звам̣ ж̇ааяамаано яад̇т̇а со ж̇ааяад̇и д̇хийро уд̇д̇амабан̃н̃о саммаасамб̣уд̣̇д̇хо д̇ам̣ гулам̣ сукамзд̇хад̇ийд̇и сукаббад̇д̇амзва ход̇ийд̇и ад̇т̇о.
д̣̇зсанаавасаанз б̣ахуу сод̇аабад̇д̇ипалаад̣̇ийни баабун̣им̣сууд̇и.
аананд̣̇ад̇т̇зрабан̃хавад̇т̇у сад̇д̇амам̣.
8. самб̣ахулабхигкувад̇т̇у
суко б̣уд̣̇д̇хаананд̇и имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ сад̇т̇аа ж̇зд̇аванз вихаранд̇о самб̣ахулаанам̣ бхигкуунам̣ гат̇ам̣ аараб̣бха гат̇зси.
згад̣̇ивасан̃хи бан̃жасад̇абхигкуу убадтаанасаалааяам̣ нисиннаа, ‘‘аавусо, гим̣ ну ко имасмим̣ логз сука’’нд̇и гат̇ам̣ самудтаабзсум̣? д̇ад̇т̇а гзжи ‘‘раж̇ж̇асукасад̣̇исам̣ сукам̣ наама над̇т̇ий’’д̇и аахам̣су. гзжи гаамасукасад̣̇исам̣, гзжи ‘‘саалимам̣сабхож̇анаад̣̇исад̣̇исам̣ сукам̣ наама над̇т̇ий’’д̇и аахам̣су. сад̇т̇аа д̇зсам̣ нисиннадтаанам̣ г̇анд̇ваа ‘‘гааяа нуд̇т̇а, бхигкавз, зд̇арахи гат̇ааяа саннисиннаа’’д̇и бужчид̇ваа ‘‘имааяа наамаа’’д̇и вуд̇д̇з, ‘‘бхигкавз, гим̣ гат̇зт̇а? ид̣̇ан̃хи саб̣б̣амби сукам̣ ваддад̣̇угкабарияаабаннамзва, имасмим̣ логз б̣уд̣̇д̇хуббаад̣̇о д̇хаммассаванам̣, сан̇гхасаамаг̇г̇ий, саммод̣̇амаанабхаавод̇и ид̣̇амзва сука’’нд̇и вад̇ваа имам̣ г̇аат̇амааха –
194.
‘‘суко б̣уд̣̇д̇хаанамуббаад̣̇о, сукаа сад̣̇д̇хаммад̣̇зсанаа;
сукаа сан̇гхасса саамаг̇г̇ий, самаг̇г̇аанам̣ д̇або суко’’д̇и.
д̇ад̇т̇а б̣уд̣̇д̇хаанамуббаад̣̇од̇и яасмаа б̣уд̣̇д̇хаа уббаж̇ж̇амаанаа махааж̇анам̣ рааг̇аганд̇аараад̣̇ийхи д̇аарзнд̇и, д̇асмаа б̣уд̣̇д̇хаанам̣ уббаад̣̇о суко уд̇д̇амо. яасмаа сад̣̇д̇хаммад̣̇зсанаа сукаа. саамаг̇г̇ийд̇и самажид̇д̇ад̇аа, сааби сукаа зва. самаг̇г̇аанам̣ бана згажид̇д̇аанам̣ яасмаа б̣уд̣̇д̇хаважанам̣ ваа уг̇г̇ан̣хид̇ум̣ д̇худ̇ан̇г̇аани ваа барихарид̇ум̣ саман̣ад̇хаммам̣ ваа гаад̇ум̣ саггаа, д̇асмаа самаг̇г̇аанам̣ д̇або сукод̇и вуд̇д̇ам̣. д̇знзвааха – ‘‘яаавагийван̃жа, бхигкавз, бхигкуу самаг̇г̇аа саннибад̇иссанд̇и, саммаг̇г̇аа вудтахиссанд̇и, самаг̇г̇аа сан̇гхагаран̣ийяаани гариссанд̇и, вуд̣̇д̇хиязва, бхигкавз, бхигкуунам̣ баадиган̇каа, но барихааний’’д̇и (д̣̇ий. ни. 2.136).
д̣̇зсанаавасаанз д̇з бхигкуу арахад̇д̇з бад̇идтахим̣су, махааж̇анассааби саад̇т̇игаа д̇хаммад̣̇зсанаа ахосийд̇и.
самб̣ахулабхигкувад̇т̇у адтамам̣.
9. гассабад̣̇асаб̣аласса суван̣н̣ажзд̇ияавад̇т̇у
бууж̇аарахзд̇и
д̇ат̇ааг̇ад̇о саавад̇т̇ид̇о нигкамид̇ваа анубуб̣б̣зна б̣аараан̣асим̣ г̇ажчанд̇о анд̇араамаг̇г̇з д̇од̣̇зяяаг̇аамасса самийбз махаабхигкусан̇гхабаривааро ан̃н̃ад̇арам̣ д̣̇звадтаанам̣ самбаабун̣и. д̇ад̇ра нисинно суг̇ад̇о д̇хаммабхан̣д̣ааг̇ааригам̣ бзсзд̇ваа авид̣̇уурз гасигаммам̣ гаронд̇ам̣ б̣раахман̣ам̣ баггосаабзси гхадигаарасуд̇д̇анд̇ам̣ (ма. ни. 2.282 аад̣̇аяо) вад̇ваа ид̣̇д̇хаанубхаавзна гассабад̣̇асаб̣аласса яож̇ануб̣б̣зд̇хам̣ ганагажзд̇ияам̣ абаран̃жа ганагажзд̇ияам̣ аагаасз нимминид̇ваа махааж̇анам̣ д̣̇ассзд̇ваа, ‘‘б̣раахман̣а, звам̣вид̇хаанам̣ бууж̇аарахаанам̣ бууж̇аа яуд̇д̇ад̇арааваа’’д̇и вад̇ваа махаабариниб̣б̣аанасуд̇д̇з (д̣̇ий. ни. 2.206) д̣̇ассид̇анаязнзва б̣уд̣̇д̇хаад̣̇игз жад̇д̇ааро т̇уубаарахз багаасзд̇ваа сарийражзд̇ияам̣ уд̣̇д̣̇иссажзд̇ияам̣ барибхог̇ажзд̇ияанд̇и д̇ийн̣и жзд̇ияаани висзсад̇о барид̣̇ийбзд̇ваа имаа г̇аат̇аа абхааси –
195.
‘‘бууж̇аарахз бууж̇аяад̇о, б̣уд̣̇д̇хз яад̣̇и жа саавагз;
бабан̃жасамад̇игганд̇з, д̇ин̣н̣асогабарид̣̇д̣̇авз.
196.
‘‘д̇з д̇аад̣̇исз бууж̇аяад̇о, ниб̣б̣уд̇з агуд̇обхаяз;
на саггаа бун̃н̃ам̣ сан̇каад̇ум̣, имзд̇д̇амаби гзнажий’’д̇и. (аба. т̇зра 1.10.1-2);
д̇ад̇т̇а бууж̇ид̇ум̣ арахаа бууж̇аарахаа, бууж̇ид̇ум̣ яуд̇д̇аад̇и ад̇т̇о. бууж̇аарахз бууж̇аяад̇од̇и абхиваад̣̇анаад̣̇ийхи жа жад̇уухи жа бажжаязхи б̣уд̣̇д̇хзд̇иаад̣̇инаа. б̣уд̣̇д̇хзд̇и саммаасамб̣уд̣̇д̇хз. яад̣̇ийд̇и яад̣̇и ваа, ат̇а ваад̇и ад̇т̇о. д̇ад̇т̇а бажжзгаб̣уд̣̇д̇хзд̇и гат̇ид̇ам̣ ход̇и, саавагз жа. бабан̃жасамад̇игганд̇зд̇и самад̇игганд̇ад̇ан̣хаад̣̇идтимаанабабан̃жз. д̇ин̣н̣асогабарид̣̇д̣̇авзд̇и
