(២៣) ៣. ទីឃចារិកវគ្គោ
១. បឋមទីឃចារិកសុត្តំ
២២១. ‘‘បញ្ចិមេ , ភិក្ខវេ, អាទីនវា ទីឃចារិកំ អនវត្ថចារិកំ អនុយុត្តស្ស វិហរតោ។ កតមេ បញ្ច? អស្សុតំ ន សុណាតិ, សុតំ ន បរិយោទាបេតិ, សុតេនេកច្ចេន អវិសារទោ ហោតិ, គាឡ្ហំ ពាឡ្ហំ (ស្យា.) រោគាតង្កំ ផុសតិ, ន ច មិត្តវា ហោតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អាទីនវា ទីឃចារិកំ អនវត្ថចារិកំ អនុយុត្តស្ស វិហរតោ។
‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, អានិសំសា សមវត្ថចារេ។ កតមេ បញ្ច? អស្សុតំ សុណាតិ, សុតំ បរិយោទាបេតិ, សុតេនេកច្ចេន វិសារទោ ហោតិ, ន គាឡ្ហំ រោគាតង្កំ ផុសតិ, មិត្តវា ច ហោតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អានិសំសា សមវត្ថចារេ’’តិ។ បឋមំ។
២. ទុតិយទីឃចារិកសុត្តំ
២២២. ‘‘បញ្ចិមេ , ភិក្ខវេ, អាទីនវា ទីឃចារិកំ អនវត្ថចារិកំ អនុយុត្តស្ស វិហរតោ។ កតមេ បញ្ច? អនធិគតំ នាធិគច្ឆតិ, អធិគតា បរិហាយតិ, អធិគតេនេកច្ចេន អវិសារទោ ហោតិ, គាឡ្ហំ រោគាតង្កំ ផុសតិ, ន ច មិត្តវា ហោតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អាទីនវា ទីឃចារិកំ អនវត្ថចារិកំ អនុយុត្តស្ស វិហរតោ។
‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, អានិសំសា សមវត្ថចារេ។ កតមេ បញ្ច? អនធិគតំ អធិគច្ឆតិ, អធិគតា ន បរិហាយតិ, អធិគតេនេកច្ចេន វិសារទោ ហោតិ, ន គាឡ្ហំ រោគាតង្កំ ផុសតិ, មិត្តវា ច ហោតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អានិសំសា សមវត្ថចារេ’’តិ។ ទុតិយំ។
៣. អតិនិវាសសុត្តំ
២២៣. ‘‘បញ្ចិមេ , ភិក្ខវេ, អាទីនវា អតិនិវាសេ។ កតមេ បញ្ច? ពហុភណ្ឌោ ហោតិ ពហុភណ្ឌសន្និចយោ, ពហុភេសជ្ជោ ហោតិ ពហុភេសជ្ជសន្និចយោ, ពហុកិច្ចោ ហោតិ ពហុករណីយោ ព្យត្តោ កិំករណីយេសុ, សំសដ្ឋោ វិហរតិ គហដ្ឋបព្ពជិតេហិ អននុលោមិកេន គិហិសំសគ្គេន, តម្ហា ច អាវាសា បក្កមន្តោ សាបេក្ខោ បក្កមតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អាទីនវា អតិនិវាសេ។
‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, អានិសំសា សមវត្ថវាសេ។ កតមេ បញ្ច? ន ពហុភណ្ឌោ ហោតិ ន ពហុភណ្ឌសន្និចយោ, ន ពហុភេសជ្ជោ ហោតិ ន ពហុភេសជ្ជសន្និចយោ, ន ពហុកិច្ចោ ហោតិ ន ពហុករណីយោ ន ព្យត្តោ កិំករណីយេសុ, អសំសដ្ឋោ វិហរតិ គហដ្ឋបព្ពជិតេហិ អននុលោមិកេន គិហិសំសគ្គេន, តម្ហា ច អាវាសា បក្កមន្តោ អនបេក្ខោ បក្កមតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អានិសំសា សមវត្ថវាសេ’’តិ។ តតិយំ។
៤. មច្ឆរីសុត្តំ
២២៤. ‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, អាទីនវា អតិនិវាសេ។ កតមេ បញ្ច? អាវាសមច្ឆរី ហោតិ, កុលមច្ឆរី ហោតិ, លាភមច្ឆរី ហោតិ, វណ្ណមច្ឆរី ហោតិ, ធម្មមច្ឆរី ហោតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អាទីនវា អតិនិវាសេ។
‘‘បញ្ចិមេ , ភិក្ខវេ, អានិសំសា សមវត្ថវាសេ។ កតមេ បញ្ច? ន អាវាសមច្ឆរី ហោតិ, ន កុលមច្ឆរី ហោតិ, ន លាភមច្ឆរី ហោតិ, ន វណ្ណមច្ឆរី ហោតិ, ន ធម្មមច្ឆរី ហោតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អានិសំសា សមវត្ថវាសេ’’តិ។ ចតុត្ថំ។
៥. បឋមកុលូបកសុត្តំ
២២៥. ‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, អាទីនវា កុលូបកេ កុលុបកេ (ស្យា. បី.), កុលូបគេ (សី.)។ កតមេ បញ្ច? អនាមន្តចារេ អាបជ្ជតិ, រហោ និសជ្ជាយ អាបជ្ជតិ, បដិច្ឆន្នេ អាសនេ អាបជ្ជតិ, មាតុគាមស្ស ឧត្តរិ ឆប្បញ្ចវាចាហិ ធម្មំ ទេសេន្តោ អាបជ្ជតិ, កាមសង្កប្បពហុលោ វិហរតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អាទីនវា កុលូបកេ’’តិ។ បញ្ចមំ។
៦. ទុតិយកុលូបកសុត្តំ
២២៦. ‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, អាទីនវា កុលូបកស្ស ភិក្ខុនោ អតិវេលំ កុលេសុ សំសដ្ឋស្ស វិហរតោ។ កតមេ បញ្ច? មាតុគាមស្ស អភិណ្ហទស្សនំ, ទស្សនេ សតិ សំសគ្គោ, សំសគ្គេ សតិ វិស្សាសោ, វិស្សាសេ សតិ ឱតារោ, ឱតិណ្ណចិត្តស្សេតំ បាដិកង្ខំ – ‘អនភិរតោ វា ព្រហ្មចរិយំ ចរិស្សតិ អញ្ញតរំ វា សំកិលិដ្ឋំ អាបត្តិំ អាបជ្ជិស្សតិ សិក្ខំ វា បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តិស្សតិ’។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អាទីនវា កុលូបកស្ស ភិក្ខុនោ អតិវេលំ កុលេសុ សំសដ្ឋស្ស វិហរតោ’’តិ។ ឆដ្ឋំ។
៧. ភោគសុត្តំ
២២៧. ‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, អាទីនវា ភោគេសុ។ កតមេ បញ្ច? អគ្គិសាធារណា ភោគា, ឧទកសាធារណា ភោគា, រាជសាធារណា ភោគា, ចោរសាធារណា ភោគា, អប្បិយេហិ ទាយាទេហិ សាធារណា ភោគា។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អាទីនវា ភោគេសុ។
‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, អានិសំសា ភោគេសុ។ កតមេ បញ្ច? ភោគេ និស្សាយ អត្តានំ សុខេតិ បីណេតិ សម្មា សុខំ បរិហរតិ, មាតាបិតរោ សុខេតិ បីណេតិ សម្មា សុខំ បរិហរតិ, បុត្តទារទាសកម្មករបោរិសេ សុខេតិ បីណេតិ សម្មា សុខំ បរិហរតិ, មិត្តាមច្ចេ សុខេតិ បីណេតិ សម្មា សុខំ បរិហរតិ, សមណព្រាហ្មណេសុ ឧទ្ធគ្គិកំ ទក្ខិណំ បតិដ្ឋាបេតិ សោវគ្គិកំ សុខវិបាកំ សគ្គសំវត្តនិកំ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អានិសំសា ភោគេសូ’’តិ។ សត្តមំ។
៨. ឧស្សូរភត្តសុត្តំ
២២៨. ‘‘បញ្ចិមេ , ភិក្ខវេ, អាទីនវា ឧស្សូរភត្តេ កុលេ។ កតមេ បញ្ច? យេ តេ អតិថី បាហុនា, តេ ន កាលេន បដិបូជេន្តិ; យា តា ពលិបដិគ្គាហិកា ទេវតា, តា ន កាលេន បដិបូជេន្តិ; យេ តេ សមណព្រាហ្មណា ឯកភត្តិកា រត្តូបរតា វិរតា វិកាលភោជនា, តេ ន កាលេន បដិបូជេន្តិ; ទាសកម្មករបោរិសា វិមុខា កម្មំ ករោន្តិ; តាវតកំយេវ អសមយេន ភុត្តំ អនោជវន្តំ ហោតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អាទីនវា ឧស្សូរភត្តេ កុលេ។
‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, អានិសំសា សមយភត្តេ កុលេ។ កតមេ បញ្ច? យេ តេ អតិថី បាហុនា, តេ កាលេន បដិបូជេន្តិ; យា តា ពលិបដិគ្គាហិកា ទេវតា, តា កាលេន បដិបូជេន្តិ; យេ តេ សមណព្រាហ្មណា ឯកភត្តិកា រត្តូបរតា វិរតា វិកាលភោជនា, តេ កាលេន បដិបូជេន្តិ; ទាសកម្មករបោរិសា អវិមុខា កម្មំ ករោន្តិ; តាវតកំយេវ សមយេន ភុត្តំ ឱជវន្តំ ហោតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អានិសំសា សមយភត្តេ កុលេ’’តិ។ អដ្ឋមំ។
៩. បឋមកណ្ហសប្បសុត្តំ
២២៩. ‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, អាទីនវា កណ្ហសប្បេ។ កតមេ បញ្ច? អសុចិ, ទុគ្គន្ធោ, សភីរុ, សប្បដិភយោ, មិត្តទុព្ភី – ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ , បញ្ច អាទីនវា កណ្ហសប្បេ។ ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ចិមេ អាទីនវា មាតុគាមេ។ កតមេ បញ្ច? អសុចិ, ទុគ្គន្ធោ, សភីរុ, សប្បដិភយោ, មិត្តទុព្ភី – ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អាទីនវា មាតុគាមេ’’តិ។ នវមំ។
១០. ទុតិយកណ្ហសប្បសុត្តំ
២៣០. ‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, អាទីនវា កណ្ហសប្បេ។ កតមេ បញ្ច? កោធនោ, ឧបនាហី, ឃោរវិសោ, ទុជ្ជិវ្ហោ, មិត្តទុព្ភី – ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អាទីនវា កណ្ហសប្បេ។
‘‘ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ចិមេ អាទីនវា មាតុគាមេ។ កតមេ បញ្ច? កោធនោ, ឧបនាហី, ឃោរវិសោ, ទុជ្ជិវ្ហោ, មិត្តទុព្ភី។ តត្រិទំ, ភិក្ខវេ, មាតុគាមស្ស ឃោរវិសតា – យេភុយ្យេន, ភិក្ខវេ, មាតុគាមោ តិព្ពរាគោ។ តត្រិទំ, ភិក្ខវេ, មាតុគាមស្ស ទុជ្ជិវ្ហតា – យេភុយ្យេន, ភិក្ខវេ, មាតុគាមោ បិសុណវាចោ។ តត្រិទំ, ភិក្ខវេ, មាតុគាមស្ស មិត្តទុព្ភិតា – យេភុយ្យេន , ភិក្ខវេ, មាតុគាមោ អតិចារិនី។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អាទីនវា មាតុគាមេ’’តិ។ ទសមំ។
ទីឃចារិកវគ្គោ តតិយោ។
តស្សុទ្ទានំ –
ទ្វេ ទីឃចារិកា វុត្តា, អតិនិវាសមច្ឆរី;
ទ្វេ ច កុលូបកា ភោគា, ភត្តំ សប្បាបរេ ទុវេតិ។