5. анумаанабан̃хо
1. б̣уд̣̇д̇хаваг̇г̇о
1. д̣̇виннам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ ануббаж̇ж̇амаанабан̃хо
1. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘адтаанамзд̇ам̣, бхигкавз, анавагаасо, яам̣ згиссаа логад̇хаад̇уяаа д̣̇вз араханд̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хо абуб̣б̣ам̣ ажаримам̣ уббаж̇ж̇зяяум̣, нзд̇ам̣ таанам̣ виж̇ж̇ад̇ий’д̇и. д̣̇зсзнд̇аа жа, бханд̇з нааг̇асзна, саб̣б̣зби д̇ат̇ааг̇ад̇аа сад̇д̇ад̇им̣са б̣од̇хибагкияад̇хаммз д̣̇зсзнд̇и, гат̇аяамаанаа жа жад̇д̇аари арияасажжаани гат̇знд̇и, сигкаабзнд̇аа жа д̇ийсу сигкаасу сигкаабзнд̇и, анусаасамаанаа жа аббамаад̣̇аббадибад̇д̇ияам̣ анусаасанд̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, саб̣б̣зсамби д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ згаа д̣̇зсанаа згаа гат̇аа згаа сигкаа згаа анусидти, гзна гааран̣зна д̣̇вз д̇ат̇ааг̇ад̇аа згагкан̣з нуббаж̇ж̇анд̇и? згзнаби д̇аава б̣уд̣̇д̇хуббаад̣̇зна аяам̣ лого обхаасаж̇аад̇о, яад̣̇и д̣̇уд̇ияо б̣уд̣̇д̇хо бхавзяяа, д̣̇виннам̣ бабхааяа аяам̣ лого бхияяосомад̇д̇ааяа обхаасаж̇аад̇о бхавзяяа, овад̣̇амаанаа жа д̣̇вз д̇ат̇ааг̇ад̇аа сукам̣ овад̣̇зяяум̣, анусаасамаанаа жа сукам̣ анусаасзяяум̣, д̇ад̇т̇а мз гааран̣ам̣ б̣руухи, яат̇аахам̣ ниссам̣саяо бхавзяяа’’нд̇и.
‘‘аяам̣, махаарааж̇а, д̣̇асасахассий логад̇хаад̇у згаб̣уд̣̇д̇хад̇хааран̣ий, згассзва д̇ат̇ааг̇ад̇асса г̇ун̣ам̣ д̇хаарзд̇и, яад̣̇и д̣̇уд̇ияо б̣уд̣̇д̇хо уббаж̇ж̇зяяа, нааяам̣ д̣̇асасахассий логад̇хаад̇у д̇хаарзяяа, жалзяяа гамбзяяа намзяяа онамзяяа винамзяяа вигирзяяа вид̇хамзяяа вид̣̇д̇хам̣сзяяа, на таанамубаг̇ажчзяяа.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, нааваа згабурисасанд̇хааран̣ий згабурисасанд̇ааран̣ий (сий. бий.) бхавзяяа, згасмим̣ бурисз абхируул̣хз саа нааваа самубаад̣̇игаа самуд̣̇агаа (га.) бхавзяяа. ат̇а д̣̇уд̇ияо бурисо ааг̇ажчзяяа д̇аад̣̇исо ааяунаа ван̣н̣зна ваязна бамаан̣зна гисат̇уулзна саб̣б̣ан̇г̇абажжан̇г̇зна, со д̇ам̣ наавам̣ абхируухзяяа, аби ну саа, махаарааж̇а, нааваа д̣̇виннамби д̇хаарзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, жалзяяа гамбзяяа намзяяа онамзяяа винамзяяа вигирзяяа вид̇хамзяяа вид̣̇д̇хам̣сзяяа, на таанамубаг̇ажчзяяа, осийд̣̇зяяа уд̣̇агз’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, аяам̣ д̣̇асасахассий логад̇хаад̇у згаб̣уд̣̇д̇хад̇хааран̣ий, згассзва д̇ат̇ааг̇ад̇асса г̇ун̣ам̣ д̇хаарзд̇и, яад̣̇и д̣̇уд̇ияо б̣уд̣̇д̇хо уббаж̇ж̇зяяа, нааяам̣ д̣̇асасахассий логад̇хаад̇у д̇хаарзяяа, жалзяяа гамбзяяа намзяяа онамзяяа винамзяяа вигирзяяа вид̇хамзяяа вид̣̇д̇хам̣сзяяа, на таанамубаг̇ажчзяяа.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бурисо яаавад̣̇ад̇т̇ам̣ бхож̇анам̣ бхун̃ж̇зяяа чаад̣̇знд̇ам̣ яаава ган̣тамабхибуураяид̇ваа, со д̇хаад̇о бийн̣ид̇о барибун̣н̣о ниранд̇аро д̇анд̣̇игад̇о анонамид̇ад̣̇ан̣д̣аж̇аад̇о бунад̣̇зва д̇ад̇д̇агам̣ бхож̇анам̣ бхун̃ж̇зяяа, аби ну ко со, махаарааж̇а, бурисо сукид̇о бхавзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, сагим̣ бхуд̇д̇ова марзяяаа’’д̇и бхуд̇д̇о вамзяяаад̇и (га.). ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, аяам̣ д̣̇асасахассий логад̇хаад̇у згаб̣уд̣̇д̇хад̇хааран̣ий, згассзва д̇ат̇ааг̇ад̇асса г̇ун̣ам̣ д̇хаарзд̇и, яад̣̇и д̣̇уд̇ияо б̣уд̣̇д̇хо уббаж̇ж̇зяяа, нааяам̣ д̣̇асасахассий логад̇хаад̇у д̇хаарзяяа, жалзяяа гамбзяяа намзяяа онамзяяа винамзяяа вигирзяяа вид̇хамзяяа вид̣̇д̇хам̣сзяяа, на таанамубаг̇ажчзяяаа’’д̇и.
‘‘гим̣ ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, ад̇ид̇хаммабхаарзна бат̇авий жалад̇ий’’д̇и? ‘‘ид̇ха, махаарааж̇а, д̣̇вз сагадаа рад̇анабарибуурид̇аа бхавзяяум̣ яаава мукасамаа, згасмаа сагадад̇о рад̇анам̣ г̇ахзд̇ваа згасмим̣ сагадз аагирзяяум̣, аби ну ко д̇ам̣, махаарааж̇а, сагадам̣ д̣̇виннамби сагадаанам̣ рад̇анам̣ д̇хаарзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, наабхиби д̇асса палзяяа, арааби д̇асса бхиж̇ж̇зяяум̣, нзмиби д̇асса обад̇зяяа, агкоби д̇асса бхиж̇ж̇зяяаа’’д̇и. ‘‘гим̣ ну ко, махаарааж̇а, ад̇ирад̇анабхаарзна сагадам̣ бхиж̇ж̇ад̇ий’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, ад̇ид̇хаммабхаарзна бат̇авий жалад̇и.
‘‘аби жа, махаарааж̇а, имам̣ гааран̣ам̣ б̣уд̣̇д̇хаб̣алабарид̣̇ийбанааяа осаарид̇ам̣. ан̃н̃амби д̇ад̇т̇а абхируубам̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, язна гааран̣зна д̣̇вз саммаасамб̣уд̣̇д̇хо згагкан̣з нуббаж̇ж̇анд̇и. яад̣̇и, махаарааж̇а, д̣̇вз саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа згагкан̣з уббаж̇ж̇зяяум̣, д̇зсам̣ барисааяа виваад̣̇о уббаж̇ж̇зяяа ‘д̇умхаагам̣ б̣уд̣̇д̇хо, амхаагам̣ б̣уд̣̇д̇хо’д̇и, убхад̇о багкаж̇аад̇аа бхавзяяум̣, яат̇аа, махаарааж̇а, д̣̇виннам̣ б̣алаваамажжаанам̣ барисааяа виваад̣̇о уббаж̇ж̇зяяа ‘д̇умхаагам̣ амажжо, амхаагам̣ амажжо’д̇и, убхад̇о багкаж̇аад̇аа хонд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, яад̣̇и д̣̇вз саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа згагкан̣з уббаж̇ж̇зяяум̣, д̇зсам̣ барисааяа виваад̣̇о уббаж̇ж̇зяяа ‘д̇умхаагам̣ б̣уд̣̇д̇хо, амхаагам̣ б̣уд̣̇д̇хо’д̇и, убхад̇о багкаж̇аад̇аа бхавзяяум̣ . ид̣̇ам̣ д̇аава, махаарааж̇а, згам̣ гааран̣ам̣, язна гааран̣зна д̣̇вз саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа згагкан̣з нуббаж̇ж̇анд̇и.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, язна гааран̣зна д̣̇вз саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа згагкан̣з нуббаж̇ж̇анд̇и. яад̣̇и, махаарааж̇а, д̣̇вз саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа згагкан̣з уббаж̇ж̇зяяум̣, ‘аг̇г̇о б̣уд̣̇д̇хо’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа бхавзяяа, ‘ж̇здто б̣уд̣̇д̇хо’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа бхавзяяа, ‘сздто б̣уд̣̇д̇хо’д̇и, ‘висидто б̣уд̣̇д̇хо’д̇и, ‘уд̇д̇амо б̣уд̣̇д̇хо’д̇и, ‘баваро б̣уд̣̇д̇хо’д̇и, ‘асамо б̣уд̣̇д̇хо’д̇и, ‘асамасамо б̣уд̣̇д̇хо’д̇и, ‘аббадимо б̣уд̣̇д̇хо’д̇и, ‘аббадибхааг̇о б̣уд̣̇д̇хо’д̇и, ‘аббадибуг̇г̇ало б̣уд̣̇д̇хо’д̇и яам̣ важанам̣, д̇ам̣ мижчаа бхавзяяа. ид̣̇амби ко д̇вам̣, махаарааж̇а, гааран̣ам̣ ад̇т̇ад̇о самбадижча, язна гааран̣зна д̣̇вз саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа згагкан̣з нуббаж̇ж̇анд̇и.
‘‘аби жа ко, махаарааж̇а, б̣уд̣̇д̇хаанам̣ бхаг̇аванд̇аанам̣ сабхаавабагад̇и зсааяам̣, зго язва б̣уд̣̇д̇хо логз уббаж̇ж̇ад̇и. гасмаа гааран̣аа? маханд̇ад̇ааяа саб̣б̣ан̃н̃уб̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аанам̣. ан̃н̃амби, махаарааж̇а, яам̣ логз маханд̇ам̣, д̇ам̣ згам̣ язва ход̇и. бат̇авий, махаарааж̇а, маханд̇ий, саа згаа язва. сааг̇аро маханд̇о, со зго язва. синзру г̇ирирааж̇аа маханд̇о, со зго язва. аагаасо маханд̇о, со зго язва. сагго маханд̇о, со зго язва. мааро маханд̇о, со зго язва. махааб̣рахмаа маханд̇о, со зго язва. д̇ат̇ааг̇ад̇о арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо маханд̇о, со зго язва логасмим̣. яад̇т̇а д̇з уббаж̇ж̇анд̇и, д̇ад̇т̇а ан̃н̃асса огаасо на ход̇и, д̇асмаа, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо зго язва логасмим̣ уббаж̇ж̇ад̇ий’’д̇и.
‘‘сугат̇ид̇о, бханд̇з нааг̇асзна, бан̃хо обаммзхи гааран̣зхи. анибун̣обзд̇ам̣ суд̇ваа ад̇д̇амано бхавзяяа, гим̣ бана маад̣̇исо махаабан̃н̃о. саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
д̣̇виннам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ ануббаж̇ж̇амаанабан̃хо батамо.
2. г̇од̇амивад̇т̇ад̣̇аанабан̃хо
2. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа маад̇ужчааяа махаабаж̇аабад̇ияаа г̇од̇амияаа вассигасаадигааяа д̣̇ийяамаанааяа ‘сан̇гхз г̇од̇ами д̣̇зхи, сан̇гхз д̇з д̣̇иннз ахан̃жзва бууж̇ид̇о бхависсаами сан̇гхо жаа’д̇и. гим̣ ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о сан̇гхарад̇анад̇о на бхаариго на г̇аруго на д̣̇агкин̣зяяо, яам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о сагааяа маад̇ужчааяа саяам̣ бин̃ж̇ид̇ам̣ бижчид̇ам̣ (сий. бий.) саяам̣ лун̃жид̇ам̣ саяам̣ бот̇ид̇ам̣ саяам̣ ганд̇ид̇ам̣ саяам̣ вааяид̇ам̣ вассигасаадигам̣ ад̇д̇ано д̣̇ийяамаанам̣ сан̇гхасса д̣̇аабзси. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ат̇ааг̇ад̇о сан̇гхарад̇анад̇о уд̇д̇аро бхавзяяа ад̇хиго ваа висидто ваа, ‘маяи д̣̇иннз махабпалам̣ бхависсад̇ий’д̇и на д̇ат̇ааг̇ад̇о маад̇ужчааяа саяам̣ бин̃ж̇ид̇ам̣ саяам̣ лун̃жид̇ам̣ саяам̣ бот̇ид̇ам̣ вассигасаадигам̣ сан̇гхз д̣̇аабзяяа, яасмаа жа ко бханд̇з нааг̇асзна д̇ат̇ааг̇ад̇о ад̇д̇аанам̣ на бад̇т̇аяад̇и на бад̇т̇ийяад̇и (сий. бий.) на убаниссаяад̇и, д̇асмаа д̇ат̇ааг̇ад̇о маад̇ужчааяа д̇ам̣ вассигасаадигам̣ сан̇гхасса д̣̇аабзсий’’д̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа маад̇ужчааяа махаабаж̇аабад̇ияаа г̇од̇амияаа вассигасаадигааяа д̣̇ийяамаанааяа ‘сан̇гхз г̇од̇ами д̣̇зхи, сан̇гхз д̇з д̣̇иннз ахан̃жзва бууж̇ид̇о бхависсаами сан̇гхо жаа’д̇и. д̇ам̣ бана на ад̇д̇ано бад̇имаананасса авибаагад̇ааяа на ад̣̇агкин̣зяяад̇ааяа, аби жа ко, махаарааж̇а, хид̇ад̇т̇ааяа анугамбааяа анааг̇ад̇амад̣̇д̇хаанам̣ сан̇гхо мамажжаязна жид̇д̇ийгад̇о бхависсад̇ийд̇и виж̇ж̇амаанз язва г̇ун̣з баригид̇д̇аяанд̇о звамааха ‘сан̇гхз г̇од̇ами д̣̇зхи, сан̇гхз д̇з д̣̇иннз ахан̃жзва бууж̇ид̇о бхависсаами сан̇гхо жаа’д̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бид̇аа д̇харамаано язва амажжабхадаб̣алад̣̇овааригаанийгадтабаарисаж̇ж̇аж̇анамаж̇жхз ран̃н̃о санд̇игз буд̇д̇асса виж̇ж̇амаанам̣ язва г̇ун̣ам̣ багид̇д̇зд̇и баригид̇д̇зд̇и (га.) ‘ид̇ха табид̇о анааг̇ад̇амад̣̇д̇хаанам̣ ж̇анамаж̇жхз бууж̇ид̇о бхависсад̇ий’д̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о хид̇ад̇т̇ааяа анугамбааяа анааг̇ад̇амад̣̇д̇хаанам̣ сан̇гхо мамажжаязна жид̇д̇ийгад̇о бхависсад̇ийд̇и виж̇ж̇амаанз язва г̇ун̣з багид̇д̇аяанд̇о звамааха ‘сан̇гхз г̇од̇ами д̣̇зхи, сан̇гхз д̇з д̣̇иннз ахан̃жзва буж̇ид̇о бхависсаами сан̇гхо жаа’д̇и.
‘‘на ко, махаарааж̇а, д̇аавад̇агзна вассигасаадигаануббад̣̇аанамад̇д̇агзна сан̇гхо д̇ат̇ааг̇ад̇ад̇о ад̇хиго наама ход̇и висидто ваа. яат̇аа, махаарааж̇а, маад̇аабид̇аро буд̇д̇аанам̣ ужчаад̣̇знд̇и баримад̣̇д̣̇анд̇и нахаабзнд̇и самб̣аахзнд̇и, аби ну ко, махаарааж̇а, д̇аавад̇агзна ужчаад̣̇анабаримад̣̇д̣̇ананахаабанасамб̣ааханамад̇д̇агзна ‘буд̇д̇о маад̇аабид̇уухи ад̇хиго наама ход̇и висидто ваа’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, агаамагаран̣ийяаа бханд̇з буд̇д̇аа маад̇аабид̇уунам̣, д̇асмаа маад̇аабид̇аро буд̇д̇аанам̣ ужчаад̣̇анабаримад̣̇д̣̇ананахаабанасамб̣ааханам̣ гаронд̇ий’’д̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, на д̇аавад̇агзна вассигасаадигаануббад̣̇аанамад̇д̇агзна сан̇гхо д̇ат̇ааг̇ад̇ад̇о ад̇хиго наама ход̇и висидто ваад̇и. аби жа д̇ат̇ааг̇ад̇о агаамагаран̣ийяам̣ гаронд̇о маад̇ужчааяа д̇ам̣ вассигасаадигам̣ сан̇гхасса д̣̇аабзси.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, гожид̣̇зва бурисо ран̃н̃о убааяанам̣ аахарзяяа, д̇ам̣ рааж̇аа убааяанам̣ ан̃н̃ад̇арасса бхадасса ваа б̣аласса ваа сзнаабад̇исса ваа бурохид̇асса ваа д̣̇ад̣̇зяяа. аби ну ко со, махаарааж̇а, бурисо д̇аавад̇агзна убааяанабадилаабхамад̇д̇агзна ран̃н̃аа ад̇хиго наама ход̇и висидто ваа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, рааж̇абхад̇д̇иго, бханд̇з, со бурисо рааж̇уубаж̇ийвий, д̇адтаанз табзнд̇о рааж̇аа убааяанам̣ д̣̇зд̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, на д̇аавад̇агзна вассигасаадигаануббад̣̇аанамад̇д̇агзна сан̇гхо д̇ат̇ааг̇ад̇ад̇о ад̇хиго наама ход̇и висидто ваа, ат̇а ко д̇ат̇ааг̇ад̇абхад̇д̇иго д̇ат̇ааг̇ад̇уубаж̇ийвий. д̇адтаанз табзнд̇о д̇ат̇ааг̇ад̇о сан̇гхасса вассигасаадигам̣ д̣̇аабзси.
‘‘аби жа, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса звам̣ ахоси ‘сабхаавабадибууж̇анийяо сан̇гхо, мама санд̇агзна сан̇гхам̣ бадибууж̇зссаамий’д̇и сан̇гхасса вассигасаадигам̣ д̣̇аабзси, на, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о ад̇д̇ано язва бадибууж̇анам̣ ван̣н̣зд̇и, ат̇а ко яз логз бадибууж̇анаарахаа, д̇зсамби д̇ат̇ааг̇ад̇о бадибууж̇анам̣ ван̣н̣зд̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа д̣̇зваад̇ид̣̇звзна маж̇жхиманигааяаваралан̃чагз д̇хаммад̣̇ааяаад̣̇ад̇хаммабарияааяз аббижчаббадибад̇д̇им̣ багид̇д̇аяамаанзна ‘асу язва мз буримо бхигку буж̇ж̇ад̇аро жа баасам̣сад̇аро жаа’д̇и. ‘‘над̇т̇и, махаарааж̇а, бхавзсу гожи сад̇д̇о д̇ат̇ааг̇ад̇ад̇о д̣̇агкин̣зяяо ваа уд̇д̇аро ваа ад̇хиго ваа висидто ваа, д̇ат̇ааг̇ад̇ова уд̇д̇аро ад̇хиго висидто.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, сам̣яуд̇д̇анигааяаварз маан̣аваг̇аамигзна д̣̇звабуд̇д̇зна бхаг̇авад̇о бурад̇о тад̇ваа д̣̇звамануссамаж̇жхз –
‘‘‘вибуло рааж̇аг̇ахийяаанам̣ рааж̇аг̇ахигаанам̣ (га.) сам̣. ни. 1.111 бассид̇аб̣б̣ам̣, г̇ири сздто бавужжад̇и;
сзд̇о химавад̇ам̣ сздто, аад̣̇ижжо агхаг̇ааминам̣.
‘‘‘самуд̣̇д̣̇о уд̣̇ад̇хинам̣ сздто, нагкад̇д̇аанан̃жа жанд̣̇имаа;
сад̣̇звагасса логасса, б̣уд̣̇д̇хо аг̇г̇о бавужжад̇ий’д̇и.
‘‘д̇аа ко банзд̇аа, махаарааж̇а, маан̣аваг̇аамигзна д̣̇звабуд̇д̇зна г̇аат̇аа суг̇ийд̇аа на д̣̇уг̇г̇ийд̇аа, субхаасид̇аа на д̣̇уб̣бхаасид̇аа, анумад̇аа жа бхаг̇авад̇аа, нану, махаарааж̇а, т̇зрзнаби саарибуд̇д̇зна д̇хаммасзнаабад̇инаа бхан̣ид̇ам̣ –
‘‘‘зго манобасаад̣̇о; саран̣аг̇аманаман̃ж̇алибан̣аамо ваа;
уссахад̇з д̇аараяид̇ум̣, маараб̣аланисууд̣̇анз б̣уд̣̇д̇хз’д̇и.
‘‘бхаг̇авад̇аа жа бхан̣ид̇ам̣ д̣̇зваад̇ид̣̇звзна ‘згабуг̇г̇ало, бхигкавз, логз уббаж̇ж̇амаано уббаж̇ж̇ад̇и б̣ахуж̇анахид̇ааяа б̣ахуж̇анасукааяа логаанугамбааяа ад̇т̇ааяа хид̇ааяа сукааяа д̣̇звамануссаанам̣. гад̇амо згабуг̇г̇ало? д̇ат̇ааг̇ад̇о арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо…бз… д̣̇звамануссаана’’’нд̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
г̇од̇амивад̇т̇ад̣̇аанабан̃хо д̣̇уд̇ияо.
3. г̇ихибаб̣б̣аж̇ид̇асаммаабадибад̇д̇ибан̃хо
[3] ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘г̇ихино ваахам̣, бхигкавз, баб̣б̣аж̇ид̇асса ваа саммаабадибад̇д̇им̣ ван̣н̣зми, г̇ихий ваа бхигкавз баб̣б̣аж̇ид̇о ваа саммаабадибанно саммаабадибад̇д̇аад̇хигаран̣ахзд̇у аараад̇хаго ход̇и н̃ааяам̣ д̇хаммам̣ гусала’’нд̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, г̇ихий од̣̇аад̇авасано гаамабхог̇ий буд̇д̇ад̣̇аарасамб̣аад̇хасаяанам̣ аж̇жхаавасанд̇о гаасигажанд̣̇анам̣ бажжанубхонд̇о маалааг̇анд̇хавилзбанам̣ д̇хаарзнд̇о ж̇аад̇аруубараж̇ад̇ам̣ саад̣̇ияанд̇о ман̣игун̣д̣ала ман̣иганага (сий. бий.) вижид̇д̇амол̣иб̣ад̣̇д̇хо саммаабадибанно аараад̇хаго ход̇и н̃ааяам̣ д̇хаммам̣ гусалам̣, баб̣б̣аж̇ид̇оби бхан̣д̣угаасаававад̇т̇авасано барабин̣д̣амаж̇жхубаг̇ад̇о жад̇уусу сийлагканд̇хзсу саммаабарибуурагаарий д̣̇ияад̣дхзсу сигкаабад̣̇асад̇зсу самаад̣̇ааяа вад̇д̇анд̇о д̇зрасасу д̇худ̇аг̇ун̣зсу анавасзсам̣ вад̇д̇анд̇о саммаабадибанно аараад̇хаго ход̇и н̃ааяам̣ д̇хаммам̣ гусалам̣. д̇ад̇т̇а, бханд̇з, го висзсо г̇ихино ваа баб̣б̣аж̇ид̇асса ваа? апалам̣ ход̇и д̇абогаммам̣, нирад̇т̇агаа баб̣б̣аж̇ж̇аа. ван̃жхаа сигкаабад̣̇аг̇обанаа, могхам̣ д̇худ̇аг̇ун̣асамаад̣̇аанам̣, гим̣ д̇ад̇т̇а д̣̇угкаманужин̣н̣зна, нану наама сукзнзва сукам̣ ад̇хиг̇анд̇аб̣б̣а’’нд̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ‘г̇ихино ваахам̣, бхигкавз, баб̣б̣аж̇ид̇асса ваа саммаабадибад̇д̇им̣ ван̣н̣зми, г̇ихий ваа, бхигкавз, баб̣б̣аж̇ид̇о ваа саммаабадибанно саммаабадибад̇д̇аад̇хигаран̣ахзд̇у аараад̇хаго ход̇и н̃ааяам̣ д̇хаммам̣ гусала’’нд̇и. звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, саммаабадибаннова сздто, баб̣б̣аж̇ид̇оби, махаарааж̇а, ‘баб̣б̣аж̇ид̇омхий’д̇и на саммаа бадибаж̇ж̇зяяа, ат̇а ко со аарагаава сааман̃н̃аа, аарагаава б̣рахман̃н̃аа, баг̇зва г̇ихий од̣̇аад̇авасано. г̇ихийби, махаарааж̇а, саммаабадибанно аараад̇хаго ход̇и н̃ааяам̣ д̇хаммам̣ гусалам̣, баб̣б̣аж̇ид̇оби, махаарааж̇а, саммаабадибанно аараад̇хаго ход̇и н̃ааяам̣ д̇хаммам̣ гусалам̣.
‘‘аби жа ко, махаарааж̇а, баб̣б̣аж̇ид̇ова сааман̃н̃асса иссаро ад̇хибад̇и; баб̣б̣аж̇ж̇аа, махаарааж̇а, б̣ахуг̇ун̣аа анзгаг̇ун̣аа аббамаан̣аг̇ун̣аа, на саггаа баб̣б̣аж̇ж̇ааяа г̇ун̣ам̣ баримаан̣ам̣ гаад̇ум̣.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, гаамад̣̇ад̣̇асса ман̣ирад̇анасса на саггаа д̇ханзна аг̇гхо баримаан̣ам̣ гаад̇ум̣ ‘зд̇д̇агам̣ ман̣ирад̇анасса муула’нд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, баб̣б̣аж̇ж̇аа б̣ахуг̇ун̣аа анзгаг̇ун̣аа аббамаан̣аг̇ун̣аа, на саггаа баб̣б̣аж̇ж̇ааяа г̇ун̣ам̣ баримаан̣ам̣ гаад̇ум̣.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇з уумияо на саггаа баримаан̣ам̣ гаад̇ум̣ ‘зд̇д̇агаа махаасамуд̣̇д̣̇з уумияо’д̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, баб̣б̣аж̇ж̇аа б̣ахуг̇ун̣аа анзгаг̇ун̣аа аббамаан̣аг̇ун̣аа, на саггаа баб̣б̣аж̇ж̇ааяа г̇ун̣ам̣ баримаан̣ам̣ гаад̇ум̣.
‘‘баб̣б̣аж̇ид̇асса, махаарааж̇а, яам̣ гин̃жи гаран̣ийяам̣, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ киббамзва самиж̇жхад̇и но жирарад̇д̇ааяа. гим̣ гааран̣аа? баб̣б̣аж̇ид̇о, махаарааж̇а, аббижчо ход̇и санд̇удто бавивид̇д̇о асам̣садто аарад̣̇д̇хавийрияо нираалаяо анигзд̇о барибун̣н̣асийло саллзкид̇аажааро д̇худ̇аббадибад̇д̇игусало ход̇и, д̇ам̣ гааран̣аа баб̣б̣аж̇ид̇асса яам̣ гин̃жи гаран̣ийяам̣, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ киббамзва самиж̇жхад̇и но жирарад̇д̇ааяа. яат̇аа, махаарааж̇а, ниг̇г̇ан̣тисамасуд̇ход̇ауж̇увималанаараажо сусаж̇ж̇ид̇о саммаа вахад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, баб̣б̣аж̇ид̇асса яам̣ гин̃жи гаран̣ийяам̣, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ киббамзва самиж̇жхад̇и но жирарад̇д̇ааяаа’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
г̇ихибаб̣б̣аж̇ид̇асаммаабадибад̇д̇ибан̃хо д̇ад̇ияо.
4. бадибад̣̇аад̣̇осабан̃хо
4. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇о д̣̇уггарагааригам̣ агааси, нзд̇аад̣̇исо ан̃н̃ад̇ра аарамбхо ахоси ниггамо гилзсаяуд̣̇д̇хам̣ мажжусзнам̣ вид̇хаманам̣ аахаарабариг̇г̇ахо д̣̇уггарагааригаа, зваруубз бараггамз гин̃жи ассаад̣̇ам̣ алабхид̇ваа д̇амзва жид̇д̇ам̣ барихаабзд̇ваа звамавожа ‘на ко банаахам̣ имааяа гадугааяа д̣̇уггарагааригааяа ад̇хиг̇ажчаами уд̇д̇аримануссад̇хаммам̣ аламарияан̃аан̣ад̣̇ассанависзсам̣, сияаа ну ко ан̃н̃о маг̇г̇о б̣од̇хааяаа’д̇и, д̇ад̇о ниб̣б̣инд̣̇ид̇ваа ан̃н̃зна маг̇зна саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇о, буна д̇ааяа бадибад̣̇ааяа саавагз анусаасад̇и самаад̣̇абзд̇и.
‘‘‘аарамбхат̇а нигкамат̇а, яун̃ж̇ат̇а б̣уд̣̇д̇хасаасанз;
д̇хунаат̇а мажжуно сзнам̣, нал̣ааг̇аарам̣ва гун̃ж̇аро’д̇и сам̣. ни. 1.185.
‘‘гзна на ко, бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣зна д̇ат̇ааг̇ад̇о яааяа бадибад̣̇ааяа ад̇д̇анаа ниб̣б̣инно вирад̇д̇аруубо, д̇ад̇т̇а саавагз анусаасад̇и самаад̣̇абзд̇ий’’д̇и?
‘‘д̇ад̣̇ааби , махаарааж̇а, зд̇арахиби саа язва бадибад̣̇аа, д̇ам̣ язва бадибад̣̇ам̣ бадибаж̇ж̇ид̇ваа б̣од̇хисад̇д̇о саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇о. аби жа, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇о ад̇ивийрияам̣ гаронд̇о ниравасзсад̇о аахаарам̣ убарунд̇хи. д̇асса аахааруубарод̇хзна жид̇д̇ад̣̇уб̣б̣аляам̣ уббаж̇ж̇и. со д̇зна д̣̇уб̣б̣алязна наасагки саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ баабун̣ид̇ум̣, со мад̇д̇амад̇д̇ам̣ габ̣ал̣ийгаараахаарам̣ сзванд̇о д̇ааязва бадибад̣̇ааяа нажирассзва саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ баабун̣и. со язва, махаарааж̇а, бадибад̣̇аа саб̣б̣зсам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣аббадилаабхааяа.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, саб̣б̣зсам̣ сад̇д̇аанам̣ аахааро убад̇т̇амбхо, аахааруубаниссид̇аа саб̣б̣з сад̇д̇аа сукам̣ анубхаванд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, саа язва бадибад̣̇аа саб̣б̣зсам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣аббадилаабхааяа, нзсо, махаарааж̇а, д̣̇осо аарамбхасса, на ниггамасса, на гилзсаяуд̣̇д̇хасса, язна д̇ат̇ааг̇ад̇о д̇асмим̣ самаяз на баабун̣и саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣, ат̇а ко аахааруубарод̇хассзвзсо д̣̇осо, сад̣̇аа бадияад̇д̇аа язвзсаа бадибад̣̇аа.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо ад̣̇д̇хаанам̣ ад̇ивзг̇зна г̇ажчзяяа, д̇зна со багкахад̇о ваа бхавзяяа бийтасаббий ваа асан̃жаро бат̇авид̇алз. аби ну ко, махаарааж̇а, махаабат̇авияаа д̣̇осо ад̇т̇и, язна со бурисо багкахад̇о ахосий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з; сад̣̇аа бадияад̇д̇аа, бханд̇з, махаабат̇авий, гуд̇о д̇ассаа д̣̇осо? вааяаамассзвзсо д̣̇осо, язна со бурисо багкахад̇о ахосий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, нзсо д̣̇осо аарамбхасса, на ниггамасса, на гилзсаяуд̣̇д̇хасса, язна д̇ат̇ааг̇ад̇о д̇асмим̣ самаяз на баабун̣и саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣, ат̇а ко аахааруубарод̇хассзвзсо д̣̇осо сад̣̇аа бадияад̇д̇аа язвзсаа бадибад̣̇аа.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бурисо гилидтам̣ саадагам̣ ниваасзяяа, на со д̇ам̣ д̇ховаабзяяа, нзсо д̣̇осо уд̣̇агасса, сад̣̇аа бадияад̇д̇ам̣ уд̣̇агам̣. бурисассзвзсо д̣̇осо. звамзва ко, махаарааж̇а, нзсо д̣̇осо аарамбхасса, на ниггамасса, на гилзсаяуд̣̇д̇хасса, язна д̇ат̇ааг̇ад̇о д̇асмим̣ самаяз на баабун̣и саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣, ат̇а ко аахааруубарод̇хассзвзсо д̣̇осо, сад̣̇аа бадияад̇д̇аа язвзсаа бадибад̣̇аа, д̇асмаа д̇ат̇ааг̇ад̇о д̇ааязва бадибад̣̇ааяа саавагз анусаасад̇и самаад̣̇абзд̇и, звам̣ ко, махаарааж̇а, сад̣̇аа бадияад̇д̇аа анаваж̇ж̇аа саа бадибад̣̇аа’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
бадибад̣̇аад̣̇осабан̃хо жад̇уд̇т̇о.
5. хийнааяаавад̇д̇анабан̃хо
5. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, маханд̇ам̣ ид̣̇ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇асаасанам̣ саарам̣ варам̣ сздтам̣ баварам̣ анубамам̣ барисуд̣̇д̇хам̣ вималам̣ бан̣д̣арам̣ анаваж̇ж̇ам̣, на яуд̇д̇ам̣ г̇ихим̣ д̇аавад̇агам̣ баб̣б̣аж̇зд̇ум̣, г̇ихий язва г̇ихим̣ язва (сий. бий.) згасмим̣ палз винзд̇ваа яад̣̇аа абунараавад̇д̇ий ход̇и д̇ад̣̇аа со баб̣б̣ааж̇зд̇аб̣б̣о. гим̣ гааран̣аа? имз д̣̇уж̇ж̇анаа д̇аава д̇ад̇т̇а саасанз висуд̣̇д̇хз баб̣б̣аж̇ид̇ваа бадинивад̇д̇ид̇ваа хийнааяаавад̇д̇анд̇и, д̇зсам̣ бажжааг̇аманзна аяам̣ махааж̇ано звам̣ вижинд̇зд̇и ‘д̇ужчагам̣ вад̇а бхо зд̇ам̣ саман̣асса г̇од̇амасса саасанам̣ бхависсад̇и, яам̣ имз бадинивад̇д̇анд̇ий’д̇и, ид̣̇амзд̇т̇а гааран̣а’’нд̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, д̇ал̣ааго бхавзяяа самбун̣н̣асуживималасийд̇аласалило, ат̇а яо гожи гилидто малагад̣̇д̣̇амаг̇ад̇о д̇ам̣ д̇ал̣аагам̣ г̇анд̇ваа анахааяид̇ваа гилидтова бадинивад̇д̇зяяа, д̇ад̇т̇а, махаарааж̇а, гад̇амам̣ ж̇ано г̇арахзяяа гилидтам̣ ваа д̇ал̣аагам̣ ваа’’д̇и? ‘‘гилидтам̣, бханд̇з, ж̇ано г̇арахзяяа ‘аяам̣ д̇ал̣аагам̣ г̇анд̇ваа анахааяид̇ваа гилидтова бадинивад̇д̇о, гим̣ имам̣ анахааяид̇угаамам̣ д̇ал̣ааго саяам̣ нахаабзссад̇и, го д̣̇осо д̇ал̣аагассаа’д̇и. звамзва ко, махаарааж̇а , д̇ат̇ааг̇ад̇о вимуд̇д̇иварасалиласамбун̣н̣ам̣ сад̣̇д̇хаммаварад̇ал̣аагам̣ маабзси ‘яз гзжи гилзсамалагилидтаа сажзд̇анаа б̣уд̇хаа, д̇з ид̇ха нахааяид̇ваа саб̣б̣агилзсз баваахаяиссанд̇ий’д̇и. яад̣̇и гожи д̇ам̣ сад̣̇д̇хаммаварад̇ал̣аагам̣ г̇анд̇ваа анахааяид̇ваа сагилзсова бадинивад̇д̇ид̇ваа хийнааяаавад̇д̇ад̇и д̇ам̣ язва ж̇ано г̇арахиссад̇и ‘аяам̣ ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇ид̇ваа д̇ад̇т̇а бад̇идтам̣ алабхид̇ваа хийнааяаавад̇д̇о, гим̣ имам̣ аббадибаж̇ж̇анд̇ам̣ ж̇инасаасанам̣ саяам̣ б̣од̇хзссад̇и, го д̣̇осо ж̇инасаасанассаа’д̇и?
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бурисо барамаб̣яаад̇хид̇о рог̇уббад̇д̇игусалам̣ амогхад̇хувасид̣̇д̇хагаммам̣ бхисаггам̣ саллагад̇д̇ам̣ д̣̇исваа ад̇игижчаабзд̇ваа саб̣яаад̇хигова бадинивад̇д̇зяяа, д̇ад̇т̇а гад̇амам̣ ж̇ано г̇арахзяяа аад̇урам̣ ваа бхисаггам̣ ваа’’д̇и? ‘‘аад̇урам̣, бханд̇з, ж̇ано г̇арахзяяа ‘аяам̣ рог̇уббад̇д̇игусалам̣ амогхад̇хувасид̣̇д̇хагаммам̣ бхисаггам̣ саллагад̇д̇ам̣ д̣̇исваа ад̇игижчаабзд̇ваа саб̣яаад̇хигова бадинивад̇д̇о, гим̣ имам̣ ад̇игижчаабзнд̇ам̣ бхисагго саяам̣ д̇игижчиссад̇и, го д̣̇осо бхисаггассаа’’’д̇и? ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о анд̇осаасанасамуг̇г̇з гзвалам̣ сагалагилзсаб̣яаад̇хивуубасаманасамад̇т̇ам̣ амад̇осад̇хам̣ багкиби, ‘яз гзжи гилзсаб̣яаад̇хибийл̣ид̇аа сажзд̇анаа б̣уд̇хаа, д̇з имам̣ амад̇осад̇хам̣ бивид̇ваа саб̣б̣агилзсаб̣яаад̇хим̣ вуубасамзссанд̇ий’д̇и. яад̣̇и гожи яам̣ амад̇осад̇хам̣ абивид̇ваа сагилзсова бадинивад̇д̇ид̇ваа хийнааяаавад̇д̇ад̇и, д̇ам̣ язва ж̇ано г̇арахиссад̇и ‘аяам̣ ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇ид̇ваа д̇ад̇т̇а бад̇идтам̣ алабхид̇ваа хийнааяаавад̇д̇о, гим̣ имам̣ аббадибаж̇ж̇анд̇ам̣ ж̇инасаасанам̣ саяам̣ б̣од̇хзссад̇и, го д̣̇осо ж̇инасаасанассаа’д̇и?
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, чаад̇о бурисо махад̇имахаабун̃н̃абхад̇д̇абаривзсанам̣ г̇анд̇ваа д̇ам̣ бхад̇д̇ам̣ абхун̃ж̇ид̇ваа чаад̇ова бадинивад̇д̇зяяа, д̇ад̇т̇а гад̇амам̣ ж̇ано г̇арахзяяа чаад̇ам̣ ваа бун̃н̃абхад̇д̇ам̣ ваа’’д̇и? ‘‘чаад̇ам̣, бханд̇з, ж̇ано г̇арахзяяа ‘аяам̣ куд̣̇аабийл̣ид̇о бун̃н̃абхад̇д̇ам̣ бадилабхид̇ваа абхун̃ж̇ид̇ваа чаад̇ова бадинивад̇д̇о, гим̣ имасса абхун̃ж̇анд̇асса бхож̇анам̣ саяам̣ мукам̣ бависиссад̇и, го д̣̇осо бхож̇анассаа’’’д̇и? ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о анд̇осаасанасамуг̇г̇з барамабаварам̣ санд̇ам̣ сивам̣ бан̣ийд̇ам̣ амад̇ам̣ барамамад̇хурам̣ гааяаг̇ад̇аасад̇ибхож̇анам̣ табзси ‘яз гзжи гилзсачаад̇аж̇жхад̇д̇аа д̇ан̣хаабарзд̇амаанасаа сажзд̇анаа б̣уд̇хаа, д̇з имам̣ бхож̇анам̣ бхун̃ж̇ид̇ваа гаамаруубааруубабхавзсу саб̣б̣ам̣ д̇ан̣хамабанзссанд̇ий’д̇и. яад̣̇и гожи д̇ам̣ бхож̇анам̣ абхун̃ж̇ид̇ваа д̇ан̣хаасид̇ова бадинивад̇д̇ид̇ваа хийнааяаавад̇д̇ад̇и, д̇ан̃н̃зва ж̇ано г̇арахиссад̇и ‘аяам̣ ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇ид̇ваа д̇ад̇т̇а бад̇идтам̣ алабхид̇ваа хийнааяаавад̇д̇о, гим̣ имам̣ аббадибаж̇ж̇анд̇ам̣ ж̇инасаасанам̣ саяам̣ б̣од̇хзссаси, го д̣̇осо ж̇инасаасанассаа’д̇и.
‘‘яад̣̇и, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇о г̇ихим̣ язва згасмим̣ палз винийд̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зяяа, на наамааяам̣ баб̣б̣аж̇ж̇аа гилзсаббахаанааяа висуд̣̇д̇хияаа ваа, над̇т̇и баб̣б̣аж̇ж̇ааяа гаран̣ийяам̣. яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо анзгасад̇зна гаммзна д̇ал̣аагам̣ кан̣аабзд̇ваа барисааяа звамануссаавзяяа ‘маа мз, бхонд̇о, гзжи сам̣гилидтаа имам̣ д̇ал̣аагам̣ од̇арат̇а, баваахид̇араж̇ож̇аллаа барисуд̣̇д̇хаа вималамадтаа имам̣ д̇ал̣аагам̣ од̇арат̇аа’д̇и. аби ну ко, махаарааж̇а, д̇зсам̣ баваахид̇араж̇ож̇аллаанам̣ барисуд̣̇д̇хаанам̣ вималамадтаанам̣ д̇зна д̇ал̣аагзна гаран̣ийяам̣ бхавзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, яассад̇т̇ааяа д̇з д̇ам̣ д̇ал̣аагам̣ убаг̇ажчзяяум̣, д̇ам̣ ан̃н̃ад̇рзва д̇зсам̣ гад̇ам̣ гаран̣ийяам̣, гим̣ д̇зсам̣ д̇зна д̇ал̣аагзнаа’’д̇и? ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о г̇ихим̣ язва згасмим̣ палз винийд̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зяяа, д̇ад̇т̇зва д̇зсам̣ гад̇ам̣ гаран̣ийяам̣, гим̣ д̇зсам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, сабхааваисибхад̇д̇иго суд̇аманд̇абад̣̇ад̇харо ад̇аггиго рог̇уббад̇д̇игусало амогхад̇хувасид̣̇д̇хагаммо бхисагго саллагад̇д̇о саб̣б̣арог̇уубасамабхзсаж̇ж̇ам̣ саннибаад̇зд̇ваа барисааяа звамануссаавзяяа ‘маа ко, бхонд̇о , гзжи саб̣яаад̇хигаа мама санд̇игз убаг̇ажчат̇а, аб̣яаад̇хигаа арог̇аа мама санд̇игз убаг̇ажчат̇аа’д̇и. аби ну ко, махаарааж̇а, д̇зсам̣ аб̣яаад̇хигаанам̣ арог̇аанам̣ барибун̣н̣аанам̣ уд̣̇аг̇г̇аанам̣ д̇зна бхисаггзна гаран̣ийяам̣ бхавзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, яассад̇т̇ааяа д̇з д̇ам̣ бхисаггам̣ саллагад̇д̇ам̣ убаг̇ажчзяяум̣, д̇ам̣ ан̃н̃ад̇рзва д̇зсам̣ гад̇ам̣ гаран̣ийяам̣, гим̣ д̇зсам̣ д̇зна бхисаггзнаа’’д̇и? ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о г̇ихим̣ язва згасмим̣ палз винийд̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зяяа, д̇ад̇т̇зва д̇зсам̣ гад̇ам̣ гаран̣ийяам̣, гим̣ д̇зсам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа?
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, гожи бурисо анзгат̇аалибаагасад̇ам̣ бхож̇анам̣ бадияаад̣̇аабзд̇ваа барисааяа звамануссаавзяяа ‘маа мз, бхонд̇о, гзжи чаад̇аа имам̣ баривзсанам̣ убаг̇ажчат̇а, субхуд̇д̇аа д̇ид̇д̇аа сухид̇аа д̇хаад̇аа бийн̣ид̇аа барибун̣н̣аа имам̣ баривзсанам̣ убаг̇ажчат̇аа’’д̇и. аби ну ко махаарааж̇а, д̇зсам̣ бхуд̇д̇аавийнам̣ д̇ид̇д̇аанам̣ сухид̇аанам̣ д̇хаад̇аанам̣ бийн̣ид̇аанам̣ барибун̣н̣аанам̣ д̇зна бхож̇анзна гаран̣ийяам̣ бхавзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, яассад̇т̇ааяа д̇з д̇ам̣ баривзсанам̣ убаг̇ажчзяяум̣, д̇ам̣ ан̃н̃ад̇рзва д̇зсам̣ гад̇ам̣ гаран̣ийяам̣, гим̣ д̇зсам̣ д̇ааяа баривзсанааяаа’’д̇и? ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яад̣̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о г̇ихим̣ язва згасмим̣ палз винийд̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зяяа, д̇ад̇т̇зва д̇зсам̣ гад̇ам̣ гаран̣ийяам̣, гим̣ д̇зсам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ааяа?
‘‘аби жа, махаарааж̇а, яз хийнааяаавад̇д̇анд̇и, д̇з ж̇инасаасанасса бан̃жа ад̇улияз г̇ун̣з д̣̇ассзнд̇и. гад̇амз бан̃жа? бхуумимаханд̇абхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и, барисуд̣̇д̇хавималабхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и, баабзхи асам̣ваасияабхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и, д̣̇уббадивзд̇хабхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и, б̣ахусам̣варарагкияабхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и.
‘‘гат̇ам̣ бхуумимаханд̇абхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и? яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо ад̇хано хийнаж̇ажжо ниб̣б̣исзсо б̣уд̣̇д̇хибарихийно махаараж̇ж̇ам̣ бадилабхид̇ваа на жирассзва барибад̇ад̇и барид̇хам̣сад̇и барихааяад̇и яасад̇о, на саггод̇и иссарияам̣ санд̇хаарзд̇ум̣. гим̣ гааран̣ам̣ ? маханд̇ад̇д̇аа иссарияасса. звамзва ко, махаарааж̇а, яз гзжи ниб̣б̣исзсаа агад̇абун̃н̃аа б̣уд̣̇д̇хибарихийнаа ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇анд̇и, д̇з д̇ам̣ баб̣б̣аж̇ж̇ам̣ баваруд̇д̇амам̣ санд̇хаарзд̇ум̣ ависаханд̇аа на жирассзва ж̇инасаасанаа барибад̇ид̇ваа барид̇хам̣сид̇ваа барихааяид̇ваа хийнааяаавад̇д̇анд̇и, на саггонд̇и ж̇инасаасанам̣ санд̇хаарзд̇ум̣. гим̣ гааран̣ам̣? маханд̇ад̇д̇аа ж̇инасаасанабхуумияаа. звам̣ бхуумимаханд̇абхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и.
‘‘гат̇ам̣ барисуд̣̇д̇хавималабхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и? яат̇аа, махаарааж̇а, ваари богкарабад̇д̇з вигирад̇и вид̇хамад̇и вид̇хам̣сзд̇и, на таанамубаг̇ажчад̇и нуубалимбад̇и. гим̣ гааран̣ам̣? барисуд̣̇д̇хавималад̇д̇аа бад̣̇умасса. звамзва ко, махаарааж̇а, яз гзжи сатаа гуудаа ван̇гаа гудилаа висамад̣̇идтино ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇анд̇и, д̇з барисуд̣̇д̇хавималанигган̣дагабан̣д̣аравараббаварасаасанад̇о на жирассзва вигирид̇ваа вид̇хамид̇ваа вид̇хам̣сзд̇ваа асан̣тахид̇ваа анубалимбид̇ваа хийнааяаавад̇д̇анд̇и. гим̣ гааран̣ам̣? барисуд̣̇д̇хавималад̇д̇аа ж̇инасаасанасса. звам̣ барисуд̣̇д̇хавималабхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и.
‘‘гат̇ам̣ баабзхи асам̣ваасияабхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и? яат̇аа, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇о на мад̇зна гун̣абзна сам̣васад̇и, яам̣ ход̇и махаасамуд̣̇д̣̇з мад̇ам̣ гун̣абам̣, д̇ам̣ киббамзва д̇ийрам̣ убанзд̇и т̇алам̣ ваа уссаарзд̇и. гим̣ гааран̣ам̣? махаабхууд̇аанам̣ бхаванад̇д̇аа махаасамуд̣̇д̣̇асса. звамзва ко, махаарааж̇а, яз гзжи баабагаа асам̣вуд̇аа ахиригаа агирияаа осаннавийрияаа гусийд̇аа гилидтаа д̣̇уж̇ж̇анаа мануссаа ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇анд̇и, д̇з на жирассзва ж̇инасаасанад̇о араханд̇авималакийн̣аасавамахаабхууд̇абхаванад̇о нигкамид̇ваа асам̣васид̇ваа хийнааяаавад̇д̇анд̇и. гим̣ гааран̣ам̣? баабзхи асам̣ваасияад̇д̇аа ж̇инасаасанасса. звам̣ баабзхи асам̣ваасияабхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и.
‘‘гат̇ам̣ д̣̇уббадивзд̇хабхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и? яат̇аа, махаарааж̇а, яз гзжи ачзгаа асигкид̇аа асиббино мад̇ивиббахийнаа иссаасаа иссад̇т̇аа (сий. сяаа. бий.) ваалаг̇г̇авзд̇хам̣ ависаханд̇аа виг̇ал̣анд̇и баггаманд̇и. гим̣ гааран̣ам̣? сан̣хасукумад̣̇уббадивзд̇хад̇д̇аа ваалаг̇г̇асса . звамзва ко, махаарааж̇а, яз гзжи д̣̇уббан̃н̃аа ж̇ал̣аа зл̣амууг̇аа муул̣хаа д̣̇анд̇хаг̇ад̇игаа ж̇анаа ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇анд̇и, д̇з д̇ам̣ барамасан̣хасукумажад̇усажжаббадивзд̇хам̣ бадивиж̇жхид̇ум̣ ависаханд̇аа ж̇инасаасанаа виг̇ал̣ид̇ваа баггамид̇ваа на жирассзва хийнааяаавад̇д̇анд̇и. гим̣ гааран̣ам̣? барамасан̣хасукумад̣̇уббадивзд̇хад̇ааяа сажжаанам̣. звам̣ д̣̇уббадивзд̇хабхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и.
‘‘гат̇ам̣ б̣ахусам̣варарагкияабхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и? яат̇аа, махаарааж̇а, гожид̣̇зва бурисо махад̇имахааяуд̣̇д̇хабхуумимубаг̇ад̇о барасзнааяа д̣̇исаавид̣̇исаахи саманд̇аа бариваарид̇о сад̇д̇ихад̇т̇ам̣ ж̇анамубзнд̇ам̣ д̣̇исваа бхийд̇о осаггад̇и бадинивад̇д̇ад̇и балааяад̇и. гим̣ гааран̣ам̣? б̣ахувид̇хаяуд̣̇д̇хамукарагкан̣абхаяаа. звамзва ко, махаарааж̇а, яз гзжи баабагаа асам̣вуд̇аа ахиригаа агирияаа агканд̇ий жабалаа жалид̇аа ид̇д̇араа б̣аалаж̇анаа ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇анд̇и, д̇з б̣ахувид̇хам̣ сигкаабад̣̇ам̣ барирагкид̇ум̣ ависаханд̇аа осаггид̇ваа бадинивад̇д̇ид̇ваа балааяид̇ваа на жирассзва хийнааяаавад̇д̇анд̇и. гим̣ гааран̣ам̣? б̣ахувид̇хасам̣варарагкияабхаавад̇д̇аа ж̇инасаасанасса. звам̣ б̣ахувид̇хасам̣варарагкияабхаавам̣ д̣̇ассзнд̇и.
‘‘т̇алаж̇уд̇д̇амзби, махаарааж̇а, вассигааг̇умб̣з гимивид̣̇д̇хаани бубпаани хонд̇и, д̇аани ан̇гураани сан̇гудид̇аани анд̇араа язва барибад̇анд̇и, на жа д̇зсу барибад̇ид̇зсу вассигааг̇умб̣о хийл̣ид̇о наама ход̇и. яаани д̇ад̇т̇а тид̇аани бубпаани, д̇аани саммаа г̇анд̇хзна д̣̇исаавид̣̇исам̣ абхиб̣яаабзнд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇ид̇ваа хийнааяаавад̇д̇анд̇и, д̇з ж̇инасаасанз гимивид̣̇д̇хаани вассигаабубпаани вияа ван̣н̣аг̇анд̇харахид̇аа ниб̣б̣ан̣н̣аагаарасийлаа абхаб̣б̣аа взбуллааяа, на жа д̇зсам̣ хийнааяаавад̇д̇анзна ж̇инасаасанам̣ хийл̣ид̇ам̣ наама ход̇и. яз д̇ад̇т̇а тид̇аа бхигкуу, д̇з сад̣̇звагам̣ логам̣ сийлавараг̇анд̇хзна абхиб̣яаабзнд̇и.
‘‘саалийнамби, махаарааж̇а, нираад̇ан̇гаанам̣ лохид̇агаанам̣ анд̇арз гарумбхагам̣ наама саалиж̇аад̇и уббаж̇ж̇ид̇ваа анд̇араа язва винассад̇и, на жа д̇ассаа винадтад̇д̇аа лохид̇агасаалий хийл̣ид̇аа наама хонд̇и. яз д̇ад̇т̇а тид̇аа саалий, д̇з рааж̇уубабхог̇аа хонд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇ид̇ваа хийнааяаавад̇д̇анд̇и, д̇з лохид̇агасаалийнаманд̇арз гарумбхагаа вияа ж̇инасаасанз на вад̣дхид̇ваа взбуллад̇ам̣ на баабун̣ид̇ваа вад̣дхид̇ваа взбуллад̇ам̣ абаабун̣ид̇ваа (сий. га.) анд̇араа язва хийнааяаавад̇д̇анд̇и, на жа д̇зсам̣ хийнааяаавад̇д̇анзна ж̇инасаасанам̣ хийл̣ид̇ам̣ наама ход̇и. яз д̇ад̇т̇а тид̇аа бхигкуу д̇з арахад̇д̇асса анужчавигаа хонд̇и.
