੩. ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰવਣ੍ਣਨਾ
ਪਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧવਣ੍ਣਨਾ
ਇਦਾਨਿ
‘‘ਏਕਧਮ੍ਮੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਮਹਤੋ ਸਂવੇਗਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ। ਮਹਤੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ। ਮਹਤੋ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ। ਮਹਤੋ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ। ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਪ੍ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ। ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવਿਹਾਰਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ। વਿਜ੍ਜਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ। ਕਤਮੋ
ਏવਂ ਭਗવਤਾ ਅਨੇਕਾਕਾਰੇਨ ਪਸਂਸਿਤ੍વਾ –
‘‘ਕਥਂ ਭਾવਿਤਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਾਯਗਤਾਸਤਿ ਕਥਂ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਮਹਬ੍ਬਲਾ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋ વਾ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੧੫੪) –
ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਆਨਾਪਾਨਪਬ੍ਬਂ ਇਰਿਯਾਪਥਪਬ੍ਬਂ ਚਤੁਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਪਬ੍ਬਂ ਪਟਿਕੂਲਮਨਸਿਕਾਰਪਬ੍ਬਂ ਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰਪਬ੍ਬਂ ਨવ ਸਿવਥਿਕਪਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਇਮੇਸਂ ਚੁਦ੍ਦਸਨ੍ਨਂ ਪਬ੍ਬਾਨਂ વਸੇਨ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ। ਤਸ੍ਸ ਭਾવਨਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਇਰਿਯਾਪਥਪਬ੍ਬਂ ਚਤੁਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਪਬ੍ਬਂ ਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰਪਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਾਨਿ। ਨવ ਸਿવਥਿਕਪਬ੍ਬਾਨਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣੇਸੁਯੇવ ਆਦੀਨવਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਾਨਿ। ਯਾਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦੀਸੁ ਸਮਾਧਿਭਾવਨਾ
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਮੇવ ਕਾਯਂ ਉਦ੍ਧਂ ਪਾਦਤਲਾ ਅਧੋ ਕੇਸਮਤ੍ਥਕਾ ਤਚਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪੂਰਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਅਸੁਚਿਨੋ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤਿ ‘ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਕੇਸਾ, ਲੋਮਾ…ਪੇ॰… ਮੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੧੫੪)।
ਏવਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜੇਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਦੇਸਿਤਂ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਕੋਟ੍ਠਾਸਭਾવਨਾਪਰਿਯਾਯਂ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਰਦ੍ਧਂ, ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਅਤ੍ਥવਣ੍ਣਨਾ –
ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਇਮਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਯ੍વਾਯਂ ਉਦ੍ਧਂ ਪਾਦਤਲਾ ਅਧੋ ਕੇਸਮਤ੍ਥਕਾ ਤਚਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਪੂਰੋ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਅਸੁਚਿਨੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇਤਿ ਸਰੀਰੇ। ਸਰੀਰਞ੍ਹਿ ਅਸੁਚਿਸਞ੍ਚਯਤੋ, ਕੁਚ੍ਛਿਤਾਨਂ વਾ ਕੇਸਾਦੀਨਞ੍ਚੇવ ਚਕ੍ਖੁਰੋਗਾਦੀਨਞ੍ਚ ਰੋਗਸਤਾਨਂ ਆਯਭੂਤਤੋ ਕਾਯੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਕੇਸਾ…ਪੇ॰… ਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤੇ ਕੇਸਾਦਯੋ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਾ, ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਕੇਸਾ ਅਤ੍ਥਿ ਲੋਮਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ
ਅਯਂ ਤਾવੇਤ੍ਥ ਪਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ વਣ੍ਣਨਾ।
ਅਸੁਭਭਾવਨਾ
ਅਸੁਭਭਾવਨਾવਸੇਨ ਪਨਸ੍ਸ ਏવਂ વਣ੍ਣਨਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਏવਮੇਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾવੇਰਮਣਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਦਿਭੇਦੇ ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਪਯੋਗਸੁਦ੍ਧੇਨ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕੇਨ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇਨ ਆਸਯਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਧਿਗਮਨਤ੍ਥਂ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾવਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤੁਕਾਮੇਨ ਪਠਮਂ ਤਾવਸ੍ਸ ਆવਾਸਕੁਲਲਾਭਗਣਕਮ੍ਮਦ੍ਧਾਨਞਾਤਿਗਨ੍ਥਰੋਗਇਦ੍ਧਿਪਲਿਬੋਧੇਨ ਕਿਤ੍ਤਿਪਲਿਬੋਧੇਨ વਾ ਸਹ ਦਸ ਪਲਿਬੋਧਾ
‘‘ਮਹਾવਾਸਂ ਨવਾવਾਸਂ, ਜਰਾવਾਸਞ੍ਚ ਪਨ੍ਥਨਿਂ।
ਸੋਣ੍ਡਿਂ ਪਣ੍ਣਞ੍ਚ ਪੁਪ੍ਫਞ੍ਚ, ਫਲਂ ਪਤ੍ਥਿਤਮੇવ ਚ॥
‘‘ਨਗਰਂ ਦਾਰੁਨਾ ਖੇਤ੍ਤਂ, વਿਸਭਾਗੇਨ ਪਟ੍ਟਨਂ।
ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਸੀਮਾਸਪ੍ਪਾਯਂ, ਯਤ੍ਥ ਮਿਤ੍ਤੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ॥
‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸੇਤਾਨਿ ਠਾਨਾਨਿ, ਇਤਿ વਿਞ੍ਞਾਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ।
ਆਰਕਾ ਪਰਿવਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਮਗ੍ਗਂ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯਂ ਯਥਾ’’ਤਿ॥ (વਿਸੁਦ੍ਧਿ॰ ੧.੫੨) –
ਏવਂ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਰਿવਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਤਾਨਿ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ, ਯਂ ਤਂ –
‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੇਨਾਸਨਂ ਨਾਤਿਦੂਰਂ ਹੋਤਿ, ਨਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਂ, ਗਮਨਾਗਮਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਦਿવਾ ਅਪ੍ਪਾਕਿਣ੍ਣਂ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਂ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਂ ਅਪ੍ਪਡਂਸਮਕਸવਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ ਸੇਨਾਸਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ ਸੇਨਾਸਨੇ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ વਿਹਰਨ੍ਤਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਆਗਤਾਗਮਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ વਿਨਯਧਰਾ ਮਾਤਿਕਾਧਰਾ, ਤੇ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਰਿਪਞ੍ਹਤਿ ‘ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਥਂ, ਇਮਸ੍ਸ ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ’ਤਿ? ਤਸ੍ਸ, ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ
ਏવਂ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਥਾਰੂਪਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਉਪਗਮ੍ਮ ਕਤਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੇਨ ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨવਂ, ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇ ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੁਦ੍ਧਤਾਯ
‘‘વਚਸਾ ਮਨਸਾ ਚੇવ, વਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਦਿਸਾ।
ਓਕਾਸਤੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾ, ਸਤ੍ਤਧੁਗ੍ਗਹਣਂ વਿਦੂ’’ਤਿ॥ –
ਏવਂ ਸਤ੍ਤવਿਧਂ ਉਗ੍ਗਹਕੋਸਲ੍ਲਂ; ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋ, ਨਾਤਿਸੀਘਤੋ, ਨਾਤਿਸਣਿਕਤੋ, વਿਕ੍ਖੇਪਪ੍ਪਟਿਬਾਹਨਤੋ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮਤੋ, ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਮੁਞ੍ਚਨਤੋ, ਅਪ੍ਪਨਾਤੋ, ਤਯੋ ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਤਿ ਏવਂ ਦਸવਿਧਂ ਮਨਸਿਕਾਰਕੋਸਲ੍ਲਞ੍ਚ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਂ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੇਨ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਭਾવਨਾ ਆਰਭਿਤਬ੍ਬਾ। ਏવਞ੍ਹਿ ਆਰਭਤੋ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਭਾવਨਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨੋ ਅਞ੍ਞਥਾ।
ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋવ ਤਚਪਞ੍ਚਕਂ ਤਾવ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਪਿ ਤੇਪਿਟਕੇਨ ‘‘ਕੇਸਾ ਲੋਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਨੁਲੋਮਤੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਗੁਣੀਭੂਤੇ ‘‘ਤਚੋ ਦਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏવਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪਟਿਲੋਮਤੋ, ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਪਗੁਣੀਭੂਤੇ ਤਦੁਭਯਨਯੇਨੇવ ਅਨੁਲੋਮਪ੍ਪਟਿਲੋਮਤੋ ਬਹਿ વਿਸਟવਿਤਕ੍ਕવਿਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥਂ ਪਾਲ਼ਿਪਗੁਣੀਭਾવਤ੍ਥਞ੍ਚ વਚਸਾ ਕੋਟ੍ਠਾਸਸਭਾવਪਰਿਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਮਨਸਾ ਚ ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ ਭਾવੇਤਬ੍ਬਂ। વਚਸਾ ਹਿਸ੍ਸ ਭਾવਨਾ ਬਹਿ વਿਸਟવਿਤਕ੍ਕੇ વਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਮਨਸਾ ਭਾવਨਾਯ ਪਾਲ਼ਿਪਗੁਣਤਾਯ ਚ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਮਨਸਾ ਭਾવਨਾ ਅਸੁਭવਣ੍ਣਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰવਸੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸ, ਅਥ ਤੇਨੇવ ਨਯੇਨ વਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਂ ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ, ਤਤੋ ਤਦੁਭਯਮਦ੍ਧਮਾਸਂ, ਤਤੋ ਪਪ੍ਫਾਸਪਞ੍ਚਕਮਦ੍ਧਮਾਸਂ, ਤਤੋ ਤਂ ਪਞ੍ਚਕਤ੍ਤਯਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ, ਅਥ ਅਨ੍ਤੇ ਅવੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਪਥવੀਧਾਤੁਆਕਾਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਤੋ ਭਾવਨਤ੍ਥਂ ਇਧ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਪਞ੍ਚਕਂ ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ, ਤਤੋ ਪਞ੍ਚਕਚਤੁਕ੍ਕਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ, ਅਥ ਮੇਦਛਕ੍ਕਮਦ੍ਧਮਾਸਂ, ਤਤੋ ਮੇਦਛਕ੍ਕੇਨ ਸਹ ਪਞ੍ਚਕਚਤੁਕ੍ਕਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ, ਅਥ ਮੁਤ੍ਤਛਕ੍ਕਮਦ੍ਧਮਾਸਂ, ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਮੇવ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਮਦ੍ਧਮਾਸਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਛ ਮਾਸੇ વਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਦਿਸੋਕਾਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਨ੍ਤੇਨ ਭਾવੇਤਬ੍ਬਂ। ਏਤਂ ਮਜ੍ਝਿਮਪਞ੍ਞਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯ
ਏਤ੍ਥਾਹ ਕੇਸਾ ਤਾવ વਣ੍ਣਤੋ ਕਾਲ਼ਕਾਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ, ਯਾਦਿਸਕਾ વਾਨੇਨ ਦਿਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਦੀਘવਟ੍ਟਲਿਕਾ ਤੁਲਾਦਣ੍ਡਮਿવਾਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਦਿਸਤੋ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਨਾਭਿਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਉਪਰਿਮਾ ਦਿਸਾ ਅਧੋ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤਾਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਓਕਾਸਤੋ ਨਲਾਟਨ੍ਤਕਣ੍ਣਚੂਲ਼ਿਕਗਲવਾਟਕਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਸੀਸਚਮ੍ਮੇ ਜਾਤਾਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ વਮ੍ਮਿਕਮਤ੍ਥਕੇ ਜਾਤਾਨਿ ਕੁਣ੍ਠਤਿਣਾਨਿ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ વਮ੍ਮਿਕਮਤ੍ਥਕੇ ਜਾਤਾਨੀ’’ਤਿ; ਨਪਿ વਮ੍ਮਿਕਮਤ੍ਥਕੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਕੁਣ੍ਠਤਿਣਾਨਿ ਜਾਤਾਨੀ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਕੇਸਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਸੀਸਚਮ੍ਮੇ ਜਾਤਾ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਸੀਸਚਮ੍ਮਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਕੇਸਾ ਜਾਤਾ’’ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਚੇਤਨਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ ਸੁਞ੍ਞਾ ਪਰਮਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਜੇਗੁਚ੍ਛਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ, ਨ ਸਤ੍ਤੋ ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋਤਿ ਦੁવਿਧੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਸਭਾਗવਿਸਭਾਗવਸੇਨ। ਤਤ੍ਥ ਕੇਸਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚਮ੍ਮਤਲੇਨ ਤਤ੍ਥ વੀਹਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੂਲਤਲੇਨ ਚ ਉਪਰਿ ਆਕਾਸੇਨ ਤਿਰਿਯਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਤਿ ਏવਂ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ, ਕੇਸਾ ਨ ਅવਸੇਸਏਕਤਿਂਸਾਕਾਰਾ। ਅવਸੇਸਾ ਏਕਤਿਂਸਾ ਨ ਕੇਸਾਤਿ ਏવਂ વਿਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਚ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਏવਂ ਤਾવ ਕੇਸੇ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ।
ਅવਸੇਸੇਸੁ ਲੋਮਾ વਣ੍ਣਤੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਨੀਲવਣ੍ਣਾਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ, ਯਾਦਿਸਕਾ વਾਨੇਨ ਦਿਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਣਤਚਾਪਸਣ੍ਠਾਨਾ, ਉਪਰਿ વਙ੍ਕਤਾਲਹੀਰਸਣ੍ਠਾਨਾ વਾ, ਦਿਸਤੋ ਦ੍વੀਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਜਾਤਾ, ਓਕਾਸਤੋ ਹਤ੍ਥਤਲਪਾਦਤਲੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅવਸੇਸਸਰੀਰਚਮ੍ਮੇ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਪੁਰਾਣਗਾਮਟ੍ਠਾਨੇ ਜਾਤਾਨਿ ਦਬ੍ਬਤਿਣਾਨਿ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਪੁਰਾਣਗਾਮਟ੍ਠਾਨੇ ਜਾਤਾਨੀ’’ਤਿ, ਨ ਚ ਪੁਰਾਣਗਾਮਟ੍ਠਾਨਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਦਬ੍ਬਤਿਣਾਨਿ ਜਾਤਾਨੀ’’ਤਿ, ਏવਮੇવ ਨ ਲੋਮਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਸਰੀਰਚਮ੍ਮੇ ਜਾਤਾ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਸਰੀਰਚਮ੍ਮਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਲੋਮਾ ਜਾਤਾ’’ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਚੇਤਨਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ ਸੁਞ੍ਞਾ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਨਖਾ ਯਸ੍ਸ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ, ਤਸ੍ਸ વੀਸਤਿ। ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ વਣ੍ਣਤੋ ਮਂਸવਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋਕਾਸੇ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਨਾਮ ਗਾਮਦਾਰਕੇਹਿ ਦਣ੍ਡਕਗ੍ਗੇਸੁ ਮਧੁਕਫਲਟ੍ਠਿਕਾ ਠਪਿਤਾ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਦਣ੍ਡਕਗ੍ਗੇਸੁ ਠਪਿਤਾ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਦਣ੍ਡਕਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਮਧੁਕਫਲਟ੍ਠਿਕਾ ਠਪਿਤਾ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨਖਾ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਅਙ੍ਗੁਲੀਨਂ ਅਗ੍ਗੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਗ੍ਗੇਸੁ ਨਖਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਚੇਤਨਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਮੂਲੇ ਚ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਂਸੇਨ, ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤਲੇਨ વਾ ਉਪਰਿ ਅਗ੍ਗੇ ਚ ਆਕਾਸੇਨ, ਉਭਤੋਪਸ੍ਸੇਸੁ ਅਙ੍ਗੁਲੀਨਂ ਉਭਤੋਕੋਟਿਚਮ੍ਮੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, વਿਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਨ ਕੇਸਸਦਿਸੋ ਏવਾਤਿ ਏવਂ ਨਖੇ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ।
ਤਤੋ ਪਰਂ ਦਨ੍ਤਾ ਯਸ੍ਸ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ, ਤਸ੍ਸ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸ। ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ વਣ੍ਣਤੋ ਸੇਤવਣ੍ਣਾਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਯਸ੍ਸ ਸਮਸਣ੍ਠਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਖਰਪਤ੍ਤਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸਙ੍ਖਪਟਲਮਿવ ਸਮਗਨ੍ਥਿਤਸੇਤਕੁਸੁਮਮਕੁਲ਼ਮਾਲਾ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਨવਕਮ੍ਮਿਕਪੁਰਿਸੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਿਲਾਤਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾ ਉਪਰਿਮਤਲੇ ਪવੇਸਿਤਾ ਥਮ੍ਭਾ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਹੇਟ੍ਠਾਸਿਲਾਤਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾ, ਉਪਰਿਮਤਲੇ ਪવੇਸਿਤਾ’’ਤਿ, ਨ ਹੇਟ੍ਠਾਸਿਲਾਤਲਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਥਮ੍ਭਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾ’’ਤਿ, ਨ ਉਪਰਿਮਤਲਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਥਮ੍ਭਾ ਪવਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਦਨ੍ਤਾ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਹੇਟ੍ਠਾਹਨੁਕਟ੍ਠਿਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ, ਉਪਰਿਮਹਨੁਕਟ੍ਠਿਕੇ ਪવਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ, ਨਾਪਿ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਨ੍ਤੋਸਰੀਰੇ ਨਾਨਾਕੁਣਪਸਞ੍ਚਯਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਤਚੋ વਣ੍ਣਤੋ ਸੇਤੋਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸੋ ਹਿ ਯਦਿਪਿ ਛવਿਰਾਗਰਞ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ ਕਾਲ਼ਕੋਦਾਤਾਦਿવਣ੍ਣવਸੇਨ ਨਾਨਾવਣ੍ਣੋ વਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਸਭਾਗવਣ੍ਣੇਨ ਸੇਤੋ ਏવ। ਸੋ ਪਨਸ੍ਸ ਸੇਤਭਾવੋ ਅਗ੍ਗਿਜਾਲਾਭਿਘਾਤਪਹਰਣਪਹਾਰਾਦੀਹਿ વਿਦ੍ਧਂਸਿਤਾਯ ਛવਿਯਾ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਕਞ੍ਚੁਕਸਣ੍ਠਾਨੋ, વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਨਾਨਾਸਣ੍ਠਾਨੋਤਿ। ਤਥਾ ਹਿ ਪਾਦਙ੍ਗੁਲਿਤ੍ਤਚੋ ਕੋਸਕਾਰਕਕੋਸਸਣ੍ਠਾਨੋ, ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਤ੍ਤਚੋ ਪੁਟਬਦ੍ਧੂਪਾਹਨਸਣ੍ਠਾਨੋ, ਜਙ੍ਘਤ੍ਤਚੋ ਭਤ੍ਤਪੁਟਕਤਾਲਪਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨੋ
ਤਚਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਕੇਨ ਚ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਉਤ੍ਤਰੋਟ੍ਠਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਚਸ੍ਸ ਮਂਸਸ੍ਸ ਚ ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪੇਸੇਨ੍ਤੇਨ ਪਠਮਂ ਤਾવ ਮੁਖਤ੍ਤਚੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬੋ, ਤਤੋ ਸੀਸਤ੍ਤਚੋ, ਅਥ ਬਹਿਗੀવਤ੍ਤਚੋ, ਤਤੋ ਅਨੁਲੋਮੇਨ ਪਟਿਲੋਮੇਨ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥਤ੍ਤਚੋ। ਅਥ ਤੇਨੇવ ਕਮੇਨ વਾਮਹਤ੍ਥਤ੍ਤਚੋ, ਤਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤ੍ਤਚੋ, ਅਥ ਆਨਿਸਦਤ੍ਤਚੋ, ਤਤੋ ਅਨੁਲੋਮੇਨ ਪਟਿਲੋਮੇਨ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਪਾਦਤ੍ਤਚੋ, ਅਥ વਾਮਪਾਦਤ੍ਤਚੋ, ਤਤੋ વਤ੍ਥਿਉਦਰਹਦਯਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਗੀવਤ੍ਤਚੋ, ਤਤੋ ਹੇਟ੍ਠਿਮਹਨੁਕਤ੍ਤਚੋ, ਅਥ ਅਧਰੋਟ੍ਠਤ੍ਤਚੋ। ਏવਂ ਯਾવ ਪੁਨ ਉਪਰਿ ਓਟ੍ਠਤ੍ਤਚੋਤਿ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਅਲ੍ਲਚਮ੍ਮਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਾਯ ਪੇਲ਼ਾਯ ਨ ਅਲ੍ਲਚਮ੍ਮਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਾ ਪੇਲ਼ਾ ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਾ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਪੇਲ਼ਾ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਅਲ੍ਲਚਮ੍ਮੇਨ ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਾ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਤਚੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਾ ਇਦਂ ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕਂ ਸਰੀਰਂ ਓਨਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਇਦਂ ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕਂ ਸਰੀਰਂ ਜਾਨਾਤਿ
‘‘ਅਲ੍ਲਚਮ੍ਮਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ, ਨવਦ੍વਾਰੋ ਮਹਾવਣੋ।
ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਅਸੁਚਿਪੂਤਿਗਨ੍ਧਿਯੋ’’ਤਿ॥
ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਮਂਸੇਨ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤਲੇਨ વਾ ਉਪਰਿ ਛવਿਯਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤਸ੍ਸ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, વਿਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਨ ਕੇਸਸਦਿਸੋ ਏવਾਤਿ ਏવਂ ਤਚਂ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ।
