(૯) ૪. થેરવગ્ગો
૧. વાહનસુત્તં
૮૧. એકં
‘‘દસહિ
૨. આનન્દસુત્તં
૮૨. અથ ખો આયસ્મા આનન્દો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નં ખો આયસ્મન્તં આનન્દં ભગવા એતદવોચ –
‘‘સો
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘દુસ્સીલો સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ.
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘અપ્પસ્સુતો સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ.
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘દુબ્બચો સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘પાપમિત્તો સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ.
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘કુસીતો સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ.
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘મુટ્ઠસ્સતિ સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ.
‘‘સો
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘પાપિચ્છો સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ.
‘‘સો
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘ઇમેહિ દસહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ.
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘સદ્ધો સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ ઠાનમેતં વિજ્જતિ.
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘સીલવા સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ ઠાનમેતં વિજ્જતિ.
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘બહુસ્સુતો સુતધરો સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ ઠાનમેતં વિજ્જતિ.
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘સુવચો સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ ઠાનમેતં વિજ્જતિ.
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘કલ્યાણમિત્તો સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘આરદ્ધવીરિયો સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ ઠાનમેતં વિજ્જતિ.
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘ઉપટ્ઠિતસ્સતિ સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ
‘‘સો
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘અપ્પિચ્છો સમાનો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ ઠાનમેતં વિજ્જતિ.
‘‘સો
‘‘સો વતાનન્દ, ભિક્ખુ ‘ઇમેહિ દસહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ ઠાનમેતં વિજ્જતી’’તિ. દુતિયં.
૩. પુણ્ણિયસુત્તં
૮૩. અથ ખો આયસ્મા પુણ્ણિયો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો આયસ્મા પુણ્ણિયો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘કો નુ ખો, ભન્તે, હેતુ કો પચ્ચયો યેન અપ્પેકદા તથાગતં ધમ્મદેસના પટિભાતિ અપ્પેકદા નપ્પટિભાતી’’તિ?
‘‘સદ્ધો ચ, પુણ્ણિય, ભિક્ખુ હોતિ, નો ચ ઉપસઙ્કમિતા; નેવ તાવ તથાગતં ધમ્મદેસના પટિભાતિ. યતો ચ ખો, પુણ્ણિય, ભિક્ખુ સદ્ધો ચ હોતિ ઉપસઙ્કમિતા ચ, એવં તથાગતં
‘‘સદ્ધો ચ, પુણ્ણિય, ભિક્ખુ હોતિ ઉપસઙ્કમિતા ચ, નો ચ પયિરુપાસિતા…પે॰… પયિરુપાસિતા ચ, નો ચ પરિપુચ્છિતા… પરિપુચ્છિતા ચ, નો ચ ઓહિતસોતો ધમ્મં સુણાતિ… ઓહિતસોતો ચ ધમ્મં સુણાતિ, નો ચ સુત્વા ધમ્મં ધારેતિ… સુત્વા ચ ધમ્મં ધારેતિ, નો ચ ધાતાનં ધમ્માનં અત્થં ઉપપરિક્ખતિ… ધાતાનઞ્ચ ધમ્માનં અત્થં ઉપપરિક્ખતિ નો ચ અત્થમઞ્ઞાય
‘‘યતો ચ ખો, પુણ્ણિય, ભિક્ખુ સદ્ધો ચ હોતિ, ઉપસઙ્કમિતા ચ, પયિરુપાસિતા ચ, પરિપુચ્છિતા ચ, ઓહિતસોતો ચ ધમ્મં સુણાતિ, સુત્વા ચ ધમ્મં ધારેતિ, ધાતાનઞ્ચ ધમ્માનં અત્થં ઉપપરિક્ખતિ, અત્થમઞ્ઞાય ધમ્મમઞ્ઞાય ધમ્માનુધમ્મપ્પટિપન્નો
૪. બ્યાકરણસુત્તં
૮૪. તત્ર ખો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘આવુસો ભિક્ખવે’’તિ. ‘‘આવુસો’’તિ ખો તે ભિક્ખૂ આયસ્મતો મહામોગ્ગલ્લાનસ્સ પચ્ચસ્સોસું. આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો એતદવોચ –
