੬. ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ
੫੧. ਛਟ੍ਠਸ੍ਸ ਤਂ ਅਸ੍ਸੁਤવਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋਤਿ ਤਂ ਭવਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਸੁਤવਿਰਹਿਤੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ। ਤਤ੍ਥ ਆਗਮਾਧਿਗਮਾਭਾવਾ ਞੇਯ੍ਯੋ ਅਸ੍ਸੁਤવਾ ਇਤਿ। ਯੋ ਹਿ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਤ੍ਥવਸੇਨ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਦਂ ਭવਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਪਕਤਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਜવਨਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਲੋਭਾਦੀਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਨੇવ ਆਗਮવਸੇਨ ਨ ਅਧਿਗਮવਸੇਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਚ ਖਨ੍ਧਧਾਤੁਆਯਤਨਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਉਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾવਿਨਿਚ੍ਛਯવਿਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਪਟਿવੇਧਸਾਧਕੋ ਨੇવ ਆਗਮੋ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਨਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਨ ਅਧਿਗਮੋ ਅਤ੍ਥਿ। ਸੋ ਆਗਮਾਧਿਗਮਾਭਾવਾ ਞੇਯ੍ਯੋ ਅਸ੍ਸੁਤવਾ ਇਤਿ। ਸ੍વਾਯਂ –
‘‘ਪੁਥੂਨਂ
ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ, ਪੁਥੁવਾਯਂ ਜਨੋ ਇਤਿ’’॥
ਸੋ
‘‘ਪੁਥੁ ਕਿਲੇਸੇ ਜਨੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਅવਿਹਤਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਕਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਸਤ੍ਥਾਰਾਨਂ ਮੁਖੁਲ੍ਲੋਕਿਕਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਸਬ੍ਬਗਤੀਹਿ ਅવੁਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਓਘੇਹਿ વੁਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ ਪਰਿਡਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਪਨ੍ਨਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਪਞ੍ਚਹਿ ਨੀવਰਣੇਹਿ ਆવੁਤਾ ਨਿવੁਤਾ ਓવੁਤਾ ਪਿਹਿਤਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ॰ ੫੧, ੯੪)।
ਪੁਥੂਨਂ વਾ ਗਣਨਪਥਮਤੀਤਾਨਂ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਪਰਮ੍ਮੁਖਾਨਂ ਨੀਚਧਮ੍ਮਸਮਾਚਾਰਾਨਂ ਜਨਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾਪਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ, ਪੁਥੁ વਾ ਅਯਂ વਿਸੁਂਯੇવ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੋ, વਿਸਂਸਟ੍ਠੋ ਸੀਲਸੁਤਾਦਿਗੁਣਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਅਰਿਯੇਹਿ ਜਨੋਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ। ਏવਮੇਤੇਹਿ ‘‘ਅਸ੍ਸੁਤવਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ’’ਤਿ ਦ੍વੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਯੇ ਤੇ –
‘‘ਦੁવੇ
ਅਨ੍ਧੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਏਕੋ, ਕਲ੍ਯਾਣੇਕੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ’’ਤਿ॥ –
ਦ੍વੇ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ વੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਸੁ ਅਨ੍ਧਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ વੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ‘‘ਇਦਞ੍ਚ ਭવਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਏવਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ। ਚਿਤ੍ਤਭਾવਨਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਨਤ੍ਥਿਭਾવੇਨੇવ ‘‘ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ વਦਾਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
੫੨. ਦੁਤਿਯੇ ਸੁਤવਾਤਿ ਸੁਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ। વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸੁਤવਾਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖવਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਅਰਿਯਸਾવਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥਿ ਅਰਿਯੋ ਨ ਸਾવਕੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਚੇવ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਚ; ਅਤ੍ਥਿ ਸਾવਕੋ ਨ ਅਰਿਯੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਗਿਹੀ ਅਨਾਗਤਫਲੋ; ਅਤ੍ਥਿ ਨੇવ ਅਰਿਯੋ ਨ ਸਾવਕੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਪੁਥੁਤਿਤ੍ਥਿਯਾ। ਅਤ੍ਥਿ ਅਰਿਯੋਚੇવ ਸਾવਕੋ ਚ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਆਗਤਫਲਾ વਿਞ੍ਞਾਤਸਾਸਨਾ। ਇਧ ਪਨ ਗਿਹੀ વਾ ਹੋਤੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ વਾ, ਯੋ ਕੋਚਿ ਸੁਤવਾਤਿ ਏਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ વਸੇਨ ਸੁਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਅਯਂ ਅਰਿਯਸਾવਕੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ‘‘ਏવਮਿਦਂ ਭવਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਹਿ વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਏવਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਸਭਾવਤੋ ਜਾਨਾਤਿ। ਚਿਤ੍ਤਭਾવਨਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਤ੍ਥਿਭਾવੇਨੇવ ‘‘ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ વਦਾਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਬਲવવਿਪਸ੍ਸਨਾ ਕਥਿਤਾ। ਕੇਚਿ ਤਰੁਣવਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ વਦਨ੍ਤਿ।
