૫. પરિસવગ્ગો
૪૩. ‘‘દ્વેમા
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, ગમ્ભીરા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ અનુદ્ધતા હોન્તિ અનુન્નળા અચપલા અમુખરા અવિકિણ્ણવાચા ઉપટ્ઠિતસ્સતી સમ્પજાના સમાહિતા એકગ્ગચિત્તા સંવુતિન્દ્રિયા. અયં વુચ્ચતિ
૪૪. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? વગ્ગા ચ પરિસા સમગ્ગા ચ પરિસા. કતમા ચ, ભિક્ખવે, વગ્ગા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ભણ્ડનજાતા કલહજાતા વિવાદાપન્ના અઞ્ઞમઞ્ઞં મુખસત્તીહિ વિતુદન્તા વિહરન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, વગ્ગા પરિસા.
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, સમગ્ગા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ સમગ્ગા સમ્મોદમાના અવિવદમાના ખીરોદકીભૂતા અઞ્ઞમઞ્ઞં પિયચક્ખૂહિ સમ્પસ્સન્તા વિહરન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, સમગ્ગા પરિસા. ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં સમગ્ગા પરિસા’’તિ.
૪૫. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? અનગ્ગવતી ચ પરિસા અગ્ગવતી ચ પરિસા. કતમા
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, અગ્ગવતી પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં થેરા ભિક્ખૂ ન બાહુલિકા હોન્તિ ન સાથલિકા, ઓક્કમને નિક્ખિત્તધુરા, પવિવેકે પુબ્બઙ્ગમા, વીરિયં આરભન્તિ અપ્પત્તસ્સ પત્તિયા અનધિગતસ્સ અધિગમાય અસચ્છિકતસ્સ સચ્છિકિરિયાય. તેસં પચ્છિમા જનતા દિટ્ઠાનુગતિં આપજ્જતિ. સાપિ હોતિ ન બાહુલિકા ન સાથલિકા, ઓક્કમને નિક્ખિત્તધુરા, પવિવેકે પુબ્બઙ્ગમા, વીરિયં આરભતિ અપ્પત્તસ્સ પત્તિયા અનધિગતસ્સ અધિગમાય અસચ્છિકતસ્સ સચ્છિકિરિયાય. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, અગ્ગવતી પરિસા. ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે
૪૬. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? અનરિયા ચ પરિસા અરિયા ચ પરિસા. કતમા ચ, ભિક્ખવે, અનરિયા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ‘ઇદં દુક્ખ’ન્તિ યથાભૂતં નપ્પજાનન્તિ, ‘અયં દુક્ખસમુદયો’તિ યથાભૂતં નપ્પજાનન્તિ, ‘અયં દુક્ખનિરોધો’તિ યથાભૂતં નપ્પજાનન્તિ
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, અરિયા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ‘ઇદં દુક્ખ’ન્તિ યથાભૂતં પજાનન્તિ, ‘અયં દુક્ખસમુદયો’તિ યથાભૂતં પજાનન્તિ, ‘અયં દુક્ખનિરોધો’તિ યથાભૂતં પજાનન્તિ
૪૭. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? પરિસાકસટો ચ પરિસામણ્ડો ચ. કતમો
‘‘કતમો ચ, ભિક્ખવે, પરિસામણ્ડો? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ન છન્દાગતિં ગચ્છન્તિ, ન દોસાગતિં ગચ્છન્તિ, ન મોહાગતિં ગચ્છન્તિ, ન ભયાગતિં ગચ્છન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, પરિસામણ્ડો. ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં પરિસામણ્ડો’’તિ.
૪૮. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? ઓક્કાચિતવિનીતા પરિસા નોપટિપુચ્છાવિનીતા, પટિપુચ્છાવિનીતા પરિસા નોઓક્કાચિતવિનીતા. કતમા ચ, ભિક્ખવે, ઓક્કાચિતવિનીતા પરિસા નોપટિપુચ્છાવિનીતા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ યે તે સુત્તન્તા તથાગતભાસિતા ગમ્ભીરા
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, પટિપુચ્છાવિનીતા પરિસા નોઓક્કાચિતવિનીતા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ યે તે સુત્તન્તા કવિતા કાવેય્યા ચિત્તક્ખરા ચિત્તબ્યઞ્જના બાહિરકા સાવકભાસિતા તેસુ ભઞ્ઞમાનેસુ ન સુસ્સૂસન્તિ ન સોતં ઓદહન્તિ ન અઞ્ઞા ચિત્તં ઉપટ્ઠપેન્તિ, ન ચ તે ધમ્મે ઉગ્ગહેતબ્બં પરિયાપુણિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. યે પન તે સુત્તન્તા તથાગતભાસિતા ગમ્ભીરા ગમ્ભીરત્થા લોકુત્તરા સુઞ્ઞતાપટિસંયુત્તા તેસુ ભઞ્ઞમાનેસુ સુસ્સૂસન્તિ સોતં ઓદહન્તિ અઞ્ઞા ચિત્તં ઉપટ્ઠપેન્તિ, તે ચ ધમ્મે ઉગ્ગહેતબ્બં પરિયાપુણિતબ્બં
૪૯. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? આમિસગરુ પરિસા નો સદ્ધમ્મગરુ, સદ્ધમ્મગરુ પરિસા નો આમિસગરુ. કતમા ચ, ભિક્ખવે, આમિસગરુ પરિસા નો સદ્ધમ્મગરુ? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ગિહીનં ઓદાતવસનાનં સમ્મુખા અઞ્ઞમઞ્ઞસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ – ‘અસુકો ભિક્ખુ ઉભતોભાગવિમુત્તો, અસુકો પઞ્ઞાવિમુત્તો
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, સદ્ધમ્મગરુ પરિસા નોઆમિસગરુ? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ગિહીનં ઓદાતવસનાનં સમ્મુખા અઞ્ઞમઞ્ઞસ્સ વણ્ણં ન ભાસન્તિ – ‘અસુકો ભિક્ખુ ઉભતોભાગવિમુત્તો, અસુકો પઞ્ઞાવિમુત્તો, અસુકો કાયસક્ખી, અસુકો દિટ્ઠિપ્પત્તો, અસુકો સદ્ધાવિમુત્તો, અસુકો ધમ્માનુસ્સારી, અસુકો સદ્ધાનુસારી, અસુકો સીલવા કલ્યાણધમ્મો, અસુકો દુસ્સીલો પાપધમ્મો’તિ. તે
૫૦. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? વિસમા ચ પરિસા સમા ચ પરિસા. કતમા
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, સમા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ધમ્મકમ્માનિ પવત્તન્તિ અધમ્મકમ્માનિ નપ્પવત્તન્તિ, વિનયકમ્માનિ પવત્તન્તિ
૫૧. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? અધમ્મિકા ચ પરિસા ધમ્મિકા ચ પરિસા…પે॰… ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં ધમ્મિકા પરિસા’’તિ.
૫૨. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? અધમ્મવાદિની ચ પરિસા ધમ્મવાદિની ચ પરિસા. કતમા ચ, ભિક્ખવે, અધમ્મવાદિની પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ અધિકરણં આદિયન્તિ ધમ્મિકં વા અધમ્મિકં વા. તે તં અધિકરણં આદિયિત્વા ન ચેવ અઞ્ઞમઞ્ઞં સઞ્ઞાપેન્તિ ન ચ સઞ્ઞત્તિં ઉપગચ્છન્તિ, ન ચ નિજ્ઝાપેન્તિ ન ચ નિજ્ઝત્તિં ઉપગચ્છન્તિ. તે અસઞ્ઞત્તિબલા અનિજ્ઝત્તિબલા અપ્પટિનિસ્સગ્ગમન્તિનો
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, ધમ્મવાદિની પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ અધિકરણં આદિયન્તિ ધમ્મિકં વા અધમ્મિકં વા. તે તં અધિકરણં આદિયિત્વા અઞ્ઞમઞ્ઞં સઞ્ઞાપેન્તિ ચેવ સઞ્ઞત્તિઞ્ચ
પરિસવગ્ગો પઞ્ચમો.
તસ્સુદ્દાનં –
ઉત્તાના વગ્ગા અગ્ગવતી, અરિયા કસટો ચ પઞ્ચમો;
ઓક્કાચિતઆમિસઞ્ચેવ, વિસમા અધમ્માધમ્મિયેન ચાતિ.
પઠમો પણ્ણાસકો સમત્તો.
૨. દુતિયપણ્ણાસકં