‘‘гаамад̣̇ад̣̇ассааби , махаарааж̇а, ман̣ирад̇анасса згад̣̇зсам̣ згад̣̇зсз (га.) гаггасам̣ уббаж̇ж̇ад̇и, на жа д̇ад̇т̇а гаггасуббаннад̇д̇аа ман̣ирад̇анам̣ хийл̣ид̇ам̣ наама ход̇и. яам̣ д̇ад̇т̇а барисуд̣̇д̇хам̣ ман̣ирад̇анасса, д̇ам̣ ж̇анасса хаасагарам̣ ход̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇ид̇ваа хийнааяаавад̇д̇анд̇и, гаггасаа д̇з ж̇инасаасанз бабадигаа, на жа д̇зсам̣ хийнааяаавад̇д̇анзна ж̇инасаасанам̣ хийл̣ид̇ам̣ наама ход̇и. яз д̇ад̇т̇а тид̇аа бхигкуу, д̇з д̣̇звамануссаанам̣ хаасаж̇анагаа хонд̇и.
‘‘ж̇аад̇исамбаннассаби, махаарааж̇а, лохид̇ажанд̣̇анасса згад̣̇зсам̣ бууд̇игам̣ ход̇и аббаг̇анд̇хам̣. на д̇зна лохид̇ажанд̣̇анам̣ хийл̣ид̇ам̣ наама ход̇и. яам̣ д̇ад̇т̇а абууд̇игам̣ суг̇анд̇хам̣, д̇ам̣ саманд̇аа вид̇хуубзд̇и абхиб̣яаабзд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇ид̇ваа хийнааяаавад̇д̇анд̇и, д̇з лохид̇ажанд̣̇анасааранд̇арз бууд̇игад̣̇зсамива чад̣д̣анийяаа ж̇инасаасанз, на жа д̇зсам̣ хийнааяаавад̇д̇анзна ж̇инасаасанам̣ хийл̣ид̇ам̣ наама ход̇и. яз д̇ад̇т̇а тид̇аа бхигкуу, д̇з сад̣̇звагам̣ логам̣ сийлаваражанд̣̇анаг̇анд̇хзна анулимбаяанд̇ий’’д̇и.
‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, д̇зна д̇зна анужчавигзна д̇зна д̇зна сад̣̇исзна гааран̣зна нираваж̇ж̇аманубаабид̇ам̣ ж̇инасаасанам̣ сздтабхаавзна барид̣̇ийбид̇ам̣, хийнааяаавад̇д̇амаанааби д̇з ж̇инасаасанасса сздтабхаавам̣ язва барид̣̇ийбзнд̇ий’’д̇и.
хийнааяаавад̇д̇анабан̃хо бан̃жамо.
6. араханд̇авзд̣̇анаавзд̣̇ияанабан̃хо
6. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘арахаа згам̣ взд̣̇анам̣ взд̣̇аяад̇и гааяигам̣, на жзд̇асига’нд̇и. гим̣ ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, арахад̇о жид̇д̇ам̣ яам̣ гааяам̣ ниссааяа бавад̇д̇ад̇и, д̇ад̇т̇а арахаа аниссаро ассаамий авасавад̇д̇ий’’д̇и ? ‘‘аама, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘на ко, бханд̇з нааг̇асзна, яуд̇д̇амзд̇ам̣, яам̣ со сагажид̇д̇асса бавад̇д̇амаанз гааяз аниссаро ход̇и ассаамий авасавад̇д̇ий; сагун̣оби д̇аава, бханд̇з, яасмим̣ гулаавагз бадивасад̇и, д̇ад̇т̇а со иссаро ход̇и саамий васавад̇д̇ий’’д̇и.
‘‘д̣̇асаяимз, махаарааж̇а, гааяаануг̇ад̇аа д̇хаммаа бхавз бхавз гааяам̣ ануд̇хааванд̇и анубаривад̇д̇анд̇и. гад̇амз д̣̇аса? сийд̇ам̣ ун̣хам̣ ж̇игхажчаа бибаасаа ужжааро бассааво мид̣̇д̇хам̣ ж̇араа б̣яаад̇хи маран̣ам̣. имз ко, махаарааж̇а, д̣̇аса гааяаануг̇ад̇аа д̇хаммаа бхавз бхавз гааяам̣ ануд̇хааванд̇и анубаривад̇д̇анд̇и, д̇ад̇т̇а арахаа аниссаро ассаамий авасавад̇д̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гзна гааран̣зна арахад̇о гааяз аан̣аа наббавад̇д̇ад̇и иссарияам̣ ваа, д̇ад̇т̇а мз гааран̣ам̣ б̣руухий’’д̇и? ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, яз гзжи бат̇авиниссид̇аа сад̇д̇аа, саб̣б̣з д̇з бат̇авим̣ ниссааяа жаранд̇и вихаранд̇и вуд̇д̇им̣ габбзнд̇и, аби ну ко, махаарааж̇а, д̇зсам̣ бат̇авияаа аан̣аа бавад̇д̇ад̇и иссарияам̣ ваа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, арахад̇о жид̇д̇ам̣ гааяам̣ ниссааяа бавад̇д̇ад̇и, на жа арахад̇о гааяз аан̣аа бавад̇д̇ад̇и иссарияам̣ ваа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гзна гааран̣зна бут̇уж̇ж̇ано гааяигамби жзд̇асигамби взд̣̇анам̣ взд̣̇аяад̇ий’’д̇и? ‘‘абхаавид̇ад̇д̇аа, махаарааж̇а, жид̇д̇асса бут̇уж̇ж̇ано гааяигамби жзд̇асигамби взд̣̇анам̣ взд̣̇аяад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, г̇он̣о чаад̇о барид̇асид̇о аб̣алад̣̇уб̣б̣алабарид̇д̇агад̇ин̣зсу ваа лад̇ааяа ваа убаниб̣ад̣̇д̇хо асса, яад̣̇аа со г̇он̣о баригубид̇о ход̇и, д̇ад̣̇аа саха убаниб̣анд̇ханзна баггамад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, абхаавид̇ажид̇д̇асса взд̣̇анаа уббаж̇ж̇ид̇ваа жид̇д̇ам̣ баригобзд̇и, жид̇д̇ам̣ баригубид̇ам̣ гааяам̣ аабхуж̇ад̇и ниб̣бхуж̇ад̇и самбаривад̇д̇агам̣ гарод̇и. ат̇а ко со абхаавид̇ажид̇д̇о д̇асад̇и равад̇и бхзравараавамабхиравад̇и, ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна бут̇уж̇ж̇ано гааяигамби жзд̇асигамби взд̣̇анам̣ взд̣̇аяад̇ий’’д̇и.
‘‘гим̣ бана д̇ам̣ гааран̣ам̣, язна гааран̣зна арахаа згам̣ взд̣̇анам̣ взд̣̇аяад̇и гааяигам̣, на жзд̇асига’’нд̇и? ‘‘арахад̇о, махаарааж̇а, жид̇д̇ам̣ бхаавид̇ам̣ ход̇и субхаавид̇ам̣ д̣̇анд̇ам̣ суд̣̇анд̇ам̣ ассавам̣ важанагарам̣, со д̣̇угкааяа взд̣̇анааяа пудто самаано ‘анижжа’нд̇и д̣̇ал̣хам̣ г̇ан̣хаад̇и, самаад̇хит̇амбхз жид̇д̇ам̣ убаниб̣анд̇хад̇и, д̇асса д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ самаад̇хит̇амбхз убаниб̣анд̇ханам̣ на взд̇хад̇и на жалад̇и, тид̇ам̣ ход̇и авигкид̇д̇ам̣, д̇асса взд̣̇анаавигааравибпаарзна гааяо аабхуж̇ад̇и ниб̣бхуж̇ад̇и самбаривад̇д̇ад̇и, ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна арахаа згам̣ взд̣̇анам̣ взд̣̇аяад̇и гааяигам̣, на жзд̇асига’’нд̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇ам̣ наама логз ажчарияам̣ яам̣ гааяз жаламаанз жид̇д̇ам̣ на жалад̇и, д̇ад̇т̇а мз гааран̣ам̣ б̣руухий’’д̇и. ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, махад̇имахааругкз канд̇хасаакаабалаасасамбаннз анилаб̣аласамаахад̇з саакаа жалад̇и, аби ну д̇асса канд̇хоби жалад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и . ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, арахаа д̣̇угкааяа взд̣̇анааяа пудто самаано ‘анижжа’нд̇и д̣̇ал̣хам̣ г̇ан̣хаад̇и, самаад̇хит̇амбхз жид̇д̇ам̣ убаниб̣анд̇хад̇и, д̇асса д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ самаад̇хит̇амбхз убаниб̣анд̇ханам̣ на взд̇хад̇и на жалад̇и, тид̇ам̣ ход̇и авигкид̇д̇ам̣, д̇асса взд̣̇анаавигааравибпаарзна гааяо аабхуж̇ад̇и ниб̣бхуж̇ад̇и самбаривад̇д̇ад̇и, жид̇д̇ам̣ бана д̇асса на взд̇хад̇и на жалад̇и канд̇хо вияа махааругкассаа’’д̇и. ‘‘ажчарияам̣, бханд̇з нааг̇асзна, аб̣бхуд̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, на мз зваруубо саб̣б̣агаалиго д̇хаммабад̣̇ийбо д̣̇идтабуб̣б̣о’’д̇и.
араханд̇авзд̣̇анаавзд̣̇ияанабан̃хо чадто.
7. абхисамаяанд̇арааяагарабан̃хо
7. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ид̇ха яо гожи г̇ихий баарааж̇игам̣ аж̇жхаабанно бхавзяяа, со абарзна самаязна баб̣б̣ааж̇зяяа, ад̇д̇анааби со на ж̇аанзяяа ‘г̇ихибаарааж̇игам̣ аж̇жхаабанносмий’д̇и, наби д̇асса ан̃н̃о гожи аажигкзяяа ‘г̇ихибаарааж̇игам̣ аж̇жхаабанносий’д̇и. со жа д̇ат̇ад̇д̇ааяа бадибаж̇ж̇зяяа, аби ну д̇асса д̇хаммаабхисамаяо бхавзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘гзна, бханд̇з, гааран̣знаа’’д̇и? ‘‘яо д̇асса хзд̇у д̇хаммаабхисамаяааяа, со д̇асса самужчинно, д̇асмаа д̇хаммаабхисамаяо на бхавад̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘ж̇аананд̇асса гуггужжам̣ ход̇и, гуггужжз сад̇и ааваран̣ам̣ ход̇и, аавадз жид̇д̇з д̇хаммаабхисамаяо на ход̇ий’д̇и. имасса бана аж̇аананд̇асса агуггужжаж̇аад̇асса санд̇ажид̇д̇асса вихарад̇о гзна гааран̣зна д̇хаммаабхисамаяо на ход̇и, висамзна висамзнзсо бан̃хо г̇ажчад̇и, жинд̇зд̇ваа висаж̇ж̇зт̇аа’’д̇и.
‘‘рухад̇и , махаарааж̇а, сугадтз сугалалз ман̣д̣акзд̇д̇з саарад̣̇ам̣ сукасаяид̇ам̣ б̣ийж̇а’’нд̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’д̇и. ‘‘аби ну, махаарааж̇а, д̇ан̃н̃зва б̣ийж̇ам̣ гханасзласилаад̇алз рухзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана, махаарааж̇а, д̇ан̃н̃зва б̣ийж̇ам̣ галалз рухад̇и, гисса гханасзлз на рухад̇ий’’д̇и? ‘‘над̇т̇и, бханд̇з, д̇асса б̣ийж̇асса руханааяа гханасзлз хзд̇у, ахзд̇унаа б̣ийж̇ам̣ на рухад̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, язна хзд̇унаа д̇асса д̇хаммаабхисамаяо бхавзяяа, со д̇асса хзд̇у самужчинно, ахзд̇унаа д̇хаммаабхисамаяо на ход̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, д̣̇ан̣д̣алзд̣д̣улаг̇ул̣амуг̇г̇араа бат̇авияаа таанамубаг̇ажчанд̇и, аби ну, махаарааж̇а, д̇з язва д̣̇ан̣д̣алзд̣д̣улаг̇ул̣амуг̇г̇араа г̇аг̇анз таанамубаг̇ажчанд̇ий’’д̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘гим̣ банзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна д̇з язва д̣̇ан̣д̣алзд̣д̣улаг̇ул̣амуг̇г̇араа бат̇авияаа таанамубаг̇ажчанд̇и, гзна гааран̣зна г̇аг̇анз на д̇идтанд̇ий’’д̇и? ‘‘над̇т̇и, бханд̇з, д̇зсам̣ д̣̇ан̣д̣алзд̣д̣улаг̇ул̣амуг̇г̇араанам̣ бад̇идтаанааяа аагаасз хзд̇у, ахзд̇унаа на д̇идтанд̇ий’’д̇и . ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇асса д̇зна д̣̇осзна абхисамаяахзд̇у самужчинно, хзд̇усамуг̇гхаад̇з ахзд̇унаа абхисамаяо на ход̇ийд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, т̇алз аг̇г̇и ж̇алад̇и, аби ну ко, махаарааж̇а, со язва аг̇г̇и уд̣̇агз ж̇алад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гим̣ банзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна со язва аг̇г̇и т̇алз ж̇алад̇и, гзна гааран̣зна уд̣̇агз на ж̇алад̇ий’’д̇и? ‘‘над̇т̇и, бханд̇з, аг̇г̇исса ж̇аланааяа уд̣̇агз хзд̇у, ахзд̇унаа на ж̇алад̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̇асса д̇зна д̣̇осзна абхисамаяахзд̇у самужчинно, хзд̇усамуг̇гхаад̇з ахзд̇унаа д̇хаммаабхисамаяо на ход̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бунабзд̇ам̣ ад̇т̇ам̣ жинд̇зхи, на мз д̇ад̇т̇а жид̇д̇асан̃н̃ад̇д̇и бхавад̇и, аж̇аананд̇асса асад̇и гуггужжз ааваран̣ам̣ ход̇ийд̇и, гааран̣зна мам̣ сан̃н̃аабзхий’’д̇и. ‘‘аби ну, махаарааж̇а, висам̣ халаахалам̣ аж̇аананд̇зна кааяид̇ам̣ ж̇ийвид̇ам̣ харад̇ий’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, аж̇аананд̇знаби гад̇ам̣ баабам̣ абхисамаяанд̇арааяагарам̣ ход̇и.
‘‘аби ну, махаарааж̇а, аг̇г̇и аж̇аанид̇ваа аггаманд̇ам̣ д̣ахад̇ий’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, аж̇аананд̇знаби гад̇ам̣ баабам̣ абхисамаяанд̇арааяагарам̣ ход̇и.
‘‘аби ну, махаарааж̇а, аж̇аананд̇ам̣ аасийвисо д̣ам̣сид̇ваа ж̇ийвид̇ам̣ харад̇ий’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, аж̇аананд̇знаби гад̇ам̣ баабам̣ абхисамаяанд̇арааяагарам̣ ход̇и.
‘‘нану, махаарааж̇а, гаалин̇г̇арааж̇аа саман̣аголан̃н̃о сад̇д̇арад̇анабаригин̣н̣о хад̇т̇ирад̇анамабхируяха гулад̣̇ассанааяа г̇ажчанд̇о аж̇аананд̇оби наасагки б̣од̇химан̣д̣асса убарид̇о г̇анд̇ум̣, ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна аж̇аананд̇знаби гад̇ам̣ баабам̣ абхисамаяанд̇арааяагарам̣ ход̇ий’’д̇и? ‘‘ж̇инабхаасид̇ам̣ , бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣ам̣ на саггаа бадиггосид̇ум̣, зсовзд̇асса ад̇т̇о д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
абхисамаяанд̇арааяагарабан̃хо сад̇д̇амо.
8. д̣̇уссийлабан̃хо
8. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, г̇ихид̣̇уссийласса жа саман̣ад̣̇уссийласса жа го висзсо, гим̣ наанаагаран̣ам̣, убхобзд̇з самасамаг̇ад̇игаа, убхиннамби самасамо вибааго ход̇и, уд̣̇ааху гин̃жи наанаагааран̣ам̣ ад̇т̇ий’’д̇и?
‘‘д̣̇аса яимз, махаарааж̇а, г̇ун̣аа саман̣ад̣̇уссийласса г̇ихид̣̇уссийлад̇о висзсзна ад̇ирзгаа, д̣̇асахи жа гааран̣зхи уд̇д̇арим̣ д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и.
‘‘гад̇амз д̣̇аса г̇ун̣аа саман̣ад̣̇уссийласса г̇ихид̣̇уссийлад̇о висзсзна ад̇ирзгаа? ид̇ха, махаарааж̇а, саман̣ад̣̇уссийло б̣уд̣̇д̇хз саг̇аараво ход̇и, д̇хаммз саг̇аараво ход̇и, сан̇гхз саг̇аараво ход̇и, саб̣рахмажаарийсу саг̇аараво ход̇и, уд̣̇д̣̇зсабарибужчааяа вааяамад̇и, саванаб̣ахуло ход̇и, бхиннасийлоби, махаарааж̇а, д̣̇уссийло барисаг̇ад̇о аагаббам̣ убадтабзд̇и, г̇арахабхаяаа гааяигам̣ ваажасигам̣ рагкад̇и, бад̇хаанаабхимукан̃жасса ход̇и жид̇д̇ам̣, бхигкусааман̃н̃ам̣ убаг̇ад̇о ход̇и. гаронд̇оби, махаарааж̇а, саман̣ад̣̇уссийло баабам̣ бадижчаннам̣ аажарад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, ид̇т̇ий сабад̇игаа нилийяид̇ваа рахассзнзва баабамаажарад̇и; звамзва ко, махаарааж̇а, гаронд̇оби саман̣ад̣̇уссийло баабам̣ бадижчаннам̣ аажарад̇и. имз ко, махаарааж̇а, д̣̇аса г̇ун̣аа саман̣ад̣̇уссийласса г̇ихид̣̇уссийлад̇о висзсзна ад̇ирзгаа.
‘‘гад̇амзхи д̣̇асахи гааран̣зхи уд̇д̇арим̣ д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и? анаваж̇ж̇агаважад̇хааран̣ад̇ааяаби д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и, исисааман̃н̃абхан̣д̣улин̇г̇ад̇хааран̣ад̇оби д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и, сан̇гхасамаяамануббавидтад̇ааяаби д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и, б̣уд̣̇д̇хад̇хаммасан̇гхасаран̣аг̇ад̇ад̇ааяаби д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и, бад̇хаанаасаяанигзд̇аваасид̇ааяаби д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и, ж̇инасаасанад̇хара ж̇инасаасанад̇хана (сий. бий.) бариязсанад̇оби д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и, баварад̇хаммад̣̇зсанад̇оби д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и, д̇хаммад̣̇ийбаг̇ад̇ибарааяан̣ад̇ааяаби д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и, ‘аг̇г̇о б̣уд̣̇д̇хо’д̇и зганд̇ауж̇уд̣̇идтид̇ааяаби д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и, убосат̇асамаад̣̇аанад̇оби д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и. имзхи ко, махаарааж̇а, д̣̇асахи гааран̣зхи уд̇д̇арим̣ д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и .
‘‘сувибанноби хи, махаарааж̇а, саман̣ад̣̇уссийло д̣̇ааяагаанам̣ д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ суб̣ахаламби галалагад̣̇д̣̇амараж̇ож̇аллам̣ абанзд̇и; звамзва ко, махаарааж̇а, сувибанноби саман̣ад̣̇уссийло д̣̇ааяагаанам̣ д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, ун̣ход̣̇агам̣ сугуд̇хид̇амби сугатид̇амби (сий. бий), сукутид̇амби (сяаа.) ж̇ж̇аланд̇ам̣ маханд̇ам̣ аг̇г̇игканд̇хам̣ ниб̣б̣аабзд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, сувибанноби саман̣ад̣̇уссийло д̣̇ааяагаанам̣ д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бхож̇анам̣ вирасамби куд̣̇аад̣̇уб̣б̣аляам̣ абанзд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, сувибанноби саман̣ад̣̇уссийло д̣̇ааяагаанам̣ д̣̇агкин̣ам̣ висод̇хзд̇и.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇зна д̣̇зваад̇ид̣̇звзна маж̇жхиманигааяаваралан̃чагз д̣̇агкин̣авибхан̇г̇з взяяаагаран̣з –
‘‘‘яо сийлаваа д̣̇уссийлзсу д̣̇ад̣̇аад̇и д̣̇аанам̣, д̇хаммзна лад̣̇д̇хам̣ субасаннажид̇д̇о;
абхисад̣̇д̣̇ахам̣ гаммапалам̣ ул̣аарам̣, саа д̣̇агкин̣аа д̣̇ааяагад̇о висуж̇жхад̇ий’’’д̇и ма. ни. 3.382.
‘‘ажчарияам̣ , бханд̇з нааг̇асзна, аб̣бхуд̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, д̇аавад̇агам̣ маяам̣ бан̃хам̣ абужчимха, д̇ам̣ д̇вам̣ обаммзхи гааран̣зхи вибхаавзнд̇о амад̇амад̇хурам̣ савануубаг̇ам̣ агааси. яат̇аа наама, бханд̇з, сууд̣̇о ваа сууд̣̇анд̇зваасий ваа д̇аавад̇агам̣ мам̣сам̣ лабхид̇ваа наанаавид̇хзхи самбхаарзхи самбаад̣̇зд̇ваа рааж̇уубабхог̇ам̣ гарод̇и; звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, д̇аавад̇агам̣ маяам̣ бан̃хам̣ абужчимха, д̇ам̣ д̇вам̣ обаммзхи гааран̣зхи вибхаавзд̇ваа амад̇амад̇хурам̣ савануубаг̇ам̣ агаасий’’д̇и.
д̣̇уссийлабан̃хо адтамо.
9. уд̣̇агасад̇д̇аж̇ийвабан̃хо
9. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, имам̣ уд̣̇агам̣ аг̇г̇имхи д̇аббамаанам̣ жижжидааяад̇и жидижидааяад̇и сад̣̇д̣̇ааяад̇и б̣ахувид̇хам̣, гим̣ ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, уд̣̇агам̣ ж̇ийвад̇и, гим̣ гийл̣амаанам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇и, уд̣̇ааху ан̃н̃зна бадибийл̣ид̇ам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ ж̇ийвад̇и, над̇т̇и уд̣̇агз ж̇ийво ваа сад̇д̇о ваа, аби жа, махаарааж̇а, аг̇г̇исанд̇аабавзг̇асса маханд̇ад̇ааяа уд̣̇агам̣ жижжидааяад̇и жидижидааяад̇и сад̣̇д̣̇ааяад̇и б̣ахувид̇ха’’нд̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ид̇хзгажжз д̇ид̇т̇ияаа уд̣̇агам̣ ж̇ийвад̇ийд̇и сийд̇од̣̇агам̣ бадигкибид̇ваа уд̣̇агам̣ д̇аабзд̇ваа взгад̇игавзгад̇игам̣ барибхун̃ж̇анд̇и, д̇з д̇умхз г̇араханд̇и барибхаванд̇и ‘згинд̣̇рияам̣ саман̣аа сагяабуд̇д̇ияаа ж̇ийвам̣ вихзтзнд̇ий’д̇и, д̇ам̣ д̇зсам̣ г̇арахам̣ барибхавам̣ винод̣̇зхи абанзхи нижчаарзхий’’д̇и. ‘‘на хи, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ ж̇ийвад̇и, над̇т̇и, махаарааж̇а, уд̣̇агз ж̇ийво ваа сад̇д̇о ваа, аби жа, махаарааж̇а, аг̇г̇исанд̇аабавзг̇асса маханд̇ад̇ааяа уд̣̇агам̣ жижжидааяад̇и жидижидааяад̇и сад̣̇д̣̇ааяад̇и б̣ахувид̇хам̣.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ соб̣бхасарасарид̇ад̣̇ахад̇ал̣аагаганд̣̇арабад̣̇арауд̣̇абаананиннабогкаран̣иг̇ад̇ам̣ ваад̇аад̇абавзг̇асса маханд̇ад̇ааяа барияаад̣̇ияад̇и баригкаяам̣ г̇ажчад̇и, аби ну д̇ад̇т̇а уд̣̇агам̣ жижжидааяад̇и жидижидааяад̇и сад̣̇д̣̇ааяад̇и б̣ахувид̇ха’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘яад̣̇и, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ ж̇ийвзяяа, д̇ад̇т̇ааби уд̣̇агам̣ сад̣̇д̣̇ааязяяа, иминааби, махаарааж̇а, гааран̣зна ж̇аанаахи ‘над̇т̇и уд̣̇агз ж̇ийво ваа сад̇д̇о ваа, аг̇г̇исанд̇аабавзг̇асса маханд̇ад̇ааяа уд̣̇агам̣ жижжидааяад̇и жидижидааяад̇и сад̣̇д̣̇ааяад̇и б̣ахувид̇ха’нд̇и.
‘‘абарамби , махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи ‘над̇т̇и уд̣̇агз ж̇ийво ваа сад̇д̇о ваа, аг̇г̇исанд̇аабавзг̇асса маханд̇ад̇ааяа уд̣̇агам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇ий’д̇и. яад̣̇аа бана, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ д̇ан̣д̣улзхи саммиссид̇ам̣ бхааж̇анаг̇ад̇ам̣ ход̇и бихид̇ам̣ уд̣̇д̇ханз атабид̇ам̣, аби ну д̇ад̇т̇а уд̣̇агам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, ажалам̣ ход̇и санд̇асанд̇а’’нд̇и. ‘‘д̇ам̣ язва бана, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ бхааж̇анаг̇ад̇ам̣ аг̇г̇им̣ уж̇ж̇аалзд̇ваа уд̣̇д̇ханз табид̇ам̣ ход̇и, аби ну д̇ад̇т̇а уд̣̇агам̣ ажалам̣ ход̇и санд̇асанд̇а’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, жалад̇и куб̣бхад̇и лул̣ад̇и аавилад̇и уумиж̇аад̇ам̣ ход̇и, уд̣̇д̇хамад̇хо д̣̇исаавид̣̇исам̣ г̇ажчад̇и, уд̇д̇арад̇и бад̇арад̇и пзн̣амаалий ход̇ийд̇и. гисса бана д̇ам̣, махаарааж̇а , баагад̇игам̣ уд̣̇агам̣ на жалад̇и санд̇асанд̇ам̣ ход̇и, гисса бана аг̇г̇иг̇ад̇ам̣ жалад̇и куб̣бхад̇и лул̣ад̇и аавилад̇и уумиж̇аад̇ам̣ ход̇и, уд̣̇д̇хамад̇хо д̣̇исаавид̣̇исам̣ г̇ажчад̇и, уд̇д̇арад̇и бад̇арад̇и пзн̣амаалий ход̇ий’’д̇и? ‘‘баагад̇игам̣, бханд̇з, уд̣̇агам̣ на жалад̇и, аг̇г̇игад̇ам̣ бана уд̣̇агам̣ аг̇г̇исанд̇аабавзг̇асса маханд̇ад̇ааяа жижжидааяад̇и жидижидааяад̇и сад̣̇д̣̇ааяад̇и б̣ахувид̇ха’’нд̇и. ‘‘иминааби махаарааж̇а, гааран̣зна ж̇аанаахи ‘над̇т̇и уд̣̇агз ж̇ийво ваа сад̇д̇о ваа, аг̇г̇исанд̇аабавзг̇асса маханд̇ад̇ааяа уд̣̇агам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇ий’д̇и.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арам̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, над̇т̇и уд̣̇агз ж̇ийво ваа сад̇д̇о ваа, аг̇г̇исанд̇аабавзг̇асса маханд̇ад̇ааяа уд̣̇агам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇и. ход̇и д̇ам̣, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ гхарз гхарз уд̣̇агаваарагаг̇ад̇ам̣ бихид̇а’’нд̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’д̇и. ‘‘аби ну д̇ам̣, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ жалад̇и куб̣бхад̇и лул̣ад̇и аавилад̇и уумиж̇аад̇ам̣ ход̇и, уд̣̇д̇хамад̇хо д̣̇исаавид̣̇исам̣ г̇ажчад̇и, уд̇д̇арад̇и бад̇арад̇и пзн̣амаалий ход̇ий’’д̇и. ‘‘на хи, бханд̇з, ажалам̣ д̇ам̣ ход̇и баагад̇игам̣ уд̣̇агаваарагаг̇ад̇ам̣ уд̣̇ага’’нд̇и.
‘‘суд̇абуб̣б̣ам̣ бана д̇аяаа, махаарааж̇а, ‘махаасамуд̣̇д̣̇з уд̣̇агам̣ жалад̇и куб̣бхад̇и лул̣ад̇и аавилад̇и уумиж̇аад̇ам̣ ход̇и, уд̣̇д̇хамад̇хо д̣̇исаавид̣̇исам̣ г̇ажчад̇и, уд̇д̇арад̇и бад̇арад̇и пзн̣амаалий ход̇и, уссаггид̇ваа оссаггид̇ваа оссаггид̇ваа’’д̇и бад̣̇ам̣ сий. бий. бод̇т̇агзсу над̇т̇и взлааяа бахарад̇и сад̣̇д̣̇ааяад̇и б̣ахувид̇ха’’’нд̇и? ‘‘аама, бханд̇з, суд̇абуб̣б̣ам̣ зд̇ам̣ маяаа д̣̇идтабуб̣б̣ан̃жа ‘махаасамуд̣̇д̣̇з уд̣̇агам̣ хад̇т̇асад̇амби д̣̇взби хад̇т̇асад̇аани г̇аг̇анз уссаггад̇ий’’’д̇и. ‘‘гисса, махаарааж̇а, уд̣̇агаваарагаг̇ад̇ам̣ уд̣̇агам̣ на жалад̇и на сад̣̇д̣̇ааяад̇и, гисса бана махаасамуд̣̇д̣̇з уд̣̇агам̣ жалад̇и сад̣̇д̣̇ааяад̇ий’’д̇и? ‘‘ваад̇авзг̇асса маханд̇ад̇ааяа, бханд̇з, махаасамуд̣̇д̣̇з уд̣̇агам̣ жалад̇и сад̣̇д̣̇ааяад̇и, уд̣̇агаваарагаг̇ад̇ам̣ уд̣̇агам̣ агхаддид̇ам̣ гзхижи на жалад̇и на сад̣̇д̣̇ааяад̇ий’’д̇и. ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, ваад̇авзг̇асса маханд̇ад̇ааяа махаасамуд̣̇д̣̇з уд̣̇агам̣ жалад̇и сад̣̇д̣̇ааяад̇и звамзва аг̇г̇исанд̇аабавзг̇асса маханд̇ад̇ааяа уд̣̇агам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇ий’’д̇и.
‘‘нану, махаарааж̇а, бхзрибогкарам̣ сугкам̣ сугкзна г̇ожаммзна онанд̇ханд̇ий’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’. ‘‘аби ну, махаарааж̇а, бхзрияаа ж̇ийво ваа сад̇д̇о ваа ад̇т̇ий’’д̇и. ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана, махаарааж̇а, бхзрий сад̣̇д̣̇ааяад̇ий’’д̇и? ‘‘ид̇т̇ияаа ваа, бханд̇з, бурисасса ваа д̇аж̇ж̇зна вааяаамзнаа’’д̇и. ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, ид̇т̇ияаа ваа бурисасса ваа д̇аж̇ж̇зна вааяаамзна бхзрий сад̣̇д̣̇ааяад̇и, звамзва аг̇г̇исанд̇аабавзг̇асса маханд̇ад̇ааяа уд̣̇агам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇и. иминааби, махаарааж̇а , гааран̣зна ж̇аанаахи ‘над̇т̇и уд̣̇агз ж̇ийво ваа сад̇д̇о ваа, аг̇г̇исанд̇аабавзг̇асса маханд̇ад̇ааяа уд̣̇агам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇ий’д̇и.
‘‘маяхамби д̇аава, махаарааж̇а, д̇ава бужчид̇аб̣б̣ам̣ ад̇т̇и, звамзсо бан̃хо сувинижчид̇о ход̇и, гим̣ ну ко, махаарааж̇а, саб̣б̣зхиби бхааж̇анзхи уд̣̇агам̣ д̇аббамаанам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇и, уд̣̇ааху згажжзхи язва бхааж̇анзхи д̇аббамаанам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, саб̣б̣зхиби бхааж̇анзхи уд̣̇агам̣ д̇аббамаанам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇и, згажжзхи язва бхааж̇анзхи уд̣̇агам̣ д̇аббамаанам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇ий’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, ж̇ахид̇оси сагасамаяам̣, бажжааг̇ад̇оси мама висаяам̣, над̇т̇и уд̣̇агз ж̇ийво ваа сад̇д̇о ваа. яад̣̇и, махаарааж̇а, саб̣б̣зхиби бхааж̇анзхи уд̣̇агам̣ д̇аббамаанам̣ сад̣̇д̣̇ааязяяа, яуд̇д̇амид̣̇ам̣ ‘уд̣̇агам̣ ж̇ийвад̇ий’д̇и вад̇д̇ум̣. на хи, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ д̣̇ваяам̣ ход̇и, яам̣ сад̣̇д̣̇ааяад̇и, д̇ам̣ ж̇ийвад̇и, яам̣ на сад̣̇д̣̇ааяад̇и, д̇ам̣ на ж̇ийвад̇ийд̇и. яад̣̇и, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ ж̇ийвзяяа, маханд̇аанам̣ хад̇т̇инааг̇аанам̣ уссаннагааяаанам̣ бабхиннаанам̣ сон̣д̣ааяа уссин̃жид̇ваа мукз багкибид̇ваа гужчим̣ бавзсаяанд̇аанам̣, д̇амби уд̣̇агам̣ д̇зсам̣ д̣̇анд̇анд̇арз жиббияамаанам̣ сад̣̇д̣̇ааязяяа. хад̇т̇асад̇игааби махаанааваа г̇аругаа бхааригаа анзгасад̇асахассабхаарабарибуураа махаасамуд̣̇д̣̇з вижаранд̇и, д̇аахиби жиббияамаанам̣ уд̣̇агам̣ сад̣̇д̣̇ааязяяа. махад̇имаханд̇ааби мажчаа анзгасад̇аяож̇анигагааяаа д̇имий д̇имин̇г̇алаа д̇имирабин̇г̇алаа аб̣бханд̇арз нимуг̇г̇аа махаасамуд̣̇д̣̇з ниваасадтаанад̇ааяа бадивасанд̇аа махаауд̣̇агад̇хаараа аажаманд̇и д̇хаманд̇и жа, д̇зсамби д̇ам̣ д̣̇анд̇анд̇арзби уд̣̇аранд̇арзби жиббияамаанам̣ уд̣̇агам̣ сад̣̇д̣̇ааязяяа. яасмаа жа ко, махаарааж̇а, зваруубзхи зваруубзхи маханд̇зхи бадибийл̣анзхи бадибийл̣ид̇ам̣ уд̣̇агам̣ на сад̣̇д̣̇ааяад̇и д̇асмааби над̇т̇и уд̣̇агз ж̇ийво ваа сад̇д̇о ваад̇и, звамзд̇ам̣, махаарааж̇а, д̇хаарзхий’’д̇и.
‘‘саад̇ху , бханд̇з нааг̇асзна, д̣̇осааг̇ад̇о бан̃хо анужчавигааяа вибхад̇д̇ияаа вибхад̇д̇о, яат̇аа наама, бханд̇з нааг̇асзна, махаг̇гхам̣ ман̣ирад̇анам̣ чзгам̣ аажарияам̣ гусалам̣ сигкид̇ам̣ ман̣игаарам̣ баабун̣ид̇ваа гид̇д̇им̣ лабхзяяа т̇оманам̣ басам̣сам̣, муд̇д̇аарад̇анам̣ ваа муд̇д̇игам̣ д̣̇уссарад̇анам̣ ваа д̣̇уссигам̣, лохид̇ажанд̣̇анам̣ ваа г̇анд̇хигам̣ баабун̣ид̇ваа гид̇д̇им̣ лабхзяяа т̇оманам̣ басам̣сам̣. звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, д̣̇осааг̇ад̇о д̣̇зсааг̇ад̇о (сий. бий.) бан̃хо анужчавигааяа вибхад̇д̇ияаа вибхад̇д̇о, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
уд̣̇агасад̇д̇аж̇ийвабан̃хо навамо.
б̣уд̣̇д̇хаваг̇г̇о батамо.
имасмим̣ ваг̇г̇з нава бан̃хаа.
2. ниббабан̃жаваг̇г̇о
1. ниббабан̃жабан̃хо
1. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, бхаасид̇амбзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘ниббабан̃жаараамаа, бхигкавз, вихарат̇а ниббабан̃жарад̇ино’д̇и, гад̇амам̣ д̇ам̣ ниббабан̃жа’’нд̇и? ‘‘сод̇аабад̇д̇ипалам̣, махаарааж̇а, ниббабан̃жам̣, сагад̣̇ааг̇аамипалам̣ ниббабан̃жам̣, анааг̇аамипалам̣ ниббабан̃жам̣, арахад̇д̇апалам̣ ниббабан̃жа’’нд̇и.
‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, сод̇аабад̇д̇ипалам̣ ниббабан̃жам̣, сагад̣̇ааг̇аамианааг̇аамиарахад̇д̇апалам̣ ниббабан̃жам̣ , гисса бана имз бхигкуу уд̣̇д̣̇исанд̇и барибужчанд̇и суд̇д̇ам̣ г̇зяяам̣ взяяаагаран̣ам̣ г̇аат̇ам̣ уд̣̇аанам̣ ид̇ивуд̇д̇агам̣ ж̇аад̇агам̣ аб̣бхуд̇ад̇хаммам̣ взд̣̇аллам̣, навагаммзна балиб̣уж̇жханд̇и д̣̇аанзна жа бууж̇ааяа жа, нану д̇з ж̇инаббадигкид̇д̇ам̣ гаммам̣ гарод̇ий’’д̇и?
‘‘яз д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу уд̣̇д̣̇исанд̇и барибужчанд̇и суд̇д̇ам̣ г̇зяяам̣ взяяаагаран̣ам̣ г̇аат̇ам̣ уд̣̇аанам̣ ид̇ивуд̇д̇агам̣ ж̇аад̇агам̣ аб̣бхуд̇ад̇хаммам̣ взд̣̇аллам̣, навагаммзна балиб̣уж̇жханд̇и д̣̇аанзна жа бууж̇ааяа жа, саб̣б̣з д̇з ниббабан̃жасса бад̇д̇ияаа гаронд̇и. яз д̇з, махаарааж̇а, сабхаавабарисуд̣̇д̇хаа буб̣б̣з ваасид̇аваасанаа, д̇з згажид̇д̇агкан̣зна ниббабажа хонд̇и. яз бана д̇з бхигкуу махаараж̇агкаа, д̇з имзхи баяог̇зхи ниббабан̃жаа хонд̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, зго бурисо кзд̇д̇з б̣ийж̇ам̣ робзд̇ваа ад̇д̇ано яат̇ааб̣алавийриязна винаа баагааравад̇ияаа д̇хан̃н̃ам̣ уд̣̇д̇харзяяа, зго бурисо кзд̇д̇з б̣ийж̇ам̣ робзд̇ваа ванам̣ бависид̇ваа гадтан̃жа саакан̃жа чинд̣̇ид̇ваа вад̇ибаагаарам̣ гад̇ваа д̇хан̃н̃ам̣ уд̣̇д̇харзяяа. яаа д̇ад̇т̇а д̇асса вад̇ибаагаарабариязсанаа, саа д̇хан̃н̃ад̇т̇ааяа. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з сабхаавабарисуд̣̇д̇хаа буб̣б̣з ваасид̇аваасанаа, д̇з згажид̇д̇агкан̣зна ниббабан̃жаа хонд̇и, винаа вад̇ибаагаарам̣ бурисо вияа д̇хан̃н̃уд̣̇д̇хааро. яз бана д̇з бхигкуу махаараж̇агкаа, д̇з имзхи баяог̇зхи ниббабан̃жаа хонд̇и, вад̇ибаагаарам̣ гад̇ваа бурисо вияа д̇хан̃н̃уд̣̇д̇хааро.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бурисо махад̇имаханд̇з амб̣аругкамад̇т̇агз палабин̣д̣и бхавзяяа, ат̇а д̇ад̇т̇а яо гожи ид̣̇д̇химаа ааг̇анд̇ваа д̇асса палам̣ харзяяа, яо бана д̇ад̇т̇а анид̣̇д̇химаа, со гадтан̃жа валлин̃жа чинд̣̇ид̇ваа ниссзн̣им̣ б̣анд̇хид̇ваа д̇ааяа д̇ам̣ ругкам̣ абхирухид̇ваа палам̣ харзяяа. яаа д̇ад̇т̇а д̇асса ниссзн̣ибариязсанаа, саа палад̇т̇ааяа. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з сабхаавабарисуд̣̇д̇хаа буб̣б̣з ваасид̇аваасанаа, д̇з згажид̇д̇агкан̣зна ниббабан̃жаа хонд̇и, ид̣̇д̇химаа вияа ругкапалам̣ харанд̇о. яз бана д̇з бхигкуу махаараж̇агкаа, д̇з иминаа баяог̇зна сажжаани абхисамзнд̇и, ниссзн̣ияаа вияа бурисо ругкапалам̣ харанд̇о .
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, зго бурисо ад̇т̇агаран̣иго згаго язва саамигам̣ убаг̇анд̇ваа ад̇т̇ам̣ саад̇хзд̇и. зго д̇ханаваа д̇ханавасзна барисам̣ вад̣дхзд̇ваа барисааяа ад̇т̇ам̣ саад̇хзд̇и. яаа д̇ад̇т̇а д̇асса барисабариязсанаа, саа ад̇т̇ад̇т̇ааяа. звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з сабхаавабарисуд̣̇д̇хаа буб̣б̣з ваасид̇аваасанаа, д̇з згажид̇д̇агкан̣зна часу абхин̃н̃аасу васибхаавам̣ баабун̣анд̇и, бурисо вияа згаго ад̇т̇асид̣̇д̇хим̣ гаронд̇о. яз бана д̇з бхигкуу махаараж̇агкаа, д̇з имзхи баяог̇зхи сааман̃н̃ад̇т̇амабхисаад̇хзнд̇и, барисааяа вияа бурисо ад̇т̇асид̣̇д̇хим̣ гаронд̇о.
‘‘уд̣̇д̣̇зсоби, махаарааж̇а, б̣ахугааро, барибужчааби б̣ахугаараа, навагаммамби б̣ахугаарам̣, д̣̇аанамби б̣ахугаарам̣, бууж̇ааби б̣ахугаараа д̇зсу д̇зсу гаран̣ийязсу. яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо рааж̇уубасзвий гад̇аавий амажжабхадаб̣алад̣̇овааригаанийгадтабаарисаж̇ж̇аж̇анзхи, д̇з д̇асса гаран̣ийяз ануббад̇д̇з саб̣б̣зби убагаараа хонд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, уд̣̇д̣̇зсоби б̣ахугааро, барибужчааби б̣ахугаараа, навагаммамби б̣ахугаарам̣, д̣̇аанамби б̣ахугаарам̣, бууж̇ааби б̣ахугаараа д̇зсу д̇зсу гаран̣ийязсу. яад̣̇и, махаарааж̇а, саб̣б̣зби абхиж̇аад̇ибарисуд̣̇д̇хаа бхавзяяум̣, анусаасанзна анусаасагзна (сий. бий.) гаран̣ийяам̣ на бхавзяяа. яасмаа жа ко, махаарааж̇а, саванзна гаран̣ийяам̣ ход̇и, т̇зро, махаарааж̇а, саарибуд̇д̇о абаримид̇амасан̇кзяяагаббам̣ убаад̣̇ааяа убажид̇агусаламууло бан̃н̃ааяа годим̣ г̇ад̇о, соби винаа саванзна наасагки аасавагкаяам̣ баабун̣ид̇ум̣. д̇асмаа, махаарааж̇а, б̣ахугаарам̣ саванам̣, д̇ат̇аа уд̣̇д̣̇зсоби барибужчааби. д̇асмаа уд̣̇д̣̇зсабарибужчааби ниббабан̃жаа сан̇кад̇аа’’д̇и. ‘‘суниж̇жхаабид̇о, бханд̇з нааг̇асзна, бан̃хо, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
ниббабан̃жабан̃хо батамо.
2. кийн̣аасавабхаавабан̃хо
2. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘яо г̇ихий арахад̇д̇ам̣ бад̇д̇о, д̣̇вз ваасса г̇ад̇ияо бхаванд̇и анан̃н̃аа, д̇асмим̣ язва д̣̇ивасз баб̣б̣аж̇ад̇и ваа бариниб̣б̣ааяад̇и ваа. на со д̣̇ивасо саггаа ад̇иггамзд̇у’нд̇и. сажз со, бханд̇з нааг̇асзна, д̇асмим̣ д̣̇ивасз аажарияам̣ ваа убаж̇жхааяам̣ ваа бад̇д̇ажийварам̣ ваа на лабхзт̇а, аби ну ко со арахаа саяам̣ ваа баб̣б̣аж̇зяяа д̣̇ивасам̣ ваа ад̇иггамзяяа, ан̃н̃о гожи арахаа ид̣̇д̇химаа ааг̇анд̇ваа д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зяяа ваа бариниб̣б̣ааязяяа ваа’’д̇и? ‘‘на со, махаарааж̇а, арахаа саяам̣ баб̣б̣аж̇зяяа, саяам̣ баб̣б̣аж̇анд̇о т̇зяяам̣ аабаж̇ж̇ад̇и, на жа д̣̇ивасам̣ ад̇иггамзяяа, ан̃н̃асса араханд̇асса ааг̇аманам̣ бхавзяяа ваа на ваа бхавзяяа, д̇асмим̣ язва д̣̇ивасз бариниб̣б̣ааязяяаа’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, арахад̇д̇асса санд̇абхааво виж̇ахид̇о ход̇и, язна ад̇хиг̇ад̇асса ж̇ийвид̇ахааро бхавад̇ий’’д̇и.
‘‘висамам̣, махаарааж̇а, г̇ихилин̇г̇ам̣, висамз лин̇г̇з лин̇г̇ад̣̇уб̣б̣алад̇ааяа арахад̇д̇ам̣ бад̇д̇о г̇ихий д̇асмим̣ язва д̣̇ивасз баб̣б̣аж̇ад̇и ваа бариниб̣б̣ааяад̇и ваа. нзсо, махаарааж̇а, д̣̇осо арахад̇д̇асса, г̇ихилин̇г̇ассзвзсо д̣̇осо яад̣̇ид̣̇ам̣ лин̇г̇ад̣̇уб̣б̣алад̇аа.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бхож̇анам̣ саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ ааяубаалагам̣ ж̇ийвид̇арагкагам̣ висамагодтасса манд̣̇ад̣̇уб̣б̣алаг̇ахан̣игасса авибаагзна ж̇ийвид̇ам̣ харад̇и. нзсо, махаарааж̇а, д̣̇осо бхож̇анасса, годтассзвзсо д̣̇осо яад̣̇ид̣̇ам̣ аг̇г̇ид̣̇уб̣б̣алад̇аа. звамзва ко, махаарааж̇а, висамз лин̇г̇з лин̇г̇ад̣̇уб̣б̣алад̇ааяа арахад̇д̇ам̣ бад̇д̇о г̇ихий д̇асмим̣ язва д̣̇ивасз баб̣б̣аж̇ад̇и ваа бариниб̣б̣ааяад̇и ваа. нзсо, махаарааж̇а, д̣̇осо арахад̇д̇асса, г̇ихилин̇г̇ассзвзсо д̣̇осо яад̣̇ид̣̇ам̣ лин̇г̇ад̣̇уб̣б̣алад̇аа.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, барид̇д̇ам̣ д̇ин̣асалаагам̣ убари г̇аругз баасаан̣з табид̇з д̣̇уб̣б̣алад̇ааяа бхиж̇ж̇ид̇ваа бад̇ад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, арахад̇д̇ам̣ бад̇д̇о г̇ихий д̇зна лин̇г̇зна арахад̇д̇ам̣ д̇хаарзд̇ум̣ асаггонд̇о д̇асмим̣ язва д̣̇ивасз баб̣б̣аж̇ад̇и ваа бариниб̣б̣ааяад̇и ваа.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бурисо аб̣ало д̣̇уб̣б̣ало нихийнаж̇ажжо барид̇д̇абун̃н̃о махад̇имахаараж̇ж̇ам̣ лабхид̇ваа кан̣зна барибад̇ад̇и барид̇хам̣сад̇и осаггад̇и, на саггод̇и иссарияам̣ д̇хаарзд̇ум̣, звамзва ко, махаарааж̇а, арахад̇д̇ам̣ бад̇д̇о г̇ихий д̇зна лин̇г̇зна арахад̇д̇ам̣ д̇хаарзд̇ум̣ на саггод̇и , д̇зна гааран̣зна д̇асмим̣ язва д̣̇ивасз баб̣б̣аж̇ад̇и ваа бариниб̣б̣ааяад̇и ваа’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
кийн̣аасавабхаавабан̃хо д̣̇уд̇ияо.
3. кийн̣аасавасад̇исаммосабан̃хо
3. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ад̇т̇и арахад̇о сад̇исаммосо’’д̇и? ‘‘виг̇ад̇асад̇исаммосаа ко, махаарааж̇а, араханд̇о, над̇т̇и араханд̇аанам̣ сад̇исаммосо’’д̇и. ‘‘аабаж̇ж̇зяяа бана, бханд̇з, арахаа аабад̇д̇и’’нд̇и? ‘‘аама, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘гисмим̣ вад̇т̇усми’’нд̇и? ‘‘гудигаарз, махаарааж̇а, сан̃жарид̇д̇з, вигаалз гааласан̃н̃ааяа, баваарид̇з аббаваарид̇асан̃н̃ааяа, анад̇ирид̇д̇з ад̇ирид̇д̇асан̃н̃ааяаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘яз аабад̇д̇им̣ аабаж̇ж̇анд̇и, д̇з д̣̇вийхи гааран̣зхи аабаж̇ж̇анд̇и анаад̣̇ариязна ваа аж̇аананзна ваа’д̇и. аби ну ко, бханд̇з, арахад̇о анаад̣̇арияам̣ ход̇и, яам̣ арахаа аабад̇д̇им̣ аабаж̇ж̇ад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, махаарааж̇аа’’д̇и.
‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, арахаа аабад̇д̇им̣ аабаж̇ж̇ад̇и, над̇т̇и жа арахад̇о анаад̣̇арияам̣, д̇зна хи ад̇т̇и арахад̇о сад̇исаммосо’’д̇и? ‘‘над̇т̇и, махаарааж̇а, арахад̇о сад̇исаммосо, аабад̇д̇ин̃жа арахаа аабаж̇ж̇ад̇ий’’д̇и.
‘‘д̇зна хи, бханд̇з, гааран̣зна мам̣ сан̃н̃аабзхи, гим̣ д̇ад̇т̇а гааран̣а’’нд̇и? ‘‘д̣̇взмз, махаарааж̇а, гилзсаа логаваж̇ж̇ам̣ бан̣н̣ад̇д̇иваж̇ж̇ан̃жаад̇и. гад̇амам̣, махаарааж̇а, логаваж̇ж̇ам̣? д̣̇аса агусалагаммабат̇аа, ид̣̇ам̣ вужжад̇и логаваж̇ж̇ам̣. гад̇амам̣ бан̣н̣ад̇д̇иваж̇ж̇ам̣? яам̣ логз ад̇т̇и саман̣аанам̣ ананужчавигам̣ анануломигам̣, г̇ихийнам̣ анаваж̇ж̇ам̣. д̇ад̇т̇а бхаг̇аваа саавагаанам̣ сигкаабад̣̇ам̣ бан̃н̃абзд̇и ‘яааваж̇ийвам̣ анад̇иггаманийяа’нд̇и. вигаалабхож̇анам̣, махаарааж̇а, логасса анаваж̇ж̇ам̣, д̇ам̣ ж̇инасаасанз важ̇ж̇ам̣. бхууд̇аг̇аамавигобанам̣, махаарааж̇а, логасса анаваж̇ж̇ам̣, д̇ам̣ ж̇инасаасанз важ̇ж̇ам̣. уд̣̇агз хассад̇хаммам̣, махаарааж̇а, логасса анаваж̇ж̇ам̣, д̇ам̣ ж̇инасаасанз важ̇ж̇ам̣. ид̇и зваруубаани зваруубаани, махаарааж̇а , ж̇инасаасанз важ̇ж̇аани, ид̣̇ам̣ вужжад̇и бан̣н̣ад̇д̇иваж̇ж̇ам̣.
‘‘логаваж̇ж̇ам̣ абхаб̣б̣о кийн̣аасаво д̇ам̣ аж̇жхаажарид̇ум̣, яам̣ гилзсам̣ бан̣н̣ад̇д̇иваж̇ж̇ам̣, д̇ам̣ аж̇аананд̇о аабаж̇ж̇зяяа. ависаяо, махаарааж̇а, згажжасса арахад̇о саб̣б̣ам̣ ж̇аанид̇ум̣, на хи д̇асса б̣алам̣ ад̇т̇и саб̣б̣ам̣ ж̇аанид̇ум̣. анан̃н̃аад̇ам̣, махаарааж̇а, арахад̇о ид̇т̇ибурисаанам̣ наамамби г̇од̇д̇амби, маг̇г̇оби д̇асса махияаа анан̃н̃аад̇о; вимуд̇д̇им̣ язва, махаарааж̇а, згажжо арахаа ж̇аанзяяа; чал̣абхин̃н̃о арахаа сагависаяам̣ ж̇аанзяяа; саб̣б̣ан̃н̃уу, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇ова саб̣б̣ам̣ ж̇аанаад̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
кийн̣аасавасад̇исаммосабан̃хо д̇ад̇ияо.
