(੨੨) ੨. ਪਰਿਸਾવਗ੍ਗੋ
੧. ਪਰਿਸਾਸੁਤ੍ਤਂ
੨੧੧. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਰਿਸਦੂਸਨਾ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਭਿਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖવੇ ਇਧ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਭਿਕ੍ਖੁ (ਪੀ॰ ਕ॰), ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ ਪਰਿਸਦੂਸਨੋ; ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਸਦੂਸਨਾ; ਉਪਾਸਕੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ ਪਰਿਸਦੂਸਨੋ; ਉਪਾਸਿਕਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਸਦੂਸਨਾ। ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਰਿਸਦੂਸਨਾ।
‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਰਿਸਸੋਭਨਾ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਭਿਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੀਲવਾ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੋ ਪਰਿਸਸੋਭਨੋ ; ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੀਲવਤੀ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਸਸੋਭਨਾ; ਉਪਾਸਕੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੀਲવਾ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੋ ਪਰਿਸਸੋਭਨੋ; ਉਪਾਸਿਕਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੀਲવਤੀ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਸਸੋਭਨਾ। ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਰਿਸਸੋਭਨਾ’’ਤਿ। ਪਠਮਂ।
੨. ਦਿਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਂ
੨੧੨. ‘‘ਚਤੂਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਂ ਨਿਰਯੇ। ਕਤਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ? ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ, વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ, ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ – ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤੂਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਂ ਨਿਰਯੇ।
‘‘ਚਤੂਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਂ ਸਗ੍ਗੇ। ਕਤਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ? ਕਾਯਸੁਚਰਿਤੇਨ, વਚੀਸੁਚਰਿਤੇਨ, ਮਨੋਸੁਚਰਿਤੇਨ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ – ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤੂਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਂ ਸਗ੍ਗੇ’’ਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ।
੩. ਅਕਤਞ੍ਞੁਤਾਸੁਤ੍ਤਂ
੨੧੩. ‘‘ਚਤੂਹਿ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਂ ਨਿਰਯੇ। ਕਤਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ? ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ, વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ, ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ, ਅਕਤਞ੍ਞੁਤਾ ਅਕਤવੇਦਿਤਾ ਅਕਤਞ੍ਞੁਤਾਅਕਤવੇਦਿਤਾਯ (ਸੀ॰) – ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤੂਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਂ ਨਿਰਯੇ।
‘‘ਚਤੂਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਂ ਸਗ੍ਗੇ। ਕਤਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ? ਕਾਯਸੁਚਰਿਤੇਨ, વਚੀਸੁਚਰਿਤੇਨ, ਮਨੋਸੁਚਰਿਤੇਨ, ਕਤਞ੍ਞੁਤਾਕਤવੇਦਿਤਾ ਕਤਞ੍ਞੁਤਾਕਤવੇਦਿਤਾਯ (ਸੀ॰) – ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤੂਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਂ ਸਗ੍ਗੇ’’ਤਿ। ਤਤਿਯਂ।
੪. ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੀਸੁਤ੍ਤਂ
੨੧੪. …ਪੇ॰… ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੀ ਹੋਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯੀ ਹੋਤਿ, ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਮੁਸਾવਾਦੀ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਮੁਸਾવਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ।
੫. ਪਠਮਮਗ੍ਗਸੁਤ੍ਤਂ
੨੧੫. …ਪੇ॰… ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਹੋਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾવਾਚੋ ਹੋਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾવਾਚੋ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ। ਪਞ੍ਚਮਂ।
੬. ਦੁਤਿਯਮਗ੍ਗਸੁਤ੍ਤਂ
੨੧੬. …ਪੇ॰… ਮਿਚ੍ਛਾਆਜੀવੋ ਹੋਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾવਾਯਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਸਤਿ ਹੋਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਸਮਾਧਿ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਸਮ੍ਮਾਆਜੀવੋ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾવਾਯਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ ਹੋਤਿ। ਛਟ੍ਠਂ।
੭. ਪਠਮવੋਹਾਰਪਥਸੁਤ੍ਤਂ
੨੧੭. …ਪੇ॰… ਅਦਿਟ੍ਠੇ ਦਿਟ੍ਠવਾਦੀ ਹੋਤਿ, ਅਸੁਤੇ ਸੁਤવਾਦੀ ਹੋਤਿ, ਅਮੁਤੇ ਮੁਤવਾਦੀ ਹੋਤਿ, ਅવਿਞ੍ਞਾਤੇ વਿਞ੍ਞਾਤવਾਦੀ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਅਦਿਟ੍ਠੇ ਅਦਿਟ੍ਠવਾਦੀ ਹੋਤਿ, ਅਸੁਤੇ ਅਸੁਤવਾਦੀ ਹੋਤਿ, ਅਮੁਤੇ ਅਮੁਤવਾਦੀ ਹੋਤਿ, ਅવਿਞ੍ਞਾਤੇ ਅવਿਞ੍ਞਾਤવਾਦੀ ਹੋਤਿ। ਸਤ੍ਤਮਂ।
੮. ਦੁਤਿਯવੋਹਾਰਪਥਸੁਤ੍ਤਂ
੨੧੮. …ਪੇ॰… ਦਿਟ੍ਠੇ ਅਦਿਟ੍ਠવਾਦੀ ਹੋਤਿ, ਸੁਤੇ ਅਸੁਤવਾਦੀ ਹੋਤਿ, ਮੁਤੇ ਅਮੁਤવਾਦੀ ਹੋਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਤੇ ਅવਿਞ੍ਞਾਤવਾਦੀ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਦਿਟ੍ਠੇ ਦਿਟ੍ਠવਾਦੀ ਹੋਤਿ, ਸੁਤੇ ਸੁਤવਾਦੀ ਹੋਤਿ, ਮੁਤੇ ਮੁਤવਾਦੀ ਹੋਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਤੇ વਿਞ੍ਞਾਤવਾਦੀ ਹੋਤਿ। ਅਟ੍ਠਮਂ।
੯. ਅਹਿਰਿਕਸੁਤ੍ਤਂ
੨੧੯. …ਪੇ॰… ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਹੋਤਿ, ਅਹਿਰਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਅਨੋਤ੍ਤਪ੍ਪੀ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਸਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਸੀਲવਾ ਹੋਤਿ, ਹਿਰਿਮਾ ਹੋਤਿ, ਓਤ੍ਤਪ੍ਪੀ ਹੋਤਿ। ਨવਮਂ।
੧੦. ਦੁਸ੍ਸੀਲਸੁਤ੍ਤਂ
੨੨੦. ‘‘ਚਤੂਹਿ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਂ ਨਿਰਯੇ। ਕਤਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ? ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਹੋਤਿ, ਕੁਸੀਤੋ ਹੋਤਿ, ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ – ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤੂਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਂ ਨਿਰਯੇ।
‘‘ਚਤੂਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਂ ਸਗ੍ਗੇ। ਕਤਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ? ਸਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਸੀਲવਾ ਹੋਤਿ, ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਪਞ੍ਞવਾ ਹੋਤਿ – ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤੂਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਂ ਸਗ੍ਗੇ’’ਤਿ। ਦਸਮਂ।
ਪਰਿਸਾવਗ੍ਗੋ ਸੋਭਨવਗ੍ਗੋ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰) ਦੁਤਿਯੋ।
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
ਪਰਿਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਅਕਤਞ੍ਞੁਤਾ, ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਪਿ ਦ੍વੇ ਮਗ੍ਗਾ।
ਦ੍વੇ વੋਹਾਰਪਥਾ વੁਤ੍ਤਾ, ਅਹਿਰਿਕਂ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨ ਚਾਤਿ॥