4. баажид̇д̇ияаган̣д̣ам̣ (бхигкунийвибхан̇г̇аван̣н̣анаа)
1. ласун̣аваг̇г̇аван̣н̣анаа
793-797. баажид̇д̇иязсу ж̇аад̇иссаро. сабхаавзнзваад̇и суубасамбаагаад̣̇им̣ винаава. б̣ад̣̇арасаал̣авам̣ наама б̣ад̣̇арапалаани сугкаабзд̇ваа жун̣н̣зд̇ваа гад̇д̇аб̣б̣аа каад̣̇анийяавигад̇и. сзсамзд̇т̇а уд̇д̇аанамзва. аамагаласун̣ан̃жзва аж̇жхохаран̣ан̃жаад̇и имаани банзд̇т̇а д̣̇вз ан̇г̇аани.
798-802. д̣̇уд̇ияад̇ад̇ияажад̇уд̇т̇аани уд̇д̇аанад̇т̇аанзва.
812. бан̃жамз д̣̇виннам̣ баб̣б̣аанам̣ убарийд̇и зд̇т̇а д̣̇виннам̣ ан̇г̇улийнам̣ саха бавзсанз згзгааяа ан̇г̇улияаа згзгам̣ баб̣б̣ам̣ гад̇ваа д̣̇виннам̣ баб̣б̣аанам̣ убари. зган̇г̇улибавзсанз д̣̇виннам̣ баб̣б̣аанам̣ убари на ваддад̇ийд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. махаабажжарияамби аяамзва наяо д̣̇ассид̇о. уд̣̇агасуд̣̇д̇хибажжаязна бана сад̇иби пассасаад̣̇ияанз яат̇аавуд̇д̇абарижчзд̣̇з анаабад̇д̇и.
815-817. чадтз аасумбхид̇ваад̇и баад̇зд̇ваа. д̣̇ад̇химад̇т̇ууд̇и д̣̇ад̇химан̣д̣ам̣ д̣̇ад̇химхи басаннод̣̇агам̣. бхун̃ж̇анд̇асса бхигкуно хад̇т̇абаасз таанам̣, баанийяасса ваа вид̇хуубанасса ваа г̇ахан̣анд̇и имаани банзд̇т̇а д̣̇вз ан̇г̇аани.
822. сад̇д̇амз ‘‘бадиг̇г̇ан̣хаад̇и, аабад̇д̇и д̣̇уггадассаа’’д̇и ид̣̇ам̣ буб̣б̣абаяог̇ад̣̇уггадасса нид̣̇ассанамад̇д̇анд̇и ааха ‘‘на гзвалам̣ бадиг̇г̇ахан̣зязва ход̇ий’’д̇иаад̣̇и. бамаан̣анд̇и баажид̇д̇ияаабад̇д̇ияаа бамаан̣ам̣. имзхиязва д̣̇вийхи баажид̇д̇ияам̣ ход̇и, наан̃н̃зхи бхаж̇ж̇анаад̣̇ийхийд̇и ад̇т̇о. вуд̇д̇амзвад̇т̇ам̣ вид̇т̇аарад̇о д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘д̇асмаа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ам̣ буб̣б̣аабаравируд̣̇д̇ханд̇и бунаби вуд̇д̇анд̇и вуд̇д̇аваад̣̇ам̣ санд̇хааяааха. ан̃н̃ааяа вин̃н̃ад̇д̇ияаа лад̣̇д̇хамби хи анаан̣ад̇д̇ияаа вин̃н̃ад̇д̇ияаа имиссаа ависзсзна вуд̇д̇анд̇и гаран̣агаараабанаанам̣ сааман̃н̃ад̇о вуд̇д̇ам̣. сзсамзд̇т̇а уд̇д̇аанамзва. сад̇д̇аннам̣ д̇хан̃н̃аанам̣ ан̃н̃ад̇арасса вин̃н̃аабанам̣ ваа вин̃н̃аабаабанам̣ ваа, бадилаабхо, бхаж̇ж̇анаад̣̇ийни гад̇ваа ваа гаарзд̇ваа ваа аж̇жхохаран̣анд̇и имаани банзд̇т̇а д̇ийн̣и ан̇г̇аани.
824. адтамз ниб̣б̣идтод̇и бад̇идтаабид̇о. гзн̣ийд̇и ран̃н̃о д̣̇аад̇аб̣б̣асса ааяассзд̇ам̣ ад̇хиважанам̣. таананд̇аранд̇и г̇аамаж̇анабад̣̇аад̣̇итаананд̇арам̣. сзсамзд̇т̇а уд̇д̇аанамзва. ужжаараад̣̇ибхааво, анавалоганам̣, вал̣ан̃ж̇анадтаанам̣, д̇ирогуддабаагаарад̇аа, чад̣д̣анам̣ ваа чад̣д̣аабанам̣ ваад̇и имаани банзд̇т̇а бан̃жа ан̇г̇аани.
830. навамз саб̣б̣зсанд̇и бхигкусса бхигкунияаа жа. ид̇ха кзд̇д̇абаалагаа аараамаад̣̇иг̇обагаа жа саамигаа зва.
836. д̣̇асамз згабаяог̇знаад̇и згад̣̇исаавалоганабаяог̇зна. д̇зсам̣язваад̇и язсам̣ нажжам̣ бассад̇и. гин̃жааби саяам̣ нажжанаад̣̇ийсу баажид̇д̇ияам̣ баал̣ияам̣ на вуд̇д̇ам̣, д̇ат̇ааби адтагат̇аабамаан̣зна г̇ахзд̇аб̣б̣анд̇и д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘саб̣б̣аадтагат̇аасу вуд̇д̇а’’нд̇и ааха. ‘‘аараамз тад̇ваад̇и на гзвалам̣ тад̇ваа, д̇ад̇о д̇ад̇о г̇анд̇вааби саб̣б̣ирияаабат̇зхи лабхад̇и, ‘аараамз тид̇аа’д̇и бана аараамабарияаабаннабхаавад̣̇ассанад̇т̇ам̣ вуд̇д̇ам̣. ид̇арат̇аа нисиннааби на лабхзяяаа’’д̇и д̇ийсуби г̇ан̣тибад̣̇зсу вуд̇д̇ам̣. сзсамзд̇т̇а уд̇д̇аанамзва. нажжаад̣̇ийнам̣ ан̃н̃ад̇арад̇аа, ан̃н̃ад̇ра анун̃н̃аад̇агааран̣аа г̇аманам̣, д̣̇ассанам̣ ваа саванам̣ ваад̇и имаани банзд̇т̇а д̇ийн̣и ан̇г̇аани.
ласун̣аваг̇г̇аван̣н̣анаа нидтид̇аа.
2. анд̇хагаараваг̇г̇аван̣н̣анаа
841. анд̇хагаараваг̇г̇асса батамз д̣̇аанз ваа бууж̇ааяа ваад̇и д̣̇аананимид̇д̇ам̣ ваа бууж̇аанимид̇д̇ам̣ ваа. манд̇зд̇ийд̇и гат̇зд̇и. рад̇д̇анд̇хагаарад̇аа, бурисасса хад̇т̇абаасз таанам̣ ваа саллабанам̣ ваа, сахааяаабхааво, рахобзгкад̇аад̇и имаани банзд̇т̇а жад̇д̇аари ан̇г̇аани.
842-846. д̣̇уд̇ияад̇ад̇ияажад̇уд̇т̇аани уд̇д̇аанад̇т̇аанзва.
856-857. бан̃жамз ановассагам̣ ад̇иггаамзнд̇ияаад̇и чаннасса анд̇о нисийд̣̇ид̇ваа баггаманд̇им̣ санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣. ‘‘убажааро д̣̇ваад̣̇асахад̇т̇о’’д̇и вад̣̇анд̇и. баллан̇гасса аногаасзд̇и ууруб̣ад̣̇д̇хаасанасса аногаасз аббахонд̇з. бурзбхад̇д̇ад̇аа, анд̇арагхарз нисаж̇ж̇аа, аасанасса баллан̇гогаасад̇аа, ан̃н̃ад̇ра анун̃н̃аад̇агааран̣аа анаабужчанам̣, вуд̇д̇абарижчзд̣̇аад̇иггамод̇и имаани банзд̇т̇а бан̃жа ан̇г̇аани.