4. логз над̇т̇ибхаавабан̃хо
4. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̣̇иссанд̇и логз б̣уд̣̇д̇хаа, д̣̇иссанд̇и бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаа, д̣̇иссанд̇и д̇ат̇ааг̇ад̇асса саавагаа, д̣̇иссанд̇и жаггавад̇д̇ирааж̇аано, д̣̇иссанд̇и бад̣̇зсарааж̇аано, д̣̇иссанд̇и д̣̇звамануссаа, д̣̇иссанд̇и сад̇ханаа, д̣̇иссанд̇и ад̇ханаа, д̣̇иссанд̇и суг̇ад̇аа, д̣̇иссанд̇и д̣̇уг̇г̇ад̇аа, д̣̇иссад̇и бурисасса ид̇т̇илин̇г̇ам̣ баад̇убхууд̇ам̣, д̣̇иссад̇и ид̇т̇ияаа бурисалин̇г̇ам̣ баад̇убхууд̇ам̣, д̣̇иссад̇и сугад̇ам̣ д̣̇уггад̇ам̣ гаммам̣, д̣̇иссанд̇и галяаан̣абаабагаанам̣ гаммаанам̣ вибаагуубабхог̇ино сад̇д̇аа, ад̇т̇и логз сад̇д̇аа ан̣д̣аж̇аа ж̇алааб̣уж̇аа сам̣сзд̣̇аж̇аа обабаад̇игаа, ад̇т̇и сад̇д̇аа абад̣̇аа д̣̇вибад̣̇аа жад̇уббад̣̇аа б̣ахуббад̣̇аа, ад̇т̇и логз яагкаа рагкасаа гумбхан̣д̣аа асураа д̣̇аанаваа г̇анд̇хаб̣б̣аа бзд̇аа бисаажаа, ад̇т̇и гиннараа махораг̇аа нааг̇аа субан̣н̣аа сид̣̇д̇хаа виж̇ж̇аад̇хараа, ад̇т̇и хад̇т̇ий ассаа г̇ааво махим̣саа махисаа (сий. бий.) одтаа г̇ад̣̇рабхаа аж̇аа зл̣агаа миг̇аа суугараа сийхаа б̣яаг̇гхаа д̣̇ийбий ажчаа гогаа д̇аражчаа сон̣аа син̇г̇аалаа, ад̇т̇и б̣ахувид̇хаа сагун̣аа, ад̇т̇и суван̣н̣ам̣ раж̇ад̇ам̣ муд̇д̇аа ман̣и сан̇ко силаа баваал̣ам̣ лохид̇ан̇го масаараг̇аллам̣ взл̣урияо важ̇ирам̣ палигам̣ гаал̣алохам̣ д̇амб̣алохам̣ ваддалохам̣ гам̣салохам̣, ад̇т̇и комам̣ госзяяам̣ габбаасигам̣ саан̣ам̣ бхан̇г̇ам̣ гамб̣алам̣, ад̇т̇и саали вийхи яаво ган̇г̇у гуд̣̇руусо вараго г̇од̇хуумо муг̇г̇о, маасо д̇илам̣ гулад̇т̇ам̣, ад̇т̇и муулаг̇анд̇хо саараг̇анд̇хо пзг̇г̇уг̇анд̇хо д̇ажаг̇анд̇хо бад̇д̇аг̇анд̇хо бубпаг̇анд̇хо палаг̇анд̇хо саб̣б̣аг̇анд̇хо, ад̇т̇и д̇ин̣а лад̇аа г̇ажча ругка осад̇хи ванаббад̇и над̣̇ий баб̣б̣ад̇а самуд̣̇д̣̇а мажчагажчабаа саб̣б̣ам̣ логз ад̇т̇и. яам̣, бханд̇з, логз над̇т̇и, д̇ам̣ мз гат̇зхий’’д̇и.
‘‘д̇ийн̣имаани, махаарааж̇а, логз над̇т̇и. гад̇амаани д̇ийн̣и? сажзд̇анаа ваа ажзд̇анаа ваа аж̇араамараа логз над̇т̇и, сан̇каараанам̣ нижжад̇аа над̇т̇и, барамад̇т̇зна сад̇д̇уубалад̣̇д̇хи над̇т̇и, имаани ко, махаарааж̇а, д̇ийн̣и логз над̇т̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
логз над̇т̇ибхаавабан̃хо жад̇уд̇т̇о.
5. агаммаж̇аад̣̇ибан̃хо
5. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̣̇иссанд̇и логз гамманиб̣б̣ад̇д̇аа, д̣̇иссанд̇и хзд̇униб̣б̣ад̇д̇аа, д̣̇иссанд̇и уд̇униб̣б̣ад̇д̇аа, яам̣ логз агаммаж̇ам̣ ахзд̇уж̇ам̣ ануд̇уж̇ам̣, д̇ам̣ мз гат̇зхий’’д̇и. ‘‘д̣̇взмз, махаарааж̇а, логасмим̣ агаммаж̇аа ахзд̇уж̇аа ануд̇уж̇аа. гад̇амз д̣̇вз? аагаасо, махаарааж̇а, агаммаж̇о ахзд̇уж̇о ануд̇уж̇о; ниб̣б̣аанам̣, махаарааж̇а, агаммаж̇ам̣ ахзд̇уж̇ам̣ ануд̇уж̇ам̣. имз ко, махаарааж̇а, д̣̇вз агаммаж̇аа ахзд̇уж̇аа ануд̇уж̇аа’’д̇и.
‘‘маа, бханд̇з нааг̇асзна, ж̇инаважанам̣ магкзхи, маа аж̇аанид̇ваа бан̃хам̣ б̣яаагарохий’’д̇и. ‘‘гим̣ ко, махаарааж̇а, ахам̣ вад̣̇аами, яам̣ мам̣ д̇вам̣ звам̣ вад̣̇зси ‘маа, бханд̇з нааг̇асзна, ж̇инаважанам̣ магкзхи, маа аж̇аанид̇ваа бан̃хам̣ б̣яаагарохий’’’д̇и? ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яуд̇д̇амид̣̇ам̣ д̇аава вад̇д̇ум̣ ‘аагаасо агаммаж̇о ахзд̇уж̇о ануд̇уж̇о’д̇и. анзгасад̇зхи бана, бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣зхи бхаг̇авад̇аа саавагаанам̣ ниб̣б̣аанасса сажчигирияааяа маг̇г̇о агкаад̇о, ат̇а жа бана д̇вам̣ звам̣ вад̣̇зси ‘ахзд̇уж̇ам̣ ниб̣б̣аана’’’нд̇и. ‘‘сажжам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа анзгасад̇зхи гааран̣зхи саавагаанам̣ ниб̣б̣аанасса сажчигирияааяа маг̇г̇о агкаад̇о, на жа бана ниб̣б̣аанасса уббаад̣̇ааяа хзд̇у агкаад̇о’’д̇и.
‘‘зд̇т̇а маяам̣, бханд̇з нааг̇асзна, анд̇хагаарад̇о анд̇хагаарад̇арам̣ бависаама, ванад̇о ванад̇арам̣ бависаама, г̇аханад̇о г̇аханад̇арам̣ г̇ахананд̇арад̇о г̇ахананд̇арам̣ (га.) бависаама, яад̇ра хи наама ниб̣б̣аанасса сажчигирияааяа хзд̇у ад̇т̇и, д̇асса бана д̇хаммасса уббаад̣̇ааяа хзд̇у над̇т̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, ниб̣б̣аанасса сажчигирияааяа хзд̇у ад̇т̇и, д̇зна хи ниб̣б̣аанасса уббаад̣̇ааяаби хзд̇у ижчид̇аб̣б̣о.
‘‘яат̇аа бана, бханд̇з нааг̇асзна, буд̇д̇асса бид̇аа ад̇т̇и, д̇зна гааран̣зна бид̇уноби бид̇аа ижчид̇аб̣б̣о. яат̇аа анд̇зваасигасса аажарияо ад̇т̇и, д̇зна гааран̣зна аажарияассаби аажарияо ижчид̇аб̣б̣о . яат̇аа ан̇гурасса б̣ийж̇ам̣ ад̇т̇и, д̇зна гааран̣зна б̣ийж̇ассаби б̣ийж̇ам̣ ижчид̇аб̣б̣ам̣. звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, яад̣̇и ниб̣б̣аанасса сажчигирияааяа хзд̇у ад̇т̇и, д̇зна гааран̣зна ниб̣б̣аанасса уббаад̣̇ааяаби хзд̇у ижчид̇аб̣б̣о.
‘‘яат̇аа ругкасса ваа лад̇ааяа ваа аг̇г̇з сад̇и д̇зна гааран̣зна маж̇жхамби ад̇т̇и, мууламби ад̇т̇и. звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, яад̣̇и ниб̣б̣аанасса сажчигирияааяа хзд̇у ад̇т̇и, д̇зна гааран̣зна ниб̣б̣аанасса уббаад̣̇ааяаби хзд̇у ижчид̇аб̣б̣о’’’д̇и.
‘‘ануббаад̣̇анийяам̣, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣, д̇асмаа на ниб̣б̣аанасса уббаад̣̇ааяа хзд̇у агкаад̇о’’д̇и. ‘‘ин̇гха, бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣ам̣ д̣̇ассзд̇ваа гааран̣зна мам̣ сан̃н̃аабзхи, яат̇аахам̣ ж̇аанзяяам̣ ниб̣б̣аанасса сажчигирияааяа хзд̇у ад̇т̇и, ниб̣б̣аанасса уббаад̣̇ааяа хзд̇у над̇т̇ий’’д̇и.
‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, саггажжам̣ сод̇ам̣ од̣̇аха, саад̇хугам̣ сун̣охи, вагкаами д̇ад̇т̇а гааран̣ам̣, саггун̣зяяа, махаарааж̇а, бурисо баагад̇игзна б̣алзна ид̇о химаванд̇ам̣ баб̣б̣ад̇арааж̇ам̣ убаг̇анд̇у’’нд̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’д̇и. ‘‘саггун̣зяяа бана со, махаарааж̇а, бурисо баагад̇игзна б̣алзна химаванд̇ам̣ баб̣б̣ад̇арааж̇ам̣ ид̇ха аахарид̇у’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, саггаа ниб̣б̣аанасса сажчигирияааяа маг̇г̇о агкаад̇ум̣, на саггаа ниб̣б̣аанасса уббаад̣̇ааяа хзд̇у д̣̇ассзд̇ум̣.
‘‘саггун̣зяяа, махаарааж̇а, бурисо баагад̇игзна б̣алзна махаасамуд̣̇д̣̇ам̣ наавааяа уд̇д̇арид̇ваа бааримад̇ийрам̣ г̇анд̇у’’нд̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’д̇и? ‘‘саггун̣зяяа бана со, махаарааж̇а , бурисо баагад̇игзна б̣алзна махаасамуд̣̇д̣̇асса бааримад̇ийрам̣ ид̇ха аахарид̇у’’нд̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, саггаа ниб̣б̣аанасса сажчигирияааяа маг̇г̇о агкаад̇ум̣, на саггаа ниб̣б̣аанасса уббаад̣̇ааяа хзд̇у д̣̇ассзд̇ум̣. гим̣ гааран̣аа? асан̇кад̇ад̇д̇аа д̇хаммассаа’’д̇и.
‘‘асан̇кад̇ам̣ , бханд̇з нааг̇асзна, ниб̣б̣аана’’нд̇и? ‘‘аама, махаарааж̇а, асан̇кад̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ на гзхижи гад̇ам̣, ниб̣б̣аанам̣, махаарааж̇а, на вад̇д̇аб̣б̣ам̣ уббаннанд̇и ваа ануббаннанд̇и ваа уббаад̣̇анийяанд̇и ваа ад̇ийд̇анд̇и ваа анааг̇ад̇анд̇и ваа бажжуббаннанд̇и ваа жагкувин̃н̃зяяанд̇и ваа сод̇авин̃н̃зяяанд̇и ваа гхаанавин̃н̃зяяанд̇и ваа ж̇ивхаавин̃н̃зяяанд̇и ваа гааяавин̃н̃зяяанд̇и ваа’’д̇и. ‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, ниб̣б̣аанам̣ на уббаннам̣ на ануббаннам̣ на уббаад̣̇анийяам̣ на ад̇ийд̇ам̣ на анааг̇ад̇ам̣ на бажжуббаннам̣ на жагкувин̃н̃зяяам̣ на сод̇авин̃н̃зяяам̣ на гхаанавин̃н̃зяяам̣ на ж̇ивхаавин̃н̃зяяам̣ на гааяавин̃н̃зяяам̣, д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз над̇т̇ид̇хаммам̣ ниб̣б̣аанам̣ абад̣̇исат̇а ‘над̇т̇и ниб̣б̣аана’нд̇и. ‘‘ад̇т̇и, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣, мановин̃н̃зяяам̣ ниб̣б̣аанам̣, висуд̣̇д̇хзна маанасзна бан̣ийд̇зна уж̇угзна анааваран̣зна нираамисзна саммаабадибанно арияасааваго ниб̣б̣аанам̣ бассад̇ий’’д̇и.
‘‘гийд̣̇исам̣ бана д̇ам̣, бханд̇з, ниб̣б̣аанам̣, яам̣ д̇ам̣ обаммзхи аад̣̇ийбанийяам̣ гааран̣зхи мам̣ сан̃н̃аабзхи, яат̇аа ад̇т̇ид̇хаммам̣ обаммзхи аад̣̇ийбанийяа’’нд̇и. ‘‘ад̇т̇и, махаарааж̇а, ваад̇о наамаа’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’д̇и. ‘‘ин̇гха, махаарааж̇а, ваад̇ам̣ д̣̇ассзхи ван̣н̣ад̇о ваа сан̣таанад̇о ваа ан̣ум̣ ваа т̇уулам̣ ваа д̣̇ийгхам̣ ваа рассам̣ ваа’’д̇и. ‘‘на саггаа, бханд̇з нааг̇асзна, ваад̇о убад̣̇ассаяид̇ум̣, на со ваад̇о хад̇т̇аг̇г̇ахан̣ам̣ ваа ниммад̣̇д̣̇анам̣ ваа убзд̇и, аби жа ад̇т̇и со ваад̇о’’д̇и. ‘‘яад̣̇и, махаарааж̇а, на саггаа ваад̇о убад̣̇ассаяид̇ум̣, д̇зна хи над̇т̇и ваад̇о’’д̇и? ‘‘ж̇аанаамахам̣, бханд̇з нааг̇асзна, ваад̇о ад̇т̇ийд̇и мз хад̣̇аяз анубавидтам̣, на жаахам̣ саггоми ваад̇ам̣ убад̣̇ассаяид̇у’’нд̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, ад̇т̇и ниб̣б̣аанам̣, на жа саггаа ниб̣б̣аанам̣ убад̣̇ассаяид̇ум̣ ван̣н̣зна ваа сан̣таанзна ваа’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, суубад̣̇ассид̇ам̣ обаммам̣, сунид̣̇д̣̇идтам̣ гааран̣ам̣, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаами ‘ад̇т̇и ниб̣б̣аана’’’нд̇и.
агаммаж̇аад̣̇ибан̃хо бан̃жамо.
6. гаммаж̇аад̣̇ибан̃хо
6. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гад̇амз зд̇т̇а гаммаж̇аа, гад̇амз хзд̇уж̇аа, гад̇амз уд̇уж̇аа, гад̇амз на гаммаж̇аа, на хзд̇уж̇аа, на уд̇уж̇аа’’д̇и? ‘‘яз гзжи, махаарааж̇а, сад̇д̇аа сажзд̇анаа, саб̣б̣з д̇з гаммаж̇аа; аг̇г̇и жа саб̣б̣аани жа б̣ийж̇аж̇аад̇аани хзд̇уж̇аани; бат̇авий жа баб̣б̣ад̇аа жа уд̣̇аган̃жа ваад̇о жа, саб̣б̣з д̇з уд̇уж̇аа; аагаасо жа ниб̣б̣аанан̃жа имз д̣̇вз агаммаж̇аа ахзд̇уж̇аа ануд̇уж̇аа. ниб̣б̣аанам̣ бана, махаарааж̇а, на вад̇д̇аб̣б̣ам̣ гаммаж̇анд̇и ваа хзд̇уж̇анд̇и ваа уд̇уж̇анд̇и ваа уббаннанд̇и ваа ануббаннанд̇и ваа уббаад̣̇анийяанд̇и ваа ад̇ийд̇анд̇и ваа анааг̇ад̇анд̇и ваа бажжуббаннанд̇и ваа жагкувин̃н̃зяяанд̇и ваа сод̇авин̃н̃зяяанд̇и ваа гхаанавин̃н̃зяяанд̇и ваа ж̇ивхаавин̃н̃зяяанд̇и ваа гааяавин̃н̃зяяанд̇и ваа, аби жа, махаарааж̇а, мановин̃н̃зяяам̣ ниб̣б̣аанам̣, яам̣ со саммаабадибанно арияасааваго висуд̣̇д̇хзна н̃аан̣зна бассад̇ий’’д̇и. ‘‘раман̣ийяо, бханд̇з нааг̇асзна, бан̃хо сувинижчид̇о ниссам̣саяо зганд̇аг̇ад̇о, вимад̇и уббажчиннаа, д̇вам̣ г̇ан̣иварабаварамаасаж̇ж̇аа’’д̇и.
гаммаж̇аад̣̇ибан̃хо чадто.
7. яагкабан̃хо
7. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ад̇т̇и логз яагкаа наамаа’’д̇и? ‘‘аама, махаарааж̇а, ад̇т̇и логз яагкаа наамаа’’д̇и. ‘‘жаванд̇и бана д̇з, бханд̇з, яагкаа д̇амхаа яонияаа’’д̇и? ‘‘аама, махаарааж̇а, жаванд̇и д̇з яагкаа д̇амхаа яонияаа’’д̇и. ‘‘гисса бана, бханд̇з нааг̇асзна, д̇зсам̣ мад̇аанам̣ яагкаанам̣ сарийрам̣ на д̣̇иссад̇и, гун̣абаг̇анд̇хоби на вааяад̇ий’’д̇и? ‘‘д̣̇иссад̇и, махаарааж̇а, мад̇аанам̣ яагкаанам̣ сарийрам̣, гун̣абаг̇анд̇хоби д̇зсам̣ вааяад̇и, мад̇аанам̣, махаарааж̇а, яагкаанам̣ сарийрам̣ гийдаван̣н̣зна ваа д̣̇иссад̇и, гимиван̣н̣зна ваа д̣̇иссад̇и, гибиллигаван̣н̣зна ваа д̣̇иссад̇и, бадан̇г̇аван̣н̣зна ваа д̣̇иссад̇и, ахиван̣н̣зна ваа д̣̇иссад̇и, вижчигаван̣н̣зна ваа д̣̇иссад̇и, сад̇абад̣̇иван̣н̣зна ваа д̣̇иссад̇и, д̣̇иж̇аван̣н̣зна ваа д̣̇иссад̇и, миг̇аван̣н̣зна ваа д̣̇иссад̇ий’’д̇и. ‘‘го хи, бханд̇з нааг̇асзна, ан̃н̃о ид̣̇ам̣ бан̃хам̣ будто висаж̇ж̇зяяа ан̃н̃ад̇ра д̇аваад̣̇исзна б̣уд̣̇д̇химад̇аа’’д̇и.
яагкабан̃хо сад̇д̇амо.
8. анавасзсасигкаабад̣̇абан̃хо
8. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яз д̇з ахзсум̣ д̇игижчагаанам̣ буб̣б̣агаа аажарияаа сзяяат̇ид̣̇ам̣, наарад̣̇о д̇хамманд̇арий д̇ханванд̇арий (?) ан̇г̇ирасо габило ган̣д̣араг̇г̇и саамо ад̇уло буб̣б̣агажжааяано, саб̣б̣збзд̇з аажарияаа сагим̣ язва рог̇уббад̇д̇ин̃жа нид̣̇аанан̃жа сабхааван̃жа самудтаанан̃жа д̇игижчан̃жа гирияан̃жа сид̣̇д̇хаасид̣̇д̇хан̃жа саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ санд̇ам̣ (га.) ниравасзсам̣ ж̇аанид̇ваа ‘имасмим̣ гааяз зд̇д̇агаа рог̇аа уббаж̇ж̇иссанд̇ий’д̇и згаббахаарзна галаабаг̇г̇аахам̣ гарид̇ваа суд̇д̇ам̣ б̣анд̇хим̣су, асаб̣б̣ан̃н̃уно зд̇з саб̣б̣з, гисса бана д̇ат̇ааг̇ад̇о саб̣б̣ан̃н̃уу самаано анааг̇ад̇ам̣ гирияам̣ б̣уд̣̇д̇хан̃аан̣зна ж̇аанид̇ваа ‘зд̇д̇агз наама вад̇т̇усмим̣ зд̇д̇агам̣ наама сигкаабад̣̇ам̣ бан̃н̃абзд̇аб̣б̣ам̣ бхависсад̇ий’д̇и барижчинд̣̇ид̇ваа анавасзсад̇о сигкаабад̣̇ам̣ на бан̃н̃абзси, уббаннуббаннз вад̇т̇усмим̣ аяасз баагадз д̣̇осз вид̇т̇ааригз бут̇уг̇ад̇з уж̇жхааяанд̇зсу мануссзсу д̇асмим̣ д̇асмим̣ гаалз саавагаанам̣ сигкаабад̣̇ам̣ бан̃н̃абзсий’’д̇и?
‘‘н̃аад̇амзд̇ам̣, махаарааж̇а, д̇ат̇ааг̇ад̇асса ‘имасмим̣ самаяз имзсу мануссзсу саад̇хигам̣ д̣̇ияад̣дхасигкаабад̣̇асад̇ам̣ бан̃н̃абзд̇аб̣б̣ам̣ бхависсад̇ий’д̇и, аби жа д̇ат̇ааг̇ад̇асса звам̣ ахоси ‘сажз ко ахам̣ саад̇хигам̣ д̣̇ияад̣дхасигкаабад̣̇асад̇ам̣ згаббахаарам̣ бан̃н̃абзссаами, махааж̇ано санд̇аасамаабаж̇ж̇иссад̇и ‘б̣ахугам̣ ид̇ха рагкид̇аб̣б̣ам̣, д̣̇уггарам̣ вад̇а бхо саман̣асса г̇од̇амасса саасанз баб̣б̣аж̇ид̇у’нд̇и, баб̣б̣аж̇ид̇угаамааби на баб̣б̣аж̇иссанд̇и, важанан̃жа мз на сад̣̇д̣̇ахиссанд̇и, асад̣̇д̣̇аханд̇аа д̇з мануссаа абааяаг̇аамино бхависсанна-д̇и уббаннуббаннз вад̇т̇усмим̣ д̇хаммад̣̇зсанааяа вин̃н̃аабзд̇ваа баагадз д̣̇осз сигкаабад̣̇ам̣ бан̃н̃абзссаамий’’’д̇и. ‘‘ажчарияам̣, бханд̇з нааг̇асзна, б̣уд̣̇д̇хаанам̣, аб̣бхуд̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, б̣уд̣̇д̇хаанам̣, яаава маханд̇ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇асса саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣, звамзд̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, сунид̣̇д̣̇идто зсо ад̇т̇о д̇ат̇ааг̇ад̇зна, ‘б̣ахугам̣ ид̇ха сигкид̇аб̣б̣а’нд̇и суд̇ваа сад̇д̇аанам̣ санд̇аасо уббаж̇ж̇зяяа, згоби ж̇инасаасанз на баб̣б̣аж̇зяяа, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
анавасзсасигкаабад̣̇абан̃хо адтамо.
9. суурияад̇абанабан̃хо
9. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, аяам̣ суурияо саб̣б̣агаалам̣ гатинам̣ д̇абад̇и, уд̣̇ааху гин̃жигаалам̣ манд̣̇ам̣ д̇абад̇ий’’д̇и? ‘‘саб̣б̣агаалам̣, махаарааж̇а, суурияо гатинам̣ д̇абад̇и , на гин̃жигаалам̣ манд̣̇ам̣ д̇абад̇ий’’д̇и. ‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, суурияо саб̣б̣агаалам̣ гатинам̣ д̇абад̇и, гисса бана аббзгад̣̇аа суурияо гатинам̣ д̇абад̇и, аббзгад̣̇аа манд̣̇ам̣ д̇абад̇ий’’д̇и? ‘‘жад̇д̇ааромз, махаарааж̇а, суурияасса рог̇аа, язсам̣ ан̃н̃ад̇арзна рог̇зна бадибийл̣ид̇о суурияо манд̣̇ам̣ д̇абад̇и. гад̇амз жад̇д̇ааро? аб̣бхам̣, махаарааж̇а, суурияасса рог̇о, д̇зна рог̇зна бадибийл̣ид̇о суурияо манд̣̇ам̣ д̇абад̇и. махигаа, махаарааж̇а, суурияасса рог̇о, д̇зна рог̇зна бадибийл̣ид̇о суурияо манд̣̇ам̣ д̇абад̇и. мзгхо, махаарааж̇а, суурияасса рог̇о, д̇зна рог̇зна бадибийл̣ид̇о суурияо манд̣̇ам̣ д̇абад̇и. рааху, махаарааж̇а, суурияасса рог̇о, д̇зна рог̇зна бадибийл̣ид̇о суурияо манд̣̇ам̣ д̇абад̇и. имз ко, махаарааж̇а, жад̇д̇ааро суурияасса рог̇аа, язсам̣ ан̃н̃ад̇арзна рог̇зна бадибийл̣ид̇о суурияо манд̣̇ам̣ д̇абад̇ий’’д̇и. ‘‘ажчарияам̣, бханд̇з нааг̇асзна, аб̣бхуд̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, суурияассаби д̇аава д̇зж̇осамбаннасса рог̇о уббаж̇ж̇иссад̇и, гиман̇г̇ам̣ бана ан̃н̃зсам̣ сад̇д̇аанам̣, над̇т̇и, бханд̇з, зсаа вибхад̇д̇и ан̃н̃асса ан̃н̃ад̇ра д̇аваад̣̇исзна б̣уд̣̇д̇химад̇аа’’д̇и.
суурияад̇абанабан̃хо навамо.
10. гатинад̇абанабан̃хо
10. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гисса хзманд̇з суурияо гатинам̣ д̇абад̇и, но д̇ат̇аа г̇имхз’’д̇и? ‘‘г̇имхз, махаарааж̇а, анубахад̇ам̣ ход̇и раж̇ож̇аллам̣, ваад̇агкубхид̇аа рзн̣уу г̇аг̇анаануг̇ад̇аа хонд̇и, аагаасзби аб̣бхаа суб̣ахалаа хонд̇и, махааваад̇о жа ад̇химад̇д̇ам̣ вааяад̇и, д̇з саб̣б̣з наанаагулаа самааяуд̇аа суурияарам̣сияо бид̣̇аханд̇и, д̇зна г̇имхз суурияо манд̣̇ам̣ д̇абад̇и.
‘‘хзманд̇з бана, махаарааж̇а, хздтаа бат̇авий ниб̣б̣уд̇аа ход̇и, убари махаамзгхо убадтид̇о ход̇и, убасанд̇ам̣ ход̇и раж̇ож̇аллам̣, рзн̣у жа санд̇асанд̇ам̣ г̇аг̇анз жарад̇и, виг̇ад̇авалаахаго жа ход̇и аагаасо, ваад̇о жа манд̣̇аманд̣̇ам̣ вааяад̇и, зд̇зсам̣ убарад̇ияаа висуд̣̇д̇хаа висад̣̇аа (сий. бий.) хонд̇и суурияарам̣сияо, убагхаад̇авимуд̇д̇асса суурияасса д̇аабо ад̇и вияа д̇абад̇и. ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна суурияо хзманд̇з гатинам̣ д̇абад̇и, но д̇ат̇аа г̇имхз’’д̇и. ‘‘саб̣б̣ийд̇имуд̇д̇о, бханд̇з, суурияо гатинам̣ д̇абад̇и, мзгхаад̣̇исахаг̇ад̇о гатинам̣ на д̇абад̇ий’’д̇и.
гатинад̇абанабан̃хо д̣̇асамо.
ниббабан̃жаваг̇г̇о д̣̇уд̇ияо.
имасмим̣ ваг̇г̇з д̣̇аса бан̃хаа.
3. взссанд̇араваг̇г̇о
1. взссанд̇арабан̃хо
1. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, саб̣б̣зва б̣од̇хисад̇д̇аа буд̇д̇ад̣̇аарам̣ д̣̇знд̇и, уд̣̇ааху взссанд̇арзнзва ран̃н̃аа буд̇д̇ад̣̇аарам̣ д̣̇инна’’нд̇и? ‘‘саб̣б̣зби, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇аа буд̇д̇ад̣̇аарам̣ д̣̇знд̇и, на взссанд̇арзнзва ран̃н̃аа буд̇д̇ад̣̇аарам̣ д̣̇инна’’нд̇и. ‘‘аби жа ко, бханд̇з нааг̇асзна, д̇зсам̣ анумад̇зна д̣̇знд̇ий’’д̇и. ‘‘бхарияаа, махаарааж̇а, анумад̇аа, д̣̇аарагаа бана б̣аалад̇ааяа вилабим̣су лаалабим̣су (сий. бий.), яад̣̇и д̇з ад̇т̇ад̇о ж̇аанзяяум̣, д̇зби анумод̣̇зяяум̣, на д̇з вилабзяяу’’нд̇и.
‘‘д̣̇уггарам̣, бханд̇з нааг̇асзна, б̣од̇хисад̇д̇зна гад̇ам̣, яам̣ со ад̇д̇ано орасз бияз буд̇д̇з б̣раахман̣асса д̣̇аасад̇т̇ааяа ад̣̇ааси.
‘‘ид̣̇амби д̣̇уд̇ияам̣ д̣̇уггарад̇о д̣̇уггарад̇арам̣, яам̣ со ад̇д̇ано орасз бияз буд̇д̇з б̣аалагз д̇арун̣агз лад̇ааяа б̣анд̇хид̇ваа д̇зна б̣раахман̣зна лад̇ааяа анумаж̇ж̇ийяанд̇з д̣̇исваа аж̇жхубзгки.
‘‘ид̣̇амби д̇ад̇ияам̣ д̣̇уггарад̇о д̣̇уггарад̇арам̣, яам̣ со сагзна б̣алзна б̣анд̇ханаа мужжид̇ваа ааг̇ад̇з д̣̇аарагз саараж̇ж̇амубаг̇ад̇з бунад̣̇зва лад̇ааяа б̣анд̇хид̇ваа ад̣̇ааси.
‘‘ид̣̇амби жад̇уд̇т̇ам̣ д̣̇уггарад̇о д̣̇уггарад̇арам̣, яам̣ со д̣̇аарагз ‘аяам̣ ко, д̇аад̇а, яагко каад̣̇ид̇ум̣ нзд̇и амхз’д̇и вилабанд̇з ‘маа бхааяид̇т̇аа’д̇и на ассаасзси.
‘‘ид̣̇амби бан̃жамам̣ д̣̇уггарад̇о д̣̇уггарад̇арам̣, яам̣ со ж̇аалисса гумаарасса руд̣̇амаанасса баад̣̇зсу нибад̇ид̇ваа ‘алам̣, д̇аад̇а, ган̣хааж̇инам̣ нивад̇д̇зхи, ахамзва г̇ажчаами яагкзна саха, каад̣̇ад̇у мам̣ яагко’д̇и яаажамаанасса звам̣ на самбадижчи.
‘‘ид̣̇амби чадтам̣ д̣̇уггарад̇о д̣̇уггарад̇арам̣, яам̣ со ж̇аалисса гумаарасса ‘баасаан̣асамам̣ нууна д̇з, д̇аад̇а, хад̣̇аяам̣, яам̣ д̇вам̣ амхаагам̣ д̣̇угкид̇аанам̣ бзгкамаано ниммануссагз б̣рахааран̃н̃з яагкзна нийяамаанз на ниваарзсий’д̇и вилабамаанасса гаарун̃н̃ам̣ наагааси.
‘‘ид̣̇амби сад̇д̇амам̣ д̣̇уггарад̇о д̣̇уггарад̇арам̣, яам̣ д̇асса рул̣арул̣асса бхиймабхиймасса нийд̇з д̣̇аарагз ад̣̇ассанам̣ г̇амид̇з на пали хад̣̇аяам̣ сад̇ад̇хаа ваа сахассад̇хаа ваа, бун̃н̃агаамзна мануж̇зна гим̣ барад̣̇угкаабанзна, нану наама сагад̣̇аанам̣ д̣̇аад̇аб̣б̣ам̣ ход̇ий’’д̇и?
‘‘д̣̇уггарасса, махаарааж̇а, гад̇ад̇д̇аа б̣од̇хисад̇д̇асса гид̇д̇исад̣̇д̣̇о д̣̇асасахассияаа логад̇хаад̇уяаа сад̣̇звамануссзсу аб̣бхуг̇г̇ад̇о, д̣̇зваа д̣̇звабхаванз багид̇д̇знд̇и, асураа асурабхаванз багид̇д̇знд̇и, г̇арул̣аа г̇арул̣абхаванз багид̇д̇знд̇и, нааг̇аа нааг̇абхаванз багид̇д̇знд̇и, яагкаа яагкабхаванз багид̇д̇знд̇и, анубуб̣б̣зна д̇асса гид̇д̇исад̣̇д̣̇о барамбарааяа аж̇ж̇зд̇арахи ид̇ха амхаагам̣ самаяам̣ ануббад̇д̇о, д̇ам̣ маяам̣ д̣̇аанам̣ багид̇д̇знд̇аа вигобзнд̇аа нисиннаа суд̣̇иннам̣, уд̣̇ааху д̣̇уд̣̇д̣̇иннанд̇и. со ко банааяам̣, махаарааж̇а, гид̇д̇исад̣̇д̣̇о нибун̣аанам̣ вин̃н̃уунам̣ вид̣̇уунам̣ вибхаавийнам̣ б̣од̇хисад̇д̇аанам̣ д̣̇аса г̇ун̣з ануд̣̇ассад̇и. гад̇амз д̣̇аса? аг̇зд̇хад̇аа нираалаяад̇аа жааг̇о бахаанам̣ абунараавад̇д̇ид̇аа сукумад̇аа маханд̇ад̇аа д̣̇урануб̣од̇хад̇аа д̣̇уллабхад̇аа асад̣̇исад̇аа б̣уд̣̇д̇хад̇хаммасса, со ко банааяам̣, махаарааж̇а, гид̇д̇исад̣̇д̣̇о нибун̣аанам̣ вин̃н̃уунам̣ вид̣̇уунам̣ вибхаавийнам̣ б̣од̇хисад̇д̇аанам̣ имз д̣̇аса г̇ун̣з ануд̣̇ассад̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яо барам̣ д̣̇угкаабзд̇ваа д̣̇аанам̣ д̣̇зд̇и, аби ну д̇ам̣ д̣̇аанам̣ сукавибаагам̣ ход̇и саг̇г̇асам̣вад̇д̇анига’’нд̇и? ‘‘аама, махаарааж̇а, гим̣ вад̇д̇аб̣б̣а’’нд̇и. ‘‘ин̇гха, бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣ам̣ убад̣̇ассзхий’’д̇и. ‘‘ид̇ха, махаарааж̇а, гожи саман̣о ваа б̣раахман̣о ваа сийлаваа ход̇и галяаан̣ад̇хаммо, со бхавзяяа багкахад̇о ваа бийтасаббий ваа ан̃н̃ад̇арам̣ ваа б̣яаад̇хим̣ аабанно, д̇амзнам̣ яо гожи бун̃н̃агаамо яаанам̣ ааробзд̇ваа бад̇т̇ид̇ам̣ д̣̇зсаманубаабзяяа, аби ну ко, махаарааж̇а, д̇асса бурисасса д̇ад̇онид̣̇аанам̣ гин̃жи сукам̣ ниб̣б̣ад̇д̇зяяа саг̇г̇асам̣вад̇д̇анигам̣ д̇ам̣ гамма’’нд̇и? ‘‘аама, бханд̇з, гим̣ вад̇д̇аб̣б̣ам̣? хад̇т̇ияаанам̣ ваа со, бханд̇з, бурисо лабхзяяа ассаяаанам̣ ваа рат̇аяаанам̣ ваа, т̇алз т̇алаяаанам̣ ж̇алз ж̇алаяаанам̣ д̣̇звзсу д̣̇зваяаанам̣ мануссзсу мануссаяаанам̣, д̇ад̣̇анужчавигам̣ д̇ад̣̇ануломигам̣ бхавз бхавз ниб̣б̣ад̇д̇зяяа, д̇ад̣̇анужчавигаани д̇ад̣̇ануломигаани жасса сукаани ниб̣б̣ад̇д̇зяяум̣, суг̇ад̇ид̇о суг̇ад̇им̣ г̇ажчзяяа, д̇знзва гаммаабхисанд̣̇зна ид̣̇д̇хияаанам̣ абхируяха бад̇т̇ид̇ам̣ ниб̣б̣аананаг̇арам̣ баабун̣зяяаа’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, барад̣̇угкаабанзна д̣̇иннад̣̇аанам̣ сукавибаагам̣ ход̇и саг̇г̇асам̣вад̇д̇анигам̣ , яам̣ со бурисо б̣алийб̣ад̣̇д̣̇з д̣̇угкаабзд̇ваа зваруубам̣ сукам̣ анубхавад̇и.
‘‘абарамби , махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, яат̇аа барад̣̇угкаабанзна д̣̇иннад̣̇аанам̣ сукавибаагам̣ ход̇и саг̇г̇асам̣вад̇д̇анигам̣. ид̇ха, махаарааж̇а, яо гожи рааж̇аа ж̇анабад̣̇ад̇о д̇хаммигам̣ б̣алим̣ уд̣̇д̇хараабзд̇ваа аан̣аабавад̇д̇анзна д̣̇аанам̣ д̣̇ад̣̇зяяа, аби ну ко со, махаарааж̇а, рааж̇аа д̇ад̇онид̣̇аанам̣ гин̃жи сукам̣ анубхавзяяа саг̇г̇асам̣вад̇д̇анигам̣ д̇ам̣ д̣̇аана’’нд̇и? ‘‘аама, бханд̇з, гим̣ вад̇д̇аб̣б̣ам̣, д̇ад̇онид̣̇аанам̣ со, бханд̇з, рааж̇аа уд̇д̇арим̣ анзгасад̇асахассаг̇ун̣ам̣ лабхзяяа. рааж̇уунам̣ ад̇ирааж̇аа бхавзяяа, д̣̇зваанам̣ ад̇ид̣̇зво бхавзяяа, б̣рахмаанам̣ ад̇иб̣рахмаа бхавзяяа, саман̣аанам̣ ад̇исаман̣о бхавзяяа, б̣раахман̣аанам̣ ад̇иб̣раахман̣о бхавзяяа, араханд̇аанам̣ ад̇иарахаа ад̇иараханд̇о (сяаа. га.) бхавзяяаа’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, барад̣̇угкаабанзна д̣̇иннад̣̇аанам̣ сукавибаагам̣ ход̇и саг̇г̇асам̣вад̇д̇анигам̣, яам̣ со рааж̇аа б̣алинаа ж̇анам̣ бийл̣зд̇ваа д̣̇иннад̣̇аанзна зваруубам̣ уд̇д̇арим̣ яасасукам̣ анубхавад̇ий’’д̇и.
‘‘ад̇ид̣̇аанам̣, бханд̇з нааг̇асзна, взссанд̇арзна ран̃н̃аа д̣̇иннам̣, яам̣ со сагам̣ бхарияам̣ барасса бхарияад̇т̇ааяа ад̣̇ааси, сагз орасз буд̇д̇з б̣раахман̣асса д̣̇аасад̇т̇ааяа ад̣̇ааси, ад̇ид̣̇аанам̣ наама, бханд̇з нааг̇асзна, логз вид̣̇уухи нинд̣̇ид̇ам̣ г̇арахид̇ам̣, яат̇аа наама, бханд̇з нааг̇асзна, ад̇ибхаарзна сагадасса агко бхиж̇ж̇ад̇и, ад̇ибхаарзна нааваа осийд̣̇ад̇и, ад̇ибхуд̇д̇зна бхож̇анам̣ висамам̣ барин̣амад̇и, ад̇ивассзна д̇хан̃н̃ам̣ винассад̇и, ад̇ид̣̇аанзна бхог̇агкаяам̣ убзд̇и, ад̇ид̇аабзна бат̇авий убад̣аяхад̇и, ад̇ирааг̇зна уммад̇д̇аго ход̇и, ад̇ид̣̇осзна важ̇жхо ход̇и, ад̇имохзна анаяам̣ аабаж̇ж̇ад̇и, ад̇илобхзна жораг̇г̇ахан̣амубаг̇ажчад̇и, ад̇ибхаязна нируж̇жхад̇и, ад̇ибуурзна над̣̇ий уд̇д̇арад̇и, ад̇иваад̇зна асани бад̇ад̇и, ад̇иаг̇г̇инаа од̣̇анам̣ уд̇д̇арад̇и, ад̇исан̃жаран̣зна на жирам̣ ж̇ийвад̇и. звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, ад̇ид̣̇аанам̣ наама логз вид̣̇уухи нинд̣̇ид̇ам̣ г̇арахид̇ам̣, ад̇ид̣̇аанам̣, бханд̇з нааг̇асзна, взссанд̇арзна ран̃н̃аа д̣̇иннам̣, на д̇ад̇т̇а гин̃жи палам̣ ижчид̇аб̣б̣а’’нд̇и.
‘‘ад̇ид̣̇аанам̣, махаарааж̇а, логз вид̣̇уухи ван̣н̣ид̇ам̣ т̇уд̇ам̣ басад̇т̇ам̣, яз гзжи яаад̣̇исам̣ гийд̣̇исам̣ д̣̇аанам̣ д̣̇знд̇и гзжи яаад̣̇исам̣ д̇аад̣̇исам̣ д̣̇аанам̣ д̣̇знд̇и (сяаа.), ад̇ид̣̇аанад̣̇ааяий логз гид̇д̇им̣ баабун̣аад̇и. яат̇аа , махаарааж̇а, ад̇ибаварад̇ааяа д̣̇иб̣б̣ам̣ ванамуулам̣ г̇ахид̇амби хад̇т̇абаасз тид̇аанам̣ бараж̇анаанам̣ на д̣̇ассаяад̇и, аг̇ад̣̇о ад̇иж̇ажжад̇ааяа ад̇иусабхад̇ааяа (га.) бийл̣ааяа самуг̇гхаад̇аго рог̇аанам̣ анд̇агаро, аг̇г̇и ад̇иж̇од̇ид̇ааяа д̣ахад̇и, уд̣̇агам̣ ад̇исийд̇ад̇ааяа ниб̣б̣аабзд̇и, бад̣̇умам̣ барисуд̣̇д̇хад̇ааяа на убалимбад̇и вааригад̣̇д̣̇амзна, ман̣и ад̇иг̇ун̣ад̇ааяа гаамад̣̇ад̣̇о, важ̇ирам̣ ад̇ид̇икин̣ад̇ааяа виж̇жхад̇и ман̣имуд̇д̇аапалигам̣, бат̇авий ад̇имаханд̇ад̇ааяа нарораг̇амиг̇абагкиж̇аласзлабаб̣б̣ад̇ад̣̇умз д̇хаарзд̇и, самуд̣̇д̣̇о ад̇имаханд̇ад̇ааяа абарибууран̣о, синзру ад̇ибхаарад̇ааяа ажало, аагаасо ад̇ивид̇т̇аарад̇ааяа ананд̇о, суурияо ад̇иббабхад̇ааяа д̇имирам̣ гхаад̇зд̇и, сийхо ад̇иж̇аад̇ид̇ааяа виг̇ад̇абхаяо, малло ад̇иб̣алавад̇ааяа бадималлам̣ киббам̣ угкибад̇и , рааж̇аа ад̇ибун̃н̃ад̇ааяа ад̇хибад̇и, бхигку ад̇исийлаванд̇ад̇ааяа нааг̇аяагканарамаруухи намассанийяо, б̣уд̣̇д̇хо ад̇иаг̇г̇ад̇ааяа ад̇ивисидтад̇ааяа (сяаа.) анубамо. звамзва ко, махаарааж̇а, ад̇ид̣̇аанам̣ наама логз вид̣̇уухи ван̣н̣ид̇ам̣ т̇уд̇ам̣ басад̇т̇ам̣, яз гзжи яаад̣̇исам̣ гийд̣̇исам̣ д̣̇аанам̣ д̣̇знд̇и, ад̇ид̣̇аанад̣̇ааяий логз гид̇д̇им̣ баабун̣аад̇и, ад̇ид̣̇аанзна взссанд̇аро рааж̇аа д̣̇асасахассияаа логад̇хаад̇уяаа ван̣н̣ид̇о т̇уд̇о басад̇т̇о махид̇о гид̇д̇ид̇о, д̇знзва ад̇ид̣̇аанзна взссанд̇аро рааж̇аа аж̇ж̇зд̇арахи б̣уд̣̇д̇хо ж̇аад̇о аг̇г̇о сад̣̇звагз логз.
‘‘ад̇т̇и бана, махаарааж̇а, логз табанийяам̣ д̣̇аанам̣, яам̣ д̣̇агкин̣зяяз ануббад̇д̇з на д̣̇аад̇аб̣б̣а’’нд̇и? ‘‘д̣̇аса ко банимаани, бханд̇з нааг̇асзна, д̣̇аанаани, яаани логз ад̣̇аанасаммад̇аани, яо д̇аани д̣̇аанаани д̣̇зд̇и, со абааяаг̇аамий ход̇и. гад̇амаани д̣̇аса? маж̇ж̇ад̣̇аанам̣, бханд̇з нааг̇асзна, логз ад̣̇аанасаммад̇ам̣, яо д̇ам̣ д̣̇аанам̣ д̣̇зд̇и, со абааяаг̇аамий ход̇и. самаж̇ж̇ад̣̇аанам̣…бз… ид̇т̇ид̣̇аанам̣…бз… усабхад̣̇аанам̣…бз… жид̇д̇агаммад̣̇аанам̣…бз… сад̇т̇ад̣̇аанам̣ …бз… висад̣̇аанам̣…бз… сан̇калигад̣̇аанам̣…бз… гуггудасуугарад̣̇аанам̣…бз… д̇улаагуудамаанагуудад̣̇аанам̣, бханд̇з нааг̇асзна, логз ад̣̇аанасаммад̇ам̣ ход̇и, яо д̇ам̣ д̣̇аанам̣ д̣̇зд̇и, со абааяаг̇аамий ход̇и. имаани ко, бханд̇з нааг̇асзна, д̣̇аса д̣̇аанаани логз ад̣̇аанасаммад̇аани, яо д̇аани д̣̇аанаани д̣̇зд̇и, со абааяаг̇аамий ход̇ий’’д̇и.
‘‘наахам̣ д̇ам̣, махаарааж̇а, ад̣̇аанасаммад̇ам̣ бужчаами, имам̣ кваахам̣, махаарааж̇а, д̇ам̣ бужчаами ‘ад̇т̇и бана, махаарааж̇а, логз табанийяам̣ д̣̇аанам̣, яам̣ д̣̇агкин̣зяяз ануббад̇д̇з на д̣̇аад̇аб̣б̣а’нд̇и. ‘‘над̇т̇и, бханд̇з нааг̇асзна, логз табанийяам̣ д̣̇аанам̣. яам̣ д̣̇агкин̣зяяз ануббад̇д̇з на д̣̇аад̇аб̣б̣ам̣, жид̇д̇аббасаад̣̇з уббаннз гзжи д̣̇агкин̣зяяаанам̣ бхож̇анам̣ д̣̇знд̇и, гзжи ажчаад̣̇анам̣, гзжи саяанам̣, гзжи аавасат̇ам̣, гзжи ад̇т̇аран̣абаавуран̣ам̣, гзжи д̣̇аасид̣̇аасам̣, гзжи кзд̇д̇авад̇т̇ум̣, гзжи д̣̇вибад̣̇ажад̇уббад̣̇ам̣, гзжи сад̇ам̣ сахассам̣ сад̇асахассам̣, гзжи махаараж̇ж̇ам̣, гзжи ж̇ийвид̇амби д̣̇знд̇ий’’д̇и. ‘‘яад̣̇и бана, махаарааж̇а, гзжи ж̇ийвид̇амби д̣̇знд̇и, гим̣ гааран̣аа взссанд̇арам̣ д̣̇аанабад̇им̣ ад̇иб̣аал̣хам̣ барибаад̇зси суд̣̇иннз буд̇д̇з жа д̣̇аарз жа?
‘‘аби ну ко, махаарааж̇а, ад̇т̇и логабагад̇и логаажин̣н̣ам̣, лабхад̇и бид̇аа буд̇д̇ам̣ ин̣аддо ваа ааж̇ийвигабагад̇о ваа аавабид̇ум̣ ваа аад̇хаабзд̇ум̣ ваа (сяаа.), аад̇хабид̇ум̣ ваа (га.) виггин̣ид̇ум̣ ваа’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, лабхад̇и бид̇аа буд̇д̇ам̣ ин̣аддо ваа ааж̇ийвигабагад̇о ваа аавабид̇ум̣ ваа виггин̣ид̇ум̣ ваа’’д̇и. ‘‘яад̣̇и, махаарааж̇а, лабхад̇и бид̇аа буд̇д̇ам̣ ин̣аддо ваа ааж̇ийвигабагад̇о ваа аавабид̇ум̣ ваа виггин̣ид̇ум̣ ваа , взссанд̇ароби, махаарааж̇а, рааж̇аа алабхамаано саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣ам̣ убад̣̇д̣̇уд̇о д̣̇угкид̇о д̇асса д̇хаммад̇ханасса бадилаабхааяа буд̇д̇ад̣̇аарам̣ аавабзси жа виггин̣и жа. ид̇и, махаарааж̇а, взссанд̇арзна ран̃н̃аа ан̃н̃зсам̣ д̣̇иннам̣ язва д̣̇иннам̣, гад̇ам̣ язва гад̇ам̣. гисса бана д̇вам̣, махаарааж̇а, д̇зна д̣̇аанзна взссанд̇арам̣ д̣̇аанабад̇им̣ ад̇иб̣аал̣хам̣ абасаад̣̇зсий’’д̇и?
‘‘наахам̣, бханд̇з нааг̇асзна, взссанд̇арасса д̣̇аанабад̇ино д̣̇аанам̣ г̇арахаами, аби жа буд̇д̇ад̣̇аарам̣ яаажанд̇з ниминид̇ваа ад̇д̇аанам̣ д̣̇аад̇аб̣б̣а’’нд̇и. ‘‘зд̇ам̣ ко, махаарааж̇а, асаб̣бхигааран̣ам̣, яам̣ буд̇д̇ад̣̇аарам̣ яаажанд̇з ад̇д̇аанам̣ д̣̇ад̣̇зяяа, яам̣ яам̣ хи яаажанд̇з д̇ам̣ д̇ад̣̇зва д̣̇аад̇аб̣б̣ам̣, зд̇ам̣ саббурисаанам̣ гаммам̣. яат̇аа, махаарааж̇а, гожи бурисо баанийяам̣ аахараабзяяа, д̇асса яо бхож̇анам̣ д̣̇ад̣̇зяяа, аби ну со, махаарааж̇а, бурисо д̇асса гижжагаарий ассаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, яам̣ со аахараабзд̇и, д̇амзва д̇асса д̣̇знд̇о гижжагаарий ассаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, взссанд̇аро рааж̇аа б̣раахман̣з буд̇д̇ад̣̇аарам̣ яаажанд̇з буд̇д̇ад̣̇аарам̣ язва ад̣̇ааси. сажз, махаарааж̇а, б̣раахман̣о взссанд̇арасса сарийрам̣ яаажзяяа, на со, махаарааж̇а, ад̇д̇аанам̣ рагкзяяа на гамбзяяа на раж̇ж̇зяяа, д̇асса д̣̇иннам̣ барижжад̇д̇ам̣ язва сарийрам̣ бхавзяяа. сажз, махаарааж̇а, гожи взссанд̇арам̣ д̣̇аанабад̇им̣ убаг̇анд̇ваа яаажзяяа ‘д̣̇аасад̇д̇ам̣ мз убзхий’д̇и, д̣̇иннам̣ барижжад̇д̇ам̣ язвасса сарийрам̣ бхавзяяа, на со д̣̇ад̇ваа д̇абзяяа табзяяа (сий.), ран̃н̃о, махаарааж̇а, взссанд̇арасса гааяо б̣ахусаад̇хааран̣о.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, баггаа мам̣сабзси б̣ахусаад̇хааран̣аа, звамзва ко, махаарааж̇а, ран̃н̃о взссанд̇арасса гааяо б̣ахусаад̇хааран̣о. яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, палид̇о палино (?) ругко наанаад̣̇иж̇аг̇ан̣асаад̇хааран̣о, звамзва ко, махаарааж̇а, ран̃н̃о взссанд̇арасса гааяо б̣ахусаад̇хааран̣о. гим̣ гааран̣аа? ‘зваахам̣ бадибаж̇ж̇анд̇о саммаасамб̣од̇хим̣ баабун̣иссаамий’д̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо ад̇хано д̇ханад̇т̇иго д̇ханабариязсанам̣ жарамаано аж̇абат̇ам̣ сан̇губат̇ам̣ взд̇д̇абат̇ам̣ г̇ажчад̇и, ж̇алат̇алаваан̣иж̇ж̇ам̣ гарод̇и, гааязна ваажааяа манасаа д̇ханам̣ аараад̇хзд̇и, д̇ханаббадилаабхааяа вааяамад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, взссанд̇аро д̣̇аанабад̇и ад̇хано б̣уд̣̇д̇хад̇ханзна саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣арад̇анаббадилаабхааяа яаажагаанам̣ д̇ханад̇хан̃н̃ам̣ д̣̇аасид̣̇аасам̣ яаанавааханам̣ сагаласаабад̇зяяам̣ сагам̣ буд̇д̇ад̣̇аарам̣ ад̇д̇аанан̃жа жаж̇ид̇ваа саммаасамб̣од̇хим̣ язва бариязсад̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, амажжо муд̣̇д̣̇агаамо муд̣̇д̣̇аад̇хигаран̣ам̣ яам̣ гин̃жи г̇зхз д̇ханад̇хан̃н̃ам̣ хиран̃н̃асуван̣н̣ам̣, д̇ам̣ саб̣б̣ам̣ д̣̇ад̇вааби муд̣̇д̣̇аббадилаабхааяа вааяамад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, взссанд̇аро д̣̇аанабад̇и саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ б̣аахираб̣бханд̇арад̇ханам̣ д̣̇ад̇ваа ж̇ийвид̇амби барзсам̣ д̣̇ад̇ваа саммаасамб̣од̇хим̣ язва бариязсад̇и.
‘‘аби жа, махаарааж̇а, взссанд̇арасса д̣̇аанабад̇ино звам̣ ахоси ‘яам̣ со б̣раахман̣о яаажад̇и, д̇амзваахам̣ д̇асса д̣̇знд̇о гижжагаарий наама хомий’д̇и, звам̣ со д̇асса буд̇д̇ад̣̇аарамад̣̇ааси. на ко, махаарааж̇а, взссанд̇аро д̣̇аанабад̇и д̣̇зссад̇ааяа б̣раахман̣асса буд̇д̇ад̣̇аарамад̣̇ааси, на ад̣̇ассанагаамад̇ааяа буд̇д̇ад̣̇аарамад̣̇ааси, на ад̇иб̣ахугаа мз буд̇д̇ад̣̇аараа, ‘на саггоми д̇з босзд̇у’нд̇и буд̇д̇ад̣̇аарамад̣̇ааси, на угган̣тид̇о ‘аббияаа мз’д̇и нийхарид̇угаамад̇ааяа буд̇д̇ад̣̇аарамад̣̇ааси. ат̇а ко саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣арад̇анассзва бияад̇д̇аа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃аан̣асса гааран̣аа взссанд̇аро рааж̇аа зваруубам̣ ад̇улам̣ вибуламануд̇д̇арам̣ бияам̣ манаабам̣ д̣̇аяид̇ам̣ баан̣асамам̣ буд̇д̇ад̣̇аарад̣̇аанаварам̣ б̣раахман̣асса ад̣̇ааси.
‘‘бхаасид̇амбзд̇ам̣ , махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа д̣̇зваад̇ид̣̇звзна жарияаабидагз –
‘‘‘на мз д̣̇зссаа убхо буд̇д̇аа, мад̣̇д̣̇ий д̣̇звий на д̣̇зссияаа;
саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бияам̣ маяхам̣, д̇асмаа бияз ад̣̇аасаха’нд̇и.
