២. ទុកនិបាតោ
១. បឋមវគ្គោ
១. ទុក្ខវិហារសុត្តំ
២៨. (ទ្វេ
‘‘ទ្វីហិ, ភិក្ខវេ, ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ ទុក្ខំ វិហរតិ សវិឃាតំ សឧបាយាសំ
‘‘ចក្ខុ សោតញ្ច ឃានញ្ច, ជិវ្ហា កាយោ តថា មនោ;
ឯតានិ យស្ស ទ្វារានិ, អគុត្តានិធ
‘‘ភោជនម្ហិ អមត្តញ្ញូ, ឥន្ទ្រិយេសុ អសំវុតោ;
កាយទុក្ខំ ចេតោទុក្ខំ, ទុក្ខំ សោ អធិគច្ឆតិ។
‘‘ឌយ្ហមានេន កាយេន, ឌយ្ហមានេន ចេតសា;
ទិវា វា យទិ វា រត្តិំ, ទុក្ខំ វិហរតិ តាទិសោ’’តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ បឋមំ។
២. សុខវិហារសុត្តំ
២៩. វុត្តញ្ហេតំ
‘‘ទ្វីហិ, ភិក្ខវេ, ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ សុខំ វិហរតិ អវិឃាតំ អនុបាយាសំ អបរិឡាហំ; កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិ
‘‘ចក្ខុ សោតញ្ច ឃានញ្ច, ជិវ្ហា កាយោ តថា
ឯតានិ យស្ស ទ្វារានិ, សុគុត្តានិធ ភិក្ខុនោ។
‘‘ភោជនម្ហិ ច មត្តញ្ញូ, ឥន្ទ្រិយេសុ ច សំវុតោ;
កាយសុខំ ចេតោសុខំ, សុខំ សោ អធិគច្ឆតិ។
‘‘អឌយ្ហមានេន កាយេន, អឌយ្ហមានេន ចេតសា;
ទិវា វា យទិ វា រត្តិំ, សុខំ វិហរតិ តាទិសោ’’តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ ទុតិយំ។
៣. តបនីយសុត្តំ
៣០. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘ទ្វេមេ, ភិក្ខវេ, ធម្មា តបនីយា។ កតមេ
‘‘កាយទុច្ចរិតំ កត្វា, វចីទុច្ចរិតានិ ច;
មនោទុច្ចរិតំ
‘‘អកត្វា
កាយស្ស ភេទា ទុប្បញ្ញោ, និរយំ សោបបជ្ជតី’’តិ
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ តតិយំ។
៤. អតបនីយសុត្តំ
៣១. វុត្តញ្ហេតំ
‘‘ទ្វេមេ, ភិក្ខវេ, ធម្មា អតបនីយា។ កតមេ ទ្វេ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ កតកល្យាណោ ហោតិ, កតកុសលោ, កតភីរុត្តាណោ, អកតបាបោ, អកតលុទ្ទោ, អកតកិព្ពិសោ។ សោ ‘កតំ មេ កល្យាណ’ន្តិបិ ន តប្បតិ, ‘អកតំ មេ បាប’ន្តិបិ ន តប្បតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វេ
‘‘កាយទុច្ចរិតំ ហិត្វា, វចីទុច្ចរិតានិ ច;
មនោទុច្ចរិតំ ហិត្វា, យញ្ចញ្ញំ ទោសសញ្ហិតំ។
‘‘អកត្វាកុសលំ កម្មំ, កត្វាន កុសលំ ពហុំ;
កាយស្ស ភេទា សប្បញ្ញោ, សគ្គំ សោ ឧបបជ្ជតី’’តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ ចតុត្ថំ។
៥. បឋមសីលសុត្តំ
៣២. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘ទ្វីហិ, ភិក្ខវេ, ធម្មេហិ សមន្នាគតោ បុគ្គលោ យថាភតំ និក្ខិត្តោ ឯវំ និរយេ។ កតមេហិ ទ្វីហិ? បាបកេន ច សីលេន, បាបិកាយ ច ទិដ្ឋិយា។ ឥមេហិ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វីហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ បុគ្គលោ យថាភតំ និក្ខិត្តោ ឯវំ និរយេ’’តិ។ ឯតមត្ថំ ភគវា អវោច។ តត្ថេតំ
‘‘បាបកេន
ឯតេហិ ទ្វីហិ ធម្មេហិ, យោ សមន្នាគតោ នរោ;
កាយស្ស ភេទា ទុប្បញ្ញោ, និរយំ សោបបជ្ជតី’’តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ បញ្ចមំ។
៦. ទុតិយសីលសុត្តំ
៣៣. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘ទ្វីហិ, ភិក្ខវេ, ធម្មេហិ សមន្នាគតោ បុគ្គលោ យថាភតំ និក្ខិត្តោ ឯវំ សគ្គេ។ កតមេហិ ទ្វីហិ
‘‘ភទ្ទកេន ច សីលេន, ភទ្ទិកាយ ច ទិដ្ឋិយា;
ឯតេហិ ទ្វីហិ ធម្មេហិ, យោ សមន្នាគតោ នរោ;
កាយស្ស ភេទា សប្បញ្ញោ, សគ្គំ សោ ឧបបជ្ជតី’’តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ ឆដ្ឋំ។
៧. អាតាបីសុត្តំ
៣៤. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘អនាតាបី, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អនោត្តាបី
‘‘អនាតាបី
យោ ថីនមិទ្ធពហុលោ, អហិរីកោ អនាទរោ;
អភព្ពោ តាទិសោ ភិក្ខុ, ផុដ្ឋុំ សម្ពោធិមុត្តមំ។
‘‘យោ
សំយោជនំ ជាតិជរាយ ឆេត្វា, ឥធេវ សម្ពោធិមនុត្តរំ ផុសេ’’តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ សត្តមំ។
៨. បឋមនកុហនសុត្តំ
៣៥. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘នយិទំ, ភិក្ខវេ, ព្រហ្មចរិយំ វុស្សតិ ជនកុហនត្ថំ, ន ជនលបនត្ថំ, ន លាភសក្ការសិលោកានិសំសត្ថំ, ន ‘ឥតិ មំ ជនោ ជានាតូ’តិ។ អថ ខោ ឥទំ, ភិក្ខវេ
‘‘សំវរត្ថំ បហានត្ថំ, ព្រហ្មចរិយំ អនីតិហំ;
អទេសយិ សោ ភគវា, និព្ពានោគធគាមិនំ។
‘‘ឯស មគ្គោ មហត្តេហិ
យេ យេ តំ បដិបជ្ជន្តិ, យថា ពុទ្ធេន ទេសិតំ;
ទុក្ខស្សន្តំ ករិស្សន្តិ, សត្ថុសាសនការិនោ’’តិ។
អយម្បិ
៩. ទុតិយនកុហនសុត្តំ
៣៦. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘នយិទំ, ភិក្ខវេ, ព្រហ្មចរិយំ វុស្សតិ ជនកុហនត្ថំ, ន ជនលបនត្ថំ, ន លាភសក្ការសិលោកានិសំសត្ថំ, ន ‘ឥតិ មំ ជនោ ជានាតូ’តិ។ អថ ខោ ឥទំ, ភិក្ខវេ, ព្រហ្មចរិយំ
‘‘អភិញ្ញត្ថំ បរិញ្ញត្ថំ, ព្រហ្មចរិយំ អនីតិហំ;
អទេសយិ សោ ភគវា, និព្ពានោគធគាមិនំ។
‘‘ឯស មគ្គោ មហត្តេហិ, អនុយាតោ មហេសិភិ;
យេ យេ តំ បដិបជ្ជន្តិ, យថា ពុទ្ធេន ទេសិតំ;
ទុក្ខស្សន្តំ ករិស្សន្តិ, សត្ថុសាសនការិនោ’’តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ នវមំ។
១០. សោមនស្សសុត្តំ
៣៧. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘ទ្វីហិ, ភិក្ខវេ, ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ
‘‘សំវេជនីយដ្ឋានេសុ
អាតាបី
‘‘ឯវំ វិហារី អាតាបី, សន្តវុត្តិ អនុទ្ធតោ;
ចេតោសមថមនុយុត្តោ, ខយំ ទុក្ខស្ស បាបុណេ’’តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ ទសមំ។
បឋមោ វគ្គោ និដ្ឋិតោ។
តស្សុទ្ទានំ
ទ្វេ ច ភិក្ខូ តបនីយា, តបនីយា បរត្ថេហិ;
អាតាបី
២. ទុតិយវគ្គោ
១. វិតក្កសុត្តំ
