(૬) ૧. નીવરણવગ્ગો
૧. આવરણસુત્તં
૫૧. એવં
‘‘પઞ્ચિમે, ભિક્ખવે, આવરણા નીવરણા ચેતસો અજ્ઝારુહા પઞ્ઞાય દુબ્બલીકરણા. કતમે પઞ્ચ? કામચ્છન્દો, ભિક્ખવે, આવરણો નીવરણો ચેતસો અજ્ઝારુહો પઞ્ઞાય દુબ્બલીકરણો. બ્યાપાદો, ભિક્ખવે, આવરણો નીવરણો ચેતસો અજ્ઝારુહો પઞ્ઞાય દુબ્બલીકરણો. થિનમિદ્ધં, ભિક્ખવે, આવરણં નીવરણં ચેતસો અજ્ઝારુહં પઞ્ઞાય દુબ્બલીકરણં. ઉદ્ધચ્ચકુક્કુચ્ચં, ભિક્ખવે, આવરણં નીવરણં ચેતસો અજ્ઝારુહં પઞ્ઞાય દુબ્બલીકરણં. વિચિકિચ્છા, ભિક્ખવે, આવરણા નીવરણા ચેતસો અજ્ઝારુહા પઞ્ઞાય દુબ્બલીકરણા. ઇમે ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચ આવરણા નીવરણા ચેતસો અજ્ઝારુહા પઞ્ઞાય દુબ્બલીકરણા.
‘‘સો વત, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ઇમે પઞ્ચ આવરણે નીવરણે ચેતસો અજ્ઝારુહે પઞ્ઞાય દુબ્બલીકરણે અપ્પહાય, અબલાય પઞ્ઞાય દુબ્બલાય અત્તત્થં વા ઞસ્સતિ પરત્થં
‘‘સો વત, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ઇમે પઞ્ચ આવરણે નીવરણે ચેતસો અજ્ઝારુહે પઞ્ઞાય દુબ્બલીકરણે પહાય, બલવતિયા પઞ્ઞાય અત્તત્થં વા ઞસ્સતિ પરત્થં વા ઞસ્સતિ ઉભયત્થં વા ઞસ્સતિ ઉત્તરિ વા મનુસ્સધમ્મા અલમરિયઞાણદસ્સનવિસેસં સચ્છિકરિસ્સતીતિ ઠાનમેતં વિજ્જતિ. સેય્યથાપિ, ભિક્ખવે, નદી પબ્બતેય્યા દૂરઙ્ગમા સીઘસોતા હારહારિની. તસ્સા પુરિસો ઉભતો નઙ્ગલમુખાનિ પિદહેય્ય. એવઞ્હિ સો, ભિક્ખવે, મજ્ઝે નદિયા સોતો અવિક્ખિત્તો અવિસટો અબ્યાદિણ્ણો દૂરઙ્ગમો ચેવ અસ્સ સીઘસોતો ચ હારહારી ચ. એવમેવં ખો, ભિક્ખવે, સો વત ભિક્ખુ ઇમે પઞ્ચ આવરણે નીવરણે ચેતસો અજ્ઝારુહે પઞ્ઞાય દુબ્બલીકરણે પહાય, બલવતિયા પઞ્ઞાય અત્તત્થં વા ઞસ્સતિ પરત્થં વા ઞસ્સતિ ઉભયત્થં વા ઞસ્સતિ ઉત્તરિ વા મનુસ્સધમ્મા અલમરિયઞાણદસ્સનવિસેસં સચ્છિકરિસ્સતીતિ ઠાનમેતં વિજ્જતી’’તિ. પઠમં.
૨. અકુસલરાસિસુત્તં
૫૨. ‘‘અકુસલરાસીતિ
૩. પધાનિયઙ્ગસુત્તં
૫૩. ‘‘પઞ્ચિમાનિ, ભિક્ખવે, પધાનિયઙ્ગાનિ. કતમાનિ પઞ્ચ? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સદ્ધો હોતિ, સદ્દહતિ તથાગતસ્સ બોધિં – ‘ઇતિપિ સો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો વિજ્જાચરણસમ્પન્નો સુગતો લોકવિદૂ અનુત્તરો પુરિસદમ્મસારથિ સત્થા દેવમનુસ્સાનં બુદ્ધો ભગવા’તિ
૪. સમયસુત્તં
૫૪. ‘‘પઞ્ચિમે
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ બ્યાધિતો હોતિ બ્યાધિનાભિભૂતો. અયં, ભિક્ખવે, દુતિયો અસમયો પધાનાય.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, દુબ્ભિક્ખં હોતિ દુસ્સસ્સં દુલ્લભપિણ્ડં, ન સુકરં ઉઞ્છેન પગ્ગહેન યાપેતું. અયં, ભિક્ખવે, તતિયો અસમયો પધાનાય.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભયં હોતિ અટવિસઙ્કોપો, ચક્કસમારૂળ્હા જાનપદા પરિયાયન્તિ. અયં, ભિક્ખવે, ચતુત્થો અસમયો પધાનાય.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ભિન્નો હોતિ. સઙ્ઘે ખો પન, ભિક્ખવે, ભિન્ને અઞ્ઞમઞ્ઞં અક્કોસા ચ હોન્તિ, અઞ્ઞમઞ્ઞં પરિભાસા ચ હોન્તિ, અઞ્ઞમઞ્ઞં પરિક્ખેપા ચ હોન્તિ, અઞ્ઞમઞ્ઞં પરિચ્ચજા ચ હોન્તિ. તત્થ અપ્પસન્ના ચેવ નપ્પસીદન્તિ, પસન્નાનઞ્ચ એકચ્ચાનં અઞ્ઞથત્તં હોતિ. અયં, ભિક્ખવે, પઞ્ચમો અસમયો પધાનાય. ઇમે ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચ અસમયા પધાનાયાતિ.
‘‘પઞ્ચિમે, ભિક્ખવે, સમયા પધાનાય. કતમે પઞ્ચ? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દહરો હોતિ
‘‘પુન
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, સુભિક્ખં હોતિ સુસસ્સં
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, મનુસ્સા સમગ્ગા સમ્મોદમાના અવિવદમાના ખીરોદકીભૂતા અઞ્ઞમઞ્ઞં પિયચક્ખૂહિ સમ્પસ્સન્તા વિહરન્તિ. અયં, ભિક્ખવે, ચતુત્થો સમયો પધાનાય.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો સમગ્ગો સમ્મોદમાનો અવિવદમાનો એકુદ્દેસો ફાસુ વિહરતિ. સઙ્ઘે ખો પન, ભિક્ખવે, સમગ્ગે ન ચેવ અઞ્ઞમઞ્ઞં અક્કોસા હોન્તિ, ન ચ અઞ્ઞમઞ્ઞં પરિભાસા હોન્તિ, ન ચ અઞ્ઞમઞ્ઞં પરિક્ખેપા હોન્તિ, ન ચ અઞ્ઞમઞ્ઞં પરિચ્ચજા હોન્તિ. તત્થ અપ્પસન્ના ચેવ પસીદન્તિ, પસન્નાનઞ્ચ ભિય્યોભાવો
૫. માતાપુત્તસુત્તં
૫૫. એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન સાવત્થિયં ઉભો માતાપુત્તા વસ્સાવાસં ઉપગમિંસુ
અથ
