។ នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស។
ខុទ្ទកនិកាយេ
ថេរាបទានបាឡិ
(បឋមោ ភាគោ)
១. ពុទ្ធវគ្គោ
១. ពុទ្ធអបទានំ
១.
តថាគតំ
‘‘សព្ពញ្ញុពុទ្ធា កិរ នាម ហោន្តិ, ភវន្តិ តេ ហេតុភិ កេហិ វីរ’’។
២.
តទាហ សព្ពញ្ញុវរោ មហេសី, អានន្ទភទ្ទំ មធុរស្សរេន;
‘‘យេ បុព្ពពុទ្ធេសុ
៣.
‘‘តេនេវ សម្ពោធិមុខេន ធីរា, អជ្ឈាសយេនាបិ មហាពលេន;
បញ្ញាយ តេជេន សុតិក្ខបញ្ញា, សព្ពញ្ញុភាវំ អនុបាបុណន្តិ។
៤.
‘‘អហម្បិ
មនសាយេវ ហុត្វាន, ធម្មរាជា អសង្ខិយា។
៥.
‘‘អថ
តិំសបារមិសម្បុណ្ណា, ធម្មរាជា អសង្ខិយា។
៦.
‘‘សម្ពោធិំ ពុទ្ធសេដ្ឋានំ, សសង្ឃេ លោកនាយកេ;
ទសង្គុលី នមស្សិត្វា, សិរសា អភិវាទយិំ
៧.
‘‘យាវតា ពុទ្ធខេត្តេសុ, រតនា វិជ្ជន្តិសង្ខិយា;
អាកាសដ្ឋា ច ភូមដ្ឋា
៨.
‘‘តត្ថ រូបិយភូមិយំ, បាសាទំ មាបយិំ អហំ;
នេកភុម្មំ រតនមយំ, ឧព្ពិទ្ធំ នភមុគ្គតំ។
៩.
‘‘វិចិត្តថម្ភំ សុកតំ, សុវិភត្តំ មហារហំ;
កនកមយសង្ឃាដំ, កោន្តច្ឆត្តេហិ មណ្ឌិតំ។
១០.
‘‘បឋមា វេឡុរិយា ភូមិ, វិមលព្ភសមា សុភា;
នឡិនជលជាកិណ្ណា, វរកញ្ចនភូមិយា។
១១.
‘‘បវាឡំសា បវាឡវណ្ណា, កាចិ លោហិតកា សុភា;
ឥន្ទគោបកវណ្ណាភា, ភូមិ ឱភាសតី ទិសា។
១២.
‘‘សុវិភត្តា ឃរមុខា, និយ្យូហា សីហបញ្ជរា;
ចតុរោ វេទិកា ជាលា, គន្ធាវេឡា មនោរមា។
១៣.
‘‘នីលា បីតា លោហិតកា, ឱទាតា សុទ្ធកាឡកា;
កូដាគារវរូបេតា, សត្តរតនភូសិតា។
១៤.
‘‘ឱលោកមយា
នក្ខត្តតារកាកិណ្ណា, ចន្ទសូរេហិ
១៥.
‘‘ហេមជាលេន
វាតវេគេន កូជន្តិ, សោណ្ណមាលា មនោរមា។
១៦.
‘‘មញ្ជេដ្ឋកំ លោហិតកំ, បីតកំ ហរិបិញ្ជរំ;
នានារង្គេហិ សម្បីតំ
១៧.
‘‘ន នំ
មណិមយា លោហិតង្គា, មសារគល្លមយា តថា;
នានាសយនវិចិត្តា, សណ្ហកាសិកសន្ថតា។
១៨.
‘‘កម្បលា
វិវិធត្ថរណំ សព្ពំ, មនសា បញ្ញបេសហំ។
១៩.
‘‘តាសុ តាស្វេវ ភូមីសុ, រតនកូដលង្កតំ;
មណិវេរោចនា ឧក្កា, ធារយន្តា សុតិដ្ឋរេ។
២០.
‘‘សោភន្តិ ឯសិកា ថម្ភា, សុភា កញ្ចនតោរណា;
ជម្ពោនទា សារមយា, អថោ រជតមយាបិ ច។
២១.
‘‘នេកា សន្ធី សុវិភត្តា, កវាដគ្គឡចិត្តិតា;
ឧភតោ បុណ្ណឃដានេកា, បទុមុប្បលសំយុតា។
២២.
‘‘អតីតេ សព្ពពុទ្ធេ ច, សសង្ឃេ លោកនាយកេ;
បកតិវណ្ណរូបេន, និម្មិនិត្វា សសាវកេ។
២៣.
‘‘តេន ទ្វារេន បវិសិត្វា, សព្ពេ ពុទ្ធា សសាវកា;
សព្ពសោណ្ណមយេ បីឋេ, និសិន្នា អរិយមណ្ឌលា។
២៤.
‘‘យេ ច ឯតរហិ អត្ថិ, ពុទ្ធា លោកេ អនុត្តរា;
អតីតេ
២៥.
‘‘បច្ចេកពុទ្ធេនេកសតេ, សយម្ភូ អបរាជិតេ;
អតីតេ វត្តមានេ ច, ភវនំ សព្ពេ សមាហរិំ។
២៦.
‘‘កប្បរុក្ខា ពហូ អត្ថិ, យេ ទិព្ពា យេ ច មានុសា;
សព្ពំ ទុស្សំ សមាហន្តា, អច្ឆាទេមិ តិចីវរំ។
២៧.
‘‘ខជ្ជំ ភោជ្ជំ សាយនីយំ, សម្បន្នំ បានភោជនំ;
មណិមយេ សុភេ បត្តេ, សំបូរេត្វា អទាសហំ។
២៨.
‘‘ទិព្ពវត្ថសមា ហុត្វា, មដ្ឋា
មធុរា សក្ខរា ចេវ, តេលា ច មធុផាណិតា។
២៩.
‘‘តប្បិតា បរមន្នេន, សព្ពេ តេ អរិយមណ្ឌលា;
រតនគព្ភំ
៣០.
‘‘មហារហម្ហិ សយនេ, សីហសេយ្យមកប្បយុំ;
សម្បជានា សមុដ្ឋាយ, សយនេ
៣១.
‘‘គោចរំ
អញ្ញេ ធម្មានិ ទេសេន្តិ, អញ្ញេ កីឡន្តិ ឥទ្ធិយា។
៣២.
‘‘អញ្ញេ
វិកុព្ពនា វិកុព្ពន្តិ, អញ្ញេនេកសហស្សិយោ។
៣៣.
‘‘ពុទ្ធាបិ ពុទ្ធេ បុច្ឆន្តិ, វិសយំ សព្ពញ្ញុមាលយំ;
គម្ភីរំ និបុណំ ឋានំ, បញ្ញាយ វិនិពុជ្ឈរេ។
៣៤.
‘‘សាវកា ពុទ្ធេ បុច្ឆន្តិ, ពុទ្ធា បុច្ឆន្តិ សាវកេ;
អញ្ញមញ្ញញ្ច
៣៥.
‘‘ពុទ្ធា បច្ចេកពុទ្ធា ច, សាវកា បរិចារកា;
ឯវំ សកាយ រតិយា, បាសាទេភិរមន្តិ តេ។
៣៦.
‘‘ឆត្តា តិដ្ឋន្តុ រតនា, កញ្ចនាវេឡបន្តិកា;
មុត្តាជាលបរិក្ខិត្តា, សព្ពេ ធារេន្តុ
៣៧.
‘‘ភវន្តុ ចេឡវិតានា, សោណ្ណតារកចិត្តិតា;
វិចិត្តមល្យវិតតា, សព្ពេ ធារេន្តុ មត្ថកេ។
៣៨.
‘‘វិតតា មល្យទាមេហិ, គន្ធទាមេហិ សោភិតា;
ទុស្សទាមបរិកិណ្ណា, រតនទាមភូសិតា។
៣៩.
‘‘បុប្ផាភិកិណ្ណា សុចិត្តា, សុរភិគន្ធភូសិតា;
គន្ធបញ្ចង្គុលិកតា
៤០.
‘‘ចតុទ្ទិសា បោក្ខរញ្ញោ, បទុមុប្បលសន្ថតា;
សោវណ្ណរូបា ខាយន្តុ, បទ្មំរេណុរជុគ្គតា។
៤១.
‘‘បុប្ផន្តុ បាទបា សព្ពេ, បាសាទស្ស សមន្តតោ;
សយញ្ច បុប្ផា មុញ្ចិត្វា, គន្ត្វា ភវនមោកិរុំ។
៤២.
‘‘សិខិនោ តត្ថ នច្ចន្តុ, ទិព្ពហំសា បកូជរេ;
ករវីកា ច គាយន្តុ, ទិជសង្ឃា សមន្តតោ។
៤៣.
‘‘ភេរិយោ សព្ពា វជ្ជន្តុ, វីណា សព្ពា រសន្តុ
សព្ពា សង្គីតិ វត្តន្តុ, បាសាទស្ស សមន្តតោ។
៤៤.
‘‘យាវតា
មហន្តា ជោតិសម្បន្នា, អច្ឆិន្នា រតនាមយា។
៤៥.
‘‘តិដ្ឋន្តុ សោណ្ណបល្លង្កា, ទីបរុក្ខា ជលន្តុ តេ;
ភវន្តុ ឯកបជ្ជោតា, ទសសហស្សិបរម្បរា។
៤៦.
‘‘គណិកា លាសិកា ចេវ, នច្ចន្តុ អច្ឆរាគណា;
នានារង្គា បទិស្សន្តុ, បាសាទស្ស សមន្តតោ។
៤៧.
‘‘ទុមគ្គេ
ឧស្សាបេមិ ធជំ សព្ពំ, វិចិត្តំ បញ្ចវណ្ណិកំ។
៤៨.
‘‘នរា នាគា ច គន្ធព្ពា, សព្ពេ ទេវា ឧបេន្តុ តេ;
នមស្សន្តា បញ្ជលិកា, បាសាទំ បរិវារយុំ។
៤៩.
‘‘យំ កិញ្ចិ កុសលំ កម្មំ, កត្តព្ពំ កិរិយំ មម;
កាយេន វាចា មនសា, តិទសេ សុកតំ កតំ។
៥០.
‘‘យេ សត្តា សញ្ញិនោ អត្ថិ, យេ ច សត្តា អសញ្ញិនោ;
កតំ បុញ្ញផលំ មយ្ហំ, សព្ពេ ភាគី ភវន្តុ តេ។
៥១.
‘‘យេសំ កតំ សុវិទិតំ, ទិន្នំ បុញ្ញផលំ មយា;
យេ ច តត្ថ
៥២.
‘‘សព្ពលោកម្ហិ
មនុញ្ញំ ភោជនំ សព្ពំ
៥៣.
‘‘មនសា ទានំ មយា ទិន្នំ, មនសា បសាទមាវហិំ;
បូជិតា សព្ពសម្ពុទ្ធា, បច្ចេកា ជិនសាវកា។
៥៤.
‘‘តេន
ជហិត្វា មានុសំ ទេហំ, តាវតិំសមគច្ឆហំ។
៥៥.
‘‘ទុវេ ភវេ បជានាមិ, ទេវត្តេ អថ មានុសេ;
អញ្ញំ គតិំ ន ជានាមិ, មនសា បត្ថនាផលំ។
៥៦.
‘‘ទេវានំ អធិកោ ហោមិ, ភវាមិ មនុជាធិបោ;
រូបលក្ខណសម្បន្នោ, បញ្ញាយ អសមោ ភវេ។
៥៧.
‘‘ភោជនំ វិវិធំ សេដ្ឋំ, រតនញ្ច អនប្បកំ;
វិវិធានិ ច វត្ថានិ, នភា
៥៨.
‘‘បថព្យា
យំ យំ ហត្ថំ បសារេមិ, ទិព្ពា ភក្ខា ឧបេន្តិ មំ។
៥៩.
‘‘បថព្យា
យំ យំ ហត្ថំ បសារេមិ, រតនា សព្ពេ ឧបេន្តិ មំ។
៦០.
‘‘បថព្យា
យំ យំ ហត្ថំ បសារេមិ, សព្ពេ គន្ធា ឧបេន្តិ មំ។
៦១.
‘‘បថព្យា បព្ពតេ ចេវ, អាកាសេ ឧទកេ វនេ;
យំ យំ
៦២.
‘‘បថព្យា បព្ពតេ ចេវ, អាកាសេ ឧទកេ វនេ;
យំ យំ ហត្ថំ បសារេមិ, សព្ពេ មាលា ឧបេន្តិ មំ។
៦៣.
‘‘បថព្យា បព្ពតេ ចេវ, អាកាសេ ឧទកេ វនេ;
យំ យំ ហត្ថំ បសារេមិ, អលង្ការា ឧបេន្តិ មំ។
៦៤.
‘‘បថព្យា
យំ យំ ហត្ថំ បសារេមិ, សព្ពា កញ្ញា ឧបេន្តិ មំ។
៦៥.
‘‘បថព្យា បព្ពតេ ចេវ, អាកាសេ ឧទកេ វនេ;
យំ យំ ហត្ថំ បសារេមិ, មធុសក្ខរា ឧបេន្តិ មំ។
៦៦.
‘‘បថព្យា បព្ពតេ ចេវ, អាកាសេ ឧទកេ វនេ;
យំ យំ ហត្ថំ បសារេមិ, សព្ពេ ខជ្ជា ឧបេន្តិ មំ។
៦៧.
‘‘អធនេ អទ្ធិក
ទទាមិហំ
៦៨.
‘‘នាទេន្តោ បព្ពតំ សេលំ, គជ្ជេន្តោ ពហលំ គិរិំ;
សទេវកំ ហាសយន្តោ, ពុទ្ធោ លោកេ ភវាមហំ។
៦៩.
‘‘ទិសា ទសវិធា លោកេ, យាយតោ នត្ថិ អន្តកំ;
តស្មិញ្ច ទិសាភាគម្ហិ, ពុទ្ធខេត្តា អសង្ខិយា។
៧០.
‘‘បភា បកិត្តិតា មយ្ហំ, យមកា រំសិវាហនា;
ឯត្ថន្តរេ រំសិជាលំ, អាលោកោ វិបុលោ ភវេ។
៧១.
‘‘ឯត្តកេ
សព្ពេ មំ អនុវត្តន្តុ, យាវ ព្រហ្មនិវេសនំ
៧២.
‘‘វិសិដ្ឋមធុនាទេន, អមតភេរិមាហនិំ;
ឯត្ថន្តរេ ជនា សព្ពេ, សុណន្តុ មធុរំ គិរំ។
៧៣.
‘‘ធម្មមេឃេន វស្សន្តេ, សព្ពេ ហោន្តុ អនាសវា;
យេត្ថ បច្ឆិមកា សត្តា, សោតាបន្នា ភវន្តុ តេ។
៧៤.
‘‘ទត្វា
នេក្ខម្មបារមិំ គន្ត្វា, បត្តោ សម្ពោធិមុត្តមំ។
៧៥.
‘‘បណ្ឌិតេ
ខន្តិយា បារមិំ គន្ត្វា, បត្តោ សម្ពោធិមុត្តមំ។
៧៦.
‘‘កត្វា ទឡ្ហមធិដ្ឋានំ, សច្ចបារមិ បូរិយ;
មេត្តាយ បារមិំ គន្ត្វា, បត្តោ សម្ពោធិមុត្តមំ។
៧៧.
‘‘លាភាលាភេ សុខេ ទុក្ខេ, សម្មានេ ចាវមាននេ
សព្ពត្ថ សមកោ ហុត្វា, បត្តោ សម្ពោធិមុត្តមំ។
៧៨.
‘‘កោសជ្ជំ ភយតោ ទិស្វា, វីរិយំ ចាបិ ខេមតោ;
អារទ្ធវីរិយា ហោថ, ឯសា ពុទ្ធានុសាសនី។
៧៩.
‘‘វិវាទំ ភយតោ ទិស្វា, អវិវាទញ្ច ខេមតោ;
សមគ្គា សខិលា ហោថ, ឯសា ពុទ្ធានុសាសនី។
៨០.
‘‘បមាទំ ភយតោ ទិស្វា, អប្បមាទញ្ច ខេមតោ;
ភាវេថដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ, ឯសា ពុទ្ធានុសាសនី។
៨១.
‘‘សមាគតា ពហូ ពុទ្ធា, អរហន្តា
សម្ពុទ្ធេ អរហន្តេ ច, វន្ទមានា នមស្សថ។
៨២.
‘‘ឯវំ អចិន្តិយា ពុទ្ធា, ពុទ្ធធម្មា អចិន្តិយា;
អចិន្តិយេ បសន្នានំ, វិបាកោ ហោតិ អចិន្តិយោ’’’។
ឥត្ថំ សុទំ ភគវា អត្តនោ ពុទ្ធចរិយំ សម្ភាវយមានោ ពុទ្ធាបទានិយំ
ពុទ្ធាបទានំ សមត្តំ។
២. បច្ចេកពុទ្ធអបទានំ
អថ
៨៣.
‘‘តថាគតំ
‘បច្ចេកពុទ្ធា កិរ នាម ហោន្តិ, ភវន្តិ តេ ហេតុភិ កេហិ វីរ’
៨៤.
‘‘តទាហ
‘យេ បុព្ពពុទ្ធេសុ
៨៥.
‘‘‘តេនេវ សំវេគមុខេន ធីរា, វិនាបិ ពុទ្ធេហិ សុតិក្ខបញ្ញា;
អារម្មណេនាបិ បរិត្តកេន, បច្ចេកពោធិំ អនុបាបុណន្តិ។
៨៦.
‘‘‘សព្ពម្ហិ លោកម្ហិ មមំ ឋបេត្វា, បច្ចេកពុទ្ធេហិ សមោវ នត្ថិ;
តេសំ ឥមំ វណ្ណបទេសមត្តំ, វក្ខាមហំ សាធុ មហាមុនីនំ។
៨៧.
‘‘‘សយមេវ
អនុត្តរំ ភេសជំ បត្ថយន្តា, សុណាថ សព្ពេសុ បសន្នចិត្តា។
៨៨.
‘‘‘បច្ចេកពុទ្ធានំ សមាគតានំ, បរម្បរំ ព្យាករណានិ យានិ;
អាទីនវោ យញ្ច វិរាគវត្ថុំ, យថា ច ពោធិំ អនុបាបុណិំសុ។
៨៩.
‘‘‘សរាគវត្ថូសុ
ហិត្វា បបញ្ចេ ជិតផន្ទិតានិ
៩០.
‘‘‘សព្ពេសុ ភូតេសុ និធាយ ទណ្ឌំ, អវិហេឋយំ អញ្ញតរម្បិ តេសំ;
មេត្តេន ចិត្តេន ហិតានុកម្បី, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
៩១.
‘‘‘សព្ពេសុ ភូតេសុ និធាយ ទណ្ឌំ, អវិហេឋយំ អញ្ញតរម្បិ តេសំ;
ន បុត្តមិច្ឆេយ្យ កុតោ សហាយំ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
៩២.
‘‘‘សំសគ្គជាតស្ស
អាទីនវំ ស្នេហជំ បេក្ខមានោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
៩៣.
‘‘‘មិត្តេ សុហជ្ជេ អនុកម្បមានោ, ហាបេតិ អត្ថំ បដិពទ្ធចិត្តោ;
ឯតំ ភយំ សន្ថវេ បេក្ខមានោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
៩៤.
‘‘‘វំសោ វិសាលោវ យថា វិសត្តោ, បុត្តេសុ ទារេសុ ច យា អបេក្ខា;
វំសេ កឡីរោវ អសជ្ជមានោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
៩៥.
‘‘‘មិគោ អរញ្ញម្ហិ យថា អពទ្ធោ, យេនិច្ឆកំ គច្ឆតិ គោចរាយ;
វិញ្ញូ នរោ សេរិតំ បេក្ខមានោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
៩៦.
‘‘‘អាមន្តនា
អនភិជ្ឈិតំ សេរិតំ បេក្ខមានោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
៩៧.
‘‘‘ខិឌ្ឌា
បិយវិប្បយោគំ
៩៨.
‘‘‘ចាតុទ្ទិសោ
បរិស្សយានំ សហិតា អឆម្ភី, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
៩៩.
‘‘‘ទុស្សង្គហា បព្ពជិតាបិ ឯកេ, អថោ គហដ្ឋា ឃរមាវសន្តា;
អប្បោស្សុក្កោ បរបុត្តេសុ ហុត្វា, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១០០.
‘‘‘ឱរោបយិត្វា គិហិព្យញ្ជនានិ, សញ្ឆិន្នបត្តោ យថា កោវិឡារោ;
ឆេត្វាន វីរោ គិហិពន្ធនានិ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១០១.
‘‘‘សចេ លភេថ និបកំ សហាយំ, សទ្ធិំ ចរំ សាធុវិហារិធីរំ;
អភិភុយ្យ សព្ពានិ បរិស្សយានិ, ចរេយ្យ តេនត្តមនោ សតីមា។
១០២.
‘‘‘នោ
រាជាវ រដ្ឋំ វិជិតំ បហាយ, ឯកោ ចរេ មាតង្គរញ្ញេវ នាគោ។
១០៣.
‘‘‘អទ្ធា
ឯតេ អលទ្ធា អនវជ្ជភោជី, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១០៤.
‘‘‘ទិស្វា សុវណ្ណស្ស បភស្សរានិ, កម្មារបុត្តេន សុនិដ្ឋិតានិ;
សង្ឃដ្ដមានានិ ទុវេ ភុជស្មិំ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១០៥.
‘‘‘ឯវំ ទុតីយេន សហា មមស្ស, វាចាភិលាបោ អភិសជ្ជនា វា;
ឯតំ ភយំ អាយតិំ បេក្ខមានោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១០៦.
‘‘‘កាមា
អាទីនវំ កាមគុណេសុ ទិស្វា, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១០៧.
‘‘‘ឦតី
ឯតំ ភយំ កាមគុណេសុ ទិស្វា, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១០៨.
‘‘‘សីតញ្ច ឧណ្ហញ្ច ខុទំ បិបាសំ, វាតាតបេ ឌំសសរីសបេ
សព្ពានិបេតានិ អភិព្ភវិត្វា
១០៩.
‘‘‘នាគោវ យូថានិ វិវជ្ជយិត្វា, សញ្ជាតខន្ធោ បទុមី ឧឡារោ;
យថាភិរន្តំ វិហរំ អរញ្ញេ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១១០.
‘‘‘អដ្ឋានតំ
អាទិច្ចពន្ធុស្ស វចោ និសម្ម, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១១១.
‘‘‘ទិដ្ឋីវិសូកានិ ឧបាតិវត្តោ, បត្តោ និយាមំ បដិលទ្ធមគ្គោ;
ឧប្បន្នញាណោម្ហិ អនញ្ញនេយ្យោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១១២.
‘‘‘និល្លោលុបោ
និរាសយោ
១១៣.
‘‘‘បាបំ សហាយំ បរិវជ្ជយេថ, អនត្ថទស្សិំ វិសមេ និវិដ្ឋំ;
សយំ ន សេវេ បសុតំ បមត្តំ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១១៤.
‘‘‘ពហុស្សុតំ ធម្មធរំ ភជេថ, មិត្តំ ឧឡារំ បដិភានវន្តំ;
អញ្ញាយ
១១៥.
‘‘‘ខិឌ្ឌំ រតិំ កាមសុខញ្ច លោកេ, អនលង្ករិត្វា អនបេក្ខមានោ;
វិភូសដ្ឋានា វិរតោ សច្ចវាទី, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១១៦.
‘‘‘បុត្តញ្ច ទារំ បិតរញ្ច មាតរំ, ធនានិ ធញ្ញានិ ច ពន្ធវានិ;
ហិត្វាន កាមានិ យថោធិកានិ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១១៧.
‘‘‘សង្គោ
គឡោ
១១៨.
‘‘‘សន្ទាលយិត្វាន សំយោជនានិ, ជាលំវ ភេត្វា សលិលម្ពុចារី;
អគ្គីវ ទឌ្ឍំ អនិវត្តមានោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១១៩.
‘‘‘ឱក្ខិត្តចក្ខូ ន ច បាទលោលោ, គុត្តិន្ទ្រិយោ រក្ខិតមានសានោ;
អនវស្សុតោ អបរិឌយ្ហមានោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១២០.
‘‘‘ឱហារយិត្វា គិហិព្យញ្ជនានិ, សញ្ឆន្នបត្តោ យថា បារិឆត្តោ;
កាសាយវត្ថោ អភិនិក្ខមិត្វា, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១២១.
‘‘‘រសេសុ គេធំ អករំ អលោលោ, អនញ្ញបោសី សបទានចារី;
កុលេ កុលេ អប្បដិពទ្ធចិត្តោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១២២.
‘‘‘បហាយ
អនិស្សិតោ ឆេជ្ជ សិនេហទោសំ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១២៣.
‘‘‘វិបិដ្ឋិកត្វាន
លទ្ធានុបេក្ខំ សមថំ វិសុទ្ធំ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១២៤.
‘‘‘អារទ្ធវីរិយោ
ទឡ្ហនិក្កមោ ថាមពលូបបន្នោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១២៥.
‘‘‘បដិសល្លានំ ឈានមរិញ្ចមានោ, ធម្មេសុ និច្ចំ អនុធម្មចារី;
អាទីនវំ សម្មសិតា ភវេសុ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១២៦.
‘‘‘តណ្ហក្ខយំ
សង្ខាតធម្មោ និយតោ បធានវា, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១២៧.
‘‘‘សីហោវ
បទុមំវ តោយេន អលិម្បមានោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១២៨.
‘‘‘សីហោ យថា ទាឋពលី បសយ្ហ, រាជា មិគានំ អភិភុយ្យ ចារី;
សេវេថ បន្តានិ សេនាសនានិ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១២៩.
‘‘‘មេត្តំ ឧបេក្ខំ ករុណំ វិមុត្តិំ, អាសេវមានោ មុទិតញ្ច កាលេ;
សព្ពេន លោកេន អវិរុជ្ឈមានោ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១៣០.
‘‘‘រាគញ្ច ទោសញ្ច បហាយ មោហំ, សន្ទាលយិត្វាន សំយោជនានិ;
អសន្តសំ ជីវិតសង្ខយម្ហិ, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១៣១.
‘‘‘ភជន្តិ
អត្តត្ថបញ្ញា អសុចីមនុស្សា, ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណកប្បោ។
១៣២.
‘‘‘វិសុទ្ធសីលា
វិបស្សកា ធម្មវិសេសទស្សី, មគ្គង្គពោជ្ឈង្គគតេ វិជញ្ញា។
១៣៣.
‘‘‘សុញ្ញប្បណិធិញ្ច តថានិមិត្តំ
យេ សាវកត្តំ ន វជន្តិ ធីរា, ភវន្តិ បច្ចេកជិនា សយម្ភូ។
១៣៤.
‘‘‘មហន្តធម្មា ពហុធម្មកាយា, ចិត្តិស្សរា សព្ពទុក្ខោឃតិណ្ណា;
ឧទគ្គចិត្តា បរមត្ថទស្សី, សីហោបមា ខគ្គវិសាណកប្បា។
១៣៥.
‘‘‘សន្តិន្ទ្រិយា សន្តមនា សមាធី, បច្ចន្តសត្តេសុ បតិប្បចារា
ទីបា បរត្ថ ឥធ វិជ្ជលន្តា, បច្ចេកពុទ្ធា សតតំ ហិតាមេ។
១៣៦.
‘‘‘បហីនសព្ពាវរណា ជនិន្ទា, លោកប្បទីបា ឃនកញ្ចនាភា;
និស្សំសយំ លោកសុទក្ខិណេយ្យា, បច្ចេកពុទ្ធា សតតប្បិតាមេ។
១៣៧.
‘‘‘បច្ចេកពុទ្ធានំ
សុត្វា តថា យេ ន ករោន្តិ ពាលា, ចរន្តិ ទុក្ខេសុ បុនប្បុនំ តេ។
១៣៨.
‘‘‘បច្ចេកពុទ្ធានំ
សុត្វា តថា យេ បដិបត្តិយុត្តា, ភវន្តិ តេ សច្ចទសា សបញ្ញា’។
១៣៩.
‘‘បច្ចេកពុទ្ធេហិ
តា សក្យសីហេន នរុត្តមេន, បកាសិតា ធម្មវិជាននត្ថំ។
១៤០.
‘‘លោកានុកម្បាយ
សំវេគសង្គមតិវឌ្ឍនត្ថំ, សយម្ភុសីហេន បកាសិតានី’’តិ។
បច្ចេកពុទ្ធាបទានំ សមត្តំ។
៣-១. សារិបុត្តត្ថេរអបទានំ
អថ ថេរាបទានំ សុណាថ –
១៤១.
‘‘ហិមវន្តស្ស
អស្សមោ សុកតោ មយ្ហំ, បណ្ណសាលា សុមាបិតា។
១៤២.
‘‘ឧត្តានកូលា នទិកា, សុបតិត្ថា មនោរមា;
សុសុទ្ធបុឡិនាកិណ្ណា, អវិទូរេ មមស្សមំ។
១៤៣.
‘‘អសក្ខរា អបព្ភារា, សាទុ អប្បដិគន្ធិកា;
សន្ទតី នទិកា តត្ថ, សោភយន្តា មមស្សមំ។
១៤៤.
‘‘កុម្ភីលា មករា ចេត្ថ, សុសុមារា
ចរន្តិ នទិយា តត្ថ, សោភយន្តា មមស្សមំ។
១៤៥.
‘‘បាឋីនា បាវុសា មច្ឆា, ពលជា
វគ្គឡា
១៤៦.