‘‘ઇધાવુસો, ભિક્ખુ અઞ્ઞં બ્યાકરોતિ – ‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’તિ. તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો
‘‘તમેનં
‘‘તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો એવં ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ પજાનાતિ –
‘કોધનો
‘ઉપનાહી ખો પન અયમાયસ્મા; ઉપનાહપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. ઉપનાહપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘મક્ખી ખો પન અયમાયસ્મા; મક્ખપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. મક્ખપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘પળાસી ખો પન અયમાયસ્મા; પળાસપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. પળાસપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘ઇસ્સુકી ખો પન અયમાયસ્મા; ઇસ્સાપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. ઇસ્સાપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘મચ્છરી ખો પન અયમાયસ્મા; મચ્છેરપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. મચ્છેરપરિયુટ્ઠાનં ખો
‘સઠો ખો પન અયમાયસ્મા; સાઠેય્યપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. સાઠેય્યપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘માયાવી
‘પાપિચ્છો ખો પન અયમાયસ્મા; ઇચ્છાપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. ઇચ્છાપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘સતિ
‘‘સો વતાવુસો, ભિક્ખુ ‘ઇમે દસ ધમ્મે અપ્પહાય
૫. કત્થીસુત્તં
૮૫. એકં સમયં આયસ્મા મહાચુન્દો ચેતીસુ વિહરતિ સહજાતિયં. તત્ર ખો આયસ્મા મહાચુન્દો ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘આવુસો ભિક્ખવે’’તિ. ‘‘આવુસો’’તિ ખો તે ભિક્ખૂ આયસ્મતો મહાચુન્દસ્સ પચ્ચસ્સોસું. આયસ્મા મહાચુન્દો એતદવોચ –
‘‘ઇધાવુસો, ભિક્ખુ કત્થી હોતિ વિકત્થી અધિગમેસુ – ‘અહં પઠમં ઝાનં સમાપજ્જામિપિ વુટ્ઠહામિપિ, અહં દુતિયં ઝાનં સમાપજ્જામિપિ વુટ્ઠહામિપિ, અહં તતિયં ઝાનં સમાપજ્જામિપિ વુટ્ઠહામિપિ, અહં ચતુત્થં ઝાનં સમાપજ્જામિપિ વુટ્ઠહામિપિ, અહં આકાસાનઞ્ચાયતનં
‘‘તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો
‘‘તમેનં
‘‘તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો એવં ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ પજાનાતિ –
‘દીઘરત્તં ખો અયમાયસ્મા ખણ્ડકારી છિદ્દકારી સબલકારી કમ્માસકારી ન સન્તતકારી ન સન્તતવુત્તિ સીલેસુ. દુસ્સીલો ખો અયમાયસ્મા. દુસ્સિલ્યં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘અસ્સદ્ધો ખો પન અયમાયસ્મા; અસ્સદ્ધિયં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘અપ્પસ્સુતો ખો પન અયમાયસ્મા અનાચારો; અપ્પસચ્ચં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં
‘દુબ્બચો ખો પન અયમાયસ્મા; દોવચસ્સતા ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘પાપમિત્તો ખો પન અયમાયસ્મા; પાપમિત્તતા ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘કુસીતો
‘મુટ્ઠસ્સતિ ખો પન અયમાયસ્મા; મુટ્ઠસ્સચ્ચં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘કુહકો ખો પન અયમાયસ્મા; કોહઞ્ઞં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘દુબ્ભરો ખો પન અયમાયસ્મા; દુબ્ભરતા ખો
‘દુપ્પઞ્ઞો
‘‘સેય્યથાપિ, આવુસો, સહાયકો સહાયકં એવં વદેય્ય – ‘યદા તે, સમ્મ, ધનેન
‘‘એવમેવં
‘‘તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો સમનુયુઞ્જતિ સમનુગ્ગાહતિ સમનુભાસતિ. સો તથાગતેન વા તથાગતસાવકેન વા ઝાયિના સમાપત્તિકુસલેન પરચિત્તકુસલેન પરચિત્તપરિયાયકુસલેન સમનુયુઞ્જિયમાનો સમનુગ્ગાહિયમાનો સમનુભાસિયમાનો ઇરીણં
‘‘તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો એવં ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ મનસિ કરોતિ – ‘કિં નુ ખો અયમાયસ્મા કત્થી હોતિ વિકત્થી અધિગમેસુ – અહં પઠમં ઝાનં સમાપજ્જામિપિ…પે॰… અહં સઞ્ઞાવેદયિતનિરોધં સમાપજ્જામિપિ વુટ્ઠહામિપી’તિ.
