૧૦. પાયાસિરાજઞ્ઞસુત્તવણ્ણના
૪૦૬. ભગવતા ‘‘રઞ્ઞો…પે॰… સઞ્જાનિંસૂ’’તિ.
અસ્સાતિ થેરસ્સ. પુઞ્ઞાનિ કરોન્તો કપ્પસતસહસ્સં દેવેસુ ચેવ મનુસ્સેસુ ચ ઉપ્પજ્જિત્વા વિસેસં નિબ્બત્તેતું નાસક્ખિ ઇન્દ્રિયાનં અપરિપક્કત્તા. તતિયદિવસેતિ પબ્બતં આરુળ્હદિવસતો તતિયે દિવસે.
તેસં સાવકબોધિયા નિયતતાય, પુઞ્ઞસમ્ભારસ્સ ચ સાતિસયત્તા વિનિપાતં અગન્ત્વા એકં બુદ્ધન્તરં…પે॰… અનુભવન્તાનં. દેવતાયાતિ પુબ્બે સહધમ્મચારિનિયા સુદ્ધાવાસદેવતાય.
‘‘કુલદારિકાય કુચ્છિમ્હિ ઉપ્પન્નો’’તિ વત્વા તં એવસ્સ ઉપ્પન્નભાવં મૂલતો પટ્ઠાય દસ્સેતું ‘‘સા ચા’’તિઆદિ વુત્તં. તત્થ સાતિ કુલદારિકા. ચ-સદ્દો બ્યતિરેકત્થો, તેન વુચ્ચમાનં વિસેસં જોતેતિ. કુલઘરન્તિ પતિકુલગેહં. ગબ્ભનિમિત્તન્તિ ગબ્ભસ્સ સણ્ઠિતભાવનિમિત્તં. સતિપિ વિસાખાય ચ સાવત્થિવાસિકુલપરિયાપન્નત્તે તસ્સા તત્થ પધાનભાવદસ્સનત્થં ‘‘વિસાખઞ્ચા’’તિ વુત્તં યથા ‘‘બ્રાહ્મણા આગતા વાસિટ્ઠોપિ આગતો’’તિ. દેવતાતિ ઇધપિ સા એવ સુદ્ધાવાસદેવતા. પઞ્હેતિ ‘‘ભિક્ખુ ભિક્ખુ અયં વમ્મિકો’’તિઆદિના (મ॰ નિ॰ ૧.૨૪૯) આગતે પન્નરસપઞ્હે.
સેતબ્યાતિ ઇત્થિલિઙ્ગવસેન તસ્સ નગરસ્સ નામં. ઉત્તરેનાતિ સેતબ્યતોતિ નિસ્સક્કપ્પયોગો કતો. અનભિસિત્તકરાજાતિ ખત્તિયજાતિકો અભિસેકં અપ્પત્તો.
પાયાસિરાજઞ્ઞવત્થુવણ્ણના
૪૦૭. દિટ્ઠિયેવ દિટ્ઠિગતન્તિ ગત-સદ્દેન પદવડ્ઢનમાહ, દિટ્ઠિયા વા ગતમત્તં દિટ્ઠિગતં, અયાથાવગ્ગાહિતાય ગન્તબ્બાભાવતો દિટ્ઠિયા ગહણમત્તં, કેવલો મિચ્છાભિનિવેસોતિ અત્થો, તં પન દિટ્ઠિગતં તસ્સ અયોનિસોમનસિકારાદિવસેન ઉપ્પજ્જિત્વા પટિપક્ખસમ્મુખીભાવાભાવતો, અનુરૂપાહારલાભતો ચ સમુદાચારપ્પત્તં જાતન્તિ પાળિયં ‘‘ઉપ્પન્નં હોતી’’તિ વુત્તં. તં તં કારણં અપદિસિત્વાતિ તતો ઇધાગચ્છનકસ્સ, ઇતો તત્થ ગચ્છનકસ્સ ચ અપદિસનતો ‘‘તત્થ તત્થેવ સત્તાનં ઉચ્છિજ્જનતો’’તિ એવમાદિ તં તં કારણં પટિરૂપકં અપદિસિત્વા.