‘‘д̇асмаа, махаарааж̇а, взссад̇аро рааж̇аа буд̇д̇ад̣̇аанам̣ буд̇д̇ад̣̇аарам̣ (га.) д̣̇ад̇ваа бан̣н̣асаалам̣ бависид̇ваа нибаж̇ж̇и. д̇асса ад̇ибзмзна д̣̇угкид̇асса б̣алавасого уббаж̇ж̇и, хад̣̇аяавад̇т̇у ун̣хамахоси. наасигааяа аббахонд̇ияаа мукзна ун̣хз ассаасабассаасз виссаж̇ж̇зси, ассууни баривад̇д̇ид̇ваа лохид̇аб̣инд̣̇ууни худ̇ваа нзд̇д̇зхи нигкамим̣су. звамзва ко, махаарааж̇а, д̣̇угкзна взссанд̇аро рааж̇аа б̣раахман̣асса буд̇д̇ад̣̇аарамад̣̇ааси ‘маа мз д̣̇аанабат̇о барихааяий’д̇и.
‘‘аби жа, махаарааж̇а, взссанд̇аро рааж̇аа д̣̇вз ад̇т̇авасз бадижжа б̣раахман̣асса д̣̇вз д̣̇аарагз ад̣̇ааси. гад̇амз д̣̇вз? д̣̇аанабат̇о жа мз абарихийно бхависсад̇и, д̣̇угкид̇з жа мз буд̇д̇агз ванамуулапалзхи ид̇онид̣̇аанам̣ аяяаго можзссад̇ийд̇и. ж̇аанаад̇и хи, махаарааж̇а, взссанд̇аро рааж̇аа ‘на мз д̣̇аарагаа саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣, имз жа д̣̇аарагз аяяаго ниггин̣иссад̇и, звам̣ амхаагамби г̇аманам̣ бхависсад̇ий’д̇и. имз ко, махаарааж̇а, д̣̇вз ад̇т̇авасз бадижжа б̣раахман̣асса д̣̇вз д̣̇аарагз ад̣̇ааси.
‘‘аби жа, махаарааж̇а, взссанд̇аро рааж̇аа ж̇аанаад̇и ‘аяам̣ ко б̣раахман̣о ж̇ин̣н̣о вуд̣дхо махаллаго д̣̇уб̣б̣ало бхаг̇г̇о д̣̇ан̣д̣абарааяан̣о кийн̣ааяуго барид̇д̇абун̃н̃о, нзсо самад̇т̇о имз д̣̇аарагз д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇у’нд̇и. саггун̣зяяа бана, махаарааж̇а, бурисо баагад̇игзна б̣алзна имз жанд̣̇имасуурияз звам̣махид̣̇д̇хигз звам̣махаанубхаавз г̇ахзд̇ваа бзл̣ааяа ваа самуг̇г̇з ваа багкибид̇ваа ниббабхз гад̇ваа т̇аалагабарибхог̇зна бад̣̇ийбабарибхог̇зна (сяаа.) барибхун̃ж̇ид̇у’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, имасмим̣ логз жанд̣̇имасуурияаббадибхааг̇асса взссанд̇арасса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇унд̇и.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, язна гааран̣зна взссанд̇арасса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣. яат̇аа, махаарааж̇а, ран̃н̃о жаггавад̇д̇исса ман̣ирад̇анам̣ субхам̣ ж̇аад̇иманд̇ам̣ адтам̣сам̣ субаригаммагад̇ам̣ жад̇ухад̇т̇ааяаамам̣ сагаданаабхибарин̣аахам̣ на саггаа гзнажи билод̇игааяа взтзд̇ваа бзл̣ааяа багкибид̇ваа сад̇т̇аганисаанабарибхог̇зна барибхун̃ж̇ид̇ум̣, звамзва ко, махаарааж̇а, логз жаггавад̇д̇иран̃н̃о ман̣ирад̇анаббадибхааг̇асса взссанд̇арасса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, язна гааран̣зна взссанд̇арасса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣. яат̇аа, махаарааж̇а, д̇ид̇хаа бабхинно саб̣б̣асзд̇о сад̇д̇аббад̇идтид̇о адтарад̇ануб̣б̣зд̇хо наварад̇анааяаамабарин̣аахо баасаад̣̇иго д̣̇ассанийяо убосат̇о нааг̇арааж̇аа на саггаа гзнажи суббзна ваа сараавзна ваа бид̣̇ахид̇ум̣, г̇оважчаго вияа важчагасаалааяа багкибид̇ваа барихарид̇ум̣ ваа, звамзва ко, махаарааж̇а, логз убосат̇анааг̇арааж̇аббадибхааг̇асса взссанд̇арасса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, язна гааран̣зна взссанд̇арасса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣. яат̇аа, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇о д̣̇ийгхабут̇улавид̇т̇ин̣н̣о г̇амбхийро аббамзяяо д̣̇уруд̇д̇аро абарияог̇аал̣хо анаавадо на саггаа гзнажи саб̣б̣ад̇т̇а бид̣̇ахид̇ваа згад̇ид̇т̇зна барибхог̇ам̣ гаад̇ум̣, звамзва ко, махаарааж̇а, логз махаасамуд̣̇д̣̇аббадибхааг̇асса взссанд̇арасса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, язна гааран̣зна взссанд̇арасса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣. яат̇аа, махаарааж̇а, химаванд̇о баб̣б̣ад̇арааж̇аа бан̃жаяож̇анасад̇ам̣ ажжуг̇г̇ад̇о набхз д̇исахассаяож̇анааяаамавид̇т̇ааро жад̇ураасийд̇игуудасахассаббадиман̣д̣ид̇о бан̃жаннам̣ махаанад̣̇ийсад̇аанам̣ бабхаво махаабхууд̇аг̇ан̣аалаяо наанаавид̇хаг̇анд̇хад̇харо д̣̇иб̣б̣осад̇хасад̇асамалан̇гад̇о набхз валаахаго вияа ажжуг̇г̇ад̇о д̣̇иссад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, логз химаванд̇абаб̣б̣ад̇арааж̇аббадибхааг̇асса взссанд̇арасса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, язна гааран̣зна взссанд̇арасса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣. яат̇аа, махаарааж̇а, рад̇д̇анд̇хагаарад̇имисааяам̣ убарибаб̣б̣ад̇аг̇г̇з ж̇аламаано махаааг̇г̇игканд̇хо сувид̣̇уурзби бан̃н̃ааяад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, взссанд̇аро рааж̇аа баб̣б̣ад̇аг̇г̇з ж̇аламаано махаааг̇г̇игканд̇хо вияа сувид̣̇уурзби баагадо бан̃н̃ааяад̇и, д̇асса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, язна гааран̣зна взссанд̇арасса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣. яат̇аа, махаарааж̇а, химаванд̇з баб̣б̣ад̇з нааг̇абубпасамаяз уж̇уваад̇з вааяанд̇з д̣̇аса д̣̇ваад̣̇аса яож̇анаани бубпаг̇анд̇хо вааяад̇и, звамзва ко , махаарааж̇а, взссанд̇арасса ран̃н̃о аби яож̇анасахассзхиби яаава аганидтабхаванам̣ зд̇т̇анд̇арз сураасураг̇арул̣аг̇анд̇хаб̣б̣аяагкарагкасамахораг̇агиннараинд̣̇абхаванзсу гид̇д̇исад̣̇д̣̇о аб̣бхуг̇г̇ад̇о, сийлавараг̇анд̇хо жасса самбавааяад̇и, д̇зна д̇асса д̣̇аарагаа на саггаа гзнажи д̣̇аасабхог̇зна бхун̃ж̇ид̇ум̣. анусидто, махаарааж̇а, ж̇аалий гумааро бид̇араа взссанд̇арзна ран̃н̃аа ‘аяяаго д̇з, д̇аад̇а, д̇умхз б̣раахман̣асса д̇ханам̣ д̣̇ад̇ваа ниггин̣анд̇о д̇ам̣ нигкасахассам̣ д̣̇ад̇ваа ниггин̣аад̇у, ган̣хааж̇инам̣ ниггин̣анд̇о д̣̇аасасад̇ам̣ д̣̇аасисад̇ам̣ хад̇т̇исад̇ам̣ ассасад̇ам̣ д̇хзнусад̇ам̣ усабхасад̇ам̣ нигкасад̇анд̇и саб̣б̣асад̇ам̣ д̣̇ад̇ваа ниггин̣аад̇у, яад̣̇и д̇з, д̇аад̇а, аяяаго д̇умхз б̣раахман̣асса хад̇т̇ад̇о аан̣ааяа б̣аласаа муд̇хаа г̇ан̣хаад̇и, маа д̇умхз аяяагасса важанам̣ гарид̇т̇а, б̣раахман̣ассзва ануяааяино хот̇аа’д̇и, зваманусаасид̇ваа буд̇д̇з бзсзси, д̇ад̇о ж̇аалийгумааро г̇анд̇ваа аяяагзна будто гат̇зси –
‘‘‘сахассаг̇гхам̣ хи мам̣ д̇аад̇а, б̣раахман̣асса бид̇аа ад̣̇аа;
ат̇о ган̣хааж̇инам̣ ган̃н̃ам̣, хад̇т̇ийнан̃жа сад̇зна жаа’’’д̇и.
‘‘суниб̣б̣зтид̇о, бханд̇з нааг̇асзна, бан̃хо; субхиннам̣ д̣̇идтиж̇аалам̣; сумад̣̇д̣̇ид̇о бараваад̣̇о; сагасамаяо суд̣̇ийбид̇о; б̣яан̃ж̇анам̣ субарисод̇хид̇ам̣; сувибхад̇д̇о ад̇т̇о; звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
взссанд̇арабан̃хо батамо.
2. д̣̇уггарагааригабан̃хо
2. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, саб̣б̣зва б̣од̇хисад̇д̇аа д̣̇уггарагааригам̣ гаронд̇и, уд̣̇ааху г̇од̇амзнзва б̣од̇хисад̇д̇зна д̣̇уггарагааригаа гад̇аа’’д̇и? ‘‘над̇т̇и, махаарааж̇а , саб̣б̣зсам̣ б̣од̇хисад̇д̇аанам̣ д̣̇уггарагааригаа, г̇од̇амзнзва б̣од̇хисад̇д̇зна д̣̇уггарагааригаа гад̇аа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яад̣̇и звам̣ аяуд̇д̇ам̣, яам̣ б̣од̇хисад̇д̇аанам̣ б̣од̇хисад̇д̇зхи взмад̇д̇ад̇аа ход̇ий’’д̇и. ‘‘жад̇уухи , махаарааж̇а, таанзхи б̣од̇хисад̇д̇аанам̣ б̣од̇хисад̇д̇зхи взмад̇д̇ад̇аа ход̇и. гад̇амзхи жад̇уухи? гулавзмад̇д̇ад̇аа бад̇хаанавзмад̇д̇ад̇аа ад̣̇д̇хаанавзмад̇д̇ад̇аа (сий. сяаа. бий.) ааяувзмад̇д̇ад̇аа бамаан̣авзмад̇д̇ад̇аад̇и. имзхи ко, махаарааж̇а, жад̇уухи таанзхи б̣од̇хисад̇д̇аанам̣ б̣од̇хисад̇д̇зхи взмад̇д̇ад̇аа ход̇и. саб̣б̣зсамби, махаарааж̇а, б̣уд̣̇д̇хаанам̣ руубз сийлз самаад̇химхи бан̃н̃ааяа вимуд̇д̇ияаа вимуд̇д̇ин̃аан̣ад̣̇ассанз жад̇увзсаараж̇ж̇з д̣̇асад̇ат̇ааг̇ад̇аб̣алз чаасаад̇хааран̣ан̃аан̣з жуд̣̇д̣̇асаб̣уд̣̇д̇хан̃аан̣з адтаарасаб̣уд̣̇д̇хад̇хаммз гзвалз жа б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣з б̣уд̣̇д̇хад̇хаммз (сий. бий.) над̇т̇и взмад̇д̇ад̇аа, саб̣б̣зби б̣уд̣̇д̇хаа б̣уд̣̇д̇хад̇хаммзхи самасамаа’’д̇и.
‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, саб̣б̣зби б̣уд̣̇д̇хаа б̣уд̣̇д̇хад̇хаммзхи самасамаа, гзна гааран̣зна г̇од̇амзнзва б̣од̇хисад̇д̇зна д̣̇уггарагааригаа гад̇аа’’д̇и? ‘‘абарибаггз, махаарааж̇а, н̃аан̣з абарибаггааяа б̣од̇хияаа г̇од̇амо б̣од̇хисад̇д̇о нзгкаммамабхинигканд̇о абарибаггам̣ н̃аан̣ам̣ барибаажаяамаанзна д̣̇уггарагааригаа гад̇аа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гзна гааран̣зна б̣од̇хисад̇д̇о абарибаггз н̃аан̣з абарибаггааяа б̣од̇хияаа махаабхинигкаманам̣ нигканд̇о, нану наама н̃аан̣ам̣ барибаажзд̇ваа барибаггз н̃аан̣з нигкамид̇аб̣б̣а’’нд̇и?
‘‘б̣од̇хисад̇д̇о, махаарааж̇а, вибарийд̇ам̣ ид̇т̇ааг̇аарам̣ д̣̇исваа виббадисаарий ахоси, д̇асса виббадисаарисса арад̇и уббаж̇ж̇и, арад̇ижид̇д̇ам̣ уббаннам̣ д̣̇исваа ан̃н̃ад̇аро маарагааяиго д̣̇звабуд̇д̇о ‘аяам̣ ко гаало арад̇ижид̇д̇асса винод̣̇анааяаа’д̇и взхаасз тад̇ваа ид̣̇ам̣ важанамаб̣рави –
‘‘маариса, маа ко д̇вам̣ угган̣тид̇о ахоси, ид̇о д̇з сад̇д̇амз д̣̇ивасз д̣̇иб̣б̣ам̣ жаггарад̇анам̣ баад̇убхависсад̇и сахассаарам̣ санзмигам̣ санаабхигам̣ саб̣б̣аагаарабарибуурам̣, бат̇авиг̇ад̇аани жа д̇з рад̇анаани аагаасадтаани жа саяамзва убаг̇ажчиссанд̇и, д̣̇висахассабарид̇д̇ад̣̇ийбабариваарзсу жад̇уусу махаад̣̇ийбзсу згамукзна аан̣аа бавад̇д̇иссад̇и, баросахассан̃жа д̇з буд̇д̇аа бхависсанд̇и суураа вийран̇г̇аруубаа барасзнаббамад̣̇д̣̇анаа , д̇зхи буд̇д̇зхи баригин̣н̣о сад̇д̇арад̇анасаманнааг̇ад̇о жад̇уд̣̇д̣̇ийбаманусаасиссасий’д̇и.
‘‘яат̇аа наама д̣̇ивасасанд̇ад̇д̇ам̣ аяосуулам̣ саб̣б̣ад̇т̇а убад̣аханд̇ам̣ ган̣н̣асод̇ам̣ бависзяяа, звамзва ко, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇асса д̇ам̣ важанам̣ ган̣н̣асод̇ам̣ бависид̇т̇а, ид̇и со багад̇ияаава угган̣тид̇о д̇ассаа д̣̇звад̇ааяа важанзна бхияяосомад̇д̇ааяа уб̣б̣иж̇ж̇и сам̣виж̇ж̇и сам̣взг̇амаабаж̇ж̇и.
‘‘яат̇аа бана, махаарааж̇а, махад̇имахаааг̇г̇игканд̇хо ж̇аламаано ан̃н̃зна гадтзна убад̣ахид̇о бхияяосомад̇д̇ааяа ж̇алзяяа, звамзва ко, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇о багад̇ияаава угган̣тид̇о д̇ассаа д̣̇звад̇ааяа важанзна бхияяосомад̇д̇ааяа уб̣б̣иж̇ж̇и сам̣виж̇ж̇и сам̣взг̇амаабаж̇ж̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, махаабат̇авий багад̇ид̇инд̇аа ниб̣б̣ад̇д̇ахарид̇асад̣̇д̣̇алаа аасид̇д̇од̣̇агаа жигкаллаж̇аад̇аа бунад̣̇зва махаамзгхз абхивудтз бхияяосомад̇д̇ааяа жигкаллад̇араа асса, звамзва ко, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇о багад̇ияаава угган̣тид̇о д̇ассаа д̣̇звад̇ааяа важанзна бхияяосомад̇д̇ааяа уб̣б̣иж̇ж̇и сам̣виж̇ж̇и сам̣взг̇амаабаж̇ж̇ий’’д̇и.
‘‘аби ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, б̣од̇хисад̇д̇асса яад̣̇и сад̇д̇амз д̣̇ивасз д̣̇иб̣б̣ам̣ жаггарад̇анам̣ ниб̣б̣ад̇д̇зяяа, бадинивад̇д̇зяяа б̣од̇хисад̇д̇о д̣̇иб̣б̣з жаггарад̇анз ниб̣б̣ад̇д̇з’’д̇и? ‘‘на хи, махаарааж̇а, сад̇д̇амз д̣̇ивасз б̣од̇хисад̇д̇асса д̣̇иб̣б̣ам̣ жаггарад̇анам̣ ниб̣б̣ад̇д̇зяяа, аби жа балобханад̇т̇ааяа д̇ааяа д̣̇звад̇ааяа мусаа бхан̣ид̇ам̣, яад̣̇иби, махаарааж̇а, сад̇д̇амз д̣̇ивасз д̣̇иб̣б̣ам̣ жаггарад̇анам̣ ниб̣б̣ад̇д̇зяяа, б̣од̇хисад̇д̇о на нивад̇д̇зяяа. гим̣ гааран̣ам̣? ‘анижжа’нд̇и, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇о д̣̇ал̣хам̣ аг̇г̇ахзси, ‘д̣̇угкам̣ анад̇д̇аа’д̇и д̣̇ал̣хам̣ аг̇г̇ахзси, убаад̣̇аанагкаяам̣ бад̇д̇о.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, анод̇ад̇д̇ад̣̇ахад̇о уд̣̇агам̣ г̇ан̇г̇ам̣ над̣̇им̣ бависад̇и, г̇ан̇г̇ааяа над̣̇ияаа махаасамуд̣̇д̣̇ам̣ бависад̇и, махаасамуд̣̇д̣̇ад̇о баад̇ааламукам̣ бависад̇и, аби ну, махаарааж̇а, д̇ам̣ уд̣̇агам̣ баад̇ааламукаг̇ад̇ам̣ бадинивад̇д̇ид̇ваа махаасамуд̣̇д̣̇ам̣ бависзяяа, махаасамуд̣̇д̣̇ад̇о г̇ан̇г̇ам̣ над̣̇им̣ бависзяяа, г̇ан̇г̇ааяа над̣̇ияаа буна анод̇ад̇д̇ам̣ бависзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇зна габбаанам̣ сад̇асахассам̣ жад̇уро жа асан̇кязяяз гусалам̣ барибаажид̇ам̣ имасса бхавасса гааран̣аа, сояам̣ анд̇имабхаво ануббад̇д̇о барибаггам̣ б̣од̇хин̃аан̣ам̣ чахи вассзхи б̣уд̣̇д̇хо бхависсад̇и саб̣б̣ан̃н̃уу логз аг̇г̇абуг̇г̇ало, аби ну ко, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇о жаггарад̇анагааран̣аа жаггарад̇анасса гааран̣аа (сий. сяаа. бий.) бадинивад̇д̇зяяаа’’д̇и баринивад̇д̇зяяаад̇и (сий. бий. га.)? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и.
‘‘аби жа, махаарааж̇а, махаабат̇авий баривад̇д̇зяяа сагаананаа сабаб̣б̣ад̇аа, над̇взва б̣од̇хисад̇д̇о бадинивад̇д̇зяяа абад̇ваа саммаасамб̣од̇хим̣. аарохзяяаби жз, махаарааж̇а, г̇ан̇г̇ааяа уд̣̇агам̣ бадисод̇ам̣, над̇взва б̣од̇хисад̇д̇о бадинивад̇д̇зяяа абад̇ваа саммаасамб̣од̇хим̣; висуссзяяаби жз, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇о абаримид̇аж̇алад̇харо г̇обад̣̇з уд̣̇агам̣ вияа, над̇взва б̣од̇хисад̇д̇о бадинивад̇д̇зяяа абад̇ваа саммаасамб̣од̇хим̣; палзяяаби жз, махаарааж̇а, синзрубаб̣б̣ад̇арааж̇аа сад̇ад̇хаа ваа сахассад̇хаа ваа, над̇взва б̣од̇хисад̇д̇о бадинивад̇д̇зяяа абад̇ваа саммаасамб̣од̇хим̣; бад̇зяяумби жз, махаарааж̇а, жанд̣̇имасуурияаа сад̇аарагаа лзд̣д̣у вияа чамааяам̣, над̇взва б̣од̇хисад̇д̇о бадинивад̇д̇зяяа абад̇ваа саммаасамб̣од̇хим̣; сам̣вад̇д̇зяяаби жз, махаарааж̇а, аагаасо гилан̃ж̇амива, над̇взва б̣од̇хисад̇д̇о бадинивад̇д̇зяяа абад̇ваа саммаасамб̣од̇хим̣. гим̣ гааран̣аа? бад̣̇аалид̇ад̇д̇аа саб̣б̣аб̣анд̇ханаана’’нд̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гад̇и логз б̣анд̇ханааний’’д̇и? ‘‘д̣̇аса ко банимаани, махаарааж̇а, логз б̣анд̇ханаани, язхи б̣анд̇ханзхи б̣ад̣̇д̇хаа сад̇д̇аа на нигкаманд̇и, нигкамид̇вааби бадинивад̇д̇анд̇и. гад̇амаани д̣̇аса? маад̇аа, махаарааж̇а, логз б̣анд̇ханам̣, бид̇аа, махаарааж̇а, логз б̣анд̇ханам̣, бхарияаа, махаарааж̇а, логз б̣анд̇ханам̣, буд̇д̇аа, махаарааж̇а, логз б̣анд̇ханам̣, н̃аад̇ий, махаарааж̇а, логз б̣анд̇ханам̣, мид̇д̇ам̣, махаарааж̇а, логз б̣анд̇ханам̣, д̇ханам̣, махаарааж̇а, логз б̣анд̇ханам̣, лаабхасаггааро, махаарааж̇а , логз б̣анд̇ханам̣, иссарияам̣, махаарааж̇а, логз б̣анд̇ханам̣, бан̃жа гаамаг̇ун̣аа, махаарааж̇а, логз б̣анд̇ханам̣, имаани ко махаарааж̇а д̣̇аса логз б̣анд̇ханаани, язхи б̣анд̇ханзхи б̣ад̣̇д̇хаа сад̇д̇аа на нигкаманд̇и, нигкамид̇вааби бадинивад̇д̇анд̇и, д̇аани д̣̇аса б̣анд̇ханаани б̣од̇хисад̇д̇асса чиннаани бад̣̇аалид̇аани, д̇асмаа, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇о на бадинивад̇д̇ад̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яад̣̇и б̣од̇хисад̇д̇о уббаннз арад̇ижид̇д̇з д̣̇звад̇ааяа важанзна абарибаггз н̃аан̣з абарибаггааяа б̣од̇хияаа нзгкаммамабхинигканд̇о, гим̣ д̇асса д̣̇уггарагааригааяа гад̇ааяа, нану наама саб̣б̣абхагкзна бхавид̇аб̣б̣ам̣ н̃аан̣абарибаагам̣ ааг̇амаяамаанзнаа’’д̇и?
‘‘д̣̇аса ко банимз, махаарааж̇а, буг̇г̇алаа логасмим̣ он̃н̃аад̇аа аван̃н̃аад̇аа хийл̣ид̇аа кийл̣ид̇аа г̇арахид̇аа барибхууд̇аа ажид̇д̇ийгад̇аа. гад̇амз д̣̇аса? ид̇т̇ий, махаарааж̇а, вид̇хаваа логасмим̣ он̃н̃аад̇аа аван̃н̃аад̇аа хийл̣ид̇аа кийл̣ид̇аа г̇арахид̇аа барибхууд̇аа ажид̇д̇ийгад̇аа. д̣̇уб̣б̣ало, махаарааж̇а, буг̇г̇ало…бз… амид̇д̇ан̃аад̇и, махаарааж̇а, буг̇г̇ало…бз… махаг̇гхасо, махаарааж̇а, буг̇г̇ало…бз… аг̇аругулаваасиго, махаарааж̇а, буг̇г̇ало…бз… баабамид̇д̇о, махаарааж̇а, буг̇г̇ало…бз… д̇ханахийно, махаарааж̇а, буг̇г̇ало…бз… аажаарахийно, махаарааж̇а, буг̇г̇ало…бз… гаммахийно, махаарааж̇а, буг̇г̇ало…бз… баяог̇ахийно, махаарааж̇а, буг̇г̇ало логасмим̣ он̃н̃аад̇о аван̃н̃аад̇о хийл̣ид̇о кийл̣ид̇о г̇арахид̇о барибхууд̇о ажид̇д̇ийгад̇о. имз ко, махаарааж̇а, д̣̇аса буг̇г̇алаа логасмим̣ он̃н̃аад̇аа аван̃н̃аад̇аа хийл̣ид̇аа кийл̣ид̇аа г̇арахид̇аа барибхууд̇аа ажид̇д̇ийгад̇аа. имаани ко, махаарааж̇а, д̣̇аса таанаани ануссарамаанасса б̣од̇хисад̇д̇асса звам̣ сан̃н̃аа уббаж̇ж̇и ‘маахам̣ гаммахийно ассам̣ баяог̇ахийно г̇арахид̇о д̣̇звамануссаанам̣, яам̣нуунаахам̣ гаммассаамий ассам̣ гаммаг̇ару гаммаад̇хибад̇зяяо гаммасийло гаммад̇хораяхо гамманигзд̇аваа аббамад̇д̇о вихарзяяа’нд̇и, звам̣ ко, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇о н̃аан̣ам̣ барибаажзнд̇о д̣̇уггарагааригам̣ агаасий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, б̣од̇хисад̇д̇о д̣̇уггарагааригам̣ гаронд̇о звамааха ‘на ко банаахам̣ имааяа гадугааяа д̣̇уггарагааригааяа ад̇хиг̇ажчаами уд̇д̇аримануссад̇хаммам̣ аламарияан̃аан̣ад̣̇ассанависзсам̣, сияаа ну ко ан̃н̃о маг̇г̇о б̣од̇хааяаа’д̇и. аби ну д̇асмим̣ самаяз б̣од̇хисад̇д̇асса маг̇г̇ам̣ аараб̣бха сад̇исаммосо ахосий’’д̇и?
‘‘бан̃жавийсад̇и ко банимз, махаарааж̇а, жид̇д̇ад̣̇уб̣б̣алийгаран̣аа д̇хаммаа, язхи д̣̇уб̣б̣алийгад̇ам̣ жид̇д̇ам̣ на саммаа самаад̇хияад̇и аасаваанам̣ каяааяа. гад̇амз бан̃жавийсад̇и? год̇хо, махаарааж̇а, жид̇д̇ад̣̇уб̣б̣алийгаран̣о д̇хаммо, язна д̣̇уб̣б̣алийгад̇ам̣ жид̇д̇ам̣ на саммаа самаад̇хияад̇и аасаваанам̣ каяааяа, убанаахо…бз… магко…бз… бал̣аасо…бз… иссаа…бз… мажчарияам̣…бз… мааяаа…бз… саатзяяам̣…бз… т̇амбхо…бз… саарамбхо…бз… маано…бз… ад̇имаано …бз… мад̣̇о…бз… бамаад̣̇о…бз… т̇инамид̣̇д̇хам̣…бз… д̇анд̣̇и нанд̣̇ий (бий. га.) …бз… ааласяам̣…бз… баабамид̇д̇ад̇аа…бз… руубаа…бз… сад̣̇д̣̇аа…бз… г̇анд̇хаа…бз… расаа…бз… подтаб̣б̣аа…бз… куд̣̇аабибаасаа…бз… арад̇и, махаарааж̇а, жид̇д̇ад̣̇уб̣б̣алийгаран̣о д̇хаммо, язна д̣̇уб̣б̣алийгад̇ам̣ жид̇д̇ам̣ на саммаа самаад̇хияад̇и аасаваанам̣ каяааяа. имз ко, махаарааж̇а, бан̃жавийсад̇и жид̇д̇ад̣̇уб̣б̣алийгаран̣аа д̇хаммаа, язхи д̣̇уб̣б̣алийгад̇ам̣ жид̇д̇ам̣ на саммаа самаад̇хияад̇и аасаваанам̣ каяааяа.
б̣од̇хисад̇д̇асса ко, махаарааж̇а, куд̣̇аабибаасаа куд̣̇аабибаасаа (сий. бий. га.) гааяам̣ барияаад̣̇ияим̣су, гааяз барияаад̣̇иннз жид̇д̇ам̣ на саммаа самаад̇хияад̇и аасаваанам̣ каяааяа. сад̇асахассам̣, махаарааж̇а, габбаанам̣ габбз (га.) жад̇уро жа асан̇кязяяз габбз б̣од̇хисад̇д̇о жад̇уннам̣ язва арияасажжаанам̣ абхисамаяам̣ анвзси д̇аасу д̇аасу ж̇аад̇ийсу, гим̣ банасса бажчимз бхавз абхисамаяаж̇аад̇ияам̣ маг̇г̇ам̣ аараб̣бха сад̇исаммосо хзссад̇и? аби жа, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇асса сан̃н̃аамад̇д̇ам̣ уббаж̇ж̇и ‘сияаа ну ко ан̃н̃о маг̇г̇о б̣од̇хааяаа’д̇и. буб̣б̣з ко, махаарааж̇а, б̣од̇хисад̇д̇о згамаасиго самаано бид̇у саггасса гамманд̇з сийд̇ааяа ж̇амб̣ужчааяааяа сирисаяанз баллан̇гам̣ аабхуж̇ид̇ваа нисинно вивижжзва гаамзхи вижижжа агусалзхи д̇хаммзхи савид̇аггам̣ савижаарам̣ вивзгаж̇ам̣ бийд̇исукам̣ батамам̣ жхаанам̣ убасамбаж̇ж̇а вихааси…бз… жад̇уд̇т̇ам̣ жхаанам̣ убасамбаж̇ж̇а вихаасий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаами, н̃аан̣ам̣ барибаажзнд̇о б̣од̇хисад̇д̇о д̣̇уггарагааригам̣ агаасий’’д̇и.
д̣̇уггарагааригабан̃хо д̣̇уд̇ияо.
3. гусалаагусалаб̣алавад̇арабан̃хо
3. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гад̇амам̣ ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇арам̣ гусалам̣ ваа агусалам̣ ваа’’д̇и? ‘‘гусалам̣, махаарааж̇а, ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇арам̣, но д̇ат̇аа агусала’нд̇и. ‘‘наахам̣, бханд̇з нааг̇асзна, д̇ам̣ важанам̣ самбадижчаами ‘гусалам̣ ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇арам̣, но д̇ат̇аа агусала’нд̇и, д̣̇иссанд̇и, бханд̇з нааг̇асзна, ид̇ха баан̣аад̇ибаад̇ино ад̣̇иннаад̣̇ааяино гаамзсумижчаажаарино мусааваад̣̇ино г̇аамагхаад̇игаа бант̇ад̣̇уусагаа нзгад̇игаа ван̃жанигаа, саб̣б̣з д̇з д̇аавад̇агзна баабзна лабханд̇и хад̇т̇ажчзд̣̇ам̣ баад̣̇ажчзд̣̇ам̣ хад̇т̇абаад̣̇ажчзд̣̇ам̣ ган̣н̣ажчзд̣̇ам̣ наасажчзд̣̇ам̣ ган̣н̣анаасажчзд̣̇ам̣ б̣илан̇г̇ат̇аалигам̣ сан̇камун̣д̣игам̣ раахумукам̣ ж̇од̇имаалигам̣ хад̇т̇абаж̇ж̇од̇игам̣ зрагавад̇д̇игам̣ жийрагаваасигам̣ зн̣зяяагам̣ б̣ал̣исамам̣сигам̣ гахаабан̣игам̣ каараабад̇ажчигам̣ балигхабаривад̇д̇игам̣ балаалабийтагам̣ д̇ад̇д̇знаби д̇злзна осин̃жанам̣ сунакзхиби каад̣̇аабанам̣ ж̇ийвасуулааробанам̣ асинааби сийсажчзд̣̇ам̣, гзжи рад̇д̇им̣ баабам̣ гад̇ваа рад̇д̇им̣ язва вибаагам̣ анубхаванд̇и, гзжи рад̇д̇им̣ гад̇ваа д̣̇иваа язва анубхаванд̇и, гзжи д̣̇иваа гад̇ваа д̣̇иваа язва анубхаванд̇и, гзжи д̣̇иваа гад̇ваа рад̇д̇им̣ язва анубхаванд̇и, гзжи д̣̇вз д̇аяо д̣̇ивасз вийд̇ивад̇д̇з анубхаванд̇и, саб̣б̣зби д̇з д̣̇идтзва д̇хаммз вибаагам̣ анубхаванд̇и. ад̇т̇и бана, бханд̇з нааг̇асзна, гожи згасса ваа д̣̇виннам̣ ваа д̇ин̣н̣ам̣ ваа жад̇уннам̣ ваа бан̃жаннам̣ ваа д̣̇асаннам̣ ваа сад̇асса ваа сахассасса ваа сад̇асахассасса ваа сабариваарам̣ д̣̇аанам̣ д̣̇ад̇ваа д̣̇идтад̇хаммигам̣ бхог̇ам̣ ваа яасам̣ ваа сукам̣ ваа анубхавид̇аа сийлзна ваа убосат̇агаммзна ваа’’д̇и?
‘‘ад̇т̇и, махаарааж̇а , жад̇д̇ааро бурисаа д̣̇аанам̣ д̣̇ад̇ваа сийлам̣ самаад̣̇ияид̇ваа убосат̇агаммам̣ гад̇ваа д̣̇идтзва д̇хаммз д̇знзва сарийрад̣̇зхзна д̇ид̣̇асабурз самануббад̇д̇аа’’д̇и яасаманубад̇д̇аад̇и (сий. бий.). ‘‘го жа го жа бханд̇з’’д̇и? ‘‘манд̇хаад̇аа, махаарааж̇а, рааж̇аа, ними рааж̇аа, саад̇хийно рааж̇аа, г̇уд̇д̇ило жа г̇анд̇хаб̣б̣о’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, анзгзхи д̇ам̣ бхавасахассзхи анд̇арид̇ам̣, д̣̇виннамбзд̇ам̣ амхаагам̣ д̣̇ийбид̇ам̣, амхаагамбзд̇ам̣ (га.) барогкам̣, яад̣̇и самад̇т̇оси вад̇д̇амаанагз бхавз бхаг̇авад̇о д̇харамаанагаалз гат̇зхий’’д̇и? ‘‘вад̇д̇амаанагзби, махаарааж̇а, бхавз бун̣н̣аго д̣̇аасо т̇зрасса саарибуд̇д̇асса бхож̇анам̣ д̣̇ад̇ваа д̇ад̣̇ахзва сздтидтаанам̣ аж̇жхубаг̇ад̇о, со зд̇арахи бун̣н̣аго сздтийд̇и бан̃н̃ааяи, г̇обааламаад̇аа д̣̇звий ад̇д̇ано гзсз виггин̣ид̇ваа лад̣̇д̇хзхи адтахи гахаабан̣зхи т̇зрасса махаагажжааяанасса ад̇д̇адтамагасса бин̣д̣абаад̇ам̣ д̣̇ад̇ваа д̇ад̣̇ахзва ран̃н̃о жанд̣̇абаж̇ж̇од̇асса уд̣̇знасса (сий. бий.) аг̇г̇амахзсидтаанам̣ бад̇д̇аа. суббияаа убаасигаа ан̃н̃ад̇арасса г̇илаанабхигкуно ад̇д̇ано уурумам̣сзна бадижчаад̣̇анийяам̣ д̣̇ад̇ваа д̣̇уд̇ияад̣̇ивасз язва руул̣хаван̣аа сан̃чавий сажчавий (сий. бий.) арог̇аа ж̇аад̇аа. маллигаа д̣̇звий бхаг̇авад̇о аабхид̣̇осигам̣ гуммаасабин̣д̣ам̣ д̣̇ад̇ваа д̇ад̣̇ахзва ран̃н̃о госаласса аг̇г̇амахзсий ж̇аад̇аа. сумано маалаагааро адтахи суманабубпамудтийхи бхаг̇аванд̇ам̣ бууж̇зд̇ваа д̇ам̣ д̣̇ивасам̣ язва махаасамбад̇д̇им̣ бад̇д̇о. згасаадаго б̣раахман̣о уд̇д̇арасаадагзна бхаг̇аванд̇ам̣ бууж̇зд̇ваа д̇ам̣ д̣̇ивасам̣ язва саб̣б̣адтагам̣ лабхи, саб̣б̣збзд̇з, махаарааж̇а, д̣̇идтад̇хаммигам̣ бхог̇ан̃жа яасан̃жа анубхавим̣суу’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, вижинид̇ваа бариязсид̇ваа ча ж̇анз язва ад̣̇д̣̇асаасий’’д̇и. ‘‘аама, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, агусалам̣ язва ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇арам̣, но д̇ат̇аа гусалам̣. ахан̃хи, бханд̇з нааг̇асзна, згад̣̇ивасам̣ язва д̣̇асаби бурисз бассаами баабасса гаммасса вибаагзна суулзсу ааробзнд̇з, вийсамби д̇им̣самби жад̇д̇аалийсамби бан̃н̃аасамби бурисасад̇амби бурисасахассамби бассаами баабасса гаммасса вибаагзна суулзсу ааробзнд̇з. нанд̣̇агуласса, бханд̇з нааг̇асзна, бхад̣̇д̣̇асаало наама сзнаабад̇ибуд̇д̇о ахоси. д̇зна жа ран̃н̃аа жанд̣̇аг̇уд̇д̇зна сан̇г̇аамо самубаб̣яуул̣хо ахоси. д̇асмим̣ ко бана, бханд̇з нааг̇асзна, сан̇г̇аамз убхад̇о б̣алагааяз асийд̇игаб̣анд̇харуубаани ахзсум̣, згасмим̣ гира сийсагаб̣анд̇хз барибаад̇з барибун̣н̣з (саб̣б̣ад̇т̇а) згам̣ габ̣анд̇харуубам̣ удтахад̇и, саб̣б̣збзд̇з баабассзва гаммасса вибаагзна анаяаб̣яасанам̣ аабаннаа. иминааби, бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣зна бхан̣аами агусалам̣ язва ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇арам̣, но д̇ат̇аа гусала’’нд̇и.
‘‘суяяад̇и, бханд̇з нааг̇асзна, имасмим̣ б̣уд̣̇д̇хасаасанз госалзна ран̃н̃аа асад̣̇исад̣̇аанам̣ д̣̇инна’’нд̇и? ‘‘аама, махаарааж̇а, суяяад̇ий’’д̇и. ‘‘аби ну ко, бханд̇з нааг̇асзна, госаларааж̇аа д̇ам̣ асад̣̇исам̣ д̣̇аанам̣ д̣̇ад̇ваа д̇ад̇онид̣̇аанам̣ ган̃жи д̣̇идтад̇хаммигам̣ бхог̇ам̣ ваа яасам̣ ваа сукам̣ ваа бадилабхий’’д̇и бадилабхад̇ийд̇и (га.)? ‘‘на хи, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, госаларааж̇аа зваруубам̣ ануд̇д̇арам̣ д̣̇аанам̣ д̣̇ад̇вааби на лабхи на лабхад̇и (га.) д̇ад̇онид̣̇аанам̣ ган̃жи д̣̇идтад̇хаммигам̣ бхог̇ам̣ ваа яасам̣ ваа сукам̣ ваа, д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, агусалам̣ язва ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇арам̣, но д̇ат̇аа гусала’’нд̇и.
‘‘барид̇д̇ад̇д̇аа, махаарааж̇а, агусалам̣ киббам̣ барин̣амад̇и, вибулад̇д̇аа гусалам̣ д̣̇ийгхзна гаалзна барин̣амад̇и, убамааяаби, махаарааж̇а, зд̇ам̣ убабаригкид̇аб̣б̣ам̣. яат̇аа, махаарааж̇а, абаранд̇з ж̇анабад̣̇з гумуд̣̇абхан̣д̣игаа наама д̇хан̃н̃аж̇аад̇и маасалуунаа маасабуураа (га.) анд̇ог̇зхаг̇ад̇аа ход̇и, саалаяо чаббан̃жамаасзхи барин̣аманд̇и , гим̣ банзд̇т̇а, махаарааж̇а, анд̇арам̣ го висзсо гумуд̣̇абхан̣д̣игааяа жа саалийнан̃жаа’’д̇и? ‘‘барид̇д̇ад̇д̇аа, бханд̇з, гумуд̣̇абхан̣д̣игааяа, вибулад̇д̇аа жа саалийнам̣. саалаяо, бханд̇з нааг̇асзна, рааж̇аарахаа рааж̇абхож̇анам̣, гумуд̣̇абхан̣д̣игаа д̣̇аасагаммагараанам̣ бхож̇ана’’нд̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, барид̇д̇ад̇д̇аа агусалам̣ киббам̣ барин̣амад̇и, вибулад̇д̇аа гусалам̣ д̣̇ийгхзна гаалзна барин̣амад̇ий’’д̇и.
‘‘яам̣ д̇ад̇т̇а, бханд̇з нааг̇асзна, киббам̣ барин̣амад̇и, д̇ам̣ наама логз ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇арам̣, д̇асмаа агусалам̣ б̣алавад̇арам̣, но д̇ат̇аа гусалам̣. яат̇аа наама, бханд̇з нааг̇асзна, яо гожи яод̇хо махад̇имахааяуд̣̇д̇хам̣ бависид̇ваа бадисад̇д̇ум̣ убагажчагз г̇ахзд̇ваа аагад̣дхид̇ваа киббад̇арам̣ саамино убанзяяа, со яод̇хо логз самад̇т̇о сууро наама. яо жа бхисагго киббам̣ саллам̣ уд̣̇д̇харад̇и рог̇амабанзд̇и, со бхисагго чзго наама. яо г̇ан̣аго сийгхасийгхам̣ г̇ан̣зд̇ваа киббам̣ д̣̇ассаяад̇и, со г̇ан̣аго чзго наама. яо малло киббам̣ бадималлам̣ угкибид̇ваа уд̇д̇аанагам̣ баад̇зд̇и, со малло самад̇т̇о сууро наама. звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, яам̣ киббам̣ барин̣амад̇и гусалам̣ ваа агусалам̣ ваа, д̇ам̣ логз ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇ара’’нд̇и.
‘‘убхаяамби д̇ам̣, махаарааж̇а, гаммам̣ самбарааяавзд̣̇анийяамзва, аби жа ко агусалам̣ сааваж̇ж̇ад̇ааяа кан̣зна д̣̇идтад̇хаммавзд̣̇анийяам̣ ход̇и, буб̣б̣агзхи, махаарааж̇а, кад̇д̇иязхи табид̇о зсо нияамо ‘яо баан̣ам̣ ханад̇и, со д̣̇ан̣д̣аарахо…бз… яо ад̣̇иннам̣ аад̣̇ияад̇и…бз… яо барад̣̇аарам̣ г̇ажчад̇и…бз… яо мусаа бхан̣ад̇и…бз… яо г̇аамам̣ гхаад̇зд̇и…бз… яо бант̇ам̣ д̣̇уусзд̇и…бз… яо нигад̇им̣ гарод̇и…бз… яо ван̃жанам̣ гарод̇и, со д̣̇ан̣д̣аарахо вад̇хид̇аб̣б̣о чзд̇д̇аб̣б̣о бхзд̇д̇аб̣б̣о ханд̇аб̣б̣о’д̇и. д̇ам̣ д̇з убаад̣̇ааяа вижинид̇ваа вижинид̇ваа д̣̇ан̣д̣знд̇и вад̇хзнд̇и чинд̣̇анд̇и бхинд̣̇анд̇и хананд̇и жа, аби ну, махаарааж̇а, ад̇т̇и гзхижи табид̇о нияамо ‘яо д̣̇аанам̣ ваа д̣̇зд̇и, сийлам̣ ваа рагкад̇и, убосат̇агаммам̣ ваа гарод̇и, д̇асса д̇ханам̣ ваа яасам̣ ваа д̣̇аад̇аб̣б̣а’нд̇и; аби ну д̇ам̣ вижинид̇ваа вижинид̇ваа д̇ханам̣ ваа яасам̣ ваа д̣̇знд̇и, жорасса гад̇агаммасса вад̇хаб̣анд̇ханам̣ вияаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘яад̣̇и, махаарааж̇а, д̣̇ааяагаанам̣ вижинид̇ваа вижинид̇ваа д̇ханам̣ ваа яасам̣ ваа д̣̇ад̣̇зяяум̣, гусаламби д̣̇идтад̇хаммавзд̣̇анийяам̣ бхавзяяа, яасмаа жа ко, махаарааж̇а, д̣̇ааяагз на вижинанд̇и ‘д̇ханам̣ ваа яасам̣ ваа д̣̇ассаамаа’д̇и, д̇асмаа гусалам̣ на д̣̇идтад̇хаммавзд̣̇анийяам̣. иминаа, махаарааж̇а, гааран̣зна агусалам̣ д̣̇идтад̇хаммавзд̣̇анийяам̣, самбарааязва со ад̇химад̇д̇ам̣ б̣алавад̇арам̣ взд̣̇анам̣ взд̣̇аяад̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, д̇аваад̣̇исзна б̣уд̣̇д̇химанд̇зна винаа нзсо бан̃хо суниб̣б̣зтияо, логигам̣, бханд̇з нааг̇асзна, логуд̇д̇арзна вин̃н̃аабид̇а’’нд̇и.
гусалаагусалаб̣алавад̇арабан̃хо д̇ад̇ияо.
4. буб̣б̣абзд̇аад̣̇исабан̃хо
4. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, имз д̣̇ааяагаа д̣̇аанам̣ д̣̇ад̇ваа буб̣б̣абзд̇аанам̣ аад̣̇исанд̇и уд̣̇д̣̇исанд̇и (га. сий.) ‘ид̣̇ам̣ д̇зсам̣ баабун̣аад̇уу’д̇и, аби ну д̇з гин̃жи д̇ад̇онид̣̇аанам̣ вибаагам̣ бадилабханд̇ий’’д̇и? ‘‘гзжи, махаарааж̇а, бадилабханд̇и, гзжи наббадилабханд̇ий’’д̇и. ‘‘гз, бханд̇з, бадилабханд̇и, гз наббадилабханд̇ий’’д̇и? ‘‘нираяуубабаннаа, махаарааж̇а, наббадилабханд̇и, саг̇г̇аг̇ад̇аа наббадилабханд̇и, д̇иражчаанаяониг̇ад̇аа наббадилабханд̇и, жад̇уннам̣ бзд̇аанам̣ д̇аяо бзд̇аа наббадилабханд̇и ванд̇аасигаа куббибаасино ниж̇жхаамад̇ан̣хигаа, лабханд̇и бзд̇аа барад̣̇ад̇д̇уубаж̇ийвино, д̇зби сарамаанаа язва лабханд̇ий’’д̇и.
‘‘д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, д̣̇ааяагаанам̣ д̣̇аанам̣ висосид̇ам̣ висод̇ам̣ (сий. бий.) ход̇и апалам̣, язсам̣ уд̣̇д̣̇исса гад̇ам̣ яад̣̇и д̇з наббадилабханд̇ий’’д̇и? ‘‘на хи д̇ам̣, махаарааж̇а, д̣̇аанам̣ апалам̣ ход̇и авибаагам̣, д̣̇ааяагаа язва д̇асса палам̣ анубхаванд̇ий’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣зна мам̣ сан̃н̃аабзхий’’д̇и. ‘‘ид̇ха, махаарааж̇а, гзжи мануссаа мажчамам̣сасураабхад̇д̇акаж̇ж̇агаани бадияаад̣̇зд̇ваа н̃аад̇игулам̣ г̇ажчанд̇и, яад̣̇и д̇з н̃аад̇агаа д̇ам̣ убааяанам̣ на самбадижчзяяум̣, аби ну д̇ам̣ убааяанам̣ висосид̇ам̣ г̇ажчзяяа винассзяяа ваа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, саамигаанам̣ язва д̇ам̣ ход̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̣̇ааяагаа язва д̇асса палам̣ анубхаванд̇и. яат̇аа бана , махаарааж̇а, бурисо г̇аб̣бхам̣ бавидто асад̇и бурад̇о нигкаманамукз гзна нигкамзяяаа’’д̇и. ‘‘бавидтзнзва бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, д̣̇ааяагаа язва д̇асса палам̣ анубхаванд̇ий’’д̇и. ‘‘ход̇у, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаами, д̣̇ааяагаа язва д̇асса палам̣ анубхаванд̇и, на маяам̣ д̇ам̣ гааран̣ам̣ виломзмаад̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яад̣̇и имзсам̣ д̣̇ааяагаанам̣ д̣̇иннад̣̇аанам̣ буб̣б̣абзд̇аанам̣ баабун̣аад̇и, д̇з жа д̇асса вибаагам̣ анубхаванд̇и. д̇зна хи яо баан̣аад̇ибаад̇ий луд̣̇д̣̇о лохид̇абаан̣ий бад̣̇удтаманасан̇габбо мануссз гхаад̇зд̇ваа д̣̇аарун̣ам̣ гаммам̣ гад̇ваа буб̣б̣абзд̇аанам̣ аад̣̇исзяяа ‘имасса мз гаммасса вибааго буб̣б̣абзд̇аанам̣ баабун̣аад̇уу’д̇и, аби ну д̇асса вибааго буб̣б̣абзд̇аанам̣ баабун̣аад̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, махаарааж̇аа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, го д̇ад̇т̇а хзд̇у гим̣ гааран̣ам̣, язна гусалам̣ баабун̣аад̇и агусалам̣ на баабун̣аад̇ий’’д̇и? ‘‘нзсо, махаарааж̇а, бан̃хо бужчид̇аб̣б̣о, маа жа д̇вам̣, махаарааж̇а, ‘висаж̇ж̇аго ад̇т̇ий’д̇и абужчид̇аб̣б̣ам̣ бужчи, ‘гисса аагаасо нирааламб̣о, гисса г̇ан̇г̇аа уд̣̇д̇хаммукаа на санд̣̇ад̇и, гисса имз мануссаа жа д̣̇иж̇аа жа д̣̇вибад̣̇аа миг̇аа жад̇уббад̣̇аа’д̇и д̇амби мам̣ д̇вам̣ бужчиссасий’’д̇и. ‘‘наахам̣ д̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, вихзсаабзгко бужчаами, аби жа ниб̣б̣ааханад̇т̇ааяа ниб̣б̣аанад̇т̇ааяа (га.) санд̣̇зхасса бужчаами, б̣ахуу мануссаа логз ваамаг̇аамино баабаг̇аахино (сяаа.) вижагкугаа, ‘гинд̇и д̇з од̇аарам̣ на лабхзяяу’нд̇и зваахам̣ д̇ам̣ бужчаамий’’д̇и. ‘‘на саггаа, махаарааж̇а, саха агад̇зна ананумад̇зна саха баабам̣ гаммам̣ сам̣вибхаж̇ид̇ум̣.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, мануссаа уд̣̇аганиб̣б̣ааханзна уд̣̇агам̣ сувид̣̇уурамби харанд̇и, аби ну, махаарааж̇а, саггаа гханамахаасзлабаб̣б̣ад̇о баб̣б̣ад̇ад̇о (га.) ниб̣б̣ааханзна яат̇ижчид̇ам̣ харид̇у’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, саггаа гусалам̣ сам̣вибхаж̇ид̇ум̣, на саггаа агусалам̣ сам̣вибхаж̇ид̇ум̣. яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, саггаа д̇злзна бад̣̇ийбо ж̇аалзд̇ум̣, аби ну, махаарааж̇а, саггаа уд̣̇агзна бад̣̇ийбо ж̇аалзд̇у’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, саггаа гусалам̣ сам̣вибхаж̇ид̇ум̣, на саггаа агусалам̣ сам̣вибхаж̇ид̇ум̣. яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, гассагаа д̇ал̣аагад̇о уд̣̇агам̣ нийхарид̇ваа д̇хан̃н̃ам̣ барибаажзнд̇и, аби ну ко, махаарааж̇а, саггаа махаасамуд̣̇д̣̇ад̇о уд̣̇агам̣ нийхарид̇ваа д̇хан̃н̃ам̣ барибаажзд̇у’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, саггаа гусалам̣ сам̣вибхаж̇ид̇ум̣, на саггаа агусалам̣ сам̣вибхаж̇ид̇у’’нд̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гзна гааран̣зна саггаа гусалам̣ сам̣вибхаж̇ид̇ум̣, на саггаа агусалам̣ сам̣вибхаж̇ид̇ум̣. гааран̣зна мам̣ сан̃н̃аабзхи, наахам̣ анд̇хо анаалого суд̇ваа взд̣̇иссаамий’’д̇и. ‘‘агусалам̣, махаарааж̇а, т̇огам̣, гусалам̣ б̣ахугам̣, т̇огад̇д̇аа агусалам̣ гад̇д̇аарам̣ язва барияаад̣̇ияад̇и, б̣ахугад̇д̇аа гусалам̣ сад̣̇звагам̣ логам̣ аж̇жход̇т̇арад̇ий’’д̇и. ‘‘обаммам̣ гарохий’’д̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, барид̇д̇ам̣ згам̣ уд̣̇агаб̣инд̣̇у бат̇авияам̣ нибад̇зяяа, аби ну ко д̇ам̣, махаарааж̇а, уд̣̇агаб̣инд̣̇у д̣̇асаби д̣̇ваад̣̇асаби яож̇анаани аж̇жход̇т̇арзяяаа’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, яад̇т̇а д̇ам̣ уд̣̇агаб̣инд̣̇у нибад̇ид̇ам̣, д̇ад̇т̇зва барияаад̣̇ияад̇ий’’д̇и. ‘‘гзна гааран̣зна, махаарааж̇аа’’д̇и? ‘‘барид̇д̇ад̇д̇аа, бханд̇з, уд̣̇агаб̣инд̣̇уссаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, барид̇д̇ам̣ агусалам̣ барид̇д̇ад̇д̇аа гад̇д̇аарам̣ язва барияаад̣̇ияад̇и, на саггаа сам̣вибхаж̇ид̇ум̣.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, махад̇имахаамзгхо абхивассзяяа д̇аббаяанд̇о д̇харан̣ид̇алам̣, аби ну ко со, махаарааж̇а, махаамзгхо саманд̇ад̇о од̇т̇арзяяаа’’д̇и. ‘‘аама, бханд̇з, буураяид̇ваа со махаамзгхо соб̣бхасара сарид̇асаакааганд̣̇арабад̣̇арад̣̇ахад̇ал̣аага маад̇игаад̇ал̣аага (га.) уд̣̇абаанабогкаран̣ияо д̣̇асаби д̣̇ваад̣̇асаби яож̇анаани аж̇жход̇т̇арзяяаа’’д̇и. ‘‘гзна гааран̣зна, махаарааж̇аа’’д̇и? ‘‘маханд̇ад̇д̇аа, бханд̇з, мзгхассаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, гусалам̣ б̣ахугам̣, б̣ахугад̇д̇аа саггаа д̣̇звамануссзхиби сам̣вибхаж̇ид̇у’’нд̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гзна гааран̣зна агусалам̣ т̇огам̣ гусалам̣ б̣ахуд̇ара’’нд̇и? ‘‘ид̇ха, махаарааж̇а, яо гожи д̣̇аанам̣ д̣̇зд̇и, сийлам̣ самаад̣̇ияад̇и, убосат̇агаммам̣ гарод̇и, со хадто бахадто хасид̇о бамуд̣̇ид̇о басаннамаанасо взд̣̇аж̇аад̇о ход̇и, д̇асса абараабарам̣ бийд̇и уббаж̇ж̇ад̇и, бийд̇иманасса бхияяо бхияяо гусалам̣ бавад̣дхад̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, уд̣̇абаанз б̣ахусалиласамбун̣н̣з згзна д̣̇зсзна уд̣̇агам̣ бависзяяа, згзна нигкамзяяа, нигкаманд̇зби абараабарам̣ уббаж̇ж̇ад̇и, на саггаа ход̇и каяам̣ баабзд̇ум̣. звамзва ко , махаарааж̇а, гусалам̣ бхияяо бхияяо бавад̣дхад̇и. вассасад̇зби жз, махаарааж̇а, бурисо гад̇ам̣ гусалам̣ ааваж̇ж̇зяяа, ааваж̇ж̇ид̇з ааваж̇ж̇ид̇з бхияяо бхияяо гусалам̣ бавад̣дхад̇и. д̇асса д̇ам̣ гусалам̣ саггаа ход̇и яат̇ижчагзхи сад̣̇д̇хим̣ сам̣вибхаж̇ид̇ум̣, ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна гусалам̣ б̣ахуд̇арам̣.
‘‘агусалам̣ бана, махаарааж̇а, гаронд̇о бажчаа виббадисаарий ход̇и, виббадисаарино жид̇д̇ам̣ бадилийяад̇и бадигудад̇и бадивад̇д̇ад̇и на самбасаарийяад̇и сожад̇и д̇аббад̇и хааяад̇и кийяад̇и на баривад̣дхад̇и д̇ад̇т̇зва барияаад̣̇ияад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, сугкааяа над̣̇ияаа махаабул̣инааяа уннад̇ааванад̇ааяа гудиласан̇гудилааяа убарид̇о барид̇д̇ам̣ уд̣̇агам̣ ааг̇ажчанд̇ам̣ хааяад̇и кийяад̇и на баривад̣дхад̇и д̇ад̇т̇зва барияаад̣̇ияад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, агусалам̣ гаронд̇асса жид̇д̇ам̣ бадилийяад̇и бадигудад̇и бадивад̇д̇ад̇и на самбасаарийяад̇и сожад̇и д̇аббад̇и хааяад̇и кийяад̇и на баривад̣дхад̇и д̇ад̇т̇зва барияаад̣̇ияад̇и, ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна агусалам̣ т̇ога’’нд̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
буб̣б̣абзд̇аад̣̇исабан̃хо жад̇уд̇т̇о.
5. субинабан̃хо
5. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, имасмим̣ логз наранаарияо субинам̣ бассанд̇и галяаан̣амби баабагамби, д̣̇идтабуб̣б̣амби ад̣̇идтабуб̣б̣амби, гад̇абуб̣б̣амби агад̇абуб̣б̣амби, кзмамби сабхаяамби, д̣̇уурзби санд̇игзби, б̣ахувид̇хааниби анзгаван̣н̣асахассаани д̣̇иссанд̇и, гин̃жзд̇ам̣ субинам̣ наама, го жзд̇ам̣ бассад̇ий’’д̇и? ‘‘нимид̇д̇амзд̇ам̣, махаарааж̇а, субинам̣ наама, яам̣ жид̇д̇асса аабаад̇а аабаат̇а (сий. бий.) мубаг̇ажчад̇и. чаяимз, махаарааж̇а, субинам̣ бассанд̇и, ваад̇иго субинам̣ бассад̇и, бид̇д̇иго субинам̣ бассад̇и, сзмхиго субинам̣ бассад̇и, д̣̇звад̇уубасам̣хаарад̇о субинам̣ бассад̇и, самуд̣̇аажин̣н̣ад̇о субинам̣ бассад̇и, буб̣б̣анимид̇д̇ад̇о субинам̣ бассад̇и, д̇ад̇ра, махаарааж̇а, яам̣ буб̣б̣анимид̇д̇ад̇о субинам̣ бассад̇и, д̇ам̣ язва сажжам̣, авасзсам̣ мижчаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яо буб̣б̣анимид̇д̇ад̇о субинам̣ бассад̇и, гим̣ д̇асса жид̇д̇ам̣ саяам̣ г̇анд̇ваа д̇ам̣ нимид̇д̇ам̣ вижинаад̇и, д̇ам̣ ваа нимид̇д̇ам̣ жид̇д̇асса аабаад̇амубаг̇ажчад̇и, ан̃н̃о ваа ааг̇анд̇ваа д̇асса аарожзд̇ий’’д̇и? ‘‘на, махаарааж̇а, д̇асса жид̇д̇ам̣ саяам̣ г̇анд̇ваа д̇ам̣ нимид̇д̇ам̣ вижинаад̇и, нааби ан̃н̃о гожи ааг̇анд̇ваа д̇асса аарожзд̇и, ат̇а ко д̇ам̣ язва нимид̇д̇ам̣ жид̇д̇асса аабаад̇амубаг̇ажчад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, аад̣̇аасо на саяам̣ гухин̃жи г̇анд̇ваа чааяам̣ вижинаад̇и, нааби ан̃н̃о гожи чааяам̣ аанзд̇ваа аад̣̇аасам̣ ааробзд̇и аарожзд̇и (га.), ат̇а ко яад̇о гуд̇ожи чааяаа ааг̇анд̇ваа аад̣̇аасасса аабаад̇амубаг̇ажчад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, на д̇асса жид̇д̇ам̣ саяам̣ г̇анд̇ваа д̇ам̣ нимид̇д̇ам̣ вижинаад̇и, нааби ан̃н̃о гожи ааг̇анд̇ваа аарожзд̇и, ат̇а ко яад̇о гуд̇ожи нимид̇д̇ам̣ ааг̇анд̇ваа жид̇д̇асса аабаад̇амубаг̇ажчад̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ субинам̣ бассад̇и, аби ну д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ ж̇аанаад̇и ‘звам̣ наама вибааго бхависсад̇и кзмам̣ ваа бхаяам̣ ваа’д̇и? ‘‘на хи, махаарааж̇а, д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ ж̇аанаад̇и ‘звам̣вибааго бхависсад̇и кзмам̣ ваа бхаяам̣ ваа’д̇и, нимид̇д̇з бана уббаннз ан̃н̃зсам̣ гат̇зд̇и, д̇ад̇о д̇з ад̇т̇ам̣ гат̇знд̇ий’’д̇и.
‘‘ин̇гха, бханд̇з нааг̇асзна, гааран̣ам̣ мз д̣̇ассзхий’’д̇и. ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, сарийрз д̇илагаа бийл̣агаа д̣̇ад̣̇д̣̇ууни удтаханд̇и лаабхааяа ваа алаабхааяа ваа, яасааяа ваа аяасааяа ваа, нинд̣̇ааяа ваа басам̣сааяа ваа, сукааяа ваа д̣̇угкааяа ваа, аби ну д̇аа, махаарааж̇а, бийл̣агаа ж̇аанид̇ваа уббаж̇ж̇анд̇и ‘имам̣ наама маяам̣ ад̇т̇ам̣ нибпаад̣̇зссаамаа’’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з, яаад̣̇исз д̇аа огаасз бийл̣агаа самбхаванд̇и, д̇ад̇т̇а д̇аа бийл̣агаа д̣̇исваа нзмид̇д̇агаа б̣яаагаронд̇и ‘звам̣ наама вибааго бхависсад̇ий’’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яам̣ д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ субинам̣ бассад̇и, на д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ ж̇аанаад̇и ‘звам̣ наама вибааго бхависсад̇и кзмам̣ ваа бхаяам̣ ваа’д̇и, нимид̇д̇з бана уббаннз ан̃н̃зсам̣ гат̇зд̇и, д̇ад̇о д̇з ад̇т̇ам̣ гат̇знд̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яо субинам̣ бассад̇и, со нид̣̇д̣̇ааяанд̇о, уд̣̇ааху ж̇ааг̇аранд̇о ж̇аг̇г̇анд̇о (сий. бий.) бассад̇ий’’д̇и? ‘‘яо со, махаарааж̇а, субинам̣ бассад̇и, на со нид̣̇д̣̇ааяанд̇о бассад̇и, нааби ж̇ааг̇аранд̇о бассад̇и. аби жа огганд̇з мид̣̇д̇хз асамбад̇д̇з бхаван̇г̇з зд̇т̇анд̇арз субинам̣ бассад̇и. мид̣̇д̇хасамааруул̣хасса, махаарааж̇а, жид̇д̇ам̣ бхаван̇г̇аг̇ад̇ам̣ ход̇и, бхаван̇г̇аг̇ад̇ам̣ жид̇д̇ам̣ наббавад̇д̇ад̇и, аббавад̇д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ сукад̣̇угкам̣ наббаж̇аанаад̇и, аббадивиж̇аананд̇асса субино на ход̇и, бавад̇д̇амаанз жид̇д̇з субинам̣ бассад̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, д̇имирз анд̇хагаарз аббабхаасз субарисуд̣̇д̇хзби аад̣̇аасз чааяаа на д̣̇иссад̇и , звамзва ко, махаарааж̇а, мид̣̇д̇хасамааруул̣хз жид̇д̇з бхаван̇г̇аг̇ад̇з д̇идтамаанзби сарийрз жид̇д̇ам̣ аббавад̇д̇ам̣ ход̇и, аббавад̇д̇з жид̇д̇з субинам̣ на бассад̇и . яат̇аа, махаарааж̇а, аад̣̇аасо, звам̣ сарийрам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣; яат̇аа анд̇хагааро, звам̣ мид̣̇д̇хам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣; яат̇аа аалого, звам̣ жид̇д̇ам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, махигод̇т̇адасса суурияасса бабхаа на д̣̇иссад̇и санд̇аа язва суурияарасми аббавад̇д̇аа ход̇и, аббавад̇д̇ааяа суурияарасмияаа аалого на ход̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, мид̣̇д̇хасамааруул̣хасса жид̇д̇ам̣ бхаван̇г̇аг̇ад̇ам̣ ход̇и, бхаван̇г̇аг̇ад̇ам̣ жид̇д̇ам̣ наббавад̇д̇ад̇и, аббавад̇д̇з жид̇д̇з субинам̣ на бассад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, суурияо, звам̣ сарийрам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣; яат̇аа махигод̇т̇аран̣ам̣, звам̣ мид̣̇д̇хам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣; яат̇аа суурияарасми, звам̣ жид̇д̇ам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣.
‘‘д̣̇виннам̣, махаарааж̇а, санд̇зби сарийрз жид̇д̇ам̣ аббавад̇д̇ам̣ ход̇и, мид̣̇д̇хасамааруул̣хасса бхаван̇г̇аг̇ад̇асса санд̇зби сарийрз жид̇д̇ам̣ аббавад̇д̇ам̣ ход̇и, нирод̇хасамаабаннасса санд̇зби сарийрз жид̇д̇ам̣ аббавад̇д̇ам̣ ход̇и, ж̇ааг̇аранд̇асса, махаарааж̇а, жид̇д̇ам̣ лолам̣ ход̇и вивадам̣ баагадам̣ аниб̣ад̣̇д̇хам̣, зваруубасса жид̇д̇з нимид̇д̇ам̣ аабаад̇ам̣ на убзд̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, бурисам̣ вивадам̣ баагадам̣ агирияам̣ арахассам̣ рахассагаамаа бариваж̇ж̇знд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, ж̇ааг̇аранд̇асса д̣̇иб̣б̣о ад̇т̇о аабаад̇ам̣ на убзд̇и, д̇асмаа ж̇ааг̇аранд̇о субинам̣ на бассад̇и. яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бхигкум̣ бхиннааж̇ийвам̣ анаажаарам̣ баабамид̇д̇ам̣ д̣̇уссийлам̣ гусийд̇ам̣ хийнавийрияам̣ гусалаа б̣од̇хибагкияаа д̇хаммаа аабаад̇ам̣ на убзнд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, ж̇ааг̇аранд̇асса д̣̇иб̣б̣о ад̇т̇о аабаад̇ам̣ на убзд̇и, д̇асмаа ж̇ааг̇аранд̇о субинам̣ на бассад̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ад̇т̇и мид̣̇д̇хасса аад̣̇имаж̇жхабарияосаана’’нд̇и? ‘‘аама, махаарааж̇а, ад̇т̇и мид̣̇д̇хасса аад̣̇имаж̇жхабарияосаана’’нд̇и. ‘‘гад̇амам̣ аад̣̇и, гад̇амам̣ маж̇жхам̣, гад̇амам̣ барияосаана’’нд̇и? ‘‘яо, махаарааж̇а, гааяасса онаахо барияонаахо д̣̇уб̣б̣аляам̣ манд̣̇ад̇аа агамман̃н̃ад̇аа гааяасса, аяам̣ мид̣̇д̇хасса аад̣̇и; яо, махаарааж̇а, габинид̣̇д̣̇аабарзд̇о вогин̣н̣агам̣ ж̇аг̇г̇ад̇и вогин̣н̣ад̇ам̣ г̇ажчад̇и (нисяа), ид̣̇ам̣ мид̣̇д̇хасса маж̇жхам̣; бхаван̇г̇аг̇ад̇и барияосанам̣. маж̇жхуубаг̇ад̇о, махаарааж̇а, габинид̣̇д̣̇аабарзд̇о субинам̣ бассад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, гожи яад̇ажаарий самаахид̇ажид̇д̇о тид̇ад̇хаммо ажалаб̣уд̣̇д̇хи бахийнагод̇уухаласад̣̇д̣̇ам̣ ванамаж̇жхог̇аахид̇ваа сукумам̣ ад̇т̇ам̣ жинд̇аяад̇и, на жа со д̇ад̇т̇а мид̣̇д̇хам̣ оггамад̇и, со д̇ад̇т̇а самаахид̇о згаг̇г̇ажид̇д̇о сукумам̣ ад̇т̇ам̣ бадивиж̇жхад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, ж̇ааг̇аро на мид̣̇д̇хасамаабанно , маж̇жхуубаг̇ад̇о габинид̣̇д̣̇аабарзд̇о субинам̣ бассад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, год̇уухаласад̣̇д̣̇о, звам̣ ж̇ааг̇арам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣; яат̇аа вивид̇д̇ам̣ ванам̣, звам̣ габинид̣̇д̣̇аабарзд̇о д̣̇адтаб̣б̣о ; яат̇аа со год̇уухаласад̣̇д̣̇ам̣ охааяа мид̣̇д̇хам̣ виваж̇ж̇зд̇ваа маж̇жхад̇д̇абхууд̇о сукумам̣ ад̇т̇ам̣ бадивиж̇жхад̇и, звам̣ ж̇ааг̇аро на мид̣̇д̇хасамаабанно габинид̣̇д̣̇аабарзд̇о субинам̣ бассад̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
субинабан̃хо бан̃жамо.
6. агааламаран̣абан̃хо
6. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яз д̇з сад̇д̇аа маранд̇и, саб̣б̣з д̇з гаалз язва маранд̇и, уд̣̇ааху агаалзби маранд̇ий’’д̇и? ‘‘ад̇т̇и, махаарааж̇а, гаалзби маран̣ам̣, ад̇т̇и агаалзби маран̣а’’нд̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гз гаалз маранд̇и, гз агаалз маранд̇ий’’д̇и? ‘‘д̣̇идтабуб̣б̣аа бана, махаарааж̇а, д̇аяаа амб̣аругкаа ваа ж̇амб̣уругкаа ваа, ан̃н̃асмаа ваа бана паларугкаа палаани бад̇анд̇аани аамаани жа баггаани жаа’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’д̇и. ‘‘яаани д̇аани, махаарааж̇а, палаани ругкад̇о бад̇анд̇и, саб̣б̣аани д̇аани гаалз язва бад̇анд̇и, уд̣̇ааху агаалзбий’’д̇и? ‘‘яаани д̇аани, бханд̇з нааг̇асзна, палаани барибаггаани вилийнаани бад̇анд̇и, саб̣б̣аани д̇аани гаалз бад̇анд̇и. яаани бана д̇аани авасзсаани палаани д̇зсу гаанижи гимивид̣̇д̇хаани бад̇анд̇и, гаанижи лаг̇ул̣ахад̇аани сагун̣абахад̇аа (сяаа.), лагудахад̇аани (сий. бий. га.) бад̇анд̇и, гаанижи ваад̇аббахад̇аани бад̇анд̇и, гаанижи анд̇обууд̇игаани худ̇ваа бад̇анд̇и, саб̣б̣аани д̇аани агаалз бад̇анд̇ий’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з ж̇араавзг̇ахад̇аа маранд̇и, д̇з язва гаалз маранд̇и, авасзсаа гзжи гаммаббадиб̣аал̣хаа маранд̇и, гзжи г̇ад̇иббадиб̣аал̣хаа маранд̇и, гзжи гирияаббадиб̣аал̣хаа маранд̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яз д̇з гаммаббадиб̣аал̣хаа маранд̇и, язби д̇з г̇ад̇иббадиб̣аал̣хаа маранд̇и, язби д̇з гирияаббадиб̣аал̣хаа маранд̇и, язби д̇з ж̇араавзг̇аббадиб̣аал̣хаа маранд̇и, саб̣б̣з д̇з гаалз язва маранд̇и, яоби маад̇угужчиг̇ад̇о марад̇и, со д̇асса гаало, гаалз язва со марад̇и. яоби виж̇аад̇агхарз марад̇и, со д̇асса гаало , соби гаалз язва марад̇и. яоби маасиго марад̇и…бз… яоби вассасад̇иго марад̇и, со д̇асса гаало, гаалз язва со марад̇и, д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, агаалз маран̣ам̣ наама на ход̇и, яз гзжи маранд̇и, саб̣б̣з д̇з гаалз язва маранд̇ий’’д̇и.
‘‘сад̇д̇имз , махаарааж̇а, виж̇ж̇амаанзби уд̇д̇арим̣ ааяусмим̣ агаалз маранд̇и. гад̇амз сад̇д̇а? ж̇игхажчид̇о, махаарааж̇а, бхож̇анам̣ алабхамаано убахад̇аб̣бханд̇аро виж̇ж̇амаанзби уд̇д̇арим̣ ааяусмим̣ агаалз марад̇и, бибаасид̇о, махаарааж̇а, баанийяам̣ алабхамаано барисугкахад̣̇аяо виж̇ж̇амаанзби уд̇д̇арим̣ ааяусмим̣ агаалз марад̇и, ахинаа д̣̇адто, махаарааж̇а, висавзг̇аабхихад̇о д̇игижчагам̣ алабхамаано виж̇ж̇амаанзби уд̇д̇арим̣ ааяусмим̣ агаалз марад̇и, висамаасид̇о, махаарааж̇а, д̣аяханд̇зсу ан̇г̇абажжан̇г̇зсу аг̇ад̣̇ам̣ алабхамаано виж̇ж̇амаанзби уд̇д̇арим̣ ааяусмим̣ агаалз марад̇и, аг̇г̇иг̇ад̇о, махаарааж̇а, жхааяамаано ниб̣б̣аабанам̣ алабхамаано виж̇ж̇амаанзби уд̇д̇арим̣ ааяусмим̣ агаалз марад̇и, уд̣̇агаг̇ад̇о, махаарааж̇а, бад̇идтам̣ алабхамаано виж̇ж̇амаанзби уд̇д̇арим̣ ааяусмим̣ агаалз марад̇и, сад̇д̇ихад̇о, махаарааж̇а, ааб̣аад̇хиго бхисаггам̣ алабхамаано виж̇ж̇амаанзби уд̇д̇арим̣ ааяусмим̣ агаалз марад̇и, имз ко, махаарааж̇а, сад̇д̇а виж̇ж̇амаанзби уд̇д̇арим̣ ааяусмим̣ агаалз маранд̇и. д̇ад̇раабаахам̣, махаарааж̇а, згам̣сзна вад̣̇аами.
‘‘адтавид̇хзна, махаарааж̇а, сад̇д̇аанам̣ гаалан̇гирияаа ход̇и, ваад̇асамудтаанзна бид̇д̇асамудтаанзна сзмхасамудтаанзна саннибаад̇игзна уд̇увибарин̣аамзна висамабарихаарзна обаггамигзна гаммавибаагзна, махаарааж̇а, сад̇д̇аанам̣ гаалан̇гирияаа ход̇и. д̇ад̇ра, махаарааж̇а, яад̣̇ид̣̇ам̣ гаммавибаагзна гаалан̇гирияаа, саа язва д̇ад̇т̇а саамаяигаа саамааяигаа (га.) гаалан̇гирияаа, авасзсаа асаамаяигаа гаалан̇гирияаад̇и. бхавад̇и жа –
‘‘‘ж̇игхажчааяа бибаасааяа, ахид̣̇адтаа ахид̣̇адто (сий.), ахинаа д̣̇адто (бий.) висзна жа;
аг̇г̇иуд̣̇агасад̇д̇ийхи, агаалз д̇ад̇т̇а мийяад̇и;
ваад̇абид̇д̇зна сзмхзна, саннибаад̇знуд̇уухи жа;
висамобаггамагаммзхи, агаалз д̇ад̇т̇а мийяад̇ий’д̇и.
‘‘гзжи , махаарааж̇а, сад̇д̇аа буб̣б̣з гад̇зна д̇зна д̇зна агусалагаммавибаагзна маранд̇и. ид̇ха, махаарааж̇а, яо буб̣б̣з барз ж̇игхажчааяа маарзд̇и, со б̣ахууни вассасад̇асахассаани ж̇игхажчааяа барибийл̣ид̇о чаад̇о баригиланд̇о сугкамилаад̇ахад̣̇аяо б̣убхугкид̇о сугкид̇о (сий. бий. га.) висугкид̇о жхааяанд̇о аб̣бханд̇арам̣ барид̣аяханд̇о ж̇игхажчааяа язва марад̇и д̣̇ахароби маж̇жхимоби махаллагоби, ид̣̇амби д̇асса саамаяигамаран̣ам̣.
‘‘яо буб̣б̣з барз бибаасааяа маарзд̇и, со б̣ахууни вассасад̇асахассаани бзд̇о худ̇ваа ниж̇жхаамад̇ан̣хиго самаано лууко гисо барисугкид̇ахад̣̇аяо бибаасааяа язва марад̇и д̣̇ахароби маж̇жхимоби махаллагоби, ид̣̇амби д̇асса саамаяигамаран̣ам̣.
‘‘яо буб̣б̣з барз ахинаа д̣ам̣саабзд̇ваа маарзд̇и, со б̣ахууни вассасад̇асахассаани аж̇аг̇арамукзнзва аж̇аг̇арамукам̣ ган̣хасаббамукзнзва ган̣хасаббамукам̣ баривад̇д̇ид̇ваа д̇зхи кааяид̇акааяид̇о ахийхи д̣̇адто язва марад̇и д̣̇ахароби маж̇жхимоби махаллагоби, ид̣̇амби д̇асса саамаяигамаран̣ам̣.
‘‘яо буб̣б̣з барз висам̣ д̣̇ад̇ваа маарзд̇и, со б̣ахууни вассасад̇асахассаани д̣аяханд̇зхи ан̇г̇абажжан̇г̇зхи бхиж̇ж̇амаанзна сарийрзна гун̣абаг̇анд̇хам̣ вааяанд̇о висзнзва марад̇и д̣̇ахароби маж̇жхимоби махаллагоби, ид̣̇амби д̇асса саамаяигамаран̣ам̣.
‘‘яо буб̣б̣з барз аг̇г̇инаа маарзд̇и, со б̣ахууни вассасад̇асахассаани ан̇г̇аарабаб̣б̣ад̇знзва ан̇г̇аарабаб̣б̣ад̇ам̣ яамависаязнзва яамависаяам̣ баривад̇д̇ид̇ваа д̣̇ад̣дхавид̣̇ад̣дхаг̇ад̇д̇о аг̇г̇инаа язва марад̇и д̣̇ахароби маж̇жхимоби малаллагоби, ид̣̇амби д̇асса саамаяигамаран̣ам̣.
‘‘яо буб̣б̣з барз уд̣̇агзна маарзд̇и, со б̣ахууни вассасад̇асахассаани хад̇авилуд̇д̇абхаг̇г̇ад̣̇уб̣б̣алаг̇ад̇д̇о куб̣бхид̇ажид̇д̇о кубхид̇ажид̇д̇о (сий. бий.) уд̣̇агзнзва уд̣̇агз язва (б̣ахуусу) марад̇и д̣̇ахароби маж̇жхимоби махаллагоби, ид̣̇амби д̇асса саамаяигамаран̣ам̣.
‘‘яо буб̣б̣з барз сад̇д̇ияаа маарзд̇и, со б̣ахууни вассасад̇асахассаани чиннабхиннагоддид̇авигоддид̇о сад̇д̇имукасамаахад̇о сад̇д̇ияаа язва марад̇и д̣̇ахароби маж̇жхимоби махаллагоби, ид̣̇амби д̇асса саамаяигамаран̣ам̣’’.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, агаалз маран̣ам̣ ад̇т̇ийд̇и яам̣ вад̣̇зд̇и, ин̇гха мз д̇вам̣ д̇ад̇т̇а гааран̣ам̣ ад̇ид̣̇исаад̇и’’. ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, махад̇имахаааг̇г̇игканд̇хо аад̣̇иннад̇ин̣агадтасаакаабалаасо барияаад̣̇иннабхагко убаад̣̇аанасан̇каяаа ниб̣б̣ааяад̇и, со аг̇г̇и вужжад̇и ‘анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво самаяз ниб̣б̣уд̇о наамаа’д̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи б̣ахууни д̣̇ивасасахассаани ж̇ийвид̇ваа ж̇арааж̇ин̣н̣о ааяугкаяаа анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво марад̇и, со вужжад̇и ‘самаяз маран̣амубаг̇ад̇о’д̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, махад̇имахаааг̇г̇игканд̇хо аад̣̇иннад̇ин̣агадтасаакаабалаасо асса, д̇ам̣ абарияаад̣̇иннз язва д̇ин̣агадтасаакаабалаасз махад̇имахаамзгхо абхиббавассид̇ваа ниб̣б̣аабзяяа, аби ну ко, махаарааж̇а, махаааг̇г̇игканд̇хо самаяз ниб̣б̣уд̇о наама ход̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана со, махаарааж̇а, бажчимо аг̇г̇игканд̇хо буримагзна аг̇г̇игканд̇хзна самасамаг̇ад̇иго наахосий’’д̇и? ‘‘ааг̇анд̇угзна, бханд̇з, мзгхзна бадибийл̣ид̇о со аг̇г̇игканд̇хо асамаяз ниб̣б̣уд̇о’’д̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи агаалз марад̇и, со ааг̇анд̇угзна рог̇зна бадибийл̣ид̇о ваад̇асамудтаанзна ваа бид̇д̇асамудтаанзна ваа сзмхасамудтаанзна ваа саннибаад̇игзна ваа уд̇убарин̣аамаж̇зна ваа висамабарихаараж̇зна ваа обаггамигзна ваа ж̇игхажчааяа ваа бибаасааяа ваа саббад̣̇адтзна ваа висамаасид̇зна ваа аг̇г̇инаа ваа уд̣̇агзна ваа сад̇д̇ивзг̇аббадибийл̣ид̇о ваа агаалз марад̇и. ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна агаалз маран̣ам̣ ад̇т̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, г̇аг̇анз махад̇имахаавалаахаго удтахид̇ваа ниннан̃жа т̇алан̃жа барибуураяанд̇о абхивассад̇и, со вужжад̇и ‘мзгхо анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво вассад̇ий’д̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи жирам̣ ж̇ийвид̇ваа ж̇арааж̇ин̣н̣о ааяугкаяаа анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво марад̇и, со вужжад̇и ‘самаяз маран̣амубаг̇ад̇о’д̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, г̇аг̇анз махад̇имахаавалаахаго удтахид̇ваа анд̇арааязва махад̇аа ваад̇зна аб̣бхад̇т̇ам̣ г̇ажчзяяа, аби ну ко со, махаарааж̇а, махаавалаахаго самаяз виг̇ад̇о наама ход̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана со, махаарааж̇а, бажчимо валаахаго буримзна валаахагзна самасамаг̇ад̇иго наахосий’’д̇и? ‘‘ааг̇анд̇угзна, бханд̇з, ваад̇зна бадибийл̣ид̇о со валаахаго асамаяаббад̇д̇о язва виг̇ад̇о’’д̇и . ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи агаалз марад̇и, со ааг̇анд̇угзна рог̇зна бадибийл̣ид̇о ваад̇асамудтаанзна ваа…бз… сад̇д̇ивзг̇аббадибийл̣ид̇о ваа агаалз марад̇и. ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна агаалз маран̣ам̣ ад̇т̇ийд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, б̣алаваа аасийвисо губид̇о гин̃жид̣̇зва бурисам̣ д̣ам̣сзяяа, д̇асса д̇ам̣ висам̣ анийд̇игам̣ анубад̣̇д̣̇авам̣ маран̣ам̣ баабзяяа, д̇ам̣ висам̣ вужжад̇и ‘анийд̇игаманубад̣̇д̣̇авам̣ годиг̇ад̇а’нд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи жирам̣ ж̇ийвид̇ваа ж̇арааж̇ин̣н̣о ааяугкаяаа анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво марад̇и, со вужжад̇и ‘анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво ж̇ийвид̇агодиг̇ад̇о саамаяигам̣ маран̣амубаг̇ад̇о’д̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, б̣алавад̇аа аасийвисзна д̣̇адтасса анд̇арааязва аахид̇ун̣д̣иго аг̇ад̣̇ам̣ д̣̇ад̇ваа ависам̣ гарзяяа, аби ну ко д̇ам̣, махаарааж̇а, висам̣ самаяз виг̇ад̇ам̣ наама ход̇ий’’д̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана д̇ам̣, махаарааж̇а, бажчимам̣ висам̣ буримагзна висзна самасамаг̇ад̇игам̣ наахосий’’д̇и? ‘‘ааг̇анд̇угзна, бханд̇з, аг̇ад̣̇зна бадибийл̣ид̇ам̣ висам̣ агодиг̇ад̇ам̣ язва виг̇ад̇а’’нд̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи агаалз марад̇и, со ааг̇анд̇угзна рог̇зна бадибийл̣ид̇о ваад̇асамудтаанзна ваа…бз… сад̇д̇ивзг̇аббадибийл̣ид̇о ваа агаалз марад̇и. ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна агаалз маран̣ам̣ ад̇т̇ийд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, иссаасо сарам̣ баад̇зяяа, сажз со саро яат̇ааг̇ад̇иг̇аманабат̇амад̇т̇агам̣ г̇ажчад̇и, со саро вужжад̇и ‘анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво яат̇ааг̇ад̇иг̇аманабат̇амад̇т̇агам̣ г̇ад̇о наамаа’д̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи жирам̣ ж̇ийвид̇ваа ж̇арааж̇ин̣н̣о ааяугкаяаа анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво марад̇и, со вужжад̇и ‘анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво самаяз маран̣амубаг̇ад̇о’д̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, иссаасо сарам̣ баад̇зяяа, д̇асса д̇ам̣ сарам̣ д̇асмим̣ язва кан̣з гожи г̇ан̣хзяяа, аби ну ко со, махаарааж̇а, саро яат̇ааг̇ад̇иг̇аманабат̇амад̇т̇агам̣ г̇ад̇о наама ход̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана со, махаарааж̇а, бажчимо саро буримагзна сарзна самасамаг̇ад̇иго наахосий’’д̇и? ‘‘ааг̇анд̇угзна, бханд̇з, г̇ахан̣зна д̇асса сарасса г̇аманам̣ убажчинна’’нд̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи агаалз марад̇и, со ааг̇анд̇угзна рог̇зна бадибийл̣ид̇о ваад̇асамудтаанзна ваа…бз… сад̇д̇ивзг̇аббадибийл̣ид̇о ваа агаалз марад̇и. ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна агаалз маран̣ам̣ ад̇т̇ийд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, яо гожи лохамаяам̣ бхааж̇анам̣ аагодзяяа, д̇асса аагоданзна сад̣̇д̣̇о ниб̣б̣ад̇д̇ид̇ваа яат̇ааг̇ад̇иг̇аманабат̇амад̇т̇агам̣ г̇ажчад̇и, со сад̣̇д̣̇о вужжад̇и ‘анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво яат̇ааг̇ад̇иг̇аманабат̇амад̇т̇агам̣ г̇ад̇о наамаа’д̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи б̣ахууни д̣̇ивасасахассаани ж̇ийвид̇ваа ж̇арааж̇ин̣н̣о ааяугкаяаа анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво марад̇и, со вужжад̇и ‘анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво самаяз маран̣амубааг̇ад̇о’д̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, яо гожи лохамаяам̣ бхааж̇анам̣ аагодзяяа, д̇асса аагоданзна сад̣̇д̣̇о ниб̣б̣ад̇д̇зяяа, ниб̣б̣ад̇д̇з сад̣̇д̣̇з ад̣̇уураг̇ад̇з гожи аамасзяяа, саха аамасанзна сад̣̇д̣̇о нируж̇жхзяяа , аби ну ко со, махаарааж̇а, сад̣̇д̣̇о яат̇ааг̇ад̇иг̇аманабат̇амад̇т̇агам̣ г̇ад̇о наама ход̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана, махаарааж̇а, бажчимо сад̣̇д̣̇о буримагзна сад̣̇д̣̇зна самасамаг̇ад̇иго наахосий’’д̇и? ‘‘ааг̇анд̇угзна, бханд̇з, аамасанзна со сад̣̇д̣̇о убарад̇о’’д̇и . ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи агаалз марад̇и, со ааг̇анд̇угзна рог̇зна бадибийл̣ид̇о ваад̇асамудтаанзна ваа…бз… сад̇д̇ивзг̇аббадибийл̣ид̇о ваа агаалз марад̇и. ид̣̇амзд̇т̇а махаарааж̇а гааран̣ам̣, язна гааран̣зна агаалз маран̣ам̣ ад̇т̇ийд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, кзд̇д̇з сувируул̣хам̣ д̇хан̃н̃аб̣ийж̇ам̣ саммаа бавад̇д̇амаанзна вассзна од̇ад̇авид̇ад̇ааагин̣н̣аб̣ахупалам̣ худ̇ваа удтид̇ааагин̣н̣аб̣ахупалам̣ бхавид̇ваа (сяаа.) сассудтаанасамаяам̣ баабун̣аад̇и, д̇ам̣ д̇хан̃н̃ам̣ вужжад̇и ‘анийд̇игаманубад̣̇д̣̇авам̣ самаяасамбад̇д̇ам̣ наама ход̇ий’д̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи б̣ахууни д̣̇ивасасахассаани ж̇ийвид̇ваа ж̇арааж̇ин̣н̣о ааяугкаяаа анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво марад̇и, со вужжад̇и ‘анийд̇иго анубад̣̇д̣̇аво самаяз маран̣амубаг̇ад̇о’д̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, кзд̇д̇з сувируул̣хам̣ д̇хан̃н̃аб̣ийж̇ам̣ уд̣̇агзна вигалам̣ марзяяа, аби ну ко д̇ам̣, махаарааж̇а, д̇хан̃н̃ам̣ асамаяасамбад̇д̇ам̣ наама ход̇ий’’д̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана д̇ам̣, махаарааж̇а, бажчимам̣ д̇хан̃н̃ам̣ буримагзна д̇хан̃н̃зна самасамаг̇ад̇игам̣ наахосий’’д̇и? ‘‘ааг̇анд̇угзна, бханд̇з, ун̣хзна бадибийл̣ид̇ам̣ д̇ам̣ д̇хан̃н̃ам̣ мад̇а’’нд̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи агаалз марад̇и, со ааг̇анд̇угзна рог̇зна бадибийл̣ид̇о ваад̇асамудтаанзна ваа…бз… сад̇д̇ивзг̇аббадибийл̣ид̇о ваа агаалз марад̇и. ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна агаалз маран̣ам̣ ад̇т̇ийд̇и.
‘‘суд̇абуб̣б̣ам̣ бана д̇аяаа, махаарааж̇а, ‘самбаннад̇арун̣асассам̣ гимаяо удтахид̇ваа самуулам̣ наасзнд̇ий’’’д̇и? ‘‘суд̇абуб̣б̣ан̃жзва д̇ам̣, бханд̇з, амхзхи д̣̇идтабуб̣б̣ан̃жаа’’д̇и. ‘‘гим̣ ну ко д̇ам̣, махаарааж̇а, сассам̣ гаалз надтам̣, уд̣̇ааху агаалз надта’’нд̇и? ‘‘агаалз, бханд̇з, яад̣̇и ко д̇ам̣, бханд̇з, сассам̣ гимаяо на каад̣̇зяяум̣, сассуд̣̇д̇харан̣асамаяам̣ баабун̣зяяаа’’д̇и. ‘‘гим̣ бана, махаарааж̇а, ааг̇анд̇угзна убагхаад̇зна сассам̣ винассад̇и, нирубагхаад̇ам̣ сассам̣ сассуд̣̇д̇харан̣асамаяам̣ баабун̣аад̇ий’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи агаалз марад̇и, со ааг̇анд̇угзна рог̇зна бадибийл̣ид̇о ваад̇асамудтаанзна ваа…бз… сад̇д̇ивзг̇аббадибийл̣ид̇о ваа марад̇и. ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна агаалз маран̣ам̣ ад̇т̇ийд̇и.
‘‘суд̇абуб̣б̣ам̣ бана д̇аяаа, махаарааж̇а, ‘самбаннз сассз палабхааранамид̇з ман̃жарид̇абад̇д̇з гарагавассам̣ наама вассаж̇аад̇и нибад̇ид̇ваа винаасзд̇и апалам̣ гарод̇ий’д̇и? ‘‘суд̇абуб̣б̣ан̃жзва д̇ам̣, бханд̇з, амхзхи д̣̇идтабуб̣б̣ан̃жаа’’д̇и. ‘‘аби ну ко д̇ам̣, махаарааж̇а, сассам̣ гаалз надтам̣, уд̣̇ааху агаалз надта’’нд̇и? ‘‘агаалз, бханд̇з, яад̣̇и ко д̇ам̣, бханд̇з, сассам̣ гарагавассам̣ на вассзяяа сассуд̣̇д̇харан̣асамаяам̣ баабун̣зяяаа’’д̇и. ‘‘гим̣ бана, махаарааж̇а, ааг̇анд̇угзна убагхаад̇зна сассам̣ винассад̇и, нирубагхаад̇ам̣ сассам̣ сассуд̣̇д̇харан̣асамаяам̣ баабун̣аад̇ий’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи агаалз марад̇и, со ааг̇анд̇угзна рог̇зна бадибийл̣ид̇о ваад̇асамудтаанзна ваа бид̇д̇асамудтаанзна ваа сзмхасамудтаанзна ваа саннибаад̇игзна ваа уд̇убарин̣аамаж̇зна ваа висамабарихаараж̇зна ваа обаггамигзна ваа ж̇игхажчааяа ваа бибаасааяа ваа саббад̣̇адтзна ваа висамаасид̇зна ваа аг̇г̇инаа ваа уд̣̇агзна ваа сад̇д̇ивзг̇аббадибийл̣ид̇о ваа агаалз марад̇и. яад̣̇и бана ааг̇анд̇угзна рог̇зна бадибийл̣ид̇о на бхавзяяа, самаязва маран̣ам̣ баабун̣зяяа. ид̣̇амзд̇т̇а, махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язна гааран̣зна агаалз маран̣ам̣ ад̇т̇ий’’д̇и.
‘‘ажчарияам̣ , бханд̇з нааг̇асзна, аб̣бхуд̇ам̣ бханд̇з нааг̇асзна, суд̣̇ассид̇ам̣ гааран̣ам̣, суд̣̇ассид̇ам̣ обаммам̣ агаалз маран̣асса барид̣̇ийбанааяа, ‘ад̇т̇и агаалз маран̣а’нд̇и уд̇д̇аанийгад̇ам̣ баагадам̣ гад̇ам̣ вибхууд̇ам̣ гад̇ам̣, ажид̇д̇авигкид̇д̇агоби, бханд̇з нааг̇асзна, мануж̇о згамзгзнаби д̇аава обаммзна нидтам̣ г̇ажчзяяа ‘ад̇т̇и агаалз маран̣а’нд̇и , гим̣ бана мануж̇о сажзд̇ано? батамобаммзнзваахам̣, бханд̇з, сан̃н̃ад̇д̇о ‘ад̇т̇и агаалз маран̣а’нд̇и, аби жа абараабарам̣ ниб̣б̣ааханам̣ сод̇угаамо на самбадижчи’’нд̇и.
агааламаран̣абан̃хо чадто.
7. жзд̇ияабаадихаарияабан̃хо
7. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, саб̣б̣зсам̣ бариниб̣б̣уд̇аанам̣ жзд̇ияз баадихийрам̣ ход̇и, уд̣̇ааху згажжаанам̣ язва ход̇ий’’д̇и? ‘‘згажжаанам̣, махаарааж̇а, ход̇и, згажжаанам̣ на ход̇ий’’д̇и. ‘‘гад̇амзсам̣, бханд̇з, ход̇и, гад̇амзсам̣ на ход̇ий’’д̇и? ‘‘д̇ин̣н̣аннам̣, махаарааж̇а, ан̃н̃ад̇арасса ад̇хидтаанаа бариниб̣б̣уд̇асса жзд̇ияз баадихийрам̣ ход̇и. гад̇амзсам̣ д̇ин̣н̣аннам̣? ид̇ха, махаарааж̇а, арахаа д̣̇звамануссаанам̣ анугамбааяа д̇идтанд̇ова ад̇хидтаад̇и ‘звам̣наама жзд̇ияз баадихийрам̣ ход̇уу’д̇и, д̇асса ад̇хидтаанавасзна жзд̇ияз баадихийрам̣ ход̇и, звам̣ арахад̇о ад̇хидтаанавасзна бариниб̣б̣уд̇асса жзд̇ияз баадихийрам̣ ход̇и.
‘‘буна жабарам̣, махаарааж̇а, д̣̇звад̇аа мануссаанам̣ анугамбааяа бариниб̣б̣уд̇асса жзд̇ияз баадихийрам̣ д̣̇ассзнд̇и ‘иминаа баадихийрзна сад̣̇д̇хаммо нижжасамбаг̇г̇ахид̇о бхависсад̇и, мануссаа жа басаннаа гусалзна абхивад̣дхиссанд̇ий’д̇и, звам̣ д̣̇звад̇аанам̣ ад̇хидтаанавасзна бариниб̣б̣уд̇асса жзд̇ияз баадихийрам̣ ход̇и.
‘‘буна жабарам̣, махаарааж̇а, ид̇т̇ий ваа бурисо ваа сад̣̇д̇хо басанно бан̣д̣ид̇о б̣яад̇д̇о мзд̇хаавий б̣уд̣̇д̇хисамбанно яонисо жинд̇аяид̇ваа г̇анд̇хам̣ ваа маалам̣ ваа д̣̇уссам̣ ваа ан̃н̃ад̇арам̣ ваа гин̃жи ад̇хидтахид̇ваа жзд̇ияз угкибад̇и ‘звам̣наама ход̇уу’д̇и, д̇ассаби ад̇хидтаанавасзна бариниб̣б̣уд̇асса жзд̇ияз баадихийрам̣ ход̇и, звам̣ мануссаанам̣ ад̇хидтаанавасзна бариниб̣б̣уд̇асса жзд̇ияз баадихийрам̣ ход̇и.
‘‘имзсам̣ ко, махаарааж̇а, д̇ин̣н̣аннам̣ ан̃н̃ад̇арасса ад̇хидтаанавасзна бариниб̣б̣уд̇асса жзд̇ияз баадихийрам̣ ход̇и.
‘‘яад̣̇и, махаарааж̇а, д̇зсам̣ ад̇хидтаанам̣ на ход̇и, кийн̣аасавассаби чал̣абхин̃н̃асса жзд̇овасиббад̇д̇асса жзд̇ияз баадихийрам̣ на ход̇и, асад̇иби , махаарааж̇а, баадихийрз жарид̇ам̣ д̣̇исваа субарисуд̣̇д̇хам̣ огаббзд̇аб̣б̣ам̣ нидтам̣ г̇анд̇аб̣б̣ам̣ сад̣̇д̣̇ахид̇аб̣б̣ам̣ ‘субариниб̣б̣уд̇о аяам̣ б̣уд̣̇д̇хабуд̇д̇о’’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
жзд̇ияабаадихаарияабан̃хо сад̇д̇амо.
8. д̇хаммаабхисамаяабан̃хо
8. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яз д̇з саммаа бадибаж̇ж̇анд̇и, д̇зсам̣ саб̣б̣зсам̣ язва д̇хаммаабхисамаяо ход̇и, уд̣̇ааху гассажи на ход̇ий’’д̇и? ‘‘гассажи, махаарааж̇а, ход̇и, гассажи на ход̇ий’’д̇и. ‘‘гасса бханд̇з ход̇и, гасса на ход̇ий’’д̇и? ‘‘д̇иражчаанаг̇ад̇асса, махаарааж̇а, суббадибаннассааби д̇хаммаабхисамаяо на ход̇и, бзд̇д̇ивисаяуубабаннасса…бз… мижчаад̣̇идтигасса…бз… гухагасса…бз… маад̇угхаад̇агасса…бз… бид̇угхаад̇агасса…бз… араханд̇агхаад̇агасса…бз… сан̇гхабхзд̣̇агасса…бз… лохид̇уббаад̣̇агасса…бз… т̇зяяасам̣ваасагасса…бз… д̇ид̇т̇ияабагганд̇асса…бз… бхигкунид̣̇уусагасса…бз… д̇зрасаннам̣ г̇аругаабад̇д̇ийнам̣ ан̃н̃ад̇арам̣ аабаж̇ж̇ид̇ваа авудтид̇асса…бз… бан̣д̣агасса…бз… убхад̇об̣яан̃ж̇анагасса суббадибаннассааби д̇хаммаабхисамаяо на ход̇и…бз… яоби мануссад̣̇ахараго уунагасад̇д̇авассиго, д̇асса суббадибаннассааби д̇хаммаабхисамаяо на ход̇и. имзсам̣ ко, махаарааж̇а, сол̣асаннам̣ буг̇г̇алаанам̣ суббадибаннаанамби д̇хаммаабхисамаяо на ход̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, яз д̇з баннараса буг̇г̇алаа вируд̣̇д̇хаа язва, д̇зсам̣ д̇хаммаабхисамаяо ход̇у ваа маа ваа ход̇у, ат̇а гзна гааран̣зна мануссад̣̇ахарагасса уунагасад̇д̇авассигасса суббадибаннассааби д̇хаммаабхисамаяо на ход̇и? зд̇т̇а д̇аава бан̃хо бхавад̇и ‘нану наама д̣̇ахарагасса на рааг̇о ход̇и, на д̣̇осо ход̇и, на мохо ход̇и, на маано ход̇и, на мижчаад̣̇идти ход̇и, на арад̇и ход̇и, на гаамавид̇агго ход̇и, амиссид̇о гилзсзхи, со наама д̣̇ахараго яуд̇д̇о жа бад̇д̇о жа арахад̇и жа жад̇д̇аари сажжаани згабадивзд̇хзна бадивиж̇жхид̇у’’’нд̇и.
‘‘д̇ан̃н̃звзд̇т̇а , махаарааж̇а, гааран̣ам̣, язнаахам̣ гааран̣зна бхан̣аами ‘уунагасад̇д̇авассигасса суббадибаннассааби д̇хаммаабхисамаяо на ход̇ий’д̇и. яад̣̇и, махаарааж̇а, уунагасад̇д̇авассиго раж̇анийяз раж̇ж̇зяяа, д̣̇уссанийяз д̣̇уссзяяа, моханийяз муяхзяяа, мад̣̇анийяз маж̇ж̇зяяа, д̣̇идтим̣ виж̇аанзяяа, рад̇ин̃жа арад̇ин̃жа виж̇аанзяяа, гусалаагусалам̣ вид̇аггзяяа, бхавзяяа д̇асса д̇хаммаабхисамаяо, аби жа, махаарааж̇а, уунагасад̇д̇авассигасса жид̇д̇ам̣ аб̣алам̣ д̣̇уб̣б̣алам̣ барид̇д̇ам̣ аббам̣ т̇огам̣ манд̣̇ам̣ авибхууд̇ам̣, асан̇кад̇аа ниб̣б̣аанад̇хаад̇у г̇аругаа бхааригаа вибулаа махад̇ий. уунагасад̇д̇авассиго, махаарааж̇а, д̇зна д̣̇уб̣б̣алзна жид̇д̇зна барид̇д̇агзна манд̣̇зна авибхууд̇зна на саггод̇и г̇аругам̣ бхааригам̣ вибулам̣ махад̇им̣ асан̇кад̇ам̣ ниб̣б̣аанад̇хаад̇ум̣ бадивиж̇жхид̇ум̣.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, синзрубаб̣б̣ад̇арааж̇аа г̇аруго бхаариго вибуло маханд̇о, аби ну ко д̇ам̣, махаарааж̇а, бурисо ад̇д̇ано баагад̇игзна т̇аамаб̣алавийриязна саггун̣зяяа синзрубаб̣б̣ад̇арааж̇аанам̣ уд̣̇д̇харид̇у’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гзна гааран̣зна махаарааж̇аа’’д̇и? ‘‘д̣̇уб̣б̣алад̇д̇аа, бханд̇з, бурисасса, маханд̇ад̇д̇аа синзрубаб̣б̣ад̇арааж̇ассаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, уунагасад̇д̇авассигасса жид̇д̇ам̣ аб̣алам̣ д̣̇уб̣б̣алам̣ барид̇д̇ам̣ аббам̣ т̇огам̣ манд̣̇ам̣ авибхууд̇ам̣, асан̇кад̇аа ниб̣б̣аанад̇хаад̇у г̇аругаа бхааригаа вибулаа махад̇ий. уунагасад̇д̇авассиго д̇зна д̣̇уб̣б̣алзна жид̇д̇зна барид̇д̇зна манд̣̇зна авибхууд̇зна на саггод̇и г̇аругам̣ бхааригам̣ вибулам̣ махад̇им̣ асан̇кад̇ам̣ ниб̣б̣аанад̇хаад̇ум̣ бадивиж̇жхид̇ум̣, д̇зна гааран̣зна уунагасад̇д̇авассигасса суббадибаннассааби д̇хаммаабхисамаяо на ход̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, аяам̣ махаабат̇авий д̣̇ийгхаа ааяад̇аа бут̇улаа вид̇т̇ад̇аа висаалаа вид̇т̇ин̣н̣аа вибулаа маханд̇аа, аби ну ко д̇ам̣, махаарааж̇а, махаабат̇авим̣ саггаа барид̇д̇агзна уд̣̇агаб̣инд̣̇угзна д̇змзд̇ваа уд̣̇агажигкаллам̣ гаад̇у’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гзна гааран̣зна, махаарааж̇аа’’д̇и? ‘‘барид̇д̇ад̇д̇аа, бханд̇з, уд̣̇агаб̣инд̣̇усса, маханд̇ад̇д̇аа махаабат̇авияаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, уунагасад̇д̇авассигасса жид̇д̇ам̣ аб̣алам̣ д̣̇уб̣б̣алам̣ барид̇д̇ам̣ аббам̣ т̇огам̣ манд̣̇ам̣ авибхууд̇ам̣, асан̇кад̇аа ниб̣б̣аанад̇хаад̇у д̣̇ийгхаа ааяад̇аа бут̇улаа вид̇т̇ад̇аа висаалаа вид̇т̇ин̣н̣аа вибулаа маханд̇аа. уунагасад̇д̇авассиго д̇зна д̣̇уб̣б̣алзна жид̇д̇зна барид̇д̇агзна манд̣̇зна авибхууд̇зна на саггод̇и махад̇им̣ асан̇кад̇ам̣ ниб̣б̣аанад̇хаад̇ум̣ бадивиж̇жхид̇ум̣, д̇зна гааран̣зна уунагасад̇д̇авассигасса суббадибаннассааби д̇хаммаабхисамаяо на ход̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, аб̣алад̣̇уб̣б̣алабарид̇д̇ааббат̇огаманд̣̇аг̇г̇и бхавзяяа, аби ну ко, махаарааж̇а, д̇аавад̇агзна манд̣̇зна аг̇г̇инаа саггаа сад̣̇звагз логз анд̇хагаарам̣ вид̇хамид̇ваа аалогам̣ д̣̇ассзд̇у’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гзна гааран̣зна махаарааж̇аа’’д̇и? ‘‘манд̣̇ад̇д̇аа, бханд̇з, аг̇г̇исса, логасса маханд̇ад̇д̇аа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, уунагасад̇д̇авассигасса жид̇д̇ам̣ аб̣алам̣ д̣̇уб̣б̣алам̣ барид̇д̇ам̣ аббам̣ т̇огам̣ манд̣̇ам̣ авибхууд̇ам̣, махад̇аа жа авиж̇ж̇анд̇хагаарзна бихид̇ам̣. д̇асмаа д̣̇уггарам̣ н̃аан̣аалогам̣ д̣̇ассаяид̇ум̣, д̇зна гааран̣зна уунагасад̇д̇авассигасса суббадибаннассааби д̇хаммаабхисамаяо на ход̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, аад̇уро гисо ан̣убаримид̇агааяо саалагагими хад̇т̇инааг̇ам̣ д̇ид̇хаа бабхиннам̣ навааяад̇ам̣ д̇ивид̇т̇ад̇ам̣ д̣̇асабарин̣аахам̣ адтарад̇анигам̣ сагадтаанамубаг̇ад̇ам̣ д̣̇исваа г̇илид̇ум̣ баригад̣дхзяяа, аби ну ко со, махаарааж̇а, саалагагими саггун̣зяяа д̇ам̣ хад̇т̇инааг̇ам̣ г̇илид̇у’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гзна гааран̣зна, махаарааж̇аа’’д̇и? ‘‘барид̇д̇ад̇д̇аа, бханд̇з, саалагагимисса, маханд̇ад̇д̇аа хад̇т̇инааг̇ассаа’’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, уунагасад̇д̇авассигасса жид̇д̇ам̣ аб̣алам̣ д̣̇уб̣б̣алам̣ барид̇д̇ам̣ аббам̣ т̇огам̣ манд̣̇ам̣ авибхууд̇ам̣, махад̇ий асан̇кад̇аа ниб̣б̣аанад̇хаад̇у. со д̇зна д̣̇уб̣б̣алзна жид̇д̇зна барид̇д̇агзна манд̣̇зна авибхууд̇зна на саггод̇и махад̇им̣ асан̇кад̇ам̣ ниб̣б̣аанад̇хаад̇ум̣ бадивиж̇жхид̇ум̣, д̇зна гааран̣зна уунагасад̇д̇авассигасса суббадибаннассааби д̇хаммаабхисамаяо на ход̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
д̇хаммаабхисамаяабан̃хо адтамо.
9. зганд̇асуканиб̣б̣аанабан̃хо
9. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гим̣ зганд̇асукам̣ ниб̣б̣аанам̣, уд̣̇ааху д̣̇угкзна мисса’’нд̇и? ‘‘зганд̇асукам̣, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣, д̣̇угкзна амисса’’нд̇и.
‘‘на маяам̣ д̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, важанам̣ сад̣̇д̣̇ахаама ‘зганд̇асукам̣ ниб̣б̣аана’нд̇и, звамзд̇т̇а маяам̣, бханд̇з нааг̇асзна, бажжзма ‘ниб̣б̣аанам̣ д̣̇угкзна мисса’нд̇и, гааран̣ан̃жзд̇т̇а убалабхаама ‘ниб̣б̣аанам̣ д̣̇угкзна мисса’нд̇и. гад̇амам̣ зд̇т̇а гааран̣ам̣ ? яз д̇з, бханд̇з нааг̇асзна, ниб̣б̣аанам̣ бариязсанд̇и, д̇зсам̣ д̣̇иссад̇и гааяасса жа жид̇д̇асса жа аад̇аабо барид̇аабо таанажан̇гаманисаж̇ж̇аасаяанаахаарабариг̇г̇ахо мид̣̇д̇хасса жа убарод̇хо ааяад̇анаанан̃жа бадибийл̣анам̣ д̇ханад̇хан̃н̃абияан̃аад̇имид̇д̇аббаж̇аханам̣. яз гзжи логз сукид̇аа сукасамаббид̇аа, д̇з саб̣б̣зби бан̃жахи гаамаг̇ун̣зхи ааяад̇анз рамзнд̇и б̣руухзнд̇и, манаабигаманаабигаб̣ахувид̇хасубханимид̇д̇зна руубзна жагкум̣ рамзнд̇и б̣руухзнд̇и, манаабигаманаабигаг̇ийд̇аваад̣̇ид̇аб̣ахувид̇хасубханимид̇д̇зна сад̣̇д̣̇зна сод̇ам̣ рамзнд̇и б̣руухзнд̇и, манаабигаманаабигабубпапалабад̇д̇ад̇ажамууласаараб̣ахувид̇хасубханимид̇д̇зна г̇анд̇хзна гхаанам̣ рамзнд̇и б̣руухзнд̇и, манаабигаманаабигакаж̇ж̇абхож̇ж̇алзяяабзяяасааяанийяаб̣ахувид̇хасубханимид̇д̇зна расзна ж̇ивхам̣ рамзнд̇и б̣рухзнд̇и, манаабигаманаабигасан̣хасукумамуд̣̇умад̣̇д̣̇аваб̣ахувид̇хасубханимид̇д̇зна пассзна гааяам̣ рамзнд̇и б̣руухзнд̇и, манаабигаманаабигагаляаан̣абаабагасубхаасубхаб̣ахувид̇хавид̇аггаманасигаарзна манам̣ рамзнд̇и б̣руухзнд̇и. д̇умхз д̇ам̣ жагкусод̇агхаанаж̇ивхаагааяаманоб̣рууханам̣ ханат̇а убаханат̇а, чинд̣̇ат̇а убажчинд̣̇ат̇а, рунд̇хат̇а убарунд̇хат̇а. д̇зна гааяоби барид̇абад̇и, жид̇д̇амби барид̇абад̇и, гааяз барид̇ад̇д̇з гааяигад̣̇угкавзд̣̇анам̣ взд̣̇ияад̇и, жид̇д̇з барид̇ад̇д̇з жзд̇асигад̣̇угкавзд̣̇анам̣ взд̣̇аяад̇и. нану мааг̇ан̣д̣ияоби мааг̇анд̣̇ияоби (сий. бий.) бариб̣б̣ааж̇аго бхаг̇аванд̇ам̣ г̇арахамаано звамааха ‘бхуунаху бхууд̇ахажжо (бий.), бхуунахажжо (га.) саман̣о г̇од̇амо’д̇и. ид̣̇амзд̇т̇а гааран̣ам̣, язнаахам̣ гааран̣зна б̣рууми ‘ниб̣б̣аанам̣ д̣̇угкзна мисса’’’нд̇и.
‘‘на хи, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ д̣̇угкзна миссам̣, зганд̇асукам̣ ниб̣б̣аанам̣. яам̣ бана д̇вам̣, махаарааж̇а , б̣рууси ‘ниб̣б̣аанам̣ д̣̇угка’нд̇и, нзд̇ам̣ д̣̇угкам̣ ниб̣б̣аанам̣ наама, ниб̣б̣аанасса бана сажчигирияааяа буб̣б̣абхааг̇о зсо, ниб̣б̣аанабариязсанам̣ зд̇ам̣, зганд̇асукам̣ язва, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣, на д̣̇угкзна миссам̣. зд̇т̇а гааран̣ам̣ вад̣̇аами. ад̇т̇и, махаарааж̇а, рааж̇уунам̣ раж̇ж̇асукам̣ наамаа’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, ад̇т̇и рааж̇уунам̣ раж̇ж̇асука’’нд̇и. ‘‘аби ну ко д̇ам̣, махаарааж̇а, раж̇ж̇асукам̣ д̣̇угкзна мисса’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана д̇з, махаарааж̇а, рааж̇аано бажжанд̇з губид̇з д̇зсам̣ бажжанд̇аниссид̇аанам̣ бадисзд̇хааяа амажжзхи барин̣ааяагзхи бхадзхи б̣алад̇т̇зхи баривуд̇аа баваасам̣ г̇анд̇ваа д̣ам̣самагасаваад̇аад̇абабадибийл̣ид̇аа самависамз барид̇хааванд̇и, махааяуд̣̇д̇хан̃жа гаронд̇и, ж̇ийвид̇асам̣саяан̃жа баабун̣анд̇ий’’д̇и? ‘‘нзд̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, раж̇ж̇асукам̣ наама, раж̇ж̇асукасса бариязсанааяа буб̣б̣абхааг̇о зсо, д̣̇угкзна, бханд̇з нааг̇асзна, рааж̇аано раж̇ж̇ам̣ бариязсид̇ваа раж̇ж̇асукам̣ анубхаванд̇и, звам̣, бханд̇з нааг̇асзна, раж̇ж̇асукам̣ д̣̇угкзна амиссам̣, ан̃н̃ам̣ д̇ам̣ раж̇ж̇асукам̣, ан̃н̃ам̣ д̣̇угка’’нд̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, зганд̇асукам̣ ниб̣б̣аанам̣, на д̣̇угкзна миссам̣. яз бана д̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ бариязсанд̇и, д̇з гааяан̃жа жид̇д̇ан̃жа аад̇аабзд̇ваа таанажан̇гаманисаж̇ж̇аасаяанаахаарам̣ бариг̇г̇ахзд̇ваа мид̣̇д̇хам̣ убарунд̇хид̇ваа ааяад̇анаани бадибийл̣зд̇ваа гааяан̃жа ж̇ийвид̇ан̃жа барижжаж̇ид̇ваа д̣̇угкзна ниб̣б̣аанам̣ бариязсид̇ваа зганд̇асукам̣ ниб̣б̣аанам̣ анубхаванд̇и, нихад̇абажжаамид̇д̇аа вияа рааж̇аано раж̇ж̇асукам̣. звам̣, махаарааж̇а, зганд̇асукам̣ ниб̣б̣аанам̣, на д̣̇угкзна миссам̣, ан̃н̃ам̣ ниб̣б̣аанам̣, ан̃н̃ам̣ д̣̇угканд̇и.
‘‘абарамби , махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи зганд̇асукам̣ ниб̣б̣аанам̣, на д̣̇угкзна миссам̣, ан̃н̃ам̣ д̣̇угкам̣, ан̃н̃ам̣ ниб̣б̣аананд̇и. ад̇т̇и, махаарааж̇а, аажарияаанам̣ сиббаванд̇аанам̣ сиббасукам̣ наамаа’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, ад̇т̇и аажарияаанам̣ сиббаванд̇аанам̣ сиббасука’’нд̇и. ‘‘аби ну ко д̇ам̣, махаарааж̇а, сиббасукам̣ д̣̇угкзна мисса’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘гисса бана д̇з, махаарааж̇а, аажарияаа ид̣̇ам̣ бад̣̇ам̣ сий. бий. бод̇т̇агзсу над̇т̇и аажарияаанам̣ абхиваад̣̇анабажжудтаанзна уд̣̇агаахаран̣агхарасаммаж̇ж̇анад̣̇анд̇агадтамукод̣̇агаануббад̣̇аанзна ужчидтабадиг̇г̇ахан̣аужчаад̣̇ананахаабанабаад̣̇абаригаммзна сагажид̇д̇ам̣ нигкибид̇ваа баражид̇д̇аанувад̇д̇анзна д̣̇угкасзяяааяа висамабхож̇анзна гааяам̣ аад̇аабзнд̇ий’’д̇и? ‘‘нзд̇ам̣, бханд̇з нааг̇асзна, сиббасукам̣ наама, сиббабариязсанааяа буб̣б̣абхааг̇о зсо, д̣̇угкзна, бханд̇з нааг̇асзна, аажарияаа сиббам̣ бариязсид̇ваа сиббасукам̣ анубхаванд̇и, звам̣, бханд̇з нааг̇асзна, сиббасукам̣ д̣̇угкзна амиссам̣, ан̃н̃ам̣ д̇ам̣ сиббасукам̣, ан̃н̃ам̣ д̣̇угка’’нд̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, зганд̇асукам̣ ниб̣б̣аанам̣, на д̣̇угкзна миссам̣. яз бана д̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ бариязсанд̇и, д̇з гааяан̃жа жид̇д̇ан̃жа аад̇аабзд̇ваа таанажан̇гаманисаж̇ж̇аасаяанаахаарам̣ бариг̇г̇ахзд̇ваа мид̣̇д̇хам̣ убарунд̇хид̇ваа ааяад̇анаани бадибийл̣зд̇ваа гааяан̃жа ж̇ийвид̇ан̃жа барижжаж̇ид̇ваа д̣̇угкзна ниб̣б̣аанам̣ бариязсид̇ваа зганд̇асукам̣ ниб̣б̣аанам̣ анубхаванд̇и, аажарияаа вияа сиббасукам̣. звам̣, махаарааж̇а, зганд̇асукам̣ ниб̣б̣аанам̣, на д̣̇угкзна миссам̣, ан̃н̃ам̣ д̣̇угкам̣, ан̃н̃ам̣ ниб̣б̣аана’’нд̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
зганд̇асуканиб̣б̣аанабан̃хо навамо.
10. ниб̣б̣аанаруубасан̣таанабан̃хо
10. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘ниб̣б̣аанам̣ ниб̣б̣аана’нд̇и яам̣ вад̣̇зси, саггаа бана д̇асса ниб̣б̣аанасса руубам̣ ваа сан̣таанам̣ ваа ваяам̣ ваа бамаан̣ам̣ ваа обаммзна ваа гааран̣зна ваа хзд̇унаа ваа наязна ваа убад̣̇ассаяид̇у’’нд̇и? ‘‘аббадибхааг̇ам̣, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣, на саггаа ниб̣б̣аанасса руубам̣ ваа сан̣таанам̣ ваа ваяам̣ ваа бамаан̣ам̣ ваа обаммзна ваа гааран̣зна ваа хзд̇унаа ваа наязна ваа убад̣̇ассаяид̇у’’нд̇и. ‘‘зд̇амбаахам̣, бханд̇з нааг̇асзна, на самбадижчаами, яам̣ ад̇т̇ид̇хаммасса ниб̣б̣аанасса руубам̣ ваа сан̣таанам̣ ваа ваяам̣ ваа бамаан̣ам̣ ваа обаммзна ваа гааран̣зна ваа хзд̇унаа ваа наязна ваа абан̃н̃аабанам̣, гааран̣зна мам̣ сан̃н̃аабзхий’’д̇и. ‘‘ход̇у, махаарааж̇а, гааран̣зна д̇ам̣ сан̃н̃аабзссаами. ад̇т̇и, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇о наамаа’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з, ад̇т̇зсо махаасамуд̣̇д̣̇о’’д̇и. ‘‘сажз д̇ам̣, махаарааж̇а, гожи звам̣ бужчзяяа ‘гид̇д̇агам̣, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇з уд̣̇агам̣, гад̇и бана д̇з сад̇д̇аа, яз махаасамуд̣̇д̣̇з бадивасанд̇ий’д̇и, звам̣ будто д̇вам̣, махаарааж̇а, гинд̇и д̇асса б̣яаагарзяяаасий’’д̇и? ‘‘сажз мам̣, бханд̇з, гожи звам̣ бужчзяяа ‘гид̇д̇агам̣, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇з уд̣̇агам̣, гад̇и бана д̇з сад̇д̇аа, яз махаасамуд̣̇д̣̇з бадивасанд̇ий’д̇и, д̇амахам̣, бханд̇з, звам̣ вад̣̇зяяам̣ ‘абужчид̇аб̣б̣ам̣ мам̣ д̇вам̣ амбхо буриса бужчаси, нзсаа бужчаа гзнажи бужчид̇аб̣б̣аа, табанийяо зсо бан̃хо. авибхад̇д̇о логагкааяигзхи махаасамуд̣̇д̣̇о, на саггаа махаасамуд̣̇д̣̇з уд̣̇агам̣ бариминид̇ум̣ сад̇д̇аа ваа яз д̇ад̇т̇а ваасамубаг̇ад̇аад̇и зваахам̣ бханд̇з д̇асса бадиважанам̣ д̣̇ад̣̇зяяа’’’нд̇и.
‘‘гисса бана, д̇вам̣ махаарааж̇а, ад̇т̇ид̇хаммз махаасамуд̣̇д̣̇з звам̣ бадиважанам̣ д̣̇ад̣̇зяяааси, нану виг̇ан̣зд̇ваа минид̇ваа (га.) д̇асса аажигкид̇аб̣б̣ам̣ ‘зд̇д̇агам̣ махаасамуд̣̇д̣̇з уд̣̇агам̣, зд̇д̇агаа жа сад̇д̇аа махаасамуд̣̇д̣̇з бадивасанд̇ий’’д̇и? ‘‘на саггаа, бханд̇з, ависаяо зсо бан̃хо’’д̇и.
‘‘яат̇аа , махаарааж̇а, ад̇т̇ид̇хаммз язва махаасамуд̣̇д̣̇з на саггаа уд̣̇агам̣ бариг̇ан̣зд̇ум̣ бариминид̇ум̣ (га.) сад̇д̇аа ваа яз д̇ад̇т̇а ваасамубаг̇ад̇аа, звамзва ко, махаарааж̇а, ад̇т̇ид̇хаммассзва ниб̣б̣аанасса на саггаа руубам̣ ваа сан̣таанам̣ ваа ваяам̣ ваа бамаан̣ам̣ ваа обаммзна ваа гааран̣зна ваа хзд̇унаа ваа наязна ваа убад̣̇ассаяид̇ум̣, виг̇ан̣зяяа, махаарааж̇а, ид̣̇д̇химаа жзд̇овасиббад̇д̇о махаасамуд̣̇д̣̇з уд̣̇агам̣ д̇ад̇раасаяз жа сад̇д̇з, на д̇взва со ид̣̇д̇химаа жзд̇овасиббад̇д̇о саггун̣зяяа ниб̣б̣аанасса руубам̣ ваа сан̣таанам̣ ваа ваяам̣ ваа бамаан̣ам̣ ваа обаммзна ваа гааран̣зна ваа хзд̇унаа ваа наязна ваа убад̣̇ассаяид̇ум̣.
‘‘абарамби, махаарааж̇а, уд̇д̇арим̣ гааран̣ам̣ сун̣охи, ад̇т̇ид̇хаммассзва ниб̣б̣аанасса на саггаа руубам̣ ваа сан̣таанам̣ ваа ваяам̣ ваа бамаан̣ам̣ ваа обаммзна ваа гааран̣зна ваа хзд̇унаа ваа наязна ваа убад̣̇ассаяид̇унд̇и. ад̇т̇и, махаарааж̇а, д̣̇звзсу аруубагааяигаа наама д̣̇зваа’’д̇и. ‘‘аама, бханд̇з, суяяад̇и ‘ад̇т̇и д̣̇звзсу аруубагааяигаа наама д̣̇зваа’’’д̇и. ‘‘саггаа бана, махаарааж̇а, д̇зсам̣ аруубагааяигаанам̣ д̣̇зваанам̣ руубам̣ ваа сан̣таанам̣ ваа ваяам̣ ваа бамаан̣ам̣ ваа обаммзна ваа гааран̣зна ваа хзд̇унаа ваа наязна ваа убад̣̇ассаяид̇у’’нд̇и? ‘‘на хи, бханд̇з’’д̇и. ‘‘д̇зна хи, махаарааж̇а, над̇т̇и аруубагааяигаа д̣̇зваа’’д̇и? ‘‘ад̇т̇и, бханд̇з, аруубагааяигаа д̣̇зваа, на жа саггаа д̇зсам̣ руубам̣ ваа сан̣таанам̣ ваа ваяам̣ ваа бамаан̣ам̣ ваа обаммзна ваа гааран̣зна ваа хзд̇унаа ваа наязна ваа убад̣̇ассаяид̇у’’нд̇и. ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, ад̇т̇исад̇д̇аанам̣ язва аруубагааяигаанам̣ д̣̇зваанам̣ на саггаа руубам̣ ваа сан̣таанам̣ ваа ваяам̣ ваа бамаан̣ам̣ ваа обаммзна ваа гааран̣зна ваа хзд̇унаа ваа наязна ваа убад̣̇ассаяид̇ум̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ад̇т̇ид̇хаммассзва ниб̣б̣аанасса на саггаа руубам̣ ваа сан̣таанам̣ ваа ваяам̣ ваа бамаан̣ам̣ ваа обаммзна ваа гааран̣зна ваа хзд̇унаа ваа наязна ваа убад̣̇ассаяид̇у’’нд̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ход̇у зганд̇асукам̣ ниб̣б̣аанам̣, на жа саггаа д̇асса руубам̣ ваа сан̣таанам̣ ваа ваяам̣ ваа бамаан̣ам̣ ваа обаммзна ваа гааран̣зна ваа хзд̇унаа ваа наязна ваа убад̣̇ассаяид̇ум̣. ад̇т̇и бана, бханд̇з, ниб̣б̣аанасса г̇ун̣ам̣ ан̃н̃зхи анубавидтам̣ гин̃жи обамманид̣̇ассанамад̇д̇а’’нд̇и? ‘‘саруубад̇о, махаарааж̇а, над̇т̇и, г̇ун̣ад̇о бана саггаа гин̃жи обамманид̣̇ассанамад̇д̇ам̣ убад̣̇ассаяид̇у’’нд̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, яат̇аахам̣ лабхаами ниб̣б̣аанасса г̇ун̣ад̇оби згад̣̇зсабарид̣̇ийбанамад̇д̇ам̣, д̇ат̇аа сийгхам̣ б̣руухи, ниб̣б̣аабзхи мз хад̣̇аяабарил̣аахам̣ винаяа сийд̇аламад̇хураважанамаалуд̇знаа’’д̇и.
‘‘бад̣̇умасса, махаарааж̇а, зго г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто, уд̣̇агасса д̣̇вз г̇ун̣аа, аг̇ад̣̇асса д̇аяо г̇ун̣аа, махаасамуд̣̇д̣̇асса жад̇д̇ааро г̇ун̣аа, бхож̇анасса бан̃жа г̇ун̣аа, аагаасасса д̣̇аса г̇ун̣аа, ман̣ирад̇анасса д̇аяо г̇ун̣аа , лохид̇ажанд̣̇анасса д̇аяо г̇ун̣аа, саббиман̣д̣асса д̇аяо г̇ун̣аа, г̇ирисикарасса бан̃жа г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘бад̣̇умасса зго г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто’д̇и яам̣ вад̣̇зси, гад̇амо бад̣̇умасса зго г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто’’д̇и? ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бад̣̇умам̣ анубалид̇д̇ам̣ уд̣̇агзна, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ саб̣б̣агилзсзхи анубалид̇д̇ам̣. аяам̣, махаарааж̇а, бад̣̇умасса зго г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘уд̣̇агасса д̣̇вз г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’д̇и яам̣ вад̣̇зси, гад̇амз уд̣̇агасса д̣̇вз г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и? ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ сийд̇алам̣ барил̣ааханиб̣б̣аабанам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ сийд̇алам̣ саб̣б̣агилзсабарил̣ааханиб̣б̣аабанам̣. аяам̣, махаарааж̇а, уд̣̇агасса батамо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ гиланд̇ад̇асид̇абибаасид̇агхаммаабхид̇ад̇д̇аанам̣ ж̇анабасубаж̇аанам̣ бибаасаавинаяанам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ гаамад̇ан̣хаабхавад̇ан̣хаавибхавад̇ан̣хаабибаасаавинаяанам̣. аяам̣, махаарааж̇а, уд̣̇агасса д̣̇уд̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. имз ко, махаарааж̇а, уд̣̇агасса д̣̇вз г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘аг̇ад̣̇асса д̇аяо г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’д̇и яам̣ вад̣̇зси, гад̇амз аг̇ад̣̇асса д̇аяо г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и? ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, аг̇ад̣̇о висабийл̣ид̇аанам̣ сад̇д̇аанам̣ бадисаран̣ам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ гилзсависабийл̣ид̇аанам̣ сад̇д̇аанам̣ бадисаран̣ам̣. аяам̣, махаарааж̇а, аг̇ад̣̇асса батамо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, аг̇ад̣̇о рог̇аанам̣ анд̇агаро, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ саб̣б̣ад̣̇угкаанам̣ анд̇агарам̣. аяам̣, махаарааж̇а, аг̇ад̣̇асса д̣̇уд̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, аг̇ад̣̇о амад̇ам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ амад̇ам̣. аяам̣, махаарааж̇а, аг̇ад̣̇асса д̇ад̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. имз ко, махаарааж̇а, аг̇ад̣̇асса д̇аяо г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘махаасамуд̣̇д̣̇асса жад̇д̇ааро г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’д̇и яам̣ вад̣̇зси, гад̇амз махаасамуд̣̇д̣̇асса жад̇д̇ааро г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и? ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇о сун̃н̃о саб̣б̣агун̣абзхи, звамзва ко, махаарааж̇а , ниб̣б̣аанам̣ сун̃н̃ам̣ саб̣б̣агилзсагун̣абзхи. аяам̣, махаарааж̇а , махаасамуд̣̇д̣̇асса батамо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇о маханд̇о анорабааро, на барибуурад̇и саб̣б̣асаванд̇ийхи, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ маханд̇ам̣ анорабаарам̣, на буурад̇и саб̣б̣асад̇д̇зхи. аяам̣, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇асса д̣̇уд̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇о маханд̇аанам̣ бхууд̇аанам̣ ааваасо, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ маханд̇аанам̣ араханд̇аанам̣ вималакийн̣аасаваб̣алаббад̇д̇авасийбхууд̇амахаабхууд̇аанам̣ ааваасо. аяам̣, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇асса д̇ад̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇о абаримид̇авивид̇хавибулавийжибубпасам̣гусумид̇о, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ абаримид̇авивид̇хавибулабарисуд̣̇д̇хавиж̇ж̇аавимуд̇д̇ибубпасам̣гусумид̇ам̣. аяам̣, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇асса жад̇уд̇т̇о г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. имз ко, махаарааж̇а, махаасамуд̣̇д̣̇асса жад̇д̇ааро г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘бхож̇анасса бан̃жа г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’д̇и яам̣ вад̣̇зси, гад̇амз бхож̇анасса бан̃жа г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и? ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бхож̇анам̣ саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ ааяуд̇хааран̣ам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ сажчигад̇ам̣ ж̇араамаран̣анаасанад̇о ааяуд̇хааран̣ам̣. аяам̣, махаарааж̇а, бхож̇анасса батамо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, бхож̇анам̣ саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ б̣алавад̣дханам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ сажчигад̇ам̣ саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ ид̣̇д̇хиб̣алавад̣дханам̣. аяам̣, махаарааж̇а, бхож̇анасса д̣̇уд̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, бхож̇анам̣ саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ ван̣н̣аж̇ананам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ сажчигад̇ам̣ саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ г̇ун̣аван̣н̣аж̇ананам̣. аяам̣, махаарааж̇а, бхож̇анасса д̇ад̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, бхож̇анам̣ саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ д̣̇арат̇авуубасаманам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ сажчигад̇ам̣ саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ саб̣б̣агилзсад̣̇арат̇авуубасаманам̣. аяам̣, махаарааж̇а, бхож̇анасса жад̇уд̇т̇о г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, бхож̇анам̣ саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ ж̇игхажчаад̣̇уб̣б̣аляабадивинод̣̇анам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ сажчигад̇ам̣ саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ саб̣б̣ад̣̇угкаж̇игхажчаад̣̇уб̣б̣аляабадивинод̣̇анам̣. аяам̣, махаарааж̇а, бхож̇анасса бан̃жамо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. имз ко, махаарааж̇а, бхож̇анасса бан̃жа г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘аагаасасса д̣̇аса г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’д̇и яам̣ вад̣̇зси, гад̇амз аагаасасса д̣̇аса г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и? ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, аагаасо на ж̇ааяад̇и, на ж̇ийяад̇и, на мийяад̇и, на жавад̇и, на уббаж̇ж̇ад̇и, д̣̇уббасахо, ажораахаран̣о, аниссид̇о, вихаг̇аг̇амано, нирааваран̣о, ананд̇о. звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ на ж̇ааяад̇и, на ж̇ийяад̇и , на мийяад̇и, на жавад̇и, на уббаж̇ж̇ад̇и, д̣̇уббасахам̣, ажораахаран̣ам̣, аниссид̇ам̣, арияаг̇аманам̣, нирааваран̣ам̣, ананд̇ам̣. имз ко, махаарааж̇а, аагаасасса д̣̇аса г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘ман̣ирад̇анасса д̇аяо г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’д̇и яам̣ вад̣̇зси, гад̇амз ман̣ирад̇анасса д̇аяо г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и? ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, ман̣ирад̇анам̣ гаамад̣̇ад̣̇ам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ гаамад̣̇ад̣̇ам̣. аяам̣, махаарааж̇а, ман̣ирад̇анасса батамо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, ман̣ирад̇анам̣ хаасагарам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ хаасагарам̣. аяам̣, махаарааж̇а, ман̣ирад̇анасса д̣̇уд̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, ман̣ирад̇анам̣ уж̇ж̇од̇ад̇д̇агарам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ уж̇ж̇од̇ад̇д̇агарам̣ уж̇ж̇од̇ад̇т̇агарам̣ (сий. бий.), уж̇ж̇од̇ид̇ад̇т̇агарам̣ (сяаа.). аяам̣, махаарааж̇а, ман̣ирад̇анасса д̇ад̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. имз ко, махаарааж̇а, ман̣ирад̇анасса д̇аяо г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘лохид̇ажанд̣̇анасса д̇аяо г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’д̇и яам̣ вад̣̇зси, гад̇амз лохид̇ажанд̣̇анасса д̇аяо г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и? ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, лохид̇ажанд̣̇анам̣ д̣̇уллабхам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ д̣̇уллабхам̣. аяам̣, махаарааж̇а, лохид̇ажанд̣̇анасса батамо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, лохид̇ажанд̣̇анам̣ асамасуг̇анд̇хам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ асамасуг̇анд̇хам̣. аяам̣, махаарааж̇а, лохид̇ажанд̣̇анасса д̣̇уд̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, лохид̇ажанд̣̇анам̣ саж̇ж̇анабасад̇т̇ам̣ саб̣б̣аж̇анабасад̇т̇ам̣ (сяаа.), звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ арияасаж̇ж̇анабасад̇т̇ам̣. аяам̣, махаарааж̇а, лохид̇ажанд̣̇анасса д̇ад̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. имз ко, махаарааж̇а, лохид̇ажанд̣̇анасса д̇аяо г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘саббиман̣д̣асса д̇аяо г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’д̇и яам̣ вад̣̇зси, гад̇амз саббиман̣д̣асса д̇аяо г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и? ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, саббиман̣д̣о ван̣н̣асамбанно, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ г̇ун̣аван̣н̣асамбаннам̣. аяам̣, махаарааж̇а, саббиман̣д̣асса батамо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, саббиман̣д̣о г̇анд̇хасамбанно, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ сийлаг̇анд̇хасамбаннам̣. аяам̣, махаарааж̇а, саббиман̣д̣асса д̣̇уд̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, саббиман̣д̣о расасамбанно, звамзва ко , махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ расасамбаннам̣. аяам̣, махаарааж̇а, саббиман̣д̣асса д̇ад̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. имз ко, махаарааж̇а, саббиман̣д̣асса д̇аяо г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ‘г̇ирисикарасса бан̃жа г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’д̇и яам̣ вад̣̇зси, гад̇амз г̇ирисикарасса бан̃жа г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и? ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, г̇ирисикарам̣ ажжуг̇г̇ад̇ам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ ажжуг̇ад̇ам̣. аяам̣, махаарааж̇а, г̇ирисикарасса батамо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, г̇ирисикарам̣ ажалам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ ажалам̣. аяам̣, махаарааж̇а, г̇ирисикарасса д̣̇уд̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, г̇ирисикарам̣ д̣̇урад̇хирохам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ д̣̇урад̇хирохам̣ саб̣б̣агилзсаанам̣. аяам̣, махаарааж̇а, г̇ирисикарасса д̇ад̇ияо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, г̇ирисикарам̣ саб̣б̣аб̣ийж̇аанам̣ авирууханам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ саб̣б̣агилзсаанам̣ авирууханам̣. аяам̣, махаарааж̇а, г̇ирисикарасса жад̇уд̇т̇о г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто. буна жабарам̣, махаарааж̇а, г̇ирисикарам̣ анунаяаббадигхавиббамуд̇д̇ам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанам̣ анунаяаббадигхавиббамуд̇д̇ам̣. аяам̣, махаарааж̇а, г̇ирисикарасса бан̃жамо г̇ун̣о ниб̣б̣аанам̣ анубавидто . имз ко, махаарааж̇а, г̇ирисикарасса бан̃жа г̇ун̣аа ниб̣б̣аанам̣ анубавидтаа’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
ниб̣б̣аанаруубасан̣таанабан̃хо д̣̇асамо.
11. ниб̣б̣аанасажчигаран̣абан̃хо
11. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхз бхан̣ат̇а ‘ниб̣б̣аанам̣ на ад̇ийд̇ам̣, на анааг̇ад̇ам̣, на бажжуббаннам̣, на уббаннам̣ на ануббаннам̣ на уббаад̣̇анийяа’нд̇и. ид̇ха, бханд̇з нааг̇асзна, яо гожи саммаабадибанно ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇и, со уббаннам̣ сажчигарод̇и, уд̣̇ааху уббаад̣̇зд̇ваа сажчигарод̇ий’’д̇и? ‘‘яо гожи, махаарааж̇а, саммаабадибанно ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇и, со на уббаннам̣ сажчигарод̇и, на уббаад̣̇зд̇ваа сажчигарод̇и, аби жа, махаарааж̇а, ад̇т̇зсаа ниб̣б̣аанад̇хаад̇у, яам̣ со саммаабадибанно сажчигарод̇ий’’д̇и.
‘‘маа, бханд̇з нааг̇асзна, имам̣ бан̃хам̣ бадижчаннам̣ гад̇ваа д̣̇ийбзхи, вивадам̣ баагадам̣ гад̇ваа д̣̇ийбзхи чанд̣̇аж̇аад̇о уссаахаж̇аад̇о, яам̣ д̇з сигкид̇ам̣, д̇ам̣ саб̣б̣ам̣ зд̇т̇зваагираахи, зд̇т̇ааяам̣ ж̇ано саммуул̣хо вимад̇иж̇аад̇о сам̣саяабагканд̣̇о, бхинд̣̇зд̇ам̣ анд̇од̣̇осасалла’’нд̇и. ‘‘ад̇т̇зсаа, махаарааж̇а, ниб̣б̣аанад̇хаад̇у санд̇аа сукаа бан̣ийд̇аа, д̇ам̣ саммаабадибанно ж̇инаанусидтияаа сан̇каарз саммасанд̇о бан̃н̃ааяа сажчигарод̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, анд̇зваасиго аажарияаанусидтияаа виж̇ж̇ам̣ бан̃н̃ааяа сажчигарод̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, саммаабадибанно ж̇инаанусидтияаа бан̃н̃ааяа ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇и.
‘‘гат̇ам̣ бана д̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ д̣̇адтаб̣б̣анд̇и? анийд̇ид̇о нирубад̣̇д̣̇авад̇о абхаяад̇о кзмад̇о санд̇ад̇о сукад̇о саад̇ад̇о бан̣ийд̇ад̇о сужид̇о сийд̇алад̇о д̣̇адтаб̣б̣ам̣.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо б̣ахугадтабун̃ж̇зна ж̇алид̇агадтид̇зна аг̇г̇инаа д̣̇аяхамаано вааяаамзна д̇ад̇о мун̃жид̇ваа нираг̇г̇игогаасам̣ бависид̇ваа д̇ад̇т̇а барамасукам̣ лабхзяяа, звамзва ко, махаарааж̇а, яо саммаабадибанно, со яонисо манасигаарзна б̣яабаг̇ад̇ад̇ивид̇хаг̇г̇исанд̇аабам̣ барамасукам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, аг̇г̇и, звам̣ д̇ивид̇хаг̇г̇и д̣̇адтаб̣б̣о; яат̇аа аг̇г̇иг̇ад̇о бурисо, звам̣ саммаабадибанно д̣̇адтаб̣б̣о; яат̇аа нираг̇г̇игогаасо, звам̣ ниб̣б̣аанам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бурисо ахигуггурамануссагун̣абасарийравал̣ан̃ж̇агодтаасараасиг̇ад̇о гун̣абаж̇адааж̇адид̇анд̇араманубавидто вааяаамзна д̇ад̇о мун̃жид̇ваа ниггун̣абогаасам̣ бависид̇ваа д̇ад̇т̇а барамасукам̣ лабхзяяа, звамзва ко, махаарааж̇а, яо саммаабадибанно, со яонисо манасигаарзна б̣яабаг̇ад̇агилзсагун̣абам̣ барамасукам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, гун̣абам̣, звам̣ бан̃жа гаамаг̇ун̣аа д̣̇адтаб̣б̣аа; яат̇аа гун̣абаг̇ад̇о бурисо, звам̣ саммаабадибанно д̣̇адтаб̣б̣о; яат̇аа ниггун̣абогаасо, звам̣ ниб̣б̣аанам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бурисо бхийд̇о д̇асид̇о гамбид̇о вибарийд̇авиб̣бханд̇ажид̇д̇о вааяаамзна д̇ад̇о мун̃жид̇ваа д̣̇ал̣хам̣ т̇ирам̣ ажалам̣ абхаяадтаанам̣ бависид̇ваа д̇ад̇т̇а барамасукам̣ лабхзяяа, звамзва ко, махаарааж̇а, яо саммаабадибанно, со яонисо манасигаарзна б̣яабаг̇ад̇абхаяасанд̇аасам̣ барамасукам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, бхаяам̣, звам̣ ж̇аад̇иж̇арааб̣яаад̇химаран̣ам̣ бадижжа абараабарам̣ бавад̇д̇абхаяам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣; яат̇аа бхийд̇о бурисо, звам̣ саммаабадибанно д̣̇адтаб̣б̣о; яат̇аа абхаяадтаанам̣, звам̣ ниб̣б̣аанам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бурисо гилидтамалинагалалагад̣̇д̣̇амад̣̇зсз бад̇ид̇о вааяаамзна д̇ам̣ галалагад̣̇д̣̇амам̣ абаваахзд̇ваа барисуд̣̇д̇хавималад̣̇зсамубаг̇анд̇ваа д̇ад̇т̇а барамасукам̣ лабхзяяа, звамзва ко, махаарааж̇а, яо саммаабадибанно, со яонисо манасигаарзна б̣яабаг̇ад̇агилзсамалагад̣̇д̣̇амам̣ барамасукам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, галалам̣, звам̣ лаабхасаггаарасилого д̣̇адтаб̣б̣о; яат̇аа галалаг̇ад̇о бурисо, звам̣ саммаабадибанно д̣̇адтаб̣б̣о; яат̇аа барисуд̣̇д̇хавималад̣̇зсо, звам̣ ниб̣б̣аанам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣.
‘‘д̇ан̃жа бана ниб̣б̣аанам̣ саммаабадибанно гинд̇и сажчигарод̇и? яо со, махаарааж̇а, саммаабадибанно, со сан̇каараанам̣ бавад̇д̇ам̣ саммасад̇и. бавад̇д̇ам̣ саммасамаано д̇ад̇т̇а ж̇аад̇им̣ бассад̇и ж̇арам̣ бассад̇и б̣яаад̇хим̣ бассад̇и маран̣ам̣ бассад̇и, на д̇ад̇т̇а гин̃жи сукам̣ саад̇ам̣ бассад̇и аад̣̇ид̇оби маж̇жхад̇оби барияосаанад̇оби. со д̇ад̇т̇а гин̃жи на г̇аяхуубаг̇ам̣ бассад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо д̣̇ивасасанд̇ад̇д̇з аяог̇ул̣з ж̇алид̇з д̇ад̇д̇з гатид̇з аад̣̇ид̇оби маж̇жхад̇оби барияосаанад̇оби на гин̃жи г̇аяхуубаг̇ам̣ бад̣̇зсам̣ бассад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, яо сан̇каараанам̣ бавад̇д̇ам̣ саммасад̇и, со бавад̇д̇ам̣ саммасамаано д̇ад̇т̇а ж̇аад̇им̣ бассад̇и ж̇арам̣ бассад̇и б̣яаад̇хим̣ бассад̇и маран̣ам̣ бассад̇и, на д̇ад̇т̇а гин̃жи сукам̣ саад̇ам̣ бассад̇и аад̣̇ид̇оби маж̇жхад̇оби барияосаанад̇оби. со д̇ад̇т̇а ид̣̇ам̣ бад̣̇ад̣̇ваяам̣ сий. бий. бод̇т̇агзсу над̇т̇и на гин̃жи г̇аяхуубаг̇ам̣ бассад̇и, д̇асса г̇аяхуубаг̇ам̣ абассанд̇асса жид̇д̇з арад̇и сан̣таад̇и, гааяасмим̣ д̣аахо оггамад̇и, со ад̇аан̣о асаран̣о асаран̣ийбхууд̇о бхавзсу ниб̣б̣инд̣̇ад̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо ж̇алид̇аж̇аалам̣ маханд̇ам̣ аг̇г̇игканд̇хам̣ бависзяяа, со д̇ад̇т̇а ад̇аан̣о асаран̣о асаран̣ийбхууд̇о аг̇г̇имхи ниб̣б̣инд̣̇зяяа, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇асса г̇аяхуубаг̇ам̣ абассанд̇асса жид̇д̇з арад̇и сан̣таад̇и, гааяасмим̣ д̣аахо оггамад̇и, со ад̇аан̣о асаран̣о асаран̣ийбхууд̇о бхавзсу ниб̣б̣инд̣̇ад̇и.
‘‘д̇асса бавад̇д̇з бхаяад̣̇ассаависса звам̣ жид̇д̇ам̣ уббаж̇ж̇ад̇и ‘санд̇ад̇д̇ам̣ ко банзд̇ам̣ бавад̇д̇ам̣ самбаж̇ж̇алид̇ам̣ б̣ахуд̣̇угкам̣ б̣ахуубааяаасам̣, яад̣̇и гожи лабхзт̇а аббавад̇д̇ам̣ зд̇ам̣ санд̇ам̣ зд̇ам̣ бан̣ийд̇ам̣, яад̣̇ид̣̇ам̣ саб̣б̣асан̇каарасамат̇о саб̣б̣уубад̇хибадиниссаг̇г̇о д̇ан̣хагкаяо вирааг̇о нирод̇хо ниб̣б̣аана’нд̇и. ид̇и хзд̇ам̣ хид̇ам̣ (сий.), хи ид̣̇ам̣ (бий.) д̇асса аббавад̇д̇з жид̇д̇ам̣ багканд̣̇ад̇и басийд̣̇ад̇и бахам̣саяад̇и д̇усаяад̇и бахам̣сийяад̇и гухийяад̇и (сий. бий.)‘бадилад̣̇д̇хам̣ ко мз ниссаран̣а’нд̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо виббанадто вид̣̇зсабагканд̣̇о ниб̣б̣ааханамаг̇г̇ам̣ д̣̇исваа д̇ад̇т̇а багканд̣̇ад̇и басийд̣̇ад̇и бахам̣саяад̇и д̇усаяад̇и бахам̣сийяад̇и гухийяад̇и (сий. бий.) ‘бадилад̣̇д̇хо мз ниб̣б̣ааханамаг̇г̇о’д̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, бавад̇д̇з бхаяад̣̇ассаависса аббавад̇д̇з жид̇д̇ам̣ багканд̣̇ад̇и басийд̣̇ад̇и бахам̣саяад̇и д̇усаяад̇и бахам̣сийяад̇и гухийяад̇и (сий. бий.) ‘бадилад̣̇д̇хам̣ ко мз ниссаран̣а’нд̇и.
‘‘со аббавад̇д̇ад̇т̇ааяа маг̇г̇ам̣ ааяуухад̇и г̇авзсад̇и бхаавзд̇и б̣ахулийгарод̇и, д̇асса д̇ад̣̇ад̇т̇ам̣ сад̇и санд̇идтад̇и, д̇ад̣̇ад̇т̇ам̣ вийрияам̣ санд̇идтад̇и, д̇ад̣̇ад̇т̇ам̣ бийд̇и санд̇идтад̇и, д̇асса д̇ам̣ жид̇д̇ам̣ абараабарам̣ манасигарод̇о бавад̇д̇ам̣ самад̇иггамид̇ваа аббавад̇д̇ам̣ оггамад̇и, аббавад̇д̇амануббад̇д̇о, махаарааж̇а, саммаабадибанно ‘ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇ий’д̇и вужжад̇ий’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, звамзд̇ам̣ д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
ниб̣б̣аанасажчигаран̣абан̃хо згаад̣̇асамо.
12. ниб̣б̣аанасаннихид̇абан̃хо
12. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ад̇т̇и со бад̣̇зсо бурад̇т̇имааяа ваа д̣̇исааяа д̣̇агкин̣ааяа ваа д̣̇исааяа бажчимааяа ваа д̣̇исааяа уд̇д̇арааяа ваа д̣̇исааяа уд̣̇д̇хам̣ ваа ад̇хо ваа д̇ирияам̣ ваа, яад̇т̇а ниб̣б̣аанам̣ саннихид̇а’’нд̇и? ‘‘над̇т̇и, махаарааж̇а, со бад̣̇зсо бурад̇т̇имааяа ваа д̣̇исааяа д̣̇агкин̣ааяа ваа д̣̇исааяа бажчимааяа ваа д̣̇исааяа уд̇д̇арааяа ваа д̣̇исааяа уд̣̇д̇хам̣ ваа ад̇хо ваа д̇ирияам̣ ваа, яад̇т̇а ниб̣б̣аанам̣ саннихид̇а’’нд̇и.
‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, над̇т̇и ниб̣б̣аанасса саннихид̇огаасо, д̇зна хи над̇т̇и ниб̣б̣аанам̣? язсан̃жа д̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигад̇ам̣, д̇зсамби сажчигирияаа мижчаа, гааран̣ам̣ д̇ад̇т̇а вагкаами, яат̇аа, бханд̇з нааг̇асзна, махияаа д̇хан̃н̃удтаанам̣ кзд̇д̇ам̣ ад̇т̇и, г̇анд̇худтаанам̣ бубпам̣ ад̇т̇и, бубпудтаанам̣ г̇умб̣о ад̇т̇и, палудтаанам̣ ругко ад̇т̇и, рад̇анудтаанам̣ аагаро ад̇т̇и, д̇ад̇т̇а яо гожи яам̣ яам̣ ижчад̇и, со д̇ад̇т̇а г̇анд̇ваа д̇ам̣ д̇ам̣ харад̇и, звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, яад̣̇и ниб̣б̣аанам̣ ад̇т̇и, д̇асса ниб̣б̣аанасса удтааногаасоби ижчид̇аб̣б̣о, яасмаа жа ко, бханд̇з нааг̇асзна, ниб̣б̣аанасса удтааногаасо над̇т̇и, д̇асмаа над̇т̇и ниб̣б̣аананд̇и б̣рууми, язсан̃жа ниб̣б̣аанам̣ сажчигад̇ам̣, д̇зсамби сажчигирияаа мижчаа’’д̇и.
‘‘над̇т̇и , махаарааж̇а, ниб̣б̣аанасса саннихид̇огаасо, ад̇т̇и жзд̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣, саммаабадибанно яонисо манасигаарзна ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇и. яат̇аа бана, махаарааж̇а, ад̇т̇и аг̇г̇и наама, над̇т̇и д̇асса саннихид̇огаасо, д̣̇вз гадтаани сан̇гхаддзнд̇о аг̇г̇им̣ ад̇хиг̇ажчад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, ад̇т̇и ниб̣б̣аанам̣, над̇т̇и д̇асса саннихид̇огаасо, саммаабадибанно яонисо манасигаарзна ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, ад̇т̇и сад̇д̇а рад̇анаани наама. сзяяат̇ид̣̇ам̣, жаггарад̇анам̣ хад̇т̇ирад̇анам̣ ассарад̇анам̣ ман̣ирад̇анам̣ ид̇т̇ирад̇анам̣ г̇ахабад̇ирад̇анам̣ барин̣ааяагарад̇анам̣. на жа д̇зсам̣ рад̇анаанам̣ саннихид̇огаасо ад̇т̇и, кад̇д̇ияасса бана саммаабадибаннасса бадибад̇д̇иб̣алзна д̇аани рад̇анаани убаг̇ажчанд̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, ад̇т̇и ниб̣б̣аанам̣, над̇т̇и д̇асса саннихид̇огаасо, саммаабадибанно яонисо манасигаарзна ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇ий’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ниб̣б̣аанасса саннихид̇огаасо маа ход̇у, ад̇т̇и бана д̇ам̣ таанам̣, яад̇т̇а тид̇о саммаабадибанно ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇ий’’д̇и? ‘‘аама, махаарааж̇а , ад̇т̇и д̇ам̣ таанам̣, яад̇т̇а тид̇о саммаабадибанно ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇ий’’д̇и.
‘‘гад̇амам̣ бана, бханд̇з, д̇ам̣ таанам̣, яад̇т̇а тид̇о саммаабадибанно ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇ий’’д̇и? ‘‘сийлам̣, махаарааж̇а, таанам̣, сийлз бад̇идтид̇о яонисо манасигаронд̇о саггаяаванзби жийнавилаад̇зби аласанд̣̇зби ниг̇умб̣зби нигумб̣зби (сий. сяаа. бий.) гаасигосалзби гасмийрзби г̇анд̇хаарзби наг̇амуд̣̇д̇ханиби б̣рахмалогзби яад̇т̇а гад̇т̇ажиби тид̇о саммаабадибанно ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, яо гожи жагкумаа бурисо сагаяаванзби жийнавилаад̇зби аласанд̣̇зби ниг̇умб̣зби гаасигосалзби гасмийрзби г̇анд̇хаарзби наг̇амуд̣̇д̇ханиби б̣рахмалогзби яад̇т̇а гад̇т̇ажиби тид̇о аагаасам̣ бассад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, сийлз бад̇идтид̇о яонисо манасигаронд̇о сагаяаванзби…бз… яад̇т̇а гад̇т̇ажиби тид̇о саммаабадибанно ниб̣б̣аанам̣ сажчигарод̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, сагаяаванзби…бз… яад̇т̇а гад̇т̇ажиби тид̇асса буб̣б̣ад̣̇исаа ад̇т̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, сийлз бад̇идтид̇асса яонисо манасигаронд̇асса саггаяаванзби…бз… яад̇т̇а гад̇т̇ажиби тид̇асса саммаабадибаннасса ад̇т̇и ниб̣б̣аанасажчигирияаа’’д̇и. ‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, д̣̇зсид̇ам̣ д̇аяаа ниб̣б̣аанам̣, д̣̇зсид̇аа ниб̣б̣аанасажчигирияаа, баригкад̇аа сийлаг̇ун̣аа, д̣̇ассид̇аа саммаабадибад̇д̇и, уссаабид̇о д̇хаммад̣̇д̇хаж̇о, сан̣табид̇аа д̇хамманзд̇д̇и, аван̃жхо суббаяуд̇д̇аанам̣ саммаабаяог̇о, звамзд̇ам̣ г̇ан̣иварабавара д̇ат̇аа самбадижчаамий’’д̇и.
ниб̣б̣аанасаннихид̇абан̃хо д̣̇ваад̣̇асамо.
взссанд̇араваг̇г̇о д̇ад̇ияо.
имасмим̣ ваг̇г̇з д̣̇ваад̣̇аса бан̃хаа.
4. анумаанаваг̇г̇о
1. анумаанабан̃хо
1. ат̇а ко милинд̣̇о рааж̇аа язнааяасмаа нааг̇асзно д̇знубасан̇гами, убасан̇гамид̇ваа ааяасманд̇ам̣ нааг̇асзнам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и, згаманд̇ам̣ нисинно ко милинд̣̇о рааж̇аа н̃аад̇угаамо сод̇угаамо д̇хаарзд̇угаамо н̃аан̣аалогам̣ д̣̇адтугаамо ан̃н̃аан̣ам̣ бхинд̣̇ид̇угаамо н̃аан̣аалогам̣ уббаад̣̇зд̇угаамо авиж̇ж̇анд̇хагаарам̣ наасзд̇угаамо ад̇химад̇д̇ам̣ д̇хид̇ин̃жа уссаахан̃жа сад̇ин̃жа самбаж̇ан̃н̃ан̃жа убадтабзд̇ваа ааяасманд̇ам̣ нааг̇асзнам̣ зд̇ад̣̇авожа ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гим̣ бана б̣уд̣̇д̇хо д̇аяаа д̣̇идто’’д̇и. ‘‘на хи, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘гим̣ бана д̇з аажариязхи б̣уд̣̇д̇хо д̣̇идто’’д̇и? ‘‘на хи, махаарааж̇аа’’д̇и. ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, на гира д̇аяаа б̣уд̣̇д̇хо д̣̇идто, нааби гира д̇з аажариязхи б̣уд̣̇д̇хо д̣̇идто, д̇зна хи, бханд̇з нааг̇асзна, над̇т̇и б̣уд̣̇д̇хо, на хзд̇т̇а б̣уд̣̇д̇хо бан̃н̃ааяад̇ий’’д̇и.
‘‘ад̇т̇и бана д̇з, махаарааж̇а, буб̣б̣агаа кад̇д̇ияаа, яз д̇з д̇ава кад̇д̇ияавам̣сасса буб̣б̣ан̇г̇амаа’’д̇и? ‘‘аама, бханд̇з. го сам̣саяо, ад̇т̇и буб̣б̣агаа кад̇д̇ияаа, яз мама кад̇д̇ияавам̣сасса буб̣б̣ан̇г̇амаа’’д̇и. ‘‘д̣̇идтабуб̣б̣аа д̇аяаа, махаарааж̇а, буб̣б̣агаа кад̇д̇ияаа’’д̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘яз бана д̇ам̣, махаарааж̇а, анусаасанд̇и бурохид̇аа сзнаабад̇ино агкад̣̇ассаа махаамад̇д̇аа, д̇зхи буб̣б̣агаа кад̇д̇ияаа д̣̇идтабуб̣б̣аа’’д̇и? ‘‘на хи бханд̇з’’д̇и. ‘‘яад̣̇и бана д̇з, махаарааж̇а, буб̣б̣агаа кад̇д̇ияаа на д̣̇идтаа, нааби гира д̇з анусаасагзхи буб̣б̣агаа кад̇д̇ияаа д̣̇идтаа, д̇зна хи над̇т̇и буб̣б̣агаа кад̇д̇ияаа, на хзд̇т̇а буб̣б̣агаа кад̇д̇ияаа бан̃н̃ааяанд̇ий’’д̇и.
‘‘д̣̇иссанд̇и, бханд̇з нааг̇асзна, буб̣б̣агаанам̣ кад̇д̇ияаанам̣ анубхууд̇аани барибхог̇абхан̣д̣аани. сзяяат̇ид̣̇ам̣, сзд̇ажчад̇д̇ам̣ ун̣хийсам̣ баад̣̇угаа ваалаб̣ийж̇аний каг̇г̇арад̇анам̣ махаарахаани жа саяанаани. язхи маяам̣ ж̇аанзяяаама сад̣̇д̣̇ахзяяаама ‘ад̇т̇и буб̣б̣агаа кад̇д̇ияаа’д̇и. ‘‘звамзва ко, махаарааж̇а, маяамбзд̇ам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ ж̇аанзяяаама сад̣̇д̣̇ахзяяаама. ад̇т̇и д̇ам̣ гааран̣ам̣, язна маяам̣ гааран̣зна ж̇аанзяяаама сад̣̇д̣̇ахзяяаама ‘ад̇т̇и со бхаг̇аваа’д̇и. гад̇амам̣ д̇ам̣ гааран̣ам̣? ад̇т̇и ко, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна анубхууд̇аани барибхог̇абхан̣д̣аани. сзяяат̇ид̣̇ам̣, жад̇д̇ааро сад̇ибадтаанаа жад̇д̇ааро саммаббад̇хаанаа жад̇д̇ааро ид̣̇д̇хибаад̣̇аа бан̃жинд̣̇рияаани бан̃жа б̣алаани сад̇д̇а б̣ож̇жхан̇г̇аа арияо адтан̇г̇иго маг̇г̇о, язхи сад̣̇зваго лого ж̇аанаад̇и сад̣̇д̣̇ахад̇и ‘ад̇т̇и со бхаг̇аваа’д̇и. иминаа, махаарааж̇а, гааран̣зна иминаа хзд̇унаа иминаа наязна иминаа анумаанзна н̃аад̇аб̣б̣о ‘ад̇т̇и со бхаг̇аваа’д̇и.
‘‘‘б̣ахуу ж̇анз д̇аараяид̇ваа, ниб̣б̣уд̇о убад̇хигкаяз;
анумаанзна н̃аад̇аб̣б̣ам̣, ад̇т̇и со д̣̇вибад̣̇уд̇д̇амо’’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, обаммам̣ гарохий’’д̇и. ‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, наг̇аравад̣дхагий наг̇арам̣ маабзд̇угаамо батамам̣ д̇аава самам̣ ануннад̇аманонад̇ам̣ асагкарабаасаан̣ам̣ нирубад̣̇д̣̇аваманаваж̇ж̇ам̣ раман̣ийяам̣ бхуумибхааг̇ам̣ анувилогзд̇ваа яам̣ д̇ад̇т̇а висамам̣, д̇ам̣ самам̣ гаараабзд̇ваа каан̣уган̣дагам̣ висод̇хаабзд̇ваа д̇ад̇т̇а наг̇арам̣ маабзяяа собханам̣ вибхад̇д̇ам̣ бхааг̇асо мид̇ам̣ уггин̣н̣абарикаабаагаарам̣ д̣̇ал̣хаг̇обураддаалагоддагам̣ бут̇ужажжаражад̇уггасанд̇хисин̇гхаадагам̣ сужисамад̇аларааж̇амаг̇г̇ам̣ сувибхад̇д̇аанд̇араабан̣ам̣ аараамуяяаанад̇ал̣аагабогкаран̣иуд̣̇абаанасамбаннам̣ б̣ахувид̇хад̣̇звадтаанаббадиман̣д̣ид̇ам̣ саб̣б̣ад̣̇осавирахид̇ам̣, со д̇асмим̣ наг̇арз саб̣б̣ат̇аа взбуллад̇д̇ам̣ бад̇д̇з ан̃н̃ам̣ д̣̇зсам̣ убаг̇ажчзяяа, ат̇а д̇ам̣ наг̇арам̣ абарзна самаязна ид̣̇д̇хам̣ бхавзяяа пийд̇ам̣ субхигкам̣ кзмам̣ самид̣̇д̇хам̣ сивам̣ анийд̇игам̣ нирубад̣̇д̣̇авам̣ наанааж̇анасамаагулам̣, бут̇уу кад̇д̇ияаа б̣раахман̣аа взссаа суд̣̇д̣̇аа хад̇т̇аарохаа ассаарохаа рат̇игаа бад̇д̇игаа д̇хануг̇г̇ахаа т̇аруг̇г̇ахаа жзлагаа жалагаа бин̣д̣ад̣̇ааяагаа уг̇г̇аа рааж̇абуд̇д̇аа багканд̣̇ино махаанааг̇аа суураа ваммино яод̇хино д̣̇аасигабуд̇д̇аа бхадибуд̇д̇аа д̣̇аасабуд̇д̇аа бхаддибуд̇д̇аа (сий. бий.) маллагаа г̇ан̣агаа аал̣ааригаа сууд̣̇аа габбагаа нахаабагаа жунд̣̇аа маалаагаараа суван̣н̣агаараа саж̇жхугаараа сийсагаараа д̇ибугаараа лохагаараа ваддагаараа аяогаараа ман̣игаараа бзсагаараа гумбхагаараа взн̣угаараа лон̣агаараа жаммагаараа рат̇агаараа д̣̇анд̇агаараа раж̇ж̇угаараа гожчагаараа суд̇д̇агаараа вилийвагаараа д̇ханугаараа ж̇ияагаараа усугаараа жид̇д̇агаараа ран̇г̇агаараа раж̇агаа д̇анд̇авааяаа д̇уннавааяаа хзран̃н̃игаа д̣̇уссигаа г̇анд̇хигаа д̇ин̣ахаарагаа гадтахаарагаа бхад̇агаа бан̣н̣игаа палигаа паллигаа (сий. бий.) муулигаа од̣̇анигаа буувигаа мажчигаа мам̣сигаа маж̇ж̇игаа надагаа нажжагаа лан̇гхагаа инд̣̇аж̇аалигаа взд̇аалигаа маллаа чавад̣аахагаа бубпачад̣д̣агаа взнаа нзсаад̣̇аа г̇ан̣игаа лаасигаа гумбхад̣̇аасияо саггаяаванажийнавилаад̇аа уж̇ж̇знагаа бхааругажчагаа гаасигосалаа баранд̇агаа мааг̇ад̇хагаа саагзд̇агаа сорзяяагаа сорадтагаа (сий. бий.) баавзяяагаа годумб̣арамаат̇урагаа аласанд̣̇агасмийраг̇анд̇хаараа д̇ам̣ наг̇арам̣ ваасааяа убаг̇ад̇аа наанаависаяино ж̇анаа навам̣ сувибхад̇д̇ам̣ ад̣̇осаманаваж̇ж̇ам̣ раман̣ийяам̣ д̇ам̣ наг̇арам̣ бассид̇ваа анумаанзна ж̇аананд̇и ‘чзго вад̇а бхо со наг̇аравад̣дхагий, яо имасса наг̇арасса маабзд̇аа’д̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, со бхаг̇аваа асамо асамасамо аббадисамо асад̣̇исо ад̇уло асан̇кязяо аббамзяяо абаримзяяо амид̇аг̇ун̣о г̇ун̣абаарамиббад̇д̇о ананд̇ад̇хид̇и ананд̇ад̇зж̇о ананд̇авийрияо ананд̇аб̣ало б̣уд̣̇д̇хаб̣алабаарамим̣ г̇ад̇о сасзнамаарам̣ барааж̇зд̇ваа д̣̇идтиж̇аалам̣ бад̣̇аалзд̇ваа авиж̇ж̇ам̣ кзбзд̇ваа виж̇ж̇ам̣ уббаад̣̇зд̇ваа д̇хаммуггам̣ д̇хаараяид̇ваа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ баабун̣ид̇ваа виж̇ид̇асан̇г̇аамо д̇хамманаг̇арам̣ маабзси.
‘‘бхаг̇авад̇о ко, махаарааж̇а, д̇хамманаг̇арам̣ сийлабаагаарам̣ хирибарикам̣ н̃аан̣ад̣̇ваарагодтагам̣ вийрияааддаалагам̣ сад̣̇д̇хаазсигам̣ сад̇ид̣̇овааригам̣ бан̃н̃аабаасаад̣̇ам̣ суд̇д̇анд̇ажажжарам̣ абхид̇хаммасин̇гхаадагам̣ винаяавинижчаяам̣ сад̇ибадтаанавийт̇игам̣, д̇асса ко бана, махаарааж̇а, сад̇ибадтаанавийт̇ияам̣ зваруубаа аабан̣аа басаарид̇аа хонд̇и. сзяяат̇ийд̣̇ам̣, бубпаабан̣ам̣ г̇анд̇хаабан̣ам̣ палаабан̣ам̣ аг̇ад̣̇аабан̣ам̣ осад̇хаабан̣ам̣ амад̇аабан̣ам̣ рад̇анаабан̣ам̣ саб̣б̣аабан̣а’’нд̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гад̇амам̣ б̣уд̣̇д̇хасса бхаг̇авад̇о бубпаабан̣а’’нд̇и? ‘‘ад̇т̇и ко бана, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа ж̇аанад̇аа бассад̇аа арахад̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хзна аарамман̣авибхад̇д̇ияо агкаад̇аа. сзяяат̇ийд̣̇ам̣, анижжасан̃н̃аа д̣̇угкасан̃н̃аа анад̇д̇асан̃н̃аа асубхасан̃н̃аа аад̣̇ийнавасан̃н̃аа бахаанасан̃н̃аа вирааг̇асан̃н̃аа нирод̇хасан̃н̃аа саб̣б̣алогз анабхирад̇исан̃н̃аа саб̣б̣асан̇каарзсу анижжасан̃н̃аа аанаабаанассад̇и уд̣̇д̇хумаад̇агасан̃н̃аа винийлагасан̃н̃аа вибуб̣б̣агасан̃н̃аа вижчид̣̇д̣̇агасан̃н̃аа вигкааяид̇агасан̃н̃аа вигкид̇д̇агасан̃н̃аа хад̇авигкид̇д̇агасан̃н̃аа лохид̇агасан̃н̃аа бул̣авагасан̃н̃аа адтигасан̃н̃аа мзд̇д̇аасан̃н̃аа гарун̣аасан̃н̃аа муд̣̇ид̇аасан̃н̃аа убзгкаасан̃н̃аа маран̣аануссад̇и гааяаг̇ад̇аасад̇и, имз ко, махаарааж̇а, б̣уд̣̇д̇хзна бхаг̇авад̇аа аарамман̣авибхад̇д̇ияо агкаад̇аа. д̇ад̇т̇а яо гожи ж̇араамаран̣аа мужжид̇угаамо, со д̇зсу ан̃н̃ад̇арам̣ аарамман̣ам̣ г̇ан̣хаад̇и, д̇зна аарамман̣зна рааг̇аа вимужжад̇и, д̣̇осаа вимужжад̇и, мохаа вимужжад̇и, маанад̇о вимужжад̇и, д̣̇идтид̇о вимужжад̇и, сам̣саарам̣ д̇арад̇и, д̇ан̣хаасод̇ам̣ ниваарзд̇и, д̇ивид̇хам̣ малам̣ висод̇хзд̇и, саб̣б̣агилзсз убаханд̇ваа амалам̣ вираж̇ам̣ суд̣̇д̇хам̣ бан̣д̣арам̣ аж̇аад̇им̣ аж̇арам̣ амарам̣ сукам̣ сийд̇ибхууд̇ам̣ абхаяам̣ наг̇аруд̇д̇амам̣ ниб̣б̣аананаг̇арам̣ бависид̇ваа арахад̇д̇з жид̇д̇ам̣ виможзд̇и, ид̣̇ам̣ вужжад̇и махаарааж̇а ‘бхаг̇авад̇о бубпаабан̣а’нд̇и.
‘‘‘гаммамуулам̣ г̇ахзд̇ваана, аабан̣ам̣ убаг̇ажчат̇а;
аарамман̣ам̣ гин̣ид̇ваана, д̇ад̇о мужжат̇а муд̇д̇ияаа’’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гад̇амам̣ б̣уд̣̇д̇хасса бхаг̇авад̇о г̇анд̇хаабан̣а’’нд̇и? ‘‘ад̇т̇и ко бана, махаарааж̇а, д̇зна бхаг̇авад̇аа сийлавибхад̇д̇ияо агкаад̇аа, язна сийлаг̇анд̇хзна анулид̇д̇аа бхаг̇авад̇о буд̇д̇аа сад̣̇звагам̣ логам̣ сийлаг̇анд̇хзна д̇хуубзнд̇и самбад̇хуубзнд̇и, д̣̇исамби ануд̣̇исамби ануваад̇амби бадиваад̇амби вааяанд̇и ад̇ивааяанд̇и, парид̇ваа д̇идтанд̇и. гад̇амаа д̇аа сийлавибхад̇д̇ияо? саран̣асийлам̣ бан̃жан̇г̇асийлам̣ адтан̇г̇асийлам̣ д̣̇асан̇г̇асийлам̣ бан̃жуд̣̇д̣̇зсабарияаабаннам̣ баад̇имогкасам̣варасийлам̣. ид̣̇ам̣ вужжад̇и, махаарааж̇а, ‘бхаг̇авад̇о г̇анд̇хаабан̣а’нд̇и. бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа д̣̇зваад̇ид̣̇звзна –
‘‘‘на бубпаг̇анд̇хо бадиваад̇амзд̇и, на жанд̣̇анам̣ д̇аг̇г̇арамаллигаа ваа;
сад̇ан̃жа г̇анд̇хо бадиваад̇амзд̇и, саб̣б̣аа д̣̇исаа саббурисо бавааяад̇и баваад̇и (сий. бий.) д̇ха. ба. 54 бассид̇аб̣б̣ам̣.
‘‘‘жанд̣̇анам̣ д̇аг̇арам̣ вааби, уббалам̣ ат̇а вассигий;
зд̇зсам̣ г̇анд̇хаж̇аад̇аанам̣, сийлаг̇анд̇хо ануд̇д̇аро.
‘‘‘аббамад̇д̇о аяам̣ г̇анд̇хо, явааяам̣ д̇аг̇аражанд̣̇анам̣;
яо жа сийлавад̇ам̣ г̇анд̇хо, ваад̇и д̣̇звзсу уд̇д̇амо’’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гад̇амам̣ б̣уд̣̇д̇хасса бхаг̇авад̇о палаабан̣а’’нд̇и? ‘‘палаани ко, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа агкаад̇аани. сзяяат̇ийд̣̇ам̣, сод̇аабад̇д̇ипалам̣ сагад̣̇ааг̇аамипалам̣ анааг̇аамипалам̣ арахад̇д̇апалам̣ сун̃н̃ад̇апаласамаабад̇д̇и анимид̇д̇апаласамаабад̇д̇и аббан̣ихид̇апаласамаабад̇д̇и . д̇ад̇т̇а яо гожи яам̣ палам̣ ижчад̇и, со гаммамуулам̣ д̣̇ад̇ваа бад̇т̇ид̇ам̣ палам̣ гин̣аад̇и. яад̣̇и сод̇аабад̇д̇ипалам̣, яад̣̇и сагад̣̇ааг̇аамипалам̣, яад̣̇и анааг̇аамипалам̣, яад̣̇и арахад̇д̇апалам̣, яад̣̇и сун̃н̃ад̇апаласамаабад̇д̇им̣, яад̣̇и анимид̇д̇апаласамаабад̇д̇им̣, яад̣̇и аббан̣ихид̇апаласамаабад̇д̇им̣. яат̇аа, махаарааж̇а, гассажи бурисасса д̇хувапало амб̣о бхавзяяа, со на д̇аава д̇ад̇о палаани баад̇зд̇и, яаава гаяигаа на ааг̇ажчанд̇и, ануббад̇д̇з бана гаяигз муулам̣ г̇ахзд̇ваа звам̣ аажигкад̇и ‘амбхо буриса зсо ко д̇хувапало амб̣о, д̇ад̇о яам̣ ижчаси, зд̇д̇агам̣ палам̣ г̇ан̣хаахи салаадугам̣ ваа д̣̇овилам̣ ваа гзсигам̣ ваа аамам̣ ваа баггам̣ ваа’д̇и, со д̇зна ад̇д̇анаа д̣̇иннамуулзна яад̣̇и салаадугам̣ ижчад̇и, салаадугам̣ г̇ан̣хаад̇и, яад̣̇и д̣̇овилам̣ ижчад̇и, д̣̇овилам̣ г̇ан̣хаад̇и, яад̣̇и гзсигам̣ ижчад̇и, гзсигам̣ г̇ан̣хаад̇и, яад̣̇и аамагам̣ ижчад̇и, аамагам̣ г̇ан̣хаад̇и, яад̣̇и баггам̣ ижчад̇и, баггам̣ г̇ан̣хаад̇и. звамзва ко, махаарааж̇а, яо яам̣ палам̣ ижчад̇и, со гаммамуулам̣ д̣̇ад̇ваа бад̇т̇ид̇ам̣ палам̣ г̇ан̣хаад̇и, яад̣̇и сод̇аабад̇д̇ипалам̣…бз… яад̣̇и аббан̣ихид̇апаласамаабад̇д̇им̣, ид̣̇ам̣ вужжад̇и, махаарааж̇а, ‘бхаг̇авад̇о палаабан̣а’нд̇и.
‘‘‘гаммамуулам̣ ж̇анаа д̣̇ад̇ваа, г̇ан̣ханд̇и амад̇ампалам̣;
д̇зна д̇з сукид̇аа хонд̇и, яз гийд̇аа амад̇абпала’’’нд̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гад̇амам̣ б̣уд̣̇д̇хасса бхаг̇авад̇о аг̇ад̣̇аабан̣а’’нд̇и? ‘‘аг̇ад̣̇аани ко, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа агкаад̇аани, язхи аг̇ад̣̇зхи со бхаг̇аваа сад̣̇звагам̣ логам̣ гилзсависад̇о бариможзд̇и. гад̇амаани бана д̇аани аг̇ад̣̇аани? яаанимаани, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа жад̇д̇аари арияасажжаани агкаад̇аани. сзяяат̇ийд̣̇ам̣, д̣̇угкам̣ арияасажжам̣ д̣̇угкасамуд̣̇аяам̣ арияасажжам̣ д̣̇угканирод̇хам̣ арияасажжам̣ д̣̇угканирод̇хаг̇ааминий бадибад̣̇аа арияасажжам̣, д̇ад̇т̇а яз гзжи ан̃н̃аабзгкаа жад̇усажжам̣ д̇хаммам̣ сун̣анд̇и, д̇з ж̇аад̇ияаа баримужжанд̇и , ж̇арааяа баримужжанд̇и, маран̣аа баримужжанд̇и, согабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасзхи баримужжанд̇и, ид̣̇ам̣ вужжад̇и махаарааж̇а ‘бхаг̇авад̇о аг̇ад̣̇аабан̣а’нд̇и.
‘‘‘яз гзжи аг̇ад̣̇аа логз логз аг̇ад̣̇аа (бий.), висаанам̣ бадиб̣аахагаа;
д̇хаммааг̇ад̣̇асамам̣ над̇т̇и, зд̇ам̣ биват̇а бхигкаво’’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гад̇амам̣ б̣уд̣̇д̇хасса бхаг̇авад̇о осад̇хаабан̣а’’нд̇и? ‘‘осад̇хаани ко, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа агкаад̇аани, язхи осад̇хзхи со бхаг̇аваа д̣̇звамануссз д̇игижчад̇и. сзяяат̇ийд̣̇ам̣, жад̇д̇ааро сад̇ибадтаанаа жад̇д̇ааро саммаббад̇хаанаа жад̇д̇ааро ид̣̇д̇хибаад̣̇аа бан̃жинд̣̇рияаани бан̃жа б̣алаани сад̇д̇а б̣ож̇жхан̇г̇аа арияо адтан̇г̇иго маг̇г̇о, зд̇зхи осад̇хзхи бхаг̇аваа мижчаад̣̇идтим̣ вирзжзд̇и, мижчаасан̇габбам̣ вирзжзд̇и, мижчааваажам̣ вирзжзд̇и, мижчаагамманд̇ам̣ вирзжзд̇и, мижчааааж̇ийвам̣ вирзжзд̇и, мижчаавааяаамам̣ вирзжзд̇и, мижчаасад̇им̣ вирзжзд̇и, мижчаасамаад̇хим̣ вирзжзд̇и, лобхаваманам̣ гаарзд̇и, д̣̇осаваманам̣ гаарзд̇и, мохаваманам̣ гаарзд̇и, маанаваманам̣ гаарзд̇и, д̣̇идтиваманам̣ гаарзд̇и, вижигижчааваманам̣ гаарзд̇и, уд̣̇д̇хажжаваманам̣ гаарзд̇и, т̇инамид̣̇д̇хаваманам̣ гаарзд̇и, ахиригаанод̇д̇аббаваманам̣ гаарзд̇и, саб̣б̣агилзсаваманам̣ гаарзд̇и, ид̣̇ам̣ вужжад̇и, махаарааж̇а, ‘бхаг̇авад̇о осад̇хаабан̣а’нд̇и.
‘‘‘яз гзжи осад̇хаа логз, виж̇ж̇анд̇и вивид̇хаа б̣ахуу;
д̇хаммосад̇хасамам̣ над̇т̇и, зд̇ам̣ биват̇а бхигкаво.
‘‘‘д̇хаммосад̇хам̣ бивид̇ваана, аж̇араамаран̣аа сияум̣;
бхааваяид̇ваа жа бассид̇ваа, ниб̣б̣уд̇аа убад̇хигкаяз’’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гад̇амам̣ б̣уд̣̇д̇хасса бхаг̇авад̇о амад̇аабан̣а’’нд̇и? ‘‘амад̇ам̣ ко, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа агкаад̇ам̣, язна амад̇зна со бхаг̇аваа сад̣̇звагам̣ логам̣ абхисин̃жи , язна амад̇зна абхисид̇д̇аа д̣̇звамануссаа ж̇аад̇иж̇арааб̣яаад̇химаран̣асогабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасзхи баримужжим̣су. гад̇амам̣ д̇ам̣ амад̇ам̣? яад̣̇ид̣̇ам̣ гааяаг̇ад̇аасад̇и. бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа д̣̇зваад̇ид̣̇звзна ‘амад̇ам̣ д̇з, бхигкавз, барибхун̃ж̇анд̇и, яз гааяаг̇ад̇аасад̇им̣ барибхун̃ж̇анд̇ий’д̇и. ид̣̇ам̣ вужжад̇и, махаарааж̇а, ‘бхаг̇авад̇о амад̇аабан̣а’нд̇и.
‘‘‘б̣яаад̇хид̇ам̣ ж̇анад̇ам̣ д̣̇исваа, амад̇аабан̣ам̣ басаараяи;
гаммзна д̇ам̣ гин̣ид̇ваана, амад̇ам̣ аад̣̇зт̇а бхигкаво’’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гад̇амам̣ б̣уд̣̇д̇хасса бхаг̇авад̇о рад̇анаабан̣а’’нд̇и? ‘‘рад̇анаани ко, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа агкаад̇аани, язхи рад̇анзхи вибхуусид̇аа бхаг̇авад̇о буд̇д̇аа сад̣̇звагам̣ логам̣ вирожанд̇и обхаасзнд̇и бабхаасзнд̇и ж̇аланд̇и баж̇ж̇аланд̇и уд̣̇д̇хам̣ ад̇хо д̇ирияам̣ аалогам̣ д̣̇ассзнд̇и. гад̇амаани д̇аани рад̇анаани? сийларад̇анам̣ самаад̇хирад̇анам̣ бан̃н̃аарад̇анам̣ вимуд̇д̇ирад̇анам̣ вимуд̇д̇ин̃аан̣ад̣̇ассанарад̇анам̣ бадисамбхид̣̇аарад̇анам̣ б̣ож̇жхан̇г̇арад̇анам̣.
‘‘гад̇амам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о сийларад̇анам̣? баад̇имогкасам̣варасийлам̣ инд̣̇рияасам̣варасийлам̣ ааж̇ийвабаарисуд̣̇д̇хисийлам̣ бажжаяасанниссид̇асийлам̣ жуул̣асийлам̣ маж̇жхимасийлам̣ махаасийлам̣ маг̇г̇асийлам̣ паласийлам̣. сийларад̇анзна ко, махаарааж̇а, вибхуусид̇асса буг̇г̇аласса сад̣̇зваго лого самаараго саб̣рахмаго сассаман̣аб̣раахман̣ий баж̇аа бихаяад̇и бад̇т̇зд̇и, сийларад̇анабил̣анд̇хо ко, махаарааж̇а, бхигку д̣̇исамби ануд̣̇исамби уд̣̇д̇хамби ад̇хоби д̇ирияамби вирожад̇и ад̇ивирожад̇и ад̇ирожад̇и (сий. бий.), хздтад̇о авийжим̣ убарид̇о бхаваг̇г̇ам̣ убаад̣̇ааяа зд̇т̇анд̇арз саб̣б̣арад̇анаани ад̇иггамид̇ваа ад̇исаяид̇ваа (сий. бий.) абхибхавид̇ваа аж̇жход̇т̇арид̇ваа д̇идтад̇и, зваруубаани ко, махаарааж̇а, сийларад̇анаани бхаг̇авад̇о рад̇анаабан̣з басаарид̇аани, ид̣̇ам̣ вужжад̇и махаарааж̇а ‘бхаг̇авад̇о сийларад̇ана’нд̇и.
‘‘‘зваруубаани сийлаани, санд̇и б̣уд̣̇д̇хасса аабан̣з;
гаммзна д̇ам̣ гин̣ид̇ваана, рад̇анам̣ во бил̣анд̇хат̇аа’д̇и.
‘‘гад̇амам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о самаад̇хирад̇анам̣? савид̇аггасавижааро самаад̇хи, авид̇аггавижаарамад̇д̇о самаад̇хи, авид̇аггаавижааро самаад̇хи, сун̃н̃ад̇о самаад̇хи, анимид̇д̇о самаад̇хи, аббан̣ихид̇о самаад̇хи. самаад̇хирад̇анам̣ ко, махаарааж̇а, бил̣анд̇хасса бхигкуно яз д̇з гаамавид̇аггаб̣яаабаад̣̇авид̇аггавихим̣саавид̇аггамаануд̣̇д̇хажжад̣̇идтивижигижчаагилзсавад̇т̇ууни вивид̇хаани жа гувид̇аггаани, д̇з саб̣б̣з самаад̇хим̣ аасаж̇ж̇а вигиранд̇и вид̇хаманд̇и вид̣̇д̇хам̣санд̇и на сан̣танд̇и на сан̣таханд̇и (сий.) на убалимбанд̇и на убалиббанд̇и (сий. бий.). яат̇аа, махаарааж̇а, ваари богкарабад̇д̇з вигирад̇и вид̇хамад̇и вид̣̇д̇хам̣сад̇и на сан̣таад̇и на убалимбад̇и. д̇ам̣ гисса хзд̇у? барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа бад̣̇умасса. звамзва ко, махаарааж̇а, самаад̇хирад̇анам̣ бил̣анд̇хасса бхигкуно яз д̇з гаамавид̇аггаб̣яаабаад̣̇авид̇аггавихим̣саавид̇аггамаануд̣̇д̇хажжа д̣̇идтивижигижчаагилзсавад̇т̇ууни вивид̇хаани жа гувид̇аггаани, д̇з саб̣б̣з самаад̇хим̣ аасаж̇ж̇а вигиранд̇и вид̇хаманд̇и вид̣̇д̇хам̣санд̇и на сан̣танд̇и на убалимбанд̇и. д̇ам̣ гисса хзд̇у? барисуд̣̇д̇хад̇д̇аа самаад̇хисса. ид̣̇ам̣ вужжад̇и, махаарааж̇а, ‘бхаг̇авад̇о самаад̇хирад̇ана’нд̇и, зваруубаани ко, махаарааж̇а, самаад̇хирад̇анаани бхаг̇авад̇о рад̇анаабан̣з басаарид̇аани.
‘‘‘самаад̇хирад̇анамааласса , гувид̇аггаа на ж̇ааяарз;
на жа вигкибад̇з жид̇д̇ам̣, зд̇ам̣ д̇умхз бил̣анд̇хат̇аа’д̇и.
‘‘гад̇амам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о бан̃н̃аарад̇анам̣? яааяа, махаарааж̇а, бан̃н̃ааяа арияасааваго ‘ид̣̇ам̣ гусала’нд̇и яат̇аабхууд̇ам̣ баж̇аанаад̇и, ‘ид̣̇ам̣ агусала’нд̇и яат̇аабхууд̇ам̣ баж̇аанаад̇и, ‘ид̣̇ам̣ сааваж̇ж̇ам̣, ид̣̇ам̣ анаваж̇ж̇ам̣, ид̣̇ам̣ сзвид̇аб̣б̣ам̣, ид̣̇ам̣ на сзвид̇аб̣б̣ам̣, ид̣̇ам̣ хийнам̣, ид̣̇ам̣ бан̣ийд̇ам̣, ид̣̇ам̣ ган̣хам̣, ид̣̇ам̣ суггам̣, ид̣̇ам̣ ган̣хасуггасаббадибхааг̇а’нд̇и яат̇аабхууд̇ам̣ баж̇аанаад̇и, ‘ид̣̇ам̣ д̣̇угка’нд̇и яат̇аабхууд̇ам̣ баж̇аанаад̇и, ‘аяам̣ д̣̇угкасамуд̣̇аяо’д̇и яат̇аабхууд̇ам̣ баж̇аанаад̇и, ‘аяам̣ д̣̇угканирод̇хо’д̇и яат̇аабхууд̇ам̣ баж̇аанаад̇и, ‘аяам̣ д̣̇угканирод̇хаг̇ааминий бадибад̣̇аа’д̇и яат̇аабхууд̇ам̣ баж̇аанаад̇и. ид̣̇ам̣ вужжад̇и махаарааж̇а ‘бхаг̇авад̇о бан̃н̃аарад̇ана’нд̇и.
‘‘‘бан̃н̃аарад̇анамааласса, на жирам̣ вад̇д̇ад̇з бхаво;
киббам̣ пассзд̇и пуссзд̇и (сяаа.), бассад̇и (га.) амад̇ам̣, на жа со рожад̇з бхавз’д̇и.
‘‘гад̇амам̣ , махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о вимуд̇д̇ирад̇анам̣’’? ‘‘вимуд̇д̇ирад̇анам̣ вимуд̇д̇ирад̇ананд̇и (сий. бий.) ко, махаарааж̇а, арахад̇д̇ам̣ вужжад̇и, арахад̇д̇ам̣ бад̇д̇о ко, махаарааж̇а, бхигку ‘вимуд̇д̇ирад̇анам̣ бил̣анд̇хо’д̇и вужжад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, бурисо муд̇д̇аагалаабаман̣игалаабабаваал̣агалаабаабхаран̣аббадиман̣д̣ид̇о баваал̣аабхаран̣абадибан̣д̣ид̇о (сий. бий.) аг̇алуд̇аг̇арад̇аалийсагалохид̇ажанд̣̇анаанулид̇д̇аг̇ад̇д̇о нааг̇абуннааг̇асааласалал̣ажамбагаяуут̇игаад̇имуд̇д̇агабаадалуббалавассигамаллигаавижид̇д̇о сзсаж̇анз ад̇иггамид̇ваа вирожад̇и ад̇ивирожад̇и обхаасад̇и бабхаасад̇и самбабхаасад̇и ж̇алад̇и баж̇ж̇алад̇и абхибхавад̇и аж̇жход̇т̇арад̇и маалааг̇анд̇харад̇анаабхаран̣зхи, звамзва ко, махаарааж̇а, арахад̇д̇ам̣ бад̇д̇о кийн̣аасаво вимуд̇д̇ирад̇анабил̣анд̇хо убаад̣̇ааяубаад̣̇ааяа вимуд̇д̇аанам̣ бхигкуунам̣ ад̇иггамид̇ваа самад̇иггамид̇ваа вирожад̇и ад̇ивирожад̇и обхаасад̇и бабхаасад̇и самбабхаасад̇и ж̇алад̇и баж̇ж̇алад̇и абхибхавад̇и аж̇жход̇т̇арад̇и вимуд̇д̇ияаа. д̇ам̣ гисса хзд̇у? аг̇г̇ам̣, махаарааж̇а, зд̇ам̣ бил̣анд̇ханам̣ саб̣б̣абил̣анд̇ханаанам̣, яад̣̇ид̣̇ам̣ вимуд̇д̇ибил̣анд̇ханам̣. ид̣̇ам̣ вужжад̇и, махаарааж̇а, ‘бхаг̇авад̇о вимуд̇д̇ирад̇ана’нд̇и.
‘‘‘ман̣имаалаад̇харам̣ г̇зха, ж̇ано г̇зхам̣, ж̇ано (га.) саамим̣ уд̣̇игкад̇и;
вимуд̇д̇ирад̇анамааланд̇у, уд̣̇игканд̇и сад̣̇звагаа’д̇и.
‘‘гад̇амам̣ махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о вимуд̇д̇ин̃аан̣ад̣̇ассанарад̇анам̣? бажжавзгкан̣ан̃аан̣ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о вимуд̇д̇ин̃аан̣ад̣̇ассанарад̇ананд̇и вужжад̇и, язна н̃аан̣зна арияасааваго маг̇г̇апаланиб̣б̣аанаани бахийнагилзсаавасидтагилзсз жа бажжавзгкад̇и.
‘‘‘яз н̃аан̣зна б̣уж̇жханд̇и, арияаа гад̇агижжад̇ам̣;
д̇ам̣ н̃аан̣арад̇анам̣ лад̣̇д̇хум̣, вааяамзт̇а ж̇инорасаа’д̇и.
‘‘гад̇амам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о бадисамбхид̣̇аарад̇анам̣? жад̇ассо ко, махаарааж̇а, бадисамбхид̣̇ааяо ад̇т̇абадисамбхид̣̇аа д̇хаммабадисамбхид̣̇аа нируд̇д̇ибадисамбхид̣̇аа бадибхаанабадисамбхид̣̇аад̇и. имзхи ко, махаарааж̇а, жад̇уухи бадисамбхид̣̇аарад̇анзхи самалан̇гад̇о бхигку яам̣ яам̣ барисам̣ убасан̇гамад̇и, яад̣̇и кад̇д̇ияабарисам̣, яад̣̇и б̣раахман̣абарисам̣, яад̣̇и г̇ахабад̇ибарисам̣, яад̣̇и саман̣абарисам̣, висаарад̣̇о убасан̇гамад̇и аман̇губхууд̇о абхийру ажчамбхий ануд̇раасий виг̇ад̇аломахам̣со барисам̣ убасан̇гамад̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, яод̇хо сан̇г̇аамасууро саннад̣̇д̇хабан̃жаавуд̇хо ажчамбхид̇о асамбхийд̇о (сий. бий.) сан̇г̇аамам̣ од̇арад̇и, ‘сажз амид̇д̇аа д̣̇уурз бхависсанд̇и усунаа баад̇аяиссаами, д̇ад̇о орад̇о бхависсанд̇и сад̇д̇ияаа бахариссаами, д̇ад̇о орад̇о бхависсанд̇и ган̣аязна бахариссаами, убаг̇ад̇ам̣ санд̇ам̣ ман̣д̣алаг̇г̇зна д̣̇вид̇хаа чинд̣̇иссаами, гааяуубаг̇ад̇ам̣ чуригааяа винивиж̇жхиссаамий’д̇и виж̇жхиссаамийд̇и (сий.), звамзва ко, махаарааж̇а, жад̇убадисамбхид̣̇аарад̇анаман̣д̣ид̇о бхигку ажчамбхид̇о барисам̣ убасан̇гамад̇и. яо гожи мам̣ ад̇т̇абадисамбхид̣̇з бан̃хам̣ бужчиссад̇и, д̇асса ад̇т̇зна ад̇т̇ам̣ гат̇аяиссаами, гааран̣зна гааран̣ам̣ гат̇аяиссаами, хзд̇унаа хзд̇ум̣ гат̇аяиссаами, наязна наяам̣ гат̇аяиссаами, ниссам̣саяам̣ гариссаами, вимад̇им̣ вивзжзссаами, д̇осаяиссаами бан̃хавзяяаагаран̣зна.
‘‘яо гожи мам̣ д̇хаммабадисамбхид̣̇з бан̃хам̣ бужчиссад̇и, д̇асса д̇хаммзна д̇хаммам̣ гат̇аяиссаами, амад̇зна амад̇ам̣ гат̇аяиссаами, асан̇кад̇зна асан̇кад̇ам̣ гат̇аяиссаами, ниб̣б̣аанзна ниб̣б̣аанам̣ гат̇аяиссаами, сун̃н̃ад̇зна сун̃н̃ад̇ам̣ гат̇аяиссаами , анимид̇д̇зна анимид̇д̇ам̣ гат̇аяиссаами, аббан̣ихид̇зна аббан̣ихид̇ам̣ гат̇аяиссаами, анзж̇зна анзж̇ам̣ гат̇аяиссаами, ниссам̣саяам̣ гариссаами, вимад̇им̣ вивзжзссаами, д̇осаяиссаами бан̃хаавзяяаагаран̣зна.
‘‘яо гожи мам̣ нируд̇д̇ибадисамбхид̣̇з бан̃хам̣ бужчиссад̇и, д̇асса нируд̇д̇ияаа нируд̇д̇им̣ гат̇аяиссаами, бад̣̇зна бад̣̇ам̣ гат̇аяиссаами, анубад̣̇зна анубад̣̇ам̣ гат̇аяиссаами, агкарзна агкарам̣ гат̇аяиссаами, санд̇хияаа санд̇хим̣ гат̇аяиссаами, б̣яан̃ж̇анзна б̣яан̃ж̇анам̣ гат̇аяиссаами, ануб̣яан̃ж̇анзна ануб̣яан̃ж̇анам̣ гат̇аяиссаами, ван̣н̣зна ван̣н̣ам̣ гат̇аяиссаами, сарзна сарам̣ гат̇аяиссаами, бан̃н̃ад̇д̇ияаа бан̃н̃ад̇д̇им̣ гат̇аяиссаами, вохаарзна вохаарам̣ гат̇аяиссаами, ниссам̣саяам̣ гариссаами, вимад̇им̣ вивзжзссаами, д̇осаяиссаами бан̃хавзяяаагаран̣зна.
‘‘яо гожи мам̣ бадибхаанабадисамбхид̣̇з бан̃хам̣ бужчиссад̇и, д̇асса бадибхаанзна бадибхаанам̣ гат̇аяиссаами, обаммзна обаммам̣ гат̇аяиссаами, лагкан̣зна лагкан̣ам̣ гат̇аяиссаами, расзна расам̣ гат̇аяиссаами, ниссам̣саяам̣ гариссаами, вимад̇им̣ вивзжзссаами, д̇осаяиссаами бан̃хавзяяаагаран̣знаад̇и, ид̣̇ам̣ вужжад̇и, махаарааж̇а, ‘бхаг̇авад̇о бадисамбхид̣̇аарад̇ана’нд̇и.
‘‘‘бадисамбхид̣̇аа гин̣ид̇ваана, н̃аан̣зна пассаязяяа яо;
ажчамбхид̇о ануб̣б̣иг̇г̇о, ад̇ирожад̇и сад̣̇звагз’д̇и.
‘‘гад̇амам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о б̣ож̇жхан̇г̇арад̇анам̣? сад̇д̇имз, махаарааж̇а, б̣ож̇жхан̇г̇аа, сад̇исамб̣ож̇жхан̇г̇о д̇хаммавижаяасамб̣ож̇жхан̇г̇о вийрияасамб̣ож̇жхан̇г̇о бийд̇исамб̣ож̇жхан̇г̇о бассад̣̇д̇хисамб̣ож̇жхан̇г̇о самаад̇хисамб̣ож̇жхан̇г̇о убзгкаасамб̣ож̇жхан̇г̇о. имзхи ко, махаарааж̇а, сад̇д̇ахи б̣ож̇жхан̇г̇арад̇анзхи бадиман̣д̣ид̇о бхигку саб̣б̣ам̣ д̇амам̣ абхибхуяяа сад̣̇звагам̣ логам̣ обхаасзд̇и бабхаасзд̇и аалогам̣ ж̇анзд̇и. ид̣̇ам̣ вужжад̇и, махаарааж̇а, ‘бхаг̇авад̇о б̣ож̇жхан̇г̇арад̇ана’нд̇и.
‘‘‘б̣ож̇жхан̇г̇арад̇анамааласса , удтаханд̇и убадтаханд̇и (га.), уд̣̇игканд̇и (сяаа.) сад̣̇звагаа;
гаммзна д̇ам̣ гин̣ид̇ваана, рад̇анам̣ во бил̣анд̇хат̇аа’’’д̇и.
‘‘бханд̇з нааг̇асзна, гад̇амам̣ б̣уд̣̇д̇хасса бхаг̇авад̇о саб̣б̣аабан̣а’’нд̇и? ‘‘саб̣б̣аабан̣ам̣ ко, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о наван̇г̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаважанам̣ саарийригаани баарибхог̇игаани жзд̇ияаани сан̇гхарад̇анан̃жа. саб̣б̣аабан̣з, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа ж̇аад̇исамбад̇д̇и басаарид̇аа, бхог̇асамбад̇д̇и басаарид̇аа, ааяусамбад̇д̇и басаарид̇аа, аарог̇яасамбад̇д̇и басаарид̇аа, ван̣н̣асамбад̇д̇и басаарид̇аа, бан̃н̃аасамбад̇д̇и басаарид̇аа, маанусигасамбад̇д̇и басаарид̇аа, д̣̇иб̣б̣асамбад̇д̇и басаарид̇аа, ниб̣б̣аанасамбад̇д̇и басаарид̇аа. д̇ад̇т̇а яз д̇ам̣ д̇ам̣ самбад̇д̇им̣ ижчанд̇и, д̇з гаммамуулам̣ д̣̇ад̇ваа бад̇т̇ид̇абад̇т̇ид̇ам̣ самбад̇д̇им̣ гин̣анд̇и, гзжи сийласамаад̣̇аанзна гин̣анд̇и, гзжи убосат̇агаммзна гин̣анд̇и, аббамад̇д̇агзнаби гаммамуулзна убаад̣̇ааяубаад̣̇ааяа самбад̇д̇ияо бадилабханд̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, аабан̣игасса аабан̣з д̇иламуг̇г̇амаасз барид̇д̇агзнаби д̇ан̣д̣уламуг̇г̇амаасзна аббагзнаби муулзна убаад̣̇ааяубаад̣̇ааяа г̇ан̣ханд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о саб̣б̣аабан̣з аббамад̇д̇агзнаби гаммамуулзна убаад̣̇ааяубаад̣̇ааяа самбад̇д̇ияо бадилабханд̇и. ид̣̇ам̣ вужжад̇и, махаарааж̇а, ‘бхаг̇авад̇о саб̣б̣аабан̣а’нд̇и.
‘‘‘ааяу арог̇ад̇аа ван̣н̣ам̣, саг̇г̇ам̣ ужжаагулийнад̇аа;
асан̇кад̇ан̃жа амад̇ам̣, ад̇т̇и саб̣б̣аабан̣з ж̇инз.
‘‘‘аббзна б̣ахугзнааби, гаммамуулзна г̇аяхад̇и;
гин̣ид̇ваа сад̣̇д̇хаамуулзна, самид̣̇д̇хаа хот̇а бхигкаво’д̇и.
‘‘бхаг̇авад̇о ко, махаарааж̇а, д̇хамманаг̇арз зваруубаа ж̇анаа бадивасанд̇и, суд̇д̇анд̇игаа взнаяигаа аабхид̇хаммигаа д̇хаммагат̇игаа ж̇аад̇агабхаан̣агаа д̣̇ийгхабхаан̣агаа маж̇жхимабхаан̣агаа сам̣яуд̇д̇абхаан̣агаа ан̇г̇уд̇д̇арабхаан̣агаа куд̣̇д̣̇агабхаан̣агаа сийласамбаннаа самаад̇хисамбаннаа бан̃н̃аасамбаннаа б̣ож̇жхан̇г̇абхааванаарад̇аа вибассагаа сад̣̇ад̇т̇амануяуд̇д̇аа ааран̃н̃игаа ругкамуулигаа аб̣бхогаасигаа балаалабун̃ж̇игаа сосаанигаа нзсаж̇ж̇игаа бадибаннагаа паладтаа сзгкаа паласаман̇г̇ино сод̇аабаннаа сагад̣̇ааг̇аамино анааг̇аамино араханд̇о д̇звиж̇ж̇аа чал̣абхин̃н̃аа ид̣̇д̇химанд̇о бан̃н̃ааяа баарамим̣г̇ад̇аа сад̇ибадтаанасаммаббад̇хаанаид̣̇д̇хибаад̣̇аинд̣̇рияаб̣алаб̣ож̇жхан̇г̇амаг̇г̇аваражхаанавимогкаруу бааруубасанд̇асукасамаабад̇д̇игусалаа, д̇зхи араханд̇зхи аагулам̣ самаагулам̣ аагин̣н̣ам̣ самаагин̣н̣ам̣ нал̣аванасараванамива д̇хамманаг̇арам̣ ахоси. бхавад̇ийха –
‘‘‘вийд̇арааг̇аа вийд̇ад̣̇осаа, вийд̇амохаа анаасаваа;
вийд̇ад̇ан̣хаа анаад̣̇аанаа, д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з.
‘‘‘ааран̃н̃игаа д̇худ̇ад̇хараа, жхааяино луукажийвараа;
вивзгаабхирад̇аа д̇хийраа, д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з.
‘‘‘нзсаж̇ж̇игаа сант̇ад̇игаа, ат̇оби таанажан̇гамаа;
бам̣сугуулад̇хараа саб̣б̣з, д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з.
‘‘‘д̇ижийварад̇хараа санд̇аа, жаммакан̣д̣ажад̇уд̇т̇агаа;
рад̇аа згаасанз вин̃н̃уу, д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з.
‘‘‘аббижчаа нибагаа д̇хийраа, аббаахаараа алолубаа;
лаабхаалаабхзна санд̇удтаа, д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з.
‘‘‘жхааяий жхаанарад̇аа д̇хийраа, санд̇ажид̇д̇аа самаахид̇аа;
аагин̃жан̃н̃ам̣ бад̇т̇аяаанаа, д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з.
‘‘‘бадибаннаа паладтаа жа, сзгкаа паласаман̇г̇ино;
аасийсагаа аасим̣сагаа (сий. бий.) уд̇д̇амад̇т̇ам̣, д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з.
‘‘‘сод̇аабаннаа жа вималаа, сагад̣̇ааг̇аамино жа яз;
анааг̇аамий жа араханд̇о, д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з.
‘‘‘сад̇ибадтаанагусалаа , б̣ож̇жхан̇г̇абхааванаарад̇аа;
вибассагаа д̇хаммад̇хараа, д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з.
‘‘‘ид̣̇д̇хибаад̣̇зсу гусалаа, самаад̇хибхааванаарад̇аа;
саммаббад̇хаанаануяуд̇д̇аа, д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з.
‘‘‘абхин̃н̃аабаарамиббад̇д̇аа, бзд̇д̇игз г̇ожарз рад̇аа;
анд̇алигкамхи жаран̣аа, д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з.
‘‘‘огкид̇д̇ажагкуу мид̇абхаан̣ий, г̇уд̇д̇ад̣̇ваараа сусам̣вуд̇аа;
суд̣̇анд̇аа уд̇д̇амз д̣̇аммз д̇хаммз (сий. бий.), д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з.
‘‘‘д̇звиж̇ж̇аа чал̣абхин̃н̃аа жа, ид̣̇д̇хияаа баарамим̣ г̇ад̇аа;
бан̃н̃ааяа баарамиббад̇д̇аа, д̇хамманаг̇арз васанд̇и д̇з’д̇и.
‘‘яз ко д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу абаримид̇ан̃аан̣аварад̇хараа асан̇г̇аа ад̇улаг̇ун̣аа ад̇улияаг̇ун̣аа (сий. бий. га.) ад̇улаяасаа ад̇улаб̣алаа ад̇улад̇зж̇аа д̇хаммажаггаануббавад̇д̇агаа бан̃н̃аабаарамим̣ г̇ад̇аа, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘д̇хаммасзнаабад̇ино’д̇и вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу ид̣̇д̇химанд̇о ад̇хиг̇ад̇аббадисамбхид̣̇аабад̇д̇авзсаараж̇ж̇аа г̇аг̇анажараа д̣̇ураасад̣̇аа д̣̇уббасахаа анааламб̣ажараа сасааг̇арамахид̇харабат̇авигамбаго жанд̣̇асуурияабаримаж̇ж̇агаа вигуб̣б̣анаад̇хидтаанаабхинийхаарагусалаа ид̣̇д̇хияаа баарамим̣ г̇ад̇аа, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘бурохид̇аа’д̇и вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу д̇худ̇ан̇г̇амануг̇ад̇аа аббижчаа санд̇удтаа вин̃н̃ад̇д̇иманзсанаж̇иг̇ужчагаа бин̣д̣ааяа сабад̣̇аанажаарино бхамараава г̇анд̇хаманугхааяид̇ваа бависанд̇и вивид̇д̇агаананам̣, гааяз жа ж̇ийвид̇з жа нирабзгкаа арахад̇д̇амануббад̇д̇аа д̇худ̇ан̇г̇аг̇ун̣з аг̇г̇анигкид̇д̇аа, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘агкад̣̇ассаа’д̇и вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу барисуд̣̇д̇хаа вималаа ниггилзсаа жуд̇уубабаад̇агусалаа д̣̇иб̣б̣ажагкумхи баарамим̣ г̇ад̇аа, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘наг̇араж̇од̇агаа’д̇и вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу б̣ахуссуд̇аа ааг̇ад̇ааг̇амаа д̇хаммад̇хараа винаяад̇хараа маад̇игаад̇хараа сит̇илад̇ханид̇ад̣̇ийгхарассаг̇аругалахугагкарабарижчзд̣̇агусалаа наван̇г̇асаасанад̇хараа, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘д̇хаммарагкаа’д̇и вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу винаяан̃н̃уу винаяаговид̣̇аа таанаадтаанагусалаа нид̣̇аанабатанагусалаа (сий. бий.), нид̣̇аанавад̇т̇угусалаа (сяаа.) аабад̇д̇аанаабад̇д̇иг̇аругалахугасад̇згижчаад̇згижчавудтаанад̣̇зсанааниг̇г̇аха- бадигаммаосааран̣аниссааран̣абадисааран̣агусалаа винаяз баарамим̣ г̇ад̇аа, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘руубарагкаа’д̇и руубад̣̇агкаад̇и (сий. сяаа. бий.) вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу вимуд̇д̇иварагусумамаалаб̣ад̣̇д̇хаа варабаварамахаг̇гхасздтабхаавамануббад̇д̇аа б̣ахуж̇анаганд̇амабхибад̇т̇ид̇аа, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘бубпаабан̣игаа’д̇и вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу жад̇усажжаабхисамаяаббадивид̣̇д̇хаа д̣̇идтасажжаа вин̃н̃аад̇асаасанаа жад̇уусу сааман̃н̃апалзсу д̇ин̣н̣авижигижчаа бадилад̣̇д̇хапаласукаа ан̃н̃зсамби бадибаннаанам̣ д̇з палз сам̣вибхаж̇анд̇и, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘палаабан̣игаа’д̇и вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу сийласам̣вараг̇анд̇хаманулид̇д̇аа сийлаварасуг̇анд̇хаманулид̇д̇аа (сий. бий.) анзгавид̇хаб̣ахуг̇ун̣ад̇хараа гилзсамалад̣̇уг̇г̇анд̇хавид̇хамагаа, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘г̇анд̇хаабан̣игаа’д̇и вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу д̇хаммагаамаа бияасамуд̣̇аахаараа абхид̇хаммз абхивинаяз ул̣аарабаамож̇ж̇аа аран̃н̃аг̇ад̇ааби ругкамуулаг̇ад̇ааби сун̃н̃ааг̇аараг̇ад̇ааби д̇хаммаварарасам̣ биванд̇и, гааязна ваажааяа манасаа д̇хаммаварарасамог̇аал̣хаа ад̇химад̇д̇абадибхаанаа д̇хаммзсу д̇хаммзсанаббадибаннаа ид̇о ваа д̇ад̇о ваа яад̇т̇а яад̇т̇а аббижчагат̇аа санд̇удтигат̇аа бавивзгагат̇аа асам̣саг̇г̇агат̇аа вийрияаарамбхагат̇аа сийлагат̇аа самаад̇хигат̇аа бан̃н̃аагат̇аа вимуд̇д̇игат̇аа вимуд̇д̇ин̃аан̣ад̣̇ассанагат̇аа , д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а г̇анд̇ваа д̇ам̣ д̇ам̣ гат̇аарасам̣ биванд̇и, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘сон̣д̣аа бибаасаа’д̇и вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу буб̣б̣арад̇д̇аабарарад̇д̇ам̣ ж̇ааг̇арияаануяог̇амануяуд̇д̇аа нисаж̇ж̇адтаанажан̇гамзхи рад̇д̇инд̣̇ивам̣ вийд̇инаамзнд̇и, бхааванаануяог̇амануяуд̇д̇аа гилзсабадиб̣ааханааяа сад̣̇ад̇т̇аббасуд̇аа, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘наг̇араг̇уд̇д̇игаа’д̇и вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу наван̇г̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаважанам̣ ад̇т̇ад̇о жа б̣яан̃ж̇анад̇о жа наяад̇о жа гааран̣ад̇о жа хзд̇уд̇о жа уд̣̇аахаран̣ад̇о жа ваажзнд̇и ануваажзнд̇и бхаасанд̇и анубхаасанд̇и, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘д̇хаммаабан̣игаа’д̇и вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу д̇хаммарад̇анабхог̇зна ааг̇амабарияад̇д̇исуд̇абхог̇зна бхог̇ино д̇ханино нид̣̇д̣̇идтасараб̣яан̃ж̇аналагкан̣аббадивзд̇хаа вин̃н̃уу паран̣аа, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘д̇хаммасздтино’д̇и вужжанд̇и.
‘‘яз бана д̇з, махаарааж̇а, бхигкуу ул̣аарад̣̇зсанаабадивзд̇хаа барижин̣н̣аарамман̣авибхад̇д̇инид̣̇д̣̇зсаа сигкааг̇ун̣абаарамиббад̇д̇аа, зваруубаа ко, махаарааж̇а, бхигкуу бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арз ‘виссуд̇ад̇хаммигаа’д̇и вужжанд̇и.
‘‘звам̣ сувибхад̇д̇ам̣ ко, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇о д̇хамманаг̇арам̣ звам̣ сумаабид̇ам̣ звам̣ сувихид̇ам̣ звам̣ субарибуурид̇ам̣ звам̣ сувавад̇т̇аабид̇ам̣ звам̣ сурагкид̇ам̣ звам̣ суг̇обид̇ам̣ звам̣ д̣̇уббасаяхам̣ бажжад̇т̇игзхи бажжаамид̇д̇зхи, иминаа, махаарааж̇а, гааран̣зна иминаа хзд̇унаа иминаа наязна иминаа анумаанзна н̃аад̇аб̣б̣ам̣ ад̇т̇и со бхаг̇аваад̇и.
‘‘‘яат̇ааби наг̇арам̣ д̣̇исваа, сувибхад̇д̇ам̣ манорамам̣;
анумаанзна ж̇аананд̇и, вад̣дхагисса махад̇д̇анам̣.
‘‘‘д̇ат̇зва логанаат̇асса, д̣̇исваа д̇хаммабурам̣ варам̣;
анумаанзна ж̇аананд̇и, ад̇т̇и со бхаг̇аваа ид̇и.
‘‘‘анумаанзна ж̇аананд̇и, уумим̣ д̣̇исваана сааг̇арз;
яат̇ааяам̣ д̣̇иссад̇з ууми, маханд̇о со бхависсад̇и.
‘‘‘д̇ат̇аа б̣уд̣̇д̇хам̣ согануд̣̇ам̣, саб̣б̣ад̇т̇амабарааж̇ид̇ам̣;
д̇ан̣хагкаяамануббад̇д̇ам̣, бхавасам̣саараможанам̣.
‘‘‘анумаанзна н̃аад̇аб̣б̣ам̣, уумим̣ д̣̇исваа сад̣̇звагз;
яат̇аа д̇хаммуумивибпааро, аг̇г̇о б̣уд̣̇д̇хо бхависсад̇и.
‘‘‘анумаанзна ж̇аананд̇и, д̣̇исваа ажжуг̇г̇ад̇ам̣ г̇ирим̣;
яат̇аа ажжуг̇г̇ад̇о зсо, химаваа со бхависсад̇и.
‘‘‘д̇ат̇аа д̣̇исваа д̇хаммаг̇ирим̣, сийд̇ийбхууд̇ам̣ нируубад̇хим̣;
ажжуг̇г̇ад̇ам̣ бхаг̇авад̇о, ажалам̣ суббад̇идтид̇ам̣.
‘‘‘анумаанзна н̃аад̇аб̣б̣ам̣, д̣̇исваана д̇хаммабаб̣б̣ад̇ам̣;
д̇ат̇аа хи со махаавийро, аг̇г̇о б̣уд̣̇д̇хо бхависсад̇и.
‘‘‘яат̇ааби г̇аж̇арааж̇асса, бад̣̇ам̣ д̣̇исваана маанусаа;
анумаанзна ж̇аананд̇и, махаа зсо г̇аж̇о ид̇и.
‘‘‘д̇ат̇зва б̣уд̣̇д̇ханааг̇асса, бад̣̇ам̣ д̣̇исваа вибхаавино;
анумаанзна ж̇аананд̇и, ул̣ааро со бхависсад̇и.
‘‘‘анумаанзна ж̇аананд̇и, бхийд̇з д̣̇исваана гуммиг̇з;
миг̇арааж̇асса сад̣̇д̣̇зна, бхийд̇аамз гуммиг̇аа ид̇и.
‘‘‘д̇ат̇зва д̇ид̇т̇ияз д̣̇исваа, вид̇т̇ад̇з бхийд̇амаанасз;
анумаанзна н̃аад̇аб̣б̣ам̣, д̇хаммарааж̇зна г̇аж̇ж̇ид̇ам̣.
‘‘‘ниб̣б̣уд̇ам̣ бат̇авим̣ д̣̇исваа, харид̇абад̇д̇ам̣ маход̣̇игам̣;
анумаанзна ж̇аананд̇и, махаамзгхзна ниб̣б̣уд̇ам̣.
‘‘‘д̇ат̇звимам̣ ж̇анам̣ д̣̇исваа, аамод̣̇ид̇абамод̣̇ид̇ам̣;
анумаанзна н̃аад̇аб̣б̣ам̣, д̇хаммамзгхзна д̇аббид̇ам̣.
‘‘‘лаг̇г̇ам̣ д̣̇исваа бхусам̣ бан̇гам̣, галалад̣̇д̣̇аг̇ад̇ам̣ махим̣;
анумаанзна ж̇аананд̇и, вааригканд̇хо махаа г̇ад̇о.
‘‘‘д̇ат̇звимам̣ ж̇анам̣ д̣̇исваа, раж̇абан̇гасамохид̇ам̣;
вахид̇ам̣ д̇хамманад̣̇ияаа, висадтам̣ д̇хаммасааг̇арз.
‘‘‘д̇хаммаамад̇аг̇ад̇ам̣ д̣̇исваа, сад̣̇звагамимам̣ махим̣;
анумаанзна н̃аад̇аб̣б̣ам̣, д̇хаммагканд̇хо махаа г̇ад̇о.
‘‘‘анумаанзна ж̇аананд̇и, гхааяид̇ваа г̇анд̇хамуд̇д̇амам̣;
яат̇ааяам̣ вааяад̇з г̇анд̇хо, хзссанд̇и бубпид̇аа д̣̇умаа.
‘‘‘д̇ат̇звааяам̣ сийлаг̇анд̇хо, бавааяад̇и сад̣̇звагз;
анумаанзна н̃аад̇аб̣б̣ам̣, ад̇т̇и б̣уд̣̇д̇хо ануд̇д̇аро’д̇и.
‘‘зваруубзна ко, махаарааж̇а, гааран̣асад̇зна гааран̣асахассзна хзд̇усад̇зна хзд̇усахассзна наяасад̇зна наяасахассзна обаммасад̇зна обаммасахассзна саггаа б̣уд̣̇д̇хаб̣алам̣ убад̣̇ассаяид̇ум̣. яат̇аа, махаарааж̇а, д̣̇агко маалаагааро наанаабубпараасимхаа аажарияаанусидтияаа бажжад̇д̇абурисагаарзна вижид̇д̇ам̣ маалааг̇ун̣араасим̣ гарзяяа, звамзва ко, махаарааж̇а, со бхаг̇аваа вижид̇д̇абубпарааси вияа ананд̇аг̇ун̣о аббамзяяаг̇ун̣о, ахамзд̇арахи ж̇инасаасанз маалаагааро вияа бубпаг̇ант̇аго буб̣б̣агаанам̣ аажарияаанам̣ маг̇г̇знаби маяхам̣ б̣уд̣̇д̇хиб̣алзнаби асан̇кязяязнаби гааран̣зна анумаанзна б̣уд̣̇д̇хаб̣алам̣ д̣̇ийбаяиссаами, д̇вам̣ банзд̇т̇а чанд̣̇ам̣ ж̇анзхи саванааяаа’’д̇и.
‘‘д̣̇уггарам̣ , бханд̇з нааг̇асзна, ан̃н̃зсам̣ зваруубзна гааран̣зна анумаанзна б̣уд̣̇д̇хаб̣алам̣ убад̣̇ассаяид̇ум̣, ниб̣б̣уд̇осми, бханд̇з нааг̇асзна, д̇умхаагам̣ барамавижид̇д̇зна бан̃хавзяяаагаран̣знаа’’д̇и.
анумаанабан̃хо батамо.
2. д̇худ̇ан̇г̇абан̃хо
‘‘бассад̇ааран̃н̃агз бхигкуу, аж̇жхог̇аал̣хз д̇худ̇з г̇ун̣з;
буна бассад̇и г̇ихий рааж̇аа, анааг̇аамипалз тид̇з.
‘‘убхоби д̇з вилогзд̇ваа, уббаж̇ж̇и сам̣саяо махаа;
б̣уж̇жхзяяа жз г̇ихий д̇хаммз, д̇худ̇ан̇г̇ам̣ нибпалам̣ сияаа.
‘‘бараваад̣̇иваад̣̇амат̇анам̣, нибун̣ам̣ бидагад̇д̇аяз;
ханд̣̇а бужчз гат̇исздтам̣, со мз ган̇кам̣ винзссад̇ий’’д̇и.
ат̇а ко милинд̣̇о рааж̇аа язнааяасмаа нааг̇асзно д̇знубасан̇гами, убасан̇гамид̇ваа ааяасманд̇ам̣ нааг̇асзнам̣ абхиваад̣̇зд̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и, згаманд̇ам̣ нисинно ко милинд̣̇о рааж̇аа ааяасманд̇ам̣ нааг̇асзнам̣ зд̇ад̣̇авожа ‘‘бханд̇з нааг̇асзна, ад̇т̇и гожи г̇ихий аг̇аариго гаамабхог̇ий буд̇д̇ад̣̇аарасамб̣аад̇хасаяанам̣ аж̇жхаавасанд̇о гаасигажанд̣̇анам̣ бажжанубхонд̇о маалааг̇анд̇хавилзбанам̣ д̇хаараяанд̇о ж̇аад̇аруубараж̇ад̇ам̣ саад̣̇ияанд̇о ман̣имуд̇д̇ааган̃жанавижид̇д̇амол̣иб̣ад̣̇д̇хо язна санд̇ам̣ барамад̇т̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигад̇а’’нд̇и?
‘‘на, махаарааж̇а, зган̃н̃зва сад̇ам̣ на д̣̇вз сад̇аани на д̇ийн̣и жад̇д̇аари бан̃жа сад̇аани на сахассам̣ на сад̇асахассам̣ на годисад̇ам̣ на годисахассам̣ на годисад̇асахассам̣, д̇идтад̇у махаарааж̇а д̣̇асаннам̣ вийсад̇ияаа сад̇асса сахассасса абхисамаяо, гад̇амзна д̇з барияааязна ануяог̇ам̣ д̣̇аммий’’д̇и.
‘‘д̇вамзвзд̇ам̣ б̣руухий’’д̇и. ‘‘д̇знахи д̇з, махаарааж̇а, гат̇аяиссаами сад̇зна ваа сахассзна ваа сад̇асахассзна ваа годияаа ваа годисад̇зна ваа годисахассзна ваа годисад̇асахассзна ваа, яаа гаажи наван̇г̇з б̣уд̣̇д̇хаважанз саллзкид̇аажаараббадибад̇д̇ид̇худ̇аваран̇г̇аг̇ун̣аниссид̇аа д̇худ̇аваран̇г̇аг̇ун̣аниссид̇аа (сий. сяаа. бий.) т̇аа, д̇аа саб̣б̣аа ид̇ха самосариссанд̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, ниннуннад̇асамависамат̇алаат̇алад̣̇зсабхааг̇з абхивудтам̣ уд̣̇агам̣, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ д̇ад̇о виниг̇ал̣ид̇ваа маход̣̇ад̇хим̣ сааг̇арам̣ самосарад̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, самбаад̣̇агз сад̇и яаа гаажи наван̇г̇з б̣уд̣̇д̇хаважанз саллзкид̇аажаараббадибад̇д̇ид̇худ̇ан̇г̇аг̇ун̣ад̇хараниссид̇аа гат̇аа, д̇аа саб̣б̣аа ид̇ха самосариссанд̇и.
‘‘маяхамбзд̇т̇а , махаарааж̇а, бариб̣яад̇д̇ад̇ааяа б̣уд̣̇д̇хияаа гааран̣абарид̣̇ийбанам̣ самосариссад̇и, д̇знзсо ад̇т̇о сувибхад̇д̇о вижид̇д̇о барибун̣н̣о барисуд̣̇д̇хо самаанийд̇о бхависсад̇и. яат̇аа, махаарааж̇а, гусало лзкаажарияо анусидто лзкам̣ осаарзнд̇о ад̇д̇ано б̣яад̇д̇ад̇ааяа б̣уд̣̇д̇хияаа гааран̣абарид̣̇ийбанзна лзкам̣ барибуурзд̇и, звам̣ саа лзкаа самад̇д̇аа барибун̣н̣аа ануунигаа бхависсад̇и. звамзва маяхамбзд̇т̇а бариб̣яад̇д̇ад̇ааяа б̣уд̣̇д̇хияаа гааран̣абарид̣̇ийбанам̣ самосариссад̇и, д̇знзсо ад̇т̇о сувибхад̇д̇о вижид̇д̇о барибун̣н̣о барисуд̣̇д̇хо самаанийд̇о бхависсад̇и.
‘‘наг̇арз, махаарааж̇а, саавад̇т̇ияаа бан̃жагодимад̇д̇аа арияасаавагаа бхаг̇авад̇о убаасагаубаасигааяо сад̇д̇абан̣н̣аасасахассаани д̇ийн̣и жа сад̇асахассаани анааг̇аамипалз бад̇идтид̇аа, д̇з саб̣б̣зби г̇ихий язва, на баб̣б̣аж̇ид̇аа. буна д̇ад̇т̇зва ган̣д̣амб̣амуулз яамагабаадихаарияз вийсад̇и баан̣агодияо абхисамим̣су, буна жуул̣араахуловаад̣̇з махаараахуловаад̣̇з (сий. бий.), махааман̇г̇аласуд̇д̇анд̇з, самажид̇д̇абарияааяз, бараабхавасуд̇д̇анд̇з, бураабхзд̣̇асуд̇д̇анд̇з, галахавиваад̣̇асуд̇д̇анд̇з, жуул̣аб̣яуухасуд̇д̇анд̇з, махааб̣яуухасуд̇д̇анд̇з, д̇увадагасуд̇д̇анд̇з, саарибуд̇д̇асуд̇д̇анд̇з г̇ан̣анабат̇амад̇ийд̇аанам̣ д̣̇звад̇аанам̣ д̇хаммаабхисамаяо ахоси.
‘‘наг̇арз рааж̇аг̇ахз бан̃н̃аасасахассаани д̇ийн̣и жа сад̇асахассаани арияасаавагаа бхаг̇авад̇о убаасагаубаасигааяо, буна д̇ад̇т̇зва д̇ханабаалахад̇т̇инааг̇ад̣̇аманз навуд̇и баан̣агодияо, баарааяанасамааг̇амз баасаан̣агажзд̇ияз жуд̣̇д̣̇аса баан̣агодияо, буна инд̣̇асаалаг̇ухааяам̣ асийд̇и д̣̇звад̇аагодияо, буна б̣аараан̣асияам̣ исибад̇анз миг̇ад̣̇ааяз батамз д̇хаммад̣̇зсанз адтаараса б̣рахмагодияо абаримаан̣аа жа д̣̇звад̇ааяо, буна д̇аавад̇им̣сабхаванз бан̣д̣угамб̣аласилааяам̣ абхид̇хаммад̣̇зсанааяа асийд̇и д̣̇звад̇аагодияо, д̣̇зворохан̣з сан̇гассанаг̇арад̣̇ваарз логавиваран̣абаадихаарияз басаннаанам̣ нарамаруунам̣ д̇им̣са годияо абхисамим̣су.
буна саггзсу габилавад̇т̇усмим̣ ниг̇род̇хаараамз б̣уд̣̇д̇хавам̣сад̣̇зсанааяа махаасамаяасуд̇д̇анд̇ад̣̇зсанааяа жа г̇ан̣анабат̇амад̇ийд̇аанам̣ д̣̇звад̇аанам̣ д̇хаммаабхисамаяо ахоси . буна суманамаалаагаарасамааг̇амз, г̇арахад̣̇иннасамааг̇амз, аананд̣̇асздтисамааг̇амз, ж̇амб̣угааж̇ийвагасамааг̇амз, ман̣д̣угад̣̇звабуд̇д̇асамааг̇амз, мадтагун̣д̣алид̣̇звабуд̇д̇асамааг̇амз, суласаанаг̇арасобхинисамааг̇амз, сиримаанаг̇арасобхинисамааг̇амз, бзсагаарад̇хийд̇усамааг̇амз, жуул̣асубхад̣̇д̣̇аасамааг̇амз, саагзд̇аб̣раахман̣асса аал̣ааханад̣̇ассанасамааг̇амз, суунаабаранд̇агасамааг̇амз, саггабан̃хасамааг̇амз, д̇ирогуддасамааг̇амз д̇ирогуд̣д̣асамааг̇амз (сий. бий.), рад̇анасуд̇д̇асамааг̇амз бажжзгам̣ жад̇ураасийд̇ияаа баан̣асахассаанам̣ д̇хаммаабхисамаяо ахоси, яаавад̇аа, махаарааж̇а, бхаг̇аваа логз адтааси, д̇аава д̇ийсу ман̣д̣алзсу сол̣асасу махааж̇анабад̣̇зсу яад̇т̇а яад̇т̇а бхаг̇аваа вихааси, д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а язбхуяязна д̣̇вз д̇аяо жад̇д̇ааро бан̃жа сад̇ам̣ сахассам̣ сад̇асахассам̣ д̣̇зваа жа мануссаа жа санд̇ам̣ барамад̇т̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигарим̣су. яз д̇з, махаарааж̇а, д̣̇зваа г̇ихий язва, на д̇з баб̣б̣аж̇ид̇аа, зд̇аани жзва, махаарааж̇а, ан̃н̃аани жа анзгаани д̣̇звад̇аагодисад̇асахассаани г̇ихий аг̇ааригаа гаамабхог̇ино санд̇ам̣ барамад̇т̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигарим̣суу’’д̇и.
‘‘яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, г̇ихий аг̇ааригаа гаамабхог̇ино санд̇ам̣ барамад̇т̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигаронд̇и, ат̇а имаани д̇худ̇ан̇г̇аани гимад̇т̇ам̣ саад̇хзнд̇и, д̇зна гааран̣зна д̇худ̇ан̇г̇аани агижжагараани хонд̇и. яад̣̇и, бханд̇з нааг̇асзна, винаа манд̇осад̇хзхи б̣яаад̇хаяо вуубасаманд̇и, гим̣ ваманавирзжанаад̣̇инаа сарийрад̣̇уб̣б̣алагаран̣зна? яад̣̇и мудтийхи бадисад̇д̇униг̇г̇ахо бхавад̇и, гим̣ асисад̇д̇исарад̇ханугод̣̇ан̣д̣алаг̇ул̣амуг̇г̇арзхи? яад̣̇и г̇ан̣тигудиласусираган̣далад̇аасаакаа ааламб̣ид̇ваа ругкамабхирууханам̣ бхавад̇и, гим̣ д̣̇ийгхад̣̇ал̣ханиссзн̣ибариязсанзна? яад̣̇и т̇ан̣д̣иласзяяааяа д̇хаад̇усамад̇аа бхавад̇и, гим̣ сукасампассамахад̇имахаасирисаяанабариязсанзна? яад̣̇и згаго саасан̇гасаббадибхаяависамаганд̇аарад̇аран̣асамад̇т̇о бхавад̇и, гим̣ саннад̣̇д̇хасаж̇ж̇амахад̇имахаасад̇т̇абариязсанзна? яад̣̇и над̣̇исарам̣ б̣аахунаа д̇арид̇ум̣ самад̇т̇о бхавад̇и, гим̣ д̇хувасзд̇унааваабариязсанзна? яад̣̇и сагасанд̇агзна гхаасажчаад̣̇анам̣ гаад̇ум̣ баход̇и, гим̣ баруубасзванабияасамуллаабабажчаабурзд̇хааванзна? яад̣̇и акаад̇ад̇ал̣аагз уд̣̇агам̣ лабхад̇и, гим̣ уд̣̇абаанад̇ал̣аагабогкаран̣икан̣анзна? звамзва ко, бханд̇з нааг̇асзна, яад̣̇и г̇ихий аг̇ааригаа гаамабхог̇ино санд̇ам̣ барамад̇т̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигаронд̇и, гим̣ д̇худ̇аг̇ун̣аварасамаад̣̇ияанзнаа’’д̇и?
‘‘адтавийсад̇и ко банимз, махаарааж̇а, д̇худ̇ан̇г̇аг̇ун̣аа яат̇аабхужжаг̇ун̣аа, язхи г̇ун̣зхи д̇худ̇ан̇г̇аани саб̣б̣аб̣уд̣̇д̇хаанам̣ бихаяид̇аани бад̇т̇ид̇аани. гад̇амз адтавийсад̇и? ид̇ха, махаарааж̇а, д̇худ̇ан̇г̇ам̣ суд̣̇д̇хааж̇ийвам̣ сукапалам̣ анаваж̇ж̇ам̣ на барад̣̇угкаабанам̣ абхаяам̣ асамбийл̣анам̣ зганд̇авад̣дхигам̣ абарихаанияам̣ амааяам̣ аарагкаа бад̇т̇ид̇ад̣̇ад̣̇ам̣ саб̣б̣асад̇д̇ад̣̇аманам̣ сам̣варахид̇ам̣ бад̇ируубам̣ аниссид̇ам̣ виббамуд̇д̇ам̣ рааг̇агкаяам̣ д̣̇осагкаяам̣ мохагкаяам̣ маанаббахаанам̣ гувид̇аггажчзд̣̇анам̣ ган̇каавид̇аран̣ам̣ госаж̇ж̇авид̣̇д̇хам̣санам̣ арад̇иббахаанам̣ каманам̣ ад̇улам̣ аббамаан̣ам̣ саб̣б̣ад̣̇угкагкаяаг̇аманам̣, имз ко, махаарааж̇а, адтавийсад̇и д̇худ̇ан̇г̇аг̇ун̣аа яат̇аабхужжаг̇ун̣аа язхи г̇ун̣зхи д̇худ̇ан̇г̇аани саб̣б̣аб̣уд̣̇д̇хаанам̣ бихаяид̇аани бад̇т̇ид̇аани.
‘‘яз ко д̇з, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣з саммаа убасзванд̇и, д̇з адтаарасахи г̇ун̣зхи самубзд̇аа бхаванд̇и. гад̇амзхи адтаарасахи? аажааро д̇зсам̣ сувисуд̣̇д̇хо ход̇и, бадибад̣̇аа субуурид̇аа ход̇и, гааяигам̣ ваажасигам̣ сурагкид̇ам̣ ход̇и, маносамаажааро сувисуд̣̇д̇хо ход̇и, вийрияам̣ субаг̇г̇ахид̇ам̣ ход̇и, бхаяам̣ вуубасаммад̇и, ад̇д̇аануд̣̇идтиб̣яабаг̇ад̇аа ход̇и, аагхаад̇о убарад̇о ход̇и, мзд̇д̇аа убадтид̇аа ход̇и, аахааро барин̃н̃аад̇о ход̇и, саб̣б̣асад̇д̇аанам̣ г̇аругад̇о ход̇и, бхож̇анз мад̇д̇ан̃н̃уу ход̇и, ж̇ааг̇арияамануяуд̇д̇о ход̇и, анигзд̇о ход̇и, яад̇т̇а паасу д̇ад̇т̇а вихаарий ход̇и, баабаж̇зг̇ужчий ход̇и, вивзгаараамо ход̇и, сад̇ад̇ам̣ аббамад̇д̇о ход̇и, яз д̇з, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣з саммаа убасзванд̇и, д̇з имзхи адтаарасахи г̇ун̣зхи самубзд̇аа бхаванд̇и.
‘‘д̣̇аса имз, махаарааж̇а, буг̇г̇алаа д̇худ̇аг̇ун̣аарахаа. гад̇амз д̣̇аса? сад̣̇д̇хо ход̇и хиримаа д̇хид̇имаа агухо ад̇т̇авасий алоло сигкаагаамо д̣̇ал̣хасамаад̣̇аано ануж̇жхаанаб̣ахуло мзд̇д̇аавихаарий, имз ко, махаарааж̇а, д̣̇аса буг̇г̇алаа д̇худ̇аг̇ун̣аарахаа.
‘‘яз д̇з, махаарааж̇а, г̇ихий аг̇ааригаа гаамабхог̇ино санд̇ам̣ барамад̇т̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигаронд̇и, саб̣б̣з д̇з буримаасу ж̇аад̇ийсу д̇зрасасу д̇худ̇аг̇ун̣зсу гад̇уубаасанаа гад̇абхуумигаммаа, д̇з д̇ад̇т̇а жааран̃жа бадибад̇д̇ин̃жа сод̇хаяид̇ваа аж̇ж̇зд̇арахи г̇ихий язва санд̇аа санд̇ам̣ барамад̇д̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигаронд̇и.
‘‘яат̇аа , махаарааж̇а, гусало иссаасо анд̇зваасигз батамам̣ д̇аава убаасанасаалааяам̣ жаабабхзд̣̇ажаабааробанаг̇г̇ахан̣амудтиббадибийл̣анаан̇г̇уливинааманабаад̣̇атабанасараг̇г̇ахан̣асаннаханааагад̣дхана сад̣̇д̇хааран̣алагканияаманакибанз д̇ин̣абурисагачаган̣а кан̣ага (сий. бий.) д̇ин̣абалааламад̇д̇игаабун̃ж̇апалагалагкавзд̇хз анусигкаабзд̇ваа ран̃н̃о санд̇игз убаасанам̣ аараад̇хаяид̇ваа ааж̇ан̃н̃арат̇аг̇аж̇ад̇уран̇г̇ад̇ханад̇хан̃н̃ахиран̃н̃асуван̣н̣ад̣̇аасид̣̇аасабхарияаг̇аамаварам̣ лабхад̇и , звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з г̇ихий аг̇ааригаа гаамабхог̇ино санд̇ам̣ барамад̇т̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигаронд̇и, д̇з саб̣б̣з буримаасу ж̇аад̇ийсу д̇зрасасу д̇худ̇аг̇ун̣зсу гад̇уубаасанаа гад̇абхуумигаммаа, д̇з д̇ад̇т̇зва жааран̃жа бадибад̇д̇ин̃жа сод̇хаяид̇ваа аж̇ж̇зд̇арахи г̇ихий язва санд̇аа санд̇ам̣ барамад̇т̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигаронд̇и. на, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣зсу буб̣б̣аасзванам̣ винаа згиссаа язва ж̇аад̇ияаа арахад̇д̇ам̣ сажчигирияаа ход̇и, уд̇д̇амзна бана вийриязна уд̇д̇амааяа бадибад̇д̇ияаа д̇ат̇ааруубзна аажариязна галяаан̣амид̇д̇зна арахад̇д̇ам̣ сажчигирияаа ход̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, бхисагго саллагад̇д̇о аажарияам̣ д̇ханзна ваа вад̇д̇аббадибад̇д̇ияаа ваа аараад̇хзд̇ваа сад̇д̇аг̇г̇ахан̣ачзд̣̇аналзканавзд̇ханасаллуд̣̇д̇харан̣аван̣ад̇хованасосанабхзсаж̇ж̇аанулимбанавамана вирзжанаануваасанагирияаманусигкид̇ваа виж̇ж̇аасу гад̇асигко гад̇уубаасано гад̇ахад̇т̇о аад̇урз убасан̇гамад̇и д̇игижчааяа, звамзва ко, махаарааж̇а, яз д̇з г̇ихий аг̇ааригаа гаамабхог̇ино санд̇ам̣ барамад̇т̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигаронд̇и, д̇з саб̣б̣з буримаасу ж̇аад̇ийсу д̇зрасасу д̇худ̇аг̇ун̣зсу гад̇уубаасанаа гад̇абхуумигаммаа, д̇з д̇ад̇т̇зва жааран̃жа бадибад̇д̇ин̃жа сод̇хаяид̇ваа аж̇ж̇зд̇арахи г̇ихий язва санд̇аа санд̇ам̣ барамад̇т̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигаронд̇и, на, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣зхи ависуд̣̇д̇хаанам̣ д̇хаммаабхисамаяо ход̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, уд̣̇агасса асзжанзна б̣ийж̇аанам̣ авирууханам̣ ход̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣зхи ависуд̣̇д̇хаанам̣ д̇хаммаабхисамаяо на ход̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, агад̇агусалаанам̣ агад̇агаляаан̣аанам̣ суг̇ад̇иг̇аманам̣ на ход̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣зхи ависуд̣̇д̇хаанам̣ д̇хаммаабхисамаяо на ход̇и.
‘‘бат̇ависамам̣ , махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ бад̇идтаанадтзна. аабосамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ саб̣б̣агилзсамалад̇хованадтзна. д̇зж̇осамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ саб̣б̣агилзсаванаж̇жхаабанадтзна . вааяосамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ саб̣б̣агилзсамалараж̇обавааханадтзна. аг̇ад̣̇асамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ саб̣б̣агилзсаб̣яаад̇хивуубасаманадтзна. амад̇асамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ саб̣б̣агилзсависанаасанадтзна. кзд̇д̇асамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ саб̣б̣асааман̃н̃аг̇ун̣асассавирууханадтзна. манохарасамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ бад̇т̇ид̇ижчид̇асаб̣б̣асамбад̇д̇иварад̣̇ад̣̇адтзна. нааваасамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ сам̣саарамахан̣н̣авабаараг̇аманадтзна. бхийруд̇д̇аан̣асамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ ж̇араамаран̣абхийд̇аанам̣ ассаасагаран̣адтзна. маад̇усамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ гилзсад̣̇угкаббадибийл̣ид̇аанам̣ ануг̇г̇аахагадтзна. бид̇усамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ гусалавад̣дхигаамаанам̣ саб̣б̣асааман̃н̃аг̇ун̣аж̇анагадтзна. мид̇д̇асамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ саб̣б̣асааман̃н̃аг̇ун̣абариязсанаависам̣ваад̣̇агадтзна. бад̣̇умасамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ саб̣б̣агилзсамалзхи анубалид̇д̇адтзна. жад̇уж̇ж̇аад̇ияавараг̇анд̇хасамам̣ , махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ гилзсад̣̇уг̇г̇анд̇хабадивинод̣̇анадтзна. г̇ирирааж̇аварасамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ адталогад̇хаммаваад̇зхи агамбияадтзна. аагаасасамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ саб̣б̣ад̇т̇а г̇ахан̣аабаг̇ад̇аурувисадавид̇т̇ад̇амаханд̇адтзна. над̣̇ийсамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ гилзсамалабавааханадтзна. суд̣̇зсагасамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ ж̇аад̇иганд̇аарагилзсаванаг̇ахананид̇т̇аран̣адтзна. махаасад̇т̇аваахасамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ саб̣б̣абхаяасун̃н̃акзмаабхаяаварабавараниб̣б̣аананаг̇арасамбаабанадтзна . сумаж̇ж̇ид̇авималаад̣̇аасасамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ сан̇каараанам̣ сабхаавад̣̇ассанадтзна. палагасамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ гилзсалаг̇ул̣асарасад̇д̇ибадиб̣ааханадтзна. чад̇д̇асамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ гилзсавассад̇ивид̇хаг̇г̇исанд̇аабаад̇абабадиб̣ааханадтзна. жанд̣̇асамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ бихаяид̇абад̇т̇ид̇адтзна. суурияасамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ мохад̇амад̇имиранаасанадтзна. сааг̇арасамам̣, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ анзгавид̇хасааман̃н̃аг̇ун̣аварарад̇анудтаанадтзна, абаримид̇аасан̇кязяяааббамзяяадтзна жа. звам̣ ко, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ висуд̣̇д̇хигаамаанам̣ б̣ахуубагаарам̣ саб̣б̣ад̣̇арат̇абарил̣аахануд̣̇ам̣ арад̇инуд̣̇ам̣ бхаяануд̣̇ам̣ бхавануд̣̇ам̣ кийлануд̣̇ам̣ малануд̣̇ам̣ согануд̣̇ам̣ д̣̇угкануд̣̇ам̣ рааг̇ануд̣̇ам̣ д̣̇осануд̣̇ам̣ мохануд̣̇ам̣ маанануд̣̇ам̣ д̣̇идтинуд̣̇ам̣ саб̣б̣аагусалад̇хаммануд̣̇ам̣ яасаавахам̣ хид̇аавахам̣ сукаавахам̣ паасугарам̣ бийд̇игарам̣ яог̇агкзмагарам̣ анаваж̇ж̇ам̣ идтасукавибаагам̣ г̇ун̣араасиг̇ун̣абун̃ж̇ам̣ абаримид̇аасан̇кязяяа аббамзяяаг̇ун̣ам̣ варам̣ баварам̣ аг̇г̇ам̣.
‘‘яат̇аа , махаарааж̇а, мануссаа убад̇т̇амбхавасзна бхож̇анам̣ убасзванд̇и, хид̇авасзна бхзсаж̇ж̇ам̣ убасзванд̇и, убагааравасзна мид̇д̇ам̣ убасзванд̇и, д̇ааран̣авасзна наавам̣ убасзванд̇и, суг̇анд̇хавасзна маалааг̇анд̇хам̣ убасзванд̇и, абхаяавасзна бхийруд̇д̇аан̣ам̣ убасзванд̇и, бад̇идтаавасзна бад̇идтаанавасзна (га.) бат̇авим̣ убасзванд̇и, сиббавасзна аажарияам̣ убасзванд̇и, яасавасзна рааж̇аанам̣ убасзванд̇и, гаамад̣̇ад̣̇авасзна ман̣ирад̇анам̣ убасзванд̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, саб̣б̣асааман̃н̃аг̇ун̣ад̣̇ад̣̇авасзна арияаа д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ убасзванд̇и.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, уд̣̇агам̣ б̣ийж̇авирууханааяа, аг̇г̇и жхаабанааяа, аахааро б̣алаахаран̣ааяа, лад̇аа б̣анд̇ханааяа, сад̇т̇ам̣ чзд̣̇анааяа, баанийяам̣ бибаасаавинаяанааяа, нид̇хи ассаасагаран̣ааяа, нааваа д̇ийрасамбаабанааяа, бхзсаж̇ж̇ам̣ б̣яаад̇хивуубасаманааяа, яаанам̣ сукаг̇аманааяа, бхийруд̇д̇аан̣ам̣ бхаяавинод̣̇анааяа, рааж̇аа аарагкад̇т̇ааяа, палагам̣ д̣̇ан̣д̣алзд̣д̣улаг̇ул̣асарасад̇д̇ибадиб̣ааханааяа, аажарияо анусаасанааяа, маад̇аа босанааяа, аад̣̇аасо ологанааяа, алан̇гааро собханааяа, вад̇т̇ам̣ бадижчаад̣̇анааяа, ниссзн̣ий аароханааяа, д̇улаа висамавигкзбанааяа нигкзбанааяа (сий. бий.), манд̇ам̣ бариж̇аббанааяа, аавуд̇хам̣ д̇аж̇ж̇анийяабадиб̣ааханааяа , бад̣̇ийбо анд̇хагааравид̇хаманааяа, ваад̇о барил̣ааханиб̣б̣аабанааяа, сиббам̣ вуд̇д̇инибпаад̣̇анааяа, аг̇ад̣̇ам̣ ж̇ийвид̇арагкан̣ааяа, аагаро рад̇ануббаад̣̇анааяа, рад̇анам̣ алан̇гарааяа, аан̣аа анад̇иггаманааяа, иссарияам̣ васавад̇д̇анааяа, звамзва ко, махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ сааман̃н̃аб̣ийж̇авирууханааяа, гилзсамалажхаабанааяа, ид̣̇д̇хиб̣алаахаран̣ааяа, сад̇исам̣вараниб̣анд̇ханааяа, вимад̇ивижигижчаасамужчзд̣̇анааяа, д̇ан̣хаабибаасаавинаяанааяа, абхисамаяаассаасагаран̣ааяа, жад̇урогханид̇т̇аран̣ааяа, гилзсаб̣яаад̇хивуубасамааяа, ниб̣б̣аанасукаббадилаабхааяа, ж̇аад̇иж̇арааб̣яаад̇химаран̣асогабарид̣̇звад̣̇угкад̣̇оманассубааяаасабхаяавинод̣̇анааяа, сааман̃н̃аг̇ун̣абарирагкан̣ааяа, арад̇игувид̇аггабадиб̣ааханааяа, сагаласааман̃н̃ад̇т̇аанусаасанааяа, саб̣б̣асааман̃н̃аг̇ун̣абосанааяа, самат̇авибассанаамаг̇г̇апаланиб̣б̣аанад̣̇ассанааяа, сагалалогат̇уд̇ат̇омид̇амахад̇имахаасобханагаран̣ааяа, саб̣б̣аабааяабид̣̇аханааяа, сааман̃н̃ад̇т̇асзласикарамуд̣̇д̇хани абхирууханааяа, ван̇гагудилависамажид̇д̇авигкзбанааяа жид̇д̇анигкзбанааяа (сий. бий.), сзвид̇аб̣б̣аасзвид̇аб̣б̣ад̇хаммз саад̇хусаж̇жхааяагаран̣ааяа, саб̣б̣агилзсабадисад̇д̇уд̇аж̇ж̇анааяа , авиж̇ж̇анд̇хагааравид̇хаманааяа, д̇ивид̇хаг̇г̇исанд̇аабабарил̣ааханиб̣б̣аабанааяа, сан̣хасукумасанд̇асамаабад̇д̇инибпаад̣̇анааяа, сагаласааман̃н̃аг̇ун̣абарирагкан̣ааяа, б̣ож̇жхан̇г̇аварарад̇ануббаад̣̇анааяа, яог̇иж̇анаалан̇гаран̣ааяа, анаваж̇ж̇анибун̣асукумасанд̇исукаманад̇иггаманааяа , сагаласааман̃н̃аарияад̇хаммавасавад̇д̇анааяа. ид̇и, махаарааж̇а, имзсам̣ г̇ун̣аанам̣ ад̇хиг̇амааяа яад̣̇ид̣̇ам̣ згамзгам̣ д̇худ̇аг̇ун̣ам̣, звам̣, махаарааж̇а, ад̇улияам̣ д̇худ̇аг̇ун̣ам̣ аббамзяяам̣ асамам̣ аббадисамам̣ аббадибхааг̇ам̣ аббадисздтам̣ уд̇д̇арам̣ сздтам̣ висидтам̣ ад̇хигам̣ ааяад̇ам̣ бут̇улам̣ висадам̣ вид̇т̇ад̇ам̣ г̇аругам̣ бхаарияам̣ маханд̇ам̣.
‘‘яо ко, махаарааж̇а, буг̇г̇ало баабижчо ижчаабагад̇о гухаго луд̣̇д̇хо од̣̇ариго лаабхагаамо яасагаамо гид̇д̇игаамо аяуд̇д̇о аббад̇д̇о ананужчавиго анарахо аббад̇ируубо д̇худ̇ан̇г̇ам̣ д̇ад̇хуг̇ун̣ам̣ (га.) звамубариби самаад̣̇ияад̇и, со д̣̇иг̇ун̣ам̣ д̣̇ан̣д̣амаабаж̇ж̇ад̇и, саб̣б̣аг̇ун̣агхаад̇амаабаж̇ж̇ад̇и, д̣̇идтад̇хаммигам̣ хийл̣анам̣ кийл̣анам̣ г̇араханам̣ уббан̣д̣анам̣ кибанам̣ асамбхог̇ам̣ ниссааран̣ам̣ нижчубханам̣ бавааханам̣ баб̣б̣ааж̇анам̣ бадилабхад̇и, самбарааязби сад̇аяож̇анигз авийжимахаанираяз ун̣хагатид̇ад̇ад̇д̇асанд̇ад̇д̇аажжиж̇аалаамаалагз анзгавассагодисад̇асахассаани уд̣̇д̇хамад̇хо д̇ирияам̣ пзн̣уд̣̇д̣̇зхагам̣ самбаривад̇д̇агам̣ бажжад̇и, д̇ад̇о мужжид̇ваа мужжид̇ваа (сий. бий.) гисапарусагаал̣ан̇г̇абажжан̇г̇о суунуд̣̇д̇хумаад̇асусируд̇д̇аман̇г̇о суунуд̣̇д̇хумаад̇асуужимукабамаан̣асусируд̇д̇аман̇г̇о (сий. бий.) чаад̇о бибаасид̇о висамабхиймаруубаван̣н̣о бхаг̇г̇аган̣н̣асод̇о уммийлид̇анимийлид̇анзд̇д̇анаяано аруг̇ад̇д̇абаггаг̇ад̇д̇о бул̣аваагин̣н̣асаб̣б̣агааяо ваад̇амукз ж̇аламаано вияа аг̇г̇игканд̇хо анд̇о ж̇аламаано баж̇ж̇аламаано ад̇аан̣о асаран̣о аарун̣н̣арун̣н̣агаарун̃н̃аравам̣ барид̣̇звамаано ниж̇жхаамад̇ан̣хиго саман̣амахаабзд̇о худ̇ваа аахин̣д̣амаано махияаа аддассарам̣ гарод̇и.
‘‘яат̇аа , махаарааж̇а, гожи аяуд̇д̇о аббад̇д̇о ананужчавиго анарахо аббад̇ируубо хийно гуж̇аад̇иго кад̇д̇ияаабхисзгзна абхисин̃жад̇и, со лабхад̇и хад̇т̇ажчзд̣̇ам̣ баад̣̇ажчзд̣̇ам̣ хад̇т̇абаад̣̇ажчзд̣̇ам̣ ган̣н̣ажчзд̣̇ам̣ наасажчзд̣̇ам̣ ган̣н̣анаасажчзд̣̇ам̣ б̣илан̇г̇ат̇аалигам̣ сан̇камун̣д̣игам̣ раахумукам̣ ж̇од̇имаалигам̣ хад̇т̇абаж̇ж̇од̇игам̣ зрагавад̇д̇игам̣ жийрагаваасигам̣ зн̣зяяагам̣ б̣ал̣исамам̣сигам̣ гахаабан̣агам̣ каараабад̇ажчигам̣ балигхабаривад̇д̇игам̣ балаалабийтагам̣ д̇ад̇д̇зна д̇злзна осин̃жанам̣ сунакзхи каад̣̇аабанам̣ ж̇ийвасуулааробанам̣ асинаа сийсажчзд̣̇ам̣ анзгавихид̇амби гаммагааран̣ам̣ анубхавад̇и. гим̣ гааран̣аа? аяуд̇д̇о аббад̇д̇о ананужчавиго анарахо аббад̇ируубо хийно гуж̇аад̇иго маханд̇з иссарияз таанз ад̇д̇аанам̣ табзси, взлам̣ гхаад̇зси, звамзва ко, махаарааж̇а, яо гожи буг̇г̇ало баабижчо…бз… махияаа аддассарам̣ гарод̇и.
‘‘яо бана, махаарааж̇а, буг̇г̇ало яуд̇д̇о бад̇д̇о анужчавиго арахо бад̇ируубо аббижчо санд̇удто бавивид̇д̇о асам̣садто аарад̣̇д̇хавийрияо бахид̇ад̇д̇о асато амааяо анод̣̇ариго алаабхагаамо аяасагаамо агид̇д̇игаамо сад̣̇д̇хо сад̣̇д̇хаабаб̣б̣аж̇ид̇о ж̇араамаран̣аа мужжид̇угаамо ‘саасанам̣ баг̇г̇ан̣хиссаамий’д̇и д̇худ̇ан̇г̇ам̣ самаад̣̇ияад̇и, со д̣̇иг̇ун̣ам̣ бууж̇ам̣ арахад̇и д̣̇зваанан̃жа бияо ход̇и манаабо бихаяид̇о бад̇т̇ид̇о, ж̇аад̇исуманамаллигаад̣̇ийнам̣ вияа бубпам̣ нахаад̇аанулид̇д̇асса, ж̇игхажчид̇асса вияа бан̣ийд̇абхож̇анам̣, бибаасид̇асса вияа сийд̇алавималасурабхибаанийяам̣, висаг̇ад̇асса вияа осад̇хаварам̣, сийгхаг̇аманагаамасса вияа ааж̇ан̃н̃арат̇аваруд̇д̇амам̣, ад̇т̇агаамасса вияа манохараман̣ирад̇анам̣, абхисин̃жид̇угаамасса вияа бан̣д̣аравималасзд̇ажчад̇д̇ам̣, д̇хаммагаамасса вияа арахад̇д̇апалаад̇хиг̇амамануд̇д̇арам̣. д̇асса жад̇д̇ааро сад̇ибадтаанаа бхааванаабаарибуурим̣ г̇ажчанд̇и, жад̇д̇ааро саммаббад̇хаанаа жад̇д̇ааро ид̣̇д̇хибаад̣̇аа бан̃жинд̣̇рияаани бан̃жа б̣алаани сад̇д̇а б̣ож̇жхан̇г̇аа арияо адтан̇г̇иго маг̇г̇о бхааванаабаарибуурим̣ г̇ажчад̇и, самат̇авибассанаа ад̇хиг̇ажчад̇и, ад̇хиг̇амаббадибад̇д̇и барин̣амад̇и, жад̇д̇аари сааман̃н̃апалаани жад̇ассо бадисамбхид̣̇аа д̇иссо виж̇ж̇аа чал̣абхин̃н̃аа гзвало жа саман̣ад̇хаммо саб̣б̣з д̇ассаад̇хзяяаа хонд̇и, вимуд̇д̇ибан̣д̣аравималасзд̇ажчад̇д̇зна абхисин̃жад̇и.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, ран̃н̃о кад̇д̇ияасса абхиж̇аад̇агулагулийнасса кад̇д̇ияаабхисзгзна абхисид̇д̇асса барижаранд̇и сарадтанзг̇амаж̇аанабад̣̇абхадаб̣алаа б̣алад̇т̇аа (сий. бий.) адтад̇д̇им̣саа жа рааж̇абарисаа наданажжагаа мукаман̇г̇алигаа сод̇т̇иваажагаа саман̣аб̣раахман̣асаб̣б̣абаасан̣д̣аг̇ан̣аа абхиг̇ажчанд̇и, яам̣ гин̃жи бат̇авияаа бадданарад̇анаагаранаг̇арасун̇гадтаанавзраж̇ж̇агачзж̇ж̇абхзж̇ж̇аж̇анаманусаасанам̣ саб̣б̣ад̇т̇а саамиго бхавад̇и, звамзва ко , махаарааж̇а, яо гожи буг̇г̇ало яуд̇д̇о бад̇д̇о…бз… вимуд̇д̇ибан̣д̣аравималасзд̇ажчад̇д̇зна абхисин̃жад̇и.
‘‘д̇зрасимаани , махаарааж̇а, д̇худ̇ан̇г̇аани, язхи суд̣̇д̇хигад̇о ниб̣б̣аанамахаасамуд̣̇д̣̇ам̣ бависид̇ваа б̣ахувид̇хам̣ д̇хаммагийл̣амабхигийл̣ад̇и, руубааруубаадтасамаабад̇д̇ияо вал̣ан̃ж̇зд̇и, ид̣̇д̇хивид̇хам̣ д̣̇иб̣б̣асод̇ад̇хаад̇ум̣ баражид̇д̇авиж̇аананам̣ буб̣б̣зниваасаануссад̇им̣ д̣̇иб̣б̣ажагкум̣ саб̣б̣аасавагкаяан̃жа баабун̣аад̇и. гад̇амз д̇зраса? бам̣сугуулиган̇г̇ам̣ д̇зжийвариган̇г̇ам̣ бин̣д̣абаад̇иган̇г̇ам̣ сабад̣̇аанажаариган̇г̇ам̣ згаасаниган̇г̇ам̣ бад̇д̇абин̣д̣иган̇г̇ам̣ калубажчаабхад̇д̇иган̇г̇ам̣ ааран̃н̃иган̇г̇ам̣ ругкамуулиган̇г̇ам̣ аб̣бхогаасиган̇г̇ам̣ сосааниган̇г̇ам̣ яат̇аасант̇ад̇иган̇г̇ам̣ нзсаж̇ж̇иган̇г̇ам̣, имзхи ко, махаарааж̇а, д̇зрасахи д̇худ̇аг̇ун̣зхи буб̣б̣з аасзвид̇зхи нисзвид̇зхи жин̣н̣зхи барижин̣н̣зхи жарид̇зхи убажарид̇зхи барибуурид̇зхи гзвалам̣ сааман̃н̃ам̣ бадилабхад̇и, д̇ассаад̇хзяяаа хонд̇и гзвалаа санд̇аа сукаа самаабад̇д̇ияо.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, сад̇хано наавиго бадданз судту гад̇асун̇го махаасамуд̣̇д̣̇ам̣ бависид̇ваа ван̇г̇ам̣ д̇агголам̣ жийнам̣ совийрам̣ сурадтам̣ аласанд̣̇ам̣ голабадданам̣ суван̣н̣абхуумим̣ г̇ажчад̇и ан̃н̃амби яам̣ гин̃жи нааваасан̃жаран̣ам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, имзхи д̇зрасахи д̇худ̇аг̇ун̣зхи буб̣б̣з аасзвид̇зхи нисзвид̇зхи жин̣н̣зхи барижин̣н̣зхи жарид̇зхи убажарид̇зхи барибуурид̇зхи гзвалам̣ сааман̃н̃ам̣ бадилабхад̇и, д̇ассаад̇хзяяаа хонд̇и гзвалаа санд̇аа сукаа самаабад̇д̇ияо.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, гассаго батамам̣ кзд̇д̇ад̣̇осам̣ д̇ин̣агадтабаасаан̣ам̣ абанзд̇ваа гасид̇ваа вабид̇ваа саммаа уд̣̇агам̣ бавзсзд̇ваа рагкид̇ваа г̇обзд̇ваа лаванамад̣̇д̣̇анзна б̣ахуд̇хан̃н̃аго ход̇и, д̇ассаад̇хзяяаа бхаванд̇и яз гзжи ад̇ханаа габан̣аа д̣̇алид̣̇д̣̇аа д̣̇уг̇г̇ад̇аж̇анаа, звамзва ко, махаарааж̇а, имзхи д̇зрасахи д̇худ̇аг̇ун̣зхи буб̣б̣з аасзвид̇зхи…бз… гзвалаа санд̇аа сукаа самаабад̇д̇ияо.
‘‘яат̇аа ваа бана, махаарааж̇а, кад̇д̇ияо муд̣̇д̇хаавасид̇д̇о абхиж̇аад̇агулийно чзж̇ж̇абхзж̇ж̇аж̇анаманусаасанз иссаро ход̇и васавад̇д̇ий саамиго ижчаагаран̣о, гзвалаа жа махаабат̇авий д̇ассаад̇хзяяаа ход̇и, звамзва ко, махаарааж̇а, имзхи д̇зрасахи д̇худ̇аг̇ун̣зхи буб̣б̣з аасзвид̇зхи нисзвид̇зхи жин̣н̣зхи барижин̣н̣зхи жарид̇зхи убажарид̇зхи барибуурид̇зхи ж̇инасаасанаварз иссаро ход̇и васавад̇д̇ий саамиго ижчаагаран̣о, гзвалаа жа саман̣аг̇ун̣аа д̇ассаад̇хзяяаа хонд̇и.
‘‘нану , махаарааж̇а, т̇зро убасзно ван̇г̇анд̇абуд̇д̇о саллзкад̇худ̇аг̇ун̣з барибуурагаарид̇ааяа анаад̣̇ияид̇ваа саавад̇т̇ияаа сан̇гхасса гад̇игам̣ сабарисо нарад̣̇аммасаарат̇им̣ бадисаллаанаг̇ад̇ам̣ убасан̇гамид̇ваа бхаг̇авад̇о баад̣̇з сирасаа ванд̣̇ид̇ваа згаманд̇ам̣ нисийд̣̇и, бхаг̇аваа жа д̇ам̣ сувинийд̇ам̣ барисам̣ ологзд̇ваа хадтад̇удто бамуд̣̇ид̇о уд̣̇аг̇г̇о барисааяа сад̣̇д̇хим̣ саллаабам̣ саллабид̇ваа асамбхиннзна б̣рахмассарзна зд̇ад̣̇авожа ‘баасаад̣̇игаа ко бана д̇яааяам̣ убасзна барисаа, гад̇ам̣ д̇вам̣ убасзна барисам̣ винзсий’д̇и. соби саб̣б̣ан̃н̃унаа д̣̇асаб̣алзна д̣̇зваад̇ид̣̇звзна будто яат̇аабхууд̇асабхааваг̇ун̣авасзна бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа –
‘‘яо гожи мам̣, бханд̇з, убасан̇гамид̇ваа баб̣б̣аж̇ж̇ам̣ ваа ниссаяам̣ ваа яаажад̇и, д̇амахам̣ звам̣ вад̣̇аами ‘‘ахам̣ ко аавусо ааран̃н̃иго бин̣д̣абаад̇иго бам̣сугуулиго д̇зжийвариго. сажз д̇вамби ааран̃н̃иго бхависсаси бин̣д̣абаад̇иго бам̣сугуулиго д̇зжийвариго, зваахам̣ д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зссаами ниссаяам̣ д̣̇ассаамий’’д̇и, сажз со мз, бханд̇з, бадиссун̣ид̇ваа нанд̣̇ад̇и орамад̇и, зваахам̣ д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зми ниссаяам̣ д̣̇зми, сажз на нанд̣̇ад̇и на орамад̇и, на д̇ам̣ баб̣б̣ааж̇зми, на ниссаяам̣ д̣̇зми, зваахам̣, бханд̇з, барисам̣ винзмий’’д̇и. звам̣ ко звамби (га.), махаарааж̇а, д̇худ̇аг̇ун̣аварасамаад̣̇ин̣н̣о ж̇инасаасанаварз иссаро ход̇и. васавад̇д̇ий саамиго ижчаагаран̣о, д̇ассаад̇хзяяаа хонд̇и гзвалаа санд̇аа сукаа самаабад̇д̇ияо.
‘‘яат̇аа, махаарааж̇а, бад̣̇умам̣ абхивуд̣̇д̇хабарисуд̣̇д̇хауд̣̇ижжаж̇аад̇иббабхавам̣ синид̣̇д̇хам̣ муд̣̇у лобханийяам̣ суг̇анд̇хам̣ бияам̣ бад̇т̇ид̇ам̣ басад̇т̇ам̣ ж̇алагад̣̇д̣̇амаманубалид̇д̇ам̣ ан̣убад̇д̇агзсараган̣н̣игаабхиман̣д̣ид̇ам̣ бхамараг̇ан̣асзвид̇ам̣ сийд̇аласалиласам̣вад̣̇д̇хам̣, звамзва ко, махаарааж̇а, имзхи д̇зрасахи д̇худ̇аг̇ун̣зхи буб̣б̣з аасзвид̇зхи нисзвид̇зхи жин̣н̣зхи барижин̣н̣зхи жарид̇зхи убажарид̇зхи барибуурид̇зхи арияасааваго д̇им̣саг̇ун̣аварзхи самубзд̇о ход̇и.
‘‘гад̇амзхи д̇им̣саг̇ун̣аварзхи? синид̣̇д̇хамуд̣̇умад̣̇д̣̇авамзд̇д̇ажид̇д̇о ход̇и, гхаад̇ид̇ахад̇авихад̇агилзсо ход̇и, хад̇анихад̇амаанад̣̇аб̣б̣о ход̇и, ажалад̣̇ал̣ханивидтаниб̣б̣змад̇игасад̣̇д̇хо ход̇и, барибун̣н̣абийн̣ид̇абахадталобханийяасанд̇асукасамаабад̇д̇илаабхий ход̇и, сийлаварабавараасамасужиг̇анд̇хабарибхаавид̇о ход̇и, д̣̇звамануссаанам̣ бияо ход̇и манаабо, кийн̣аасаваарияаварабуг̇г̇алабад̇т̇ид̇о, д̣̇звамануссаанам̣ ванд̣̇ид̇абууж̇ид̇о, б̣уд̇хавиб̣уд̇хабан̣д̣ид̇аж̇анаанам̣ т̇уд̇ат̇авид̇ат̇омид̇абасад̇т̇о , ид̇ха ваа хурам̣ ваа логзна анубалид̇д̇о, аббат̇огаваж̇ж̇зби аббасааваж̇ж̇зби (га.) бхаяад̣̇ассаавий, вибулаварасамбад̇д̇игаамаанам̣ маг̇г̇апалаварад̇т̇асаад̇хано, ааяаажид̇авибулабан̣ийд̇абажжаяабхааг̇ий, анигзд̇асаяано, жхаанаж̇жхосид̇ад̇аббаваравихаарий , виж̇адид̇агилзсаж̇аалавад̇т̇у, бхиннабхаг̇г̇асан̇гудид̇асан̃чиннаг̇ад̇инийваран̣о, агуббад̇хаммо, абхинийд̇аваасо, анаваж̇ж̇абхог̇ий , г̇ад̇ивимуд̇д̇о, уд̇д̇ин̣н̣асаб̣б̣авижигижчо, вимуд̇д̇иж̇жхосид̇ад̇т̇о вимуд̇д̇иж̇жхаасид̇ад̇д̇о (сий. бий.), д̣̇идтад̇хаммо, ажалад̣̇ал̣хабхийруд̇д̇аан̣амубаг̇ад̇о, самужчиннаанусаяо, саб̣б̣аасавагкаяам̣ бад̇д̇о, санд̇асукасамаабад̇д̇ивихаараб̣ахуло, саб̣б̣асаман̣аг̇ун̣асамубзд̇о, имзхи д̇им̣саг̇ун̣аварзхи самубзд̇о ход̇и.
‘‘нану, махаарааж̇а, т̇зро саарибуд̇д̇о д̣̇асасахассилогад̇хаад̇уяаа аг̇г̇абурисо табзд̇ваа д̣̇асаб̣алам̣ логаажарияам̣, соби абаримид̇амасан̇кязяяагаббз самаажид̇агусаламууло самаажин̣н̣агусаламууло (га.) б̣раахман̣агулагулийно манаабигам̣ гаамарад̇им̣ анзгасад̇асан̇кам̣ д̇ханаваран̃жа охааяа ж̇инасаасанз баб̣б̣аж̇ид̇ваа имзхи д̇зрасахи д̇худ̇аг̇ун̣зхи гааяаважийжид̇д̇ам̣ д̣̇амаяид̇ваа аж̇ж̇зд̇арахи ананд̇аг̇ун̣асаманнааг̇ад̇о г̇од̇амасса бхаг̇авад̇о саасанаварз д̇хаммажаггамануббавад̇д̇аго ж̇аад̇о. бхаасид̇амбзд̇ам̣, махаарааж̇а, бхаг̇авад̇аа д̣̇зваад̇ид̣̇звзна зган̇г̇уд̇д̇аранигааяаваралан̃чагз –
‘‘наахам̣, бхигкавз, ан̃н̃ам̣ згабуг̇г̇аламби саманубассаами, яо звам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇зна ануд̇д̇арам̣ д̇хаммажаггам̣ бавад̇д̇ид̇ам̣ саммад̣̇зва ануббавад̇д̇зд̇и, яат̇аяид̣̇ам̣ бхигкавз, саарибуд̇д̇о, саарибуд̇д̇о. бхигкавз, д̇ат̇ааг̇ад̇зна ануд̇д̇арам̣ д̇хаммажаггам̣ бавад̇д̇ид̇ам̣ саммад̣̇зва ануббавад̇д̇зд̇ий’’’д̇и.
‘‘саад̇ху, бханд̇з нааг̇асзна, яам̣ гин̃жи наван̇г̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаважанам̣, яаа жа логуд̇д̇араа гирияаа, яаа жа логз ад̇хиг̇амавибулаварасамбад̇д̇ияо, саб̣б̣ам̣ д̇ам̣ д̇зрасасу д̇худ̇аг̇ун̣зсу самод̇хаанобаг̇ад̇а’’ самод̇хаанзд̇аб̣б̣ам̣ (га.) нд̇и.
д̇худ̇ан̇г̇абан̃хо д̣̇уд̇ияо.
анумаанаваг̇г̇о жад̇уд̇т̇о.