૪. મેઘિયવગ્ગો
૧. મેઘિયસુત્તં
૩૧. એવં
અથ ખો આયસ્મા મેઘિયો પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય જન્તુગામં પિણ્ડાય પાવિસિ. જન્તુગામે પિણ્ડાય ચરિત્વા પચ્છાભત્તં પિણ્ડપાતપટિક્કન્તો યેન કિમિકાળાય નદિયા તીરં તેનુપસઙ્કમિ.
અથ ખો આયસ્મા મેઘિયો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા
‘‘ઇધાહં, ભન્તે, પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય જન્તુગામં પિણ્ડાય પાવિસિં. જન્તુગામે પિણ્ડાય ચરિત્વા પચ્છાભત્તં પિણ્ડપાતપટિક્કન્તો યેન કિમિકાળાય નદિયા તીરં તેનુપસઙ્કમિં
એવં વુત્તે, ભગવા આયસ્મન્તં મેઘિયં એતદવોચ – ‘‘આગમેહિ તાવ, મેઘિય, એકકમ્હિ
દુતિયમ્પિ ખો આયસ્મા મેઘિયો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘ભગવતો, ભન્તે, નત્થિ કિઞ્ચિ
તતિયમ્પિ ખો આયસ્મા મેઘિયો ભગવન્તં
અથ ખો આયસ્મા મેઘિયો ઉટ્ઠાયાસના ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા યેન તં અમ્બવનં તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા તં અમ્બવનં અજ્ઝોગાહેત્વા
અથ ખો આયસ્મતો મેઘિયસ્સ એતદહોસિ – ‘‘અચ્છરિયં વત ભો, અબ્ભુતં વત ભો! સદ્ધાય ચ વતમ્હા અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજિતા. અથ ચ પનિમેહિ તીહિ પાપકેહિ અકુસલેહિ વિતક્કેહિ અન્વાસત્તા, સેય્યથિદં – કામવિતક્કેન, બ્યાપાદવિતક્કેન, વિહિંસાવિતક્કેન’’.
અથ ખો આયસ્મા મેઘિયો સાયન્હસમયં પટિસલ્લાના વુટ્ઠિતો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો આયસ્મા મેઘિયો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘ઇધ મય્હં, ભન્તે, તસ્મિં અમ્બવને વિહરન્તસ્સ યેભુય્યેન તયો
‘‘અપરિપક્કાય
‘‘ઇધ, મેઘિય, ભિક્ખુ કલ્યાણમિત્તો હોતિ કલ્યાણસહાયો કલ્યાણસમ્પવઙ્કો. અપરિપક્કાય, મેઘિય, ચેતોવિમુત્તિયા અયં પઠમો ધમ્મો પરિપાકાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન ચપરં, મેઘિય, ભિક્ખુ સીલવા હોતિ, પાતિમોક્ખસંવરસંવુતો વિહરતિ આચારગોચરસમ્પન્નો, અણુમત્તેસુ વજ્જેસુ ભયદસ્સાવી, સમાદાય સિક્ખતિ સિક્ખાપદેસુ. અપરિપક્કાય, મેઘિય, ચેતોવિમુત્તિયા અયં દુતિયો ધમ્મો પરિપાકાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન ચપરં, મેઘિય, ભિક્ખુ યાયં કથા અભિસલ્લેખિકા ચેતોવિવરણસપ્પાયા એકન્તનિબ્બિદાય વિરાગાય નિરોધાય ઉપસમાય અભિઞ્ઞાય સમ્બોધાય નિબ્બાનાય સંવત્તતિ, સેય્યથિદં – અપ્પિચ્છકથા, સન્તુટ્ઠિકથા, પવિવેકકથા, અસંસગ્ગકથા, વીરિયારમ્ભકથા, સીલકથા, સમાધિકથા, પઞ્ઞાકથા, વિમુત્તિકથા, વિમુત્તિઞાણદસ્સનકથા; એવરૂપાય કથાય નિકામલાભી હોતિ અકિચ્છલાભી અકસિરલાભી. અપરિપાકાય, મેઘિય, ચેતોવિમુત્તિયા અયં તતિયો ધમ્મો પરિપાકાય સંવત્તતિ.
‘‘પુન ચપરં
‘‘પુન ચપરં, મેઘિય, ભિક્ખુ પઞ્ઞવા હોતિ ઉદયત્થગામિનિયા પઞ્ઞાય સમન્નાગતો અરિયાય નિબ્બેધિકાય સમ્મા દુક્ખક્ખયગામિનિયા. અપરિપક્કાય, મેઘિય, ચેતોવિમુત્તિયા અયં પઞ્ચમો ધમ્મો પરિપાકાય સંવત્તતિ. અપરિપક્કાય, મેઘિય, ચેતોવિમુત્તિયા ઇમે પઞ્ચ ધમ્મા પરિપાકાય સંવત્તન્તિ.
‘‘કલ્યાણમિત્તસ્સેતં
‘‘કલ્યાણમિત્તસ્સેતં
‘‘કલ્યાણમિત્તસ્સેતં, મેઘિય, ભિક્ખુનો પાટિકઙ્ખં કલ્યાણસહાયસ્સ કલ્યાણસમ્પવઙ્કસ્સ યં આરદ્ધવીરિયો વિહરિસ્સતિ
‘‘કલ્યાણમિત્તસ્સેતં, મેઘિય, ભિક્ખુનો પાટિકઙ્ખં કલ્યાણસહાયસ્સ કલ્યાણસમ્પવઙ્કસ્સ યં પઞ્ઞવા ભવિસ્સતિ, ઉદયત્થગામિનિયા પઞ્ઞાય સમન્નાગતો અરિયાય નિબ્બેધિકાય સમ્મા દુક્ખક્ખયગામિનિયા.
‘‘તેન ચ પન, મેઘિય, ભિક્ખુના ઇમેસુ પઞ્ચસુ ધમ્મેસુ પતિટ્ઠાય ચત્તારો ધમ્મા ઉત્તરિ ભાવેતબ્બા – અસુભા ભાવેતબ્બા રાગસ્સ પહાનાય, મેત્તા ભાવેતબ્બા બ્યાપાદસ્સ પહાનાય, આનાપાનસ્સતિ ભાવેતબ્બા વિતક્કુપચ્છેદાય, અનિચ્ચસઞ્ઞા ભાવેતબ્બા અસ્મિમાનસમુગ્ઘાતાય. અનિચ્ચસઞ્ઞિનો હિ, મેઘિય, અનત્તસઞ્ઞા સણ્ઠાતિ, અનત્તસઞ્ઞી અસ્મિમાનસમુગ્ઘાતં પાપુણાતિ દિટ્ઠેવ ધમ્મે નિબ્બાન’’ન્તિ.
અથ ખો ભગવા એતમત્થં વિદિત્વા તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
‘‘ખુદ્દા
અનુગતા
એતે અવિદ્વા મનસો વિતક્કે,
હુરા હુરં ધાવતિ ભન્તચિત્તો.
‘‘એતે ચ વિદ્વા મનસો વિતક્કે,
આતાપિયો સંવરતી સતીમા;
અનુગતે
અસેસમેતે પજહાસિ બુદ્ધો’’તિ. પઠમં;
૨. ઉદ્ધતસુત્તં
૩૨. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા કુસિનારાયં વિહરતિ ઉપવત્તને મલ્લાનં સાલવને. તેન ખો પન સમયેન સમ્બહુલા ભિક્ખૂ ભગવતો અવિદૂરે અરઞ્ઞકુટિકાયં વિહરન્તિ ઉદ્ધતા ઉન્નળા ચપલા મુખરા વિકિણ્ણવાચા મુટ્ઠસ્સતિનો અસમ્પજાના અસમાહિતા વિબ્ભન્તચિત્તા પાકતિન્દ્રિયા.
અદ્દસા ખો ભગવા તે સમ્બહુલે
અથ ખો ભગવા એતમત્થં વિદિત્વા તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
‘‘અરક્ખિતેન કાયેન
થિનમિદ્ધા
‘‘તસ્મા રક્ખિતચિત્તસ્સ, સમ્માસઙ્કપ્પગોચરો;
સમ્માદિટ્ઠિપુરેક્ખારો, ઞત્વાન ઉદયબ્બયં;
થીનમિદ્ધાભિભૂ ભિક્ખુ, સબ્બા દુગ્ગતિયો જહે’’તિ. દુતિયં;
૩. ગોપાલકસુત્તં
૩૩. એવં
અથ ખો અઞ્ઞતરો ગોપાલકો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ
અથ ખો સો ગોપાલકો ભગવતા ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સિતો સમાદપિતો
અથ ખો સો ગોપાલકો તસ્સા રત્તિયા અચ્ચયેન સકે નિવેસને પહૂતં અપ્પોદકપાયસં
અથ
અથ ખો ભગવા એતમત્થં વિદિત્વા તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
‘‘દિસો દિસં યં તં કયિરા, વેરી વા પન વેરિનં;
મિચ્છાપણિહિતં ચિત્તં, પાપિયો નં તતો કરે’’તિ. તતિયં;
૪. યક્ખપહારસુત્તં
૩૪. એવં
તેન ખો પન સમયેન દ્વે યક્ખા સહાયકા ઉત્તરાય દિસાય દક્ખિણં દિસં ગચ્છન્તિ કેનચિદેવ કરણીયેન. અદ્દસંસુ ખો તે યક્ખા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં જુણ્હાય રત્તિયા નવોરોપિતેહિ કેસેહિ અબ્ભોકાસે નિસિન્નં. દિસ્વાન એકો યક્ખો દુતિયં યક્ખં એતદવોચ
દુતિયમ્પિ ખો સો યક્ખો તં યક્ખં એતદવોચ – ‘‘પટિભાતિ મં, સમ્મ, ઇમસ્સ સમણસ્સ
અથ ખો સો યક્ખો તં યક્ખં અનાદિયિત્વા આયસ્મતો સારિપુત્તત્થેરસ્સ સીસે પહારં અદાસિ. તાવ મહા પહારો અહોસિ, અપિ તેન પહારેન સત્તરતનં વા અડ્ઢટ્ઠમરતનં વા નાગં ઓસાદેય્ય, મહન્તં વા પબ્બતકૂટં પદાલેય્ય. અથ ચ પન સો યક્ખો ‘ડય્હામિ ડય્હામી’તિ વત્વા તત્થેવ મહાનિરયં અપતાસિ
અદ્દસા ખો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો દિબ્બેન ચક્ખુના વિસુદ્ધેન અતિક્કન્તમાનુસકેન તેન યક્ખેન આયસ્મતો સારિપુત્તત્થેરસ્સ સીસે પહારં દીયમાનં. દિસ્વા યેન આયસ્મા સારિપુત્તો તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં એતદવોચ – ‘‘કચ્ચિ
‘‘અચ્છરિયં, આવુસો સારિપુત્ત, અબ્ભુતં, આવુસો સારિપુત્ત! યાવ
‘‘અચ્છરિયં, આવુસો મોગ્ગલ્લાન, અબ્ભુતં, આવુસો મોગ્ગલ્લાન! યાવ
અસ્સોસિ ખો ભગવા દિબ્બાય સોતધાતુયા વિસુદ્ધાય અતિક્કન્તમાનુસિકાય તેસં ઉભિન્નં મહાનાગાનં ઇમં એવરૂપં કથાસલ્લાપં.
અથ
‘‘યસ્સ
વિરત્તં રજનીયેસુ, કોપનેય્યે ન કુપ્પતિ;
યસ્સેવં ભાવિતં ચિત્તં, કુતો તં દુક્ખમેસ્સતી’’તિ. ચતુત્થં;
૫. નાગસુત્તં
૩૫. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા કોસમ્બિયં વિહરતિ ઘોસિતારામે
અથ ખો ભગવા પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય કોસમ્બિં પિણ્ડાય પાવિસિ. કોસમ્બિયં પિણ્ડાય ચરિત્વા પચ્છાભત્તં પિણ્ડપાતપટિક્કન્તો સામં સેનાસનં સંસામેત્વા પત્તચીવરમાદાય અનામન્તેત્વા ઉપટ્ઠાકં અનપલોકેત્વા ભિક્ખુસઙ્ઘં એકો અદુતિયો યેન પાલિલેય્યકં તેન ચારિકં પક્કામિ. અનુપુબ્બેન ચારિકં ચરમાનો યેન પાલિલેય્યકં તદવસરિ. તત્ર સુદં ભગવા પાલિલેય્યકે વિહરતિ રક્ખિતવનસણ્ડે ભદ્દસાલમૂલે.
અઞ્ઞતરોપિ ખો હત્થિનાગો આકિણ્ણો વિહરતિ હત્થીહિ હત્થિનીહિ હત્થિકલભેહિ હત્થિચ્છાપેહિ. છિન્નગ્ગાનિ ચેવ તિણાનિ ખાદતિ, ઓભગ્ગોભગ્ગઞ્ચસ્સ સાખાભઙ્ગં ખાદન્તિ, આવિલાનિ ચ પાનીયાનિ પિવતિ, ઓગાહા ચસ્સ ઉત્તિણ્ણસ્સ હત્થિનિયો કાયં ઉપનિઘંસન્તિયો ગચ્છન્તિ. આકિણ્ણો દુક્ખં ન ફાસુ વિહરતિ. અથ ખો તસ્સ હત્થિનાગસ્સ એતદહોસિ – ‘‘અહં ખો એતરહિ આકિણ્ણો વિહરામિ
અથ ખો સો હત્થિનાગો યૂથા અપક્કમ્મ યેન પાલિલેય્યકં રક્ખિતવનસણ્ડો
અથ ખો ભગવતો રહોગતસ્સ પટિસલ્લીનસ્સ એવં ચેતસો પરિવિતક્કો ઉદપાદિ – ‘‘અહં ખો પુબ્બે આકિણ્ણો વિહાસિં ભિક્ખૂહિ ભિક્ખૂનીહિ ઉપાસકેહિ ઉપાસિકાહિ રાજૂહિ રાજમહામત્તેહિ તિત્થિયેહિ તિત્થિયસાવકેહિ, આકિણ્ણો દુક્ખં ન ફાસુ વિહાસિં. સોમ્હિ એતરહિ અનાકિણ્ણો વિહરામિ ભિક્ખૂહિ ભિક્ખુનીહિ ઉપાસકેહિ ઉપાસિકાહિ રાજૂહિ રાજમહામત્તેહિ તિત્થિયેહિ તિત્થિયસાવકેહિ, અનાકિણ્ણો સુખં ફાસુ વિહરામી’’તિ.
તસ્સપિ
અથ ખો ભગવા અત્તનો ચ પવિવેકં વિદિત્વા તસ્સ ચ હત્થિનાગસ્સ ચેતસા ચેતોપરિવિતક્કમઞ્ઞાય તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
‘‘એતં
સમેતિ ચિત્તં ચિત્તેન, યદેકો રમતી મનો’’તિ. પઞ્ચમં;
૬. પિણ્ડોલસુત્તં
૩૬. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા પિણ્ડોલભારદ્વાજો ભગવતો અવિદૂરે નિસિન્નો હોતિ પલ્લઙ્કં આભુજિત્વા ઉજું કાયં પણિધાય આરઞ્ઞિકો પિણ્ડપાતિકો પંસુકૂલિકો તેચીવરિકો અપ્પિચ્છો સન્તુટ્ઠો પવિવિત્તો અસંસટ્ઠો આરદ્ધવીરિયો
અદ્દસા ખો ભગવા આયસ્મન્તં પિણ્ડોલભારદ્વાજં
અથ ખો ભગવા એતમત્થં વિદિત્વા તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
‘‘અનૂપવાદો
મત્તઞ્ઞુતા ચ ભત્તસ્મિં, પન્તઞ્ચ સયનાસનં;
અધિચિત્તે ચ આયોગો, એતં બુદ્ધાન સાસન’’ન્તિ. છટ્ઠં;
૭. સારિપુત્તસુત્તં
૩૭. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા સારિપુત્તો ભગવતો અવિદૂરે નિસિન્નો હોતિ પલ્લઙ્કં આભુજિત્વા ઉજું કાયં પણિધાય અપ્પિચ્છો સન્તુટ્ઠો પવિવિત્તો અસંસટ્ઠો આરદ્ધવીરિયો અધિચિત્તમનુયુત્તો.
અદ્દસા
અથ ખો ભગવા એતમત્થં વિદિત્વા તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
‘‘અધિચેતસો અપ્પમજ્જતો,
મુનિનો મોનપથેસુ સિક્ખતો;
સોકા ન ભવન્તિ તાદિનો,
ઉપસન્તસ્સ સદા સતીમતો’’તિ. સત્તમં;
૮. સુન્દરીસુત્તં
૩૮. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન ભગવા સક્કતો હોતિ ગરુકતો માનિતો પૂજિતો અપચિતો લાભી ચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારાનં
અથ ખો તે અઞ્ઞતિત્થિયા પરિબ્બાજકા ભગવતો સક્કારં અસહમાના ભિક્ખુસઙ્ઘસ્સ ચ
‘‘તેન હિ, ભગિનિ, અભિક્ખણં જેતવનં ગચ્છાહી’’તિ. ‘‘એવં, અય્યા’’તિ ખો સુન્દરી પરિબ્બાજિકા તેસં અઞ્ઞતિત્થિયાનં પરિબ્બાજકાનં પટિસ્સુત્વા અભિક્ખણં જેતવનં અગમાસિ.
યદા
અથ ખો તે અઞ્ઞતિત્થિયા પરિબ્બાજકા જેતવનં વિચિનિત્વા યથાનિક્ખિત્તં પરિખાકૂપા ઉદ્ધરિત્વા મઞ્ચકં આરોપેત્વા સાવત્થિં પવેસેત્વા રથિયાય રથિયં સિઙ્ઘાટકેન સિઙ્ઘાટકં ઉપસઙ્કમિત્વા મનુસ્સે ઉજ્ઝાપેસું –
‘‘પસ્સથાય્યા સમણાનં સક્યપુત્તિયાનં કમ્મં! અલજ્જિનો ઇમે સમણા સક્યપુત્તિયા દુસ્સીલા પાપધમ્મા મુસાવાદિનો અબ્રહ્મચારિનો. ઇમે હિ નામ ધમ્મચારિનો સમચારિનો બ્રહ્મચારિનો સચ્ચવાદિનો સીલવન્તો કલ્યાણધમ્મા પટિજાનિસ્સન્તિ! નત્થિ ઇમેસં સામઞ્ઞં, નત્થિ ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં. નટ્ઠં ઇમેસં સામઞ્ઞં, નટ્ઠં ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં. કુતો ઇમેસં સામઞ્ઞં, કુતો ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં? અપગતા ઇમે સામઞ્ઞા, અપગતા ઇમે બ્રહ્મઞ્ઞા. કથઞ્હિ નામ પુરિસો પુરિસકિચ્ચં કરિત્વા ઇત્થિં જીવિતા વોરોપેસ્સતી’’તિ!
તેન ખો પન સમયેન સાવત્થિયં મનુસ્સા ભિક્ખૂ દિસ્વા અસબ્ભાહિ ફરુસાહિ વાચાહિ અક્કોસન્તિ પરિભાસન્તિ રોસન્તિ વિહેસન્તિ –
‘‘અલજ્જિનો ઇમે સમણા સક્યપુત્તિયા દુસ્સીલા પાપધમ્મા મુસાવાદિનો અબ્રહ્મચારિનો
અથ ખો સમ્બહુલા ભિક્ખૂ પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય સાવત્થિં પિણ્ડાય પાવિસિંસુ. સાવત્થિયં
‘‘એતરહિ, ભન્તે, સાવત્થિયં મનુસ્સા ભિક્ખૂ દિસ્વા અસબ્ભાહિ ફરુસાહિ વાચાહિ અક્કોસન્તિ પરિભાસન્તિ રોસન્તિ વિહેસન્તિ – ‘અલજ્જિનો ઇમે સમણા સક્યપુત્તિયા દુસ્સીલા પાપધમ્મા મુસાવાદિનો અબ્રહ્મચારિનો. ઇમે હિ નામ ધમ્મચારિનો સમચારિનો બ્રહ્મચારિનો સચ્ચવાદિનો સીલવન્તો કલ્યાણધમ્મા પટિજાનિસ્સન્તિ. નત્થિ ઇમેસં સામઞ્ઞં, નત્થિ ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં. નટ્ઠં ઇમેસં સામઞ્ઞં, નટ્ઠં ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં. કુતો ઇમેસં સામઞ્ઞં, કુતો ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં? અપગતા ઇમે સામઞ્ઞા, અપગતા ઇમે બ્રહ્મઞ્ઞા. કથઞ્હિ નામ પુરિસો પુરિસકિચ્ચં કરિત્વા ઇત્થિં જીવિતા વોરોપેસ્સતી’’’તિ!
‘‘નેસો, ભિક્ખવે, સદ્દો ચિરં ભવિસ્સતિ સત્તાહમેવ ભવિસ્સતિ. સત્તાહસ્સ અચ્ચયેન અન્તરધાયિસ્સતિ. તેન હિ, ભિક્ખવે, યે મનુસ્સા ભિક્ખૂ દિસ્વા અસબ્ભાહિ ફરુસાહિ વાચાહિ અક્કોસન્તિ પરિભાસન્તિ રોસન્તિ વિહેસન્તિ, તે તુમ્હે ઇમાય ગાથાય પટિચોદેથ –
‘‘‘અભૂતવાદી
યો વાપિ
ઉભોપિ તે પેચ્ચ સમા ભવન્તિ,
નિહીનકમ્મા મનુજા પરત્થા’’’તિ.
અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં પરિયાપુણિત્વા યે મનુસ્સા ભિક્ખૂ દિસ્વા
‘‘અભૂતવાદી નિરયં ઉપેતિ,
યો વાપિ કત્વા ન કરોમિચાહ;
ઉભોપિ તે પેચ્ચ સમા ભવન્તિ,
નિહીનકમ્મા મનુજા પરત્થા’’તિ.
મનુસ્સાનં
અથ ખો સમ્બહુલા ભિક્ખૂ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ. એકમન્તં નિસિન્ના ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતદવોચું –
‘‘અચ્છરિયં, ભન્તે, અબ્ભુતં, ભન્તે! યાવ સુભાસિતં ચિદં ભન્તે ભગવતા – ‘નેસો, ભિક્ખવે, સદ્દો ચિરં ભવિસ્સતિ. સત્તાહમેવ ભવિસ્સતિ. સત્તાહસ્સ અચ્ચયેન
અથ ખો ભગવા એતમત્થં વિદિત્વા તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
‘‘તુદન્તિ વાચાય જના અસઞ્ઞતા,
સરેહિ સઙ્ગામગતંવ કુઞ્જરં;
સુત્વાન વાક્યં ફરુસં ઉદીરિતં,
અધિવાસયે ભિક્ખુ અદુટ્ઠચિત્તો’’તિ. અટ્ઠમં;
૯. ઉપસેનસુત્તં
૩૯. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા રાજગહે વિહરતિ વેળુવને કલન્દકનિવાપે. અથ ખો આયસ્મતો ઉપસેનસ્સ
અથ ખો ભગવા આયસ્મતો ઉપસેનસ્સ વઙ્ગન્તપુત્તસ્સ ચેતસા ચેતોપરિવિતક્કમઞ્ઞાય તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
‘‘યં
સ વે દિટ્ઠપદો ધીરો, સોકમજ્ઝે ન સોચતિ.
‘‘ઉચ્છિન્નભવતણ્હસ્સ
વિક્ખીણો જાતિસંસારો, નત્થિ તસ્સ પુનબ્ભવો’’તિ. નવમં;
૧૦. સારિપુત્તઉપસમસુત્તં
૪૦. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા સારિપુત્તો ભગવતો અવિદૂરે નિસિન્નો હોતિ પલ્લઙ્કં આભુજિત્વા ઉજું કાયં પણિધાય અત્તનો ઉપસમં પચ્ચવેક્ખમાનો.
અદ્દસા ખો ભગવા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં અવિદૂરે નિસિન્નં પલ્લઙ્કં આભુજિત્વા ઉજું કાયં પણિધાય અત્તનો ઉપસમં પચ્ચવેક્ખમાનં.
અથ ખો ભગવા એતમત્થં વિદિત્વા તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
‘‘ઉપસન્તસન્તચિત્તસ્સ, નેત્તિચ્છિન્નસ્સ ભિક્ખુનો;
વિક્ખીણો જાતિસંસારો, મુત્તો સો મારબન્ધના’’તિ. દસમં;
મેઘિયવગ્ગો ચતુત્થો નિટ્ઠિતો.
તસ્સુદ્દાનં
મેઘિયો ઉદ્ધતા ગોપાલો, યક્ખો
પિણ્ડોલો સારિપુત્તો ચ, સુન્દરી ભવતિ અટ્ઠમં;
ઉપસેનો વઙ્ગન્તપુત્તો, સારિપુત્તો ચ તે દસાતિ.