៩. ឧបនិស្សយបច្ចយោ
តិវិធោ ឧបនិស្សយបច្ចយោ, អារម្មណូបនិស្សយោ អនន្តរូបនិស្សយោ បកតូបនិស្សយោ។ តត្ថ អារម្មណូប និស្សយោ អារម្មណាធិបតិបច្ចយសទិសោ, អនន្តរូបនិស្សយោ អនន្តរបច្ចយសទិសោ។
កតមោ បកតូបនិស្សយោ។ សព្ពេបិ អតីតានាគត បច្ចុប្បន្នា អជ្ឈត្តពហិទ្ធាភូតា ចិត្តចេតសិករូបធម្មា ច និព្ពានញ្ច បញ្ញត្តិ ច សព្ពេសំ បច្ចុប្បន្នានំ ចិត្តចេតសិកានំ ធម្មានំ យថារហំ បកតូបនិស្សយោ។
តត្ថ អតីតោ បរិនិព្ពុតោ អម្ហាកំ ពុទ្ធោ ច ធម្មោ ច អរិយសាវកសង្ឃោ ច សម្មុតិសង្ឃបរម្បរា ច អម្ហាកំ បច្ឆិម ជនានំ កុសលុប្បត្តិយា បកតូបនិស្សយបច្ចយោ។ តថា លោកេ អតីតា កាលង្កតា មាតាបិតរោ ច អាចរិយា ច បណ្ឌិតសមណព្រាហ្មណា ច បាកដា នានាតិត្ថាចរិយា ច មហិទ្ធិកា មហានុភាវា បោរាណករាជានោ ច បច្ឆិមកានំ ជនានំ កុសលុប្បត្តិយា វា អកុសលុប្បត្តិយា វា សុខទុក្ខុប្បត្តិយា វា បកតូបនិស្សយោ។ តថា ហិ តេ បច្ឆិមកានំ ជនានំ អត្ថាយ នានាសទ្ធម្មបញ្ញត្តិយោ វា នានាអសទ្ធម្មបញ្ញត្តិយោ វា នានាលោកូបករណានិ វា បុរេ បដ្ឋបេសុំ។ បច្ឆិមជនា ច តេហិ បដ្ឋបិតេសុ ទានសីលាទិធម្មេសុ វា លោកចារិត្ត កុលគោត្តចារិត្ត ធម្មេសុ វា នានាទិដ្ឋិវាទេសុ វា នានាកម្មាយតនសិប្បាយតន វិជ្ជាឋានេសុ វា យថាបដ្ឋបិតេសុ គាមនិគមនគរខេត្តវត្ថុ តឡាកបោក្ខរណិអាវាដាទីសុ វា គេហរថសកដនាវា សម្បោតសម្ពន្ធាទីសុ វា ជាតរូបរជតមណិមុត្តាទីសុ វា ទាយជ្ជំ បដិបជ្ជន្តា លោកេ វឌ្ឍន្តិ។
អនាគតោបិ មេត្តេយ្យោ នាម ពុទ្ធោ ច តស្ស ធម្មោ ច តស្ស សង្ឃោ ច ឯតរហិ ពហុជ្ជនានំ បារមិបុញ្ញប្បវត្តិយា បកតូបនិស្សយបច្ចយោ។ តថា ឥមស្មិំ ភវេ ច បច្ឆិមេ កាលេ បដិលភិស្សមានា ឥស្សរិយដ្ឋានធនធញ្ញសម្បត្តិយោ បុរិមេ កាលេ ឋិតានំ មហាជនានំ នានាភិសង្ខារុប្បត្តិយា បកតូបនិស្សយ បច្ចយោ។ អនាគតភវេ ច អនុភវិស្សមានា ភវសម្បត្តិ ភោគ សម្បត្តិយោ
បច្ចុប្បន្នា ពុទ្ធាយោ បច្ចយា បច្ចុប្បន្នានំ មនុស្សទេវព្រហ្មានំ បច្ចុប្បន្នា មាតាបិតរោ បច្ចុប្បន្នានំ បុត្តធីតាទីនំ បច្ចុប្បន្នបកតូប និស្សយោ នាម។ សោ សុបាកដោយេវ។
អជ្ឈត្តភូតា បកតូបនិស្សយធម្មា នាម ពុទ្ធាទីសុ សវិញ្ញាណកសន្តានេសុ ឧប្បន្នា បច្ចយធម្មា។ ពហិទ្ធាភូតា បកតូបនិស្សយធម្មា នាម សត្តានំ បតិដ្ឋានភូតា បថវិបព្ពតនទី សមុទ្ទាទយោ តេសំ តេសំ សត្តានំ ពហូបការា អរញ្ញវនរុក្ខ តិណបុព្ពណ្ណាបរណ្ណាទយោ ចន្ទសូរិយគហនក្ខត្តាទយោ វស្សោទកអគ្គិវាតសីតឧណ្ហាទយោ ច សព្ពេបិ តេ សត្តានំ កុសលុប្បត្តិយា វា អកុសលុប្បត្តិយា វា សុខុប្បត្តិយា វា ទុក្ខុប្បត្តិយា វា ពលវបច្ចយា ហោន្តិ។