૪૦૮. આપન્નાનધિપ્પેતત્થવિસયે અયં પુરા-સદ્દપયોગોતિ આહ ‘‘પુરા…પે॰… સઞ્ઞાપેતીતિ યાવ ન સઞ્ઞાપેતી’’તિ.
ચન્દિમસૂરિયઉપમાવણ્ણના
૪૧૧. યથા ચન્દિમસૂરિયા ઉળારવિપુલોભાસતાય અઞ્ઞેન ઓભાસેન અનભિભવનીયા, એવમયમ્પિ પઞ્ઞાઓભાસેનાતિ દસ્સેન્તો ‘‘ચન્દિમ…પે॰… અઞ્ઞેના’’તિઆદિમાહ. આદીહીતિ આદિ-સદ્દેન ‘‘કિત્તકે ઠાને એતે પવત્તેન્તિ, કિત્તકઞ્ચ ઠાનં નેસં આભા ફરતી’’તિ એવમાદિમ્પિ ચોદનં સઙ્ગણ્હાતિ. પલિવેઠેસ્સતીતિ આબન્ધિસ્સતિ, અનુયુઞ્જિસ્સતીતિ અત્થો. નિબ્બેઠેતું તં વિસ્સજ્જેતું. તસ્માતિ યસ્મા
કથં પનાયં નત્થિકદિટ્ઠિ ‘‘દેવો’’તિ પટિજાનાતીતિ તત્થ કારણં દસ્સેતું ‘‘ભગવા પના’’તિઆદિ વુત્તં. ‘‘દેવાપિ દેવત્તભાવેનેવ ઉચ્છિજ્જન્તિ, મનુસ્સાપિ મનુસ્સત્તભાવેનેવ ઉચ્છિજ્જન્તી’’તિ એવં વા અસ્સ દિટ્ઠિ, એવઞ્ચ કત્વા ‘‘દેવા તે, ન મનુસ્સા’’તિ વચનઞ્ચ ન વિરુજ્ઝતિ. એવં ચન્દેતિ ચન્દવિમાને, ન ચ ચન્દે વા કથિયન્તે.
૪૧૨. આબાધો એતેસં અત્થીતિ આબાધિકા. દુક્ખં સઞ્જાતં એતેસન્તિ દુક્ખિતા. સદ્ધાય અયિતબ્બા સદ્ધાયિકા, સદ્ધાય પવત્તિટ્ઠાનભૂતા. તેનાહ ‘‘અહં તુમ્હે’’તિઆદિ. પચ્ચયો પત્તિયાયનં એતેસુ અત્થીતિ પચ્ચયિકા.
ચોરઉપમાવણ્ણના
૪૧૩. ઉદ્દિસિત્વાતિ કમ્મકારણિકસત્તેસૂતિ નેરયિકાનં સઙ્ઘાતનકસત્તેસુ. કમ્મમેવાતિ તેહિ તેહિ નેરયિકેહિ કતકમ્મમેવ. કમ્મકારણં કરોતીતિ આયૂહનાનુરૂપં તં તં કારણં કરોતિ, તથા દુક્ખં ઉપ્પાદેતીતિ અત્થો. નિરયપાલાતિ એત્થ ઇતિ-સદ્દો આદિઅત્થો, તેન તત્થ સબ્બં નિરયકણ્ડપાળિં (મ॰ નિ॰ ૩.૨૫૯) સઙ્ગણ્હાતિ. એવં સુત્તતો (મ॰ નિ॰ ૩.૨૫૯) નિરયપાલાનં અત્થિભાવં દસ્સેત્વા ઇદાનિ યુત્તિતોપિ દસ્સેતું ‘‘મનુસ્સલોકે’’તિઆદિ વુત્તં. તત્થ નેરયિકે નિરયે પાલેન્તિ તતો નિગ્ગન્તું અપ્પદાનવસેન રક્ખન્તીતિ નિરયપાલા. યં પનેત્થ વત્તબ્બં, તં પપઞ્ચસૂદનીટીકાયં ગહેતબ્બં.
ગૂથકૂપપુરિસઉપમાવણ્ણના
૪૧૫. નિમ્મજ્જથાતિ ‘‘અપનેથા’’તિ.
અસુચીતિ અસુદ્ધો, સો પન યસ્મા મનવડ્ઢનકો મનોહરો ન હોતિ, તસ્મા આહ ‘‘અમનાપો’’તિ. અસુચિસઙ્ખાતં અસુચિભાગતં અત્તનો સભાવતં ગતો પત્તોતિ અસુચિસઙ્ખાતોતિ આહ ‘‘અસુચિકોટ્ઠાસભૂતો’’તિ. દુગ્ગન્ધોતિ દુટ્ઠગન્ધો અનિટ્ઠગન્ધો, સો પન ન યો કોચિ, અથ ખો પૂતિગન્ધોતિ આહ ‘‘કુણપગન્ધો’’તિ. જિગુચ્છિતબ્બયુત્તોતિ હીળિતબ્બયુત્તો. પટિકૂલો ઘાનિન્દ્રિયસ્સ પટિકૂલરૂપો. ઉબ્બાધતીતિ ઉપરૂપરિ બાધતિ. મનુસ્સાનં ગન્ધો…પે॰… બાધતિ અતિવિય અસુચિસભાવત્તા, અસુચિમ્હિયેવ જાતસંવદ્ધનભાવતો, દેવાનઞ્ચ ઘાનપસાદસ્સ તિક્ખવિસદભાવતો.
૪૧૬. દૂરે નિબ્બત્તા પરનિમ્મિતવસવત્તિઆદયો.
૪૧૯. સુન્દરધમ્મેતિ સોભનગુણે. સુગતિસુખન્તિ સુગતિ ચેવ તપ્પરિયાપન્નં સુખઞ્ચ.
ગબ્ભિનીઉપમાવણ્ણના
૪૨૦. પુઞ્ઞકમ્મતો અયો, સુખં. તપ્પટિપક્ખતો અનયો, દુક્ખં અપક્કન્તિ ન સિદ્ધં ન નિટ્ઠાનપ્પત્તં. ન પરિપાચેન્તિ ન નિટ્ઠાનં પાપેન્તિ. ન ઉપચ્છિન્દન્તિ અત્તવિનિપાતસ્સ સાવજ્જભાવતો. આગમેન્તીતિ ઉદિક્ખન્તિ. નિબ્બિસન્તિ યસ્સ પન તં કમ્મફલં નિબ્બિસન્તો નિયુઞ્જન્તો, નિબ્બિસન્તિ વા નિબ્બેસં વેતનં પટિકઙ્ખન્તો ભતપુરિસો યથા.
૪૨૧. ઉબ્ભિન્દિત્વાતિ ઉપસગ્ગેન પદવડ્ઢનમત્તન્તિ આહ ‘‘ભિન્દિત્વા’’તિ.
સુપિનકઉપમાવણ્ણના
૪૨૨. ‘‘નિક્ખમન્તં વા પવિસન્તં વા જીવ’’ન્તિ ઇદં તસ્સ અજ્ઝાસયવસેન વુત્તં. સો હિ ‘‘સત્તાનં સુપિનદસ્સનકાલે ‘‘ચિત્તાચારં જીવન્તિ ગહેત્વા આહા’’તિ વુત્તં.
૪૨૩. વેઠેત્વાતિ વેખદાનસઙ્ખેપેન વેઠેત્વા. ચવનકાલેતિ ચવનસ્સ ચુતિયા પત્તકાલે, ન ચવમાનકાલે. રૂપક્ખન્ધમત્તમેવાતિ કતિપયરૂપધમ્મસઙ્ઘાતમત્તમેવ. ઉતુસમુટ્ઠાનરૂપધમ્મસમૂહમત્તમેવ હિ તદા લબ્ભતિ, મત્ત-સદ્દો વા વિસેસનિવત્તિઅત્થો, તેન કમ્મજાદિતિસન્તતિરૂપવિસેસં નિવત્તેતિ. અપ્પવત્તા હોન્તીતિ અપ્પવત્તિકા હોન્તિ, ન ઉપલબ્ભતીતિ અત્થો. વિઞ્ઞાણે પન જીવસઞ્ઞી, તસ્મા ‘‘વિઞ્ઞાણક્ખન્ધો ગચ્છતી’’તિ આહ, તત્થ અનુપલબ્ભનતોતિ અધિપ્પાયો.
સન્તત્તઅયોગુળઉપમાવણ્ણના
૪૨૪. વૂપસન્તતેજન્તિ વિગતુસ્મં.
૪૨૫. આમતોતિ એત્થ આ-સદ્દો આમિસ-સદ્દો વિય ઉપડ્ઢપરિયાયોતિ આહ ‘‘અદ્ધમતો’’તિ, આમતોતિ વા ઈસં દરથેન ‘‘મરિતું આરદ્ધો હોતી’’તિ. તથા ઓધુનનં નામસ્સ ઓરતો પરિવત્તનમેવાતિ આહ ‘‘ઓરતો કરોથા’’તિ. ઓરતો કાતુકામસ્સ પન સંપરિવત્તનં સન્ધુનનં, તં પન પરતો કરણન્તિ આહ ‘‘પરતો કરોથા’’તિ. પરમુખં કતસ્સ ઇતો ચિતો પરિવત્તનં નિદ્ધુનનન્તિ આહ ‘‘અપરાપરં કરોથા’’તિ. ઇન્દ્રિયાનિ અપરિભિન્નાનીતિ અધિપ્પાયેન ‘‘તઞ્ચાયતનં ન પટિસંવેદેતી’’તિ વુત્તં.
સઙ્ખધમઉપમાવણ્ણના
૪૨૬. સઙ્ખં ધમતિ, ધમાપેતીતિ વા સઙ્ખધમો. ઉપલાપેત્વાતિ ઉપરૂપરિ સદ્દયોગવસેન સલ્લાપેત્વા, સદ્દયુત્તં કત્વાતિ અત્થો. તં પન અત્થતો ધમનમેવાતિ આહ ‘‘ધમિત્વા’’તિ.
અગ્ગિકજટિલઉપમાવણ્ણના
૪૨૮. આહિતો અગ્ગિ એતસ્સ અત્થીતિ અગ્ગિકો, સ્વાસ્સ અગ્ગિકભાવો યસ્મા અગ્ગિહુતમાલાવેદિસમ્પાદનેહિ ચેવ ઇન્ધનધૂમબરિહિસસપ્પિતેલૂપહરણેહિ બલિપુપ્ફધૂમગન્ધાદિઉપહારેહિ ચ તસ્સ પયિરુપાસનાય ઇચ્છિતો, તસ્મા વુત્તં ‘‘અગ્ગિપરિચારકો’’તિ. આયું પાપુણાપેય્યન્તિ યથા ચિરજીવી હોતિ, એવં આયું પચ્છિમવયં પાપેય્યં. વડ્ઢિં ગમેય્યન્તિ સરીરાવયવે, ગુણાવયવે ચ ફાતિં પાપેય્યં. અરણી યુગળન્તિ ઉત્તરારણી, અધરારણીતિ અરણીદ્વયં.
૪૨૯. એવન્તિ ‘‘બાલો પાયાસિરાજઞ્ઞો’’તિઆદિપ્પકારેન. તયાતિ થેરં સન્ધાય વદતિ. વુત્તયુત્તકારણમક્ખલક્ખણેનાતિ વુત્તયુત્તકારણસ્સ મક્ખનસભાવેન. યુગગ્ગાહલક્ખણેનાતિ સમધુરગ્ગહણલક્ખણેન. પલાસેનાતિ પલાસેતીતિ પલાસો, પરસ્સ ગુણે ઉત્તરિતરે ડંસિત્વા વિય છડ્ડેન્તો અત્તનો ગુણેહિ સમે કરોતીતિ
દ્વેસત્થવાહઉપમાવણ્ણના
૪૩૦. હરિતકપત્તન્તિ ‘‘અન્તમસો’’તિઆદિ. સન્નદ્ધધનુકલાપન્તિ એત્થ કલાપન્તિ તૂણીરમાહ, તઞ્ચ સન્નય્હતો ધનુના વિના ન સન્નય્હતીતિ આહ ‘‘સન્નદ્ધધનુકલાપ’’ન્તિ. આસિત્તોદકાનિ વટુમાનીતિ ગમનમગ્ગા ચેવ તંતંઉદકમગ્ગા ચ સમ્મદેવ દેવેન ફુટ્ઠત્તા તહં તહં પગ્ઘરિતઉદક સન્દમાનઉદકા. તેનાહ ‘‘પરિપુણ્ણસલિલા મગ્ગા ચ કન્દરા ચા’’તિ.
યથાભતેનાતિ સકટેસુ યથાઠપિતેન, યથા ‘‘અમ્મ ઇતો કરોહી’’તિ વુત્તે ઠપેસીતિ અત્થો કરણકિરિયાય કિરિયાસામઞ્ઞવાચીભાવતો. તસ્મા યથારોપિતેન, યથાગહિતેનાતિ અત્થો વુત્તો.
અક્ખધુત્તકઉપમાવણ્ણના
૪૩૪. પરાજયગુળન્તિ યેન ગુળેન, યાય સલાકાય ઠિતાય ચ પરાજયો હોતિ, તં અદસ્સનં ગમેન્તો ગિલતિ. પજ્જોહનન્તિ પકારેહિ જુહનકમ્મં. તં પન બલિદાનવસેન કરીયતીતિ આહ ‘‘બલિકમ્મ’’ન્તિ.
સાણભારિકઉપમાવણ્ણના
૪૩૬. ગામપત્તન્તિ ગામો એવ હુત્વા આપજ્જિતબ્બં, સુઞ્ઞભાવેન અનાવસિતબ્બં. તેનાહ ‘‘વુટ્ઠિતગામપદેસો’’તિ. ગામપદન્તિ યથા પુરિસસ્સ પાદનિક્ખિત્તટ્ઠાનં અધિગતપરિચ્છેદં ‘‘પદ’’ન્તિ વુચ્ચતિ, એવં ગામવાસીહિ આવસિતટ્ઠાનં અધિગતનિવુત્થાગારં ‘‘ગામપદ’’ન્તિ વુત્તં. તેનાહ ‘‘અયમેવત્થો’’તિ. સુસન્નદ્ધોતિ ‘‘સુબદ્ધો’’તિ.
અયાદીનમ્પિ લોહભાવે સતિપિ લોહ-સદ્દો સાસને તમ્બલોહે નિરુળ્હોતિ આહ ‘‘લોહન્તિ તમ્બલોહ’’ન્તિ.
સરણગમનવણ્ણના
૪૩૭. અભિરદ્ધોતિ ‘‘અભિપ્પસન્નો’’તિ. પઞ્હુપટ્ઠાનાનીતિ પઞ્હેસુ ઉપટ્ઠાનાનિ મયા પુચ્છિતત્થેસુ તુમ્હાકં વિસ્સજ્જનવસેન ઞાણુપટ્ઠાનાનિ.
યઞ્ઞકથાવણ્ણના
૪૩૮. સઙ્ઘાતન્તિ સં-સદ્દો પદવડ્ઢનમત્તન્તિ આહ ‘‘ઘાત’’ન્તિ. વિપાકફલેનાતિ સદિસફલેન. મહપ્ફલો ન હોતિ ગવાદિપાણઘાતેન ઉપક્કિલિટ્ઠભાવતો. ગુણાનિસંસેનાતિ ઉદ્દયફલેન. આનુભાવજુતિયાતિ પટિપક્ખવિગમનજનિતેન સભાવસઙ્ખાતેન તેજેન. ન મહાજુતિકો હોતિ અપરિસુદ્ધભાવતો. વિપાકવિપ્ફારતાયાતિ વિપાકફલસ્સ વિપુલતાય, પારિપૂરિયાતિ અત્થો. દુટ્ઠુખેત્તેતિ ઉસભાદિદોસેહિ દૂસિતખેત્તે, તં પન વપ્પાભાવતો અસારં હોતીતિ આહ ‘‘નિસ્સારખેત્તે’’તિ. દુબ્ભૂમેતિ કુચ્છિતભૂમિભાગે, સ્વાસ્સ કુચ્છિતભાવો અસારતાય વા સિયા નિન્નતાદિદોસવસેન વા. તત્થ પઠમો પક્ખો પઠમપદેન દસ્સિતોતિ ઇતરં દસ્સેન્તો ‘‘વિસમભૂમિભાગે’’તિ આહ. દણ્ડાભિઘાતાદિના છિન્નભિન્નાનિ. પૂતીનીતિ ગોમયલેપદાનાદિસુખેન અસુક્ખાપિતત્તા પૂતિભાવં ગતાનિ. તાનિ પન યસ્મા સારવન્તાનિ ન હોન્તિ, તસ્મા વુત્તં ‘‘નિસ્સારાની’’તિ. વાતાતપહતાનીતિ વાતેન ચ આતપેન ચ વિનટ્ઠબીજસામત્થિયાનિ. તેનાહ ‘‘પરિયાદિન્નતેજાની’’તિ. યં તણ્ડુલસારો, તસ્સ આદાનં ગહણં તથાઉપ્પજ્જનમેવ. એતાનિ પન બીજાનિ ન તાદિસાનિ ખણ્ડાદિદોસવન્તતાય. ધારાય ખેત્તે અનુપ્પવેસનં નામ વસ્સનમેવ, તં પટિક્ખેપવસેન દસ્સેન્તો આહ ‘‘ન સમ્મા વસ્સેય્યા’’તિ. અઙ્કુરમૂલપત્તાદીહીતિ ચેત્થ અઙ્કુરકન્દાદીહિ ઉદ્ધં વુદ્ધિં, મૂલજટાદીહિ હેટ્ઠા વિરુળ્હિં, પત્તપુપ્ફાદીહિ સમન્તતો ચ વેપુલ્લન્તિ યોજના.
અપરૂપઘાતેનાતિ પરેસં વિબાધનેન. ઉપ્પન્નપચ્ચયતોતિ નિબ્બત્તિતઘાસચ્છાદનાદિદેય્યધમ્મતો. ગવાદિઘાતેનપિ હિ તત્થ પટિગ્ગાહકાનં ઘાસો સઙ્કીયતિ. ‘‘અપરૂપઘાતિતાયા’’તિ ઇદં સીલવન્તતાય કારણવચનં ગુણાતિરેકન્તિ ગુણાતિરિત્તં, સીલાદિલોકુત્તરગુણેહિ વિસિટ્ઠન્તિ અત્થો. વિપુલાતિ સદ્ધાસમ્પદાદિવસેન ઉળારા.
ઉત્તરમાણવવત્થુવણ્ણના
૪૩૯. અથ ખો તેહિ સકુણ્ડકેહિ તણ્ડુલેહિ સિદ્ધંભત્તં ઉત્તણ્ડુલમેવ હોતીતિ આહ ‘‘ઉત્તણ્ડુલભત્ત’’ન્તિ. બિલઙ્ગં વુચ્ચતિ આરનાલં બિલઙ્ગતો નિબ્બત્તનતો, તદેવ કઞ્જિયતો જાતન્તિ કઞ્જિયં, તં દુતિયં એતસ્સાતિ બિલઙ્ગદુતિયં, તં ‘‘કઞ્જિકદુતિય’’ન્તિ ચ વુત્તં. ધોરકાનીતિ ધોવિયાનિ. યસ્મા થૂલતરાનિપિ ‘‘થૂલાની’’તિ વત્તબ્બતં અરહન્તિ, તસ્મા ‘‘થૂલાનિ ચા’’તિ વુત્તં. ગુળદસાનીતિ સુત્તાનં થૂલતાય, કઞ્જિકસ્સ બહલતાય ચ પિણ્ડિતદસાનિ. તેનાહ ‘‘પુઞ્જપુઞ્જ…પે॰… દસાની’’તિ. અનુદ્દિસતીતિ અનુ અનુ કથેતિ.
૪૪૦. અસક્કચ્ચન્તિ ન સક્કચ્ચં અનાદરકારં, તં પન ‘‘સદ્ધાવિરહિત’’ન્તિ. અચિત્તીકતન્તિ ચિત્તીકારપચ્ચુપટ્ઠાપનવસેન ન ચિત્તીકતં. તેનાહ ‘‘ચિત્તીકારવિરહિત’’ન્તિઆદિ. ચિત્તીકારરહિતં વા અચિત્તીકતં, યથા કતં પરેસં વિમ્હયાવહં હોતિ, તથા અકતં. ચિત્તસ્સ ઉળારપણીતભાવો પન અસક્કચ્ચદાનેનેવ બાધિતો. અપવિદ્ધન્તિ છડ્ડનીયધમ્મં વિય અપવિદ્ધં કત્વા, એતેન તસ્મિં દાને ગારવાકરણં વદતિ. સેરીસકં નામાતિ ‘‘સેરીસક’’ન્તિ એવં નામકં. તુચ્છન્તિ પરિજનપરિચ્છેદવિરહતો રિત્તં.
પાયાસિદેવપુત્તવણ્ણના
૪૪૧. તસ્સાનુભાવેનાતિ તસ્સ દાનસ્સ આનુભાવેન. સિરીસરુક્ખોતિ પભસ્સરખન્ધવિટપસાખાપલાસસમ્પન્નો મનુઞ્ઞદસ્સનો દિબ્બો સિરીસરુક્ખો. અટ્ઠાસીતિ ફલસ્સ કમ્મસરિક્ખતં દસ્સેન્તો વિમાનદ્વારે નિબ્બત્તિત્વા અટ્ઠાસિ. પુબ્બાચિણ્ણવસેનાતિ પુરિમજાતિયં તત્થ નિવાસપરિચયનવસેન. ન કેવલં પુબ્બાચિણ્ણવસેનેવ, અથ ખો ઉતુસુખુમવસેન પીતિ દસ્સેન્તો ‘‘તત્થ કિરસ્સ ઉતુસુખં હોતી’’તિ આહ.
સોતિ ‘‘પાયાસિસ્સ પના’’તિ. નિકન્તિવસેનાતિ પાયાસિમ્હિ સાપેક્ખાવસેન, પુબ્બેપિ વા તત્થ નિવુત્થપુબ્બતાય. દિસાચારિકવિમાનન્તિ આકાસટ્ઠં હુત્વા દિસાસુ વિચરણકવિમાનં, ન રુક્ખપબ્બતસિખરાદિસમ્બન્ધં. વટ્ટનિઅટવિયન્તિ વિમાનવીથિયન્તિ.
પાયાસિરાજઞ્ઞસુત્તવણ્ણનાય લીનત્થપ્પકાસના.
નિટ્ઠિતા ચ મહાવગ્ગટ્ઠકથાય લીનત્થપ્પકાસના.
મહાવગ્ગટીકા નિટ્ઠિતા.