੫੩. ਤਤਿਯਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਕਥਿਤਂ। ਕਤਰਾਯਂ ਪਨ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ? ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪਮਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ। ਭਗવਾ ਕਿਰ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੇਤવਨਮਹਾવਿਹਾਰੇ ਪਟਿવਸਤਿ। ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ
ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ – ਭਗવਾ ਹਿ ਪਾਤੋવ વੁਟ੍ਠਾਯ ਉਪਟ੍ਠਾਕਾਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਸਰੀਰਫਾਸੁਕਤ੍ਥਞ੍ਚ ਮੁਖਧੋવਨਾਦਿਸਰੀਰਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ।
ਅਥ ਭਗવਾ ਏવਂ ਕਤਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਤ੍વਾ ਪਾਦਪੀਠੇ ਠਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਓવਦਤਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਥ, ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੋ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਪਟਿਲਾਭੋ, ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਖਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸવਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਭਗવਾ ਤੇਸਂ ਚਰਿਯਾਨੁਰੂਪਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ।
ਸੋ ਏવਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਸਚੇ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਓਸਿਞ੍ਚਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਨ੍ਹਾਨਕੋਟ੍ਠਕਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇਨ ਪਟਿਯਾਦਿਤਉਦਕੇਨ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਉਤੁਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤਿ। ਉਪਟ੍ਠਾਕੋਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਂ ਆਨੇਤ੍વਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਰਿવੇਣੇ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ। ਭਗવਾ ਸੁਰਤ੍ਤਦੁਪਟ੍ਟਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਏਕਂਸਂ ਕਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਤਿ ਏਕਕੋવ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨੋ, ਅਥ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਤੋ ਤਤੋ ਆਗਮ੍ਮ ਭਗવਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਏਕਚ੍ਚੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸવਨਂ ਯਾਚਨ੍ਤਿ। ਭਗવਾ ਤੇਸਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਮਯਾਮਂ વਿਤਿਨਾਮੇਤਿ। ਇਦਂ ਪੁਰਿਮਯਾਮਕਿਚ੍ਚਂ।
ਪੁਰਿਮਯਾਮਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਭਗવਨ੍ਤਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਸਕਲਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਦੇવਤਾਯੋ ਓਕਾਸਂ ਲਭਮਾਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭਿਸਙ੍ਖਤਂ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਚਤੁਰਕ੍ਖਰਮ੍ਪਿ। ਭਗવਾ ਤਾਸਂ ਦੇવਤਾਨਂ ਪਞ੍ਹਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਂ વੀਤਿਨਾਮੇਤਿ। ਇਦਂ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਕਿਚ੍ਚਂ।
ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਂ ਪਨ ਤਯੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਤ੍વਾ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨਿਸਜ੍ਜਾਪੀਲ਼ਿਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਕਿਲਾਸੁਭਾવਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਏਕਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਚਙ੍ਕਮੇਨ વੀਤਿਨਾਮੇਤਿ, ਦੁਤਿਯਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ। ਤਤਿਯਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਯ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਕਿਚ੍ਚਂ।
ਤਮ੍ਪਿ
ਥੇਰੋ ਅਨੁਪਰਿવੇਣਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ‘‘ਆવੁਸੋ, ਸਤ੍ਥਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਤੁਕਾਮੋ, ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾ ਆਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਹਾਲਾਭਂ ਲਭਿਤ੍વਾ વਿਯ ਤੁਟ੍ਠਮਾਨਸਾ ‘‘ਲਭਿਸ੍ਸਾਮ વਤ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਸੁવਣ੍ਣવਣ੍ਣਂ ਸਰੀਰਂ ਓਲੋਕੇਤੁਂ ਮਧੁਰਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੋਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰੁਲ਼੍ਹਕੇਸਾ ਕੇਸੇ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਮਲਗ੍ਗਹਿਤਪਤ੍ਤਾ ਪਤ੍ਤੇ ਪਚਿਤ੍વਾ ਕਿਲਿਟ੍ਠਚੀવਰਾ ਚੀવਰਾਨਿ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਗਮਨਸਜ੍ਜਾ ਅਹੇਸੁਂ। ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਪਰਿવੁਤੋ ਕੋਸਲਰਟ੍ਠਂ ਚਾਰਿਕਾਯ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਗਾਮਨਿਗਮਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਏਕਦਿવਸਂ ਗਾવੁਤਅਡ੍ਢਯੋਜਨਤਿਗਾવੁਤਯੋਜਨਪਰਮਂ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੁਸਿਰਰੁਕ੍ਖਂ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਇਮਮੇવ વਤ੍ਥੁਂ ਕਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਪਟਿਮਣ੍ਡੇਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਮਨਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਨਿਸਜ੍ਜਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ। ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਥੁ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪਮਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੭.੭੨) ਦੇਸੇਤਿ।
ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇ ਭਞ੍ਞਮਾਨੇ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਞ੍ਛਿ, ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾવਤ੍ਤਿਂਸੁ, ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸવੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ વਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ। ਤਞ੍ਹਿ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਾਮਕਾਯੋ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੋ, ਨਾਮਕਾਯੇ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੇ ਕਰਜਕਾਯੋ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੋ, ਕਰਜਕਾਯੇ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੇ ਨਿਧਾਨਗਤਂ ਉਣ੍ਹਂ
ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਞ੍ਛਿ, ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਆਪਜ੍ਜਿਂਸੁ। ਯੇ ਗਿਹਿਭਾવਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਾ વਿਚਰਿਂਸੁ। ਯੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾવ ਅਹੇਸੁਂ। ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਇਮੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਸਫਲਾવ ਜਾਤਾਤਿ। ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਤਾવ ਸਫਲਾ ਹੋਤੁ, ਇਤਰੇਸਂ ਕਥਂ ਸਫਲਾ ਜਾਤਾਤਿ? ਤੇਪਿ ਹਿ ਸਚੇ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਨ ਸੁਣੇਯ੍ਯੁਂ, ਪਮਤ੍ਤਾવ ਹੁਤ੍વਾ ਠਾਨਂ ਜਹਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੁਂ। ਤਤੋ ਨੇਸਂ ਤਂ ਪਾਪਂ વਡ੍ਢਮਾਨਂ ਅਪਾਯੇਸੁਯੇવ ਸਂਸੀਦਾਪੇਯ੍ਯ
ਇਮਂ ਪਨ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਦੇવਸਙ੍ਘਾ ਯੇਹਿਪਿ ਸੁਤਾ, ਯੇਹਿਪਿ ਨ ਸੁਤਾ, ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇવ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਾ વਿਚਰਿਂਸੁ। ਭਿਕ੍ਖੂ ਸੁਤ੍વਾ ਸੁਤ੍વਾ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਭੋ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਸਨੇ ਯਾવਜੀવਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਕ੍ਖਣੇਨੇવ ਦਸਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ વੀਸਤਿਪਿ ਸਟ੍ਠਿਪਿ ਸਤਮ੍ਪਿ ਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਿਹੀ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਯਥਾਰੁਚਿਯਾ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਜੇਤવਨਮੇવ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਚਿਰਂ ਆਕਿਣ੍ਣੋ વਿਹਾਸਿ, ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਡ੍ਢਮਾਸਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਿਤੁਂ, ਨਾਮ੍ਹਿ ਕੇਨਚਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਏਕੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਨੀਹਾਰਕੇਨਾ’’ਤਿ। ਅਡ੍ਢਮਾਸਂ
ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਭਗવਤੋ ਧਮ੍ਮਸਂવੇਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ। ਤਤੋ ਥੇਰਂ ਆਹ – ‘‘ਮਯਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨੇ વੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤੇ ਨ ਕੋਚਿ ਮਮ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕਂ ਅਸ੍ਸਾਸਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਸਿ। ਸਾਗਰਸ੍ਸ ਹਿ ਓਤਰਣਤਿਤ੍ਥਾਨਿ વਿਯ ਬਹੂਨਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਅਸ੍ਸਾਸਕਾਰਣਾਨਿ। ਗਚ੍ਛਾਨਨ੍ਦ, ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਰਿવੇਣੇ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਹੀ’’ਤਿ। ਥੇਰੋ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨવਰਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ, ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਬ੍ਬਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋ ਨਾਮ ਨੇવ ਅਪ੍ਪਨਾ, ਨ ਉਪਚਾਰੋ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਫਰਣਮਤ੍ਤਮੇવਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਇਮਂ ਚੂਲ਼ਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤਸੁਤ੍ਤਂ ਦੇਸੇਸਿ।
ਤਤ੍ਥ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਛਰਾਪਹਰਣਮਤ੍ਤਂ, ਦ੍વੇ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਪਹਰਿਤ੍વਾ ਸਦ੍ਦਕਰਣਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮੇਤ੍ਤਾਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਫਰਣਚਿਤ੍ਤਂ। ਆਸੇવਤੀਤਿ ਕਥਂ ਆਸੇવਤਿ? ਆવਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, વੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਭਾવੇਤਬ੍ਬਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤਿ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਸੇવਤੀਤਿ (ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੨.੨)। ਇਧ ਪਨ ਮੇਤ੍ਤਾਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਹਿਤਫਰਣਪ੍ਪવਤ੍ਤਨਮਤ੍ਤੇਨੇવ ਆਸੇવਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
ਅਰਿਤ੍ਤਜ੍ਝਾਨੋਤਿ વਿਹਰਤੀਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਪવਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ ਚਰਤਿ વਿਹਰਤਿ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ વਿਹਰਤੀਤਿ। ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ ਮੇਤ੍ਤਂ ਆਸੇવਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਇਰਿਯਾਪਥવਿਹਾਰੋ ਕਥਿਤੋ। ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਕਰੋਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਅਨੁਸਾਸਨਿਕਰੋ। ਓવਾਦਪਤਿਕਰੋਤਿ ਓવਾਦਕਾਰਕੋ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਕਿਂવਚਨਂ ਓવਾਦੋ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨવਚਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨੀ। ਸਮ੍ਮੁਖਾવਚਨਮ੍ਪਿ
ਅਮੋਘਨ੍ਤਿ ਅਤੁਚ੍ਛਂ। ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਞਾਤਿਪਰਿવਟ੍ਟਂ ਪਹਾਯ ਰਟ੍ਠਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਪਰੇਸਂ ਗੇਹਤੋ ਪਟਿਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡੋ ਨਾਮ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਰਿਭੋਗਾ ਥੇਯ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋ ਇਣਪਰਿਭੋਗੋ ਦਾਯਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗੋ ਸਾਮਿਪਰਿਭੋਗੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੋ ਥੇਯ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮ। ਸੀਲવਤੋ ਅਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਿਤਪਰਿਭੋਗੋ ਇਣਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮ। ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਸੇਕ੍ਖਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗੋ ਦਾਯਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗਾ ਨਾਮ। ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੋ ਸਾਮਿਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮ। ਤਤ੍ਥ ਕੋ ਪਨ વਾਦੋ ਯੇ ਨਂ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੇ ਪਨ ਇਮਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚਿਤ੍ਤਂ ਬਹੁਲਂ ਆਸੇવਨ੍ਤਿ ਭਾવੇਨ੍ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਅਮੋਘਂ ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ વਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇવ ਕਿਂ? ਏવਰੂਪਾ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਸ੍ਸ ਸਾਮਿਨੋ ਅਣਣਾ ਦਾਯਾਦਾ ਹੁਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ।
੫੪-੫੫. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਭਾવੇਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ વਡ੍ਢੇਤਿ। ਪਞ੍ਚਮੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਮਨਸ੍ਮਿਂ ਕਰੋਤਿ। ਸੇਸਂ ਇਮੇਸੁ ਦ੍વੀਸੁਪਿ ਤਤਿਯੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਹਿ ਆਸੇવਤਿ, ਅਯਮੇવ ਭਾવੇਤਿ, ਅਯਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ। ਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਸੇવਤਿ, ਤੇਨੇવ ਭਾવੇਤਿ, ਤੇਨ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ। ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਨ ਯਾਯ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁਯਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਦੇਸਨਾવਿਲਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੇਸਨਾવਿਲਾਸਂ ਧਮ੍ਮਿਸ੍ਸਰਿਯਤਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਭੇਦਕੁਸਲਤਂ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਏਕਚਿਤ੍ਤਮੇવ ਤੀਹਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ વਿਭਜਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਸੀਤਿ।
੫੬. ਛਟ੍ਠੇ ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ ਅਨਿਯਾਮਿਤવਚਨਂ। ਅਕੁਸਲਾਤਿ ਤੇਸਂ ਨਿਯਾਮਿਤવਚਨਂ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾ ਅਸੇਸਤੋ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅਕੁਸਲਭਾਗਿਯਾ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖਿਕਾਤਿ ਅਕੁਸਲਾਨਮੇવੇਤਂ ਨਾਮਂ। ਅਕੁਸਲਾਯੇવ ਹਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਕੁਸਲਂ ਸਹਜਾਤવਸੇਨ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯવਸੇਨ ਭਜਨ੍ਤਿ ਚੇવ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਪਕ੍ਖਾ ਭવਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਅਕੁਸਲਭਾਗਿਯਾ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖਿਕਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਸਬ੍ਬੇਤੇ ਮਨੋਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਤਿ ਮਨੋ ਪੁਬ੍ਬਂ ਪਠਮਤਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਨੋਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ। ਏਤੇ ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਮਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾ ਏਕવਤ੍ਥੁਕਾ ਏਕਨਿਰੋਧਾ ਏਕਾਰਮ੍ਮਣਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਮਨੋ ਉਪ੍ਪਾਦਕੋ ਕਾਰਕੋ ਜਨਕੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਨੋਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ।
ਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਯਥਾ ਨਾਮ ‘‘ਰਾਜਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਰਾਜਾਯੇવ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਸੇਸਾ ਰਾਜਸੇਨਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਅਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾਤੇવ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਏવਮੇવ ਮਨੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ વੁਤ੍ਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅવਸੇਸਾ ਸਹਜਾਤਸਂਸਟ੍ਠਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਤ੍વੇવ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ। ਏਤਮਤ੍ਥવਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤੇਹਿ ਸਂਸਟ੍ਠਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦੇਕਨਿਰੋਧੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਮਨੋ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤੋ। ਅਨ੍વਦੇવਾਤਿ ਅਨੁਦੇવ, ਸਹੇવ ਏਕਤੋਯੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਚ੍ਛਾਯਂ ਪਨ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਠਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਚੇਤਸਿਕਾਤਿ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਅਤ੍ਥੋ ਹਿ ਪਟਿਸਰਣਂ
੫੭. ਸਤ੍ਤਮੇ ਕੁਸਲਾਤਿ ਚਤੁਭੂਮਕਾਪਿ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਥਿਤਾ। ਸੇਸਂ ਛਟ੍ਠੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
੫੮. ਅਟ੍ਠਮੇ ਯਥਯਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਮਾਦੋਤਿ ਏਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇਤਿ ਆਲਪਨਂ, ਯਥਾ ਅਯਂ ਪਮਾਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਮਾਦੋਤਿ ਪਮਜ੍ਜਨਾਕਾਰੋ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –
‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਪਮਾਦੋ? ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ વਾ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ વਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ વਾ ਪਞ੍ਚਸੁ વਾ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ વੋਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਕੁਸਲਾਨਂ વਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾવਨਾਯ ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਅਸਾਤਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਅਨਟ੍ਠਿਤਕਿਰਿਯਤਾ ਓਲੀਨવੁਤ੍ਤਿਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਛਨ੍ਦਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰਤਾ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨਨੁਯੋਗੋ ਅਨਾਸੇવਨਾ ਅਭਾવਨਾ ਅਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮਂ
ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਝਾਨવਿਪਸ੍ਸਨਾਨਂ વਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਪਨ ਸਕਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪੁਨ ਪਰਿਹਾਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ।
੫੯. ਨવਮੇ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਪਮਾਦਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖવਸੇਨ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
੬੦. ਦਸਮੇ ਕੋਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਕੁਸੀਤਭਾવੋ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવਾਤਿ।
ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ।