(੧੩) ੩. ਕੁਸਿਨਾਰવਗ੍ਗੋ
੧. ਕੁਸਿਨਾਰਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੨੪. ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਨ੍ਤਿ ਏવਂਨਾਮਕੇ ਨਗਰੇ। ਬਲਿਹਰਣੇ વਨਸਣ੍ਡੇਤਿ ਏવਂਨਾਮਕੇ વਨਸਣ੍ਡੇ। ਤਤ੍ਥ ਕਿਰ ਭੂਤਬਲਿਕਰਣਤ੍ਥਂ ਬਲਿਂ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਬਲਿਹਰਣਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਇਚ੍ਛਮਾਨੋ। ਸਹਤ੍ਥਾਤਿ ਸਹਤ੍ਥੇਨ। ਸਮ੍ਪવਾਰੇਤੀਤਿ ਅਲਂ ਅਲਨ੍ਤਿ વਾਚਾਯ ਚੇવ ਹਤ੍ਥવਿਕਾਰੇਨ ਚ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤਿ। ਸਾਧੁ વਤ ਮਾਯਨ੍ਤਿ ਸਾਧੁ વਤ ਮਂ ਅਯਂ। ਗਥਿਤੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਗੇਧੇਨ ਗਥਿਤੋ। ਮੁਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਅਜ੍ਝੋਪਨ੍ਨੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਗਿਲਿਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤੋ। ਅਨਿਸ੍ਸਰਣਪਞ੍ਞੋਤਿ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਪਹਾਯ ਸਂਕਡ੍ਢਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਪਞ੍ਞੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਨ ਤਾਦਿਸੋ, ਸਚ੍ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਅਨਿਸ੍ਸਰਣਪਞ੍ਞੋ। ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੋ વੁਤ੍ਤવਿਪਰਿਯਾਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮવਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਮਿਸ੍ਸਕਾ ਕਥਿਤਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
੨. ਭਣ੍ਡਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੨੫. ਦੁਤਿਯੇ ਪਜਹਿਂਸੂਤਿ ਪਜਹਨ੍ਤਿ। ਬਹੁਲਮਕਂਸੂਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਇਧਾਪਿ ਤਯੋ વਿਤਕ੍ਕਾ ਮਿਸ੍ਸਕਾવ ਕਥਿਤਾ।
੩. ਗੋਤਮਕਚੇਤਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੨੬. ਤਤਿਯੇ ਗੋਤਮਕੇ ਚੇਤਿਯੇਤਿ ਗੋਤਮਕਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭવਨੇ। ਤਥਾਗਤੋ ਹਿ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ વੀਸਤਿ વਸ੍ਸਾਨਿ ਕਦਾਚਿ ਚਾਪਾਲੇ ਚੇਤਿਯੇ, ਕਦਾਚਿ ਸਾਰਨ੍ਦਦੇ, ਕਦਾਚਿ ਬਹੁਪੁਤ੍ਤੇ, ਕਦਾਚਿ ਗੋਤਮਕੇਤਿ ਏવਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਦੇવਕੁਲੇਸੁਯੇવ વਿਹਾਸਿ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਕਾਲੇ વੇਸਾਲਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਗੋਤਮਕਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭવਨਟ੍ਠਾਨੇ વਿਹਾਸਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਗੋਤਮਕੇ ਚੇਤਿਯੇ’’ਤਿ। ਏਤਦવੋਚਾਤਿ ਏਤਂ ‘‘ਅਭਿਞ੍ਞਾਯਾਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅવੋਚ।
ਇਦਞ੍ਚ
ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ‘‘ਇਮੇ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਦ੍વਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ, ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਸਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਮੇવ ਕਤ੍વਾ ਕਥੇਮਿ, ਨੋ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ। ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਹਰਣੇਨ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਮੇવ ਕਤ੍વਾ ਕਥੇਮਿ, ਨੋ ਅਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ। ਅਲਞ੍ਚ ਪਨ વੋਤਿ ਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ। ਤੁਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ, ਸ੍વਾਕ੍ਖਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ ਤੀਣਿ ਰਤਨਾਨਿ ਗੁਣਤੋ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਾਨਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਯੁਤ੍ਤਮੇવ ਤੁਟ੍ਠਿਂ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਪਦਦ੍વਯੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ।
ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥਾਤਿ ਛਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ। ਏવਰੂਪੋ ਹਿ ਪਥવਿਕਮ੍ਪੋ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇਪਿ ਅਹੋਸਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇ ਕਿਰ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਭਾਗੇਨ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਂ ਅਭਿਰੁਲ਼੍ਹੇ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਭਾਗੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅવੀਚਿਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ વਿਯ ਅਹੋਸਿ, ਉਤ੍ਤਰਭਾਗੋ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਭવਗ੍ਗਂ ਅਭਿਹਨਨ੍ਤੋ વਿਯ। ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਂ ਗਤੇ ਪਚ੍ਛਿਮਭਾਗੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅવੀਚਿਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ વਿਯ ਅਹੋਸਿ, ਪਾਚੀਨਭਾਗੋ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਭવਗ੍ਗਂ ਅਭਿਹਨਨ੍ਤੋ વਿਯ। ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਂ ਗਤੇ ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਾਭਾਗੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅવੀਚਿਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ વਿਯ, ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਭਾਗੋ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਭવਗ੍ਗਂ ਅਭਿਹਨਨ੍ਤੋ વਿਯ। ਪਾਚੀਨਦਿਸਂ ਗਤੇ ਪਾਚੀਨਦਿਸਾਭਾਗੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅવੀਚਿਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ વਿਯ, ਪਚ੍ਛਿਮਭਾਗੋ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਭવਗ੍ਗਂ ਅਭਿਹਨਨ੍ਤੋ વਿਯ। ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖੋਪਿ ਸਕਿਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅવੀਚਿਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ વਿਯ, ਸਕਿਂ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਭવਗ੍ਗਂ ਅਭਿਹਨਨ੍ਤੋ વਿਯ। ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਦਿવਸੇ ਏવਂ ਛਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੀ ਮਹਾਪਥવੀ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ।
੪. ਭਰਣ੍ਡੁਕਾਲਾਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੨੭. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਕੇવਲਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਸਕਲਕਪ੍ਪਂ। ਅਨ੍વਾਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤੋਤਿ વਿਚਰਨ੍ਤੋ। ਨਾਦ੍ਦਸਾਤਿ ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ ਨ ਅਦ੍ਦਸ? ਅਯਂ ਕਿਰ ਭਰਣ੍ਡੁ ਕਾਲਾਮੋ ਸਕ੍ਯਾਨਂ ਅਗ੍ਗਪਿਣ੍ਡਂ ਖਾਦਨ੍ਤੋ વਿਚਰਤਿ। ਤਸ੍ਸ વਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਏਕਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਸਮੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪੁਰਾਣਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਤਿ ਪੋਰਾਣਕੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ। ਸੋ ਕਿਰ ਆਲ਼ਾਰਕਾਲਾਮਕਾਲੇ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਅਸ੍ਸਮੇ ਅਹੋਸਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇવਮਾਹ। ਸਨ੍ਥਰਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਹੀਤਿ ਸਨ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਂ ਸਨ੍ਥਰਾਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਨ੍ਥਰਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਮਞ੍ਚਕੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ। ਕਾਮਾਨਂ ਪਰਿਞ੍ਞਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਿਞ੍ਞਾ ਨਾਮ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਮਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ। ਨ ਰੂਪਾਨਂ ਪਰਿਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਭੂਤਂ ਅਰੂਪਾવਚਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ। ਨ વੇਦਨਾਨਂ ਪਰਿਞ੍ਞਨ੍ਤਿ વੇਦਨਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ। ਨਿਟ੍ਠਾਤਿ ਗਤਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ। ਉਦਾਹੁ ਪੁਥੂਤਿ ਉਦਾਹੁ ਨਾਨਾ।
੫. ਹਤ੍ਥਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੨੮. ਪਞ੍ਚਮੇ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਖਯਸੁਨ੍ਦਰਾਭਿਰੂਪਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨਾਦੀਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਠਮੋ ਯਾਮੋ, ਚਿਰਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ, ਉਦ੍ਦਿਸਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ ਖਯੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੦੦) ਸੁਨ੍ਦਰੇ।
‘‘ਕੋ ਮੇ વਨ੍ਦਤਿ ਪਾਦਾਨਿ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਯਸਸਾ ਜਲਂ।
ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ વਣ੍ਣੇਨ, ਸਬ੍ਬਾ ਓਭਾਸਯਂ ਦਿਸਾ’’ਤਿ॥ (વਿ॰ વ॰ ੮੫੭) –
ਏવਮਾਦੀਸੁ ਅਭਿਰੂਪੇ। ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ॰ ੧੫) ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇ। ਇਧ ਪਨ ਸੁਨ੍ਦਰੇ। ਤੇਨ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਇਟ੍ਠਾਯ ਕਨ੍ਤਾਯ ਮਨਾਪਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤવਣ੍ਣਾਤਿ ਇਧ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਅਭਿਰੂਪੇ, વਣ੍ਣਸਦ੍ਦੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤવਣ੍ਣਾਤਿ ਅਭਿਰੂਪਚ੍ਛવਿ, ਇਟ੍ਠવਣ੍ਣਾ ਮਨਾਪવਣ੍ਣਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।
ਕੇવਲਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇવਲਸਦ੍ਦੋ ਅਨવਸੇਸਯੇਭੁਯ੍ਯਾਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸਾਨਤਿਰੇਕਦਲ਼੍ਹਤ੍ਥવਿਸਂਯੋਗਾਦਿਅਨੇਕਤ੍ਥੋ। ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ‘‘ਕੇવਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ॰ ੧) ਅਨવਸੇਸਤਾ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਕੇવਲਕਪ੍ਪਾ ਚ ਅਙ੍ਗਮਗਧਾ ਪਹੂਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਆਦਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ (ਮਹਾવ॰ ੪੩) ਯੇਭੁਯ੍ਯਤਾ। ‘‘ਕੇવਲਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ (વਿਭ॰ ੨੨੫) ਅਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸਤਾ। ‘‘ਕੇવਲਂ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕਂ ਨੂਨ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ (ਮਹਾવ॰ ੨੪੪) ਅਨਤਿਰੇਕਤਾ। ‘‘ਆਯਸ੍ਮਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਬਾਹਿਯੋ ਨਾਮ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੋ ਕੇવਲਕਪ੍ਪਂ ਸਙ੍ਘਭੇਦਾਯ ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੨੪੩) ਦਲ਼੍ਹਤ੍ਥਤਾ। ‘‘ਕੇવਲੀ વੁਸਿਤવਾ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੩.੫੭) વਿਸਂਯੋਗੋ। ਇਧ
ਕਪ੍ਪਸਦ੍ਦੋ ਪਨਾਯਂ ਅਭਿਸਦ੍ਦਹਨવੋਹਾਰਕਾਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਛੇਦਨવਿਕਪ੍ਪਲੇਸਸਮਨ੍ਤਭਾવਾਦਿਅਨੇਕਤ੍ਥੋ। ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ‘‘ਓਕਪ੍ਪਨਿਯਮੇਤਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ, ਯਥਾ ਤਂ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੩੮੭) ਅਭਿਸਦ੍ਦਹਨਮਤ੍ਥੋ। ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਮਣਕਪ੍ਪੇਹਿ ਫਲਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੫੦) વੋਹਾਰੋ। ‘‘ਯੇਨ ਸੁਦਂ ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਂ વਿਹਰਾਮੀ’’ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੩੮੭) ਕਾਲੋ। ‘‘ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ (ਸੁ॰ ਨਿ॰ ੧੦੯੮; ਚੂਲ਼ਨਿ॰ ਕਪ੍ਪਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾ ੧੧੭, ਕਪ੍ਪਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ੬੧) ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਕੇવਲਕਪ੍ਪਂ ਜੇਤવਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨવਸੇਸਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਜੇਤવਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
ਓਭਾਸੇਤ੍વਾਤਿ ਆਭਾਯ ਫਰਿਤ੍વਾ। વਾਲੁਕਾਯਾਤਿ ਸਣ੍ਹਾਯ વਾਲੁਕਾਯ। ਨ ਸਣ੍ਠਾਤੀਤਿ ਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ। ਓਲ਼ਾਰਿਕਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦੇવਤਾਯ ਹਿ ਪਥવਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਕਾਲੇ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋ ਮਾਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ ਪਥવੀ વਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਮਾਹ। ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਗ੍ਗਹਿਤਬੁਦ੍ਧવਚਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਨਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਨੋ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਸਜ੍ਝਾਯਮੂਲ਼੍ਹਕਾ વਾਚਾ ਪਰਿਹੀਨਾਯੇવ ਅਹੇਸੁਂ। ਅਪ੍ਪਟਿવਾਨੋਤਿ
ਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸਾਤਿ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ। ਉਪਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ। ਅਧਿਸੀਲਨ੍ਤਿ ਦਸવਿਧਂ ਸੀਲਂ। ਤਞ੍ਹਿ ਪਞ੍ਚਸੀਲਂ ਉਪਾਦਾਯ ਅਧਿਸੀਲਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਅવਿਹਂ ਗਤੋਤਿ ਅવਿਹਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਸ੍ਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
੬. ਕਟੁવਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੨੯. ਛਟ੍ਠੇ ਗੋਯੋਗਪਿਲਕ੍ਖਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਗਾવੀਨਂ વਿਕ੍ਕਯਟ੍ਠਾਨੇ ਉਟ੍ਠਿਤਪਿਲਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ। ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਦਨ੍ਤਿ ਝਾਨਸੁਖਾਭਾવੇਨ ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਦਂ। ਬਾਹਿਰਸ੍ਸਾਦਨ੍ਤਿ ਕਾਮਗੁਣਸੁਖવਸੇਨ ਬਾਹਿਰਸ੍ਸਾਦਂ। ਕਟੁવਿਯਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠਂ। ਆਮਗਨ੍ਧੇਨਾਤਿ ਕੋਧਸਙ੍ਖਾਤੇਨ વਿਸ੍ਸਗਨ੍ਧੇਨ। ਅવਸ੍ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਤਿਨ੍ਤਂ। ਮਕ੍ਖਿਕਾਤਿ ਕਿਲੇਸਮਕ੍ਖਿਕਾ। ਨਾਨੁਪਤਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਉਟ੍ਠਾਯ ਨ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਨਾਨ੍વਾਸ੍ਸવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਨ ਖਾਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਸਂવੇਗਮਾਪਾਦੀਤਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਜਾਤੋ।
ਕਟੁવਿਯਕਤੋਤਿ ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠਕਤੋ। ਆਰਕਾ ਹੋਤੀਤਿ ਦੂਰੇ ਹੋਤਿ। વਿਘਾਤਸ੍ਸੇવ ਭਾਗવਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸੇવ ਭਾਗੀ। ਚਰੇਤੀਤਿ ਚਰਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਦੁਮ੍ਮੇਧੋਤਿ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ વਟ੍ਟਮੇવ ਕਥਿਤਂ, ਗਾਥਾਸੁ વਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟਂ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ। ਸਤ੍ਤਮੇ વਟ੍ਟਮੇવ ਭਾਸਿਤਂ।
੮. ਦੁਤਿਯਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੩੧. ਅਟ੍ਠਮੇ ਇਦਂ ਤੇ ਮਾਨਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਤੇ ਨવવਿਧੇਨ વਡ੍ਢਿਤਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਦਂ ਤੇ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤવ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਤਭਾવੋ। ਇਦਂ ਤੇ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤવ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ।
੯. ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੩੨. ਨવਮੇ ਆવਹਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ। ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਆવਹਤੀਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋવ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ। વਿવਟੋ વਿਰੋਚਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਤੋ ਉਭਤੋ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਤੋਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ વਿવਟਤਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਤਤ੍ਥ ਏਕਤੋ વਿવਟਂ ਨਾਮ ਅਸਾਧਾਰਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ। ਉਭਤੋ વਿવਟਂ ਨਾਮ ਸਾਧਾਰਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ। ਅਤ੍ਤਤੋ વਿવਟਂ ਨਾਮ ਪਟਿਲਦ੍ਧਧਮ੍ਮਗੁਣੋ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕવਿવਟਂ ਨਾਮ ਤੇਪਿਟਕਂ ਬੁਦ੍ਧવਚਨਂ।
੧੦. ਲੇਖਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੩੩. ਦਸਮੇ ਅਭਿਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ। ਆਗਾਲ਼੍ਹੇਨਾਤਿ ਗਾਲ਼੍ਹੇਨ ਕਕ੍ਖਲ਼ੇਨ। ਫਰੁਸੇਨਾਤਿ ਫਰੁਸવਚਨੇਨ। ਗਾਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍વਾ ਫਰੁਸਂ ਕਤ੍વਾ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਮਨਾਪੇਨਾਤਿ ਮਨਂ ਅਨਲ੍ਲੀਯਨ੍ਤੇਨ ਅવਡ੍ਢਨ੍ਤੇਨ। ਸਨ੍ਧਿਯਤਿਮੇવਾਤਿ ਘਟਿਯਤਿਯੇવ। ਸਂਸਨ੍ਦਤਿਮੇવਾਤਿ ਨਿਰਨ੍ਤਰੋવ ਹੋਤਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਤਿਮੇવਾਤਿ ਏਕੀਭਾવਮੇવ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
ਕੁਸਿਨਾਰવਗ੍ਗੋ ਤਤਿਯੋ।