‘‘તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ પજાનાતિ –
‘દીઘરત્તં
‘અસ્સદ્ધો ખો પન અયમાયસ્મા; અસ્સદ્ધિયં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં
‘અપ્પસ્સુતો
‘દુબ્બચો ખો પન અયમાયસ્મા; દોવચસ્સતા ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘પાપમિત્તો ખો પન અયમાયસ્મા; પાપમિત્તતા ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘કુસીતો ખો પન અયમાયસ્મા; કોસજ્જં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘મુટ્ઠસ્સતિ ખો પન અયમાયસ્મા; મુટ્ઠસ્સચ્ચં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘કુહકો ખો પન અયમાયસ્મા; કોહઞ્ઞં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘દુબ્ભરો
‘દુપ્પઞ્ઞો ખો પન અયમાયસ્મા; દુપ્પઞ્ઞતા ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં’.
‘‘સો વતાવુસો, ભિક્ખુ ‘ઇમે દસ ધમ્મે અપ્પહાય ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ. સો વતાવુસો, ભિક્ખુ ‘ઇમે દસ ધમ્મે પહાય ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ ઠાનમેતં વિજ્જતી’’તિ. પઞ્ચમં.
૬. અધિમાનસુત્તં
૮૬. એકં
‘‘ઇધાવુસો, ભિક્ખુ અઞ્ઞં
‘‘તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો એવં ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ મનસિ કરોતિ – ‘કિં નુ ખો અયમાયસ્મા અઞ્ઞં બ્યાકરોતિ – ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’તિ.
‘‘તમેનં
‘અધિમાનિકો ખો અયમાયસ્મા અધિમાનસચ્ચો, અપ્પત્તે પત્તસઞ્ઞી, અકતે કતસઞ્ઞી, અનધિગતે અધિગતસઞ્ઞી. અધિમાનેન અઞ્ઞં બ્યાકરોતિ – ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’તિ.
‘‘તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો
‘‘તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો એવં ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ પજાનાતિ –
‘બહુસ્સુતો ખો પન અયમાયસ્મા સુતધરો સુતસન્નિચયો, યે તે ધમ્મા આદિકલ્યાણા મજ્ઝેકલ્યાણા પરિયોસાનકલ્યાણા સાત્થં સબ્યઞ્જનં કેવલપરિપુણ્ણં પરિસુદ્ધં બ્રહ્મચરિયં અભિવદન્તિ, તથારૂપાસ્સ ધમ્મા બહુસ્સુતા હોન્તિ ધાતા વચસા પરિચિતા મનસાનુપેક્ખિતા દિટ્ઠિયા સુપ્પટિવિદ્ધા. તસ્મા અયમાયસ્મા અધિમાનિકો અધિમાનસચ્ચો, અપ્પત્તે પત્તસઞ્ઞી, અકતે કતસઞ્ઞી, અનધિગતે અધિગતસઞ્ઞી. અધિમાનેન અઞ્ઞં બ્યાકરોતિ – ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’તિ.
‘‘તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો એવં ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ પજાનાતિ –
‘અભિજ્ઝાલુ ખો પન અયમાયસ્મા; અભિજ્ઝાપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. અભિજ્ઝાપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘બ્યાપન્નો
‘થિનમિદ્ધો ખો પન અયમાયસ્મા; થિનમિદ્ધપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. થિનમિદ્ધપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘ઉદ્ધતો
‘વિચિકિચ્છો ખો પન અયમાયસ્મા; વિચિકિચ્છાપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. વિચિકિચ્છાપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘કમ્મારામો ખો પન અયમાયસ્મા કમ્મરતો કમ્મારામતં અનુયુત્તો. કમ્મારામતા
‘ભસ્સારામો ખો પન અયમાયસ્મા ભસ્સરતો ભસ્સારામતં અનુયુત્તો. ભસ્સારામતા ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘નિદ્દારામો ખો પન અયમાયસ્મા નિદ્દારતો નિદ્દારામતં અનુયુત્તો. નિદ્દારામતા ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘સઙ્ગણિકારામો ખો પન અયમાયસ્મા સઙ્ગણિકરતો સઙ્ગણિકારામતં અનુયુત્તો. સઙ્ગણિકારામતા ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘સતિ ખો પન અયમાયસ્મા ઉત્તરિ કરણીયે ઓરમત્તકેન વિસેસાધિગમેન અન્તરા વોસાનં આપન્નો. અન્તરા વોસાનગમનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં’.
‘‘સો વતાવુસો, ભિક્ખુ ‘ઇમે દસ ધમ્મે અપ્પહાય ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ. સો વતાવુસો, ભિક્ખુ
૭. નપ્પિયસુત્તં
૮૭. તત્ર
‘‘ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અધિકરણિકો હોતિ, અધિકરણસમથસ્સ ન વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અધિકરણિકો હોતિ અધિકરણસમથસ્સ ન વણ્ણવાદી, અયમ્પિ ધમ્મો ન પિયતાય ન ગરુતાય ન ભાવનાય ન સામઞ્ઞાય ન એકીભાવાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પાપિચ્છો હોતિ, ઇચ્છાવિનયસ્સ ન વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પાપિચ્છો હોતિ ઇચ્છાવિનયસ્સ ન વણ્ણવાદી, અયમ્પિ ધમ્મો ન પિયતાય ન ગરુતાય ન ભાવનાય ન સામઞ્ઞાય ન એકીભાવાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ કોધનો હોતિ, કોધવિનયસ્સ ન વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ કોધનો હોતિ કોધવિનયસ્સ ન વણ્ણવાદી, અયમ્પિ ધમ્મો ન પિયતાય ન ગરુતાય ન ભાવનાય ન સામઞ્ઞાય ન એકીભાવાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ મક્ખી હોતિ, મક્ખવિનયસ્સ ન વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ મક્ખી હોતિ મક્ખવિનયસ્સ ન વણ્ણવાદી, અયમ્પિ ધમ્મો ન પિયતાય ન ગરુતાય ન ભાવનાય ન સામઞ્ઞાય ન એકીભાવાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ માયાવી હોતિ, માયાવિનયસ્સ ન વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ માયાવી હોતિ માયાવિનયસ્સ ન વણ્ણવાદી, અયમ્પિ ધમ્મો ન પિયતાય ન ગરુતાય ન ભાવનાય ન સામઞ્ઞાય ન એકીભાવાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ન પટિસલ્લીનો હોતિ, પટિસલ્લાનસ્સ ન વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ન પટિસલ્લીનો હોતિ પટિસલ્લાનસ્સ ન વણ્ણવાદી, અયમ્પિ ધમ્મો ન પિયતાય ન ગરુતાય ન ભાવનાય ન સામઞ્ઞાય ન એકીભાવાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સબ્રહ્મચારીનં ન પટિસન્થારકો
‘‘એવરૂપસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો કિઞ્ચાપિ એવં ઇચ્છા ઉપ્પજ્જેય્ય – ‘અહો વત
‘‘સેય્યથાપિ, ભિક્ખવે, અસ્સખળુઙ્કસ્સ કિઞ્ચાપિ એવં ઇચ્છા ઉપ્પજ્જેય્ય – ‘અહો વત મં
‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ન અધિકરણિકો હોતિ, અધિકરણસમથસ્સ વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ન અધિકરણિકો હોતિ અધિકરણસમથસ્સ વણ્ણવાદી, અયમ્પિ ધમ્મો પિયતાય ગરુતાય ભાવનાય સામઞ્ઞાય એકીભાવાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સિક્ખાકામો હોતિ, સિક્ખાસમાદાનસ્સ વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સિક્ખાકામો હોતિ
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અપ્પિચ્છો હોતિ, ઇચ્છાવિનયસ્સ વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અપ્પિચ્છો હોતિ ઇચ્છાવિનયસ્સ વણ્ણવાદી, અયમ્પિ ધમ્મો…પે॰… એકીભાવાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અક્કોધનો હોતિ, કોધવિનયસ્સ વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અક્કોધનો હોતિ કોધવિનયસ્સ વણ્ણવાદી, અયમ્પિ ધમ્મો…પે॰… એકીભાવાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અમક્ખી હોતિ, મક્ખવિનયસ્સ વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે
‘‘પુન
‘‘પુન
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ધમ્માનં નિસામકજાતિકો હોતિ, ધમ્મનિસન્તિયા વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ધમ્માનં નિસામકજાતિકો હોતિ ધમ્મનિસન્તિયા વણ્ણવાદી, અયમ્પિ ધમ્મો…પે॰… એકીભાવાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પટિસલ્લીનો હોતિ, પટિસલ્લાનસ્સ વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પટિસલ્લીનો હોતિ પટિસલ્લાનસ્સ વણ્ણવાદી, અયમ્પિ ધમ્મો…પે॰… એકીભાવાય
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સબ્રહ્મચારીનં પટિસન્થારકો હોતિ, પટિસન્થારકસ્સ વણ્ણવાદી. યમ્પિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સબ્રહ્મચારીનં પટિસન્થારકો હોતિ પટિસન્થારકસ્સ વણ્ણવાદી, અયમ્પિ ધમ્મો પિયતાય ગરુતાય ભાવનાય સામઞ્ઞાય એકીભાવાય સંવત્તતિ.
‘‘એવરૂપસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો કિઞ્ચાપિ ન એવં ઇચ્છા ઉપ્પજ્જેય્ય – ‘અહો વત મં સબ્રહ્મચારી સક્કરેય્યું ગરું કરેય્યું માનેય્યું પૂજેય્યુ’ન્તિ, અથ ખો નં સબ્રહ્મચારી સક્કરોન્તિ ગરું કરોન્તિ માનેન્તિ પૂજેન્તિ. તં કિસ્સ હેતુ? તથાહિસ્સ, ભિક્ખવે, વિઞ્ઞૂ સબ્રહ્મચારી તે પાપકે અકુસલે ધમ્મે પહીને સમનુપસ્સન્તિ.
‘‘સેય્યથાપિ
‘‘એવમેવં ખો, ભિક્ખવે, એવરૂપસ્સ ભિક્ખુનો કિઞ્ચાપિ ન એવં ઇચ્છા ઉપ્પજ્જેય્ય – ‘અહો વત મં સબ્રહ્મચારી સક્કરેય્યું ગરું કરેય્યું માનેય્યું પૂજેય્યુ’ન્તિ, અથ ખો નં સબ્રહ્મચારી સક્કરોન્તિ ગરું કરોન્તિ માનેન્તિ પૂજેન્તિ. તં કિસ્સ હેતુ? તથાહિસ્સ, ભિક્ખવે, વિઞ્ઞૂ સબ્રહ્મચારી તે પાપકે અકુસલે ધમ્મે પહીને સમનુપસ્સન્તી’’તિ. સત્તમં.
૮. અક્કોસકસુત્તં
૮૮. ‘‘યો
૯. કોકાલિકસુત્તં
૮૯.
દુતિયમ્પિ ખો કોકાલિકો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘કિઞ્ચાપિ મે, ભન્તે, ભગવા સદ્ધાયિકો પચ્ચયિકો, અથ ખો પાપિચ્છાવ સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાના, પાપિકાનં ઇચ્છાનં વસં ગતા’’તિ. ‘‘મા હેવં, કોકાલિક, મા હેવં, કોકાલિક! પસાદેહિ, કોકાલિક, સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનેસુ
તતિયમ્પિ ખો કોકાલિકો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘કિઞ્ચાપિ મે, ભન્તે, ભગવા સદ્ધાયિકો પચ્ચયિકો, અથ ખો પાપિચ્છાવ સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાના, પાપિકાનં ઇચ્છાનં વસં ગતા’’તિ. ‘‘મા હેવં, કોકાલિક, મા હેવં, કોકાલિક! પસાદેહિ, કોકાલિક
અથ ખો કોકાલિકો ભિક્ખુ ઉટ્ઠાયાસના ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ. અચિરપક્કન્તસ્સ ચ કોકાલિકસ્સ ભિક્ખુનો સાસપમત્તીહિ પીળકાહિ સબ્બો કાયો ફુટો અહોસિ. સાસપમત્તિયો હુત્વા મુગ્ગમત્તિયો અહેસું, મુગ્ગમત્તિયો હુત્વા કલાયમત્તિયો અહેસું, કલાયમત્તિયો હુત્વા કોલટ્ઠિમત્તિયો અહેસું, કોલટ્ઠિમત્તિયો હુત્વા કોલમત્તિયો અહેસું, કોલમત્તિયો હુત્વા આમલકમત્તિયો અહેસું, આમલકમત્તિયો હુત્વા (તિણ્ડુકમત્તિયો અહેસું, તિણ્ડુકમત્તિયો હુત્વા,)
અથ ખો તુરૂ પચ્ચેકબ્રહ્મા
અથ
‘‘પુરિસસ્સ હિ જાતસ્સ, કુઠારી જાયતે મુખે;
યાય છિન્દતિ અત્તાનં, બાલો દુબ્ભાસિતં ભણં.
‘‘યો નિન્દિયં પસંસતિ, તં વા નિન્દતિ યો પસંસિયો;
વિચિનાતિ મુખેન સો કલિં, કલિના તેન સુખં ન વિન્દતિ.
‘‘અપ્પમત્તકો અયં કલિ, યો અક્ખેસુ ધનપરાજયો;
સબ્બસ્સાપિ સહાપિ અત્તના, અયમેવ મહત્તરો કલિ;
યો સુગતેસુ મનં પદૂસયે.
‘‘સતં
યમરિયગરહી નિરયં ઉપેતિ, વાચં મનઞ્ચ પણિધાય પાપક’’ન્તિ.
અથ
અથ ખો બ્રહ્મા સહમ્પતિ અભિક્કન્તાય રત્તિયા અભિક્કન્તવણ્ણો કેવલકપ્પં જેતવનં ઓભાસેત્વા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ. એકમન્તં ઠિતો ખો બ્રહ્મા સહમ્પતિ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘કોકાલિકો, ભન્તે
અથ ખો ભગવા તસ્સા રત્તિયા અચ્ચયેન ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ઇમં, ભિક્ખવે, રત્તિં બ્રહ્મા સહમ્પતિ અભિક્કન્તાય રત્તિયા અભિક્કન્તવણ્ણો કેવલકપ્પં જેતવનં ઓભાસેત્વા યેનાહં તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા મં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ. એકમન્તં ઠિતો
એવં વુત્તે અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘કીવ દીઘં નુ ખો, ભન્તે, પદુમે નિરયે આયુપ્પમાણ’’ન્તિ? ‘‘દીઘં ખો, ભિક્ખુ, પદુમે નિરયે આયુપ્પમાણં. ન તં સુકરં સઙ્ખાતું – ‘એત્તકાનિ વસ્સાનીતિ
‘‘સક્કા પન, ભન્તે, ઉપમં કાતુ’’ન્તિ? ‘‘સક્કા, ભિક્ખૂ,’’તિ ભગવા અવોચ – ‘‘સેય્યથાપિ, ભિક્ખુ, વીસતિખારિકો કોસલકો તિલવાહો તતો પુરિસો વસ્સસતસ્સ વસ્સસતસ્સ અચ્ચયેન એકમેકં તિલં ઉદ્ધરેય્ય
‘‘પુરિસસ્સ
યાય છિન્દતિ અત્તાનં, બાલો દુબ્ભાસિતં ભણં.
‘‘યો
વિચિનાતિ મુખેન સો કલિં, કલિના તેન સુખં ન વિન્દતિ.
‘‘અપ્પમત્તકો અયં કલિ, યો અક્ખેસુ ધનપરાજયો;
સબ્બસ્સાપિ સહાપિ અત્તના, અયમેવ મહત્તરો કલિ;
યો સુગતેસુ મનં પદૂસયે.
‘‘સતં સહસ્સાનં નિરબ્બુદાનં, છત્તિંસતિ પઞ્ચ ચ અબ્બુદાનિ;
યમરિયગરહી નિરયં ઉપેતિ, વાચં મનઞ્ચ પણિધાય પાપક’’ન્તિ. નવમં;
૧૦. ખીણાસવબલસુત્તં
૯૦. અથ ખો આયસ્મા સારિપુત્તો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નં ખો આયસ્મન્તં સારિપુત્તં ભગવા એતદવોચ – ‘‘કતિ નુ ખો, સારિપુત્ત, ખીણાસવસ્સ
‘‘દસ, ભન્તે, ખીણાસવસ્સ ભિક્ખુનો બલાનિ, યેહિ બલેહિ સમન્નાગતો ખીણાસવો ભિક્ખુ આસવાનં ખયં પટિજાનાતિ – ‘ખીણા મે આસવા’તિ. કતમાનિ દસ?
‘‘પુન ચપરં, ભન્તે, ખીણાસવસ્સ ભિક્ખુનો અઙ્ગારકાસૂપમા કામા યથાભૂતં સમ્મપ્પઞ્ઞાય સુદિટ્ઠા હોન્તિ. યમ્પિ, ભન્તે, ખીણાસવસ્સ ભિક્ખુનો અઙ્ગારકાસૂપમા કામા યથાભૂતં સમ્મપ્પઞ્ઞાય સુદિટ્ઠા
‘‘પુન
‘‘પુન ચપરં, ભન્તે, ખીણાસવસ્સ ભિક્ખુનો ચત્તારો સતિપટ્ઠાના ભાવિતા હોન્તિ સુભાવિતા. યમ્પિ, ભન્તે, ખીણાસવસ્સ ભિક્ખુનો ચત્તારો સતિપટ્ઠાના ભાવિતા હોન્તિ સુભાવિતા, ઇદમ્પિ, ભન્તે, ખીણાસવસ્સ ભિક્ખુનો બલં હોતિ, યં બલં આગમ્મ ખીણાસવો ભિક્ખુ આસવાનં ખયં પટિજાનાતિ – ‘ખીણા મે આસવા’તિ.
‘‘પુન ચપરં, ભન્તે, ખીણાસવસ્સ ભિક્ખુનો ચત્તારો સમ્મપ્પધાના ભાવિતા હોન્તિ સુભાવિતા…પે॰… ચત્તારો ઇદ્ધિપાદા ભાવિતા હોન્તિ સુભાવિતા
‘‘ઇમાનિ ખો, ભન્તે, દસ ખીણાસવસ્સ ભિક્ખુનો બલાનિ, યેહિ બલેહિ સમન્નાગતો ખીણાસવો ભિક્ખુ આસવાનં ખયં પટિજાનાતિ – ‘ખીણા મે આસવા’’’તિ. દસમં.
થેરવગ્ગો ચતુત્થો.
તસ્સુદ્દાનં –
વાહનાનન્દો પુણ્ણિયો, બ્યાકરં કત્થિમાનિકો;
નપિયક્કોસકોકાલિ, ખીણાસવબલેન ચાતિ.