२. सङ्घादिसेसकण्डं (भिक्खुनीविभङ्गो)
१. पठमसङ्घादिसेससिक्खापदं
इमे खो पनाय्यायो सत्तरस सङ्घादिसेसा
धम्मा उद्देसं आगच्छन्ति।
६७८. तेन
एवं
थुल्लनन्दा भिक्खुनी महामत्तानं एतमत्थं आरोचेसि। महामत्ता तं पुरिसं बन्धापेसुं। मनुस्सा उज्झायन्ति
६७९. ‘‘या पन भिक्खुनी उस्सयवादिका विहरेय्य गहपतिना वा गहपतिपुत्तेन वा दासेन वा कम्मकारेन कम्मकरेन (सी॰ स्या॰) वा अन्तमसो समणपरिब्बाजकेनापि, अयं भिक्खुनी पठमापत्तिकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
६८०. या पनाति या यादिसा…पे॰… भिक्खुनीति…पे॰… अयं इमस्मिं अत्थे अधिप्पेता भिक्खुनीति।
उस्सयवादिका नाम अड्डकारिका वुच्चति।
गहपति
गहपतिपुत्तो
दासो नाम अन्तोजातो धनक्कीतो करमरानीतो
कम्मकारो नाम भटको आहतको।
समणपरिब्बाजको नाम भिक्खुञ्च भिक्खुनिञ्च सिक्खमानञ्च सामणेरञ्च सामणेरिञ्च ठपेत्वा यो कोचि परिब्बाजकसमापन्नो।
अड्डं
पठमापत्तिकन्ति सह वत्थुज्झाचारा आपज्जति असमनुभासनाय।
निस्सारणीयन्ति सङ्घम्हा निस्सारीयति।
सङ्घादिसेसन्ति सङ्घोव तस्सा आपत्तिया मानत्तं देति मूलाय पटिकस्सति अब्भेति, न सम्बहुला न एका भिक्खुनी। तेन वुच्चति ‘‘सङ्घादिसेसो’’ति। तस्सेव आपत्तिनिकायस्स नामकम्मं अधिवचनं। तेनपि वुच्चति ‘‘सङ्घादिसेसो’’ति।
६८१. अनापत्ति मनुस्सेहि आकड्ढीयमाना गच्छति, आरक्खं याचति, अनोदिस्स आचिक्खति, उम्मत्तिकाय…पे॰… आदिकम्मिकायाति।
पठमसङ्घादिसेससिक्खापदं निट्ठितं।
२. दुतियसङ्घादिसेससिक्खापदं
६८२. तेन
अथ खो सो लिच्छवि तं इत्थिं गवेसन्तो सावत्थिं गन्त्वा भिक्खुनीसु पब्बजितं दिस्वान येन राजा पसेनदि कोसलो तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा
६८३. ‘‘या पन भिक्खुनी जानं चोरिं वज्झं विदितं अनपलोकेत्वा राजानं वा सङ्घं वा गणं वा पूगं वा सेणिं वा अञ्ञत्र कप्पा वुट्ठापेय्य, अयम्पि भिक्खुनी पठमापत्तिकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
६८४. या पनाति या यादिसा…पे॰… भिक्खुनीति…पे॰… अयं इमस्मिं अत्थे अधिप्पेता भिक्खुनीति।
जानाति
चोरी नाम या पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं अदिन्नं थेय्यसङ्खातं आदियति, एसा चोरी नाम।
वज्झा नाम यं कत्वा वज्झप्पत्ता होति।
विदिता नाम अञ्ञेहि मनुस्सेहि ञाता होति
अनपलोकेत्वाति अनापुच्छा।
राजा नाम यत्थ राजा अनुसासति, राजा अपलोकेतब्बो।
सङ्घो नाम भिक्खुनिसङ्घो वुच्चति, भिक्खुनिसङ्घो अपलोकेतब्बो।
गणो नाम यत्थ गणो अनुसासति, गणो अपलोकेतब्बो।
पूगो नाम यत्थ पूगो अनुसासति, पूगो अपलोकेतब्बो।
सेणि नाम यत्थ सेणि अनुसासति, सेणि अपलोकेतब्बो।
अञ्ञत्र कप्पाति ठपेत्वा कप्पं। कप्पं नाम द्वे कप्पानि – तित्थियेसु वा पब्बजिता होति अञ्ञासु वा भिक्खुनीसु पब्बजिता। अञ्ञत्र कप्पा ‘‘वुट्ठापेस्सामी’’ति गणं वा आचरिनिं
अयम्पीति पुरिमं उपादाय वुच्चति।
पठमापत्तिकन्ति सह वत्थुज्झाचारा आपज्जति असमनुभासनाय।
निस्सारणीयन्ति सङ्घम्हा निस्सारीयति।
सङ्घादिसेसन्ति…पे॰… तेनपि वुच्चति सङ्घादिसेसोति।
६८५. चोरिया चोरिसञ्ञा अञ्ञत्र कप्पा वुट्ठापेति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स। चोरिया वेमतिका अञ्ञत्र कप्पा वुट्ठापेति, आपत्ति
६८६. अनापत्ति अजानन्ती वुट्ठापेति, अपलोकेत्वा वुट्ठापेति, कप्पकतं वुट्ठापेति, उम्मत्तिकाय, आदिकम्मिकायाति।
दुतियसङ्घादिसेससिक्खापदं निट्ठितं।
३. ततियसङ्घादिसेससिक्खापदं
६८७. तेन समयेन बुद्धो भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे। तेन खो पन समयेन भद्दाय कापिलानिया अन्तेवासिनी भिक्खुनी भिक्खुनीहि सद्धिं भण्डित्वा गामकं
‘‘या पन भिक्खुनी एका गामन्तरं गच्छेय्य, अयम्पि भिक्खुनी पठमापत्तिकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
एवञ्चिदं भगवता भिक्खुनीनं सिक्खापदं पञ्ञत्तं होति।
६८८. तेन
‘‘या पन भिक्खुनी एका वा गामन्तरं गच्छेय्य, एका वा नदीपारं गच्छेय्य, अयम्पि भिक्खुनी पठमापत्तिकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
एवञ्चिदं भगवता भिक्खुनीनं सिक्खापदं पञ्ञत्तं होति।
६८९. तेन
अथ खो सा भिक्खुनी तस्सा रत्तिया अच्चयेन येन ता भिक्खुनियो तेनुपसङ्कमि। भिक्खुनियो तं भिक्खुनिं एतदवोचुं – ‘‘किस्स त्वं, अय्ये, पुरिसेन सद्धिं निक्खन्ता’’ति? ‘‘नाहं, अय्ये, पुरिसेन सद्धिं निक्खन्ता’’ति। भिक्खुनीनं एतमत्थं
‘‘या पन भिक्खुनी एका वा गामन्तरं गच्छेय्य, एका वा नदीपारं गच्छेय्य, एका वा रत्तिं विप्पवसेय्य, अयम्पि भिक्खुनी पठमापत्तिकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
एवञ्चिदं भगवता भिक्खुनीनं सिक्खापदं पञ्ञत्तं होति।
६९०. तेन खो पन समयेन सम्बहुला भिक्खुनियो कोसलेसु जनपदे सावत्थिं अद्धानमग्गप्पटिपन्ना होन्ति। तत्थ अञ्ञतरा भिक्खुनी वच्चेन पीळिता एकिका ओहीयित्वा
६९१. ‘‘या पन भिक्खुनी एका वा गामन्तरं गच्छेय्य, एका वा नदीपारं गच्छेय्य, एका वा रत्तिं विप्पवसेय्य, एका वा गणम्हा ओहीयेय्य, अयम्पि भिक्खुनी पठमापत्तिकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
६९२. या पनाति या यादिसा…पे॰… भिक्खुनीति…पे॰… अयं इमस्मिं अत्थे अधिप्पेता भिक्खुनीति।
एका वा गामन्तरं गच्छेय्याति परिक्खित्तस्स गामस्स परिक्खेपं पठमं पादं अतिक्कामेन्तिया आपत्ति थुल्लच्चयस्स, दुतियं पादं अतिक्कामेन्तिया आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
अपरिक्खित्तस्स गामस्स उपचारं पठमं पादं अतिक्कामेन्तिया आपत्ति थुल्लच्चयस्स। दुतियं पादं अतिक्कामेन्तिया आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
एका वा नदीपारं गच्छेय्याति नदी नाम तिमण्डलं पटिच्छादेत्वा यत्थ कत्थचि उत्तरन्तिया भिक्खुनिया अन्तरवासको तेमियति। पठमं पादं उत्तरन्तिया आपत्ति थुल्लच्चयस्स। दुतियं पादं उत्तरन्तिया आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
एका वा रत्तिं विप्पवसेय्याति सह अरुणुग्गमना दुतियिकाय भिक्खुनिया हत्थपासं विजहन्तिया आपत्ति थुल्लच्चयस्स। विजहिते आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
एका वा गणम्हा ओहीयेय्याति अगामके अरञ्ञे दुतियिकाय भिक्खुनिया दस्सनूपचारं वा
अयम्पीति
पठमापत्तिकन्ति सह वत्थुज्झाचारा आपज्जति असमनुभासनाय।
निस्सारणीयन्ति सङ्घम्हा निस्सारीयति।
सङ्घादिसेसोति…पे॰… तेनपि वुच्चति सङ्घादिसेसोति।
६९३. अनापत्ति दुतियिका भिक्खुनी पक्कन्ता वा होति विब्भन्ता वा कालङ्कता वा पक्खसङ्कन्ता वा, आपदासु, उम्मत्तिकाय, आदिकम्मिकायाति।
ततियसङ्घादिसेससिक्खापदं निट्ठितं।
४. चतुत्थसङ्घादिसेससिक्खापदं
६९४. तेन
थुल्लनन्दा
६९५. ‘‘या पन भिक्खुनी समग्गेन सङ्घेन उक्खित्तं भिक्खुनिं धम्मेन विनयेन सत्थुसासनेन अनपलोकेत्वा कारकसङ्घं अनञ्ञाय गणस्स छन्दं ओसारेय्य, अयम्पि भिक्खुनी पठमापत्तिकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
६९६. या पनाति या यादिसा…पे॰… भिक्खुनीति…पे॰… अयं इमस्मिं अत्थे अधिप्पेता भिक्खुनीति।
समग्गो नाम सङ्घो समानसंवासको समानसीमायं ठितो।
उक्खित्ता