ਤਤੋ ਮਂਸਂ વਣ੍ਣਤੋ ਰਤ੍ਤਂ ਪਾਲਿਭਦ੍ਦਕਪੁਪ੍ਫਸਨ੍ਨਿਭਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਨਾਨਾਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ। ਤਥਾ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਜਙ੍ਘਮਂਸਂ ਤਾਲਪਤ੍ਤਪੁਟਭਤ੍ਤਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਅવਿਕਸਿਤਕੇਤਕੀਮਕੁਲ਼ਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਕੇਚਿ। ਊਰੁਮਂਸਂ ਸੁਧਾਪਿਸਨਨਿਸਦਪੋਤਕਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਆਨਿਸਦਮਂਸਂ ਉਦ੍ਧਨਕੋਟਿਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਂ ਤਾਲਗੁਲ਼ਪਟਲਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਫਾਸੁਕਦ੍વਯਮਂਸਂ વਂਸਮਯਕੋਟ੍ਠਕੁਚ੍ਛਿਪਦੇਸਮ੍ਹਿ ਤਨੁਮਤ੍ਤਿਕਾਲੇਪਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਥਨਮਂਸਂ વਟ੍ਟੇਤ੍વਾ ਅવਕ੍ਖਿਤ੍ਤਦ੍ਧਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਦ੍વੇਬਾਹੁਮਂਸਂ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠਸੀਸਪਾਦੇ ਛੇਤ੍વਾ ਨਿਚ੍ਚਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਠਪਿਤਮਹਾਮੂਸਿਕਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਮਂਸਸੂਨਕਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਏਕੇ। ਗਣ੍ਡਮਂਸਂ ਗਣ੍ਡਪ੍ਪਦੇਸੇ ਠਪਿਤਕਰਞ੍ਜਬੀਜਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਮਣ੍ਡੂਕਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਏਕੇ। ਜਿવ੍ਹਾਮਂਸਂ ਨੁਹੀਪਤ੍ਤਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਨਾਸਾਮਂਸਂ ਓਮੁਖਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਣ੍ਣਕੋਸਸਣ੍ਠਾਨਂ, ੦.ਅਕ੍ਖਿਕੂਪਮਂਸਂ ਅਦ੍ਧਪਕ੍ਕਉਦੁਮ੍ਬਰਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਸੀਸਮਂਸਂ ਪਤ੍ਤਪਚਨਕਟਾਹਤਨੁਲੇਪਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਥੂਲਮਤ੍ਤਿਕਾਨੁਲਿਤ੍ਤਾਯ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ ਨ ਥੂਲਮਤ੍ਤਿਕਾ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਾ ਭਿਤ੍ਤਿ ਅਨੁਲਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਭਿਤ੍ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਥੂਲਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਅਨੁਲਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਏવਮੇવਂ ਨ ਨવਪੇਸਿਸਤਪ੍ਪਭੇਦਂ ਮਂਸਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਾ ਅਟ੍ਠਿਸਤਤ੍ਤਯਂ ਅਨੁਲਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਅਟ੍ਠਿਸਤਤ੍ਤਯਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਨવਪੇਸਿਸਤਪ੍ਪਭੇਦੇਨ ਮਂਸੇਨ ਅਨੁਲਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਕੇવਲਂ ਤੁ –
‘‘ਨવਪੇਸਿਸਤਾ
ਨਾਨਾਕਿਮਿਕੁਲਾਕਿਣ੍ਣਂ, ਮੀਲ਼੍ਹਟ੍ਠਾਨਂવ ਪੂਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ॥
ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਟੇਨ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤਲੇਨ વਾ ਉਪਰਿ ਤਚੇਨ ਤਿਰਿਯਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤਸ੍ਸ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, વਿਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਨ ਕੇਸਸਦਿਸੋ ਏવਾਤਿ ਏવਂ ਮਂਸਂ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ।
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰੇ ਨવਸਤਪ੍ਪਭੇਦਾ ਨ੍ਹਾਰੂ વਣ੍ਣਤੋ ਸੇਤਾਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ, ਮਧੁવਣ੍ਣਾਤਿਪਿ ਏਕੇ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਨਾਨਾਸਣ੍ਠਾਨਾਤਿ। ਤਥਾ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ વਲ੍ਲਿਸਨ੍ਤਾਨਬਦ੍ਧੇਸੁ ਕੁਟ੍ਟਦਾਰੂਸੁ ਨ વਲ੍ਲਿਸਨ੍ਤਾਨਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਕੁਟ੍ਟਦਾਰੂਨਿ ਆਬਦ੍ਧਾਨੀ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਕੁਟ੍ਟਦਾਰੂਨਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ વਲ੍ਲਿਸਨ੍ਤਾਨੇਹਿ ਆਬਦ੍ਧਾਨੀ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਨ੍ਹਾਰੂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਤੀਣਿ ਅਟ੍ਠਿਸਤਾਨਿ ਆਬਦ੍ਧਾਨੀ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਤੀਣਿ ਅਟ੍ਠਿਸਤਾਨਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਨ੍ਹਾਰੂਹਿ ਆਬਦ੍ਧਾਨੀ’’ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਕੇવਲਂ ਤੁ –
‘‘ਨવਨ੍ਹਾਰੁਸਤਾ
ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਟਂ, ਅਗਾਰਮਿવ વਲ੍ਲਿਯੋ’’ਤਿ॥
ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਤੀਹਿ ਅਟ੍ਠਿਸਤੇਹਿ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤਲੇਹਿ વਾ ਉਪਰਿ ਤਚਮਂਸੇਹਿ ਤਿਰਿਯਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, વਿਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਨ ਕੇਸਸਦਿਸੋ ਏવਾਤਿ ਏવਂ ਨ੍ਹਾਰੂ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ
ਤਤੋ ਅਟ੍ਠੀਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨੇવ વਣ੍ਣਤੋ ਸੇਤਾਨੀਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ।
ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਨਾਨਾਸਣ੍ਠਾਨਾਨਿ। ਤਥਾ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਪਾਦਙ੍ਗੁਲਿਯਟ੍ਠੀਨਿ ਕਤਕਬੀਜਸਣ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਤਦਨਨ੍ਤਰਾਨਿ ਅਙ੍ਗੁਲੀਨਂ ਮਜ੍ਝਪਬ੍ਬਟ੍ਠੀਨਿ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਨਸਟ੍ਠਿਸਣ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਮੂਲਪਬ੍ਬਟ੍ਠੀਨਿ ਪਣવਸਣ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਮੋਰਸਕਲਿਸਣ੍ਠਾਨਾਨੀਤਿਪਿ ਏਕੇ। ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਟ੍ਠੀਨਿ ਕੋਟ੍ਟਿਤਕਨ੍ਦਲਕਨ੍ਦਰਾਸਿਸਣ੍ਠਾਨਾਨਿ ਪਣ੍ਹਿਕਟ੍ਠੀਨਿ ਏਕਟ੍ਠਿਤਾਲਫਲਬੀਜਸਣ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਗੋਪ੍ਫਕਟ੍ਠੀਨਿ ਏਕਤੋਬਦ੍ਧਕੀਲ਼ਾਗੋਲ਼ਕਸਣ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਜਙ੍ਘਟ੍ਠਿਕੇਸੁ ਖੁਦ੍ਦਕਂ ਧਨੁਦਣ੍ਡਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਮਹਨ੍ਤਂ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਮਿਲਾਤਧਮਨਿਪਿਟ੍ਠਿਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਜਙ੍ਘਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ ਗੋਪ੍ਫਕਟ੍ਠਿਕੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਪਨੀਤਤਚਖਜ੍ਜੂਰੀਕਲ਼ੀਰਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਜਙ੍ਘਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ ਜਣ੍ਣੁਕਟ੍ਠਿਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਮੁਦਿਙ੍ਗਮਤ੍ਥਕਸਣ੍ਠਾਨਂ ਜਣ੍ਣੁਕਟ੍ਠਿ ਏਕਪਸ੍ਸਤੋ ਘਟ੍ਟਿਤਫੇਣਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਊਰੁਟ੍ਠੀਨਿ ਦੁਤ੍ਤਚ੍ਛਿਤવਾਸਿਫਰਸੁਦਣ੍ਡਸਣ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਊਰੁਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ ਕਟਟ੍ਠਿਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸੁવਣ੍ਣਕਾਰਾਨਂ ਅਗ੍ਗਿਜਾਲਨਕਸਲਾਕਾਬੁਨ੍ਦਿਸਣ੍ਠਾਨਂ
ਓਕਾਸਤੋ ਅવਿਸੇਸੇਨ ਸਕਲਸਰੀਰੇ ਠਿਤਾਨਿ, વਿਸੇਸੇਨ ਤੁ ਸੀਸਟ੍ਠੀਨਿ ਗੀવਟ੍ਠਿਕੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ, ਗੀવਟ੍ਠੀਨਿ ਪਿਟ੍ਠਿਕਣ੍ਟਕਟ੍ਠੀਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ, ਪਿਟ੍ਠਿਕਣ੍ਟਕਟ੍ਠੀਨਿ ਕਟਿਟ੍ਠੀਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ, ਕਟਿਟ੍ਠੀਨਿ ਊਰੁਟ੍ਠਿਕੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ, ਉਰੁਟ੍ਠੀਨਿ ਜਣ੍ਣੁਕਟ੍ਠਿਕੇਸੁ, ਜਣ੍ਣੁਕਟ੍ਠੀਨਿ ਜਙ੍ਘਟ੍ਠਿਕੇਸੁ, ਜਙ੍ਘਟ੍ਠੀਨਿ ਗੋਪ੍ਫਕਟ੍ਠਿਕੇਸੁ, ਗੋਪ੍ਫਕਟ੍ਠੀਨਿ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਟ੍ਠਿਕੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ, ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਟ੍ਠਿਕਾਨਿ ਚ ਗੋਪ੍ਫਕਟ੍ਠੀਨਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਠਿਤਾਨਿ, ਗੋਪ੍ਫਕਟ੍ਠੀਨਿ ਜਙ੍ਘਟ੍ਠੀਨਿ…ਪੇ॰… ਗੀવਟ੍ਠੀਨਿ ਸੀਸਟ੍ਠੀਨਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਠਿਤਾਨੀਤਿ ਏਤੇਨਾਨੁਸਾਰੇਨ ਅવਸੇਸਾਨਿਪਿ ਅਟ੍ਠੀਨਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਇਟ੍ਠਕਗੋਪਾਨਸਿਚਯਾਦੀਸੁ ਨ ਉਪਰਿਮਾ ਇਟ੍ਠਕਾਦਯੋ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਉਪਰਿਮਾਨਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਠਿਤਾ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਸੀਸਟ੍ਠਿਕਾਨਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਗੀવਟ੍ਠਿਕੇਸੁ
‘‘ਪਟਿਪਾਟਿਯਟ੍ਠੀਨਿ ਠਿਤਾਨਿ ਕੋਟਿਯਾ,
ਅਨੇਕਸਨ੍ਧਿਯਮਿਤੋ ਨ ਕੇਹਿਚਿ।
ਬਦ੍ਧੋ ਨਹਾਰੂਹਿ ਜਰਾਯ ਚੋਦਿਤੋ,
ਅਚੇਤਨੋ ਕਟ੍ਠਕਲਿਙ੍ਗਰੂਪਮੋ॥
‘‘ਕੁਣਪਂ ਕੁਣਪੇ ਜਾਤਂ, ਅਸੁਚਿਮ੍ਹਿ ਚ ਪੂਤਿਨਿ।
ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੇ ਚਾਪਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਂ, ਭੇਦਨਮ੍ਹਿ ਚ વਯਧਮ੍ਮਂ॥
‘‘ਅਟ੍ਠਿਪੁਟੇ ਅਟ੍ਠਿਪੁਟੋ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਪੂਤਿਨਿ ਪੂਤਿਕਾਯਮ੍ਹਿ।
ਤਮ੍ਹਿ ਚ વਿਨੇਥ ਛਨ੍ਦਂ, ਹੇਸ੍ਸਥ ਪੁਤ੍ਤਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ॥
ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਅਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜੇਨ ਉਪਰਿਤੋ ਮਂਸੇਨ ਅਗ੍ਗੇ ਮੂਲੇ ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨੀਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, વਿਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਨ ਕੇਸਸਦਿਸੋ ਏવਾਤਿ ਏવਂ ਅਟ੍ਠੀਨਿ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ।