ឥមេ ជនា ទិដ្ឋេវ ធម្មេ បរិនិព្ពាយិស្សាមាតិ ពោធិបក្ខិយ ធម្មេ វា ភាវេន្តិ, អនាគតេ ពុទ្ធកាលេ បរិនិព្ពាយិស្សាមាតិ បារមីធម្មេ វា បរិបូរេន្តិ។ តត្ថ និព្ពានំ តេសំ ធម្មានំ ឧប្បត្តិយា ពលវបច្ចយោ ហោតិ។
លោកេ នានាវោហារភូតា នាមបញ្ញត្តិយោ ច ពុទ្ធ សាសនេ តិបិដកបរិយត្តិធម្មភូតា នាមបញ្ញត្តិយោ ច តេសំ តេសំ អត្ថានំ ជាននត្ថាយ ពលវបច្ចយោ។
តត្ថ សង្ខតធម្មា នាម បច្ចយេ សតិ ឧប្បជ្ជន្តិ, អសតិ នុប្បជ្ជន្តិ។ ឧប្បជ្ជិត្វាបិ បច្ចយេ សតិ តិដ្ឋន្តិ, អសតិ ន តិដ្ឋន្តិ។ តស្មា តេសំ ឧប្បត្តិយា វា ឋិតិយា វា បច្ចយោ នាម ឥច្ឆិតព្ពោ។ និព្ពានំ បន បញ្ញត្តិ ច អសង្ខតធម្មា ហោន្តិ
កុសលោ កុសលស្ស ឧបនិស្សយោ។ សទ្ធំ ឧបនិស្សាយ ទានំ ទេតិ, សីលំ សមាទិយតីតិអាទិនា សុបាកដោ។ តថា រាគំ ឧបនិស្សាយ បាណំ ហនតិ, អទិន្នំ អាទិយតីតិអាទិនា សប្បាយំ ឧតុំ សប្បាយំ ភោជនំ ឧបនិស្សាយ កាយិកំ សុខំ បច្ចនុភោតីតិអាទិនា ច អកុសលោ អកុសលស្ស, អព្យាកតោ អព្យាកតស្ស ឧបនិស្សយោបិ សុបាកដោ។
កុសលោ បន អកុសលស្សបិ ពលវូបនិស្សយោ។ ទានំ ទត្វា តេន ទានេន អត្តានំ ឧក្កំសេតិ, បរំ វម្ភេតិ។ តថា សីល សម្បន្នោ ហុត្វា សមាធិសម្បន្នោ ហុត្វា បញ្ញាសម្បន្នោ ហុត្វា អត្តានំ ឧក្កំសេតិ, បរំ វម្ភេតិ។
កុសលោ អព្យាកតស្សបិ ពលវូបនិស្សយោ។ សព្ពានិ ចតុភូមិកកុសលកម្មានិ វា កម្មបរិវារានិ កុសលានិ វា កាលន្តរេ ចតុភូមិកានំ វិបាកាព្យាកតានំ ពលវូបនិស្សយោ។ ទានបារមិំ បូរេន្តា បូរណកាលេ ពហុំ កាយិកទុក្ខំ បច្ចនុភវន្តិ។ តថា សីលបារមិំ និក្ខមបារមិំ បញ្ញាបារមិំ វីរិយបារមិំ ខន្តិបារមិំ សច្ចបារមិំ អធិដ្ឋានបារមិំ មេត្តាបារមិំ ឧបេក្ខា បារមិំ។ ឯសេវ នយោ ឈានភាវនា មគ្គភាវនាសុបិ។
អកុសលោ កុសលស្សបិ ពលវូបនិស្សយោ។ ឥធេកច្ចោ បាបំ កត្វា បច្ឆា វិប្បដិសារី ហុត្វា តស្ស បាបស្ស បហានាយ ទានសីលឈានមគ្គកុសលានិ សម្បាទេតិ។ តំ បាបំ តេសំ កុសលានំ ពលវូបនិស្សយោ។
អកុសលោ អព្យាកតស្សបិ ពលវូបនិស្សយោ។ ឥធ ពហូ ជនា ទុច្ចរិតានិ កត្វា ចតូសុ អបាយេសុ បតិត្វា អបាយទុក្ខំ បច្ចនុភវន្តិ។ ទិដ្ឋធម្មេបិ កេចិ អត្តនោ វា បរស្ស វា ទុច្ចរិតកម្ម បច្ចយា ពហុំ ទុក្ខំ បច្ចនុភវន្តិ។ កេចិ ទុច្ចរិតកម្មេន ធនំ លភិត្វា សុខំ បច្ចនុភវន្តិ។ ពហុជ្ជនា រាគមូលកំ ពហុំ ទុក្ខំ បច្ចនុភវន្តិ, ទោសមូលកំ ទិដ្ឋិមូលកំ មានមូលកន្តិ។
អព្យាកតោ កុសលស្សបិ ពលវូបនិស្សយោ។ ធន សម្បត្តិយា ទានំ ទេតិ, សីលំ បូរេតិ, បញ្ញំ បូរេតិ, ភាវនាសប្បាយំ អាវាសំ វា លេណំ វា គុហំវា រុក្ខំ វា អរញ្ញំ វា បព្ពតំ វា គោចរគាមំ វា ឧតុសប្បាយំ វា អាហារសប្បាយំ វា លភិត្វា តំ តំ ភាវនំ ភាវេតិ។
អព្យាកតោ អកុសលស្សបិ ពលវូបនិស្សយោ។ លោកេ ចក្ខុសម្បទំ និស្សាយ ពហូនិ ទស្សនមូលានិ អកុសលានិ ឧប្បជ្ជន្តិ។ ឯស នយោ សោតសម្បទាទីសុ
ឥធ សុត្តន្តូបនិស្សយោបិ វត្តព្ពោ។ កល្យាណមិត្តំ ឧប និស្សាយ បាបមិត្តំ ឧបនិស្សាយ គាមំ ឧបនិស្សាយ អរញ្ញំ ឧបនិស្សាយាតិអាទិនា ពហូសុ ឋានេសុ អាគតោ។ អបិ ច បញ្ចនិយាមធម្មា សត្តលោក សង្ខារលោក ឱកាសលោក សង្ខាតានំ តិណ្ណំ លោកានំ អវិច្ឆិន្នប្បវត្តិយា ពលវបច្ចយា ហោន្តិ។ អយញ្ច អត្ថោ និយាមទីបនិយំ អម្ហេហិ វិត្ថារតោ ទីបិតោតិ។
កេនដ្ឋេន អារម្មណូបនិស្សយោតិ។ អធិបតិភូតំ អារម្មណមេវ អារម្មណិកធម្មានំ ពលវនិស្សយដ្ឋេន អារម្មណូប និស្សយោ។
កេនដ្ឋេន អនន្តរូបនិស្សយោតិ។ បុរិមំ អនន្តរចិត្តមេវ បច្ឆិមស្ស អនន្តរចិត្តស្ស ឧប្បជ្ជនត្ថាយ ពលវនិស្សយដ្ឋេន អនន្តរូបនិស្សយោ។ មាតា វិយ បុរិមចិត្តំ, បុត្តោ វិយ បច្ឆិមចិត្តំ។ យថា មាតា អត្តនោ អនន្តរេ បុត្តស្ស ឧប្បជ្ជនត្ថាយ ពលវូប និស្សយោ ហោតិ, តថា បុរិមចិត្តំ បច្ឆិមចិត្តស្ស ឧប្បជ្ជនត្ថាយាតិ។
កេនដ្ឋេន បកតូបនិស្សយោតិ។ បកតិយាវ លោកេ បណ្ឌិតានំ បាកដោ ឧបនិស្សយោ បកតូបនិស្សយោ។
ឯត្ថ ច អនន្តរូបនិស្សយានុភាវោ អនន្តរចិត្តេ ឯវ ផរតិ។ បកតូបនិស្សយានុភាវោ បន ទូរេបិ ផរតិយេវ។ តថា ហិ ឥមស្មិំ ភវេ បុរិមេសុ ទិវសេសុ វា មាសេសុ វា សំវច្ឆរេសុ វា ទិដ្ឋសុតឃាយិតសាយិតផុសិតវិញ្ញាតានិ អារម្មណានិ បច្ឆាតថារូបេ បច្ចយេ សតិ វស្សសតេបិ មនោទ្វារេ អាបាតំ អាគច្ឆន្តិ។ ឥទំ នាម បុព្ពេ មយា ទិដ្ឋំ សុតន្តិអាទិនា សត្តា អនុស្សរន្តិ។ ឱបបាតិកសត្តា បន បុរិមភវំបិ អនុស្សរន្តិ។ តថា មនុស្សេសុបិ អប្បេកច្ចេ ជាតិស្សរសញ្ញាលាភិនោ។ តថា បុព្ពេ អនេកសតសហស្សេសុ ទិដ្ឋាទីសុ វត្ថូសុ បច្ឆា ឯកស្មិំ ខណេ ឯកំ វត្ថុំ ទិស្វា វា សុត្វា វា តស្មិំ ឯវ ខណេ ពហូសុបិ តេសុ មនោវិញ្ញាណសន្តានំ ផរមានំ បវត្តតីតិ។ ឧបនិស្សយបច្ចយ ទីបនា និដ្ឋិតា។