(੯) ੪. ਸਮਣવਗ੍ਗੋ
੧. ਸਮਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੨. ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮਣਿਯਾਨੀਤਿ ਸਮਣਸਨ੍ਤਕਾਨਿ। ਸਮਣਕਰਣੀਯਾਨੀਤਿ ਸਮਣੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਾਨਿ। ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਸਮਾਦਾਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਮਾਦਾਨਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਗਹਣਂ, ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਯ ਸਮਾਦਾਨਂ ਗਹਣਂ ਪੂਰਣਂ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਸਮਣਕਰਣੀਯਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ। ਤਿਬ੍ਬੋਤਿ ਬਹਲੋ। ਛਨ੍ਦੋਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਕੁਸਲਚ੍ਛਨ੍ਦੋ। ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਕਥਿਤਾਤਿ।
੨. ਗਦ੍ਰਭਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੩. ਦੁਤਿਯੇ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਪਚ੍ਛਤੋ ਪਚ੍ਛਤੋ। ਅਹਮ੍ਪਿ ਦਮ੍ਮੋ ਅਹਮ੍ਪਿ ਦਮ੍ਮੋਤਿ ਅਹਮ੍ਪਿ ‘‘ਦਮ੍ਮੋ ਦਮ੍ਮਮਾਨੋ’’ਤਿ વਦਮਾਨੋ ਗਾવੀਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਗੁਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਗਾવੀਨਂ। ਗਾવੋ ਹਿ ਕਾਲ਼ਾਪਿ ਰਤ੍ਤਾਪਿ ਸੇਤਾਦਿવਣ੍ਣਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਗਦ੍ਰਭਸ੍ਸ ਪਨ ਤਾਦਿਸੋ વਣ੍ਣੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ। ਯਥਾ ਚ વਣ੍ਣੋ, ਏવਂ ਸਰੋਪਿ ਪਦਮ੍ਪਿ ਅਞ੍ਞਾਦਿਸਮੇવ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવ। ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਮਿਸ੍ਸਿਕਾવ ਕਥਿਤਾਤਿ।
੩. ਖੇਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੪. ਤਤਿਯੇ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇવਾਤਿ ਪਠਮਮੇવ। ਸੁਕਟ੍ਠਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨਙ੍ਗਲੇਨ ਸੁਕਟ੍ਠਂ ਕਰੋਤਿ। ਸੁਮਤਿਕਤਨ੍ਤਿ ਮਤਿਯਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮੀਕਤਂ। ਕਾਲੇਨਾਤਿ વਪਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਾਲੇਨ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ। ਇਧਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਮਿਸ੍ਸਿਕਾવ ਕਥਿਤਾ।
੪. વਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੫. ਚਤੁਤ੍ਥੇ વਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕੋਤਿ વਜ੍ਜਿਰਾਜਕੁਲਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ। ਦਿਯਡ੍ਢਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸਤਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਣਾਸਾਧਿਕਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸਤਂ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨੇવ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਸਕ੍ਕੋਮਹਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਅਹਂ। ਸੋ ਕਿਰ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਗਰੁ ਤੀਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਸਿਕ੍ਖਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਏવਮਾਹ। ਅਥ ਭਗવਾ ਯਥਾ ਨਾਮ ਪਞ੍ਞਾਸ ਤਿਣਕਲਾਪਿਯੋ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਲਾਪਿਯਸਤਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਸੀਸੇ ਠਪੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਏਕਿਸ੍ਸਾਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਸਿਕ੍ਖਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪਰਾ ਦ੍વੇਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾ ਉਪਰਿ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤ੍વਂ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਸੁਖੁਮਾਲੋ ਕਿਰ ਉਤ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਜਾਨਪਦਮਨੁਸ੍ਸੋ ਲੋਹਪਾਸਾਦવਿਹਾਰੇ વਸਤਿ। ਅਥ ਨਂ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਉਤ੍ਤਰ, ਅਗ੍ਗਿਸਾਲਾ ਓવਸ੍ਸਤਿ, ਤਿਣਂ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਤ੍વਾ ਦੇਹੀ’’ਤਿ। ਤਂ ਆਦਾਯ ਅਟવਿਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤੇਨ ਲਾਯਿਤਂ ਤਿਣਂਯੇવ ਕਰਲ਼ੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਸ ਕਰਲ਼ੇ ਗਹੇਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ ਉਤ੍ਤਰਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ। ਸੋ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਅਸੀਤਿਂ ਪਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸੀਤਿ? ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ। ਏਕਂ ਕਰਲ਼ਸਤਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸੀਤਿ? ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ। ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੂ ਕਰਲ਼ਸਤਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਸੀਸੇ ਠਪਯਿਂਸੁ। ਸੋ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਨਿਤ੍ਥੁਨਨ੍ਤੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਗ੍ਗਿਸਾਲਾਯ ਸਮੀਪੇ ਪਾਤੇਸਿ। ਅਥ ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਕਿਲਨ੍ਤਰੂਪੋਸਿ ਉਤ੍ਤਰਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ। ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦਹਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਂ વਞ੍ਚੇਸੁਂ, ਇਮਂ ਏਕਮ੍ਪਿ ਕਰਲ਼ਸਤਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਂ ਮਂ ‘‘ਪਣ੍ਣਾਸ ਕਰਲ਼ੇ ਉਕ੍ਖਿਪਾਹੀ’’ਤਿ વਦਿਂਸੁ। ਆਮ, ਉਤ੍ਤਰ, વਞ੍ਚਯਿਂਸੁ ਤਨ੍ਤਿ। ਏવਂ ਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਧਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਮਿਸ੍ਸਿਕਾવ ਕਥਿਤਾ।
੫. ਸੇਕ੍ਖਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੬. ਪਞ੍ਚਮੇ ਉਜੁਮਗ੍ਗਾਨੁਸਾਰਿਨੋਤਿ ਉਜੁਮਗ੍ਗੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ, ਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਪਨ੍ਨਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਖਯਸ੍ਮਿਂ ਪਠਮਂ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਪਠਮਮੇવ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਮਗ੍ਗੋ ਹਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਖੇਪਨਤੋ ਖਯੋ ਨਾਮ, ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾਤਿ ਤਤੋ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗਞਾਣਤੋ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਅਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ। ਞਾਣਂ વੇ ਹੋਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਞਾਣਂ ਹੋਤਿ। ਇਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇਪਿ ਗਾਥਾਸੁਪਿ ਸਤ੍ਤ ਸੇਖਾ ਕਥਿਤਾ। ਅવਸਾਨੇ ਪਨ ਖੀਣਾਸવੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ।
੬. ਪਠਮਸਿਕ੍ਖਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੭. ਛਟ੍ਠੇ ਅਤ੍ਤਕਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿਤਕਾਮਾ। ਯਤ੍ਥੇਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਮੋਧਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯਾਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਦਿਯਡ੍ਢਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸਤਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮਤ੍ਤਕਾਰੀ ਹੋਤਿ। ਮਤ੍ਤਸੋ ਕਾਰੀਤਿ ਪਮਾਣੇਨ ਕਾਰਕੋ, ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸੇਸਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ। ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਂ ਖੁਦ੍ਦਕਂ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਅਨੁਖੁਦ੍ਦਕਂ ਨਾਮ। ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਖੁਦ੍ਦਕਂ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਅਨੁਖੁਦ੍ਦਕਂ ਨਾਮ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚ ਖੁਦ੍ਦਕਂ, ਪਾਟਿਦੇਸਨਿਯਦੁਕ੍ਕਟਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਾਨਿ ਅਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਨਾਮ। ਇਮੇ ਪਨ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਮਹਾਨਿਕਾਯવਲ਼ਞ੍ਜਨਕਆਚਰਿਯਾ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸੇਸਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਤਾਨਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿਪਿ વੁਟ੍ਠਾਤਿਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਖੀਣਾਸવੋ ਤਾવ ਲੋਕવਜ੍ਜਂ ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿવਜ੍ਜਮੇવ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਚ ਕਾਯੇਨਪਿ વਾਚਾਯਪਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨਪਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਕਾਯੇਨ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਕੁਟਿਕਾਰਸਹਸੇਯ੍ਯਾਦੀਨਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, વਾਚਾਯ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਞ੍ਚਰਿਤ੍ਤਪਦਸੋਧਮ੍ਮਾਦੀਨਿ, ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਰੂਪਿਯਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਸੇਕ੍ਖੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਨ ਹਿ ਮੇਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਭਬ੍ਬਤਾ વੁਤ੍ਤਾਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨ ਹਿ ਮਯਾ ਏਤ੍ਥ ਏવਰੂਪਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਨੇ ਚ વੁਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਭਬ੍ਬਤਾ ਕਥਿਤਾ। ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕਾਨੀਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨੀਤਿ ਤਾਨਿਯੇવ ਚਤੁਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨਿ ਅਨੁਚ੍ਛવਿਕਾਨਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ। ਧੁવਸੀਲੋਤਿ ਨਿਬਦ੍ਧਸੀਲੋ। ਠਿਤਸੀਲੋਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸੀਲੋ। ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸੋਤਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅવਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋਤਿ ਚਤੂਸੁ ਅਪਾਯੇਸੁ ਅਪਤਨਸਭਾવੋ। ਨਿਯਤੋਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਨਿਯਾਮੇਨ ਨਿਯਤੋ। ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋਤਿ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਤ੍ਤਯਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ।
ਤਨੁਤ੍ਤਾਤਿ ਤਨੁਭਾવੋ। ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ ਹਿ ਰਾਗਾਦਯੋ ਅਬ੍ਭਪਟਲਂ વਿਯ ਮਚ੍ਛਿਕਾਪਤ੍ਤਂ વਿਯ ਚ ਤਨੁਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਬਹਲਾ। ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗਿਯਾਨਂ। ਸਂਯੋਜਨਾਨਨ੍ਤਿ ਬਨ੍ਧਨਾਨਂ। ਪਰਿਕ੍ਖਯਾਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਯੇਨ। ਓਪਪਾਤਿਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕੋ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਨੋਤਰਿਤ੍વਾ ਉਪਰਿਯੇવ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮੋ। ਅਨਾવਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋਤਿ ਯੋਨਿਗਤਿવਸੇਨ ਅਨਾਗਮਨਧਮ੍ਮੋ।
ਪਦੇਸਂ ਪਦੇਸਕਾਰੀਤਿਆਦੀਸੁ ਪਦੇਸਕਾਰੀ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਾਮ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਚ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਚ ਅਨਾਗਾਮੀ ਚ, ਸੋ ਪਦੇਸਮੇવ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ। ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਨਾਮ ਅਰਹਾ, ਸੋ ਪਰਿਪੂਰਮੇવ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ। ਅવਞ੍ਝਾਨੀਤਿ ਅਤੁਚ੍ਛਾਨਿ ਸਫਲਾਨਿ ਸਉਦ੍ਰਯਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਧਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਮਿਸ੍ਸਕਾવ ਕਥਿਤਾ।
੭. ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੮. ਸਤ੍ਤਮੇ ਕੋਲਂਕੋਲੋਤਿ ਕੁਲਾ ਕੁਲਂ ਗਮਨਕੋ। ਕੁਲਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਭવੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦ੍વੇ વਾ ਤੀਣਿ વਾ ਕੁਲਾਨੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਪਿ ਦ੍વੇ વਾ ਤਯੋ વਾ ਭવੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਦ੍વੇ વਾ ਭવੇ ਸਨ੍ਧਾવਤਿ ਤਯੋ વਾ, ਉਤ੍ਤਮਕੋਟਿਯਾ ਛ વਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਦ੍વੇ વਾ ਤੀਣਿ વਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ વਾ ਪਞ੍ਚ વਾ ਛ વਾਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ વਿਕਪ੍ਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਏਕਬੀਜੀਤਿ ਏਕਸ੍ਸੇવ ਭવਸ੍ਸ ਬੀਜਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਏਕਬੀਜੀ। ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋਤਿਆਦੀਸੁ ਅਤ੍ਥਿ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀ, ਅਤ੍ਥਿ
ਯਤ੍ਥ ਸਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਨਾਮ। ਅਸਙ੍ਖਾਰੇਨ ਅਪ੍ਪਯੋਗੇਨ ਪਤ੍ਤੋ ਅਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਨਾਮ। ਯੋ ਪਨ ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕੇਸੁ ਅવਿਹੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚਮਂ ਕਪ੍ਪਸਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਉਪਹਚ੍ਚਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਨਾਮ। ਅਤਪ੍ਪਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਤਿ ਯੋ ਆਯੁવੇਮਜ੍ਝਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਸੋ ਤਿવਿਧੋ ਹੋਤਿ। ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕੇਸੁ ਤਾવ ਅવਿਹੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਏਕੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਦਿવਸੇਯੇવ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ। ਨੋ ਚੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਦਿવਸੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਪਠਮਸ੍ਸ ਪਨ ਕਪ੍ਪਸਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਯਂ ਪਠਮੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ। ਅਪਰੋ ਏવਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਕਪ੍ਪਸਤਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਤਿਯੋ। ਅਪਰੋ ਏવਮ੍ਪਿ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਕਪ੍ਪਸਤਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਯਂ ਤਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇ ਠਤ੍વਾ ਚਤੁવੀਸਤਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ, ਦ੍વਾਦਸ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ, ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ, ਦ੍વਾਦਸ ਚ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਸਾਸਨੇ ਸਦ੍ਧਾਧੁਰਂ ਪਞ੍ਞਾਧੁਰਨ੍ਤਿ ਚਤੁવੀਸਤਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਨਾਮ। ਤੀਸੁ ਪਨ વਿਮੋਕ੍ਖੇਸੁ ਸੁਞ੍ਞਤવਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਸਕਦਾਗਾਮਿਭੂਮਿਂ ਪਤ੍ਤਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਟਿਪਦਾਨਂ વਸੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ, ਤਥਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤવਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਪਤ੍ਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ, ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤવਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਪਤ੍ਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋਤਿ ਇਮੇ ਦ੍વਾਦਸ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ। ਅવਿਹੇਸੁ ਪਨ ਤਯੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਨੋ, ਏਕੋ ਉਪਹਚ੍ਚਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਏਕੋ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀਤਿ ਪਞ੍ਚ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ, ਤੇ ਅਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਨੋ ਪਞ੍ਚ, ਸਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਨੋ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਦਸ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਅਤਪ੍ਪਾਦੀਸੁ। ਅਕਨਿਟ੍ਠੇਸੁ ਪਨ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ। ਯਥਾ ਪਨ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ, ਤਥੇવ ਅਰਹਨ੍ਤੋਪਿ ਦ੍વਾਦਸ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਇਧਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਮਿਸ੍ਸਿਕਾવ ਕਥਿਤਾ।
੮. ਤਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੮੯. ਅਟ੍ਠਮੇ ਤਂ વਾ ਪਨ ਅਨਭਿਸਮ੍ਭવਂ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਅਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ। ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਇਧਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਮਿਸ੍ਸਿਕਾવ ਕਥਿਤਾ। ਨવਮਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવ। ਇਧਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਮਿਸ੍ਸਿਕਾવ ਕਥਿਤਾ।
੧੦. ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੯੧. ਦਸਮੇ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ ਨਾਮ। ਫਲਂ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਿਤਸਿਕ੍ਖਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ।
ਯਥਾ ਪੁਰੇ ਤਥਾ ਪਚ੍ਛਾਤਿ ਯਥਾ ਪਠਮਂ ਤੀਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਤਥੇવ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦੁਤਿਯਪਦੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਯਥਾ ਅਧੋ ਤਥਾ ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਹੇਟ੍ਠਿਮਕਾਯਂ ਅਸੁਭવਸੇਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਉਪਰਿਮਕਾਯਮ੍ਪਿ ਤਥੇવ ਫਰਤਿ। ਦੁਤਿਯਪਦੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਯਥਾ ਦਿવਾ ਤਥਾ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਦਿવਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਰਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਤਥੇવ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾ ਦਿਸਾ ਆਰਮ੍ਮਣવਸੇਨ ਅਭਿਭવਿਤ੍વਾ। ਅਪ੍ਪਮਾਣਸਮਾਧਿਨਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿਨਾ।
ਸੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਮਾਨਂ ਸਕਰਣੀਯਂ। ਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਨ੍ਨਕਂ। ਸਂਸੁਦ੍ਧਚਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸਂਸੁਦ੍ਧਚਰਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਂ। ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਬੁਦ੍ਧਂ। ਧੀਰਂ ਪਟਿਪਦਨ੍ਤਗੁਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਧੀਰਆਯਤਨਧੀਰવਸੇਨ ਧੀਰਂ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨ੍ਤਂ ਗਤਂ। વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸਾਤਿ ਚਰਿਮਕવਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ। ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯવਿਮੁਤ੍ਤਿਨੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯવਿਮੁਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ। ਪਜ੍ਜੋਤਸ੍ਸੇવ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਪਦੀਪਨਿਬ੍ਬਾਨਂ વਿਯ। વਿਮੋਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ ਚੇਤਸੋਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਮੁਤ੍ਤਿ વਿਮੁਚ੍ਚਨਾ ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਭਾવੋ ਹੋਤਿ। ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯવਿਮੁਤ੍ਤਿਨੋ ਹਿ ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ ਚਰਿਮਕવਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੇਨ
੧੧. ਸਙ੍ਕવਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੯੨. ਏਕਾਦਸਮੇ ਸਙ੍ਕવਾ ਨਾਮ ਕੋਸਲਾਨਂ ਨਿਗਮੋਤਿ ਸਙ੍ਕવਾਤਿ ਏવਂਨਾਮਕੋ ਕੋਸਲਰਟ੍ਠੇ ਨਿਗਮੋ। ਆવਾਸਿਕੋਤਿ ਭਾਰਹਾਰੋ ਨવੇ ਆવਾਸੇ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਪੁਰਾਣੇ ਪਟਿਜਗ੍ਗਤਿ। ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ, ਤੀਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਸਮਾਦਪੇਤੀਤਿ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤਿ। ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤੀਤਿ ਸਮੁਸ੍ਸਾਹੇਤਿ। ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤੀਤਿ ਪਟਿਲਦ੍ਧਗੁਣੇਹਿ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ વੋਦਾਪੇਤਿ। ਅਧਿਸਲ੍ਲਿਖਤੇਤਿ ਅਤਿવਿਯ ਸਲ੍ਲਿਖਤਿ, ਅਤਿવਿਯ ਸਲ੍ਲਿਖਿਤਂ ਕਤ੍વਾ ਸਣ੍ਹਂ ਸਣ੍ਹਂ ਕਥੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
ਅਚ੍ਚਯੋਤਿ ਅਪਰਾਧੋ। ਮਂ ਅਚ੍ਚਗਮਾਤਿ ਮਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਧਿਭવਿਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤੋ। ਅਹੁਦੇવ ਅਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਅਹੋਸਿਯੇવ ਅਨਧਿવਾਸਨਾ। ਅਹੁ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਅਹੋਸਿ ਅਤੁਟ੍ਠਾਕਾਰੋ। ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੂਤਿ ਖਮਤੁ। ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰਾਯਾਤਿ ਅਨਾਗਤੇ ਸਂવਰਤ੍ਥਾਯ, ਪੁਨ ਏવਰੂਪਸ੍ਸ ਅਪਰਾਧਸ੍ਸ ਦੋਸਸ੍ਸ ਖਲਿਤਸ੍ਸ વਾ ਅਕਰਣਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਗ੍ਘਾਤਿ ਏਕਂਸੇਨ। ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਕਰੋਸੀਤਿ ਯਥਾ ਧਮ੍ਮੋ ਠਿਤੋ, ਤਥਾ ਕਰੋਸਿ, ਖਮਾਪੇਸੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਂ ਤੇ ਮਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮਾਤਿ ਤਂ ਤવ ਅਪਰਾਧਂ ਮਯਂ ਖਮਾਮ। વੁਦ੍ਧਿਹੇਸਾ, ਕਸ੍ਸਪ, ਅਰਿਯਸ੍ਸ વਿਨਯੇਤਿ ਏਸਾ ਕਸ੍ਸਪ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਸਾਸਨੇ વੁਦ੍ਧਿ ਨਾਮ। ਕਤਮਾ? ਯਾਯਂ ਅਚ੍ਚਯਂ ਅਚ੍ਚਯਤੋ ਦਿਸ੍વਾ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਕਰਿਤ੍વਾ ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰਾਪਜ੍ਜਨਾ। ਦੇਸਨਂ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਅਚ੍ਚਯਂ ਅਚ੍ਚਯਤੋ ਦਿਸ੍વਾ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਕਰੋਤਿ, ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਨ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮੋਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਨ ਕਾਮੇਤਿ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਨ ਪਿਹੇਤਿ। ਸਿਕ੍ਖਾਸਮਾਦਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਰਿਪੂਰਣਸ੍ਸ। ਨ વਣ੍ਣવਾਦੀਤਿ ਗੁਣਂ ਨ ਕਥੇਤਿ। ਕਾਲੇਨਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਾਲੇਨ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
ਸਮਣવਗ੍ਗੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ।