੨. ਦੇવਪੁਤ੍ਤਸਂਯੁਤ੍ਤਂ
੧. ਪਠਮવਗ੍ਗੋ
੧. ਪਠਮਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੨. ਦੇવਪੁਤ੍ਤਸਂਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦੇવਾਨਞ੍ਹਿ ਅਙ੍ਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਪੁਰਿਸਾ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਾ ਨਾਮ, ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਦੇવਧੀਤਰੋ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਨਾਮવਸੇਨ ਅਪਾਕਟਾવ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਦੇવਤਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਪਾਕਟੋ ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਦੇવਤਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਇਧ ‘‘ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤਿ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਂ। ਅਯਂ ਕਿਰ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ ਸਤ੍ਤਮੇ વਸ੍ਸੇ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਤ੍વਾ ਤਿਦਸਪੁਰੇ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਮ੍ਮ ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੇਨ ਝਾਨવਿਭਙ੍ਗੇ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ (વਿਭ॰ ੫੧੦)। ਏવਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਕਥਿਯਮਾਨਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ। ‘‘ਏવਂ વਿਤਕ੍ਕੇਥ, ਮਾ ਏવਂ વਿਤਕ੍ਕਯਿਤ੍ਥ, ਏવਂ ਮਨਸਿਕਰੋਥ, ਮਾ ਏવਂ ਮਨਸਾਕਤ੍ਥ। ਇਦਂ ਪਜਹਥ, ਇਦਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਥਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੧੯)। ਏવਰੂਪਂ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਓવਾਦਂ ਭਿਕ੍ਖੁਅਨੁਸਾਸਨਂ ਨ ਅਸ੍ਸੋਸਿ। ਸੋ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਭਗવਾ ਪਕਾਸੇਸਿ, ਨੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਨੁਸਾਸ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ।
ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਮਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿ ਨ ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ વਦਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ। ਤਞ੍ਞੇવੇਤ੍ਥ ਪਟਿਭਾਤੂਤਿ ਤੁਯ੍ਹੇવੇਸਾ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਪਕਾਸਨਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤੂਤਿ। ਯੋ ਹਿ ਪਞ੍ਹਂ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਕਥੇਤੁਂ। ਯੋ વਾ ਨ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਪਨ ਕਥੇਤੁਂ। ਯੋ વਾ
ਤਤ੍ਥ ਸੁਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖੇਥਾਤਿ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਚਤੁਸਚ੍ਚਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਦਸਕਥਾવਤ੍ਥੁਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ વਚੀਸੁਚਰਿਤਮੇવ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ। ਸਮਣੂਪਾਸਨਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਸਮਣੇਹਿ ਉਪਾਸਿਤਬ੍ਬਂ ਸਮਣੂਪਾਸਨਂ ਚਿਤ੍ਤવੂਪਸਮਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤવੂਪਸਮਂ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ। ਇਤਿ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੇਨ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਕਥਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਪੁਰਿਮਪਦੇਨ ਹਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ ਕਥਿਤਾ, ਦੁਤਿਯਪਦੇਨ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ, ਚਿਤ੍ਤવੂਪਸਮੇਨ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਏવਂ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਸਾਸਨਂ ਪਕਾਸਿਤਮੇવ ਹੋਤਿ। ਪਠਮਂ।
੨. ਦੁਤਿਯਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੩. ਦੁਤਿਯੇ ਝਾਯੀਤਿ ਦ੍વੀਹਿ ਝਾਨੇਹਿ ਝਾਯੀ। વਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ। ਹਦਯਸ੍ਸਾਨੁਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ। ਲੋਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕਸ੍ਸ। ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਯੋ વਾ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ। ਤਦਾਨਿਸਂਸੋਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਾਨਿਸਂਸੋ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਅਰਹਤ੍ਤਾਨਿਸਂਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਝਾਯੀ ਭવੇਯ੍ਯ, ਸੁવਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭવੇਯ੍ਯ, ਲੋਕਸ੍ਸ ਉਦਯਬ੍ਬਯਂ ਞਤ੍વਾ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਭવੇਯ੍ਯ। ਤਨ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਪਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ।
੩-੪. ਮਾਘਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
੮੪. ਤਤਿਯੇ ਮਾਘੋਤਿ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ। ਸ੍વੇવ વਤ੍ਤੇਨ ਅਞ੍ਞੇ ਅਭਿਭવਿਤ੍વਾ ਦੇવਿਸ੍ਸਰਿਯਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ વਤ੍ਰਭੂ, વਤ੍ਰਨਾਮਕਂ વਾ ਅਸੁਰਂ ਅਭਿਭવਤੀਤਿ વਤ੍ਰਭੂ। ਤਤਿਯਂ।
੮੫. ਚਤੁਤ੍ਥਂ
੫. ਦਾਮਲਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੬. ਪਞ੍ਚਮੇ ਨ ਤੇਨਾਸੀਸਤੇ ਭવਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭવਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ। ਆਯਤਪਗ੍ਗਹੋ ਨਾਮੇਸ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ, ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚવੋਸਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ। ਖੀਣਾਸવੇਨ ਹਿ ਆਦਿਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ
ਅਥ ਭਗવਾ ‘‘ਅਯਂ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚવੋਸਾਨਂ ਅਕਥੇਨ੍ਤੋ ਮਮ ਸਾਸਨਂ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਂ ਕਥੇਤਿ, ਕਿਚ੍ਚવੋਸਾਨਮਸ੍ਸ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤੀਸੁ ਕਿਰ ਪਿਟਕੇਸੁ ਅਯਂ ਗਾਥਾ ਅਸਂਕਿਣ੍ਣਾ। ਭਗવਤਾ ਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ વੀਰਿਯਸ੍ਸ ਦੋਸੋ ਨਾਮ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਇਧ ਪਨ ਇਮਂ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍વਾ ‘‘ਖੀਣਾਸવੇਨ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਆਸવਕ੍ਖਯਤ੍ਥਾਯ ਅਰਞ੍ਞੇ વਸਨ੍ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਦਾਯ વੀਰਿਯਂ ਕਤਂ, ਅਪਰਭਾਗੇ ਸਚੇ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਕਰੋਤੁ, ਨੋ ਚੇ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਯਥਾਸੁਖਂ વਿਹਰਤੂ’’ਤਿ ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚવੋਸਾਨਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਏવਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਗਾਧਨ੍ਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਂ। ਪਞ੍ਚਮਂ।
੬. ਕਾਮਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੭. ਛਟ੍ਠੇ ਦੁਕ੍ਕਰਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਕਿਰ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗਾવਚਰੋ ਬਹਲਕਿਲੇਸਤਾਯ ਸਪ੍ਪਯੋਗੇਨ ਕਿਲੇਸੇ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਪੁਬ੍ਬੂਪਨਿਸ੍ਸਯਮਨ੍ਦਤਾਯ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਅਪ੍ਪਤ੍વਾવ ਕਾਲਂ ਕਤ੍વਾ ਦੇવਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ। ਸੋ ‘‘ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦੁਕ੍ਕਰਭਾવਂ ਆਰੋਚੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਏવਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਕਰਨ੍ਤਿ ਦਸਪਿ વਸ੍ਸਾਨਿ…ਪੇ॰… ਸਟ੍ਠਿਪਿ ਯਦੇਤਂ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮਣਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਰਣਂ ਨਾਮ, ਤਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ। ਸੇਖਾਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸੇਖਾ। ਸੀਲਸਮਾਹਿਤਾਤਿ ਸੀਲੇਨ ਸਮਾਹਿਤਾ ਸਮੁਪੇਤਾ। ਠਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸਭਾવਾ। ਏવਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਪਞ੍ਹਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਉਪਰਿਪਞ੍ਹਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਤ੍ਥਂ ਅਨਗਾਰਿਯੁਪੇਤਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਅਨਗਾਰਿਯੁਪੇਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਨਿਗ੍ਗੇਹਭਾવਂ ਉਪੇਤਸ੍ਸ। ਸਤ੍ਤਭੂਮਿਕੇਪਿ ਹਿ ਪਾਸਾਦੇ વਸਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ વੁਡ੍ਢਤਰੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਇਦਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਆਦਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਤੇવ। ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨਗਾਰਿਯੁਪੇਤੋ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਤੁਟ੍ਠੀਤਿ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸੋ। ਭਾવਨਾਯਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤવੂਪਸਮਭਾવਨਾਯ।
ਤੇ ਛੇਤ੍વਾ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਜਾਲਨ੍ਤਿ ਯੇ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿવਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੂਪਸਮੇ ਰਤਾ, ਤੇ ਦੁਸ੍ਸਮਾਦਹਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਚ ਸਮਾਹਿਤਚਿਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤਾ ਨ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾ, ਤੇ ਸੀਲਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤਾ ਨ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ ਦੁਗ੍ਗਮੋਤਿ ‘‘ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯੇ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੂਪਸਮੇ ਅવਂਸਿਰਾਤਿ ਞਾਣਸਿਰੇਨ ਅਧੋਸਿਰਾ ਹੁਤ੍વਾ ਪਪਤਨ੍ਤਿ। ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਆਰੋਹਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤਾਯੇવ ਚ ਤੇ ਅਨਰਿਯਮਗ੍ਗੇ ਪਪਤਨ੍ਤੀਤਿ ਚ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਅਰਿਯਾਨਂ ਸਮੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਸ੍વੇવ ਮਗ੍ਗੋ ਅਰਿਯਾਨਂ ਸਮੋ ਹੋਤਿ। વਿਸਮੇ ਸਮਾਤਿ વਿਸਮੇਪਿ ਸਤ੍ਤਕਾਯੇ ਸਮਾਯੇવ। ਛਟ੍ਠਂ।
੭. ਪਞ੍ਚਾਲਚਣ੍ਡਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੮. ਸਤ੍ਤਮੇ ਸਮ੍ਬਾਧੇਤਿ ਨੀવਰਣਸਮ੍ਬਾਧਂ ਕਾਮਗੁਣਸਮ੍ਬਾਧਨ੍ਤਿ ਦ੍વੇ ਸਮ੍ਬਾਧਾ। ਤੇਸੁ ਇਧ ਨੀવਰਣਸਮ੍ਬਾਧਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ। ਓਕਾਸਨ੍ਤਿ ਝਾਨਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ। ਪਟਿਲੀਨਨਿਸਭੋਤਿ ਪਟਿਲੀਨਸੇਟ੍ਠੋ। ਪਟਿਲੀਨੋ ਨਾਮ ਪਹੀਨਮਾਨੋ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਟਿਲੀਨੋ ਹੋਤਿ ਪਚ੍ਚਲਤ੍ਥਂਸੂਤਿ ਪਟਿਲਭਿਂਸੁ। ਸਮ੍ਮਾ ਤੇਤਿ ਯੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਤਿਂ ਪਟਿਲਭਿਂਸੁ, ਤੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮਾਧਿਨਾਪਿ ਸੁਸਮਾਹਿਤਾਤਿ ਮਿਸ੍ਸਕਜ੍ਝਾਨਂ ਕਥਿਤਂ। ਸਤ੍ਤਮਂ।
੮. ਤਾਯਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੯. ਅਟ੍ਠਮੇ ਪੁਰਾਣਤਿਤ੍ਥਕਰੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਿਤ੍ਥਕਰੋ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਤਿਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਦ੍વਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ, ਤਿਤ੍ਥਕਰੋ ਨਾਮ ਤਾਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦਕੋ ਸਤ੍ਥਾ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ ਨਨ੍ਦੋ, વਚ੍ਛੋ, ਕਿਸੋ, ਸਂਕਿਚ੍ਚੋ। ਪੁਰਾਣਾਦਯੋ ਪਨ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਨਾਮ। ਅਯਂ ਪਨ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਕਥਂ ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਤਿ? ਕਮ੍ਮવਾਦਿਤਾਯ। ਏਸ ਕਿਰ ਉਪੋਸਥਭਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਅਦਾਸਿ, ਅਨਾਥਾਨਂ વਤ੍ਤਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ, ਪਤਿਸ੍ਸਯੇ ਅਕਾਸਿ, ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯੋ ਖਣਾਪੇਸਿ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਬਹੁਂ ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਅਕਾਸਿ। ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਦ ਸੋਤਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ।
ਤਤ੍ਥ ਛਿਨ੍ਦਾਤਿ ਅਨਿਯਮਿਤਆਣਤ੍ਤਿ। ਸੋਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਸੋਤਂ। ਪਰਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਪਰਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વੀਰਿਯਂ ਕਤ੍વਾ। ਕਾਮੇਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਪਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮੇਪਿ। ਪਨੁਦਾਤਿ ਨੀਹਰ। ਏਕਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਝਾਨਂ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਕਾਮੇ ਅਜਹਿਤ੍વਾ ਮੁਨਿ ਝਾਨਂ ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਪਟਿਲਭਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਯਿਰਾ ਚੇ ਕਯਿਰਾਥੇਨਨ੍ਤਿ ਯਦਿ વੀਰਿਯਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਕਰੇਯ੍ਯਾਥ, ਤਂ વੀਰਿਯਂ ਨ ਓਸਕ੍ਕੇਯ੍ਯ। ਦਲ਼੍ਹਮੇਨਂ ਪਰਕ੍ਕਮੇਤਿ ਦਲ਼੍ਹਂ ਏਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯ। ਸਿਥਿਲੋ ਹਿ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜੋਤਿ ਸਿਥਿਲਗਹਿਤਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ। ਭਿਯ੍ਯੋ ਆਕਿਰਤੇ ਰਜਨ੍ਤਿ ਅਤਿਰੇਕਂ ਅਕਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਅਕਤਮੇવ ਸੇਯ੍ਯੋ। ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਨ ਕੇવਲਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤ੍વਾ ਕਤਸਾਮਞ੍ਞਮੇવ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਥਿਲਂ ਕਤਂ ਏવਰੂਪਮੇવ ਹੋਤਿ। ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕવਤਂ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਸਾਸਨੇ ਪਚ੍ਚਯਹੇਤੁ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਧੁਤਙ੍ਗવਤਂ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਮੇવ। ਸਙ੍ਕਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਕਾਯ ਸਰਿਤਂ, ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਇਮਿਨਾ ਕਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਇਮਿਨਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਆਸਙ੍ਕਿਤਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਂ। ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਿਕਾਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਆਦਿਭੂਤਾ ਪੁਬ੍ਬਪਧਾਨਭੂਤਾ। ਅਟ੍ਠਮਂ।
੯. ਚਨ੍ਦਿਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੯੦. ਨવਮੇ ਚਨ੍ਦਿਮਾਤਿ ਚਨ੍ਦવਿਮਾਨવਾਸੀ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ। ਸਬ੍ਬਧੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਖਨ੍ਧਆਯਤਨਾਦੀਸੁ। ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਕਾਤਿ ਤੁਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਏਤਸ੍ਸਪਿ ਤਾਦਿਸਾ ਏવ। ਸਨ੍ਤਰਮਾਨੋવਾਤਿ ਤੁਰਿਤੋ વਿਯ। ਪਮੁਞ੍ਚਸੀਤਿ ਅਤੀਤਤ੍ਥੇ વਤ੍ਤਮਾਨવਚਨਂ। ਨવਮਂ।
੧੦. ਸੂਰਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੯੧. ਦਸਮੇ ਸੂਰਿਯੋਤਿ ਸੂਰਿਯવਿਮਾਨવਾਸੀ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ। ਅਨ੍ਧਕਾਰੇਤਿ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿવਾਰਣੇਨ ਅਨ੍ਧਭਾવਕਰਣੇ। વਿਰੋਚਤੀਤਿ વੇਰੋਚਨੋ। ਮਣ੍ਡਲੀਤਿ ਮਣ੍ਡਲਸਣ੍ਠਾਨੋ। ਮਾ, ਰਾਹੁ, ਗਿਲੀ ਚਰਮਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇਤਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਚਰਂ ਸੂਰਿਯਂ, ਰਾਹੁ, ਮਾ ਗਿਲੀਤਿ વਦਤਿ। ਕਿਂ ਪਨੇਸ ਤਂ ਗਿਲਤੀਤਿ ਪਜਂ ਮਮਨ੍ਤਿ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਕਿਰ ਦ੍વੇਪਿ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਾ ਮਹਾਸਮਯਸੁਤ੍ਤਕਥਨਦਿવਸੇ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਪਤ੍ਤਾ। ਤੇਨ ਭਗવਾ ‘‘ਪਜਂ ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਮਮ ਏਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦਸਮਂ।
ਪਠਮੋ વਗ੍ਗੋ।
੨. ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕવਗ੍ਗੋ
੧. ਚਨ੍ਦਿਮਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੯੨. ਦੁਤਿਯવਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਠਮੇ ਕਚ੍ਛੇવਾਤਿ ਕਚ੍ਛੇ વਿਯ। ਕਚ੍ਛੇਤਿ ਪਬ੍ਬਤਕਚ੍ਛੇਪਿ ਨਦੀਕਚ੍ਛੇਪਿ। ਏਕੋਦਿ ਨਿਪਕਾਤਿ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾ ਚੇવ ਪਞ੍ਞਾਨੇਪਕ੍ਕੇਨ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ। ਸਤਾਤਿ ਸਤਿਮਨ੍ਤੋ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯੇ ਝਾਨਾਨਿ ਲਭਿਤ੍વਾ ਪਾਰਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਅਮ੍ਬੁਜੋਤਿ ਮਚ੍ਛੋ। ਰਣਞ੍ਜਹਾਤਿ ਕਿਲੇਸਞ੍ਜਹਾ। ਯੇਪਿ ਝਾਨਾਨਿ ਲਭਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸੇ ਜਹਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸੁਤ੍ਤਜਾਲਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਮਚ੍ਛਾ વਿਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਪਠਮਂ।
੨. વੇਣ੍ਡੁਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੯੩. ਦੁਤਿਯੇ વੇਣ੍ਡੂਤਿ ਤਸ੍ਸ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ। ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਯਾਤਿ ਪਰਿਰੁਪਾਸਿਤ੍વਾ। ਅਨੁਸਿਕ੍ਖਰੇਤਿ ਸਿਟ੍ਠਿਪਦੇਤਿ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਪਦੇ। ਕਾਲੇ ਤੇ ਅਪ੍ਪਮਜ੍ਜਨ੍ਤਾਤਿ ਕਾਲੇ ਤੇ ਅਪ੍ਪਮਾਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ। ਦੁਤਿਯਂ।
੩. ਦੀਘਲਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੯੪. ਤਤਿਯੇ ਦੀਘਲਟ੍ਠੀਤਿ ਦੇવਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬੇ ਸਮਪ੍ਪਮਾਣਾ ਤਿਗਾવੁਤਿਕਾવ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਪਨਸ੍ਸ ਦੀਘਤ੍ਤਭਾવਤਾਯ ਏવਂਨਾਮਂ ਅਹੋਸਿ। ਸੋ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਤ੍વਾ ਦੇવਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਪਿ ਤਥੇવ ਪਞ੍ਞਾਯਿ। ਤਤਿਯਂ।
੪. ਨਨ੍ਦਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੯੫. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਗੋਤਮਾਤਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਆਲਪਤਿ। ਅਨਾવਟਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਪੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖੋ વਾ ਪਬ੍ਬਤੋ વਾ ਆવਰਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨਾવਟ’’ਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ ਤਥਾਗਤਂ ਥੋਮੇਤ੍વਾ ਦੇવਲੋਕੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕਥਂવਿਧਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਮਤਿਚ੍ਚ ਇਰਿਯਤੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ। ਸੀਲવਾਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇਨ ਸੀਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਖੀਣਾਸવੋ। ਪਞ੍ਞਾਦਯੋਪਿ ਮਿਸ੍ਸਕਾਯੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਪੂਜਯਨ੍ਤੀਤਿ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਹਿ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ।
੫-੬. ਚਨ੍ਦਨਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
੯੬. ਪਞ੍ਚਮੇ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠੇ ਅਨਾਲਮ੍ਬੇਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਪਤਿਟ੍ਠੇ ਉਪਰਿ ਅਨਾਲਮ੍ਬਨੇ। ਸੁਸਮਾਹਿਤੋਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਯਪਿ ਉਪਚਾਰੇਨਪਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਾਹਿਤੋ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋਤਿ ਪੇਸਿਤਤ੍ਤੋ। ਨਨ੍ਦੀਰਾਗਪਰਿਕ੍ਖੀਣੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਨਨ੍ਦੀਰਾਗੋ। ਨਨ੍ਦੀਰਾਗੋ ਨਾਮ ਤਯੋ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ। ਇਤਿ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਪਞ੍ਚੋਰਮ੍ਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨਾਨਿ, ਰੂਪਸਂਯੋਜਨਗਹਣੇਨ ਪਞ੍ਚ ਉਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨਾਨਿ, ਨਨ੍ਦੀਰਾਗੇਨ ਤਯੋ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ
੯੭. ਛਟ੍ਠਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇવ। ਛਟ੍ਠਂ।
੭. ਸੁਬ੍ਰਹ੍ਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੯੮. ਸਤ੍ਤਮੇ ਸੁਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਪਰਿવੁਤੋ ਨਨ੍ਦਨਕੀਲ਼ਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਮੂਲੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਤਂ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਦੇવਧੀਤਰੋ ਪਰਿવਾਰੇਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ, ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਰੁਕ੍ਖਂ ਅਭਿਰੁਲ਼੍ਹਾ। ਨਨੁ ਚ ਦੇવਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤવਸੇਨ ਯੋਜਨਸਤਿਕੋਪਿ ਰੁਕ੍ਖੋ ਓਨਮਿਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ ਤਾ ਅਭਿਰੁਲ਼੍ਹਾਤਿ। ਖਿਡ੍ਡਾਪਸੁਤਤਾਯ। ਅਭਿਰੁਯ੍ਹ ਪਨ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰੇਨ ਗਾਯਿਤ੍વਾ ਗਾਯਿਤ੍વਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਪਾਤੇਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਇਤਰਾ ਏਕਤੋવਣ੍ਟਿਕਮਾਲਾਦਿવਸੇਨ ਗਨ੍ਥੇਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਰੁਕ੍ਖਂ ਅਭਿਰੁਲ਼੍ਹਾ ਉਪਚ੍ਛੇਦਕਕਮ੍ਮવਸੇਨ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇવ ਕਾਲਂ ਕਤ੍વਾ ਅવੀਚਿਮ੍ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਮਹਾਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨੁਭવਨ੍ਤਿ।
ਅਥ ਕਾਲੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਇਮਾਸਂ ਨੇવ ਸਦ੍ਦੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ, ਨ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਪਾਤੇਨ੍ਤਿ। ਕਹਂ ਨੁ ਖੋ ਗਤਾ’’ਤਿ? ਆવਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਭਾવਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਿਯવਤ੍ਥੁਕਸੋਕੇਨ ਰੁਪ੍ਪਮਾਨੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਤਾ ਤਾવ ਯਥਾਕਮ੍ਮੇਨ ਗਤਾ, ਮਯ੍ਹਂ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰੋ ਕਿਤ੍ਤਕੋ’’ਤਿ। ਸੋ – ‘‘ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿવਸੇ ਮਯਾਪਿ ਅવਸੇਸਾਹਿ ਪਞ੍ਚਸਤਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਾਲਂ ਕਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥੇવ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਦਿਸ੍વਾ ਬਲવਤਰੇਨ ਸੋਕੇਨ ਰੁਪ੍ਪਿ। ਸੋ – ‘‘ਇਮਂ ਮਯ੍ਹਂ ਸੋਕਂ ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਤਥਾਗਤਾ ਨਿਦ੍ਧਮਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿਚ੍ਚਂ ਉਤ੍ਰਸ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ।
ਤਤ੍ਥ ਇਦਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਦੁਤਿਯਪਦਂ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸੇવ ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚ ਪਦਸ੍ਸ ਦੇવਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਸੋਕੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਲਤੋ ਪਨ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਕਿਚ੍ਛੇਸੂਤਿ ਇਤੋ ਸਤ੍ਤਾਹਚ੍ਚਯੇਨ ਯਾਨਿ ਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ। ਅਥੋ ਉਪ੍ਪਤਿਤੇਸੁ ਚਾਤਿ ਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਂ ਅਚ੍ਛਰਾਨਂ ਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨਿ, ਤੇਸੁ ਚਾਤਿ ਏવਂ ਇਮੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਦੁਕ੍ਖੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਂ ਮਮ ਉਤ੍ਰਸ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਡਯ੍ਹਮਾਨੋ વਿਯ ਹੋਮਿ ਭਗવਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
ਨਾਞ੍ਞਤ੍ਰ ਬੋਜ੍ਝਾ ਤਪਸਾਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਭਾવਨਞ੍ਚ ਤਪੋਗੁਣਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਬ੍ਬਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ। ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਭਾવਨਾ ਪਠਮਂ ਗਹਿਤਾ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੋ ਪਚ੍ਛਾ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੋવ ਪਠਮਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਇਨ੍ਦਿਯਸਂવਰੇ ਹਿ ਗਹਿਤੇ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਿਸ੍ਸਯਮੁਤ੍ਤਕੋ ਧੁਤਙ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਪੋਗੁਣਂ ਸਮਾਦਾਯ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਸਹ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਭਾવੇਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਯਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਸੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਭਗવਾ ਚਤੁਸਚ੍ਚવਸੇਨ ਦੇਸਨਂ વਿਨਿવਤ੍ਤੇਸਿ। ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹੀਤਿ। ਸਤ੍ਤਮਂ।