‘‘કિં નુ સો, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસો મઞ્ઞતિ – ‘ન માતા પુત્તે સારજ્જતિ, પુત્તો વા પન માતરી’તિ? નાહં, ભિક્ખવે, અઞ્ઞં એકરૂપમ્પિ સમનુપસ્સામિ એવં
‘‘નાહં, ભિક્ખવે, અઞ્ઞં એકસદ્દમ્પિ…પે॰… એકગન્ધમ્પિ… એકરસમ્પિ… એકફોટ્ઠબ્બમ્પિ સમનુપસ્સામિ એવં રજનીયં એવં કમનીયં એવં મદનીયં એવં બન્ધનીયં એવં મુચ્છનીયં એવં અન્તરાયકરં અનુત્તરસ્સ યોગક્ખેમસ્સ અધિગમાય યથયિદં, ભિક્ખવે, ઇત્થિફોટ્ઠબ્બં
‘‘ઇત્થી, ભિક્ખવે, ગચ્છન્તીપિ પુરિસસ્સ ચિત્તં પરિયાદાય તિટ્ઠતિ; ઠિતાપિ…પે॰… નિસિન્નાપિ… સયાનાપિ… હસન્તીપિ… ભણન્તીપિ… ગાયન્તીપિ… રોદન્તીપિ… ઉગ્ઘાતિતાપિ
‘‘સલ્લપે
આસીવિસમ્પિ આસીદે
‘‘નત્વેવ
મુટ્ઠસ્સતિં
‘‘અથોપિ દુન્નિવત્થેન, મઞ્જુના ભણિતેન ચ;
નેસો જનો સ્વાસીસદો, અપિ ઉગ્ઘાતિતો મતો.
‘‘પઞ્ચ કામગુણા એતે, ઇત્થિરૂપસ્મિં દિસ્સરે;
રૂપા સદ્દા રસા ગન્ધા, ફોટ્ઠબ્બા ચ મનોરમા.
‘‘તેસં કામોઘવૂળ્હાનં, કામે અપરિજાનતં;
કાલં ગતિ
‘‘યે
તે વે પારઙ્ગતા લોકે, યે પત્તા આસવક્ખય’’ન્તિ. પઞ્ચમં;
૬. ઉપજ્ઝાયસુત્તં
૫૬. અથ ખો અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ યેન સકો ઉપજ્ઝાયો તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા સકં ઉપજ્ઝાયં એતદવોચ – ‘‘એતરહિ મે, ભન્તે, મધુરકજાતો ચેવ કાયો, દિસા ચ મે ન પક્ખાયન્તિ, ધમ્મા ચ મં નપ્પટિભન્તિ, થિનમિદ્ધઞ્ચ મે ચિત્તં પરિયાદાય તિટ્ઠતિ, અનભિરતો ચ બ્રહ્મચરિયં ચરામિ, અત્થિ ચ મે ધમ્મેસુ વિચિકિચ્છા’’તિ.
અથ ખો સો ભિક્ખુ તં સદ્ધિવિહારિકં ભિક્ખું આદાય યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો સો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અયં, ભન્તે, ભિક્ખુ એવમાહ – ‘એતરહિ મે, ભન્તે, મધુરકજાતો ચેવ કાયો, દિસા ચ મં ન પક્ખાયન્તિ, ધમ્મા ચ મે નપ્પટિભન્તિ, થિનમિદ્ધઞ્ચ મે ચિત્તં પરિયાદાય તિટ્ઠતિ, અનભિરતો ચ બ્રહ્મચરિયં ચરામિ, અત્થિ ચ મે ધમ્મેસુ વિચિકિચ્છા’’’તિ.
‘‘એવઞ્હેતં
અથ ખો સો ભિક્ખુ ભગવતા ઇમિના ઓવાદેન ઓવદિતો ઉટ્ઠાયાસના ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ. અથ ખો સો ભિક્ખુ એકો વૂપકટ્ઠો અપ્પમત્તો આતાપી પહિતત્તો વિહરન્તો નચિરસ્સેવ – યસ્સત્થાય કુલપુત્તા સમ્મદેવ અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજન્તિ, તદનુત્તરં – બ્રહ્મચરિયપરિયોસાનં દિટ્ઠેવ ધમ્મે સયં અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વા ઉપસમ્પજ્જ વિહાસિ. ‘‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયા’’તિ અબ્ભઞ્ઞાસિ. અઞ્ઞતરો પન સો ભિક્ખુ અરહતં અહોસિ.
અથ ખો સો ભિક્ખુ અરહત્તં પત્તો યેન સકો ઉપજ્ઝાયો તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા સકં ઉપજ્ઝાયં એતદવોચ – ‘‘એતરહિ મે, ભન્તે, ન ચેવ
‘‘એવઞ્હેતં, ભિક્ખુ, હોતિ ઇન્દ્રિયેસુ ગુત્તદ્વારસ્સ, ભોજને મત્તઞ્ઞુનો, જાગરિયં અનુયુત્તસ્સ, વિપસ્સકસ્સ કુસલાનં ધમ્માનં, પુબ્બરત્તાપરરત્તં બોધિપક્ખિયાનં ધમ્માનં ભાવનાનુયોગં
૭. અભિણ્હપચ્ચવેક્ખિતબ્બઠાનસુત્તં
૫૭. ‘‘પઞ્ચિમાનિ, ભિક્ખવે, ઠાનાનિ અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખિતબ્બાનિ ઇત્થિયા વા પુરિસેન વા ગહટ્ઠેન વા પબ્બજિતેન વા. કતમાનિ પઞ્ચ? ‘જરાધમ્મોમ્હિ, જરં અનતીતો’તિ અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખિતબ્બં ઇત્થિયા વા પુરિસેન વા ગહટ્ઠેન વા પબ્બજિતેન વા. ‘બ્યાધિધમ્મોમ્હિ, બ્યાધિં અનતીતો’તિ અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખિતબ્બં ઇત્થિયા વા પુરિસેન વા ગહટ્ઠેન વા પબ્બજિતેન વા. ‘મરણધમ્મોમ્હિ, મરણં અનતીતો’તિ અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખિતબ્બં ઇત્થિયા
‘‘કિઞ્ચ, ભિક્ખવે, અત્થવસં પટિચ્ચ ‘જરાધમ્મોમ્હિ, જરં અનતીતો’તિ અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખિતબ્બં ઇત્થિયા વા પુરિસેન વા ગહટ્ઠેન વા પબ્બજિતેન વા? અત્થિ, ભિક્ખવે, સત્તાનં યોબ્બને યોબ્બનમદો, યેન મદેન મત્તા કાયેન દુચ્ચરિતં ચરન્તિ, વાચાય દુચ્ચરિતં ચરન્તિ, મનસા દુચ્ચરિતં ચરન્તિ. તસ્સ તં ઠાનં અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખતો યો યોબ્બને યોબ્બનમદો સો સબ્બસો વા પહીયતિ તનુ વા પન હોતિ. ઇદં ખો, ભિક્ખવે, અત્થવસં પટિચ્ચ ‘જરાધમ્મોમ્હિ, જરં અનતીતો’તિ અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખિતબ્બં ઇત્થિયા વા પુરિસેન વા ગહટ્ઠેન વા પબ્બજિતેન વા.
‘‘કિઞ્ચ
‘‘કિઞ્ચ, ભિક્ખવે, અત્થવસં પટિચ્ચ ‘મરણધમ્મોમ્હિ, મરણં અનતીતો’તિ અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખિતબ્બં ઇત્થિયા વા પુરિસેન વા ગહટ્ઠેન વા પબ્બજિતેન વા? અત્થિ, ભિક્ખવે, સત્તાનં જીવિતે જીવિતમદો, યેન મદેન મત્તા કાયેન દુચ્ચરિતં ચરન્તિ, વાચાય દુચ્ચરિતં
‘‘કિઞ્ચ, ભિક્ખવે, અત્થવસં પટિચ્ચ ‘સબ્બેહિ મે પિયેહિ મનાપેહિ નાનાભાવો વિનાભાવો’તિ અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખિતબ્બં ઇત્થિયા વા પુરિસેન વા ગહટ્ઠેન વા પબ્બજિતેન વા? અત્થિ, ભિક્ખવે, સત્તાનં પિયેસુ મનાપેસુ યો છન્દરાગો યેન રાગેન રત્તા કાયેન દુચ્ચરિતં ચરન્તિ, વાચાય દુચ્ચરિતં ચરન્તિ, મનસા દુચ્ચરિતં ચરન્તિ. તસ્સ તં ઠાનં અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખતો યો પિયેસુ મનાપેસુ છન્દરાગો સો સબ્બસો વા પહીયતિ તનુ વા પન હોતિ. ઇદં ખો, ભિક્ખવે, અત્થવસં પટિચ્ચ ‘સબ્બેહિ મે પિયેહિ મનાપેહિ નાનાભાવો વિનાભાવો’તિ અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખિતબ્બં ઇત્થિયા વા પુરિસેન વા ગહટ્ઠેન વા પબ્બજિતેન વા.
‘‘કિઞ્ચ, ભિક્ખવે, અત્થવસં પટિચ્ચ ‘કમ્મસ્સકોમ્હિ, કમ્મદાયાદો કમ્મયોનિ કમ્મબન્ધુ કમ્મપટિસરણો, યં કમ્મં કરિસ્સામિ – કલ્યાણં વા પાપકં વા – તસ્સ દાયાદો ભવિસ્સામી’તિ અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખિતબ્બં ઇત્થિયા વા પુરિસેન વા ગહટ્ઠેન વા પબ્બજિતેન વા
‘‘સ ખો
‘‘સ ખો સો, ભિક્ખવે, અરિયસાવકો ઇતિ પટિસઞ્ચિક્ખતિ – ‘ન ખો અહઞ્ઞેવેકો બ્યાધિધમ્મો બ્યાધિં અનતીતો, અથ ખો યાવતા સત્તાનં આગતિ ગતિ ચુતિ ઉપપત્તિ સબ્બે સત્તા બ્યાધિધમ્મા બ્યાધિં અનતીતા’તિ. તસ્સ તં ઠાનં અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખતો મગ્ગો સઞ્જાયતિ. સો તં મગ્ગં આસેવતિ ભાવેતિ બહુલીકરોતિ. તસ્સ તં મગ્ગં આસેવતો ભાવયતો બહુલીકરોતો સંયોજનાનિ સબ્બસો પહીયન્તિ, અનુસયા બ્યન્તીહોન્તિ.
‘‘સ ખો સો, ભિક્ખવે, અરિયસાવકો ઇતિ પટિસઞ્ચિક્ખતિ – ‘ન ખો અહઞ્ઞેવેકો મરણધમ્મો મરણં અનતીતો, અથ ખો યાવતા સત્તાનં આગતિ ગતિ ચુતિ ઉપપત્તિ સબ્બે સત્તા મરણધમ્મા મરણં અનતીતા’તિ. તસ્સ તં ઠાનં અભિણ્હં પચ્ચવેક્ખતો મગ્ગો સઞ્જાયતિ. સો તં મગ્ગં આસેવતિ ભાવેતિ બહુલીકરોતિ. તસ્સ તં મગ્ગં આસેવતો ભાવયતો બહુલીકરોતો સંયોજનાનિ સબ્બસો પહીયન્તિ, અનુસયા બ્યન્તીહોન્તિ.
‘‘સ ખો સો, ભિક્ખવે, અરિયસાવકો ઇતિ પટિસઞ્ચિક્ખતિ – ‘ન ખો મય્હેવેકસ્સ સબ્બેહિ પિયેહિ મનાપેહિ નાનાભાવો વિનાભાવો, અથ ખો યાવતા સત્તાનં આગતિ ગતિ ચુતિ ઉપપત્તિ સબ્બેસં સત્તાનં પિયેહિ મનાપેહિ નાનાભાવો વિનાભાવો’તિ. તસ્સ તં ઠાનં અભિણ્હં
‘‘સ ખો સો, ભિક્ખવે, અરિયસાવકો ઇતિ પટિસઞ્ચિક્ખતિ – ‘ન
‘‘બ્યાધિધમ્મા જરાધમ્મા, અથો મરણધમ્મિનો;
યથા ધમ્મા તથા સત્તા
‘‘અહઞ્ચે તં જિગુચ્છેય્યં, એવં ધમ્મેસુ પાણિસુ;
ન મેતં પતિરૂપસ્સ, મમ એવં વિહારિનો.
‘‘સોહં એવં વિહરન્તો, ઞત્વા ધમ્મં નિરૂપધિં;
આરોગ્યે યોબ્બનસ્મિઞ્ચ, જીવિતસ્મિઞ્ચ યે મદા.
‘‘સબ્બે મદે અભિભોસ્મિ, નેક્ખમ્મં દટ્ઠુ ખેમતો
તસ્સ મે અહુ ઉસ્સાહો, નિબ્બાનં અભિપસ્સતો.
‘‘નાહં ભબ્બો એતરહિ, કામાનિ પટિસેવિતું;
અનિવત્તિ
૮. લિચ્છવિકુમારકસુત્તં
૫૮. એકં
તેન ખો પન સમયેન સમ્બહુલા લિચ્છવિકુમારકા સજ્જાનિ ધનૂનિ આદાય કુક્કુરસઙ્ઘપરિવુતા મહાવને અનુચઙ્કમમાના અનુવિચરમાના અદ્દસુ
તેન ખો પન સમયેન મહાનામો લિચ્છવિ મહાવને જઙ્ઘાવિહારં અનુચઙ્કમમાનો અદ્દસ તે લિચ્છવિકુમારકે તુણ્હીભૂતે તુણ્હીભૂતે પઞ્જલિકે ભગવન્તં પયિરુપાસન્તે; દિસ્વા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો મહાનામો લિચ્છવિ ઉદાનં ઉદાનેસિ – ‘ભવિસ્સન્તિ વજ્જી, ભવિસ્સન્તિ વજ્જી’’’તિ!
‘‘કિં પન ત્વં, મહાનામ, એવં વદેસિ – ‘ભવિસ્સન્તિ વજ્જી, ભવિસ્સન્તિ વજ્જી’’’તિ? ‘‘ઇમે, ભન્તે, લિચ્છવિકુમારકા ચણ્ડા ફરુસા અપાનુભા
‘‘યસ્સ કસ્સચિ, મહાનામ, કુલપુત્તસ્સ પઞ્ચ ધમ્મા સંવિજ્જન્તિ – યદિ વા રઞ્ઞો ખત્તિયસ્સ મુદ્ધાવસિત્તસ્સ, યદિ વા રટ્ઠિકસ્સ પેત્તનિકસ્સ
‘‘કતમે પઞ્ચ? ઇધ, મહાનામ, કુલપુત્તો ઉટ્ઠાનવીરિયાધિગતેહિ ભોગેહિ બાહાબલપરિચિતેહિ સેદાવક્ખિત્તેહિ ધમ્મિકેહિ ધમ્મલદ્ધેહિ માતાપિતરો સક્કરોતિ ગરું કરોતિ માનેતિ પૂજેતિ
‘‘પુન
‘‘પુન ચપરં, મહાનામ, કુલપુત્તો ઉટ્ઠાનવીરિયાધિગતેહિ ભોગેહિ બાહાબલપરિચિતેહિ સેદાવક્ખિત્તેહિ ધમ્મિકેહિ ધમ્મલદ્ધેહિ ખેત્તકમ્મન્તસામન્તસબ્યોહારે સક્કરોતિ ગરું કરોતિ માનેતિ પૂજેતિ. તમેનં ખેત્તકમ્મન્તસામન્તસબ્યોહારા સક્કતા ગરુકતા માનિતા પૂજિતા કલ્યાણેન મનસા અનુકમ્પન્તિ – ‘ચિરં જીવ, દીઘમાયું પાલેહી’તિ. ખેત્તકમ્મન્તસામન્તસબ્યોહારાનુકમ્પિતસ્સ, મહાનામ, કુલપુત્તસ્સ વુદ્ધિયેવ પાટિકઙ્ખા, નો પરિહાનિ.
