੧੫. ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ
ਅਥ
੧੭੦.
ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਾ ਭਯਂ ਜਾਤਂ, ਜਨਂ ਪਸ੍ਸਥ ਮੇਧਗਂ।
ਸਂવੇਗਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਥਾ ਸਂવਿਜਿਤਂ ਮਯਾ॥
ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਾ ਭਯਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ। ਦਣ੍ਡਾਤਿ ਤਯੋ ਦਣ੍ਡਾ – ਕਾਯਦਣ੍ਡੋ, વਚੀਦਣ੍ਡੋ, ਮਨੋਦਣ੍ਡੋ। ਤਿવਿਧਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਕਾਯਦਣ੍ਡੋ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ વਚੀਦਣ੍ਡੋ, ਤਿવਿਧਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਨੋਦਣ੍ਡੋ। ਭਯਨ੍ਤਿ ਦ੍વੇ ਭਯਾਨਿ – ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਞ੍ਚ ਭਯਂ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਞ੍ਚ ਭਯਂ। ਕਤਮਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਂ ਭਯਂ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, વਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਪਾਣਮ੍ਪਿ ਹਨਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਦਿਯਤਿ, ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਨਿਲ੍ਲੋਪਮ੍ਪਿ ਹਰਤਿ, ਏਕਾਗਾਰਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਪਰਿਪਨ੍ਥੇਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਰਦਾਰਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੁਸਾਪਿ ਭਣਤਿ। ਤਮੇਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਯਂ, ਦੇવ, ਚੋਰੋ ਆਗੁਚਾਰੀ। ਇਮਸ੍ਸ ਯਂ ਇਚ੍ਛਸਿ ਤਂ ਦਣ੍ਡਂ ਪਣੇਹੀ’’ਤਿ। ਤਮੇਨਂ ਰਾਜਾ ਪਰਿਭਾਸਤਿ। ਸੋ ਪਰਿਭਾਸਪਚ੍ਚਯਾ ਭਯਮ੍ਪਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ
ਏਤ੍ਤਕੇਨਪਿ ਰਾਜਾ ਨ ਤੁਸ੍ਸਤਿ। ਤਮੇਨਂ ਰਾਜਾ ਬਨ੍ਧਾਪੇਤਿ ਅਨ੍ਦੁਬਨ੍ਧਨੇਨ
ਏਤ੍ਤਕੇਨਪਿ ਰਾਜਾ ਨ ਤੁਸ੍ਸਤਿ। ਰਾਜਾ ਤਸ੍ਸ ਧਨਂ ਆਹਰਾਪੇਤਿ – ਸਤਂ વਾ ਸਹਸ੍ਸਂ વਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ
ਏਤ੍ਤਕੇਨਪਿ ਰਾਜਾ ਨ ਤੁਸ੍ਸਤਿ। ਤਮੇਨਂ ਰਾਜਾ વਿવਿਧਾ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾ ਕਾਰਾਪੇਤਿ – ਕਸਾਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਤਿ, વੇਤ੍ਤੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਤਿ, ਅਡ੍ਢਦਣ੍ਡਕੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਤਿ, ਹਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਹਤ੍ਥਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਕਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਕਣ੍ਣਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਬਿਲਙ੍ਗਥਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਸਙ੍ਖਮੁਣ੍ਡਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਰਾਹੁਮੁਖਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਜੋਤਿਮਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਹਤ੍ਥਪਜ੍ਜੋਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਏਰਕਪਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਚੀਰਕવਾਸਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਏਣੇਯ੍ਯਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਬਲ਼ਿਸਮਂਸਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਕਹਾਪਣਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਖਾਰਾਪਤਚ੍ਛਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਪਲਿਘਪਰਿવਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਪਲਾਲਪੀਠਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਤਤ੍ਤੇਨਪਿ ਤੇਲੇਨ ਓਸਿਞ੍ਚਤਿ, ਸੁਨਖੇਹਿਪਿ ਖਾਦਾਪੇਤਿ, ਜੀવਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸੂਲੇ ਉਤ੍ਤਾਸੇਤਿ, ਅਸਿਨਾਪਿ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ। ਸੋ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਪਚ੍ਚਯਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ। ਏਤਂ ਭਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ
ਸੋ ਸਕੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ
ਤਮੇਨਂ
‘‘ਚਤੁਕ੍ਕਣ੍ਣੋ
ਅਯੋਪਾਕਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤੋ
‘‘ਤਸ੍ਸ ਅਯੋਮਯਾ ਭੂਮਿ, ਜਲਿਤਾ ਤੇਜਸਾ ਯੁਤਾ।
ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਸਤਂ, ਫਰਿਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ॥
‘‘ਕਦਰਿਯਾਤਪਨਾ ਘੋਰਾ, ਅਚ੍ਚਿਮਨ੍ਤੋ ਦੁਰਾਸਦਾ।
ਲੋਮਹਂਸਨਰੂਪਾ ਚ, ਭਿਸ੍ਮਾ ਪਟਿਭਯਾ ਦੁਖਾ॥
‘‘ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਚ੍ਚਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ।
ਦਹਨ੍ਤੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ॥
‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਚ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਚ੍ਚਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ।
ਦਹਨ੍ਤੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ॥
‘‘ਉਤ੍ਤਰਾਯ
ਦਹਨ੍ਤੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ॥
‘‘ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ
ਦਹਨ੍ਤੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ॥
‘‘ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ, ਅਚ੍ਚਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਭਯਾਨਕੋ।
ਦਹਨ੍ਤੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਛਦਨਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ॥
‘‘ਛਦਨਮ੍ਹਾ
ਦਹਨ੍ਤੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਭੂਮਿਯਂ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ॥
‘‘ਅਯੋਕਪਾਲਮਾਦਿਤ੍ਤਂ, ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਂ ਜਲਿਤਂ ਯਥਾ।
ਏવਂ ਅવੀਚਿਨਿਰਯੋ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਪਰਿ ਪਸ੍ਸਤੋ॥
‘‘ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਾ ਮਹਾਲੁਦ੍ਦਾ, ਮਹਾਕਿਬ੍ਬਿਸਕਾਰਿਨੋ।
ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਨ ਚ ਮਿਯ੍ਯਰੇ
‘‘ਜਾਤવੇਦਸਮੋ ਕਾਯੋ, ਤੇਸਂ ਨਿਰਯવਾਸਿਨਂ।
ਪਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਦਲ਼੍ਹਤ੍ਤਂ, ਨ ਭਸ੍ਮਾ ਹੋਤਿ ਨਪੀ ਮਸਿ॥
‘‘ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨਪਿ ਧਾવਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਧਾવਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਂ।
ਉਤ੍ਤਰੇਨਪਿ ਧਾવਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਧਾવਨ੍ਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਂ॥
‘‘ਯਂ ਯਂ ਦਿਸਂ ਪਧਾવਨ੍ਤਿ
ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਿਤਾਸਾ ਤੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਮੋਕ੍ਖਗવੇਸਿਨੋ॥
‘‘ਨ ਤੇ ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਂ, ਲਭਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਾ।
ਤੇਸਞ੍ਚ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ, ਅવਿਪਕ੍ਕਂ ਕਤਂ ਬਹੁ’’ਨ੍ਤਿ॥
ਏਤਂ
ਜਨਂ ਪਸ੍ਸਥ ਮੇਧਗਨ੍ਤਿ। ਜਨਨ੍ਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ વੇਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਦ੍ਦਾ ਚ ਗਹਟ੍ਠਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ ਦੇવਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਮੇਧਗਂ ਜਨਂ ਕਲਹਂ ਜਨਂ વਿਰੁਦ੍ਧਂ ਜਨਂ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਂ ਜਨਂ
ਸਂવੇਗਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ। ਸਂવੇਗਂ ਉਬ੍ਬੇਗਂ ਉਤ੍ਰਾਸਂ ਭਯਂ ਪੀਲ਼ਨਂ ਘਟ੍ਟਨਂ ਉਪਦ੍ਦવਂ ਉਪਸਗ੍ਗਂ। ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਾਮਿ વਿવਰਿਸ੍ਸਾਮਿ વਿਭਜਿਸ੍ਸਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਕਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ – ਸਂવੇਗਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ।
ਯਥਾ ਸਂવਿਜਿਤਂ ਮਯਾਤਿ। ਯਥਾ ਮਯਾ ਅਤ੍ਤਨਾਯੇવ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਂવੇਜਿਤੋ ਉਬ੍ਬੇਜਿਤੋ ਸਂવੇਗਮਾਪਾਦਿਤੋਤਿ – ਯਥਾ ਸਂવਿਜਿਤਂ ਮਯਾ।
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਾ ਭਯਂ ਜਾਤਂ, ਜਨਂ ਪਸ੍ਸਥ ਮੇਧਗਂ।
ਸਂવੇਗਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਥਾ ਸਂવਿਜਿਤਂ ਮਯਾ’’ਤਿ॥
੧੭੧.
ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ ਪਜਂ ਦਿਸ੍વਾ, ਮਚ੍ਛੇ ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਯਥਾ।
ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਹਿ ਬ੍ਯਾਰੁਦ੍ਧੇ, ਦਿਸ੍વਾ ਮਂ ਭਯਮਾવਿਸਿ॥
ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ ਪਜਂ ਦਿਸ੍વਾਤਿ। ਪਜਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਧਿવਚਨਂ। ਪਜਂ ਤਣ੍ਹਾਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ ਦਿਸ੍વਾਤਿ ਦਿਸ੍વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਤੁਲਯਿਤ੍વਾ ਤੀਰਯਿਤ੍વਾ વਿਭਾવਯਿਤ੍વਾ વਿਭੂਤਂ ਕਤ੍વਾਤਿ – ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ ਪਜਂ ਦਿਸ੍વਾ।
ਮਚ੍ਛੇ ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਯਥਾਤਿ ਯਥਾ ਮਚ੍ਛਾ ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਉਦਕਪਰਿਯਾਦਾਨੇ ਕਾਕੇਹਿ વਾ ਕੁਲਲੇਹਿ વਾ ਬਲਾਕਾਹਿ વਾ
ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਹਿ ਬ੍ਯਾਰੁਦ੍ਧੇਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਤਾ વਿਰੁਦ੍ਧਾ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਾ ਆਹਤਾ ਪਚ੍ਚਾਹਤਾ ਆਘਾਤਿਤਾ ਪਚ੍ਚਾਘਾਤਿਤਾ। ਰਾਜਾਨੋਪਿ ਰਾਜੂਹਿ વਿવਦਨ੍ਤਿ, ਖਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੇਹਿ વਿવਦਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ વਿવਦਨ੍ਤਿ, ਗਹਪਤੀਪਿ ਗਹਪਤੀਹਿ વਿવਦਨ੍ਤਿ, ਮਾਤਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ વਿવਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਮਾਤਰਾ વਿવਦਤਿ, ਪਿਤਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ વਿવਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਪਿਤਰਾ વਿવਦਤਿ, ਭਾਤਾਪਿ ਭਾਤਰਾ વਿવਦਤਿ, ਭਗਿਨੀਪਿ ਭਗਿਨਿਯਾ વਿવਦਤਿ, ਭਾਤਾਪਿ ਭਗਿਨਿਯਾ વਿવਦਤਿ, ਭਗਿਨਿਪਿ ਭਾਤਰਾ વਿવਦਤਿ, ਸਹਾਯੋਪਿ ਸਹਾਯੇਨ વਿવਦਤਿ; ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਕਲਹવਿਗ੍ਗਹવਿવਾਦਾਪਨ੍ਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਾਣੀਹਿਪਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਲੇਡ੍ਡੂਹਿਪਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਦਣ੍ਡੇਹਿਪਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਸਤ੍ਥੇਹਿਪਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਮਰਣਮ੍ਪਿ ਨਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮਰਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ – ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਹਿ ਬ੍ਯਾਰੁਦ੍ਧੇ।
ਦਿਸ੍વਾ ਮਂ ਭਯਮਾવਿਸੀਤਿ। ਦਿਸ੍વਾਤਿ ਦਿਸ੍વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਤੁਲਯਿਤ੍વਾ ਤੀਰਯਿਤ੍વਾ વਿਭਾવਯਿਤ੍વਾ વਿਭੂਤਂ ਕਤ੍વਾ ਭਯਂ ਪੀਲ਼ਨਂ ਘਟ੍ਟਨਂ ਉਪਦ੍ਦવੋ ਉਪਸਗ੍ਗੋ ਆવਿਸੀਤਿ
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ
ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਹਿ ਬ੍ਯਾਰੁਦ੍ਧੇ, ਦਿਸ੍વਾ ਮਂ ਭਯਮਾવਿਸੀ’’ਤਿ॥
੧੭੨.
ਸਮਨ੍ਤਮਸਾਰੋ ਲੋਕੋ, ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ ਸਮੇਰਿਤਾ।
ਇਚ੍ਛਂ ਭવਨਮਤ੍ਤਨੋ, ਨਾਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਅਨੋਸਿਤਂ॥
ਸਮਨ੍ਤਮਸਾਰੋ ਲੋਕੋਤਿ। ਲੋਕੋਤਿ ਨਿਰਯਲੋਕੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਲੋਕੋ ਪੇਤ੍ਤਿવਿਸਯਲੋਕੋ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ ਦੇવਲੋਕੋ, ਖਨ੍ਧਲੋਕੋ ਧਾਤੁਲੋਕੋ ਆਯਤਨਲੋਕੋ, ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਪਰੋ ਲੋਕੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਦੇવਲੋਕੋ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਲੋਕੋ। ਨਿਰਯਲੋਕੋ ਅਸਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਸਾਰਾਪਗਤੋ ਨਿਚ੍ਚਸਾਰਸਾਰੇਨ વਾ ਸੁਖਸਾਰਸਾਰੇਨ વਾ ਅਤ੍ਤਸਾਰਸਾਰੇਨ વਾ ਨਿਚ੍ਚੇਨ વਾ ਧੁવੇਨ વਾ ਸਸ੍ਸਤੇਨ વਾ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੇਨ વਾ। ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਲੋਕੋ…ਪੇ॰… ਪੇਤ੍ਤਿવਿਸਯਲੋਕੋ… ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ… ਦੇવਲੋਕੋ… ਖਨ੍ਧਲੋਕੋ… ਧਾਤੁਲੋਕੋ… ਆਯਤਨਲੋਕੋ… ਅਯਂ ਲੋਕੋ… ਪਰੋ ਲੋਕੋ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ… ਦੇવਲੋਕੋ ਅਸਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਸਾਰਾਪਗਤੋ ਨਿਚ੍ਚਸਾਰਸਾਰੇਨ વਾ ਸੁਖਸਾਰਸਾਰੇਨ વਾ ਅਤ੍ਤਸਾਰਸਾਰੇਨ વਾ ਨਿਚ੍ਚੇਨ વਾ ਧੁવੇਨ વਾ ਸਸ੍ਸਤੇਨ વਾ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੇਨ વਾ।
ਯਥਾ ਪਨ ਨਲ਼ੋ ਅਸਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਸਾਰਾਪਗਤੋ, ਯਥਾ ਏਰਣ੍ਡੋ ਅਸਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਸਾਰਾਪਗਤੋ, ਯਥਾ ਉਦੁਮ੍ਬਰੋ ਅਸਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਸਾਰਾਪਗਤੋ, ਯਥਾ ਸੇਤਕਚ੍ਛੋ
ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਲੋਕੋ… ਪੇਤ੍ਤਿવਿਸਯਲੋਕੋ… ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ… ਦੇવਲੋਕੋ ਅਸਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਸਾਰਾਪਗਤੋ
ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ ਸਮੇਰਿਤਾਤਿ। ਯੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਤੇਪਿ ਏਰਿਤਾ ਸਮੇਰਿਤਾ ਚਲਿਤਾ ਘਟ੍ਟਿਤਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤਾ ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟਾ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤਾ ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਾ ਦੁਕ੍ਖੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਤਾਣਾ ਅਲੇਣਾ ਅਸਰਣਾ ਅਸਰਣੀਭੂਤਾ। ਯੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾ…ਪੇ॰… ਯੇ ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾ… ਯੇ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾ… ਯੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾ… ਯੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾ… ਯੇ ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾ… ਯੇ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾ… ਯੇ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾ… ਯੇ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾ… ਯੇ ਦਸਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਤੇਪਿ ਏਰਿਤਾ ਸਮੇਰਿਤਾ ਚਲਿਤਾ ਘਟ੍ਟਿਤਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤਾ ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟਾ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤਾ ਮਰਣੇਨ
‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ
ਰੂਪੇ ਰਣਂ ਦਿਸ੍વਾ ਸਦਾ ਪવੇਧਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਰੂਪੇ ਰਮਤੀ ਸੁਮੇਧੋ॥
‘‘ਮਚ੍ਚੁਨਾਬ੍ਭਾਹਤੋ ਲੋਕੋ, ਜਰਾਯ ਪਰਿવਾਰਿਤੋ।
ਤਣ੍ਹਾਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ, ਇਚ੍ਛਾਧੂਮਾਯਿਤੋ
‘‘ਸਬ੍ਬੋ ਆਦੀਪਿਤੋ
ਸਬ੍ਬੋ ਪਜ੍ਜਲਿਤੋ ਲੋਕੋ, ਸਬ੍ਬੋ ਲੋਕੋ ਪਕਮ੍ਪਿਤੋ’’ਤਿ॥
ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ ਸਮੇਰਿਤਾ।
ਇਚ੍ਛਂ ਭવਨਮਤ੍ਤਨੋਤਿ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਭવਨਂ ਤਾਣਂ ਲੇਣਂ ਸਰਣਂ ਗਤਿਂ ਪਰਾਯਨਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੋ ਪਿਹਯਨ੍ਤੋ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤੋਤਿ – ਇਚ੍ਛਂ ਭવਨਮਤ੍ਤਨੋ। ਨਾਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਅਨੋਸਿਤਨ੍ਤਿ। ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂਯੇવ ਅਦ੍ਦਸਂ, ਅਨਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਨਾਦ੍ਦਸਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਯੋਬ੍ਬਞ੍ਞਂ ਜਰਾਯ ਓਸਿਤਂ, ਸਬ੍ਬਂ
‘‘ਲਾਭੋ
ਏਤੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਮਨੁਜੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਸਸ੍ਸਤਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ॥
ਨਾਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਅਨੋਸਿਤਂ।
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਸਮਨ੍ਤਮਸਾਰੋ ਲੋਕੋ, ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ ਸਮੇਰਿਤਾ।
ਇਚ੍ਛਂ ਭવਨਮਤ੍ਤਨੋ, ਨਾਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਅਨੋਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ॥
੧੭੩.
ਓਸਾਨੇ ਤ੍વੇવ ਬ੍ਯਾਰੁਦ੍ਧੇ, ਦਿਸ੍વਾ ਮੇ ਅਰਤੀ ਅਹੁ।
ਅਥੇਤ੍ਥ ਸਲ੍ਲਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿਂ, ਦੁਦ੍ਦਸਂ ਹਦਯਸ੍ਸਿਤਂ॥
ਓਸਾਨੇ ਤ੍વੇવ ਬ੍ਯਾਰੁਦ੍ਧੇਤਿ। ਓਸਾਨੇ ਤ੍વੇવਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਯੋਬ੍ਬਞ੍ਞਂ ਜਰਾ ਓਸਾਪੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਬ੍ਯਾਧਿ ਓਸਾਪੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਜੀવਿਤਂ ਮਰਣਂ ਓਸਾਪੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਲਾਭਂ ਅਲਾਭੋ ਓਸਾਪੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਯਸਂ ਅਯਸੋ ਓਸਾਪੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਪਸਂਸਂ ਨਿਨ੍ਦਾ ਓਸਾਪੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਖਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਓਸਾਪੇਤੀਤਿ – ਓਸਾਨੇ ਤ੍વੇવ। ਬ੍ਯਾਰੁਦ੍ਧੇਤਿ ਯੋਬ੍ਬਞ੍ਞਕਾਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਜਰਾਯ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਆਰੋਗ੍ਯਕਾਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਜੀવਿਤੁਕਾਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਮਰਣੇਨ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਲਾਭਕਾਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਲਾਭੇਨ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਯਸਕਾਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਯਸੇਨ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਪਸਂਸਕਾਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਸੁਖਕਾਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਾ ਆਹਤਾ ਪਚ੍ਚਾਹਤਾ ਆਘਾਤਿਤਾ ਪਚ੍ਚਾਘਾਤਿਤਾਤਿ – ਓਸਾਨੇ ਤ੍વੇવ ਬ੍ਯਾਰੁਦ੍ਧੇ।
ਦਿਸ੍વਾ ਮੇ ਅਰਤੀ ਅਹੂਤਿ। ਦਿਸ੍વਾਤਿ ਦਿਸ੍વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਤੁਲਯਿਤ੍વਾ ਤੀਰਯਿਤ੍વਾ વਿਭਾવਯਿਤ੍વਾ વਿਭੂਤਂ ਕਤ੍વਾਤਿ – ਦਿਸ੍વਾ। ਮੇ ਅਰਤੀਤਿ ਯਾ ਅਰਤਿ ਯਾ ਅਨਭਿਰਤਿ ਯਾ ਅਨਭਿਰਮਨਾ ਯਾ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾ ਯਾ ਪਰਿਤਸਿਤਾ ਅਹੂਤਿ – ਦਿਸ੍વਾ ਮੇ ਅਰਤੀ ਅਹੁ।
ਅਥੇਤ੍ਥ ਸਲ੍ਲਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿਨ੍ਤਿ। ਅਥਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ॰… ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਅਥਾਤਿ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸਲ੍ਲਾਨਿ – ਰਾਗਸਲ੍ਲਂ, ਦੋਸਸਲ੍ਲਂ, ਮੋਹਸਲ੍ਲਂ, ਮਾਨਸਲ੍ਲਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਲ੍ਲਂ, ਸੋਕਸਲ੍ਲਂ, ਕਥਂਕਥਾਸਲ੍ਲਂ। ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਦਸਂ ਅਦਕ੍ਖਿਂ ਅਪਸ੍ਸਿਂ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਨ੍ਤਿ – ਅਥੇਤ੍ਥ ਸਲ੍ਲਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿਂ।
ਦੁਦ੍ਦਸਂ ਹਦਯਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ। ਦੁਦ੍ਦਸਨ੍ਤਿ ਦੁਦ੍ਦਸਂ ਦੁਦ੍ਦਕ੍ਖਂ ਦੁਪ੍ਪਸ੍ਸਂ ਦੁਬ੍ਬੁਜ੍ਝਂ ਦੁਰਨੁਬੁਜ੍ਝਂ ਦੁਪ੍ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ – ਦੁਦ੍ਦਸਂ। ਹਦਯਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਹਦਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ। ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ ਹਦਯਂ ਪਣ੍ਡਰਂ ਮਨੋ ਮਨਾਯਤਨਂ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ વਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਤਜ੍ਜਾ ਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ। ਹਦਯਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਹਦਯਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਹਗਤਂ ਸਹਜਾਤਂ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਂ ਏਕਨਿਰੋਧਂ ਏਕવਤ੍ਥੁਕਂ
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਓਸਾਨੇ ਤ੍વੇવ ਬ੍ਯਾਰੁਦ੍ਧੇ, ਦਿਸ੍વਾ ਮੇ ਅਰਤੀ ਅਹੁ।
ਅਥੇਤ੍ਥ ਸਲ੍ਲਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿਂ, ਦੁਦ੍ਦਸਂ ਹਦਯਸ੍ਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ॥
੧੭੪.
ਯੇਨ ਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ, ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ વਿਧਾવਤਿ।
ਤਮੇવ ਸਲ੍ਲਮਬ੍ਬੁਯ੍ਹ, ਨ ਧਾવਤਿ ਨ ਸੀਦਤਿ॥
ਯੇਨ ਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ, ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ વਿਧਾવਤੀਤਿ। ਸਲ੍ਲਨ੍ਤਿ। ਸਤ੍ਤ ਸਲ੍ਲਾਨਿ – ਰਾਗਸਲ੍ਲਂ, ਦੋਸਸਲ੍ਲਂ, ਮੋਹਸਲ੍ਲਂ, ਮਾਨਸਲ੍ਲਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਲ੍ਲਂ, ਸੋਕਸਲ੍ਲਂ, ਕਥਂਕਥਾਸਲ੍ਲਂ। ਕਤਮਂ ਰਾਗਸਲ੍ਲਂ? ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ ਅਨੁਨਯੋ ਅਨੁਰੋਧੋ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ – ਇਦਂ ਰਾਗਸਲ੍ਲਂ।
ਕਤਮਂ ਦੋਸਸਲ੍ਲਂ? ‘‘ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਅਚਰੀ’’ਤਿ ਆਘਾਤੋ ਜਾਯਤਿ ‘‘ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਚਰਤੀ’’ਤਿ ਆਘਾਤੋ ਜਾਯਤਿ, ‘‘ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਚਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਘਾਤੋ ਜਾਯਤਿ…ਪੇ॰… ਚਣ੍ਡਿਕ੍ਕਂ ਅਸੁਰੋਪੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਇਦਂ ਦੋਸਸਲ੍ਲਂ।
ਕਤਮਂ ਮੋਹਸਲ੍ਲਂ? ਦੁਕ੍ਖੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ…ਪੇ॰… ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਪਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਪਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ
ਕਤਮਂ ਮਾਨਸਲ੍ਲਂ? ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨੋ, ‘‘ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨੋ, ‘‘ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨੋ। ਯੋ ਏવਰੂਪੋ ਮਾਨੋ ਮਞ੍ਞਨਾ ਮਞ੍ਞਿਤਤ੍ਤਂ
ਕਤਮਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਲ੍ਲਂ? વੀਸਤਿવਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ, ਦਸવਤ੍ਥੁਕਾ
ਕਤਮਂ ਸੋਕਸਲ੍ਲਂ? ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸੀਲਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਬ੍ਯਸਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਨ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸੋਕੋ ਸੋਚਨਾ ਸੋਚਿਤਤ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤੋਸੋਕੋ ਅਨ੍ਤੋਪਰਿਸੋਕੋ ਅਨ੍ਤੋਡਾਹੋ ਅਨ੍ਤੋਪਰਿਡਾਹੋ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿਜ੍ਝਾਯਨਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ – ਇਦਂ ਸੋਕਸਲ੍ਲਂ।
ਕਤਮਂ ਕਥਂਕਥਾਸਲ੍ਲਂ? ਦੁਕ੍ਖੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਕਙ੍ਖਾ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਅਪਰਨ੍ਤੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਪਰਨ੍ਤੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕਙ੍ਖਾ। ਯਾ ਏવਰੂਪਾ ਕਙ੍ਖਾ ਕਙ੍ਖਾਯਨਾ ਕਙ੍ਖਾਯਿਤਤ੍ਤਂ વਿਮਤਿ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਦ੍વੇਲ਼੍ਹਕਂ ਦ੍વੇਧਾਪਥੋ ਸਂਸਯੋ ਅਨੇਕਂਸਗ੍ਗਾਹੋ
ਯੇਨ ਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ, ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ વਿਧਾવਤੀਤਿ। ਰਾਗਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ વਿਦ੍ਧੋ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, વਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਪਾਣਮ੍ਪਿ ਹਨਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਦਿਯਤਿ, ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਨਿਲ੍ਲੋਪਮ੍ਪਿ ਹਰਤਿ, ਏਕਾਗਾਰਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਪਰਿਪਨ੍ਥੇਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਰਦਾਰਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੁਸਾਪਿ ਭਣਤਿ; ਏવਮ੍ਪਿ ਰਾਗਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ વਿਦ੍ਧੋ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਧਾવਤਿ વਿਧਾવਤਿ
ਦੋਸਸਲ੍ਲੇਨ…ਪੇ॰… ਮੋਹਸਲ੍ਲੇਨ… ਮਾਨਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ વਿਦ੍ਧੋ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, વਾਚਾਯ
ਦਿਟ੍ਠਿਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ વਿਦ੍ਧੋ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਚੇਲਕੋ ਹੋਤਿ ਮੁਤ੍ਤਾਚਾਰੋ ਹਤ੍ਥਾਪਲੇਖਨੋ
ਅਥ વਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ વਿਦ੍ਧੋ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸੋ ਸਾਕਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ, ਸਾਮਾਕਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ, ਨੀવਾਰਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ, ਦਦ੍ਦੁਲਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ, ਹਟਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ, ਕਣਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ, ਆਚਾਮਭਕ੍ਖੋ વਾ
ਸੋਕਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ વਿਦ੍ਧੋ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸੋਚਤਿ ਕਿਲਮਤਿ ਪਰਿਦੇવਤਿ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗવਤਾ –
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਇਮਿਸ੍ਸਾਯੇવ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤਰਿਸ੍ਸਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਮਾਤਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ। ਸਾ ਤਸ੍ਸਾ ਕਾਲਂ ਕਿਰਿਯਾਯ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਿਕਾ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਰਥਿਯਾਯ ਰਥਿਯਂ, ਸਿਙ੍ਘਾਟਕੇਨ
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਇਮਿਸ੍ਸਾਯੇવ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤਰਿਸ੍ਸਾ
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਇਮਿਸ੍ਸਾਯੇવ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ। ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਕਾਲਂ ਕਿਰਿਯਾਯ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਰਥਿਯਾਯ ਰਥਿਯਂ, ਸਿਙ੍ਘਾਟਕੇਨ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਪਿ ਮੇ ਮਾਤਰਂ ਅਦ੍ਦਸ੍ਸਥ, ਅਪਿ ਮੇ ਮਾਤਰਂ ਅਦ੍ਦਸ੍ਸਥਾ’ਤਿ।
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਇਮਿਸ੍ਸਾਯੇવ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਇਤ੍ਥੀ ਞਾਤਿਕੁਲਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਤਸ੍ਸਾ ਤੇ ਞਾਤਕਾ ਸਾਮਿਕਂ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਤੁਕਾਮਾ, ਸਾ ਚ ਨਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸਾ ਇਤ੍ਥੀ ਸਾਮਿਕਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਇਮੇ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਞਾਤਕਾ ਤવ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਤੁਕਾਮਾ, ਉਭੋ ਮਯਂ
ਕਥਂਕਥਾਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ વਿਦ੍ਧੋ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸਂਸਯਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ ਹੋਤਿ વਿਮਤਿਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ ਦ੍વੇਲ਼੍ਹਕਜਾਤੋ – ‘‘ਅਹੋਸਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਨਨੁ ਖੋ ਅਹੋਸਿਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹੋਸਿਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹੋਸਿਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ
ਤੇ ਸਲ੍ਲੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਤਿ; ਤੇ ਸਲ੍ਲੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤੋ ਸਲ੍ਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰવਸੇਨ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਦਿਸਂ ਧਾવਤਿ, ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਦਿਸਂ ਧਾવਤਿ, ਉਤ੍ਤਰਂ ਦਿਸਂ ਧਾવਤਿ, ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਦਿਸਂ ਧਾવਤਿ। ਤੇ ਸਲ੍ਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ; ਸਲ੍ਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਗਤਿਯਾ ਧਾવਤਿ, ਨਿਰਯੇ ਧਾવਤਿ
ਤਮੇવ ਸਲ੍ਲਮਬ੍ਬੁਯ੍ਹ, ਨ ਧਾવਤਿ ਨ ਸੀਦਤੀਤਿ। ਤਮੇવ ਰਾਗਸਲ੍ਲਂ ਦੋਸਸਲ੍ਲਂ ਮੋਹਸਲ੍ਲਂ ਮਾਨਸਲ੍ਲਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਲ੍ਲਂ ਸੋਕਸਲ੍ਲਂ ਕਥਂਕਥਾਸਲ੍ਲਂ ਅਬ੍ਬੁਯ੍ਹ ਅਬ੍ਬੁਹਿਤ੍વਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਸਮੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਉਪ੍ਪਾਟਯਿਤ੍વਾ ਸਮੁਪ੍ਪਾਟਯਿਤ੍વਾ ਨ ਸੀਦਤੀਤਿ
ਤੇਨਾਹ
‘‘ਯੇਨ ਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ, ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ વਿਧਾવਤਿ।
ਤਮੇવ ਸਲ੍ਲਮਬ੍ਬੁਯ੍ਹ, ਨ ਧਾવਤਿ ਨ ਸੀਦਤੀ’’ਤਿ॥
੧੭੫.
ਤਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਾਨੁਗੀਯਨ੍ਤਿ, ਯਾਨਿ ਲੋਕੇ ਗਧਿਤਾਨਿ।
ਨ ਤੇਸੁ ਪਸੁਤੋ ਸਿਯਾ, ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਾਮੇ।
ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋ॥
ਤਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਾਨੁਗੀਯਨ੍ਤਿ, ਯਾਨਿ ਲੋਕੇ ਗਧਿਤਾਨੀਤਿ। ਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਹਤ੍ਥਿਸਿਕ੍ਖਾ ਅਸ੍ਸਸਿਕ੍ਖਾ ਰਥਸਿਕ੍ਖਾ ਧਨੁਸਿਕ੍ਖਾ ਸਾਲਾਕਿਯਂ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤਿਯਂ ਕਾਯਤਿਕਿਚ੍ਛਂ ਭੂਤਿਯਂ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚਂ ਅਨੁਗੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਗੀਯਨ੍ਤਿ ਨਿਗ੍ਗੀਯਨ੍ਤਿ ਕਥੀਯਨ੍ਤਿ ਭਣੀਯਨ੍ਤਿ ਦੀਪੀਯਨ੍ਤਿ વੋਹਰੀਯਨ੍ਤਿ। ਅਥ વਾ ਗੀਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹੀਯਨ੍ਤਿ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹੀਯਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ – ਤਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਾਨੁਗੀਯਨ੍ਤਿ, ਯਾਨਿ ਲੋਕੇ ਗਧਿਤਾਨਿ।
ਨ ਤੇਸੁ ਪਸੁਤੋ ਸਿਯਾਤਿ। ਤਾਸੁ વਾ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਤੇਸੁ વਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਨ ਪਸੁਤੋ ਸਿਯਾ, ਨ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਤਪ੍ਪੋਣੋ, ਨ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ, ਨ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋਤਿ – ਨ ਤੇਸੁ ਪਸੁਤੋ ਸਿਯਾ।
ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਾਮੇਤਿ। ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਾਤਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ। ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨવਚਨਮੇਤਂ – ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ। ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍વੇ ਕਾਮਾ – વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ॰… ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ॰… ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾਤਿ – ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਾਮੇ।
ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋਤਿ। ਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ – ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ…ਪੇ॰… ਅਯਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ। ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ ਦੋਸਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ ਮੋਹਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ…ਪੇ॰… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਤਤ੍ਥ
ਨ ਤੇਸੁ ਪਸੁਤੋ ਸਿਯਾ, ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਾਮੇ।
ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋ’’ਤਿ॥
੧੭੬.
