4. мзн̣д̣агабан̃хо
1. ид̣̇д̇хиб̣алаваг̇г̇о
1. гад̇аад̇хигаарасапалабан̃хо
1. ат̇а ко милинд̣̇о рааж̇аа гад̇аавагаасо нибажжа г̇аруно баад̣̇з сираси ан̃ж̇алим̣ гад̇ваа зд̇ад̣̇авожа ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, имз д̇ид̇т̇ияаа звам̣ бхан̣анд̇и ван̃жо бхавад̇и апало (сий. бий. га.) ‘яад̣̇и б̣уд̣̇д̇хо бууж̇ам̣ саад̣̇ияад̇и, на бариниб̣б̣уд̇о б̣уд̣̇д̇хо сам̣яуд̇д̇о логзна анд̇обхавиго логасмим̣ логасаад̇хааран̣о, д̇асмаа д̇асса гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапало. яад̣̇и бариниб̣б̣уд̇о висам̣яуд̇д̇о логзна ниссадо саб̣б̣абхавзхи, д̇асса бууж̇аа нуббаж̇ж̇ад̇и, бариниб̣б̣уд̇о на гин̃жи саад̣̇ияад̇и, асаад̣̇ияанд̇асса гад̇о ад̇хигааро ван̃жхо бхавад̇и апало’д̇и убхад̇о годиго зсо бан̃хо, нзсо висаяо аббад̇д̇амаанасаанам̣, маханд̇аанам̣ язвзсо висаяо, бхинд̣̇зд̇ам̣ д̣̇идтиж̇аалам̣ згам̣сз табаяа, д̇авзсо бан̃хо ануббад̇д̇о, анааг̇ад̇аанам̣ ж̇инабуд̇д̇аанам̣ жагкум̣ д̣̇зхи бараваад̣̇аниг̇г̇ахааяаа’’д̇и.
т̇зро ааха ‘‘бариниб̣б̣уд̇о, махаарааж̇а, бхаг̇аваа, на жа бхаг̇аваа бууж̇ам̣ саад̣̇ияад̇и, б̣од̇химуулз язва д̇ат̇ааг̇ад̇асса саад̣̇ияанаа бахийнаа, гим̣ бана анубаад̣̇исзсааяа ниб̣б̣аанад̇хаад̇уяаа бариниб̣б̣уд̇асса. бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, т̇зрзна саарибуд̇д̇зна д̇хаммасзнаабад̇инаа –
‘‘‘бууж̇ияанд̇аа бууж̇ид̇аа (сяаа.) асамасамаа, сад̣̇звамаанусзхи д̇з;
на саад̣̇ияанд̇и саггаарам̣, б̣уд̣̇д̇хаанам̣ зса д̇хаммад̇аа’’’д̇и.
рааж̇аа ааха ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, буд̇д̇о ваа бид̇уно ван̣н̣ам̣ бхаасад̇и, бид̇аа ваа буд̇д̇асса ван̣н̣ам̣ бхаасад̇и, на жзд̇ам̣ гааран̣ам̣ бараваад̣̇аанам̣ ниг̇г̇ахааяа, басаад̣̇аббагаасанам̣ наамзд̇ам̣, ин̇гха мз д̇вам̣ д̇ад̇т̇а гааран̣ам̣ саммаа б̣руухи сагаваад̣̇асса бад̇идтаабанааяа д̣̇идтиж̇аалавинивзтанааяаа’’д̇и.
т̇зро ааха ‘‘бариниб̣б̣уд̇о, махаарааж̇а, бхаг̇аваа, на жа бхаг̇аваа бууж̇ам̣ саад̣̇ияад̇и, асаад̣̇ияанд̇ассзва д̇ат̇ааг̇ад̇асса д̣̇звамануссаа д̇хаад̇урад̇анам̣ вад̇т̇ум̣ гарид̇ваа д̇ат̇ааг̇ад̇асса н̃аан̣арад̇анаарамман̣зна саммаабадибад̇д̇им̣ сзванд̇аа д̇иссо самбад̇д̇ияо бадилабханд̇и.
‘‘яат̇аа , махаарааж̇а, махад̇имахаааг̇г̇игканд̇хо баж̇ж̇алид̇ваа ниб̣б̣ааязяяа, аби ну ко со, махаарааж̇а, махаааг̇г̇игканд̇хо саад̣̇ияад̇и д̇ин̣агадтубаад̣̇аана’’нд̇и? ‘‘ж̇аламааноби со, бханд̇з, махаааг̇г̇игканд̇хо д̇ин̣агадтубаад̣̇аанам̣ на саад̣̇ияад̇и, гим̣ бана ниб̣б̣уд̇о убасанд̇о ажзд̇ано саад̣̇ияад̇и? ‘‘д̇асмим̣ бана, махаарааж̇а, аг̇г̇игканд̇хз убарад̇з убасанд̇з логз аг̇г̇и сун̃н̃о ход̇ий’’д̇и. ‘‘на хи, бханд̇з, гадтам̣ аг̇г̇исса вад̇т̇у ход̇и убаад̣̇аанам̣, яз гзжи мануссаа аг̇г̇игаамаа, д̇з ад̇д̇ано т̇аамаб̣алавийриязна бажжад̇д̇абурисагаарзна гадтам̣ мант̇аяид̇ваа мад̣̇д̣̇ид̇ваа (га.) аг̇г̇им̣ ниб̣б̣ад̇д̇зд̇ваа д̇зна аг̇г̇инаа аг̇г̇игаран̣ийяаани гаммаани гаронд̇ий’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, д̇ид̇т̇ияаанам̣ важанам̣ мижчаа бхавад̇и ‘асаад̣̇ияанд̇асса гад̇о ад̇хигааро ван̃жхо бхавад̇и апало’д̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, махад̇имахаааг̇г̇игканд̇хо баж̇ж̇али, звамзва бхаг̇аваа д̣̇асасахассияаа д̣̇асасахассимхи (сий. бий. га.) логад̇хаад̇уяаа б̣уд̣̇д̇хасирияаа баж̇ж̇али. яат̇аа, махаарааж̇а, махад̇имахаааг̇г̇игканд̇хо баж̇ж̇алид̇ваа ниб̣б̣уд̇о, звамзва бхаг̇аваа д̣̇асасахассияаа логад̇хаад̇уяаа б̣уд̣̇д̇хасирияаа баж̇ж̇алид̇ваа анубаад̣̇исзсааяа ниб̣б̣аанад̇хаад̇уяаа бариниб̣б̣уд̇о. яат̇аа, махаарааж̇а, ниб̣б̣уд̇о аг̇г̇игканд̇хо д̇ин̣агадтубаад̣̇аанам̣ на саад̣̇ияад̇и, звамзва ко логахид̇асса саад̣̇ияанаа бахийнаа убасанд̇аа. яат̇аа, махаарааж̇а, мануссаа ниб̣б̣уд̇з аг̇г̇игканд̇хз анубаад̣̇аанз ад̇д̇ано т̇аамаб̣алавийриязна бажжад̇д̇абурисагаарзна гадтам̣ мант̇аяид̇ваа аг̇г̇им̣ ниб̣б̣ад̇д̇зд̇ваа д̇зна аг̇г̇инаа аг̇г̇игаран̣ийяаани гаммаани гаронд̇и, звамзва ко д̣̇звамануссаа д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва д̇хаад̇урад̇анам̣ вад̇т̇ум̣ гарид̇ваа д̇ат̇ааг̇ад̇асса н̃аан̣арад̇анаарамман̣зна саммаабадибад̇д̇им̣ сзванд̇аа д̇иссо самбад̇д̇ияо бадилабханд̇и, иминааби, махаарааж̇а, гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапало.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи язна гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапало. яат̇аа, махаарааж̇а, махад̇имахааваад̇о вааяид̇ваа убарамзяяа, аби ну ко со, махаарааж̇а, убарад̇о ваад̇о саад̣̇ияад̇и буна ниб̣б̣ад̇д̇аабана’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, убарад̇асса ваад̇асса аабхог̇о ваа манасигааро ваа буна ниб̣б̣ад̇д̇аабанааяа’’. ‘‘гим̣ гааран̣ам̣’’? ‘‘ажзд̇анаа саа вааяод̇хаад̇уу’’д̇и. ‘‘аби ну д̇асса, махаарааж̇а, убарад̇асса ваад̇асса ваад̇од̇и саман̃н̃аа абаг̇ажчад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, д̇аалаван̣давид̇хуубанаани ваад̇асса уббад̇д̇ияаа бажжаяаа, яз гзжи мануссаа ун̣хаабхид̇ад̇д̇аа барил̣аахабарибийл̣ид̇аа, д̇з д̇аалаван̣дзна ваа вид̇хуубанзна ваа ад̇д̇ано т̇аамаб̣алавийриязна бажжад̇д̇абурисагаарзна д̇ам̣ ниб̣б̣ад̇д̇зд̇ваа д̇зна ваад̇зна ун̣хам̣ ниб̣б̣аабзнд̇и барил̣аахам̣ вуубасамзнд̇ий’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, д̇ид̇т̇ияаанам̣ важанам̣ мижчаа бхавад̇и ‘асаад̣̇ияанд̇асса гад̇о ад̇хигааро ван̃жхо бхавад̇и апало’д̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, махад̇имахааваад̇о вааяи, звамзва бхаг̇аваа д̣̇асасахассияаа логад̇хаад̇уяаа сийд̇аламад̇хурасанд̇асукумамзд̇д̇ааваад̇зна убавааяи. яат̇аа, махаарааж̇а, махад̇имахааваад̇о вааяид̇ваа убарад̇о, звамзва бхаг̇аваа сийд̇аламад̇хурасанд̇асукумамзд̇д̇ааваад̇зна убавааяид̇ваа анубаад̣̇исзсааяа ниб̣б̣аанад̇хаад̇уяаа бариниб̣б̣уд̇о. яат̇аа, махаарааж̇а, убарад̇о ваад̇о буна ниб̣б̣ад̇д̇аабанам̣ на саад̣̇ияад̇и, звамзва логахид̇асса саад̣̇ияанаа бахийнаа убасанд̇аа. яат̇аа, махаарааж̇а, д̇з мануссаа ун̣хаабхид̇ад̇д̇аа барил̣аахабарибийл̣ид̇аа, звамзва д̣̇звамануссаа д̇ивид̇хаг̇г̇исанд̇аабабарил̣аахабарибийл̣ид̇аа. яат̇аа д̇аалаван̣давид̇хуубанаани ваад̇асса ниб̣б̣ад̇д̇ияаа бажжаяаа хонд̇и, звамзва д̇ат̇ааг̇ад̇асса д̇хаад̇у жа н̃аан̣арад̇анан̃жа бажжаяо ход̇и д̇иссаннам̣ самбад̇д̇ийнам̣ бадилаабхааяа. яат̇аа мануссаа ун̣хаабхид̇ад̇д̇аа барил̣аахабарибийл̣ид̇аа д̇аалаван̣дзна ваа вид̇хуубанзна ваа ваад̇ам̣ ниб̣б̣ад̇д̇зд̇ваа ун̣хам̣ ниб̣б̣аабзнд̇и барил̣аахам̣ вуубасамзнд̇и, звамзва д̣̇звамануссаа д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва д̇хаад̇ун̃жа н̃аан̣арад̇анан̃жа бууж̇зд̇ваа гусалам̣ ниб̣б̣ад̇д̇зд̇ваа д̇зна гусалзна д̇ивид̇хаг̇г̇исанд̇аабабарил̣аахам̣ ниб̣б̣аабзнд̇и вуубасамзнд̇и. иминааби, махаарааж̇а, гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапалод̇и.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи бараваад̣̇аанам̣ ниг̇г̇ахааяа. яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо бхзрим̣ аагодзд̇ваа сад̣̇д̣̇ам̣ ниб̣б̣ад̇д̇зяяа, яо со бхзрисад̣̇д̣̇о бурисзна ниб̣б̣ад̇д̇ид̇о, со сад̣̇д̣̇о анд̇арад̇хааязяяа, аби ну ко со, махаарааж̇а, сад̣̇д̣̇о саад̣̇ияад̇и буна ниб̣б̣ад̇д̇аабана’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, анд̇арахид̇о со сад̣̇д̣̇о, над̇т̇и д̇асса буна уббаад̣̇ааяа аабхог̇о ваа манасигааро ваа, сагим̣ ниб̣б̣ад̇д̇з бхзрисад̣̇д̣̇з анд̇арахид̇з со бхзрисад̣̇д̣̇о самужчинно ход̇и. бхзрий бана, бханд̇з, бажжаяо ход̇и сад̣̇д̣̇асса ниб̣б̣ад̇д̇ияаа, ат̇а бурисо бажжаяз сад̇и ад̇д̇аж̇зна вааяаамзна бхзрим̣ агодзд̇ваа сад̣̇д̣̇ам̣ ниб̣б̣ад̇д̇зд̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, бхаг̇аваа сийласамаад̇хибан̃н̃аавимуд̇д̇ивимуд̇д̇ин̃аан̣ад̣̇ассанабарибхаавид̇ам̣ д̇хаад̇урад̇анан̃жа д̇хамман̃жа винаяан̃жа анусидтан̃жа анусад̇т̇ин̃жа (сий. бий.) сад̇т̇аарам̣ табаяид̇ваа саяам̣ анубаад̣̇исзсааяа ниб̣б̣аанад̇хаад̇уяаа бариниб̣б̣уд̇о, на жа бариниб̣б̣уд̇з бхаг̇авад̇и самбад̇д̇илаабхо убажчинно ход̇и, бхавад̣̇угкабадибийл̣ид̇аа сад̇д̇аа д̇хаад̇урад̇анан̃жа д̇хамман̃жа винаяан̃жа анусидтан̃жа бажжаяам̣ гарид̇ваа самбад̇д̇игаамаа самбад̇д̇ияо бадилабханд̇и, иминааби, махаарааж̇а, гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапалод̇и.
‘‘д̣̇идтан̃жзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа анааг̇ад̇амад̣̇д̇хаанам̣. гат̇ид̇ан̃жа бхан̣ид̇ан̃жа аажигкид̇ан̃жа ‘сияаа ко банаананд̣̇а, д̇умхаагам̣ звамасса ад̇ийд̇асад̇т̇угам̣ бааважанам̣ над̇т̇и но сад̇т̇аад̇и, на ко банзд̇ам̣, аананд̣̇а, звам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣, яо во, аананд̣̇а, маяаа д̇хаммо жа винаяо жа д̣̇зсид̇о бан̃н̃ад̇д̇о, со во мамажжаязна сад̇т̇аа’д̇и. бариниб̣б̣уд̇асса д̇ат̇ааг̇ад̇асса асаад̣̇ияанд̇асса гад̇о ад̇хигааро ван̃жхо бхавад̇и апалод̇и, д̇ам̣ д̇зсам̣ д̇ид̇т̇ияаанам̣ важанам̣ мижчаа абхууд̇ам̣ вид̇ат̇ам̣ алигам̣ вируд̣̇д̇хам̣ вибарийд̇ам̣ д̣̇угкад̣̇ааяагам̣ д̣̇угкавибаагам̣ абааяаг̇аманийяанд̇и.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи язна гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапало. саад̣̇ияад̇и ну ко, махаарааж̇а, аяам̣ махаабат̇авий ‘саб̣б̣аб̣ийж̇аани маяи сам̣вируханд̇уу’’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана д̇аани, махаарааж̇а, б̣ийж̇аани асаад̣̇ияанд̇ияаа махаабат̇авияаа сам̣вирухид̇ваа д̣̇ал̣хамуулаж̇адаабад̇идтид̇аа канд̇хасаарасаакаабаривид̇т̇ин̣н̣аа бубпапалад̇хараа хонд̇ий’’д̇и? ‘‘асаад̣̇ияанд̇ийби, бханд̇з, махаабат̇авий д̇зсам̣ б̣ийж̇аанам̣ вад̇т̇ум̣ ход̇и бажжаяам̣ д̣̇зд̇и вируханааяа, д̇аани б̣ийж̇аани д̇ам̣ вад̇т̇ум̣ ниссааяа д̇зна бажжаязна сам̣вирухид̇ваа д̣̇ал̣хамуулаж̇адаабад̇идтид̇аа канд̇хасаарасаакаабаривид̇т̇ин̣н̣аа бубпапалад̇хараа хонд̇ий’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, д̇ид̇т̇ияаа сагз ваад̣̇з надтаа хонд̇и хад̇аа вируд̣̇д̇хаа, сажз д̇з бхан̣анд̇и ‘асаад̣̇ияанд̇асса гад̇о ад̇хигааро ван̃жхо бхавад̇и апало’ д̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, махаабат̇авий, звам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо. яат̇аа, махаарааж̇а, махаабат̇авий на гин̃жи саад̣̇ияад̇и, звам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о на гин̃жи саад̣̇ияад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, д̇аани б̣ийж̇аани бат̇авим̣ ниссааяа сам̣вирухид̇ваа д̣̇ал̣хамуулаж̇адаабад̇идтид̇аа канд̇хасаарасаакаабаривид̇т̇ин̣н̣аа бубпапалад̇хараа хонд̇и, звам̣ д̣̇звамануссаа д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва д̇хаад̇ун̃жа н̃аан̣арад̇анан̃жа ниссааяа д̣̇ал̣хагусаламуулабад̇идтид̇аа самаад̇хигканд̇хад̇хаммасаарасийласаакаабаривид̇т̇ин̣н̣аа вимуд̇д̇ибубпасааман̃н̃апалад̇хараа хонд̇и, иминааби, махаарааж̇а , гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапалод̇и.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи язна гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапало. саад̣̇ияанд̇и ну ко, махаарааж̇а, имз одтаа г̇он̣аа г̇ад̣̇рабхаа аж̇аа басуу мануссаа анд̇огужчисмим̣ гимигулаанам̣ самбхава’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана д̇з, махаарааж̇а, гимаяо д̇зсам̣ асаад̣̇ияанд̇аанам̣ анд̇огужчисмим̣ самбхавид̇ваа б̣ахубуд̇д̇анад̇д̇аа взбуллад̇ам̣ баабун̣анд̇ий’’д̇и? ‘‘баабасса, бханд̇з, гаммасса б̣алавад̇ааяа асаад̣̇ияанд̇аанам̣ язва д̇зсам̣ сад̇д̇аанам̣ анд̇огужчисмим̣ гимаяо самбхавид̇ваа б̣ахубуд̇д̇анад̇д̇аа взбуллад̇ам̣ баабун̣анд̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва д̇хаад̇усса жа н̃аан̣аарамман̣асса жа б̣алавад̇ааяа д̇ат̇ааг̇ад̇з гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапалод̇и.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи язна гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапало. саад̣̇ияанд̇и ну ко, махаарааж̇а, имз мануссаа имз адтанавуд̇и рог̇аа гааяз ниб̣б̣ад̇д̇анд̇уу’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана д̇з, махаарааж̇а, рог̇аа асаад̣̇ияанд̇аанам̣ гааяз нибад̇анд̇ий’’д̇и? ‘‘буб̣б̣з гад̇зна, бханд̇з, д̣̇ужжарид̇знаа’’д̇и. ‘‘яад̣̇и, махаарааж̇а, буб̣б̣з гад̇ам̣ агусалам̣ ид̇ха взд̣̇анийяам̣ ход̇и, д̇зна хи, махаарааж̇а, буб̣б̣з гад̇амби ид̇ха гад̇амби гусалаагусалам̣ гаммам̣ аван̃жхам̣ бхавад̇и сапаланд̇и. иминааби, махаарааж̇а, гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапалод̇и.
‘‘суд̇абуб̣б̣ам̣ бана д̇аяаа, махаарааж̇а, нанд̣̇аго наама яагко т̇зрам̣ саарибуд̇д̇ам̣ аасаад̣̇аяид̇ваа бат̇авим̣ бавидто’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, суяяад̇и, логз баагадо зсо’’д̇и. ‘‘аби ну ко, махаарааж̇а, т̇зро саарибуд̇д̇о саад̣̇ияи нанд̣̇агасса яагкасса махаабат̇авиг̇илана’’нд̇и бавад̇д̇амаанзби (сяаа.). ‘‘уб̣б̣ад̇д̇ияанд̇зби, бханд̇з, сад̣̇звагз логз бад̇амаанзби чамааяам̣ жанд̣̇имасуурияз вигиранд̇зби синзрубаб̣б̣ад̇арааж̇з т̇зро саарибуд̇д̇о на барасса д̣̇угкам̣ саад̣̇иязяяа. д̇ам̣ гисса хзд̇у? язна хзд̇унаа т̇зро саарибуд̇д̇о гуж̇жхзяяа ваа д̣̇уссзяяа ваа, со хзд̇у т̇зрасса саарибуд̇д̇асса самуухад̇о самужчинно, хзд̇уно самуг̇гхаад̇ид̇ад̇д̇аа, бханд̇з, т̇зро саарибуд̇д̇о ж̇ийвид̇ахаарагзби гобам̣ на гарзяяаа’’д̇и. ‘‘яад̣̇и, махаарааж̇а , т̇зро саарибуд̇д̇о нанд̣̇агасса яагкасса бат̇авиг̇иланам̣ на саад̣̇ияи, гисса бана нанд̣̇аго яагко бат̇авим̣ бавидто’’д̇и? ‘‘агусаласса, бханд̇з, гаммасса б̣алавад̇ааяаа’’д̇и. ‘‘яад̣̇и, махаарааж̇а, агусаласса гаммасса б̣алавад̇ааяа нанд̣̇аго яагко бат̇авим̣ бавидто, асаад̣̇ияанд̇ассааби гад̇о абараад̇хо аван̃жхо бхавад̇и сапало. д̇зна хи, махаарааж̇а, агусалассаби гаммасса б̣алавад̇ааяа асаад̣̇ияанд̇асса гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапалод̇и. иминааби, махаарааж̇а, гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапалод̇и.
‘‘гад̇и ну ко д̇з, махаарааж̇а, мануссаа, яз зд̇арахи махаабат̇авим̣ бавидтаа, ад̇т̇и д̇з д̇ад̇т̇а саван̣а’’нд̇и? ‘‘аама, бханд̇з, суяяад̇ий’’д̇и. ‘‘ин̇гха д̇вам̣, махаарааж̇а, саавзхий’’д̇и? ‘‘жин̃жамаан̣авигаа, бханд̇з, суббаб̣уд̣̇д̇хо жа сагго, д̣̇звад̣̇ад̇д̇о жа т̇зро, нанд̣̇аго жа яагко, нанд̣̇о жа маан̣авагод̇и. суд̇амзд̇ам̣, бханд̇з, имз бан̃жа ж̇анаа махаабат̇авим̣ бавидтаа’’д̇и. ‘‘гисмим̣ д̇з, махаарааж̇а, абарад̣̇д̇хаа’’д̇и? ‘‘бхаг̇авад̇и жа, бханд̇з, саавагзсу жаа’’д̇и. ‘‘аби ну ко, махаарааж̇а , бхаг̇аваа ваа саавагаа ваа саад̣̇ияим̣су имзсам̣ махаабат̇авибависана’’нд̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса бариниб̣б̣уд̇асса асаад̣̇ияанд̇ассзва гад̇о ад̇хигааро аван̃жхо бхавад̇и сапало’’д̇и. ‘‘сувин̃н̃аабид̇о, бханд̇з нааг̇асзна, бан̃хо г̇амбхийро уд̇д̇аанийгад̇о, г̇уяхам̣ вид̣̇ам̣сид̇ам̣ , г̇ан̣ти бхинно, г̇аханам̣ аг̇аханам̣ гад̇ам̣, надтаа бараваад̣̇аа, бхаг̇г̇аа гуд̣̇идтий, ниббабхаа ж̇аад̇аа гуд̇ид̇т̇ияаа, д̇вам̣ г̇ан̣ийварабаварамаасаж̇ж̇аа’’д̇и.
гад̇аад̇хигаарасапалабан̃хо батамо.
2. саб̣б̣ан̃н̃убхаавабан̃хо
2. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, б̣уд̣̇д̇хо саб̣б̣ан̃н̃уу’’д̇и? ‘‘аама, махаарааж̇а, бхаг̇аваа саб̣б̣ан̃н̃уу, на жа бхаг̇авад̇о сад̇ад̇ам̣ самид̇ам̣ н̃аан̣ад̣̇ассанам̣ бажжубадтид̇ам̣, ааваж̇ж̇анабадиб̣ад̣̇д̇хам̣ бхаг̇авад̇о саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣, ааваж̇ж̇ид̇ваа яад̣̇ижчагам̣ ж̇аанаад̇ий’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, б̣уд̣̇д̇хо асаб̣б̣ан̃н̃ууд̇и. яад̣̇и д̇асса бариязсанааяа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣ ход̇ий’’д̇и. ‘‘ваахасад̇ам̣ ко, махаарааж̇а, вийхийнам̣ ад̣дхажуул̣ан̃жа ваахаа вийхисад̇д̇амб̣ан̣аани д̣̇вз жа д̇умб̣аа згажчараагкан̣з бавад̇д̇ажид̇д̇асса зд̇д̇агаа вийхий лагкам̣ табийяамаанаа табийяамаанз (сий. бий.) баригкаяам̣ барияаад̣̇аанам̣ г̇ажчзяяум̣?
‘‘д̇ад̇римз сад̇д̇авид̇хаа жид̇д̇аа бавад̇д̇анд̇и, яз д̇з, махаарааж̇а, сарааг̇аа сад̣̇осаа самохаа сагилзсаа абхаавид̇агааяаа абхаавид̇асийлаа абхаавид̇ажид̇д̇аа абхаавид̇абан̃н̃аа, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ г̇аругам̣ уббаж̇ж̇ад̇и д̣̇анд̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? абхаавид̇ад̇д̇аа жид̇д̇асса. яат̇аа, махаарааж̇а, вам̣санаал̣асса вид̇ад̇асса висааласса вид̇т̇ин̣н̣асса сам̣сиб̣б̣ид̇ависиб̣б̣ид̇асса саакааж̇адааж̇адид̇асса аагад̣дхияанд̇асса г̇аругам̣ ход̇и ааг̇аманам̣ д̣̇анд̇хам̣. гим̣ гааран̣аа? сам̣сиб̣б̣ид̇ависиб̣б̣ид̇ад̇д̇аа саакаанам̣. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з сарааг̇аа сад̣̇осаа самохаа сагилзсаа абхаавид̇агааяаа абхаавид̇асийлаа абхаавид̇ажид̇д̇аа абхаавид̇абан̃н̃аа, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ г̇аругам̣ уббаж̇ж̇ад̇и д̣̇анд̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? сам̣сиб̣б̣ид̇ависиб̣б̣ид̇ад̇д̇аа гилзсзхи, ид̣̇ам̣ батамам̣ жид̇д̇ам̣.
‘‘д̇ад̇рид̣̇ам̣ д̣̇уд̇ияам̣ жид̇д̇ам̣ вибхад̇д̇амаабаж̇ж̇ад̇и – яз д̇з, махаарааж̇а, сод̇аабаннаа бихид̇аабааяаа д̣̇идтиббад̇д̇аа вин̃н̃аад̇асад̇т̇усаасанаа, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ д̇ийсу таанзсу лахугам̣ уббаж̇ж̇ад̇и лахугам̣ бавад̇д̇ад̇и. убарибхуумийсу г̇аругам̣ уббаж̇ж̇ад̇и д̣̇анд̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? д̇ийсу таанзсу жид̇д̇асса барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа убари гилзсаанам̣ аббахийнад̇д̇аа. яат̇аа, махаарааж̇а, вам̣санаал̣асса д̇ибаб̣б̣аг̇ан̣тибарисуд̣̇д̇хасса убари саакааж̇адааж̇адид̇асса аагад̣дхияанд̇асса яаава д̇ибаб̣б̣ам̣ д̇аава лахугам̣ зд̇и, д̇ад̇о убари т̇ад̣̇д̇хам̣. гим̣ гааран̣аа? хздтаа барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа убари саакааж̇адааж̇адид̇ад̇д̇аа. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з сод̇аабаннаа бихид̇аабааяаа д̣̇идтиббад̇д̇аа вин̃н̃аад̇асад̇т̇усаасанаа, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ д̇ийсу таанзсу лахугам̣ уббаж̇ж̇ад̇и лахугам̣ бавад̇д̇ад̇и, убарибхуумийсу г̇аругам̣ уббаж̇ж̇ад̇и д̣̇анд̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? д̇ийсу таанзсу жид̇д̇асса барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа убари гилзсаанам̣ аббахийнад̇д̇аа, ид̣̇ам̣ д̣̇уд̇ияам̣ жид̇д̇ам̣.
‘‘д̇ад̇рид̣̇ам̣ д̇ад̇ияам̣ жид̇д̇ам̣ вибхад̇д̇амаабаж̇ж̇ад̇и – яз д̇з, махаарааж̇а, сагад̣̇ааг̇аамино, язсам̣ рааг̇ад̣̇осамохаа д̇анубхууд̇аа, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ бан̃жасу таанзсу лахугам̣ уббаж̇ж̇ад̇и лахугам̣ бавад̇д̇ад̇и, убарибхуумийсу г̇аругам̣ уббаж̇ж̇ад̇и д̣̇анд̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? бан̃жасу таанзсу жид̇д̇асса барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа убари гилзсаанам̣ аббахийнад̇д̇аа. яат̇аа, махаарааж̇а, вам̣санаал̣асса бан̃жабаб̣б̣аг̇ан̣тибарисуд̣̇д̇хасса убари саакааж̇адааж̇адид̇асса аагад̣дхияанд̇асса яаава бан̃жабаб̣б̣ам̣ д̇аава лахугам̣ зд̇и, д̇ад̇о убари т̇ад̣̇д̇хам̣. гим̣ гааран̣аа? хздтаа барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа убари саакааж̇адааж̇адид̇ад̇д̇аа. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з сагад̣̇ааг̇аамино, язсам̣ рааг̇ад̣̇осамохаа д̇анубхууд̇аа, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ бан̃жасу таанзсу лахугам̣ уббаж̇ж̇ад̇и лахугам̣ бавад̇д̇ад̇и, убарибхуумийсу г̇аругам̣ уббаж̇ж̇ад̇и д̣̇анд̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? бан̃жасу таанзсу жид̇д̇асса барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа убари гилзсаанам̣ аббахийнад̇д̇аа, ид̣̇ам̣ д̇ад̇ияам̣ жид̇д̇ам̣.
‘‘д̇ад̇рид̣̇ам̣ жад̇уд̇т̇ам̣ жид̇д̇ам̣ вибхад̇д̇амаабаж̇ж̇ад̇и – яз д̇з, махаарааж̇а, анааг̇аамино, язсам̣ бан̃жорамбхааг̇ияаани сан̃н̃ож̇анаани бахийнаани, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ д̣̇асасу таанзсу лахугам̣ уббаж̇ж̇ад̇и лахугам̣ бавад̇д̇ад̇и, убарибхуумийсу г̇аругам̣ уббаж̇ж̇ад̇и д̣̇анд̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? д̣̇асасу таанзсу жид̇д̇асса барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа убари гилзсаанам̣ аббахийнад̇д̇аа. яат̇аа, махаарааж̇а, вам̣санаал̣асса д̣̇асабаб̣б̣аг̇ан̣тибарисуд̣̇д̇хасса убари саакааж̇адааж̇адид̇асса аагад̣дхияанд̇асса яаава д̣̇асабаб̣б̣ам̣ д̇аава лахугам̣ зд̇и, д̇ад̇о убари т̇ад̣̇д̇хам̣. гим̣ гааран̣аа? хздтаа барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа убари саакааж̇адааж̇адид̇ад̇д̇аа. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з анааг̇аамино, язсам̣ бан̃жорамбхааг̇ияаани сан̃н̃ож̇анаани бахийнаани, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ д̣̇асасу таанзсу лахугам̣ уббаж̇ж̇ад̇и лахугам̣ бавад̇д̇ад̇и, убарибхуумийсу г̇аругам̣ уббаж̇ж̇ад̇и д̣̇анд̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? д̣̇асасу таанзсу жид̇д̇асса барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа убари гилзсаанам̣ аббахийнад̇д̇аа, ид̣̇ам̣ жад̇уд̇т̇ам̣ жид̇д̇ам̣.
‘‘д̇ад̇рид̣̇ам̣ бан̃жамам̣ жид̇д̇ам̣ вибхад̇д̇амаабаж̇ж̇ад̇и – яз д̇з, махаарааж̇а, араханд̇о кийн̣аасаваа д̇ход̇амалаа ванд̇агилзсаа вусид̇аванд̇о гад̇агаран̣ийяаа охид̇абхаараа ануббад̇д̇асад̣̇ад̇т̇аа баригкийн̣абхавасан̃н̃ож̇анаа бад̇д̇абадисамбхид̣̇аа саавагабхуумийсу барисуд̣̇д̇хаа, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ саавагависаяз лахугам̣ уббаж̇ж̇ад̇и лахугам̣ бавад̇д̇ад̇и, бажжзгаб̣уд̣̇д̇хабхуумийсу г̇аругам̣ уббаж̇ж̇ад̇и д̣̇анд̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа саавагависаяз, абарисуд̣̇д̇хад̇д̇аа бажжзгаб̣уд̣̇д̇хависаяз. яат̇аа, махаарааж̇а, вам̣санаал̣асса саб̣б̣абаб̣б̣аг̇ан̣тибарисуд̣̇д̇хасса аагад̣дхияанд̇асса лахугам̣ ход̇и ааг̇аманам̣ ад̣̇анд̇хам̣. гим̣ гааран̣аа? саб̣б̣абаб̣б̣аг̇ан̣тибарисуд̣̇д̇хад̇д̇аа аг̇аханад̇д̇аа вам̣сасса. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з араханд̇о кийн̣аасаваа д̇ход̇амалаа ванд̇агилзсаа вусид̇аванд̇о гад̇агаран̣ийяаа охид̇абхаараа ануббад̇д̇асад̣̇ад̇т̇аа баригкийн̣абхавасан̃н̃ож̇анаа бад̇д̇абадисамбхид̣̇аа саавагабхуумийсу барисуд̣̇д̇хаа, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ саавагависаяз лахугам̣ уббаж̇ж̇ад̇и лахугам̣ бавад̇д̇ад̇и, бажжзгаб̣уд̣̇д̇хабхуумийсу г̇аругам̣ уббаж̇ж̇ад̇и д̣̇анд̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа саавагависаяз, абарисуд̣̇д̇хад̇д̇аа бажжзгаб̣уд̣̇д̇хависаяз, ид̣̇ам̣ бан̃жамам̣ жид̇д̇ам̣.
‘‘д̇ад̇рид̣̇ам̣ чадтам̣ жид̇д̇ам̣ вибхад̇д̇амаабаж̇ж̇ад̇и – яз д̇з, махаарааж̇а, бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаа саяамбхуно анаажарияагаа згажаарино каг̇г̇ависаан̣агаббаа сагависаяз барисуд̣̇д̇хавималажид̇д̇аа, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ сагависаяз лахугам̣ уббаж̇ж̇ад̇и лахугам̣ бавад̇д̇ад̇и, саб̣б̣ан̃н̃уб̣уд̣̇д̇хабхуумийсу г̇аругам̣ уббаж̇ж̇ад̇и д̣̇анд̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа сагависаяз маханд̇ад̇д̇аа саб̣б̣ан̃н̃уб̣уд̣̇д̇хависаяасса. яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо сагависаяам̣ барид̇д̇ам̣ над̣̇им̣ рад̇д̇имби д̣̇ивааби яад̣̇ижчага ажчамбхид̇о од̇арзяяа, ат̇а барад̇о махаасамуд̣̇д̣̇ам̣ г̇амбхийрам̣ вид̇т̇ад̇ам̣ аг̇аад̇хамабаарам̣ д̣̇исваа бхааязяяа, д̣̇анд̇хааязяяа на висахзяяа од̇арид̇ум̣. гим̣ гааран̣аа? д̇ин̣н̣ад̇д̇аа жин̣н̣ад̇д̇аа (сий. сяаа. бий.) сагависаяасса, маханд̇ад̇д̇аа жа махаасамуд̣̇д̣̇асса. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаа саяамбхуно анаажарияагаа згажаарино каг̇г̇ависаан̣агаббаа сагависаяз барисуд̣̇д̇хавималажид̇д̇аа, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ сагависаяз лахугам̣ уббаж̇ж̇ад̇и лахугам̣ бавад̇д̇ад̇и, саб̣б̣ан̃н̃уб̣уд̣̇д̇хабхуумийсу г̇аругам̣ уббаж̇ж̇ад̇и д̣̇анд̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа сагависаяз маханд̇ад̇д̇аа саб̣б̣ан̃н̃уб̣уд̣̇д̇хависаяасса, ид̣̇ам̣ чадтам̣ жид̇д̇ам̣.
‘‘д̇ад̇рид̣̇ам̣ сад̇д̇амам̣ жид̇д̇ам̣ вибхад̇д̇амаабаж̇ж̇ад̇и – яз д̇з, махаарааж̇а, саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа саб̣б̣ан̃н̃уно д̣̇асаб̣алад̇хараа жад̇увзсаараж̇ж̇ависаарад̣̇аа адтаарасахи б̣уд̣̇д̇хад̇хаммзхи саманнааг̇ад̇аа ананд̇аж̇инаа анааваран̣ан̃аан̣аа, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ саб̣б̣ад̇т̇а лахугам̣ уббаж̇ж̇ад̇и лахугам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? саб̣б̣ад̇т̇а барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа. аби ну ко, махаарааж̇а, наараажасса суд̇ход̇асса вималасса ниг̇г̇ан̣тисса сукумад̇хаарасса аж̇имхасса аван̇гасса агудиласса д̣̇ал̣хажаабасамааруул̣хасса комасукумз ваа габбаасасукумз ваа гамб̣аласукумз ваа б̣алаванибаад̇ид̇асса д̣̇анд̇хааяид̇ад̇д̇ам̣ ваа лаг̇г̇анам̣ ваа ход̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, ‘‘гим̣ гааран̣аа’’? ‘‘сукумад̇д̇аа вад̇т̇аанам̣ суд̇ход̇ад̇д̇аа наараажасса нибаад̇асса жа б̣алавад̇д̇аа’’д̇и , звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа саб̣б̣ан̃н̃уно д̣̇асаб̣алад̇хараа жад̇увзсаараж̇ж̇ависаарад̣̇аа адтаарасахи б̣уд̣̇д̇хад̇хаммзхи саманнааг̇ад̇аа ананд̇аж̇инаа анааваран̣ан̃аан̣аа, д̇зсам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ саб̣б̣ад̇т̇а лахугам̣ уббаж̇ж̇ад̇и лахугам̣ бавад̇д̇ад̇и. гим̣ гааран̣аа? саб̣б̣ад̇т̇а барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа, ид̣̇ам̣ сад̇д̇амам̣ жид̇д̇ам̣.
‘‘д̇ад̇ра, махаарааж̇а, яад̣̇ид̣̇ам̣ саб̣б̣ан̃н̃уб̣уд̣̇д̇хаанам̣ жид̇д̇ам̣, д̇ам̣ чаннамби жид̇д̇аанам̣ г̇ан̣анам̣ ад̇иггамид̇ваа асан̇кязяязна г̇ун̣зна барисуд̣̇д̇хан̃жа лахуган̃жа. яасмаа жа бхаг̇авад̇о жид̇д̇ам̣ барисуд̣̇д̇хан̃жа лахуган̃жа, д̇асмаа, махаарааж̇а, бхаг̇аваа яамагабаадихийрам̣ д̣̇ассзд̇и. яамагабаадихийрз, махаарааж̇а, н̃аад̇аб̣б̣ам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ бхаг̇аванд̇аанам̣ жид̇д̇ам̣ звам̣ лахубаривад̇д̇анд̇и, на д̇ад̇т̇а саггаа уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ вад̇д̇ум̣, д̇зби, махаарааж̇а, баадихийраа саб̣б̣ан̃н̃уб̣уд̣̇д̇хаанам̣ жид̇д̇ам̣ убаад̣̇ааяа г̇ан̣анамби сан̇камби галамби галабхааг̇амби на убзнд̇и, ааваж̇ж̇анабадиб̣ад̣̇д̇хам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣, ааваж̇ж̇зд̇ваа яад̣̇ижчагам̣ ж̇аанаад̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо хад̇т̇з табид̇ам̣ яам̣ гин̃жи д̣̇уд̇ияз хад̇т̇з табзяяа вивадзна мукзна ваажам̣ нижчаарзяяа, мукаг̇ад̇ам̣ бхож̇анам̣ г̇илзяяа, уммийлзд̇ваа ваа нимийлзяяа, нимийлзд̇ваа ваа уммийлзяяа, самин̃ж̇ид̇ам̣ ваа б̣аахам̣ басаарзяяа, басаарид̇ам̣ ваа б̣аахам̣ самин̃ж̇зяяа, жирад̇арам̣ зд̇ам̣, махаарааж̇а, лахуд̇арам̣ бхаг̇авад̇о саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣, лахуд̇арам̣ ааваж̇ж̇анам̣, ааваж̇ж̇зд̇ваа яад̣̇ижчагам̣ ж̇аанаад̇и , ааваж̇ж̇анавигаламад̇д̇агзна на д̇аавад̇аа б̣уд̣̇д̇хаа бхаг̇аванд̇о асаб̣б̣ан̃н̃уно наама хонд̇ий’’д̇и.
‘‘ааваж̇ж̇анамби , бханд̇з нааг̇асзна, бариязсанааяа гаад̇аб̣б̣ам̣, ин̇гха мам̣ д̇ад̇т̇а гааран̣зна сан̃н̃аабзхий’’д̇и. ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бурисасса ад̣дхасса махад̣̇д̇ханасса махаабхог̇асса бахууд̇аж̇аад̇аруубараж̇ад̇асса бахууд̇авид̇д̇уубагаран̣асса бахууд̇ад̇ханад̇хан̃н̃асса сааливийхияавад̇ан̣д̣улад̇иламуг̇г̇амаасабуб̣б̣ан̣н̣аабаран̣н̣асаббид̇зланаванийд̇акийрад̣̇ад̇химад̇хуг̇ул̣апаан̣ид̇аа жа кал̣обигумбхибийтарагодтабхааж̇анаг̇ад̇аа бхавзяяум̣, д̇асса жа бурисасса баахунаго ааг̇ажчзяяа бхад̇д̇аарахо бхад̇д̇аабхиган̇кий, д̇асса жа г̇зхз яам̣ ранд̇хам̣ бхож̇анам̣, д̇ам̣ баринидтид̇ам̣ бхавзяяа, гумбхид̇о д̇ан̣д̣улз нийхарид̇ваа бхож̇анам̣ ранд̇хзяяа, аби жа ко со, махаарааж̇а, д̇аавад̇агзна бхож̇анавзгалламад̇д̇агзна ад̇хано наама габан̣о наама бхавзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, жаггавад̇д̇иран̃н̃о гхарзби, бханд̇з, агаалз бхож̇анавзгаллам̣ ход̇и, гим̣ бана г̇ахабад̇игассаа’’д̇и? ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса ааваж̇ж̇анавигаламад̇д̇агам̣ саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣ ааваж̇ж̇зд̇ваа яад̣̇ижчагам̣ ж̇аанаад̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, ругко асса палид̇о он̣ад̇авинад̇о бин̣д̣ибхаарабхарид̇о, на гин̃жи д̇ад̇т̇а бад̇ид̇ам̣ палам̣ бхавзяяа, аби ну ко со, махаарааж̇а, ругко д̇аавад̇агзна бад̇ид̇апалавзгалламад̇д̇агзна апало наама бхавзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, бад̇анабадиб̣ад̣̇д̇хаани д̇аани ругкапалаани, бад̇ид̇з яад̣̇ижчагам̣ лабхад̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса ааваж̇ж̇анабадиб̣ад̣̇д̇хам̣ саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣ ааваж̇ж̇зд̇ваа яад̣̇ижчагам̣ ж̇аанаад̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ааваж̇ж̇зд̇ваа ааваж̇ж̇зд̇ваа б̣уд̣̇д̇хо яад̣̇ижчагам̣ ж̇аанаад̇ий’’д̇и? ‘‘аама, махаарааж̇а, бхаг̇аваа ааваж̇ж̇зд̇ваа ааваж̇ж̇зд̇ваа яад̣̇ижчагам̣ ж̇аанаад̇ий’’д̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, жаггавад̇д̇ий рааж̇аа яад̣̇аа жаггарад̇анам̣ сарад̇и ‘убзд̇у мз жаггарад̇ана’нд̇и, сарид̇з жаггарад̇анам̣ убзд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о ааваж̇ж̇зд̇ваа ааваж̇ж̇зд̇ваа яад̣̇ижчагам̣ ж̇аанаад̇ий’’д̇и. ‘‘д̣̇ал̣хам̣, бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣ам̣, б̣уд̣̇д̇хо саб̣б̣ан̃н̃уу, самбадижчаама б̣уд̣̇д̇хо саб̣б̣ан̃н̃уу’’д̇и.
б̣уд̣̇д̇хасаб̣б̣ан̃н̃убхаавабан̃хо д̣̇уд̇ияо.
3. д̣̇звад̣̇ад̇д̇абаб̣б̣аж̇ж̇абан̃хо
3. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̣̇звад̣̇ад̇д̇о гзна баб̣б̣ааж̇ид̇о’’д̇и? ‘‘ча яимз, махаарааж̇а, кад̇д̇ияагумаараа бхад̣̇д̣̇ияо жа ануруд̣̇д̇хо жа аананд̣̇о жа бхаг̇у жа гимило гимб̣ило (сий. бий.) ма. ни. 2.166 бассид̇аб̣б̣ам̣ жа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о жа убаалигаббаго сад̇д̇амо абхисамб̣уд̣̇д̇хз сад̇т̇ари сагяагулаананд̣̇аж̇ананз бхаг̇аванд̇ам̣ анубаб̣б̣аж̇анд̇аа нигкамим̣су, д̇з бхаг̇аваа баб̣б̣ааж̇зсий’’д̇и. ‘‘нану, бханд̇з, д̣̇звад̣̇ад̇д̇зна баб̣б̣аж̇ид̇ваа сан̇гхо бхинно’’д̇и? ‘‘аама, махаарааж̇а, д̣̇звад̣̇ад̇д̇зна баб̣б̣аж̇ид̇ваа сан̇гхо бхинно, на г̇ихий сан̇гхам̣ бхинд̣̇ад̇и, на бхигкуний, на сигкамаанаа, на сааман̣зро, на сааман̣зрий сан̇гхам̣ бхинд̣̇ад̇и, бхигку багад̇ад̇д̇о самаанасам̣ваасаго самаанасиймааяам̣ тид̇о сан̇гхам̣ бхинд̣̇ад̇ийд̇и. сан̇гхабхзд̣̇аго, бханд̇з, буг̇г̇ало гим̣ гаммам̣ пусад̇ий’’д̇и? ‘‘габбадтид̇игам̣, махаарааж̇а, гаммам̣ пусад̇ий’’д̇и.
‘‘гим̣ бана, бханд̇з нааг̇асзна, б̣уд̣̇д̇хо ж̇аанаад̇и ‘д̣̇звад̣̇ад̇д̇о баб̣б̣аж̇ид̇ваа сан̇гхам̣ бхинд̣̇иссад̇и, сан̇гхам̣ бхинд̣̇ид̇ваа габбам̣ нираяз бажжиссад̇ий’’’д̇и? ‘‘аама, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о ж̇аанаад̇и ‘д̣̇звад̣̇ад̇д̇о баб̣б̣аж̇ид̇ваа сан̇гхам̣ бхинд̣̇иссад̇и, сан̇гхам̣ бхинд̣̇ид̇ваа габбам̣ нираяз бажжиссад̇ий’’’д̇и. ‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, б̣уд̣̇д̇хо ж̇аанаад̇и ‘д̣̇звад̣̇ад̇д̇о баб̣б̣аж̇ид̇ваа сан̇гхам̣ бхинд̣̇иссад̇и, сан̇гхам̣ бхинд̣̇ид̇ваа габбам̣ нираяз бажжиссад̇ий’д̇и, д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, б̣уд̣̇д̇хо гаарун̣иго анугамбаго хид̇зсий саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ ахид̇ам̣ абанзд̇ваа хид̇амубад̣̇ахад̇ийд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ам̣ аж̇аанид̇ваа баб̣б̣ааж̇зси, д̇зна хи б̣уд̣̇д̇хо асаб̣б̣ан̃н̃ууд̇и, аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, виж̇адзхи зд̇ам̣ махааж̇адам̣, бхинд̣̇а бараабаваад̣̇ам̣, анааг̇ад̇з ад̣̇д̇хаанз д̇аяаа сад̣̇исаа б̣уд̣̇д̇химанд̇о бхигкуу д̣̇уллабхаа бхависсанд̇и, зд̇т̇а д̇ава б̣алам̣ багаасзхий’’д̇и.
‘‘гаарун̣иго, махаарааж̇а, бхаг̇аваа саб̣б̣ан̃н̃уу жа, гаарун̃н̃зна, махаарааж̇а, бхаг̇аваа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣зна д̣̇звад̣̇ад̇д̇асса г̇ад̇им̣ ологзнд̇о ад̣̇д̣̇аса д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ аабааяигам̣ гаммам̣ абараабарияагаммам̣ (сий. сяаа. бий.) ааяуухид̇ваа анзгаани габбагодисад̇асахассаани нираязна нираяам̣ винибаад̇зна винибаад̇ам̣ г̇ажчанд̇ам̣, д̇ам̣ бхаг̇аваа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣зна ж̇аанид̇ваа имасса абарияанд̇агад̇ам̣ гаммам̣ мама саасанз баб̣б̣аж̇ид̇асса барияанд̇агад̇ам̣ бхависсад̇и, буримам̣ убаад̣̇ааяа барияанд̇агад̇ам̣ д̣̇угкам̣ бхависсад̇и, абаб̣б̣аж̇ид̇оби аяам̣ могхабурисо габбадтияамзва гаммам̣ ааяуухиссад̇ийд̇и гаарун̃н̃зна д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зсий’’д̇и.
‘‘д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, б̣уд̣̇д̇хо вад̇хид̇ваа д̇злзна магкзд̇и, бабаад̇з баад̇зд̇ваа хад̇т̇ам̣ д̣̇зд̇и, маарзд̇ваа ж̇ийвид̇ам̣ бариязсад̇и, яам̣ со батамам̣ д̣̇угкам̣ д̣̇ад̇ваа бажчаа сукам̣ убад̣̇ахад̇ий’’д̇и? ‘‘вад̇хзд̇иби, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о сад̇д̇аанам̣ хид̇авасзна, баад̇зд̇иби сад̇д̇аанам̣ хид̇авасзна, маарзд̇иби сад̇д̇аанам̣ хид̇авасзна, вад̇хид̇вааби, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о сад̇д̇аанам̣ хид̇амзва убад̣̇ахад̇и, баад̇зд̇вааби сад̇д̇аанам̣ хид̇амзва убад̣̇ахад̇и, маарзд̇вааби сад̇д̇аанам̣ хид̇амзва убад̣̇ахад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, маад̇аабид̇аро наама вад̇хид̇вааби баад̇аяид̇вааби буд̇д̇аанам̣ хид̇амзва убад̣̇аханд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о вад̇хзд̇иби сад̇д̇аанам̣ хид̇авасзна, баад̇зд̇иби сад̇д̇аанам̣ хид̇авасзна, маарзд̇иби сад̇д̇аанам̣ хид̇авасзна, вад̇хид̇вааби, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о сад̇д̇аанам̣ хид̇амзва убад̣̇ахад̇и, баад̇зд̇вааби сад̇д̇аанам̣ хид̇амзва убад̣̇ахад̇и, маарзд̇вааби сад̇д̇аанам̣ хид̇амзва убад̣̇ахад̇и, язна язна яог̇зна сад̇д̇аанам̣ г̇ун̣авуд̣дхи ход̇и, д̇зна д̇зна яог̇зна саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ хид̇амзва убад̣̇ахад̇и. сажз, махаарааж̇а, д̣̇звад̣̇ад̇д̇о на баб̣б̣ааж̇зяяа, г̇ихибхууд̇о самаано нираяасам̣вад̇д̇анигам̣ б̣ахум̣ баабагаммам̣ гад̇ваа анзгаани габбагодисад̇асахассаани нираязна нираяам̣ винибаад̇зна винибаад̇ам̣ г̇ажчанд̇о б̣ахум̣ д̣̇угкам̣ взд̣̇аяиссад̇и, д̇ам̣ бхаг̇аваа ж̇аанамаано гаарун̃н̃зна д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зси, ‘мама саасанз баб̣б̣аж̇ид̇асса д̣̇угкам̣ барияанд̇агад̇ам̣ бхависсад̇ий’д̇и гаарун̃н̃зна г̇аругам̣ д̣̇угкам̣ лахугам̣ агааси.
‘‘яат̇аа ваа, махаарааж̇а, д̇ханаяасасирин̃аад̇иб̣алзна б̣алаваа бурисо ад̇д̇ано н̃аад̇им̣ ваа мид̇д̇ам̣ ваа ран̃н̃аа г̇аругам̣ д̣̇ан̣д̣ам̣ д̇хаарзнд̇ам̣ ад̇д̇ано б̣ахувиссад̇т̇абхаавзна самад̇т̇ад̇ааяа г̇аругам̣ д̣̇ан̣д̣ам̣ лахугам̣ агааси, звамзва ко, махаарааж̇а, бхаг̇аваа б̣ахууни габбагодисад̇асахассаани д̣̇угкам̣ взд̣̇аяамаанам̣ д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зд̇ваа сийласамаад̇хибан̃н̃аавимуд̇д̇иб̣аласамад̇т̇абхаавзна г̇аругам̣ д̣̇угкам̣ лахугам̣ агааси.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, гусало бхисагго саллагад̇д̇о г̇аругам̣ рог̇ам̣ б̣алавосад̇хаб̣алзна лахугам̣ гарод̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, б̣ахууни габбагодисад̇асахассаани д̣̇угкам̣ взд̣̇аяамаанам̣ д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ бхаг̇аваа рог̇ан̃н̃уд̇ааяа баб̣б̣ааж̇зд̇ваа гаарун̃н̃аб̣ало бад̇т̇ад̣̇д̇хад̇хаммосад̇хаб̣алзна г̇аругам̣ д̣̇угкам̣ лахугам̣ агааси. аби ну ко со, махаарааж̇а, бхаг̇аваа б̣ахувзд̣̇анийяам̣ д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ аббавзд̣̇анийяам̣ гаронд̇о гин̃жи абун̃н̃ам̣ аабаж̇ж̇зяяаа’’д̇и? ‘‘на гин̃жи, бханд̇з, абун̃н̃ам̣ аабаж̇ж̇зяяа анд̇амасо г̇ад̣̇д̣̇ууханамад̇д̇амбий’’д̇и. ‘‘имамби ко, махаарааж̇а, гааран̣ам̣ ад̇т̇ад̇о самбадижча, язна гааран̣зна бхаг̇аваа д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зси.
‘‘абарамби , махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, язна гааран̣зна бхаг̇аваа д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зси. яат̇аа, махаарааж̇а, жорам̣ ааг̇ужаарим̣ г̇ахзд̇ваа ран̃н̃о д̣̇ассзяяум̣, ‘аяам̣ ко, д̣̇зва, жоро ааг̇ужаарий, имасса яам̣ ижчаси, д̇ам̣ д̣̇ан̣д̣ам̣ бан̣зхий’д̇и. д̇амзнам̣ рааж̇аа звам̣ вад̣̇зяяа ‘д̇зна хи , бхан̣з, имам̣ жорам̣ б̣ахинаг̇арам̣ нийхарид̇ваа аагхаад̇анз сийсам̣ чинд̣̇ат̇аа’’д̇и, ‘звам̣ д̣̇зваа’д̇и ко д̇з ран̃н̃о бадиссуд̇ваа д̇ам̣ б̣ахинаг̇арам̣ нийхарид̇ваа аагхаад̇анам̣ наязяяум̣. д̇амзнам̣ бассзяяа гожид̣̇зва бурисо ран̃н̃о санд̇игаа лад̣̇д̇хаваро лад̣̇д̇хаяасад̇ханабхог̇о аад̣̇зяяаважано б̣алавижчид̇агаарий, со д̇асса гаарун̃н̃ам̣ гад̇ваа д̇з бурисз звам̣ вад̣̇зяяа ‘алам̣, бхо, гим̣ д̇умхаагам̣ имасса сийсажчзд̣̇анзна, д̇зна хи бхо имасса хад̇т̇ам̣ ваа баад̣̇ам̣ ваа чинд̣̇ид̇ваа ж̇ийвид̇ам̣ рагкат̇а, ахамзд̇асса гааран̣аа ран̃н̃о санд̇игз бадиважанам̣ гариссаамий’д̇и. д̇з д̇асса б̣алавад̇о важанзна д̇асса жорасса хад̇т̇ам̣ ваа баад̣̇ам̣ ваа чинд̣̇ид̇ваа ж̇ийвид̇ам̣ рагкзяяум̣. аби ну ко со, махаарааж̇а, бурисо звам̣ гаарий д̇асса жорасса гижжагаарий ассаа’’д̇и? ‘‘ж̇ийвид̇ад̣̇ааяаго со, бханд̇з, бурисо д̇асса жорасса, ж̇ийвид̇з д̣̇иннз гим̣ д̇асса агад̇ам̣ наама ад̇т̇ий’’д̇и? ‘‘яаа бана хад̇т̇абаад̣̇ажчзд̣̇анз взд̣̇анаа, со д̇ааяа взд̣̇анааяа гин̃жи абун̃н̃ам̣ аабаж̇ж̇зяяаа’’д̇и? ‘‘ад̇д̇ано гад̇зна со, бханд̇з, жоро д̣̇угкавзд̣̇анам̣ взд̣̇аяад̇и, ж̇ийвид̇ад̣̇ааяаго бана бурисо на гин̃жи абун̃н̃ам̣ аабаж̇ж̇зяяаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, бхаг̇аваа гаарун̃н̃зна д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зси ‘мама саасанз баб̣б̣аж̇ид̇асса д̣̇угкам̣ барияанд̇агад̇ам̣ бхависсад̇ий’д̇и. барияанд̇агад̇ан̃жа, махаарааж̇а, д̣̇звад̣̇ад̇д̇асса д̣̇угкам̣, д̣̇звад̣̇ад̇д̇о, махаарааж̇а, маран̣агаалз –
‘‘‘имзхи адтийхи д̇амаг̇г̇абуг̇г̇алам̣, д̣̇зваад̇ид̣̇звам̣ нарад̣̇аммасаарат̇им̣;
саманд̇ажагкум̣ сад̇абун̃н̃алагкан̣ам̣, баан̣зхи б̣уд̣̇д̇хам̣ саран̣ам̣ убзмий’д̇и.
‘‘баан̣убзд̇ам̣ саран̣амаг̇амааси. д̣̇звад̣̇ад̇д̇о, махаарааж̇а, ча годтаасз гад̇з габбз ад̇игганд̇з батамагодтаасз сан̇гхам̣ бхинд̣̇и, бан̃жа годтаасз нираяз бажжид̇ваа д̇ад̇о мужжид̇ваа адтиссаро наама бажжзгаб̣уд̣̇д̇хо бхависсад̇и. аби ну ко со, махаарааж̇а, бхаг̇аваа звам̣ гаарий д̣̇звад̣̇ад̇д̇асса гижжагаарий ассаа’’д̇и? ‘‘саб̣б̣ад̣̇ад̣̇о, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о д̣̇звад̣̇ад̇д̇асса, яам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ бажжзгаб̣од̇хим̣ баабзссад̇и, гим̣ д̇ат̇ааг̇ад̇зна д̣̇звад̣̇ад̇д̇асса агад̇ам̣ наама ад̇т̇ий’’д̇и? ‘‘яам̣ бана, махаарааж̇а, д̣̇звад̣̇ад̇д̇о сан̇гхам̣ бхинд̣̇ид̇ваа нираяз д̣̇угкавзд̣̇анам̣ взд̣̇аяад̇и, аби ну ко бхаг̇аваа д̇ад̇онид̣̇аанам̣ гин̃жи абун̃н̃ам̣ аабаж̇ж̇зяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, ад̇д̇анаа гад̇зна, бханд̇з, д̣̇звад̣̇ад̇д̇о габбам̣ нираяз бажжад̇и, д̣̇угкабарияанд̇агаараго сад̇т̇аа на гин̃жи абун̃н̃ам̣ аабаж̇ж̇ад̇ий’’д̇и. ‘‘имамби ко, д̇вам̣ махаарааж̇а, гааран̣ам̣ ад̇т̇ад̇о самбадижча, язна гааран̣зна бхаг̇аваа д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зси.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, язна гааран̣зна бхаг̇аваа д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зси . яат̇аа, махаарааж̇а, гусало бхисагго саллагад̇д̇о ваад̇абид̇д̇асзмхасаннибаад̇ауд̇убарин̣аамависамабарихаараобаггамигобагганд̇ам̣ бууд̇игун̣абад̣̇уг̇г̇анд̇хаабхисан̃чаннам̣ анд̇осаллам̣ сусираг̇ад̇ам̣ буб̣б̣арухирасамбун̣н̣ам̣ ван̣ам̣ вуубасамзнд̇о ван̣амукам̣ гагкал̣ад̇икин̣акаарагадугзна бхзсаж̇ж̇зна анулимбад̇и барибажжанааяа, барибажжид̇ваа муд̣̇убхаавамубаг̇ад̇ам̣ сад̇т̇зна виганд̇аяид̇ваа д̣ахад̇и салаагааяа, д̣̇ад̣дхз кааралаван̣ам̣ д̣̇зд̇и, бхзсаж̇ж̇зна анулимбад̇и ван̣аруханааяа б̣яаад̇хид̇асса сод̇т̇ибхаавамануббад̇д̇ияаа, аби ну ко со, махаарааж̇а, бхисагго саллагад̇д̇о ахид̇ажид̇д̇о бхзсаж̇ж̇зна анулимбад̇и, сад̇т̇зна виганд̇зд̇и, д̣ахад̇и салаагааяа, кааралаван̣ам̣ д̣̇зд̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, хид̇ажид̇д̇о сод̇т̇игаамо д̇аани гирияаани гарод̇ий’’д̇и. ‘‘яаа банасса бхзсаж̇ж̇агирияаагаран̣зна уббаннаа д̣̇угкавзд̣̇анаа, д̇ад̇онид̣̇аанам̣ со бхисагго саллагад̇д̇о гин̃жи абун̃н̃ам̣ аабаж̇ж̇зяяаа’’д̇и? ‘‘хид̇ажид̇д̇о, бханд̇з, сод̇т̇игаамо бхисагго саллагад̇д̇о д̇аани гирияаани гарод̇и, гим̣ со д̇ад̇онид̣̇аанам̣ абун̃н̃ам̣ аабаж̇ж̇зяяа, саг̇г̇аг̇аамий со, бханд̇з, бхисагго саллагад̇д̇о’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, гаарун̃н̃зна бхаг̇аваа д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зси д̣̇угкабаримуд̇д̇ияаа.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, язна гааран̣зна бхаг̇аваа д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зси. яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо ган̣дагзна вид̣̇д̇хо асса, ат̇ан̃н̃ад̇аро бурисо д̇асса хид̇агаамо сод̇т̇игаамо д̇ин̣хзна ган̣дагзнаваа сад̇т̇амукзна ваа саманд̇ад̇о чинд̣̇ид̇ваа баг̇гхаранд̇зна лохид̇зна д̇ам̣ ган̣дагам̣ нийхарзяяа, аби ну ко со, махаарааж̇а, бурисо ахид̇агаамо д̇ам̣ ган̣дагам̣ нийхарад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, хид̇агаамо со, бханд̇з, бурисо сод̇т̇игаамо д̇ам̣ ган̣дагам̣ нийхарад̇и. сажз со, бханд̇з, д̇ам̣ ган̣дагам̣ на нийхарзяяа, маран̣ам̣ ваа со д̇зна баабун̣зяяа маран̣амад̇д̇ам̣ ваа д̣̇угка’’нд̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о гаарун̃н̃зна д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зси д̣̇угкабаримуд̇д̇ияаа. сажз махаарааж̇а, бхаг̇аваа д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ на баб̣б̣ааж̇зяяа, габбагодисад̇асахассамби д̣̇звад̣̇ад̇д̇о бхавабарамбарааяа нираяз бажжзяяаа’’д̇и.
‘‘анусод̇аг̇аамим̣, бханд̇з нааг̇асзна, д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о бадисод̇ам̣ баабзси, вибант̇абадибаннам̣ д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ бант̇з бадибаад̣̇зси, бабаад̇з бад̇ид̇асса д̣̇звад̣̇ад̇д̇асса бад̇идтам̣ ад̣̇ааси, висамаг̇ад̇ам̣ д̣̇звад̣̇ад̇д̇ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о самам̣ ааробзси, имз жа, бханд̇з нааг̇асзна, хзд̇уу имаани жа гааран̣аани на саггаа ан̃н̃зна санд̣̇ассзд̇ум̣ ан̃н̃ад̇ра д̇аваад̣̇исзна б̣уд̣̇д̇химад̇аа’’д̇и.
д̣̇звад̣̇ад̇д̇абаб̣б̣аж̇ж̇абан̃хо д̇ад̇ияо.
4. бат̇авижаланабан̃хо
4. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа – ‘адтимз, бхигкавз адтимз аананд̣̇а (а. ни. 8.70), хзд̇уу адта бажжаяаа махад̇о бхуумижааласса баад̇убхаавааяаа’д̇и. асзсаважанам̣ ид̣̇ам̣, ниссзсаважанам̣ ид̣̇ам̣, ниббарияааяаважанам̣ ид̣̇ам̣, над̇т̇ан̃н̃о навамо хзд̇у махад̇о бхуумижааласса баад̇убхаавааяа. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, ан̃н̃о навамо хзд̇у бхавзяяа махад̇о бхуумижааласса баад̇убхаавааяа, д̇амби хзд̇ум̣ бхаг̇аваа гат̇зяяа. яасмаа жа ко, бханд̇з нааг̇асзна, над̇т̇ан̃н̃о навамо хзд̇у махад̇о бхуумижааласса баад̇убхаавааяа, д̇асмаа анаажигкид̇о бхаг̇авад̇аа, аяан̃жа навамо хзд̇у д̣̇иссад̇и махад̇о бхуумижааласса баад̇убхаавааяа, яам̣ взссанд̇арзна ран̃н̃аа махаад̣̇аанз д̣̇ийяамаанз сад̇д̇агкад̇д̇ум̣ махаабат̇авий гамбид̇аад̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, адтзва хзд̇уу адта бажжаяаа махад̇о бхуумижааласса баад̇убхаавааяа, д̇зна хи взссанд̇арзна ран̃н̃аа махаад̣̇аанз д̣̇ийяамаанз сад̇д̇агкад̇д̇ум̣ махаабат̇авий гамбид̇аад̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и взссанд̇арзна ран̃н̃аа махаад̣̇аанз д̣̇ийяамаанз сад̇д̇агкад̇д̇ум̣ махаабат̇авий гамбид̇аа, д̇зна хи адтзва хзд̇уу адта бажжаяаа махад̇о бхуумижааласса баад̇убхаавааяаад̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо сукумо д̣̇уннивзтияо анд̇хагаран̣о жзва г̇амбхийро жа, со д̇аваануббад̇д̇о, нзсо ан̃н̃зна ид̇д̇арабан̃н̃зна саггаа висаж̇ж̇зд̇ум̣ ан̃н̃ад̇ра д̇аваад̣̇исзна б̣уд̣̇д̇химад̇аа’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа – ‘адтимз, бхигкавз, хзд̇уу адта бажжаяаа махад̇о бхуумижааласса баад̇убхаавааяаа’д̇и. яам̣ взссанд̇арзна ран̃н̃аа махаад̣̇аанз д̣̇ийяамаанз сад̇д̇агкад̇д̇ум̣ махаабат̇авий гамбид̇аа, д̇ан̃жа бана агаалигам̣ гад̣̇аажуббад̇д̇игам̣ адтахи хзд̇уухи виббамуд̇д̇ам̣, д̇асмаа аг̇ан̣ид̇ам̣ адтахи хзд̇уухи.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, логз д̇аяо язва мзгхаа г̇ан̣ийяанд̇и вассиго хзманд̇иго баавусагод̇и. яад̣̇и д̇з мун̃жид̇ваа ан̃н̃о мзгхо бавассад̇и, на со мзгхо г̇ан̣ийяад̇и саммад̇зхи мзгхзхи, агааламзгход̇взва сан̇кам̣ г̇ажчад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, взссанд̇арзна ран̃н̃аа махаад̣̇аанз д̣̇ийяамаанз яам̣ сад̇д̇агкад̇д̇ум̣ махаабат̇авий гамбид̇аа, агаалигам̣ зд̇ам̣ гад̣̇аажуббад̇д̇игам̣ адтахи хзд̇уухи виббамуд̇д̇ам̣, на д̇ам̣ г̇ан̣ийяад̇и адтахи хзд̇уухи.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, химаванд̇аа баб̣б̣ад̇аа бан̃жа над̣̇исад̇аани санд̣̇анд̇и, д̇зсам̣, махаарааж̇а, бан̃жаннам̣ над̣̇исад̇аанам̣ д̣̇асзва над̣̇ияо над̣̇иг̇ан̣анааяа г̇ан̣ийяанд̇и. сзяяат̇ийд̣̇ам̣, г̇ан̇г̇аа яамунаа ажиравад̇ий сарабхуу махий синд̇ху сарассад̇ий взд̇равад̇ий вийд̇ам̣саа жанд̣̇абхааг̇аад̇и, авасзсаа над̣̇ияо над̣̇иг̇ан̣анааяа аг̇ан̣ид̇аа. гим̣ гааран̣аа? на д̇аа над̣̇ияо д̇хувасалилаа. звамзва ко, махаарааж̇а, взссанд̇арзна ран̃н̃аа махаад̣̇аанз д̣̇ийяамаанз яам̣ сад̇д̇агкад̇д̇ум̣ махаабат̇авий гамбид̇аа, агаалигам̣ зд̇ам̣ гад̣̇аажуббад̇д̇игам̣ адтахи хзд̇уухи виббамуд̇д̇ам̣, на д̇ам̣ г̇ан̣ийяад̇и адтахи хзд̇уухи.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, ран̃н̃о сад̇амби д̣̇висад̇амби д̇исад̇амби амажжаа хонд̇и, д̇зсам̣ ча язва ж̇анаа амажжаг̇ан̣анааяа г̇ан̣ийяанд̇и. сзяяат̇ийд̣̇ам̣, сзнаабад̇и бурохид̇о агкад̣̇ассо бхан̣д̣ааг̇аариго чад̇д̇аг̇г̇аахаго каг̇г̇аг̇г̇аахаго. зд̇з язва амажжаг̇ан̣анааяа г̇ан̣ийяанд̇и. гим̣ гааран̣аа? яуд̇д̇ад̇д̇аа рааж̇аг̇ун̣зхи, авасзсаа аг̇ан̣ид̇аа, саб̣б̣з амажжаад̇взва сан̇кам̣ г̇ажчанд̇и . звамзва ко, махаарааж̇а, взссанд̇арзна ран̃н̃аа махаад̣̇аанз д̣̇ийяамаанз яам̣ сад̇д̇агкад̇д̇ум̣ махаабат̇авий гамбид̇аа, агаалигам̣ зд̇ам̣ гад̣̇аажуббад̇д̇игам̣ адтахи хзд̇уухи виббамуд̇д̇ам̣, на д̇ам̣ г̇ан̣ийяад̇и адтахи хзд̇уухи.
‘‘суяяад̇и ну ко, махаарааж̇а, зд̇арахи ж̇инасаасанз гад̇аад̇хигаараанам̣ д̣̇идтад̇хаммасукавзд̣̇анийяагаммам̣, гид̇д̇и жа язсам̣ аб̣бхуг̇г̇ад̇аа д̣̇звамануссзсуу’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, суяяад̇и зд̇арахи ж̇инасаасанз гад̇аад̇хигаараанам̣ д̣̇идтад̇хаммасукавзд̣̇анийяагаммам̣, гид̇д̇и жа язсам̣ аб̣бхуг̇г̇ад̇аа д̣̇звамануссзсу сад̇д̇а ж̇анаад̇и’’. ‘‘гз жа д̇з, махаарааж̇аа’’д̇и? ‘‘сумано жа, бханд̇з, маалаагааро, згасаадаго жа б̣раахман̣о, бун̣н̣о жа бхад̇аго, маллигаа жа д̣̇звий, г̇обааламаад̇аа жа д̣̇звий, суббияаа жа убаасигаа, бун̣н̣аа жа д̣̇аасийд̇и имз сад̇д̇а д̣̇идтад̇хаммасукавзд̣̇анийяаа сад̇д̇аа, гид̇д̇и жа имзсам̣ аб̣бхуг̇г̇ад̇аа д̣̇звамануссзсуу’’д̇и.
‘‘абарзби суяяанд̇и ну ко ад̇ийд̇з маанусагзнзва сарийрад̣̇зхзна д̇ид̣̇асабхаванам̣ г̇ад̇аа’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, суяяанд̇ий’’д̇и. ‘‘гз жа д̇з, махаарааж̇аа’’д̇и? ‘‘г̇уд̇д̇ило жа г̇анд̇хаб̣б̣о, саад̇хийно жа рааж̇аа, ними жа рааж̇аа, манд̇хаад̇аа жа рааж̇аад̇и имз жад̇уро ж̇анаа суяяанд̇и, д̇знзва маанусагзна сарийрад̣̇зхзна д̇ид̣̇асабхаванам̣ г̇ад̇аа’’д̇и. ‘‘сужирамби гад̇ам̣ суяяад̇и сугад̇ад̣̇уггаданд̇и? суд̇абуб̣б̣ам̣ бана д̇аяаа, махаарааж̇а, ад̇ийд̇з ваа ад̣̇д̇хаанз вад̇д̇амаанз ваа ад̣̇д̇хаанз ид̇т̇аннаамасса д̣̇аанз д̣̇ийяамаанз сагим̣ ваа д̣̇вигкад̇д̇ум̣ ваа д̇игкад̇д̇ум̣ ваа махаабат̇авий гамбид̇аа’’д̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘ад̇т̇и мз, махаарааж̇а, ааг̇амо ад̇хиг̇амо барияад̇д̇и саванам̣ сигкааб̣алам̣ суссуусаа барибужчаа аажарияубаасанам̣, маяааби на суд̇абуб̣б̣ам̣ ‘ид̇т̇аннаамасса д̣̇аанз д̣̇ийяамаанз сагим̣ ваа д̣̇вигкад̇д̇ум̣ ваа д̇игкад̇д̇ум̣ ваа махаабат̇авий гамбид̇аа’д̇и табзд̇ваа взссанд̇арасса рааж̇авасабхасса д̣̇аанаварам̣ . бхаг̇авад̇о жа, махаарааж̇а, гассабасса, бхаг̇авад̇о жа сагяамунинод̇и д̣̇виннам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ анд̇арз г̇ан̣анабат̇ам̣ вийд̇ивад̇д̇аа вассагодияо ад̇игганд̇аа, д̇ад̇т̇аби мз саванам̣ над̇т̇и ‘ид̇т̇аннаамасса д̣̇аанз д̣̇ийяамаанз сагим̣ ваа д̣̇вигкад̇д̇ум̣ ваа д̇игкад̇д̇ум̣ ваа махаабат̇авий гамбид̇аа’д̇и. на, махаарааж̇а, д̇аавад̇агзна вийриязна д̇аавад̇агзна бараггамзна махаабат̇авий гамбад̇и, г̇ун̣абхаарабхарид̇аа, махаарааж̇а, саб̣б̣асожзяяагирияаг̇ун̣абхаарабхарид̇аа д̇хаарзд̇ум̣ на висаханд̇ий махаабат̇авий жалад̇и гамбад̇и бавзд̇хад̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, сагадасса ад̇ибхаарабхарид̇асса наабхияо жа нзмияо жа паланд̇и агко бхиж̇ж̇ад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, саб̣б̣асожзяяагирияаг̇ун̣абхаарабхарид̇аа махаабат̇авий д̇хаарзд̇ум̣ на висаханд̇ий жалад̇и гамбад̇и бавзд̇хад̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, г̇аг̇анам̣ анилаж̇алавзг̇асан̃чаад̣̇ид̇ам̣ уссаннаж̇алабхаарабхарид̇ам̣ ад̇иваад̇зна пудид̇ад̇д̇аа над̣̇ад̇и равад̇и г̇ал̣аг̇ал̣ааяад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, махаабат̇авий ран̃н̃о взссанд̇арасса д̣̇аанаб̣алавибулауссаннабхаарабхарид̇аа д̇хаарзд̇ум̣ на висаханд̇ий жалад̇и гамбад̇и бавзд̇хад̇и. на хи, махаарааж̇а, ран̃н̃о взссанд̇арасса жид̇д̇ам̣ рааг̇авасзна бавад̇д̇ад̇и, на д̣̇осавасзна бавад̇д̇ад̇и, на мохавасзна бавад̇д̇ад̇и, на маанавасзна бавад̇д̇ад̇и, на д̣̇идтивасзна бавад̇д̇ад̇и, на гилзсавасзна бавад̇д̇ад̇и, на вид̇аггавасзна бавад̇д̇ад̇и, на арад̇ивасзна бавад̇д̇ад̇и, ат̇а ко д̣̇аанавасзна б̣ахулам̣ бавад̇д̇ад̇и ‘гинд̇и анааг̇ад̇аа яаажагаа мама санд̇игз ааг̇ажчзяяум̣, ааг̇ад̇аа жа яаажагаа яат̇аагаамам̣ лабхид̇ваа ад̇д̇аманаа бхавзяяу’нд̇и сад̇ад̇ам̣ самид̇ам̣ д̣̇аанам̣ бад̇и маанасам̣ табид̇ам̣ ход̇и. ран̃н̃о, махаарааж̇а, взссанд̇арасса сад̇ад̇ам̣ самид̇ам̣ д̣̇асасу таанзсу маанасам̣ табид̇ам̣ ход̇и д̣̇амз самз канд̇ияам̣ сам̣варз яамз нияамз аггод̇хз авихим̣сааяам̣ сажжз сожзяяз. ран̃н̃о, махаарааж̇а, взссанд̇арасса гаамзсанаа бахийнаа, бхавзсанаа бадиббассад̣̇д̇хаа, б̣рахмажариязсанааяа язва уссуггам̣ аабанно, ран̃н̃о, махаарааж̇а, взссанд̇арасса ад̇д̇арагкаа барарагкааяа (сий. бий.) бахийнаа, саб̣б̣асад̇д̇арагкааяа уссуггам̣ аабанно ‘гинд̇и имз сад̇д̇аа самаг̇г̇аа ассу арог̇аа сад̇ханаа д̣̇ийгхааяугаа’д̇и б̣ахулам̣ язва маанасам̣ бавад̇д̇ад̇и. д̣̇ад̣̇амаано жа, махаарааж̇а, взссанд̇аро рааж̇аа д̇ам̣ д̣̇аанам̣ на бхавасамбад̇д̇ихзд̇у д̣̇зд̇и, на д̇ханахзд̇у д̣̇зд̇и, на бадид̣̇аанахзд̇у д̣̇зд̇и, на убалаабанахзд̇у д̣̇зд̇и, на ааяухзд̇у д̣̇зд̇и, на ван̣н̣ахзд̇у д̣̇зд̇и, на сукахзд̇у д̣̇зд̇и, на б̣алахзд̇у д̣̇зд̇и, на яасахзд̇у д̣̇зд̇и, на буд̇д̇ахзд̇у д̣̇зд̇и, на д̇хийд̇ухзд̇у д̣̇зд̇и, ат̇а ко саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ахзд̇у саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣арад̇анасса гааран̣аа зваруубз ад̇улавибулаануд̇д̇арз д̣̇аанаварз ад̣̇ааси, саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇о жа имам̣ г̇аат̇ам̣ абхааси –
‘‘‘ж̇аалим̣ ган̣хааж̇инам̣ д̇хийд̇ам̣, мад̣̇д̣̇ид̣̇звим̣ бад̇иб̣б̣ад̇ам̣;
жаж̇амаано на жинд̇зсим̣, б̣од̇хияаа язва гааран̣аа’д̇и.
‘‘взссанд̇аро, махаарааж̇а, рааж̇аа аггод̇хзна год̇хам̣ ж̇инаад̇и, асаад̇хум̣ саад̇хунаа ж̇инаад̇и, гад̣̇арияам̣ д̣̇аанзна ж̇инаад̇и, алигаваад̣̇инам̣ сажжзна ж̇инаад̇и, саб̣б̣ам̣ агусалам̣ гусалзна ж̇инаад̇и. д̇асса звам̣ д̣̇ад̣̇амаанасса д̇хаммаануг̇ад̇асса д̇хаммасийсагасса д̇хаммаасийсагасса (га.) д̣̇аананиссанд̣̇аб̣алава д̣̇аананиссанд̣̇аб̣ала (сий. бий.) вийрияавибулавибпаарзна хздтаа махааваад̇аа сан̃жаланд̇и сан̣игам̣ сан̣игам̣ сагим̣ сагим̣ аагулаагулаа вааяанд̇и онаманд̇и уннаманд̇и винаманд̇и, чиннабад̇д̇абаад̣̇абаа сийннаббад̇д̇абаад̣̇абаа (сий.) бабад̇анд̇и, г̇умб̣ам̣ г̇умб̣ам̣ валаахагаа г̇аг̇анз санд̇хааванд̇и, раж̇осан̃жид̇аа ваад̇аа д̣̇аарун̣аа хонд̇и, г̇аг̇анам̣ уббийл̣ид̇аа ваад̇аа вааяанд̇и, сахасаа д̇хамад̇хамааяанд̇и, махаабхиймо сад̣̇д̣̇о нижчарад̇и, д̇зсу ваад̇зсу губид̇зсу уд̣̇агам̣ сан̣игам̣ сан̣игам̣ жалад̇и, уд̣̇агз жалид̇з куб̣бханд̇и мажчагажчабаа, яамагаяамагаа уумияо ж̇ааяанд̇и, ж̇алажараа сад̇д̇аа д̇асанд̇и, ж̇алавийжи яуг̇анад̣̇д̇хо вад̇д̇ад̇и, вийжинаад̣̇о бавад̇д̇ад̇и, гхораа б̣уб̣б̣ул̣аа буб̣б̣ул̣аа (га.) удтаханд̇и, пзн̣амаалаа бхаванд̇и, уд̇д̇арад̇и махаасамуд̣̇д̣̇о, д̣̇исаавид̣̇исам̣ д̇хаавад̇и уд̣̇агам̣, уд̣̇д̇хам̣сод̇абадисод̇амукаа санд̣̇анд̇и салилад̇хаараа, д̇асанд̇и асураа г̇арул̣аа нааг̇аа яагкаа, уб̣б̣иж̇ж̇анд̇и ‘гим̣ ну ко, гат̇ам̣ ну ко, сааг̇аро вибаривад̇д̇ад̇ий’д̇и, г̇аманабат̇амзсанд̇и бхийд̇ажид̇д̇аа, кубхид̇з лул̣ид̇з ж̇алад̇хаарз багамбад̇и махаабат̇авий санаг̇аа сасааг̇араа , баривад̇д̇ад̇и синзруг̇ири гуудасзласикаро винамамаано ход̇и, виманаа хонд̇и ахинагулаб̣ил̣аарагодтугасуугарамиг̇абагкино, руд̣̇анд̇и яагкаа аббзсагкаа, хасанд̇и яагкаа махзсагкаа гамбамаанааяа махаабат̇авияаа.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, махад̇и махаабарияог̇з уд̣̇д̇ханаг̇ад̇з уд̣̇агасамбун̣н̣з аагин̣н̣ад̇ан̣д̣улз хздтад̇о аг̇г̇и ж̇аламаано батамам̣ д̇аава барияог̇ам̣ санд̇аабзд̇и, барияог̇о санд̇ад̇д̇о уд̣̇агам̣ санд̇аабзд̇и, уд̣̇агам̣ санд̇ад̇д̇ам̣ д̇ан̣д̣улам̣ санд̇аабзд̇и, д̇ан̣д̣улам̣ санд̇ад̇д̇ам̣ уммуж̇ж̇ад̇и нимуж̇ж̇ад̇и, б̣уб̣б̣ул̣агаж̇аад̇ам̣ ход̇и, пзн̣амаалаа уд̇д̇арад̇и; звамзва ко, махаарааж̇а, взссанд̇аро рааж̇аа яам̣ логз д̣̇ужжаж̇ам̣, д̇ам̣ жаж̇и, д̇асса д̇ам̣ д̣̇ужжаж̇ам̣ жаж̇анд̇асса д̣̇аанасса сабхааваниссанд̣̇зна хздтаа махааваад̇аа д̇хаарзд̇ум̣ на висаханд̇аа баригуббим̣су баригамбим̣су (га.), махааваад̇зсу баригубид̇зсу барикуб̣бхид̇зсу (сяаа.) уд̣̇агам̣ гамби, уд̣̇агз гамбид̇з махаабат̇авий гамби, ид̇и д̇ад̣̇аа махааваад̇аа жа уд̣̇аган̃жа махаабат̇авий жаад̇и имз д̇аяо згаманаа вияа ахзсум̣ махаад̣̇аананиссанд̣̇зна вибулаб̣алавийриязна над̇т̇зд̣̇исо, махаарааж̇а, ан̃н̃асса д̣̇аанаанубхааво, яат̇аа взссанд̇арасса ран̃н̃о махаад̣̇аанаанубхааво. яат̇аа, махаарааж̇а, махияаа б̣ахувид̇хаа ман̣аяо виж̇ж̇анд̇и. сзяяат̇ийд̣̇ам̣, инд̣̇анийло махаанийло ж̇од̇ирасо взл̣урияо уммаабубпо сирийсабубпо манохаро суурияаганд̇о жанд̣̇аганд̇о важ̇иро каж̇ж̇обанаго пуссарааг̇о лохид̇ан̇г̇о масаараг̇аллод̇и, зд̇з саб̣б̣з ад̇иггамма жаггавад̇д̇иман̣и аг̇г̇амагкааяад̇и, жаггавад̇д̇иман̣и, махаарааж̇а, саманд̇аа яож̇анам̣ обхаасзд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яам̣ гин̃жи махияаа д̣̇аанам̣ виж̇ж̇ад̇и аби асад̣̇исад̣̇аанам̣ барамам̣, д̇ам̣ саб̣б̣ам̣ ад̇иггамма взссанд̇арасса ран̃н̃о махаад̣̇аанам̣ аг̇г̇амагкааяад̇и, взссанд̇арасса, махаарааж̇а, ран̃н̃о махаад̣̇аанз д̣̇ийяамаанз сад̇д̇агкад̇д̇ум̣ махаабат̇авий гамбид̇аа’’д̇и.
‘‘ажчарияам̣, бханд̇з нааг̇асзна, б̣уд̣̇д̇хаанам̣, аб̣бхуд̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, б̣уд̣̇д̇хаанам̣, яам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣од̇хисад̇д̇о самаано асамо логзна звам̣канд̇и звам̣жид̇д̇о звам̣ад̇химуд̇д̇и звам̣ад̇хиббааяо, б̣од̇хисад̇д̇аанам̣, бханд̇з нааг̇асзна, бараггамо д̣̇агкаабид̇о, баарамий жа ж̇инаанам̣ бхияяо обхаасид̇аа, жарияам̣ жарад̇оби д̇аава д̇ат̇ааг̇ад̇асса сад̣̇звагз логз сздтабхааво ануд̣̇ассид̇о. саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, т̇омид̇ам̣ ж̇инасаасанам̣, ж̇од̇ид̇аа ж̇инабаарамий, чинно д̇ид̇т̇ияаанам̣ ваад̣̇аг̇ан̣ти, бхинно бараабаваад̣̇агумбхо г̇умб̣о д̇аяаа вид̣̇д̇хам̣сид̇о (сяаа.), бан̃хо г̇амбхийро уд̇д̇аанийгад̇о, г̇аханам̣ аг̇аханам̣ гад̇ам̣, саммаа лад̣̇д̇хам̣ ж̇инабуд̇д̇аанам̣ ниб̣б̣ааханам̣ ниб̣б̣ааяанам̣ (га.), звамзд̇ам̣ г̇ан̣иварабавара д̇ат̇аа самбадижчаамаа’’д̇и.
бат̇авижаланабан̃хо жад̇уд̇т̇о.
5. сивирааж̇ажагкуд̣̇аанабан̃хо
5. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз звам̣ бхан̣ат̇а ‘сивирааж̇зна яаажагасса жагкууни д̣̇иннаани, анд̇хасса сад̇о буна д̣̇иб̣б̣ажагкууни уббаннааний’д̇и, зд̇амби важанам̣ сагасадам̣ саниг̇г̇ахам̣ сад̣̇осам̣ ‘хзд̇усамуг̇гхаад̇з ахзд̇усмим̣ авад̇т̇усмим̣ над̇т̇и д̣̇иб̣б̣ажагкусса уббаад̣̇о’д̇и суд̇д̇з вуд̇д̇ам̣, яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, сивирааж̇зна яаажагасса жагкууни д̣̇иннаани, д̇зна хи ‘буна д̣̇иб̣б̣ажагкууни уббаннааний’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа; яад̣̇и д̣̇иб̣б̣ажагкууни уббаннаани, д̇зна хи ‘сивирааж̇зна яаажагасса жагкууни д̣̇иннааний’д̇и яам̣ важанам̣, д̇амби мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо г̇ан̣тид̇оби г̇ан̣тид̇аро взтад̇оби взтад̇аро г̇аханад̇оби г̇аханад̇аро, со д̇аваануббад̇д̇о, д̇ад̇т̇а чанд̣̇амабхиж̇анзхи ниб̣б̣ааханааяа бараваад̣̇аанам̣ ниг̇г̇ахааяаа’’д̇и.
‘‘д̣̇иннаани , махаарааж̇а, сивирааж̇зна яаажагасса жагкууни, д̇ад̇т̇а маа вимад̇им̣ уббаад̣̇зхи, буна д̣̇иб̣б̣аани жа жагкууни уббаннаани, д̇ад̇т̇ааби маа вимад̇им̣ ж̇анзхий’’д̇и. ‘‘аби ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, хзд̇усамуг̇гхаад̇з ахзд̇усмим̣ авад̇т̇усмим̣ д̣̇иб̣б̣ажагку уббаж̇ж̇ад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘гим̣ бана, бханд̇з, зд̇т̇а гааран̣ам̣, язна гааран̣зна хзд̇усамуг̇гхаад̇з ахзд̇усмим̣ авад̇т̇усмим̣ д̣̇иб̣б̣ажагку уббаж̇ж̇ад̇и, ин̇гха д̇аава гааран̣зна мам̣ сан̃н̃аабзхий’’д̇и?
‘‘гим̣ бана, махаарааж̇а, ад̇т̇и логз сажжам̣ наама, язна сажжаваад̣̇ино сажжагирияам̣ гаронд̇ий’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, ад̇т̇и логз сажжам̣ наама, сажжзна, бханд̇з нааг̇асзна, сажжаваад̣̇ино сажжагирияам̣ гад̇ваа д̣̇звам̣ вассаабзнд̇и, аг̇г̇им̣ ниб̣б̣аабзнд̇и, висам̣ бадихананд̇и, ан̃н̃амби вивид̇хам̣ гад̇д̇аб̣б̣ам̣ гаронд̇ий’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, яуж̇ж̇ад̇и самзд̇и сивирааж̇асса сажжаб̣алзна д̣̇иб̣б̣ажагкууни уббаннаанийд̇и, сажжаб̣алзна, махаарааж̇а, авад̇т̇усмим̣ д̣̇иб̣б̣ажагку уббаж̇ж̇ад̇и, сажжам̣ язва д̇ад̇т̇а вад̇т̇у бхавад̇и д̣̇иб̣б̣ажагкусса уббаад̣̇ааяа.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, яз гзжи сад̇д̇аа сажжамануг̇ааяанд̇и ‘махаамзгхо бавассад̇уу’д̇и, д̇зсам̣ саха сажжамануг̇ийд̇зна махаамзгхо бавассад̇и, аби ну ко, махаарааж̇а, ад̇т̇и аагаасз вассахзд̇у саннижид̇о ‘язна хзд̇унаа махаамзгхо бавассад̇ий’’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, сажжам̣ язва д̇ад̇т̇а хзд̇у бхавад̇и махад̇о мзгхасса бавассанааяаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, над̇т̇и д̇асса багад̇ихзд̇у, сажжам̣ язвзд̇т̇а вад̇т̇у бхавад̇и д̣̇иб̣б̣ажагкусса уббаад̣̇ааяаад̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, яз гзжи сад̇д̇аа сажжамануг̇ааяанд̇и ‘ж̇алид̇абаж̇ж̇алид̇амахаааг̇г̇игканд̇хо бадинивад̇д̇ад̇уу’д̇и, д̇зсам̣ саха сажжамануг̇ийд̇зна ж̇алид̇абаж̇ж̇алид̇амахаааг̇г̇игканд̇хо кан̣зна бадинивад̇д̇ад̇и. аби ну ко, махаарааж̇а, ад̇т̇и д̇асмим̣ ж̇алид̇абаж̇ж̇алид̇з махаааг̇г̇игканд̇хз хзд̇у саннижид̇о ‘язна хзд̇унаа ж̇алид̇абаж̇ж̇алид̇амахаааг̇г̇игканд̇хо кан̣зна бадинивад̇д̇ад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, сажжам̣ язва д̇ад̇т̇а вад̇т̇у ход̇и д̇асса ж̇алид̇абаж̇ж̇алид̇асса махаааг̇г̇игканд̇хасса кан̣зна бадинивад̇д̇анааяаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, над̇т̇и д̇асса багад̇ихзд̇у, сажжам̣ язвзд̇т̇а вад̇т̇у бхавад̇и д̣̇иб̣б̣ажагкусса уббаад̣̇ааяаад̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, яз гзжи сад̇д̇аа сажжамануг̇ааяанд̇и ‘висам̣ халаахалам̣ аг̇ад̣̇ам̣ бхавад̇уу’д̇и. д̇зсам̣ саха сажжамануг̇ийд̇зна висам̣ халаахалам̣ кан̣зна аг̇ад̣̇ам̣ бхавад̇и, аби ну ко, махаарааж̇а, ад̇т̇и д̇асмим̣ халаахалависз хзд̇у саннижид̇о ‘язна хзд̇унаа висам̣ халаахалам̣ кан̣зна аг̇ад̣̇ам̣ бхавад̇ий’’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, сажжам̣ язва д̇ад̇т̇а хзд̇у бхавад̇и висасса халаахаласса кан̣зна бадигхаад̇ааяаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, винаа багад̇ихзд̇ум̣ сажжам̣ язвзд̇т̇а вад̇т̇у бхавад̇и д̣̇иб̣б̣ажагкусса уббаад̣̇ааяаад̇и.
‘‘жад̇уннамби, махаарааж̇а, арияасажжаанам̣ бадивзд̇хааяа над̇т̇ан̃н̃ам̣ вад̇т̇у, сажжам̣ вад̇т̇ум̣ гад̇ваа жад̇д̇аари арияасажжаани бадивиж̇жханд̇ийд̇и. ад̇т̇и, махаарааж̇а, жийнависаяз жийнарааж̇аа, со махаасамуд̣̇д̣̇з гийл̣ид̇угаамо б̣алим̣ гаад̇угаамо (сий. бий.) жад̇умаасз жад̇умаасз сажжагирияам̣ гад̇ваа саха рат̇зна анд̇омахаасамуд̣̇д̣̇з яож̇анам̣ бависад̇и, д̇асса рат̇асийсасса бурад̇о бурад̇о махаавааригканд̇хо бадиггамад̇и, нигканд̇асса буна од̇т̇арад̇и, аби ну ко, махаарааж̇а, со махаасамуд̣̇д̣̇о сад̣̇звамануссзнаби логзна багад̇игааяаб̣алзна саггаа бадиггамаабзд̇у’’нд̇и? ‘‘ад̇ибарид̇д̇агзби, бханд̇з, д̇ал̣аагз уд̣̇агам̣ на саггаа сад̣̇звамануссзнаби логзна багад̇игааяаб̣алзна бадиггамаабзд̇ум̣, гим̣ бана махаасамуд̣̇д̣̇з уд̣̇ага’’нд̇и? ‘‘иминааби, махаарааж̇а, гааран̣зна сажжаб̣алам̣ н̃аад̇аб̣б̣ам̣ ‘над̇т̇и д̇ам̣ таанам̣, яам̣ сажжзна на бад̇д̇аб̣б̣а’нд̇и.
‘‘наг̇арз, махаарааж̇а, баадалибуд̇д̇з асого д̇хаммарааж̇аа санзг̇амаж̇аанабад̣̇аамажжабхадаб̣аламахаамад̇д̇зхи баривуд̇о г̇ан̇г̇ам̣ над̣̇им̣ г̇ан̇г̇аанад̣̇им̣ (сий.) навасалиласамбун̣н̣ам̣ самад̇ид̇т̇игам̣ самбхарид̇ам̣ бан̃жаяож̇анасад̇ааяаамам̣ яож̇анабут̇улам̣ санд̣̇амаанам̣ д̣̇исваа амажжз звамааха ‘ад̇т̇и гожи, бхан̣з, самад̇т̇о, яо имам̣ махааг̇ан̇г̇ам̣ бадисод̇ам̣ санд̣̇аабзд̇у’нд̇и. амажжаа аахам̣су ‘д̣̇уггарам̣ д̣̇зваа’д̇и.
‘‘д̇асмим̣ язва г̇ан̇г̇аагуулз тид̇аа б̣анд̇хумад̇ий наама г̇ан̣игаа ассоси ран̃н̃аа гира звам̣ вуд̇д̇ам̣ ‘саггаа ну ко имам̣ махааг̇ан̇г̇ам̣ бадисод̇ам̣ санд̣̇аабзд̇у’нд̇и, саа звамааха ‘ахан̃хи наг̇арз баадалибуд̇д̇з г̇ан̣игаа руубуубаж̇ийвиний анд̇имаж̇ийвигаа, мама д̇аава рааж̇аа сажжагирияам̣ бассад̇уу’д̇и. ат̇а саа сажжагирияам̣ агааси, саха д̇ассаа сажжагирияааяа кан̣зна саа махааг̇ан̇г̇аа г̇ал̣аг̇ал̣ааяанд̇ий бадисод̇ам̣ санд̣̇ид̇т̇а махад̇о ж̇анагааяасса бассад̇о.
‘‘ат̇а рааж̇аа г̇ан̇г̇ааяа ааваддауумивзг̇аж̇анид̇ам̣ халаахаласад̣̇д̣̇ам̣ суд̇ваа вимхид̇о ажчарияаб̣бхуд̇аж̇аад̇о амажжз звамааха ‘гиссааяам̣, бхан̣з, махааг̇ан̇г̇аа бадисод̇ам̣ санд̣̇ад̇ий’д̇и? ‘б̣анд̇хумад̇ий, махаарааж̇а, г̇ан̣игаа д̇ава важанам̣ суд̇ваа сажжагирияам̣ агааси, д̇ассаа сажжагирияааяа махааг̇ан̇г̇аа уд̣̇д̇хам̣мукаа санд̣̇ад̇ий’д̇и.
‘‘ат̇а сам̣виг̇г̇ахад̣̇аяо рааж̇аа д̇урид̇ад̇урид̇о саяам̣ г̇анд̇ваа д̇ам̣ г̇ан̣игам̣ бужчи ‘сажжам̣ гира, ж̇з , д̇аяаа сажжагирияааяа аяам̣ г̇ан̇г̇аа бадисод̇ам̣ санд̣̇аабид̇аа’д̇и? ‘аама д̣̇зваа’д̇и. рааж̇аа ааха ‘гим̣ д̇з д̇ад̇т̇а б̣алам̣ ад̇т̇и, го ваа д̇з важанам̣ аад̣̇ияад̇и ануммад̇д̇о, гзна д̇вам̣ б̣алзна имам̣ махааг̇ан̇г̇ам̣ бадисод̇ам̣ санд̣̇аабзсий’д̇и? саа ааха ‘сажжаб̣алзнаахам̣, махаарааж̇а, имам̣ махааг̇ан̇г̇ам̣ бадисод̇ам̣ санд̣̇аабзси’нд̇и. рааж̇аа ааха ‘гим̣ д̇з сажжаб̣алам̣ ад̇т̇и жорияаа д̇худ̇д̇ияаа асад̇ияаа чиннигааяа баабияаа бхиннасийлааяа баабигааяа бхиннасиймааяа (сий.) хириад̇игганд̇игааяа анд̇хаж̇анабалобхигааяаа’д̇и. ‘сажжам̣, махаарааж̇а, д̇аад̣̇исигаа ахам̣, д̇аад̣̇исигааяаби мз, махаарааж̇а, сажжагирияаа ад̇т̇и, яааяаахам̣ ижчамаанаа сад̣̇звагамби логам̣ баривад̇д̇зяяа’нд̇и. рааж̇аа ааха ‘гад̇амаа бана саа ход̇и сажжагирияаа, ин̇гха мам̣ саавзхий’д̇и. ‘яо мз, махаарааж̇а, д̇ханам̣ д̣̇зд̇и кад̇д̇ияо ваа б̣раахман̣о ваа взссо ваа суд̣̇д̣̇о ваа ан̃н̃о ваа гожи, д̇зсам̣ самагам̣ язва убадтахаами, ‘‘кад̇д̇ияо’’д̇и висзсо над̇т̇и, ‘‘суд̣̇д̣̇о’’д̇и ад̇иман̃н̃анаа ад̇иман̃н̃амаано (га.) над̇т̇и, анунаяаббадигхавиббамуд̇д̇аа д̇ханассаамигам̣ барижараами, зсаа мз д̣̇зва сажжагирияаа, яааяаахам̣ имам̣ махааг̇ан̇г̇ам̣ бадисод̇ам̣ санд̣̇аабзси’нд̇и.
‘‘ид̇иби, махаарааж̇а, сажжз тид̇аа на гин̃жи ад̇т̇ам̣ на винд̣̇анд̇и. д̣̇иннаани жа, махаарааж̇а, сивирааж̇зна яаажагасса жагкууни , д̣̇иб̣б̣ажагкууни жа уббаннаани, д̇ан̃жа сажжагирияааяа. яам̣ бана суд̇д̇з вуд̇д̇ам̣ ‘мам̣сажагкусмим̣ надтз ахзд̇усмим̣ авад̇т̇усмим̣ над̇т̇и д̣̇иб̣б̣ажагкусса уббаад̣̇о’д̇и. д̇ам̣ бхааванаамаяам̣ жагкум̣ санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣, звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, д̇хаарзхий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, суниб̣б̣зтид̇о бан̃хо, сунид̣̇д̣̇идто ниг̇г̇ахо, сумад̣̇д̣̇ид̇аа бараваад̣̇аа, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
сивирааж̇ажагкуд̣̇аанабан̃хо бан̃жамо.
6. г̇аб̣бхаавагганд̇ибан̃хо
6. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘д̇ин̣н̣ам̣ ко бана, бхигкавз, саннибаад̇аа г̇аб̣бхасса авагганд̇и г̇аб̣бхассаавагганд̇и (ма. ни. 1.408) ход̇и, ид̇ха маад̇аабид̇аро жа саннибад̇ид̇аа хонд̇и, маад̇аа жа уд̇уний ход̇и, г̇анд̇хаб̣б̣о жа бажжубадтид̇о ход̇и, имзсам̣ ко, бхигкавз, д̇ин̣н̣ам̣ саннибаад̇аа г̇аб̣бхасса авагганд̇и ход̇ий’д̇и, асзсаважанамзд̇ам̣, ниссзсаважанамзд̇ам̣, ниббарияааяаважанамзд̇ам̣, арахассаважанамзд̇ам̣, сад̣̇звамануссаанам̣ маж̇жхз нисийд̣̇ид̇ваа бхан̣ид̇ам̣, аяан̃жа д̣̇виннам̣ саннибаад̇аа г̇аб̣бхасса авагганд̇и д̣̇иссад̇и, д̣̇угуулзна д̇аабасзна бааригааяа д̇аабасияаа уд̇унигаалз д̣̇агкин̣зна хад̇т̇ан̇г̇удтзна наабхи бараамадтаа, д̇асса д̇зна наабхибараамасанзна саамагумааро ниб̣б̣ад̇д̇о. маад̇ан̇г̇знааби исинаа б̣раахман̣аган̃н̃ааяа уд̇унигаалз д̣̇агкин̣зна хад̇т̇ан̇г̇удтзна наабхи бараамадтаа, д̇асса д̇зна наабхибараамасанзна ман̣д̣аб̣яо наама маан̣аваго ниб̣б̣ад̇д̇од̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘д̇ин̣н̣ам̣ ко бана, бхигкавз, саннибаад̇аа г̇аб̣бхасса авагганд̇и ход̇ий’д̇и. д̇зна хи саамо жа гумааро ман̣д̣аб̣яо жа маан̣аваго убхоби д̇з наабхибараамасанзна ниб̣б̣ад̇д̇аад̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и, бханд̇з, д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘саамо жа гумааро ман̣д̣аб̣яо жа маан̣аваго наабхибараамасанзна ниб̣б̣ад̇д̇аа’’д̇и, д̇зна хи ‘д̇ин̣н̣ам̣ ко бана, бхигкавз, саннибаад̇аа г̇аб̣бхасса авагганд̇и ход̇ий’д̇и яам̣ важанам̣, д̇амби мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо суг̇амбхийро сунибун̣о висаяо б̣уд̣̇д̇химанд̇аанам̣, со д̇аваануббад̇д̇о, чинд̣̇а вимад̇ибат̇ам̣, д̇хаарзхи н̃аан̣авараббаж̇ж̇од̇а’’нд̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘д̇ин̣н̣ам̣ ко бана, бхигкавз, саннибаад̇аа г̇аб̣бхасса авагганд̇и ход̇и, ид̇ха маад̇аабид̇аро жа саннибад̇ид̇аа хонд̇и, маад̇аа жа уд̇уний ход̇и, г̇анд̇хаб̣б̣о жа бажжубадтид̇о ход̇и, звам̣ д̇ин̣н̣ам̣ саннибаад̇аа г̇аб̣бхасса авагганд̇и ход̇ий’д̇и. бхан̣ид̇ан̃жа ‘саамо жа гумааро ман̣д̣аб̣яо жа маан̣аваго наабхибараамасанзна ниб̣б̣ад̇д̇аа’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, язна гааран̣зна бан̃хо сувинижчид̇о ход̇и, д̇зна гааран̣зна мам̣ сан̃н̃аабзхий’’д̇и.
‘‘суд̇абуб̣б̣ам̣ бана д̇аяаа, махаарааж̇а, сам̣гижжо жа гумааро исисин̇г̇о жа д̇аабасо т̇зро жа гумаарагассабо ‘иминаа наама д̇з ниб̣б̣ад̇д̇аа’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, суяяад̇и, аб̣бхуг̇г̇ад̇аа д̇зсам̣ ж̇аад̇и, д̣̇вз миг̇ад̇хзнуяо д̇аава уд̇унигаалз д̣̇виннам̣ д̇аабасаанам̣ бассаавадтаанам̣ ааг̇анд̇ваа сасамбхавам̣ бассаавам̣ бивим̣су, д̇зна бассаавасамбхавзна сам̣гижжо жа гумааро исисин̇г̇о жа д̇аабасо ниб̣б̣ад̇д̇аа. т̇зрасса уд̣̇ааяисса бхигкунубассаяам̣ убаг̇ад̇асса рад̇д̇ажид̇д̇зна бхигкунияаа ан̇г̇аж̇аад̇ам̣ убаниж̇жхааяанд̇асса самбхавам̣ гаасаавз мужжи. ат̇а ко ааяасмаа уд̣̇ааяи д̇ам̣ бхигкуним̣ зд̇ад̣̇авожа ‘г̇ажча бхаг̇ини, уд̣̇агам̣ аахара анд̇араваасагам̣ д̇ховиссаамий’д̇и. ‘аахараяяа ахамзва д̇ховиссаамий’д̇и. д̇ад̇о саа бхигкуний уд̇унисамаяз д̇ам̣ самбхавам̣ згад̣̇зсам̣ мукзна аг̇г̇ахзси, згад̣̇зсам̣ ан̇г̇аж̇аад̇з багкиби, д̇зна т̇зро гумаарагассабо ниб̣б̣ад̇д̇од̇и зд̇ам̣ ж̇ано аахаа’’д̇и.
‘‘аби ну ко д̇вам̣, махаарааж̇а, сад̣̇д̣̇ахаси д̇ам̣ важана’’нд̇и? ‘‘аама бханд̇з, б̣алавам̣ д̇ад̇т̇а маяам̣ гааран̣ам̣ убалабхаама, язна маяам̣ гааран̣зна сад̣̇д̣̇ахаама ‘иминаа гааран̣зна ниб̣б̣ад̇д̇аа’’д̇и. ‘‘гим̣ банзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣а’’нд̇и? ‘‘субаригаммагад̇з , бханд̇з, галалз б̣ийж̇ам̣ нибад̇ид̇ваа киббам̣ сам̣вирухад̇ий’’д̇и . ‘‘аама махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, бханд̇з, саа бхигкуний уд̇уний самаанаа сан̣тид̇з галалз рухирз бажчиннавзг̇з тид̇ааяа д̇хаад̇уяаа д̇ам̣ самбхавам̣ г̇ахзд̇ваа д̇асмим̣ галалз багкиби, д̇зна д̇ассаа г̇аб̣бхо сан̣тааси, звам̣ д̇ад̇т̇а гааран̣ам̣ бажжзма д̇зсам̣ ниб̣б̣ад̇д̇ияаа’’д̇и. ‘‘звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, д̇ат̇аа самбадижчаами, яониббавзсзна г̇аб̣бхо самбхавад̇ийд̇и. самбадижчаси бана, д̇вам̣ махаарааж̇а, т̇зрасса гумаарагассабасса г̇аб̣бхааваггамана’’нд̇и? ‘‘аама бханд̇з’’д̇и. ‘‘саад̇ху, махаарааж̇а, бажжааг̇ад̇оси мама висаяам̣, згавид̇хзнаби г̇аб̣бхаавагганд̇им̣ гат̇аяанд̇о мамаануб̣алам̣ бхависсаси, ат̇а яаа бана д̇аа д̣̇вз миг̇ад̇хзнуяо бассаавам̣ бивид̇ваа г̇аб̣бхам̣ бадилабхим̣су, д̇аасам̣ д̇вам̣ сад̣̇д̣̇ахаси г̇аб̣бхассааваггамана’’нд̇и? ‘‘аама, бханд̇з, яам̣ гин̃жи бхуд̇д̇ам̣ бийд̇ам̣ кааяид̇ам̣ лзхид̇ам̣, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ галалам̣ осарад̇и, таанаг̇ад̇ам̣ вуд̣дхимаабаж̇ж̇ад̇и. яат̇аа, бханд̇з нааг̇асзна, яаа гаажи сарид̇аа наама, саб̣б̣аа д̇аа махаасамуд̣̇д̣̇ам̣ осаранд̇и, таанаг̇ад̇аа вуд̣дхимаабаж̇ж̇анд̇и. звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, яам̣ гин̃жи бхуд̇д̇ам̣ бийд̇ам̣ кааяид̇ам̣ лзхид̇ам̣, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ галалам̣ осарад̇и, таанаг̇ад̇ам̣ вуд̣дхимаабаж̇ж̇ад̇и, д̇знаахам̣ гааран̣зна сад̣̇д̣̇ахаами мукаг̇ад̇знаби г̇аб̣бхасса авагганд̇и ход̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, махаарааж̇а, г̇аал̣хад̇арам̣ убаг̇ад̇оси мама висаяам̣, мукабаанзнаби д̣̇ваяасаннибаад̇о бхавад̇и. сам̣гижжасса жа, махаарааж̇а, гумаарасса исисин̇г̇асса жа д̇аабасасса т̇зрасса жа гумаарагассабасса г̇аб̣бхааваггаманам̣ самбадижчасий’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, саннибаад̇о осарад̇ий’’д̇и.
‘‘саамоби, махаарааж̇а, гумааро ман̣д̣аб̣яоби маан̣аваго д̇ийсу саннибаад̇зсу анд̇ог̇ад̇хаа, згарасаа язва буримзна, д̇ад̇т̇а гааран̣ам̣ вагкаами. д̣̇угууло жа, махаарааж̇а, д̇аабасо бааригаа жа д̇аабасий убхоби д̇з аран̃н̃аваасаа ахзсум̣ бавивзгаад̇химуд̇д̇аа уд̇д̇амад̇т̇аг̇авзсагаа, д̇абад̇зж̇зна яаава б̣рахмалогам̣ санд̇аабзсум̣ . д̇зсам̣ д̇ад̣̇аа сагго д̣̇зваанаминд̣̇о сааяам̣ баад̇ам̣ убадтаанам̣ ааг̇ажчад̇и. со д̇зсам̣ г̇аругад̇амзд̇д̇ад̇ааяа убад̇хаарзнд̇о ад̣̇д̣̇аса анааг̇ад̇амад̣̇д̇хаанз д̣̇виннамби д̇зсам̣ жагкуунам̣ анд̇арад̇хаанам̣, д̣̇исваа д̇з звамааха ‘згам̣ мз, бхонд̇о, важанам̣ гарот̇а, саад̇ху згам̣ буд̇д̇ам̣ ж̇анзяяаат̇а, со д̇умхаагам̣ убадтааго бхависсад̇и ааламб̣ано жаа’д̇и. ‘алам̣, госияа, маа звам̣ бхан̣ий’д̇и. д̇з д̇асса д̇ам̣ важанам̣ на самбадижчим̣су. анугамбаго ад̇т̇агаамо сагго д̣̇зваанаминд̣̇о д̣̇уд̇ияамби…бз… д̇ад̇ияамби д̇з звамааха ‘згам̣ мз, бхонд̇о, важанам̣ гарот̇а, саад̇ху згам̣ буд̇д̇ам̣ ж̇анзяяаат̇а, со д̇умхаагам̣ убадтааго бхависсад̇и ааламб̣ано жаа’д̇и. д̇ад̇ияамби д̇з аахам̣су ‘алам̣, госияа, маа д̇вам̣ ко амхз анад̇т̇з нияож̇зхи, гад̣̇ааяам̣ гааяо на бхиж̇ж̇иссад̇и, бхиж̇ж̇ад̇у аяам̣ гааяо бхзд̣̇анад̇хаммо, бхиж̇ж̇анд̇ияааби д̇харан̣ияаа бад̇анд̇зби сзласикарз паланд̇зби аагаасз бад̇анд̇зби жанд̣̇имасуурияз нзва маяам̣ логад̇хаммзхи миссаяиссаама, маа д̇вам̣ амхаагам̣ саммукабхаавам̣ убаг̇ажча, убаг̇ад̇асса д̇з зсо виссаасо, анад̇т̇ажаро д̇вам̣ ман̃н̃з’д̇и.
д̇ад̇о сагго д̣̇зваанаминд̣̇о д̇зсам̣ манам̣ алабхамаано г̇аругад̇о бан̃ж̇алиго буна яаажи ‘яад̣̇и мз важанам̣ на уссахат̇а гаад̇ум̣, яад̣̇аа д̇аабасий уд̇уний ход̇и бубпавад̇ий, д̇ад̣̇аа д̇вам̣, бханд̇з, д̣̇агкин̣зна хад̇т̇ан̇г̇удтзна наабхим̣ бараамасзяяааси, д̇зна саа г̇аб̣бхам̣ лажчад̇и, саннибаад̇о язвзса г̇аб̣бхаавагганд̇ияаа’д̇и. ‘саггомахам̣, госияа, д̇ам̣ важанам̣ гаад̇ум̣, на д̇аавад̇агзна амхаагам̣ д̇або бхиж̇ж̇ад̇и, ход̇уу’д̇и самбадижчим̣су. д̇ааяа жа бана взлааяа д̣̇звабхаванз ад̇т̇и д̣̇звабуд̇д̇о уссаннагусаламууло кийн̣ааяуго ааяугкаяаббад̇д̇о яад̣̇ижчагам̣ самад̇т̇о оггамид̇ум̣ аби жаггавад̇д̇игулзби. ат̇а сагго д̣̇зваанаминд̣̇о д̇ам̣ д̣̇звабуд̇д̇ам̣ убасан̇гамид̇ваа звамааха ‘зхи ко, маариса, субабхаад̇о д̇з д̣̇ивасо, ад̇т̇асид̣̇д̇хи убаг̇ад̇аа, яамахам̣ д̇з убадтаанамааг̇амим̣, раман̣ийяз д̇з огаасз ваасо бхависсад̇и, бад̇ируубз гулз бадисанд̇хи бхависсад̇и, сунд̣̇арзхи маад̇аабид̇уухи вад̣дхзд̇аб̣б̣о, зхи мз важанам̣ гарохий’д̇и яаажи. д̣̇уд̇ияамби…бз… д̇ад̇ияамби яаажи сираси бан̃ж̇алигад̇о.
д̇ад̇о со д̣̇звабуд̇д̇о звамааха ‘гад̇амам̣ д̇ам̣, маариса, гулам̣, яам̣ д̇вам̣ абхигкан̣ам̣ гид̇д̇аяаси бунаббуна’нд̇и. ‘д̣̇угууло жа д̇аабасо бааригаа жа д̇аабасий’д̇и. со д̇асса важанам̣ суд̇ваа д̇удто самбадижчи ‘саад̇ху, маариса, яо д̇ава чанд̣̇о, со ход̇у, ааган̇камаано ахам̣, маариса, бад̇т̇ид̇з гулз уббаж̇ж̇зяяам̣, гимхи гулз уббаж̇ж̇аами ан̣д̣аж̇з ваа ж̇алааб̣уж̇з ваа сам̣сзд̣̇аж̇з ваа обабаад̇игз ваа’д̇и? ‘ж̇алааб̣уж̇ааяа, маариса, яонияаа уббаж̇ж̇аахий’д̇и. ат̇а сагго д̣̇зваанаминд̣̇о уббад̇д̇ид̣̇ивасам̣ виг̇ан̣зд̇ваа д̣̇угууласса д̇аабасасса аарожзси ‘асугасмим̣ наама д̣̇ивасз д̇аабасий уд̇уний бхависсад̇и бубпавад̇ий, д̇ад̣̇аа д̇вам̣, бханд̇з, д̣̇агкин̣зна хад̇т̇ан̇г̇удтзна наабхим̣ бараамасзяяаасий’д̇и. д̇асмим̣, махаарааж̇а, д̣̇ивасз д̇аабасий жа уд̇уний бубпавад̇ий ахоси, д̣̇звабуд̇д̇о жа д̇ад̇т̇уубаг̇о бажжубадтид̇о ахоси, д̇аабасо жа д̣̇агкин̣зна хад̇т̇ан̇г̇удтзна д̇аабасияаа наабхим̣ бараамаси, ид̇и д̇з д̇аяо саннибаад̇аа ахзсум̣, наабхибараамасанзна д̇аабасияаа рааг̇о уд̣̇абаад̣̇и, со банассаа рааг̇о наабхибараамасанам̣ бадижжа маа д̇вам̣ саннибаад̇ам̣ аж̇жхаажаарамзва ман̃н̃и, уухасанамби хасанамби (га.) саннибаад̇о, уллабанамби саннибаад̇о, убаниж̇жхааяанамби саннибаад̇о, буб̣б̣абхааг̇абхаавад̇о рааг̇асса уббаад̣̇ааяа аамасанзна саннибаад̇о ж̇ааяад̇и, саннибаад̇аа оггаманам̣ ход̇ийд̇и.
‘‘анаж̇жхаажаарзби, махаарааж̇а, бараамасанзна г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, аг̇г̇и ж̇аламаано абараамасаноби убаг̇ад̇асса сийд̇ам̣ б̣яабаханд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, анаж̇жхаажаарзби бараамасанзна г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и.
‘‘жад̇уннам̣, махаарааж̇а, васзна сад̇д̇аанам̣ г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и гаммавасзна яонивасзна гулавасзна ааяаажанавасзна, аби жа саб̣б̣збзд̇з сад̇д̇аа гаммасамбхаваа гаммасамудтаанаа .
‘‘гат̇ам̣, махаарааж̇а, гаммавасзна сад̇д̇аанам̣ г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и? уссаннагусаламуулаа, махаарааж̇а, сад̇д̇аа яад̣̇ижчагам̣ уббаж̇ж̇анд̇и кад̇д̇ияамахаасаалагулз ваа б̣раахман̣амахаасаалагулз ваа г̇ахабад̇имахаасаалагулз ваа д̣̇звзсу ваа ан̣д̣аж̇ааяа ваа яонияаа ж̇алааб̣уж̇ааяа ваа яонияаа сам̣сзд̣̇аж̇ааяа ваа яонияаа обабаад̇игааяа ваа яонияаа. яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо ад̣дхо махад̣̇д̇хано махаабхог̇о бахууд̇аж̇аад̇аруубараж̇ад̇о бахууд̇авид̇д̇уубагаран̣о бахууд̇ад̇ханад̇хан̃н̃о бахууд̇ан̃аад̇ибагко д̣̇аасим̣ ваа д̣̇аасам̣ ваа кзд̇д̇ам̣ ваа вад̇т̇ум̣ ваа г̇аамам̣ ваа ниг̇амам̣ ваа ж̇анабад̣̇ам̣ ваа яам̣ гин̃жи манасаа абхибад̇т̇ид̇ам̣, яад̣̇ижчагам̣ д̣̇виг̇ун̣ад̇иг̇ун̣амби д̇ханам̣ д̣̇ад̇ваа гин̣аад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, уссаннагусаламуулаа сад̇д̇аа яад̣̇ижчагам̣ уббаж̇ж̇анд̇и кад̇д̇ияамахаасаалагулз ваа б̣раахман̣амахаасаалагулз ваа г̇ахабад̇имахаасаалагулз ваа д̣̇звзсу ваа ан̣д̣аж̇ааяа ваа яонияаа ж̇алааб̣уж̇ааяа ваа яонияаа сам̣сзд̣̇аж̇аяа ваа яонияаа обабаад̇игааяа ваа яонияаа. звам̣ гаммавасзна сад̇д̇аанам̣ г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и.
‘‘гат̇ам̣ яонивасзна сад̇д̇аанам̣ г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и? гуггудаанам̣, махаарааж̇а, ваад̇зна г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и. б̣алаагаанам̣ мзгхасад̣̇д̣̇зна г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и. саб̣б̣зби д̣̇зваа аг̇аб̣бхасзяяагаа сад̇д̇аа язва, д̇зсам̣ наанааван̣н̣зна г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, мануссаа наанааван̣н̣зна махияаа жаранд̇и, гзжи бурад̇о бадижчаад̣̇знд̇и, гзжи бажчад̇о бадижчаад̣̇знд̇и, гзжи наг̇г̇аа хонд̇и, гзжи бхан̣д̣уу хонд̇и сзд̇абадад̇хараа, гзжи мол̣иб̣ад̣̇д̇хаа хонд̇и, гзжи бхан̣д̣уу гаасаававасанаа хонд̇и, гзжи гаасаававасанаа мол̣иб̣ад̣̇д̇хаа хонд̇и, гзжи ж̇адино ваагажийрад̇хараа ваагажийраа (га.) хонд̇и, гзжи жаммавасанаа хонд̇и, гзжи расмияо ниваасзнд̇и, саб̣б̣збзд̇з мануссаа наанааван̣н̣зна махияаа жаранд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, сад̇д̇аа язва д̇з саб̣б̣з, д̇зсам̣ наанааван̣н̣зна г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и. звам̣ яонивасзна сад̇д̇аанам̣ г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и.
‘‘гат̇ам̣ гулавасзна сад̇д̇аанам̣ г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и? гулам̣ наама, махаарааж̇а, жад̇д̇аари гулаани ан̣д̣аж̇ам̣ ж̇алааб̣уж̇ам̣ сам̣сзд̣̇аж̇ам̣ обабаад̇игам̣. яад̣̇и д̇ад̇т̇а г̇анд̇хаб̣б̣о яад̇о гуд̇ожи ааг̇анд̇ваа ан̣д̣аж̇з гулз уббаж̇ж̇ад̇и, со д̇ад̇т̇а ан̣д̣аж̇о ход̇и…бз… ж̇алааб̣уж̇з гулз…бз… сам̣сзд̣̇аж̇з гулз…бз… обабаад̇игз гулз уббаж̇ж̇ад̇и, со д̇ад̇т̇а обабаад̇иго ход̇и. д̇зсу д̇зсу гулзсу д̇аад̣̇исаа язва сад̇д̇аа самбхаванд̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, химавад̇и нзрубаб̣б̣ад̇ам̣ яз гзжи миг̇абагкино убзнд̇и, саб̣б̣з д̇з сагаван̣н̣ам̣ виж̇ахид̇ваа суван̣н̣аван̣н̣аа хонд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи г̇анд̇хаб̣б̣о яад̇о гуд̇ожи ааг̇анд̇ваа ан̣д̣аж̇ам̣ яоним̣ убаг̇анд̇ваа сабхаававан̣н̣ам̣ виж̇ахид̇ваа ан̣д̣аж̇о ход̇и…бз… ж̇алааб̣уж̇ам̣…бз… сам̣сзд̣̇аж̇ам̣…бз… обабаад̇игам̣ яоним̣ убаг̇анд̇ваа сабхаававан̣н̣ам̣ виж̇ахид̇ваа обабаад̇иго ход̇и, звам̣ гулавасзна сад̇д̇аанам̣ г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и.
‘‘гат̇ам̣ ааяаажанавасзна сад̇д̇аанам̣ г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и? ид̇ха, махаарааж̇а, гулам̣ ход̇и абуд̇д̇агам̣ б̣ахусаабад̇зяяам̣ сад̣̇д̇хам̣ басаннам̣ сийлаванд̇ам̣ галяаан̣ад̇хаммам̣ д̇абаниссид̇ам̣, д̣̇звабуд̇д̇о жа уссаннагусаламууло жаванад̇хаммо ход̇и. ат̇а сагго д̣̇зваанаминд̣̇о д̇асса гуласса анугамбааяа д̇ам̣ д̣̇звабуд̇д̇ам̣ ааяаажад̇и ‘бан̣ид̇хзхи, маариса, асугасса гуласса махзсияаа гужчи’нд̇и. со д̇асса ааяаажанахзд̇у д̇ам̣ гулам̣ бан̣ид̇хзд̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, мануссаа бун̃н̃агаамаа саман̣ам̣ манобхааванийяам̣ ааяаажид̇ваа г̇зхам̣ убанзнд̇и, аяам̣ убаг̇анд̇ваа саб̣б̣асса гуласса сукаавахо бхависсад̇ийд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, сагго д̣̇зваанаминд̣̇о д̇ам̣ д̣̇звабуд̇д̇ам̣ ааяаажид̇ваа д̇ам̣ гулам̣ убанзд̇и. звам̣ ааяаажанавасзна сад̇д̇аанам̣ г̇аб̣бхаавагганд̇и ход̇и.
‘‘саамо, махаарааж̇а, гумааро саггзна д̣̇зваанаминд̣̇зна ааяаажид̇о бааригааяа д̇аабасияаа гужчим̣ огганд̇о. саамо, махаарааж̇а, гумааро гад̇абун̃н̃о, маад̇аабид̇аро сийлаванд̇о галяаан̣ад̇хаммаа, ааяаажаго сагго, д̇ин̣н̣ам̣ жзд̇обан̣ид̇хияаа саамо гумааро ниб̣б̣ад̇д̇о. ид̇ха, махаарааж̇а, наяагусало бурисо сугадтз ануубакзд̇д̇з б̣ийж̇ам̣ робзяяа, аби ну д̇асса б̣ийж̇асса анд̇арааяам̣ виваж̇ж̇знд̇асса вуд̣дхияаа гожи анд̇арааяо бхавзяяаа’’д̇и ? ‘‘на хи, бханд̇з, нирубагхаад̇ам̣ б̣ийж̇ам̣ киббам̣ сам̣вирухзяяаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, саамо гумааро муд̇д̇о уббаннанд̇арааязхи д̇ин̣н̣ам̣ жзд̇обан̣ид̇хияаа ниб̣б̣ад̇д̇о.
‘‘аби ну ко, махаарааж̇а, суд̇абуб̣б̣ам̣ д̇аяаа исийнам̣ манобад̣̇осзна ид̣̇д̇хо пийд̇о махааж̇анабад̣̇о саж̇ано самужчинно’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, суяяад̇и. махияаа д̣̇ан̣д̣агааран̃н̃ам̣ д̣̇ан̣д̣агийран̃н̃ам̣ (ма. ни. 2.65) маж̇жхааран̃н̃ам̣ гаалин̇г̇ааран̃н̃ам̣ маад̇ан̇г̇ааран̃н̃ам̣, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ аран̃н̃ам̣ аран̃н̃абхууд̇ам̣, саб̣б̣збзд̇з ж̇анабад̣̇аа исийнам̣ манобад̣̇осзна каяам̣ г̇ад̇аа’’д̇и. ‘‘яад̣̇и , махаарааж̇а, д̇зсам̣ манобад̣̇осзна сусамид̣̇д̇хаа ж̇анабад̣̇аа ужчиж̇ж̇анд̇и, аби ну ко д̇зсам̣ манобасаад̣̇зна гин̃жи ниб̣б̣ад̇д̇зяяаа’’д̇и? ‘‘аама бханд̇з’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, саамо гумааро д̇ин̣н̣ам̣ б̣алаванд̇аанам̣ жзд̇обасаад̣̇зна ниб̣б̣ад̇д̇о исиниммид̇о д̣̇званиммид̇о бун̃н̃аниммид̇од̇и. звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, д̇хаарзхи.
‘‘д̇аяомз, махаарааж̇а, д̣̇звабуд̇д̇аа саггзна д̣̇зваанаминд̣̇зна ааяаажид̇аа гулам̣ уббаннаа. гад̇амз д̇аяо? саамо гумааро махаабанаад̣̇о гусарааж̇аа, д̇аяобзд̇з б̣од̇хисад̇д̇аа’’д̇и. ‘‘сунид̣̇д̣̇идтаа, бханд̇з нааг̇асзна, г̇аб̣бхаавагганд̇и, сугат̇ид̇ам̣ гааран̣ам̣, анд̇хагааро аалого гад̇о, ж̇адаа виж̇адид̇аа, нижчуд̣̇д̇хаа бараваад̣̇аа, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
г̇аб̣бхаавагганд̇ибан̃хо чадто.
7. сад̣̇д̇хамманд̇арад̇хаанабан̃хо
7. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘бан̃жзва д̣̇аани, аананд̣̇а, вассасад̇аани вассасахассаани (сий.) басса а. ни. 8.51 сад̣̇д̇хаммо тассад̇ий’д̇и. буна жа бариниб̣б̣аанасамаяз субхад̣̇д̣̇зна бариб̣б̣ааж̇агзна бан̃хам̣ будтзна бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘имз жа, субхад̣̇д̣̇а д̣̇ий. ни. 2.214 бассид̇аб̣б̣ам̣, бхигкуу саммаа вихарзяяум̣, асун̃н̃о лого араханд̇зхи ассаа’д̇и, асзсаважанамзд̇ам̣, ниссзсаважанамзд̇ам̣, ниббарияааяаважанамзд̇ам̣. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘бан̃жзва д̣̇аани, аананд̣̇а, вассасад̇аани сад̣̇д̇хаммо тассад̇ий’д̇и, д̇зна хи ‘асун̃н̃о лого араханд̇зхи ассаа’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘асун̃н̃о лого араханд̇зхи ассаа’д̇и, д̇зна хи ‘бан̃жзва д̣̇аани, аананд̣̇а, вассасад̇аани сад̣̇д̇хаммо тассад̇ий’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо г̇аханад̇оби г̇аханад̇аро б̣алавад̇оби б̣алавад̇аро г̇ан̣тид̇оби г̇ан̣тид̇аро, со д̇аваануббад̇д̇о, д̇ад̇т̇а д̇з н̃аан̣аб̣алавибпаарам̣ д̣̇ассзхи магаро вияа сааг̇араб̣бханд̇араг̇ад̇о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘бан̃жзва д̣̇аани, аананд̣̇а, вассасад̇аани сад̣̇д̇хаммо тассад̇ий’д̇и. бариниб̣б̣аанасамаяз жа субхад̣̇д̣̇асса бариб̣б̣ааж̇агасса бхан̣ид̇ам̣ ‘имз жа, субхад̣̇д̣̇а, бхигкуу саммаа вихарзяяум̣, асун̃н̃о лого араханд̇зхи ассаа’д̇и. д̇ан̃жа бана, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о важанам̣ наанад̇т̇ан̃жзва ход̇и наанааб̣яан̃ж̇анан̃жа, аяам̣ саасанабарижчзд̣̇о, аяам̣ бадибад̇д̇и барид̣̇ийбанаад̇и д̣̇уурам̣ виваж̇ж̇ид̇аа д̇з убхо ан̃н̃аман̃н̃ам̣. яат̇аа, махаарааж̇а, набхам̣ бат̇авид̇о д̣̇уурам̣ виваж̇ж̇ид̇ам̣ , нираяам̣ саг̇г̇ад̇о д̣̇уурам̣ виваж̇ж̇ид̇ам̣, гусалам̣ агусалад̇о д̣̇уурам̣ виваж̇ж̇ид̇ам̣, сукам̣ д̣̇угкад̇о д̣̇уурам̣ виваж̇ж̇ид̇ам̣. звамзва ко, махаарааж̇а, д̇з убхо ан̃н̃аман̃н̃ам̣ д̣̇уурам̣ виваж̇ж̇ид̇аа.
‘‘аби жа, махаарааж̇а, маа д̇з бужчаа могхаа асса ассу (сий. сяаа.), расад̇о д̇з сам̣санд̣̇ид̇ваа гат̇аяиссаами ‘бан̃жзва д̣̇аани, аананд̣̇а, вассасад̇аани сад̣̇д̇хаммо тассад̇ий’д̇и яам̣ бхаг̇аваа ааха, д̇ам̣ каяам̣ барид̣̇ийбаяанд̇о сзсагам̣ барижчинд̣̇и, вассасахассам̣, аананд̣̇а, сад̣̇д̇хаммо д̇идтзяяа, сажз бхигкунияо на баб̣б̣ааж̇зяяум̣. бан̃жзва д̣̇аани, аананд̣̇а, вассасад̇аани сад̣̇д̇хаммо тассад̇ийд̇и. аби ну ко, махаарааж̇а, бхаг̇аваа звам̣ вад̣̇анд̇о сад̣̇д̇хаммасса анд̇арад̇хаанам̣ ваа вад̣̇зд̇и абхисамаяам̣ ваа бадиггосад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘надтам̣, махаарааж̇а, баригид̇д̇аяанд̇о сзсагам̣ барид̣̇ийбаяанд̇о барижчинд̣̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо надтааяиго саб̣б̣асзсагам̣ г̇ахзд̇ваа ж̇анасса барид̣̇ийбзяяа ‘зд̇д̇агам̣ мз бхан̣д̣ам̣ надтам̣, ид̣̇ам̣ сзсага’нд̇и . звамзва ко, махаарааж̇а, бхаг̇аваа надтам̣ барид̣̇ийбаяанд̇о сзсагам̣ д̣̇звамануссаанам̣ гат̇зси ‘бан̃жзва д̣̇аани, аананд̣̇а, вассасад̇аани сад̣̇д̇хаммо тассад̇ий’д̇и. яам̣ бана, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘бан̃жзва д̣̇аани, аананд̣̇а, вассасад̇аани сад̣̇д̇хаммо тассад̇ий’д̇и, саасанабарижчзд̣̇о зсо.
‘‘яам̣ бана бариниб̣б̣аанасамаяз субхад̣̇д̣̇асса бариб̣б̣ааж̇агасса саман̣з баригид̇д̇аяанд̇о ааха ‘имз жа, субхад̣̇д̣̇а, бхигкуу саммаа вихарзяяум̣, асун̃н̃о лого араханд̇зхи ассаа’д̇и, бадибад̇д̇ибарид̣̇ийбанаа зсаа, д̇вам̣ бана д̇ам̣ барижчзд̣̇ан̃жа барид̣̇ийбанан̃жа згарасам̣ гароси. яад̣̇и бана д̇з чанд̣̇о, згарасам̣ гад̇ваа гат̇аяиссаами, саад̇хугам̣ сун̣охи манасигарохи авигкид̇д̇амаанасо авижаламаанасо (сий.) авимаанасо (бий. га.).
‘‘ид̇ха, махаарааж̇а, д̇ал̣ааго бхавзяяа навасалиласамбун̣н̣о саммукамуд̇д̇арияамаано барижчинно баривадумагад̇о, абарияаад̣̇ин̣н̣з язва д̇асмим̣ д̇ал̣аагз уд̣̇агуубари махаамзгхо абараабарам̣ ануббаб̣анд̇хо абхивассзяяа, аби ну ко, махаарааж̇а, д̇асмим̣ д̇ал̣аагз уд̣̇агам̣ баригкаяам̣ барияаад̣̇аанам̣ г̇ажчзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘гзна гааран̣зна махаарааж̇аа’’д̇и? ‘‘мзгхасса, бханд̇з, ануббаб̣анд̇хад̇ааяаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, ж̇инасаасанаварасад̣̇д̇хаммад̇ал̣ааго аажаарасийлаг̇ун̣авад̇д̇абадибад̇д̇ивималанавасалиласамбун̣н̣о уд̇д̇арияамаано бхаваг̇г̇амабхибхавид̇ваа тид̇о. яад̣̇и д̇ад̇т̇а б̣уд̣̇д̇хабуд̇д̇аа аажаарасийлаг̇ун̣авад̇д̇абадибад̇д̇имзгхавассам̣ абараабарам̣ ануббаб̣анд̇хаабзяяум̣ абхивассаабзяяум̣. звамид̣̇ам̣ ж̇инасаасанаварасад̣̇д̇хаммад̇ал̣ааго жирам̣ д̣̇ийгхамад̣̇д̇хаанам̣ д̇идтзяяа, араханд̇зхи лого асун̃н̃о бхавзяяа, имамад̇т̇ам̣ бхаг̇авад̇аа санд̇хааяа бхаасид̇ам̣ ‘имз жа, субхад̣̇д̣̇а, бхигкуу саммаа вихарзяяум̣, асун̃н̃о лого араханд̇зхи ассаа’д̇и.
‘‘ид̇ха бана, махаарааж̇а, махад̇и махаааг̇г̇игканд̇хз ж̇аламаанз абараабарам̣ сугкад̇ин̣агадтаг̇омаяаани убасам̣харзяяум̣, аби ну ко со, махаарааж̇а, аг̇г̇игканд̇хо ниб̣б̣ааязяяаа’’д̇и ? ‘‘на хи, бханд̇з, бхияяо бхияяо со аг̇г̇игканд̇хо ж̇алзяяа, бхияяо бхияяо бабхаасзяяаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̣̇асасахассияаа д̣̇асасахассимхи (б̣ахуусу) логад̇хаад̇уяаа ж̇инасаасанаварамби аажаарасийлаг̇ун̣авад̇д̇абадибад̇д̇ияаа ж̇алад̇и бабхаасад̇и. яад̣̇и бана, махаарааж̇а, д̇ад̣̇уд̇д̇арим̣ б̣уд̣̇д̇хабуд̇д̇аа бан̃жахи бад̇хаанияан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇аа сад̇ад̇амаббамад̇д̇аа бад̣̇ахзяяум̣, д̇ийсу сигкаасу чанд̣̇аж̇аад̇аа сигкзяяум̣, жаарид̇д̇ан̃жа сийлам̣ самад̇д̇ам̣ барибуурзяяум̣, звамид̣̇ам̣ ж̇инасаасанаварам̣ бхияяо бхияяо жирам̣ д̣̇ийгхамад̣̇д̇хаанам̣ д̇идтзяяа, асун̃н̃о лого араханд̇зхи ассаад̇и имамад̇т̇ам̣ бхаг̇авад̇аа санд̇хааяа бхаасид̇ам̣ ‘имз жа, субхад̣̇д̣̇а, бхигкуу саммаа вихарзяяум̣, асун̃н̃о лого араханд̇зхи ассаа’д̇и.
‘‘ид̇ха бана, махаарааж̇а, синид̣̇д̇хасамасумаж̇ж̇ид̇асаббабхаасавималаад̣̇аасам̣ саббабхам̣ сувималаад̣̇аасам̣ (сий.) сан̣хасукумаг̇зругажун̣н̣зна абараабарам̣ маж̇ж̇зяяум̣, аби ну ко, махаарааж̇а, д̇асмим̣ аад̣̇аасз малагад̣̇д̣̇амараж̇ож̇аллам̣ ж̇ааязяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, ан̃н̃ад̣̇ад̇т̇у вималад̇арам̣ язва бхавзяяаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, ж̇инасаасанаварам̣ багад̇иниммалам̣ б̣яабаг̇ад̇агилзсамалараж̇ож̇аллам̣, яад̣̇и д̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хабуд̇д̇аа аажаарасийлаг̇ун̣авад̇д̇абадибад̇д̇исаллзкад̇худ̇аг̇ун̣зна ж̇инасаасанаварам̣ саллагкзяяум̣ саллигкзяяум̣ (сий. бий.), звамид̣̇ам̣ ж̇инасаасанаварам̣ жирам̣ д̣̇ийгхамад̣̇д̇хаанам̣ д̇идтзяяа, асун̃н̃о жа лого араханд̇зхи ассаад̇и имамад̇т̇ам̣ бхаг̇авад̇аа санд̇хааяа бхаасид̇ам̣ ‘имз жа, субхад̣̇д̣̇а, бхигкуу саммаа вихарзяяум̣, асун̃н̃о лого араханд̇зхи ассаа’д̇и. бадибад̇д̇имуулагам̣, махаарааж̇а, сад̇т̇усаасанам̣ бадибад̇д̇игааран̣ам̣ бадибад̇д̇ияаа ананд̇арахид̇ааяа д̇идтад̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘сад̣̇д̇хамманд̇арад̇хаана’нд̇и яам̣ вад̣̇зси, гад̇амам̣ д̇ам̣ сад̣̇д̇хамманд̇арад̇хаана’’нд̇и? ‘‘д̇ийн̣имаани, махаарааж̇а, саасананд̇арад̇хаанаани. гад̇амаани д̇ийн̣и? ад̇хиг̇аманд̇арад̇хаанам̣ бадибад̇д̇анд̇арад̇хаанам̣ лин̇г̇анд̇арад̇хаанам̣ , ад̇хиг̇амз, махаарааж̇а, анд̇арахид̇з суббадибаннассааби д̇хаммаабхисамаяо на ход̇и, бадибад̇д̇ияаа анд̇арахид̇ааяа сигкаабад̣̇абан̃н̃ад̇д̇и анд̇арад̇хааяад̇и, лин̇г̇ам̣язва д̇идтад̇и, лин̇г̇з анд̇арахид̇з бавзн̣убажчзд̣̇о ход̇и, имаани ко, махаарааж̇а, д̇ийн̣и анд̇арад̇хаанааний’’д̇и.
‘‘сувин̃н̃аабид̇о, бханд̇з нааг̇асзна, бан̃хо, г̇амбхийро уд̇д̇аанийгад̇о, г̇ан̣ти бхинно, надтаа бараваад̣̇аа бхаг̇г̇аа ниббабхаа гад̇аа, д̇вам̣ г̇ан̣иваравасабхамаасаж̇ж̇аад̇и.
сад̣̇д̇хамманд̇арад̇хаанабан̃хо сад̇д̇амо.
8. агусалажчзд̣̇анабан̃хо
8. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о саб̣б̣ам̣ агусалам̣ жхаабзд̇ваа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇о, уд̣̇ааху саавасзсз агусалз саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇о’’д̇и? ‘‘саб̣б̣ам̣, махаарааж̇а, агусалам̣ жхаабзд̇ваа бхаг̇аваа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇о, над̇т̇и бхаг̇авад̇о сзсзгам̣ агусала’’нд̇и.
‘‘гим̣ бана, бханд̇з, д̣̇угкаа взд̣̇анаа д̇ат̇ааг̇ад̇асса гааяз уббаннабуб̣б̣аа’’д̇и? ‘‘аама, махаарааж̇а, рааж̇аг̇ахз бхаг̇авад̇о баад̣̇о сагалигааяа сагкалигааяа (сяаа. га.) кад̇о, лохид̇абагканд̣̇игааб̣аад̇хо уббанно, гааяз абхисаннз ж̇ийвагзна вирзго гаарид̇о, ваад̇ааб̣аад̇хз уббаннз убадтаагзна т̇зрзна ун̣ход̣̇агам̣ барияидта’’нд̇и.
‘‘яад̣̇и , бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о саб̣б̣ам̣ агусалам̣ жхаабзд̇ваа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇о, д̇зна хи бхаг̇авад̇о баад̣̇о сагалигааяа кад̇о, лохид̇абагканд̣̇игаа жа ааб̣аад̇хо уббаннод̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса баад̣̇о сагалигааяа кад̇о, лохид̇абагканд̣̇игаа жа ааб̣аад̇хо уббанно, д̇зна хи д̇ат̇ааг̇ад̇о саб̣б̣ам̣ агусалам̣ жхаабзд̇ваа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇од̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. над̇т̇и, бханд̇з, винаа гаммзна взд̣̇аяид̇ам̣, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ взд̣̇аяид̇ам̣ гаммамуулагам̣, д̇ам̣ гаммзнзва взд̣̇аяад̇и, аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и ниб̣б̣ааяид̇аб̣б̣од̇и (га.).
‘‘на хи, махаарааж̇а, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ взд̣̇аяид̇ам̣ гаммамуулагам̣. адтахи, махаарааж̇а, гааран̣зхи взд̣̇аяид̇аани уббаж̇ж̇анд̇и, язхи гааран̣зхи бут̇уу сад̇д̇аа взд̣̇анаа взд̣̇ияанд̇и. гад̇амзхи адтахи? ваад̇асамудтаанааниби ко, махаарааж̇а, ид̇хзгажжаани взд̣̇аяид̇аани уббаж̇ж̇анд̇и, бид̇д̇асамудтаанааниби ко, махаарааж̇а…бз… сзмхасамудтаанааниби ко, махаарааж̇а…бз… саннибаад̇игааниби ко, махаарааж̇а…бз… уд̇убарин̣аамаж̇ааниби ко, махаарааж̇а…бз… висамабарихаараж̇ааниби ко, махаарааж̇а…бз… обаггамигааниби ко, махаарааж̇а…бз… гаммавибаагаж̇ааниби ко, махаарааж̇а, ид̇хзгажжаани взд̣̇аяид̇аани уббаж̇ж̇анд̇и. имзхи ко, махаарааж̇а, адтахи гааран̣зхи бут̇уу сад̇д̇аа взд̣̇анаа взд̣̇аяанд̇и. д̇ад̇т̇а яз д̇з буг̇г̇алаа ‘сад̇д̇з гаммам̣ виб̣аад̇хад̇ий’д̇и вад̣̇зяяум̣, д̇з имз буг̇г̇алаа сад̇д̇агааран̣ам̣ бадиб̣ааханд̇и. д̇зсам̣ д̇ам̣ важанам̣ мижчаа’’д̇и. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яан̃жа ваад̇игам̣ яан̃жа бид̇д̇игам̣ яан̃жа сзмхигам̣ яан̃жа саннибаад̇игам̣ яан̃жа уд̇убарин̣аамаж̇ам̣ яан̃жа висамабарихаараж̇ам̣ яан̃жа обаггамигам̣, саб̣б̣зд̇з гаммасамудтаанаа язва, гаммзнзва д̇з саб̣б̣з самбхаванд̇ий’’д̇и.
‘‘яад̣̇и, махаарааж̇а, д̇зби саб̣б̣з гаммасамудтаанаава ааб̣аад̇хаа бхавзяяум̣, на д̇зсам̣ годтаасад̇о лагкан̣аани бхавзяяум̣. ваад̇о ко, махаарааж̇а, губбамаано д̣̇асавид̇хзна губбад̇и сийд̇зна ун̣хзна ж̇игхажчааяа вибаасааяа ад̇ибхуд̇д̇зна таанзна бад̇хаанзна аад̇хааванзна убаггамзна гаммавибаагзна. д̇ад̇ра яз д̇з нава вид̇хаа, на д̇з ад̇ийд̇з, на анааг̇ад̇з, вад̇д̇амаанагз бхавз уббаж̇ж̇анд̇и, д̇асмаа на вад̇д̇аб̣б̣аа ‘гаммасамбхаваа саб̣б̣аа взд̣̇анаа’д̇и. бид̇д̇ам̣, махаарааж̇а, губбамаанам̣ д̇ивид̇хзна губбад̇и сийд̇зна ун̣хзна висамабхож̇анзна. сзмхам̣, махаарааж̇а, губбамаанам̣ д̇ивид̇хзна губбад̇и сийд̇зна ун̣хзна аннабаанзна. яо жа, махаарааж̇а, ваад̇о яан̃жа бид̇д̇ам̣ яан̃жа сзмхам̣, д̇зхи д̇зхи гобзхи губбид̇ваа миссий худ̇ваа сагам̣ сагам̣ взд̣̇анам̣ аагад̣дхад̇и. уд̇убарин̣аамаж̇аа, махаарааж̇а, взд̣̇анаа уд̇убарияаамзна уббаж̇ж̇ад̇и. висамабарихаараж̇аа взд̣̇анаа висамабарихаарзна уббаж̇ж̇ад̇и. обаггамигаа, махаарааж̇а, взд̣̇анаа ад̇т̇и гирияаа, ад̇т̇и гаммавибаагаа, гаммавибаагаж̇аа взд̣̇анаа буб̣б̣з гад̇зна гаммзна уббаж̇ж̇ад̇и. ид̇и ко, махаарааж̇а, аббам̣ гаммавибаагаж̇ам̣, б̣ахуд̇арам̣ авасзсам̣. д̇ад̇т̇а б̣аалаа ‘саб̣б̣ам̣ гаммавибаагаж̇ам̣ язваа’д̇и ад̇ид̇хааванд̇и. д̇ам̣ гаммам̣ на саггаа винаа б̣уд̣̇д̇хан̃аан̣зна вавад̇т̇аанам̣ гаад̇ум̣.
‘‘яам̣ бана, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о баад̣̇о сагалигааяа кад̇о, д̇ам̣ взд̣̇аяид̇ам̣ нзва ваад̇асамудтаанам̣, на бид̇д̇асамудтаанам̣, на сзмхасамудтаанам̣, на саннибаад̇игам̣, на уд̇убарин̣аамаж̇ам̣, на висамабарихаараж̇ам̣, на гаммавибаагаж̇ам̣, обаггамигам̣ язва. д̣̇звад̣̇ад̇д̇о хи, махаарааж̇а, б̣ахууни ж̇аад̇исад̇асахассаани д̇ат̇ааг̇ад̇з аагхаад̇ам̣ б̣анд̇хи, со д̇зна аагхаад̇зна махад̇им̣ г̇арум̣ силам̣ г̇ахзд̇ваа ‘мад̇т̇агз баад̇зссаамий’д̇и мун̃жи, ат̇ан̃н̃з д̣̇вз сзлаа ааг̇анд̇ваа д̇ам̣ силам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ асамбад̇д̇ам̣ язва самбадижчим̣су, д̇аасам̣ бахаарзна бабадигаа бхиж̇ж̇ид̇ваа бхаг̇авад̇о баад̣̇з бад̇ид̇ваа рухирам̣ нибад̇ид̇ваа руд̇хирам̣ (сяаа.) уббаад̣̇зси, гаммавибаагад̇о ваа, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о зсаа взд̣̇анаа ниб̣б̣ад̇д̇аа гирияад̇о ваа, д̇ад̇уд̣̇д̇хам̣ над̇т̇ан̃н̃аа взд̣̇анаа.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, кзд̇д̇ад̣̇удтад̇ааяа ваа б̣ийж̇ам̣ на самбхавад̇и б̣ийж̇ад̣̇удтад̇ааяа ваа. звамзва ко, махаарааж̇а, гаммавибаагад̇о ваа бхаг̇авад̇о зсаа взд̣̇анаа ниб̣б̣ад̇д̇аа гирияад̇о ваа, д̇ад̇уд̣̇д̇хам̣ над̇т̇ан̃н̃аа взд̣̇анаа.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, годтад̣̇удтад̇ааяа ваа бхож̇анам̣ висамам̣ барин̣амад̇и аахаарад̣̇удтад̇ааяа ваа, звамзва ко, махаарааж̇а, гаммавибаагад̇о ваа бхаг̇авад̇о зсаа взд̣̇анаа ниб̣б̣ад̇д̇аа гирияад̇о ваа, д̇ад̇уд̣̇д̇хам̣ над̇т̇ан̃н̃аа взд̣̇анаа. аби жа, махаарааж̇а, над̇т̇и бхаг̇авад̇о гаммавибаагаж̇аа взд̣̇анаа, над̇т̇и висамабарихаараж̇аа взд̣̇анаа, авасзсзхи самудтаанзхи бхаг̇авад̇о взд̣̇анаа уббаж̇ж̇ад̇и, д̇ааяа жа бана взд̣̇анааяа на саггаа бхаг̇аванд̇ам̣ ж̇ийвид̇аа воробзд̇ум̣.
‘‘нибад̇анд̇и , махаарааж̇а, имасмим̣ жаад̇умахаабхууд̇игз жаад̇уммахаабхууд̇игз (сий.) гааяз идтаанидтаа субхаасубхавзд̣̇анаа. ид̇ха, махаарааж̇а, аагаасз кид̇д̇о лзд̣д̣у махаабат̇авияаа нибад̇ад̇и, аби ну ко со, махаарааж̇а, лзд̣д̣у буб̣б̣з гад̇зна махаабат̇авияаа нибад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, над̇т̇и со, бханд̇з, хзд̇у махаабат̇авияаа, язна хзд̇унаа махаабат̇авий гусалаагусалавибаагам̣ бадисам̣взд̣̇зяяа, бажжуббаннзна , бханд̇з, агаммагзна хзд̇унаа со лзд̣д̣у махаабат̇авияам̣ нибад̇ад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, махаабат̇авий, звам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о д̣̇адтаб̣б̣о. яат̇аа лзд̣д̣у буб̣б̣з агад̇зна махаабат̇авияам̣ нибад̇ад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса буб̣б̣з агад̇зна саа сагалигаабаад̣̇з нибад̇ид̇аа.
‘‘ид̇ха бана, махаарааж̇а, мануссаа махаабат̇авим̣ бхинд̣̇анд̇и жа кан̣анд̇и жа, аби ну ко, махаарааж̇а, д̇з мануссаа буб̣б̣з гад̇зна махаабат̇авим̣ бхинд̣̇анд̇и жа кан̣анд̇и жаа’’д̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яаа саа сагалигаа бхаг̇авад̇о баад̣̇з нибад̇ид̇аа, на саа сагалигаа буб̣б̣з гад̇зна бхаг̇авад̇о баад̣̇з нибад̇ид̇аа. яоби, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о лохид̇абагканд̣̇игааб̣аад̇хо уббанно, соби ааб̣аад̇хо на буб̣б̣з гад̇зна уббанно, саннибаад̇игзнзва уббанно, яз гзжи, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о гааяигаа ааб̣аад̇хаа уббаннаа, на д̇з гаммаабхиниб̣б̣ад̇д̇аа, чаннам̣ зд̇зсам̣ самудтаанаанам̣ ан̃н̃ад̇арад̇о ниб̣б̣ад̇д̇аа.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа д̣̇зваад̇ид̣̇звзна сам̣яуд̇д̇анигааяаваралан̃чагз мол̣ияасийвагз молияасивагз (сяаа. га.) сам̣. ни. 4.269 бассид̇аб̣б̣ам̣ взяяаагаран̣з –
‘‘‘бид̇д̇асамудтаанааниби ко, сийвага, ид̇хзгажжаани взд̣̇аяид̇аани уббаж̇ж̇анд̇и. саамамби ко зд̇ам̣, сийвага, взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣, яат̇аа бид̇д̇асамудтаанааниби ид̇хзгажжаани взд̣̇аяид̇аани уббаж̇ж̇анд̇и. логассаби ко зд̇ам̣, сийвага, сажжасаммад̇ам̣, яат̇аа бид̇д̇асамудтаанааниби ид̇хзгажжаани взд̣̇аяид̇аани уббаж̇ж̇анд̇и. д̇ад̇ра, сийвага, яз д̇з саман̣аб̣раахман̣аа звам̣ваад̣̇ино звам̣д̣̇идтино ‘‘яам̣ гин̃жааяам̣ бурисабуг̇г̇ало бадисам̣взд̣̇зд̇и сукам̣ ваа д̣̇угкам̣ ваа ад̣̇угкамасукам̣ ваа, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ буб̣б̣з гад̇ахзд̇уу’’д̇и . яан̃жа саамам̣ н̃аад̇ам̣, д̇ан̃жа ад̇ид̇хааванд̇и, яан̃жа логз сажжасаммад̇ам̣, д̇ан̃жа ад̇ид̇хааванд̇и. д̇асмаа д̇зсам̣ саман̣аб̣раахман̣аанам̣ мижчаад̇и вад̣̇аами.
‘‘‘сзмхасамудтаанааниби ко, сийвага, ид̇хзгажжаани взд̣̇аяид̇аани уббаж̇ж̇анд̇и. ваад̇асамудтаанааниби ко, сийвага…бз… саннибаад̇игааниби ко, сийвага…бз… уд̇убарин̣аамаж̇ааниби ко, сийвага…бз… висамабарихаараж̇ааниби ко , сийвага…бз… обаггамигааниби ко, сийвага…бз… гаммавибаагаж̇ааниби ко, сийвага, ид̇хзгажжаани взд̣̇аяид̇аани уббаж̇ж̇анд̇и. саамамби ко зд̇ам̣, сийвага, взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣, яат̇аа гаммавибаагаж̇ааниби ид̇хзгажжаани взд̣̇аяид̇аани уббаж̇ж̇анд̇и. логассаби ко зд̇ам̣, сийвага, сажжасаммад̇ам̣, яат̇аа гаммавибаагаж̇ааниби ид̇хзгажжаани взд̣̇аяид̇аани уббаж̇ж̇анд̇и. д̇ад̇ра, сийвага, яз д̇з саман̣аб̣раахман̣аа звам̣ваад̣̇ино звам̣д̣̇идтино ‘‘яам̣ гин̃жааяам̣ бурисабуг̇г̇ало бадисам̣взд̣̇зд̇и сукам̣ ваа д̣̇угкам̣ ваа ад̣̇угкамасукам̣ ваа, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ буб̣б̣з гад̇ахзд̇уу’’д̇и. яан̃жа саамам̣ н̃аад̇ам̣, д̇ан̃жа ад̇ид̇хааванд̇и, яан̃жа логз сажжасаммад̇ам̣, д̇ан̃жа ад̇ид̇хааванд̇и. д̇асмаа д̇зсам̣ саман̣аб̣раахман̣аанам̣ мижчаад̇и вад̣̇аамий’’’д̇и.
‘‘ид̇иби, махаарааж̇а, на саб̣б̣аа взд̣̇анаа гаммавибаагаж̇аа, саб̣б̣ам̣, махаарааж̇а, агусалам̣ жхаабзд̇ваа бхаг̇аваа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇од̇и звамзд̇ам̣ д̇хаарзхий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
агусалажчзд̣̇анабан̃хо адтамо.
9. уд̇д̇аригаран̣ийяабан̃хо
9. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘яам̣ гин̃жи гаран̣ийяам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇асса, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ б̣од̇хияаа язва муулз баринидтид̇ам̣, над̇т̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса уд̇д̇арим̣ гаран̣ийяам̣, гад̇асса ваа бад̇ижаяо’д̇и, ид̣̇ан̃жа д̇змаасам̣ бадисаллаанам̣ д̣̇иссад̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, яам̣ гин̃жи гаран̣ийяам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇асса, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ б̣од̇хияаа язва муулз баринидтид̇ам̣, над̇т̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса уд̇д̇арим̣ гаран̣ийяам̣, гад̇асса ваа бад̇ижаяо, д̇зна хи ‘д̇змаасам̣ бадисаллийно’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇змаасам̣ бадисаллийно, д̇зна хи ‘яам̣ гин̃жи гаран̣ийяам̣, д̇ат̇ааг̇ад̇асса, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ б̣од̇хияаа язва муулз баринидтид̇а’нд̇и д̇амби важанам̣ мижчаа . над̇т̇и гад̇агаран̣ийяасса бадисаллаанам̣, сагаран̣ийяассзва бадисаллаанам̣ яат̇аа наама б̣яаад̇хид̇ассзва бхзсаж̇ж̇зна гаран̣ийяам̣ ход̇и, аб̣яаад̇хид̇асса гим̣ бхзсаж̇ж̇зна. чаад̇ассзва бхож̇анзна гаран̣ийяам̣ ход̇и, ачаад̇асса гим̣ бхож̇анзна. звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, над̇т̇и гад̇агаран̣ийяасса бадисаллаанам̣, сагаран̣ийяассзва бадисаллаанам̣. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘яам̣ гин̃жи, махаарааж̇а, гаран̣ийяам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇асса, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ б̣од̇хияаа язва муулз баринидтид̇ам̣, над̇т̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса уд̇д̇арим̣ гаран̣ийяам̣, гад̇асса ваа бад̇ижаяо, бхаг̇аваа жа д̇змаасам̣ бадисаллийно, бадисаллаанам̣ ко, махаарааж̇а, б̣ахуг̇ун̣ам̣, саб̣б̣зби д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллийяид̇ваа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇аа, д̇ам̣ д̇з сугад̇аг̇ун̣амануссаранд̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо ран̃н̃о санд̇игаа лад̣̇д̇хаваро бадилад̣̇д̇хабхог̇о д̇ам̣ сугад̇аг̇ун̣амануссаранд̇о абараабарам̣ ран̃н̃о убадтаанам̣ зд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, саб̣б̣зби д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллийяид̇ваа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇аа, д̇ам̣ д̇з сугад̇аг̇ун̣амануссаранд̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бурисо аад̇уро д̣̇угкид̇о б̣аал̣хаг̇илаано бхисаггамубасзвид̇ваа сод̇т̇имануббад̇д̇о д̇ам̣ сугад̇аг̇ун̣амануссаранд̇о абараабарам̣ бхисаггамубасзвад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, саб̣б̣зби д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллийяид̇ваа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇аа, д̇ам̣ д̇з сугад̇аг̇ун̣амануссаранд̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇и.
‘‘адтавийсад̇и ко банимз, махаарааж̇а, бадисаллаанаг̇ун̣аа, яз г̇ун̣з самануссаранд̇аа саманубассанд̇аа (сий. бий.) д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇и. гад̇амз адтавийсад̇и? ид̇ха, махаарааж̇а, бадисаллаанам̣ бадисаллийяамаанам̣ ад̇д̇аанам̣ рагкад̇и, ааяум̣ вад̣дхзд̇и, б̣алам̣ д̣̇зд̇и, важ̇ж̇ам̣ бид̣̇ахад̇и, аяасамабанзд̇и, яасамубанзд̇и, арад̇им̣ винод̣̇зд̇и, рад̇имубад̣̇ахад̇и, бхаяамабанзд̇и, взсаараж̇ж̇ам̣ гарод̇и, госаж̇ж̇амабанзд̇и, вийрияамабхиж̇анзд̇и, рааг̇амабанзд̇и, д̣̇осамабанзд̇и, мохамабанзд̇и, маанам̣ ниханд̇и, вид̇аггам̣ бхан̃ж̇ад̇и, жид̇д̇ам̣ згаг̇г̇ам̣ гарод̇и, маанасам̣ снзхаяад̇и собхаяад̇и (сий.), хаасам̣ ж̇анзд̇и, г̇аругам̣ гарод̇и, лаабхамуббаад̣̇аяад̇и, намассияам̣ гарод̇и , бийд̇им̣ баабзд̇и, баамож̇ж̇ам̣ гарод̇и, сан̇каараанам̣ сабхаавам̣ д̣̇ассаяад̇и, бхаваббадисанд̇хим̣ уг̇гхаадзд̇и, саб̣б̣асааман̃н̃ам̣ д̣̇зд̇и. имз ко, махаарааж̇а, адтавийсад̇и бадисаллаанаг̇ун̣аа, яз г̇ун̣з самануссаранд̇аа д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇и.
‘‘аби жа ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇аа санд̇ам̣ сукам̣ самаабад̇д̇ирад̇им̣ анубхавид̇угаамаа бадисаллаанам̣ сзванд̇и барияосид̇асан̇габбаа. жад̇уухи ко, махаарааж̇а, гааран̣зхи д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇и. гад̇амзхи жад̇уухи? вихаарапаасуд̇ааяаби, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇и, анаваж̇ж̇аг̇ун̣аб̣ахулад̇ааяаби д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇и, асзсаарияавийт̇ид̇оби д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇и, саб̣б̣аб̣уд̣̇д̇хаанам̣ т̇уд̇ат̇омид̇аван̣н̣ид̇абасад̇т̇ад̇оби д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇и. имзхи ко, махаарааж̇а, жад̇уухи гааран̣зхи д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇и. ид̇и ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇и на сагаран̣ийяад̇ааяа, на гад̇асса ваа бад̇ижаяааяа, ат̇а ко г̇ун̣ависзсад̣̇ассаавид̇ааяа д̇ат̇ааг̇ад̇аа бадисаллаанам̣ сзванд̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
уд̇д̇аригаран̣ийяабан̃хо навамо.
10. ид̣̇д̇хиб̣алад̣̇ассанабан̃хо
10. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘д̇ат̇ааг̇ад̇асса ко, аананд̣̇а, жад̇д̇ааро ид̣̇д̇хибаад̣̇аа бхаавид̇аа б̣ахулийгад̇аа яаанийгад̇аа вад̇т̇угад̇аа анудтид̇аа барижид̇аа сусамаарад̣̇д̇хаа, со ааган̇камаано, аананд̣̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о габбам̣ ваа д̇идтзяяа габбаавасзсам̣ ваа’д̇и. буна жа бхан̣ид̇ам̣ ‘ид̇о д̇ин̣н̣ам̣ маасаанам̣ ажжаязна д̇ат̇ааг̇ад̇о бариниб̣б̣ааяиссад̇ий’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘д̇ат̇ааг̇ад̇асса ко, аананд̣̇а, жад̇д̇ааро ид̣̇д̇хибаад̣̇аа бхаавид̇аа…бз… габбаавасзсам̣ ваа’д̇и, д̇зна хи д̇змаасабарижчзд̣̇о мижчаа. яад̣̇и, бханд̇з, д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘ид̇о д̇ин̣н̣ам̣ маасаанам̣ ажжаязна д̇ат̇ааг̇ад̇о бариниб̣б̣ааяиссад̇ий’д̇и, д̇зна хи ‘‘д̇ат̇ааг̇ад̇асса ко, аананд̣̇а, жад̇д̇ааро ид̣̇д̇хибаад̣̇аа бхаавид̇аа…бз… габбаавасзсам̣ ваа’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. над̇т̇и д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ адтаанз г̇аж̇ж̇ид̇ам̣. амогхаважанаа б̣уд̣̇д̇хаа бхаг̇аванд̇о д̇ат̇аважанаа ад̣̇взж̇жхаважанаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо г̇амбхийро сунибун̣о д̣̇унниж̇жхаабаяо д̇аваануббад̇д̇о, бхинд̣̇зд̇ам̣ д̣̇идтиж̇аалам̣, згам̣сз табаяа, бхинд̣̇а бараваад̣̇а’’нд̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘д̇ат̇ааг̇ад̇асса ко, аананд̣̇а, жад̇д̇ааро ид̣̇д̇хибаад̣̇аа бхаавид̇аа…бз… габбаавасзсам̣ ваа’д̇и, д̇змаасабарижчзд̣̇о жа бхан̣ид̇о, со жа бана габбо ааяугаббо вужжад̇и. на, махаарааж̇а, бхаг̇аваа ад̇д̇ано б̣алам̣ гид̇д̇аяамаано звамааха, ид̣̇д̇хиб̣алам̣ бана махаарааж̇а, бхаг̇аваа баригид̇д̇аяамаано звамааха ‘д̇ат̇ааг̇ад̇асса ко, аананд̣̇а, жад̇д̇ааро ид̣̇д̇хибаад̣̇аа бхаавид̇аа…бз… габбаавасзсам̣ ваа’д̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, ран̃н̃о ассааж̇аанийяо бхавзяяа сийгхаг̇ад̇и анилаж̇аво, д̇асса рааж̇аа ж̇аваб̣алам̣ баригид̇д̇аяанд̇о санзг̇амаж̇аанабад̣̇абхадаб̣алаб̣раахман̣аг̇ахабад̇игаамажжаж̇анамаж̇жхз звам̣ вад̣̇зяяа ‘ааган̇камаано мз, бхо, аяам̣ хаяаваро сааг̇араж̇алабарияанд̇ам̣ махим̣ анувижарид̇ваа кан̣зна ид̇хааг̇ажчзяяаа’д̇и, на жа д̇ам̣ ж̇аваг̇ад̇им̣ д̇ассам̣ барисааяам̣ д̣̇ассзяяа, виж̇ж̇ад̇и жа со ж̇аво д̇асса, самад̇т̇о жа со кан̣зна сааг̇араж̇алабарияанд̇ам̣ махим̣ анувижарид̇ум̣. звамзва ко, махаарааж̇а, бхаг̇аваа ад̇д̇ано ид̣̇д̇хиб̣алам̣ баригид̇д̇аяамаано звамааха, д̇амби д̇звиж̇ж̇аанам̣ чал̣абхин̃н̃аанам̣ араханд̇аанам̣ вималакийн̣аасаваанам̣ д̣̇звамануссаанан̃жа маж̇жхз нисийд̣̇ид̇ваа бхан̣ид̇ам̣ ‘д̇ат̇ааг̇ад̇асса ко, аананд̣̇а, жад̇д̇ааро ид̣̇д̇хибаад̣̇аа бхаавид̇аа б̣ахулийгад̇аа яаанийгад̇аа вад̇т̇угад̇аа анудтид̇аа барижид̇аа сусамаарад̣̇д̇хаа, со ааган̇камаано, аананд̣̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о габбам̣ ваа д̇идтзяяа габбаавасзсам̣ ваа’д̇и. виж̇ж̇ад̇и жа д̇ам̣, махаарааж̇а, ид̣̇д̇хиб̣алам̣ бхаг̇авад̇о, самад̇т̇о жа бхаг̇аваа ид̣̇д̇хиб̣алзна габбам̣ ваа таад̇ум̣ габбаавасзсам̣ ваа, на жа бхаг̇аваа д̇ам̣ ид̣̇д̇хиб̣алам̣ д̇ассам̣ барисааяам̣ д̣̇ассзд̇и, анад̇т̇иго, махаарааж̇а, бхаг̇аваа саб̣б̣абхавзхи, г̇арахид̇аа жа д̇ат̇ааг̇ад̇асса саб̣б̣абхаваа. бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘сзяяат̇ааби, бхигкавз, аббамад̇д̇агоби г̇уут̇о д̣̇уг̇г̇анд̇хо ход̇и . звамзва ко ахам̣, бхигкавз, аббамад̇д̇агамби бхавам̣ на ван̣н̣зми анд̇амасо ажчараасан̇гхаад̇амад̇д̇амбий’д̇и аби ну ко, махаарааж̇а, бхаг̇аваа саб̣б̣абхаваг̇ад̇ияонияо г̇уут̇асамам̣ д̣̇исваа ид̣̇д̇хиб̣алам̣ ниссааяа бхавзсу чанд̣̇арааг̇ам̣ гарзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, бхаг̇аваа ид̣̇д̇хиб̣алам̣ баригид̇д̇аяамаано зваруубам̣ б̣уд̣̇д̇хасийханаад̣̇амабхинад̣̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
ид̣̇д̇хиб̣алад̣̇ассанабан̃хо д̣̇асамо.
ид̣̇д̇хиб̣алаваг̇г̇о батамо.
имасмим̣ ваг̇г̇з д̣̇аса бан̃хаа.
2. абхзж̇ж̇аваг̇г̇о
1. куд̣̇д̣̇аанукуд̣̇д̣̇агабан̃хо
1. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘абхин̃н̃ааяаахам̣, бхигкавз, д̇хаммам̣ д̣̇зсзми но анабхин̃н̃ааяаа’д̇и. буна жа винаяабан̃н̃ад̇д̇ияаа звам̣ бхан̣ид̇ам̣ ‘ааган̇камаано, аананд̣̇а, сан̇гхо мамажжаязна куд̣̇д̣̇аанукуд̣̇д̣̇агаани сигкаабад̣̇аани самууханад̇уу’д̇и. гим̣ ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, куд̣̇д̣̇аанукуд̣̇д̣̇агаани сигкаабад̣̇аани д̣̇уббан̃н̃ад̇д̇аани, уд̣̇ааху авад̇т̇усмим̣ аж̇аанид̇ваа бан̃н̃ад̇д̇аани, яам̣ бхаг̇аваа ад̇д̇ано ажжаязна куд̣̇д̣̇аанукуд̣̇д̣̇агаани сигкаабад̣̇аани самууханаабзд̇и? яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘абхин̃н̃ааяаахам̣, бхигкавз, д̇хаммам̣ д̣̇зсзми но анабхин̃н̃ааяаа’д̇и, д̇зна хи ‘ааган̇камаано, аананд̣̇а, сан̇гхо мамажжаязна куд̣̇д̣̇аанукуд̣̇д̣̇агаани сигкаабад̣̇аани самууханад̇уу’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇з винаяабан̃н̃ад̇д̇ияаа звам̣ бхан̣ид̇ам̣ ‘ааган̇камаано, аананд̣̇а, сан̇гхо мамажжаязна куд̣̇д̣̇аанукуд̣̇д̣̇агаани сигкаабад̣̇аани самууханад̇уу’д̇и д̇зна хи ‘абхин̃н̃ааяаахам̣, бхигкавз, д̇хаммам̣ д̣̇зсзми но анабхин̃н̃ааяаа’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо сукумо нибун̣о г̇амбхийро суг̇амбхийро д̣̇унниж̇жхаабаяо, со д̇аваануббад̇д̇о, д̇ад̇т̇а д̇з н̃аан̣аб̣алавибпаарам̣ д̣̇ассзхий’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘абхин̃н̃ааяаахам̣, бхигкавз, д̇хаммам̣ д̣̇зсзми но анабхин̃н̃ааяаа’д̇и, винаяабан̃н̃ад̇д̇ияааби звам̣ бхан̣ид̇ам̣ ‘ааган̇камаано, аананд̣̇а, сан̇гхо мамажжаязна куд̣̇д̣̇аанукуд̣̇д̣̇агаани сигкаабад̣̇аани самууханад̇уу’д̇и, д̇ам̣ бана, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о бхигкуу виймам̣самаано ааха ‘уггалзссанд̇и уггад̣дхиссанд̇и (сий.), уссаггиссанд̇и (сяаа.) ну ко мама саавагаа маяаа виссаж̇ж̇аабийяамаанаа мамажжаязна куд̣̇д̣̇аанукуд̣̇д̣̇агаани сигкаабад̣̇аани, уд̣̇ааху аад̣̇ияиссанд̇ий’д̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, жаггавад̇д̇ий рааж̇аа буд̇д̇з звам̣ вад̣̇зяяа ‘аяам̣ ко, д̇аад̇аа, махааж̇анабад̣̇о саб̣б̣ад̣̇исаасу сааг̇арабарияанд̇о, д̣̇уггаро, д̇аад̇аа, д̇аавад̇агзна б̣алзна д̇хаарзд̇ум̣, зт̇а д̇умхз, д̇аад̇аа, мамажжаязна бажжанд̇з бажжанд̇з д̣̇зсз баж̇ахат̇аа’д̇и. аби ну ко д̇з, махаарааж̇а, гумаараа бид̇уажжаязна хад̇т̇аг̇ад̇з ж̇анабад̣̇з саб̣б̣з д̇з бажжанд̇з бажжанд̇з д̣̇зсз мун̃жзяяу’’нд̇и? ‘‘на хи бханд̇з, рааж̇ад̇о рааж̇аано (сий. бий.), бханд̇з, луд̣̇д̇хад̇араа лад̣̇д̇хад̇араа (га.) гумаараа раж̇ж̇алобхзна д̇ад̣̇уд̇д̇арим̣ д̣̇иг̇ун̣ад̇иг̇ун̣ам̣ ж̇анабад̣̇ам̣ бариг̇г̇ан̣хзяяум̣ баригад̣дхзяяум̣ (сий. бий.), гим̣ бана д̇з хад̇т̇аг̇ад̇ам̣ ж̇анабад̣̇ам̣ мун̃жзяяу’’нд̇и? ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о бхигкуу виймам̣самаано звамааха ‘ааган̇камаано, аананд̣̇а, сан̇гхо мамажжаязна куд̣̇д̣̇аанукуд̣̇д̣̇агаани сигкаабад̣̇аани самууханад̇уу’д̇и. д̣̇угкабаримуд̇д̇ияаа, махаарааж̇а, б̣уд̣̇д̇хабуд̇д̇аа д̇хаммалобхзна ан̃н̃амби уд̇д̇арим̣ д̣̇ияад̣дхасигкаабад̣̇асад̇ам̣ г̇обзяяум̣, гим̣ бана багад̇ибан̃н̃ад̇д̇ам̣ сигкаабад̣̇ам̣ мун̃жзяяу’’нд̇и?
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яам̣ бхаг̇аваа ааха ‘куд̣̇д̣̇аанукуд̣̇д̣̇агаани сигкаабад̣̇ааний’д̇и, зд̇т̇ааяам̣ ж̇ано саммуул̣хо вимад̇иж̇аад̇о ад̇хигад̇о сам̣саяабагканд̣̇о. гад̇амаани д̇аани куд̣̇д̣̇агаани сигкаабад̣̇аани, гад̇амаани анукуд̣̇д̣̇агаани сигкаабад̣̇аанийд̇и? д̣̇уггадам̣, махаарааж̇а, куд̣̇д̣̇агам̣ сигкаабад̣̇ам̣, д̣̇уб̣бхаасид̇ам̣ анукуд̣̇д̣̇агам̣ сигкаабад̣̇ам̣, имаани д̣̇вз куд̣̇д̣̇аанукуд̣̇д̣̇агаани сигкаабад̣̇аани, буб̣б̣агзхиби, махаарааж̇а, махаат̇зрзхи зд̇т̇а вимад̇и уббаад̣̇ид̇аа, д̇зхиби згаж̇жхам̣ на гад̇о д̇хаммасан̣тид̇ибарияааяз бхаг̇авад̇аа зсо бан̃хо убад̣̇идтод̇и. жиранигкид̇д̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, ж̇инарахассам̣ аж̇ж̇зд̇арахи логз вивадам̣ баагадам̣ гад̇а’’нд̇и.
куд̣̇д̣̇аанукуд̣̇д̣̇агабан̃хо батамо.
2. аб̣яаагаран̣ийяабан̃хо
2. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘над̇т̇аананд̣̇а д̇ат̇ааг̇ад̇асса д̇хаммзсу аажарияамудтий’д̇и, буна жа т̇зрзна маалугяабуд̇д̇зна маалун̇гяабуд̇д̇зна (сий. сяаа. бий.) сам̣. ни. 4.95; а. ни. 1.4.257 бассид̇аб̣б̣ам̣ бан̃хам̣ будто на б̣яаагааси. зсо ко, бханд̇з нааг̇асзна, бан̃хо д̣̇ваяанд̇о д̣̇ваяад̇о (сий.) зганд̇аниссид̇о бхависсад̇и аж̇аананзна ваа г̇уяхагаран̣зна ваа. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘над̇т̇аананд̣̇а д̇ат̇ааг̇ад̇асса д̇хаммзсу аажарияамудтий’д̇и, д̇зна хи т̇зрасса маалугяабуд̇д̇асса аж̇аананд̇зна на б̣яаагад̇ам̣. яад̣̇и ж̇аананд̇зна на б̣яаагад̇ам̣, д̇зна хи ад̇т̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса д̇хаммзсу аажарияамудти. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘над̇т̇аананд̣̇а д̇ат̇ааг̇ад̇асса д̇хаммзсу аажарияамудтий’д̇и, аб̣яаагад̇о жа т̇зрзна маалугяабуд̇д̇зна бужчид̇о бан̃хо, д̇ан̃жа бана на аж̇аананд̇зна на г̇уяхагаран̣зна. жад̇д̇ааримаани, махаарааж̇а, бан̃хаб̣яаагаран̣аани. гад̇амаани жад̇д̇аари? згам̣саб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо вибхаж̇ж̇аб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо бадибужчааб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо табанийяо бан̃ход̇и.