੮-੧੦. ਕਕੁਧਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
੯੯. ਅਟ੍ਠਮੇ ਕਕੁਧੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਯਂ ਕਿਰ ਕੋਲਨਗਰੇ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਕਪੁਤ੍ਤੋ ਦਹਰਕਾਲੇਯੇવ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਸਨ੍ਤੋ ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ। ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਨਂ ਕਕੁਧੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤ੍વੇવ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ। ਨਨ੍ਦਸੀਤਿ ਤੁਸ੍ਸਸਿ। ਕਿਂ ਲਦ੍ਧਾਤਿ ਤੁਟ੍ਠਿ ਨਾਮ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਨਾਪਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਮਾਹ। ਕਿਂ ਜੀਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਨਾਪਂ ਚੀવਰਾਦਿવਤ੍ਥੁ ਜਿਣ੍ਣਂ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਸੋਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਮਾਹ। ਅਰਤੀ ਨਾਭਿਕੀਰਤੀਤਿ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾ ਨਾਭਿਭવਤਿ। ਅਘਜਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਜਾਤਸ੍ਸ, વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖੇ ਠਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਨ੍ਦੀਜਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ। ਅਘਨ੍ਤਿ ਏવਰੂਪਸ੍ਸ
੧੦੦. ਨવਮਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇવ। ਨવਮਂ।
੧੦੧. ਦਸਮੇ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਨੁਮਾਨਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਆਨੁਭਾવਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋਤਿ ਆਹ। ਦਸਮਂ।
ਦੁਤਿਯੋ વਗ੍ਗੋ।
੩. ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯવਗ੍ਗੋ
੧-੨. ਸਿવਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
੧੦੨. ਤਤਿਯવਗ੍ਗਸ੍ਸ
੧੦੩. ਦੁਤਿਯੇ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇવਾਤਿ ਪਠਮਂਯੇવ। ਅਕ੍ਖਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋવਝਾਯਤੀਤਿ ਅਕ੍ਖਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਅવਝਾਯਤਿ, ਬਲવਚਿਨ੍ਤਨਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ। ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਅਕ੍ਖਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋવਾਤਿ ਅਕ੍ਖਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ વਿਯ। ਦੁਤਿਯਂ।
੩-੪. ਸੇਰੀਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
੧੦੪. ਤਤਿਯੇ ਦਾਯਕੋਤਿ ਦਾਨਸੀਲੋ। ਦਾਨਪਤੀਤਿ ਯਂ ਦਾਨਂ ਦੇਮਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਤਿ ਹੁਤ੍વਾ ਦੇਮਿ, ਨ ਦਾਸੋ ਨ ਸਹਾਯੋ। ਯੋ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਮਧੁਰਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਪਰੇਸਂ ਅਮਧੁਰਂ ਦੇਤਿ, ਸੋ ਦਾਨਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦਾਸੋ ਹੁਤ੍વਾ ਦੇਤਿ। ਯੋ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਤਦੇવ ਦੇਤਿ, ਸੋ ਸਹਾਯੋ ਹੁਤ੍વਾ ਦੇਤਿ। ਯੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਯੇਨ ਤੇਨ ਯਾਪੇਤਿ, ਪਰੇਸਂ ਮਧੁਰਂ ਦੇਤਿ, ਸੋ ਪਤਿ ਜੇਟ੍ਠਕੋ ਸਾਮਿ ਹੁਤ੍વਾ ਦੇਤਿ। ਅਹਂ ‘‘ਤਾਦਿਸੋ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ
ਚਤੂਸੁ ਦ੍વਾਰੇਸੁਤਿ ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਰਞ੍ਞੋ ਸਿਨ੍ਧવਰਟ੍ਠਂ ਸੋਧਿવਾਕਰਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਦ੍વੇ ਰਟ੍ਠਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ, ਨਗਰਂ ਰੋਰੁવਂ ਨਾਮ। ਤਸ੍ਸ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਦ੍વਾਰੇ ਦੇવਸਿਕਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਨ੍ਤੋਨਗਰੇ વਿਨਿਚ੍ਛਯਟ੍ਠਾਨੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ। ਸੋ ਬਹੁਹਿਰਞ੍ਞਸੁવਣ੍ਣਂ ਰਾਸਿਭੂਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਚਤੂਸੁ ਦ੍વਾਰੇਸੁ
ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਪਣਦ੍ਧਿਕવਨਿਬ੍ਬਕਯਾਚਕਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮਣਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਗਤਾ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਭੋવਾਦਿਨੋ। ਸਮਿਤਪਾਪਬਾਹਿਤਪਾਪੇ ਪਨ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਏਸ ਨਾਲਤ੍ਥ। ਕਪਣਾਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਦਲਿਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾ ਕਾਣਕੁਣਿਆਦਯੋ। ਅਦ੍ਧਿਕਾਤਿ ਪਥਾવਿਨੋ। વਨਿਬ੍ਬਕਾਤਿ ਯੇ ‘‘ਇਟ੍ਠਂ, ਦਿਨ੍ਨਂ, ਕਨ੍ਤਂ, ਮਨਾਪਂ, ਕਾਲੇਨ, ਅਨવਜ੍ਜਂ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਦਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਯ੍ਯ, ਗਚ੍ਛਤੁ ਭવਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਯਾਚਕਾਤਿ ਯੇ ‘‘ਪਸਤਮਤ੍ਤਂ ਦੇਥ, ਸਰਾવਮਤ੍ਤਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਚ વਤ੍વਾ ਯਾਚਮਾਨਾ વਿਚਰਨ੍ਤਿ। ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਸ੍ਸ ਦਾਨਂ ਦੀਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਪਠਮਦ੍વਾਰਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸਤਸਹਸ੍ਸੇ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਧਨਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਅਮਚ੍ਚੇ ਹਾਰੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਮਚ੍ਚੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞਾ ਦਿਨ੍ਨਦਾਨਤੋ ਰਾਜਿਤ੍ਥਿਯੋ ਮਹਨ੍ਤਤਰਂ ਦਾਨਂ ਅਦਂਸੁ। ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇવਮਾਹ। ਮਮ ਦਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਕਮੀਤਿ ਯਂ ਮਮ ਦਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਦੀਯਿਤ੍ਥ, ਤਂ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਿ। ਸੇਸਦ੍વਾਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਕੋਚੀਤਿ ਕਤ੍ਥਚਿ। ਦੀਘਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਸੀਤਿવਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ। ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਿਰ ਕਾਲਂ ਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਦਾਨਂ ਦੀਯਿਤ੍ਥ। ਤਤਿਯਂ।
੧੦੫. ਚਤੁਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇવ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ।
੫. ਜਨ੍ਤੁਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੦੬. ਪਞ੍ਚਮੇ ਕੋਸਲੇਸੁ વਿਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍વਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਉਦ੍ਧਤਾਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਚ ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਚ ਅਨવਜ੍ਜੇ ਸਾવਜ੍ਜਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਚ ਸਾવਜ੍ਜੇ ਅਨવਜ੍ਜਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਚ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕਤਿਕਾ ਹੁਤ੍વਾ। ਉਨ੍ਨਲ਼ਾਤਿ ਉਗ੍ਗਤਨਲ਼ਾ, ਉਟ੍ਠਿਤਤੁਚ੍ਛਮਾਨਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਚਪਲਾਤਿ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਣ੍ਡਨਾਦਿਨਾ ਚਾਪਲ੍ਲੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ। ਮੁਖਰਾਤਿ ਮੁਖਖਰਾ, ਖਰવਚਨਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। વਿਕਿਣ੍ਣવਾਚਾਤਿ ਅਸਂਯਤવਚਨਾ, ਦਿવਸਮ੍ਪਿ ਨਿਰਤ੍ਥਕવਚਨਪਲਾਪਿਨੋ। ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਨੋਤਿ ਨਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਨੋ ਸਤਿવਿਰਹਿਤਾ, ਇਧ ਕਤਂ ਏਤ੍ਥ ਪਮੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਅਸਮ੍ਪਜਾਨਾਤਿ ਨਿਪ੍ਪਞ੍ਞਾ। ਅਸਮਾਹਿਤਾਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਰਹਿਤਾ, ਚਣ੍ਡਸੋਤੇ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨવਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤਾ, ਪਨ੍ਥਾਰੁਲ਼੍ਹਬਾਲਮਿਗਸਦਿਸਾ। ਪਾਕਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਤਿ ਸਂવਰਾਭਾવੇਨ ਗਿਹਿਕਾਲੇ વਿਯ વਿવਟਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ।
ਜਨ੍ਤੂਤਿ ਏવਂਨਾਮਕੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ। ਤਦਹੁਪੋਸਥੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਹੁ ਉਪੋਸਥੇ, ਉਪੋਸਥਦਿવਸੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਨ੍ਨਰਸੇਤਿ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਿਕਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ। ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਚੋਦਨਤ੍ਥਾਯ ਉਪਗਤੋ। ਸੋ ਕਿਰ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ, ਇਦਾਨਿ ਪਮਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਖੋ ਪਨੇਤੇ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਚੋਦਿਯਮਾਨਾ ਕਥਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਮਾਗਮਨਕਾਲੇ ਚੋਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਉਪੋਸਥਦਿવਸੇ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਗਾਥਾਹਿ ਅਜ੍ਝਭਾਸੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਮਜ੍ਝੇ ਠਤ੍વਾ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ।
ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਜੀવਿਨੋ ਪੁਰੇ ਆਸੁਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਜੀવਿਨੋ ਪੁਰੇ ਆਸੁਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸੁਪ੍ਪੋਸਾ ਸੁਭਰਾ ਅਨਿਚ੍ਛਾਤਿ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹਾ ਹੁਤ੍વਾ।
ਏવਂ ਪੋਰਾਣਕਭਿਕ੍ਖੂਨਂ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਅવਣ੍ਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਦੁਪ੍ਪੋਸਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਗਾਮੇ ਗਾਮਣਿਕਾ વਿਯਾਤਿ ਯਥਾ ਗਾਮੇ ਗਾਮਕੁਟਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਜਨਂ ਪੀਲ਼ੇਤ੍વਾ ਖੀਰਦਧਿਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਨਿ ਆਹਰਾਪੇਤ੍વਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਅਨੇਸਨਾਯ ਠਿਤਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਜੀવਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਥਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ વਦਤਿ। ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਮਨਸਿਕਾਰੇਹਿ ਅਨਤ੍ਥਿਕਾ ਹੁਤ੍વਾ ਸਯਨਮ੍ਹਿ ਹਤ੍ਥਪਾਦੇ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਪਰਾਗਾਰੇਸੂਤਿ ਪਰਗੇਹੇਸੁ, ਕੁਲਸੁਣ੍ਹਾਦੀਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮੁਚ੍ਛਿਤਾਤਿ ਕਿਲੇਸਮੁਚ੍ਛਾਯ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ।
ਏਕਚ੍ਚੇਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕੇਯੇવ। ਅਪવਿਦ੍ਧਾਤਿ ਛਡ੍ਡਿਤਕਾ। ਅਨਾਥਾਤਿ ਅਪਤਿਟ੍ਠਾ। ਪੇਤਾਤਿ ਸੁਸਾਨੇ ਛਡ੍ਡਿਤਾ ਕਾਲਙ੍ਕਤਮਨੁਸ੍ਸਾ। ਯਥਾ ਹਿ ਸੁਸਾਨੇ ਛਡ੍ਡਿਤਾ ਨਾਨਾਸਕੁਣਾਦੀਹਿ ਖਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਞਾਤਕਾਪਿ ਨੇਸਂ ਨਾਥਕਿਚ੍ਚਂ ਨ
੬. ਰੋਹਿਤਸ੍ਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੦੭. ਛਟ੍ਠੇ ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਲੋਕਸ੍ਸ ਏਕੋਕਾਸੇ ਭੁਮ੍ਮਂ। ਨ ਚવਤਿ ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਇਦਂ ਅਪਰਾਪਰਂ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿવਸੇਨ ਗਹਿਤਂ। ਗਮਨੇਨਾਤਿ ਪਦਗਮਨੇਨ। ਨਾਹਂ ਤਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥਾ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਞਾਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਞਾਤਬ੍ਬਂ, ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
ਇਤਿ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੇਨ ਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ, ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕਸ੍ਸ ਕਥਿਤੋ। ਸੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਞ੍ਹੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਥੁ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਸਮੇਤੀਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ।
ਦਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮੋਤਿ ਧਨੁਗ੍ਗਹੋਤਿ ਧਨੁਆਚਰਿਯੋ। ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤੋਤਿ ਕਤਹਤ੍ਥੋਤਿ ਉਸਭਪ੍ਪਮਾਣੇਪਿ વਾਲਗ੍ਗਂ વਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਭਾવੇਨ ਕਤਹਤ੍ਥੋ। ਕਤੂਪਾਸਨੋਤਿ ਕਤਸਰਕ੍ਖੇਪੋ ਦਸ੍ਸਿਤਸਿਪ੍ਪੋ। ਅਸਨੇਨਾਤਿ ਕਣ੍ਡੇਨ। ਅਤਿਪਾਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ। ਯਾવਤਾ ਸੋ ਤਾਲਚ੍ਛਾਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਤਾવਤਾ ਕਾਲੇਨ ਏਕਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜવਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾ ਸਮੁਦ੍ਦਾ ਪਚ੍ਛਿਮੋਤਿ ਯਥਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਸਮੁਦ੍ਦਾ ਪਚ੍ਛਿਮਸਮੁਦ੍ਦੋ ਦੂਰੇ, ਏવਂ ਮੇ ਦੂਰੇ ਪਦવੀਤਿਹਾਰੋ ਅਹੋਸੀਤਿ વਦਤਿ। ਸੋ ਕਿਰ ਪਾਚੀਨਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਮੁਖવਟ੍ਟਿਯਂ ਠਿਤੋ ਪਾਦਂ ਪਸਾਰੇਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਿਮਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਮੁਖવਟ੍ਟਿਯਂ ਅਕ੍ਕਮਤਿ, ਪੁਨ ਦੁਤਿਯਂ ਪਾਦਂ ਪਸਾਰੇਤ੍વਾ ਪਰਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਮੁਖવਟ੍ਟਿਯਂ ਅਕ੍ਕਮਤਿ। ਇਚ੍ਛਾਗਤਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਾ ਏવ। ਅਞ੍ਞਤ੍ਰੇવਾਤਿ ਨਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਕਾਲੇ ਕਿਰੇਸ ਨਾਗਲਤਾਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਖਾਦਿਤ੍વਾ ਅਨੋਤਤ੍ਤੇ ਮੁਖਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਕਾਲੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਮ੍ਹਿ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਮੁਖવਟ੍ਟਿਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ વਿਸ੍ਸਮਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਜવਤਿ। વਸ੍ਸਸਤਾਯੁਕੋਤਿ ਤਦਾ ਦੀਘਾਯੁਕਕਾਲੋ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਪਨ વਸ੍ਸਸਤਾવਸਿਟ੍ਠੇ વਸ੍ਸਸਤਜੀવੀਤਿ ਤਂ વਸ੍ਸਸਤਂ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯੇਨ ਜੀવਨ੍ਤੋ। ਅਨ੍ਤਰਾવ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋਤਿ ਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਰਾવ ਮਤੋ। ਸੋ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਕਾਲਂ ਕਤ੍વਾਪਿ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਚਕ੍ਕવਾਲ਼ੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ। ਅਪ੍ਪਤ੍વਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਤ੍વਾ। ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ। ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤਕਰਣਂ। ਕਲ਼ੇવਰੇਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ। ਸਸਞ੍ਞਿਮ੍ਹਿ ਸਮਨਕੇਤਿ ਸਸਞ੍ਞੇ ਸਚਿਤ੍ਤੇ। ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ। ਲੋਕਸਮੁਦਯਨ੍ਤਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ। ਲੋਕਨਿਰੋਧਨ੍ਤਿ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ। ਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ। ਇਤਿ – ‘‘ਨਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਤਿਣਕਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਸਮਿਤਾવੀਤਿ ਸਮਿਤਪਾਪੋ। ਨਾਸੀਸਤੀਤਿ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ। ਛਟ੍ਠਂ।
੧੦੮-੧੦੯. ਸਤ੍ਤਮਟ੍ਠਮਾਨਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨੇવ। ਸਤ੍ਤਮਂ, ਅਟ੍ਠਮਂ।
੯. ਸੁਸਿਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੧੦. ਨવਮੇ ਤੁਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਨੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਰੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਸਤ੍ਥਾ ਥੇਰਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ, વਣ੍ਣੋ ਚ ਨਾਮੇਸ વਿਸਭਾਗਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਥੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਥਿਤੋ
ਤਤ੍ਥ ਤੁਯ੍ਹਮ੍ਪੀਤਿ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ ਪਿ-ਕਾਰੋ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਆਨਨ੍ਦ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਚਾਰੋ ਗੋਚਰੋ વਿਹਾਰੋ ਅਭਿਕ੍ਕਮੋ
ਤਤੋ ਥੇਰੋ ਸਾਟਕਨ੍ਤਰੇ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸੋ ਬਲવਮਲ੍ਲੋ વਿਯ ਤੁਟ੍ਠਮਾਨਸੋ ਹੁਤ੍વਾ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਯਸਹਾਯਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਕਥਾਪੇਤੁਕਾਮੋ। ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨੋ ਅਜ੍ਜ, ਦੀਪਧਜਭੂਤਂ ਮਹਾਜਮ੍ਬੁਂ વਿਧੁਨਨ੍ਤੋ વਿਯ વਲਾਹਕਨ੍ਤਰਤੋ ਚਨ੍ਦਂ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ વਿਯ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਪਠਮਤਰਂ ਤਾવ ਚਤੂਹਿ ਪਦੇਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਪਲਾਪੇ ਹਰਨ੍ਤੋ ਕਸ੍ਸ ਹਿ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਬਾਲਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਬਾਲੋ ਹਿ ਬਾਲਤਾਯ, ਦੁਟ੍ਠੋ ਦੋਸਤਾਯ, ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਮੋਹੇਨ, વਿਪਲ੍ਲਤ੍ਥਚਿਤ੍ਤੋ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਚਿਤ੍ਤવਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ વਣ੍ਣਂ ‘‘વਣ੍ਣੋ’’ਤਿ વਾ ਅવਣ੍ਣਂ ‘‘ਅવਣ੍ਣੇ’’ਤਿ વਾ, ‘‘ਅਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਯਂ ਸਾવਕੋ’’ਤਿ વਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ। ਅਬਾਲਾਦਯੋ ਪਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਬਾਲਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਨ ਰੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯਾਤਿ ਬਾਲਾਦੀਨਂਯੇવ ਹਿ ਸੋ ਨ ਰੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਨ ਰੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ।
ਏવਂ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਭਨ੍ਤੇਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਚਤੂਸੁ ਕੋਸਲ੍ਲੇਸੁ ਠਿਤਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ – ‘‘ਯਤੋ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਾਤੁਕੁਸਲੋ ਚ ਹੋਤਿ ਆਯਤਨਕੁਸਲੋ ਚ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕੁਸਲੋ ਚ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲੋ ਚ, ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’ਤਿ ਅਲਂ વਚਨਾਯਾ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੧੨੪)। ਮਹਾਪਞ੍ਞੋਤਿਆਦੀਸੁ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਨਾਨਤ੍ਤਂ (ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੩.੪) – ਕਤਮਾ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾ? ਮਹਨ੍ਤੇ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾ, ਮਹਨ੍ਤੇ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ, ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇ, વਿਮੁਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ, વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾ। ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਮਹਾવਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ, ਮਹਨ੍ਤੇ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ, ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ, ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇ, ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਬਲਾਨਿ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਿ, ਮਹਨ੍ਤੇ
ਸਾ ਪਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਦੇવੋਰੋਹਨਂ ਕਤ੍વਾ ਸਙ੍ਕਸ੍ਸਨਗਰਦ੍વਾਰੇ ਠਿਤੇਨ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਪਞ੍ਚਕੇ ਪਞ੍ਹੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਤਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਕਟਾ ਜਾਤਾ।
ਕਤਮਾ ਪੁਥੁਪਞ੍ਞਾ? ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਖਨ੍ਧੇਸੁ, (ਞਾਣਂ ਪવਤ੍ਤਤੀਤਿ ਪੁਥੁਪਞ੍ਞਾ।) ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਧਾਤੂਸੁ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਆਯਤਨੇਸੁ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਸੁਞ੍ਞਤਮਨੁਪਲਬ੍ਭੇਸੁ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਅਤ੍ਥੇਸੁ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਰੁਤ੍ਤੀਸੁ ਪਟਿਭਾਨੇਸੁ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਸਮਾਧਿ-ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿ-વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨੇਸੁ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾવਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤੀਸੁ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ, ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇਸੁ, ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇਸੁ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ, ਬਲੇਸੁ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇਸੁ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਸੁ, ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਸੁ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਸੁ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਜਨਸਾਧਾਰਣੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਪਰਮਤ੍ਥੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਞਾਣਂ ਪવਤ੍ਤਤੀਤਿ ਪੁਥੁਪਞ੍ਞਾ।
ਕਤਮਾ ਹਾਸਪਞ੍ਞਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਹਾਸਬਹੁਲੋ વੇਦਬਹੁਲੋ ਤੁਟ੍ਠਿਬਹੁਲੋ ਪਾਮੋਜ੍ਜਬਹੁਲੋ ਸੀਲਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਂ, ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗਂ, ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ, ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ, ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਂ, વਿਮੁਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ, વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤੀਤਿ, ਹਾਸਪਞ੍ਞਾ। ਹਾਸਬਹੁਲੋ ਪਾਮੋਜ੍ਜਬਹੁਲੋ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਂ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਹਾਸਪਞ੍ਞਾ। ਹਾਸਬਹੁਲੋ વਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਰਿਪੂਰੇਤੀਤਿ ਹਾਸਪਞ੍ਞਾ। ਹਾਸਬਹੁਲੋ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਤਿ। ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ
ਥੇਰੋ ਚ ਸਰਦੋ ਨਾਮ ਤਾਪਸੋ ਹੁਤ੍વਾ ਅਨੋਮਦਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਪਾਦਮੂਲੇ ਅਗ੍ਗਸਾવਕਪਤ੍ਥਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ। ਤਂਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਾਸਬਹੁਲੋ ਸੀਲਪਰਿਪੂਰਣਾਦੀਨਿ ਅਕਾਸੀਤਿ ਹਾਸਪਞ੍ਞੋ।
ਕਤਮਾ ਜવਨਪਞ੍ਞਾ? ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ…ਪੇ॰… ਯਂ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ, ਸਬ੍ਬਂ ਰੂਪਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਖਿਪ੍ਪਂ ਜવਤੀਤਿ ਜવਨਪਞ੍ਞਾ। ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਖਿਪ੍ਪਂ ਜવਤੀਤਿ ਜવਨਪਞ੍ਞਾ। ਯਾ ਕਾਚਿ વੇਦਨਾ…ਪੇ॰… ਯਾ ਕਾਚਿ ਸਞ੍ਞਾ… ਯੇ ਕੇਚਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ… ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ…ਪੇ॰… ਸਬ੍ਬਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਤੋ, ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਖਿਪ੍ਪਂ ਜવਤੀਤਿ ਜવਨਪਞ੍ਞਾ। ਚਕ੍ਖੁ…ਪੇ॰… ਜਰਾਮਰਣਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਤੋ, ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਖਿਪ੍ਪਂ ਜવਤੀਤਿ ਜવਨਪਞ੍ਞਾ। ਰੂਪਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਖਯਟ੍ਠੇਨ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਭਯਟ੍ਠੇਨ, ਅਨਤ੍ਤਾ ਅਸਾਰਕਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਤੁਲਯਿਤ੍વਾ ਤੀਰਯਿਤ੍વਾ વਿਭਾવਯਿਤ੍વਾ વਿਭੂਤਂ ਕਤ੍વਾ ਰੂਪਨਿਰੋਧੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਖਿਪ੍ਪਂ ਜવਤੀਤਿ ਜવਨਪਞ੍ਞਾ। વੇਦਨਾ… ਸਞ੍ਞਾ… ਸਙ੍ਖਾਰਾ… વਿਞ੍ਞਾਣਂ… ਚਕ੍ਖੁ…ਪੇ॰… ਜਰਾਮਰਣਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਖਯਟ੍ਠੇਨ…ਪੇ॰… વਿਭੂਤਂ ਕਤ੍વਾ ਜਰਾਮਰਣਨਿਰੋਧੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਖਿਪ੍ਪਂ ਜવਤੀਤਿ ਜવਨਪਞ੍ਞਾ। ਰੂਪਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ…ਪੇ॰… વਿਞ੍ਞਾਣਂ। ਚਕ੍ਖੁ…ਪੇ॰… ਜਰਾਮਰਣਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਸਙ੍ਖਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਖਯਧਮ੍ਮਂ વਯਧਮ੍ਮਂ વਿਰਾਗਧਮ੍ਮਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ
ਕਤਮਾ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਾ? ਖਿਪ੍ਪਂ ਕਿਲੇਸੇ ਛਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਾ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕਂ ਨਾਧਿવਾਸੇਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦવਿਤਕ੍ਕਂ… ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ વਿਹਿਂਸਾવਿਤਕ੍ਕਂ… ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ… ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਰਾਗਂ… ਦੋਸਂ… ਮੋਹਂ… ਕੋਧਂ… ਉਪਨਾਹਂ… ਮਕ੍ਖਂ… ਪਲ਼ਾਸਂ… ਇਸ੍ਸਂ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ… ਮਾਯਂ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ… ਥਮ੍ਭਂ… ਸਾਰਮ੍ਭਂ… ਮਾਨਂ… ਅਤਿਮਾਨਂ… ਮਦਂ… ਪਮਾਦਂ… ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸੇ… ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ… ਸਬ੍ਬੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇ… ਸਬ੍ਬੇ ਭવਗਾਮਿਕਮ੍ਮੇ ਨਾਧਿવਾਸੇਤਿ ਪਜਹਤਿ વਿਨੋਦੇਤਿ, ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ, ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਤੀਤਿ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਾ। ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਆਸਨੇ
ਥੇਰੋ ਚ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਦੀਘਨਖਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ વੇਦਨਾਪਰਿਗ੍ਗਹਸੁਤ੍ਤੇ ਦੇਸਿਯਮਾਨੇ ਠਿਤਕੋવ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਾવਕਪਾਰਮਿਞਾਣਂ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ।
ਕਤਮਾ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਪਞ੍ਞਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਉਬ੍ਬੇਗਬਹੁਲੋ ਹੋਤਿ ਉਤ੍ਤਾਸਬਹੁਲੋ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਨਬਹੁਲੋ ਅਰਤਿਬਹੁਲੋ ਅਨਭਿਰਤਿਬਹੁਲੋ ਬਹਿਮੁਖੋ ਨ ਰਮਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ, ਅਨਿਬ੍ਬਿਦ੍ਧਪੁਬ੍ਬਂ ਅਪ੍ਪਦਾਲਿਤਪੁਬ੍ਬਂ ਲੋਭਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਤਿ ਪਦਾਲੇਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਪਞ੍ਞਾ। ਅਨਿਬ੍ਬਿਦ੍ਧਪੁਬ੍ਬਂ ਅਪ੍ਪਦਾਲਿਤਪੁਬ੍ਬਂ ਦੋਸਕ੍ਖਨ੍ਧਂ… ਮੋਹਕ੍ਖਨ੍ਧਂ… ਕੋਧਂ… ਉਪਨਾਹਂ…ਪੇ॰… ਸਬ੍ਬੇ ਭવਗਾਮਿਕਮ੍ਮੇ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਤਿ ਪਦਾਲੇਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਪਞ੍ਞਾ।
ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋਤਿ ਸਨ੍ਤਗੁਣਨਿਗੁਹਨਤਾ, ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ, ਏਤਂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਤਿ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋਤਿ, ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਸਨ੍ਤੋਸੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਪવਿવਿਤ੍ਤੋਤਿ ਕਾਯવਿવੇਕੋ ਚ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਸવਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਸਮੁਲ੍ਲਪਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਰਿਭੋਗਸਂਸਗ੍ਗੋ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗੋਤਿ, ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਂਸਗ੍ਗੇਹਿ વਿਰਹਿਤੋ। ਅਯਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚવਿਧੋ ਸਂਸਗ੍ਗੋ ਰਾਜੂਹਿ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤੇਹਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇਹਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾવਕੇਹਿ ਉਪਾਸਕੇਹਿ ਉਪਸਿਕਾਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹੀਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਜਾਯਤਿ, ਸੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ।
ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋਤਿ ਪਗ੍ਗਹਿਤવੀਰਿਯੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣવੀਰਿਯੋ। ਤਤ੍ਥ ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਮਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਠਾਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨਿਸਜ੍ਜਂ, ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਇਰਿਯਾਪਥੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇવ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਥੇਰੋ ਪਨ ਚਤੁਚਤ੍ਤਾਲੀਸ વਸ੍ਸਾਨਿ ਮਞ੍ਚੇ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਨ ਪਸਾਰੇਤਿ। ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ’’ਤਿ ਆਹ। વਤ੍ਤਾਤਿ
વਚਨਕ੍ਖਮੋਤਿ વਚਨਂ ਖਮਤਿ। ਏਕੋ ਹਿ ਪਰਸ੍ਸ ਓવਾਦਂ ਦੇਤਿ, ਸਯਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਓવਦਿਯਮਾਨੋ ਕੁਜ੍ਝਤਿ। ਥੇਰੋ ਪਨ ਪਰਸ੍ਸਪਿ ਓવਾਦਂ ਦੇਤਿ, ਸਯਂ
‘‘ਤਦਹੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਨ੍ਤੋ, ਜਾਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤવਸ੍ਸਿਕੋ।
ਸੋਪਿ ਮਂ ਅਨੁਸਾਸੇਯ੍ਯ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮਿ ਮਤ੍ਥਕੇ’’ਤਿ॥ (ਮਿ॰ ਪ॰ ੬.੪.੮) –
ਆਹ।
ਚੋਦਕੋਤਿ
ਪਾਪਗਰਹੀਤਿ ਪਾਪਪੁਗ੍ਗਲੇ ਨ ਪਸ੍ਸੇ, ਨ ਤੇਸਂ વਚਨਂ ਸੁਣੇ, ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਚਕ੍ਕવਾਲ਼ੇਪਿ ਨ વਸੇਯ੍ਯਂ।
‘‘ਮਾ ਮੇ ਕਦਾਚਿ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ, ਕੁਸੀਤੋ ਹੀਨવੀਰਿਯੋ।
ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋ ਅਨਾਦਰੋ, ਸਮੇਤੋ ਅਹੁ ਕਤ੍ਥਚੀ’’ਤਿ॥ –
ਏવਂ ਪਾਪਪੁਗ੍ਗਲੇਪਿ ਗਰਹਤਿ, ‘‘ਸਮਣੇਨ ਨਾਮ ਰਾਗવਸਿਕੇਨ ਦੋਸਮੋਹવਸਿਕੇਨ ਨ ਹੋਤਬ੍ਬਂ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਰਾਗੋ ਦੋਸੋ ਮੋਹੋ ਪਹਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਏવਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮੇਪਿ ਗਰਹਤੀਤਿ ਦ੍વੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ‘‘ਪਾਪਗਰਹੀ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ વਦਤਿ।
ਏવਂ ਏવਮੇਤਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ।
ਏવਂ ਅਥ ਖੋ ਸੁਸੀਮੋਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ।
ਉਚ੍ਚਾવਚਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਣੀਤਂ ਉਚ੍ਚਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਹੀਨਂ ਅવਚਂ। ਇਧ ਪਨ ਉਚ੍ਚਾવਚਾਤਿ ਨਾਨਾવਿਧਾ વਣ੍ਣਨਿਭਾ। ਤਸ੍ਸਾ ਕਿਰ ਦੇવਪਰਿਸਾਯ ਨੀਲਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤਿਨੀਲਂ, ਪੀਤਕਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤਿਪੀਤਕਂ, ਲੋਹਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤਿਲੋਹਿਤਂ, ਓਦਾਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਚ੍ਚੋਦਾਤਨ੍ਤਿ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ વਣ੍ਣਨਿਭਾ ਪਾਤੁਭવਿ। ਤੇਨੇવ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮਾਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਉਪਮਾ ਆਗਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਸੁਭੋਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰੋ। ਜਾਤਿਮਾਤਿ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ। ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤੋਤਿ ਧੋવਨਾਦਿਪਰਿਕਮ੍ਮੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤੋ। ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਤਿ ਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲੇ ਠਪਿਤੋ। ਏવਮੇવਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਣਿ વਿਯ ਸਬ੍ਬਾ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇવ વਿਰੋਚਿਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਾ। ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਤਿਰੇਕਪਞ੍ਚਸੁવਣ੍ਣੇਨ ਕਤਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ। ਤਞ੍ਹਿ ਘਟ੍ਟਨਮਜ੍ਜਨਕ੍ਖਮਂ ਹੋਤਿ। ਜਮ੍ਬੋਨਦਨ੍ਤਿ ਮਹਾਜਮ੍ਬੁਸਾਖਾਯ ਪવਤ੍ਤਨਦਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਮਹਾਜਮ੍ਬੁਫਲਰਸੇ વਾ ਪਥવਿਯਂ ਪવਿਟ੍ਠੇ ਸੁવਣ੍ਣਙ੍ਕੁਰਾ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਸੁવਣ੍ਣੇਨ ਕਤਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦਕ੍ਖਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਉਕ੍ਕਾਮੁਖਸੁਕੁਸਲਸਮ੍ਪਹਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸੁਕੁਸਲੇਨ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਉਕ੍ਕਾਮੁਖੇ ਪਚਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਹਟ੍ਠਂ। ਧਾਤੁવਿਭਙ੍ਗੇ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੩੫੭ ਆਦਯੋ) ਅਕਤਭਣ੍ਡਂ ਗਹਿਤਂ, ਇਧ ਪਨ ਕਤਭਣ੍ਡਂ।
વਿਦ੍ਧੇਤਿ ਦੂਰੀਭੂਤੇ। ਦੇવੇਤਿ ਆਕਾਸੇ। ਨਭਂ ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਕ੍ਕਮਾਨੋਤਿ ਆਕਾਸਂ ਅਭਿਲਙ੍ਘਨ੍ਤੋ। ਇਮਿਨਾ ਸੋਰਤੋਤਿ ਦਨ੍ਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਸੇવਨੋ। ਸਤ੍ਥੁવਣ੍ਣਾਭਤੋਤਿ ਕਾਲਂ ਕਙ੍ਖਤੀਤਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲਂ ਪਤ੍ਥੇਤਿ। ਖੀਣਾਸવੋ ਹਿ ਨੇવ ਮਰਣਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿ, ਨ ਜੀવਿਤਂ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਦਿવਸਸਙ੍ਖੇਪਂ વੇਤਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਠਿਤਪੁਰਿਸੋ વਿਯ ਕਾਲਂ ਪਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨੇવਾਹ –
‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮਰਣਂ, ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਜੀવਿਤਂ।
ਕਾਲਞ੍ਚ ਪਟਿਕਙ੍ਖਾਮਿ, ਨਿਬ੍ਬਿਸਂ ਭਤਕੋ ਯਥਾ’’ਤਿ॥ (ਥੇਰਗਾ॰ ੧੦੦੧-੧੦੦੨)। ਨવਮਂ।
੧੦. ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾવਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੧੧. ਦਸਮੇ ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾવਕਾਤਿ ਤੇ ਕਿਰ ਕਮ੍ਮવਾਦਿਨੋ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਤ੍વਾ ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਤੇ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਤ੍ਥਰਿ ਪਸਾਦੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹੁਤ੍વਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਠਤ੍વਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾਰਾਨਂ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਚ੍ਚੇਕਗਾਥਾਹਿ ਕਥਯਿਂਸੁ। ਤਤ੍ਥ ਛਿਨ੍ਦਿਤਮਾਰਿਤੇਤਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤੇ ਚ ਮਾਰਿਤੇ ਚ। ਹਤਜਾਨੀਸੂਤਿ ਪੋਥਨੇ ਚ ਧਨਜਾਨੀਸੁ ਚ। ਪੁਞ੍ਞਂ વਾ ਪਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਪੁਞ੍ਞਾਪੁਞ੍ਞਾਨਂ વਿਪਾਕੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ વਦਤਿ। ਸ વੇ વਿਸ੍ਸਾਸਮਾਚਿਕ੍ਖੀਤਿ ਸੋ – ‘‘ਏવਂ ਕਤਪਾਪਾਨਮ੍ਪਿ ਕਤਪੁਞ੍ਞਾਨਮ੍ਪਿ વਿਪਾਕੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ વਿਸ੍ਸਾਸਂ ਅવਸ੍ਸਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਾਨਨਂ વਨ੍ਦਨਂ ਪੂਜਨਂ ਅਰਹਤੀਤਿ વਦਤਿ।
ਤਪੋਜਿਗੁਚ੍ਛਾਯਾਤਿ ਕਾਯਕਿਲਮਥਤਪੇਨ ਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਨੇਨ। ਸੁਸਂવੁਤਤ੍ਤੋਤਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਿਹਿਤੋ વਾ। ਜੇਗੁਚ੍ਛੀਤਿ ਤਪੇਨ ਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਕੋ। ਨਿਪਕੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ। ਚਾਤੁਯਾਮਸੁਸਂવੁਤੋਤਿ ਚਾਤੁਯਾਮੇਨ ਸੁਸਂવੁਤੋ। ਚਾਤੁਯਾਮੋ ਸਬ੍ਬવਾਰਿવਾਰਿਤੋਤਿ વਾਰਿਤਸਬ੍ਬਉਦਕੋ, ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਬ੍ਬਸੀਤੋਦਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੋ ਕਿਰ ਸੀਤੋਦਕੇ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞੀ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਬવਾਰਿਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਪਾਪવਾਰਣੇਨ ਯੁਤੋ। ਸਬ੍ਬવਾਰਿਧੁਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਪਾਪવਾਰਣੇਨ ਧੁਤਪਾਪੋ ਸਬ੍ਬવਾਰਿਫੁਟੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਪਾਪવਾਰਣੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋ। ਦਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤਞ੍ਚ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਂ ਮੇ’’ਤਿ ਸੁਤਂ ‘‘ਸੁਤਂ ਮੇ’’ਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਨ ਨਿਗੁਹਨ੍ਤੋ। ਨ ਹਿ ਨੂਨ ਕਿਬ੍ਬਿਸੀਤਿ ਏવਰੂਪੋ ਸਤ੍ਥਾ ਕਿਬ੍ਬਿਸਕਾਰਕੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ।
ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯੇਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂਯੇવ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਆਰਬ੍ਭ વਦਤਿ। ਪਕੁਧਕੋ ਕਾਤਿਯਾਨੋਤਿ ਪਕੁਧੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨੋ। ਨਿਗਣ੍ਠੋਤਿ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋ। ਮਕ੍ਖਲਿਪੂਰਣਾਸੇਤਿ ਮਕ੍ਖਲਿ ਚ ਪੂਰਣੋ ਚ। ਸਾਮਞ੍ਞਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮੇ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾ। ਨ ਹਿ ਨੂਨ ਤੇਤਿ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਨ ਦੂਰੇ, ਤੇਯੇવ ਲੋਕੇ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਤਿ વਦਤਿ। ਪਚ੍ਚਭਾਸੀਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਆਕੋਟਕੋ ਇਮੇਸਂ ਨਗ੍ਗਨਿਸ੍ਸਿਰਿਕਾਨਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਠਤ੍વਾ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਅવਣ੍ਣਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਤਿਅਭਾਸੀਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਸਹਾਚਰਿਤੇਨਾਤਿ ਸਹ ਚਰਿਤਮਤ੍ਤੇਨ। ਛવੋ ਸਿਗਾਲੋਤਿ ਲਾਮਕੋ ਕਾਲਸਿਗਾਲੋ। ਕੋਤ੍ਥੁਕੋਤਿ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਸਙ੍ਕਸ੍ਸਰਾਚਾਰੋਤਿ ਆਸਙ੍ਕਿਤਸਮਾਚਾਰੋ। ਨ ਸਤਂ ਸਰਿਕ੍ਖੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਸਦਿਸੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਕਿਂ ਤ੍વਂ ਕਾਲਸਿਗਾਲਸਦਿਸੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇ ਸੀਹੇ ਕਰੋਸੀਤਿ?
ਅਨ੍વਾવਿਸਿਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਏવਰੂਪਾਨਂ ਸਤ੍ਥਾਰਾਨਂ ਅવਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤਿ, ਤੇਨੇવ ਨਂ ਮੁਖੇਨ વਣ੍ਣਂ ਕਥਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਅਨੁਆવਿਸਿ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿ, ਏવਂ ਅਨ੍વਾવਿਸਿਤ੍વਾ। ਆਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਤਪੋਜਿਗੁਚ੍ਛਨੇ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਾ। ਪਾਲਯਂ ਪવਿવੇਕਿਯਨ੍ਤਿ ਪવਿવੇਕਂ ਪਾਲਯਨ੍ਤਾ। ਤੇ ਕਿਰ ‘‘ਨ੍ਹਾਪਿਤਪવਿવੇਕਂ ਪਾਲੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਰੂਪੇ ਨਿવਿਟ੍ਠਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਰੂਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ। ਦੇવਲੋਕਾਭਿਨਨ੍ਦਿਨੋਤਿ ਦੇવਲੋਕਪਤ੍ਥਨਕਾਮਾ। ਮਾਤਿਯਾਤਿ ਮਚ੍ਚਾ, ਤੇ વੇ ਮਚ੍ਚਾ ਪਰਲੋਕਤ੍ਥਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤੀਤਿ વਦਤਿ।
ਇਤਿ વਿਦਿਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਪਠਮਂ ਏਤੇਸਂ ਅવਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤਿ, ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਆવਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਜਾਨਿਤ੍વਾવ। ਯੇ ਚਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਸ੍ਮਿਂ ਪਭਾਸવਣ੍ਣਾਤਿ ਯੇ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਚਨ੍ਦੋਭਾਸਸੂਰਿਯੋਭਾਸਸਞ੍ਝਾਰਾਗਇਨ੍ਦਧਨੁਤਾਰਕਰੂਪਾਨਂ ਪਭਾਸવਣ੍ਣਾ। ਸਬ੍ਬੇવ ਤੇ ਤੇਤਿ ਸਬ੍ਬੇવ ਤੇ ਤਯਾ। ਨਮੁਚੀਤਿ ਮਾਰਂ ਆਲਪਤਿ। ਆਮਿਸਂવ ਮਚ੍ਛਾਨਂ વਧਾਯ ਖਿਤ੍ਤਾਤਿ ਯਥਾ ਮਚ੍ਛਾਨਂ વਧਤ੍ਥਾਯ ਬਲ਼ਿਸਲਗ੍ਗਂ
ਮਾਣવਗਾਮਿਯੋਤਿ ਅਯਂ ਕਿਰ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧੁਪਟ੍ਠਾਕੋ। ਰਾਜਗਹੀਯਾਨਨ੍ਤਿ ਰਾਜਗਹਪਬ੍ਬਤਾਨਂ। ਸੇਤੋਤਿ ਕੇਲਾਸੋ। ਅਘਗਾਮਿਨਨ੍ਤਿ ਆਕਾਸਗਾਮੀਨਂ। ਉਦਧਿਨਨ੍ਤਿ ਉਦਕਨਿਧਾਨਾਨਂ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯਥਾ ਰਾਜਗਹੀਯਾਨਂ ਪਬ੍ਬਤਾਨਂ વਿਪੁਲੋ ਸੇਟ੍ਠੋ, ਹਿਮવਨ੍ਤਪਬ੍ਬਤਾਨਂ ਕੇਲਾਸੋ, ਆਕਾਸਗਾਮੀਨਂ ਆਦਿਚ੍ਚੋ, ਉਦਕਨਿਧਾਨਾਨਂ ਸਮੁਦ੍ਦੋ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਂ ਚਨ੍ਦੋ, ਏવਂ ਸਦੇવਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ। ਦਸਮਂ।
ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯવਗ੍ਗੋ ਤਤਿਯੋ।
ਇਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਿਨਿਯਾ
ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਦੇવਪੁਤ੍ਤਸਂਯੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।