धम्मेन विनयेनाति येन धम्मेन येन विनयेन।
सत्थुसासनेनाति जिनसासनेन बुद्धसासनेन।
अनपलोकेत्वा कारकसङ्घन्ति कम्मकारकसङ्घं अनापुच्छा।
अनञ्ञाय गणस्स छन्दन्ति गणस्स छन्दं अजानित्वा।
‘‘ओसारेस्सामी’’ति गणं वा परियेसति, सीमं वा सम्मन्नति
अयम्पीति पुरिमायो उपादाय वुच्चति।
पठमापत्तिकन्ति सह वत्थुज्झाचारा आपज्जति असमनुभासनाय।
निस्सारणीयन्ति सङ्घम्हा निस्सारीयति।
सङ्घादिसेसोति…पे॰… तेनपि वुच्चति सङ्घादिसेसोति।
६९७. धम्मकम्मे
अधम्मकम्मे धम्मकम्मसञ्ञा, आपत्ति दुक्कटस्स। अधम्मकम्मे वेमतिका, आपत्ति दुक्कटस्स। अधम्मकम्मे अधम्मकम्मसञ्ञा, आपत्ति दुक्कटस्स।
६९८. अनापत्ति कम्मकारकसङ्घं अपलोकेत्वा ओसारेति, गणस्स छन्दं जानित्वा ओसारेति, वत्ते वत्तन्तिं ओसारेति, असन्ते कम्मकारकसङ्घे ओसारेति, उम्मत्तिकाय, आदिकम्मिकायाति।
चतुत्थसङ्घादिसेससिक्खापदं निट्ठितं।
५. पञ्चमसङ्घादिसेससिक्खापदं
६९९. तेन
७००. ‘‘या पन भिक्खुनी अवस्सुता अवस्सुतस्स पुरिसपुग्गलस्स हत्थतो खादनीयं वा भोजनीयं वा सहत्था पटिग्गहेत्वा खादेय्य वा भुञ्जेय्य वा, अयम्पि भिक्खुनी पठमापत्तिकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
७०१. या पनाति या यादिसा…पे॰… भिक्खुनीति…पे॰… अयं इमस्मिं अत्थे अधिप्पेता भिक्खुनीति।
अवस्सुता नाम सारत्ता अपेक्खवती पटिबद्धचित्ता।
अवस्सुतो नाम सारत्तो अपेक्खवा पटिबद्धचित्तो।
पुरिसपुग्गलो
खादनीयं
भोजनीयं नाम पञ्च भोजनानि – ओदनो, कुम्मासो, सत्तु, मच्छो, मंसं।
‘‘खादिस्सामि भुञ्जिस्सामी’’ति पटिग्गण्हाति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। अज्झोहारे अज्झोहारे आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
अयम्पीति पुरिमायो उपादाय वुच्चति।
पठमापत्तिकन्ति सह वत्थुज्झाचारा आपज्जति असमनुभासनाय।
निस्सारणीयन्ति सङ्घम्हा निस्सारीयति।
सङ्घादिसेसोति…पे॰… तेनपि वुच्चति सङ्घादिसेसोति।
उदकदन्तपोनं पटिग्गण्हाति, आपत्ति दुक्कटस्स। एकतोअवस्सुते ‘‘खादिस्सामि भुञ्जिस्सामी’’ति पटिग्गण्हाति, आपत्ति दुक्कटस्स।
७०२. अज्झोहारे अज्झोहारे आपत्ति थुल्लच्चयस्स। उदकदन्तपोनं पटिग्गण्हाति, आपत्ति दुक्कटस्स। उभतोअवस्सुते यक्खस्स वा पेतस्स वा पण्डकस्स वा तिरच्छानगतमनुस्सविग्गहस्स वा हत्थतो ‘‘खादिस्सामि भुञ्जिस्सामी’’ति पटिग्गण्हाति, आपत्ति दुक्कटस्स। अज्झोहारे अज्झोहारे
७०३. अनापत्ति
पञ्चमसङ्घादिसेससिक्खापदं निट्ठितं।
६. छट्ठसङ्घादिसेससिक्खापदं
७०४. तेन
या ता भिक्खुनियो अप्पिच्छा…पे॰… ता उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम भिक्खुनी एवं वक्खति – ‘किं ते, अय्ये, एसो पुरिसपुग्गलो करिस्सति अवस्सुतो वा अनवस्सुतो वा, यतो त्वं अनवस्सुता। इङ्घ, अय्ये, यं ते एसो पुरिसपुग्गलो देति खादनीयं वा भोजनीयं वा तं त्वं सहत्था पटिग्गहेत्वा खाद वा भुञ्ज वा’’ति…पे॰… सच्चं किर, भिक्खवे, भिक्खुनी एवं वदेति – ‘‘किं ते, अय्ये, एसो पुरिसपुग्गलो करिस्सति अवस्सुतो वा अनवस्सुतो वा यतो त्वं अनवस्सुता! इङ्घ, अय्ये, यं ते एसो पुरिसपुग्गलो देति खादनीयं वा भोजनीयं वा तं त्वं सहत्था पटिग्गहेत्वा खाद वा भुञ्ज वा’’ति? ‘‘सच्चं, भगवा’’ति। विगरहि
७०५. ‘‘या पन भिक्खुनी एवं वदेय्य – ‘किं ते, अय्ये, एसो पुरिसपुग्गलो करिस्सति अवस्सुतो वा अनवस्सुतो वा, यतो त्वं अनवस्सुता। इङ्घ, अय्ये, यं ते एसो पुरिसपुग्गलो देति खादनीयं वा भोजनीयं वा तं त्वं सहत्था पटिग्गहेत्वा खाद वा भुञ्ज वा’ति, अयम्पि भिक्खुनी पठमापत्तिकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
७०६. या पनाति या यादिसा…पे॰… भिक्खुनीति…पे॰… अयं इमस्मिं अत्थे अधिप्पेता भिक्खुनीति।
एवं वदेय्याति – ‘‘किं ते, अय्ये, एसो पुरिसपुग्गलो करिस्सति अवस्सुतो वा अनवस्सुतो वा, यतो त्वं
अयम्पीति पुरिमायो उपादाय वुच्चति।
पठमापत्तिकन्ति सह वत्थुज्झाचारा आपज्जति असमनुभासनाय।
निस्सारणीयन्ति सङ्घम्हा निस्सारीयति।
सङ्घादिसेसोति…पे॰… तेनपि वुच्चति सङ्घादिसेसोति।
उदकदन्तपोनं ‘‘पटिग्गण्हा’’ति उय्योजेति, आपत्ति दुक्कटस्स। तस्सा वचनेन खादिस्सामि भुञ्जिस्सामी’’ति पटिग्गण्हाति, आपत्ति दुक्कटस्स।
७०७. एकतोअवस्सुते
७०८. अनापत्ति ‘‘अनवस्सुतो’’ति जानन्ती उय्योजेति, ‘‘कुपिता न
छट्ठसङ्घादिसेससिक्खापदं निट्ठितं।
७. सत्तमसङ्घादिसेससिक्खापदं
७०९. तेन समयेन बुद्धो भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे। तेन खो पन समयेन चण्डकाळी भिक्खुनी भिक्खुनीहि सद्धिं भण्डित्वा कुपिता अनत्तमना एवं वदेति – ‘‘बुद्धं पच्चाचिक्खामि, धम्मं पच्चाचिक्खामि, सङ्घं पच्चाचिक्खामि, सिक्खं पच्चाचिक्खामि। किन्नुमाव समणियो या समणियो सक्यधीतरो, सन्तञ्ञापि समणियो लज्जिनियो कुक्कुच्चिका सिक्खाकामा तासाहं सन्तिके ब्रह्मचरियं चरिस्सामी’’ति। या ता भिक्खुनियो अप्पिच्छा…पे॰… ता उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम अय्या चण्डकाळी
७१०. ‘‘या पन भिक्खुनी कुपिता अनत्तमना एवं वदेय्य – ‘बुद्धं पच्चाचिक्खामि, धम्मं पच्चाचिक्खामि, सङ्घं पच्चाचिक्खामि, सिक्खं पच्चाचिक्खामि। किन्नुमाव समणियो या समणियो सक्यधीतरो! सन्तञ्ञापि समणियो लज्जिनियो कुक्कुच्चिका सिक्खाकामा, तासाहं सन्तिके ब्रह्मचरियं चरिस्सामी’ति, सा भिक्खुनी भिक्खुनीहि एवमस्स वचनीया – ‘माय्ये, कुपिता अनत्तमना एवं अवच – बुद्धं पच्चाचिक्खामि, धम्मं पच्चाचिक्खामि, सङ्घं पच्चाचिक्खामि, सिक्खं पच्चाचिक्खामि। किन्नुमाव समणियो या समणियो सक्यधीतरो! सन्तञ्ञापि समणियो लज्जिनियो कुक्कुच्चिका सिक्खाकामा, तासाहं सन्तिके ब्रह्मचरियं चरिस्सामीति, अभिरमाय्ये, स्वाक्खातो धम्मो; चर ब्रह्मचरियं सम्मा दुक्खस्स अन्तकिरियाया’ति। एवञ्च सा भिक्खुनी भिक्खुनीहि वुच्चमाना तथेव पग्गण्हेय्य, सा भिक्खुनी भिक्खुनीहि यावततियं समनुभासितब्बा तस्स पटिनिस्सग्गाय। यावततियञ्चे समनुभासीयमाना तं पटिनिस्सज्जेय्य इच्चेतं कुसलं; नो चे पटिनिस्सज्जेय्य , अयम्पि भिक्खुनी यावततियकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
७११. या पनाति या यादिसा…पे॰… भिक्खुनीति…पे॰… अयं इमस्मिं अत्थे अधिप्पेता भिक्खुनीति।
कुपिता अनत्तमनाति अनभिरद्धा आहतचित्ता खिलजाता।
एवं वदेय्याति – ‘‘बुद्धं पच्चाचिक्खामि…पे॰… सिक्खं पच्चाचिक्खामि। किन्नुमाव समणियो या समणियो सक्यधीतरो! सन्तञ्ञापि समणियो लज्जिनियो कुक्कुच्चिका सिक्खाकामा, तासाहं सन्तिके ब्रह्मचरियं चरिस्सामी’’ति।
सा भिक्खुनीति या सा एवंवादिनी भिक्खुनी। भिक्खुनीहीति अञ्ञाहि भिक्खुनीहि।
या पस्सन्ति या सुणन्ति ताहि वत्तब्बा – ‘‘माय्ये, कुपिता अनत्तमना एवं अवच – ‘बुद्धं पच्चाचिक्खामि…पे॰… सिक्खं पच्चाचिक्खामि। किन्नुमाव समणियो या समणियो सक्यधीतरो! सन्तञ्ञापि समणियो लज्जिनियो कुक्कुच्चिका सिक्खाकामा, तासाहं सन्तिके ब्रह्मचरियं चरिस्सामी’ति। अभिरमाय्ये, स्वाक्खातो धम्मो; चर ब्रह्मचरियं सम्मा दुक्खस्स अन्तकिरियाया’’ति। दुतियम्पि वत्तब्बा। ततियम्पि वत्तब्बा। सचे पटिनिस्सज्जति इच्चेतं कुसलं, नो चे पटिनिस्सज्जति आपत्ति दुक्कटस्स। सुत्वा न वदन्ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सा भिक्खुनी सङ्घमज्झम्पि आकड्ढित्वा वत्तब्बा – ‘‘माय्ये, कुपिता अनत्तमना एवं अवच – ‘बुद्धं पच्चाचिक्खामि…पे॰… सिक्खं पच्चाचिक्खामि
७१२. ‘‘सुणातु मे, अय्ये, सङ्घो। अयं इत्थन्नामा भिक्खुनी कुपिता अनत्तमना एवं वदेति – ‘बुद्धं पच्चाचिक्खामि, धम्मं पच्चाचिक्खामि, सङ्घं पच्चाचिक्खामि, सिक्खं पच्चाचिक्खामि। किन्नुमाव समणियो या समणियो सक्यधीतरो! सन्तञ्ञापि समणियो लज्जिनियो कुक्कुच्चिका सिक्खाकामा तासाहं सन्तिके ब्रह्मचरियं चरिस्सामी’ति। सा तं वत्थुं न पटिनिस्सज्जति। यदि सङ्घस्स पत्तकल्लं, सङ्घो इत्थन्नामं भिक्खुनिं
‘‘सुणातु मे, अय्ये, सङ्घो। अयं इत्थन्नामा भिक्खुनी कुपिता अनत्तमना एवं वदेति – ‘बुद्धं पच्चाचिक्खामि…पे॰… सिक्खं पच्चाचिक्खामि। किन्नुमाव समणियो या समणियो सक्यधीतरो! सन्तञ्ञापि समणियो लज्जिनियो कुक्कुच्चिका सिक्खाकामा, तासाहं
‘‘दुतियम्पि एतमत्थं वदामि…पे॰… ततियम्पि एतमत्थं वदामि…पे॰…।
‘‘समनुभट्ठा सङ्घेन इत्थन्नामा भिक्खुनी तस्स वत्थुस्स पटिनिस्सग्गाय। खमति सङ्घस्स, तस्मा तुण्ही, एवमेतं धारयामी’’ति।
ञत्तिया दुक्कटं। द्वीहि कम्मवाचाहि थुल्लच्चया। कम्मवाचापरियोसाने आपत्ति सङ्घादिसेसस्स। सङ्घादिसेसं अज्झापज्जन्तिया ञत्तिया दुक्कटं, द्वीहि कम्मवाचाहि थुल्लच्चया पटिप्पस्सम्भन्ति।
अयम्पीति
यावततियकन्ति यावततियं समनुभासनाय आपज्जति, न सह वत्थुज्झाचारा।
निस्सारणीयन्ति सङ्घम्हा निस्सारीयति।
सङ्घादिसेसोति…पे॰… तेनपि वुच्चति सङ्घादिसेसोति।
७१३. धम्मकम्मे धम्मकम्मसञ्ञा न पटिनिस्सज्जति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स। धम्मकम्मे वेमतिका न पटिनिस्सज्जति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स। धम्मकम्मे अधम्मकम्मसञ्ञा न पटिनिस्सज्जति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
अधम्मकम्मे धम्मकम्मसञ्ञा, आपत्ति दुक्कटस्स
७१४. अनापत्ति असमनुभासन्तिया, पटिनिस्सज्जन्तिया, उम्मत्तिकाय, आदिकम्मिकायाति।
सत्तमसङ्घादिसेससिक्खापदं निट्ठितं।
८. अट्ठमसङ्घादिसेससिक्खापदं
७१५. तेन
७१६. ‘‘या पन भिक्खुनी किस्मिञ्चिदेव अधिकरणे पच्चाकता कुपिता अनत्तमना एवं वदेय्य – ‘छन्दगामिनियो च भिक्खुनियो, दोसगामिनियो च भिक्खुनियो, मोहगामिनियो च भिक्खुनियो, भयगामिनियो च भिक्खुनियो’ति, सा भिक्खुनी भिक्खुनीहि एवमस्स वचनीया – ‘माय्ये, किस्मिञ्चिदेव अधिकरणे पच्चाकता कुपिता अनत्तमना एवं अवच – छन्दगामिनियो च भिक्खुनियो दोसगामिनियो च भिक्खुनियो मोहगामिनियो च भिक्खुनियो भयगामिनियो च भिक्खुनियोति। अय्या खो छन्दापि गच्छेय्य, दोसापि गच्छेय्य, मोहापि गच्छेय्य, भयापि गच्छेय्या’ति। एवञ्च सा भिक्खुनी भिक्खुनीहि वुच्चमाना तथेव पग्गण्हेय्य, सा भिक्खुनी भिक्खुनीहि यावततियं समनुभासितब्बा तस्स पटिनिस्सग्गाय। यावततियञ्चे समनुभासीयमाना तं पटिनिस्सज्जेय्य, इच्चेतं कुसलं; नो चे पटिनिस्सज्जेय्य, अयम्पि भिक्खुनी यावततियकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
७१७. या पनाति या यादिसा…पे॰… भिक्खुनीति…पे॰… अयं इमस्मिं अत्थे अधिप्पेता भिक्खुनीति।
किस्मिञ्चिदेव अधिकरणेति अधिकरणं नाम चत्तारि अधिकरणानि – विवादाधिकरणं, अनुवादाधिकरणं, आपत्ताधिकरणं, किच्चाधिकरणं।
पच्चाकता नाम पराजिता वुच्चति।
कुपिता अनत्तमनाति
एवं वदेय्याति – ‘‘छन्दगामिनियो च भिक्खुनियो…पे॰… भयगामिनियो च भिक्खुनियो’’ति।
सा भिक्खुनीति या सा एवंवादिनी भिक्खुनी।
भिक्खुनीहीति अञ्ञाहि भिक्खुनीहि।
या पस्सन्ति या सुणन्ति ताहि वत्तब्बा – ‘‘माय्ये, किस्मिञ्चिदेव अधिकरणे पच्चाकता कुपिता अनत्तमना एवं अवच – ‘छन्दगामिनियो च भिक्खुनियो…पे॰… भयगामिनियो च भिक्खुनियो’ति। अय्या खो छन्दापि गच्छेय्य…पे॰… भयापि गच्छेय्या’’ति। दुतियम्पि वत्तब्बा। ततियम्पि वत्तब्बा। सचे पटिनिस्सज्जति, इच्चेतं कुसलं; नो चे पटिनिस्सज्जति, आपत्ति दुक्कटस्स। सुत्वा न वदन्ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सा भिक्खुनी सङ्घमज्झम्पि आकड्ढित्वा वत्तब्बा – ‘‘माय्ये, किस्मिञ्चिदेव अधिकरणे पच्चाकता कुपिता अनत्तमना एवं अवच – ‘छन्दगामिनियो च भिक्खुनियो…पे॰… भयगामिनियो च भिक्खुनियो’ति। अय्या खो छन्दापि गच्छेय्य…पे॰… भयापि गच्छेय्या’’ति। दुतियम्पि वत्तब्बा। ततियम्पि वत्तब्बा। सचे पटिनिस्सज्जति, इच्चेतं कुसलं; नो चे पटिनिस्सज्जति, आपत्ति दुक्कटस्स। सा भिक्खुनी समनुभासितब्बा। एवञ्च पन, भिक्खवे, समनुभासितब्बा। ब्यत्ताय भिक्खुनिया पटिबलाय सङ्घो ञापेतब्बो –
७१८. ‘‘सुणातु मे, अय्ये, सङ्घो। अयं इत्थन्नामा भिक्खुनी किस्मिञ्चिदेव अधिकरणे पच्चाकता कुपिता अनत्तमना एवं वदेति – ‘छन्दगामिनियो
‘‘सुणातु
‘‘दुतियम्पि
‘‘समनुभट्ठा सङ्घेन इत्थन्नामा भिक्खुनी तस्स वत्थुस्स पटिनिस्सग्गाय। खमति सङ्घस्स, तस्मा तुण्ही, एवमेतं धारयामी’’ति।
ञत्तिया दुक्कटं। द्वीहि कम्मवाचाहि थुल्लच्चया। कम्मवाचापरियोसाने आपत्ति सङ्घादिसेसस्स। सङ्घादिसेसं अज्झापज्जन्तिया ञत्तिया दुक्कटं। द्वीहि कम्मवाचाहि थुल्लच्चया पटिप्पस्सम्भन्ति।
अयम्पीति पुरिमायो उपादाय वुच्चति।
यावततियकन्ति यावततियं समनुभासनाय आपज्जति, न सह वत्थुज्झाचारा।
निस्सारणीयन्ति सङ्घम्हा निस्सारीयति।
सङ्घादिसेसोति…पे॰… तेनपि वुच्चति
७१९. धम्मकम्मे धम्मकम्मसञ्ञा न पटिनिस्सज्जति, आपत्ति सङ्घादिसेस्स। धम्मकम्मे वेमतिका न पटिनिस्सज्जति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स। धम्मकम्मे अधम्मकम्मसञ्ञा न पटिनिस्सज्जति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
अधम्मकम्मे धम्मकम्मसञ्ञा, आपत्ति दुक्कटस्स। अधम्मकम्मे वेमतिका, आपत्ति दुक्कटस्स। अधम्मकम्मे अधम्मकम्मसञ्ञा आपत्ति दुक्कटस्स।
७२०. अनापत्ति असमनुभासन्तिया, पटिनिस्सज्जन्तिया, उम्मत्तिकाय, आदिकम्मिकायाति
अट्ठमसङ्घादिसेससिक्खापदं निट्ठितं।
९. नवमसङ्घादिसेससिक्खापदं
७२१. तेन
७२२. ‘‘भिक्खुनियो पनेव संसट्ठा विहरन्ति पापाचारा पापसद्दा पापसिलोका, भिक्खुनिसङ्घस्स विहेसिका, अञ्ञमञ्ञिस्सा वज्जप्पटिच्छादिका। ता भिक्खुनियो भिक्खुनीहि एवमस्सु वचनीया – ‘भगिनियो खो संसट्ठा विहरन्ति पापाचारा पापसद्दा पापसिलोका, भिक्खुनिसङ्घस्स विहेसिका अञ्ञमञ्ञिस्सा वज्जप्पटिच्छादिका। विविच्चथाय्ये। विवेकञ्ञेव भगिनीनं सङ्घो वण्णेती’ति। एवञ्च ता भिक्खुनियो भिक्खुनीहि वुच्चमाना तथेव पग्गण्हेय्युं, ता भिक्खुनियो भिक्खुनीहि यावततियं समनुभासितब्बा तस्स पटिनिस्सग्गाय। यावततियञ्चे समनुभासीयमाना तं पटिनिस्सज्जेय्युं, इच्चेतं कुसलं; नो चे पटिनिस्सज्जेय्युं, इमापि भिक्खुनियो यावततियकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
७२३. भिक्खुनियो पनेवाति उपसम्पन्नायो वुच्चन्ति।
संसट्ठा विहरन्तीति संसट्ठा नाम अननुलोमिकेन कायिकवाचसिकेन संसट्ठा विहरन्ति।
पापाचाराति
पापसद्दाति
पापसिलोकाति पापकेन मिच्छाजीवेन जीवितं कप्पेन्ति।
भिक्खुनिसङ्घस्स विहेसिकाति अञ्ञमञ्ञिस्सा कम्मे
अञ्ञमञ्ञिस्सा वज्जप्पटिच्छादिकाति अञ्ञमञ्ञं वज्जं पटिच्छादेन्ति।
ता भिक्खुनियोति या ता संसट्ठा भिक्खुनियो।
भिक्खुनीहीति अञ्ञाहि भिक्खुनीहि।
या पस्सन्ति या सुणन्ति ताहि वत्तब्बा – ‘‘भगिनियो खो संसट्ठा विहरन्ति पापाचारा पापसद्दा पापसिलोका, भिक्खुनिसङ्घस्स विहेसिका, अञ्ञमञ्ञिस्सा वज्जप्पटिच्छादिका। विविच्चथाय्ये। विवेकञ्ञेव भगिनीनं सङ्घो वण्णेती’’ति। दुतियम्पि वत्तब्बा। ततियम्पि वत्तब्बा। सचे पटिनिस्सज्जन्ति, इच्चेतं कुसलं; नो चे पटिनिस्सज्जन्ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सुत्वा न वदन्ति, आपत्ति दुक्कटस्स। ता भिक्खुनियो सङ्घमज्झम्पि आकड्ढित्वा वत्तब्बा – ‘‘भगिनियो खो संसट्ठा विहरन्ति पापाचारा पापसद्दा पापसिलोका, भिक्खुनिसङ्घस्स विहेसिका, अञ्ञमञ्ञिस्सा वज्जप्पटिच्छादिका। विविच्चथाय्ये। विवेकञ्ञेव भगिनीनं सङ्घो वण्णेती’’ति। दुतियम्पि वत्तब्बा। ततियम्पि वत्तब्बा। सचे पटिनिस्सज्जन्ति, इच्चेतं कुसलं; नो चे पटिनिस्सज्जन्ति, आपत्ति दुक्कटस्स। ता भिक्खुनियो समनुभासितब्बा। एवञ्च पन, भिक्खवे, समनुभासितब्बा। ब्यत्ताय भिक्खुनिया पटिबलाय सङ्घो ञापेतब्बो –
७२४. ‘‘सुणातु
‘‘सुणातु
‘‘दुतियम्पि एतमत्थं वदामि…पे॰… ततियम्पि एतमत्थं वदामि…पे॰…।
‘‘समनुभट्ठा सङ्घेन, इत्थन्नामा च इत्थन्नामा च भिक्खुनियो तस्स वत्थुस्स पटिनिस्सग्गाय। खमति सङ्घस्स, तस्मा तुण्ही, एवमेतं धारयामी’’ति।
ञत्तिया दुक्कटं, द्वीहि कम्मवाचाहि थुल्लच्चया, कम्मवाचापरियोसाने आपत्ति सङ्घादिसेसस्स। सङ्घादिसेसं अज्झापज्जन्तीनं ञत्तिया दुक्कटं द्वीहि कम्मवाचाहि थुल्लच्चया पटिप्पस्सम्भन्ति। द्वे तिस्सो एकतो समनुभासितब्बा। ततुत्तरि न
इमापि भिक्खुनियोति पुरिमायो उपादाय वुच्चन्ति।
यावततियकन्ति यावततियं समनुभासनाय आपज्जन्ति, न सह वत्थुज्झाचारा।
निस्सारणीयन्ति सङ्घम्हा निस्सारीयति।
सङ्घादिसेसोति…पे॰… तेनपि वुच्चति सङ्घादिसेसोति।
७२५. धम्मकम्मे धम्मकम्मसञ्ञा न पटिनिस्सज्जन्ति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स। धम्मकम्मे वेमतिका न पटिनिस्सज्जन्ति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स। धम्मकम्मे अधम्मकम्मसञ्ञा न पटिनिस्सज्जन्ति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स।
अधम्मकम्मे धम्मकम्मसञ्ञा, आपत्ति दुक्कटस्स। अधम्मकम्मे वेमतिका, आपत्ति दुक्कटस्स। अधम्मकम्मे अधम्मकम्मसञ्ञा, आपत्ति दुक्कटस्स।
७२६. अनापत्ति
नवमसङ्घादिसेससिक्खापदं निट्ठितं।
१०. दसमसङ्घादिसेससिक्खापदं
७२७. तेन
७२८. ‘‘या पन भिक्खुनी एवं वदेय्य – ‘संसट्ठाव अय्ये, तुम्हे विहरथ। मा तुम्हे नाना विहरित्थ। सन्ति सङ्घे अञ्ञापि भिक्खुनियो एवाचारा एवंसद्दा एवंसिलोका, भिक्खुनिसङ्घस्स विहेसिका, अञ्ञमञ्ञिस्सा वज्जप्पटिच्छादिका। ता सङ्घो न किञ्चि आह। तुम्हञ्ञेव सङ्घो उञ्ञाय परिभवेन अक्खन्तिया वेभस्सिया दुब्बल्या एवमाह – भगिनियो खो संसट्ठा विहरन्ति पापाचारा पापसद्दा पापसिलोका, भिक्खुनिसङ्घस्स विहेसिका, अञ्ञमञ्ञिस्सा वज्जप्पटिच्छादिका। विविच्चथाय्ये। विवेकञ्ञेव भगिनीनं सङ्घो वण्णेती’ति। सा भिक्खुनी भिक्खुनीहि एवमस्स वचनीया – ‘मा, अय्ये, एवं अवच – संसट्ठाव अय्ये, तुम्हे विहरथ। मा तुम्हे नाना विहरित्थ। सन्ति सङ्घे अञ्ञापि भिक्खुनियो एवाचारा एवंसद्दा एवंसिलोका, भिक्खुनिसङ्घस्स विहेसिका, अञ्ञमञ्ञिस्सा वज्जप्पटिच्छादिका। ता सङ्घो न किञ्चि आह। तुम्हञ्ञेव सङ्घो उञ्ञाय परिभवेन अक्खन्तिया वेभस्सिया दुब्बल्या एवमाह – भगिनियो खो संसट्ठा विहरन्ति पापाचारा पापसद्दा पापसिलोका, भिक्खुनिसङ्घस्स विहेसिका, अञ्ञमञ्ञिस्सा वज्जप्पटिच्छादिका। विविच्चथाय्ये। विवेकञ्ञेव भगिनीनं सङ्घो वण्णेती’ति। एवञ्च सा भिक्खुनी भिक्खुनीहि वुच्चमाना तथेव पग्गण्हेय्य, सा भिक्खुनी भिक्खुनीहि यावततियं समनुभासितब्बा तस्स पटिनिस्सग्गाय। यावततियञ्चे समनुभासीयमाना तं पटिनिस्सज्जेय्य, इच्चेतं कुसलं; नो चे पटिनिस्सज्जेय्य, अयम्पि भिक्खुनी यावततियकं धम्मं आपन्ना निस्सारणीयं सङ्घादिसेस’’न्ति।
७२९. या पनाति या यादिसा…पे॰… भिक्खुनीति…पे॰… अयं इमस्मिं अत्थे अधिप्पेता भिक्खुनीति।
एवं वदेय्याति – ‘‘संसट्ठाव अय्ये, तुम्हे विहरथ। मा तुम्हे नाना विहरित्थ। सन्ति सङ्घे अञ्ञापि भिक्खुनियो एवाचारा एवंसद्दा एवंसिलोका, भिक्खुनिसङ्घस्स विहेसिका, अञ्ञमञ्ञिस्सा वज्जप्पटिच्छादिका। ता सङ्घो न किञ्चि आह’’।
तुम्हञ्ञेव सङ्घो उञ्ञायाति अवञ्ञाय।
परिभवेनाति पारिभब्यता।
अक्खन्तियाति कोपेन।
वेभस्सियाति
दुब्बल्याति
एवमाह – ‘‘भगिनियो खो संसट्ठा विहरन्ति पापाचारा पापसद्दा पापसिलोका, भिक्खुनिसङ्घस्स विहेसिका, अञ्ञमञ्ञिस्सा वज्जप्पटिच्छादिका। विचिच्चथाय्ये। विवेकञ्ञेव भगिनीनं सङ्घो वण्णेती’’ति।
सा भिक्खुनीति या सा एवंवादिनी भिक्खुनी।
भिक्खुनीहीति अञ्ञाहि भिक्खुनीहि।
या पस्सन्ति या सुणन्ति ताहि वत्तब्बा – ‘‘माय्ये, एवं अवच – ‘संसट्ठाव अय्ये, तुम्हे विहरथ। मा तुम्हे नाना विहरित्थ। सन्ति सङ्घे अञ्ञापि भिक्खुनियो…पे॰… विविच्चथाय्ये। विवेकञ्ञेव भगिनीनं सङ्घो वण्णेती’’ति। दुतियम्पि
७३०. ‘‘सुणातु मे, अय्ये, सङ्घो। अयं इत्थन्नामा भिक्खुनी सङ्घेन समनुभट्ठा भिक्खुनियो एवं वदेति – ‘संसट्ठाव अय्ये, तुम्हे विहरथ। मा तुम्हे नाना विहरित्थ। सन्ति सङ्घे अञ्ञापि भिक्खुनियो एवाचारा एवंसद्दा एवंसिलोका, भिक्खुनिसङ्घस्स विहेसिका, अञ्ञमञ्ञिस्सा वज्जप्पटिच्छादिका। ता सङ्घो न किञ्चि आह। तुम्हञ्ञेव सङ्घो उञ्ञाय परिभवेन अक्खन्तिया वेभस्सिया दुब्बल्या एवमाह – भगिनियो खो संसट्ठा विहरन्ति पापाचारा
‘‘सुणातु
‘‘दुतियम्पि एतमत्थं वदामि…पे॰… ततियम्पि एतमत्थं वदामि…पे॰…।
‘‘समनुभट्ठा सङ्घेन इत्थन्नामा भिक्खुनी तस्स वत्थुस्स पटिनिस्सग्गाय। खमति सङ्घस्स, तस्मा तुण्ही, एवमेतं धारयामी’’ति।
ञत्तिया दुक्कटं, द्वीहि कम्मवाचाहि थुल्लच्चया, कम्मवाचापरियोसाने आपत्ति सङ्घादिसेसस्स। सङ्घादिसेसं अज्झापज्जन्तिया ञत्तिया दुक्कटं, द्वीहि कम्मवाचाहि थुल्लच्चया पटिप्पस्सम्भन्ति।
अयम्पीति पुरिमायो उपादाय वुच्चति।
यावततियकन्ति यावततियं समनुभासनाय आपज्जति, न सहवत्थुज्झाचारा।
निस्सारणीयन्ति सङ्घम्हा निस्सारीयति।
सङ्घादिसेसोति
७३१. धम्मकम्मे धम्मकम्मसञ्ञा न पटिनिस्सज्जति, आपत्ति सङ्घादिसेसस्स
अधम्मकम्मे
७३२. अनापत्ति असमनुभासन्तिया, पटिनिस्सज्जन्तिया, उम्मत्तिकाय, आदिकम्मिकायाति।
दसमसङ्घादिसेससिक्खापदं निट्ठितं।
उद्दिट्ठा खो, अय्यायो, सत्तरस सङ्घादिसेसा धम्मा – नव पठमापत्तिका, अट्ठ यावततियका। येसं भिक्खुनी अञ्ञतरं वा अञ्ञतरं वा आपज्जति, ताय भिक्खुनिया उभतोसङ्घे पक्खमानत्तं चरितब्बं। चिण्णमानत्ता भिक्खुनी यत्थ सिया वीसतिगणो भिक्खुनिसङ्घो तत्थ (सा भिक्खुनी)
तत्थाय्यायो पुच्छामि – ‘‘कच्चित्थ परिसुद्धा’’? दुतियम्पि पुच्छामि – ‘‘कच्चित्थ परिसुद्धा’’? ततियम्पि पुच्छामि – ‘‘कच्चित्थ परिसुद्धा’’? परिसुद्धेत्थाय्यायो, तस्मा तुण्ही, एवमेतं धारयामीति।
सत्तरसकं निट्ठितं।
भिक्खुनिविभङ्गे सङ्घादिसेसकण्डं निट्ठितं।