д̇зд̇и б̣уд̣̇д̇хаад̣̇аяо. д̇аад̣̇исзд̇и вуд̇д̇аг̇ахан̣авасзна. ниб̣б̣уд̇зд̇и рааг̇аад̣̇иниб̣б̣уд̇ияаа. над̇т̇и гуд̇ожи бхавад̇о ваа аарамман̣ад̇о ваа зд̇зсам̣ бхаяанд̇и агуд̇обхаяаа, д̇з агуд̇обхаяз. на саггаа бун̃н̃ам̣ сан̇каад̇унд̇и бун̃н̃ам̣ г̇ан̣зд̇ум̣ на саггаа. гат̇анд̇и жз? имзд̇д̇амаби гзнажийд̇и имам̣ зд̇д̇агам̣, имам̣ зд̇д̇аганд̇и гзнажийд̇и абисад̣̇д̣̇о ид̇ха самб̣анд̇хид̇аб̣б̣о, гзнажи буг̇г̇алзна маанзна ваа. д̇ад̇т̇а буг̇г̇алзнаад̇и д̇зна б̣рахмаад̣̇инаа. маанзнаад̇и д̇ивид̇хзна маанзна д̇ийран̣зна д̇хааран̣зна бууран̣зна ваа. д̇ийран̣ам̣ наама ид̣̇ам̣ зд̇д̇аганд̇и наяад̇о д̇ийран̣ам̣. д̇хааран̣анд̇и д̇улааяа д̇хааран̣ам̣. бууран̣ам̣ наама ад̣дхабасад̇абад̇т̇анаал̣игаад̣̇ивасзна бууран̣ам̣. гзнажи буг̇г̇алзна имзхи д̇ийхи маанзхи б̣уд̣̇д̇хаад̣̇игз бууж̇аяад̇о бун̃н̃ам̣ вибаагавасзна г̇ан̣зд̇ум̣ на саггаа барияанд̇арахид̇ад̇од̇и д̣̇вийсу таанзсу бууж̇аяад̇о гим̣ д̣̇аанам̣ батамам̣ д̇харамаанз б̣уд̣̇д̇хаад̣̇ий бууж̇аяад̇о на саггаа бун̃н̃ам̣ сан̇каад̇ум̣, буна д̇з д̇аад̣̇исз гилзсабариниб̣б̣аананимид̇д̇зна канд̇хабариниб̣б̣аанзна ниб̣б̣уд̇зби бууж̇аяад̇о на саггаа сан̇каад̇унд̇и бхзд̣̇аа яуж̇ж̇анд̇и. д̇зна хи вимаанавад̇т̇умхи –
‘‘д̇идтанд̇з
жзд̇обан̣ид̇хихзд̇у хи, сад̇д̇аа г̇ажчанд̇и суг̇г̇ад̇и’’нд̇и. (ви. ва. 806);
д̣̇зсанаавасаанз со б̣раахман̣о сод̇аабанно ахосийд̇и. яож̇анигам̣ ганагажзд̇ияам̣ сад̇д̇аахамаагаасзва адтааси, маханд̇зна самааг̇амо жаахоси, сад̇д̇аахам̣ жзд̇ияам̣ наанаббагаарзна бууж̇зсум̣. д̇ад̇о бхинналад̣̇д̇хигаанам̣ лад̣̇д̇хибхзд̣̇о ж̇аад̇о, б̣уд̣̇д̇хаанубхаавзна д̇ам̣ жзд̇ияам̣ сагадтаанамзва г̇ад̇ам̣, д̇ад̇т̇зва д̇ам̣кан̣з маханд̇ам̣ баасаан̣ажзд̇ияам̣ ахоси. д̇асмим̣ самааг̇амз жад̇ураасийд̇ияаа баан̣асахассаанам̣ д̇хаммаабхисамаяо ахосийд̇и.
гассабад̣̇асаб̣аласса суван̣н̣ажзд̇ияавад̇т̇у навамам̣.
б̣уд̣̇д̇хаваг̇г̇аван̣н̣анаа нидтид̇аа.
жуд̣̇д̣̇асамо ваг̇г̇о.
батамабхаан̣аваарам̣ нидтид̇ам̣.