៣៨. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘តថាគតំ, ភិក្ខវេ, អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ ទ្វេ វិតក្កា ពហុលំ សមុទាចរន្តិ – ខេមោ ច វិតក្កោ, បវិវេកោ ច
‘‘បវិវេការាមោ
‘‘តស្មាតិហ, ភិក្ខវេ, តុម្ហេបិ អព្យាបជ្ឈារាមា
‘‘បវិវេការាមា, ភិក្ខវេ, វិហរថ បវិវេករតា។ តេសំ វោ, ភិក្ខវេ, តុម្ហាកំ បវិវេការាមានំ វិហរតំ បវិវេករតានំ ឯសេវ វិតក្កោ ពហុលំ សមុទាចរិស្សតិ – ‘កិំ អកុសលំ, កិំ អប្បហីនំ, កិំ បជហាមា’’’តិ។ ឯតមត្ថំ ភគវា អវោច។ តត្ថេតំ ឥតិ វុច្ចតិ –
‘‘តថាគតំ ពុទ្ធមសយ្ហសាហិនំ, ទុវេ វិតក្កា សមុទាចរន្តិ នំ;
ខេមោ វិតក្កោ បឋមោ ឧទីរិតោ, តតោ វិវេកោ ទុតិយោ បកាសិតោ។
‘‘តមោនុទំ
វិសន្តរំ
មារញ្ជហំ
‘‘សេលេ យថា បព្ពតមុទ្ធនិដ្ឋិតោ, យថាបិ បស្សេ ជនតំ សមន្តតោ;
តថូបមំ ធម្មមយំ សុមេធោ, បាសាទមារុយ្ហ
សោកាវតិណ្ណំ ជនតមបេតសោកោ, អវេក្ខតិ ជាតិជរាភិភូត’’ន្តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ បឋមំ។
២. ទេសនាសុត្តំ
៣៩. វុត្តញ្ហេតំ
‘‘តថាគតស្ស, ភិក្ខវេ, អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ទ្វេ ធម្មទេសនា បរិយាយេន ភវន្តិ។ កតមា ទ្វេ? ‘បាបំ បាបកតោ បស្សថា’តិ – អយំ បឋមា ធម្មទេសនា; ‘បាបំ បាបកតោ ទិស្វា តត្ថ និព្ពិន្ទថ វិរជ្ជថ វិមុច្ចថា’តិ – អយំ ទុតិយា ធម្មទេសនា។ តថាគតស្ស, ភិក្ខវេ, អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឥមា ទ្វេ ធម្មទេសនា បរិយាយេន ភវន្តី’’តិ។ ឯតមត្ថំ ភគវា អវោច។ តត្ថេតំ ឥតិ វុច្ចតិ –
‘‘តថាគតស្ស ពុទ្ធស្ស, សព្ពភូតានុកម្បិនោ;
បរិយាយវចនំ បស្ស, ទ្វេ ច ធម្មា បកាសិតា។
‘‘បាបកំ
តតោ វិរត្តចិត្តាសេ, ទុក្ខស្សន្តំ ករិស្សថា’’តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ ទុតិយំ។
៣. វិជ្ជាសុត្តំ
៤០. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘អវិជ្ជា
‘‘យា កាចិមា ទុគ្គតិយោ, អស្មិំ លោកេ បរម្ហិ ច;
អវិជ្ជាមូលិកា សព្ពា, ឥច្ឆាលោភសមុស្សយា។
‘‘យតោ ច ហោតិ បាបិច្ឆោ, អហិរីកោ អនាទរោ;
តតោ បាបំ បសវតិ, អបាយំ តេន គច្ឆតិ។
‘‘តស្មា ឆន្ទញ្ច លោភញ្ច, អវិជ្ជញ្ច វិរាជយំ;
វិជ្ជំ ឧប្បាទយំ ភិក្ខុ, សព្ពា ទុគ្គតិយោ ជហេ’’តិ។
អយម្បិ
៤. បញ្ញាបរិហីនសុត្តំ
៤១. វុត្តញ្ហេតំ
‘‘តេ, ភិក្ខវេ, សត្តា សុបរិហីនា យេ អរិយាយ បញ្ញាយ បរិហីនា។ តេ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ ទុក្ខំ វិហរន្តិ សវិឃាតំ សឧបាយាសំ សបរិឡាហំ; កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា ទុគ្គតិ បាដិកង្ខា។ តេ
‘‘បញ្ញាយ បរិហានេន, បស្ស លោកំ សទេវកំ;
និវិដ្ឋំ នាមរូបស្មិំ, ឥទំ សច្ចន្តិ មញ្ញតិ។
‘‘បញ្ញា ហិ សេដ្ឋា លោកស្មិំ, យាយំ និព្ពេធគាមិនី;
យាយ
‘‘តេសំ
បិហយន្តិ
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ ចតុត្ថំ។
៥. សុក្កធម្មសុត្តំ
៤២. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘ទ្វេមេ, ភិក្ខវេ, សុក្កា ធម្មា លោកំ បាលេន្តិ។ កតមេ ទ្វេ? ហិរី
‘‘យេសំ
វោក្កន្តា សុក្កមូលា តេ, ជាតិមរណគាមិនោ។
‘‘យេសញ្ច ហិរិឱត្តប្បំ, សទា សម្មា ឧបដ្ឋិតា;
វិរូឡ្ហព្រហ្មចរិយា
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ បញ្ចមំ។
៦. អជាតសុត្តំ
៤៣. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘អត្ថិ, ភិក្ខវេ
‘‘ជាតំ ភូតំ សមុប្បន្នំ, កតំ សង្ខតមទ្ធុវំ;
ជរាមរណសង្ឃាដំ, រោគនីឡំ
‘‘អាហារនេត្តិប្បភវំ, នាលំ តទភិនន្ទិតុំ;
តស្ស និស្សរណំ សន្តំ, អតក្កាវចរំ ធុវំ។
‘‘អជាតំ អសមុប្បន្នំ, អសោកំ វិរជំ បទំ;
និរោធោ
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ ឆដ្ឋំ។
៧. និព្ពានធាតុសុត្តំ
៤៤. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘ទ្វេមា, ភិក្ខវេ, និព្ពានធាតុយោ។ កតមេ ទ្វេ? សឧបាទិសេសា ច និព្ពានធាតុ, អនុបាទិសេសា ច និព្ពានធាតុ។
‘‘កតមា
‘‘កតមា ច, ភិក្ខវេ, អនុបាទិសេសា និព្ពានធាតុ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អរហំ ហោតិ ខីណាសវោ វុសិតវា កតករណីយោ ឱហិតភារោ អនុប្បត្តសទត្ថោ បរិក្ខីណភវសំយោជនោ សម្មទញ្ញា វិមុត្តោ។ តស្ស ឥធេវ, ភិក្ខវេ, សព្ពវេទយិតានិ អនភិនន្ទិតានិ សីតិ ភវិស្សន្តិ
‘‘ទុវេ
ឯកា ហិ ធាតុ ឥធ ទិដ្ឋធម្មិកា, សឧបាទិសេសា ភវនេត្តិសង្ខយា;
អនុបាទិសេសា
‘‘យេ ឯតទញ្ញាយ បទំ អសង្ខតំ, វិមុត្តចិត្តា ភវនេត្តិសង្ខយា;
តេ ធម្មសារាធិគមា ខយេ រតា, បហំសុ តេ សព្ពភវានិ តាទិនោ’’តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ សត្តមំ។
៨. បដិសល្លានសុត្តំ
៤៥. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘បដិសល្លានារាមា
‘‘យេ សន្តចិត្តា និបកា, សតិមន្តោ ច
សម្មា
‘‘អប្បមាទរតា សន្តា, បមាទេ ភយទស្សិនោ;
អភព្ពា បរិហានាយ, និព្ពានស្សេវ សន្តិកេ’’តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ អដ្ឋមំ។
៩. សិក្ខានិសំសសុត្តំ
៤៦. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘សិក្ខានិសំសា
‘‘បរិបុណ្ណសិក្ខំ
តំ វេ មុនិំ អន្តិមទេហធារិំ, មារញ្ជហំ ព្រូមិ ជរាយ បារគុំ។
‘‘តស្មា សទា ឈានរតា សមាហិតា, អាតាបិនោ
មារំ សសេនំ អភិភុយ្យ ភិក្ខវោ, ភវថ ជាតិមរណស្ស បារគា’’តិ។
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ នវមំ។
១០. ជាគរិយសុត្តំ
៤៧. វុត្តញ្ហេតំ
‘‘ជាគរោ ចស្ស, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ វិហរេយ្យ សតោ សម្បជានោ សមាហិតោ បមុទិតោ វិប្បសន្នោ ច តត្ថ កាលវិបស្សី ច កុសលេសុ ធម្មេសុ។ ជាគរស្ស, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ វិហរតោ សតស្ស សម្បជានស្ស សមាហិតស្ស បមុទិតស្ស វិប្បសន្នស្ស តត្ថ កាលវិបស្សិនោ កុសលេសុ ធម្មេសុ ទ្វិន្នំ ផលានំ អញ្ញតរំ ផលំ បាដិកង្ខំ – ទិដ្ឋេវ ធម្មេ អញ្ញា, សតិ វា ឧបាទិសេសេ អនាគាមិតា’’តិ។ ឯតមត្ថំ ភគវា អវោច។ តត្ថេតំ ឥតិ វុច្ចតិ –
‘‘ជាគរន្តា សុណាថេតំ, យេ សុត្តា តេ បពុជ្ឈថ;
សុត្តា ជាគរិតំ សេយ្យោ, នត្ថិ ជាគរតោ ភយំ។
‘‘យោ
កាលេន
‘‘តស្មា ហវេ ជាគរិយំ ភជេថ, អាតាបី ភិក្ខុ និបកោ ឈានលាភី;
សំយោជនំ ជាតិជរាយ ឆេត្វា, ឥធេវ សម្ពោធិមនុត្តរំ ផុសេ’’តិ។
អយម្បិ
១១. អាបាយិកសុត្តំ
៤៨. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘ទ្វេមេ, ភិក្ខវេ, អាបាយិកា នេរយិកា ឥទមប្បហាយ។ កតមេ ទ្វេ? យោ ច អព្រហ្មចារី ព្រហ្មចារិបដិញ្ញោ, យោ ច បរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ ចរន្តំ អមូលកេន អព្រហ្មចរិយេន អនុទ្ធំសេតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វេ អាបាយិកា នេរយិកា ឥទមប្បហាយា’’តិ។ ឯតមត្ថំ ភគវា អវោច។ តត្ថេតំ ឥតិ វុច្ចតិ –
‘‘អភូតវាទី
ឧភោបិ
‘‘កាសាវកណ្ឋា ពហវោ, បាបធម្មា អសញ្ញតា;
បាបា បាបេហិ កម្មេហិ, និរយំ តេ ឧបបជ្ជរេ។
‘‘សេយ្យោ អយោគុឡោ ភុត្តោ, តត្តោ អគ្គិសិខូបមោ;
យញ្ចេ
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ ឯកាទសមំ។
១២. ទិដ្ឋិគតសុត្តំ
៤៩. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
‘‘ទ្វីហិ, ភិក្ខវេ, ទិដ្ឋិគតេហិ បរិយុដ្ឋិតា ទេវមនុស្សា ឱលីយន្តិ ឯកេ, អតិធាវន្តិ ឯកេ; ចក្ខុមន្តោ ច បស្សន្តិ។
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ឱលីយន្តិ ឯកេ? ភវារាមា, ភិក្ខវេ, ទេវមនុស្សា ភវរតា ភវសម្មុទិតា តេសំ ភវនិរោធាយ ធម្មេ ទេសិយមានេ ចិត្តំ ន បក្ខន្ទតិ ន បសីទតិ ន សន្តិដ្ឋតិ នាធិមុច្ចតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ឱលីយន្តិ ឯកេ។
‘‘កថញ្ច
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ចក្ខុមន្តោ បស្សន្តិ? ឥធ ភិក្ខុ ភូតំ ភូតតោ បស្សតិ; ភូតំ ភូតតោ ទិស្វា ភូតស្ស និព្ពិទាយ វិរាគាយ និរោធាយ បដិបន្នោ ហោតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ចក្ខុមន្តោ បស្សន្តី’’តិ។ ឯតមត្ថំ ភគវា អវោច។ តត្ថេតំ ឥតិ វុច្ចតិ –
‘‘យេ
យថាភូតេ វិមុច្ចន្តិ, ភវតណ្ហា បរិក្ខយា។
‘‘ស វេ
ភូតស្ស
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ ទ្វាទសមំ។
ទុតិយោ វគ្គោ និដ្ឋិតោ។
តស្សុទ្ទានំ –
ទ្វេ ឥន្ទ្រិយា ទ្វេ តបនីយា, សីលេន អបរេ ទុវេ;
អនោត្តាបី កុហនា ទ្វេ ច, សំវេជនីយេន
វិតក្កា ទេសនា វិជ្ជា, បញ្ញា ធម្មេន បញ្ចមំ;
អជាតំ ធាតុសល្លានំ, សិក្ខា ជាគរិយេន ច;
អបាយទិដ្ឋិយា ចេវ
ទុកនិបាតោ និដ្ឋិតោ។