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰੇ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ ਅਟ੍ਠੀਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਗਤਂ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਂ વਣ੍ਣਤੋ ਸੇਤਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਮਹਨ੍ਤਮਹਨ੍ਤਾਨਂ ਅਟ੍ਠੀਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਗਤਂ ਸੇਦੇਤ੍વਾ વਟ੍ਟੇਤ੍વਾ ਮਹਨ੍ਤੇਸੁ વਂਸਨਲ਼ਕਪਬ੍ਬੇਸੁ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਹਾવੇਤ੍ਤਙ੍ਕੁਰਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਂ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ વੇਲ਼ੁਨਲ਼ਕਾਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤੋਗਤਾਨਿ ਦਧਿਫਾਣਿਤਾਨਿ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ વੇਲ਼ੁਨਲ਼ਕਾਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤੋਗਤਾਨੀ’’ਤਿ, ਨਪਿ વੇਲ਼ੁਨਲ਼ਕਾਦਯੋ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਦਧਿਫਾਣਿਤਾਨਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨ੍ਤੋਗਤਾਨੀ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਅਟ੍ਠੀਨਂ ਅਨ੍ਤੋਗਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਅਟ੍ਠੀਨਿ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਦ੍વਿਗੋਲ਼ਕਪ੍ਪਭੇਦਂ વਕ੍ਕਂ વਣ੍ਣਤੋ ਮਨ੍ਦਰਤ੍ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਭਦ੍ਦਕਟ੍ਠਿવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਗਾਮਦਾਰਕਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾવੁਤਕੀਲ਼ਾਗੋਲ਼ਕਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਏਕવਣ੍ਟਸਹਕਾਰਦ੍વਯਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਏਕੇ। ਦਿਸਤੋ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ ਗਲવਾਟਕਾ વਿਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ ਏਕਮੂਲੇਨ ਥੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦ੍વਿਧਾ ਭਿਨ੍ਨੇਨ ਥੂਲਨ੍ਹਾਰੁਨਾ વਿਨਿਬਦ੍ਧਂ ਹੁਤ੍વਾ ਹਦਯਮਂਸਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਠਿਤਨ੍ਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ વਣ੍ਟੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਸਹਕਾਰਦ੍વਯਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ વਣ੍ਟੇਨ ਉਪਨਿਬਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ વਣ੍ਟਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਾ ਸਹਕਾਰਦ੍વਯਂ ਉਪਨਿਬਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ વਕ੍ਕਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਥੂਲਨ੍ਹਾਰੁਨਾ ਉਪਨਿਬਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਥੂਲਨ੍ਹਾਰੁ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਾ વਕ੍ਕਂ ਉਪਨਿਬਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ વਕ੍ਕਂ વਕ੍ਕਭਾਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤਸ੍ਸ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, વਿਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਨ ਕੇਸਸਦਿਸੋ ਏવਾਤਿ ਏવਂ વਕ੍ਕਂ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ।
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਹਦਯਂ વਣ੍ਣਤੋ ਰਤ੍ਤਂ ਰਤ੍ਤਪਦੁਮਪਤ੍ਤਪਿਟ੍ਠਿવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਬਾਹਿਰਪਤ੍ਤਾਨਿ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਅਧੋਮੁਖਠਪਿਤਪਦੁਮਮਕੁਲ਼ਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਤਞ੍ਚ ਅਗ੍ਗਚ੍ਛਿਨ੍ਨਪੁਨ੍ਨਾਗਫਲਮਿવ વਿવਟੇਕਪਸ੍ਸਂ ਬਹਿ ਮਟ੍ਠਂ ਅਨ੍ਤੋ ਕੋਸਾਤਕੀਫਲਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਸਦਿਸਂ। ਪਞ੍ਞਾਬਹੁਲਾਨਂ ਥੋਕਂ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ વਾਤਪਾਨਕવਾਟਕਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤੋ ਅਗ੍ਗਲ਼ਤ੍ਥਮ੍ਭਕੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਯਕਨਸਞ੍ਞਿਤਂ ਯਮਕਮਂਸਪਿਣ੍ਡਂ વਣ੍ਣਤੋ ਰਤ੍ਤਂ ਰਤ੍ਤਕੁਮੁਦਬਾਹਿਰਪਤ੍ਤਪਿਟ੍ਠਿવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਏਕਮੂਲਂ ਹੁਤ੍વਾ ਅਗ੍ਗੇ ਯਮਕਂ ਕੋવਿਲ਼ਾਰਪਤ੍ਤਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਤਞ੍ਚ ਦਨ੍ਧਾਨਂ ਏਕਂਯੇવ ਹੋਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ, ਪਞ੍ਞવਨ੍ਤਾਨਂ ਦ੍વੇ વਾ ਤੀਣਿ વਾ ਖੁਦ੍ਦਕਾਨੀਤਿ। ਦਿਸਤੋ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਥਨਾਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਨ੍ਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਪਿਠਰਕਪਸ੍ਸੇ ਲਗ੍ਗਾ ਮਂਸਪੇਸਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਪਿਠਰਕਪਸ੍ਸੇ ਲਗ੍ਗਾ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਪਿਠਰਕਪਸ੍ਸਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਮਂਸਪੇਸਿ ਲਗ੍ਗਾ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਯਕਨਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਥਨਾਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਥਨਾਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਯਕਨਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਪਨ ਯਕਨਂ ਯਕਨਭਾਗੇਨ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਭੇਦਤੋ ਦੁવਿਧਂ ਕਿਲੋਮਕਂ વਣ੍ਣਤੋ ਸੇਤਂ ਦੁਕੂਲਪਿਲੋਤਿਕવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨਂ। ਦਿਸਤੋ ਦ੍વੀਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕਿਲੋਮਕਂ ਹਦਯਞ੍ਚ વਕ੍ਕਞ੍ਚ ਪਰਿવਾਰੇਤ੍વਾ, ਅਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕਿਲੋਮਕਂ ਸਕਲਸਰੀਰੇ ਚਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਮਂਸਂ ਪਰਿਯੋਨਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਠਿਤਨ੍ਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਪਿਲੋਤਿਕਾਯ ਪਲਿવੇਠਿਤੇ ਮਂਸੇ ਨ ਪਿਲੋਤਿਕਾ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਾ ਮਂਸਂ ਪਲਿવੇਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਮਂਸਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਪਿਲੋਤਿਕਾਯ ਪਲਿવੇਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਕਿਲੋਮਕਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਾ ਹਦਯવਕ੍ਕਾਨਿ ਸਕਲਸਰੀਰੇ ਚ ਚਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਮਂਸਂ ਪਲਿવੇਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਨਪਿ ਹਦਯવਕ੍ਕਾਨਿ ਸਕਲਸਰੀਰੇ ਚ ਮਂਸਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਕਿਲੋਮਕੇਨ ਪਲਿવੇਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਪਿਹਕਂ વਣ੍ਣਤੋ ਨੀਲਂ ਮੀਲਾਤਨਿਗ੍ਗੁਣ੍ਡੀਪੁਪ੍ਫવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਸਤ੍ਤਙ੍ਗੁਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਬਨ੍ਧਨਂ ਕਾਲ਼વਚ੍ਛਕਜਿવ੍ਹਾਸਣ੍ਠਾਨਂ। ਦਿਸਤੋ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ ਹਦਯਸ੍ਸ વਾਮਪਸ੍ਸੇ ਉਦਰਪਟਲਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਪਸ੍ਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਂ, ਯਮ੍ਹਿ ਪਹਰਣਪਹਾਰੇਨ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀવਿਤਕ੍ਖਯੋ ਹੋਤੀਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਕੋਟ੍ਠਕਮਤ੍ਥਕਪਸ੍ਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਾ ਨ ਗੋਮਯਪਿਣ੍ਡਿ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਕੋਟ੍ਠਕਮਤ੍ਥਕਪਸ੍ਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਾ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਕੋਟ੍ਠਕਮਤ੍ਥਕਪਸ੍ਸਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਗੋਮਯਪਿਣ੍ਡਿ ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਾ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਪਿਹਕਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਉਦਰਪਟਲਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਪਸ੍ਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਉਦਰਪਟਲਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਪਸ੍ਸਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਪਿਹਕਂ ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਮਂਸਖਣ੍ਡਪ੍ਪਭੇਦਂ ਪਪ੍ਫਾਸਂ વਣ੍ਣਤੋ ਰਤ੍ਤਂ ਨਾਤਿਪਰਿਪਕ੍ਕਉਦੁਮ੍ਬਰવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ વਿਸਮਚ੍ਛਿਨ੍ਨਪੂવਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਛਦਨਿਟ੍ਠਕਖਣ੍ਡਪੁਞ੍ਜਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਏਕੇ। ਤਦੇਤਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਅਸਿਤਪੀਤਾਦੀਨਂ ਅਭਾવੇ ਉਗ੍ਗਤੇਨ ਕਮ੍ਮਜਤੇਜੁਸ੍ਮਨਾ ਅਬ੍ਭਾਹਤਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖਾਦਿਤਪਲਾਲਪਿਣ੍ਡਮਿવ ਨਿਰਸਂ ਨਿਰੋਜਂ ਹੋਤਿ। ਦਿਸਤੋ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ ਸਰੀਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਥਨਾਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਹਦਯਞ੍ਚ ਯਕਨਞ੍ਚ ਉਪਰਿ ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਓਲਮ੍ਬਨ੍ਤਂ ਠਿਤਨ੍ਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਜਿਣ੍ਣਕੋਟ੍ਠਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਲਮ੍ਬਮਾਨੋ ਸਕੁਣਕੁਲਾવਕੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਜਿਣ੍ਣਕੋਟ੍ਠਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਲਮ੍ਬਮਾਨੋ ਠਿਤੋ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਜਿਣ੍ਣਕੋਟ੍ਠਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਸਕੁਣਕੁਲਾવਕੋ ਮਯਿ ਲਮ੍ਬਮਾਨੋ ਠਿਤੋ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਪਪ੍ਫਾਸਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਸਰੀਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਥਨਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਲਮ੍ਬਮਾਨਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਸਰੀਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਥਨਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਪਪ੍ਫਾਸਂ ਲਮ੍ਬਮਾਨਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਨ੍ਤੋਸਰੀਰੇ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਹਤ੍ਥਂ, ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਅਟ੍ਠવੀਸਤਿਹਤ੍ਥਂ, ਏਕવੀਸਤਿਯਾ ਠਾਨੇਸੁ ਓਭਗ੍ਗਂ ਅਨ੍ਤਂ વਣ੍ਣਤੋ ਸੇਤਂ ਸਕ੍ਖਰਸੁਧਾવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਲੋਹਿਤਦੋਣਿਯਂ ਸਂવੇਲ੍ਲੇਤ੍વਾ ਠਪਿਤਧਮ੍ਮਨਿਸਣ੍ਠਾਨਂ। ਦਿਸਤੋ ਦ੍વੀਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ ਉਪਰਿ ਗਲવਾਟਕੇ ਹੇਟ੍ਠਾ ਚ ਕਰੀਸਮਗ੍ਗੇ વਿਨਿਬਨ੍ਧਤ੍ਤਾ ਗਲવਾਟਕਕਰੀਸਮਗ੍ਗਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਸਰੀਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਲੋਹਿਤਦੋਣਿਯਂ ਠਪਿਤਂ ਛਿਨ੍ਨਸੀਸਂ ਧਮ੍ਮਨਿਕਲ਼ੇવਰਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਲੋਹਿਤਦੋਣਿਯਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਲੋਹਿਤਦੋਣਿ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਛਿਨ੍ਨਸੀਸਂ ਧਮ੍ਮਨਿਕਲ਼ੇવਰਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਅਨ੍ਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਸਰੀਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਸਰੀਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਅਨ੍ਤਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਨ੍ਤੋਸਰੀਰੇ ਅਨ੍ਤਨ੍ਤਰੇ ਅਨ੍ਤਗੁਣਂ વਣ੍ਣਤੋ ਸੇਤਂ ਦਕਸੀਤਲਿਕਮੂਲવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਦਕਸੀਤਲਿਕਮੂਲਸਣ੍ਠਾਨਮੇવਾਤਿ, ਗੋਮੁਤ੍ਤਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਏਕੇ। ਦਿਸਤੋ ਦ੍વੀਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ ਕੁਦਾਲਫਰਸੁਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਯਨ੍ਤਾਕਡ੍ਢਨਕਾਲੇ ਯਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤਕਮਿવ ਯਨ੍ਤਫਲਕਾਨਿ ਅਨ੍ਤਭੋਗੇ ਏਕਤੋ ਅਗ੍ਗਲ਼ਨ੍ਤੇ ਆਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨਰਜ੍ਜੁਮਣ੍ਡਲਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾ ਤਂ ਸਿਬ੍ਬਿਤ੍વਾ ਠਿਤਰਜ੍ਜੁਕਾ વਿਯ ਏਕવੀਸਤਿਯਾ ਅਨ੍ਤਭੋਗਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਠਿਤਨ੍ਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨਰਜ੍ਜੁਮਣ੍ਡਲਕਂ ਸਿਬ੍ਬਿਤ੍વਾ ਠਿਤਰਜ੍ਜੁਕਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਾ ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨਰਜ੍ਜੁਮਣ੍ਡਲਕਂ ਸਿਬ੍ਬਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨਰਜ੍ਜੁਮਣ੍ਡਲਕਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਰਜ੍ਜੁਕਾ ਮਂ ਸਿਬ੍ਬਿਤ੍વਾ ਠਿਤਾ’’ਤਿ, ਏવਮੇવ ਅਨ੍ਤਗੁਣਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਅਨ੍ਤਂ ਏਕવੀਸਤਿਭੋਗਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਆਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਅਨ੍ਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਨ੍ਤਗੁਣਂ ਮਂ ਆਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਅਨ੍ਤਗੁਣਂ ਅਨ੍ਤਗੁਣਭਾਗੇਨ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਨ੍ਤੋਸਰੀਰੇ ਉਦਰਿਯਂ વਣ੍ਣਤੋ ਅਜ੍ਝੋਹਟਾਹਾਰવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਪਰਿਸ੍ਸਾવਨੇ ਸਿਥਿਲਬਦ੍ਧਤਣ੍ਡੁਲਸਣ੍ਠਾਨਂ। ਦਿਸਤੋ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ ਉਦਰੇ ਠਿਤਨ੍ਤਿ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਪਰਮਜੇਗੁਚ੍ਛਾਯ ਸੁવਾਨਦੋਣਿਯਾ ਠਿਤੋ ਸੁવਾਨવਮਥੁ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਸੁવਾਨਦੋਣਿਯਾ ਠਿਤੋ’’ਤਿ; ਨਪਿ ਸੁવਾਨਦੋਣਿ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਸੁવਾਨવਮਥੁ ਠਿਤੋ’’ਤਿ। ਏવਮੇવ ਨ ਉਦਰਿਯਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਰਮਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਜੇਗੁਚ੍ਛੇ ਉਦਰੇ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ; ਨਪਿ ਉਦਰਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਉਦਰਿਯਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ
ਤਤੋ ਕਰੀਸਂ વਣ੍ਣਤੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਜ੍ਝੋਹਟਾਹਾਰવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਦਿਸਤੋ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤਂ, ਓਕਾਸਤੋ ਪਕ੍ਕਾਸਯੇ ਠਿਤਨ੍ਤਿ। ਪਕ੍ਕਾਸਯੋ ਨਾਮ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨਾਭਿਪਿਟ੍ਠਿਕਣ੍ਟਕਮੂਲਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਨ੍ਤਾવਸਾਨੇ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤੋ વਂਸਨਲ਼ਕਬ੍ਭਨ੍ਤਰਸਦਿਸੋ ਪਦੇਸੋ, ਯਤ੍ਥ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਉਪਰਿਭੂਮਿਭਾਗੇ ਪਤਿਤਂ વਸ੍ਸੋਦਕਂ ਓਗਲ਼ਿਤ੍વਾ ਹੇਟ੍ਠਾਭੂਮਿਭਾਗਂ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏવਮੇવ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਆਮਾਸਯੇ ਪਤਿਤਂ ਪਾਨਭੋਜਨਾਦਿਕਂ ਉਦਰਗ੍ਗਿਨਾ ਫੇਣੁਦ੍ਦੇਹਕਂ ਪਕ੍ਕਂ ਪਕ੍ਕਂ ਸਣ੍ਹਕਰਣਿਯਾ ਪਿਟ੍ਠਮਿવ ਸਣ੍ਹਭਾવਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਬਿਲੇਨ ਓਗਲ਼ਿਤ੍વਾ ਓਮਦ੍ਦਿਤ੍વਾ વਂਸਨਲ਼ਕੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਣ੍ਡੁਮਤ੍ਤਿਕਾ વਿਯ ਸਨ੍ਨਿਚਿਤਂ ਹੁਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ વਂਸਨਲ਼ਕੇ ਓਮਦ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਣ੍ਡੁਮਤ੍ਤਿਕਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ વਂਸਨਲ਼ਕੇ ਠਿਤਾ’’ਤਿ, ਨਪਿ વਂਸਨਲ਼ਕੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਪਣ੍ਡੁਮਤ੍ਤਿਕਾ ਠਿਤਾ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਕਰੀਸਂ ਜਾਨਾਤਿ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰੇ ਸੀਸਕਟਾਹਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ વਣ੍ਣਤੋ ਸੇਤਂ ਅਹਿਛਤ੍ਤਕਪਿਣ੍ਡਿવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਪਕ੍ਕੁਥਿਤਦੁਦ੍ਧવਣ੍ਣਨ੍ਤਿਪਿ ਏਕੇ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨਂ। ਦਿਸਤੋ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ ਸੀਸਕਟਾਹਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਗ੍ਗੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਮੋਧਾਯ ਠਪਿਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਿਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਿਕਾ વਿਯ ਸਮੋਹਿਤਂ ਚਤੁਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਪਿਣ੍ਡਪ੍ਪਭੇਦਂ ਹੁਤ੍વਾ ਠਿਤਨ੍ਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਪੁਰਾਣਲਾਬੁਕਟਾਹੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਿਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਿ ਪਕ੍ਕੁਥਿਤਦੁਦ੍ਧਂ વਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਪੁਰਾਣਲਾਬੁਕਟਾਹੇ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਪੁਰਾਣਲਾਬੁਕਟਾਹਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਪਿਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਿ ਪਕ੍ਕੁਥਿਤਦੁਦ੍ਧਂ વਾ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਸੀਸਕਟਾਹਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਸੀਸਕਟਾਹਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਭਾਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤਸ੍ਸ
ਤਤੋ ਪਿਤ੍ਤਂ વਣ੍ਣਤੋ ਬਹਲਮਧੁਕਤੇਲવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਮਿਲਾਤਬਕੁਲਪੁਪ੍ਫવਣ੍ਣਨ੍ਤਿਪਿ ਏਕੇ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨਂ। ਦਿਸਤੋ ਦ੍વੀਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ ਅਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਕੇਸਲੋਮਨਖਦਨ੍ਤਾਨਂ ਮਂਸવਿਨਿਮੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਥਦ੍ਧਸੁਕ੍ਖਚਮ੍ਮਞ੍ਚ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਉਦਕਮਿવ ਤੇਲਬਿਨ੍ਦੁ ਅવਸੇਸਸਰੀਰਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍વਾ ਠਿਤਂ, ਯਮ੍ਹਿ ਕੁਪਿਤੇ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਪੀਤਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਭਮਨ੍ਤਿ, ਗਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਪਤਿ ਕਣ੍ਡੂਯਤਿ। ਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਹਦਯਪਪ੍ਫਾਸਾਨਮਨ੍ਤਰੇ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਉਦਕਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍વਾ ਠਿਤਂ ਤੇਲਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਉਦਕਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍વਾ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਉਦਕਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਤੇਲਂ ਮਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍વਾ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਅਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਸਰੀਰਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍વਾ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਸਰੀਰਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਮਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍વਾ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਯਥਾ ਚ ਕੋਸਾਤਕਿਕੋਸਕੇ ਠਿਤਂ વਸ੍ਸੋਦਕਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਕੋਸਾਤਕਿਕੋਸਕੇ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਕੋਸਾਤਕਿਕੋਸਕੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ વਸ੍ਸੋਦਕਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਪਿਤ੍ਤਕੋਸਕੇ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਪਿਤ੍ਤਕੋਸਕੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਪਿਤ੍ਤਂ ਪਿਤ੍ਤਭਾਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤਸ੍ਸ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, વਿਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਨ ਕੇਸਸਦਿਸੋ ਏવਾਤਿ ਏવਂ ਪਿਤ੍ਤਂ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ।
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਏਕਪਤ੍ਤਪੂਰਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸੇਮ੍ਹਂ વਣ੍ਣਤੋ ਸੇਤਂ ਕਚ੍ਛਕਪਣ੍ਣਰਸવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨਂ। ਦਿਸਤੋ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ ਉਦਰਪਟਲੇ ਠਿਤਨ੍ਤਿ। ਯਂ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਚਨ੍ਦਨਿਕਾਯ ਉਪਰਿਫੇਣਪਟਲਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਚਨ੍ਦਨਿਕਾਯ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਚਨ੍ਦਨਿਕਾ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਫੇਣਪਟਲਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਸੇਮ੍ਹਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਉਦਰਪਟਲੇ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਉਦਰਪਟਲਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਸੇਮ੍ਹਂ ਠਿਤਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਸੇਮ੍ਹਂ ਸੇਮ੍ਹਭਾਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤਸ੍ਸ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, વਿਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਨ ਕੇਸਸਦਿਸੋ ਏવਾਤਿ ਏવਂ ਸੇਮ੍ਹਂ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ।
