(១៤) ៤. បុគ្គលវគ្គោ
១. សំយោជនសុត្តំ
១៣១. ‘‘ចត្តារោមេ
‘‘ឥធ បន, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចស្ស បុគ្គលស្ស ឱរម្ភាគិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ ហោន្តិ, ឧបបត្តិបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ អប្បហីនានិ ហោន្តិ, ភវបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ អប្បហីនានិ ហោន្តិ។
‘‘ឥធ
‘‘ឥធ បន, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចស្ស បុគ្គលស្ស ឱរម្ភាគិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ ហោន្តិ, ឧបបត្តិបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ ហោន្តិ, ភវបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ ហោន្តិ។
‘‘កតមស្ស, ភិក្ខវេ, បុគ្គលស្ស ឱរម្ភាគិយានិ សំយោជនានិ អប្បហីនានិ, ឧបបត្តិបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ អប្បហីនានិ, ភវបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ អប្បហីនានិ? សកទាគាមិស្ស។ ឥមស្ស ខោ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលស្ស ឱរម្ភាគិយានិ សំយោជនានិ អប្បហីនានិ, ឧបបត្តិបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ អប្បហីនានិ, ភវបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ អប្បហីនានិ។
‘‘កតមស្ស
‘‘កតមស្ស, ភិក្ខវេ, បុគ្គលស្ស ឱរម្ភាគិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ, ឧបបត្តិបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ, ភវបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ អប្បហីនានិ? អន្តរាបរិនិព្ពាយិស្ស។ ឥមស្ស ខោ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលស្ស ឱរម្ភាគិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ, ឧបបត្តិបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ, ភវបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ អប្បហីនានិ។
‘‘កតមស្ស, ភិក្ខវេ, បុគ្គលស្ស ឱរម្ភាគិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ, ឧបបត្តិបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ, ភវបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ? អរហតោ។ ឥមស្ស ខោ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលស្ស ឱរម្ភាគិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ, ឧបបត្តិបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ, ភវបដិលាភិយានិ សំយោជនានិ បហីនានិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ចត្តារោ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិ’’ន្តិ។ បឋមំ។
២. បដិភានសុត្តំ
១៣២. ‘‘ចត្តារោមេ
៣. ឧគ្ឃដិតញ្ញូសុត្តំ
១៣៣. ‘‘ចត្តារោមេ
៤. ឧដ្ឋានផលសុត្តំ
១៣៤. ‘‘ចត្តារោមេ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ។ កតមេ ចត្តារោ? ឧដ្ឋានផលូបជីវី ន កម្មផលូបជីវី, កម្មផលូបជីវី ន ឧដ្ឋានផលូបជីវី, ឧដ្ឋានផលូបជីវី ចេវ កម្មផលូបជីវី ច, នេវ ឧដ្ឋានផលូបជីវី ន កម្មផលូបជីវី – ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ចត្តារោ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិ’’ន្តិ
៥. សាវជ្ជសុត្តំ
១៣៥. ‘‘ចត្តារោមេ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលា
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ សាវជ្ជោ ហោតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សាវជ្ជេន កាយកម្មេន សមន្នាគតោ ហោតិ, សាវជ្ជេន វចីកម្មេន សមន្នាគតោ ហោតិ, សាវជ្ជេន មនោកម្មេន សមន្នាគតោ ហោតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ សាវជ្ជោ ហោតិ។
‘‘កថញ្ច
‘‘កថញ្ច
‘‘កថញ្ច
៦. បឋមសីលសុត្តំ
១៣៦. ‘‘ចត្តារោមេ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ។ កតមេ ចត្តារោ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សីលេសុ ន បរិបូរការី ហោតិ, សមាធិស្មិំ ន បរិបូរការី, បញ្ញាយ ន បរិបូរការី។
‘‘ឥធ បន, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សីលេសុ បរិបូរការី ហោតិ, សមាធិស្មិំ ន បរិបូរការី, បញ្ញាយ ន បរិបូរការី។
‘‘ឥធ បន, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សីលេសុ បរិបូរការី ហោតិ, សមាធិស្មិំ បរិបូរការី, បញ្ញាយ ន បរិបូរការី។
‘‘ឥធ បន, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សីលេសុ បរិបូរការី ហោតិ, សមាធិស្មិំ បរិបូរការី, បញ្ញាយ បរិបូរការី។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ចត្តារោ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិ’’ន្តិ។ ឆដ្ឋំ។
៧. ទុតិយសីលសុត្តំ
១៣៧. ‘‘ចត្តារោមេ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ។ កតមេ ចត្តារោ? ឥធ
‘‘ឥធ
‘‘ឥធ បន, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សីលគរុ ហោតិ សីលាធិបតេយ្យោ, សមាធិគរុ ហោតិ សមាធាធិបតេយ្យោ, ន បញ្ញាគរុ ហោតិ ន បញ្ញាធិបតេយ្យោ។
‘‘ឥធ បន, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សីលគរុ ហោតិ សីលាធិបតេយ្យោ, សមាធិគរុ ហោតិ សមាធាធិបតេយ្យោ, បញ្ញាគរុ ហោតិ បញ្ញាធិបតេយ្យោ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ចត្តារោ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិ’’ន្តិ។ សត្តមំ។
៨. និកដ្ឋសុត្តំ
១៣៨. ‘‘ចត្តារោមេ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ។ កតមេ ចត្តារោ? និកដ្ឋកាយោ អនិកដ្ឋចិត្តោ, អនិកដ្ឋកាយោ និកដ្ឋចិត្តោ, អនិកដ្ឋកាយោ ច អនិកដ្ឋចិត្តោ ច, និកដ្ឋកាយោ ច និកដ្ឋចិត្តោ ច។
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ និកដ្ឋកាយោ ហោតិ អនិកដ្ឋចិត្តោ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ អរញ្ញវនបត្ថានិ
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ អនិកដ្ឋកាយោ ហោតិ និកដ្ឋចិត្តោ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ នហេវ ខោ អរញ្ញវនបត្ថានិ បន្តានិ សេនាសនានិ បដិសេវតិ។ សោ តត្ថ នេក្ខម្មវិតក្កម្បិ វិតក្កេតិ អព្យាបាទវិតក្កម្បិ វិតក្កេតិ អវិហិំសាវិតក្កម្បិ វិតក្កេតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ អនិកដ្ឋកាយោ ហោតិ
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ អនិកដ្ឋកាយោ ច ហោតិ អនិកដ្ឋចិត្តោ ច? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ នហេវ ខោ អរញ្ញវនបត្ថានិ បន្តានិ សេនាសនានិ
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ និកដ្ឋកាយោ ច ហោតិ និកដ្ឋចិត្តោ ច? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ អរញ្ញវនបត្ថានិ បន្តានិ សេនាសនានិ បដិសេវតិ។ សោ តត្ថ នេក្ខម្មវិតក្កម្បិ វិតក្កេតិ អព្យាបាទវិតក្កម្បិ វិតក្កេតិ អវិហិំសាវិតក្កម្បិ វិតក្កេតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ និកដ្ឋកាយោ ច ហោតិ និកដ្ឋចិត្តោ ច។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ចត្តារោ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិ’’ន្តិ។ អដ្ឋមំ។
៩. ធម្មកថិកសុត្តំ
១៣៩. ‘‘ចត្តារោមេ, ភិក្ខវេ, ធម្មកថិកា។ កតមេ ចត្តារោ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ ធម្មកថិកោ អប្បញ្ច ភាសតិ អសហិតញ្ច; បរិសា ចស្ស
‘‘ឥធ បន, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ ធម្មកថិកោ អប្បញ្ច ភាសតិ សហិតញ្ច; បរិសា ចស្ស កុសលា ហោតិ សហិតាសហិតស្ស។ ឯវរូបោ, ភិក្ខវេ, ធម្មកថិកោ ឯវរូបាយ បរិសាយ ធម្មកថិកោត្វេវ សង្ខំ គច្ឆតិ។
‘‘ឥធ បន, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ ធម្មកថិកោ ពហុញ្ច ភាសតិ អសហិតញ្ច; បរិសា ចស្ស ន កុសលា ហោតិ សហិតាសហិតស្ស។ ឯវរូបោ, ភិក្ខវេ, ធម្មកថិកោ ឯវរូបាយ បរិសាយ ធម្មកថិកោត្វេវ សង្ខំ គច្ឆតិ។
‘‘ឥធ បន, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ ធម្មកថិកោ ពហុញ្ច
១០. វាទីសុត្តំ
១៤០. ‘‘ចត្តារោមេ
បុគ្គលវគ្គោ ចតុត្ថោ។
តស្សុទ្ទានំ –
សំយោជនំ បដិភានោ, ឧគ្ឃដិតញ្ញុ ឧដ្ឋានំ;
សាវជ្ជោ ទ្វេ ច សីលានិ, និកដ្ឋ ធម្ម វាទី ចាតិ។