‘‘гад̇амо жа, махаарааж̇а, згам̣саб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо? ‘руубам̣ анижжа’нд̇и згам̣саб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо, ‘взд̣̇анаа анижжаа’д̇и…бз… ‘сан̃н̃аа анижжаа’д̇и…бз… ‘сан̇каараа анижжаа’д̇и…бз… ‘вин̃н̃аан̣ам̣ анижжа’’нд̇и згам̣саб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо, аяам̣ згам̣саб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо.
‘‘гад̇амо вибхаж̇ж̇аб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо? ‘анижжам̣ бана рууба’нд̇и вибхаж̇ж̇аб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо, ‘анижжаа бана взд̣̇анаа’д̇и…бз… ‘анижжаа бана сан̃н̃аа’д̇и…бз… ‘анижжаа бана сан̇каараа’д̇и…бз… ‘анижжам̣ бана вин̃н̃аан̣а’нд̇и вибхаж̇ж̇аб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо, аяам̣ вибхаж̇ж̇аб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо.
‘‘гад̇амо бадибужчааб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо? ‘гим̣ ну ко жагкунаа саб̣б̣ам̣ виж̇аанаад̇ий’д̇и аяам̣ бадибужчааб̣яаагаран̣ийяо бан̃хо.
‘‘гад̇амо табанийяо бан̃хо? ‘сассад̇о лого’д̇и табанийяо бан̃хо, ‘асассад̇о лого’д̇и. ‘анд̇аваа лого’д̇и. ‘ананд̇аваа лого’д̇и. ‘анд̇аваа жа ананд̇аваа жа лого’д̇и. ‘нзванд̇аваа наананд̇аваа лого’д̇и. ‘д̇ам̣ ж̇ийвам̣ д̇ам̣ сарийра’нд̇и. ‘ан̃н̃ам̣ ж̇ийвам̣ ан̃н̃ам̣ сарийра’нд̇и. ‘ход̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о барам̣ маран̣аа’д̇и. ‘на ход̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о барам̣ маран̣аа’д̇и. ‘ход̇и жа на жа ход̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о барам̣ маран̣аа’д̇и. ‘нзва ход̇и на на ход̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о барам̣ маран̣аа’д̇и табанийяо бан̃хо, аяам̣ табанийяо бан̃хо.
‘‘бхаг̇аваа, махаарааж̇а, т̇зрасса маалугяабуд̇д̇асса д̇ам̣ табанийяам̣ бан̃хам̣ на б̣яаагааси. со бана бан̃хо гим̣ гааран̣аа табанийяо? на д̇асса д̣̇ийбанааяа хзд̇у ваа гааран̣ам̣ ваа ад̇т̇и, д̇асмаа со бан̃хо табанийяо. над̇т̇и б̣уд̣̇д̇хаанам̣ бхаг̇аванд̇аанам̣ агааран̣амахзд̇угам̣ г̇ирамуд̣̇ийран̣а’’нд̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
аб̣яаагаран̣ийяабан̃хо д̣̇уд̇ияо.
3. мажжубхааяанаабхааяанабан̃хо
3. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘саб̣б̣з д̇асанд̇и д̣̇ан̣д̣асса, саб̣б̣з бхааяанд̇и мажжуно’д̇и, буна бхан̣ид̇ам̣ ‘арахаа саб̣б̣абхаяамад̇игганд̇о’д̇и. гим̣ ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, арахаа д̣̇ан̣д̣абхаяаа д̇асад̇и , нираяз ваа нзраяигаа сад̇д̇аа ж̇алид̇аа гут̇ид̇аа д̇ад̇д̇аа санд̇ад̇д̇аа д̇амхаа ж̇алид̇аг̇г̇иж̇аалагаа махаанираяаа жавамаанаа мажжуно бхааяанд̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘саб̣б̣з д̇асанд̇и д̣̇ан̣д̣асса, саб̣б̣з бхааяанд̇и мажжуно’д̇и, д̇зна хи ‘арахаа саб̣б̣абхаяамад̇игганд̇о’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘арахаа саб̣б̣абхаяамад̇игганд̇о’д̇и, д̇зна хи ‘саб̣б̣з д̇асанд̇и д̣̇ан̣д̣асса, саб̣б̣з бхааяанд̇и мажжуно’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяам̣ убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘нзд̇ам̣, махаарааж̇а, важанам̣ бхаг̇авад̇аа араханд̇з убаад̣̇ааяа бхан̣ид̇ам̣ ‘саб̣б̣з д̇асанд̇и д̣̇ан̣д̣асса, саб̣б̣з бхааяанд̇и мажжуно’д̇и. табид̇о арахаа д̇асмим̣ вад̇т̇усмим̣, самуухад̇о бхаяахзд̇у арахад̇о. яз д̇з, махаарааж̇а, сад̇д̇аа сагилзсаа, язсан̃жа ад̇химад̇д̇аа ад̇д̇аануд̣̇идти, яз жа сукад̣̇угкзсу уннад̇ааванад̇аа, д̇з убаад̣̇ааяа бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘саб̣б̣з д̇асанд̇и д̣̇ан̣д̣асса, саб̣б̣з бхааяанд̇и мажжуно’д̇и. арахад̇о, махаарааж̇а, саб̣б̣аг̇ад̇и убажчиннаа, яони вид̣̇д̇хам̣сид̇аа, бадисанд̇хи убахад̇аа, бхаг̇г̇аа паасугаа, самуухад̇аа саб̣б̣абхаваалаяаа, самужчиннаа саб̣б̣асан̇каараа, хад̇ам̣ гусалаагусалам̣, вихад̇аа авиж̇ж̇аа, аб̣ийж̇ам̣ вин̃н̃аан̣ам̣ гад̇ам̣, д̣̇ад̣дхаа саб̣б̣агилзсаа, ад̇ивад̇д̇аа логад̇хаммаа, д̇асмаа арахаа на д̇асад̇и саб̣б̣абхаязхи.
‘‘ид̇ха, махаарааж̇а, ран̃н̃о жад̇д̇ааро махаамад̇д̇аа бхавзяяум̣ анурагкаа лад̣̇д̇хаяасаа виссаасигаа табид̇аа махад̇и иссарияз таанз. ат̇а рааж̇аа гисмин̃жи д̣̇зва гаран̣ийяз самуббаннз яаавад̇аа сагавиж̇ид̇з саб̣б̣аж̇анасса аан̣аабзяяа ‘саб̣б̣зва мз б̣алим̣ гаронд̇у, саад̇хзт̇а д̇умхз жад̇д̇ааро махаамад̇д̇аа д̇ам̣ гаран̣ийяа’нд̇и. аби ну ко, махаарааж̇а, д̇зсам̣ жад̇уннам̣ махаамад̇д̇аанам̣ б̣алибхаяаа санд̇аасо уббаж̇ж̇зяяаа’’д̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘гзна гааран̣зна махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘табид̇аа д̇з, бханд̇з, ран̃н̃аа уд̇д̇амадтаанз, над̇т̇и д̇зсам̣ б̣али, самад̇игганд̇аб̣алино д̇з, авасзсз убаад̣̇ааяа ран̃н̃аа аан̣аабид̇ам̣ ‘саб̣б̣зва мз б̣алим̣ гаронд̇уу’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, нзд̇ам̣ важанам̣ бхаг̇авад̇аа араханд̇з убаад̣̇ааяа бхан̣ид̇ам̣, табид̇о арахаа д̇асмим̣ вад̇т̇усмим̣, самуухад̇о бхаяахзд̇у арахад̇о, яз д̇з, махаарааж̇а, сад̇д̇аа сагилзсаа, язсан̃жа ад̇химад̇д̇аа ад̇д̇аануд̣̇идти, яз жа сукад̣̇угкзсу уннад̇ааванад̇аа , д̇з убаад̣̇ааяа бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘саб̣б̣з д̇асанд̇и д̣̇ан̣д̣асса, саб̣б̣з бхааяанд̇и мажжуно’д̇и. д̇асмаа арахаа на д̇асад̇и саб̣б̣абхаязхий’’д̇и.
‘‘нзд̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, важанам̣ саавасзсам̣, ниравасзсаважанамзд̇ам̣ ‘саб̣б̣з’д̇и. д̇ад̇т̇а мз уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ б̣руухи д̇ам̣ важанам̣ бад̇идтаабзд̇у’’нд̇и.
‘‘ид̇ха, махаарааж̇а, г̇аамз г̇аамассаамиго аан̣аабагам̣ аан̣аабзяяа ‘зхи, бхо аан̣аабага, яаавад̇аа г̇аамз г̇аамигаа, д̇з саб̣б̣з сийгхам̣ мама санд̇игз саннибаад̇зхий’д̇и. со ‘саад̇ху саамий’д̇и самбадижчид̇ваа г̇аамамаж̇жхз тад̇ваа д̇игкад̇д̇ум̣ сад̣̇д̣̇амануссаавзяяа ‘яаавад̇аа г̇аамз г̇аамигаа, д̇з саб̣б̣з сийгхасийгхам̣ саамино санд̇игз саннибад̇анд̇уу’д̇и. д̇ад̇о д̇з г̇аамигаа аан̣аабагасса важанзна д̇урид̇ад̇урид̇аа саннибад̇ид̇ваа г̇аамассаамигасса аарожзнд̇и ‘саннибад̇ид̇аа, саами, саб̣б̣з г̇аамигаа, яам̣ д̇з гаран̣ийяам̣ д̇ам̣ гарохий’д̇и. ид̇и со, махаарааж̇а, г̇аамассаамиго гудибурисз саннибаад̇знд̇о саб̣б̣з г̇аамигз аан̣аабзд̇и, д̇з жа аан̣ад̇д̇аа на саб̣б̣з саннибад̇анд̇и, гудибурисаа язва саннибад̇анд̇и, ‘зд̇д̇агаа язва мз г̇аамигаа’д̇и г̇аамассаамиго жа д̇ат̇аа самбадижчад̇и, ан̃н̃з б̣ахуд̇араа анааг̇ад̇аа ид̇т̇ибурисаа д̣̇аасид̣̇аасаа бхад̇агаа гаммагараа г̇аамигаа г̇илаанаа г̇омахим̣саа аж̇зл̣агаа суваанаа, яз анааг̇ад̇аа, саб̣б̣з д̇з аг̇ан̣ид̇аа, гудибурисз язва убаад̣̇ааяа аан̣аабид̇ад̇д̇аа ‘саб̣б̣з саннибад̇анд̇уу’д̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, нзд̇ам̣ важанам̣ бхаг̇авад̇аа араханд̇з убаад̣̇ааяа бхан̣ид̇ам̣, табид̇о арахаа д̇асмим̣ вад̇т̇усмим̣, самуухад̇о бхаяахзд̇у арахад̇о, яз д̇з, махаарааж̇а, сад̇д̇аа сагилзсаа, язсан̃жа ад̇химад̇д̇аа ад̇д̇аануд̣̇идти, яз жа сукад̣̇угкзсу уннад̇ааванад̇аа, д̇з убаад̣̇ааяа бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘саб̣б̣з д̇асанд̇и д̣̇ан̣д̣асса, саб̣б̣з бхааяанд̇и мажжуно’д̇и . д̇асмаа арахаа на д̇асад̇и саб̣б̣абхаязхи.
‘‘ад̇т̇и, махаарааж̇а, саавасзсам̣ важанам̣ саавасзсо ад̇т̇о, ад̇т̇и саавасзсам̣ важанам̣ ниравасзсо ад̇т̇о, ад̇т̇и ниравасзсам̣ важанам̣ саавасзсо ад̇т̇о, ад̇т̇и ниравасзсам̣ важанам̣ ниравасзсо ад̇т̇о. д̇зна д̇зна ад̇т̇о самбадижчид̇аб̣б̣о.
‘‘бан̃жавид̇хзхи, махаарааж̇а, гааран̣зхи ад̇т̇о самбадижчид̇аб̣б̣о аахажжабад̣̇зна расзна аажарияавам̣сзна аажарияавам̣сад̇ааяа (бий. га.) ад̇хиббааяаа гааран̣уд̇д̇арияад̇ааяа. зд̇т̇а хи аахажжабад̣̇анд̇и суд̇д̇ам̣ ад̇хиббзд̇ам̣. расод̇и суд̇д̇аануломам̣. аажарияавам̣сод̇и аажарияаваад̣̇о. ад̇хиббааяод̇и ад̇д̇ано мад̇и. гааран̣уд̇д̇арияад̇аад̇и имзхи жад̇уухи самзнд̇ам̣ самзд̇ам̣ (сий.) гааран̣ам̣. имзхи ко, махаарааж̇а, бан̃жахи гааран̣зхи ад̇т̇о самбадижчид̇аб̣б̣о. звамзсо бан̃хо сувинижчид̇о ход̇ий’’д̇и.
‘‘ход̇у, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇аа д̇ам̣ самбадижчаами. табид̇о ход̇у арахаа д̇асмим̣ вад̇т̇усмим̣, д̇асанд̇у авасзсаа сад̇д̇аа, нираяз бана нзраяигаа сад̇д̇аа д̣̇угкаа д̇иб̣б̣аа гадугаа взд̣̇анаа взд̣̇аяамаанаа ж̇алид̇абаж̇ж̇алид̇асаб̣б̣ан̇г̇абажжан̇г̇аа рун̣н̣агаарун̃н̃аганд̣̇ид̇абарид̣̇звид̇алаалаббид̇амукаа асаяхад̇иб̣б̣ад̣̇угкаабхибхууд̇аа ад̇аан̣аа асаран̣аа асаран̣ийбхууд̇аа анаббасогаад̇ураа анд̇имабажчимаг̇ад̇игаа зганд̇асогабарааяан̣аа ун̣хад̇икин̣ажан̣д̣акарад̇абанад̇зж̇аванд̇о бхиймабхаяаж̇анаганинаад̣̇амахаасад̣̇д̣̇аа сам̣сиб̣б̣ид̇ачаб̣б̣ид̇хаж̇аалаамаалаагулаа саманд̇аа сад̇аяож̇анаанупаран̣ажживзг̇аа гад̣̇арияаа д̇абанаа махаанираяаа жавамаанаа мажжуно бхааяанд̇ий’’д̇и? ‘‘аама, махаарааж̇аа’’д̇и.
‘‘нану, бханд̇з нааг̇асзна, нираяо зганд̇ад̣̇угкавзд̣̇анийяо, гисса бана д̇з нзраяигаа сад̇д̇аа зганд̇ад̣̇угкавзд̣̇анийяаа нираяаа жавамаанаа мажжуно бхааяанд̇и, гисса нираяз раманд̇ий’’д̇и? ‘‘на д̇з, махаарааж̇а, нзраяигаа сад̇д̇аа нираяз раманд̇и, мун̃жид̇угаамаава д̇з нираяаа. маран̣ассзва со маран̣ассзсо (сий. бий.), махаарааж̇а, аанубхааво, язна д̇зсам̣ санд̇аасо уббаж̇ж̇ад̇ий’’д̇и. ‘‘зд̇ам̣ ко, бханд̇з нааг̇асзна, на сад̣̇д̣̇ахаами, яам̣ мужжид̇угаамаанам̣ жуд̇ияаа санд̇аасо уббаж̇ж̇ад̇ийд̇и, хаасанийяам̣ , бханд̇з нааг̇асзна, д̇ам̣ таанам̣, яам̣ д̇з бад̇т̇ид̇ам̣ лабханд̇и, гааран̣зна мам̣ сан̃н̃аабзхий’’д̇и.
‘‘маран̣анд̇и ко, махаарааж̇а, зд̇ам̣ ад̣̇идтасажжаанам̣ д̇аасанийяадтаанам̣, зд̇т̇ааяам̣ ж̇ано д̇асад̇и жа уб̣б̣иж̇ж̇ад̇и жа. яо жа, махаарааж̇а, ган̣хасаббасса бхааяад̇и, со маран̣асса бхааяанд̇о ган̣хасаббасса бхааяад̇и. яо жа хад̇т̇исса бхааяад̇и…бз… сийхасса…бз… б̣яаг̇гхасса…бз… д̣̇ийбисса…бз… ажчасса…бз… д̇аражчасса…бз… махим̣сасса…бз… г̇аваяасса…бз… аг̇г̇исса…бз… уд̣̇агасса…бз… каан̣угасса…бз… ган̣дагасса бхааяад̇и. яо жа сад̇д̇ияаа бхааяад̇и, со маран̣асса бхааяанд̇о сад̇д̇ияаа бхааяад̇и. маран̣ассзва со маран̣ассзсо (сий. бий.), махаарааж̇а, сарасасабхаавад̇зж̇о сарасабхаавад̇зж̇о (сий. бий.), д̇асса сарасасабхаавад̇зж̇зна сагилзсаа сад̇д̇аа маран̣асса д̇асанд̇и бхааяанд̇и, мужжид̇угаамааби, махаарааж̇а, нзраяигаа сад̇д̇аа маран̣асса д̇асанд̇и бхааяанд̇и.
‘‘ид̇ха, махаарааж̇а, бурисасса гааяз мзд̣̇о г̇ан̣ти уббаж̇ж̇зяяа. со д̇зна рог̇зна д̣̇угкид̇о убад̣̇д̣̇аваа баримужжид̇угаамо бхисаггам̣ саллагад̇д̇ам̣ ааманд̇аабзяяа. д̇асса важанам̣ со бхисагго саллагад̇д̇о самбадижчид̇ваа д̇асса рог̇асса уд̣̇д̇харан̣ааяа убагаран̣ам̣ убадтаабзяяа, сад̇т̇агам̣ д̇икин̣ам̣ гарзяяа , яамагасалаагаа д̣̇аханасалаагам̣ (га.) аг̇г̇имхи багкибзяяа, кааралаван̣ам̣ нисад̣̇ааяа бисаабзяяа, аби ну ко, махаарааж̇а, д̇асса аад̇урасса д̇икин̣асад̇т̇агажчзд̣̇анзна яамагасалаагаад̣̇аханзна кааралон̣аббавзсанзна д̇аасо уббаж̇ж̇зяяаа’’д̇и? ‘‘аама бханд̇з’’д̇и. ‘‘ид̇и, махаарааж̇а, д̇асса аад̇урасса рог̇аа мужжид̇угаамассааби взд̣̇анаабхаяаа санд̇аасо уббаж̇ж̇ад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, нираяаа мужжид̇угаамаанамби нзраяигаанам̣ сад̇д̇аанам̣ маран̣абхаяаа санд̇аасо уббаж̇ж̇ад̇и.
‘‘ид̇ха, махаарааж̇а, бурисо иссараабараад̇хиго б̣ад̣̇д̇хо сан̇калигаб̣анд̇ханзна г̇аб̣бхз багкид̇д̇о баримужжид̇угаамо асса, д̇амзнам̣ со иссаро можзд̇угаамо баггосаабзяяа. аби ну ко, махаарааж̇а, д̇асса иссараабараад̇хигасса бурисасса ‘гад̇ад̣̇осо аха’нд̇и ж̇аананд̇асса иссарад̣̇ассанзна санд̇аасо уббаж̇ж̇зяяаа’’д̇и? ‘‘аама бханд̇з’’д̇и. ‘‘ид̇и, махаарааж̇а, д̇асса иссараабараад̇хигасса бурисасса баримужжид̇угаамаассааби иссарабхаяаа санд̇аасо уббаж̇ж̇ад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, нираяаа мужжид̇угаамаанамби нзраяигаанам̣ сад̇д̇аанам̣ маран̣абхаяаа санд̇аасо уббаж̇ж̇ад̇ий’’д̇и.
‘‘абарамби , бханд̇з, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ б̣руухи, язнаахам̣ гааран̣зна огаббзяяа’’нд̇и. ‘‘ид̇ха, махаарааж̇а, бурисо д̣̇адтависзна аасийвисзна д̣̇адто бхавзяяа, со д̇зна висавигаарзна бад̇зяяа уббад̇зяяа ваддзяяа баваддзяяа, ат̇ан̃н̃ад̇аро бурисо б̣алаванд̇зна манд̇абад̣̇зна д̇ам̣ д̣̇адтависам̣ аасийвисам̣ аанзд̇ваа д̇ам̣ д̣̇адтависам̣ бажжаажамаабзяяа, аби ну ко, махаарааж̇а, д̇асса висаг̇ад̇асса бурисасса д̇асмим̣ д̣̇адтависз саббз сод̇т̇ихзд̇у убаг̇ажчанд̇з санд̇аасо уббаж̇ж̇зяяаа’’д̇и? ‘‘аама бханд̇з’’д̇и. ид̇и, махаарааж̇а, д̇ат̇ааруубз ахимхи сод̇т̇ихзд̇уби убаг̇ажчанд̇з д̇асса санд̇аасо уббаж̇ж̇ад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, нираяаа мужжид̇угаамаанамби нзраяигаанам̣ санд̇аанам̣ маран̣абхаяаа санд̇аасо уббаж̇ж̇ад̇и. анидтам̣, махаарааж̇а, саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ маран̣ам̣, д̇асмаа нзраяигаа сад̇д̇аа нираяаа баримужжид̇угаамааби мажжуно бхааяанд̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
мажжубхааяанаабхааяанабан̃хо д̇ад̇ияо.
4. мажжубаасамуд̇д̇ибан̃хо
4. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа –
‘‘‘на анд̇алигкз на самуд̣̇д̣̇амаж̇жхз, на баб̣б̣ад̇аанам̣ виварам̣ бависса;
на виж̇ж̇ад̇ий со ж̇аг̇ад̇иббад̣̇зсо, яад̇т̇адтид̇о мужжзяяа мажжубаасаа’д̇и.
‘‘буна бхаг̇авад̇аа барид̇д̇аа жа уд̣̇д̣̇идтаа. сзяяат̇ид̣̇ам̣, рад̇анасуд̇д̇ам̣ мзд̇д̇асуд̇д̇ам̣ канд̇хабарид̇д̇ам̣ морабарид̇д̇ам̣ д̇хаж̇аг̇г̇абарид̇д̇ам̣ аадаанаадияабарид̇д̇ам̣ ан̇г̇улимаалабарид̇д̇ам̣. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, аагаасаг̇ад̇оби самуд̣̇д̣̇амаж̇жхаг̇ад̇оби баасаад̣̇агудилзн̣аг̇ухаабаб̣бхаарад̣̇ариб̣илаг̇ири виварабаб̣б̣ад̇анд̇араг̇ад̇оби на мужжад̇и мажжубаасаа, д̇зна хи барид̇д̇агаммам̣ мижчаа. яад̣̇и барид̇д̇агаран̣зна мажжубаасаа баримуд̇д̇и бхавад̇и, д̇зна хи ‘на анд̇алигкз…бз… мажжубаасаа’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо г̇ан̣тид̇оби г̇ан̣тид̇аро д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣ , махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘на анд̇алигкз…бз… мажжубаасаа’д̇и, барид̇д̇аа жа бхаг̇авад̇аа уд̣̇д̣̇идтаа, д̇ан̃жа бана саавасзсааяугасса ваяасамбаннасса абзд̇агаммааваран̣асса, над̇т̇и, махаарааж̇а, кийн̣ааяугасса тид̇ияаа гирияаа ваа убаггамо ваа.
‘‘яат̇аа махаарааж̇а мад̇асса ругкасса сугкасса гол̣аабасса ниснзхасса убаруд̣̇д̇хаж̇ийвид̇асса г̇ад̇ааяусан̇каарасса гумбхасахассзнаби уд̣̇агз аагиранд̇з аллад̇д̇ам̣ ваа баллавид̇ахарид̇абхааво ваа на бхавзяяа. звамзва ко, махаарааж̇а, бхзсаж̇ж̇абарид̇д̇агаммзна над̇т̇и кийн̣ааяугасса тид̇ияаа гирияаа ваа убаггамо ваа, яаани д̇аани, махаарааж̇а, махияаа осад̇хаани бхзсаж̇ж̇аани, д̇ааниби кийн̣ааяугасса агижжагараани бхаванд̇и. саавасзсааяугам̣, махаарааж̇а, ваяасамбаннам̣ абзд̇агаммааваран̣ам̣ барид̇д̇ам̣ рагкад̇и г̇обзд̇и, д̇ассад̇т̇ааяа бхаг̇авад̇аа барид̇д̇аа уд̣̇д̣̇идтаа.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, гассаго барибаггз д̇хан̃н̃з мад̇з сассанаал̣з уд̣̇агаббавзсанам̣ ваарзяяа, яам̣ бана сассам̣ д̇арун̣ам̣ мзгхасаннибхам̣ ваяасамбаннам̣, д̇ам̣ уд̣̇агавад̣дхияаа вад̣дхад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, кийн̣ааяугасса бхзсаж̇ж̇абарид̇д̇агирияаа табид̇аа бадигкид̇д̇аа , яз бана д̇з мануссаа саавасзсааяугаа ваяасамбаннаа, д̇зсам̣ ад̇т̇ааяа барид̇д̇абхзсаж̇ж̇аани бхан̣ид̇аани, д̇з барид̇д̇абхзсаж̇ж̇зхи вад̣дханд̇ий’’д̇и.
‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, кийн̣ааяуго марад̇и, саавасзсааяуго ж̇ийвад̇и, д̇зна хи барид̇д̇абхзсаж̇ж̇аани нирад̇т̇агаани хонд̇ий’’д̇и? ‘‘д̣̇идтабуб̣б̣о бана д̇аяаа, махаарааж̇а, гожи рог̇о бхзсаж̇ж̇зхи бадинивад̇д̇ид̇о’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, анзгасад̇аани д̣̇идтааний’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, ‘барид̇д̇абхзсаж̇ж̇агирияаа нирад̇т̇агаа’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа бхавад̇ий’’д̇и.
‘‘д̣̇иссанд̇и , бханд̇з нааг̇асзна, взж̇ж̇аанам̣ убаггамаа бхзсаж̇ж̇абаанаанулзбаа, д̇зна д̇зсам̣ убаггамзна рог̇о бадинивад̇д̇ад̇ий’’д̇и. ‘‘барид̇д̇аанамби, махаарааж̇а, бавад̇д̇ийяамаанаанам̣ сад̣̇д̣̇о суяяад̇и, ж̇ивхаа сугкад̇и, хад̣̇аяам̣ б̣яааваддад̇и, ган̣то аад̇урад̇и. д̇зна д̇зсам̣ бавад̇д̇зна саб̣б̣з б̣яаад̇хаяо вуубасаманд̇и, саб̣б̣аа ийд̇ияо абаг̇ажчанд̇ийд̇и.
‘‘д̣̇идтабуб̣б̣о бана д̇аяаа, махаарааж̇а, гожи ахинаа д̣̇адто манд̇абад̣̇зна висам̣ баад̇ийяамаано висам̣ жигкассанд̇о уд̣̇д̇хамад̇хо аажамаяамаано’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з , аж̇ж̇зд̇арахиби д̇ам̣ логз вад̇д̇ад̇ий’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, ‘барид̇д̇абхзсаж̇ж̇агирияаа нирад̇т̇агаа’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа бхавад̇и. гад̇абарид̇д̇ан̃хи, махаарааж̇а, бурисам̣ д̣ам̣сид̇угаамо ахи на д̣ам̣сад̇и, вивадам̣ мукам̣ бид̣̇ахад̇и, жораанам̣ угкид̇д̇алаг̇ул̣амби на самбхавад̇и, д̇з лаг̇ул̣ам̣ мун̃жид̇ваа бзмам̣ гаронд̇и, губид̇оби хад̇т̇инааг̇о самааг̇анд̇ваа убарамад̇и, баж̇ж̇алид̇амахаааг̇г̇игканд̇хоби убаг̇анд̇ваа ниб̣б̣ааяад̇и, висам̣ халаахаламби кааяид̇ам̣ аг̇ад̣̇ам̣ самбаж̇ж̇ад̇и, аахаарад̇т̇ам̣ ваа парад̇и, вад̇хагаа ханд̇угаамаа убаг̇анд̇ваа д̣̇аасабхууд̇аа самбаж̇ж̇анд̇и, агганд̇оби баасо на сам̣варад̇и на сам̣жарад̇и (сий.).
‘‘суд̇абуб̣б̣ам̣ бана д̇аяаа, махаарааж̇а, ‘морасса гад̇абарид̇д̇асса сад̇д̇авассасад̇аани луд̣̇д̣̇аго наасагки баасам̣ убанзд̇ум̣, агад̇абарид̇д̇асса д̇ам̣ язва д̣̇ивасам̣ баасам̣ убанзсий’’д̇и ? ‘‘аама, бханд̇з, суяяад̇и, аб̣бхуг̇г̇ад̇о со сад̣̇д̣̇о сад̣̇звагз логз’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а ‘барид̇д̇абхзсаж̇ж̇агирияаа нирад̇т̇агаа’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа бхавад̇и.
‘‘суд̇абуб̣б̣ам̣ бана д̇аяаа, махаарааж̇а, ‘д̣̇аанаво бхарияам̣ барирагканд̇о самуг̇г̇з багкибид̇ваа г̇илид̇ваа гужчинаа барихарад̇и, ат̇зго виж̇ж̇аад̇харо д̇асса д̣̇аанавасса мукзна бависид̇ваа д̇ааяа сад̣̇д̇хим̣ абхирамад̇и, яад̣̇аа со д̣̇аанаво ан̃н̃ааси, ат̇а самуг̇г̇ам̣ вамид̇ваа вивари, саха самуг̇г̇з вивадз виж̇ж̇аад̇харо яат̇аагаамам̣ язна гаамам̣ (га.) баггаамий’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, суяяад̇и, аб̣бхуг̇г̇ад̇о соби сад̣̇д̣̇о сад̣̇звагз логз’’д̇и. ‘‘нану со, махаарааж̇а, виж̇ж̇аад̇харо барид̇д̇аб̣алзна манд̇аб̣алзна (?) г̇ахан̣аа муд̇д̇о’’д̇и. ‘‘аама бханд̇з’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, ад̇т̇и барид̇д̇аб̣алам̣.
‘‘суд̇абуб̣б̣ам̣ бана д̇аяаа, махаарааж̇а, ‘абароби виж̇ж̇аад̇харо б̣аараан̣асиран̃н̃о анд̇збурз махзсияаа сад̣̇д̇хим̣ самбад̣̇удто сам̣садто (сий.) г̇ахан̣аббад̇д̇о самаано кан̣зна ад̣̇ассанам̣ г̇ад̇о манд̇аб̣алзнаа’’д̇и. ‘‘аама, бханд̇з, суяяад̇ий’’д̇и. ‘‘нану со, махаарааж̇а, виж̇ж̇аад̇харо барид̇д̇аб̣алзна г̇ахан̣аа муд̇д̇о’’д̇и? ‘‘аама бханд̇з’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, ад̇т̇и барид̇д̇аб̣ала’’нд̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘гим̣ саб̣б̣з язва барид̇д̇ам̣ рагкад̇ий’д̇и? ‘‘згажжз, махаарааж̇а, рагкад̇и, згажжз на рагкад̇ий’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, барид̇д̇ам̣ на саб̣б̣ад̇т̇ига’’нд̇и? ‘‘аби ну ко, махаарааж̇а, бхож̇анам̣ саб̣б̣зсам̣ ж̇ийвид̇ам̣ рагкад̇ий’’д̇и? ‘‘згажжз, бханд̇з , рагкад̇и, згажжз на рагкад̇ий’’д̇и. ‘‘гим̣ гааран̣аа’’д̇и. ‘‘яад̇о, бханд̇з, згажжз д̇ам̣ язва бхож̇анам̣ ад̇ибхун̃ж̇ид̇ваа висуужигааяа маранд̇ий’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, бхож̇анам̣ на саб̣б̣зсам̣ ж̇ийвид̇ам̣ рагкад̇ий’’д̇и? ‘‘д̣̇вийхи, бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣зхи бхож̇анам̣ ж̇ийвид̇ам̣ харад̇и ад̇ибхуд̇д̇зна ваа усмаад̣̇уб̣б̣алад̇ааяа ваа, ааяуд̣̇ад̣̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, бхож̇анам̣ д̣̇урубажаарзна ж̇ийвид̇ам̣ харад̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, барид̇д̇ам̣ згажжз рагкад̇и, згажжз на рагкад̇и.
‘‘д̇ийхи, махаарааж̇а, гааран̣зхи барид̇д̇ам̣ на рагкад̇и гаммааваран̣зна, гилзсааваран̣зна, асад̣̇д̣̇аханад̇ааяа. сад̇д̇аанурагкан̣ам̣, махаарааж̇а, барид̇д̇ам̣ ад̇д̇анаа гад̇зна аарагкам̣ ж̇ахад̇и, яат̇аа, махаарааж̇а, маад̇аа буд̇д̇ам̣ гужчиг̇ад̇ам̣ босзд̇и, хид̇зна убажаарзна ж̇анзд̇и, ж̇анаяид̇ваа асужималасин̇гхаан̣игамабанзд̇ваа уд̇д̇амаварасуг̇анд̇хам̣ убалимбад̇и, со абарзна самаязна барзсам̣ буд̇д̇з аггосанд̇з ваа бахаранд̇з ваа бахаарам̣ д̣̇зд̇и. д̇з д̇асса гуж̇жхид̇ваа барисааяа аагад̣дхид̇ваа д̇ам̣ г̇ахзд̇ваа саамино убанзнд̇и, яад̣̇и бана д̇ассаа буд̇д̇о абарад̣̇д̇хо ход̇и взлаад̇ивад̇д̇о. ат̇а нам̣ саамино мануссаа аагад̣дхаяамаанаа д̣̇ан̣д̣амуг̇г̇араж̇аан̣умудтийхи д̇аал̣знд̇и бот̇знд̇и, аби ну ко, махаарааж̇а, д̇асса маад̇аа лабхад̇и аагад̣дханабаригад̣дханам̣ г̇аахам̣ саамино убанаяанам̣ гаад̇у’’нд̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘гзна гааран̣зна, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘ад̇д̇ано, бханд̇з, абараад̇хзнаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, сад̇д̇аанам̣ аарагкам̣ барид̇д̇ам̣ ад̇д̇ано абараад̇хзна ван̃жхам̣ гарод̇ий’’д̇и гаарзд̇ийд̇и (сий.). ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, сувинижчид̇о бан̃хо, г̇аханам̣ аг̇аханам̣ гад̇ам̣, анд̇хагааро аалого гад̇о, винивзтид̇ам̣ д̣̇идтиж̇аалам̣, д̇вам̣ г̇ан̣иварабаварамаасаж̇ж̇аа’’д̇и.
мажжубаасамуд̇д̇ибан̃хо жад̇уд̇т̇о.
5. б̣уд̣̇д̇халаабханд̇арааяабан̃хо
5. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘лаабхий д̇ат̇ааг̇ад̇о жийварабин̣д̣абаад̇асзнаасанаг̇илаанаббажжаяабхзсаж̇ж̇абаригкаараана’нд̇и. буна жа д̇ат̇ааг̇ад̇о бан̃жасаалам̣ б̣раахман̣аг̇аамам̣ бин̣д̣ааяа бависид̇ваа гин̃жид̣̇зва алабхид̇ваа яат̇аад̇ход̇зна бад̇д̇зна нигканд̇од̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о лаабхий жийварабин̣д̣абаад̇асзнаасанаг̇илаанаббажжаяабхзсаж̇ж̇абаригкаараанам̣, д̇зна хи бан̃жасаалам̣ б̣раахман̣аг̇аамам̣ бин̣д̣ааяа бависид̇ваа гин̃жид̣̇зва алабхид̇ваа яат̇аад̇ход̇зна бад̇д̇зна нигканд̇од̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и бан̃жасаалам̣ б̣раахман̣аг̇аамам̣ бин̣д̣ааяа бависид̇ваа гин̃жид̣̇зва алабхид̇ваа яат̇аад̇ход̇зна бад̇д̇зна нигканд̇о, д̇зна хи лаабхий д̇ат̇ааг̇ад̇о жийварабин̣д̣абаад̇асзнаасанаг̇илаанаббажжаяабхзсаж̇ж̇абаригкаараананд̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо сумаханд̇о д̣̇унниб̣б̣зто д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘лаабхий, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о жийварабин̣д̣абаад̇асзнаасанаг̇илаанаббажжаяабхзсаж̇ж̇абаригкаараанам̣, бан̃жасаалан̃жа б̣раахман̣аг̇аамам̣ бин̣д̣ааяа бависид̇ваа гин̃жид̣̇зва алабхид̇ваа яат̇аад̇ход̇зна бад̇д̇зна нигканд̇о, д̇ан̃жа бана маарасса баабимад̇о гааран̣аа’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇о г̇ан̣анабат̇ам̣ вийд̇ивад̇д̇агаббз г̇ан̣анабат̇авийд̇ивад̇д̇з габбз (сий.) абхисан̇кад̇ам̣ гусалам̣ гинд̇и нидтид̇ам̣, ад̇хунудтид̇зна маарзна баабимад̇аа д̇асса гусаласса б̣алавзг̇ам̣ д̇ам̣ гусалаб̣алавзг̇авибпаарам̣ (сий.) гинд̇и бихид̇ам̣, д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, д̇асмим̣ вад̇т̇усмим̣ д̣̇вийсу таанзсу убаваад̣̇о ааг̇ажчад̇и, гусалад̇оби агусалам̣ б̣алавад̇арам̣ ход̇и, б̣уд̣̇д̇хаб̣алад̇оби маараб̣алам̣ б̣алавад̇арам̣ ход̇ийд̇и, д̇зна хи ругкасса муулад̇оби аг̇г̇ам̣ бхаарад̇арам̣ ход̇и, г̇ун̣асамбаригин̣н̣ад̇оби баабияам̣ б̣алавад̇арам̣ ход̇ий’’д̇и. ‘‘на, махаарааж̇а, д̇аавад̇агзна гусалад̇оби агусалам̣ б̣алавад̇арам̣ наама ход̇и, на б̣уд̣̇д̇хаб̣алад̇оби маараб̣алам̣ б̣алавад̇арам̣ наама ход̇и. аби жзд̇т̇а гааран̣ам̣ ижчид̇аб̣б̣ам̣.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо ран̃н̃о жаггавад̇д̇исса мад̇хум̣ ваа мад̇хубин̣д̣игам̣ ваа ан̃н̃ам̣ ваа убааяанам̣ абхихарзяяа, д̇амзнам̣ ран̃н̃о д̣̇ваарабаало звам̣ вад̣̇зяяа ‘агаало, бхо, аяам̣ ран̃н̃о д̣̇ассанааяа, д̇зна хи, бхо, д̇ава убааяанам̣ г̇ахзд̇ваа сийгхасийгхам̣ бадинивад̇д̇а, бурз д̇ава рааж̇аа д̣̇ан̣д̣ам̣ д̇хаарзссад̇ий’д̇и маа д̇з рааж̇аа д̣̇ан̣д̣ам̣ баабзяяаад̇и (сий.). д̇ад̇о со бурисо д̣̇ан̣д̣абхаяаа д̇асид̇о уб̣б̣иг̇г̇о д̇ам̣ убааяанам̣ аад̣̇ааяа сийгхасийгхам̣ бадинивад̇д̇зяяа, аби ну ко со, махаарааж̇а, рааж̇аа жаггавад̇д̇ий д̇аавад̇агзна убааяанавигаламад̇д̇агзна д̣̇ваарабаалад̇о д̣̇уб̣б̣алад̇аро наама ход̇и , ан̃н̃ам̣ ваа бана гин̃жи убааяанам̣ на лабхзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, иссаабагад̇о со, бханд̇з, д̣̇ваарабаало убааяанам̣ ниваарзси, ан̃н̃зна бана д̣̇ваарзна сад̇асахассаг̇ун̣амби ран̃н̃о убааяанам̣ убзд̇ий’’д̇и . ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, иссаабагад̇о мааро баабимаа бан̃жасаалагз б̣раахман̣аг̇ахабад̇игз анваависи, ан̃н̃аани бана анзгаани д̣̇звад̇аасад̇асахассаани амад̇ам̣ д̣̇иб̣б̣ам̣ ож̇ам̣ г̇ахзд̇ваа убаг̇ад̇аани ‘бхаг̇авад̇о гааяз ож̇ам̣ од̣̇ахиссаамаа’д̇и бхаг̇аванд̇ам̣ намассамаанаани бан̃ж̇алигаани тид̇ааний’’д̇и.
‘‘ход̇у, бханд̇з нааг̇асзна, сулабхаа бхаг̇авад̇о жад̇д̇ааро бажжаяаа логз уд̇д̇амабурисасса, яаажид̇ова бхаг̇аваа д̣̇звамануссохи жад̇д̇ааро бажжаяз барибхун̃ж̇ад̇и, аби жа ко бана маарасса яо ад̇хиббааяо, со д̇аавад̇агзна сид̣̇д̇хо, яам̣ со бхаг̇авад̇о бхож̇анасса анд̇арааяамагааси. зд̇т̇а мз, бханд̇з, ган̇каа на чиж̇ж̇ад̇и, вимад̇иж̇аад̇охам̣ д̇ад̇т̇а сам̣саяабагканд̣̇о. на мз д̇ад̇т̇а маанасам̣ багканд̣̇ад̇и, яам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇асса арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса сад̣̇звагз логз аг̇г̇абуг̇г̇алаварасса гусалаварабун̃н̃асамбхавасса асамасамасса анубамасса аббадисамасса чавагам̣ лаамагам̣ барид̇д̇ам̣ баабам̣ анарияам̣ вибаннам̣ мааро лаабханд̇арааяамагаасий’’д̇и.
‘‘жад̇д̇ааро ко, махаарааж̇а, анд̇арааяаа ад̣̇идтанд̇арааяо уд̣̇д̣̇исса гад̇анд̇арааяо убагкаданд̇арааяо барибхог̇анд̇арааяод̇и. д̇ад̇т̇а гад̇амо ад̣̇идтанд̇арааяо? анод̣̇исса ад̣̇ассанзна анабхисан̇кад̇ам̣ гожи анд̇арааяам̣ гарод̇и ‘гим̣ барасса д̣̇иннзнаа’д̇и, аяам̣ ад̣̇идтанд̇арааяо наама.
‘‘гад̇амо уд̣̇д̣̇исса гад̇анд̇арааяо? ид̇хзгажжам̣ буг̇г̇алам̣ убад̣̇исид̇ваа уд̣̇д̣̇исса бхож̇анам̣ бадияад̇д̇ам̣ ход̇и, д̇ам̣ гожи анд̇арааяам̣ гарод̇и, аяам̣ уд̣̇д̣̇исса гад̇анд̇арааяо наама.
‘‘гад̇амо убагкаданд̇арааяо? ид̇ха яам̣ гин̃жи убагкадам̣ ход̇и аббадиг̇г̇ахид̇ам̣, д̇ад̇т̇а гожи анд̇арааяам̣ гарод̇и, аяам̣ убагкаданд̇арааяо наама.
‘‘гад̇амо барибхог̇анд̇арааяо? ид̇ха яам̣ гин̃жи барибхог̇ам̣, д̇ад̇т̇а гожи анд̇арааяам̣ гарод̇и, аяам̣ барибхог̇анд̇арааяо наама. имз ко, махаарааж̇а, жад̇д̇ааро анд̇арааяаа.
‘‘яам̣ бана мааро баабимаа бан̃жасаалагз б̣раахман̣аг̇ахабад̇игз анваависи, д̇ам̣ нзва бхаг̇авад̇о барибхог̇ам̣ на убагкадам̣ на уд̣̇д̣̇иссагад̇ам̣, анааг̇ад̇ам̣ асамбад̇д̇ам̣ ад̣̇ассанзна анд̇арааяам̣ гад̇ам̣, д̇ам̣ бана нзгасса бхаг̇авад̇о язва, ат̇а ко яз д̇з д̇зна самаязна нигканд̇аа аб̣бхааг̇ад̇аа, саб̣б̣зби д̇з д̇ам̣ д̣̇ивасам̣ бхож̇анам̣ на лабхим̣су, наахам̣ д̇ам̣, махаарааж̇а, бассаами сад̣̇звагз логз самаарагз саб̣рахмагз сассаман̣аб̣раахман̣ияаа баж̇ааяа сад̣̇звамануссааяа, яо д̇асса бхаг̇авад̇о уд̣̇д̣̇исса гад̇ам̣ убагкадам̣ барибхог̇ам̣ анд̇арааяам̣ гарзяяа. сажз гожи иссааяа уд̣̇д̣̇исса гад̇ам̣ убагкадам̣ барибхог̇ам̣ анд̇арааяам̣ гарзяяа, палзяяа д̇асса муд̣̇д̇хаа сад̇ад̇хаа ваа сахассад̇хаа ваа.
‘‘жад̇д̇ааромз, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса гзнажи анааваран̣ийяаа г̇ун̣аа. гад̇амз жад̇д̇ааро? лаабхо, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о уд̣̇д̣̇исса гад̇о убагкадо на саггаа гзнажи анд̇арааяам̣ гаад̇ум̣; сарийраануг̇ад̇аа , махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о б̣яаамаббабхаа на саггаа гзнажи анд̇арааяам̣ гаад̇ум̣; саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о н̃аан̣арад̇анам̣ на саггаа гзнажи анд̇арааяам̣ гаад̇ум̣; ж̇ийвид̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о на саггаа гзнажи анд̇арааяам̣ гаад̇ум̣. имз ко, махаарааж̇а, жад̇д̇ааро д̇ат̇ааг̇ад̇асса гзнажи анааваран̣ийяаа г̇ун̣аа, саб̣б̣збзд̇з, махаарааж̇а, г̇ун̣аа згарасаа арог̇аа агуббаа абаруубаггамаа апусаани гирияаани. ад̣̇ассанзна, махаарааж̇а, мааро баабимаа нилийяид̇ваа бан̃жасаалагз б̣раахман̣аг̇ахабад̇игз анваависи.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, ран̃н̃о бажжанд̇з д̣̇зсз висамз ад̣̇ассанзна нилийяид̇ваа жораа бант̇ам̣ д̣̇уусзнд̇и. яад̣̇и бана рааж̇аа д̇з жорз бассзяяа, аби ну ко д̇з жораа сод̇т̇им̣ лабхзяяу’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, парасунаа паалаабзяяа сад̇ад̇хаа ваа сахассад̇хаа ваа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, ад̣̇ассанзна мааро баабимаа нилийяид̇ваа бан̃жасаалагз б̣раахман̣аг̇ахабад̇игз анваависи.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, ид̇т̇ий сабад̇игаа ад̣̇ассанзна нилийяид̇ваа барабурисам̣ сзвад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, ад̣̇ассанзна мааро баабимаа нилийяид̇ваа бан̃жасаалагз б̣раахман̣аг̇ахабад̇игз анваависи. яад̣̇и, махаарааж̇а, ид̇т̇ий саамигасса саммукаа барабурисам̣ сзвад̇и, аби ну ко саа ид̇т̇ий сод̇т̇им̣ лабхзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, ханзяяааби д̇ам̣, бханд̇з, саамиго вад̇хзяяааби б̣анд̇хзяяааби д̣̇аасид̇д̇ам̣ ваа убанзяяаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, ад̣̇ассанзна мааро баабимаа нилийяид̇ваа бан̃жасаалагз б̣раахман̣аг̇ахабад̇игз анваависи. яад̣̇и, махаарааж̇а, мааро баабимаа бхаг̇авад̇о уд̣̇д̣̇исса гад̇ам̣ убагкадам̣ барибхог̇ам̣ анд̇арааяам̣ гарзяяа, палзяяа д̇асса муд̣̇д̇хаа сад̇ад̇хаа ваа сахассад̇хаа ваа’’д̇и. ‘‘звамзд̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, жоригааяа гад̇ам̣ маарзна баабимад̇аа, нилийяид̇ваа мааро баабимаа бан̃жасаалагз б̣раахман̣аг̇ахабад̇игз анваависи. сажз со, бханд̇з, мааро баабимаа бхаг̇авад̇о уд̣̇д̣̇исса гад̇ам̣ убагкадам̣ барибхог̇ам̣ анд̇арааяам̣ гарзяяа, муд̣̇д̇хаа ваасса палзяяа сад̇ад̇хаа ваа сахассад̇хаа ваа, гааяо ваасса бхусамудти вияа вигирзяяа, саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
б̣уд̣̇д̇халаабханд̇арааяабан̃хо бан̃жамо.
6. абун̃н̃абан̃хо
6. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘яо аж̇аананд̇о баан̣аад̇ибаад̇ам̣ гарод̇и, со б̣алавад̇арам̣ абун̃н̃ам̣ басавад̇ий’д̇и. буна жа бхаг̇авад̇аа винаяабан̃н̃ад̇д̇ияаа бхан̣ид̇ам̣ ‘анаабад̇д̇и аж̇аананд̇ассаа’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, аж̇аанид̇ваа баан̣аад̇ибаад̇ам̣ гаронд̇о б̣алавад̇арам̣ абун̃н̃ам̣ басавад̇и, д̇зна хи ‘анаабад̇д̇и аж̇аананд̇ассаа’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и анаабад̇д̇и аж̇аананд̇асса, д̇зна хи ‘аж̇аанид̇ваа баан̣аад̇ибаад̇ам̣ гаронд̇о б̣алавад̇арам̣ абун̃н̃ам̣ басавад̇ий’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̣̇уруд̇д̇аро д̣̇урад̇иггамо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘яо аж̇аананд̇о баан̣аад̇ибаад̇ам̣ гарод̇и, со б̣алавад̇арам̣ абун̃н̃ам̣ басавад̇ий’д̇и. буна жа винаяабан̃н̃ад̇д̇ияаа бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘анаабад̇д̇и аж̇аананд̇ассаа’д̇и. д̇ад̇т̇а ад̇т̇анд̇арам̣ ад̇т̇и. гад̇амам̣ ад̇т̇анд̇арам̣ ? ад̇т̇и, махаарааж̇а, аабад̇д̇и сан̃н̃аавимогкаа, ад̇т̇и аабад̇д̇и носан̃н̃аавимогкаа. яааяам̣, махаарааж̇а, аабад̇д̇и сан̃н̃аавимогкаа, д̇ам̣ аабад̇д̇им̣ аараб̣бха бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘анаабад̇д̇и аж̇аананд̇ассаа’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
абун̃н̃абан̃хо чадто.
7. бхигкусан̇гхабарихаран̣абан̃хо
7. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘д̇ат̇ааг̇ад̇асса ко, аананд̣̇а, на звам̣ ход̇и ‘‘ахам̣ бхигкусан̇гхам̣ барихариссаамий’’’д̇и ваа, ‘‘мамуд̣̇д̣̇зсиго бхигкусан̇гхо’’д̇и ваа’д̇и. буна жа мзд̇д̇зяяасса бхаг̇авад̇о сабхааваг̇ун̣ам̣ барид̣̇ийбаяамаанзна бхаг̇авад̇аа звам̣ бхан̣ид̇ам̣ ‘‘со анзгасахассам̣ бхигкусан̇гхам̣ барихариссад̇и, сзяяат̇ааби ахам̣ зд̇арахи анзгасад̇ам̣ бхигкусан̇гхам̣ барихараамий’’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘д̇ат̇ааг̇ад̇асса ко, аананд̣̇а, на звам̣ ход̇и ‘‘ахам̣ бхигкусан̇гхам̣ барихариссаамий’’д̇и ваа, ‘‘мамуд̣̇д̣̇зсиго бхигкусан̇гхо’’д̇и ваа’д̇и, д̇зна хи анзгасад̇ам̣ бхигкусан̇гхам̣ барихараамийд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘со анзгасахассам̣ бхигкусан̇гхам̣ барихариссад̇и, сзяяат̇ааби ахам̣ зд̇арахи анзгасад̇ам̣ бхигкусан̇гхам̣ барихараамий’д̇и, д̇зна хи д̇ат̇ааг̇ад̇асса ко, аананд̣̇а, на звам̣ ход̇и ‘ахам̣ бхигкусан̇гхам̣ барихариссаамий’д̇и ваа, ‘мамуд̣̇д̣̇зсиго бхигкусан̇гхо’д̇и ваад̇и д̇амби важанам̣ мижчаа, аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘д̇ат̇ааг̇ад̇асса ко, аананд̣̇а, на звам̣ ход̇и ‘‘ахам̣ бхигкусан̇гхам̣ барихариссаамий’’д̇и ваа, ‘‘мамуд̣̇д̣̇зсиго бхигкусан̇гхо’’д̇и ваа’д̇и. буна жа мзд̇д̇зяяассааби бхаг̇авад̇о сабхааваг̇ун̣ам̣ барид̣̇ийбаяамаанзна бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘со анзгасахассам̣ бхигкусан̇гхам̣ барихариссад̇и, сзяяат̇ааби ахам̣ зд̇арахи анзгасад̇ам̣ бхигкусан̇гхам̣ барихараамий’д̇и. зд̇асмин̃жа, махаарааж̇а, бан̃хз зго ад̇т̇о саавасзсо, зго ад̇т̇о ниравасзсо. на, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о барисааяа ануг̇аамиго, барисаа бана д̇ат̇ааг̇ад̇асса ануг̇аамигаа . саммуд̇и, махаарааж̇а, зсаа ‘аха’нд̇и ‘мамаа’д̇и, на барамад̇т̇о зсо, виг̇ад̇ам̣, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса бзмам̣, виг̇ад̇о синзхо, ‘маяха’нд̇иби д̇ат̇ааг̇ад̇асса г̇ахан̣ам̣ над̇т̇и, убаад̣̇ааяа бана авассаяо ход̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бат̇авий бхуумадтаанам̣ сад̇д̇аанам̣ бад̇идтаа ход̇и убассаяам̣, бат̇авидтаа жзд̇з сад̇д̇аа, на жа махаабат̇авияаа ‘маяхзд̇з’д̇и абзгкаа ход̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ бад̇идтаа ход̇и убассаяам̣, д̇ат̇ааг̇ад̇адтаа д̇ат̇ааг̇ад̇абад̇идтаа зва (сий.) жзд̇з сад̇д̇аа, на жа д̇ат̇ааг̇ад̇асса ‘маяхзд̇з’д̇и абзгкаа ход̇и. яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, махад̇имахаамзгхо абхивассанд̇о д̇ин̣аругкабасумануссаанам̣ вуд̣дхим̣ д̣̇зд̇и санд̇ад̇им̣ анубаалзд̇и. вудтуубаж̇ийвино жзд̇з сад̇д̇аа саб̣б̣з, на жа махаамзгхасса ‘маяхзд̇з’д̇и абзгкаа ход̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ гусалад̇хаммз ж̇анзд̇и анубаалзд̇и, сад̇т̇уубаж̇ийвино жзд̇з сад̇д̇аа саб̣б̣з, на жа д̇ат̇ааг̇ад̇асса ‘маяхзд̇з’д̇и абзгкаа ход̇и. д̇ам̣ гисса хзд̇у? ад̇д̇аануд̣̇идтияаа бахийнад̇д̇аа’’д̇и.
‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, суниб̣б̣зтид̇о бан̃хо б̣ахувид̇хзхи гааран̣зхи, г̇амбхийро уд̇д̇аанийгад̇о, г̇ан̣ти бхинно, г̇аханам̣ аг̇аханам̣ гад̇ам̣, анд̇хагааро аалого гад̇о, бхаг̇г̇аа бараваад̣̇аа, ж̇инабуд̇д̇аанам̣ жагкум̣ уббаад̣̇ид̇а’’нд̇и.
бхигкусан̇гхабарихаран̣абан̃хо сад̇д̇амо.
8. абхзж̇ж̇абарисабан̃хо
8. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о абхзж̇ж̇абарисо’д̇и, буна жа бхан̣ат̇а ‘д̣̇звад̣̇ад̇д̇зна згаббахаарам̣ бан̃жа бхигкусад̇аани бхиннааний’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о абхзж̇ж̇абарисо, д̇зна хи д̣̇звад̣̇ад̇д̇зна згаббахаарам̣ бан̃жа бхигкусад̇аани бхиннаанийд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̣̇звад̣̇ад̇д̇зна згаббахаарам̣ бан̃жа бхигкусад̇аани бхиннаани, д̇зна хи ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о абхзж̇ж̇абарисо’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, г̇амбхийро д̣̇уннивзтияо, г̇ан̣тид̇оби г̇ан̣тид̇аро, зд̇т̇ааяам̣ ж̇ано аавадо нивуд̇о овуд̇о бихид̇о барияонад̣̇д̇хо, зд̇т̇а д̇ава н̃аан̣аб̣алам̣ д̣̇ассзхи бараваад̣̇зсуу’’д̇и.
‘‘абхзж̇ж̇абарисо, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о, д̣̇звад̣̇ад̇д̇зна жа згаббахаарам̣ бан̃жа бхигкусад̇аани бхиннаани, д̇ан̃жа бана бхзд̣̇агасса б̣алзна, бхзд̣̇агз виж̇ж̇амаанз над̇т̇и, махаарааж̇а, абхзж̇ж̇ам̣ наама. бхзд̣̇агз сад̇и маад̇ааби буд̇д̇зна бхиж̇ж̇ад̇и, буд̇д̇оби маад̇араа бхиж̇ж̇ад̇и, бид̇ааби буд̇д̇зна бхиж̇ж̇ад̇и, буд̇д̇оби бид̇араа бхиж̇ж̇ад̇и, бхаад̇ааби бхаг̇инияаа бхиж̇ж̇ад̇и, бхаг̇инийби бхаад̇араа бхиж̇ж̇ад̇и, сахааяоби сахааязна бхиж̇ж̇ад̇и, наавааби наанаад̣̇аарусан̇гхадид̇аа уумивзг̇асамбахаарзна бхиж̇ж̇ад̇и, ругкоби мад̇хугаббасамбаннапало анилаб̣алавзг̇аабхихад̇о бхиж̇ж̇ад̇и, суван̣н̣амби ж̇аад̇иманд̇ам̣ ж̇аад̇аруубамби (сий.) лохзна бхиж̇ж̇ад̇и. аби жа, махаарааж̇а, нзсо ад̇хиббааяо вин̃н̃уунам̣, нзсаа б̣уд̣̇д̇хаанам̣ ад̇химуд̇д̇и, нзсо бан̣д̣ид̇аанам̣ чанд̣̇о ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о бхзж̇ж̇абарисо’д̇и. аби жзд̇т̇а гааран̣ам̣ ад̇т̇и, язна гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о вужжад̇и ‘абхзж̇ж̇абарисо’д̇и. гад̇амам̣ зд̇т̇а гааран̣ам̣? д̇ат̇ааг̇ад̇асса, махаарааж̇а, гад̇зна ад̣̇аанзна ваа аббияаважанзна ваа анад̇т̇ажарияааяа ваа асамаанад̇д̇ад̇ааяа ваа яад̇о гуд̇ожи жарияам̣ жаранд̇ассаби барисаа бхиннаад̇и на суд̇абуб̣б̣ам̣, д̇зна гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о вужжад̇и ‘абхзж̇ж̇абарисо’д̇и. д̇аяаабзд̇ам̣, махаарааж̇а, н̃аад̇аб̣б̣ам̣ ‘ад̇т̇и гин̃жи наван̇г̇з б̣уд̣̇д̇хаважанз суд̇д̇ааг̇ад̇ам̣, иминаа наама гааран̣зна б̣од̇хисад̇д̇асса гад̇зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса барисаа бхиннаа’д̇и? ‘‘над̇т̇и бханд̇з, но жзд̇ам̣ логз д̣̇иссад̇и ноби суяяад̇и. саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
абхзж̇ж̇абарисабан̃хо адтамо.
абхзж̇ж̇аваг̇г̇о д̣̇уд̇ияо.
имасмим̣ ваг̇г̇з адта бан̃хаа.
3. бан̣аамид̇аваг̇г̇о
1. сздтад̇хаммабан̃хо
1. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘д̇хаммо хи, ваасздта, сздто ж̇анзд̇асмим̣ д̣̇идтз жзва д̇хаммз абхисамбарааяз жаа’д̇и. буна жа ‘убаасаго г̇ихий сод̇аабанно бихид̇аабааяо д̣̇идтиббад̇д̇о вин̃н̃аад̇асаасано бхигкум̣ ваа сааман̣зрам̣ ваа бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇и бажжудтзд̇ий’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘д̇хаммо хи, ваасздта, сздто ж̇анзд̇асмим̣ д̣̇идтз жзва д̇хаммз абхисамбарааяз жаа’д̇и, д̇зна хи ‘убаасаго г̇ихий сод̇аабанно бихид̇аабааяо д̣̇идтиббад̇д̇о вин̃н̃аад̇асаасано бхигкум̣ ваа сааман̣зрам̣ ваа бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇и бажжудтзд̇ий’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и ‘убаасаго г̇ихий сод̇аабанно бихид̇аабааяо д̣̇идтиббад̇д̇о вин̃н̃аад̇асаасано бхигкум̣ ваа сааман̣зрам̣ ваа бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇и бажжудтзд̇и’, д̇зна хи ‘д̇хаммо хи, ваасздта, сздто ж̇анзд̇асмим̣ д̣̇идтз жзва д̇хаммз абхисамбарааяз жаад̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘д̇хаммо хи, ваасздта, сздто ж̇анзд̇асмим̣ д̣̇идтз жзва д̇хаммз абхисамбарааяз жаа’д̇и, ‘убаасаго жа г̇ихий сод̇аабанно бихид̇аабааяо д̣̇идтиббад̇д̇о вин̃н̃аад̇асаасано бхигкум̣ ваа сааман̣зрам̣ ваа бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇и бажжудтзд̇и’. д̇ад̇т̇а бана гааран̣ам̣ ад̇т̇и. гад̇амам̣ д̇ам̣ гааран̣ам̣?
‘‘вийсад̇и ко банимз, махаарааж̇а, саман̣асса саман̣агаран̣аа д̇хаммаа д̣̇вз жа лин̇г̇аани, язхи саман̣о абхиваад̣̇анабажжудтаанасамаананабууж̇анаарахо ход̇и. гад̇амз вийсад̇и саман̣асса саман̣агаран̣аа д̇хаммаа д̣̇вз жа лин̇г̇аани? сздто сздтабхуумисаяо (сий. сяаа.), сздто яамо (бий.) д̇хаммаараамо, аг̇г̇о нияамо, жааро вихааро сам̣яамо сам̣варо канд̇и соражжам̣ згад̇д̇ажарияаа згад̇д̇аабхирад̇и бадисаллаанам̣ хириод̇д̇аббам̣ вийрияам̣ аббамаад̣̇о сигкаасамаад̣̇аанам̣ сигкаабад̇хаанам̣ (сий. сяаа.), суггаавад̣̇аанам̣ (га.) уд̣̇д̣̇зсо барибужчаа сийлаад̣̇иабхирад̇и нираалаяад̇аа сигкаабад̣̇абаарибуурид̇аа, гаасаавад̇хааран̣ам̣ , бхан̣д̣убхааво . имз ко , махаарааж̇а, вийсад̇и саман̣асса саман̣агаран̣аа д̇хаммаа д̣̇вз жа лин̇г̇аани. зд̇з г̇ун̣з бхигку самаад̣̇ааяа вад̇д̇ад̇и, со д̇зсам̣ д̇хаммаанам̣ ануунад̇д̇аа барибун̣н̣ад̇д̇аа самбаннад̇д̇аа саманнааг̇ад̇ад̇д̇аа асзгкабхуумим̣ араханд̇абхуумим̣ оггамад̇и, сздтам̣ бхууманд̇арам̣ оггамад̇и, арахад̇д̇аасаннаг̇ад̇од̇и арахад̇и убаасаго сод̇аабанно бхигкум̣ бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇ум̣ бажжудтаад̇ум̣.
‘‘‘кийн̣аасавзхи со сааман̃н̃ам̣ убаг̇ад̇о, над̇т̇и мз со самаяо’д̇и д̇ам̣ сааман̃н̃а’’нд̇и (?) арахад̇и убаасаго сод̇аабанно бхигкум̣ бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇ум̣ бажжудтаад̇ум̣.
‘‘‘аг̇г̇абарисам̣ со убаг̇ад̇о, наахам̣ д̇ам̣ таанам̣ убаг̇ад̇о’д̇и арахад̇и убаасаго сод̇аабанно бхигкум̣ бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇ум̣ бажжудтаад̇ум̣.
‘‘‘лабхад̇и со баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсам̣ сод̇ум̣, наахам̣ д̇ам̣ лабхаами сод̇у’нд̇и арахад̇и убаасаго сод̇аабанно бхигкум̣ бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇ум̣ бажжудтаад̇ум̣.
‘‘‘со ан̃н̃з баб̣б̣ааж̇зд̇и убасамбаад̣̇зд̇и ж̇инасаасанам̣ вад̣дхзд̇и, ахамзд̇ам̣ на лабхаами гаад̇у’нд̇и арахад̇и убаасаго сод̇аабанно бхигкум̣ бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇ум̣ бажжудтаад̇ум̣.
‘‘‘аббамаан̣зсу со сигкаабад̣̇зсу самад̇д̇агаарий, наахам̣ д̇зсу вад̇д̇аамий’д̇и арахад̇и убаасаго сод̇аабанно бхигкум̣ бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇ум̣ бажжудтаад̇ум̣.
‘‘‘убаг̇ад̇о со саман̣алин̇г̇ам̣, б̣уд̣̇д̇хаад̇хиббааяз тид̇о, д̇знаахам̣ лин̇г̇зна д̣̇уурамабаг̇ад̇о’д̇и арахад̇и убаасаго сод̇аабанно бхигкум̣ бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇ум̣ бажжудтаад̇ум̣.
‘‘‘баруул̣хагажчаломо со анан̃ж̇ид̇ааман̣д̣ид̇о анулид̇д̇асийлаг̇анд̇хо, ахам̣ бана ман̣д̣анавибхуусанаабхирад̇о’д̇и арахад̇и убаасаго сод̇аабанно бхигкум̣ бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇ум̣ бажжудтаад̇ум̣.
‘‘аби жа, махаарааж̇а, ‘яз д̇з вийсад̇и саман̣агаран̣аа д̇хаммаа д̣̇вз жа лин̇г̇аани, саб̣б̣збзд̇з д̇хаммаа бхигкусса сам̣виж̇ж̇анд̇и, со язва д̇з д̇хаммз д̇хаарзд̇и, ан̃н̃зби д̇ад̇т̇а сигкаабзд̇и, со мз ааг̇амо сигкаабанан̃жа над̇т̇ий’д̇и арахад̇и убаасаго сод̇аабанно бхигкум̣ бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇ум̣ бажжудтаад̇ум̣ .
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, рааж̇агумааро бурохид̇асса санд̇игз виж̇ж̇ам̣ ад̇хийяад̇и, кад̇д̇ияад̇хаммам̣ сигкад̇и, со абарзна самаязна абхисид̇д̇о аажарияам̣ абхиваад̣̇зд̇и бажжудтзд̇и ‘сигкаабаго мз аяа’нд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, ‘бхигку сигкаабаго вам̣сад̇харо’д̇и арахад̇и убаасаго сод̇аабанно бхигкум̣ бут̇уж̇ж̇анам̣ абхиваад̣̇зд̇ум̣ бажжудтаад̇ум̣.
‘‘аби жа, махаарааж̇а, иминаабзд̇ам̣ барияааязна ж̇аанаахи бхигкубхуумияаа маханд̇ад̇ам̣ асамавибулабхаавам̣. яад̣̇и, махаарааж̇а, убаасаго сод̇аабанно арахад̇д̇ам̣ сажчигарод̇и, д̣̇взва д̇асса г̇ад̇ияо бхаванд̇и анан̃н̃аа д̇асмим̣ язва д̣̇ивасз бариниб̣б̣ааязяяа ваа, бхигкубхаавам̣ ваа убаг̇ажчзяяа. ажалаа хи саа, махаарааж̇а, баб̣б̣аж̇ж̇аа, махад̇ий ажжуг̇г̇ад̇аа, яад̣̇ид̣̇ам̣ бхигкубхуумий’’д̇и. ‘‘н̃аан̣аг̇ад̇о, бханд̇з нааг̇асзна, бан̃хо суниб̣б̣зтид̇о б̣алавад̇аа ад̇иб̣уд̣̇д̇хинаа д̇аяаа, на яимам̣ бан̃хам̣ самад̇т̇о ан̃н̃о звам̣ винивзтзд̇ум̣ ан̃н̃ад̇ра д̇аваад̣̇исзна б̣уд̣̇д̇химад̇аа’’д̇и.
сздтад̇хаммабан̃хо батамо.
2. саб̣б̣асад̇д̇ахид̇апаран̣абан̃хо
2. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ ахид̇амабанзд̇ваа хид̇амубад̣̇ахад̇ий’д̇и. буна жа бхан̣ат̇а аг̇г̇игканд̇хуубамз д̇хаммабарияааяз бхан̃н̃амаанз ‘садтимад̇д̇аанам̣ бхигкуунам̣ ун̣хам̣ лохид̇ам̣ мукад̇о уг̇г̇ад̇а’нд̇и. аг̇г̇игканд̇хуубамам̣, бханд̇з, д̇хаммабарияааяам̣ д̣̇зсзнд̇зна д̇ат̇ааг̇ад̇зна садтимад̇д̇аанам̣ бхигкуунам̣ хид̇амабанзд̇ваа ахид̇амубад̣̇ахид̇ам̣. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ ахид̇амабанзд̇ваа хид̇амубад̣̇ахад̇и, д̇зна хи аг̇г̇игканд̇хуубамз д̇хаммабарияааяз бхан̃н̃амаанз садтимад̇д̇аанам̣ бхигкуунам̣ ун̣хам̣ лохид̇ам̣ мукад̇о уг̇г̇ад̇анд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и аг̇г̇игканд̇хуубамз д̇хаммабарияааяз бхан̃н̃амаанз садтимад̇д̇аанам̣ бхигкуунам̣ ун̣хам̣ лохид̇ам̣ мукад̇о уг̇г̇ад̇ам̣, д̇зна хи д̇ат̇ааг̇ад̇о саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ ахид̇амабанзд̇ваа хид̇амубад̣̇ахад̇ийд̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘д̇ат̇ааг̇ад̇о , махаарааж̇а, саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ ахид̇амабанзд̇ваа хид̇амубад̣̇ахад̇и, аг̇г̇игканд̇хуубамз д̇хаммабарияааяз бхан̃н̃амаанз садтимад̇д̇аанам̣ бхигкуунам̣ ун̣хам̣ лохид̇ам̣ мукад̇о уг̇г̇ад̇ам̣, д̇ан̃жа бана на д̇ат̇ааг̇ад̇асса гад̇зна, д̇зсам̣ язва ад̇д̇ано гад̇знаа’’д̇и.
‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о аг̇г̇игканд̇хуубамам̣ д̇хаммабарияааяам̣ на бхаасзяяа, аби ну д̇зсам̣ ун̣хам̣ лохид̇ам̣ мукад̇о уг̇г̇ажчзяяаад̇и, на хи, махаарааж̇а, мижчаабадибаннаанам̣ д̇зсам̣ бхаг̇авад̇о д̇хаммабарияааяам̣ суд̇ваа барил̣аахо гааяз уббаж̇ж̇и, д̇зна д̇зсам̣ барил̣аахзна ун̣хам̣ лохид̇ам̣ мукад̇о уг̇г̇ад̇а’’нд̇и. ‘‘д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇ассзва гад̇зна д̇зсам̣ ун̣хам̣ лохид̇ам̣ мукад̇о уг̇г̇ад̇ам̣, д̇ат̇ааг̇ад̇о язва д̇ад̇т̇а ад̇хигааро д̇зсам̣ наасанааяа, яат̇аа наама, бханд̇з нааг̇асзна, ахи ваммигам̣ бависзяяа, ат̇ан̃н̃ад̇аро бам̣сугаамо бурисо ваммигам̣ бхинд̣̇ид̇ваа бам̣сум̣ харзяяа, д̇асса бам̣сухаран̣зна ваммигасса сусирам̣ бид̣̇ахзяяа, ат̇а д̇ад̇т̇зва со ассаасам̣ алабхамаано марзяяа, нану со, бханд̇з, ахи д̇асса бурисасса гад̇зна маран̣аббад̇д̇о’’д̇и. ‘‘аама махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о язва д̇ад̇т̇а ад̇хигааро д̇зсам̣ наасанааяаа’’д̇и.
‘‘д̇ат̇ааг̇ад̇о, махаарааж̇а, д̇хаммам̣ д̣̇зсаяамаано анунаяаббадигхам̣ на гарод̇и, анунаяаббадигхавиббамуд̇д̇о д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и, звам̣ д̇хаммз д̣̇зсийяамаанз яз д̇ад̇т̇а саммаабадибаннаа, д̇з б̣уж̇жханд̇и. яз бана мижчаабадибаннаа, д̇з бад̇анд̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, бурисасса амб̣ам̣ ваа ж̇амб̣ум̣ ваа мад̇хугам̣ ваа жаалаяамаанасса яаани д̇ад̇т̇а палаани саараани д̣̇ал̣хаб̣анд̇ханаани, д̇аани д̇ад̇т̇зва ажжуд̇аани д̇идтанд̇и, яаани д̇ад̇т̇а палаани бууд̇иван̣дамуулаани д̣̇уб̣б̣алаб̣анд̇ханаани, д̇аани бад̇анд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о д̇хаммам̣ д̣̇зсаяамаано анунаяаббадигхам̣ на гарод̇и, анунаяаббадигхавиббамуд̇д̇о д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и, звам̣ д̇хаммз д̣̇зсийяамаанз яз д̇ад̇т̇а саммаабадибаннаа, д̇з б̣уж̇жханд̇и. яз бана мижчаабадибаннаа, д̇з бад̇анд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, гассаго д̇хан̃н̃ам̣ робзд̇угаамо кзд̇д̇ам̣ гасад̇и, д̇асса гасанд̇асса анзгасад̇асахассаани д̇ин̣аани маранд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о барибаггамаанасз сад̇д̇з б̣од̇хзнд̇о б̣од̇хзд̇ум̣ (сий.) анунаяаббадигхавиббамуд̇д̇о д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и, звам̣ д̇хаммз д̣̇зсийяамаанз яз д̇ад̇т̇а саммаабадибаннаа, д̇з б̣уж̇жханд̇и. яз бана мижчаабадибаннаа, д̇з д̇ин̣аани вияа маранд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, мануссаа расахзд̇у яанд̇зна ужчум̣ бийл̣аяанд̇и, д̇зсам̣ ужчум̣ бийл̣аяамаанаанам̣ яз д̇ад̇т̇а яанд̇амукаг̇ад̇аа гимаяо, д̇з бийл̣ияанд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о барибаггамаанасз сад̇д̇з б̣од̇хзнд̇о д̇хаммаяанд̇амабхибийл̣аяад̇и д̇хаммаяанд̇амад̇ибийл̣аяад̇и (га.), яз д̇ад̇т̇а мижчаабадибаннаа, д̇з гимий вияа маранд̇ий’’д̇и.
‘‘нану, бханд̇з нааг̇асзна, д̇з бхигкуу д̇ааяа д̇хаммад̣̇зсанааяа бад̇ид̇аа’’д̇и? ‘‘аби ну ко, махаарааж̇а, д̇ажчаго ругкам̣ д̇ажчанд̇о рагканд̇о (сий. бий. уж̇угам̣ барисуд̣̇д̇хам̣ гарод̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, важ̇ж̇анийяам̣ абанзд̇ваа д̇ажчаго ругкам̣ уж̇угам̣ барисуд̣̇д̇хам̣ гарод̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о барисам̣ рагканд̇о на саггод̇и б̣од̇ханзяяз аб̣од̇ханийяз (сяаа.) сад̇д̇з б̣од̇хзд̇ум̣, мижчаабадибаннз бана сад̇д̇з абанзд̇ваа б̣од̇ханзяяз сад̇д̇з б̣од̇хзд̇и, ад̇д̇агад̇зна бана д̇з, махаарааж̇а, мижчаабадибаннаа бад̇анд̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, гад̣̇алий взл̣у ассад̇арий ад̇д̇аж̇зна ад̇д̇аж̇зна палзна (сий.) хан̃н̃ад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з мижчаабадибаннаа, д̇з ад̇д̇агад̇зна хан̃н̃анд̇и бад̇анд̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, жораа ад̇д̇агад̇зна жагкуббааданам̣ суулааробанам̣ сийсажчзд̣̇анам̣ баабун̣анд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з мижчаабадибаннаа, д̇з ад̇д̇агад̇зна хан̃н̃анд̇и бад̇анд̇и ж̇инасаасанаа бад̇анд̇и (сий. бий.). язсам̣, махаарааж̇а, садтимад̇д̇аанам̣ бхигкуунам̣ ун̣хам̣ лохид̇ам̣ мукад̇о уг̇г̇ад̇ам̣, д̇зсам̣ д̇ам̣ нзва бхаг̇авад̇о гад̇зна, на барзсам̣ гад̇зна, ат̇а ко ад̇д̇ано язва гад̇зна.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо саб̣б̣аж̇анасса амад̇ам̣ д̣̇ад̣̇зяяа, д̇з д̇ам̣ амад̇ам̣ асид̇ваа арог̇аа д̣̇ийгхааяугаа саб̣б̣ийд̇ид̇о саб̣б̣ийд̇ияаа (сий.) баримужжзяяум̣, ат̇ан̃н̃ад̇аро бурисо д̣̇урубажаарзна д̇ам̣ асид̇ваа маран̣ам̣ баабун̣зяяа, аби ну ко со, махаарааж̇а, амад̇ад̣̇ааяаго бурисо д̇ад̇онид̣̇аанам̣ гин̃жи абун̃н̃ам̣ аабаж̇ж̇зяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о д̣̇асасахассияаа логад̇хаад̇уяаа д̣̇звамануссаанам̣ амад̇ам̣ д̇хаммад̣̇аанам̣ д̣̇зд̇и, яз д̇з сад̇д̇аа бхаб̣б̣аа, д̇з д̇хаммаамад̇зна б̣уж̇жханд̇и. яз бана д̇з сад̇д̇аа абхаб̣б̣аа, д̇з д̇хаммаамад̇зна хан̃н̃анд̇и бад̇анд̇и. бхож̇анам̣, махаарааж̇а, саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ ж̇ийвид̇ам̣ рагкад̇и, д̇амзгажжз бхун̃ж̇ид̇ваа висуужигааяа маранд̇и, аби ну ко со, махаарааж̇а, бхож̇анад̣̇ааяаго бурисо д̇ад̇онид̣̇аанам̣ гин̃жи абун̃н̃ам̣ аабаж̇ж̇зяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о д̣̇асасахассияаа логад̇хаад̇уяаа д̣̇звамануссаанам̣ амад̇ам̣ д̇хаммад̣̇аанам̣ д̣̇зд̇и, яз д̇з сад̇д̇аа бхаб̣б̣аа, д̇з д̇хаммаамад̇зна б̣уж̇жханд̇и. яз бана д̇з сад̇д̇аа абхаб̣б̣аа, д̇з д̇хаммаамад̇зна хан̃н̃анд̇и бад̇анд̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
саб̣б̣асад̇д̇ахид̇апаран̣абан̃хо д̣̇уд̇ияо.
3. вад̇т̇аг̇уяханид̣̇ассанабан̃хо
3. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇зна –
‘‘‘гааязна сам̣варо саад̇ху д̇ха. ба. 361, саад̇ху ваажааяа сам̣варо;
манасаа сам̣варо саад̇ху, саад̇ху саб̣б̣ад̇т̇а сам̣варо’д̇и.
‘‘буна жа д̇ат̇ааг̇ад̇о жад̇уннам̣ барисаанам̣ маж̇жхз нисийд̣̇ид̇ваа бурад̇о д̣̇звамануссаанам̣ сзласса б̣раахман̣асса госохид̇ам̣ вад̇т̇аг̇уяхам̣ д̣̇ассзси. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘гааязна сам̣варо саад̇хуу’д̇и, д̇зна хи сзласса б̣раахман̣асса госохид̇ам̣ вад̇т̇аг̇уяхам̣ д̣̇ассзсийд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и сзласса б̣раахман̣асса госохид̇ам̣ вад̇т̇аг̇уяхам̣ д̣̇ассзд̇и, д̇зна хи ‘гааязна сам̣варо саад̇хуу’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘гааязна сам̣варо саад̇хуу’д̇и, сзласса жа б̣раахман̣асса госохид̇ам̣ вад̇т̇аг̇уяхам̣ д̣̇ассид̇ам̣. яасса ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇з ган̇каа уббаннаа, д̇асса б̣од̇ханад̇т̇ааяа бхаг̇аваа ид̣̇д̇хияаа д̇аббадибхааг̇ам̣ гааяам̣ д̣̇ассзд̇и, со язва д̇ам̣ баадихаарияам̣ бассад̇ий’’д̇и.
‘‘го банзд̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, сад̣̇д̣̇ахиссад̇и, яам̣ барисаг̇ад̇о зго язва д̇ам̣ г̇уяхам̣ бассад̇и, авасзсаа д̇ад̇т̇зва васанд̇аа на бассанд̇ийд̇и. ин̇гха мз д̇вам̣ д̇ад̇т̇а гааран̣ам̣ убад̣̇иса, гааран̣зна мам̣ сан̃н̃аабзхий’’д̇и. ‘‘д̣̇идтабуб̣б̣о бана д̇аяаа, махаарааж̇а, гожи б̣яаад̇хид̇о бурисо баригин̣н̣о н̃аад̇имид̇д̇зхий’’д̇и. ‘‘аама бханд̇з’’д̇и. ‘‘аби ну ко саа, махаарааж̇а, барисаа бассад̇зд̇ам̣ взд̣̇анам̣, яааяа со бурисо взд̣̇анааяа взд̣̇аяад̇ий’’д̇и. ‘‘на хи бханд̇з, ад̇д̇анаа язва со, бханд̇з, бурисо взд̣̇аяад̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яассзва д̇ат̇ааг̇ад̇з ган̇каа уббаннаа, д̇ассзва д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣од̇ханад̇т̇ааяа ид̣̇д̇хияаа д̇аббадибхааг̇ам̣ гааяам̣ д̣̇ассзд̇и, со язва д̇ам̣ баадихаарияам̣ бассад̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, ган̃жид̣̇зва бурисам̣ бхууд̇о аависзяяа, аби ну ко саа, махаарааж̇а, барисаа бассад̇и д̇ам̣ бхууд̇ааг̇амана’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, со язва аад̇уро д̇асса бхууд̇асса ааг̇аманам̣ бассад̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яассзва д̇ат̇ааг̇ад̇з ган̇каа уббаннаа, д̇ассзва д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣од̇ханад̇т̇ааяа ид̣̇д̇хияаа д̇аббадибхааг̇ам̣ гааяам̣ д̣̇ассзд̇и, со язва д̇ам̣ баадихаарияам̣ бассад̇ий’’д̇и.
‘‘д̣̇уггарам̣, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа гад̇ам̣, яам̣ згассаби ад̣̇ассанийяам̣, д̇ам̣ д̣̇ассзнд̇знаа’’д̇и. ‘‘на, махаарааж̇а, бхаг̇аваа г̇уяхам̣ д̣̇ассзси , ид̣̇д̇хияаа бана чааяам̣ д̣̇ассзсий’’д̇и. ‘‘чааяааяаби, бханд̇з, д̣̇идтааяа д̣̇идтам̣ язва ход̇и г̇уяхам̣, яам̣ д̣̇исваа нидтам̣ г̇ад̇о’’д̇и. ‘‘д̣̇уггаран̃жааби, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о гарод̇и б̣од̇ханзяяз сад̇д̇з б̣од̇хзд̇ум̣. яад̣̇и, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о гирияам̣ хаабзяяа, б̣од̇ханзяяаа сад̇д̇аа на б̣уж̇жхзяяум̣. яасмаа жа ко, махаарааж̇а, яог̇ан̃н̃уу д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣од̇ханзяяз сад̇д̇з б̣од̇хзд̇ум̣, д̇асмаа д̇ат̇ааг̇ад̇о язна язна яог̇зна б̣од̇ханзяяаа б̣уж̇жханд̇и, д̇зна д̇зна яог̇зна б̣од̇ханзяяз б̣од̇хзд̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бхисагго саллагад̇д̇о язна язна бхзсаж̇ж̇зна аад̇уро арог̇о ход̇и, д̇зна д̇зна бхзсаж̇ж̇зна аад̇урам̣ убасан̇гамад̇и, ваманийяам̣ вамзд̇и, вирзжанийяам̣ вирзжзд̇и, анулзбанийяам̣ анулимбзд̇и, ануваасанийяам̣ ануваасзд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о язна язна яог̇зна б̣од̇ханзяяаа сад̇д̇аа б̣уж̇жханд̇и, д̇зна д̇зна яог̇зна б̣од̇хзд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, ид̇т̇ий муул̣хаг̇аб̣бхаа бхисаггасса ад̣̇ассанийяам̣ г̇уяхам̣ д̣̇ассзд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣од̇ханзяяз сад̇д̇з б̣од̇хзд̇ум̣ ад̣̇ассанийяам̣ г̇уяхам̣ ид̣̇д̇хияаа чааяам̣ д̣̇ассзси. над̇т̇и, махаарааж̇а, ад̣̇ассанийяо наама огаасо буг̇г̇алам̣ убаад̣̇ааяа. яад̣̇и, махаарааж̇а, гожи бхаг̇авад̇о хад̣̇аяам̣ д̣̇исваа б̣уж̇жхзяяа, д̇ассаби бхаг̇аваа яог̇зна хад̣̇аяам̣ д̣̇ассзяяа, яог̇ан̃н̃уу, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о д̣̇зсанаагусало.
‘‘нану, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о т̇зрасса нанд̣̇асса ад̇химуд̇д̇им̣ ж̇аанид̇ваа д̇ам̣ д̣̇звабхаванам̣ нзд̇ваа д̣̇зваган̃н̃ааяо д̣̇ассзси ‘иминааяам̣ гулабуд̇д̇о б̣уж̇жхиссад̇ий’д̇и, д̇зна жа со гулабуд̇д̇о б̣уж̇жхи. ид̇и ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о анзгабарияааязна субханимид̇д̇ам̣ хийл̣знд̇о г̇араханд̇о ж̇иг̇ужчанд̇о д̇асса б̣од̇ханахзд̇у гагудабаад̣̇инияо ажчарааяо д̣̇ассзси. звамби д̇ат̇ааг̇ад̇о яог̇ан̃н̃уу д̣̇зсанаагусало.
‘‘буна жабарам̣, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о т̇зрасса жуул̣абант̇агасса бхаад̇араа ниггад̣дхид̇асса д̣̇угкид̇асса д̣̇умманасса убаг̇анд̇ваа сукумам̣ жол̣акан̣д̣ам̣ ад̣̇ааси ‘иминааяам̣ гулабуд̇д̇о б̣уж̇жхиссад̇ий’д̇и , со жа гулабуд̇д̇о д̇зна гааран̣зна ж̇инасаасанз васийбхаавам̣ баабун̣и. звамби, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о яог̇ан̃н̃уу д̣̇зсанаагусало.
‘‘буна жабарам̣, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣раахман̣асса могхарааж̇асса яаава д̇ад̇ияам̣ бан̃хам̣ будто на б̣яаагааси ‘звамимасса гулабуд̇д̇асса маано убасамиссад̇и, маануубасамаа абхисамаяо бхависсад̇ий’д̇и, д̇зна жа д̇асса гулабуд̇д̇асса маано убасами, маануубасамаа со б̣раахман̣о часу абхин̃н̃аасу васийбхаавам̣ баабун̣и. звамби, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о яог̇ан̃н̃уу д̣̇зсанаагусало’’д̇и.
‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, суниб̣б̣зтид̇о бан̃хо б̣ахувид̇хзхи гааран̣зхи, г̇аханам̣ аг̇аханам̣ гад̇ам̣, анд̇хагааро аалого гад̇о, г̇ан̣ти бхинно, бхаг̇г̇аа бараваад̣̇аа, ж̇инабуд̇д̇аанам̣ жагкум̣ д̇аяаа уббаад̣̇ид̇ам̣, ниббадибхаанаа д̇ид̇т̇ияаа, д̇вам̣ г̇ан̣иварабаварамаасаж̇ж̇аа’’д̇и.
вад̇т̇аг̇уяханид̣̇ассанабан̃хо д̇ад̇ияо.
4. парусаваажаабхаавабан̃хо
4. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ т̇зрзна саарибуд̇д̇зна д̇хаммасзнаабад̇инаа ‘барисуд̣̇д̇хаважийсамаажааро аавусо д̇ат̇ааг̇ад̇о, над̇т̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса важийд̣̇ужжарид̇ам̣, яам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о рагкзяяа ‘маа мз ид̣̇ам̣ баро ан̃н̃аасий’д̇и. буна жа д̇ат̇ааг̇ад̇о т̇зрасса суд̣̇иннасса галанд̣̇абуд̇д̇асса абараад̇хз баарааж̇игам̣ бан̃н̃абзнд̇о парусаахи ваажаахи могхабурисаваад̣̇зна самуд̣̇аажари, д̇зна жа со т̇зро могхабурисаваад̣̇зна ман̇гужид̇д̇авасзна рунд̇хид̇ад̇д̇аа виббадисаарий наасагки арияамаг̇г̇ам̣ бадивиж̇жхид̇ум̣. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, барисуд̣̇д̇хаважийсамаажааро д̇ат̇ааг̇ад̇о, над̇т̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса важийд̣̇ужжарид̇ам̣, д̇зна хи д̇ат̇ааг̇ад̇зна т̇зрасса суд̣̇иннасса галанд̣̇абуд̇д̇асса абараад̇хз могхабурисаваад̣̇зна самуд̣̇аажин̣н̣анд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и бхаг̇авад̇аа т̇зрасса суд̣̇иннасса галанд̣̇абуд̇д̇асса абараад̇хз могхабурисаваад̣̇зна самуд̣̇аажин̣н̣ам̣, д̇зна хи барисуд̣̇д̇хаважийсамаажааро д̇ат̇ааг̇ад̇о, над̇т̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса важийд̣̇ужжарид̇анд̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, т̇зрзна саарибуд̇д̇зна д̇хаммасзнаабад̇инаа ‘барисуд̣̇д̇хаважийсамаажааро аавусо д̇ат̇ааг̇ад̇о, над̇т̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса важийд̣̇ужжарид̇ам̣, яам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о рагкзяяа ‘маа мз ид̣̇ам̣ баро ан̃н̃аасий’д̇и. ааяасмад̇о жа суд̣̇иннасса галанд̣̇абуд̇д̇асса абараад̇хз баарааж̇игам̣ бан̃н̃абзнд̇зна бхаг̇авад̇аа могхабурисаваад̣̇зна самуд̣̇аажин̣н̣ам̣, д̇ан̃жа бана ад̣̇удтажид̇д̇зна асаарамбхзна яаат̇аавалагкан̣зна. гин̃жа д̇ад̇т̇а яаат̇аавалагкан̣ам̣, яасса, махаарааж̇а, буг̇г̇аласса имасмим̣ ад̇д̇абхаавз жад̇усажжаабхисамаяо на ход̇и, д̇асса бурисад̇д̇анам̣ могхам̣ ан̃н̃ам̣ гаяирамаанам̣ ан̃н̃зна самбхавад̇и, д̇зна вужжад̇и ‘могхабурисо’д̇и. ид̇и, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ааяасмад̇о суд̣̇иннасса галанд̣̇абуд̇д̇асса сад̇аававажанзна самуд̣̇аажин̣н̣ам̣, но абхууд̇аваад̣̇знаа’’д̇и.
‘‘сабхаавамби, бханд̇з нааг̇асзна, яо аггосанд̇о бхан̣ад̇и, д̇асса маяам̣ гахаабан̣ам̣ д̣̇ан̣д̣ам̣ д̇хаарзма, абараад̇хо язва со вад̇т̇ум̣ ниссааяа висум̣ вохаарам̣ аажаранд̇о аггосад̇ий’’д̇и. ‘‘ад̇т̇и бана, махаарааж̇а, суд̇абуб̣б̣ам̣ д̇аяаа калид̇асса абхиваад̣̇анам̣ ваа бажжудтаанам̣ ваа саггаарам̣ ваа убааяанаануббад̣̇аанам̣ ваа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, яад̇о гуд̇ожи яад̇т̇а гад̇т̇ажи калид̇о, со барибхаасанаарахо ход̇и д̇аж̇ж̇анаарахо, уд̇д̇аман̇г̇амбисса чинд̣̇анд̇и хананд̇иби б̣анд̇ханд̇иби гхаад̇знд̇иби жхаабзнд̇ибий’’д̇и ж̇аабзнд̇ибийд̇и (сий. бий.). ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа гирияаа язва гад̇аа, но агирияаа’’д̇и.
‘‘гирияамби, бханд̇з нааг̇асзна, гурумаанзна бад̇ируубзна гаад̇аб̣б̣ам̣ анужчавигзна, саванзнаби, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇асса сад̣̇зваго лого од̇д̇аббад̇и хирияад̇и бхияяо д̣̇ассанзна д̇ад̇уд̇д̇арим̣ убасан̇гаманзна баяирубаасанзнаа’’д̇и. ‘‘аби ну ко, махаарааж̇а, д̇игижчаго абхисаннз гааяз губид̇з д̣̇осз синзханийяаани бхзсаж̇ж̇аани д̣̇зд̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, д̇ин̣хаани лзканийяаани бхзсаж̇ж̇аани д̣̇зд̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о саб̣б̣агилзсаб̣яаад̇хивуубасамааяа анусидтим̣ д̣̇зд̇и, парусааби, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса ваажаа сад̇д̇з синзхаяад̇и, муд̣̇угз гарод̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, ун̣хамби уд̣̇агам̣ яам̣ гин̃жи синзханийяам̣ синзхаяад̇и, муд̣̇угам̣ гарод̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, парусааби д̇ат̇ааг̇ад̇асса ваажаа ад̇т̇авад̇ий ход̇и гарун̣аасахаг̇ад̇аа. яат̇аа, махаарааж̇а, бид̇уважанам̣ буд̇д̇аанам̣ ад̇т̇аванд̇ам̣ ход̇и гарун̣аасахаг̇ад̇ам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, парусааби д̇ат̇ааг̇ад̇асса ваажаа ад̇т̇авад̇ий ход̇и гарун̣аасахаг̇ад̇аа. парусааби, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса ваажаа сад̇д̇аанам̣ гилзсаббахаанаа гилзсаббахаанааяа (сий.) ход̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, д̣̇уг̇г̇анд̇хамби г̇омуд̇д̇ам̣ бийд̇ам̣ вирасамби аг̇ад̣̇ам̣ кааяид̇ам̣ сад̇д̇аанам̣ б̣яаад̇хим̣ ханад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, парусааби д̇ат̇ааг̇ад̇асса ваажаа ад̇т̇авад̇ий гарун̣аасахаг̇ад̇аа. яат̇аа, махаарааж̇а, маханд̇оби д̇уулабун̃ж̇о д̇уулабижу (сий. сяаа.) барасса гааяз нибад̇ид̇ваа руж̇ам̣ на гарод̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, парусааби д̇ат̇ааг̇ад̇асса ваажаа на гассажи д̣̇угкам̣ уббаад̣̇зд̇ий’’д̇и. ‘‘сувинижчид̇о, бханд̇з нааг̇асзна, бан̃хо б̣ахуухи гааран̣зхи, саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
парусаваажаабхаавабан̃хо жад̇уд̇т̇о.
5. ругкаажзд̇анаабхаавабан̃хо
5. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇зна –
‘‘‘ажзд̇анам̣ б̣раахман̣а ассун̣анд̇ам̣, ж̇аано аж̇аананд̇амимам̣ балаасам̣;
аарад̣̇д̇хавийрияо д̇хувам̣ аббамад̇д̇о, сукасзяяам̣ бужчаси гисса хзд̇уу’д̇и ж̇аа. 1.4.25.
буна жа бхан̣ид̇ам̣ –
‘‘‘ид̇и панд̣̇анаругкоби, д̇аавад̣̇з аж̇жхабхаасат̇а;
маяхамби важанам̣ ад̇т̇и, бхаарад̣̇вааж̇а сун̣охи мз’д̇и ж̇аа. 1.13.20.
‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, ругко ажзд̇ано, д̇зна хи панд̣̇анзна ругкзна бхаарад̣̇вааж̇зна саха саллабид̇анд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и панд̣̇анзна ругкзна бхаарад̣̇вааж̇зна сад̣̇д̇хим̣ саллабид̇ам̣, д̇зна хи ругко ажзд̇анод̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘ругко ажзд̇ано’д̇и, панд̣̇анзна жа ругкзна бхаарад̣̇вааж̇зна сад̣̇д̇хим̣ саллабид̇ам̣, д̇ан̃жа бана важанам̣ логасаман̃н̃ааяа бхан̣ид̇ам̣. над̇т̇и, махаарааж̇а, ажзд̇анасса ругкасса саллаабо наама, аби жа, махаарааж̇а, д̇асмим̣ ругкз ад̇хивад̇т̇ааяа д̣̇звад̇ааязд̇ам̣ ад̇хиважанам̣ ругкод̇и, ругко саллабад̇ийд̇и жзсаа логабан̣н̣ад̇д̇и, яат̇аа, махаарааж̇а, сагадам̣ д̇хан̃н̃асса барибуурид̇ам̣ д̇хан̃н̃асагаданд̇и ж̇ано вохарад̇и, на жа д̇ам̣ д̇хан̃н̃амаяам̣ сагадам̣, ругкамаяам̣ сагадам̣, д̇асмим̣ сагадз д̇хан̃н̃асса бана аагирид̇ад̇д̇аа д̇хан̃н̃асагаданд̇и ж̇ано вохарад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, на ругко саллабад̇и, ругко ажзд̇ано, яаа бана д̇асмим̣ ругкз ад̇хивад̇т̇аа д̣̇звад̇аа, д̇ассаа язва д̇ам̣ ад̇хиважанам̣ ругкод̇и, ругко саллабад̇ийд̇и жзсаа логабан̣н̣ад̇д̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, д̣̇ад̇хим̣ мант̇аяамаано д̇аггам̣ мант̇змийд̇и вохарад̇и, на д̇ам̣ д̇аггам̣, яам̣ со мант̇зд̇и, д̣̇ад̇хим̣ язва со мант̇знд̇о д̇аггам̣ мант̇змийд̇и вохарад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, на ругко саллабад̇и, ругко ажзд̇ано . яаа бана д̇асмим̣ ругкз ад̇хивад̇т̇аа д̣̇звад̇аа, д̇ассааязва д̇ам̣ ад̇хиважанам̣ ругкод̇и, ругко саллабад̇ийд̇и жзсаа логабан̣н̣ад̇д̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, асанд̇ам̣ саад̇хзд̇угаамо санд̇ам̣ саад̇хзмийд̇и вохарад̇и , асид̣̇д̇хам̣ сид̣̇д̇ханд̇и вохарад̇и, звамзсаа логасаман̃н̃аа, звамзва ко, махаарааж̇а, на ругко саллабад̇и, ругко ажзд̇ано. яаа бана д̇асмим̣ ругкз ад̇хивад̇т̇аа д̣̇звад̇аа, д̇ассааязва д̇ам̣ ад̇хиважанам̣ ругкод̇и, ругко саллабад̇ийд̇и жзсаа логабан̣н̣ад̇д̇и, яааяа, махаарааж̇а, логасаман̃н̃ааяа ж̇ано вохарад̇и, д̇ат̇ааг̇ад̇оби д̇ааязва логасаман̃н̃ааяа сад̇д̇аанам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
ругкаажзд̇анаабхаавабан̃хо бан̃жамо.
6. бин̣д̣абаад̇амахабпалабан̃хо
6. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ д̇хаммасан̇г̇ийд̇игаарагзхи т̇зрзхи –
‘‘‘жунд̣̇асса бхад̇д̇ам̣ бхун̃ж̇ид̇ваа, гаммаарассаад̇и мз суд̇ам̣;
ааб̣аад̇хам̣ сампусий д̇хийро, баб̣аал̣хам̣ мааран̣анд̇ига’нд̇и д̣̇ий. ни. 2.190.
‘‘буна жа бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘д̣̇взмз, аананд̣̇а, бин̣д̣абаад̇аа самасамапалаа самавибаагаа ад̇ивияа ан̃н̃зхи бин̣д̣абаад̇зхи махабпалад̇араа жа махаанисам̣сад̇араа жа. гад̇амз д̣̇вз? яан̃жа бин̣д̣абаад̇ам̣ барибхун̃ж̇ид̇ваа д̇ат̇ааг̇ад̇о ануд̇д̇арам̣ саммаасамб̣од̇хим̣ абхисамб̣уж̇жхи, яан̃жа бин̣д̣абаад̇ам̣ барибхун̃ж̇ид̇ваа д̇ат̇ааг̇ад̇о анубаад̣̇исзсааяа ниб̣б̣аанад̇хаад̇уяаа бариниб̣б̣ааяад̇и. имз д̣̇вз бин̣д̣абаад̇аа самасамапалаа самавибаагаа, ад̇ивияа ан̃н̃зхи бин̣д̣абаад̇зхи махабпалад̇араа жа махаанисам̣сад̇араа жаа’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇о жунд̣̇асса бхад̇д̇ам̣ бхуд̇д̇аависса бхун̃ж̇ид̇ваа (сий.) каро ааб̣аад̇хо уббанно, баб̣аал̣хаа жа взд̣̇анаа бавад̇д̇аа мааран̣анд̇игаа, д̇зна хи ‘д̣̇взмз, аананд̣̇а, бин̣д̣абаад̇аа самасамапалаа самавибаагаа ад̇ивияа ан̃н̃зхи бин̣д̣абаад̇зхи махабпалад̇араа жа махаанисам̣сад̇араа жаа’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̣̇взмз бин̣д̣абаад̇аа самасамапалаа самавибаагаа ад̇ивияа ан̃н̃зхи бин̣д̣абаад̇зхи махабпалад̇араа жа махаанисам̣сад̇араа жа, д̇зна хи бхаг̇авад̇о жунд̣̇асса бхад̇д̇ам̣ бхуд̇д̇аависса бхун̃ж̇ид̇ваа (сий.) каро ааб̣аад̇хо уббанно, баб̣аал̣хаа жа взд̣̇анаа бавад̇д̇аа мааран̣анд̇игаад̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. гим̣ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, со бин̣д̣абаад̇о висаг̇ад̇ад̇ааяа махабпало, рог̇уббаад̣̇агад̇ааяа махабпало , ааяувинаасагад̇ааяа махабпало, бхаг̇авад̇о ж̇ийвид̇ахаран̣ад̇ааяа махабпало? д̇ад̇т̇а мз гааран̣ам̣ б̣руухи бараваад̣̇аанам̣ ниг̇г̇ахааяа, зд̇т̇ааяам̣ ж̇ано саммуул̣хо лобхавасзна ад̇иб̣ахум̣ кааяид̇зна лохид̇абагканд̣̇игаа уббаннаад̇и. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, д̇хаммасан̇г̇ийд̇игаарагзхи т̇зрзхи –
‘‘‘жунд̣̇асса бхад̇д̇ам̣ бхун̃ж̇ид̇ваа, гаммаарассаад̇и мз суд̇ам̣;
ааб̣аад̇хам̣ сампусий д̇хийро, баб̣аал̣хам̣ мааран̣анд̇ига’нд̇и.
‘‘бхаг̇авад̇аа жа бхан̣ид̇ам̣ ‘д̣̇взмз, аананд̣̇а, бин̣д̣абаад̇аа самасамапалаа самавибаагаа ад̇ивияа ан̃н̃зхи бин̣д̣абаад̇зхи махабпалад̇араа жа махаанисам̣сад̇араа жа. гад̇амз д̣̇вз? яан̃жа бин̣д̣абаад̇ам̣ барибхун̃ж̇ид̇ваа д̇ат̇ааг̇ад̇о ануд̇д̇арам̣ саммаасамб̣од̇хим̣ абхисамб̣уж̇жхи, яан̃жа бин̣д̣абаад̇ам̣ барибхун̃ж̇ид̇ваа д̇ат̇ааг̇ад̇о анубаад̣̇исзсааяа ниб̣б̣аанад̇хаад̇уяаа бариниб̣б̣ааяад̇и бариниб̣б̣ааяи (сий.), имз д̣̇вз бин̣д̣абаад̇аа самасамапалаа самавибаагаа, ад̇ивияа ан̃н̃зхи бин̣д̣абаад̇зхи махабпалад̇араа жа махаанисам̣сад̇араа жаа’д̇и.
‘‘со бана бин̣д̣абаад̇о б̣ахуг̇ун̣о анзгаанисам̣со. д̣̇звад̇аа, махаарааж̇а, хадтаа басаннамаанасаа ‘аяам̣ бхаг̇авад̇о бажчимо бин̣д̣абаад̇о’д̇и д̣̇иб̣б̣ам̣ ож̇ам̣ суугарамад̣̇д̣̇авз аагирим̣су. д̇ан̃жа бана саммаабаагам̣ лахубаагам̣ б̣ахубаагам̣ (сий.) манун̃н̃ам̣ б̣ахурасам̣ ж̇адтараг̇г̇ид̇зж̇асса хид̇ам̣. на, махаарааж̇а, д̇ад̇онид̣̇аанам̣ бхаг̇авад̇о гожи ануббанно рог̇о уббанно, аби жа, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о багад̇ид̣̇уб̣б̣алз сарийрз кийн̣з ааяусан̇каарз уббанно рог̇о бхияяо абхивад̣дхи.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, багад̇ияаа ж̇аламаано аг̇г̇и ан̃н̃асмим̣ убаад̣̇аанз д̣̇иннз бхияяо баж̇ж̇алад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о багад̇ид̣̇уб̣б̣алз сарийрз кийн̣з ааяусан̇каарз уббанно рог̇о бхияяо абхивад̣дхи.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, сод̇о багад̇ияаа санд̣̇амаано абхивудтз махаамзгхз бхияяо махогхо уд̣̇агаваахаго ход̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о багад̇ид̣̇уб̣б̣алз сарийрз кийн̣з ааяусан̇каарз уббанно рог̇о бхияяо абхивад̣дхи.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, багад̇ияаа абхисаннад̇хаад̇у гужчи ан̃н̃асмим̣ аж̇жхохарид̇з бхияяо ааяамзяяа аамаязяяа (сий.), звамзва ко, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о багад̇ид̣̇уб̣б̣алз сарийрз кийн̣з ааяусан̇каарз уббанно рог̇о бхияяо абхивад̣дхи, над̇т̇и, махаарааж̇а, д̇асмим̣ бин̣д̣абаад̇з д̣̇осо, на жа д̇асса саггаа д̣̇осам̣ ааробзд̇у’’нд̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гзна гааран̣зна д̇з д̣̇вз бин̣д̣абаад̇аа самасамапалаа самавибаагаа ад̇ивияа ан̃н̃зхи бин̣д̣абаад̇зхи махабпалад̇араа жа махаанисам̣сад̇араа жаа’’д̇и? ‘‘д̇хаммаанумаж̇ж̇анасамаабад̇д̇ивасзна, махаарааж̇а, д̇з д̣̇вз бин̣д̣абаад̇аа самасамапалаа самавибаагаа ад̇ивияа ан̃н̃зхи бин̣д̣абаад̇зхи махабпалад̇араа жа махаанисам̣сад̇араа жаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гад̇амзсам̣ д̇хаммаанам̣ анумаж̇ж̇анасамаабад̇д̇ивасзна д̇з д̣̇вз бин̣д̣абаад̇аа самасамапалаа самавибаагаа ад̇ивияа ан̃н̃зхи бин̣д̣абаад̇зхи махабпалад̇араа жа махаанисам̣сад̇араа жаа’’д̇и? ‘‘наваннам̣, махаарааж̇а, анубуб̣б̣авихаарасамаабад̇д̇ийнам̣ ануломаббадиломасамаабаж̇ж̇анавасзна д̇з д̣̇вз бин̣д̣абаад̇аа самасамапалаа самавибаагаа ад̇ивияа ан̃н̃зхи бин̣д̣абаад̇зхи махабпалад̇араа жа махаанисам̣сад̇араа жаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̣̇вийсу язва д̣̇ивасзсу ад̇химад̇д̇ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о наваанубуб̣б̣авихаарасамаабад̇д̇ияо ануломаббадиломам̣ самаабаж̇ж̇ий’’д̇и? ‘‘аама, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘ажчарияам̣, бханд̇з нааг̇асзна, аб̣бхуд̇ам̣ бханд̇з нааг̇асзна. яам̣ имасмим̣ б̣уд̣̇д̇хагкзд̇д̇з асад̣̇исам̣ барамад̣̇аанам̣, д̇амби имзхи д̣̇вийхи бин̣д̣абаад̇зхи аг̇ан̣ид̇ам̣. ажчарияам̣, бханд̇з нааг̇асзна, аб̣бхуд̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна. яаава маханд̇аа наваанубуб̣б̣авихаарасамаабад̇д̇ияо, яад̇ра хи наама наваанубуб̣б̣авихаарасамаабад̇д̇ивасзна д̣̇аанам̣ махабпалад̇арам̣ ход̇и махаанисам̣сад̇аран̃жа. саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
бин̣д̣абаад̇амахабпалабан̃хо чадто.
7. б̣уд̣̇д̇хабууж̇анабан̃хо
7. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇зна ‘аб̣яаавадаа д̇умхз, аананд̣̇а, хот̇а д̇ат̇ааг̇ад̇асса сарийрабууж̇ааяаа’д̇и. буна жа бхан̣ид̇ам̣ –
‘‘‘бууж̇зт̇а нам̣ бууж̇анияасса д̇хаад̇ум̣;
звам̣ гира саг̇г̇амид̇о г̇амиссат̇аа’д̇и.
‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘аб̣яаавадаа д̇умхз, аананд̣̇а, хот̇а д̇ат̇ааг̇ад̇асса сарийрабууж̇ааяаа’д̇и, д̇зна хи ‘бууж̇зт̇а нам̣ бууж̇анияасса д̇хаад̇ум̣, звам̣ гараа саг̇г̇амид̇о г̇амиссат̇аа’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘бууж̇зт̇а нам̣ бууж̇анияасса д̇хаад̇ум̣, звам̣ гараа саг̇г̇амид̇о г̇амиссат̇аа’д̇и, д̇зна хи ‘аб̣яаавадаа д̇умхз аананд̣̇а, хот̇а д̇ат̇ааг̇ад̇асса сарийрабууж̇ааяаа’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘аб̣яаавадаа д̇умхз, аананд̣̇а, хот̇а д̇ат̇ааг̇ад̇асса сарийрабууж̇ааяаа’д̇и, буна жа бхан̣ид̇ам̣ ‘бууж̇зт̇а нам̣ бууж̇анияасса д̇хаад̇ум̣, звам̣ гараа саг̇г̇амид̇о г̇амиссат̇аа’д̇и, д̇ан̃жа бана на саб̣б̣зсам̣ ж̇инабуд̇д̇аанам̣ язва аараб̣бха бхан̣ид̇ам̣ ‘аб̣яаавадаа д̇умхз, аананд̣̇а, хот̇а д̇ат̇ааг̇ад̇асса сарийрабууж̇ааяаа’д̇и. агаммам̣ хзд̇ам̣, махаарааж̇а, ж̇инабуд̇д̇аанам̣ яад̣̇ид̣̇ам̣ бууж̇аа, саммасанам̣ сан̇каараанам̣, яонисо манасигааро, сад̇ибадтаанаанубассанаа, аарамман̣асаараг̇г̇аахо, гилзсаяуд̣̇д̇хам̣, сад̣̇ад̇т̇амануяун̃ж̇анаа, зд̇ам̣ ж̇инабуд̇д̇аанам̣ гаран̣ийяам̣, авасзсаанам̣ д̣̇звамануссаанам̣ бууж̇аа гаран̣ийяаа.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, махияаа рааж̇абуд̇д̇аанам̣ хад̇т̇иассарат̇ад̇ханут̇арулзкамуд̣̇д̣̇аасигкаакаг̇г̇аманд̇асуд̇и- саммуд̇ияуд̣̇д̇хаяуж̇жхаабанагирияаа гаран̣ийяаа, авасзсаанам̣ бут̇увзссасуд̣̇д̣̇аанам̣ гаси ван̣иж̇ж̇аа г̇орагкаа гаран̣ийяаа, звамзва ко, махаарааж̇а, агаммам̣ хзд̇ам̣ ж̇инабуд̇д̇аанам̣ яад̣̇ид̣̇ам̣ бууж̇аа, саммасанам̣ сан̇каараанам̣, яонисо манасигааро, сад̇ибадтаанаанубассанаа, аарамман̣асаараг̇г̇аахо, гилзсаяуд̣̇д̇хам̣, сад̣̇ад̇т̇амануяун̃ж̇анаа, зд̇ам̣ ж̇инабуд̇д̇аанам̣ гаран̣ийяам̣, авасзсаанам̣ д̣̇звамануссаанам̣ бууж̇аа гаран̣ийяаа.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, б̣раахман̣амаан̣авагаанам̣ ирувзд̣̇ам̣ яаж̇увзд̣̇ам̣ саамавзд̣̇ам̣ ат̇аб̣б̣ан̣авзд̣̇ам̣ лагкан̣ам̣ ид̇ихаасам̣ бураан̣ам̣ нигхан̣д̣у гздубхам̣ агкараббабхзд̣̇ам̣ бад̣̇ам̣ взяяаагаран̣ам̣ бхаасамаг̇г̇ам̣ уббаад̇ам̣ субинам̣ нимид̇д̇ам̣ чал̣ан̇г̇ам̣ жанд̣̇аг̇г̇аахам̣ суурияаг̇г̇аахам̣ суггараахужарид̇ам̣ ул̣уг̇г̇ахаяуд̣̇д̇хам̣ ол̣уг̇г̇ахаяуд̣̇д̇хам̣ (га.) д̣̇звад̣̇унд̣̇убхиссарам̣ огганд̇и уггаабаад̇ам̣ бхуумигаммам̣ бхуумигамбам̣ (сий. бий.) д̣̇исаад̣̇аахам̣ бхумманд̇алигкам̣ ж̇од̇исам̣ логааяад̇игам̣ саажаггам̣ миг̇ажаггам̣ анд̇аражаггам̣ миссагуббаад̣̇ам̣ сагун̣аруд̇аравид̇ам̣ сагун̣аруд̇ам̣ (сий.) сигкаа гаран̣ийяаа, авасзсаанам̣ бут̇увзссасуд̣̇д̣̇аанам̣ гаси ван̣иж̇ж̇аа г̇орагкаа гаран̣ийяаа, звамзва ко, махаарааж̇а, агаммам̣ хзд̇ам̣ ж̇инабуд̇д̇аанам̣ яад̣̇ид̣̇ам̣ бууж̇аа, саммасанам̣ сан̇каараанам̣, яонисо манасигааро, сад̇ибадтаанаанубассанаа, аарамман̣асаараг̇г̇аахо, гилзсаяуд̣̇д̇хам̣, сад̣̇ад̇т̇амануяун̃ж̇анаа, зд̇ам̣ ж̇инабуд̇д̇аанам̣ гаран̣ийяам̣, авасзсаанам̣ д̣̇звамануссаанам̣ бууж̇аа гаран̣ийяаа, д̇асмаа, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о ‘маа имз агаммз яун̃ж̇анд̇у, гаммз имз яун̃ж̇анд̇уу’д̇и ааха ‘аб̣яаавадаа д̇умхз, аананд̣̇а, хот̇а д̇ат̇ааг̇ад̇асса сарийрабууж̇ааяаа’д̇и. яад̣̇зд̇ам̣, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о на бхан̣зяяа, бад̇д̇ажийварамби ад̇д̇ано барияаад̣̇аабзд̇ваа бхигкуу б̣уд̣̇д̇хабууж̇ам̣ язва гарзяяу’’нд̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
б̣уд̣̇д̇хабууж̇анабан̃хо сад̇д̇амо.
8. баад̣̇асагалигаахад̇абан̃хо
8. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘бхаг̇авад̇о г̇ажчанд̇асса аяам̣ ажзд̇анаа махаабат̇авий ниннам̣ уннамад̇и, уннад̇ам̣ онамад̇ий’д̇и, буна жа бхан̣ат̇а ‘бхаг̇авад̇о баад̣̇о сагалигааяа кад̇о’д̇и. яаа саа сагалигаа бхаг̇авад̇о баад̣̇з бад̇ид̇аа, гисса бана саа сагалигаа бхаг̇авад̇о баад̣̇аа на нивад̇д̇аа. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇о г̇ажчанд̇асса аяам̣ ажзд̇анаа махаабат̇авий ниннам̣ уннамад̇и, уннад̇ам̣ онамад̇и, д̇зна хи ‘бхаг̇авад̇о баад̣̇о сагалигааяа кад̇о’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и бхаг̇авад̇о баад̣̇о сагалигааяа кад̇о, д̇зна хи ‘бхаг̇авад̇о г̇ажчанд̇асса аяам̣ ажзд̇анаа махаабат̇авий ниннам̣ уннамад̇и уннад̇ам̣ онамад̇ий’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘сажжам̣ , махаарааж̇а, ад̇т̇зд̇ам̣ бхаг̇авад̇о г̇ажчанд̇асса аяам̣ ажзд̇анаа махаабат̇авий ниннам̣ уннамад̇и уннад̇ам̣ онамад̇и, бхаг̇авад̇о жа баад̣̇о сагалигааяа кад̇о, на жа бана саа сагалигаа ад̇д̇ано д̇хаммад̇ааяа бад̇ид̇аа, д̣̇звад̣̇ад̇д̇асса убаггамзна бад̇ид̇аа. д̣̇звад̣̇ад̇д̇о, махаарааж̇а, б̣ахууни ж̇аад̇исад̇асахассаани бхаг̇авад̇и аагхаад̇ам̣ б̣анд̇хи, со д̇зна аагхаад̇зна ‘маханд̇ам̣ гуудааг̇аараббамаан̣ам̣ баасаан̣ам̣ бхаг̇авад̇о убари баад̇зссаамий’д̇и мун̃жи. ат̇а д̣̇вз сзлаа бат̇авид̇о удтахид̇ваа д̇ам̣ баасаан̣ам̣ самбадижчим̣су, ат̇а нзсам̣ самбахаарзна баасаан̣ад̇о бабадигаа бхиж̇ж̇ид̇ваа язна ваа д̇зна ваа бад̇анд̇ий бхаг̇авад̇о баад̣̇з бад̇ид̇аа’’д̇и.
‘‘яат̇аа жа, бханд̇з нааг̇асзна, д̣̇вз сзлаа баасаан̣ам̣ самбадижчим̣су, д̇ат̇зва бабадигааби самбадижчид̇аб̣б̣аа’’д̇и? ‘‘самбадижчид̇амби, махаарааж̇а, ид̇хзгажжам̣ баг̇гхарад̇и басавад̇и на таанамубаг̇ажчад̇и, яат̇аа, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ баан̣инаа г̇ахид̇ам̣ ан̇г̇уланд̇аригаахи баг̇гхарад̇и басавад̇и на таанамубаг̇ажчад̇и, кийрам̣ д̇аггам̣ мад̇хум̣ сабби д̇зсам̣ мажчарасам̣ мам̣сарасам̣ баан̣инаа г̇ахид̇ам̣ ан̇г̇уланд̇аригаахи баг̇гхарад̇и басавад̇и на таанамубаг̇ажчад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, самбадижчанад̇т̇ам̣ убаг̇ад̇аанам̣ д̣̇виннам̣ сзлаанам̣ самбахаарзна баасаан̣ад̇о бабадигаа бхиж̇ж̇ид̇ваа язна ваа д̇зна ваа бад̇анд̇ий бхаг̇авад̇о баад̣̇з бад̇ид̇аа.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, сан̣хасукумаан̣ураж̇асамам̣ бул̣инам̣ мудтинаа г̇ахид̇ам̣ ан̇г̇уланд̇аригаахи баг̇гхарад̇и басавад̇и на таанамубаг̇ажчад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, самбадижчанад̇т̇ам̣ убаг̇ад̇аанам̣ д̣̇виннам̣ сзлаанам̣ самбахаарзна баасаан̣ад̇о бабадигаа бхиж̇ж̇ид̇ваа язна ваа д̇зна ваа бад̇анд̇ий бхаг̇авад̇о баад̣̇з бад̇ид̇аа.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, габ̣ал̣о мукзна г̇ахид̇о ид̇хзгажжасса мукад̇о мужжид̇ваа баг̇гхарад̇и басавад̇и на таанамубаг̇ажчад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, самбадижчанад̇т̇ам̣ убаг̇ад̇аанам̣ д̣̇виннам̣ сзлаанам̣ самбахаарзна баасаан̣ад̇о бабадигаа бхиж̇ж̇ид̇ваа язна ваа д̇зна ваа бад̇анд̇ий бхаг̇авад̇о баад̣̇з бад̇ид̇аа’’д̇и.
‘‘ход̇у, бханд̇з нааг̇асзна, сзлзхи баасаан̣о самбадижчид̇о, ат̇а бабадигааяаби абажид̇и гаад̇аб̣б̣аа яат̇зва махаабат̇авияаа’’д̇и? ‘‘д̣̇ваад̣̇асимз, махаарааж̇а, абажид̇им̣ на гаронд̇и. гад̇амз д̣̇ваад̣̇аса? рад̇д̇о рааг̇авасзна абажид̇им̣ на гарод̇и, д̣̇удто д̣̇осавасзна, муул̣хо мохавасзна, уннад̇о маанавасзна, ниг̇г̇ун̣о ависзсад̇ааяа, ад̇ит̇ад̣̇д̇хо анисзд̇ханад̇ааяа, хийно хийнасабхаавад̇ааяа, важанагаро аниссарад̇ааяа, баабо гад̣̇арияад̇ааяа, д̣̇угкаабид̇о бадид̣̇угкаабанад̇ааяа, луд̣̇д̇хо лобхаабхибхууд̇ад̇ааяа, ааяуухид̇о ад̇т̇асаад̇ханад̇ааяа ад̇т̇асаад̇ханзна (сяаа. бий. га.) абажид̇им̣ на гарод̇и. имз ко махаарааж̇а д̣̇ваад̣̇аса абажид̇им̣ на гаронд̇и. саа жа бана бабадигаа баасаан̣асамбахаарзна бхиж̇ж̇ид̇ваа анимид̇д̇агад̇ад̣̇исаа язна ваа д̇зна ваа бад̇амаанаа бхаг̇авад̇о баад̣̇з бад̇ид̇аа.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, сан̣хасукумаан̣ураж̇о анилаб̣аласамаахад̇о анимид̇д̇агад̇ад̣̇исо язна ваа д̇зна ваа абхигирад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, саа бабадигаа баасаан̣асамбахаарзна бхиж̇ж̇ид̇ваа анимид̇д̇агад̇ад̣̇исаа язна ваа д̇зна ваа бад̇амаанаа бхаг̇авад̇о баад̣̇з бад̇ид̇аа. яад̣̇и бана, махаарааж̇а, саа бабадигаа баасаан̣ад̇о висум̣ на бхавзяяа, д̇амби д̇з сзлаа баасаан̣абабадигам̣ уббад̇ид̇ваа г̇ан̣хзяяум̣. зсаа бана, махаарааж̇а, бабадигаа на бхуумадтаа на аагаасадтаа, баасаан̣асамбахааравзг̇зна бхиж̇ж̇ид̇ваа анимид̇д̇агад̇ад̣̇исаа язна ваа д̇зна ваа бад̇амаанаа бхаг̇авад̇о баад̣̇з бад̇ид̇аа.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, ваад̇аман̣д̣алигааяа угкид̇д̇ам̣ бураан̣абан̣н̣ам̣ анимид̇д̇агад̇ад̣̇исам̣ язна ваа д̇зна ваа бад̇ад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, зсаа бабадигаа баасаан̣асамбахааравзг̇зна анимид̇д̇агад̇ад̣̇исаа язна ваа д̇зна ваа бад̇амаанаа бхаг̇авад̇о баад̣̇з бад̇ид̇аа. аби жа, махаарааж̇а, агад̇ан̃н̃усса гад̣̇арияасса д̣̇звад̣̇ад̇д̇асса д̣̇угкаанубхаванааяа бабадигаа бхаг̇авад̇о баад̣̇з бад̇ид̇аа’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
баад̣̇асагалигаахад̇абан̃хо адтамо.
9. аг̇г̇аг̇г̇асаман̣абан̃хо
9. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘аасаваанам̣ каяаа саман̣о ход̇ий’д̇и. буна жа бхан̣ид̇ам̣ –
‘‘‘жад̇уб̣бхи д̇хаммзхи саман̇г̇ибхууд̇ам̣, д̇ам̣ вз нарам̣ саман̣ам̣ ааху логз’д̇и.
д̇ад̇римз жад̇д̇ааро д̇хаммаа канд̇и аббаахаарад̇аа рад̇ивиббахаанам̣ аагин̃жан̃н̃ам̣. саб̣б̣аани банзд̇аани абаригкийн̣аасавасса сагилзсассзва хонд̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, аасаваанам̣ каяаа саман̣о ход̇и, д̇зна хи ‘жад̇уб̣бхи д̇хаммзхи саман̇г̇ибхууд̇ам̣, д̇ам̣ вз нарам̣ саман̣ам̣ ааху логз’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и жад̇уб̣бхи д̇хаммзхи саман̇г̇ибхууд̇о саман̣о ход̇и, д̇зна хи ‘аасаваанам̣ каяаа саман̣о ход̇ий’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа, аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘аасаваанам̣ каяаа саман̣о ход̇ий’д̇и. буна жа бхан̣ид̇ам̣ ‘жад̇уб̣бхи д̇хаммзхи саман̇г̇ибхууд̇ам̣, д̇ам̣ вз нарам̣ саман̣ам̣ ааху логз’д̇и. д̇ад̣̇ид̣̇ам̣, махаарааж̇а, важанам̣ д̇зсам̣ д̇зсам̣ буг̇г̇алаанам̣ г̇ун̣авасзна бхан̣ид̇ам̣ ‘жад̇уб̣бхи д̇хаммзхи саман̇г̇ибхууд̇ам̣, д̇ам̣ вз нарам̣ саман̣ам̣ ааху логз’д̇и, ид̣̇ам̣ бана ниравасзсаважанам̣ ‘аасаваанам̣ каяаа саман̣о ход̇ий’д̇и.
‘‘аби жа, махаарааж̇а, яз гзжи гилзсуубасамааяа бадибаннаа, д̇з саб̣б̣з убаад̣̇ааяубаад̣̇ааяа саман̣о кийн̣аасаво аг̇г̇амагкааяад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, яаани гаанижи ж̇алаж̇ат̇алаж̇абубпаани, вассигам̣ д̇зсам̣ аг̇г̇амагкааяад̇и, авасзсаани яаани гаанижи вивид̇хаани бубпаж̇аад̇аани, саб̣б̣аани д̇аани бубпаани язва, убаад̣̇ааяубаад̣̇ааяа бана вассигам̣ язва бубпам̣ ж̇анасса бад̇т̇ид̇ам̣ бихаяид̇ам̣. звамзва ко, махаарааж̇а, яз гзжи гилзсуубасамааяа бадибаннаа, д̇з саб̣б̣з убаад̣̇ааяубаад̣̇ааяа саман̣о кийн̣аасаво аг̇г̇амагкааяад̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, саб̣б̣ад̇хан̃н̃аанам̣ саали аг̇г̇амагкааяад̇и, яаа гаажи авасзсаа вивид̇хаа д̇хан̃н̃аж̇аад̇ияо, д̇аа саб̣б̣аа убаад̣̇ааяубаад̣̇ааяа бхож̇анаани сарийраяаабанааяа, саали язва д̇зсам̣ аг̇г̇амагкааяад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яз гзжи гилзсуубасамааяа бадибаннаа, д̇з саб̣б̣з убаад̣̇ааяубаад̣̇ааяа саман̣о кийн̣аасаво аг̇г̇амагкааяад̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
аг̇г̇аг̇г̇асаман̣абан̃хо навамо.
10. ван̣н̣абхан̣анабан̃хо
10. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘мамам̣ ваа, бхигкавз, барз ван̣н̣ам̣ бхаасзяяум̣, д̇хаммасса ваа, сан̇гхасса ваа ван̣н̣ам̣ бхаасзяяум̣, д̇ад̇ра д̇умхзхи на аананд̣̇о, на соманассам̣, на жзд̇асо уббилаавид̇ад̇д̇ам̣ гаран̣ийяа’нд̇и буна жа д̇ат̇ааг̇ад̇о сзласса б̣раахман̣асса яат̇аабхужжз ван̣н̣з бхан̃н̃амаанз аананд̣̇ид̇о сумано уббилаавид̇о бхияяо уд̇д̇арим̣ сагаг̇ун̣ам̣ багид̇д̇зси –
‘‘‘рааж̇аахамасми сзлаад̇и, д̇хаммарааж̇аа ануд̇д̇аро;
д̇хаммзна жаггам̣ вад̇д̇зми, жаггам̣ аббадивад̇д̇ияа’нд̇и ма. ни. 2.399.
‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘мамам̣ ваа, бхигкавз, барз ван̣н̣ам̣ бхаасзяяум̣, д̇хаммасса ваа сан̇гхасса ваа ван̣н̣ам̣ бхаасзяяум̣, д̇ад̇ра д̇умхзхи на аананд̣̇о, на соманассам̣, на жзд̇асо уббилаавид̇ад̇д̇ам̣ гаран̣ийяа’нд̇и, д̇зна хи сзласса б̣раахман̣асса яат̇аабхужжз ван̣н̣з бхан̃н̃амаанз аананд̣̇ид̇о сумано уббилаавид̇о бхияяо уд̇д̇арим̣ сагаг̇ун̣ам̣ багид̇д̇зсийд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и сзласса б̣раахман̣асса яат̇аабхужжз ван̣н̣з бхан̃н̃амаанз аананд̣̇ид̇о сумано уббилаавид̇о бхияяо уд̇д̇арим̣ сагаг̇ун̣ам̣ багид̇д̇зси, д̇зна хи ‘мамам̣ ваа, бхигкавз, барз ван̣н̣ам̣ бхаасзяяум̣, д̇хаммасса ваа сан̇гхасса ваа ван̣н̣ам̣ бхаасзяяум̣, д̇ад̇ра д̇умхзхи на аананд̣̇о, на соманассам̣, на жзд̇асо уббилаавид̇ад̇д̇ам̣ гаран̣ийяа’нд̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣ , махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘мамам̣ ваа, бхигкавз, барз ван̣н̣ам̣ бхаасзяяум̣, д̇хаммасса ваа сан̇гхасса ваа ван̣н̣ам̣ бхаасзяяум̣, д̇ад̇ра д̇умхзхи на аананд̣̇о, на соманассам̣, на жзд̇асо уббилаавид̇ад̇д̇ам̣ гаран̣ийяа’нд̇и. сзласса жа б̣раахман̣асса яат̇аабхужжз ван̣н̣з бхан̃н̃амаанз бхияяо уд̇д̇арим̣ сагаг̇ун̣ам̣ багид̇д̇ид̇ам̣ –
‘‘‘рааж̇аахамасми сзлаад̇и, д̇хаммарааж̇аа ануд̇д̇аро;
д̇хаммзна жаггам̣ вад̇д̇зми, жаггам̣ аббадивад̇д̇ияа’нд̇и.
‘‘батамам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа д̇хаммасса сабхаавасарасалагкан̣ам̣ сабхаавам̣ авид̇ат̇ам̣ бхууд̇ам̣ д̇ажчам̣ д̇ат̇ад̇т̇ам̣ барид̣̇ийбаяамаанзна бхан̣ид̇ам̣ ‘мамам̣ ваа бхигкавз, барз ван̣н̣ам̣ бхаасзяяум̣, д̇хаммасса ваа сан̇гхасса ваа ван̣н̣ам̣ бхаасзяяум̣, д̇ад̇ра д̇умхзхи на аананд̣̇о, на соманассам̣, на жзд̇асо уббилаавид̇ад̇д̇ам̣ гаран̣ийяа’нд̇и. яам̣ бана бхаг̇авад̇аа сзласса б̣раахман̣асса яат̇аабхужжз ван̣н̣з бхан̃н̃амаанз бхияяо уд̇д̇арим̣ сагаг̇ун̣ам̣ багид̇д̇ид̇ам̣ ‘рааж̇аахамасми сзлаад̇и, д̇хаммарааж̇аа ануд̇д̇аро’д̇и д̇ам̣ на лаабхахзд̇у, на яасахзд̇у, на ад̇д̇ахзд̇у, на багкахзд̇у, на анд̇зваасигамяад̇ааяа, ат̇а ко анугамбааяа гаарун̃н̃зна хид̇авасзна звам̣ имасса д̇хаммаабхисамаяо бхависсад̇и д̇ин̣н̣ан̃жа маан̣авагасад̇аананд̇и, звам̣ бхияяо уд̇д̇арим̣ сагаг̇ун̣ам̣ бхан̣ид̇ам̣ ‘рааж̇аахамасми сзлаад̇и, д̇хаммарааж̇аа ануд̇д̇аро’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
ван̣н̣абхан̣анабан̃хо д̣̇асамо.
11. ахим̣сааниг̇г̇ахабан̃хо
11. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘ахим̣саяам̣ барам̣ логз, бияо хохиси маамаго’д̇и. буна жа бхан̣ид̇ам̣ ‘ниг̇г̇ан̣хз ниг̇г̇ахаарахам̣, баг̇г̇ан̣хз баг̇г̇ахаараха’нд̇и. ниг̇г̇ахо наама, бханд̇з нааг̇асзна, хад̇т̇ажчзд̣̇о баад̣̇ажчзд̣̇о вад̇хо б̣анд̇ханам̣ гааран̣аа мааран̣ам̣ санд̇ад̇ивигобанам̣, на зд̇ам̣ важанам̣ бхаг̇авад̇о яуд̇д̇ам̣, на жа бхаг̇аваа арахад̇и зд̇ам̣ важанам̣ вад̇д̇ум̣. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘ахим̣саяам̣ барам̣ логз, бияо хохиси маамаго’’д̇и, д̇зна хи ‘‘ниг̇г̇ан̣хз ниг̇г̇ахаарахам̣, баг̇г̇ан̣хз баг̇г̇ахаараха’’нд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘‘ниг̇г̇ан̣хз ниг̇г̇ахаарахам̣, баг̇г̇ан̣хз баг̇г̇ахаараха’’нд̇и, д̇зна хи ‘‘ахим̣саяам̣ барам̣ логз, бияо хохиси маамаго’’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘ахим̣саяам̣ барам̣ логз, бияо хохиси маамаго’д̇и, бхан̣ид̇ан̃жа ‘ниг̇г̇ан̣хз ниг̇г̇ахаарахам̣, баг̇г̇ан̣хз баг̇г̇ахаараха’нд̇и . ‘ахим̣саяам̣ барам̣ логз, бияо хохиси маамаго’д̇и саб̣б̣зсам̣, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ анумад̇ам̣ зд̇ам̣, зсаа анусидти, зсаа д̇хаммад̣̇зсанаа, д̇хаммо хи, махаарааж̇а, ахим̣саалагкан̣о, сабхаававажанам̣ зд̇ам̣. яам̣ бана, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о ааха ‘ниг̇г̇ан̣хз ниг̇г̇ахаарахам̣, баг̇г̇ан̣хз баг̇г̇ахаараха’нд̇и, бхаасаа зсаа, уд̣̇д̇хад̇ам̣, махаарааж̇а, жид̇д̇ам̣ ниг̇г̇ахзд̇аб̣б̣ам̣, лийнам̣ жид̇д̇ам̣ баг̇г̇ахзд̇аб̣б̣ам̣. агусалам̣ жид̇д̇ам̣ ниг̇г̇ахзд̇аб̣б̣ам̣, гусалам̣ жид̇д̇ам̣ баг̇г̇ахзд̇аб̣б̣ам̣. аяонисо манасигааро ниг̇г̇ахзд̇аб̣б̣о, яонисо манасигааро баг̇г̇ахзд̇аб̣б̣о. мижчаабадибанно ниг̇г̇ахзд̇аб̣б̣о, саммаабадибанно баг̇г̇ахзд̇аб̣б̣о. анарияо ниг̇г̇ахзд̇аб̣б̣о арияо баг̇г̇ахзд̇аб̣б̣о. жоро ниг̇г̇ахзд̇аб̣б̣о, ажоро баг̇г̇ахзд̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘ход̇у, бханд̇з нааг̇асзна, ид̣̇аани д̇вам̣ бажжааг̇ад̇оси мама висаяам̣, яамахам̣ бужчаами, со мз ад̇т̇о убаг̇ад̇о. жоро бана, бханд̇з нааг̇асзна, ниг̇г̇ан̣ханд̇зна гат̇ам̣ ниг̇г̇ахзд̇аб̣б̣о’’д̇и? ‘‘жоро, махаарааж̇а, ниг̇г̇ан̣ханд̇зна звам̣ ниг̇г̇ахзд̇аб̣б̣о, барибхаасанийяо барибхаасид̇аб̣б̣о, д̣̇ан̣д̣анийяо д̣̇ан̣д̣зд̇аб̣б̣о, баб̣б̣ааж̇анийяо баб̣б̣ааж̇зд̇аб̣б̣о, б̣анд̇ханийяо б̣анд̇хид̇аб̣б̣о, гхаад̇анийяо гхаад̇зд̇аб̣б̣о’’д̇и. ‘‘яам̣ бана, бханд̇з нааг̇асзна, жораанам̣ гхаад̇анам̣, д̇ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ анумад̇а’’нд̇и? ‘‘на хи, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘гисса бана жоро анусаасанийяо анумад̇о д̇ат̇ааг̇ад̇аана’’нд̇и? ‘‘яо со, махаарааж̇а, гхаад̇ийяад̇и, на со д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ анумад̇ияаа гхаад̇ийяад̇и, саяам̣гад̇зна со гхаад̇ийяад̇и, аби жа д̇хаммаанусидтияаа анусаасийяад̇и, саггаа бана, махаарааж̇а, д̇аяаа бурисам̣ агаарагам̣ анабараад̇хам̣ вийт̇ияам̣ жаранд̇ам̣ г̇ахзд̇ваа гхаад̇аяид̇у’’нд̇и? ‘‘на саггаа, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гзна гааран̣зна, махаарааж̇аа’’д̇и? ‘‘агаарагад̇д̇аа, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, на жоро д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ анумад̇ияаа хан̃н̃ад̇и, саяам̣гад̇зна со хан̃н̃ад̇и, гим̣ банзд̇т̇а анусаасаго гин̃жи д̣̇осам̣ аабаж̇ж̇ад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ анусидти саммаанусидти ход̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
ахим̣сааниг̇г̇ахабан̃хо згаад̣̇асамо.
12. бхигкубан̣аамид̇абан̃хо
12. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘аггод̇хано виг̇ад̇акилохамасмий’д̇и, буна жа д̇ат̇ааг̇ад̇о т̇зрз саарибуд̇д̇амог̇г̇аллаанз сабарисз бан̣аамзси, гим̣ ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о губид̇о барисам̣ бан̣аамзси, уд̣̇ааху д̇удто бан̣аамзси, зд̇ам̣ д̇аава ж̇аанаахи имам̣ наамаад̇и? яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, губид̇о барисам̣ бан̣аамзси, д̇зна хи д̇ат̇ааг̇ад̇асса год̇хо аббадивад̇д̇ид̇о, яад̣̇и д̇удто бан̣аамзси, д̇зна хи авад̇т̇усмим̣ аж̇аананд̇зна бан̣аамид̇аа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘аггод̇хано виг̇ад̇акилохамасмий’д̇и, бан̣аамид̇аа жа т̇зраа саарибуд̇д̇амог̇г̇аллаанаа сабарисаа, д̇ан̃жа бана на гобзна, ид̇ха, махаарааж̇а, гожид̣̇зва бурисо махаабат̇авияаа муулз ваа каан̣угз ваа баасаан̣з ваа гаталз ваа висамз ваа бхуумибхааг̇з калид̇ваа бад̇ад̇и, аби ну ко, махаарааж̇а, махаабат̇авий губид̇аа д̇ам̣ баад̇зд̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, над̇т̇и махаабат̇авияаа гобо ваа басаад̣̇о ваа, анунаяаббадигхавиббамуд̇д̇аа махаабат̇авий, саяамзва со аласо калид̇ваа бад̇ид̇од̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, над̇т̇и д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ гобо ваа басаад̣̇о ваа, анунаяаббадигхавиббамуд̇д̇аа д̇ат̇ааг̇ад̇аа араханд̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа, ат̇а ко саяам̣ гад̇знзва д̇з ад̇д̇ано абараад̇хзна бан̣аамид̇аа.
‘‘ид̇ха бана, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇о на мад̇зна гун̣абзна сам̣васад̇и, яам̣ ход̇и махаасамуд̣̇д̣̇з мад̇ам̣ гун̣абам̣, д̇ам̣ киббамзва нижчубхад̇и т̇алам̣ уссаарзд̇и. аби ну ко, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇о губид̇о д̇ам̣ гун̣абам̣ нижчубхад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, над̇т̇и махаасамуд̣̇д̣̇асса гобо ваа басаад̣̇о ваа, анунаяаббадигхавиббамуд̇д̇о махаасамуд̣̇д̣̇о’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, над̇т̇и д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ гобо ваа басаад̣̇о ваа, анунаяаббадигхавиббамуд̇д̇аа д̇ат̇ааг̇ад̇аа араханд̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа, ат̇а ко саяам̣ гад̇знзва д̇з ад̇д̇ано абараад̇хзна бан̣аамид̇аа.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бат̇авияаа калид̇о бад̇ийяад̇и, звам̣ ж̇инасаасанаварз калид̇о бан̣аамийяад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, самуд̣̇д̣̇з мад̇ам̣ гун̣абам̣ нижчубхийяад̇и , звам̣ ж̇инасаасанаварз калид̇о бан̣аамийяад̇и. яам̣ бана д̇з, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о бан̣аамзси, д̇зсам̣ ад̇т̇агаамо хид̇агаамо сукагаамо висуд̣̇д̇хигаамо ‘звам̣ имз ж̇аад̇иж̇арааб̣яаад̇химаран̣зхи баримужжиссанд̇ий’д̇и бан̣аамзсий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
бхигкубан̣аамид̇абан̃хо д̣̇ваад̣̇асамо.
бан̣аамид̇аваг̇г̇о д̇ад̇ияо.
имасмим̣ ваг̇г̇з д̣̇ваад̣̇аса бан̃хаа.
4. саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣аваг̇г̇о
1. ид̣̇д̇хигаммавибаагабан̃хо
1. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘зд̇ад̣̇аг̇г̇ам̣, бхигкавз, мама саавагаанам̣ бхигкуунам̣ ид̣̇д̇химанд̇аанам̣ яад̣̇ид̣̇ам̣ махаамог̇г̇аллаано’д̇и. буна жа гира со лаг̇ул̣зхи барибот̇ид̇о бхиннасийсо сан̃жун̣н̣ид̇адтимам̣сад̇хаманичиннабариг̇ад̇д̇о бариниб̣б̣уд̇о д̇хаманимаж̇ж̇абаригад̇д̇о (сий. бий.), д̇хамманимин̃ж̇абариг̇ад̇д̇о (сяаа.). яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, т̇зро махаамог̇г̇аллаано ид̣̇д̇хияаа годим̣ г̇ад̇о, д̇зна хи лаг̇ул̣зхи бот̇ид̇о бариниб̣б̣уд̇од̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и лаг̇ул̣зхи барибот̇ид̇о бариниб̣б̣уд̇о, д̇зна хи ид̣̇д̇хияаа годим̣ г̇ад̇од̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. гим̣ на самад̇т̇о ид̣̇д̇хияаа ад̇д̇ано убагхаад̇ам̣ абанаяид̇ум̣, сад̣̇звагассаби логасса бадисаран̣ам̣ бхавид̇ум̣ араход̇и? аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘зд̇ад̣̇аг̇г̇ам̣, бхигкавз, мама саавагаанам̣ бхигкуунам̣ ид̣̇д̇химанд̇аанам̣ яад̣̇ид̣̇ам̣ махаамог̇г̇аллаано’д̇и. ааяасмаа жа махаамог̇г̇аллаано лаг̇ул̣ахад̇о бариниб̣б̣уд̇о, д̇ан̃жа бана гаммаад̇хиг̇г̇ахид̇знаа’’д̇и.
‘‘нану, бханд̇з нааг̇асзна, ид̣̇д̇химад̇о ид̣̇д̇хивисаяоби гаммавибаагоби д̣̇вз ажинд̇ияаа, ажинд̇иязна ажинд̇ияам̣ абанаяид̇аб̣б̣ам̣. яат̇аа наама, бханд̇з, гзжи палагаамаа габид̇т̇зна габид̇т̇ам̣ бот̇знд̇и, амб̣зна амб̣ам̣ бот̇знд̇и, звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, ажинд̇иязна ажинд̇ияам̣ бот̇аяид̇ваа абанзд̇аб̣б̣а’’нд̇и? ‘‘ажинд̇ияаанамби, махаарааж̇а, згам̣ ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇арам̣, яат̇аа, махаарааж̇а, махияаа рааж̇аано хонд̇и самаж̇ажжаа, самаж̇ажжаанамби д̇зсам̣ зго саб̣б̣з абхибхавид̇ваа аан̣ам̣ бавад̇д̇зд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, д̇зсам̣ ажинд̇ияаанам̣ гаммавибаагам̣ язва ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇арам̣, гаммавибаагам̣ язва саб̣б̣з абхибхавияа аан̣ам̣ бавад̇д̇зд̇и, гаммаад̇хиг̇г̇ахид̇асса авасзсаа гирияаа огаасам̣ на лабханд̇и.
‘‘ид̇ха бана, махаарааж̇а, гожи бурисо гисмин̃жид̣̇зва багаран̣з абараж̇жхад̇и, на д̇асса маад̇аа ваа бид̇аа ваа бхаг̇иний ваа бхаад̇аро ваа сакий ваа сахааяагаа ваа бхаг̇инибхаад̇аро ваа сакисахааяагаа ваа (сий. бий. га.) д̇ааяанд̇и, ат̇а ко рааж̇аа язва д̇ад̇т̇а абхибхавияа аан̣ам̣ бавад̇д̇зд̇и. гим̣ д̇ад̇т̇а гааран̣ам̣? абараад̇хигад̇аа. звамзва ко, махаарааж̇а, д̇зсам̣ ажинд̇ияаанам̣ гаммавибаагам̣ язва ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇арам̣, гаммавибаагам̣ язва саб̣б̣з абхибхавияа аан̣ам̣ бавад̇д̇зд̇и, гаммаад̇хиг̇г̇ахид̇асса авасзсаа гирияаа огаасам̣ на лабханд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, махияаа д̣̇авад̣аахз самудтид̇з гхадасахассамби уд̣̇агам̣ на саггод̇и ниб̣б̣аабзд̇ум̣, ат̇а ко аг̇г̇и язва д̇ад̇т̇а абхибхавияа аан̣ам̣ бавад̇д̇зд̇и. гим̣ д̇ад̇т̇а гааран̣ам̣? б̣алавад̇аа д̇зж̇асса. звамзва ко, махаарааж̇а, д̇зсам̣ ажинд̇ияаанам̣ гаммавибаагам̣ язва ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇арам̣, гаммавибаагам̣ язва саб̣б̣з абхибхавияа аан̣ам̣ бавад̇д̇зд̇и, гаммаад̇хиг̇г̇ахид̇асса авасзсаа гирияаа огаасам̣ на лабханд̇и, д̇асмаа, махаарааж̇а, ааяасмад̇о махаамог̇г̇аллаанасса гаммаад̇хиг̇г̇ахид̇асса лаг̇ул̣зхи бот̇ияамаанасса ид̣̇д̇хияаа саманнаахааро наахосий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
ид̣̇д̇хигаммавибаагабан̃хо батамо.
2. д̇хаммавинаяабадижчаннаабадижчаннабан̃хо
2. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘д̇ат̇ааг̇ад̇аббавзд̣̇ид̇о, бхигкавз, д̇хаммавинаяо вивадо вирожад̇и но бадижчанно’д̇и. буна жа баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо гзвалан̃жа винаяабидагам̣ бихид̇ам̣ бадижчаннам̣. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, ж̇инасаасанз яуд̇д̇ам̣ ваа бад̇д̇ам̣ ваа самаяам̣ лабхзт̇а, винаяабан̣н̣ад̇д̇и вивадаа собхзяяа. гзна гааран̣зна? гзвалам̣ д̇ад̇т̇а сигкаа сам̣яамо нияамо сийлаг̇ун̣ааажаарабан̣н̣ад̇д̇и ад̇т̇арасо д̇хаммарасо вимуд̇д̇ирасо. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘д̇ат̇ааг̇ад̇аббавзд̣̇ид̇о, бхигкавз, д̇хаммавинаяо вивадо вирожад̇и но бадижчанно’д̇и, д̇зна хи ‘баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо гзвалан̃жа винаяабидагам̣ бихид̇ам̣ бадижчанна’нд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо гзвалан̃жа винаяабидагам̣ бихид̇ам̣ бадижчаннам̣, д̇зна хи ‘д̇ат̇ааг̇ад̇аббавзд̣̇ид̇о, бхигкавз, д̇хаммавинаяо вивадо вирожад̇и но бадижчанно’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣ , махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘д̇ат̇ааг̇ад̇аббавзд̣̇ид̇о, бхигкавз, д̇хаммавинаяо вивадо вирожад̇и но бадижчанно’д̇и. буна жа баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо гзвалан̃жа винаяабидагам̣ бихид̇ам̣ бадижчаннам̣, д̇ан̃жа бана на саб̣б̣зсам̣, сиймам̣ гад̇ваа бихид̇ам̣.
‘‘д̇ивид̇хзна, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо сиймам̣ гад̇ваа бихид̇о, буб̣б̣агаанам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ вам̣савасзна баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо сиймам̣ гад̇ваа бихид̇о, д̇хаммасса г̇аругад̇д̇аа бихид̇о, бхигкубхуумияаа г̇аругад̇д̇аа бихид̇о.
‘‘гат̇ам̣ буб̣б̣агаанам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ вам̣савасзна баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо сиймам̣ гад̇ваа бихид̇о, зсо вам̣со, махаарааж̇а, саб̣б̣зсам̣ буб̣б̣агаанам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ яад̣̇ид̣̇ам̣ бхигкумаж̇жхз баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо авасзсаанам̣ бихид̇о. яат̇аа, махаарааж̇а, кад̇д̇ияаанам̣ кад̇д̇ияамааяаа кад̇д̇иязсу язва жарад̇и, звамзд̇ам̣ кад̇д̇ияаанам̣ логасса бавзн̣ий авасзсаанам̣ бихид̇аа. звамзва ко, махаарааж̇а, зсо вам̣со саб̣б̣зсам̣ буб̣б̣агаанам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ яад̣̇ид̣̇ам̣ бхигкумаж̇жхз баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо авасзсаанам̣ бихид̇о.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, махияаа г̇ан̣аа вад̇д̇анд̇и, сзяяат̇ид̣̇ам̣, маллаа ад̇он̣аа баб̣б̣ад̇аа д̇хаммаг̇ирияаа б̣рахмаг̇ирияаа надагаа нажжагаа лан̇гхагаа бисаажаа ман̣ибхад̣̇д̣̇аа бун̣н̣аб̣ад̣̇д̇хаа жанд̣̇имасуурияаа сирид̣̇звад̇аа гаалид̣̇звад̇аа, сиваа васуд̣̇зваа гханигаа асибаасаа бхад̣̇д̣̇ибуд̇д̇аад̇и, д̇зсам̣ д̇зсам̣ рахассам̣ д̇зсу д̇зсу г̇ан̣зсу язва жарад̇и, авасзсаанам̣ бихид̇ам̣. звамзва ко, махаарааж̇а, зсо вам̣со саб̣б̣зсам̣ буб̣б̣агаанам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ яад̣̇ид̣̇ам̣ бхигкумаж̇жхз баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо авасзсаанам̣ бихид̇о. звам̣ буб̣б̣агаанам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ вам̣савасзна баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо сиймам̣ гад̇ваа бихид̇о.
‘‘гат̇ам̣ д̇хаммасса г̇аругад̇д̇аа баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо сиймам̣ гад̇ваа бихид̇о? д̇хаммо, махаарааж̇а, г̇аруго бхаарияо, д̇ад̇т̇а саммад̇д̇агаарий ан̃н̃ам̣ аараад̇хзд̇и, д̇ам̣ д̇ад̇т̇а барамбараасаммад̇д̇агаарид̇ааяа баабун̣аад̇и, на д̇ам̣ д̇ад̇т̇а барамбараасаммад̇д̇агаарид̇ааяа баабун̣аад̇и, маа жааяам̣ саарад̇хаммо варад̇хаммо асаммад̇д̇агаарийнам̣ хад̇т̇аг̇ад̇о он̃н̃аад̇о аван̃н̃аад̇о хийл̣ид̇о кийл̣ид̇о г̇арахид̇о бхавад̇у, маа жааяам̣ саарад̇хаммо варад̇хаммо д̣̇уж̇ж̇анаг̇ад̇о он̃н̃аад̇о аван̃н̃аад̇о хийл̣ид̇о кийл̣ид̇о г̇арахид̇о бхавад̇ууд̇и. звам̣ д̇хаммасса г̇аругад̇д̇аа баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо сиймам̣ гад̇ваа бихид̇о.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, саараварабавараабхиж̇аад̇аж̇аад̇иманд̇арад̇д̇алохид̇ажанд̣̇анам̣ наама саварабурамануг̇ад̇ам̣ он̃н̃аад̇ам̣ аван̃н̃аад̇ам̣ хийл̣ид̇ам̣ кийл̣ид̇ам̣ г̇арахид̇ам̣ бхавад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, маа жааяам̣ саарад̇хаммо варад̇хаммо барамбарааасаммад̇д̇агаарийнам̣ хад̇т̇аг̇ад̇о он̃н̃аад̇о аван̃н̃аад̇о хийл̣ид̇о кийл̣ид̇о г̇арахид̇о бхавад̇у, маа жааяам̣ саарад̇хаммо варад̇хаммо д̣̇уж̇ж̇анаг̇ад̇о он̃н̃аад̇о аван̃н̃аад̇о хийл̣ид̇о кийл̣ид̇о г̇арахид̇о бхавад̇ууд̇и. звам̣ д̇хаммасса г̇аругад̇д̇аа баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо сиймам̣ гад̇ваа бихид̇о .
‘‘гат̇ам̣ бхигкубхуумияаа г̇аругад̇д̇аа баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо сиймам̣ гад̇ваа бихид̇о, бхигкубхааво ко, махаарааж̇а, логз ад̇улияо аббамаан̣о анаг̇гхияо, на саггаа гзнажи аг̇гхаабзд̇ум̣ д̇улзд̇ум̣ баримзд̇ум̣, мааяам̣ зваруубз бхигкубхаавз тид̇о логзна самасамо бхавад̇ууд̇и бхигкуунам̣ язва анд̇арз баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо жарад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, логз варабаварабхан̣д̣ам̣ вад̇т̇ам̣ ваа ад̇т̇аран̣ам̣ ваа г̇аж̇ад̇уран̇г̇арат̇асуван̣н̣араж̇ад̇аман̣имуд̇д̇ааид̇т̇ирад̇анаад̣̇ийни ваа виж̇ид̇агаммасуураа ваа ниж̇ж̇ид̇агаммасуураа ваа (сий. бий.) саб̣б̣з д̇з рааж̇аанамубаг̇ажчанд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, яаавад̇аа логз логз сигкаа (сий. бий.) суг̇ад̇ааг̇амабарияад̇д̇иаажаарасам̣яамасийласам̣вараг̇ун̣аа, саб̣б̣з д̇з бхигкусан̇гхамубаг̇ад̇аа бхаванд̇и. звам̣ бхигкубхуумияаа г̇аругад̇д̇аа баад̇имогкуд̣̇д̣̇зсо сиймам̣ гад̇ваа бихид̇о’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбидижчаамий’’д̇и.
д̇хаммавинаяабадижчаннаабадижчаннабан̃хо д̣̇уд̇ияо.
3. мусааваад̣̇аг̇арулахубхаавабан̃хо
3. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘самбаж̇аанамусааваад̣̇з баарааж̇иго ход̇ий’д̇и. буна жа бхан̣ид̇ам̣ ‘самбаж̇аанамусааваад̣̇з лахугам̣ аабад̇д̇им̣ аабаж̇ж̇ад̇и згасса санд̇игз д̣̇зсанаавад̇т̇уга’нд̇и. бханд̇з нааг̇асзна, го банзд̇т̇а висзсо, гим̣ гааран̣ам̣, яан̃жзгзна мусааваад̣̇зна ужчиж̇ж̇ад̇и, яан̃жзгзна мусааваад̣̇зна сад̇згижчо ход̇и? яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘самбаж̇аанамусааваад̣̇з баарааж̇иго ход̇ий’д̇и, д̇зна хи ‘самбаж̇аанамусааваад̣̇з лахугам̣ аабад̇д̇им̣ аабаж̇ж̇ад̇и згасса санд̇игз д̣̇зсанаавад̇т̇уга’нд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘самбаж̇аанамусааваад̣̇з лахугам̣ аабад̇д̇им̣ аабаж̇ж̇ад̇и згасса санд̇игз д̣̇зсанаавад̇т̇уга’нд̇и, д̇зна хи ‘самбаж̇аанамусааваад̣̇з баарааж̇иго ход̇ий’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣ , махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘самбаж̇аанамусааваад̣̇з баарааж̇иго ход̇ий’д̇и. бхан̣ид̇ан̃жа ‘самбаж̇аанамусааваад̣̇з лахугам̣ аабад̇д̇им̣ аабаж̇ж̇ад̇и згасса санд̇игз д̣̇зсанаавад̇т̇уга’нд̇и, д̇ан̃жа бана вад̇т̇увасзна г̇аругалахугам̣ ход̇и. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃аси, махаарааж̇а, ид̇ха гожи бурисо барасса баан̣инаа бахаарам̣ д̣̇ад̣̇зяяа, д̇асса д̇умхз гим̣ д̣̇ан̣д̣ам̣ д̇хаарзт̇аа’’д̇и? ‘‘яад̣̇и со, бханд̇з, ааха ‘нагкамаамий’д̇и, д̇асса маяам̣ агкамамаанз гахаабан̣ам̣ хараабзмаа’’д̇и ‘‘ид̇ха бана, махаарааж̇а, со язва бурисо д̇ава баан̣инаа бахаарам̣ д̣̇ад̣̇зяяа, д̇асса бана го д̣̇ан̣д̣о’’д̇и? ‘‘хад̇т̇амбисса, бханд̇з, чзд̣̇аабзяяаама, баад̣̇амби чзд̣̇аабзяяаама, яаава сийсам̣ гал̣ийражчзж̇ж̇ам̣ чзд̣̇аабзяяаама, саб̣б̣амби д̇ам̣ г̇зхам̣ вилумбаабзяяаама, убхад̇обагкз убхад̇обассз (сий. бий. га.) яаава сад̇д̇амам̣ гулам̣ самуг̇гхаад̇аабзяяаамаа’’д̇и. ‘‘го банзд̇т̇а, махаарааж̇а, висзсо, гим̣ гааран̣ам̣, яам̣ згасса баан̣иббахаарз сукумо гахаабан̣о д̣̇ан̣д̣о, яам̣ д̇ава баан̣иббахаарз хад̇т̇ажчзж̇ж̇ам̣ баад̣̇ажчзж̇ж̇ам̣ яаава гал̣ийражчзж̇ж̇ам̣ саб̣б̣аг̇зхаад̣̇аанам̣ убхад̇обагкз яаава сад̇д̇амагулаа самуг̇гхаад̇о’’д̇и? ‘‘мануссанд̇арзна, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, самбаж̇аанамусааваад̣̇о вад̇т̇увасзна г̇аругалахуго ход̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
мусааваад̣̇аг̇арулахубхаавабан̃хо д̇ад̇ияо.
4. б̣од̇хисад̇д̇ад̇хаммад̇аабан̃хо
4. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа д̇хаммад̇аад̇хаммабарияааяз ‘буб̣б̣зва б̣од̇хисад̇д̇аанам̣ маад̇аабид̇аро нияад̇аа хонд̇и, б̣од̇хи нияад̇аа ход̇и, аг̇г̇асаавагаа нияад̇аа хонд̇и, буд̇д̇о нияад̇о ход̇и, убадтааго нияад̇о ход̇ий’д̇и. буна жа д̇умхз бхан̣ат̇а ‘д̇усид̇з гааяз тид̇о б̣од̇хисад̇д̇о адта махаавилоганаани вилогзд̇и, гаалам̣ вилогзд̇и, д̣̇ийбам̣ вилогзд̇и, д̣̇зсам̣ вилогзд̇и, гулам̣ вилогзд̇и, ж̇анзд̇д̇им̣ вилогзд̇и, ааяум̣ вилогзд̇и, маасам̣ вилогзд̇и, нзгкаммам̣ вилогзд̇ий’д̇и. бханд̇з нааг̇асзна, абарибаггз н̃аан̣з б̣уж̇жханам̣ над̇т̇и, барибаггз н̃аан̣з на саггаа нимзсанд̇арамби ааг̇амзд̇ум̣, анад̇иггаманийяам̣ барибаггамаанасам̣. гасмаа б̣од̇хисад̇д̇о гаалам̣ вилогзхи ‘гамхи гаалз уббаж̇ж̇аамий’д̇и. абарибаггз н̃аан̣з б̣уж̇жханам̣ над̇т̇и, барибаггз н̃аан̣з на саггаа нимзсанд̇арамби ааг̇амзд̇ум̣, гасмаа б̣од̇хисад̇д̇о гулам̣ вилогзд̇и ‘гумхи гулз уббаж̇ж̇аамий’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, буб̣б̣зва б̣од̇хисад̇д̇асса маад̇аабид̇аро нияад̇аа, д̇зна хи ‘гулам̣ вилогзд̇ий’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и гулам̣ вилогзд̇и, д̇зна хи ‘буб̣б̣зва б̣од̇хисад̇д̇асса маад̇аабид̇аро нияад̇аа’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘нияад̇аа, махаарааж̇а, буб̣б̣зва б̣од̇хисад̇д̇асса маад̇аабид̇аро, гулан̃жа б̣од̇хисад̇д̇о вилогзд̇и. гинд̇и бана гулам̣ вилогзд̇и ‘яз мз маад̇аабид̇аро, д̇з кад̇д̇ияаа уд̣̇ааху б̣раахман̣аа’д̇и. звам̣ гулам̣ вилогзд̇и.
‘‘адтаннам̣, махаарааж̇а, буб̣б̣зва анааг̇ад̇ам̣ ологзд̇аб̣б̣ам̣ ход̇и. гад̇амзсам̣ адтаннам̣? ваан̣иж̇асса, махаарааж̇а, буб̣б̣зва виггаяабхан̣д̣ам̣ ологзд̇аб̣б̣ам̣ ход̇и, хад̇т̇инааг̇асса буб̣б̣зва сон̣д̣ааяа анааг̇ад̇о маг̇г̇о ологзд̇аб̣б̣о ход̇и, саагадигасса буб̣б̣зва анааг̇ад̇ам̣ д̇ид̇т̇ам̣ ологзд̇аб̣б̣ам̣ ход̇и, нияаамагасса буб̣б̣зва анааг̇ад̇ам̣ д̇ийрам̣ ологзд̇ваа нааваа бзсзд̇аб̣б̣аа ход̇и, бхисаггасса буб̣б̣зва ааяум̣ ологзд̇ваа аад̇уро убасан̇гамид̇аб̣б̣о ход̇и, уд̇д̇арасзд̇усса буб̣б̣зва т̇ираат̇ирабхаавам̣ ж̇аанид̇ваа абхирухид̇аб̣б̣ам̣ ход̇и, бхигкусса буб̣б̣зва анааг̇ад̇ам̣ гаалам̣ бажжавзгкид̇ваа бхож̇анам̣ бхун̃ж̇ид̇аб̣б̣ам̣ ход̇и, б̣од̇хисад̇д̇аанам̣ буб̣б̣зва гулам̣ ологзд̇аб̣б̣ам̣ ход̇и ‘кад̇д̇ияагулам̣ ваа б̣раахман̣агулам̣ ваа’д̇и. имзсам̣ ко, махаарааж̇а, адтаннам̣ буб̣б̣зва анааг̇ад̇ам̣ ологзд̇аб̣б̣ам̣ ход̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
б̣од̇хисад̇д̇ад̇хаммад̇аабан̃хо жад̇уд̇т̇о.
5. ад̇д̇анибаад̇анабан̃хо
5. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘на, бхигкавз, ад̇д̇аанам̣ баад̇зд̇аб̣б̣ам̣, яо баад̇зяяа, яат̇аад̇хаммо гаарзд̇аб̣б̣о’д̇и. буна жа д̇умхз бхан̣ат̇а ‘яад̇т̇а гад̇т̇ажи бхаг̇аваа саавагаанам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсаяамаано анзгабарияааязна ж̇аад̇ияаа ж̇арааяа б̣яаад̇хино маран̣асса самужчзд̣̇ааяа д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и, яо хи гожи ж̇аад̇иж̇арааб̣яаад̇химаран̣ам̣ самад̇иггамад̇и, д̇ам̣ барамааяа басам̣сааяа басам̣сад̇ий’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘на, бхигкавз, ад̇д̇аанам̣ баад̇зд̇аб̣б̣ам̣, яо баад̇зяяа, яат̇аад̇хаммо гаарзд̇аб̣б̣о’д̇и, д̇зна хи ‘ж̇аад̇ияаа ж̇арааяа б̣яаад̇хино маран̣асса самужчзд̣̇ааяа д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇ий’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и ж̇аад̇ияаа ж̇арааяа б̣яаад̇хино маран̣асса самужчзд̣̇ааяа д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и, д̇зна хи ‘на, бхигкавз, ад̇д̇аанам̣ баад̇зд̇аб̣б̣ам̣, яо баад̇зяяа, яат̇аад̇хаммо гаарзд̇аб̣б̣о’’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘на, бхигкавз, ад̇д̇аанам̣ баад̇зд̇аб̣б̣ам̣, яо баад̇зяяа, яат̇аад̇хаммо гаарзд̇аб̣б̣о’д̇и. яад̇т̇а гад̇т̇ажи бхаг̇авад̇аа саавагаанам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсаяаамаанзна жа анзгабарияааязна ж̇аад̇ияаа ж̇арааяа б̣яаад̇хино маран̣асса самужчзд̣̇ааяа д̇хаммо д̣̇зсид̇о, д̇ад̇т̇а бана гааран̣ам̣ ад̇т̇и, язна бхаг̇аваа гааран̣зна бадигкиби самаад̣̇абзси жаа’’д̇и.
‘‘гим̣ банзд̇т̇а, бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣ам̣, язна бхаг̇аваа гааран̣зна бадигкиби самаад̣̇абзси жаа’’д̇и? ‘‘сийлаваа, махаарааж̇а, сийласамбанно аг̇ад̣̇асамо сад̇д̇аанам̣ гилзсависавинаасанз, осад̇хасамо сад̇д̇аанам̣ гилзсаб̣яаад̇хивуубасамз, уд̣̇агасамо сад̇д̇аанам̣ гилзсараж̇ож̇аллаабахаран̣з, ман̣ирад̇анасамо сад̇д̇аанам̣ саб̣б̣асамбад̇д̇ид̣̇аанз, нааваасамо сад̇д̇аанам̣ жад̇урогхабаараг̇аманз, сад̇т̇аваахасамо сад̇д̇аанам̣ ж̇аад̇иганд̇аарад̇ааран̣з, ваад̇асамо сад̇д̇аанам̣ д̇ивид̇хаг̇г̇исанд̇аабаниб̣б̣аабанз, махаамзгхасамо сад̇д̇аанам̣ маанасабарибууран̣з, аажарияасамо сад̇д̇аанам̣ гусаласигкаабанз, суд̣̇зсагасамо сад̇д̇аанам̣ кзмабат̇амаажигкан̣з. зваруубо, махаарааж̇а, б̣ахуг̇ун̣о анзгаг̇ун̣о аббамаан̣аг̇ун̣о г̇ун̣арааси г̇ун̣абун̃ж̇о сад̇д̇аанам̣ вад̣дхигаро сийлаваа ‘маа винассий’д̇и сад̇д̇аанам̣ анугамбааяа бхаг̇аваа сигкаабад̣̇ам̣ бан̃н̃абзси ‘на, бхигкавз, ад̇д̇аанам̣ баад̇зд̇аб̣б̣ам̣, яо баад̇зяяа, яат̇аад̇хаммо гаарзд̇аб̣б̣о’д̇и. ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна бхаг̇аваа бадигкиби. бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, т̇зрзна гумаарагассабзна вижид̇рагат̇игзна бааяаасирааж̇ан̃н̃асса баралогам̣ д̣̇ийбаяамаанзна ‘яат̇аа яат̇аа ко рааж̇ан̃н̃а саман̣аб̣раахман̣аа сийлаванд̇о галяаан̣ад̇хаммаа жирам̣ д̣̇ийгхамад̣̇д̇хаанам̣ д̇идтанд̇и, д̇ат̇аа д̇ат̇аа б̣ахум̣ бун̃н̃ам̣ басаванд̇и, б̣ахуж̇анахид̇ааяа жа бадибаж̇ж̇анд̇и б̣ахуж̇анасукааяа логаанугамбааяа ад̇т̇ааяа хид̇ааяа сукааяа д̣̇звамануссаана’нд̇и.
‘‘гзна бана гааран̣зна бхаг̇аваа самаад̣̇абзси? ж̇аад̇иби, махаарааж̇а, д̣̇угкаа, ж̇арааби д̣̇угкаа, б̣яаад̇хиби д̣̇угко, маран̣амби д̣̇угкам̣, согоби д̣̇угко, барид̣̇звоби д̣̇угко, д̣̇угкамби д̣̇угкам̣, д̣̇оманассамби д̣̇угкам̣, убааяаасоби д̣̇угко, аббиязхи самбаяог̇оби д̣̇угко, биязхи виббаяог̇оби д̣̇угко, маад̇умаран̣амби д̣̇угкам̣, бид̇умаран̣амби д̣̇угкам̣, бхаад̇умаран̣амби д̣̇угкам̣, бхаг̇инимаран̣амби д̣̇угкам̣, буд̇д̇амаран̣амби д̣̇угкам̣, д̣̇аарамаран̣амби д̣̇угкам̣, д̣̇аасамаран̣амби д̣̇угкам̣ ид̣̇ам̣ ваагяам̣ сий. бий. бод̇т̇агзсу над̇т̇и, н̃аад̇имаран̣амби д̣̇угкам̣, н̃аад̇иб̣яасанамби д̣̇угкам̣, рог̇аб̣яасанамби д̣̇угкам̣, бхог̇аб̣яасанамби д̣̇угкам̣, сийлаб̣яасанамби д̣̇угкам̣, д̣̇идтиб̣яасанамби д̣̇угкам̣, рааж̇абхаяамби д̣̇угкам̣, жорабхаяамби д̣̇угкам̣, взрибхаяамби д̣̇угкам̣, д̣̇уб̣бхигкабхаяамби д̣̇угкам̣, аг̇г̇ибхаяамби д̣̇угкам̣, уд̣̇агабхаяамби д̣̇угкам̣, уумибхаяамби д̣̇угкам̣, ааваддабхаяамби д̣̇угкам̣, гумбхийлабхаяамби д̣̇угкам̣, сусугаабхаяамби д̣̇угкам̣, ад̇д̇аануваад̣̇абхаяамби д̣̇угкам̣, бараануваад̣̇абхаяамби д̣̇угкам̣, д̣̇ан̣д̣абхаяамби д̣̇угкам̣, д̣̇уг̇г̇ад̇ибхаяамби д̣̇угкам̣, барисаасаараж̇ж̇абхаяамби д̣̇угкам̣, ааж̇ийвагабхаяамби д̣̇угкам̣, маран̣абхаяамби д̣̇угкам̣, взд̇д̇зхи д̇аал̣анамби д̣̇угкам̣, гасаахи д̇аал̣анамби д̣̇угкам̣, ад̣̇д̇хад̣̇ан̣д̣агзхи д̇аал̣анамби д̣̇угкам̣, хад̇т̇ажчзд̣̇анамби д̣̇угкам̣, баад̣̇ажчзд̣̇анамби д̣̇угкам̣, хад̇т̇абаад̣̇ажчзд̣̇анамби д̣̇угкам̣, ган̣н̣ажчзд̣̇анамби д̣̇угкам̣, наасажчзд̣̇анамби д̣̇угкам̣, ган̣н̣анаасажчзд̣̇анамби д̣̇угкам̣, б̣илан̇г̇ат̇аалигамби д̣̇угкам̣, сан̇камун̣д̣игамби д̣̇угкам̣, раахумукамби д̣̇угкам̣, ж̇од̇имаалигамби д̣̇угкам̣, хад̇т̇абаж̇ж̇од̇игамби д̣̇угкам̣, зрагавад̇д̇игамби д̣̇угкам̣, жийрагаваасигамби д̣̇угкам̣, зн̣зяяагамби д̣̇угкам̣ , б̣ал̣исамам̣сигамби д̣̇угкам̣, гахаабан̣игамби д̣̇угкам̣, каараабад̇ажчигамби д̣̇угкам̣, балигхабаривад̇д̇игамби д̣̇угкам̣, балаалабийтагамби д̣̇угкам̣, д̇ад̇д̇зна д̇злзна осин̃жанамби д̣̇угкам̣, сунакзхи каад̣̇аабанамби д̣̇угкам̣, ж̇ийвасуулааробанамби д̣̇угкам̣, асинаа сийсажчзд̣̇анамби д̣̇угкам̣, зваруубаани, махаарааж̇а, б̣ахувид̇хаани анзгавид̇хаани д̣̇угкаани сам̣саараг̇ад̇о анубхавад̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, химаванд̇абаб̣б̣ад̇з абхивудтам̣ уд̣̇агам̣ г̇ан̇г̇ааяа над̣̇ияаа баасаан̣а сагкара кара марумб̣а аавадда г̇аг̇г̇алага уумигаван̇гажад̣̇ига ааваран̣анийваран̣амуулагасаакаасу барияод̇т̇арад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, зваруубаани б̣ахувид̇хаани анзгавид̇хаани д̣̇угкаани сам̣саараг̇ад̇о анубхавад̇и. бавад̇д̇ам̣, махаарааж̇а, д̣̇угкам̣, аббавад̇д̇ам̣ сукам̣. аббавад̇д̇асса г̇ун̣ам̣ бавад̇д̇асса бавад̇д̇з (сий. бий. га.) жа бхаяам̣ д̣̇ийбаяамаано, махаарааж̇а, бхаг̇аваа аббавад̇д̇асса сажчигирияааяа ж̇аад̇иж̇арааб̣яаад̇химаран̣асамад̇иггамааяа самаад̣̇абзси, ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна бхаг̇аваа самаад̣̇абзсий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, суниб̣б̣зтид̇о бан̃хо, сугат̇ид̇ам̣ гааран̣ам̣, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
ад̇д̇анибаад̇анабан̃хо бан̃жамо.
6. мзд̇д̇аабхааванаанисам̣сабан̃хо
6. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘мзд̇д̇ааяа, бхигкавз, жзд̇овимуд̇д̇ияаа аасзвид̇ааяа бхаавид̇ааяа б̣ахулийгад̇ааяа яаанийгад̇ааяа вад̇т̇угад̇ааяа анудтид̇ааяа барижид̇ааяа сусамаарад̣̇д̇хааяа згаад̣̇асаанисам̣саа баадиган̇каа. гад̇амз згаад̣̇аса? сукам̣ субад̇и, сукам̣ бадиб̣уж̇жхад̇и , на баабагам̣ субинам̣ бассад̇и, мануссаанам̣ бияо ход̇и, амануссаанам̣ бияо ход̇и, д̣̇звад̇аа рагканд̇и, наасса аг̇г̇и ваа висам̣ ваа сад̇т̇ам̣ ваа гамад̇и сад̇т̇ам̣ гамад̇и (сяаа.) а. ни. 11.15 бассид̇аб̣б̣ам̣, д̇увадам̣ жид̇д̇ам̣ самаад̇хияад̇и, мукаван̣н̣о виббасийд̣̇ад̇и, асаммуул̣хо гаалам̣ гарод̇и, уд̇д̇арим̣ аббадивиж̇жханд̇о б̣рахмалогуубаг̇о ход̇ий’д̇и. буна жа д̇умхз бхан̣ат̇а ‘саамо гумааро мзд̇д̇аавихаарий миг̇асан̇гхзна баривуд̇о баванз вижаранд̇о бийл̣ияагкзна ран̃н̃аа вид̣̇д̇хо висабийд̇зна саллзна д̇ад̇т̇зва мужчид̇о бад̇ид̇о’д̇и.
‘‘яад̣̇и , бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘мзд̇д̇ааяа бхигкавз…бз… б̣рахмалогуубаг̇о ход̇ий’д̇и, д̇зна хи ‘‘саамо гумааро мзд̇д̇аавихаарий миг̇асан̇гхзна баривуд̇о баванз вижаранд̇о бийл̣ияагкзна ран̃н̃аа вид̣̇д̇хо висабийд̇зна саллзна д̇ад̇т̇зва мужчид̇о бад̇ид̇о’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и саамо гумааро мзд̇д̇аавихаарий миг̇асан̇гхзна баривуд̇о баванз вижаранд̇о бийл̣ияагкзна ран̃н̃аа вид̣̇д̇хо висабийд̇зна саллзна д̇ад̇т̇зва мужчид̇о бад̇ид̇о, д̇зна хи ‘мзд̇д̇ааяа, бхигкавз…бз… сад̇т̇ам̣ ваа гамад̇ий’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо сунибун̣о барисан̣хо сукумо г̇амбхийро, аби сунибун̣аанам̣ мануж̇аанам̣ г̇ад̇д̇з сзд̣̇ам̣ можзяяа, со д̇аваануббад̇д̇о, виж̇адзхи д̇ам̣ махааж̇адааж̇адид̇ам̣, анааг̇ад̇аанам̣ ж̇инабуд̇д̇аанам̣ жагкум̣ д̣̇зхи ниб̣б̣ааханааяаа’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘мзд̇д̇ааяа бхигкавз…бз... сад̇т̇ам̣ ваа гамад̇ий’д̇и. саамо жа гумааро мзд̇д̇аавихаарий миг̇асан̇гхзна баривуд̇о баванз вижаранд̇о бийл̣ияагкзна ран̃н̃аа вид̣̇д̇хо висабийд̇зна саллзна д̇ад̇т̇зва мужчид̇о бад̇ид̇о, д̇ад̇т̇а бана, махаарааж̇а, гааран̣ам̣ ад̇т̇и. гад̇амам̣ д̇ад̇т̇а гааран̣ам̣? нзд̇з, махаарааж̇а, г̇ун̣аа буг̇г̇аласса, мзд̇д̇аабхааванааязд̇з г̇ун̣аа, саамо, махаарааж̇а, гумааро гхадам̣ угкибанд̇о д̇асмим̣ кан̣з мзд̇д̇аабхааванааяа бамад̇д̇о ахоси.