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰੇ ਪੁਬ੍ਬੋ વਣ੍ਣਤੋ ਪਣ੍ਡੁਪਲਾਸવਣ੍ਣੋਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨੋ। ਦਿਸਤੋ ਦ੍વੀਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਜਾਤੋ। ਓਕਾਸਤੋ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਓਕਾਸੋ ਨਾਮ ਨਿਬਦ੍ਧੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਯਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੋ ਸਨ੍ਨਿਚਿਤੋ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਯਤ੍ਰ ਯਤ੍ਰ ਖਾਣੁਕਣ੍ਟਕਪ੍ਪਹਰਣਗ੍ਗਿਜਾਲਾਦੀਹਿ ਅਭਿਹਤੇ ਸਰੀਰਪ੍ਪਦੇਸੇ ਲੋਹਿਤਂ ਸਣ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਚਤਿ, ਗਣ੍ਡਪਿਲ਼ਕਾਦਯੋ વਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਤਿਟ੍ਠਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਫਰਸੁਧਾਰਾਦੀਹਿ ਪਹਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ਅવਗਲ਼ਿਤ੍વਾ ਠਿਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਸੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਹਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ਠਿਤੋ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਹਤਪ੍ਪਦੇਸੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਨਿਯ੍ਯਾਸੋ ਠਿਤੋ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਪੁਬ੍ਬੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਖਾਣੁਕਣ੍ਟਕਾਦੀਹਿ ਅਭਿਹਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ਗਣ੍ਡਪਿਲ਼ਕਾਦੀਨਂ ਉਟ੍ਠਿਤਪ੍ਪਦੇਸੇ વਾ ਠਿਤੋ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਸਰੀਰਪ੍ਪਦੇਸੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਪੁਬ੍ਬੋ ਠਿਤੋ’’ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰੇ ਸਨ੍ਨਿਚਿਤਲੋਹਿਤਂ ਸਂਸਰਣਲੋਹਿਤਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਦੁવਿਧੇ ਲੋਹਿਤੇ ਸਨ੍ਨਿਚਿਤਲੋਹਿਤਂ ਤਾવ વਣ੍ਣਤੋ ਬਹਲਕੁਥਿਤਲਾਖਾਰਸવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਜਜ੍ਜਰਕਪਾਲੇ ਠਿਤਂ ਉਦਕਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਲੇਡ੍ਡੁਖਣ੍ਡਾਦੀਨਿ ਤੇਮੇਨ੍ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਜਜ੍ਜਰਕਪਾਲੇ ਠਿਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਲੇਡ੍ਡੁਖਣ੍ਡਾਦੀਨਿ ਤੇਮੇਮੀ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਜਜ੍ਜਰਕਪਾਲਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਲੇਡ੍ਡੁਖਣ੍ਡਾਦੀਨਿ વਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਉਦਕਂ ਠਿਤਂ, ਅਮ੍ਹੇ વਾ ਤੇਮੇਨ੍ਤਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਲੋਹਿਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਯਕਨਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗੇ વਕ੍ਕਹਦਯਾਦੀਨਿ ਤੇਮੇਨ੍ਤਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਯਕਨਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗਟ੍ਠਾਨਂ વਕ੍ਕਹਦਯਾਦੀਨਿ વਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਲੋਹਿਤਂ ਠਿਤਂ, ਅਮ੍ਹੇ વਾ ਤੇਮੇਨ੍ਤਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਲੋਹਿਤਂ ਲੋਹਿਤਭਾਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤਸ੍ਸ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, વਿਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਨ ਕੇਸਸਦਿਸੋ ਏવਾਤਿ ਏવਂ ਲੋਹਿਤਂ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ।
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰੇ ਸੇਦੋ વਣ੍ਣਤੋ ਪਸਨ੍ਨਤਿਲਤੇਲવਣ੍ਣੋਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨੋ। ਦਿਸਤੋ ਦ੍વੀਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਜਾਤੋ। ਓਕਾਸਤੋ ਸੇਦਸ੍ਸ ਓਕਾਸੋ ਨਾਮ ਨਿਬਦ੍ਧੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਤ੍ਥ ਸੇਦੋ ਲੋਹਿਤਂ વਿਯ ਸਦਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ। ਯਸ੍ਮਾ વਾ ਯਦਾ ਅਗ੍ਗਿਸਨ੍ਤਾਪਸੂਰਿਯਸਨ੍ਤਾਪਉਤੁવਿਕਾਰਾਦੀਹਿ
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਭਿਸਮੁਲ਼ਾਲਕੁਮੁਦਨਾਲਕਲਾਪવਿવਰੇਹਿ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਂ ਉਦਕਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਭਿਸਮੁਲ਼ਾਲਕੁਮੁਦਨਾਲਕਲਾਪવਿવਰੇਹਿ ਪਗ੍ਘਰਾਮੀ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਭਿਸਮੁਲ਼ਾਲਕੁਮੁਦਨਾਲਕਲਾਪવਿવਰਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਉਦਕਂ ਪਗ੍ਘਰਤੀ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਸੇਦੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਕੇਸਲੋਮਕੂਪવਿવਰੇਹਿ ਪਗ੍ਘਰਾਮੀ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਕੇਸਲੋਮਕੂਪવਿવਰਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸੇਦੋ ਪਗ੍ਘਰਤੀ’’ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਸੇਦੋ ਸੇਦਭਾਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤਸ੍ਸ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, વਿਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਨ ਕੇਸਸਦਿਸੋ ਏવਾਤਿ ਏવਂ ਸੇਦਂ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ।
ਤਤੋ ਮੇਦੋ વਣ੍ਣਤੋ ਫਾਲਿਤਹਲਿਦ੍ਦਿવਣ੍ਣੋਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨੋ। ਤਥਾ ਹਿ ਸੁਖਿਨੋ ਥੂਲਸਰੀਰਸ੍ਸ ਚਮ੍ਮਮਂਸਨ੍ਤਰੇ ਫਰਿਤ੍વਾ ਠਿਤੋ ਹਲਿਦ੍ਦਿਰਤ੍ਤਦੁਕੂਲਪਿਲੋਤਿਕਸਣ੍ਠਾਨੋ, ਕਿਸਸਰੀਰਸ੍ਸ ਜਙ੍ਘਮਂਸਊਰੁਮਂਸਪਿਟ੍ਠਿਕਣ੍ਟਕਨਿਸ੍ਸਿਤਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਉਦਰਪਟਲਮਂਸਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਂવੇਲ੍ਲਿਤ੍વਾ ਠਪਿਤਹਲਿਦ੍ਦਿਰਤ੍ਤਦੁਕੂਲਪਿਲੋਤਿਕਖਣ੍ਡਸਣ੍ਠਾਨੋ। ਦਿਸਤੋ ਦ੍વੀਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਜਾਤੋ। ਓਕਾਸਤੋ ਥੂਲਸਰੀਰਸ੍ਸ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਫਰਿਤ੍વਾ ਕਿਸਸ੍ਸ ਜਙ੍ਘਾਮਂਸਾਦੀਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤੋ, ਯੋ ਸਿਨੇਹਸਙ੍ਖਾਤੋਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਪਰਮਜੇਗੁਚ੍ਛਤ੍ਤਾ ਨ ਮਤ੍ਥਕਤੇਲਤ੍ਥਂ ਨ ਗਣ੍ਡੂਸਤੇਲਤ੍ਥਂ ਨ ਦੀਪਜਾਲਨਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਮਂਸਪੁਞ੍ਜਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਾ ਹਲਿਦ੍ਦਿਰਤ੍ਤਦੁਕੂਲਪਿਲੋਤਿਕਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਮਂਸਪੁਞ੍ਜਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਾ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਮਂਸਪੁਞ੍ਜੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਹਲਿਦ੍ਦਿਰਤ੍ਤਦੁਕੂਲਪਿਲੋਤਿਕਾ ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਾ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਮੇਦੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਜਙ੍ਘਾਦੀਸੁ વਾ ਮਂਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤੋ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਜਾਨਾਤਿ ਜਙ੍ਘਾਦੀਸੁ વਾ ਮਂਸਂ ‘‘ਮੇਦੋ ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤੋ’’ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਮੇਦੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਮਂਸੇਨ, ਉਪਰਿ ਚਮ੍ਮੇਨ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਮੇਦਭਾਗੇਨ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰੇ ਅਸ੍ਸੁ વਣ੍ਣਤੋ ਪਸਨ੍ਨਤਿਲਤੇਲવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨਂ। ਦਿਸਤੋ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ ਅਕ੍ਖਿਕੂਪਕੇਸੁ ਠਿਤਨ੍ਤਿ। ਨ ਚੇਤਂ ਪਿਤ੍ਤਕੋਸਕੇ ਪਿਤ੍ਤਮਿવ ਅਕ੍ਖਿਕੂਪਕੇਸੁ ਸਦਾ ਸਨ੍ਨਿਚਿਤਂ ਹੁਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਯਦਾ ਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤਾ ਸਤ੍ਤਾ ਮਹਾਹਸਿਤਂ ਹਸਨ੍ਤਿ, ਦੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤਾ ਰੋਦਨ੍ਤਿ ਪਰਿਦੇવਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਰੂਪਂ વਿਸਮਾਹਾਰਂ વਾ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਯਦਾ ਚ ਤੇਸਂ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਧੂਮਰਜਪਂਸੁਕਾਦੀਹਿ ਅਭਿਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਏਤੇਹਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸવਿਸਮਾਹਾਰਾਦੀਹਿ ਸਮੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਅਸ੍ਸੁ ਅਕ੍ਖਿਕੂਪਕੇਸੁ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਪਗ੍ਘਰਤਿ ਚ। ‘‘ਅਸ੍ਸੁਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਕੇਨ ਚ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਅਕ੍ਖਿਕੂਪਕੇ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਠਿਤવਸੇਨੇવ ਤਂ ਮਨਸਿਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯਾ વਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਮਤ੍ਥਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤਰੁਣਤਾਲਟ੍ਠਿਕੂਪਕੇਸੁ ਠਿਤਂ ਉਦਕਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਮਤ੍ਥਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤਰੁਣਤਾਲਟ੍ਠਿਕੂਪਕੇਸੁ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਮਤ੍ਥਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤਰੁਣਤਾਲਟ੍ਠਿਕੂਪਕਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਉਦਕਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਅਸ੍ਸੁ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਅਕ੍ਖਿਕੂਪਕੇਸੁ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਅਕ੍ਖਿਕੂਪਕਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਅਸ੍ਸੁ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰੇ વਿਲੀਨਸਿਨੇਹਸਙ੍ਖਾਤਾ વਸਾ વਣ੍ਣਤੋ ਆਚਾਮੇ ਆਸਿਤ੍ਤਤੇਲવਣ੍ਣਾਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨਾ। ਦਿਸਤੋ ਦ੍વੀਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਜਾਤਾ। ਓਕਾਸਤੋ ਹਤ੍ਥਤਲਹਤ੍ਥਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਤਲਪਾਦਪਿਟ੍ਠਿਨਾਸਾਪੁਟਨਲਾਟਅਂਸਕੂਟੇਸੁ ਠਿਤਾਤਿ। ਨ ਚੇਸਾ ਏਤੇਸੁ ਓਕਾਸੇਸੁ ਸਦਾ વਿਲੀਨਾ ਏવ ਹੁਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਯਦਾ ਅਗ੍ਗਿਸਨ੍ਤਾਪਸੂਰਿਯਸਨ੍ਤਾਪਉਤੁવਿਸਭਾਗਧਾਤੁવਿਸਭਾਗੇਹਿ ਤੇ ਪਦੇਸਾ ਉਸ੍ਮਾਜਾਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਤਤ੍ਥ વਿਲੀਨਾવ ਹੁਤ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਸਲਿਲਾਸੁ ਉਦਕਸੋਣ੍ਡਿਕਾਸੁ ਨੀਹਾਰੋ વਿਯ ਸਰਤਿ।
