੪. ਜਹਤਿਕਥਾ
੧. ਨਸੁਤ੍ਤਾਹਰਣਕਥਾ
੨੭੯. ਜਹਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਜਹਤਿ, ਅਨવਸੇਸਂ ਜਹਤਿ, ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਜਹਤਿ, ਸਮੂਲਂ ਜਹਤਿ, ਸਤਣ੍ਹਂ ਜਹਤਿ, ਸਾਨੁਸਯਂ ਜਹਤਿ, ਅਰਿਯੇਨ ਞਾਣੇਨ ਜਹਤਿ, ਅਰਿਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਜਹਤਿ, ਅਕੁਪ੍ਪਂ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਜਹਤਿ, ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਜਹਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਅਨવਸੇਸਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਸਮੂਲਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਸਤਣ੍ਹਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਸਾਨੁਸਯਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਅਰਿਯੇਨ ਞਾਣੇਨ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਅਰਿਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਅਕੁਪ੍ਪਂ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
ਜਹਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਸੋ ਚ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਜਹਤਿ, ਅਨવਸੇਸਂ ਜਹਤਿ…ਪੇ॰… ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਜਹਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਜਹਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਸੋ ਚ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਜਹਤਿ, ਅਨવਸੇਸਂ ਜਹਤਿ…ਪੇ॰… ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਜਹਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਸੋ ਚ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਅਨવਸੇਸਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ…ਪੇ॰… ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਸੋ ਚ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਅਨવਸੇਸਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ …ਪੇ॰… ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
ਜਹਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਸੋ ਚ ਨ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਜਹਤਿ, ਨ ਅਨવਸੇਸਂ ਜਹਤਿ…ਪੇ॰… ਨ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਜਹਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਜਹਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਸੋ ਚ ਨ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਜਹਤਿ…ਪੇ॰… ਨ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਜਹਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਸੋ ਚ ਨ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਨ ਅਨવਸੇਸਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ…ਪੇ॰… ਨ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਸੋ ਚ ਨ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਨ ਅਨવਸੇਸਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ…ਪੇ॰… ਨ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
ਜਹਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਕਤਮੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿ? ਰੂਪਾવਚਰੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿ। ਰੂਪਾવਚਰੋ ਮਗ੍ਗੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਖਯਗਾਮੀ ਬੋਧਗਾਮੀ ਅਪਚਯਗਾਮੀ ਅਨਾਸવੋ ਅਸਂਯੋਜਨਿਯੋ ਅਗਨ੍ਥਨਿਯੋ ਅਨੋਘਨਿਯੋ ਅਯੋਗਨਿਯੋ ਅਨੀવਰਣਿਯੋ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠੋ ਅਨੁਪਾਦਾਨਿਯੋ ਅਸਂਕਿਲੇਸਿਯੋਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ। ਨਨੁ ਰੂਪਾવਚਰੋ ਮਗ੍ਗੋ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਨ ਖਯਗਾਮੀ ਨ ਬੋਧਗਾਮੀ ਨ ਅਪਚਯਗਾਮੀ ਸਾਸવੋ ਸਂਯੋਜਨਿਯੋ…ਪੇ॰… ਸਂਕਿਲੇਸਿਯੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਹਞ੍ਚਿ ਰੂਪਾવਚਰੋ ਮਗ੍ਗੋ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਨ ਖਯਗਾਮੀ…ਪੇ॰… ਸਂਕਿਲੇਸਿਯੋ, ਨੋ ਚ વਤ ਰੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ – ‘‘ਜਹਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਰੂਪਾવਚਰੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦ’’ਨ੍ਤਿ।
ਜਹਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਸੋ ਚ ਮਗ੍ਗੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਖਯਗਾਮੀ ਬੋਧਗਾਮੀ ਅਪਚਯਗਾਮੀ ਅਨਾਸવੋ…ਪੇ॰… ਅਸਂਕਿਲੇਸਿਯੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਜਹਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਰੂਪਾવਚਰੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਸੋ ਚ ਮਗ੍ਗੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਖਯਗਾਮੀ ਬੋਧਗਾਮੀ ਅਪਚਯਗਾਮੀ ਅਨਾਸવੋ…ਪੇ॰… ਅਸਂਕਿਲੇਸਿਯੋਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
ਜਹਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਰੂਪਾવਚਰੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਸੋ ਚ ਮਗ੍ਗੋ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਨ ਖਯਗਾਮੀ ਨ ਬੋਧਗਾਮੀ ਨ ਅਪਚਯਗਾਮੀ ਸਾਸવੋ…ਪੇ॰… ਸਂਕਿਲੇਸਿਯੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਜਹਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਸੋ ਚ ਮਗ੍ਗੋ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਨ ਖਯਗਾਮੀ ਨ ਬੋਧਗਾਮੀ ਨ ਅਪਚਯਗਾਮੀ ਸਾਸવੋ…ਪੇ॰… ਸਂਕਿਲੇਸਿਯੋਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
੨੮੦. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮੇਸੁ વੀਤਰਾਗੋ ਸਹ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਸਣ੍ਠਾਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਸਣ੍ਠਾਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮੇਸੁ વੀਤਰਾਗੋ ਸਹ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਸਣ੍ਠਾਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਅਚਰਿਮਂ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗੇ ਭਾવੇਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਅਚਰਿਮਂ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗੇ ਭਾવੇਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਅਚਰਿਮਂ ਤੀਣਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਅਚਰਿਮਂ ਤੀਣਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਤਿਣ੍ਣਂ ਫਸ੍ਸਾਨਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ વੇਦਨਾਨਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਸਞ੍ਞਾਨਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਚੇਤਨਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਸਦ੍ਧਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ વੀਰਿਯਾਨਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਸਤੀਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮਾਧੀਨਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਞ੍ਞਾਨਂ ਸਮੋਧਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮੇਸੁ વੀਤਰਾਗੋ ਸਹ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਸਣ੍ਠਾਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ। ਕਤਮੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿ? ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿ। ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਂ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸਂ ਜਹਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
੨. ਸੁਤ੍ਤਾਹਰਣਕਥਾ
੨੮੧. ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਂ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸਂ ਜਹਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਹਾਨਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਹਞ੍ਚਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਹਾਨਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾ, ਨੋ ਚ વਤ ਰੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ – ‘‘ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਂ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸਂ ਜਹਤੀ’’ਤਿ। ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਕਾਮਰਾਗਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਂ ਜਹਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਕਾਮਰਾਗਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਂ ਜਹਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਾਨਂ ਤਨੁਭਾવਾ ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਂ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਹਞ੍ਚਿ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਾਨਂ ਤਨੁਭਾવਾ ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਂ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾ, ਨੋ ਚ વਤ ਰੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ – ‘‘ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਕਾਮਰਾਗਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਂ ਜਹਤੀ’’ਤਿ।
ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮੇਸੁ વੀਤਰਾਗੋ ਸਹ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਸਣ੍ਠਾਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਯੇ ਕੇਚਿ ਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਸਮੇਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਸਹ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਜਹਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦ’’ਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾ –
‘‘ਅਹੇਸੁਂ ਤੇ ਅਹਿਂਸਕਾ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੬.੫੪) ਅਤੀਤਂਸੇ, ਛ ਸਤ੍ਥਾਰੋ ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ।
ਨਿਰਾਮਗਨ੍ਧਾ ਕਰੁਣੇਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਕਰੁਣਾਧਿਮੁਤ੍ਤਾ (ਸੀ॰ ਕ॰), ਕਾਮਸਂਯੋਜਨਾਤਿਗਾ॥
‘‘ਕਾਮਰਾਗਂ વਿਰਾਜੇਤ੍વਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਗਾ ਅਹੁ।
ਅਹੇਸੁਂ ਸਾવਕਾ ਤੇਸਂ, ਅਨੇਕਾਨਿ ਸਤਾਨਿਪਿ॥
‘‘ਨਿਰਾਮਗਨ੍ਧਾ ਕਰੁਣੇਧਿਮੁਤ੍ਤਾ, ਕਾਮਸਂਯੋਜਨਾਤਿਗਾ।
ਕਾਮਰਾਗਂ વਿਰਾਜੇਤ੍વਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਗਾ ਅਹੂ’’ਤਿ ਅ॰ ਨਿ॰ ੬.੫੪॥
ਅਤ੍ਥੇવ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਤੇਨ ਹਿ ਜਹਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਨ੍ਤਿ।
ਜਹਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾ – ‘‘ਸੋ ਹਿ ਨਾਮ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੁਨੇਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾ ਏવਂ ਦੀਘਾਯੁਕੋ ਸਮਾਨੋ ਏવਂ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕੋ ਅਪਰਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ ਜਾਤਿਯਾ ਜਰਾਯ ਮਰਣੇਨ ਸੋਕੇਹਿ ਪਰਿਦੇવੇਹਿ ਦੁਕ੍ਖੇਹਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਹਿ ਉਪਾਯਾਸੇਹਿ ਅਪਰਿਮੁਤ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਮਾਤਿ વਦਾਮਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ। ਕਤਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ? ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਸੀਲਸ੍ਸ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ, ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ, ਅਰਿਯਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਅਰਿਯਾਯ વਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ। ਤਯਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਂ ਸੀਲਂ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਂ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ, ਅਰਿਯੋ ਸਮਾਧਿ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ, ਅਰਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਾ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਾ, ਅਰਿਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਾ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਾ, ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਭવਤਣ੍ਹਾ, ਖੀਣਾ ਭવਨੇਤ੍ਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭવੋਤਿ।
‘‘ਸੀਲਂ ਸਮਾਧਿ ਪਞ੍ਞਾ ਚ, વਿਮੁਤ੍ਤਿ ਚ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ।
ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ, ਗੋਤਮੇਨ ਯਸਸ੍ਸਿਨਾ॥
‘‘ਇਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਧਮ੍ਮਮਕ੍ਖਾਸਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਂ।
ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ ਅ॰ ਨਿ॰ ੭.੬੬॥
ਅਤ੍ਥੇવ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਤੇਨ ਹਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਜਹਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦ’’ਨ੍ਤਿ।
ਜਹਤਿਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।