‘‘પુન ચપરં, મહાનામ, કુલપુત્તો ઉટ્ઠાનવીરિયાધિગતેહિ ભોગેહિ બાહાબલપરિચિતેહિ સેદાવક્ખિત્તેહિ ધમ્મિકેહિ ધમ્મલદ્ધેહિ યાવતા બલિપટિગ્ગાહિકા દેવતા સક્કરોતિ ગરું કરોતિ માનેતિ પૂજેતિ. તમેનં બલિપટિગ્ગાહિકા દેવતા સક્કતા ગરુકતા માનિતા પૂજિતા કલ્યાણેન મનસા અનુકમ્પન્તિ – ‘ચિરં જીવ, દીઘમાયું પાલેહી’તિ. દેવતાનુકમ્પિતસ્સ, મહાનામ, કુલપુત્તસ્સ વુદ્ધિયેવ પાટિકઙ્ખા, નો પરિહાનિ.
‘‘પુન
‘‘યસ્સ કસ્સચિ, મહાનામ, કુલપુત્તસ્સ ઇમે પઞ્ચ ધમ્મા સંવિજ્જન્તિ – યદિ વા રઞ્ઞો ખત્તિયસ્સ મુદ્ધાવસિત્તસ્સ, યદિ વા રટ્ઠિકસ્સ પેત્તનિકસ્સ
‘‘માતાપિતુકિચ્ચકરો, પુત્તદારહિતો સદા;
અન્તોજનસ્સ અત્થાય, યે ચસ્સ અનુજીવિનો.
‘‘ઉભિન્નઞ્ચેવ અત્થાય, વદઞ્ઞૂ હોતિ સીલવા;
ઞાતીનં પુબ્બપેતાનં, દિટ્ઠે ધમ્મે ચ જીવતં
‘‘સમણાનં બ્રાહ્મણાનં, દેવતાનઞ્ચ પણ્ડિતો;
વિત્તિસઞ્જનનો હોતિ, ધમ્મેન ઘરમાવસં.
‘‘સો કરિત્વાન કલ્યાણં, પુજ્જો હોતિ પસંસિયો;
ઇધેવ નં પસંસન્તિ, પેચ્ચ સગ્ગે પમોદતી’’તિ. અટ્ઠમં;
૯. પઠમવુડ્ઢપબ્બજિતસુત્તં
૫૯. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, ધમ્મેહિ સમન્નાગતો દુલ્લભો વુડ્ઢપબ્બજિતો. કતમેહિ પઞ્ચહિ? દુલ્લભો, ભિક્ખવે, વુડ્ઢપબ્બજિતો નિપુણો, દુલ્લભો આકપ્પસમ્પન્નો, દુલ્લભો બહુસ્સુતો
૧૦. દુતિયવુડ્ઢપબ્બજિતસુત્તં
૬૦. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, ધમ્મેહિ સમન્નાગતો દુલ્લભો વુડ્ઢપબ્બજિતો. કતમેહિ પઞ્ચહિ? દુલ્લભો, ભિક્ખવે, વુડ્ઢપબ્બજિતો સુવચો, દુલ્લભો સુગ્ગહિતગ્ગાહી
નીવરણવગ્ગો પઠમો.
તસ્સુદ્દાનં –
આવરણં રાસિ અઙ્ગાનિ, સમયં માતુપુત્તિકા;
ઉપજ્ઝા ઠાના લિચ્છવિ, કુમારા અપરા દુવેતિ.