ਸਚ੍ਚੋ ਸਿਯਾ ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋ, ਅਮਾਯੋ ਰਿਤ੍ਤਪੇਸੁਣੋ।
ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਲੋਭਪਾਪਂ, વੇવਿਚ੍ਛਂ વਿਤਰੇ ਮੁਨਿ॥
ਸਚ੍ਚੋ ਸਿਯਾ ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋਤਿ। ਸਚ੍ਚੋ ਸਿਯਾਤਿ ਸਚ੍ਚવਾਚਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸਿਯਾ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸਿਯਾ, ਅਰਿਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸਿਯਾਤਿ – ਸਚ੍ਚੋ ਸਿਯਾ। ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋਤਿ ਤੀਣਿ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਾਨਿ – ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ, વਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ, ਚੇਤਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ…ਪੇ॰… ਇਦਂ ਚੇਤਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ। ਯਸ੍ਸਿਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਾਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ વੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ
ਅਮਾਯੋ ਰਿਤ੍ਤਪੇਸੁਣੋਤਿ। ਮਾਯਾ વੁਚ੍ਚਤਿ વਞ੍ਚਨਿਕਾ ਚਰਿਯਾ। ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ વਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਹੇਤੁ ਪਾਪਿਕਂ ਇਚ੍ਛਂ ਪਣਿਦਹਤਿ, ਮਾ ਮਂ ਜਞ੍ਞਾਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਮਾ ਮਂ ਜਞ੍ਞਾਤਿ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਮਾ ਮਂ ਜਞ੍ਞਾਤਿ વਾਚਂ ਭਾਸਤਿ, ਮਾ ਮਂ ਜਞ੍ਞਾਤਿ ਕਾਯੇਨ ਪਰਕ੍ਕਮਤਿ। ਯਾ ਏવਰੂਪਾ ਮਾਯਾ ਮਾਯਾવਿਤਾ ਅਚ੍ਚਸਰਾ વਞ੍ਚਨਾ ਨਿਕਤਿ ਨਿਕਿਰਣਾ ਪਰਿਹਰਣਾ ਗੂਹਨਾ ਪਰਿਗੂਹਨਾ ਛਾਦਨਾ ਪਰਿਚ੍ਛਾਦਨਾ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨੀਕਮ੍ਮਂ ਅਨਾવਿਕਮ੍ਮਂ વੋਚ੍ਛਾਦਨਾ ਪਾਪਕਿਰਿਯਾ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮਾਯਾ। ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਮਾਯਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ વੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਰਿਤ੍ਤਪੇਸੁਣੋਤਿ ਪੇਸੁਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਿਸੁਣવਾਚੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਏવਂ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ। ਯਸ੍ਸੇਤਂ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ
ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਲੋਭਪਾਪਂ, વੇવਿਚ੍ਛਂ વਿਤਰੇ ਮੁਨੀਤਿ। ਅਕ੍ਕੋਧਨੋਤਿ ਹਿ ਖੋ વੁਤ੍ਤਂ, ਅਪਿ ਚ ਕੋਧੋ ਤਾવ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ। ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਕੋਧੋ ਲੋਭੋਤਿ ਯੋ ਲੋਭੋ ਲੁਬ੍ਭਨਾ ਲੁਬ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। વੇવਿਚ੍ਛਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ – ਆવਾਸਮਚ੍ਛਰਿਯਂ…ਪੇ॰… ਗਾਹੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ। ਮੁਨੀਤਿ। ਮੋਨਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ। ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਲੋਭਪਾਪਂ, વੇવਿਚ੍ਛਂ વਿਤਰੇ ਮੁਨੀਤਿ। ਮੁਨਿ ਲੋਭਪਾਪਞ੍ਚ વੇવਿਚ੍ਛਞ੍ਚ ਅਤਰਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਪਤਰਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿ વੀਤਿવਤ੍ਤਯੀਤਿ
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਸਚ੍ਚੋ ਸਿਯਾ ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋ, ਅਮਾਯੋ ਰਿਤ੍ਤਪੇਸੁਣੋ।
ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਲੋਭਪਾਪਂ, વੇવਿਚ੍ਛਂ વਿਤਰੇ ਮੁਨੀ’’ਤਿ॥
੧੭੭.
ਨਿਦ੍ਦਂ ਤਨ੍ਦਿਂ ਸਹੇ ਥੀਨਂ, ਪਮਾਦੇਨ ਨ ਸਂવਸੇ।
ਅਤਿਮਾਨੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਨਸੋ ਨਰੋ॥
ਨਿਦ੍ਦਂ ਤਨ੍ਦਿਂ ਸਹੇ ਥੀਨਨ੍ਤਿ। ਨਿਦ੍ਦਾਤਿ ਯਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਕਲ੍ਯਤਾ ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾ ਓਨਾਹੋ ਪਰਿਯੋਨਾਹੋ ਅਨ੍ਤੋਸਮੋਰੋਧੋ ਮਿਦ੍ਧਂ ਸੁਪ੍ਪਂ ਪਚਲਾਯਿਕਾ ਸੁਪ੍ਪਂ ਸੁਪ੍ਪਨਾ ਸੁਪ੍ਪਿਤਤ੍ਤਂ। ਤਨ੍ਦਿਨ੍ਤਿ ਯਾ ਤਨ੍ਦੀ ਥੀਨਨ੍ਤਿ ਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਕਲ੍ਯਤਾ ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾ ਓਲੀਯਨਾ ਸਲ੍ਲੀਯਨਾ ਲੀਨਂ ਲੀਯਨਾ ਲੀਯਿਤਤ੍ਤਂ, ਥਿਨਂ ਥਿਯਨਾ ਥਿਯਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ। ਨਿਦ੍ਦਂ ਤਨ੍ਦਿਂ ਸਹੇ ਥੀਨਨ੍ਤਿ। ਨਿਦ੍ਦਞ੍ਚ ਤਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਥਿਨਞ੍ਚ ਸਹੇ ਸਹੇਯ੍ਯ ਪਰਿਸਹੇਯ੍ਯ ਅਭਿਭવੇਯ੍ਯ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰੇਯ੍ਯ ਪਰਿਯਾਦਿਯੇਯ੍ਯ ਮਦ੍ਦੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਨਿਦ੍ਦਂ ਤਨ੍ਦਿਂ ਸਹੇ ਥੀਨਂ।
ਪਮਾਦੇਨ ਨ ਸਂવਸੇਤਿ। ਪਮਾਦੋ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ વਾ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ વਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ વਾ ਪਞ੍ਚਸੁ વਾ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ। ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વੋਸਗ੍ਗੋ વੋਸਗ੍ਗਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਪਮਾਦੇਨ ਨ ਸਂવਸੇਤਿ ਪਮਾਦੇਨ ਨ વਸੇਯ੍ਯ ਨ ਸਂવਸੇਯ੍ਯ ਨ ਆવਸੇਯ੍ਯ ਨ ਪਰਿવਸੇਯ੍ਯ, ਪਮਾਦਂ ਪਜਹੇਯ੍ਯ વਿਨੋਦੇਯ੍ਯ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਯ੍ਯ, ਪਮਾਦਾ ਆਰਤੋ ਅਸ੍ਸ
ਅਤਿਮਾਨੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ। ਅਤਿਮਾਨੋਤਿ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਰਂ ਅਤਿਮਞ੍ਞਤਿ ਜਾਤਿਯਾ વਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ વਾ…ਪੇ॰… ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ વਾ વਤ੍ਥੁਨਾ। ਯੋ ਏવਰੂਪੋ ਮਾਨੋ ਮਞ੍ਞਨਾ ਮਞ੍ਞਿਤਤ੍ਤਂ ਉਨ੍ਨਤਿ ਉਨ੍ਨਮੋ ਧਜੋ ਸਮ੍ਪਗ੍ਗਾਹੋ ਕੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਤਿਮਾਨੋ। ਅਤਿਮਾਨੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ। ਅਤਿਮਾਨੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਨ ਸਂਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਅਤਿਮਾਨਂ ਪਜਹੇਯ੍ਯ વਿਨੋਦੇਯ੍ਯ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਯ੍ਯ, ਅਤਿਮਾਨਾ ਆਰਤੋ ਅਸ੍ਸ વਿਰਤੋ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ વਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ વਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਅਤਿਮਾਨੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ।
ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਨਸੋ ਨਰੋਤਿ। ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਦਾਨਂ ਦੇਨ੍ਤੋ ਸੀਲਂ ਸਮਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪਾਨੀਯਂ ਪਰਿਭੋਜਨੀਯਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਿવੇਣਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਚੇਤਿਯਂ વਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਚੇਤਿਯੇ ਗਨ੍ਧਮਾਲਂ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤੋ ਚੇਤਿਯਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਤੇਧਾਤੁਕਂ ਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤੋ ਨ ਗਤਿਹੇਤੁ ਨ ਉਪਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁ ਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਹੇਤੁ ਨ ਭવਹੇਤੁ ਨ ਸਂਸਾਰਹੇਤੁ ਨ વਟ੍ਟਹੇਤੁ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ વਿਸਂਯੋਗਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਨ੍ਨੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੋਣੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਬ੍ਭਾਰੋ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਤੀਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਨਸੋ ਨਰੋ। ਅਥ વਾ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਧਾਤੁਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿવਾਪੇਤ੍વਾ
‘‘ਨ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਉਪਧਿਸੁਖਸ੍ਸ ਹੇਤੁ, ਦਦਨ੍ਤਿ ਦਾਨਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭવਾਯ।
ਕਾਮਞ੍ਚ ਤੇ ਉਪਧਿਪਰਿਕ੍ਖਯਾਯ, ਦਦਨ੍ਤਿ ਦਾਨਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭવਾਯ॥
‘‘ਨ
ਕਾਮਞ੍ਚ ਤੇ ਉਪਧਿਪਰਿਕ੍ਖਯਾਯ, ਭਾવੇਨ੍ਤਿ ਝਾਨਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭવਾਯ॥
‘‘ਤੇ
ਨਜ੍ਜੋ ਯਥਾ ਸਾਗਰਮਜ੍ਝੁਪੇਤਾ
ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਨਸੋ ਨਰੋ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਨਿਦ੍ਦਂ ਤਨ੍ਦਿ ਸਹੇ ਥੀਨਂ, ਪਮਾਦੇਨ ਨ ਸਂવਸੇ।
ਅਤਿਮਾਨੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਨਸੋ ਨਰੋ’’ਤਿ॥
੧੭੮.
