намо д̇асса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса
куд̣̇д̣̇аганигааяз
т̇зраг̇аат̇аа-адтагат̇аа
(батамо бхааг̇о)
г̇ант̇аарамбхагат̇аа
махаагаарун̣игам̣ наат̇ам̣, н̃зяяасааг̇арабаараг̇ум̣;
ванд̣̇з нибун̣аг̇амбхийра-вижид̇ранаяад̣̇зсанам̣.
виж̇ж̇аажаран̣асамбаннаа, язна нияяанд̇и логад̇о;
ванд̣̇з д̇амуд̇д̇амам̣ д̇хаммам̣, саммаасамб̣уд̣̇д̇хабууж̇ид̇ам̣.
сийлаад̣̇иг̇ун̣асамбанно, тид̇о маг̇г̇апалзсу яо;
ванд̣̇з арияасан̇гхам̣ д̇ам̣, бун̃н̃агкзд̇д̇ам̣ ануд̇д̇арам̣.
ванд̣̇анааж̇анид̇ам̣ бун̃н̃ам̣, ид̇и яам̣ рад̇анад̇д̇аяз;
хад̇анд̇арааяо саб̣б̣ад̇т̇а, худ̇ваахам̣ д̇асса д̇зж̇асаа.
яаа
т̇зрзхи бхаасид̇аа г̇аат̇аа, т̇зрийхи жа нираамисаа.
уд̣̇аананаад̣̇авид̇хинаа, г̇амбхийраа нибун̣аа субхаа;
сун̃н̃ад̇аабадисам̣яуд̇д̇аа, арияад̇хаммаббагаасигаа.
т̇зраг̇аат̇аад̇и наамзна, т̇зрийг̇аат̇аад̇и д̇аад̣̇ино;
яаа куд̣̇д̣̇аганигааяамхи, сан̇г̇ааяим̣су махзсаяо.
д̇аасам̣
гин̃жааби д̣̇уггараа гаад̇ум̣, ад̇т̇асам̣ван̣н̣анаа маяаа.
сахасам̣ван̣н̣анам̣ яасмаа, д̇харад̇з сад̇т̇у саасанам̣;
буб̣б̣аажарияасийхаанам̣, д̇идтад̇зва винижчаяо.
д̇асмаа
нигааяз убаниссааяа, бораан̣адтагат̇аанаяам̣.
сувисуд̣̇д̇хам̣ асам̣гин̣н̣ам̣, нибун̣ад̇т̇авинижчаяам̣;
махаавихаараваасийнам̣, самаяам̣ авиломаяам̣.
яаасам̣ ад̇т̇о д̣̇увин̃н̃зяяо, анубуб̣б̣игат̇ам̣ винаа;
д̇аасам̣ д̇ан̃жа вибхаавзнд̇о, д̣̇ийбаяанд̇о винижчаяам̣.
яат̇ааб̣алам̣ гариссаами, ад̇т̇асам̣ван̣н̣анам̣ субхам̣;
саггажжам̣ т̇зраг̇аат̇аанам̣, т̇зрийг̇аат̇аанамзва жа.
ид̇и ааган̇камаанасса, сад̣̇д̇хаммасса жирадтид̇им̣;
д̇ад̣̇ад̇т̇ам̣ вибхаж̇анд̇асса, нисаамаяат̇а саад̇хавод̇и.
гаа банзд̇аа т̇зраг̇аат̇аа т̇зрийг̇аат̇аа жа, гат̇ан̃жа бавад̇д̇аад̇и, гааман̃жааяамад̇т̇о г̇аат̇аасу вуд̇д̇оязва баагадагаран̣ад̇т̇ам̣ бана бунаби вужжад̇з – д̇ад̇т̇а т̇зраг̇аат̇аа д̇аава субхууд̇ид̇т̇зраад̣̇ийхи бхаасид̇аа. яаа хи д̇з ад̇д̇анаа яат̇аад̇хиг̇ад̇ам̣ маг̇г̇апаласукам̣ бажжавзгкид̇ваа гаажи уд̣̇аанавасзна, гаажи ад̇д̇ано самаабад̇д̇ивихаарабажжавзгкан̣авасзна, гаажи бужчаавасзна, гаажи бариниб̣б̣аанасамаяз саасанасса нияяаанигабхаававибхааванавасзна абхаасим̣су, д̇аа саб̣б̣аа сан̇г̇ийд̇игаалз згаж̇жхам̣ гад̇ваа ‘‘т̇зраг̇аат̇аа’’ижжзва д̇хаммасан̇г̇аахагзхи сан̇г̇ийд̇аа. т̇зрийг̇аат̇аа бана т̇зрияо уд̣̇д̣̇исса д̣̇зсид̇аа.
д̇аа бана винаяабидагам̣, суд̇д̇анд̇абидагам̣ абхид̇хаммабидаганд̇и д̇ийсу бидагзсу суд̇д̇анд̇абидагабарияаабаннаа. д̣̇ийгханигааяо, маж̇жхиманигааяо, сам̣яуд̇д̇анигааяо, ан̇г̇уд̇д̇аранигааяо, куд̣̇д̣̇аганигааяод̇и
‘‘д̣̇ваасийд̇и б̣уд̣̇д̇хад̇о г̇ан̣хим̣, д̣̇взсахассаани бхигкуд̇о;
жад̇ураасийд̇исахассаани, яз мз д̇хаммаа бавад̇д̇ино’’д̇и.
звам̣ д̇хаммабхан̣д̣ааг̇ааригзна бадин̃н̃аад̇зсу жад̇ураасийд̇ияаа д̇хаммагканд̇хасахассзсу гад̇ибаяад̇хаммагканд̇хасан̇г̇ахам̣ г̇ад̇аа.
д̇ад̇т̇а
д̇ад̇т̇а зганибаад̇з д̣̇ваад̣̇аса ваг̇г̇аа. згзгасмим̣ ваг̇г̇з д̣̇аса д̣̇аса гад̇ваа вийсуд̇д̇арасад̇ам̣ т̇зраа, д̇ад̇д̇игаа зва г̇аат̇аа. вуд̇д̇ан̃хи –
‘‘вийсуд̇д̇арасад̇ам̣ т̇зраа, гад̇агижжаа анаасаваа;
згагамхи нибаад̇амхи, сусан̇г̇ийд̇аа махзсибхий’’д̇и.
д̣̇уганибаад̇з згуунабан̃н̃ааса т̇зраа, адтанавуд̇и г̇аат̇аа; д̇иганибаад̇з сол̣аса т̇зраа, адтажад̇д̇аалийса г̇аат̇аа; жад̇угганибаад̇з д̇зраса т̇зраа, д̣̇взбан̃н̃ааса г̇аат̇аа; бан̃жаганибаад̇з д̣̇ваад̣̇аса т̇зраа, садти г̇аат̇аа; чагганибаад̇з жуд̣̇д̣̇аса т̇зраа, жад̇ураасийд̇и г̇аат̇аа; сад̇д̇аганибаад̇з бан̃жа т̇зраа, бан̃жад̇им̣са г̇аат̇аа; адтаганибаад̇з д̇аяо т̇зраа, жад̇увийсад̇и г̇аат̇аа; наваганибаад̇з зго т̇зро, нава г̇аат̇аа; д̣̇асанибаад̇з сад̇д̇а т̇зраа, сад̇д̇ад̇и г̇аат̇аа; згаад̣̇асанибаад̇з зго т̇зро, згаад̣̇аса г̇аат̇аа; д̣̇ваад̣̇асанибаад̇з д̣̇вз т̇зраа, жад̇увийсад̇и г̇аат̇аа; д̇зрасанибаад̇з зго т̇зро, д̇зраса г̇аат̇аа; жуд̣̇д̣̇асанибаад̇з д̣̇вз т̇зраа, адтавийсад̇и г̇аат̇аа; баннарасанибаад̇о над̇т̇и, сол̣асанибаад̇з д̣̇вз т̇зраа, д̣̇вад̇д̇им̣са г̇аат̇аа; вийсад̇инибаад̇з д̣̇аса т̇зраа, бан̃жажад̇д̇аалийсаад̇хигаани д̣̇вз г̇аат̇аасад̇аани; д̇им̣санибаад̇з д̇аяо т̇зраа, сад̇ам̣ бан̃жа
‘‘сахассам̣ хонд̇и д̇аа г̇аат̇аа, д̇ийн̣и садти сад̇аани жа;
т̇зраа жа д̣̇вз сад̇аа садти, жад̇д̇ааро жа багаасид̇аа’’д̇и.
т̇зрийг̇аат̇аа бана зганибаад̇о згуд̇д̇аравасзна яаава наванибаад̇аад̇и наванибаад̇о згаад̣̇асанибаад̇о, д̣̇ваад̣̇асанибаад̇о, сол̣асанибаад̇о, вийсад̇инибаад̇о, д̇им̣санибаад̇о, жад̇д̇аалийсанибаад̇о, махаанибаад̇од̇и
нид̣̇аанаг̇аат̇ааван̣н̣анаа
звам̣
‘‘сийхаанам̣ва над̣̇анд̇аанам̣, д̣̇аатийнам̣ г̇ириг̇аб̣бхарз;
сун̣аат̇а бхаавид̇ад̇д̇аанам̣, г̇аат̇аа ад̇т̇уубанааяигаа’’д̇и.
аяам̣ батамамахаасан̇г̇ийд̇игаалз ааяасмад̇аа аананд̣̇зна д̇зсам̣ т̇зраанам̣ т̇оманад̇т̇ам̣ бхаасид̇аа г̇аат̇аа аад̣̇и. д̇ад̇т̇а сийхаананд̇и сийхасад̣̇д̣̇о ‘‘сийхо, бхигкавз, миг̇арааж̇аа’’д̇иаад̣̇ийсу (а. ни. 4.33) миг̇арааж̇з ааг̇ад̇о. ‘‘ат̇а ко сийхо сзнаабад̇и язна бхаг̇аваа д̇знубасан̇гамий’’д̇иаад̣̇ийсу (а. ни. 5.34) бан̃н̃ад̇д̇ияам̣. ‘‘сийход̇и ко, бхигкавз, д̇ат̇ааг̇ад̇ассзд̇ам̣ сийхаанам̣ваад̇и сийхаанам̣ ива. санд̇хивасзна саралобо ‘‘звам̣са д̇з’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 1.22) вияа. д̇ад̇т̇а иваад̇и нибаад̇абад̣̇ам̣. сун̣аат̇аад̇и аакяаад̇абад̣̇ам̣. ид̇араани наамабад̣̇аани. сийхаанам̣ваад̇и жа самб̣анд̇хз саамиважанам̣. гааман̃жзд̇т̇а самб̣анд̇хий саруубад̇о на вуд̇д̇о, ад̇т̇ад̇о сийхаанам̣ваад̇и нид̣̇ассанаважанам̣. над̣̇анд̇аананд̇и д̇асса нид̣̇ассид̇аб̣б̣зна самб̣анд̇хад̣̇ассанам̣. д̣̇аатийнанд̇и д̇аб̣б̣исзсанам̣. г̇ириг̇аб̣бхарзд̇и д̇асса бавад̇д̇идтаанад̣̇ассанам̣. сун̣аат̇аад̇и саванз нияож̇анам̣. бхаавид̇ад̇д̇аананд̇и сод̇аб̣б̣асса бабхавад̣̇ассанам̣. г̇аат̇аад̇и сод̇аб̣б̣авад̇т̇уд̣̇ассанам̣. ад̇т̇убанааяигаад̇и д̇аб̣б̣исзсанам̣. гааман̃жзд̇т̇а ‘‘сийхаанам̣ над̣̇анд̇аанам̣ д̣̇аатийна’’нд̇и буллин̇г̇авасзна ааг̇ад̇ам̣, лин̇г̇ам̣ бана баривад̇д̇зд̇ваа ‘‘сийхийна’’нд̇иаад̣̇инаа ид̇т̇илин̇г̇авасзнааби ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о. згасзсавасзна ваа сийхаа жа сийхияо жа сийхаа, д̇зсам̣ сийхаананд̇иаад̣̇инаа
д̇ад̇т̇а саханад̇о хананад̇о жа сийхо. яат̇аа хи сийхасса миг̇аран̃н̃о б̣алависзсаяог̇ад̇о сарабхамиг̇амад̇д̇аваравааран̣аад̣̇ид̇оби бариссаяо наама над̇т̇и, ваад̇аад̇абаад̣̇ибариссаяамби со сахад̇иязва, г̇ожарааяа баггаманд̇оби д̇зж̇уссад̣̇ад̇ааяа мад̇д̇аг̇анд̇хахад̇т̇иванамахим̣саад̣̇игз самааг̇анд̇ваа абхийруу ачамбхий абхибхавад̇и, абхибхаванд̇о жа д̇з ан̃н̃ад̣̇ад̇т̇у ханд̇ваа д̇ад̇т̇а муд̣̇умам̣саани бхагкаяид̇ваа сукзнзва вихарад̇и, звамзд̇зби махаат̇зраа арияаб̣алависзсаяог̇зна саб̣б̣зсамби бариссаяаанам̣ саханад̇о, рааг̇аад̣̇исам̣гилзсаб̣аласса абхибхавид̇ваа хананад̇о баж̇аханад̇о д̇зж̇уссад̣̇абхаавзна гуд̇ожиби абхийруу ачамбхий жхаанаад̣̇исукзна вихаранд̇ийд̇и саханад̇о хананад̇о жа сийхаа вияаад̇и сийхаа. сад̣̇д̣̇ад̇т̇ад̇о бана яат̇аа ганд̇анад̇т̇зна аад̣̇ианд̇авибаллаасад̇о д̇аггам̣ вужжад̇и, звам̣ хим̣санадтзна сийхо взд̣̇ид̇аб̣б̣о. д̇ат̇аа саханадтзна. бисод̣̇араад̣̇ибагкзбзна нируд̇д̇инаязна бана
ат̇а ваа яат̇аа миг̇арааж̇аа гзсарасийхо ад̇д̇ано д̇зж̇уссад̣̇ад̇ааяа згажаарий вихарад̇и, на ган̃жи сахааяам̣ бажжаасийсад̇и, звамзд̇зби д̇зж̇уссад̣̇ад̇ааяа вивзгаабхирад̇ияаа жа згажааринод̇и згажарияадтзнаби сийхаа вияаад̇и сийхаа, д̇знааха – бхаг̇аваа ‘‘сийхам̣взгажарам̣ нааг̇а’’нд̇и (сам̣. ни. 1.30; су. ни. 168).
ат̇а
‘‘д̣̇взмз, бхигкавз, асанияаа паланд̇ияаа на санд̇асанд̇и, гад̇амзва д̣̇вз? бхигку жа кийн̣аасаво сийхо жа миг̇арааж̇аа’’д̇и (а. ни. 2.60).
ж̇авоби сийхасса ан̃н̃зхи асаад̇хааран̣о, д̇ат̇аа бараггамо. д̇ат̇аа хи со усабхасад̇амби лан̇гхид̇ваа ванамахим̣саад̣̇ийсу нибад̇ад̇и, бод̇агоби самаано бабхиннамад̣̇аанамби мад̇д̇аваравааран̣аанам̣ бадимаанам̣ бхинд̣̇ид̇ваа сийхаанам̣ваад̇и сийхасад̣̇исаанам̣ вияа. сийхасса жзд̇т̇а хийнуубамад̇аа д̣̇адтаб̣б̣аа, ажжанд̇ависидтасса саханаад̣̇иад̇т̇асса т̇зрзсвзва лаб̣бханад̇о.
над̣̇анд̇аананд̇и г̇аж̇ж̇анд̇аанам̣. г̇ожарабараггамад̇удтивзлаад̣̇ийсу хи яат̇аа сийхаа ад̇д̇ано аасаяад̇о нигкамид̇ваа виж̇амбхид̇ваа сийханаад̣̇ам̣ абхийд̇анаад̣̇ам̣ над̣̇анд̇и, звам̣ зд̇зби висаяаж̇жхад̇д̇абажжавзгкан̣ауд̣̇аанаад̣̇игаалзсу имам̣ абхийд̇анаад̣̇ам̣ над̣̇им̣су. д̇зна вуд̇д̇ам̣ – ‘‘сийхаанам̣ва над̣̇анд̇аана’’нд̇и. д̣̇аатийнанд̇и д̣̇аатааванд̇аанам̣. басадтад̣̇аатийнам̣, ад̇исаяад̣̇аатаананд̇и ваа ад̇т̇о. яат̇аа хи сийхаа ад̇ивияа д̣̇ал̣хаанам̣ д̇игкаанан̃жа жад̇уннам̣ д̣̇аатаанам̣ б̣алзна бадибагкам̣ абхибхавид̇ваа ад̇д̇ано манорат̇ам̣ мад̇т̇агам̣ буурзнд̇и, звамзд̇зби жад̇уннам̣ арияамаг̇г̇ад̣̇аатаанам̣ б̣алзна анаад̣̇имад̇и сам̣саарз анабхибхууд̇абуб̣б̣абадибагкам̣
г̇ириг̇аб̣бхарзд̇и баб̣б̣ад̇аг̇ухааяам̣, самийбад̇т̇з бхуммаважанам̣. ‘‘г̇ириг̇авхарз’’д̇и гзжи батанд̇и. баб̣б̣ад̇зсу ванаг̇аханз ванасан̣д̣зд̇и ад̇т̇о. ид̣̇ам̣ бана нзсам̣ вирожанадтаанад̣̇ассанан̃жзва сийханаад̣̇асса яог̇яабхуумид̣̇ассанан̃жа. над̣̇анд̇аанам̣ г̇ириг̇аб̣бхарзд̇и яож̇анаа. яат̇аа хи сийхаа язбхуяязна г̇ириг̇аб̣бхарз ан̃н̃зхи д̣̇ураасад̣̇ад̇ааяа ж̇анавивид̇д̇з васанд̇аа ад̇д̇ано д̣̇ассанзна уббаж̇ж̇анагасса куд̣̇д̣̇агамиг̇асанд̇аасасса барихаран̣ад̇т̇ам̣ г̇ожараг̇аманз сийханаад̣̇ам̣ над̣̇анд̇и, звамзд̇зби ан̃н̃зхи д̣̇ураасад̣̇аг̇ириг̇аб̣бхарасад̣̇исзва сун̃н̃ааг̇аарзвасанд̇аа г̇ун̣зхи куд̣̇д̣̇агаанам̣ бут̇уж̇ж̇анаанам̣ д̇ан̣хаад̣̇идтибарид̇д̇аасабариваж̇ж̇анад̇т̇ам̣ вагкамаанаг̇аат̇аасан̇каад̇ам̣ абхийд̇анаад̣̇ам̣ над̣̇им̣су. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘сийхаанам̣ва над̣̇анд̇аанам̣, д̣̇аатийнам̣ г̇ириг̇аб̣бхарз’’д̇и.
сун̣аат̇аад̇и
бхаавид̇ад̇д̇аананд̇и бхаавид̇ажид̇д̇аанам̣. жид̇д̇ан̃хи ‘‘ад̇д̇аа хи гира д̣̇уд̣̇д̣̇амо (д̇ха. ба. 159) яо вз тид̇ад̇д̇о д̇асарам̣ва уж̇ж̇уу’’д̇и (су. ни. 217) жа ‘‘ад̇д̇асаммаабан̣ид̇хий’’д̇и бхаавид̇ад̇д̇аананд̇и бхаавид̇асабхааваанам̣, сабхаавабхууд̇асийлаад̣̇ибхаавид̇аананд̇и ад̇т̇о. г̇ийяад̇ийд̇и г̇аат̇аа, анудтубхаад̣̇ивасзна исийхи бавад̇д̇ид̇ам̣ жад̇уббад̣̇ам̣ чаббад̣̇ам̣ ваа важанам̣. ан̃н̃зсамби д̇ам̣сад̣̇исад̇ааяа д̇ат̇аа вужжанд̇и. ад̇д̇ад̇т̇аад̣̇ибхзд̣̇з ад̇т̇з убанзнд̇и д̇зсу ваа убанияяанд̇ийд̇и ад̇т̇уубанааяигаа.
ат̇а ваа бхаавид̇ад̇д̇аананд̇и бхаавид̇ад̇д̇аабхааваанам̣, ад̇д̇абхааво хи аахид̇о ахам̣ маано зд̇т̇аад̇и ‘‘ад̇д̇аа’’д̇и вужжад̇и, со жа д̇зхи аббамаад̣̇абхааванааяа анаваж̇ж̇абхааванааяа бхаавид̇о саммад̣̇зва г̇ун̣аг̇анд̇хам̣ г̇аахаабид̇о. д̇зна д̇зсам̣ гааяабхааванаа сийлабхааванаа жид̇д̇абхааванаа бан̃н̃аабхааванаад̇и жад̇уннамби бхааванаанам̣ барибун̣н̣абхаавам̣ д̣̇ассзд̇и. ‘‘бхааванаа’’д̇и жа самб̣од̇хибадибад̣̇аа ид̇хаад̇хиббзд̇аа. яааяам̣ сажжасамб̣од̇хи ад̇т̇и, саа д̣̇увид̇хаа абхисамаяад̇о д̇ад̣̇ад̇т̇ад̇о жа. самб̣од̇хи бана д̇ивид̇хаа саммаасамб̣од̇хи бажжзгасамб̣од̇хи саавагасамб̣од̇хийд̇и. д̇ад̇т̇а саммаа саамам̣ саб̣б̣ад̇хаммаанам̣ б̣уж̇жханад̇о б̣од̇ханад̇о жа саммаасамб̣од̇хи. саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣абад̣̇адтаанам̣ маг̇г̇ан̃аан̣ам̣ маг̇г̇ан̃аан̣абад̣̇адтаанан̃жа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ам̣ ‘‘саммаасамб̣од̇хий’’д̇и вужжад̇и. д̇знааха –
‘‘б̣уд̣̇д̇ход̇и
б̣од̇ханзяяаб̣од̇ханад̇т̇о
яад̣̇аа хи махааб̣од̇хисад̇д̇о барибуурид̇аб̣од̇хисамбхааро жаримабхавз гад̇абуб̣б̣агижжо б̣од̇химан̣д̣ам̣ ааруяха – ‘‘на д̇аавимам̣ баллан̇гам̣ бхинд̣̇иссаами, яаава на мз анубаад̣̇ааяа аасавзхи жид̇д̇ам̣ вимужжиссад̇ий’’д̇и бадин̃н̃ам̣ гад̇ваа абарааж̇ид̇абаллан̇гз нисинно асамбад̇д̇ааяа зва сан̃жхаавзлааяа маараб̣алам̣ вид̇хамид̇ваа буримаяаамз буб̣б̣зниваасаануссад̇ин̃аан̣зна анзгаагааравогаарз буб̣б̣з нивуд̇т̇агканд̇хз ануссарид̇ваа маж̇жхимаяаамз д̣̇иб̣б̣ажагкувисод̇ханзна жуд̇уубабаад̇ан̃аан̣аанааг̇ад̇ам̣сан̃аан̣аани ад̇хиг̇анд̇ваа бажчимаяаамз ‘‘гижчам̣ вад̇ааяам̣ лого аабанно ж̇ааяад̇и жа ж̇ийяад̇и жа мийяад̇и жа жавад̇и жа убабаж̇ж̇ад̇и жа, ат̇а жа банимасса д̣̇угкасса ниссаран̣ам̣ наббаж̇аанаад̇и ж̇араамаран̣ассаа’’д̇иаад̣̇инаа (д̣̇ий. ни. 2.57) ж̇араамаран̣ад̇о бадтааяа бадижжасамуббаад̣̇амукзна вибассанам̣ абхинивисид̇ваа махааг̇аханам̣ чинд̣̇ид̇ум̣ нисад̣̇асилааяам̣ парасум̣ нисзнд̇о вияа гилзсаг̇аханам̣ чинд̣̇ид̇ум̣ логанаат̇о н̃аан̣апарасум̣ д̇зж̇знд̇о б̣уд̣̇д̇хабхаавааяа хзд̇усамбад̇д̇ияаа
бажжзгаб̣од̇хисад̇д̇ааби
саавагаа бана сад̇т̇у саб̣рахмажаарино ваа жад̇усажжагаммадтаанагат̇ам̣ суд̇ваа д̇асмим̣язва кан̣з гааланд̇арз ваа д̇аж̇ж̇ам̣ бадибад̇д̇им̣ ануд̇идтанд̇аа гхадзнд̇аа вааяаманд̇аа вибассанам̣ уссуггаабзд̇ваа, яад̣̇и ваа бадибад̣̇ааяа вад̣дханд̇ияаа, сажжаани бадивиж̇жханд̇аа
д̇ад̣̇ад̇т̇ад̇о бана яат̇аа махааб̣од̇хисад̇д̇аанам̣ хздтимабарижчзд̣̇зна жад̇д̇аари асан̇кязяяаани габбаанам̣ сад̇асахассан̃жа б̣од̇хисамбхаарасамбхаран̣ам̣ ижчид̇аб̣б̣ам̣ маж̇жхимабарижчзд̣̇зна адта
‘‘мануссад̇д̇ам̣
баб̣б̣аж̇ж̇аа г̇ун̣асамбад̇д̇и, ад̇хигааро жа чанд̣̇ад̇аа;
адтад̇хаммасамохаанаа, абхинийхааро самиж̇жхад̇ий’’д̇и. (б̣у. вам̣. 2.59) –
звам̣ вуд̇д̇з адта д̇хаммз самод̇хаанзд̇ваа гад̇абан̣ид̇хаанаанам̣ махааб̣од̇хисад̇д̇аанам̣ махаабхинийхаарад̇о бабхуд̇и сависзсам̣ д̣̇аанаад̣̇ийсу яуд̇д̇аббаяуд̇д̇аанам̣ д̣̇ивасз д̣̇ивасз взссанд̇арад̣̇аанасад̣̇исам̣ махаад̣̇аанам̣ д̣̇знд̇аанам̣ д̇ад̣̇ануруубасийлаад̣̇игз саб̣б̣абаарамид̇хаммз аажинанд̇аанамби яат̇аавуд̇д̇агаалабарижчзд̣̇ам̣ асамбад̇ваа анд̇араа зва
‘‘мануссад̇д̇ам̣ лин̇г̇асамбад̇д̇и, виг̇ад̇аасавад̣̇ассанам̣;
ад̇хигааро чанд̣̇ад̇аа зд̇з, абхинийхаарагааран̣аа’’д̇и. (су. ни. адта. 1.каг̇г̇ависаан̣асуд̇д̇аван̣н̣анаа) –
имз бан̃жа д̇хаммз самод̇хаанзд̇ваа гад̇аабхинийхаараанам̣ бажжзгаб̣од̇хисад̇д̇аанам̣ ‘‘ад̇хигааро чанд̣̇ад̇аа’’д̇и д̣̇ван̇г̇асаманнааг̇ад̇ааяа бад̇т̇анааяа васзна гад̇абан̣ид̇хаанаанам̣ саавагаб̣од̇хисад̇д̇аанан̃жа д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а вуд̇д̇агаалабарижчзд̣̇ам̣ асамбад̇ваа анд̇араа зва бажжзгасамб̣од̇хияаа яат̇аавуд̇д̇асаавагасамб̣од̇хияаа жа ад̇хиг̇амо над̇т̇и. гасмаа? н̃аан̣асса абарибажжанад̇о. имзсамби хи яат̇аа махааб̣од̇хисад̇д̇аанам̣ д̣̇аанаад̣̇ибаарамийхи бариб̣руухид̇аа бан̃н̃аабаарамий ануггамзна г̇аб̣бхам̣ г̇ан̣ханд̇ий барибаагам̣ г̇ажчанд̇ий б̣уд̣̇д̇хан̃аан̣ам̣ барибуурзд̇и, звам̣ д̣̇аанаад̣̇ийхи бариб̣руухид̇аа анубуб̣б̣зна яат̇аарахам̣ г̇аб̣бхам̣ г̇ан̣ханд̇ий барибаагам̣ г̇ажчанд̇ий бажжзгаб̣од̇хин̃аан̣ам̣ саавагаб̣од̇хин̃аан̣ан̃жа барибуурзд̇и. д̣̇аанабарижаязна хзд̇з д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а бхавз алобхаж̇жхаасаяад̇ааяа саб̣б̣ад̇т̇а асан̇г̇амаанасаа анабзгкажид̇д̇аа худ̇ваа, сийлабарижаязна сусам̣вуд̇агааяаваажад̇ааяа субарисуд̣̇д̇хагааяаважийгамманд̇аа барисуд̣̇д̇хааж̇ийваа инд̣̇риязсу г̇уд̇д̇ад̣̇ваараа бхож̇анз мад̇д̇ан̃н̃уно худ̇ваа ж̇ааг̇арияаануяог̇зна жид̇д̇ам̣ самаад̣̇аханд̇и, свааяам̣ д̇зсам̣ ж̇ааг̇арияаануяог̇о г̇ад̇абажжааг̇ад̇игавад̇д̇авасзна взд̣̇ид̇аб̣б̣о.
звам̣ бана бадибаж̇ж̇анд̇аанам̣ ад̇хигаарасамбад̇д̇ияаа аббагасирзнзва адта самаабад̇д̇ияо бан̃жаабхин̃н̃аа чал̣абхин̃н̃аа ад̇хидтаанабхууд̇аа буб̣б̣абхааг̇авибассанаа жа хад̇т̇аг̇ад̇ааязва хонд̇и. вийрияаад̣̇аяо бана д̇ад̣̇анд̇ог̇ад̇хаа зва. яан̃хи бажжзгаб̣од̇хияаа саавагаб̣од̇хияаа ваа ад̇т̇ааяа д̣̇аанаад̣̇ибун̃н̃асамбхаран̣з аб̣бхуссаханам̣, ид̣̇ам̣ вийрияам̣. яам̣ д̇ад̣̇анубарод̇хасса саханам̣, аяам̣ канд̇и. яам̣ д̣̇аанасийлаад̣̇исамаад̣̇аанаависам̣ваад̣̇анам̣, ид̣̇ам̣ сажжам̣. саб̣б̣ад̇т̇амзва ажаласамаад̇хаанаад̇хидтаанам̣, ид̣̇ам̣ ад̇хидтаанам̣
‘‘бан̃жимз, аананд̣̇а, аанисам̣саа буб̣б̣аяог̇ааважарз. гад̇амз бан̃жа? ид̇хаананд̣̇а, буб̣б̣аяог̇ааважаро д̣̇идтзва д̇хаммз бадигажжа ан̃н̃ам̣ аараад̇хзд̇и, но жз д̣̇идтзва д̇хаммз бадигажжа ан̃н̃ам̣ аараад̇хзд̇и, ат̇а маран̣агаалз ан̃н̃ам̣ аараад̇хзд̇и, ат̇а д̣̇звабуд̇д̇о самаано ан̃н̃ам̣ аараад̇хзд̇и, ат̇а б̣уд̣̇д̇хаанам̣ саммукийбхаавз киббаабхин̃н̃о ход̇и, ат̇а бажчимз гаалз бажжзгасамб̣уд̣̇д̇хо ход̇ий’’д̇и (су. ни. адта. 1.каг̇г̇ависаан̣асуд̇д̇аван̣н̣анаа).
ид̇и буб̣б̣абхааг̇абадибад̣̇аабхууд̇ааяа баарамид̇аабарибхаавид̇ааяа самат̇авибассанаабхааванааяа нирод̇хаг̇ааминибадибад̣̇аабхууд̇ааяа абхисамаяасан̇каад̇ааяа маг̇г̇абхааванааяа жа бхаавид̇ад̇д̇абхааваа б̣уд̣̇д̇хабажжзгаб̣уд̣̇д̇хаб̣уд̣̇д̇хасаавагаа бхаавид̇ад̇д̇аа наама. д̇зсу ид̇ха б̣уд̣̇д̇хасаавагаа ад̇хиббзд̇аа.
зд̇т̇а жа ‘‘сийхаанам̣ваа’’д̇и иминаа т̇зраанам̣ сийхасамаанавуд̇д̇ид̇аад̣̇ассанзна ад̇д̇ано бадибагкзхи анабхибхаванийяад̇ам̣, д̇з жа абхибхуяяа бавад̇д̇им̣ д̣̇ассзд̇и. ‘‘сийхаанам̣ва над̣̇анд̇аанам̣…бз… г̇аат̇аа’’д̇и иминаа т̇зраг̇аат̇аанам̣ сийханаад̣̇асад̣̇исад̇аад̣̇ассанзна д̇аасам̣ бараваад̣̇зхи анабхибхаванийяад̇ам̣, д̇з жа абхибхавид̇ваа бавад̇д̇им̣ д̣̇ассзд̇и. ‘‘бхаавид̇ад̇д̇аана’’нд̇и иминаа д̇ад̣̇убхаяасса гааран̣ам̣ вибхаавзд̇и. бхаавид̇ад̇д̇абхаавзна т̇зраа ид̇ха сийхасад̣̇исаа вуд̇д̇аа, д̇зсан̃жа г̇аат̇аа сийханаад̣̇асад̣̇исияо. ‘‘ад̇т̇уубанааяигаа’’д̇и иминаа абхибхаванз баяож̇анам̣ д̣̇ассзд̇и. д̇ад̇т̇а т̇зраанам̣ бадибагко наама сам̣гилзсад̇хаммо, д̇ад̣̇абхибхаво д̇ад̣̇ан̇г̇ивигкамбханаббахаанзхи сад̣̇д̇хим̣ самужчзд̣̇аббахаанам̣. д̇асмим̣ сад̇и бадибассад̣̇д̇хийббахаанам̣ ниссаран̣аббахаанан̃жа сид̣̇д̇хамзва ход̇и, яад̇о д̇з бхаавид̇ад̇д̇аад̇и
д̇зсу д̇ад̣̇ан̇г̇аббахаанзна нзсам̣ сийласамбад̣̇аа д̣̇ассид̇аа, вигкамбханаббахаанзна самаад̇хисамбад̣̇аа, самужчзд̣̇аббахаанзна бан̃н̃аасамбад̣̇аа, ид̇арзна д̇аасам̣ палам̣ д̣̇ассид̇ам̣. сийлзна жа д̇зсам̣ бадибад̇д̇ияаа аад̣̇игаляаан̣ад̇аа
‘‘сзло яат̇аа згагхано, ваад̇зна на самийрад̇и; (махаава. 244);
звам̣ нинд̣̇аабасам̣саасу, на самин̃ж̇анд̇и бан̣д̣ид̇аа’’д̇и. (д̇ха. ба. 81) –
хи вуд̇д̇ам̣.
д̇ат̇аа сийласамбад̣̇ааяа д̇звиж̇ж̇абхааво д̣̇ассид̇о. сийласамбад̇д̇ин̃хи ниссааяа д̇иссо виж̇ж̇аа баабун̣анд̇и. самаад̇хисамбад̣̇ааяа чал̣абхин̃н̃аабхааво. самаад̇хисамбад̇д̇ин̃хи ниссааяа чал̣абхин̃н̃аа баабун̣анд̇и. бан̃н̃аасамбад̣̇ааяа бабхиннабадисамбхид̣̇аабхааво. бан̃н̃аасамбад̣̇ан̃хи ниссааяа жад̇ассо бадисамбхид̣̇аа баабун̣анд̇и. иминаа д̇зсам̣ т̇зраанам̣ гзжи д̇звиж̇ж̇аа, гзжи чал̣абхин̃н̃аа, гзжи бадисамбхид̣̇аабад̇д̇аад̇и аяамад̇т̇о д̣̇ассид̇од̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣.
д̇ат̇аа сийласамбад̣̇ааяа д̇зсам̣ гаамасукаануяог̇асан̇каад̇асса анд̇асса бариваж̇ж̇анам̣ д̣̇ассзд̇и. самаад̇хисамбад̣̇ааяа ад̇д̇агиламат̇аануяог̇асан̇каад̇асса, бан̃н̃аасамбад̣̇ааяа маж̇жхимааяа бадибад̣̇ааяа сзванам̣ д̣̇ассзд̇и. д̇ат̇аа сийласамбад̣̇ааяа д̇зсам̣ вийд̇иггамаббахаанам̣ гилзсаанам̣ д̣̇ассзд̇и. самаад̇хисамбад̣̇ааяа барияудтаанаббахаанам̣
‘‘бхаавид̇ад̇д̇аана’’нд̇и ваа зд̇т̇а сийлабхааванаа, жид̇д̇абхааванаа бан̃н̃аабхааванаад̇и д̇иссо бхааванаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа гааяабхааванааяа д̇ад̣̇анд̇ог̇ад̇хад̇д̇аа. сийлабхааванаа жа бадибад̇д̇ияаа аад̣̇ийд̇и саб̣б̣ам̣ буримасад̣̇исам̣
д̣̇уд̇ияаг̇аат̇ааяам̣ бана аяам̣ самб̣анд̇хад̣̇ассанамукзна ад̇т̇авибхааванаа. д̇ад̇т̇а язсам̣ т̇зраанам̣ г̇аат̇аа саавзд̇угаамо, д̇з саад̇хааран̣авасзна наамад̇о г̇од̇д̇ад̇о г̇ун̣ад̇о жа гид̇д̇зд̇ум̣ ‘‘яат̇аанаамаа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. асаад̇хааран̣ад̇о бана д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а г̇аат̇аасвзва аавибхависсад̇и. д̇ад̇т̇а яат̇аанаамаад̇и яам̣яам̣наамаа, субхууд̇и махаагодтигод̇иаад̣̇инаа наязна наамад̇хзяязна бан̃н̃аад̇аад̇и ад̇т̇о. яат̇ааг̇од̇д̇аад̇и яам̣яам̣г̇од̇д̇аа, г̇од̇амо гассабод̇иаад̣̇инаа наязна гулабад̣̇зсзна яааяа яааяа ж̇аад̇ияаа бан̃н̃аад̇аад̇и ад̇т̇о. яат̇аад̇хаммавихааринод̇и яаад̣̇исад̇хаммавихаарино, барияад̇д̇ибарамад̇ааяам̣ адтад̇ваа яат̇аануруубам̣ самаабад̇д̇ивихаарино худ̇ваа вихарим̣сууд̇и ад̇т̇о. ат̇а ваа яат̇аад̇хаммавихааринод̇и яат̇аад̇хаммаа вихаарино жа, яаад̣̇исасийлаад̣̇ид̇хаммаа д̣̇иб̣б̣авихаараад̣̇ийсу абхин̣хасо яат̇аад̇химуд̇д̇аад̇и яаад̣̇исаад̇химуд̇д̇игаа сад̣̇д̇хаад̇химуд̇д̇ибан̃н̃аад̇химуд̇д̇ийсу яам̣яам̣ад̇химуд̇д̇игаа сун̃н̃ад̇амукаад̣̇ийсу ваа яат̇аа яат̇аа ниб̣б̣аанам̣ ад̇химуд̇д̇аад̇и яат̇аад̇химуд̇д̇аа. ‘‘ниб̣б̣аанам̣
‘‘ассад̣̇д̇хо агад̇ан̃н̃уу жа, санд̇хижчзд̣̇о жа яо наро’’д̇иаад̣̇и. (д̇ха. ба. 97).
‘‘яат̇аавимуд̇д̇аа’’д̇и ваа баато, бан̃н̃аавимуд̇д̇иубхад̇обхааг̇авимуд̇д̇ийсу яам̣яам̣вимуд̇д̇игаад̇и ад̇т̇о. саббан̃н̃аад̇и д̇ихзд̇угабадисанд̇хибан̃н̃ааяа баарихааригабан̃н̃ааяа бхааванаабан̃н̃ааяа жаад̇и д̇ивид̇хааяаби бан̃н̃ааяа бан̃н̃аванд̇о. вихарим̣сууд̇и д̇ааяа зва саббан̃н̃ад̇ааяа яат̇аалад̣̇д̇хзна паасувихаарзнзва васим̣су. ад̇анд̣̇ид̇аад̇и аналасаа, ад̇д̇ахид̇абадибад̇д̇ияам̣ яат̇ааб̣алам̣ барахид̇абадибад̇д̇ияан̃жа удтаанаванд̇од̇и ад̇т̇о.
зд̇т̇а жа бана наамаг̇од̇д̇аг̇г̇ахан̣зна д̇зсам̣ т̇зраанам̣ багаасабан̃н̃аад̇абхаавам̣ д̣̇ассзд̇и. д̇хаммавихаараг̇г̇ахан̣зна сийласамбад̣̇ам̣ самаад̇хисамбад̣̇ан̃жа д̣̇ассзд̇и. ‘‘яат̇аад̇химуд̇д̇аа саббан̃н̃аа’’д̇и иминаа бан̃н̃аасамбад̣̇ам̣
ат̇а ваа ‘‘яат̇аанаамаа’’д̇и ид̣̇ам̣ д̇зсам̣ т̇зраанам̣ г̇аруухи г̇ахид̇анаамад̇хзяяад̣̇ассанам̣ саман̃н̃аамад̇д̇агид̇д̇анад̇о. ‘‘яат̇ааг̇од̇д̇аа’’д̇и ид̣̇ам̣ гулабуд̇д̇абхаавад̣̇ассанам̣ гулаабад̣̇зса гид̇д̇анад̇о. д̇зна нзсам̣ сад̣̇д̇хаабаб̣б̣аж̇ид̇абхаавам̣ д̣̇ассзд̇и
абаро наяо – ‘‘яат̇ааг̇од̇д̇аа’’д̇и зд̇т̇а г̇од̇д̇агид̇д̇анзна д̇зсам̣ т̇зраанам̣ яонисоманасигаарасамбад̣̇ам̣ д̣̇ассзд̇и яат̇аавуд̇д̇аг̇од̇д̇асамбаннасса яонисоманасигаарасамбхавад̇о. ‘‘яат̇аад̇хаммавихаарино’’д̇и зд̇т̇а д̇хаммавихаараг̇г̇ахан̣зна сад̣̇д̇хаммасаванасамбад̣̇ам̣ д̣̇ассзд̇и сад̣̇д̇хаммасаванзна винаа д̇ад̣̇абхаавад̇о. ‘‘яат̇аад̇химуд̇д̇аа’’д̇и иминаа мад̇т̇агаббад̇д̇ам̣ д̇хаммаануд̇хаммабадибад̣̇ам̣ д̣̇ассзд̇и. ‘‘саббан̃н̃аа’’д̇и иминаа саб̣б̣ад̇т̇а самбаж̇аанагаарид̇ам̣. ‘‘ад̇анд̣̇ид̇аа’’д̇и иминаа вуд̇д̇анаязна ад̇д̇ахид̇асамбад̇д̇им̣ барибуурзд̇ваа тид̇аанам̣ барзсам̣ хид̇асукаавахааяа бадибад̇д̇ияам̣ агилаасубхаавам̣ д̣̇ассзд̇и. д̇ат̇аа ‘‘яат̇ааг̇од̇д̇аа’’д̇и иминаа нзсам̣ саран̣аг̇аманасамбад̣̇аа д̣̇ассид̇аа сад̣̇д̇хаанусаарийг̇од̇д̇агид̇д̇анад̇о. ‘‘яат̇аад̇хаммавихаарино’’д̇и иминаа сийлагканд̇хабуб̣б̣ан̇г̇амо самаад̇хигканд̇хо д̣̇ассид̇о. ‘‘яат̇аад̇химуд̇д̇аа саббан̃н̃аа’’д̇и иминаа бан̃н̃агканд̇хаад̣̇аяо. саран̣аг̇аманан̃жа саавагаг̇ун̣аанам̣ аад̣̇и, самаад̇хи маж̇жхз, бан̃н̃аа барияосаананд̇и аад̣̇имаж̇жхабарияосаанад̣̇ассанзна саб̣б̣зби
ийд̣̇исий ‘‘д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а вибассид̇ваа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇аад̇и д̇зсу д̇зсу вибассид̇ваад̇и самбассид̇ваа. наамаруубававад̇т̇аабанабажжаяабариг̇г̇ахзхи д̣̇идтивисуд̣̇д̇хиган̇каавид̇аран̣ависуд̣̇д̇хияо самбаад̣̇зд̇ваа галаабасаммасанаад̣̇иггамзна бан̃жамам̣ висуд̣̇д̇хим̣ ад̇хиг̇анд̇ваа бадибад̣̇аан̃аан̣ад̣̇ассанависуд̣̇д̇хияаа мад̇т̇агам̣ баабанавасзна вибассанам̣ уссуггаабзд̇ваа пусид̇ваад̇и бад̇ваа сажчигад̇ваа. ажжуд̇ам̣ бад̣̇анд̇и ниб̣б̣аанам̣. д̇ан̃хи саяам̣ ажаванад̇хаммад̇д̇аа ад̇хиг̇ад̇аанам̣ ажжуд̇ихзд̇убхаавад̇о жа над̇т̇и зд̇т̇а жуд̇ийд̇и ‘‘ажжуд̇ам̣’’. сан̇кад̇ад̇хаммзхи асаммиссабхаавад̇ааяа д̇ад̣̇ад̇т̇игзхи бадибаж̇ж̇ид̇аб̣б̣ад̇ааяа жа ‘‘бад̣̇а’’нд̇и жа вужжад̇и. гад̇анд̇анд̇и гад̇асса анд̇ам̣. яо хи д̇зхи ад̇хиг̇ад̇о арияамаг̇г̇о, со ад̇д̇ано бажжаязхи уббаад̣̇ид̇ад̇д̇аа гад̇о наама. д̇асса бана барияосаанабхууд̇ам̣ палам̣ гад̇анд̇од̇и ад̇хиббзд̇ам̣. д̇ам̣ гад̇анд̇ам̣ аг̇г̇апалам̣. ат̇а ваа бажжаязхи гад̇ад̇д̇аа нибпаад̣̇ид̇ад̇д̇аа гад̇аа наама сан̇кад̇ад̇хаммаа, д̇анниссаран̣абхаавад̇о гад̇анд̇о ниб̣б̣аанам̣. д̇ам̣ гад̇анд̇ам̣. бажжавзгканд̇аад̇и ‘‘ад̇хиг̇ад̇ам̣ вад̇а маяаа арияамаг̇г̇аад̇хиг̇амзна ид̣̇ам̣ арияапалам̣, ад̇хиг̇ад̇аа асан̇кад̇аа д̇хаад̇уу’’д̇и арияапаланиб̣б̣аанаани вимуд̇д̇ин̃аан̣ад̣̇ассанзна бадибад̇д̇им̣ авзгкамаанаа. ат̇а ваа сажжасамбадивзд̇хавасзна яам̣ ариязна гаран̣ийяам̣ барин̃н̃аад̣̇исол̣асавид̇хам̣ гижжам̣ аг̇г̇апалз тид̇зна нибпаад̣̇ид̇ад̇д̇аа барияосаабид̇ад̇д̇аа гад̇ам̣ наама, звам̣ гад̇ам̣ д̇ам̣ бажжавзгканд̇аа. зд̇зна бахийнагилзсабажжавзгкан̣ам̣ д̣̇ассид̇ам̣. буриманаязна бана ид̇арабажжавзгкан̣аанийд̇и згуунавийсад̇и бажжавзгкан̣аани д̣̇ассид̇аани хонд̇и.
имамад̇т̇анд̇и зд̇т̇а иманд̇и сагало т̇зрат̇зрийг̇аат̇аанам̣ ад̇т̇о ад̇д̇ано ид̇арзсан̃жа д̇ад̇т̇а саннибад̇ид̇аанам̣ д̇хаммасан̇г̇аахагамахаат̇зраанам̣ б̣уд̣̇д̇хияам̣ вибаривад̇д̇амаанад̇ааяа аасанно бажжагкод̇и жа гад̇ваа вуд̇д̇ам̣. ад̇т̇анд̇и ‘‘чаннаа мз гудигаа’’д̇иаад̣̇ийхи абхаасисунд̇и г̇аат̇ааб̣анд̇хавасзна гат̇зсум̣, д̇ам̣д̣̇ийбанияо ид̣̇аани маяаа вужжамаанаа д̇зсам̣ бхаавид̇ад̇д̇аанам̣ г̇аат̇аа ад̇д̇уубанааяигаа сун̣аат̇аад̇и яож̇анаа. д̇з жа махаат̇зраа звам̣ гат̇знд̇аа
нид̣̇аанаг̇аат̇ааван̣н̣анаа нидтид̇аа.