(੧੪) ੪. ਰਾਜવਗ੍ਗੋ
੧. ਪਠਮਚਕ੍ਕਾਨੁવਤ੍ਤਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੩੧. ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਦਸਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਨ। ਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਆਣਾਚਕ੍ਕਂ। ਅਤ੍ਥਞ੍ਞੂਤਿ ਰਜ੍ਜਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਤਿ। ਧਮ੍ਮਞ੍ਞੂਤਿ ਪવੇਣਿਧਮ੍ਮਂ ਜਾਨਾਤਿ। ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂਤਿ ਦਣ੍ਡੇ વਾ ਬਲਮ੍ਹਿ વਾ ਪਮਾਣਂ ਜਾਨਾਤਿ। ਕਾਲਞ੍ਞੂਤਿ ਰਜ੍ਜਸੁਖਾਨੁਭવਨਕਾਲਂ, વਿਨਿਚ੍ਛਯਕਰਣਕਾਲਂ, ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਾਕਾਲਞ੍ਚ ਪਰਿਸਞ੍ਞੂਤਿ ਅਯਂ ਪਰਿਸਾ ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਾ, ਅਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣવੇਸ੍ਸਸੁਦ੍ਦਸਮਣਪਰਿਸਾਤਿ ਜਾਨਾਤਿ।
ਤਥਾਗਤવਾਰੇ ਅਤ੍ਥਞ੍ਞੂਤਿ ਪਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੇ ਜਾਨਾਤਿ। ਧਮ੍ਮਞ੍ਞੂਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨਾਤਿ। ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂਤਿ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਪਰਿਭੋਗਮਤ੍ਤਂ ਜਾਨਾਤਿ। ਕਾਲਞ੍ਞੂਤਿ ਅਯਂ ਕਾਲੋ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ, ਅਯਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ, ਅਯਂ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਾਯਾਤਿ ਏવਂ ਕਾਲਂ ਜਾਨਾਤਿ। ਪਰਿਸਞ੍ਞੂਤਿ ਅਯਂ ਪਰਿਸਾ ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਾ…ਪੇ॰… ਅਯਂ ਸਮਣਪਰਿਸਾਤਿ ਜਾਨਾਤਿ। ਅਨੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਨવਹਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ। ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਚਕ੍ਕਂ।
੨. ਦੁਤਿਯਚਕ੍ਕਾਨੁવਤ੍ਤਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੩੨. ਦੁਤਿਯੇ ਪਿਤਰਾ ਪવਤ੍ਤਿਤਂ ਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇ વਾ ਕਾਲਕਤੇ વਾ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਸਤ੍ਤਾਹਮਤ੍ਤਂ ਠਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ, ਕਥਮੇਸ ਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪવਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਮ? ਪਿਤੁ ਪવੇਣਿਯਂ
੩. ਧਮ੍ਮਰਾਜਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੩੩. ਤਤਿਯਂ ਤਿਕਨਿਪਾਤੇ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ। ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾਸੇવਿਤਬ੍ਬੇ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਚ੍ਛਿਮਪਦਦ੍વਯਮੇવ વਿਸੇਸੋ। ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀવੋ ਸੇવਿਤਬ੍ਬੋ, ਮਿਚ੍ਛਾਆਜੀવੋ ਨ ਸੇવਿਤਬ੍ਬੋ। ਸਪ੍ਪਾਯੋ ਗਾਮਨਿਗਮੋ ਸੇવਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਸਪ੍ਪਾਯੋ ਨ ਸੇવਿਤਬ੍ਬੋ।
੪. ਯਸ੍ਸਂਦਿਸਂਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੩੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਉਭਤੋਤਿ ਦ੍વੀਹਿਪਿ ਪਕ੍ਖੇਹਿ। ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਮਾਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ, ਮਾਤੁਮਾਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਮਾਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ। ਪਿਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਪਿਤੁਪਿਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਤਸ੍ਸਪਿ ਪਿਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ। ਸੋ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ। ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋਤਿ ਸਂਸੁਦ੍ਧਾਯ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ‘‘ਸਮવੇਪਾਕਿਨਿਯਾ ਗਹਣਿਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਿਤੁਪਿਤਾ ਪਿਤਾਮਹੋ, ਪਿਤਾਮਹਸ੍ਸ ਯੁਗਂ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਂ। ਯੁਗਨ੍ਤਿ ਆਯੁਪ੍ਪਮਾਣਂ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਅਭਿਲਾਪਮਤ੍ਤਮੇવ ਚੇਤਂ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਪਿਤਾਮਹੋਯੇવ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਂ। ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪੁਬ੍ਬਪੁਰਿਸਾ ਪਿਤਾਮਹਗ੍ਗਹਣੇਨੇવ ਗਹਿਤਾ। ਏવਂ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਤਾવ ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ, ਅਥ વਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਅਪਨੇਥ ਏਤਂ, ਕਿਂ ਇਮਿਨਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨવਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ। ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋਤਿ ਨ ਉਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਨ ਅਕ੍ਕੋਸਂ વਾ ਨਿਨ੍ਦਂ વਾ ਪਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬੋ। ਕੇਨ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ, ‘‘ਇਤਿਪਿ ਹੀਨਜਾਤਿਕੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਏવਰੂਪੇਨ વਚਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
ਅਡ੍ਢੋਤਿਆਦੀਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕੇਨ વਿਭવੇਨ ਅਡ੍ਢੋ ਹੋਤਿ। ਇਧ ਪਨ ਨ ਕੇવਲਂ ਅਡ੍ਢੋਯੇવ, ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਮਹਤਾ ਅਪਰਿਮਾਣਸਙ੍ਖੇਨ ਧਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣવਸੇਨ ਮਹਨ੍ਤਾ ਉਲ਼ਾਰਾ ਭੋਗਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਭੋਗੋ। ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਸਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੋਤਿ ਕੋਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਂ, ਨਿਦਹਿਤ੍વਾ ਠਪਿਤੇਨ ਧਨੇਨ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਸੋ, ਧਞ੍ਞੇਨ ਚ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਥ વਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਕੋਸੋ ਹਤ੍ਥੀ ਅਸ੍ਸਾ ਰਥਾ ਰਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਤਿવਿਧਂ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਂ ਧਨਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਂ ਧਞ੍ਞਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਂ વਤ੍ਥਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਨ੍ਤਿ। ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਸਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੋ। ਅਸ੍ਸવਾਯਾਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਧਨਂ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੇਨਾ ਨ ਸੁਣਾਤਿ, ਸਾ ਅਨਸ੍ਸવਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸੁਣਾਤਿਯੇવ, ਅਯਂ ਅਸ੍ਸવਾ ਨਾਮ। ਓવਾਦਪਟਿਕਰਾਯਾਤਿ ‘‘ਇਦਂ વੋ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ, ਇਦਂ ਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਓવਾਦਕਰਾਯ। ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਬ੍ਯਤ੍ਤੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾવੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ। ਮੇਧਾવੀਤਿ ਠਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਪਞ੍ਞਾਯ ਪਟਿਬਲੋਤਿ ਸਮਤ੍ਥੋ। ਅਤ੍ਥੇ ਚਿਨ੍ਤੇਤੁਨ੍ਤਿ વਡ੍ਢਿਅਤ੍ਥੇ ਚਿਨ੍ਤੇਤੁਂ। ਸੋ ਹਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਅਤ੍ਥવਸੇਨੇવ ‘‘ਅਤੀਤੇਪਿ ਏવਂ ਅਹੇਸੁਂ, ਅਨਾਗਤੇਪਿ ਏવਂ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ। વਿਜਿਤਾવੀਨਨ੍ਤਿ વਿਜਿਤવਿਜਯਾਨਂ, ਮਹਨ੍ਤੇਨ વਾ વਿਜਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ। વਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ વਿਮੁਤ੍ਤੀਹਿ વਿਮੁਤ੍ਤਮਾਨਸਾਨਂ।
੫-੬. ਪਤ੍ਥਨਾਸੁਤ੍ਤਦ੍વਯવਣ੍ਣਨਾ