‘‘яасмим̣, махаарааж̇а, кан̣з буг̇г̇ало мзд̇д̇ам̣ самаабанно ход̇и, на д̇асса буг̇г̇аласса д̇асмим̣ кан̣з аг̇г̇и ваа висам̣ ваа сад̇т̇ам̣ ваа гамад̇и. д̇асса яз гзжи ахид̇агаамаа убаг̇анд̇ваа д̇ам̣ на бассанд̇и, на д̇асмим̣ огаасам̣ лабханд̇и. нзд̇з, махаарааж̇а, г̇ун̣аа буг̇г̇аласса, мзд̇д̇аабхааванааязд̇з г̇ун̣аа. ид̇ха, махаарааж̇а, бурисо сан̇г̇аамасууро абхзж̇ж̇агаважаж̇аалигам̣ саннаяхид̇ваа сан̇г̇аамам̣ од̇арзяяа, д̇асса сараа кид̇д̇аа убаг̇анд̇ваа бад̇анд̇и вигиранд̇и, на д̇асмим̣ огаасам̣ лабханд̇и, нзсо, махаарааж̇а, г̇ун̣о сан̇г̇аамасуурасса, абхзж̇ж̇агаважаж̇аалигааязсо г̇ун̣о, яасса сараа кид̇д̇аа убаг̇анд̇ваа бад̇анд̇и вигиранд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, нзд̇з г̇ун̣аа буг̇г̇аласса, мзд̇д̇аабхааванааязд̇з г̇ун̣аа.
‘‘яасмим̣ , махаарааж̇а, кан̣з буг̇г̇ало мзд̇д̇ам̣ самаабанно ход̇и, на д̇асса буг̇г̇аласса д̇асмим̣ кан̣з аг̇г̇и ваа висам̣ ваа сад̇т̇ам̣ ваа гамад̇и. д̇асса яз гзжи ахид̇агаамаа убаг̇анд̇ваа д̇ам̣ на бассанд̇и, д̇асмим̣ огаасам̣ на лабханд̇и, нзд̇з , махаарааж̇а, г̇ун̣аа буг̇г̇аласса, мзд̇д̇аабхааванааязд̇з г̇ун̣аа. ид̇ха бана, махаарааж̇а, бурисо д̣̇иб̣б̣ам̣ анд̇арад̇хаанам̣ муулам̣ хад̇т̇з гарзяяа, яаава д̇ам̣ муулам̣ д̇асса хад̇т̇аг̇ад̇ам̣ ход̇и, д̇аава на ан̃н̃о гожи багад̇имануссо д̇ам̣ бурисам̣ бассад̇и. нзсо, махаарааж̇а, г̇ун̣о бурисасса, муулассзсо г̇ун̣о анд̇арад̇хаанасса, яам̣ со багад̇имануссаанам̣ жагкубат̇з на д̣̇иссад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, нзд̇з г̇ун̣аа буг̇г̇аласса, мзд̇д̇аабхааванааязд̇з г̇ун̣аа.
‘‘яасмим̣, махаарааж̇а, кан̣з буг̇г̇ало мзд̇д̇ам̣ самаабанно ход̇и, на д̇асса буг̇г̇аласса д̇асмим̣ кан̣з аг̇г̇и ваа висам̣ ваа сад̇т̇ам̣ ваа гамад̇и. д̇асса яз гзжи ахид̇агаамаа убаг̇анд̇ваа д̇ам̣ на бассанд̇и, на д̇асмим̣ огаасам̣ лабханд̇и. нзд̇з, махаарааж̇а, г̇ун̣аа буг̇г̇аласса, мзд̇д̇аабхааванааязд̇з г̇ун̣аа. яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бурисам̣ сугад̇ам̣ махаалзн̣амануббавидтам̣ махад̇имахаамзгхо абхивассанд̇о на саггод̇и д̇змаяид̇ум̣, нзсо, махаарааж̇а, г̇ун̣о бурисасса, махаалзн̣ассзсо г̇ун̣о, яам̣ махаамзгхо абхивассамаано на д̇ам̣ д̇змзд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, нзд̇з г̇ун̣аа буг̇г̇аласса, мзд̇д̇аабхааванааязд̇з г̇ун̣аа.
‘‘яасмим̣, махаарааж̇а, кан̣з буг̇г̇ало мзд̇д̇ам̣ самаабанно ход̇и, на д̇асса буг̇г̇аласса д̇асмим̣ кан̣з аг̇г̇и ваа висам̣ ваа сад̇т̇ам̣ ваа гамад̇и. д̇асса яз гзжи ахид̇агаамаа убаг̇анд̇ваа д̇ам̣ на бассанд̇и, на д̇асса саггонд̇и ахид̇ам̣ гаад̇ум̣ нзд̇з, махаарааж̇а, г̇ун̣аа буг̇г̇аласса, мзд̇д̇аабхааванааязд̇з г̇ун̣аа’’д̇и. ‘‘ажчарияам̣, бханд̇з нааг̇асзна, аб̣бхуд̇ам̣ бханд̇з нааг̇асзна, саб̣б̣абаабанивааран̣аа мзд̇д̇аабхааванаа’’д̇и. ‘‘саб̣б̣агусалаг̇ун̣аавахаа, махаарааж̇а, мзд̇д̇аабхааванаа хид̇аанамби ахид̇аанамби, яз д̇з сад̇д̇аа вин̃н̃аан̣аб̣ад̣̇д̇хаа, саб̣б̣зсам̣ махаанисам̣саа мзд̇д̇аабхааванаа сам̣вибхаж̇ид̇аб̣б̣аа’’д̇и.
мзд̇д̇аабхааванаанисам̣сабан̃хо чадто.
7. гусалаагусаласамависамабан̃хо
7. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна ‘гусалагаариссаби агусалагаариссаби вибааго самасамо, уд̣̇ааху гожи висзсо ад̇т̇ий’д̇и? ‘‘ад̇т̇и, махаарааж̇а, гусаласса жа агусаласса жа висзсо, гусалам̣, махаарааж̇а, сукавибаагам̣ саг̇г̇асам̣вад̇д̇анигам̣, агусалам̣ д̣̇угкавибаагам̣ нираяасам̣вад̇д̇анига’’нд̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘д̣̇звад̣̇ад̇д̇о зганд̇аган̣хо, зганд̇аган̣хзхи д̇хаммзхи саманнааг̇ад̇о, б̣од̇хисад̇д̇о зганд̇асугго, зганд̇асуггзхи д̇хаммзхи саманнааг̇ад̇о’д̇и. буна жа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о бхавз бхавз яасзна жа багкзна жа б̣од̇хисад̇д̇зна самасамо ход̇и, гад̣̇аажи ад̇хигад̇аро ваа. яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о наг̇арз б̣аараан̣асияам̣ б̣рахмад̣̇ад̇д̇асса ран̃н̃о бурохид̇абуд̇д̇о ахоси, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о чавагажан̣д̣аало ахоси виж̇ж̇аад̇харо, виж̇ж̇ам̣ бариж̇аббид̇ваа агаалз амб̣апалаани ниб̣б̣ад̇д̇зси, зд̇т̇а д̇аава б̣од̇хисад̇д̇о д̣̇звад̣̇ад̇д̇ад̇о ж̇аад̇ияаа нихийно яасзна жа нихийно.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о рааж̇аа ахоси махаа махийбад̇и саб̣б̣агаамасаман̇г̇ий, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о д̇ассуубабхог̇о ахоси хад̇т̇инааг̇о саб̣б̣алагкан̣асамбанно, д̇асса жааруг̇ад̇ивилаасам̣ асахамаано рааж̇аа вад̇хамижчанд̇о хад̇т̇аажарияам̣ звамавожа ‘асигкид̇о д̇з, аажарияа, хад̇т̇инааг̇о, д̇асса аагаасаг̇аманам̣ наама гааран̣ам̣ гарохий’д̇и, д̇ад̇т̇аби д̇аава б̣од̇хисад̇д̇о д̣̇звад̣̇ад̇д̇ад̇о ж̇аад̇ияаа нихийно лаамаго д̇иражчаанаг̇ад̇о.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о мануссо ахоси баванз надтааяиго, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о махаабат̇авий наама маггадо ахоси, зд̇т̇аби д̇аава д̣̇иссад̇и висзсо мануссасса жа д̇иражчаанаг̇ад̇асса жа, д̇ад̇т̇аби д̇аава б̣од̇хисад̇д̇о д̣̇звад̣̇ад̇д̇ад̇о ж̇аад̇ияаа нихийно.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о мануссо ахоси сон̣уд̇д̇аро наама нзсаад̣̇о б̣алаваа б̣алавад̇аро нааг̇аб̣ало, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о чад̣̇д̣̇анд̇о наама нааг̇арааж̇аа ахоси. д̇ад̣̇аа со луд̣̇д̣̇аго д̇ам̣ хад̇т̇инааг̇ам̣ гхаад̇зси, д̇ад̇т̇аби д̇аава д̣̇звад̣̇ад̇д̇ова ад̇хигад̇аро.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о мануссо ахоси ванажараго анигзд̇аваасий, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о сагун̣о ахоси д̇ид̇д̇иро манд̇аж̇жхааяий, д̇ад̣̇ааби со ванажараго д̇ам̣ сагун̣ам̣ гхаад̇зси, д̇ад̇т̇аби д̇аава д̣̇звад̣̇ад̇д̇ова ж̇аад̇ияаа ад̇хигад̇аро.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о галааб̣у наама гаасирааж̇аа гаасигарааж̇аа (га.) ахоси, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о д̇аабасо ахоси канд̇иваад̣̇ий. д̇ад̣̇аа со рааж̇аа д̇асса д̇аабасасса гуд̣̇д̇хо хад̇т̇абаад̣̇з вам̣сагал̣ийрз вияа чзд̣̇аабзси, д̇ад̇т̇аби д̇аава д̣̇звад̣̇ад̇д̇о язва ад̇хигад̇аро ж̇аад̇ияаа жа яасзна жа.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о мануссо ахоси ванажаро, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о нанд̣̇ияо наама ваанаринд̣̇о ахоси, д̇ад̣̇ааби со ванажаро д̇ам̣ ваанаринд̣̇ам̣ гхаад̇зси сад̣̇д̇хим̣ маад̇араа ганидтабхаад̇игзна жа, д̇ад̇т̇аби д̇аава д̣̇звад̣̇ад̇д̇о язва ад̇хигад̇аро ж̇аад̇ияаа.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о мануссо ахоси ажзлаго гаарамбхияо наама, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о бан̣д̣араго наама нааг̇арааж̇аа ахоси, д̇ад̇т̇аби д̇аава д̣̇звад̣̇ад̇д̇о язва ад̇хигад̇аро ж̇аад̇ияаа.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о мануссо ахоси баванз ж̇адилаго, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о д̇ажчаго наама махаасуугаро ахоси, д̇ад̇т̇аби д̇аава д̣̇звад̣̇ад̇д̇о язва ж̇аад̇ияаа ад̇хигад̇аро.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о жзд̇ийсу суурабарижаро наама рааж̇аа ахоси убари бурисамад̇д̇з г̇аг̇анз взхаасан̇г̇амо, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о габило наама б̣раахман̣о ахоси, д̇ад̇т̇аби д̇аава д̣̇звад̣̇ад̇д̇о язва ад̇хигад̇аро ж̇аад̇ияаа жа яасзна жа.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о мануссо ахоси саамо наама, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о руру наама миг̇арааж̇аа ахоси, д̇ад̇т̇аби д̇аава д̣̇звад̣̇ад̇д̇о язва ж̇аад̇ияаа ад̇хигад̇аро.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о мануссо ахоси луд̣̇д̣̇аго баванажаро, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о хад̇т̇инааг̇о ахоси, со луд̣̇д̣̇аго д̇асса хад̇т̇инааг̇асса сад̇д̇агкад̇д̇ум̣ д̣̇анд̇з чинд̣̇ид̇ваа хари, д̇ад̇т̇аби д̇аава д̣̇звад̣̇ад̇д̇о язва яонияаа ад̇хигад̇аро.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о син̇г̇аало ахоси кад̇д̇ияад̇хаммо, со яаавад̇аа ж̇амб̣уд̣̇ийбз бад̣̇зсарааж̇аано д̇з саб̣б̣з ануяуд̇д̇з агааси, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о вид̇хуро наама бан̣д̣ид̇о ахоси, д̇ад̇т̇аби д̇аава д̣̇звад̣̇ад̇д̇о язва яасзна ад̇хигад̇аро.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о хад̇т̇инааг̇о худ̇ваа ладугигааяа сагун̣игааяа буд̇д̇агз гхаад̇зси, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇оби хад̇т̇инааг̇о ахоси яуут̇абад̇и, д̇ад̇т̇а д̇аава убхоби д̇з самасамаа ахзсум̣.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о яагко ахоси ад̇хаммо наама, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇оби яагко ахоси д̇хаммо наама, д̇ад̇т̇аби д̇аава убхоби самасамаа ахзсум̣.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о наавиго ахоси бан̃жаннам̣ гуласад̇аанам̣ иссаро, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇оби наавиго ахоси бан̃жаннам̣ гуласад̇аанам̣ иссаро, д̇ад̇т̇аби д̇аава убхоби самасамаа ахзсум̣.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о сад̇т̇аваахо ахоси бан̃жаннам̣ сагадасад̇аанам̣ иссаро, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇оби сад̇т̇аваахо ахоси бан̃жаннам̣ сагадасад̇аанам̣ иссаро, д̇ад̇т̇аби д̇аава убхоби самасамаа ахзсум̣.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о саако наама миг̇арааж̇аа ахоси, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇оби ниг̇род̇хо наама миг̇арааж̇аа ахоси, д̇ад̇т̇аби д̇аава убхоби самасамаа ахзсум̣.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о саако наама сзнаабад̇и ахоси, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇оби ниг̇род̇хо наама рааж̇аа ахоси, д̇ад̇т̇аби д̇аава убхоби самасамаа ахзсум̣.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о кан̣д̣ахаало наама б̣раахман̣о ахоси, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о жанд̣̇о наама рааж̇агумааро ахоси, д̇ад̣̇аа со кан̣д̣ахаало язва ад̇хигад̇аро.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о б̣рахмад̣̇ад̇д̇о наама рааж̇аа ахоси, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о д̇асса буд̇д̇о махаабад̣̇умо наама гумааро ахоси, д̇ад̣̇аа со рааж̇аа сагабуд̇д̇ам̣ жорабабаад̇з кибаабзси, яад̇о гуд̇ожи бид̇аава буд̇д̇аанам̣ ад̇хигад̇аро ход̇и висидтод̇и, д̇ад̇т̇аби д̇аава д̣̇звад̣̇ад̇д̇о язва ад̇хигад̇аро.
‘‘буна жабарам̣ яад̣̇аа д̣̇звад̣̇ад̇д̇о махаабад̇аабо наама рааж̇аа ахоси, д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о д̇асса буд̇д̇о д̇хаммабаало наама гумааро ахоси, д̇ад̣̇аа со рааж̇аа сагабуд̇д̇асса хад̇т̇абаад̣̇з сийсан̃жа чзд̣̇аабзси, д̇ад̇т̇аби д̇аава д̣̇звад̣̇ад̇д̇о язва уд̇д̇аро ад̇хигад̇аро.
аж̇ж̇зд̇арахи убхоби сагяагулз ж̇ааяим̣су. б̣од̇хисад̇д̇о б̣уд̣̇д̇хо ахоси саб̣б̣ан̃н̃уу логанааяаго, д̣̇звад̣̇ад̇д̇о д̇асса д̣̇зваад̇ид̣̇звасса саасанз баб̣б̣аж̇ид̇ваа ид̣̇д̇хим̣ ниб̣б̣ад̇д̇зд̇ваа б̣уд̣̇д̇хаалаяам̣ агааси. гим̣ ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, яам̣ маяаа бхан̣ид̇ам̣, д̇ам̣ саб̣б̣ам̣ д̇ат̇ам̣ уд̣̇ааху вид̇ат̇а’’нд̇и?
‘‘яам̣ д̇вам̣, махаарааж̇а, б̣ахувид̇хам̣ гааран̣ам̣ осаарзси, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ д̇ат̇зва, но ан̃н̃ат̇аа’’д̇и. ‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, ган̣хоби суггоби самасамаг̇ад̇игаа хонд̇и, д̇зна хи гусаламби агусаламби самасамавибаагам̣ ход̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, махаарааж̇а, гусаламби агусаламби самасамавибаагам̣ ход̇и, на хи, махаарааж̇а, д̣̇звад̣̇ад̇д̇о саб̣б̣аж̇анзхи бадивируд̣̇д̇хо, б̣од̇хисад̇д̇знзва бадивируд̣̇д̇хо. яо д̇асса б̣од̇хисад̇д̇зна бадивируд̣̇д̇хо, со д̇асмим̣ д̇асмим̣ язва бхавз бажжад̇и палам̣ д̣̇зд̇и. д̣̇звад̣̇ад̇д̇оби, махаарааж̇а, иссарияз тид̇о ж̇анабад̣̇зсу аарагкам̣ д̣̇зд̇и, сзд̇ум̣ сабхам̣ бун̃н̃асаалам̣ гаарзд̇и, саман̣аб̣раахман̣аанам̣ габан̣ад̣̇д̇хигаван̣иб̣б̣агаанам̣ наат̇аанаат̇аанам̣ яат̇аабан̣ихид̇ам̣ д̣̇аанам̣ д̣̇зд̇и. д̇асса со вибаагзна бхавз бхавз самбад̇д̇ияо бадилабхад̇и. гассзд̇ам̣, махаарааж̇а, саггаа вад̇д̇ум̣ винаа д̣̇аанзна д̣̇амзна сам̣яамзна убосат̇агаммзна самбад̇д̇им̣ анубхависсад̇ийд̇и?
‘‘яам̣ бана д̇вам̣, махаарааж̇а, звам̣ вад̣̇зси ‘д̣̇звад̣̇ад̇д̇о жа б̣од̇хисад̇д̇о жа згад̇о анубаривад̇д̇анд̇ий’д̇и, со на ж̇аад̇исад̇асса ажжаязна самааг̇амо ахоси, на ж̇аад̇исахассасса ажжаязна, на ж̇аад̇исад̇асахассасса ажжаязна, гад̣̇аажи гарахажи б̣ахуунам̣ ахорад̇д̇аанам̣ ажжаязна самааг̇амо ахоси. яам̣ банзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа гаан̣агажчабобамам̣ убад̣̇ассид̇ам̣ мануссад̇д̇аббадилаабхааяа, д̇ат̇уубамам̣, махаарааж̇а, имзсам̣ самааг̇амам̣ д̇хаарзхи.
‘‘на, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇асса д̣̇звад̣̇ад̇д̇знзва сад̣̇д̇хим̣ самааг̇амо ахоси, т̇зроби, махаарааж̇а, саарибуд̇д̇о анзгзсу ж̇аад̇исад̇асахассзсу б̣од̇хисад̇д̇асса бид̇аа ахоси, махаабид̇аа ахоси, жуул̣абид̇аа ахоси , бхаад̇аа ахоси, буд̇д̇о ахоси, бхааг̇инзяяо ахоси, мид̇д̇о ахоси.
‘‘б̣од̇хисад̇д̇оби, махаарааж̇а, анзгзсу ж̇аад̇исад̇асахассзсу т̇зрасса саарибуд̇д̇асса бид̇аа ахоси, махаабид̇аа ахоси, жуул̣абид̇аа ахоси, бхаад̇аа ахоси, буд̇д̇о ахоси, бхааг̇инзяяо ахоси , мид̇д̇о ахоси, саб̣б̣зби, махаарааж̇а, сад̇д̇анигааяабарияаабаннаа сам̣саарасод̇амануг̇ад̇аа сам̣саарасод̇зна вуяханд̇аа аббиязхиби биязхиби самааг̇ажчанд̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ сод̇зна вуяхамаанам̣ сужиасужигаляаан̣абаабагзна самааг̇ажчад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, саб̣б̣зби сад̇д̇анигааяабарияаабаннаа сам̣саарасод̇амануг̇ад̇аа сам̣саарасод̇зна вуяханд̇аа аббиязхиби биязхиби самааг̇ажчанд̇и. д̣̇звад̣̇ад̇д̇о, махаарааж̇а, яагко самаано ад̇д̇анаа ад̇хаммо барз ад̇хаммз нияож̇зд̇ваа сад̇д̇абан̃н̃аасавассагодияо садти жа вассасад̇асахассаани махаанираяз бажжи , б̣од̇хисад̇д̇оби, махаарааж̇а, яагко самаано ад̇д̇анаа д̇хаммо барз д̇хаммз нияож̇зд̇ваа сад̇д̇абан̃н̃аасавассагодияо садти жа вассасад̇асахассаани саг̇г̇з мод̣̇и саб̣б̣агаамасаман̇г̇ий, аби жа, махаарааж̇а, д̣̇звад̣̇ад̇д̇о имасмим̣ бхавз б̣уд̣̇д̇хам̣ анаасаад̣̇анийяамаасаад̣̇аяид̇ваа самаг̇г̇ан̃жа сан̇гхам̣ бхинд̣̇ид̇ваа бат̇авим̣ баависи, д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣уж̇жхид̇ваа саб̣б̣ад̇хаммз бариниб̣б̣уд̇о убад̇хисан̇каяз’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
гусалаагусаласамависамабан̃хо сад̇д̇амо.
8. амараад̣̇звийбан̃хо
8. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа –
‘‘‘сажз лабхзт̇а кан̣ам̣ ваа рахо ваа, ниманд̇агам̣ ниваад̇агам̣ (гун̣аалаж̇аад̇агз) вааби лабхзт̇а д̇аад̣̇исам̣;
саб̣б̣аава саб̣б̣ааби (сий. бий.) ид̇т̇ий гаяирум̣ гарзяяум̣ (сий. бий. га.) ну баабам̣, ан̃н̃ам̣ алад̣̇д̇хаа бийтасаббинаа сад̣̇д̇хи’нд̇и.
‘‘буна жа гат̇ийяад̇и ‘махосад̇хасса бхарияаа амараа наама ид̇т̇ий г̇аамагз табид̇аа бавуд̇т̇абад̇игаа рахо нисиннаа вивид̇д̇аа рааж̇аббадисамам̣ саамигам̣ гарид̇ваа сахассзна ниманд̇ийяамаанаа баабам̣ наагаасий’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘сажз…бз… сад̣̇д̇хи’нд̇и д̇зна хи ‘махосад̇хасса бхарияаа…бз… наагаасий’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и махосад̇хасса бхарияаа…бз… наагааси, д̇зна хи ‘сажз…бз… сад̣̇д̇хи’нд̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘сажз…бз… сад̣̇д̇хи’нд̇и. гат̇ийяад̇и жа ‘махосад̇хасса бхарияаа …бз… наагаасий’д̇и. гарзяяа саа, махаарааж̇а, ид̇т̇ий сахассам̣ лабхамаанаа д̇аад̣̇исзна бурисзна сад̣̇д̇хим̣ баабагаммам̣, на саа гарзяяа сажз кан̣ам̣ ваа рахо ваа ниманд̇агам̣ вааби д̇аад̣̇исам̣ лабхзяяа, вижинанд̇ий саа, махаарааж̇а, амараа ид̇т̇ий на ад̣̇д̣̇аса кан̣ам̣ ваа рахо ваа ниманд̇агам̣ вааби д̇аад̣̇исам̣.
‘‘ид̇ха логз г̇арахабхаяаа кан̣ам̣ на басси, баралогз нираяабхаяаа кан̣ам̣ на басси, гадугавибаагам̣ баабанд̇и кан̣ам̣ на басси, бияам̣ амун̃жид̇угаамаа кан̣ам̣ на басси, саамигасса г̇аругад̇ааяа кан̣ам̣ на басси, д̇хаммам̣ абажааяанд̇ий кан̣ам̣ на басси, анарияам̣ г̇араханд̇ий кан̣ам̣ на басси, гирияам̣ абхинд̣̇ид̇угаамаа кан̣ам̣ на басси. зваруубзхи б̣ахуухи гааран̣зхи кан̣ам̣ на басси.
‘‘рахоби саа логз вижинид̇ваа абассанд̇ий баабам̣ наагааси. сажз саа мануссзхи рахо лабхзяяа, ат̇а амануссзхи рахо на лабхзяяа. сажз амануссзхи рахо лабхзяяа, ат̇а баражид̇д̇авид̣̇уухи баб̣б̣аж̇ид̇зхи рахо на лабхзяяа. сажз баражид̇д̇авид̣̇уухи баб̣б̣аж̇ид̇зхи рахо лабхзяяа, ат̇а баражид̇д̇авид̣̇уунийхи д̣̇звад̇аахи рахо на лабхзяяа. сажз баражид̇д̇авид̣̇уунийхи д̣̇звад̇аахи рахо лабхзяяа, ад̇д̇анаава баабзхи рахо на лабхзяяа. сажз ад̇д̇анаава баабзхи рахо лабхзяяа, ат̇а ад̇хаммзна рахо на лабхзяяа. зваруубзхи б̣ахувид̇хзхи гааран̣зхи рахо алабхид̇ваа баабам̣ наагааси.
‘‘ниманд̇агамби саа логз вижинид̇ваа д̇аад̣̇исам̣ алабханд̇ий баабам̣ наагааси. махосад̇хо, махаарааж̇а, бан̣д̣ид̇о адтавийсад̇ияаа ан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇о. гад̇амзхи адтавийсад̇ияаа ан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇о? махосад̇хо, махаарааж̇а, сууро хиримаа од̇д̇аббий сабагко мид̇д̇асамбанно камо сийлаваа сажжаваад̣̇ий сожзяяасамбанно аггод̇хано анад̇имааний анусууяаго вийрияаваа ааяуухаго сан̇г̇аахаго сам̣вибхааг̇ий сакило ниваад̇авуд̇д̇и сан̣хо асато амааяаавий ад̇иб̣уд̣̇д̇хисамбанно гид̇д̇имаа виж̇ж̇аасамбанно хид̇зсий убаниссид̇аанам̣ бад̇т̇ид̇о саб̣б̣аж̇анасса д̇ханаваа яасаваа. махосад̇хо, махаарааж̇а, бан̣д̣ид̇о имзхи адтавийсад̇ияаа ан̇г̇зхи саманнааг̇ад̇о. саа ан̃н̃ам̣ д̇аад̣̇исам̣ ниманд̇агам̣ алабхид̇ваа баабам̣ наагаасий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
амараад̣̇звийбан̃хо адтамо.
9. араханд̇аабхааяанабан̃хо
9. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘виг̇ад̇абхаяасанд̇аасаа араханд̇о’д̇и. буна жа наг̇арз рааж̇аг̇ахз д̇ханабаалагам̣ хад̇т̇им̣ бхаг̇авад̇и обад̇анд̇ам̣ д̣̇исваа бан̃жа кийн̣аасавасад̇аани барижжаж̇ид̇ваа ж̇инаварам̣ багганд̇аани д̣̇исаавид̣̇исам̣ згам̣ табзд̇ваа т̇зрам̣ аананд̣̇ам̣. гим̣ ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, д̇з араханд̇о бхаяаа багганд̇аа, бан̃н̃ааяиссад̇и сагзна гаммзнаад̇и д̣̇асаб̣алам̣ баад̇зд̇угаамаа багганд̇аа , уд̣̇ааху д̇ат̇ааг̇ад̇асса ад̇улам̣ вибуламасамам̣ баадихаарияам̣ д̣̇адтугаамаа багганд̇аа? яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘виг̇ад̇абхаяасанд̇аасаа араханд̇о’д̇и, д̇зна хи ‘наг̇арз…бз… аананд̣̇а’нд̇и яам̣ важанам̣ д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и наг̇арз рааж̇аг̇ахз д̇ханабаалагам̣ хад̇т̇им̣ бхаг̇авад̇и обад̇анд̇ам̣ д̣̇исваа бан̃жа кийн̣аасавасад̇аани барижжаж̇ид̇ваа ж̇инаварам̣ багганд̇аани д̣̇исаавид̣̇исам̣ згам̣ табзд̇ваа т̇зрам̣ аананд̣̇ам̣, д̇зна хи ‘виг̇ад̇абхаяасанд̇аасаа араханд̇о’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘виг̇ад̇абхаяасанд̇аасаа араханд̇о’д̇и, наг̇арз рааж̇аг̇ахз д̇ханабаалагам̣ хад̇т̇им̣ бхаг̇авад̇и обад̇анд̇ам̣ д̣̇исваа бан̃жа кийн̣аасавасад̇аани барижжаж̇ид̇ваа ж̇инаварам̣ багганд̇аани д̣̇исаавид̣̇исам̣ згам̣ табзд̇ваа т̇зрам̣ аананд̣̇ам̣, д̇ан̃жа бана на бхаяаа, нааби бхаг̇аванд̇ам̣ баад̇зд̇угаамад̇ааяа.
‘‘язна бана, махаарааж̇а, хзд̇унаа араханд̇о бхааязяяум̣ ваа д̇аасзяяум̣ ваа, со хзд̇у араханд̇аанам̣ самужчинно, д̇асмаа виг̇ад̇абхаяасанд̇аасаа араханд̇о, бхааяад̇и ну, махаарааж̇а, махаабат̇авий кан̣анд̇зби бхинд̣̇анд̇зби д̇хаарзнд̇зби самуд̣̇д̣̇абаб̣б̣ад̇аг̇ирисикарзд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гзна гааран̣зна махаарааж̇аа’’д̇и? ‘‘над̇т̇и, бханд̇з, махаабат̇авияаа со хзд̇у, язна хзд̇унаа махаабат̇авий бхааязяяа ваа д̇аасзяяа ваа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, над̇т̇и араханд̇аанам̣ со хзд̇у, язна хзд̇унаа араханд̇о бхааязяяум̣ ваа д̇аасзяяум̣ ваа.
‘‘бхааяад̇и ну, махаарааж̇а, г̇ирисикарам̣ чинд̣̇анд̇з ваа бхинд̣̇анд̇з ваа бад̇анд̇з ваа аг̇г̇инаа д̣̇аханд̇з ваа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гзна гааран̣зна махаарааж̇аа’’д̇и? ‘‘над̇т̇и, бханд̇з, г̇ирисикарасса со хзд̇у, язна хзд̇унаа г̇ирисикарам̣ бхааязяяа ваа д̇аасзяяа ваа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, над̇т̇и араханд̇аанам̣ со хзд̇у, язна хзд̇унаа араханд̇о бхааязяяум̣ ваа д̇аасзяяум̣ ваа.
‘‘яад̣̇иби , махаарааж̇а, логад̇хаад̇усад̇асахассзсу яз гзжи сад̇д̇анигааяабарияаабаннаа саб̣б̣зби д̇з сад̇д̇ихад̇т̇аа згам̣ араханд̇ам̣ убад̇хаавид̇ваа д̇аасзяяум̣, на бхавзяяа арахад̇о жид̇д̇асса гин̃жи ан̃н̃ат̇ад̇д̇ам̣. гим̣ гааран̣ам̣? адтаанаманавагаасад̇ааяа.
‘‘аби жа, махаарааж̇а, д̇зсам̣ кийн̣аасаваанам̣ звам̣ жзд̇обаривид̇агго ахоси ‘аж̇ж̇а нараварабаварз ж̇инаваравасабхз наг̇араварамануббавидтз вийт̇ияаа д̇ханабаалаго хад̇т̇ий аабад̇иссад̇и, асам̣саяамад̇ид̣̇звад̣̇звам̣ убадтааго на барижжаж̇иссад̇и, яад̣̇и маяам̣ саб̣б̣зби бхаг̇аванд̇ам̣ на барижжаж̇иссаама, аананд̣̇асса г̇ун̣о баагадо на бхависсад̇и, на хзва жа д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ самубаг̇амиссад̇и хад̇т̇инааг̇о, ханд̣̇а маяам̣ абаг̇ажчаама, звамид̣̇ам̣ махад̇о ж̇анагааяасса гилзсаб̣анд̇ханамогко бхависсад̇и, аананд̣̇асса жа г̇ун̣о баагадо бхависсад̇ий’д̇и. звам̣ д̇з араханд̇о аанисам̣сам̣ д̣̇исваа д̣̇исаавид̣̇исам̣ багганд̇аа’’д̇и. ‘‘сувибхад̇д̇о, бханд̇з нааг̇асзна, бан̃хо, звамзд̇ам̣ над̇т̇и араханд̇аанам̣ бхаяам̣ ваа санд̇аасо ваа, аанисам̣сам̣ д̣̇исваа араханд̇о багганд̇аа д̣̇исаавид̣̇иса’’нд̇и.
араханд̇аабхааяанабан̃хо навамо.
10. б̣уд̣̇д̇хасаб̣б̣ан̃н̃убхаавабан̃хо
10. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о саб̣б̣ан̃н̃уу’д̇и. буна жа бхан̣ат̇а ‘д̇ат̇ааг̇ад̇зна саарибуд̇д̇амог̇г̇аллаанаббамукз бхигкусан̇гхз бан̣аамид̇з жаад̇умзяяагаа жа сагяаа б̣рахмаа жа сахамбад̇и б̣ийж̇уубаман̃жа важчад̇арун̣уубаман̃жа убад̣̇ассзд̇ваа бхаг̇аванд̇ам̣ басаад̣̇зсум̣ камаабзсум̣ ниж̇жхад̇д̇ам̣ агам̣суу’д̇и. гим̣ ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, ан̃н̃аад̇аа д̇аа убамаа д̇ат̇ааг̇ад̇асса, яаахи д̇ат̇ааг̇ад̇о убамаахи орад̇о камид̇о убасанд̇о ниж̇жхад̇д̇ам̣ г̇ад̇о? яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇асса д̇аа убамаа ан̃н̃аад̇аа, д̇зна хи б̣уд̣̇д̇хо асаб̣б̣ан̃н̃уу, яад̣̇и н̃аад̇аа, д̇зна хи огасса басаяха виймам̣саабзгко бан̣аамзси, д̇зна хи д̇асса агаарун̃н̃ад̇аа самбхавад̇и. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘саб̣б̣ан̃н̃уу, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о, д̇аахи жа убамаахи бхаг̇аваа басанно орад̇о камид̇о убасанд̇о ниж̇жхад̇д̇ам̣ г̇ад̇о. д̇хаммассаамий, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о, д̇ат̇ааг̇ад̇аббавзд̣̇ид̇зхзва д̇з обаммзхи д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ аараад̇хзсум̣ д̇осзсум̣ басаад̣̇зсум̣, д̇зсан̃жа д̇ат̇ааг̇ад̇о басанно ‘саад̇хуу’д̇и аб̣бхаанумод̣̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, ид̇т̇ий саамигасса санд̇агзнзва д̇ханзна саамигам̣ аараад̇хзд̇и д̇осзд̇и басаад̣̇зд̇и, д̇ан̃жа саамиго ‘саад̇хуу’д̇и аб̣бхаанумод̣̇ад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, жаад̇умзяяагаа жа сагяаа б̣рахмаа жа сахамбад̇и д̇ат̇ааг̇ад̇аббавзд̣̇ид̇зхзва обаммзхи д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ аараад̇хзсум̣ д̇осзсум̣ басаад̣̇зсум̣, д̇зсан̃жа д̇ат̇ааг̇ад̇о басанно ‘саад̇хуу’д̇и аб̣бхаанумод̣̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, габбаго ран̃н̃о санд̇агзнзва суван̣н̣апан̣агзна ран̃н̃о уд̇д̇аман̇г̇ам̣ басаад̇хаяамаано рааж̇аанам̣ аараад̇хзд̇и д̇осзд̇и басаад̣̇зд̇и, д̇асса жа рааж̇аа басанно ‘саад̇хуу’д̇и аб̣бхаанумод̣̇ад̇и, яат̇ижчид̇амануббад̣̇зд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, жаад̇умзяяагаа жа сагяаа б̣рахмаа жа сахамбад̇и д̇ат̇ааг̇ад̇аббавзд̣̇ид̇зхзва обаммзхи д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ аараад̇хзсум̣ д̇осзсум̣ басаад̣̇зсум̣, д̇зсан̃жа д̇ат̇ааг̇ад̇о басанно ‘саад̇хуу’д̇и аб̣бхаанумод̣̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, сад̣̇д̇хивихаариго убаж̇жхааяаабхад̇ам̣ бин̣д̣абаад̇ам̣ г̇ахзд̇ваа убаж̇жхааяасса убанаамзнд̇о убаж̇жхааяам̣ аараад̇хзд̇и д̇осзд̇и басаад̣̇зд̇и, д̇ан̃жа убаж̇жхааяо басанно ‘саад̇хуу’д̇и аб̣бхаанумод̣̇ад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, жаад̇умзяяагаа жа сагяаа б̣рахмаа жа сахамбад̇и д̇ат̇ааг̇ад̇аббавзд̣̇ид̇зхзва обаммзхи д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ аараад̇хзсум̣ д̇осзсум̣ басаад̣̇зсум̣, д̇зсан̃жа д̇ат̇ааг̇ад̇о басанно ‘саад̇хуу’д̇и аб̣бхаанумод̣̇ид̇ваа саб̣б̣ад̣̇угкабаримуд̇д̇ияаа д̇хаммам̣ д̣̇зсзсий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамийд̇и.
б̣уд̣̇д̇хасаб̣б̣ан̃н̃убхаавабан̃хо д̣̇асамо.
саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣аваг̇г̇о жад̇уд̇т̇о.
имасмим̣ ваг̇г̇з д̣̇аса бан̃хаа.
5. сант̇ававаг̇г̇о
1. сант̇авабан̃хо
1. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа –
‘‘‘сант̇авад̇о бхаяам̣ ж̇аад̇ам̣, нигзд̇аа ж̇ааяад̇з раж̇о;
анигзд̇амасант̇авам̣, зд̇ам̣ вз мунид̣̇ассана’нд̇и.
‘‘буна жа бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘вихаарз гаараяз раммз, ваасаязд̇т̇а б̣ахуссуд̇з’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘сант̇авад̇о бхаяам̣ ж̇аад̇ам̣, нигзд̇аа ж̇ааяад̇з раж̇о. анигзд̇амасант̇авам̣, зд̇ам̣ вз мунид̣̇ассана’нд̇и, д̇зна хи ‘вихаарз гаараяз раммз, ваасаязд̇т̇а б̣ахуссуд̇з’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘вихаарз гаараяз раммз, ваасаязд̇т̇а б̣ахуссуд̇з’д̇и, д̇зна хи ‘сант̇авад̇о бхаяам̣ ж̇аад̇ам̣, нигзд̇аа ж̇ааяад̇з раж̇о. анигзд̇амасант̇авам̣, зд̇ам̣ вз мунид̣̇ассана’нд̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣ , махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘сант̇авад̇о бхаяам̣ ж̇аад̇ам̣, нигзд̇аа ж̇ааяад̇з раж̇о. анигзд̇амасант̇авам̣, зд̇ам̣ вз мунид̣̇ассана’нд̇и. бхан̣ид̇ан̃жа ‘вихаарз гаараяз раммз, ваасаязд̇т̇а б̣ахуссуд̇з’д̇и. яам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘сант̇авад̇о бхаяам̣ ж̇аад̇ам̣, нигзд̇аа ж̇ааяад̇з раж̇о. анигзд̇амасант̇авам̣, зд̇ам̣ вз мунид̣̇ассана’нд̇и, д̇ам̣ сабхаававажанам̣ асзсаважанам̣ ниссзсаважанам̣ ниббарияааяаважанам̣ саман̣аанужчавам̣ саман̣асааруббам̣ саман̣аббад̇ируубам̣ саман̣аарахам̣ саман̣аг̇ожарам̣ саман̣аббадибад̣̇аа саман̣аббадибад̇д̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, ааран̃н̃аго миг̇о аран̃н̃з баванз жарамаано нираалаяо анигзд̇о яат̇ижчагам̣ саяад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, бхигкунаа ‘сант̇авад̇о бхаяам̣ ж̇аад̇ам̣, нигзд̇аа ж̇ааяад̇з раж̇о. анигзд̇амасант̇авам̣, зд̇ам̣ вз мунид̣̇ассана’нд̇и жинд̇зд̇аб̣б̣ам̣.
‘‘яам̣ бана, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘вихаарз гаараяз раммз, ваасаязд̇т̇а б̣ахуссуд̇з’д̇и, д̇ам̣ д̣̇вз ад̇т̇авасз самбассамаанзна бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣. гад̇амз д̣̇вз? вихаарад̣̇аанам̣ наама саб̣б̣аб̣уд̣̇д̇хзхи ван̣н̣ид̇ам̣ анумад̇ам̣ т̇омид̇ам̣ басад̇т̇ам̣, д̇ам̣ д̇з вихаарад̣̇аанам̣ д̣̇ад̇ваа ж̇аад̇иж̇араамаран̣аа баримужжиссанд̇ийд̇и. аяам̣ д̇аава батамо аанисам̣со вихаарад̣̇аанз.
‘‘буна жабарам̣ вихаарз виж̇ж̇амаанз бхигкунияо б̣яад̇д̇асан̇гзд̇аа бхависсанд̇и, сулабхам̣ д̣̇ассанам̣ д̣̇ассанагаамаанам̣, анигзд̇з д̣̇уд̣̇д̣̇ассанаа бхависсанд̇ийд̇и. аяам̣ д̣̇уд̇ияо аанисам̣со вихаарад̣̇аанз. имз д̣̇вз ад̇т̇авасз самбассамаанзна бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘вихаарз гаараяз раммз, ваасаязд̇т̇а б̣ахуссуд̇з’д̇и, на д̇ад̇т̇а б̣уд̣̇д̇хабуд̇д̇зна аалаяо гаран̣ийяо нигзд̇з’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
сант̇авабан̃хо батамо.
2. уд̣̇арасам̣яад̇абан̃хо
2. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа –
‘‘‘уд̇д̇идтз наббамаж̇ж̇зяяа, уд̣̇арз сам̣яад̇о сияаа’д̇и.
‘‘буна жа бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘ахам̣ ко бануд̣̇ааяи, аббзгад̣̇аа иминаа бад̇д̇зна самад̇ид̇д̇игамби бхун̃ж̇аами, бхияяоби бхун̃ж̇аамий’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘уд̇д̇идтз наббамаж̇ж̇зяяа, уд̣̇арз сам̣яад̇о сияаа’д̇и, д̇зна хи ‘ахам̣ ко бануд̣̇ааяи, аббзгад̣̇аа иминаа бад̇д̇зна самад̇ид̇т̇игамби бхун̃ж̇аами, бхияяоби бхун̃ж̇аамий’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘ахам̣ ко бануд̣̇ааяи, аббзгад̣̇аа иминаа бад̇д̇зна самад̇ид̇т̇игамби бхун̃ж̇аами, бхияяоби бхун̃ж̇аамий’д̇и, д̇зна хи ‘уд̇д̇идтз наббамаж̇ж̇зяяа, уд̣̇арз сам̣яад̇о сияаа’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘уд̇д̇идтз наббамаж̇ж̇зяяа, уд̣̇арз сам̣яад̇о сияаа’д̇и, бхан̣ид̇ан̃жа ‘ахам̣ ко бануд̣̇ааяи, аббзгад̣̇аа иминаа бад̇д̇зна самад̇ид̇д̇игамби бхун̃ж̇аами, бхияяоби бхун̃ж̇аамий’д̇и . яам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘уд̇д̇идтз наббамаж̇ж̇зяяа, уд̣̇арз сам̣яад̇о сияаа’д̇и, д̇ам̣ сабхаававажанам̣ асзсаважанам̣ ниссзсаважанам̣ ниббарияааяаважанам̣ бхууд̇аважанам̣ д̇ажчаважанам̣ яаат̇аававажанам̣ авибарийд̇аважанам̣ исиважанам̣ муниважанам̣ бхаг̇аванд̇аважанам̣ араханд̇аважанам̣ бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаважанам̣ ж̇инаважанам̣ саб̣б̣ан̃н̃уважанам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇асса арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса важанам̣.
‘‘уд̣̇арз асам̣яад̇о, махаарааж̇а, баан̣амби ханад̇и, ад̣̇иннамби аад̣̇ияад̇и, барад̣̇аарамби г̇ажчад̇и, мусааби бхан̣ад̇и, маж̇ж̇амби бивад̇и, маад̇арамби ж̇ийвид̇аа воробзд̇и, бид̇арамби ж̇ийвид̇аа воробзд̇и, араханд̇амби ж̇ийвид̇аа воробзд̇и, сан̇гхамби бхинд̣̇ад̇и, д̣̇удтзна жид̇д̇зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса лохид̇амби уббаад̣̇зд̇и. нану, махаарааж̇а, д̣̇звад̣̇ад̇д̇о уд̣̇арз асам̣яад̇о сан̇гхам̣ бхинд̣̇ид̇ваа габбадтияам̣ гаммам̣ ааяуухи ааяуухад̇и (га.). зваруубаани, махаарааж̇а, ан̃н̃ааниби б̣ахувид̇хаани гааран̣аани д̣̇исваа бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘уд̇д̇идтз наббамаж̇ж̇зяяа, уд̣̇арз сам̣яад̇о сияаа’д̇и.
‘‘уд̣̇арз сам̣яад̇о, махаарааж̇а, жад̇усажжаабхисамаяам̣ абхисамзд̇и, жад̇д̇аари сааман̃н̃апалаани сажчигарод̇и, жад̇уусу бадисамбхид̣̇аасу адтасу самаабад̇д̇ийсу часу абхин̃н̃аасу васийбхаавам̣ баабун̣аад̇и, гзвалан̃жа саман̣ад̇хаммам̣ буурзд̇и. нану, махаарааж̇а, сугабод̇аго уд̣̇арз сам̣яад̇о худ̇ваа яаава д̇аавад̇им̣сабхаванам̣ гамбзд̇ваа саггам̣ д̣̇зваанаминд̣̇ам̣ убадтаанамубанзси, зваруубаани, махаарааж̇а, ан̃н̃ааниби б̣ахувид̇хаани гааран̣аани д̣̇исваа бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘уд̇д̇идтз наббамаж̇ж̇зяяа, уд̣̇арз сам̣яад̇о сияаа’д̇и.
‘‘яам̣ бана, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘ахам̣ ко бануд̣̇ааяи аббзгад̣̇аа иминаа бад̇д̇зна самад̇ид̇д̇игамби бхун̃ж̇аами, бхияяоби бхун̃ж̇аамий’д̇и, д̇ам̣ гад̇агижжзна нидтид̇агириязна сид̣̇д̇хад̇т̇зна вусид̇авосаанзна нирааваран̣зна саб̣б̣ан̃н̃унаа саяамбхунаа д̇ат̇ааг̇ад̇зна ад̇д̇аанам̣ убаад̣̇ааяа бхан̣ид̇ам̣.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, ванд̇асса вирид̇д̇асса ануваасид̇асса аад̇урасса саббааяагирияаа ижчид̇аб̣б̣аа ход̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, сагилзсасса ад̣̇идтасажжасса уд̣̇арз сам̣яамо гаран̣ийяо ход̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, ман̣ирад̇анасса саббабхаасасса ж̇аад̇иманд̇асса абхиж̇аад̇ибарисуд̣̇д̇хасса маж̇ж̇ананигхам̣санабарисод̇ханзна гаран̣ийяам̣ на ход̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса б̣уд̣̇д̇хависаяз баарамим̣ г̇ад̇асса гирияаагаран̣зсу ааваран̣ам̣ на ход̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
уд̣̇арасам̣яад̇абан̃хо д̣̇уд̇ияо.
3. б̣уд̣̇д̇хааббааб̣аад̇хабан̃хо
3. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘ахамасми, бхигкавз, б̣раахман̣о яаажаяог̇о сад̣̇аа баяад̇абаан̣и анд̇имад̣̇зхад̇харо ануд̇д̇аро бхисагго саллагад̇д̇о’д̇и. буна жа бхан̣ид̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘зд̇ад̣̇аг̇г̇ам̣, бхигкавз, мама саавагаанам̣ бхигкуунам̣ аббааб̣аад̇хаанам̣ яад̣̇ид̣̇ам̣ б̣аагуло’д̇и. бхаг̇авад̇о жа сарийрз б̣ахугкад̇д̇ум̣ ааб̣аад̇хо уббанно д̣̇иссад̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о ануд̇д̇аро, д̇зна хи ‘зд̇ад̣̇аг̇г̇ам̣…бз… б̣аагуло’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и т̇зро б̣аагуло аббааб̣аад̇хаанам̣ аг̇г̇о, д̇зна хи ‘ахамасми…бз… саллагад̇д̇о’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘ахамасми…бз… саллагад̇д̇о’д̇и, бхан̣ид̇ан̃жа ‘зд̇ад̣̇аг̇г̇ам̣…бз… б̣аагуло’д̇и, д̇ан̃жа бана б̣аахираанам̣ ааг̇амаанам̣ ад̇хиг̇амаанам̣ барияад̇д̇ийнам̣ ад̇д̇ани виж̇ж̇амаанад̇ам̣ санд̇хааяа бхаасид̇ам̣.
‘‘санд̇и ко бана, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о саавагаа таанажан̇гамигаа, д̇з таанзна жан̇гамзна д̣̇иваарад̇д̇им̣ вийд̇инаамзнд̇и, бхаг̇аваа бана, махаарааж̇а, таанзна жан̇гамзна нисаж̇ж̇ааяа саяанзна д̣̇иваарад̇д̇им̣ вийд̇инаамзд̇и, яз д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу таанажан̇гамигаа, д̇з д̇зна ан̇г̇зна ад̇ирзгаа.
‘‘санд̇и ко бана, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о саавагаа згаасанигаа, д̇з ж̇ийвид̇ахзд̇уби д̣̇уд̇ияам̣ бхож̇анам̣ на бхун̃ж̇анд̇и, бхаг̇аваа бана, махаарааж̇а, д̣̇уд̇ияамби яаава д̇ад̇ияамби бхож̇анам̣ бхун̃ж̇ад̇и, яз д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу згаасанигаа, д̇з д̇зна ан̇г̇зна ад̇ирзгаа, анзгавид̇хаани, махаарааж̇а, д̇аани гааран̣аани д̇зсам̣ д̇зсам̣ д̇ам̣ д̇ам̣ санд̇хааяа бхан̣ид̇аани. бхаг̇аваа бана, махаарааж̇а, ануд̇д̇аро сийлзна самаад̇хинаа бан̃н̃ааяа вимуд̇д̇ияаа вимуд̇д̇ин̃аан̣ад̣̇ассанзна д̣̇асахи жа б̣алзхи жад̇уухи взсаараж̇ж̇зхи адтаарасахи б̣уд̣̇д̇хад̇хаммзхи чахи асаад̇хааран̣зхи н̃аан̣зхи, гзвалз жа б̣уд̣̇д̇хависаяз д̇ам̣ санд̇хааяа бхан̣ид̇ам̣ ‘ахамасми…бз… саллагад̇д̇о’д̇и.
‘‘ид̇ха, махаарааж̇а, мануссзсу зго ж̇аад̇имаа ход̇и, зго д̇ханаваа, зго виж̇ж̇аваа, зго сиббаваа, зго сууро, зго вижагкан̣о, саб̣б̣збзд̇з абхибхавияа рааж̇аа язва д̇зсам̣ уд̇д̇амо ход̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, бхаг̇аваа саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ аг̇г̇о ж̇здто сздто.
‘‘яам̣ бана ааяасмаа б̣аагуло аббааб̣аад̇хо ахоси, д̇ам̣ абхинийхааравасзна, со хи, махаарааж̇а, аномад̣̇ассисса бхаг̇авад̇о уд̣̇араваад̇ааб̣аад̇хз уббаннз вибассисса жа бхаг̇авад̇о адтасадтияаа жа бхигкусад̇асахассаанам̣ д̇ин̣абубпагарог̇з уббаннз саяам̣ д̇аабасо самаано наанаабхзсаж̇ж̇зхи д̇ам̣ б̣яаад̇хим̣ абанзд̇ваа аббааб̣аад̇хад̇ам̣ бад̇д̇о, бхан̣ид̇о жа ‘зд̇ад̣̇аг̇г̇ам̣…бз… б̣аагуло’д̇и.
‘‘бхаг̇авад̇о, махаарааж̇а, б̣яаад̇химхи уббаж̇ж̇анд̇зби ануббаж̇ж̇анд̇зби д̇худ̇ан̇г̇ам̣ аад̣̇ияанд̇зби анаад̣̇ияанд̇зби над̇т̇и бхаг̇авад̇аа сад̣̇исо гожи сад̇д̇о. бхаасид̇амбзд̇ам̣ махаарааж̇а бхаг̇авад̇аа д̣̇зваад̇ид̣̇звзна сам̣яуд̇д̇анигааяаваралан̃чагз –
‘‘‘яаавад̇аа, бхигкавз, сад̇д̇аа абад̣̇аа ваа д̣̇вибад̣̇аа ваа жад̇уббад̣̇аа ваа б̣ахуббад̣̇аа ваа руубино ваа аруубино ваа сан̃н̃ино ваа асан̃н̃ино ваа нзвасан̃н̃ийнаасан̃н̃ино ваа, д̇ат̇ааг̇ад̇о д̇зсам̣ аг̇г̇амагкааяад̇и арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо’д̇и. ‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’’д̇и.
б̣уд̣̇д̇хааббааб̣аад̇хабан̃хо д̇ад̇ияо.
4. маг̇г̇уббаад̣̇анабан̃хо
4. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о бхигкавз, арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ануббаннасса маг̇г̇асса уббаад̣̇зд̇аа’д̇и. буна жа бхан̣ид̇ам̣ ‘ад̣̇д̣̇асам̣ кваахам̣, бхигкавз, бураан̣ам̣ маг̇г̇ам̣ бураан̣ам̣ ан̃ж̇асам̣ буб̣б̣агзхи саммаасамб̣уд̣̇д̇хзхи ануяаад̇а’нд̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о ануббаннасса маг̇г̇асса уббаад̣̇зд̇аа, д̇зна хи ‘ад̣̇д̣̇асам̣ кваахам̣, бхигкавз, бураан̣ам̣ маг̇г̇ам̣ бураан̣ам̣ ан̃ж̇асам̣ буб̣б̣агзхи саммаасамб̣уд̣̇д̇хзхи ануяаад̇а’нд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘ад̣̇д̣̇асам̣ кваахам̣, бхигкавз, бураан̣ам̣ маг̇г̇ам̣ бураан̣ам̣ ан̃ж̇асам̣ буб̣б̣агзхи саммаасамб̣уд̣̇д̇хзхи ануяаад̇а’нд̇и, д̇зна хи ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о, бхигкавз, арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ануббаннасса маг̇г̇асса уббаад̣̇зд̇аа’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣ , махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о, бхигкавз, арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ануббаннасса маг̇г̇асса уббаад̣̇зд̇аа’д̇и. бхан̣ид̇ан̃жа ‘ад̣̇д̣̇асам̣ кваахам̣, бхигкавз, бураан̣ам̣ маг̇г̇ам̣ бураан̣ам̣ ан̃ж̇асам̣ буб̣б̣агзхи саммаасамб̣уд̣̇д̇хзхи ануяаад̇а’нд̇и, д̇ам̣ д̣̇ваяамби сабхаававажанамзва, буб̣б̣агаанам̣, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ анд̇арад̇хаанзна асад̇и анусаасагз маг̇г̇о анд̇арад̇хааяи, д̇ам̣ со д̇ам̣ (сий. бий. га.) д̇ат̇ааг̇ад̇о маг̇г̇ам̣ луг̇г̇ам̣ балуг̇г̇ам̣ г̇уул̣хам̣ бихид̇ам̣ бадижчаннам̣ асан̃жаран̣ам̣ бан̃н̃аажагкунаа самбассамаано саммасамаано (сий. бий.) ад̣̇д̣̇аса буб̣б̣агзхи саммаасамб̣уд̣̇д̇хзхи ануяаад̇ам̣, д̇ам̣гааран̣аа ааха ‘ад̣̇д̣̇асам̣ кваахам̣, бхигкавз, бураан̣ам̣ маг̇г̇ам̣ бураан̣ам̣ ан̃ж̇асам̣ буб̣б̣агзхи саммаасамб̣уд̣̇д̇хзхи ануяаад̇а’нд̇и.
‘‘буб̣б̣агаанам̣, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ анд̇арад̇хаанзна асад̇и анусаасагз луг̇г̇ам̣ балуг̇г̇ам̣ г̇уул̣хам̣ бихид̇ам̣ бадижчаннам̣ асан̃жаран̣ам̣ маг̇г̇ам̣ яам̣ д̣̇аани д̇ат̇ааг̇ад̇о сан̃жаран̣ам̣ агааси, д̇ам̣гааран̣аа ааха ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о, бхигкавз, арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ануббаннасса маг̇г̇асса уббаад̣̇зд̇аа’д̇и.
‘‘ид̇ха, махаарааж̇а, ран̃н̃о жаггавад̇д̇исса анд̇арад̇хаанзна ман̣ирад̇анам̣ г̇ирисиканд̇арз нилийяад̇и, абарасса жаггавад̇д̇исса саммаабадибад̇д̇ияаа убаг̇ажчад̇и, аби ну ко д̇ам̣, махаарааж̇а, ман̣ирад̇анам̣ д̇асса багад̇а’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, баагад̇игам̣ язва д̇ам̣ ман̣ирад̇анам̣, д̇зна бана ниб̣б̣ад̇д̇ид̇а’’нд̇и ниб̣б̣ад̇д̇анд̇и (сий. бий.). ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, баагад̇игам̣ буб̣б̣агзхи д̇ат̇ааг̇ад̇зхи анужин̣н̣ам̣ адтан̇г̇игам̣ сивам̣ маг̇г̇ам̣ асад̇и анусаасагз луг̇г̇ам̣ балуг̇г̇ам̣ г̇уул̣хам̣ бихид̇ам̣ бадижчаннам̣ асан̃жаран̣ам̣ бхаг̇аваа бан̃н̃аажагкунаа самбассамаано уббаад̣̇зси, сан̃жаран̣ам̣ агааси, д̇ам̣гааран̣аа ааха ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о, бхигкавз, арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ануббаннасса маг̇г̇асса уббаад̣̇зд̇аа’д̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, санд̇ам̣ язва буд̇д̇ам̣ яонияаа ж̇анаяид̇ваа маад̇аа ‘ж̇анигаа’д̇и вужжад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о санд̇ам̣ язва маг̇г̇ам̣ луг̇г̇ам̣ балуг̇г̇ам̣ г̇уул̣хам̣ бихид̇ам̣ бадижчаннам̣ асан̃жаран̣ам̣ бан̃н̃аажагкунаа самбассамаано уббаад̣̇зси, сан̃жаран̣ам̣ агааси, д̇ам̣гааран̣аа ааха ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о, бхигкавз, арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ануббаннасса маг̇г̇асса уббаад̣̇зд̇аа’д̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, гожи бурисо яам̣ гин̃жи надтам̣ бассад̇и, ‘д̇зна д̇ам̣ бхан̣д̣ам̣ ниб̣б̣ад̇д̇ид̇а’нд̇и ж̇ано вохарад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о санд̇ам̣ язва маг̇г̇ам̣ луг̇г̇ам̣ балуг̇г̇ам̣ г̇уул̣хам̣ бихид̇ам̣ бадижчаннам̣ асан̃жаран̣ам̣ бан̃н̃аажагкунаа самбассамаано уббаад̣̇зси, сан̃жаран̣ам̣ агааси, д̇ам̣гааран̣аа ааха ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о, бхигкавз, арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ануббаннасса маг̇г̇асса уббаад̣̇зд̇аа’д̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, гожи бурисо ванам̣ сод̇хзд̇ваа бхуумим̣ нийхарад̇и, ‘д̇асса саа бхуумий’д̇и ж̇ано вохарад̇и, на жзсаа бхууми д̇зна бавад̇д̇ид̇аа, д̇ам̣ бхуумим̣ гааран̣ам̣ гад̇ваа бхуумисаамиго наама ход̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о санд̇ам̣ язва маг̇г̇ам̣ луг̇г̇ам̣ балуг̇г̇ам̣ г̇уул̣хам̣ бихид̇ам̣ бадижчаннам̣ асан̃жаран̣ам̣ бан̃н̃ааяа самбассамаано уббаад̣̇зси, сан̃жаран̣ам̣ агааси, д̇ам̣гааран̣аа ааха ‘д̇ат̇ааг̇ад̇о, бхигкавз, арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ануббаннасса маг̇г̇асса уббаад̣̇зд̇аа’’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
маг̇г̇уббаад̣̇анабан̃хо жад̇уд̇т̇о.
5. б̣уд̣̇д̇хаавихзтагабан̃хо
5. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘буб̣б̣з ваахам̣ мануссабхууд̇о самаано сад̇д̇аанам̣ авихзтагаж̇аад̇иго ахоси’нд̇и. буна жа бхан̣ид̇ам̣ ‘ломасагассабо наама иси самаано анзгасад̇з баан̣з гхаад̇аяид̇ваа вааж̇абзяяам̣ махааяан̃н̃ам̣ яаж̇ий’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘буб̣б̣з ваахам̣ мануссабхууд̇о самаано сад̇д̇аанам̣ авихзтагаж̇аад̇иго ахоси’нд̇и, д̇зна хи ‘ломасагассабзна исинаа анзгасад̇з баан̣з гхаад̇аяид̇ваа вааж̇абзяяам̣ махааяан̃н̃ам̣ яаж̇ид̇а’нд̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и ‘ломасагассабзна исинаа анзгасад̇з баан̣з гхаад̇аяид̇ваа вааж̇абзяяам̣ махааяан̃н̃ам̣ яаж̇ид̇ам̣’, д̇зна хи ‘буб̣б̣з ваахам̣ мануссабхууд̇о самаано сад̇д̇аанам̣ авихзтагаж̇аад̇иго ахоси’нд̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘буб̣б̣з ваахам̣ мануссабхууд̇о самаано сад̇д̇аанам̣ авихзтагаж̇аад̇иго ахоси’нд̇и, ‘ломасагассабзна исинаа анзгасад̇з баан̣з гхаад̇аяид̇ваа вааж̇абзяяам̣ махааяан̃н̃ам̣ яаж̇ид̇ам̣’, д̇ан̃жа бана рааг̇авасзна висан̃н̃инаа, но сажзд̇анзнаа’’д̇и.
‘‘адтимз , бханд̇з нааг̇асзна, буг̇г̇алаа баан̣ам̣ хананд̇и. гад̇амз адта? рад̇д̇о рааг̇авасзна баан̣ам̣ ханад̇и, д̣̇удто д̣̇осавасзна баан̣ам̣ ханад̇и, муул̣хо мохавасзна баан̣ам̣ ханад̇и, мааний маанавасзна баан̣ам̣ ханад̇и, луд̣̇д̇хо лобхавасзна баан̣ам̣ ханад̇и, агин̃жано ж̇ийвигад̇т̇ааяа баан̣ам̣ ханад̇и, б̣аало хассавасзна ан̃н̃аан̣авасзна (га. сий.) баан̣ам̣ ханад̇и, рааж̇аа винаяанавасзна баан̣ам̣ ханад̇и. имз ко, бханд̇з нааг̇асзна, адта буг̇г̇алаа баан̣ам̣ хананд̇и. баагад̇игам̣ язва, бханд̇з нааг̇асзна, б̣од̇хисад̇д̇зна гад̇а’’нд̇и . ‘‘на, махаарааж̇а, баагад̇игам̣ б̣од̇хисад̇д̇зна гад̇ам̣, яад̣̇и, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇о багад̇ибхаавзна онамзяяа махааяан̃н̃ам̣ яаж̇ид̇ум̣, на яимам̣ г̇аат̇ам̣ бхан̣зяяа –
‘‘‘сасамуд̣̇д̣̇абарияааяам̣, махим̣ сааг̇арагун̣д̣алам̣;
на ижчз саха нинд̣̇ааяа, звам̣ сзяха саяха (сий. бий.) виж̇аанахий’д̇и.
‘‘звам̣ваад̣̇ий, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇о саха д̣̇ассанзна жанд̣̇авад̇ияаа рааж̇аган̃н̃ааяа висан̃н̃ий ахоси кид̇д̇ажид̇д̇о рад̇д̇о висан̃н̃ибхууд̇о аагулаагуло д̇урид̇ад̇урид̇о д̇зна вигкид̇д̇абханд̇алул̣ид̇ажид̇д̇зна махад̇имахаабасугхаад̇аг̇аларухирасан̃жаяам̣ вааж̇абзяяам̣ махааяан̃н̃ам̣ яаж̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, уммад̇д̇аго кид̇д̇ажид̇д̇о ж̇алид̇амби ж̇аад̇авзд̣̇ам̣ аггамад̇и, губид̇амби аасийвисам̣ г̇ан̣хаад̇и, мад̇д̇амби хад̇т̇им̣ убзд̇и, самуд̣̇д̣̇амби ад̇ийрад̣̇ассим̣ багканд̣̇ад̇и, жанд̣̇анигамби ол̣иг̇алламби омад̣̇д̣̇ад̇и, ган̣дагаад̇хаанамби абхирухад̇и, бабаад̇зби бад̇ад̇и, асужимби бхагкзд̇и, наг̇г̇оби рат̇ияаа жарад̇и, ан̃н̃амби б̣ахувид̇хам̣ агирияам̣ гарод̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇о саха д̣̇ассанзна жанд̣̇авад̇ияаа рааж̇аган̃н̃ааяа висан̃н̃ий ахоси кид̇д̇ажид̇д̇о рад̇д̇о висан̃н̃ибхууд̇о аагулаагуло д̇урид̇ад̇урид̇о, д̇зна вигкид̇д̇абханд̇алул̣ид̇ажид̇д̇зна махад̇имахаабасугхаад̇аг̇аларухирасан̃жаяам̣ вааж̇абзяяам̣ махааяан̃н̃ам̣ яаж̇и.
‘‘кид̇д̇ажид̇д̇зна, махаарааж̇а, гад̇ам̣ баабам̣ д̣̇идтад̇хаммзби на махаасааваж̇ж̇ам̣ ход̇и, самбарааяз вибаагзнаби но д̇ат̇аа. ид̇ха, махаарааж̇а, гожи уммад̇д̇аго важ̇жхамаабаж̇ж̇зяяа, д̇асса д̇умхз гим̣ д̣̇ан̣д̣ам̣ д̇хаарзт̇аа’’д̇и? ‘‘го, бханд̇з, уммад̇д̇агасса д̣̇ан̣д̣о бхависсад̇и, д̇ам̣ маяам̣ бот̇аабзд̇ваа нийхараабзма, зсова д̇асса д̣̇ан̣д̣о’’д̇и. ‘‘ид̇и ко, махаарааж̇а, уммад̇д̇агасса абараад̇хз д̣̇ан̣д̣оби на бхавад̇и , д̇асмаа уммад̇д̇агасса гад̇зби на д̣̇осо бхавад̇и сад̇згижчо. звамзва ко, махаарааж̇а, ломасагассабо иси саха д̣̇ассанзна жанд̣̇авад̇ияаа рааж̇аган̃н̃ааяа висан̃н̃ий ахоси кид̇д̇ажид̇д̇о рад̇д̇о висан̃н̃ибхууд̇о висадабаяаад̇о аагулаагуло д̇урид̇ад̇урид̇о, д̇зна вигкид̇д̇абханд̇алул̣ид̇ажид̇д̇зна махад̇имахаабасугхаад̇аг̇аларухирасан̃жаяам̣ вааж̇абзяяам̣ махааяан̃н̃ам̣ яаж̇и. яад̣̇аа жа бана багад̇ижид̇д̇о ахоси бадилад̣̇д̇хассад̇и, д̇ад̣̇аа бунад̣̇зва баб̣б̣аж̇ид̇ваа бан̃жаабхин̃н̃ааяо ниб̣б̣ад̇д̇зд̇ваа б̣рахмалогуубаг̇о ахосий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
б̣уд̣̇д̇хаавихзтагабан̃хо бан̃жамо.
6. чад̣̇д̣̇анд̇аж̇од̇ибаалаараб̣бхабан̃хо
6. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа чад̣̇д̣̇анд̇о нааг̇арааж̇аа –
‘‘‘вад̇хиссамзд̇анд̇и бараамасанд̇о, гаасаавамад̣̇д̣̇агки д̇хаж̇ам̣ исийнам̣;
д̣̇угкзна пудтассуд̣̇абаад̣̇и сан̃н̃аа, арахад̣̇д̇хаж̇о саб̣бхи аваж̇жхаруубо’д̇и.
‘‘буна жа бхан̣ид̇ам̣ ‘ж̇од̇ибааламаан̣аво самаано гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ мун̣д̣агаваад̣̇зна саман̣агаваад̣̇зна асаб̣бхаахи парусаахи ваажаахи аггоси барибхаасий’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, б̣од̇хисад̇д̇о д̇иражчаанаг̇ад̇о самаано гаасаавам̣ абхибууж̇аяи, д̇зна хи ‘ж̇од̇ибаалзна маан̣авзна гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо мун̣д̣агаваад̣̇зна саман̣агаваад̣̇зна асаб̣бхаахи парусаахи ваажаахи аггудто барибхаасид̇о’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и ж̇од̇ибаалзна маан̣авзна гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо мун̣д̣агаваад̣̇зна саман̣агаваад̣̇зна асаб̣бхаахи парусаахи ваажаахи аггудто барибхаасид̇о, д̇зна хи ‘чад̣̇д̣̇анд̇зна нааг̇арааж̇зна гаасаавам̣ бууж̇ид̇а’нд̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇иражчаанаг̇ад̇зна б̣од̇хисад̇д̇зна гагкал̣акарагадугавзд̣̇анам̣ взд̣̇аяамаанзна луд̣̇д̣̇агзна нивад̇т̇ам̣ гаасаавам̣ бууж̇ид̇ам̣, гим̣ мануссабхууд̇о самаано барибагган̃аан̣о барибаггааяа б̣од̇хияаа гассабам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ араханд̇ам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хам̣ д̣̇асаб̣алам̣ логанааяагам̣ уд̣̇ид̇од̣̇ид̇ам̣ ж̇алид̇аб̣яаамобхаасам̣ баваруд̇д̇амам̣ бавараружирагаасигагаасаавамабхибааруд̇ам̣ д̣̇исваа на бууж̇аяи? аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣од̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа чад̣̇д̣̇анд̇о нааг̇арааж̇аа ‘вад̇хиссамзд̇анд̇и…бз… аваж̇жхаруубо’д̇и. ж̇од̇ибаалзна жа маан̣авзна гассабо бхаг̇аваа арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо мун̣д̣агаваад̣̇зна саман̣агаваад̣̇зна асаб̣бхаахи парусаахи ваажаахи аггудто барибхаасид̇о, д̇ан̃жа бана ж̇аад̇ивасзна гулавасзна. ж̇од̇ибаало, махаарааж̇а, маан̣аво ассад̣̇д̇хз аббасаннз гулз бажжааж̇аад̇о, д̇асса маад̇аабид̇аро бхаг̇инибхаад̇аро д̣̇аасид̣̇аасажздагабариваарагамануссаа б̣рахмад̣̇звад̇аа б̣рахмаг̇аругаа, д̇з ‘б̣раахман̣аа зва уд̇д̇амаа бавараа’д̇и авасзсз баб̣б̣аж̇ид̇з г̇араханд̇и ж̇иг̇ужчанд̇и, д̇зсам̣ д̇ам̣ важанам̣ суд̇ваа ж̇од̇ибаало маан̣аво гхадигаарзна гумбхагаарзна сад̇т̇аарам̣ д̣̇ассанааяа баггосид̇о звамааха ‘гим̣ бана д̇зна мун̣д̣агзна саман̣агзна д̣̇идтзнаа’д̇и.
‘‘яат̇аа , махаарааж̇а , амад̇ам̣ висамаасаж̇ж̇а д̇ид̇д̇агам̣ ход̇и, яат̇аа жа сийд̇од̣̇агам̣ аг̇г̇имаасаж̇ж̇а ун̣хам̣ ход̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, ж̇од̇ибаало маан̣аво ассад̣̇д̇хз аббасаннз гулз бажжааж̇аад̇о, со гулавасзна анд̇хо худ̇ваа со гулаж̇аад̇ивасзна анд̇хо бхавид̇ваа (сяаа.) д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ аггоси барибхааси.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, ж̇алид̇абаж̇ж̇алид̇о махаааг̇г̇игканд̇хо саббабхаасо уд̣̇агамаасаж̇ж̇а убахад̇аббабхаад̇зж̇о сийд̇ало гаал̣аго бхавад̇и барибагганиг̇г̇ун̣д̣ипаласад̣̇исо, звамзва ко, махаарааж̇а, ж̇од̇ибаало маан̣аво бун̃н̃аваа сад̣̇д̇хо н̃аан̣авибуласаббабхаасо ассад̣̇д̇хз аббасаннз гулз бажжааж̇аад̇о, со гулавасзна анд̇хо худ̇ваа д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ аггоси барибхааси, убаг̇анд̇ваа жа б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аман̃н̃ааяа жздагабхууд̇о вияа ахоси, ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇ид̇ваа абхин̃н̃аа жа самаабад̇д̇ияо жа ниб̣б̣ад̇д̇зд̇ваа б̣рахмалогуубаг̇о ахосий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
чад̣̇д̣̇анд̇аж̇од̇ибаалаараб̣бхабан̃хо чадто.
7. гхадигаарабан̃хо
7. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘гхадигаарасса гумбхагаарасса аавзсанам̣ саб̣б̣ам̣ д̇змаасам̣ аагаасажчад̣̇анам̣ адтааси, на д̣̇звод̇ивассий’д̇и. буна жа бхан̣ид̇ам̣ ‘гассабасса д̇ат̇ааг̇ад̇асса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса (ма. ни. 2.289) гуди овассад̇ий’д̇и. гисса бана, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇асса звамуссаннагусаламууласса зваруубасса уссаннагусаламууласса (га.) гуди овассад̇и, д̇ат̇ааг̇ад̇асса наама со аанубхааво ижчид̇аб̣б̣о? яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, гхадигаарасса гумбхагаарасса аавзсанам̣ ановассам̣ аагаасажчад̣̇анам̣ ахоси, д̇зна хи ‘д̇ат̇ааг̇ад̇асса гуди овассад̇ий’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса гуди овассад̇и, д̇зна хи ‘гхадигаарасса гумбхагаарасса аавзсанам̣ ановассагам̣ ахоси аагаасажчад̣̇ана’нд̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘гхадигаарасса гумбхагаарасса аавзсанам̣ саб̣б̣ам̣ д̇змаасам̣ аагаасажчад̣̇анам̣ адтааси, на д̣̇звод̇ивассий’д̇и. бхан̣ид̇ан̃жа ‘гассабасса д̇ат̇ааг̇ад̇асса гуди овассад̇ий’д̇и. гхадигааро, махаарааж̇а, гумбхагааро сийлаваа галяаан̣ад̇хаммо уссаннагусаламууло анд̇хз ж̇ин̣н̣з маад̇аабид̇аро босзд̇и, д̇асса асаммукаа анаабужчааязвасса гхарз д̇ин̣ам̣ харид̇ваа бхаг̇авад̇о гудим̣ чаад̣̇зсум̣, со д̇зна д̇ин̣ахаран̣зна агамбид̇ам̣ асан̃жалид̇ам̣ сусан̣тид̇ам̣ вибуламасамам̣ бийд̇им̣ бадилабхад̇и, бхияяо соманассан̃жа ад̇улам̣ уббаад̣̇зси ‘ахо вад̇а мз бхаг̇аваа логуд̇д̇амо сувиссад̇т̇о’д̇и, д̇зна д̇асса д̣̇идтад̇хаммиго вибааго ниб̣б̣ад̇д̇о. на хи, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о д̇аавад̇агзна вигаарзна жалад̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, синзру г̇ирирааж̇аа анзгасад̇асахассаваад̇асамбахаарзнаби на гамбад̇и на жалад̇и, маход̣̇ад̇хи вараббаварасааг̇аро анзгасад̇анахуд̇амахааг̇ан̇г̇аасад̇асахассзхиби на буурад̇и на вигаарамаабаж̇ж̇ад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о на д̇аавад̇агзна вигаарзна жалад̇и.
‘‘яам̣ бана, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса гуди овассад̇и, д̇ам̣ махад̇о ж̇анагааяасса анугамбааяа. д̣̇взмз, махаарааж̇а, ад̇т̇авасз самбассамаанаа д̇ат̇ааг̇ад̇аа саяам̣ ниммид̇ам̣ бажжаяам̣ наббадисзванд̇и, ‘аяам̣ аг̇г̇ад̣̇агкин̣зяяо сад̇т̇аа’д̇и бхаг̇авад̇о бажжаяам̣ д̣̇ад̇ваа д̣̇звамануссаа саб̣б̣ад̣̇уг̇г̇ад̇ид̇о баримужжиссанд̇ийд̇и, д̣̇ассзд̇ваа вуд̇д̇им̣ бариязсанд̇ийд̇и ‘маа ан̃н̃з убавад̣̇зяяу’нд̇и. имз д̣̇вз ад̇т̇авасз самбассамаанаа д̇ат̇ааг̇ад̇аа саяам̣ ниммид̇ам̣ бажжаяам̣ наббадисзванд̇и. яад̣̇и, махаарааж̇а, сагго ваа д̇ам̣ гудим̣ ановассам̣ гарзяяа б̣рахмаа ваа саяам̣ ваа, сааваж̇ж̇ам̣ бхавзяяа д̇ам̣ язва гаран̣ам̣ гааран̣ам̣ (сий. бий.) сад̣̇осам̣ саниг̇г̇ахам̣, имз вибхууд̇ам̣ вибхуусам̣ (сий. бий.) гад̇ваа логам̣ саммохзнд̇и ад̇хигад̇ам̣ гаронд̇ийд̇и, д̇асмаа д̇ам̣ гаран̣ам̣ важ̇ж̇анийяам̣. на, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇аа вад̇т̇ум̣ яаажанд̇и, д̇ааяа авад̇т̇уяаажанааяа абарибхаасияаа бхаванд̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
гхадигаарабан̃хо сад̇д̇амо.
8. б̣раахман̣арааж̇аваад̣̇абан̃хо
8. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇зна ‘ахамасми, бхигкавз, б̣раахман̣о яаажаяог̇о’д̇и. буна жа бхан̣ид̇ам̣ ‘рааж̇аахамасми сзлаа’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘ахамасми, бхигкавз , б̣раахман̣о яаажаяог̇о’д̇и, д̇зна хи ‘рааж̇аахамасми сзлаа’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘рааж̇аахамасми сзлаа’д̇и, д̇зна хи ‘ахамасми, бхигкавз, б̣раахман̣о яаажаяог̇о’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. кад̇д̇ияо ваа хи бхавзяяа б̣раахман̣о ваа, над̇т̇и згааяа ж̇аад̇ияаа д̣̇вз ван̣н̣аа наама, аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘ахамасми, бхигкавз, б̣раахман̣о яаажаяог̇о’д̇и, буна жа бхан̣ид̇ам̣ ‘рааж̇аахамасми сзлаа’д̇и, д̇ад̇т̇а гааран̣ам̣ ад̇т̇и, язна гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣раахман̣о жа рааж̇аа жа ход̇ий’’д̇и.
‘‘гим̣ бана д̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣раахман̣о жа рааж̇аа жа ход̇и’’? ‘‘саб̣б̣з, махаарааж̇а, баабагаа агусалаа д̇хаммаа д̇ат̇ааг̇ад̇асса б̣аахид̇аа бахийнаа абаг̇ад̇аа б̣яабаг̇ад̇аа ужчиннаа кийн̣аа каяам̣ бад̇д̇аа ниб̣б̣уд̇аа убасанд̇аа, д̇асмаа д̇ат̇ааг̇ад̇о ‘б̣раахман̣о’д̇и вужжад̇и.
‘‘б̣раахман̣о наама сам̣саяаманзгам̣сам̣ вимад̇ибат̇ам̣ вийд̇ивад̇д̇о, бхаг̇авааби, махаарааж̇а, сам̣саяаманзгам̣сам̣ вимад̇ибат̇ам̣ вийд̇ивад̇д̇о, д̇зна гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о ‘б̣раахман̣о’д̇и вужжад̇и.
‘‘б̣раахман̣о наама саб̣б̣абхаваг̇ад̇ияониниссадо малараж̇аг̇ад̇авиббамуд̇д̇о асахааяо, бхаг̇авааби, махаарааж̇а, саб̣б̣абхаваг̇ад̇ияониниссадо малараж̇аг̇ад̇авиббамуд̇д̇о асахааяо, д̇зна гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о ‘б̣раахман̣о’д̇и вужжад̇и.
‘‘б̣раахман̣аа наама аг̇г̇асздтаварабаварад̣̇иб̣б̣авихаараб̣ахуло, бхаг̇авааби, махаарааж̇а, аг̇г̇асздтаварабаварад̣̇иб̣б̣авихаараб̣ахуло, д̇знааби габаран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о ‘‘б̣раахман̣о’’д̇и вужжад̇и.
‘‘б̣раахман̣о наама аж̇жхаяана аж̇жхаабана д̣̇аанаббадиг̇г̇ахан̣а д̣̇ама сам̣яаманияамабуб̣б̣аманусидти бавзн̣и вам̣са д̇харан̣о, бхаг̇авааби, махаарааж̇а, аж̇жхаяана аж̇жхаабана д̣̇аанаббадиг̇г̇ахан̣а д̣̇ама сам̣яама нияама буб̣б̣аж̇инаажин̣н̣а анусидти бавзн̣и вам̣са д̇харан̣о д̇знааби гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о ‘б̣раахман̣о’д̇и вужжад̇и.
‘‘б̣раахман̣о наама б̣рахаасукавихаараж̇жхаанажхааяий; бхаг̇авааби, махаарааж̇а, б̣рахаасукавихаараж̇жхаанажхааяий, д̇знааби гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о ‘б̣раахман̣о’д̇и вужжад̇и.
‘‘б̣раахман̣о наама саб̣б̣абхаваабхаваг̇ад̇ийсу абхиж̇аад̇ивад̇д̇ид̇аманужарид̇ам̣ ж̇аанаад̇и, бхаг̇авааби, махаарааж̇а, саб̣б̣абхаваабхаваг̇ад̇ийсу абхиж̇аад̇ивад̇д̇ид̇аманужарид̇ам̣ ж̇аанаад̇и, д̇знааби гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о ‘б̣раахман̣о’д̇и вужжад̇и.
‘‘б̣раахман̣од̇и, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о нзд̇ам̣ наамам̣ маад̇араа гад̇ам̣, на бид̇араа гад̇ам̣, на бхаад̇араа гад̇ам̣, на бхаг̇инияаа гад̇ам̣, на мид̇д̇аамажжзхи гад̇ам̣, на н̃аад̇исаалохид̇зхи гад̇ам̣, на саман̣аб̣раахман̣зхи гад̇ам̣, на д̣̇звад̇аахи гад̇ам̣, вимогканд̇игамзд̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ бхаг̇аванд̇аанам̣ наамам̣ б̣од̇хияаа язва муулз маарасзнам̣ вид̇хамид̇ваа ад̇ийд̇аанааг̇ад̇абажжуббаннз баабагз агусалз д̇хаммз б̣аахзд̇ваа саха саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣асса бадилаабхаа бадилад̣̇д̇хабаад̇убхууд̇асамуббаннамад̇д̇з сажчигаа бан̃н̃ад̇д̇и яад̣̇ид̣̇ам̣ б̣раахман̣од̇и, д̇зна гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о вужжад̇и ‘б̣раахман̣о’’’д̇и.
‘‘гзна бана, бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о вужжад̇и ‘рааж̇аа’’’д̇и? ‘‘рааж̇аа наама, махаарааж̇а, яо гожи раж̇ж̇ам̣ гаарзд̇и логаманусаасад̇и, бхаг̇авааби, махаарааж̇а, д̣̇асасахассияаа логад̇хаад̇уяаа д̇хаммзна раж̇ж̇ам̣ гаарзд̇и, сад̣̇звагам̣ логам̣ самаарагам̣ саб̣рахмагам̣ сассаман̣аб̣раахман̣им̣ баж̇ам̣ сад̣̇звамануссам̣ анусаасад̇и, д̇знааби гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о вужжад̇и ‘рааж̇аа’д̇и.
‘‘рааж̇аа наама, махаарааж̇а, саб̣б̣аж̇анамануссз абхибхавид̇ваа нанд̣̇аяанд̇о н̃аад̇исан̇гхам̣, сожаяанд̇о амид̇д̇асан̇гхам̣, махад̇имахааяасасирихарам̣ т̇ирасаарад̣̇ан̣д̣ам̣ ануунасад̇асалаагаалан̇гад̇ам̣ уссаабзд̇и бан̣д̣аравималасзд̇ажчад̇д̇ам̣, бхаг̇авааби, махаарааж̇а, сожаяанд̇о маарасзнам̣ мижчаабадибаннам̣, нанд̣̇аяанд̇о д̣̇звамануссз саммаабадибаннз д̣̇асасахассияаа логад̇хаад̇уяаа махад̇имахааяасасирихарам̣ канд̇ит̇ирасаарад̣̇ан̣д̣ам̣ н̃аан̣аварасад̇асалаагаалан̇гад̇ам̣ уссаабзд̇и аг̇г̇аваравимуд̇д̇ибан̣д̣аравималасзд̇ажчад̇д̇ам̣, д̇знааби гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о вужжад̇и ‘рааж̇аа’д̇и.
‘‘рааж̇аа наама убаг̇ад̇асамбад̇д̇аж̇анаанам̣ б̣ахуунамабхиванд̣̇анийяо бхавад̇и, бхаг̇авааби, махаарааж̇а, убаг̇ад̇асамбад̇д̇ад̣̇звамануссаанам̣ б̣ахуунамабхиванд̣̇анийяо, д̇знааби гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о вужжад̇и ‘рааж̇аа’д̇и.
‘‘рааж̇аа наама яасса гассажи аараад̇хагасса басийд̣̇ид̇ваа варид̇ам̣ варам̣ д̣̇ад̇ваа гаамзна д̇аббаяад̇и, бхаг̇авааби, махаарааж̇а, яасса гассажи гааязна ваажааяа манасаа аараад̇хагасса басийд̣̇ид̇ваа варид̇ам̣ варамануд̇д̇арам̣ саб̣б̣ад̣̇угкабаримуд̇д̇им̣ д̣̇ад̇ваа асзсагаамаварзна жа д̇аббаяад̇и, д̇знааби гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о вужжад̇и ‘рааж̇аа’д̇и.
‘‘рааж̇аа наама аан̣ам̣ вийд̇иггаманд̇ам̣ виг̇арахад̇и жхаабзд̇и ж̇аабзд̇и (сий. бий.) д̇хам̣сзд̇и, бхаг̇авад̇оби, махаарааж̇а, саасанаварз аан̣ам̣ ад̇иггаманд̇о алаж̇ж̇ий ман̇губхаавзна он̃н̃аад̇о хийл̣ид̇о г̇арахид̇о бхавид̇ваа важ̇ж̇ад̇и ж̇инасаасанаварамхаа, д̇знааби гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о вужжад̇и ‘рааж̇аа’д̇и.
‘‘рааж̇аа наама буб̣б̣агаанам̣ д̇хаммигаанам̣ рааж̇уунам̣ бавзн̣иманусидтияаа д̇хаммаад̇хаммамануд̣̇ийбаяид̇ваа д̇хаммзна раж̇ж̇ам̣ гаараяамаано бихаяид̇о бияо бад̇т̇ид̇о бхавад̇и ж̇анамануссаанам̣, жирам̣ рааж̇агулавам̣сам̣ табаяад̇и д̇хаммаг̇ун̣аб̣алзна, бхаг̇авааби, махаарааж̇а, буб̣б̣агаанам̣ саяамбхуунам̣ бавзн̣иманусидтияаа д̇хаммаад̇хаммамануд̣̇ийбаяид̇ваа д̇хаммзна логаманусаасамаано бихаяид̇о бияо бад̇т̇ид̇о д̣̇звамануссаанам̣ жирам̣ саасанам̣ бавад̇д̇зд̇и д̇хаммаг̇ун̣аб̣алзна, д̇знааби гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о вужжад̇и ‘рааж̇аа’д̇и. зваманзгавид̇хам̣, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣раахман̣оби бхавзяяа рааж̇ааби бхавзяяа, сунибун̣о бхигку габбамби но нам̣ самбаад̣̇зяяа, гим̣ ад̇иб̣ахум̣ бхан̣ид̇зна, сам̣кид̇д̇ам̣ самбадижчид̇аб̣б̣а’’нд̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
б̣раахман̣арааж̇аваад̣̇абан̃хо адтамо.
9. г̇аат̇аабхиг̇ийд̇абхож̇анагат̇аабан̃хо
9. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа –
‘‘‘г̇аат̇аабхиг̇ийд̇ам̣ мз абхож̇анзяяам̣ абхож̇анийяам̣ (га.) су. ни. 81 бассид̇аб̣б̣ам̣, самбассад̇ам̣ б̣раахман̣а нзса д̇хаммаа;
г̇аат̇аабхиг̇ийд̇ам̣ бануд̣̇анд̇и б̣уд̣̇д̇хаа, д̇хаммз сад̇ий б̣раахман̣а вуд̇д̇ирзсаа’д̇и.
‘‘буна жа бхаг̇аваа барисааяа д̇хаммам̣ д̣̇зсзнд̇о гат̇знд̇о анубуб̣б̣игат̇ам̣ батамам̣ д̇аава д̣̇аанагат̇ам̣ гат̇зд̇и, бажчаа сийлагат̇ам̣, д̇асса бхаг̇авад̇о саб̣б̣алогиссарасса бхаасид̇ам̣ суд̇ваа д̣̇звамануссаа абхисан̇карид̇ваа д̣̇аанам̣ д̣̇знд̇и, д̇асса д̇ам̣ уяяож̇ид̇ам̣ д̣̇аанам̣ саавагаа барибхун̃ж̇анд̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, бхаг̇авад̇аа бхан̣ид̇ам̣ ‘г̇аат̇аабхиг̇ийд̇ам̣ мз абхож̇анзяяа’нд̇и, д̇зна хи ‘бхаг̇аваа д̣̇аанагат̇ам̣ батамам̣ гат̇зд̇ий’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̣̇аанагат̇ам̣ батамам̣ гат̇зд̇и, д̇зна хи ‘г̇аат̇аабхиг̇ийд̇ам̣ мз абхож̇анзяяа’нд̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. гим̣ гааран̣ам̣? яо со, бханд̇з, д̣̇агкин̣зяяо г̇ихийнам̣ бин̣д̣абаад̇ад̣̇аанасса вибаагам̣ гат̇зд̇и, д̇асса д̇з д̇хаммагат̇ам̣ суд̇ваа басаннажид̇д̇аа абараабарам̣ д̣̇аанам̣ д̣̇знд̇и, яз д̇ам̣ д̣̇аанам̣ барибхун̃ж̇анд̇и, саб̣б̣з д̇з г̇аат̇аабхиг̇ийд̇ам̣ барибхун̃ж̇анд̇и. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо нибун̣о г̇амбхийро д̇абаануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘г̇аат̇аабхиг̇ийд̇ам̣ мз абхож̇анзяяам̣, самбассад̇ам̣ б̣раахман̣а нзса д̇хаммо. г̇аат̇аабхиг̇ийд̇ам̣ бануд̣̇анд̇и б̣уд̣̇д̇хаа, д̇хаммз сад̇ий б̣раахман̣а вуд̇д̇ирзсаа’д̇и, гат̇зд̇и жа бхаг̇аваа батамам̣ д̣̇аанагат̇ам̣, д̇ан̃жа бана гирияам̣ саб̣б̣зсам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ батамам̣ д̣̇аанагат̇ааяа, д̇ад̇т̇а жид̇д̇ам̣ абхирамаабзд̇ваа бажчаа сийлз нияож̇знд̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, мануссаа д̇арун̣ад̣̇аарагаанам̣ батамам̣ д̇аава гийл̣аабхан̣д̣агаани д̣̇знд̇и. сзяяат̇ид̣̇ам̣, ван̇гагам̣ гхадигам̣ жин̇г̇улагам̣ бад̇д̇аал̣хагам̣ рат̇агам̣ д̇ханугам̣, бажчаа д̇з сагз сагз гаммз нияож̇знд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о батамам̣ д̣̇аанагат̇ааяа жид̇д̇ам̣ абхирамаабзд̇ваа бажчаа сийлз нияож̇зд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бхисагго наама аад̇ураанам̣ батамам̣ д̇аава жад̇уухабан̃жаахам̣ д̇злам̣ бааязд̇и б̣алагаран̣ааяа синзханааяа, бажчаа вирзжзд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о батамам̣ д̇аава д̣̇аанагат̇ааяа жид̇д̇ам̣ абхирамаабзд̇ваа бажчаа сийлз нияож̇зд̇и. д̣̇ааяагаанам̣, махаарааж̇а, д̣̇аанабад̇ийнам̣ жид̇д̇ам̣ муд̣̇угам̣ ход̇и мад̣̇д̣̇авам̣ синид̣̇д̇хам̣, д̇зна д̇з д̣̇аанасзд̇усан̇гамзна д̣̇аананаавааяа сам̣саарасааг̇арабаарамануг̇ажчанд̇и, д̇асмаа д̇зсам̣ батамам̣ гаммабхуумиманусаасад̇и, на жа гзнажи д̇зна (сий. бий.) вин̃н̃ад̇д̇имаабаж̇ж̇ад̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘вин̃н̃ад̇д̇и’нд̇и яам̣ вад̣̇зси, гад̇и бана д̇аа вин̃н̃ад̇д̇ияо’’д̇и? ‘‘д̣̇взмаа, махаарааж̇а, вин̃н̃ад̇д̇ияо гааяавин̃н̃ад̇д̇и важийвин̃н̃ад̇д̇и жаад̇и. д̇ад̇т̇а ад̇т̇и гааяавин̃н̃ад̇д̇и сааваж̇ж̇аа, ад̇т̇и анаваж̇ж̇аа. ад̇т̇и важийвин̃н̃ад̇д̇и сааваж̇ж̇аа, ад̇т̇и анаваж̇ж̇аа.
‘‘гад̇амаа гааяавин̃н̃ад̇д̇и сааваж̇ж̇аа? ид̇хзгажжо бхигку гулаани убаг̇анд̇ваа аногаасз тид̇о таанам̣ бхан̃ж̇ад̇и, аяам̣ гааяавин̃н̃ад̇д̇и сааваж̇ж̇аа. д̇ааяа жа вин̃н̃аабид̇ам̣ арияаа на барибхун̃ж̇анд̇и, со жа буг̇г̇ало арияаанам̣ самаяз он̃н̃аад̇о ход̇и хийл̣ид̇о кийл̣ид̇о г̇арахид̇о барибхууд̇о ажид̇д̇ийгад̇о, бхиннааж̇ийвод̇взва сан̇кам̣ г̇ажчад̇и.
‘‘буна жабарам̣, махаарааж̇а, ид̇хзгажжо бхигку гулаани убаг̇анд̇ваа аногаасз тид̇о г̇алам̣ бан̣аамзд̇ваа морабзгкид̇ам̣ бзгкад̇и ‘звам̣ имз бассанд̇ий’д̇и, д̇зна жа д̇з бассанд̇и. аяамби гааяавин̃н̃ад̇д̇и сааваж̇ж̇аа. д̇ааяа жа вин̃н̃аабид̇ам̣ арияаа на барибхун̃ж̇анд̇и, со жа буг̇г̇ало арияаанам̣ самаяз он̃н̃аад̇о ход̇и хийл̣ид̇о кийл̣ид̇о г̇арахид̇о барибхууд̇о ажид̇д̇ийгад̇о, бхиннааж̇ийвод̇взва сан̇кам̣ г̇ажчад̇и.
‘‘буна жабарам̣, махаарааж̇а, ид̇хзгажжо бхигку ханугааяа ваа бхамугааяа ваа ан̇г̇удтзна ваа вин̃н̃аабзд̇и, аяамби гааяавин̃н̃ад̇д̇и сааваж̇ж̇аа, д̇ааяа жа вин̃н̃аабид̇ам̣ арияаа на барибхун̃ж̇анд̇и, со жа буг̇г̇ало арияаанам̣ самаяз он̃н̃аад̇о ход̇и хийл̣ид̇о кийл̣ид̇о г̇арахид̇о барибхууд̇о ажид̇д̇ийгад̇о, бхиннааж̇ийвод̇взва сан̇кам̣ г̇ажчад̇и.
‘‘гад̇амаа гааяавин̃н̃ад̇д̇и анаваж̇ж̇аа? ид̇ха бхигку гулаани убаг̇анд̇ваа сад̇о самаахид̇о самбаж̇аано таанзби адтаанзби яат̇аанусидтим̣ г̇анд̇ваа таанз д̇идтад̇и, д̣̇аад̇угаамзсу д̇идтад̇и, ад̣̇аад̇угаамзсу баггамад̇и. аяам̣ гааяавин̃н̃ад̇д̇и анаваж̇ж̇аа, д̇ааяа жа вин̃н̃аабид̇ам̣ арияаа барибхун̃ж̇анд̇и, со жа буг̇г̇ало арияаанам̣ самаяз ван̣н̣ид̇о ход̇и т̇уд̇о басад̇т̇о саллзкид̇аажааро, барисуд̣̇д̇хааж̇ийвод̇взва сан̇кам̣ г̇ажчад̇и. бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа д̣̇зваад̇ид̣̇звзна –
‘на вз яаажанд̇и саббан̃н̃аа, д̇хийро жа взд̣̇ид̇умарахад̇и арияаа г̇араханд̇и яаажанам̣ (сий. бий.);
уд̣̇д̣̇исса арияаа д̇идтанд̇и, зсаа арияаана яаажанаа’д̇и.
‘‘гад̇амаа важийвин̃н̃ад̇д̇и сааваж̇ж̇аа? ид̇ха, махаарааж̇а, бхигку ваажааяа б̣ахувид̇хам̣ вин̃н̃аабзд̇и жийварабин̣д̣абаад̇асзнаасанаг̇илаанаббажжаяабхзсаж̇ж̇абаригкаарам̣, аяам̣ важийвин̃н̃ад̇д̇и сааваж̇ж̇аа, д̇ааяа жа вин̃н̃аабид̇ам̣ арияаа на барибхун̃ж̇анд̇и, со жа буг̇г̇ало арияаанам̣ самаяз он̃н̃аад̇о ход̇и хийл̣ид̇о кийл̣ид̇о г̇арахид̇о барибхууд̇о ажид̇д̇ийгад̇о, бхиннааж̇ийвод̇взва сан̇кам̣ г̇ажчад̇и.
‘‘буна жабарам̣, махаарааж̇а, ид̇хзгажжо бхигку барзсам̣ саавзнд̇о звам̣ бхан̣ад̇и ‘иминаа мз ад̇т̇о’д̇и, д̇ааяа жа ваажааяа барзсам̣ саавид̇ааяа д̇асса лаабхо уббаж̇ж̇ад̇и, аяамби важийвин̃н̃ад̇д̇и сааваж̇ж̇аа, д̇ааяа жа вин̃н̃аабид̇ам̣ арияаа на барибхун̃ж̇анд̇и, со жа буг̇г̇ало арияаанам̣ самаяз он̃н̃аад̇о ход̇и хийл̣ид̇о кийл̣ид̇о г̇арахид̇о барибхууд̇о ажид̇д̇ийгад̇о, бхиннааж̇ийвод̇взва сан̇кам̣ г̇ажчад̇и.
‘‘буна жабарам̣, махаарааж̇а, ид̇хзгажжо бхигку важийвибпаарзна барисааяа саавзд̇и ‘зван̃жа зван̃жа бхигкуунам̣ д̣̇аад̇аб̣б̣а’нд̇и, д̇ан̃жа д̇з важанам̣ суд̇ваа баригид̇д̇ид̇ам̣ абхихаранд̇и, аяамби важийвин̃н̃ад̇д̇и сааваж̇ж̇аа, д̇ааяа жа вин̃н̃аабид̇ам̣ арияаа на барибхун̃ж̇анд̇и, со жа буг̇г̇ало арияаанам̣ самаяз он̃н̃аад̇о ход̇и хийл̣ид̇о кийл̣ид̇о г̇арахид̇о барибхууд̇о ажид̇д̇ийгад̇о, бхиннааж̇ийвод̇взва сан̇кам̣ г̇ажчад̇и.
‘‘нану, махаарааж̇а, т̇зроби саарибуд̇д̇о ад̇т̇ан̇г̇ад̇з суурияз рад̇д̇ибхааг̇з г̇илаано самаано т̇зрзна махаамог̇г̇аллаанзна бхзсаж̇ж̇ам̣ бужчийяамаано ваажам̣ бхинд̣̇и, д̇асса д̇зна важийбхзд̣̇зна бхзсаж̇ж̇ам̣ уббаж̇ж̇и. ат̇а т̇зро саарибуд̇д̇о ‘важийбхзд̣̇зна мз имам̣ бхзсаж̇ж̇ам̣ уббаннам̣, маа мз ааж̇ийво бхиж̇ж̇ий’д̇и ааж̇ийвабхзд̣̇абхаяаа д̇ам̣ бхзсаж̇ж̇ам̣ баж̇ахи на убаж̇ийви. звамби важийвин̃н̃ад̇д̇и сааваж̇ж̇аа, д̇ааяа жа вин̃н̃аабид̇ам̣ арияаа на барибхун̃ж̇анд̇и. со жа буг̇г̇ало арияаанам̣ самаяз он̃н̃аад̇о ход̇и хийл̣ид̇о кийл̣ид̇о г̇арахид̇о барибхууд̇о ажид̇д̇ийгад̇о, бхиннааж̇ийвод̇взва сан̇кам̣ г̇ажчад̇и.
‘‘гад̇амаа важийвин̃н̃ад̇д̇и анаваж̇ж̇аа? ид̇ха, махаарааж̇а, бхигку сад̇и бажжаяз бхзсаж̇ж̇ам̣ вин̃н̃аабзд̇и н̃аад̇ибаваарид̇зсу гулзсу, аяам̣ важийвин̃н̃ад̇д̇и анаваж̇ж̇аа, д̇ааяа жа вин̃н̃аабид̇ам̣ арияаа барибхун̃ж̇анд̇и, со жа буг̇г̇ало арияаанам̣ самаяз ван̣н̣ид̇о ход̇и т̇омид̇о басад̇т̇о, барисуд̣̇д̇хааж̇ийвод̇взва сан̇кам̣ г̇ажчад̇и, анумад̇о д̇ат̇ааг̇ад̇зхи араханд̇зхи саммаасамб̣уд̣̇д̇хзхи.
‘‘яам̣ бана, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о гасибхаарад̣̇вааж̇асса б̣раахман̣асса бхож̇анам̣ баж̇ахи баж̇ахад̇и (га.), д̇ам̣ аавзтанавинивзтанагад̣дхананиг̇г̇ахаббадигаммзна ниб̣б̣ад̇д̇и, д̇асмаа д̇ат̇ааг̇ад̇о д̇ам̣ бин̣д̣абаад̇ам̣ бадигкиби на убаж̇ийвий’’д̇и.
‘‘саб̣б̣агаалам̣, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇з бхун̃ж̇амаанз д̣̇звад̇аа д̣̇иб̣б̣ам̣ ож̇ам̣ бад̇д̇з аагиранд̇и, уд̣̇ааху ‘суугарамад̣̇д̣̇авз жа мад̇хубааяаасз жаа’д̇и д̣̇вийсу язва бин̣д̣абаад̇зсу аагирим̣суу’’д̇и? ‘‘саб̣б̣агаалам̣, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇з бхун̃ж̇амаанз д̣̇звад̇аа д̣̇иб̣б̣ам̣ ож̇ам̣ г̇ахзд̇ваа убад̇идтид̇ваа уд̣̇д̇хадуд̣̇д̇хадз аалобз аагиранд̇и.
‘‘яат̇аа , махаарааж̇а, ран̃н̃о сууд̣̇о ран̃н̃о бхун̃ж̇анд̇асса суубам̣ г̇ахзд̇ваа убад̇идтид̇ваа габ̣ал̣з габ̣ал̣з суубам̣ аагирад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, саб̣б̣агаалам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇з бхун̃ж̇амаанз д̣̇звад̇аа д̣̇иб̣б̣ам̣ ож̇ам̣ г̇ахзд̇ваа убад̇идтид̇ваа уд̣̇д̇хадуд̣̇д̇хадз аалобз д̣̇иб̣б̣ам̣ ож̇ам̣ аагиранд̇и. взран̃ж̇ааяамби, махаарааж̇а , д̇ат̇ааг̇ад̇асса сугкаяавабулагз сугкаяавамуулагз (га.) бхун̃ж̇амаанасса д̣̇звад̇аа д̣̇иб̣б̣зна ож̇зна д̇змаяид̇ваа д̇змаяид̇ваа убасам̣харим̣су, д̇зна д̇ат̇ааг̇ад̇асса гааяо убажид̇о ахосий’’д̇и. ‘‘лаабхаа вад̇а, бханд̇з нааг̇асзна, д̇аасам̣ д̣̇звад̇аанам̣, яаа д̇ат̇ааг̇ад̇асса сарийраббадиж̇аг̇г̇анз сад̇ад̇ам̣ самид̇ам̣ уссуггамаабаннаа. саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
г̇аат̇аабхиг̇ийд̇абхож̇анагат̇аабан̃хо навамо.
10. д̇хаммад̣̇зсанааяа аббоссуггабан̃хо
10. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘д̇ат̇ааг̇ад̇зна жад̇уухи жа асан̇кязяязхи габбаанам̣ сад̇асахассзна жа зд̇т̇анд̇арз саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣ барибаажид̇ам̣ махад̇о ж̇анагааяасса самуд̣̇д̇харан̣ааяаа’д̇и. буна жа ‘саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇асса аббоссуггад̇ааяа жид̇д̇ам̣ нами, но д̇хаммад̣̇зсанааяаа’д̇и.
‘‘яат̇аа наама, бханд̇з нааг̇асзна, иссаасо ваа иссаасанд̇зваасий ваа б̣ахугз д̣̇ивасз сан̇г̇аамад̇т̇ааяа убаасанам̣ сигкид̇ваа самбад̇д̇з махааяуд̣̇д̇хз осаггзяяа, звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇зна жад̇уухи жа асан̇кязяязхи габбаанам̣ сад̇асахассзна жа зд̇т̇анд̇арз саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣ барибаажзд̇ваа махад̇о ж̇анагааяасса самуд̣̇д̇харан̣ааяа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇зна д̇хаммад̣̇зсанааяа осаггид̇ам̣.
‘‘яат̇аа ваа бана, бханд̇з нааг̇асзна, малло ваа малланд̇зваасий ваа б̣ахугз д̣̇ивасз ниб̣б̣уд̣̇д̇хам̣ сигкид̇ваа самбад̇д̇з маллаяуд̣̇д̇хз осаггзяяа, звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇зна жад̇уухи жа асан̇кязяязхи габбаанам̣ сад̇асахассзна жа зд̇т̇анд̇арз саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣ барибаажзд̇ваа махад̇о ж̇анагааяасса самуд̣̇д̇харан̣ааяа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇зна д̇хаммад̣̇зсанааяа осаггид̇ам̣.
‘‘гим̣ ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхаяаа осаггид̇ам̣, уд̣̇ааху абаагадад̇ааяа осаггид̇ам̣, уд̣̇ааху д̣̇уб̣б̣алад̇ааяа осаггид̇ам̣, уд̣̇ааху асаб̣б̣ан̃н̃уд̇ааяа осаггид̇ам̣, гим̣ д̇ад̇т̇а гааран̣ам̣, ин̇гха мз д̇вам̣ гааран̣ам̣ б̣руухи ган̇каавид̇аран̣ааяа. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇зна жад̇уухи жа асан̇кязяязхи габбаанам̣ сад̇асахассзна жа зд̇т̇анд̇арз саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣ барибаажид̇ам̣ махад̇о ж̇анагааяасса самуд̣̇д̇харан̣ааяа, д̇зна хи ‘саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇асса аббоссуггад̇ааяа жид̇д̇ам̣ нами, но д̇хаммад̣̇зсанааяаа’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇асса аббоссуггад̇ааяа жид̇д̇ам̣ нами но д̇хаммад̣̇зсанааяа, д̇зна хи ‘д̇ат̇ааг̇ад̇зна жад̇уухи жа асан̇кязяязд̇и габбаанам̣ сад̇асахассзна жа зд̇т̇анд̇арз саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣ барибаажид̇ам̣ махад̇о ж̇анагааяасса самуд̣̇д̇харан̣ааяаа’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо г̇амбхийро д̣̇унниб̣б̣зто д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘барибаажид̇ан̃жа, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇зна жад̇уухи жа асан̇кязяязхи габбаанам̣ сад̇асахассзна жа зд̇т̇анд̇арз саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣ махад̇о ж̇анагааяасса самуд̣̇д̇харан̣ааяа, бад̇д̇асаб̣б̣ан̃н̃уд̇асса жа аббоссуггад̇ааяа жид̇д̇ам̣ нами, но д̇хаммад̣̇зсанааяа. д̇ан̃жа бана д̇хаммасса г̇амбхийранибун̣ад̣̇уд̣̇д̣̇асад̣̇урануб̣од̇хасукумад̣̇уббадивзд̇хад̇ам̣ сад̇д̇аанан̃жа аалаяаараамад̇ам̣ саггааяад̣̇идтияаа д̣̇ал̣хасуг̇г̇ахид̇ад̇ан̃жа д̣̇исваа ‘гим̣ ну ко, гат̇ам̣ ну ко’д̇и аббоссуггад̇ааяа жид̇д̇ам̣ нами, но д̇хаммад̣̇зсанааяа, сад̇д̇аанам̣ бадивзд̇хажинд̇анамаанасам̣ язвзд̇ам̣.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бхисагго саллагад̇д̇о анзгаб̣яаад̇хибарибийл̣ид̇ам̣ нарам̣ убасан̇гамид̇ваа звам̣ жинд̇аяад̇и ‘гзна ну ко убаггамзна гад̇амзна ваа бхзсаж̇ж̇зна имасса б̣яаад̇хи вуубасамзяяаа’д̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса саб̣б̣агилзсаб̣яаад̇хибарибийл̣ид̇ам̣ ж̇анам̣ д̇хаммасса жа г̇амбхийранибун̣ад̣̇уд̣̇д̣̇асад̣̇урануб̣од̇хасукумад̣̇уббадивзд̇хад̇ам̣ д̣̇исваа ‘гим̣ ну ко, гат̇ам̣ ну ко’д̇и аббоссуггад̇ааяа жид̇д̇ам̣ нами, но д̇хаммад̣̇зсанааяа, сад̇д̇аанам̣ бадивзд̇хажинд̇анамаанасам̣ язвзд̇ам̣.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, ран̃н̃о кад̇д̇ияасса муд̣̇д̇хаавасид̇д̇асса д̣̇овааригаанийгадтабаарисаж̇ж̇анзг̇амабхадаб̣ала б̣алад̇т̇а (сий. бий.) амажжарааж̇ан̃н̃арааж̇уубаж̇ийвинз ж̇анз д̣̇исваа звам̣ жид̇д̇амуббаж̇ж̇зяяа ‘гим̣ ну ко, гат̇ам̣ ну ко имз сан̇г̇ан̣хиссаамий’д̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса д̇хаммасса г̇амбхийранибун̣ад̣̇уд̣̇д̣̇асад̣̇урануб̣од̇хасукумад̣̇уббадивзд̇хад̇ам̣ сад̇д̇аанан̃жа аалаяаараамад̇ам̣ саггааяад̣̇идтияаа д̣̇ал̣хасуг̇г̇ахид̇ад̇ан̃жа д̣̇исваа ‘гим̣ ну ко, гат̇ам̣ ну ко’д̇и аббоссуггад̇ааяа жид̇д̇ам̣ нами, но д̇хаммад̣̇зсанааяа, сад̇д̇аанам̣ бадивзд̇хажинд̇анамаанасам̣ язвзд̇ам̣.
‘‘аби жа, махаарааж̇а, саб̣б̣зсам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ д̇хаммад̇аа зсаа, яам̣ б̣рахмунаа ааяаажид̇аа д̇хаммам̣ д̣̇зсзнд̇и. д̇ад̇т̇а бана гим̣ гааран̣ам̣? яз д̇зна самаязна мануссаа д̇аабасабариб̣б̣ааж̇агаа саман̣аб̣раахман̣аа, саб̣б̣зд̇з б̣рахмад̣̇звад̇аа хонд̇и б̣рахмаг̇аругаа б̣рахмабарааяан̣аа, д̇асмаа д̇асса б̣алавад̇о яасавад̇о н̃аад̇асса бан̃н̃аад̇асса уд̇д̇арасса ажжуг̇г̇ад̇асса онаманзна сад̣̇зваго лого онамиссад̇и огаббзссад̇и ад̇химужжиссад̇ийд̇и иминаа жа, махаарааж̇а, гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇аа б̣рахмунаа ааяаажид̇аа д̇хаммам̣ д̣̇зсзнд̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, гожи рааж̇аа ваа рааж̇амахаамад̇д̇о ваа яасса онамад̇и абажид̇им̣ гарод̇и, б̣алавад̇арасса д̇асса онаманзна авасзсаа ж̇анад̇аа онамад̇и абажид̇им̣ гарод̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, б̣рахмз онамид̇з д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ сад̣̇зваго лого онамиссад̇и, бууж̇ид̇абууж̇аго махаарааж̇а, лого, д̇асмаа со б̣рахмаа саб̣б̣зсам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ ааяаажад̇и д̇хаммад̣̇зсанааяа, д̇зна жа гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇аа б̣рахмунаа ааяаажид̇аа д̇хаммам̣ д̣̇зсзнд̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, суниб̣б̣зтид̇о бан̃хо, ад̇ибхад̣̇рагам̣ взяяаагаран̣ам̣, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
д̇хаммад̣̇зсанааяа аббоссуггабан̃хо д̣̇асамо.
11. аажарияаанаажарияабан̃хо
11. ‘‘бханд̇з, нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа –
‘‘‘на мз аажарияо ад̇т̇и, сад̣̇исо мз на виж̇ж̇ад̇и;
сад̣̇звагасмим̣ логасмим̣, над̇т̇и мз бадибуг̇г̇ало’д̇и махаава. 11.
‘‘буна жа бхан̣ид̇ам̣ ‘ид̇и ко, бхигкавз, аал̣ааро гаалаамо аажарияо мз самаано анд̇зваасим̣ мам̣ самаанам̣ ад̇д̇анаа самасамам̣ табзси, ул̣аарааяа жа мам̣ бууж̇ааяа бууж̇зсий’д̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘на мз аажарияо ад̇т̇и, сад̣̇исо мз на виж̇ж̇ад̇и. сад̣̇звагасмим̣ логасмим̣, над̇т̇и мз бадибуг̇г̇ало’д̇и, д̇зна хи ‘ид̇и ко, бхигкавз, аал̣ааро гаалаамо аажарияо мз самаано анд̇зваасим̣ мам̣ самаанам̣ ад̇д̇анаа самасамам̣ табзсий’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа. яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘ид̇и ко, бхигкавз, аал̣ааро гаалаамо аажарияо мз самаано анд̇зваасим̣ мам̣ самаанам̣ ад̇д̇анаа самасамам̣ табзсий’д̇и, д̇зна хи ‘на мз аажарияо ад̇т̇и, сад̣̇исо мз на виж̇ж̇ад̇и. сад̣̇звагасмим̣ логасмим̣, над̇т̇и мз бадибуг̇г̇ало’д̇и д̇амби важанам̣ мижчаа. аяамби убхад̇о годиго бан̃хо д̇аваануббад̇д̇о, со д̇аяаа ниб̣б̣аахид̇аб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣ , махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇зна ‘на мз аажарияо ад̇т̇и, сад̣̇исо мз на виж̇ж̇ад̇и. сад̣̇звагасмим̣ логасмим̣, над̇т̇и мз бадибуг̇г̇ало’д̇и, бхан̣ид̇ан̃жа ‘ид̇и ко, бхигкавз, аал̣ааро гаалаамо аажарияо мз самаано анд̇зваасим̣ мам̣ самаанам̣ ад̇д̇анаа самасамам̣ табзси, ул̣аарааяа жа мам̣ бууж̇ааяа бууж̇зсий’д̇и.
‘‘д̇ан̃жа бана важанам̣ буб̣б̣зва самб̣од̇хаа анабхисамб̣уд̣̇д̇хасса б̣од̇хисад̇д̇ассзва сад̇о аажарияабхаавам̣ санд̇хааяа бхаасид̇ам̣.
‘бан̃жимз, махаарааж̇а, буб̣б̣зва самб̣од̇хаа анабхисамб̣уд̣̇д̇хасса б̣од̇хисад̇д̇асса сад̇о аажарияаа, язхи анусидто б̣од̇хисад̇д̇о д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а д̣̇ивасам̣ вийд̇инаамзси. гад̇амз бан̃жа? яз д̇з, махаарааж̇а, адта б̣раахман̣аа ж̇аад̇амад̇д̇з б̣од̇хисад̇д̇з лагкан̣аани бариг̇г̇ан̣хим̣су, сзяяат̇ийд̣̇ам̣, раамо д̇хаж̇о лагкан̣о манд̇ий яан̃н̃о суяаамо субхож̇о суд̣̇ад̇д̇од̇и. д̇з д̇асса сод̇т̇им̣ бавзд̣̇аяид̇ваа рагкаагаммам̣ агам̣су, д̇з жа батамам̣ аажарияаа.
‘‘буна жабарам̣, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇асса бид̇аа суд̣̇д̇ход̣̇ано рааж̇аа яам̣ д̇зна самаязна абхиж̇аад̇ам̣ уд̣̇ижжаж̇аад̇иманд̇ам̣ бад̣̇агам̣ взяяаагаран̣ам̣ чал̣ан̇г̇аванд̇ам̣ саб̣б̣амид̇д̇ам̣ наама б̣раахман̣ам̣ убанзд̇ваа сован̣н̣зна бхин̇г̇аарзна бхин̇гаарзна (сий. бий.) уд̣̇агам̣ он̣ож̇зд̇ваа ‘имам̣ гумаарам̣ сигкаабзхий’д̇и ад̣̇ааси, аяам̣ д̣̇уд̇ияо аажарияо.
‘‘буна жабарам̣, махаарааж̇а, яаа саа д̣̇звад̇аа б̣од̇хисад̇д̇ам̣ сам̣взж̇зсий, яассаа важанам̣ суд̇ваа б̣од̇хисад̇д̇о сам̣виг̇г̇о уб̣б̣иг̇г̇о д̇асмим̣ язва кан̣з нзгкаммам̣ нигкамид̇ваа баб̣б̣аж̇и, аяам̣ д̇ад̇ияо аажарияо.
‘‘буна жабарам̣, махаарааж̇а, аал̣ааро гаалаамо аагин̃жан̃н̃ааяад̇анасса баригаммам̣ аажигки, аяам̣ жад̇уд̇т̇о аажарияо.
‘‘буна жабарам̣, махаарааж̇а, уд̣̇аго раамабуд̇д̇о нзвасан̃н̃аанаасан̃н̃ааяад̇анасса баригаммам̣ аажигки аажигкад̇и (га.), аяам̣ бан̃жамо аажарияо. имз ко, махаарааж̇а, буб̣б̣зва самб̣од̇хаа анабхисамб̣уд̣̇д̇хасса б̣од̇хисад̇д̇асса сад̇о бан̃жа аажарияаа. д̇з жа бана аажарияаа логияз д̇хаммз. имасмин̃жа бана, махаарааж̇а, логуд̇д̇арз д̇хаммз саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣аббадивзд̇хааяа над̇т̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса ануд̇д̇аро анусаасаго, саяамбхуу , махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о анаажарияаго, д̇асмаа гааран̣аа д̇ат̇ааг̇ад̇зна бхан̣ид̇ам̣ ‘на мз аажарияо ад̇т̇и, сад̣̇исо мз на виж̇ж̇ад̇и. сад̣̇звагасмим̣ логасмим̣, над̇т̇и мз бадибуг̇г̇ало’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
аажарияаанаажарияабан̃хо згаад̣̇асамо.
сант̇ававаг̇г̇о бан̃жамо.
имасмим̣ ваг̇г̇з згаад̣̇аса бан̃хо.
мзн̣д̣агабан̃хо нидтид̇о.