੮. ਅਟ੍ਠਮવਗ੍ਗੋ
੧. ਛਗਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
੫੦੩-੫੦੪. ਇਦਾਨਿ ਨਨੁ ਪਞ੍ਚ ਗਤਿਯੋਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਇਤਰੋ ਸੁਤ੍ਤવਿਰੋਧਭਯੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਕવਾਦੀ ਛ ਗਤਿਯੋ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ, ਨਨੁ ‘‘ਚਤੂਹਾਪਾਯੇਹਿ ਚ વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਸੁਰਕਾਯੋਪਿ ਗਹਿਤੋਤਿ। ਸਚ੍ਚਂ ਗਹਿਤੋ, ਨ ਪਨੇਸਾ ਗਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ? વਿਸੁਂ ਅਭਾવਤੋ। ਅਸੁਰਕਾਯਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਕਾਲਕਞ੍ਚਿਕਾ ਅਸੁਰਾ ਪੇਤਗਤਿਯਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ
ਇਦਾਨਿ ਏਤਮੇવ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਨਨੁ ਕਾਲਕਞ੍ਚਿਕਾਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਤਤ੍ਥ ਸਮਾਨવਣ੍ਣਾਤਿ ਸਦਿਸਰੂਪਸਣ੍ਠਾਨਾ ਬੀਭਚ੍ਛਾ વਿਰੂਪਾ ਦੁਦ੍ਦਸ੍ਸਿਕਾ। ਸਮਾਨਭੋਗਾਤਿ ਸਦਿਸਮੇਥੁਨਸਮਾਚਾਰਾ। ਸਮਾਨਾਹਾਰਾਤਿ ਸਦਿਸਖੇਲ਼ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਾਦਿਆਹਾਰਾ। ਸਮਾਨਾਯੁਕਾਤਿ ਸਦਿਸਆਯੁਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾ। ਆવਾਹવਿવਾਹਨ੍ਤਿ ਕਞ੍ਞਾਗਹਣਞ੍ਚੇવ ਕਞ੍ਞਾਦਾਨਞ੍ਚ। ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੇ ਸਮਾਨવਣ੍ਣਾਤਿ ਸਦਿਸਰੂਪਸਣ੍ਠਾਨਾ ਅਭਿਰੂਪਾ ਪਾਸਾਦਿਕਾ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਪਭਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ। ਸਮਾਨਭੋਗਾਤਿ ਸਦਿਸਪਞ੍ਚਕਆਮਗੁਣਭੋਗਾ। ਸਮਾਨਾਹਾਰਾਤਿ ਸਦਿਸਸੁਧਾਭੋਜਨਾਦਿਆਹਾਰਾ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ। ਨਨੁ ਅਤ੍ਥਿ ਅਸੁਰਕਾਯੋਤਿ ਇਦਂ ਅਸੁਰਕਾਯਸ੍ਸੇવ ਸਾਧਕਂ। ਤਸ੍ਸ ਪਨ વਿਸੁਂ ਗਤਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਭਾવੇਨ ਨ ਗਤਿਸਾਧਕਨ੍ਤਿ।
ਛਗਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
੨. ਅਨ੍ਤਰਾਭવਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
੫੦੫. ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਲਦ੍ਧਿਯਂ ਠਤ੍વਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਥ ਨਂ ਯੇ ਚ ਭਗવਤਾ ਤਯੋ ਭવਾ વੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਸਂ વਸੇਨ ਚੋਦੇਤੁਂ ਕਾਮਭવੋਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯਦਿ ਤੇ ਅਨ੍ਤਰਾਭવੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਭવੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇਨ ਕਾਮਭવਾਦੀਨਂਯੇવ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ ਪਞ੍ਚવੋਕਾਰਭવਾਦਿਨਾ વਿਯ, ਤੇਨ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ – ‘‘ਕਿਂ ਤੇ ਅਯਂ ਅਨ੍ਤਰਾਭવੋ ਨਾਮ ਕਾਮਭવੋ, ਉਦਾਹੁ ਰੂਪਭવੋ ਅਰੂਪਭવੋ વਾ’’ਤਿ? ਇਤਰੋ ਤਥਾ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਕਾਮਭવਸ੍ਸ ਚਾਤਿਆਦਿ ਯਦਿ ਅਨ੍ਤਰਾਭવੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਇਮੇਸਂ ਭવਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਸੀਮਾਨਂ ਸੀਮਨ੍ਤਰਿਕਾ
੫੦੬. ਪਞ੍ਚਮੀ ਸਾ ਯੋਨੀਤਿਆਦੀਨਿਪਿ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਯੋਨਿਆਦੀਸੁ ਸੋ ਸਮੋਧਾਨਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਥ ਤੇਨ ਤਤੋ ਤਤੋ ਅਤਿਰੇਕੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਾਨਿ। ਅਨ੍ਤਰਾਭવੂਪਗਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਯਦਿ ਸੋਪਿ ਏਕੋ ਭવੋ, ਯਥਾ ਕਾਮਭવੂਪਗਾਦੀਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾ વਿਭਜਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ, ਏવਂ ਤਦੁਪਗੇਨਾਪਿ ਕਮ੍ਮੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਪਰਸਮਯੇ ਅਨ੍ਤਰਾਭવੂਪਗਂ ਨਾਮ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਕਮ੍ਮਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਂ ਯਂ ਭવਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਦੁਪਗੇਨੇવ ਕਮ੍ਮੇਨ ਅਨ੍ਤਰਾਭવੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘ਨਹੇવ’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ। ਅਤ੍ਥਿ ਅਨ੍ਤਰਾਭવੂਪਗਾ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋਪਿ ਕਾਮਭવੂਪਗਾਯੇવ ਨਾਮ ਤੇਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਜਾਯਨ੍ਤੀਤਿਆਦੀਨਿ ਪੁਟ੍ਠੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਾਨਿ ਚੇવ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਰਮ੍ਪਰਞ੍ਚ