859-864. чадтасад̇д̇амаад̣̇ийни уд̇д̇аанад̇т̇аанзва.
анд̇хагаараваг̇г̇аван̣н̣анаа нидтид̇аа.
3. наг̇г̇аваг̇г̇аван̣н̣анаа
883-887. наг̇г̇аваг̇г̇асса батамад̣̇уд̇ияаани уд̇д̇аанад̇т̇аанзва.
893. д̇ад̇ияз висиб̣б̣зд̇ваад̇и д̣̇уссиб̣б̣ид̇ам̣ буна сиб̣б̣анад̇т̇ааяа висиб̣б̣зд̇ваа виж̇адзд̇ваа. ан̃н̃ад̇ра жад̇уухабан̃жаахаад̇и висиб̣б̣ид̇ад̣̇ивасад̇о бан̃жа д̣̇ивасз ад̇иггамид̇ваа. ниваасанабаавуран̣уубаг̇ажийварад̇аа, убасамбаннааяа санд̇агад̇аа, сиб̣б̣анад̇т̇ааяа висиб̣б̣анам̣ ваа висиб̣б̣аабанам̣ ваа, ан̃н̃ад̇ра анун̃н̃аад̇агааран̣аа бан̃жаахаад̇иггамо, д̇хуранигкзбод̇и имаани банзд̇т̇а бан̃жа ан̇г̇аани.
898. жад̇уд̇т̇з бан̃жаннам̣ жийвараананд̇и д̇ижийварам̣ уд̣̇агасаадигаа сан̇гажжигаад̇и имзсам̣ бан̃жаннам̣ жийвараанам̣. бан̃жаннам̣ жийвараанам̣ ан̃н̃ад̇арад̇аа, бан̃жаахаад̇иггамо, анун̃н̃аад̇агааран̣аабхааво, абаривад̇д̇ананд̇и имаани банзд̇т̇а жад̇д̇аари ан̇г̇аани.
902. бан̃жамам̣ уд̇д̇аанад̇т̇амзва.
907. чадтз жийваралаабханд̇и лабхид̇аб̣б̣ажийварам̣. вигаббанубаг̇абажчимад̇аа, сан̇гхасса барин̣ад̇абхааво, винаа аанисам̣сад̣̇ассанзна анд̇арааяагаран̣анд̇и имаани банзд̇т̇а д̇ийн̣и ан̇г̇аани.
911. сад̇д̇амам̣ уд̇д̇аанад̇т̇амзва.
916. адтамз гумбхат̇уун̣ам̣ наама гумбхасад̣̇д̣̇о, д̇зна жаранд̇и гийл̣анд̇и, д̇ам̣ ваа сиббам̣ зд̇зсанд̇и гумбхат̇уун̣игаа. д̇знааха ‘‘гхадагзна гийл̣анагаа’’д̇и. д̣̇ийгханигааяадтагат̇ааяам̣ (д̣̇ий. ни. адта. 1.13) бана ‘‘гумбхат̇уун̣ам̣ наама жад̇урассаамб̣ан̣агад̇аал̣а’’нд̇и вуд̇д̇ам̣. жад̇урассаамб̣ан̣агад̇аал̣ам̣ наама ругкасаарад̣̇анд̇аад̣̇ийсу язна гзнажи жад̇урассаамб̣ан̣ам̣ гад̇ваа жад̇уусу бассзсу жаммзна онанд̇хид̇ваа гад̇аваад̣̇ид̇абхан̣д̣ам̣. б̣имб̣исаганд̇иби д̇ассзва взважанам̣, д̇ам̣ ваад̣̇знд̇и, д̇ам̣ ваа сиббам̣ зд̇зсанд̇и гумбхат̇уун̣игаа. д̇знааха ‘‘б̣имб̣исагаваад̣̇агаад̇иби вад̣̇анд̇ий’’д̇и. саман̣ажийварад̇аа, табзд̇ваа сахад̇хаммигз маад̇аабид̇аро жа ан̃н̃зсам̣ д̣̇аанам̣, ад̇аавагаалигад̇аад̇и имаани банзд̇т̇а д̇ийн̣и ан̇г̇аани.
