៩. ធម្មយមកំ
១. បណ្ណត្តិឧទ្ទេសវារវណ្ណនា
១-១៦. ឥទានិ
១. បណ្ណត្តិនិទ្ទេសវារវណ្ណនា
១៧-៣២. បណ្ណត្តិវារនិទ្ទេសេ បន កុសលា កុសលធម្មាតិ កុសលានំ ឯកន្តេន កុសលធម្មត្តា ‘‘អាមន្តា’’តិ វុត្តំ។ សេសវិស្សជ្ជនេសុបិ ឯសេវ នយោ។ អវសេសា ធម្មា ន អកុសលា ធម្មាតិ អវសេសា ធម្មា អកុសលា ន ហោន្តិ, ធម្មា បន ហោន្តីតិ អត្ថោ។ ឥមិនា នយេន សព្ពវិស្សជ្ជនានិ វេទិតព្ពានិ។
បណ្ណត្តិវារវណ្ណនា។
២. បវត្តិវារវណ្ណនា
៣៣-៣៤. បវត្តិវារេ
តត្រិទំ នយមុខំ – កុសលាកុសលានំ តាវ ឯកក្ខណេ អនុប្បជ្ជនតោ ‘‘នោ’’តិ បដិសេធោ កតោ។ អព្យាកតា ចាតិ ចិត្តសមុដ្ឋានរូបវសេន វុត្តំ។
៣៥-៣៦. យត្ថ កុសលា ធម្មា នុប្បជ្ជន្តីតិ អសញ្ញភវំ សន្ធាយ វុត្តំ។ តេនេវេត្ថ ‘‘អាមន្តា’’តិ វិស្សជ្ជនំ កតំ។ ឧប្បជ្ជន្តីតិ ឥទម្បិ អសញ្ញភវំយេវ សន្ធាយ វុត្តំ។ អព្យាកតានំ បន អនុប្បត្តិដ្ឋានស្ស អភាវា ‘‘នត្ថី’’តិ បដិក្ខេបោ កតោ។
៤៩. ទុតិយេ អកុសលេតិ ភវំ អស្សាទេត្វា ឧប្បន្នេសុ និកន្តិជវនេសុ ទុតិយេ ជវនចិត្តេ។ ទុតិយេ ចិត្តេ វត្តមានេតិ បដិសន្ធិតោ ទុតិយេ ភវង្គចិត្តេ វត្តមានេ សហ វា បដិសន្ធិយា ភវង្គំ វិបាកវសេន ឯកមេវ កត្វា ភវនិកន្តិយា អាវជ្ជនចិត្តេ។ តញ្ហិ កិរិយចិត្តត្តា អព្យាកតជាតិយំ វិបាកតោ ទុតិយំ នាម ហោតិ។
៥៧. យស្ស ចិត្តស្ស អនន្តរា អគ្គមគ្គន្តិ គោត្រភុចិត្តំ សន្ធាយ វុត្តំ។ កុសលា ធម្មា ឧប្បជ្ជិស្សន្តីតិ តេ អគ្គមគ្គធម្មេយេវ សន្ធាយ វុត្តំ។
៧៩. យស្ស ចិត្តស្ស អនន្តរា អគ្គមគ្គំ បដិលភិស្សន្តិ, តស្ស ចិត្តស្ស ឧប្បាទក្ខណេតិ ឥទំ ចិត្តជាតិវសេន វុត្តំ។ តជ្ជាតិកស្ស ហិ ឯកាវជ្ជនេន ឧប្បន្នស្ស តតោ ឱរិមចិត្តស្ស ឧប្បាទក្ខណេបិ ឯតំ លក្ខណំ លព្ភតេវ។
៩៩. និរោធវារេបិ កុសលាកុសលានំ ឯកតោ អនិរុជ្ឈនតោ ‘‘នោ’’តិ វុត្តំ។ ឥមិនា នយមុខេន សព្ពត្ថ វិនិច្ឆយោ វេទិតព្ពោតិ។
ធម្មយមកវណ្ណនា និដ្ឋិតា។