(૧૦) ૫. કકુધવગ્ગો
૧. પઠમસમ્પદાસુત્તં
૯૧. ‘‘પઞ્ચિમા , ભિક્ખવે, સમ્પદા. કતમા પઞ્ચ? સદ્ધાસમ્પદા, સીલસમ્પદા, સુતસમ્પદા, ચાગસમ્પદા, પઞ્ઞાસમ્પદા – ઇમા ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચ સમ્પદા’’તિ. પઠમં.
૨. દુતિયસમ્પદાસુત્તં
૯૨. ‘‘પઞ્ચિમા , ભિક્ખવે, સમ્પદા. કતમા પઞ્ચ? સીલસમ્પદા, સમાધિસમ્પદા, પઞ્ઞાસમ્પદા, વિમુત્તિસમ્પદા, વિમુત્તિઞાણદસ્સનસમ્પદા – ઇમા ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચ સમ્પદા’’તિ. દુતિયં.
૩. બ્યાકરણસુત્તં
૯૩. ‘‘પઞ્ચિમાનિ, ભિક્ખવે, અઞ્ઞાબ્યાકરણાનિ. કતમાનિ પઞ્ચ? મન્દત્તા મોમૂહત્તા અઞ્ઞં બ્યાકરોતિ; પાપિચ્છો ઇચ્છાપકતો અઞ્ઞં બ્યાકરોતિ; ઉમ્માદા ચિત્તક્ખેપા અઞ્ઞં બ્યાકરોતિ; અધિમાનેન અઞ્ઞં બ્યાકરોતિ; સમ્મદેવ અઞ્ઞં બ્યાકરોતિ. ઇમાનિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચ અઞ્ઞાબ્યાકરણાની’’તિ. તતિયં.
૪. ફાસુવિહારસુત્તં
૯૪. ‘‘પઞ્ચિમે , ભિક્ખવે, ફાસુવિહારા. કતમે પઞ્ચ? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ વિવિચ્ચેવ કામેહિ વિવિચ્ચ અકુસલેહિ ધમ્મેહિ સવિતક્કં સવિચારં વિવેકજં પીતિસુખં પઠમં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ; વિતક્કવિચારાનં વૂપસમા…પે॰… દુતિયં ઝાનં… તતિયં ઝાનં… ચતુત્થં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ; આસવાનં ખયા અનાસવં ચેતોવિમુત્તિં પઞ્ઞાવિમુત્તિં દિટ્ઠેવ ધમ્મે સયં અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વા ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. ઇમે ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચ ફાસુવિહારા’’તિ. ચતુત્થં.
૫. અકુપ્પસુત્તં
૯૫. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, ધમ્મેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ નચિરસ્સેવ અકુપ્પં પટિવિજ્ઝતિ. કતમેહિ પઞ્ચહિ? ઇધ , ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અત્થપટિસમ્ભિદાપત્તો હોતિ, ધમ્મપટિસમ્ભિદાપત્તો હોતિ, નિરુત્તિપટિસમ્ભિદાપત્તો હોતિ, પટિભાનપટિસમ્ભિદાપત્તો હોતિ, યથાવિમુત્તં ચિત્તં પચ્ચવેક્ખતિ. ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ નચિરસ્સેવ અકુપ્પં પટિવિજ્ઝતી’’તિ. પઞ્ચમં.
૬. સુતધરસુત્તં
૯૬. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, ધમ્મેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ આનાપાનસ્સતિં આસેવન્તો નચિરસ્સેવ અકુપ્પં પટિવિજ્ઝતિ. કતમેહિ પઞ્ચહિ? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અપ્પટ્ઠો હોતિ અપ્પકિચ્ચો સુભરો સુસન્તોસો જીવિતપરિક્ખારેસુ; અપ્પાહારો હોતિ અનોદરિકત્તં અનુયુત્તો; અપ્પમિદ્ધો હોતિ જાગરિયં અનુયુત્તો; બહુસ્સુતો હોતિ સુતધરો સુતસન્નિચયો, યે તે ધમ્મા આદિકલ્યાણા મજ્ઝેકલ્યાણા પરિયોસાનકલ્યાણા સાત્થં સબ્યઞ્જનં કેવલપરિપુણ્ણં પરિસુદ્ધં બ્રહ્મચરિયં અભિવદન્તિ, તથારૂપાસ્સ ધમ્મા બહુસ્સુતા હોન્તિ ધાતા વચસા પરિચિતા મનસાનુપેક્ખિતા દિટ્ઠિયા સુપ્પટિવિદ્ધા; યથાવિમુત્તં ચિત્તં પચ્ચવેક્ખતિ. ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ આનાપાનસ્સતિં આસેવન્તો નચિરસ્સેવ અકુપ્પં પટિવિજ્ઝતી’’તિ. છટ્ઠં.
૭. કથાસુત્તં
૯૭. ‘‘પઞ્ચહિ , ભિક્ખવે, ધમ્મેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ આનાપાનસ્સતિં ભાવેન્તો નચિરસ્સેવ અકુપ્પં પટિવિજ્ઝતિ. કતમેહિ પઞ્ચહિ? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અપ્પટ્ઠો હોતિ અપ્પકિચ્ચો સુભરો સુસન્તોસો જીવિતપરિક્ખારેસુ; અપ્પાહારો હોતિ અનોદરિકત્તં અનુયુત્તો; અપ્પમિદ્ધો હોતિ જાગરિયં અનુયુત્તો; યાયં કથા આભિસલ્લેખિકા ચેતોવિવરણસપ્પાયા, સેય્યથિદં – અપ્પિચ્છકથા…પે॰… વિમુત્તિઞાણદસ્સનકથા, એવરૂપિયા કથાય નિકામલાભી હોતિ અકિચ્છલાભી અકસિરલાભી; યથાવિમુત્તં ચિત્તં પચ્ચવેક્ખતિ. ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ આનાપાનસ્સતિં ભાવેન્તો નચિરસ્સેવ અકુપ્પં પટિવિજ્ઝતી’’તિ. સત્તમં.
૮. આરઞ્ઞકસુત્તં
૯૮. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, ધમ્મેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ આનાપાનસ્સતિં બહુલીકરોન્તો નચિરસ્સેવ અકુપ્પં પટિવિજ્ઝતિ. કતમેહિ પઞ્ચહિ? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અપ્પટ્ઠો હોતિ અપ્પકિચ્ચો સુભરો સુસન્તોસો જીવિતપરિક્ખારેસુ; અપ્પાહારો હોતિ અનોદરિકત્તં અનુયુત્તો; અપ્પમિદ્ધો હોતિ જાગરિયં અનુયુત્તો; આરઞ્ઞકો હોતિ પન્તસેનાસનો; યથાવિમુત્તં ચિત્તં પચ્ચવેક્ખતિ. ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ આનાપાનસ્સતિં બહુલીકરોન્તો નચિરસ્સેવ અકુપ્પં પટિવિજ્ઝતી’’તિ. અટ્ઠમં.
૯. સીહસુત્તં
૯૯. ‘‘સીહો, ભિક્ખવે, મિગરાજા સાયન્હસમયં આસયા નિક્ખમતિ; આસયા નિક્ખમિત્વા વિજમ્ભતિ; વિજમ્ભિત્વા સમન્તા ચતુદ્દિસં ચતુદ્દિસા (સ્યા॰ કં॰ પી॰ ક॰) અ॰ નિ॰ ૪.૩૩; સં॰ નિ॰ ૩.૭૮ પસ્સિતબ્બં અનુવિલોકેતિ; સમન્તા ચતુદ્દિસં ચતુદ્દિસા (સ્યા॰ કં॰ પી॰ ક॰) અ॰ નિ॰ ૪.૩૩; સં॰ નિ॰ ૩.૭૮ પસ્સિતબ્બં અનુવિલોકેત્વા તિક્ખત્તું સીહનાદં નદતિ; તિક્ખત્તું સીહનાદં નદિત્વા ગોચરાય પક્કમતિ. સો હત્થિસ્સ ચેપિ પહારં દેતિ, સક્કચ્ચઞ્ઞેવ પહારં દેતિ, નો અસક્કચ્ચં; મહિંસસ્સ મહિસસ્સ (સી॰ સ્યા॰ કં॰ પી॰) ચેપિ પહારં દેતિ, સક્કચ્ચઞ્ઞેવ પહારં દેતિ, નો અસક્કચ્ચં; ગવસ્સ ચેપિ પહારં દેતિ, સક્કચ્ચઞ્ઞેવ પહારં દેતિ, નો અસક્કચ્ચં; દીપિસ્સ ચેપિ પહારં દેતિ, સક્કચ્ચઞ્ઞેવ પહારં દેતિ , નો અસક્કચ્ચં; ખુદ્દકાનઞ્ચેપિ પાણાનં પહારં દેતિ અન્તમસો સસબિળારાનમ્પિ સસબિળારાનં (ક॰), સક્કચ્ચઞ્ઞેવ પહારં દેતિ, નો અસક્કચ્ચં. તં કિસ્સ હેતુ? ‘મા મે યોગ્ગપથો નસ્સા’તિ.
‘‘સીહોતિ ખો, ભિક્ખવે, તથાગતસ્સેતં અધિવચનં અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ. યં ખો, ભિક્ખવે, તથાગતો પરિસાય ધમ્મં દેસેતિ, ઇદમસ્સ હોતિ સીહનાદસ્મિં. ભિક્ખૂનઞ્ચેપિ, ભિક્ખવે, તથાગતો ધમ્મં દેસેતિ, સક્કચ્ચઞ્ઞેવ તથાગતો ધમ્મં દેસેતિ, નો અસક્કચ્ચં; ભિક્ખુનીનઞ્ચેપિ, ભિક્ખવે, તથાગતો ધમ્મં દેસેતિ, સક્કચ્ચઞ્ઞેવ તથાગતો ધમ્મં દેસેતિ, નો અસક્કચ્ચં; ઉપાસકાનઞ્ચેપિ, ભિક્ખવે, તથાગતો ધમ્મં દેસેતિ, સક્કચ્ચઞ્ઞેવ તથાગતો ધમ્મં દેસેતિ, નો અસક્કચ્ચં; ઉપાસિકાનઞ્ચેપિ, ભિક્ખવે, તથાગતો ધમ્મં દેસેતિ, સક્કચ્ચઞ્ઞેવ તથાગતો ધમ્મં દેસેતિ, નો અસક્કચ્ચં; પુથુજ્જનાનઞ્ચેપિ, ભિક્ખવે, તથાગતો ધમ્મં દેસેતિ અન્તમસો અન્નભારનેસાદાનમ્પિ અન્નભારનેસાદાનં (ક॰), સક્કચ્ચઞ્ઞેવ તથાગતો ધમ્મં દેસેતિ, નો અસક્કચ્ચં. તં કિસ્સ હેતુ? ધમ્મગરુ, ભિક્ખવે, તથાગતો ધમ્મગારવો’’તિ. નવમં.
૧૦. કકુધથેરસુત્તં
૧૦૦. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા કોસમ્બિયં વિહરતિ ઘોસિતારામે. ચૂળવ॰ ૩૩૩, ૩૪૧ તેન ખો પન સમયેન કકુધો નામ કોલિયપુત્તો કોળીયપુત્તો (સી॰ સ્યા॰ ક॰) આયસ્મતો મહામોગ્ગલ્લાનસ્સ ઉપટ્ઠાકો અધુનાકાલઙ્કતો અઞ્ઞતરં મનોમયં કાયં ઉપપન્નો. તસ્સ એવરૂપો અત્તભાવપટિલાભો હોતિ – સેય્યથાપિ નામ દ્વે વા તીણિ વા માગધકાનિ માગધિકાનિ (સી॰ પી॰ ક॰) ગામક્ખેત્તાનિ. સો તેન અત્તભાવપટિલાભેન નેવ અત્તાનં નેવત્તાનં બ્યાબાધેતિ (સી॰) નો પરં બ્યાબાધેતિ.
અથ ખો કકુધો દેવપુત્તો યેનાયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા આયસ્મન્તં મહામોગ્ગલ્લાનં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ. એકમન્તં ઠિતો ખો કકુધો દેવપુત્તો આયસ્મન્તં મહામોગ્ગલ્લાનં એતદવોચ – ‘‘દેવદત્તસ્સ, ભન્તે, એવરૂપં ઇચ્છાગતં ઉપ્પજ્જિ – ‘અહં ભિક્ખુસઙ્ઘં પરિહરિસ્સામી’તિ. સહચિત્તુપ્પાદા ચ, ભન્તે, દેવદત્તો તસ્સા ઇદ્ધિયા પરિહીનો’’તિ. ઇદમવોચ કકુધો દેવપુત્તો. ઇદં વત્વા આયસ્મન્તં મહામોગ્ગલ્લાનં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા તત્થેવન્તરધાયિ.
અથ ખો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો ભગવન્તં એતદવોચ –
‘‘કકુધો નામ, ભન્તે, કોલિયપુત્તો મમં ઉપટ્ઠાકો અધુનાકાલઙ્કતો અઞ્ઞતરં મનોમયં કાયં ઉપપન્નો હોતિ. તસ્સ એવરૂપો અત્તભાવપટિલાભો – સેય્યથાપિ નામ દ્વે વા તીણિ વા માગધકાનિ ગામક્ખેત્તાનિ. સો તેન અત્તભાવપટિલાભેન નેવ અત્તાનં નો પરં બ્યાબાધેતિ. અથ ખો, ભન્તે, કકુધો દેવપુત્તો યેનાહં તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા મં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ. એકમન્તં ઠિતો ખો, ભન્તે, કકુધો દેવપુત્તો મં એતદવોચ – ‘દેવદત્તસ્સ, ભન્તે, એવરૂપં ઇચ્છાગતં ઉપ્પજ્જિ – અહં ભિક્ખુસઙ્ઘં પરિહરિસ્સામીતિ. સહચિત્તુપ્પાદા ચ, ભન્તે, દેવદત્તો તસ્સા ઇદ્ધિયા પરિહીનો’તિ. ઇદમવોચ, ભન્તે, કકુધો દેવપુત્તો. ઇદં વત્વા મં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા તત્થેવન્તરધાયી’’તિ.
‘‘કિં પન તે, મોગ્ગલ્લાન, કકુધો દેવપુત્તો ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ વિદિતો – ‘યં કિઞ્ચિ કકુધો દેવપુત્તો ભાસતિ સબ્બં તં તથેવ હોતિ, નો અઞ્ઞથા’’’તિ? ‘‘ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ વિદિતો મે, ભન્તે, કકુધો દેવપુત્તો – ‘યં કિઞ્ચિ કકુધો દેવપુત્તો ભાસતિ સબ્બં તં તથેવ હોતિ, નો અઞ્ઞથા’’’તિ. ‘‘રક્ખસ્સેતં, મોગ્ગલ્લાન, વાચં! (રક્ખસ્સેતં, મોગ્ગલ્લાન, વાચં) ( ) સી॰ સ્યા॰ કં॰ પી॰ પોત્થકેસુ નત્થિ ચૂળવ॰ ૩૩૩ પન સબ્બત્થપિ દિસ્સતિયેવ! ઇદાનિ સો મોઘપુરિસો અત્તનાવ અત્તાનં પાતુકરિસ્સતિ .
‘‘પઞ્ચિમે, મોગ્ગલ્લાન, સત્થારો સન્તો સંવિજ્જમાના લોકસ્મિં. કતમે પઞ્ચ? ઇધ , મોગ્ગલ્લાન, એકચ્ચો સત્થા અપરિસુદ્ધસીલો સમાનો ‘પરિસુદ્ધસીલોમ્હી’તિ પટિજાનાતિ ‘પરિસુદ્ધં મે સીલં પરિયોદાતં અસંકિલિટ્ઠ’ન્તિ. તમેનં સાવકા એવં જાનન્તિ – ‘અયં ખો ભવં સત્થા અપરિસુદ્ધસીલો સમાનો પરિસુદ્ધસીલોમ્હી’તિ પટિજાનાતિ ‘પરિસુદ્ધં મે સીલં પરિયોદાતં અસંકિલિટ્ઠ’ન્તિ. મયઞ્ચેવ ખો પન ગિહીનં આરોચેય્યામ, નાસ્સસ્સ મનાપં. યં ખો પનસ્સ અમનાપં, કથં નં કથં નુ તં (સી॰), કથં નુ (સ્યા॰ કં॰ પી॰ ક॰), કથં તં (કત્થચિ) મયં તેન સમુદાચરેય્યામ – ‘સમ્મન્નતિ ખો પન ચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપ્પચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારેન; યં તુમો કરિસ્સતિ તુમોવ તેન પઞ્ઞાયિસ્સતી’તિ . એવરૂપં ખો, મોગ્ગલ્લાન, સત્થારં સાવકા સીલતો રક્ખન્તિ; એવરૂપો ચ પન સત્થા સાવકેહિ સીલતો રક્ખં પચ્ચાસીસતિ પચ્ચાસિંસતિ (સી॰ સ્યા॰ કં॰ પી॰).
‘‘પુન ચપરં, મોગ્ગલ્લાન, ઇધેકચ્ચો સત્થા અપરિસુદ્ધાજીવો સમાનો ‘પરિસુદ્ધાજીવોમ્હી’તિ પટિજાનાતિ ‘પરિસુદ્ધો મે આજીવો પરિયોદાતો અસંકિલિટ્ઠો’તિ. તમેનં સાવકા એવં જાનન્તિ – ‘અયં ખો ભવં સત્થા અપરિસુદ્ધાજીવો સમાનો પરિસુદ્ધાજીવોમ્હી’તિ પટિજાનાતિ ‘પરિસુદ્ધો મે આજીવો પરિયોદાતો અસંકિલિટ્ઠો’તિ. મયઞ્ચેવ ખો પન ગિહીનં આરોચેય્યામ, નાસ્સસ્સ મનાપં. યં ખો પનસ્સ અમનાપં, કથં નં મયં તેન સમુદાચરેય્યામ – ‘સમ્મન્નતિ ખો પન ચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપ્પચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારેન; યં તુમો કરિસ્સતિ તુમોવ તેન પઞ્ઞાયિસ્સતી’તિ. એવરૂપં ખો, મોગ્ગલ્લાન, સત્થારં સાવકા આજીવતો રક્ખન્તિ; એવરૂપો ચ પન સત્થા સાવકેહિ આજીવતો રક્ખં પચ્ચાસીસતિ.
‘‘પુન ચપરં, મોગ્ગલ્લાન, ઇધેકચ્ચો સત્થા અપરિસુદ્ધધમ્મદેસનો સમાનો ‘પરિસુદ્ધધમ્મદેસનોમ્હી’તિ પટિજાનાતિ ‘પરિસુદ્ધા મે ધમ્મદેસના પરિયોદાતા અસંકિલિટ્ઠા’તિ. તમેનં સાવકા એવં જાનન્તિ – ‘અયં ખો ભવં સત્થા અપરિસુદ્ધધમ્મદેસનો સમાનો પરિસુદ્ધધમ્મદેસનોમ્હી’તિ પટિજાનાતિ ‘પરિસુદ્ધા મે ધમ્મદેસના પરિયોદાતા અસંકિલિટ્ઠા’તિ. મયઞ્ચેવ ખો પન ગિહીનં આરોચેય્યામ, નાસ્સસ્સ મનાપં. યં ખો પનસ્સ અમનાપં, કથં નં મયં તેન સમુદાચરેય્યામ – ‘સમ્મન્નતિ ખો પન ચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપ્પચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારેન; યં તુમો કરિસ્સતિ તુમોવ તેન પઞ્ઞાયિસ્સતી’તિ. એવરૂપં ખો, મોગ્ગલ્લાન, સત્થારં સાવકા ધમ્મદેસનતો રક્ખન્તિ ; એવરૂપો ચ પન સત્થા સાવકેહિ ધમ્મદેસનતો રક્ખં પચ્ચાસીસતિ.
‘‘પુન ચપરં, મોગ્ગલ્લાન, ઇધેકચ્ચો સત્થા અપરિસુદ્ધવેય્યાકરણો સમાનો ‘પરિસુદ્ધવેય્યાકરણોમ્હી’તિ પટિજાનાતિ ‘પરિસુદ્ધં મે વેય્યાકરણં પરિયોદાતં અસંકિલિટ્ઠ’ન્તિ. તમેનં સાવકા એવં જાનન્તિ – ‘અયં ખો ભવં સત્થા અપરિસુદ્ધવેય્યાકરણો સમાનો પરિસુદ્ધવેય્યાકરણોમ્હી’તિ પટિજાનાતિ ‘પરિસુદ્ધં મે વેય્યાકરણં પરિયોદાતં અસંકિલિટ્ઠ’ન્તિ. મયઞ્ચેવ ખો પન ગિહીનં આરોચેય્યામ, નાસ્સસ્સ મનાપં . યં ખો પનસ્સ અમનાપં, કથં નં મયં તેન સમુદાચરેય્યામ – ‘સમ્મન્નતિ ખો પન ચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપ્પચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારેન; યં તુમો કરિસ્સતિ તુમોવ તેન પઞ્ઞાયિસ્સતી’તિ. એવરૂપં ખો, મોગ્ગલ્લાન, સત્થારં સાવકા વેય્યાકરણતો રક્ખન્તિ; એવરૂપો ચ પન સત્થા સાવકેહિ વેય્યાકરણતો રક્ખં પચ્ચાસીસતિ.
‘‘પુન ચપરં, મોગ્ગલ્લાન, ઇધેકચ્ચો સત્થા અપરિસુદ્ધઞાણદસ્સનો સમાનો ‘પરિસુદ્ધઞાણદસ્સનોમ્હી’તિ પટિજાનાતિ ‘પરિસુદ્ધં મે ઞાણદસ્સનં પરિયોદાતં અસંકિલિટ્ઠ’ન્તિ. તમેનં સાવકા એવં જાનન્તિ – ‘અયં ખો ભવં સત્થા અપરિસુદ્ધઞાણદસ્સનો સમાનો પરિસુદ્ધઞાણદસ્સનોમ્હી’તિ પટિજાનાતિ ‘પરિસુદ્ધં મે ઞાણદસ્સનં પરિયોદાતં અસંકિલિટ્ઠ’ન્તિ. મયઞ્ચેવ ખો પન ગિહીનં આરોચેય્યામ, નાસ્સસ્સ મનાપં. યં ખો પનસ્સ અમનાપં, કથં નં મયં તેન સમુદાચરેય્યામ – ‘સમ્મન્નતિ ખો પન ચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપ્પચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારેન; યં તુમો કરિસ્સતિ તુમોવ તેન પઞ્ઞાયિસ્સતી’તિ. એવરૂપં ખો, મોગ્ગલ્લાન, સત્થારં સાવકા ઞાણદસ્સનતો રક્ખન્તિ; એવરૂપો ચ પન સત્થા સાવકેહિ ઞાણદસ્સનતો રક્ખં પચ્ચાસીસતિ. ઇમે ખો, મોગ્ગલ્લાન, પઞ્ચ સત્થારો સન્તો સંવિજ્જમાના લોકસ્મિં.
‘‘અહં ખો પન, મોગ્ગલ્લાન, પરિસુદ્ધસીલો સમાનો ‘પરિસુદ્ધસીલોમ્હી’તિ પટિજાનામિ ‘પરિસુદ્ધં મે સીલં પરિયોદાતં અસંકિલિટ્ઠ’ન્તિ. ન ચ મં સાવકા સીલતો રક્ખન્તિ, ન ચાહં સાવકેહિ સીલતો રક્ખં પચ્ચાસીસામિ. પરિસુદ્ધાજીવો સમાનો ‘પરિસુદ્ધાજીવોમ્હી’તિ પટિજાનામિ ‘પરિસુદ્ધો મે આજીવો પરિયોદાતો અસંકિલિટ્ઠો’તિ. ન ચ મં સાવકા આજીવતો રક્ખન્તિ, ન ચાહં સાવકેહિ આજીવતો રક્ખં પચ્ચાસીસામિ. પરિસુદ્ધધમ્મદેસનો સમાનો ‘પરિસુદ્ધધમ્મદેસનોમ્હી’તિ પટિજાનામિ ‘પરિસુદ્ધા મે ધમ્મદેસના પરિયોદાતા અસંકિલિટ્ઠા’તિ. ન ચ મં સાવકા ધમ્મદેસનતો રક્ખન્તિ, ન ચાહં સાવકેહિ ધમ્મદેસનતો રક્ખં પચ્ચાસીસામિ. પરિસુદ્ધવેય્યાકરણો સમાનો ‘પરિસુદ્ધવેય્યાકરણોમ્હી’તિ પટિજાનામિ ‘પરિસુદ્ધં મે વેય્યાકરણં પરિયોદાતં અસંકિલિટ્ઠ’ન્તિ. ન ચ મં સાવકા વેય્યાકરણતો રક્ખન્તિ, ન ચાહં સાવકેહિ વેય્યાકરણતો રક્ખં પચ્ચાસીસામિ. પરિસુદ્ધઞાણદસ્સનો સમાનો ‘પરિસુદ્ધઞાણદસ્સનોમ્હી’તિ પટિજાનામિ ‘પરિસુદ્ધં મે ઞાણદસ્સનં પરિયોદાતં અસંકિલિટ્ઠ’ન્તિ. ન ચ મં સાવકા ઞાણદસ્સનતો રક્ખન્તિ, ન ચાહં સાવકેહિ ઞાણદસ્સનતો રક્ખં પચ્ચાસીસામી’’તિ. દસમં.
કકુધવગ્ગો પઞ્ચમો.
તસ્સુદ્દાનં –
દ્વે સમ્પદા બ્યાકરણં, ફાસુ અકુપ્પપઞ્ચમં;
સુતં કથા આરઞ્ઞકો, સીહો ચ કકુધો દસાતિ.
દુતિયપણ્ણાસકં સમત્તં.
૩. તતિયપણ્ણાસકં