ਤਤ੍ਥ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰੀਰੇ ਮੁਖਸ੍ਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਖੇਲ਼ੋ વਣ੍ਣਤੋ ਸੇਤੋ ਫੇਣવਣ੍ਣੋਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨੋਤਿ, ਸਮੁਦ੍ਦਫੇਣਸਣ੍ਠਾਨੋਤਿਪਿ ਏਕੇ। ਦਿਸਤੋ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤੋ। ਓਕਾਸਤੋ ਉਭੋਹਿ ਕਪੋਲਪਸ੍ਸੇਹਿ ਓਰੋਹਿਤ੍વਾ ਜਿવ੍ਹਾਯ ਠਿਤੋਤਿ। ਨ ਚੇਸੋ ਏਤ੍ਥ ਸਦਾ ਸਨ੍ਨਿਚਿਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਯਦਾ ਸਤ੍ਤਾ ਤਥਾਰੂਪਂ ਆਹਾਰਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਾ ਸਰਨ੍ਤਿ વਾ, ਉਣ੍ਹਤਿਤ੍ਤਕਟੁਕਲੋਣਮ੍ਬਿਲਾਨਂ વਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮੁਖੇ ਠਪੇਨ੍ਤਿ। ਯਦਾ ਚ ਤੇਸਂ ਹਦਯਂ ਆਗਿਲਾਯਤਿ, ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿਦੇવ વਾ ਜਿਗੁਚ੍ਛਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਦਾ ਖੇਲ਼ੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਉਭੋਹਿ ਕਪੋਲਪਸ੍ਸੇਹਿ ਓਰੋਹਿਤ੍વਾ ਜਿવ੍ਹਾਯ ਸਣ੍ਠਾਤਿ। ਅਗ੍ਗਜਿવ੍ਹਾਯ ਚੇਸ ਖੇਲ਼ੋ ਤਨੁਕੋ ਹੋਤਿ, ਮੂਲਜਿવ੍ਹਾਯ ਬਹਲੋ, ਮੁਖੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪੁਥੁਕਂ વਾ ਤਣ੍ਡੁਲਂ વਾ ਅਞ੍ਞਂ વਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਖਾਦਨੀਯਂ ਨਦਿਪੁਲਿਨੇ ਖਤਕੂਪਸਲਿਲਮਿવ ਪਰਿਕ੍ਖਯਮਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋવ ਸਦਾ ਤੇਮਨਸਮਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਨਦਿਪੁਲਿਨੇ ਖਤਕੂਪਤਲੇ ਸਣ੍ਠਿਤਂ ਉਦਕਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਕੂਪਤਲੇ ਸਣ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ
ਤਤੋ ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਾ વਣ੍ਣਤੋ ਸੇਤਾ ਤਰੁਣਤਾਲਮਿਞ੍ਜવਣ੍ਣਾਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨਾ, ਸੇਦੇਤ੍વਾ ਸੇਦੇਤ੍વਾ ਨਾਸਾਪੁਟੇ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤવੇਤ੍ਤਙ੍ਕੁਰਸਣ੍ਠਾਨਾਤਿਪਿ ਏਕੇ। ਦਿਸਤੋ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤਾ। ਓਕਾਸਤੋ ਨਾਸਾਪੁਟੇ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਠਿਤਾਤਿ। ਨ ਚੇਸਾ ਏਤ੍ਥ ਸਦਾ ਸਨ੍ਨਿਚਿਤਾ ਹੁਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਪੁਰਿਸੋ ਪਦੁਮਿਨਿਪਤ੍ਤੇ ਦਧਿਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਦੁਮਿਨਿਪਤ੍ਤਂ ਕਣ੍ਟਕੇਨ વਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਤੇਨ ਛਿਦ੍ਦੇਨ ਦਧਿਪਿਣ੍ਡਂ ਗਲ਼ਿਤ੍વਾ ਬਹਿ ਪਪਤੇਯ੍ਯ; ਏવਮੇવ ਯਦਾ ਸਤ੍ਤਾ ਰੋਦਨ੍ਤਿ, વਿਸਭਾਗਾਹਾਰਉਤੁવਸੇਨ વਾ ਸਞ੍ਜਾਤਧਾਤੁਕ੍ਖੋਭਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਅਨ੍ਤੋਸੀਸਤੋ ਪੂਤਿਸੇਮ੍ਹਭਾવਂ ਆਪਨ੍ਨਂ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਗਲ਼ਿਤ੍વਾ ਤਾਲੁਮਤ੍ਥਕવਿવਰੇਨ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਨਾਸਾਪੁਟੇ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ।
ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਸਿਪ੍ਪਿਕਾਯ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਪੂਤਿਦਧਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਸਿਪ੍ਪਿਕਾਯ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ ਸਿਪ੍ਪਿਕਾ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਪੂਤਿਕਂ ਦਧਿ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવ ਨ ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਾ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਨਾਸਾਪੁਟੇਸੁ ਠਿਤਾ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਨਾਸਾਪੁਟਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਾ ਠਿਤਾ’’ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਾ ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਭਾਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤਿਸ੍ਸਾ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, વਿਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਨ ਕੇਸਸਦਿਸੋ ਏવਾਤਿ ਏવਂ ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਂ વਣ੍ਣਾਦਿਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ।
ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਨ੍ਤੋਸਰੀਰੇ ਲਸਿਕਾਤਿ ਸਰੀਰਸਨ੍ਧੀਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਪਿਚ੍ਛਿਲਕੁਣਪਂ। ਸਾ વਣ੍ਣਤੋ ਕਣਿਕਾਰਨਿਯ੍ਯਾਸવਣ੍ਣਾਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਓਕਾਸਸਣ੍ਠਾਨਾ। ਦਿਸਤੋ ਦ੍વੀਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਜਾਤਾ। ਓਕਾਸਤੋ ਅਟ੍ਠਿਸਨ੍ਧੀਨਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਜਨਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧਯਮਾਨਾ ਅਸੀਤਿਸਤਸਨ੍ਧੀਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤਾਤਿ। ਯਸ੍ਸ ਚੇਸਾ ਮਨ੍ਦਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਿਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਸਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਿਕਾਨਿ ਕਟਕਟਾਯਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਰਿਕਾਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ વਿਯ વਿਚਰਤਿ
ਤਤ੍ਥ
ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਨ੍ਤੋਸਰੀਰੇ ਮੁਤ੍ਤਂ વਣ੍ਣਤੋ ਮਾਸਖਾਰੋਦਕવਣ੍ਣਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਉਦਕਂ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਅਧੋਮੁਖਠਪਿਤਉਦਕਕੁਮ੍ਭਅਨ੍ਤਰਗਤਉਦਕਸਣ੍ਠਾਨਂ। ਦਿਸਤੋ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਜਾਤਂ। ਓਕਾਸਤੋ વਤ੍ਥਿਸ੍ਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤਨ੍ਤਿ। વਤ੍ਥਿ ਨਾਮ વਤ੍ਥਿਪੁਟੋ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਚਨ੍ਦਨਿਕਾਯ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਅਮੁਖੇ ਪੇਲ਼ਾਘਟੇ ਚਨ੍ਦਨਿਕਾਰਸੋ ਪવਿਸਤਿ, ਨ ਚਸ੍ਸ ਪવਿਸਨਮਗ੍ਗੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ; ਏવਮੇવ ਸਰੀਰਤੋ ਮੁਤ੍ਤਂ ਪવਿਸਤਿ, ਨ ਚਸ੍ਸ ਪવਿਸਨਮਗ੍ਗੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਨਮਗ੍ਗੋ ਏવ ਤੁ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ, ਯਮ੍ਹਿ ਚ ਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਰਿਤੇ ‘‘ਪਸ੍ਸਾવਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਯੂਹਨਂ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਚਨ੍ਦਨਿਕਾਯ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਅਮੁਖੇ ਪੇਲ਼ਾਘਟੇ ਠਿਤੋ ਚਨ੍ਦਨਿਕਾਰਸੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਅਮੁਖੇ ਪੇਲ਼ਾਘਟੇ ਠਿਤੋ’’ਤਿ, ਨਪਿ ਪੇਲ਼ਾਘਟੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਚਨ੍ਦਨਿਕਾਰਸੋ ਠਿਤੋ’’ਤਿ; ਏવਮੇવ ਮੁਤ੍ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ વਤ੍ਥਿਮ੍ਹਿ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਪਿ વਤ੍ਥਿ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਮੁਤ੍ਤਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਆਭੋਗਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ વਤ੍ਥਿਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਨ ਚੇવ ਮੁਤ੍ਤਭਾਗੇਨ ਚ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਅਯਮੇਤਸ੍ਸ
ਤਸ੍ਸੇવਂ ਇਮਂ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਂ વਣ੍ਣਾਦਿવਸੇਨ વવਤ੍ਥਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਤਂ ਭਾવਨਾਨੁਯੋਗਂ ਆਗਮ੍ਮ ਕੇਸਾਦਯੋ ਪਗੁਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕੋਟ੍ਠਾਸਭਾવੇਨ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ। ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸવਣ੍ਣਾਨਂ ਪੁਪ੍ਫਾਨਂ ਏਕਸੁਤ੍ਤਗਨ੍ਥਿਤਂ ਮਾਲਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਪੁਬ੍ਬਾਪਰਿਯਮਿવ ਪਾਕਟਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ
ਏਤ੍ਥਾਹ ‘‘ਅਥਾਨੇਨ ਤਤੋ ਪਰਂ ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? વੁਚ੍ਚਤੇ – ਤਦੇવ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਸੇવਿਤਬ੍ਬਂ ਭਾવੇਤਬ੍ਬਂ ਬਹੁਲੀਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸੁવવਤ੍ਥਿਤਂ વવਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਕਥਂ ਪਨਾਯਂ ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਸੇવਤਿ ਭਾવੇਤਿ ਬਹੁਲੀਕਰੋਤਿ ਸੁવવਤ੍ਥਿਤਂ વવਤ੍ਥਪੇਤੀਤਿ? ਅਯਞ੍ਹਿ ਤਂ ਕੇਸਾਦੀਨਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਭਾવੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਸੇવਤਿ, ਸਤਿਯਾ ਅਲ੍ਲਿਯਤਿ ਭਜਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਤਿਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਲਦ੍ਧਂ વਾ ਸਤਿਂ વਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਭਾવੇਤੀਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਬਹੁਲੀਕਰੋਤੀਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਸਤਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਬ੍ਭਾਹਤਂ ਕਰੋਤਿ। ਸੁવવਤ੍ਥਿਤਂ વવਤ੍ਥਪੇਤੀਤਿ ਯਥਾ ਸੁਟ੍ਠੁ વવਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਪੁਨ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਥਾ ਤਂ ਸਤਿਯਾ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ, ਉਪਧਾਰੇਤਿ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਤਿ।
ਅਥ વਾ ਯਂ
ਏਤ੍ਥਾਹ ‘‘ਕਥਂ ਪਨਾਯਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਦਿવਸੇਨ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ? વੁਚ੍ਚਤੇ – ਅਯਞ੍ਹਿ ਕੇਸੇ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍વਾ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਲੋਮੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਨਖੇ। ਤਥਾ ਲੋਮੇ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍વਾ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਨਖੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਦਨ੍ਤੇ। ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ। ਕਸ੍ਮਾ? ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਹਿ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਅਕੁਸਲੋ ਪੁਰਿਸੋ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਆਰੋਹਨ੍ਤੋ ਕਿਲਨ੍ਤਕਾਯੋ ਤਤੋ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਤੋ
ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਚ ਕੇਸਾ ਲੋਮਾਤਿ ਨਾਤਿਸੀਘਤੋਪਿ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ। ਅਤਿਸੀਘਤੋ ਹਿ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਸਮવਿਸਮਰੁਕ੍ਖਥਲਨਿਨ੍ਨਦ੍વੇਧਾਪਥਾਦੀਨਿ ਮਗ੍ਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਤੋ ਨ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਅਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਨੇਤਿ; ਏવਮੇવ વਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ
ਯਥਾ ਚ ਨਾਤਿਸੀਘਤੋ, ਏવਂ ਨਾਤਿਸਣਿਕਤੋਪਿ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ। ਅਤਿਸਣਿਕਤੋ ਹਿ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਪੁਰਿਸੋ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਰੁਕ੍ਖਪਬ੍ਬਤਤਲ਼ਾਕਾਦੀਸੁ વਿਲਮ੍ਬਮਾਨੋ ਇਚ੍ਛਿਤਪ੍ਪਦੇਸਂ ਅਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇਯੇવ ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦੀਹਿ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ; ਏવਮੇવ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਭਾવਨਾਸਮ੍ਪਦਂ ਅਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ
ਨਾਤਿਸਣਿਕਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਚ વਿਕ੍ਖੇਪਪ੍ਪਹਾਨਤੋਪਿ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ। વਿਕ੍ਖੇਪਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਨਾਮ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਨવਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ વਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਤਥਾ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ। ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਿਕ੍ਖੇਪਮਾਨਚਿਤ੍ਤੋ ਹਿ ਕੇਸਾਦੀਸ੍વੇવ ਅਸਮਾਹਿਤਚੇਤੋવਿਤਕ੍ਕੋ ਭਾવਨਾਸਮ੍ਪਦਂ ਅਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਰਾવ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਤਕ੍ਕਸਿਲਾਗਮਨੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਹਾਯਕਾ વਿਯ। ਅવਿਕ੍ਖਿਪਮਾਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪਨ ਕੇਸਾਦੀਸ੍વੇવ ਸਮਾਹਿਤਚੇਤੋવਿਤਕ੍ਕੋ ਭਾવਨਾਸਮ੍ਪਦਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ વਿਯ ਤਕ੍ਕਸਿਲਰਜ੍ਜਸਮ੍ਪਦਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸੇવਂ વਿਕ੍ਖੇਪਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਅਧਿਕਾਰਚਰਿਯਾਧਿਮੁਤ੍ਤੀਨਂ વਸੇਨ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਸੁਭਤੋ વਾ વਣ੍ਣਤੋ વਾ ਸੁਞ੍ਞਤੋ વਾ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ।
ਅਥ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ। ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋਤਿ ਕੇਸਾ ਲੋਮਾਤਿ ਏવਮਾਦਿવੋਹਾਰਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਯਥੂਪਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਅਸੁਭਾਦੀਨਂਯੇવ વਸੇਨ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ। ਕਥਂ
ਏਤ੍ਥਾਹ ‘‘ਕਥਂ ਪਨਸ੍ਸ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਸੁਭਾਦਿਤੋ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਕਥਂ વਣ੍ਣਤੋ, ਕਥਂ ਸੁਞ੍ਞਤੋ વਾ, ਕਥਞ੍ਚਾਯਮੇਤੇ ਅਸੁਭਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਕਥਂ વਣ੍ਣਤੋ, ਕਥਂ ਸੁਞ੍ਞਤੋ વਾ’’ਤਿ? ਕੇਸਾ ਤਾવਸ੍ਸ વਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਗਨ੍ਧਾਸਯੋਕਾਸવਸੇਨ ਪਞ੍ਚਧਾ ਅਸੁਭਤੋ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਪਞ੍ਚਧਾ ਏવ ਅਯਮੇਤੇ ਅਸੁਭਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕੇਸਾ ਨਾਮੇਤੇ વਣ੍ਣਤੋ ਅਸੁਭਾ
ਯਦਿ ਪਨਸ੍ਸ વਣ੍ਣਤੋ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਕੇਸਾ ਨੀਲਕਸਿਣવਸੇਨ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ। ਤਥਾ ਲੋਮਾ ਦਨ੍ਤਾ ਓਦਾਤਕਸਿਣવਸੇਨਾਤਿ। ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ
ਏવਂ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਯਮੇਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਮੁਞ੍ਚਨਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ। ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਮੁਞ੍ਚਨਤੋਤਿ ਅਸੁਭਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰવਸੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇ ਕੇਸੇ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਲੋਮੇ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਜਲੂਕਾ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠੇਨ ਗਹਿਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ਸਾਪੇਕ੍ਖਾવ ਹੁਤ੍વਾ ਤੁਣ੍ਡੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਪਦੇਸਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਗਹਿਤੇ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂ ਇਤਰਂ ਮੁਞ੍ਚਤਿ, ਏવਮੇવ ਕੇਸੇਸੁ ਸਾਪੇਕ੍ਖੋવ ਹੁਤ੍વਾ ਲੋਮੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਲੋਮੇਸੁ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਮਨਸਿਕਾਰੇ
ਅਥ ਯਸ੍ਸ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਸੁਭਤੋ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਪਾਕਟਤਰੂਪਟ੍ਠਾਨਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਮਕ੍ਕਟੋ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਤਾਲਕੇ ਤਾਲવਨੇ ਬ੍ਯਾਧੇਨ ਪਰਿਪਾਤਿਯਮਾਨੋ ਏਕਰੁਕ੍ਖੇਪਿ ਅਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਪਰਿਧਾવਿਤ੍વਾ ਯਦਾ ਨਿવਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਕਿਲਨ੍ਤੋ, ਅਥ ਏਕਮੇવ ਘਨਤਾਲਪਣ੍ਣਪਰਿવੇਠਿਤਂ ਤਾਲਸੁਚਿਂ
ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ વਣ੍ਣਤੋ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਮਕ੍ਕਟੋ…ਪੇ॰… ਅਥ ਯ੍વਾਸ੍ਸ ਕੇਸਾਦੀਸੁ ਧਮ੍ਮੋ ਪਗੁਣਤਰੋ ਚਰਿਤਾਨੁਰੂਪਤਰੋ
ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਚਤੁਧਾਤੁવવਤ੍ਥਾਨવਸੇਨ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ। ਅਥ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨਿਚ੍ਚਦੁਕ੍ਖਾਨਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਤ੍ਤਯવਸੇਨ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ
ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਚ ਯਂ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਕਥਂ ਪਨਾਯਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਦਿવਸੇਨ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ, ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਤਂ ਹੋਤਿ। ਯਞ੍ਚਾਪਿ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਭਾવਨਾવਸੇਨ ਪਨਸ੍ਸ ਏવਂ વਣ੍ਣਨਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ।
ਪਕਿਣ੍ਣਕਨਯੋ
ਇਦਾਨਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰੇ વਣ੍ਣਨਾਪਰਿਚਯਪਾਟવਤ੍ਥਂ ਅਯਂ ਪਕਿਣ੍ਣਕਨਯੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ –
‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਤੋ ਲਕ੍ਖਣਤੋ, ਧਾਤੁਤੋ ਸੁਞ੍ਞਤੋਪਿ ਚ।
ਖਨ੍ਧਾਦਿਤੋ ਚ વਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ, ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਨਿਚ੍ਛਯੋ’’ਤਿ॥
ਤਤ੍ਥ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤੋਤਿ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰੇ ਸਟ੍ਠਿਸਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇਸਂ વਸੇਨ ਯੋਗਾવਚਰੋ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕੇਸਸ੍ਸ વਣ੍ਣਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਸਣ੍ਠਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਦਿਸਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਓਕਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਏવਂ ਲੋਮਾਦੀਸੁ।
ਲਕ੍ਖਣਤੋਤਿ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰੇ ਅਟ੍ਠવੀਸਤਿਸਤਂ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇਸਂ વਸੇਨ ਯੋਗਾવਚਰੋ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਂ ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ
ਧਾਤੁਤੋਤਿ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰੇ ‘‘ਛਧਾਤੁਰੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਯਂ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੩੪੩-੩੪੪) ਏਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਾਸੁ ਧਾਤੂਸੁ ਅਟ੍ਠવੀਸਤਿਸਤਂ ਧਾਤੁਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਾਸਂ વਸੇਨ ਯੋਗਾવਚਰੋ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਂ ਧਾਤੁਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਯਾ ਕੇਸੇ ਥਦ੍ਧਤਾ, ਸਾ ਪਥવੀਧਾਤੁ; ਯਾ ਆਬਨ੍ਧਨਤਾ, ਸਾ ਆਪੋਧਾਤੁ; ਯਾ ਪਰਿਪਾਚਨਤਾ, ਸਾ ਤੇਜੋਧਾਤੁ; ਯਾ વਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਤਾ, ਸਾ વਾਯੋਧਾਤੂਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਏવਂ ਲੋਮਾਦੀਸੁ।
ਸੁਞ੍ਞਤੋਤਿ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰੇ ਅਟ੍ਠવੀਸਤਿਸਤਂ ਸੁਞ੍ਞਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਾਸਂ વਸੇਨ ਯੋਗਾવਚਰੋ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਂ ਸੁਞ੍ਞਤੋ વਿਪਸ੍ਸਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕੇਸੇ ਤਾવ ਪਥવੀਧਾਤੁ
ਖਨ੍ਧਾਦਿਤੋਤਿ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰੇ ਕੇਸਾਦੀਸੁ ਖਨ੍ਧਾਦਿવਸੇਨ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਮਾਨੇਸੁ ‘‘ਕੇਸਾ ਕਤਿ ਖਨ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਤਿ ਆਯਤਨਾਨਿ, ਕਤਿ ਧਾਤੁਯੋ, ਕਤਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ, ਕਤਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨੀ’’ਤਿ ਏવਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਏવਞ੍ਚਸ੍ਸ વਿਜਾਨਤੋ ਤਿਣਕਟ੍ਠਸਮੂਹੋ વਿਯ ਕਾਯੋ ਖਾਯਤਿ। ਯਥਾਹ –
‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਸਤ੍ਤੋ ਨਰੋ ਪੋਸੋ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੂਪਲਬ੍ਭਤਿ।
ਸੁਞ੍ਞਭੂਤੋ ਅਯਂ ਕਾਯੋ, ਤਿਣਕਟ੍ਠਸਮੂਪਮੋ’’ਤਿ॥
ਅਥਸ੍ਸ ਯਾ ਸਾ –
‘‘ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਂ ਪવਿਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਦਿਨੋ।
ਅਮਾਨੁਸੀ ਰਤਿ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਂ વਿਪਸ੍ਸਤੋ’’ਤਿ॥ –
ਏવਂ
‘‘ਯਤੋ ਯਤੋ ਸਮ੍ਮਸਤਿ, ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਉਦਯਬ੍ਬਯਂ।
ਲਭਤੀ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਂ, ਅਮਤਂ ਤਂ વਿਜਾਨਤ’’ਨ੍ਤਿ॥ (ਧ॰ ਪ॰ ੩੭੩-੩੭੪) –
ਏવਂ
ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕਪਾਠ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।