੫੦੭. ਇਦਾਨਿ ਕਾਮਭવੋ ਭવੋ ਗਤੀਤਿਆਦਿ ਭવਸਂਸਨ੍ਦਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯਦਿ ਤੇ ਅਨ੍ਤਰਾਭવੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਭવੋ ਭવੇਯ੍ਯ, ਯਥਾ ਕਾਮਭવਾਦੀਸੁ ਭવਗਤਿਆਦਿਭੇਦੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਥਾ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਲਬ੍ਭੇਥ। ਯਥਾ વਾ ਤਤ੍ਥ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਥਾ ਇਮੇਸੁਪਿ ਨ ਲਬ੍ਭੇਥ। ਸਮਾਨਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਭવਭਾવੇ ਏਤੇਸ੍વੇવੇਸ વਿਭਾਗੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਨ ਇਤਰਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਕੋ ਏਤ੍ਥ વਿਸੇਸਹੇਤੂਤਿ। ਇਤਰੋ ਪੁਨ ਲਦ੍ਧਿਮਤ੍ਤવਸੇਨ ਤਂ ਤਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ ਚੇવ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ ਚ।
੫੦੮. ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਞੇવ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿ ਅਨ੍ਤਰਾਭવੋਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਰਯੂਪਗਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੂਪਗਅਰੂਪੂਪਗਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਭવਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਤੇਨੇવ ਕਾਰਣੇਨ ਪਟਿਲੋਮੇ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿ ਯੇਸਂ ਸੋ ਅਨ੍ਤਰਾਭવਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤੇ ਤਾવ વਿਭਜਿਤ੍વਾ
ਅਨ੍ਤਰਾਭવਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
੩. ਕਾਮਗੁਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
੫੧੦. ਇਦਾਨਿ ਕਾਮਗੁਣਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਕਸਮਯੇ ਤਾવ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮਾਪਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ – ਕਿਲੇਸਕਾਮਾਪਿ ਕਾਮਭવੋਪਿ। ਏਤੇਸੁ ਹਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਕਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮਾ, ਸਭਾવਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਟ੍ਠੇਨ ਧਾਤੂਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ। ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਕਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਚੇવ ਕਮਨਟ੍ਠੇਨ ਚ ਕਾਮਾ, ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਨੇવਤ੍ਥੇਨ ਧਾਤੂਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ। ਕਾਮਭવੋ ਕਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਚੇવਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਲਦ੍ਧਿવਸੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਨਨੁ ਅਤ੍ਥੀਤਿਆਦਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਤਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਕਾਮਗੁਣਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ, ਕਾਮਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨੋ ਚ વਤ ਰੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਪਞ੍ਚੇવਾਤਿ ਇਮੇਸੁ ਤਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਛਨ੍ਦਾਦੀਸੁ ਸਤਿ
ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿਆਦਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਪਰવਾਦੀ ਛਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਯਤਨਾਨਂ વਤ੍ਥੁਕਾਮਭਾવੇਨ ਨਕਾਮਧਾਤੁਭਾવਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਮਨੋਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਮਹਗ੍ਗਤਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਨਕਾਮਧਾਤੁਭਾવਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਤੇਭੂਮਕਮਨੋ ਕਾਮਧਾਤੁਯੇવ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਂ ਸਕવਾਦੀ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।
੫੧੧. ਕਾਮਗੁਣਾ ਭવੋਤਿਆਦਿ ਭવਸ੍ਸ ਕਾਮਧਾਤੁਭਾવਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਕਾਮਗੁਣਮਤ੍ਤੇ ਭવੋਤਿ વੋਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਰવਾਦੀ ਨਹੇવਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਕਾਮਗੁਣੂਪਗਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਮਗੁਣਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਕਾਮਧਾਤੁਭਾવਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਾਮਧਾਤੁਸਙ੍ਖਾਤਕਾਮਭવੂਪਗਮੇવ ਹਿ ਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਕਾਮਭવੂਪਗਾ ਏવ ਚ ਸਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਜਿਯਨ੍ਤਿ ਮਿਯਨ੍ਤਿ ਚવਨ੍ਤਿ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਕਾਮਗੁਣੇਸੂਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ।
ਕਾਮਗੁਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
੪. ਕਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
੫੧੩-੫੧੪. ਇਦਾਨਿ ਪਞ੍ਚੇવਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
ਕਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
੫. ਰੂਪਧਾਤੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
੫੧੫-੫੧੬. ਇਦਾਨਿ ਰੂਪਿਨੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਥ ਨਂ ਸਕવਾਦੀ ਯਸ੍ਮਾ ਰੂਪਧਾਤੁ ਨਾਮ ਰੂਪਭવੋ, ਨ ਰੂਪਮਤ੍ਤਮੇવ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਚੋਦੇਤੁਂ ਰੂਪਧਾਤੂਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਮਗੁਣਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਸਾવ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਭੂਮਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ વਿਰੋਧਂ ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਪੁਨ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਲਦ੍ਧਿવਸੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ਪਨ ਦ੍વੀਹਿ ਭવੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤੇਨ ਤਂ ਸਕવਾਦੀ ਕਾਮਭવੇਨ ਚਾਤਿ ਆਦਿਮਾਹ। ਇਤਰੋ ਏਕਸ੍ਸ ਦ੍વੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਭਾવਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ।
ਰੂਪਧਾਤੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
੬. ਅਰੂਪਧਾਤੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
੫੧੭-੫੧੮. ਅਰੂਪਧਾਤੁਕਥਾਯਪਿ
ਅਰੂਪਧਾਤੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
੭. ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਆਯਤਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
੫੧੯. ਇਦਾਨਿ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਆਯਤਨਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ‘‘ਰੂਪੀ ਮਨੋਮਯੋ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗੀ ਅਹੀਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੮੭) ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਨਂ ਘਾਨਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿਪਿ ਆਯਤਨਾਨੇવਾਤਿ ਕਪ੍ਪੇਤ੍વਾ ਸਲ਼ਾਯਤਨਿਕੋ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਭਾવੋਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸਲ਼ਾਯਤਨਿਕੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਲਦ੍ਧਿવਸੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਥ ਨਂ ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਆਯਤਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ વਸੇਨ ਚੋਦੇਤੁਂ ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਘਾਨਾਯਤਨਨ੍ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਤਤੋ ਪਰવਾਦੀ ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਘਾਨਾਦਿਕਂ ਸਣ੍ਠਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਤਦੇવ ਆਯਤਨਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਗਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦੀਨਂ વਸੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਘਾਨਪ੍ਪਸਾਦਾਦਯੋ ਤਤ੍ਥ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਗੋਚਰਂ ਪਟਿਸੇਧੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਪਟਿਲੋਮਪਞ੍ਹਸਂਸਨ੍ਦਨਪਞ੍ਹੇਸੁਪਿ ਇਮਿਨਾવੁਪਾਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
੫੨੧. ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਘਾਨਾਯਤਨਂ ਅਤ੍ਥਿ ਗਨ੍ਧਾਯਤਨਂ ਤੇਨ ਘਾਨੇਨ ਤਂ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਪਰਸਮਯੇ ਏਕਚ੍ਚੇ ਆਚਰਿਯੇ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੇ ਕਿਰ ਤਤ੍ਥ ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਆਯਤਨੇਨ ਚ ਨਾਮ ਸਕਿਚ੍ਚਕੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤੇਹਿ ਘਾਨਾਦੀਹਿ ਤੇ ਗਨ੍ਧਾਦਯੋ ਘਾਯਨ੍ਤਿ ਸਾਯਨ੍ਤਿ ਫੁਸਨ੍ਤੀਤਿਪਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਤਂ ਲਦ੍ਧਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਰવਾਦੀ ਆਮਨ੍ਤਾਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ।
੫੨੨. ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਗਨ੍ਧੋਤਿਆਦੀਨਿ ਪਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥਿਭਾવਂ ਸਾਧੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਨਨੁ ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਘਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿਆਦਿ ਸਣ੍ਠਾਨਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਸਾਧਕਂ, ਨ ਆਯਤਨਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਦਾਹਟਮ੍ਪਿ ਅਨੁਦਾਹਟਸਦਿਸਮੇવਾਤਿ।
ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਆਯਤਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
੮. ਅਰੂਪੇ ਰੂਪਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
੫੨੪-੫੨੬. ਇਦਾਨਿ ਅਰੂਪੇ ਰੂਪਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ‘‘વਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਾ ਨਾਮਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ વਚਨਤੋ ਆਰੁਪ੍ਪਭવੇਪਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕਰੂਪਾ ਨਿਸ੍ਸਟਂ ਸੁਖੁਮਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਅਨ੍ਧਕਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਤ੍ਥਿ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
ਅਰੂਪੇ ਰੂਪਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
੯. ਰੂਪਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
੫੨੭-੫੩੭. ਇਦਾਨਿ ਕੁਸਲੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਥ ਨਂ ਸਚੇ ਤਂ ਕੁਸਲਂ, ਯ੍વਾਯਂ ਸਾਰਮ੍ਮਣਾਦਿਭੇਦੋ ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ ਸੋ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਸਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਤਤ੍ਥ ਪਤ੍ਥਨਾ ਪਣਿਧੀਤਿ ਚੇਤਨਾਯੇવੇਤਂ વੇવਚਨਂ। ਕੁਸਲਚੇਤਨਾਯੇવ ਹਿ ਪਕਪ੍ਪਯਮਾਨਾ ਪਤ੍ਥਨਾਤਿ। ਪਕਪ੍ਪਨવਸੇਨ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਪਣਿਧੀਤਿ ਚ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਪਰਤੋ ਪਨ ਕੁਸਲੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾ વੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਚੇਤਨਾ ਸਦ੍ਧਾਤਿਆਦੀਸੁ વੇਦਨਾਦੀਨਞ੍ਞੇવ ਚੇਤ੍ਥ ਪਤ੍ਥਨਾ ਪਣਿਧੀਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨ ਚੇਤਨਾਯ। ਕਸ੍ਮਾ? ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਚੇਤਨਾਨਂ ਏਕਤੋ ਅਭਾવਾ, ਸੋਤਪਤਿਤਤ੍ਤਾ ਪਨ ਏવਂ ਤਨ੍ਤਿ ਗਤਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਰੂਪਾਯਤਨਨ੍ਤਿਆਦਿ ਅਸੁਚੀਤਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੁਕ੍ਕਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ। ਸੁਤ੍ਤਸਾਧਨਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવ।
ਰੂਪਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
੧੦. ਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