920. навамам̣ уд̇д̇аанад̇т̇амзва.
927. д̣̇асамз д̇хаммигам̣ гат̇инуд̣̇д̇хааранд̇и саб̣б̣аасам̣ бхигкунийнам̣ агаалажийварам̣ д̣̇аад̇угаамзна убаасагзна яад̇д̇аго ад̇т̇аарамуулаго аанисам̣со, д̇ад̇о ад̇хигам̣ ваа самагам̣ ваа д̣̇ад̇ваа яаажид̇агзна самаг̇г̇зна бхигкунисан̇гхзна яам̣ гат̇инам̣ н̃ад̇д̇ид̣̇уд̇иязна гаммзна анд̇араа уд̣̇д̇харийяад̇и, д̇асса со уд̣̇д̇хааро д̇хаммигод̇и вужжад̇и, зваруубам̣ гат̇инуд̣̇д̇хааранд̇и ад̇т̇о. сзсам̣ уд̇д̇аанад̇т̇амзва.
наг̇г̇аваг̇г̇аван̣н̣анаа нидтид̇аа.
932. д̇уваддаваг̇г̇з саб̣б̣ам̣ уд̇д̇аанамзва.
5. жид̇д̇ааг̇аараваг̇г̇аван̣н̣анаа
978. жид̇д̇ааг̇аараваг̇г̇асса батамз гийл̣анаубавананд̇и анд̇онаг̇арз тид̇ам̣ санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣, гийл̣ануяяаананд̇и б̣ахинаг̇арз тид̇ам̣ санд̇хааяа. баадзггаа аабад̇д̇ияод̇и г̇ийвааяа баривадданаббаяог̇аг̇ан̣анааяа аабад̇д̇ияо, на уммийланаг̇ан̣анааяа. ‘‘аж̇жхаараамз рааж̇ааг̇аараад̣̇ийни гаронд̇и д̇аани бассанд̇ияаа анаабад̇д̇ий’’д̇и важанад̇о ‘‘анд̇оаараамз д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а г̇анд̇ваа нажжаад̣̇ийни бассид̇ум̣ лабхад̇ий’’д̇иби сид̣̇д̇хам̣.
982. д̣̇уд̇ияаад̣̇ийни
1015. навамз хад̇т̇иаад̣̇ийсу сибба-сад̣̇д̣̇о бажжзгам̣ яож̇зд̇аб̣б̣о, д̇ат̇аа аат̇аб̣б̣ан̣аад̣̇ийсу манд̇а-сад̣̇д̣̇о. д̇ад̇т̇а аат̇аб̣б̣ан̣аманд̇о наама аат̇аб̣б̣ан̣авзд̣̇авихид̇о баруубагхаад̇агаро манд̇о, кийланаманд̇о наама д̣̇аарусааракийлам̣ манд̇зд̇ваа бат̇авияам̣ бавзсзд̇ваа мааран̣аманд̇о, аг̇ад̣̇аббаяог̇о висаяож̇анам̣. нааг̇аман̣д̣аланд̇и саббаанам̣ бавзсанивааран̣ад̇т̇ам̣ ман̣д̣алаб̣ад̣̇д̇хаманд̇о.
1018. д̣̇асамам̣ уд̇д̇аанад̇т̇амзва.
жид̇д̇ааг̇аараваг̇г̇аван̣н̣анаа нидтид̇аа.
1021. аараамаваг̇г̇з саб̣б̣ам̣ уд̇д̇аанад̇т̇амзва.
1067. г̇аб̣бхиниваг̇г̇зби саб̣б̣ам̣ сувин̃н̃зяяамзва.