੧੩੫-੧੩੬. ਪਞ੍ਚਮੇ ਨੇਗਮਜਾਨਪਦਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਗਮવਾਸਿਨੋ ਚ ਰਟ੍ਠવਾਸਿਨੋ ਚ ਜਨਸ੍ਸ। ਹਤ੍ਥਿਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਰਥਥਰੁਧਨੁਲੇਖਮੁਦ੍ਦਾਗਣਨਾਦੀਨਿ ਸੋਲ਼ਸ ਮਹਾਸਿਪ੍ਪਾਨਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ। ਅਨવਯੋਤਿ ਓਪਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਉਪਰਾਜਭਾવਂ।
੭. ਅਪ੍ਪਂਸੁਪਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੩੭. ਸਤ੍ਤਮੇ ਪੁਰਿਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਾਤਿ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਮ੍ਮવਸੇਨ ਪੁਰਿਸੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਾ ਪੁਰਿਸਜ੍ਝਾਸਯਾ। ਆਦਾਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਇਦਾਨਿ ਗਹੇਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਦਾਨਿ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਏવਂ ਗਹਣਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। વਿਸਂਯੋਗਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਇਦਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਦਾਨਿ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਏવਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਜ੍ਝਾਸਯੋ।
੮. ਭਤ੍ਤਾਦਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੩੮. ਅਟ੍ਠਮੇ ਭਤ੍ਤਾਦਕੋਤਿ ਭਤ੍ਤਕ੍ਖਾਦਕੋ, ਬਹੁਭਤ੍ਤਭੁਞ੍ਜੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਓਕਾਸਫਰਣੋਤਿ ਓਕਾਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸਮ੍ਬਾਧਂ ਕਤ੍વਾ ਠਾਨੇਨ ਓਕਾਸਫਰਣੋ। ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਲਣ੍ਡਂ ਸਾਰੇਤਿ ਪਾਤੇਤੀਤਿ ਲਣ੍ਡਸਾਰਣੋ। ਏਤ੍ਤਕਾ ਹਤ੍ਥੀਤਿ ਗਣਨਕਾਲੇ ਸਲਾਕਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੀ। ਨਿਸੀਦਨਸਯਨવਸੇਨ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਮਦ੍ਦਤੀਤਿ ਮਞ੍ਚਪੀਠਮਦ੍ਦਨੋ। ਭਿਕ੍ਖੁਗਣਨਕਾਲੇ ਸਲਾਕਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੀ।
੯. ਅਕ੍ਖਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੩੯. ਨવਮੇ ਹਤ੍ਥਿਕਾਯਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਿਘਟਂ। ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਸਙ੍ਗਾਮੇ ਅવਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਸਙ੍ਗਾਮਾવਚਰਾ। ਏਕਿਸ੍ਸਾ વਾ ਤਿਣੋਦਕਦਤ੍ਤਿਯਾ વਿਮਾਨਿਤੋਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਿਤੁਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾ ਠਪੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤੇ વਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟਂ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
੧੦. ਸੋਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
੧੪੦. ਦਸਮੇ ਦੁਰੁਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ વੁਤ੍ਤਾਨਂ ਦੋਸવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਿਤਾਨਂ ਫਰੁਸવਚਨਾਨਂ। ਦੁਰਾਗਤਾਨਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖੁਪ੍ਪਾਦਨਾਕਾਰੇਨ ਸੋਤਦ੍વਾਰਂ ਆਗਤਾਨਂ। વਚਨਪਥਾਨਨ੍ਤਿ વਚਨਾਨਂ। ਦੁਕ੍ਖਾਨਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਮਾਨਂ। ਤਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਬਹਲਾਨਂ ਤਾਪਨਸਭਾવਾਨਂ વਾ। ਖਰਾਨਨ੍ਤਿ ਫਰੁਸਾਨਂ। ਕਟੁਕਾਨਨ੍ਤਿ ਤਿਖਿਣਾਨਂ। ਅਸਾਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਮਧੁਰਾਨਂ। ਅਮਨਾਪਾਨਨ੍ਤਿ ਮਨਂ ਅਪ੍ਪਾਯਿਤੁਂ વਡ੍ਢੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਾਨਂ। ਪਾਣਹਰਾਨਨ੍ਤਿ ਜੀવਿਤਹਰਾਨਂ। ਯਾ ਸਾ ਦਿਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥਾਦਿવਸੇਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਅਪਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦਿਸਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਸਮਥਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾ ਮਿਸ੍ਸਿਕਾ ਕਥਿਤਾਤਿ।
ਰਾਜવਗ੍ਗੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ।