१२. वच्छगोत्तसंयुत्तं
१. रूपअञ्ञाणसुत्तं
६०७. एकं समयं भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे। अथ खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको येन भगवा तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा भगवता सद्धिं सम्मोदि। सम्मोदनीयं कथं सारणीयं वीतिसारेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नो खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको भगवन्तं एतदवोच – ‘‘को नु खो, भो गोतम, हेतु, को पच्चयो, यानिमानि येनिमानि (?) अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा, अन्तवा लोकोति वा, अनन्तवा लोकोति वा, तं जीवं तं सरीरन्ति वा, अञ्ञं जीवं अञ्ञं सरीरन्ति वा, होति तथागतो परं मरणाति वा, न होति तथागतो परं मरणाति वा, होति च न च होति तथागतो परं मरणाति वा, नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति? ‘‘रूपे खो, वच्छ, अञ्ञाणा, रूपसमुदये अञ्ञाणा, रूपनिरोधे अञ्ञाणा, रूपनिरोधगामिनिया पटिपदाय अञ्ञाणा; एवमिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वाति। अयं खो, वच्छ, हेतु, अयं पच्चयो, यानिमानि येन (सी॰), येनिमानि (?) अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति। पठमं।
२. वेदनाअञ्ञाणसुत्तं
६०८. सावत्थिनिदानं। एकमन्तं निसिन्नो खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको भगवन्तं एतदवोच – ‘‘को नु खो, भो गोतम, हेतु, को पच्चयो, यानिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति? ‘‘वेदनाय खो, वच्छ, अञ्ञाणा, वेदनासमुदये अञ्ञाणा, वेदनानिरोधे अञ्ञाणा, वेदनानिरोधगामिनिया पटिपदाय अञ्ञाणा; एवमिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वाति। अयं खो, वच्छ, हेतु, अयं पच्चयो, यानिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति। दुतियं।
३. सञ्ञाअञ्ञाणसुत्तं
६०९. सावत्थिनिदानं। एकमन्तं निसिन्नो खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको भगवन्तं एतदवोच – ‘‘को नु खो, भो गोतम, हेतु, को पच्चयो, यानिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति? ‘‘सञ्ञाय खो, वच्छ, अञ्ञाणा, सञ्ञासमुदये अञ्ञाणा, सञ्ञानिरोधे अञ्ञाणा, सञ्ञानिरोधगामिनिया पटिपदाय अञ्ञाणा; एवमिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वाति। अयं खो, वच्छ, हेतु, अयं पच्चयो, यानिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति। ततियं।
४. सङ्खारअञ्ञाणसुत्तं
६१०. सावत्थिनिदानं। एकमन्तं निसिन्नो खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको भगवन्तं एतदवोच – ‘‘को नु खो, भो गोतम, हेतु, को पच्चयो, यानिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति? ‘‘सङ्खारेसु खो, वच्छ, अञ्ञाणा, सङ्खारसमुदये अञ्ञाणा, सङ्खारनिरोधे अञ्ञाणा, सङ्खारनिरोधगामिनिया पटिपदाय अञ्ञाणा; एवमिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वाति। अयं खो, वच्छ, हेतु, अयं पच्चयो, यानिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति। चतुत्थं।
५. विञ्ञाणअञ्ञाणसुत्तं
६११. सावत्थिनिदानं । एकमन्तं निसिन्नो खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको भगवन्तं एतदवोच – ‘‘को नु खो, भो गोतम, हेतु, को पच्चयो, यानिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा …पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति? ‘‘विञ्ञाणे खो, वच्छ, अञ्ञाणा, विञ्ञाणसमुदये अञ्ञाणा, विञ्ञाणनिरोधे अञ्ञाणा, विञ्ञाणनिरोधगामिनिया पटिपदाय अञ्ञाणा; एवमिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वाति। अयं खो, वच्छ, हेतु, अयं पच्चयो, यानिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति। पञ्चमं।
६-१०. रूपअदस्सनादिसुत्तपञ्चकं
६१२-६१६. सावत्थिनिदानं। एकमन्तं निसिन्नो खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको भगवन्तं एतदवोच – ‘‘को नु खो, भो गोतम, हेतु, को पच्चयो, यानिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति? रूपे खो, वच्छ, अदस्सना…पे॰… रूपनिरोधगामिनिया पटिपदाय अदस्सना…पे॰… वेदनाय … सञ्ञाय … सङ्खारेसु खो, वच्छ, अदस्सना…पे॰… विञ्ञाणे खो, वच्छ, अदस्सना…पे॰… विञ्ञाणनिरोधगामिनिया पटिपदाय अदस्सना…पे॰…। दसमं।
११-१५. रूपअनभिसमयादिसुत्तपञ्चकं
६१७-६२१. सावत्थिनिदानं । रूपे खो, वच्छ, अनभिसमया…पे॰… रूपनिरोधगामिनिया पटिपदाय अनभिसमया…पे॰…।
सावत्थिनिदानं। वेदनाय खो, वच्छ, अनभिसमया…पे॰…।
सावत्थिनिदानं । सञ्ञाय खो, वच्छ, अनभिसमया…पे॰…।
सावत्थिनिदानं। सङ्खारेसु खो, वच्छ, अनभिसमया…पे॰…।
सावत्थिनिदानं। विञ्ञाणे खो, वच्छ, अनभिसमया…पे॰…। पन्नरसमं।
१६-२०. रूपअननुबोधादिसुत्तपञ्चकं
६२२-६२६. सावत्थिनिदानं । एकमन्तं निसिन्नो खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको भगवन्तं एतदवोच – को नु खो, भो गोतम, हेतु, को पच्चयो…पे॰… रूपे खो, वच्छ, अननुबोधा…पे॰… रूपनिरोधगामिनिया पटिपदाय अननुबोधा…पे॰…।
सावत्थिनिदानं। वेदनाय खो, वच्छ…पे॰…।
सावत्थिनिदानं। सञ्ञाय खो, वच्छ…पे॰…।
सावत्थिनिदानं। सङ्खारेसु खो, वच्छ…पे॰…।
सावत्थिनिदानं। विञ्ञाणे खो, वच्छ अननुबोधा…पे॰… विञ्ञाणनिरोधगामिनिया पटिपदाय अननुबोधा। वीसतिमं।
२१-२५. रूपअप्पटिवेधादिसुत्तपञ्चकं
६२७-६३१. सावत्थिनिदानं। को नु खो, भो गोतम, हेतु, को पच्चयो…पे॰… । रूपे खो, वच्छ, अप्पटिवेधा…पे॰… विञ्ञाणे खो, वच्छ, अप्पटिवेधा…पे॰…। पञ्चवीसतिमं।
२६-३०. रूपअसल्लक्खणादिसुत्तपञ्चकं
६३२-६३६. सावत्थिनिदानं। रूपे खो, वच्छ, असल्लक्खणा…पे॰… विञ्ञाणे खो, वच्छ, असल्लक्खणा…पे॰…। तिंसतिमं।
३१-३५. रूपअनुपलक्खणादिसुत्तपञ्चकं
६३७-६४१. सावत्थिनिदानं । रूपे खो, वच्छ, अनुपलक्खणा…पे॰… विञ्ञाणे खो, वच्छ, अनुपलक्खणा…पे॰…। पञ्चतिंसतिमं।
३६-४०. रूपअप्पच्चुपलक्खणादिसुत्तपञ्चकं
६४२-६४६. सावत्थिनिदानं । रूपे खो, वच्छ, अप्पच्चुपलक्खणा…पे॰… विञ्ञाणे खो, वच्छ, अप्पच्चुपलक्खणा…पे॰…। चत्तालीसमं।
४१-४५. रूपअसमपेक्खणादिसुत्तपञ्चकं
६४७-६५१. सावत्थिनिदानं। रूपे खो, वच्छ, असमपेक्खणा…पे॰… विञ्ञाणे खो, वच्छ, असमपेक्खणा…पे॰…। पञ्चचत्तालीसमं।
४६-५०. रूपअप्पच्चुपेक्खणादिसुत्तपञ्चकं
६५२-६५६. सावत्थिनिदानं । रूपे खो, वच्छ, अप्पच्चुपेक्खणा…पे॰… विञ्ञाणे खो, वच्छ, अप्पच्चुपेक्खणा…पे॰…। पञ्ञासमं।
५१-५४. रूपअप्पच्चक्खकम्मादिसुत्तचतुक्कं
६५७-६६०. सावत्थिनिदानं। अथ खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको येन भगवा तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा भगवता सद्धिं सम्मोदि। सम्मोदनीयं कथं सारणीयं वीतिसारेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नो खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको भगवन्तं एतदवोच – ‘‘को नु खो, भो गोतम, हेतु, को पच्चयो, यानिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति? रूपे खो, वच्छ, अप्पच्चक्खकम्मा, रूपसमुदये अप्पच्चक्खकम्मा , रूपनिरोधे अप्पच्चक्खकम्मा, रूपनिरोधगामिनिया पटिपदाय अप्पच्चक्खकम्मा…पे॰…।
सावत्थिनिदानं । वेदनाय खो, वच्छ, अप्पच्चक्खकम्मा…पे॰… वेदनानिरोधगामिनिया पटिपदाय अप्पच्चक्खकम्मा…पे॰…।
सावत्थिनिदानं। सञ्ञाय खो, वच्छ, अप्पच्चक्खकम्मा…पे॰… सञ्ञानिरोधगामिनिया पटिपदाय अप्पच्चक्खकम्मा…पे॰…।
सावत्थिनिदानं । सङ्खारेसु खो, वच्छ, अप्पच्चक्खकम्मा…पे॰… सङ्खारनिरोधगामिनिया पटिपदाय अप्पच्चक्खकम्मा…पे॰…। चतुपञ्ञासमं।
५५. विञ्ञाणअप्पच्चक्खकम्मसुत्तं
६६१. सावत्थिनिदानं। ‘‘विञ्ञाणे खो, वच्छ, अप्पच्चक्खकम्मा, विञ्ञाणसमुदये अप्पच्चक्खकम्मा, विञ्ञाणनिरोधे अप्पच्चक्खकम्मा, विञ्ञाणनिरोधगामिनिया पटिपदाय अप्पच्चक्खकम्मा; एवमिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा…पे॰… नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वाति। अयं खो, वच्छ, हेतु, अयं पच्चयो , यानिमानि अनेकविहितानि दिट्ठिगतानि लोके उप्पज्जन्ति – सस्सतो लोकोति वा, असस्सतो लोकोति वा, अन्तवा लोकोति वा, अनन्तवा लोकोति वा, तं जीवं तं सरीरन्ति वा, अञ्ञं जीवं अञ्ञं सरीरन्ति वा, होति तथागतो परं मरणाति वा, न होति तथागतो परं मरणाति वा, होति च न च होति तथागतो परं मरणाति वा, नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति वा’’ति। पञ्चपञ्ञासमं।
वच्छगोत्तसंयुत्तं समत्तं।
तस्सुद्दानं –
अञ्ञाणा अदस्सना चेव, अनभिसमया अननुबोधा।
अप्पटिवेधा असल्लक्खणा, अनुपलक्खणेन अप्पच्चुपलक्खणा।
असमपेक्खणा अप्पच्चुपेक्खणा, अप्पच्चक्खकम्मन्ति॥