8. гумаарибхууд̇аваг̇г̇аван̣н̣анаа
1119. гумаарибхууд̇аваг̇г̇асса батамз саб̣б̣абатамаа д̣̇вз махаасигкамаанаад̇и г̇аб̣бхиниваг̇г̇з саб̣б̣абатамам̣ вуд̇д̇аа д̣̇вз сигкамаанаа. сигкамаанаа ижжзва вад̇д̇аб̣б̣аад̇и саммуд̇игаммаад̣̇ийсу звам̣ вад̇д̇аб̣б̣аа. г̇ихиг̇ад̇аад̇и ваа гумаарибхууд̇аад̇и ваа на вад̇д̇аб̣б̣аад̇и сажз вад̣̇анд̇и, гаммам̣ губбад̇ийд̇и ад̇хиббааяо. ид̇о барам̣ навамабарияосаанам̣ уд̇д̇аанад̇т̇амзва.
1163. д̣̇асамз абуб̣б̣асамудтаанасийсанд̇и батамабаарааж̇игасамудтаанаад̣̇ийсу д̇зрасасу самудтаанзсу ананун̃н̃аад̇асамудтаанам̣ санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣. д̇ан̃хи ид̇о буб̣б̣з д̇аад̣̇исасса самудтаанасийсасса анааг̇ад̇ад̇д̇аа ‘‘абуб̣б̣асамудтаанасийса’’нд̇и вуд̇д̇ам̣.
1166. згаад̣̇асамаад̣̇ийни
гумаарибхууд̇аваг̇г̇аван̣н̣анаа нидтид̇аа.
9. чад̇д̇убааханаваг̇г̇аван̣н̣анаа
1214. чад̇д̇убааханаваг̇г̇асса убажаарам̣ санд̇хааяаад̇и саманд̇аа д̣̇ваад̣̇асахад̇т̇убажаарам̣ санд̇хааяа. сзсам̣ саб̣б̣ад̇т̇а уд̇д̇аанамзва.
чад̇д̇убааханаваг̇г̇аван̣н̣анаа нидтид̇аа.
г̇ираг̇г̇асамаж̇ж̇аад̣̇ийни ажид̇д̇агаани логаваж̇ж̇аанийд̇и вуд̇д̇ад̇д̇аа нажжанд̇и ваа ван̣н̣аганд̇и ваа аж̇аанид̇ваава бассанд̇ияаа ваа нахааяанд̇ияаа ваа аабад̇д̇исамбхавад̇о вад̇т̇уаж̇аананажид̇д̇зна ажид̇д̇агаани, нажжанд̇и ваа ван̣н̣аганд̇и ваа ж̇аанид̇ваа бассанд̇ияаа ваа нахааяанд̇ияаа ваа агусалзнзва аабаж̇ж̇анад̇о логаваж̇ж̇аанийд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аани. жорийвудтаабанаад̣̇ийни жорийд̇иаад̣̇инаа вад̇т̇ум̣ ж̇аанид̇ваа гаран̣з зва аабад̇д̇исамбхавад̇о сажид̇д̇агаани, убасамбад̣̇аад̣̇ийнам̣ зганд̇аагусалажид̇д̇знзва агад̇д̇аб̣б̣ад̇д̇аа бан̣н̣ад̇д̇иваж̇ж̇аани. ‘‘ид̇ха сажид̇д̇агаажид̇д̇агад̇аа бан̣н̣ад̇д̇иж̇аананааж̇аананад̇ааяа аг̇г̇ахзд̇ваа вад̇т̇уж̇аананааж̇аананад̇ааяа г̇ахзд̇аб̣б̣аа’’д̇и д̇ийсуби г̇ан̣тибад̣̇зсу вуд̇д̇ам̣. сзсамзд̇т̇а уд̇д̇аанад̇т̇амзва.
бхигкунийвибхан̇г̇з куд̣̇д̣̇агаван̣н̣анаа нидтид̇аа.
баажид̇д̇ияаган̣д̣ам̣ нидтид̇ам̣.