ਮੋਸવਜ੍ਜੇ ਨ ਨਿਯ੍ਯੇਥ, ਰੂਪੇ ਸ੍ਨੇਹਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਯੇ।
ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਸਾਹਸਾ વਿਰਤੋ ਚਰੇ॥
ਮੋਸવਜ੍ਜੇ ਨ ਨਿਯ੍ਯੇਥਾਤਿ। ਮੋਸવਜ੍ਜਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੁਸਾવਾਦੋ। ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਭਗ੍ਗਤੋ વਾ ਪਰਿਸਗ੍ਗਤੋ વਾ ਞਾਤਿਮਜ੍ਝਗਤੋ વਾ ਪੂਗਮਜ੍ਝਗਤੋ વਾ ਰਾਜਕੁਲਮਜ੍ਝਗਤੋ વਾ ਅਭਿਨੀਤੋ ਸਕ੍ਖਿਪੁਟ੍ਠੋ – ‘‘ਏਹਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਯਂ ਜਾਨਾਸਿ ਤਂ વਦੇਹੀ’’ਤਿ, ਸੋ ਅਜਾਨਂ વਾ ਆਹ – ‘‘ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ, ਜਾਨਂ વਾ ਆਹ – ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ, ਅਪਸ੍ਸਂ વਾ ਆਹ – ‘‘ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਪਸ੍ਸਂ વਾ ਆਹ – ‘‘ਨ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਇਤਿ ਅਤ੍ਤਹੇਤੁ વਾ ਪਰਹੇਤੁ વਾ ਆਮਿਸਕਿਞ੍ਚਿਕ੍ਖਹੇਤੁ વਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੋਸવਜ੍ਜਂ। ਅਪਿ ਚ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ…ਪੇ॰… ਚਤੂਹਾਕਾਰੇਹਿ… ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ… ਛਹਾਕਾਰੇਹਿ… ਸਤ੍ਤਹਾਕਾਰੇਹਿ… ਅਟ੍ਠਹਾਕਾਰੇਹਿ…ਪੇ॰… ਇਮੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾવਾਦੋ ਹੋਤਿ। ਮੋਸવਜ੍ਜੇ ਨ ਨਿਯ੍ਯੇਥਾਤਿ। ਮੋਸવਜ੍ਜੇ ਨ ਯਾਯੇਯ੍ਯ ਨ ਨਿਯ੍ਯਾਯੇਯ੍ਯ ਨ વਹੇਯ੍ਯ ਨ ਸਂਹਰੇਯ੍ਯ, ਮੋਸવਜ੍ਜਂ ਪਜਹੇਯ੍ਯ વਿਨੋਦੇਯ੍ਯ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਯ੍ਯ, ਮੋਸવਜ੍ਜਾ ਆਰਤੋ ਅਸ੍ਸ વਿਰਤੋ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ વਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ વਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਮੋਸવਜ੍ਜੇ ਨ ਨਿਯ੍ਯੇਥ।
ਰੂਪੇ ਸ੍ਨੇਹਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਯੇਤਿ। ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਮਹਾਭੂਤਾ ਰੂਪੇ ਸ੍ਨੇਹਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਯੇਤਿ। ਰੂਪੇ ਸ੍ਨੇਹਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ ਛਨ੍ਦਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ ਪੇਮਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ ਰਾਗਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ ਨ ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਰੂਪੇ ਸ੍ਨੇਹਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਯੇ।
ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਜਾਨੇਯ੍ਯਾਤਿ। ਮਾਨੋਤਿ ਏਕવਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ
ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਜਾਨੇਯ੍ਯਾਤਿ। ਮਾਨਂ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨੇਯ੍ਯ – ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਯ। ਕਤਮਾ
ਕਤਮਾ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਏਤਂ ਞਾਤਂ ਕਤ੍વਾ ਮਾਨਂ ਤੀਰੇਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦੁਕ੍ਖਤੋ…ਪੇ॰… ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਤੀਰੇਤਿ – ਅਯਂ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ।
ਕਤਮਾ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਏવਂ ਤੀਰਯਿਤ੍વਾ ਮਾਨਂ ਪਜਹਤਿ વਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾવਂ ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਜਾਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਮਾਨਂ ਇਮਾਹਿ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਜਾਨੇਯ੍ਯ।
ਸਾਹਸਾ વਿਰਤੋ ਚਰੇਤਿ। ਕਤਮਾ ਸਾਹਸਾ ਚਰਿਯਾ? ਰਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰਾਗਚਰਿਯਾ ਸਾਹਸਾ ਚਰਿਯਾ, ਦੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਦੋਸਚਰਿਯਾ ਸਾਹਸਾ ਚਰਿਯਾ, ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਮੋਹਚਰਿਯਾ ਸਾਹਸਾ ਚਰਿਯਾ, વਿਨਿਬਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮਾਨਚਰਿਯਾ ਸਾਹਸਾ ਚਰਿਯਾ, ਪਰਾਮਟ੍ਠਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਯਾ ਸਾਹਸਾ ਚਰਿਯਾ, વਿਕ੍ਖੇਪਗਤਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਚਰਿਯਾ ਸਾਹਸਾ ਚਰਿਯਾ, ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤਸ੍ਸ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਚਰਿਯਾ ਸਾਹਸਾ ਚਰਿਯਾ, ਥਾਮਗਤਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਚਰਿਯਾ ਸਾਹਸਾ ਚਰਿਯਾ – ਅਯਂ ਸਾਹਸਾ ਚਰਿਯਾ। ਸਾਹਸਾ વਿਰਤੋ ਚਰੇਤਿ ਸਾਹਸਾ ਚਰਿਯਾਯ ਆਰਤੋ ਅਸ੍ਸ વਿਰਤੋ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ વਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ વਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰੇਯ੍ਯ ਚਰੇਯ੍ਯ વਿਚਰੇਯ੍ਯ ਇਰਿਯੇਯ੍ਯ વਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਪਾਲੇਯ੍ਯ ਯਪੇਯ੍ਯ ਯਾਪੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਸਾਹਸਾ વਿਰਤੋ ਚਰੇ।
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਮੋਸવਜ੍ਜੇ ਨ ਨਿਯ੍ਯੇਥ, ਰੂਪੇ ਸ੍ਨੇਹਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਯੇ।
ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਸਾਹਸਾ વਿਰਤੋ ਚਰੇ’’ਤਿ॥
੧੭੯.
ਪੁਰਾਣਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਨવੇ ਖਨ੍ਤਿਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਯੇ ।
ਹੀਯਮਾਨੇ ਨ ਸੋਚੇਯ੍ਯ, ਆਕਾਸਂ ਨ ਸਿਤੋ ਸਿਯਾ॥
ਪੁਰਾਣਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦੇਯ੍ਯਾਤਿ। ਪੁਰਾਣਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਤੀਤਾ ਰੂਪવੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰવਿਞ੍ਞਾਣਾ। ਅਤੀਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਤਣ੍ਹਾવਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿવਦੇਯ੍ਯ ਨ ਅਜ੍ਝੋਸੇਯ੍ਯ, ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ ਅਭਿવਦਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗਾਹਂ ਪਰਾਮਾਸਂ
ਨવੇ ਖਨ੍ਤਿਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਯੇਤਿ। ਨવਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਰੂਪવੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰવਿਞ੍ਞਾਣਾ। ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਤਣ੍ਹਾવਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨ ਖਨ੍ਤਿਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ ਛਨ੍ਦਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ ਪੇਮਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ ਰਾਗਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ ਨ ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਨવੇ ਖਨ੍ਤਿਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਯੇ।
ਹੀਯਮਾਨੇ ਨ ਸੋਚੇਯ੍ਯਾਤਿ। ਹੀਯਮਾਨੇ ਹਾਯਮਾਨੇ ਪਰਿਹਾਯਮਾਨੇ
ਆਕਾਸਂ ਨ ਸਿਤੋ ਸਿਯਾਤਿ। ਆਕਾਸਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਆਕਾਸਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ? ਯਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਰੂਪਂ ਆਕਸ੍ਸਤਿ ਸਮਾਕਸ੍ਸਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਰਾਮਸਤਿ ਅਭਿਨਿવਿਸਤਿ, વੇਦਨਂ…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… વਿਞ੍ਞਾਣਂ… ਗਤਿਂ… ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ… ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ… ਭવਂ… ਸਂਸਾਰਂ… વਟ੍ਟਂ ਆਕਸ੍ਸਤਿ ਸਮਾਕਸ੍ਸਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਰਾਮਸਤਿ ਅਭਿਨਿવਿਸਤਿ; ਤਂਕਾਰਣਾ ਆਕਾਸਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਆਕਾਸਂ ਨ ਸਿਤੋ ਸਿਯਾਤਿ। ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨ ਸਿਯਾ। ਤਣ੍ਹਂ
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਪੁਰਾਣਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਨવੇ ਖਨ੍ਤਿਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਯੇ।
ਹੀਯਮਾਨੇ ਨ ਸੋਚੇਯ੍ਯ, ਆਕਾਸਂ ਨ ਸਿਤੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ॥
੧੮੦.
ਗੇਧਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਮਹੋਘੋਤਿ, ਆਜવਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਜਪ੍ਪਨਂ।
ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਪਕਮ੍ਪਨਂ, ਕਾਮਪਙ੍ਕੋ ਦੁਰਚ੍ਚਯੋ॥
ਗੇਧਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਮਹੋਘੋਤੀਤਿ। ਗੇਧੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਮਹੋਘੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਗੇਧਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਮਹੋਘੋਤੀਤਿ। ਗੇਧਂ ‘‘ਮਹੋਘੋ’’ਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ વਿવਰਾਮਿ વਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਗੇਧਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਮਹੋਘੋਤਿ।
ਆਜવਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਜਪ੍ਪਨਨ੍ਤਿ। ਆਜવਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਜਪ੍ਪਨਾਪਿ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਆਜવਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਜਪ੍ਪਨਨ੍ਤਿ ਆਜવਂ ‘‘ਜਪ੍ਪਨਾ’’ਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ…ਪੇ॰… ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਆਜવਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਜਪ੍ਪਨਂ।
ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਪਕਮ੍ਪਨਨ੍ਤਿ। ਆਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪਿ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ
ਕਾਮਪਙ੍ਕੋ ਦੁਰਚ੍ਚਯੋਤਿ। ਕਾਮਪਙ੍ਕੋ ਕਾਮਕਦ੍ਦਮੋ ਕਾਮਕਿਲੇਸੋ ਕਾਮਪਲਿਪੋ ਕਾਮਪਲਿਬੋਧੋ
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਗੇਧਂ
ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਪਕਮ੍ਪਨਂ, ਕਾਮਪਙ੍ਕੋ ਦੁਰਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ॥
੧੮੧.
ਸਚ੍ਚਾ ਅવੋਕ੍ਕਮਂ ਮੁਨਿ, ਥਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ।
ਸਬ੍ਬਂ ਸੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜ, ਸ વੇ ਸਨ੍ਤੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ॥
ਸਚ੍ਚਾ ਅવੋਕ੍ਕਮਂ ਮੁਨੀਤਿ। ਸਚ੍ਚવਾਚਾਯ ਅવੋਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅવੋਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ, ਅਰਿਯਾ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਾ ਮਗ੍ਗਾ ਅવੋਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ। ਮੁਨੀਤਿ। ਮੋਨਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨੀਤਿ – ਸਚ੍ਚਾ ਅવੋਕ੍ਕਮਂ ਮੁਨਿ।
ਥਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ। ਥਲਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ વਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ…ਪੇ॰… ਅਸਿਤੋ ਤਾਦਿ ਪવੁਚ੍ਚਤੇ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ। ਥਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ। ਥਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਦੀਪੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਤਾਣੇ
ਸਬ੍ਬਂ ਸੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਤਿ। ਸਬ੍ਬਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਦ੍વਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ – ਚਕ੍ਖੁ ਚੇવ ਰੂਪਾ ਚ
ਸ વੇ ਸਨ੍ਤੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ। ਸੋ ਸਨ੍ਤੋ ਉਪਸਨ੍ਤੋ વੂਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕਥੀਯਤਿ ਭਣੀਯਤਿ ਦੀਪੀਯਤਿ વੋਹਰੀਯਤੀਤਿ – ਸ વੇ ਸਨ੍ਤੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ।
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਸਚ੍ਚਾ ਅવੋਕ੍ਕਮਂ ਮੁਨਿ, ਥਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ।
ਸਬ੍ਬਂ ਸੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜ, ਸ વੇ ਸਨ੍ਤੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ॥
੧੮੨.
ਸ વੇ વਿਦ੍વਾ ਸ વੇਦਗੂ, ਞਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ।
ਸਮ੍ਮਾ ਸੋ ਲੋਕੇ ਇਰਿਯਾਨੋ, ਨ ਪਿਹੇਤੀਧ ਕਸ੍ਸਚਿ॥
ਸ વੇ વਿਦ੍વਾ ਸ વੇਦਗੂਤਿ। વਿਦ੍વਾਤਿ વਿਦ੍વਾ વਿਜ੍ਜਾਗਤੋ ਞਾਣੀ વਿਭਾવੀ ਮੇਧਾવੀ। વੇਦਗੂਤਿ। વੇਦਾ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣਂ…ਪੇ॰… ਸਬ੍ਬવੇਦਨਾਸੁ વੀਤਰਾਗੋ ਸਬ੍ਬવੇਦਮਤਿਚ੍ਚ વੇਦਗੂ ਸੋਤਿ – ਸ વੇ વਿਦ੍વਾ ਸ વੇਦਗੂ।
ਞਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ। ਞਤ੍વਾਤਿ ਞਤ੍વਾ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਤੁਲਯਿਤ੍વਾ ਤੀਰਯਿਤ੍વਾ વਿਭਾવਯਿਤ੍વਾ વਿਭੂਤਂ ਕਤ੍વਾ। ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਞਤ੍વਾ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਤੁਲਯਿਤ੍વਾ ਤੀਰਯਿਤ੍વਾ વਿਭਾવਯਿਤ੍વਾ વਿਭੂਤਂ ਕਤ੍વਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍વਾ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਤੁਲਯਿਤ੍વਾ ਤੀਰਯਿਤ੍વਾ વਿਭਾવਯਿਤ੍વਾ વਿਭੂਤਂ ਕਤ੍વਾ। ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਦ੍વੇ ਨਿਸ੍ਸਯਾ – ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ…ਪੇ॰… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ…ਪੇ॰… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ। ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪਹਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ… ਸੋਤਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ… ਘਾਨਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ…ਪੇ॰… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤવਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇ
ਸਮ੍ਮਾ ਸੋ ਲੋਕੇ ਇਰਿਯਾਨੋਤਿ। ਯਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰੇਸੁ ਆਯਤਨੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲੋ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤੋ ਅਨਭਾવਂਕਤੋ
ਨ ਪਿਹੇਤੀਧ ਕਸ੍ਸਚੀਤਿ। ਪਿਹਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਪਿਹਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ વੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ ਕਸ੍ਸਚਿ ਨ ਪਿਹੇਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ વਾ વੇਸ੍ਸਸ੍ਸ વਾ ਸੁਦ੍ਦਸ੍ਸ વਾ ਗਹਟ੍ਠਸ੍ਸ વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ વਾ ਦੇવਸ੍ਸ વਾ ਮਨੁਸ੍ਸਸ੍ਸ વਾਤਿ – ਨ ਪਿਹੇਤੀਧ ਕਸ੍ਸਚਿ।
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਸ વੇ વਿਦ੍વਾ ਸ વੇਦਗੂ, ਞਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ।
ਸਮ੍ਮਾ ਸੋ ਲੋਕੇ ਇਰਿਯਾਨੋ, ਨ ਪਿਹੇਤੀਧ ਕਸ੍ਸਚੀ’’ਤਿ॥
੧੮੩.
ਯੋਧ ਕਾਮੇ ਅਚ੍ਚਤਰਿ, ਸਙ੍ਗਂ ਲੋਕੇ ਦੁਰਚ੍ਚਯਂ।
ਨ ਸੋ ਸੋਚਤਿ ਨਾਜ੍ਝੇਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਸੋਤੋ ਅਬਨ੍ਧਨੋ॥
ਯੋਧ ਕਾਮੇ ਅਚ੍ਚਤਰਿ, ਸਙ੍ਗਂ ਲੋਕੇ ਦੁਰਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ। ਯੋਤਿ ਯੋ ਯਾਦਿਸੋ ਯਥਾਯੁਤ੍ਤੋ ਯਥਾવਿਹਿਤੋ ਯਥਾਪਕਾਰੋ ਯਂ ਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਯਂ ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍વੇ ਕਾਮਾ – વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ॰… ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ॰… ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ। ਸਙ੍ਗਾਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸਙ੍ਗਾ – ਰਾਗਸਙ੍ਗੋ, ਦੋਸਸਙ੍ਗੋ, ਮੋਹਸਙ੍ਗੋ, ਮਾਨਸਙ੍ਗੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਗੋ, ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਗੋ, ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸਙ੍ਗੋ। ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇવਲੋਕੇ ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਸਙ੍ਗਂ ਲੋਕੇ ਦੁਰਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ। ਯੋ ਕਾਮੇ ਚ ਸਙ੍ਗੇ ਚ ਲੋਕੇ ਦੁਰਚ੍ਚਯੇ ਦੁਰਤਿવਤ੍ਤੇ ਦੁਤ੍ਤਰੇ ਦੁਪ੍ਪਤਰੇ ਦੁਸ੍ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇ ਦੁਬ੍ਬੀਤਿવਤ੍ਤੇ ਅਤਰਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਪਤਰਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿ વੀਤਿવਤ੍ਤਯੀਤਿ – ਯੋਧ ਕਾਮੇ ਅਚ੍ਚਤਰਿ, ਸਙ੍ਗਂ ਲੋਕੇ ਦੁਰਚ੍ਚਯਂ।
ਨ ਸੋ ਸੋਚਤਿ ਨਾਜ੍ਝੇਤੀਤਿ। વਿਪਰਿਣਤਂ વਾ વਤ੍ਥੁਂ ਨ ਸੋਚਤਿ, વਿਪਰਿਣਤਸ੍ਮਿਂ વਾ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਨ ਸੋਚਤਿ। ‘‘ਚਕ੍ਖੁ ਮੇ વਿਪਰਿਣਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ…ਪੇ॰… ਸੋਤਂ ਮੇ… ਘਾਨਂ ਮੇ… ਜਿવ੍ਹਾ ਮੇ… ਕਾਯੋ ਮੇ… ਰੂਪਾ ਮੇ… ਸਦ੍ਦਾ ਮੇ… ਗਨ੍ਧਾ ਮੇ… ਰਸਾ ਮੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਮੇ… ਕੁਲਂ ਮੇ… ਗਣੋ ਮੇ… ਆવਾਸੋ ਮੇ… ਲਾਭੋ ਮੇ… ਯਸੋ ਮੇ… ਪਸਂਸਾ ਮੇ… ਸੁਖਂ ਮੇ… ਚੀવਰਂ ਮੇ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਮੇ… ਸੇਨਾਸਨਂ ਮੇ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਮੇ… ਮਾਤਾ ਮੇ… ਪਿਤਾ ਮੇ… ਭਾਤਾ ਮੇ… ਭਗਿਨੀ ਮੇ… ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ… ਧੀਤਾ ਮੇ… ਮਿਤ੍ਤਾ ਮੇ… ਅਮਚ੍ਚਾ ਮੇ… ਞਾਤੀ ਮੇ… ‘‘ਸਾਲੋਹਿਤਾ ਮੇ વਿਪਰਿਣਤਾ’’ਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ ਨ ਕਿਲਮਤਿ ਨ ਪਰਿਦੇવਤਿ ਨ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਨ ਨਾਜ੍ਝੇਤੀਤਿ ਨਜ੍ਝੇਤਿ ਨ ਅਜ੍ਝੇਤਿ ਨ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ। ਅਥ વਾ ਨ ਜਾਯਤਿ ਨ ਜਿਯ੍ਯਤਿ ਨ ਮਿਯ੍ਯਤਿ ਨ ਚવਤਿ ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀਤਿ – ਨਾਜ੍ਝੇਤੀਤਿ – ਨ ਸੋ ਸੋਚਤਿ ਨਾਜ੍ਝੇਤਿ।
ਛਿਨ੍ਨਸੋਤੋ ਅਬਨ੍ਧਨੋਤਿ। ਸੋਤਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਸੋਤਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ…ਪੇ॰… ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਛਿਨ੍ਨਸੋਤੋ। ਅਬਨ੍ਧਨੋਤਿ ਰਾਗਬਨ੍ਧਨਂ ਦੋਸਬਨ੍ਧਨਂ ਮੋਹਬਨ੍ਧਨਂ ਮਾਨਬਨ੍ਧਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਬਨ੍ਧਨਂ ਕਿਲੇਸਬਨ੍ਧਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਬਨ੍ਧਨਂ, ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਬਨ੍ਧਨਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ…ਪੇ॰… ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਯੋਧ ਕਾਮੇ ਅਚ੍ਚਤਰਿ, ਸਙ੍ਗਂ ਲੋਕੇ ਦੁਰਚ੍ਚਯਂ।
ਨ ਸੋ ਸੋਚਤਿ ਨਾਜ੍ਝੇਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਸੋਤੋ ਅਬਨ੍ਧਨੋ’’ਤਿ॥
੧੮੪.
ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਂ વਿਸੋਸੇਹਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਤੇ ਮਾਹੁ ਕਿਞ੍ਚਨਂ।
ਮਜ੍ਝੇ ਚੇ ਨੋ ਗਹੇਸ੍ਸਸਿ, ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸਿ॥
ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਂ વਿਸੋਸੇਹੀਤਿ। ਅਤੀਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਆਰਬ੍ਭ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਸੋਸੇਹਿ વਿਸੋਸੇਹਿ ਸੁਕ੍ਖਾਪੇਹਿ વਿਸੁਕ੍ਖਾਪੇਹਿ ਅਬੀਜਂ ਕਰੋਹਿ ਪਜਹ વਿਨੋਦੇਹਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੋਹਿ ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਹੀਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਂ
ਪਚ੍ਛਾ ਤੇ ਮਾਹੁ ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ। ਪਚ੍ਛਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨਾਗਤਂ। ਅਨਾਗਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਆਰਬ੍ਭ ਯਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਰਾਗਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੋਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮੋਹਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮਾਨਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਿਲੇਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਿਞ੍ਚਨਂ, ਇਮਾਨਿ ਕਿਞ੍ਚਨਾਨਿ
ਮਜ੍ਝੇ ਚੇ ਨੋ ਗਹੇਸ੍ਸਸੀਤਿ। ਮਜ੍ਝਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਰੂਪવੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰવਿਞ੍ਞਾਣਾ। ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਤਣ੍ਹਾવਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨ ਨ ਗਹੇਸ੍ਸਸਿ ਨ ਉਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਸਿ ਨ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਸਿ ਨ ਪਰਾਮਸਿਸ੍ਸਸਿ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਿਸ੍ਸਸਿ ਨਾਭਿਚਰਿਸ੍ਸਸਿ ਨ ਅਜ੍ਝੋਸਿਸ੍ਸਸਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ ਅਭਿવਦਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗਾਹਂ ਪਰਾਮਾਸਂ ਅਭਿਨਿવੇਸਂ ਪਜਹਿਸ੍ਸਸਿ વਿਨੋਦੇਸ੍ਸਸਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਸਿ ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਸ੍ਸਸੀਤਿ – ਮਜ੍ਝੇ ਚੇ ਨੋ ਗਹੇਸ੍ਸਸਿ।
ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸੀਤਿ। ਰਾਗਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ…ਪੇ॰… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ વੂਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ વਿਜ੍ਝਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ વਿਗਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਤਾ
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਂ વਿਸੋਸੇਹਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਤੇ ਮਾਹੁ ਕਿਞ੍ਚਨਂ।
ਮਜ੍ਝੇ ਚੇ ਨੋ ਗਹੇਸ੍ਸਸਿ, ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ॥
੧੮੫.
ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਮਮਾਯਿਤਂ।
ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ, ਸ વੇ ਲੋਕੇ ਨ ਜੀਯਤਿ॥
ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਮਮਾਯਿਤਨ੍ਤਿ। ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨવਚਨਮੇਤਂ – ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ। ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪਿਨੋ ਖਨ੍ਧਾ। ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਮਹਾਭੂਤਾ, ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਰੂਪਂ। ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ। ਮਮਾਯਿਤਨ੍ਤਿ ਦ੍વੇ ਮਮਤ੍ਤਾ – ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ…ਪੇ॰… ਇਦਂ ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਂ…ਪੇ॰… ਇਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਂ। ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਮਮਾਯਿਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਮਮਤ੍ਤਾ ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂવਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ વੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਮਮਾਯਿਤਂ।
ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤੀਤਿ। વਿਪਰਿਣਤਂ વਾ વਤ੍ਥੁਂ ਨ ਸੋਚਤਿ, વਿਪਰਿਣਤਸ੍ਮਿਂ વਾ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਨ ਸੋਚਤਿ। ‘‘ਚਕ੍ਖੁ ਮੇ વਿਪਰਿਣਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ, ਸੋਤਂ ਮੇ… ਘਾਨਂ ਮੇ… ਜਿવ੍ਹਾ ਮੇ… ਕਾਯੋ ਮੇ… ਰੂਪਾ ਮੇ… ਸਦ੍ਦਾ
ਅਥ વਾ ਅਸਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ વੇਦਨਾਯ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨ ਸੋਚਤਿ ਨ ਕਿਲਮਤਿ ਨ ਪਰਿਦੇવਤਿ ਨ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ। ਅਥ વਾ ਚਕ੍ਖੁਰੋਗੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ…ਪੇ॰… ਡਂਸਮਕਸવਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨ ਸੋਚਤਿ ਨ
ਸ વੇ ਲੋਕੇ ਨ ਜੀਯਤੀਤਿ। ਯਸ੍ਸ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ વਾ ਇਦਂ ਪਰੇਸਂ વਾ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਗਤਂ
ਭਾਸਿਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ –
‘‘ਜੀਨੋ
ਸਬ੍ਬੇਸੁ
‘‘ਪੁਬ੍ਬੇવ ਮਚ੍ਚਂ વਿਜਹਨ੍ਤਿ ਭੋਗਾ, ਮਚ੍ਚੋ ਧਨੇ ਪੁਬ੍ਬਤਰਂ ਜਹਾਸਿ।
ਅਸਸ੍ਸਤਾ
‘‘ਉਦੇਤਿ ਆਪੂਰਤਿ વੇਤਿ ਚਨ੍ਦੋ, ਅਨ੍ਧਂ ਤਪੇਤ੍વਾਨ
વਿਦਿਤਾ ਮਯਾ ਸਤ੍ਤੁਕ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਸੋਚਾਮਹਂ ਸੋਕਕਾਲੇ’’ਤਿ॥
ਯਸ੍ਸ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ વਾ ਇਦਂ ਪਰੇਸਂ વਾ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਗਤਂ વੇਦਨਾਗਤਂ ਸਞ੍ਞਾਗਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣਗਤਂ ਗਹਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਅਭਿਨਿવਿਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਜਾਨਿ ਨਤ੍ਥਿ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ – ‘‘‘ਨਨ੍ਦਸਿ, ਸਮਣਾ’ਤਿ। ‘ਕਿਂ ਲਦ੍ਧਾ, ਆવੁਸੋ’ਤਿ? ‘ਤੇਨ ਹਿ, ਸਮਣ, ਸੋਚਸੀ’ਤਿ। ‘ਕਿਂ ਜੀਯਿਤ੍ਥ, ਆવੁਸੋ’ਤਿ? ‘ਤੇਨ ਹਿ, ਸਮਣ, ਨੇવ ਨਨ੍ਦਸਿ ਨ ਸੋਚਸੀ’ਤਿ। ‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’’ਤਿ।
‘‘ਚਿਰਸ੍ਸਂ
ਅਨਨ੍ਦਿਂ ਅਨੀਘਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਲੋਕੇ વਿਸਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ॥
ਸ વੇ ਲੋਕੇ ਨ ਜੀਯਤਿ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਸਬ੍ਬਸੋ
ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ, ਸ વੇ ਲੋਕੇ ਨ ਜੀਯਤੀ’’ਤਿ॥
੧੮੬.
ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਇਦਂ ਮੇਤਿ, ਪਰੇਸਂ વਾਪਿ ਕਿਞ੍ਚਨਂ।
ਮਮਤ੍ਤਂ ਸੋ ਅਸਂવਿਨ੍ਦਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਮੇਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ॥
ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਇਦਂ ਮੇਤਿ, ਪਰੇਸਂ વਾਪਿ ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ। ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ। ਯਸ੍ਸ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ વਾ ਇਦਂ ਪਰੇਸਂ વਾ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਗਤਂ વੇਦਨਾਗਤਂ ਸਞ੍ਞਾਗਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣਗਤਂ ਗਹਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਅਭਿਨਿવਿਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂવਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਨ੍ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਇਦਂ ਮੇਤਿ, ਪਰੇਸਂ વਾਪਿ ਕਿਞ੍ਚਨਂ।
વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗવਤਾ – ‘‘ਨਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਾਯੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਨਪਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ। ਪੁਰਾਣਮਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਮ੍ਮਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਂ ਅਭਿਸਞ੍ਚੇਤਯਿਤਂ વੇਦਨੀਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਤਤ੍ਰ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੁਤવਾ ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂਯੇવ ਸਾਧੁਕਂ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤਿ – ‘ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਇਦਂ ਹੋਤਿ ਇਮਸ੍ਸੁਪ੍ਪਾਦਾ ਇਦਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਇਦਂ ਨ ਹੋਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ ਇਦਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਅવਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਪਚ੍ਚਯਾ વਿਞ੍ਞਾਣਂ…ਪੇ॰… ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਕੇવਲਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤਿ। ਅવਿਜ੍ਜਾਯਤ੍વੇવ ਅਸੇਸવਿਰਾਗਨਿਰੋਧਾ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ…ਪੇ॰… ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਕੇવਲਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤੀ’’’ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਇਦਂ ਮੇਤਿ, ਪਰੇਸਂ વਾਪਿ ਕਿਞ੍ਚਨਂ।
વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ
‘‘ਸੁਞ੍ਞਤੋ
ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਂ ਊਹਚ੍ਚ
ਏવਂ ਲੋਕਂ ਅવੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ॥
ਏવਮ੍ਪਿ ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਇਦਂ ਮੇਤਿ, ਪਰੇਸਂ વਾਪਿ ਕਿਞ੍ਚਨਂ।
વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ
‘‘ਸੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ, ਸੁਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਰਸਨ੍ਤਤਿਂ।
ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ, ਨ ਭਯਂ ਹੋਤਿ ਗਾਮਣਿ॥
‘‘ਤਿਣਕਟ੍ਠਸਮਂ ਲੋਕਂ, ਯਦਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤਿ।
ਨਾਞ੍ਞਂ ਪਤ੍ਥਯਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ’’ਤਿ
ਏવਮ੍ਪਿ ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਇਦਂ ਮੇਤਿ, ਪਰੇਸਂ વਾਪਿ ਕਿਞ੍ਚਨਂ। વਜਿਰਾ
‘‘ਕਂ ਨੁ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਪਚ੍ਚੇਸਿ, ਮਾਰ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਨੁ ਤੇ।
ਸੁਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਰਪੁਞ੍ਜੋਯਂ, ਨਯਿਧ ਸਤ੍ਤੁਪਲਬ੍ਭਤਿ॥
‘‘ਯਥਾ ਹਿ
ਏવਂ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਸਨ੍ਤੇਸੁ, ਹੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿ
‘‘ਦੁਕ੍ਖਮੇવ ਹਿ ਸਮ੍ਭੋਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ વੇਤਿ ਚ।
ਨਾਞ੍ਞਤ੍ਰ ਦੁਕ੍ਖਾ ਸਮ੍ਭੋਤਿ, ਨਾਞ੍ਞਂ ਦੁਕ੍ਖਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ॥
ਏવਮ੍ਪਿ
‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਰੂਪਂ ਸਮਨ੍ਨੇਸਤਿ ਯਾવਤਾ ਰੂਪਸ੍ਸ ਗਤਿ, વੇਦਨਂ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸਮਨ੍ਨੇਸਤਿ ਯਾવਤਾ વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਗਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਂ ਸਮਨ੍ਨੇਸਤੋ ਯਾવਤਾ ਰੂਪਸ੍ਸ ਗਤਿ, વੇਦਨਂ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸਮਨ੍ਨੇਸਤੋ ਯਾવਤਾ વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਗਤਿ
ਆਯਸ੍ਮਾ, ਆਨਨ੍ਦੋ, ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘‘ਸੁਞ੍ਞੋ ਲੋਕੋ, ਸੁਞ੍ਞੋ ਲੋਕੋ’ਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, વੁਚ੍ਚਤਿ। ਕਿਤ੍ਤਾવਤਾ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੁਞ੍ਞੋ ਲੋਕੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤੇਨ વਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ વਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਞ੍ਞੋ ਲੋਕੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਕਿਞ੍ਚਾਨਨ੍ਦ, ਸੁਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤੇਨ વਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ વਾ? ਚਕ੍ਖੁ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤੇਨ વਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ વਾ। ਰੂਪਾ ਸੁਞ੍ਞਾ, ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸੁਞ੍ਞਂ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਸੁਞ੍ਞੋ, ਯਦਿਦਂ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ વੇਦਯਿਤਂ ਸੁਖਂ વਾ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ વਾ ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਞ੍ਞਂ… ਸੋਤਂ ਸੁਞ੍ਞਂ… ਸਦ੍ਦਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਘਾਨਂ ਸੁਞ੍ਞਂ… ਗਨ੍ਧਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਜਿવ੍ਹਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਰਸਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਕਾਯੋ ਸੁਞ੍ਞੋ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਮਨੋ ਸੁਞ੍ਞੋ… ਧਮ੍ਮਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸੁਞ੍ਞਂ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਸੁਞ੍ਞੋ, ਯਦਿਦਂ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ વੇਦਯਿਤਂ ਸੁਖਂ વਾ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ
ਮਮਤ੍ਤਂ ਸੋ ਅਸਂવਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ। ਮਮਤ੍ਤਾਤਿ ਦ੍વੇ ਮਮਤ੍ਤਾ – ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ…ਪੇ॰… ਇਦਂ ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਂ…ਪੇ॰… ਇਦਂ
ਨਤ੍ਥਿ ਮੇਤਿ ਨ ਸੋਚਤੀਤਿ। વਿਪਰਿਣਤਂ વਾ વਤ੍ਥੁਂ ਨ ਸੋਚਤਿ, વਿਪਰਿਣਤਸ੍ਮਿਂ વਾ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਨ ਸੋਚਤਿ। ‘‘ਚਕ੍ਖੁ ਮੇ વਿਪਰਿਣਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ, ‘‘ਸੋਤਂ ਮੇ…ਪੇ॰… ਸਾਲੋਹਿਤਾ ਮੇ વਿਪਰਿਣਤਾ’’ਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ ਨ ਕਿਲਮਤਿ ਨ ਪਰਿਦੇવਤਿ ਨ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ – ਨਤ੍ਥਿ ਮੇਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ।
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਯਸ੍ਸ
ਮਮਤ੍ਤਂ ਸੋ ਅਸਂવਿਨ੍ਦਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਮੇਤਿ ਨ ਸੋਚਤੀ’’ਤਿ॥
੧੮੭.
ਅਨਿਟ੍ਠੁਰੀ ਅਨਨੁਗਿਦ੍ਧੋ, ਅਨੇਜੋ ਸਬ੍ਬਧੀ ਸਮੋ।
ਤਮਾਨਿਸਂਸਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ, ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅવਿਕਮ੍ਪਿਨਂ॥
ਅਨਿਟ੍ਠੁਰੀ ਅਨਨੁਗਿਦ੍ਧੋ ਅਨੇਜੋ ਸਬ੍ਬਧੀ ਸਮੋਤਿ। ਕਤਮਂ ਨਿਟ੍ਠੁਰਿਯਂ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਨਿਟ੍ਠੁਰਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਗਰੁਕਾਰਮਾਨਨવਨ੍ਦਨਪੂਜਨਾਸੁ ਇਸ੍ਸਤਿ ਉਸੂਯਤਿ ਅਨਨੁਗਿਦ੍ਧੋਤਿ। ਗੇਧੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਯਸ੍ਸੇਸੋ
ਅਨੇਜੋ ਸਬ੍ਬਧੀ ਸਮੋਤਿ। ਏਜਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਏਜਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ…ਪੇ॰… ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੇਜੋ। ਏਜਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਨੇਜੋ। ਸੋ ਲਾਭੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਅਲਾਭੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਯਸੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਅਯਸੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਪਸਂਸਾਯਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਨਿਨ੍ਦਾਯਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਸੁਖੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਦੁਕ੍ਖੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਨ ਚਲਤਿ ਨ વੇਧਤਿ ਨਪ੍ਪવੇਧਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪવੇਧਤੀਤਿ – ਅਨੇਜੋ। ਸਬ੍ਬਧੀ ਸਮੋਤਿ ਸਬ੍ਬਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਦ੍વਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ। ਚਕ੍ਖੁ ਚੇવ ਰੂਪਾ ਚ…ਪੇ॰… ਮਨੋ ਚੇવ ਧਮ੍ਮਾ ਚ। ਯਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰੇਸੁ ਆਯਤਨੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲੋ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤੋ ਅਨਭਾવਂਕਤੋ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮੋ, ਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਮੋ। ਸੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਤਾਦਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋਤਿ – ਅਨੇਜੋ ਸਬ੍ਬਧੀ ਸਮੋ।
ਤਮਾਨਿਸਂਸਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ, ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅવਿਕਮ੍ਪਿਨਨ੍ਤਿ। ਅવਿਕਮ੍ਪਿਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਯਾਚਿਤੋ ਅਜ੍ਝੇਸਿਤੋ ਪਸਾਦਿਤੋ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਨਿਸਂਸੇ ਪਬ੍ਰੂਮਿ। ਯੋ ਸੋ ਅਨਿਟ੍ਠੁਰੀ ਅਨਨੁਗਿਦ੍ਧੋ ਅਨੇਜੋ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਮੋਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ…ਪੇ॰… ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਤਮਾਨਿਸਂਸਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅવਿਕਮ੍ਪਿਨਂ।
ਤੇਨਾਹ
‘‘ਅਨਿਟ੍ਠੁਰੀ ਅਨਨੁਗਿਦ੍ਧੋ, ਅਨੇਜੋ ਸਬ੍ਬਧੀ ਸਮੋ।
ਤਮਾਨਿਸਂਸਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ, ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅવਿਕਮ੍ਪਿਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
੧੮੮.
ਅਨੇਜਸ੍ਸ વਿਜਾਨਤੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਚਿ ਨਿਸਙ੍ਖਤਿ ।
વਿਰਤੋ ਸੋ વਿਯਾਰਬ੍ਭਾ, ਖੇਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਧਿ॥
ਅਨੇਜਸ੍ਸ વਿਜਾਨਤੋਤਿ। ਏਜਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ। ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ॰… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਏਜਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ…ਪੇ॰… ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੇਜੋ। ਏਜਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਨੇਜੋ। ਸੋ ਲਾਭੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਅਲਾਭੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਯਸੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਅਯਸੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਪਸਂਸਾਯਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਨਿਨ੍ਦਾਯਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਸੁਖੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਦੁਕ੍ਖੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ ਨ ਚਲਤਿ ਨ વੇਧਤਿ ਨਪ੍ਪવੇਧਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪવੇਧਤੀਤਿ – ਅਨੇਜਸ੍ਸ। વਿਜਾਨਤੋਤਿ ਜਾਨਤੋ ਆਜਾਨਤੋ વਿਜਾਨਤੋ ਪਟਿવਿਜਾਨਤੋ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਤੋ। ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਜਾਨਤੋ ਆਜਾਨਤੋ વਿਜਾਨਤੋ ਪਟਿવਿਜਾਨਤੋ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਤੋ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ
ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਚਿ ਨਿਸਙ੍ਖਤੀਤਿ। ਨਿਸਙ੍ਖਤਿਯੋ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ। ਯਤੋ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾવਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ, ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਨਿਸਙ੍ਖਤਿਯੋ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂવਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ વੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਚਿ ਨਿਸਙ੍ਖਤਿ।
વਿਰਤੋ ਸੋ વਿਯਾਰਬ੍ਭਾਤਿ। વਿਯਾਰਬ੍ਭੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ। ਯਤੋ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ
ਖੇਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਧੀਤਿ। ਭਯਕਰੋ ਰਾਗੋ ਭਯਕਰੋ ਦੋਸੋ ਭਯਕਰੋ ਮੋਹੋ…ਪੇ॰… ਭਯਕਰਾ ਕਿਲੇਸਾ। ਭਯਕਰਸ੍ਸ ਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ…ਪੇ॰… ਭਯਕਰਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਖੇਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਭਯਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਨੀਤਿਕਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਅਨੇਜਸ੍ਸ વਿਜਾਨਤੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਚਿ ਨਿਸਙ੍ਖਤਿ।
વਿਰਤੋ ਸੋ વਿਯਾਰਬ੍ਭਾ, ਖੇਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਧੀ’’ਤਿ॥
੧੮੯.
ਨ ਸਮੇਸੁ ਨ ਓਮੇਸੁ, ਨ ਉਸ੍ਸੇਸੁ વਦਤੇ ਮੁਨਿ।
ਸਨ੍ਤੋ ਸੋ વੀਤਮਚ੍ਛਰੋ, ਨਾਦੇਤਿ ਨ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ॥ [ਇਤਿ ਭਗવਾ]
ਨ ਸਮੇਸੁ ਨ ਓਮੇਸੁ, ਨ ਉਸ੍ਸੇਸੁ વਦਤੇ ਮੁਨੀਤਿ। ਮੁਨੀਤਿ। ਮੋਨਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ। ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ વਾ ਨ વਦਤਿ ਨ ਕਥੇਤਿ ਨ ਭਣਤਿ ਨ ਦੀਪਯਤਿ ਨ વੋਹਰਤੀਤਿ – ਨ ਸਮੇਸੁ ਨ ਓਮੇਸੁ, ਨ ਉਸ੍ਸੇਸੁ વਦਤੇ ਮੁਨਿ।
ਸਨ੍ਤੋ ਸੋ વੀਤਮਚ੍ਛਰੋਤਿ। ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਦੋਸਸ੍ਸ…ਪੇ॰… ਮੋਹਸ੍ਸ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ વੂਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ વਿਜ੍ਝਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ વਿਗਤਤ੍ਤਾ વੀਤਮਚ੍ਛਰੋਤਿ। ਪਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ ਆવਾਸਮਚ੍ਛਰਿਯਂ…ਪੇ॰… ਗਾਹੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ। ਯਸ੍ਸੇਤਂ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ…ਪੇ॰… ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਂ, ਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ વੀਤਮਚ੍ਛਰੋ વਿਗਤਮਚ੍ਛਰੋ ਚਤ੍ਤਮਚ੍ਛਰੋ વਨ੍ਤਮਚ੍ਛਰੋ ਮੁਤ੍ਤਮਚ੍ਛਰੋ ਪਹੀਨਮਚ੍ਛਰੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਮਚ੍ਛਰੋਤਿ – ਸਨ੍ਤੋ ਸੋ વੀਤਮਚ੍ਛਰੋ।
ਨਾਦੇਤਿ ਨ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ, ਇਤਿ ਭਗવਾਤਿ। ਨਾਦੇਤੀਤਿ ਰੂਪਂ ਨਾਦਿਯਤਿ ਨ ਉਪਾਦਿਯਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਪਰਾਮਸਤਿ ਨਾਭਿਨਿવਿਸਤਿ, વੇਦਨਂ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… વਿਞ੍ਞਾਣਂ… ਗਤਿਂ… ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ… ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ… ਭવਂ… ਸਂਸਾਰਂ… વਟ੍ਟਂ ਨਾਦਿਯਤਿ ਨ ਉਪਾਦਿਯਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਪਰਾਮਸਤਿ ਨਾਭਿਨਿવਿਸਤੀਤਿ – ਨਾਦੇਤਿ। ਨ ਨਿਰਸ੍ਸਤੀਤਿ ਰੂਪਂ ਨ ਪਜਹਤਿ ਨ વਿਨੋਦੇਤਿ ਨ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੋਤਿ ਨ ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਤਿ, વੇਦਨਂ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… વਿਞ੍ਞਾਣਂ… ਗਤਿਂ… ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ ਭਗવਾਤਿ ਗਾਰવਾਧਿવਚਨਂ…ਪੇ॰… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਯਦਿਦਂ ਭਗવਾਤਿ।
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
‘‘ਨ ਸਮੇਸੁ ਨ ਓਮੇਸੁ, ਨ ਉਸ੍ਸੇਸੁ વਦਤੇ ਮੁਨਿ।
ਸਨ੍ਤੋ ਸੋ વੀਤਮਚ੍ਛਰੋ, ਨਾਦੇਤਿ ਨ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ’’॥ [ਇਤਿ ਭਗવਾ]
ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਨ੍ਨਰਸਮੋ।