੫੪੦. ਇਦਾਨਿ ਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਨਾਮ ਚਿਤ੍ਤવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਰੂਪਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਪੁਬ੍ਬਸੇਲਿਯਾਨਞ੍ਚੇવ ਸਮ੍ਮਿਤਿਯਾਨਞ੍ਚ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਨਤ੍ਥਿ ਰੂਪੀਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਯੂਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਰੂਪਾਨਮ੍ਪਿ ਤਿਣਕਟ੍ਠਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਾਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਿਮੇવ ਆਯੁ ਠਿਤਿ ਯਪਨਾ ਯਾਪਨਾ ਇਰਿਯਨਾ વਤ੍ਤਨਾ ਪਾਲਨਾਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਞ੍ਹੇਪਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਅਤ੍ਥਿ ਅਰੂਪਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹੇ
੫੪੧. ਰੂਪੀਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਯੁ ਅਰੂਪਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਰੂਪਿਨੋ વਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਅਰੂਪਿਨੋ વਾ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮੇવ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ।
੫੪੨. ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਨ੍ਨਪਞ੍ਹੇਸੁਪਿ ਚਿਤ੍ਤવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਜੀવਿਤਮੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ ਚ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ ਚ। ਸਕવਾਦੀ ਪਨ ਤਂ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਯਂ ਅਰੂਪਪવਤ੍ਤੇ ਅਸਤਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਰੂਪੇਨ ਤੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਹਞ੍ਚੀਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਹੇ ਫਸ੍ਸਾਦਿਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਕਾਯવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿ વੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿ ਆਦਿਮਾਹ। ਇਤਰੋ ਅਨ੍ਤੋਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ વੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਭਾਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ।
੫੪੩. ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤવਾਰੇਪਿ ਪਞ੍ਚવੋਕਾਰਭવੋਤਿ ਆਹ। ਇਤਰੋ ਸੁਤ੍ਤવਿਰੋਧਭਯਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ।
੫੪੪-੫੪੫. ਏਕਦੇਸਂ ਭਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਭਿਜ੍ਜਤਿ, વਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਦ੍વੇ ਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ। ਰੂਪਾਰੂਪવਸੇਨ ਹਿ ਦ੍વੇ ਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਤੇਹਿਯੇવ ਸਤ੍ਤੋ ਜੀવਤਿ, ਤੇਸਂ ਭਙ੍ਗੇਨ ਮਰਤੀਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਚੁਤਿਕ੍ਖਣਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਦ੍વੇਪਿ ਜੀવਿਤਾਨਿ ਸਹੇવ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ।
ਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
੧੧. ਕਮ੍ਮਹੇਤੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
੫੪੬. ਇਦਾਨਿ ਕਮ੍ਮਹੇਤੂਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਸੇਸਂ ਪਰਿਹਾਨਿਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ
ਹਨ੍ਦ ਹਿ ਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਇਦਂ ਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਤਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਤੁਂ વਦਤਿ। ਅਥ ਨਂ ਸਕવਾਦੀ ਤਂ ਪਕ੍ਖਂ ਪਟਿਜਾਨਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਯਦਿ ਏવਂ ਯੇਹਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਨ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖਿਤਪੁਬ੍ਬਾ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਯੇ ਕੇਚੀਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਇਤਰੋ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਨੇ ਨਿਯਾਮਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ।
ਕਮ੍ਮਹੇਤੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
ਅਟ੍ਠਮੋ વਗ੍ਗੋ।