‘‘ឧភោ
ឧភតោ អភិលម្ពន្តា, សោភយន្តិ
១៤៧.
‘‘អម្ពា សាលា ច តិលកា, បាដលី សិន្ទុវារកា
ទិព្ពគន្ធា សម្បវន្តិ, បុប្ផិតា មម អស្សមេ។
១៤៨.
‘‘ចម្បកា សឡលា នីបា
ទិព្ពគន្ធា សម្បវន្តិ, បុប្ផិតា មម អស្សមេ។
១៤៩.
‘‘អតិមុត្តា
អង្កោលា ពិម្ពិជាលា
១៥០.
‘‘កេតកា
ទិព្ពគន្ធំ សម្បវន្តា, សោភយន្តិ មមស្សមំ។
១៥១.
‘‘កណិការា
ទិព្ពគន្ធំ សម្បវន្តា, សោភយន្តិ មមស្សមំ។
១៥២.
‘‘បុន្នាគា គិរិបុន្នាគា, កោវិឡារា ច បុប្ផិតា;
ទិព្ពគន្ធំ សម្បវន្តា, សោភយន្តិ មមស្សមំ។
១៥៣.
‘‘ឧទ្ធាលកា ច កុដជា, កទម្ពា វកុលា ពហូ;
ទិព្ពគន្ធំ សម្បវន្តា, សោភយន្តិ មមស្សមំ។
១៥៤.
‘‘អាឡកា ឥសិមុគ្គា ច, កទលិមាតុលុង្គិយោ;
គន្ធោទកេន សំវឌ្ឍា, ផលានិ ធារយន្តិ តេ។
១៥៥.
‘‘អញ្ញេ បុប្ផន្តិ បទុមា, អញ្ញេ ជាយន្តិ កេសរី;
អញ្ញេ ឱបុប្ផា បទុមា, បុប្ផិតា តឡាកេ តទា។
១៥៦.
‘‘គព្ភំ គណ្ហន្តិ បទុមា, និទ្ធាវន្តិ មុលាឡិយោ;
សិំឃាដិបត្តមាកិណ្ណា, សោភន្តិ តឡាកេ តទា។
១៥៧.
‘‘នយិតា អម្ពគន្ធី ច, ឧត្តលី ពន្ធុជីវកា;
ទិព្ពគន្ធា សម្បវន្តិ, បុប្ផិតា តឡាកេ តទា។
១៥៨.
‘‘បាឋីនា បាវុសា មច្ឆា, ពលជា មុញ្ជរោហិតា;
សំគុលា មគ្គុរា
១៥៩.
‘‘កុម្ភីលា
ឱគុហា
១៦០.
‘‘បារេវតា រវិហំសា, ចក្កវាកា នទីចរា;
កោកិលា សុកសាឡិកា, ឧបជីវន្តិ តំ សរំ។
១៦១.
‘‘កុក្កុត្ថកា កុឡីរកា, វនេ បោក្ខរសាតកា;
ទិន្ទិភា សុវបោតា ច, ឧបជីវន្តិ តំ សរំ។
១៦២.
‘‘ហំសា
បម្បកា ជីវំជីវា ច, ឧបជីវន្តិ តំ សរំ។
១៦៣.
‘‘កោសិកា បោដ្ឋសីសា ច, កុររា សេនកា ពហូ;
មហាកាឡា ច សកុណា, ឧបជីវន្តិ តំ សរំ។
១៦៤.
‘‘បសទា ច វរាហា ច, ចមរា គណ្ឌកា ពហូ
រោហិច្ចា សុកបោតា
១៦៥.
‘‘សីហព្យគ្ឃា
តិធា បភិន្នមាតង្គា, ឧបជីវន្តិ តំ សរំ។
១៦៦.
‘‘កិន្នរា វានរា ចេវ, អថោបិ វនកម្មិកា;
ចេតា ច លុទ្ទកា ចេវ, ឧបជីវន្តិ តំ សរំ។
១៦៧.
‘‘តិន្ទុកានិ បិយាលានិ, មធុកា កាសុមារយោ
ធុវំ ផលានិ ធារេន្តិ, អវិទូរេ មមស្សមំ។
១៦៨.
‘‘កោសម្ពា
ធុវំ ផលានិ ធារេន្តិ, អវិទូរេ មមស្សមំ។
១៦៩.
‘‘ហរីតកា
កោលា ភល្លាតកា ពិល្លា, ផលានិ ធារយន្តិ តេ។
១៧០.
‘‘អាលុវា ច កឡម្ពា ច, ពិឡាលីតក្កឡានិ ច;
ជីវកា សុតកា ចេវ, ពហុកា មម អស្សមេ។
១៧១.
‘‘អស្សមស្សាវិទូរម្ហិ, តឡាកាសុំ សុនិម្មិតា;
អច្ឆោទកា សីតជលា, សុបតិត្ថា មនោរមា។
១៧២.
‘‘បទុមុប្បលសញ្ឆន្នា
មន្ទាលកេហិ សញ្ឆន្នា, ទិព្ពគន្ធោ បវាយតិ។
១៧៣.
‘‘ឯវំ សព្ពង្គសម្បន្នេ, បុប្ផិតេ ផលិតេ វនេ;
សុកតេ អស្សមេ រម្មេ, វិហរាមិ អហំ តទា។
១៧៤.
‘‘សីលវា វតសម្បន្នោ
បញ្ចាភិញ្ញាពលប្បត្តោ, សុរុចិ នាម តាបសោ។
១៧៥.
‘‘ចតុវីសសហស្សានិ, សិស្សា មយ្ហំ ឧបដ្ឋហុ;
សព្ពេវ ព្រាហ្មណា ឯតេ, ជាតិមន្តោ យសស្សិនោ។
១៧៦.
‘‘លក្ខណេ ឥតិហាសេ ច, សនិឃណ្ដុសកេដុភេ;
បទកា វេយ្យាករណា, សធម្មេ បារមិំ គតា។
១៧៧.
‘‘ឧប្បាតេសុ
បថព្យា ភូមន្តលិក្ខេ, មម សិស្សា សុសិក្ខិតា។
១៧៨.
‘‘អប្បិច្ឆា និបកា ឯតេ, អប្បាហារា អលោលុបា;
លាភាលាភេន សន្តុដ្ឋា, បរិវារេន្តិ មំ សទា។
១៧៩.
‘‘ឈាយី
អាកិញ្ចញ្ញំ បត្ថយន្តា, បរិវារេន្តិ មំ សទា។
១៨០.
‘‘អភិញ្ញាបារមិប្បត្តា, បេត្តិកេ គោចរេ រតា;
អន្តលិក្ខចរា ធីរា, បរិវារេន្តិ មំ សទា។
១៨១.
‘‘សំវុតា ឆសុ ទ្វារេសុ, អនេជា រក្ខិតិន្ទ្រិយា;
អសំសដ្ឋា ច តេ ធីរា, មម សិស្សា ទុរាសទា។
១៨២.
‘‘បល្លង្កេន និសជ្ជាយ, ឋានចង្កមនេន ច;
វីតិនាមេន្តិ តេ រត្តិំ, មម សិស្សា ទុរាសទា។
១៨៣.
‘‘រជនីយេ ន រជ្ជន្តិ, ទុស្សនីយេ ន ទុស្សរេ;
មោហនីយេ ន មុយ្ហន្តិ, មម សិស្សា ទុរាសទា។
១៨៤.
‘‘ឥទ្ធិំ វីមំសមានា តេ, វត្តន្តិ និច្ចកាលិកំ;
បថវិំ
១៨៥.
‘‘កីឡមានា ច តេ សិស្សា, កីឡន្តិ ឈានកីឡិតំ;
ជម្ពុតោ ផលមានេន្តិ, មម សិស្សា ទុរាសទា។
១៨៦.
‘‘អញ្ញេ
អញ្ញេ ច ឧត្តរកុរុំ, ឯសនាយ ទុរាសទា។
១៨៧.
‘‘បុរតោ បេសេន្តិ ខារិំ, បច្ឆតោ ច វជន្តិ តេ;
ចតុវីសសហស្សេហិ, ឆាទិតំ ហោតិ អម្ពរំ។
១៨៨.
‘‘អគ្គិបាកី អនគ្គី ច, ទន្តោទុក្ខលិកាបិ ច;
អស្មេន កោដ្ដិតា កេចិ, បវត្តផលភោជនា។
១៨៩.
‘‘ឧទកោរោហណា
តោយាភិសេចនករា, មម សិស្សា ទុរាសទា។
១៩០.
‘‘បរូឡ្ហកច្ឆនខលោមា, បង្កទន្តា រជស្សិរា;
គន្ធិតា សីលគន្ធេន, មម សិស្សា ទុរាសទា។
១៩១.
‘‘បាតោវ
លាភាលាភំ បកិត្តេត្វា, គច្ឆន្តិ អម្ពរេ តទា។
១៩២.
‘‘ឯតេសំ បក្កមន្តានំ, មហាសទ្ទោ បវត្តតិ;
អជិនចម្មសទ្ទេន, មុទិតា ហោន្តិ ទេវតា។
១៩៣.
‘‘ទិសោទិសំ
សកេ ពលេនុបត្ថទ្ធា, តេ គច្ឆន្តិ យទិច្ឆកំ។
១៩៤.
‘‘បថវីកម្បកា ឯតេ, សព្ពេវ នភចារិនោ;
ឧគ្គតេជា ទុប្បសហា, សាគរោវ អខោភិយា។
១៩៥.
‘‘ឋានចង្កមិនោ កេចិ, កេចិ នេសជ្ជិកា ឥសី;
បវត្តភោជនា កេចិ, មម សិស្សា ទុរាសទា។
១៩៦.
‘‘មេត្តាវិហារិនោ ឯតេ, ហិតេសី សព្ពបាណិនំ;
អនត្តុក្កំសកា សព្ពេ, ន តេ វម្ភេន្តិ កស្សចិ។
១៩៧.
‘‘សីហរាជាវសម្ភីតា, គជរាជាវ ថាមវា;
ទុរាសទា ព្យគ្ឃារិវ, អាគច្ឆន្តិ មមន្តិកេ។
១៩៨.
‘‘វិជ្ជាធរា ទេវតា ច, នាគគន្ធព្ពរក្ខសា;
កុម្ភណ្ឌា ទានវា គរុឡា, ឧបជីវន្តិ តំ សរំ។
១៩៩.
‘‘តេ
អន្តលិក្ខចរា សព្ពេ, ឧបជីវន្តិ តំ សរំ។
២០០.
‘‘សទានុច្ឆវិកា
ចតុព្ពីសសហស្សានំ, ខិបិតសទ្ទោ ន វិជ្ជតិ។
២០១.
‘‘បាទេ បាទំ និក្ខិបន្តា, អប្បសទ្ទា សុសំវុតា;
ឧបសង្កម្ម សព្ពេវ
២០២.
‘‘តេហិ សិស្សេហិ បរិវុតោ, សន្តេហិ ច តបស្សិភិ;
វសាមិ អស្សមេ តត្ថ, ឈាយី ឈានរតោ អហំ។
២០៣.
‘‘ឥសីនំ សីលគន្ធេន, បុប្ផគន្ធេន ចូភយំ;
ផលីនំ ផលគន្ធេន, គន្ធិតោ ហោតិ អស្សមោ។
២០៤.
‘‘រត្តិន្ទិវំ ន ជានាមិ, អរតិ មេ ន វិជ្ជតិ;
សកេ សិស្សេ ឱវទន្តោ, ភិយ្យោ ហាសំ លភាមហំ។
២០៥.
‘‘បុប្ផានំ បុប្ផមានានំ, ផលានញ្ច វិបច្ចតំ;
ទិព្ពគន្ធា បវាយន្តិ, សោភយន្តា មមស្សមំ។
២០៦.
‘‘សមាធិម្ហា
ខារិភារំ គហេត្វាន, វនំ អជ្ឈោគហិំ អហំ។
២០៧.
‘‘ឧប្បាតេ
បវត្តមានំ
២០៨.
‘‘អនោមទស្សី ភគវា, លោកជេដ្ឋោ នរាសភោ;
វិវេកកាមោ សម្ពុទ្ធោ, ហិមវន្តមុបាគមិ។
២០៩.
‘‘អជ្ឈោគាហេត្វា
បល្លង្កំ អាភុជិត្វាន, និសីទិ បុរិសុត្តមោ។
២១០.
‘‘តមទ្ទសាហំ សម្ពុទ្ធំ, សប្បភាសំ មនោរមំ;
ឥន្ទីវរំវ ជលិតំ, អាទិត្តំវ ហុតាសនំ។
២១១.
‘‘ជលន្តំ ទីបរុក្ខំវ, វិជ្ជុតំ គគណេ យថា;
សុផុល្លំ សាលរាជំវ, អទ្ទសំ លោកនាយកំ។
២១២.
‘‘អយំ
ឥមំ ទស្សនមាគម្ម, សព្ពទុក្ខា បមុច្ចរេ។
២១៣.
‘‘ទិស្វានាហំ ទេវទេវំ, លក្ខណំ ឧបធារយិំ;
ពុទ្ធោ នុ ខោ ន វា ពុទ្ធោ, ហន្ទ បស្សាមិ ចក្ខុមំ។
២១៤.
‘‘សហស្សារានិ ចក្កានិ, ទិស្សន្តិ ចរណុត្តមេ;
លក្ខណានិស្ស ទិស្វាន, និដ្ឋំ គច្ឆិំ តថាគតេ។
២១៥.
‘‘សម្មជ្ជនិំ គហេត្វាន, សម្មជ្ជិត្វានហំ តទា;
អថ បុប្ផេ សមានេត្វា, ពុទ្ធសេដ្ឋំ អបូជយិំ។
២១៦.
‘‘បូជយិត្វាន តំ ពុទ្ធំ, ឱឃតិណ្ណមនាសវំ;
ឯកំសំ អជិនំ កត្វា, នមស្សិំ លោកនាយកំ។
២១៧.
‘‘យេន ញាណេន សម្ពុទ្ធោ, វិហរតិ
តំ ញាណំ កិត្តយិស្សាមិ, សុណាថ មម ភាសតោ។
២១៨.
‘‘‘សមុទ្ធរសិមំ
តវ ទស្សនមាគម្ម, កង្ខាសោតំ តរន្តិ តេ។
២១៩.
‘‘‘តុវំ
បរាយណោ
២២០.
‘‘‘សក្កា សមុទ្ទេ ឧទកំ, បមេតុំ អាឡ្ហកេន វា;
ន ត្វេវ តវ សព្ពញ្ញុ, ញាណំ សក្កា បមេតវេ។
២២១.
‘‘‘ធារេតុំ
ន ត្វេវ តវ សព្ពញ្ញុ, ញាណំ សក្កា ធរេតវេ។
២២២.
‘‘‘អាកាសោ
ន ត្វេវ តវ សព្ពញ្ញុ, ញាណំ សក្កា បមេតវេ។
២២៣.
‘‘‘មហាសមុទ្ទេ ឧទកំ, បថវី ចាខិលា ជដំ
ពុទ្ធញាណំ ឧបាទាយ, ឧបមាតោ ន យុជ្ជរេ។
២២៤.
‘‘‘សទេវកស្ស លោកស្ស, ចិត្តំ យេសំ បវត្តតិ;
អន្តោជាលីកតា
២២៥.
‘‘‘យេន
តេន ញាណេន សព្ពញ្ញុ, មទ្ទសី បរតិត្ថិយេ’។
២២៦.
‘‘ឥមា គាថា ថវិត្វាន, សុរុចិ នាម តាបសោ;
អជិនំ បត្ថរិត្វាន, បថវិយំ និសីទិ សោ។
២២៧.
‘‘ចុល្លាសីតិសហស្សានិ, អជ្ឈោគាឡ្ហោ មហណ្ណវេ;
អច្ចុគតោ តាវទេវ, គិរិរាជា បវុច្ចតិ។
២២៨.
‘‘តាវ អច្ចុគ្គតោ នេរុ, អាយតោ វិត្ថតោ ច សោ;
ចុណ្ណិតោ អណុភេទេន, កោដិសតសហស្សសោ
២២៩.
‘‘លក្ខេ
ន ត្វេវ តវ សព្ពញ្ញុ, ញាណំ សក្កា បមេតវេ។
២៣០.
‘‘សុខុមច្ឆិកេន ជាលេន, ឧទកំ យោ បរិក្ខិបេ;
យេ កេចិ ឧទកេ បាណា, អន្តោជាលីកតា សិយុំ។
២៣១.
‘‘តថេវ ហិ មហាវីរ, យេ កេចិ បុថុតិត្ថិយា;
ទិដ្ឋិគហនបក្ខន្ទា
២៣២.
‘‘តវ សុទ្ធេន ញាណេន, អនាវរណទស្សិនា;
អន្តោជាលីកតា ឯតេ, ញាណំ តេ នាតិវត្តរេ។
២៣៣.
‘‘ភគវា តម្ហិ សមយេ, អនោមទស្សី មហាយសោ;
វុដ្ឋហិត្វា សមាធិម្ហា, ទិសំ ឱលោកយី ជិនោ។
២៣៤.
‘‘អនោមទស្សិមុនិនោ, និសភោ នាម សាវកោ;
បរិវុតោ សតសហស្សេហិ, សន្តចិត្តេហិ តាទិភិ។
២៣៥.
‘‘ខីណាសវេហិ
ចិត្តមញ្ញាយ ពុទ្ធស្ស, ឧបេសិ លោកនាយកំ។
២៣៦.
‘‘អន្តលិក្ខេ ឋិតា តត្ថ, បទក្ខិណមកំសុ តេ;
នមស្សន្តា បញ្ជលិកា, ឱតរុំ
២៣៧.
‘‘អនោមទស្សី ភគវា, លោកជេដ្ឋោ នរាសភោ;
ភិក្ខុសង្ឃេ និសិទិត្វា, សិតំ បាតុករី ជិនោ។
២៣៨.
‘‘វរុណោ
ឯកំសំ ចីវរំ កត្វា, អបុច្ឆិ លោកនាយកំ។
២៣៩.
‘‘‘កោ
ន ហិ ពុទ្ធា អហេតូហិ, សិតំ បាតុករោន្តិ តេ’។
២៤០.
‘‘អនោមទស្សី ភគវា, លោកជេដ្ឋោ នរាសភោ;
ភិក្ខុមជ្ឈេ និសីទិត្វា, ឥមំ គាថំ អភាសថ។
២៤១.
‘‘‘យោ មំ បុប្ផេន បូជេសិ, ញាណញ្ចាបិ អនុត្ថវិ;
តមហំ កិត្តយិស្សាមិ, សុណោថ មម ភាសតោ។
២៤២.
‘‘‘ពុទ្ធស្ស គិរមញ្ញាយ, សព្ពេ ទេវា សមាគតា;
សទ្ធម្មំ សោតុកាមា តេ, សម្ពុទ្ធមុបសង្កមុំ។
២៤៣.
‘‘‘ទសសុ លោកធាតូសុ, ទេវកាយា មហិទ្ធិកា;
សទ្ធម្មំ សោតុកាមា តេ, សម្ពុទ្ធមុបសង្កមុំ។
២៤៤.
‘‘‘ហត្ថី អស្សា រថា បត្តី, សេនា ច ចតុរង្គិនី;
បរិវារេស្សន្តិមំ និច្ចំ, ពុទ្ធបូជាយិទំ ផលំ។
២៤៥.
‘‘‘សដ្ឋិតូរិយសហស្សានិ, ភេរិយោ សមលង្កតា;
ឧបដ្ឋិស្សន្តិមំ និច្ចំ, ពុទ្ធបូជាយិទំ ផលំ។
២៤៦.
‘‘‘សោឡសិត្ថិសហស្សានិ, នារិយោ សមលង្កតា;
វិចិត្តវត្ថាភរណា, អាមុត្តមណិកុណ្ឌលា។
២៤៧.
‘‘‘អឡារបម្ហា ហសុលា, សុសញ្ញា តនុមជ្ឈិមា;
បរិវារេស្សន្តិមំ និច្ចំ, ពុទ្ធបូជាយិទំ ផលំ។
២៤៨.
‘‘‘កប្បសតសហស្សានិ, ទេវលោកេ រមិស្សតិ;
សហស្សក្ខត្តុំ ចក្កវត្តី, រាជា រដ្ឋេ ភវិស្សតិ។
២៤៩.
‘‘‘សហស្សក្ខត្តុំ
បទេសរជ្ជំ វិបុលំ, គណនាតោ អសង្ខិយំ
២៥០.
‘‘‘បច្ឆិមេ ភវសម្បត្តេ
ព្រាហ្មណី សារិយា នាម, ធារយិស្សតិ កុច្ឆិនា។
២៥១.
‘‘‘មាតុយា
សារិបុត្តោតិ នាមេន, តិក្ខបញ្ញោ ភវិស្សតិ។
២៥២.
‘‘‘អសីតិកោដី ឆឌ្ឌេត្វា, បព្ពជិស្សតិកិញ្ចនោ;
គវេសន្តោ សន្តិបទំ, ចរិស្សតិ មហិំ ឥមំ។
២៥៣.
‘‘‘អប្បរិមេយ្យេ ឥតោ កប្បេ, ឱក្កាកកុលសម្ភវោ;
គោតមោ នាម គោត្តេន, សត្ថា លោកេ ភវិស្សតិ។
២៥៤.
‘‘‘តស្ស ធម្មេសុ ទាយាទោ, ឱរសោ ធម្មនិម្មិតោ;
សារិបុត្តោតិ នាមេន, ហេស្សតិ អគ្គសាវកោ។
២៥៥.
‘‘‘អយំ
មហាសមុទ្ទមប្បេតិ, តប្បយន្តី មហោទធិំ
២៥៦.
‘‘‘តថេវាយំ សារិបុត្តោ, សកេ តីសុ វិសារទោ;
បញ្ញាយ បារមិំ គន្ត្វា, តប្បយិស្សតិ បាណិនេ
២៥៧.
‘‘‘ហិមវន្តមុបាទាយ, សាគរញ្ច មហោទធិំ;
ឯត្ថន្តរេ យំ បុលិនំ, គណនាតោ អសង្ខិយំ។
២៥៨.
‘‘‘តម្បិ សក្កា អសេសេន, សង្ខាតុំ គណនា យថា;
ន ត្វេវ សារិបុត្តស្ស, បញ្ញាយន្តោ ភវិស្សតិ។
២៥៩.
‘‘‘លក្ខេ
ន ត្វេវ សារិបុត្តស្ស, បញ្ញាយន្តោ ភវិស្សតិ។
២៦០.
‘‘‘មហាសមុទ្ទេ ឩមិយោ, គណនាតោ អសង្ខិយា;
តថេវ សារិបុត្តស្ស, បញ្ញាយន្តោ ន ហេស្សតិ។
២៦១.
‘‘‘អារាធយិត្វា សម្ពុទ្ធំ, គោតមំ សក្យបុង្គវំ;
បញ្ញាយ បារមិំ គន្ត្វា, ហេស្សតិ អគ្គសាវកោ។
២៦២.
‘‘‘បវត្តិតំ ធម្មចក្កំ, សក្យបុត្តេន តាទិនា;
អនុវត្តេស្សតិ សម្មា, វស្សេន្តោ ធម្មវុដ្ឋិយោ។
២៦៣.
‘‘‘សព្ពមេតំ
ភិក្ខុសង្ឃេ និសីទិត្វា, អគ្គដ្ឋានេ ឋបេស្សតិ’។
២៦៤.
‘‘អហោ
យស្សាហំ ការំ
២៦៥.
‘‘អបរិមេយ្យេ កតំ កម្មំ, ផលំ ទស្សេសិ មេ ឥធ;
សុមុត្តោ សរវេគោវ, កិលេសេ ឈាបយិំ អហំ។
២៦៦.
‘‘អសង្ខតំ គវេសន្តោ, និព្ពានំ អចលំ បទំ;
វិចិនំ តិត្ថិយេ សព្ពេ, ឯសាហំ សំសរិំ ភវេ។
២៦៧.
‘‘យថាបិ ព្យាធិតោ បោសោ, បរិយេសេយ្យ ឱសធំ;
វិចិនេយ្យ វនំ
២៦៨.
‘‘អសង្ខតំ គវេសន្តោ, និព្ពានំ អមតំ បទំ;
អព្ពោកិណ្ណំ
២៦៩.
‘‘ជដាភារេន
អភិញ្ញាបារមិំ គន្ត្វា, ព្រហ្មលោកំ អគច្ឆិហំ។
២៧០.
‘‘នត្ថិ
យេ កេចិ ពុទ្ធិមា សត្តា, សុជ្ឈន្តិ ជិនសាសនេ។
២៧១.
‘‘អត្តការមយំ
អសង្ខតំ គវេសន្តោ, កុតិត្ថេ
២៧២.
‘‘យថា សារត្ថិកោ បោសោ, កទលិំ ឆេត្វាន ផាលយេ;
ន តត្ថ សារំ វិន្ទេយ្យ, សារេន រិត្តកោ ហិ សោ។
២៧៣.
‘‘តថេវ តិត្ថិយា លោកេ, នានាទិដ្ឋី ពហុជ្ជនា;
អសង្ខតេន រិត្តាសេ, សារេន កទលី យថា។
២៧៤.
‘‘បច្ឆិមេ ភវសម្បត្តេ, ព្រហ្មពន្ធុ អហោសហំ;
មហាភោគំ ឆឌ្ឌេត្វាន, បព្ពជិំ អនគារិយំ។
បឋមភាណវារំ។
២៧៥.
‘‘អជ្ឈាយកោ មន្តធរោ, តិណ្ណំ វេទាន បារគូ;
ព្រាហ្មណោ សញ្ចយោ
២៧៦.
‘‘សាវកោ
ទុរាសទោ ឧគ្គតេជោ, បិណ្ឌាយ ចរតី តទា។
២៧៧.
‘‘តមទ្ទសាសិំ
សន្តចិត្តំ មហានាគំ, សុផុល្លំ បទុមំ យថា។
២៧៨.
‘‘ទិស្វា
ឧសភំ បវរំ វីរំ, អរហាយំ ភវិស្សតិ។
២៧៩.
‘‘បាសាទិកោ ឥរិយតិ, អភិរូបោ សុសំវុតោ;
ឧត្តមេ ទមថេ ទន្តោ, អមតទស្សី ភវិស្សតិ។
២៨០.
‘‘យំនូនាហំ ឧត្តមត្ថំ, បុច្ឆេយ្យំ តុដ្ឋមានសំ;
សោ មេ បុដ្ឋោ កថេស្សតិ, បដិបុច្ឆាមហំ តទា។
២៨១.
‘‘បិណ្ឌបាតំ
ឱកាសំ បដិមានេន្តោ, បុច្ឆិតុំ អមតំ បទំ។
២៨២.
‘‘វីថិន្តរេ អនុប្បត្តំ, ឧបគន្ត្វាន បុច្ឆហំ;
‘កថំ គោត្តោសិ ត្វំ វីរ, កស្ស សិស្សោសិ មារិស’។
២៨៣.
‘‘សោ មេ បុដ្ឋោ វិយាកាសិ, អសម្ភីតោវ កេសរី;
‘ពុទ្ធោ លោកេ សមុប្បន្នោ, តស្ស សិស្សោម្ហិ អាវុសោ’។
២៨៤.
‘‘‘កីទិសំ
ពុទ្ធស្ស សាសនំ ធម្មំ, សាធុ មេ កថយស្សុ ភោ’។
២៨៥.
‘‘សោ មេ បុដ្ឋោ កថី សព្ពំ, គម្ភីរំ និបុណំ បទំ;
តណ្ហាសល្លស្ស ហន្តារំ, សព្ពទុក្ខាបនូទនំ។
២៨៦.
‘‘‘យេ ធម្មា ហេតុប្បភវា, តេសំ ហេតុំ តថាគតោ អាហ;
តេសញ្ច យោ និរោធោ, ឯវំ វាទី មហាសមណោ’។
២៨៧.
‘‘សោហំ វិស្សជ្ជិតេ បញ្ហេ, បឋមំ ផលមជ្ឈគំ;
វិរជោ វិមលោ អាសិំ, សុត្វាន ជិនសាសនំ។
២៨៨.
‘‘សុត្វាន
បរិយោគាឡ្ហសទ្ធម្មោ, ឥមំ គាថមភាសហំ។
២៨៩.
‘‘‘ឯសេវ
អទិដ្ឋំ អព្ភតីតំ, ពហុកេហិ កប្បនហុតេហិ’។
២៩០.
‘‘ស្វាហំ ធម្មំ គវេសន្តោ, កុតិត្ថេ សញ្ចរិំ អហំ;
សោ មេ អត្ថោ អនុប្បត្តោ, កាលោ មេ នប្បមជ្ជិតុំ។
២៩១.
‘‘តោសិតោហំ
សហាយកំ គវេសន្តោ, អស្សមំ អគមាសហំ។
២៩២.
‘‘ទូរតោវ មមំ ទិស្វា, សហាយោ មេ សុសិក្ខិតោ;
ឥរិយាបថសម្បន្នោ
២៩៣.
‘‘‘បសន្នមុខនេត្តោសិ, មុនិភាវោវ ទិស្សតិ;
អមតាធិគតោ កច្ចិ, និព្ពានមច្ចុតំ បទំ។
២៩៤.
‘‘‘សុភានុរូបោ អាយាសិ, អានេញ្ជការិតោ វិយ;
ទន្តោវ ទន្តទមថោ
២៩៥.
‘‘‘អមតំ មយាធិគតំ, សោកសល្លាបនូទនំ;
ត្វម្បិ តំ អធិគច្ឆេសិ
២៩៦.
‘‘សាធូតិ សោ បដិស្សុត្វា, សហាយោ មេ សុសិក្ខិតោ;
ហត្ថេន ហត្ថំ គណ្ហិត្វា, ឧបគម្ម
២៩៧.
‘‘ឧភោបិ បព្ពជិស្សាម, សក្យបុត្ត តវន្តិកេ;
តវ សាសនមាគម្ម, វិហរាម អនាសវា។
២៩៨.
‘‘កោលិតោ
ឧភោវ ឯកតោ ហុត្វា, សាសនំ សោភយាមសេ។
២៩៩.
‘‘អបរិយោសិតសង្កប្បោ
តវ ទស្សនមាគម្ម, សង្កប្បោ បូរិតោ មម។
៣០០.
‘‘បថវិយំ បតិដ្ឋាយ, បុប្ផន្តិ សមយេ ទុមា;
ទិព្ពគន្ធា សម្បវន្តិ, តោសេន្តិ សព្ពបាណិនំ។
៣០១.
‘‘តថេវាហំ មហាវីរ, សក្យបុត្ត មហាយស;
សាសនេ តេ បតិដ្ឋាយ, សមយេសាមិ បុប្ផិតុំ។
៣០២.
‘‘វិមុត្តិបុប្ផំ
វិមុត្តិបុប្ផលាភេន, តោសេមិ សព្ពបាណិនំ។
៣០៣.
‘‘យាវតា ពុទ្ធខេត្តម្ហិ, ឋបេត្វាន មហាមុនិំ;
បញ្ញាយ សទិសោ នត្ថិ, តវ បុត្តស្ស ចក្ខុម។
៣០៤.
‘‘សុវិនីតា ច តេ សិស្សា, បរិសា ច សុសិក្ខិតា;
ឧត្តមេ ទមថេ ទន្តា, បរិវារេន្តិ តំ សទា។
៣០៥.
‘‘ឈាយី
មុនី មោនេយ្យសម្បន្នា, បរិវារេន្តិ តំ សទា។
៣០៦.
‘‘អប្បិច្ឆា និបកា ធីរា, អប្បាហារា អលោលុបា;
លាភាលាភេន សន្តុដ្ឋា, បរិវារេន្តិ តំ សទា។
៣០៧.
‘‘អារញ្ញិកា ធុតរតា, ឈាយិនោ លូខចីវរា;
វិវេកាភិរតា ធីរា, បរិវារេន្តិ តំ សទា។
៣០៨.
‘‘បដិបន្នា
អាសីសកា
៣០៩.
‘‘សោតាបន្នា ច វិមលា, សកទាគាមិនោ ច យេ;
អនាគាមី ច អរហា, បរិវារេន្តិ តំ សទា។
៣១០.
‘‘សតិបដ្ឋានកុសលា, ពោជ្ឈង្គភាវនារតា;
សាវកា តេ ពហូ សព្ពេ, បរិវារេន្តិ តំ សទា។
៣១១.
‘‘ឥទ្ធិបាទេសុ កុសលា, សមាធិភាវនារតា;
សម្មប្បធានានុយុត្តា, បរិវារេន្តិ តំ សទា។
៣១២.
‘‘តេវិជ្ជា ឆឡភិញ្ញា ច, ឥទ្ធិយា បារមិំ គតា;
បញ្ញាយ បារមិំ បត្តា, បរិវារេន្តិ តំ សទា។
៣១៣.
‘‘ឯទិសា តេ មហាវីរ, តវ សិស្សា សុសិក្ខិតា;
ទុរាសទា ឧគ្គតេជា, បរិវារេន្តិ តំ សទា។
៣១៤.
‘‘តេហិ សិស្សេហិ បរិវុតោ, សញ្ញតេហិ តបស្សិភិ;
មិគរាជាវសម្ភីតោ, ឧឡុរាជាវ សោភសិ។
៣១៥.
‘‘បថវិយំ បតិដ្ឋាយ, រុហន្តិ ធរណីរុហា;
វេបុល្លតំ បាបុណន្តិ, ផលញ្ច ទស្សយន្តិ តេ។
៣១៦.
‘‘បថវីសទិសោ
សាសនេ តេ បតិដ្ឋាយ, លភន្តិ អមតំ ផលំ។
៣១៧.
‘‘សិន្ធុ សរស្សតី ចេវ, នទិយោ ចន្ទភាគិកា;
គង្គា ច យមុនា ចេវ, សរភូ ច អថោ មហី។
៣១៨.
‘‘ឯតាសំ
ជហន្តិ បុរិមំ នាមំ, សាគរោតេវ ញាយតិ។
៣១៩.
‘‘តថេវិមេ
ជហន្តិ បុរិមំ នាមំ, ពុទ្ធបុត្តាតិ ញាយរេ។
៣២០.
‘‘យថាបិ ចន្ទោ វិមលោ, គច្ឆំ អាកាសធាតុយា;
សព្ពេ តារគណេ លោកេ, អាភាយ អតិរោចតិ។
៣២១.
‘‘តថេវ ត្វំ មហាវីរ, បរិវុតោ ទេវមានុសេ;
ឯតេ សព្ពេ អតិក្កម្ម, ជលសិ សព្ពទា តុវំ។
៣២២.
‘‘គម្ភីរេ ឧដ្ឋិតា ឩមី, ន វេលមតិវត្តរេ;
សព្ពា វេលំវ ផុសន្តិ
៣២៣.
‘‘តថេវ តិត្ថិយា លោកេ, នានាទិដ្ឋី ពហុជ្ជនា;
ធម្មំ វាទិតុកាមា តេ, នាតិវត្តន្តិ តំ មុនិំ។
៣២៤.
‘‘សចេ ច តំ បាបុណន្តិ, បដិវាទេហិ ចក្ខុម;
តវន្តិកំ ឧបាគន្ត្វា, សញ្ចុណ្ណាវ ភវន្តិ តេ។
៣២៥.
‘‘យថាបិ ឧទកេ ជាតា, កុមុទា មន្ទាលកា ពហូ;
ឧបលិម្បន្តិ
៣២៦.
‘‘តថេវ ពហុកា សត្តា, លោកេ ជាតា វិរូហរេ;
អដ្ដិតា រាគទោសេន, កទ្ទមេ កុមុទំ យថា។
៣២៧.
‘‘យថាបិ បទុមំ ជលជំ, ជលមជ្ឈេ វិរូហតិ;
ន សោ លិម្បតិ តោយេន, បរិសុទ្ធោ ហិ កេសរី។
៣២៨.
‘‘តថេវ
នោបលិម្បសិ លោកេន, តោយេន បទុមំ យថា។
៣២៩.
‘‘យថាបិ រម្មកេ មាសេ, ពហូ បុប្ផន្តិ វារិជា;
នាតិក្កមន្តិ តំ មាសំ, សមយោ បុប្ផនាយ សោ។
៣៣០.
‘‘តថេវ
សាសនំ នាតិវត្តន្តិ, បទុមំ វារិជំ យថា។
៣៣១.
‘‘សុបុប្ផិតោ សាលរាជា, ទិព្ពគន្ធំ បវាយតិ;
អញ្ញសាលេហិ បរិវុតោ, សាលរាជាវ សោភតិ។
៣៣២.
‘‘តថេវ ត្វំ មហាវីរ, ពុទ្ធញាណេន បុប្ផិតោ;
ភិក្ខុសង្ឃបរិវុតោ, សាលរាជាវ សោភសិ។
៣៣៣.
‘‘យថាបិ សេលោ ហិមវា, ឱសធោ សព្ពបាណិនំ;
នាគានំ អសុរានញ្ច, ទេវតានញ្ច អាលយោ។
៣៣៤.
‘‘តថេវ ត្វំ មហាវីរ, ឱសធោ វិយ បាណិនំ;
តេវិជ្ជា ឆឡភិញ្ញា ច, ឥទ្ធិយា បារមិំ គតា។
៣៣៥.
‘‘អនុសិដ្ឋា មហាវីរ, តយា ការុណិកេន តេ;
រមន្តិ ធម្មរតិយា, វសន្តិ តវ សាសនេ។
៣៣៦.
‘‘មិគរាជា យថា សីហោ, អភិនិក្ខម្ម អាសយា;
ចតុទ្ទិសានុវិលោកេត្វា
តិក្ខត្តុំ អភិនាទតិ។
៣៣៧.
‘‘សព្ពេ មិគា ឧត្តសន្តិ, មិគរាជស្ស គជ្ជតោ;
តថា ហិ ជាតិមា ឯសោ, បសូ តាសេតិ សព្ពទា។
៣៣៨.
‘‘គជ្ជតោ
ពោធនេយ្យាវពុជ្ឈន្តិ, តសន្តិ មារកាយិកា។
៣៣៩.
‘‘តសន្តិ តិត្ថិយា សព្ពេ, នទតោ តេ មហាមុនិ;
កាកា សេនាវ វិព្ភន្តា, មិគរញ្ញា យថា មិគា។
៣៤០.
‘‘យេ កេចិ គណិនោ លោកេ, សត្ថារោតិ បវុច្ចរេ;
បរម្បរាគតំ ធម្មំ, ទេសេន្តិ បរិសាយ តេ។
៣៤១.
‘‘ន ហេវំ ត្វំ មហាវីរ, ធម្មំ ទេសេសិ បាណិនំ;
សាមំ សច្ចានិ ពុជ្ឈិត្វា, កេវលំ ពោធិបក្ខិយំ។
៣៤២.
‘‘អាសយានុសយំ ញត្វា, ឥន្ទ្រិយានំ ពលាពលំ;
ភព្ពាភព្ពេ វិទិត្វាន, មហាមេឃោវ គជ្ជសិ។
៣៤៣.
‘‘ចក្កវាឡបរិយន្តា
នានាទិដ្ឋី វិចិនន្តា
៣៤៤.
‘‘សព្ពេសំ
ឯកំ បញ្ហំ កថេន្តោវ, វិមតិំ ឆិន្ទសិ
៣៤៥.
‘‘ឧបតិស្សសទិសេហេវ, វសុធា បូរិតា ភវេ;
សព្ពេវ តេ បញ្ជលិកា, កិត្តយុំ លោកនាយកំ។
៣៤៦.
‘‘កប្បំ វា តេ កិត្តយន្តា, នានាវណ្ណេហិ កិត្តយុំ;
បរិមេតុំ ន សក្កេយ្យុំ
៣៤៧.
‘‘យថាសកេន
កប្បកោដីបិ កិត្តេន្តា, ឯវមេវ បកិត្តយុំ។
៣៤៨.
‘‘សចេ
បមេតុំ បរិកប្បេយ្យ, វិឃាតំវ លភេយ្យ សោ។
៣៤៩.
‘‘សាសនេ តេ បតិដ្ឋាយ, សក្យបុត្ត មហាយស;
បញ្ញាយ បារមិំ គន្ត្វា, វិហរាមិ អនាសវោ។
៣៥០.
‘‘តិត្ថិយេ សម្បមទ្ទាមិ, វត្តេមិ ជិនសាសនំ;
ធម្មសេនាបតិ អជ្ជ, សក្យបុត្តស្ស សាសនេ។
៣៥១.
‘‘អបរិមេយ្យេ កតំ កម្មំ, ផលំ ទស្សេសិ មេ ឥធ;
សុខិត្តោ សរវេគោវ, កិលេសេ ឈាបយី មម
៣៥២.
‘‘យោ កោចិ មនុជោ ភារំ, ធារេយ្យ មត្ថកេ សទា;
ភារេន ទុក្ខិតោ អស្ស, ភារេហិ ភរិតោ តថា។
៣៥៣.
‘‘ឌយ្ហមានោ តីហគ្គីហិ, ភវេសុ សំសរិំ អហំ;
ភរិតោ ភវភារេន, គិរិំ ឧច្ចារិតោ យថា។
៣៥៤.
‘‘ឱរោបិតោ ច មេ ភារោ, ភវា ឧគ្ឃាដិតា មយា;
ករណីយំ កតំ សព្ពំ, សក្យបុត្តស្ស សាសនេ។
៣៥៥.
‘‘យាវតា ពុទ្ធខេត្តម្ហិ, ឋបេត្វា សក្យបុង្គវំ;
អហំ អគ្គោម្ហិ បញ្ញាយ, សទិសោ មេ ន វិជ្ជតិ។
៣៥៦.
‘‘សមាធិម្ហិ
ឥច្ឆមានោ ចហំ អជ្ជ, សហស្សំ អភិនិម្មិនេ។
៣៥៧.
‘‘អនុបុព្ពវិហារស្ស
កថេសិ សាសនំ មយ្ហំ, និរោធោ សយនំ មម។
៣៥៨.
‘‘ទិព្ពចក្ខុ
សម្មប្បធានានុយុត្តោ, ពោជ្ឈង្គភាវនារតោ។
៣៥៩.
‘‘សាវកេន ហិ បត្តព្ពំ, សព្ពមេវ កតំ មយា;
លោកនាថំ ឋបេត្វាន, សទិសោ មេ ន វិជ្ជតិ។
៣៦០.
‘‘សមាបត្តីនំ កុសលោ
ពោជ្ឈង្គភាវនារតោ, សាវកគុណបារមិគតោស្មិ។
៣៦១.
‘‘សាវកគុណេនបិ
យំ សទ្ធាសង្គហិតំ
៣៦២.
‘‘ឧទ្ធតវិសោវ សប្បោ, ឆិន្នវិសាណោវ ឧសភោ;
និក្ខិត្តមានទប្បោវ
៣៦៣.
‘‘យទិ រូបិនី ភវេយ្យ, បញ្ញា មេ វសុមតីបិ
អនោមទស្សិស្ស
៣៦៤.
‘‘បវត្តិតំ ធម្មចក្កំ, សក្យបុត្តេន តាទិនា;
អនុវត្តេមហំ សម្មា, ញាណថវនាយិទំ ផលំ។
៣៦៥.
‘‘មា មេ កទាចិ បាបិច្ឆោ, កុសីតោ ហីនវីរិយោ;
អប្បស្សុតោ អនាទរោ
៣៦៦.
‘‘ពហុស្សុតោ ច មេធាវី, សីលេសុ សុសមាហិតោ;
ចេតោសមថានុយុត្តោ, អបិ មុទ្ធនិ តិដ្ឋតុ។
៣៦៧.
‘‘តំ វោ វទាមិ ភទ្ទន្តេ, យាវន្តេត្ថ សមាគតា;
អប្បិច្ឆា ហោថ សន្តុដ្ឋា, ឈាយី ឈានរតា សទា។
៣៦៨.
‘‘យមហំ
សោ មេ អាចរិយោ ធីរោ, អស្សជិ នាម សាវកោ។
៣៦៩.
‘‘តស្សាហំ វាហសា អជ្ជ, ធម្មសេនាបតី អហុំ;
សព្ពត្ថ បារមិំ បត្វា, វិហរាមិ អនាសវោ។
៣៧០.
‘‘យោ មេ អាចរិយោ អាសិ, អស្សជិ នាម សាវកោ;
យស្សំ ទិសាយំ វសតិ, ឧស្សីសម្ហិ ករោមហំ។
៣៧១.
‘‘មម កម្មំ សរិត្វាន, គោតមោ សក្យបុង្គវោ;
ភិក្ខុសង្ឃេ និសីទិត្វា, អគ្គដ្ឋានេ ឋបេសិ មំ។
៣៧២.
កិលេសា ឈាបិតា មយ្ហំ, ភវា សព្ពេ សមូហតា។
នាគោវ ពន្ធនំ ឆេត្វា, វិហរាមិ អនាសវោ។
៣៧៣.
‘‘ស្វាគតំ វត មេ អាសិ, ពុទ្ធសេដ្ឋស្ស សន្តិកេ;
តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ
៣៧៤.
‘‘បដិសម្ភិទា
ឆឡភិញ្ញា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ’’។
ឥត្ថំ សុទំ អាយស្មា សារិបុត្តោ ថេរោ ឥមា គាថាយោ
អភាសិត្ថាតិ។
សារិបុត្តត្ថេរស្សាបទានំ បឋមំ។
៣-២. មហាមោគ្គល្លានត្ថេរអបទានំ
៣៧៥.
‘‘អនោមទស្សី ភគវា, លោកជេដ្ឋោ នរាសភោ;
វិហាសិ ហិមវន្តម្ហិ, ទេវសង្ឃបុរក្ខតោ។
៣៧៦.
‘‘វរុណោ នាម នាមេន, នាគរាជា អហំ តទា;
កាមរូបី វិកុព្ពាមិ, មហោទធិនិវាសហំ។
៣៧៧.
‘‘សង្គណិយំ
សម្ពុទ្ធំ បរិវារេត្វា, វាទេសុំ អច្ឆរា តទា។
៣៧៨.
‘‘វជ្ជមានេសុ
ឧភិន្នំ សទ្ទំ សុត្វាន, ពុទ្ធោបិ សម្បពុជ្ឈថ។
៣៧៩.
‘‘និមន្តេត្វាន សម្ពុទ្ធំ, សកំ ភវនុបាគមិំ;
អាសនំ បញ្ញបេត្វាន, កាលមារោចយិំ អហំ។
៣៨០.
‘‘ខីណាសវសហស្សេហិ, បរិវុតោ លោកនាយកោ;
ឱភាសេន្តោ ទិសា សព្ពា, ភវនំ មេ ឧបាគមិ។
៣៨១.
‘‘ឧបវិដ្ឋំ
សភិក្ខុសង្ឃំ តប្បេសិំ
៣៨២.
‘‘អនុមោទិ មហាវីរោ, សយម្ភូ អគ្គបុគ្គលោ;
ភិក្ខុសង្ឃេ និសីទិត្វា, ឥមា គាថា អភាសថ។
៣៨៣.
‘‘‘យោ សោ
តេន ចិត្តប្បសាទេន, ទេវលោកំ គមិស្សតិ។
៣៨៤.
‘‘‘សត្តសត្តតិក្ខត្តុញ្ច, ទេវរជ្ជំ ករិស្សតិ;
បថព្យា រជ្ជំ អដ្ឋសតំ, វសុធំ អាវសិស្សតិ។
៣៨៥.
‘‘‘បញ្ចបញ្ញាសក្ខត្តុញ្ច, ចក្កវត្តី ភវិស្សតិ;
ភោគា អសង្ខិយា តស្ស, ឧប្បជ្ជិស្សន្តិ តាវទេ។
៣៨៦.
‘‘‘អបរិមេយ្យេ
គោតមោ នាម គោត្តេន
៣៨៧.
‘‘‘និរយា
កោលិតោ នាម នាមេន, ព្រហ្មពន្ធុ ភវិស្សតិ។
៣៨៨.
‘‘‘សោ បច្ឆា បព្ពជិត្វាន, កុសលមូលេន ចោទិតោ;
គោតមស្ស ភគវតោ, ទុតិយោ ហេស្សតិ សាវកោ។
៣៨៩.
‘‘‘អារទ្ធវីរិយោ បហិតត្តោ, ឥទ្ធិយា បារមិំ គតោ;
សព្ពាសវេ បរិញ្ញាយ, និព្ពាយិស្សតិនាសវោ’។
៣៩០.
‘‘បាបមិត្តោបនិស្សាយ, កាមរាគវសំ គតោ;
មាតរំ បិតរញ្ចាបិ, ឃាតយិំ ទុដ្ឋមានសោ។
៣៩១.
‘‘យំ
បាបកម្មសមង្គិតា, ភិន្នសីសោ មរាមហំ។
៣៩២.
‘‘ឥទំ បច្ឆិមកំ មយ្ហំ, ចរិមោ វត្តតេ ភវោ;
ឥធាបិ ឯទិសោ មយ្ហំ, មរណកាលេ ភវិស្សតិ។
៣៩៣.
‘‘បវិវេកមនុយុត្តោ, សមាធិភាវនារតោ;
សព្ពាសវេ បរិញ្ញាយ, វិហរាមិ អនាសវោ។
៣៩៤.
‘‘ធរណិម្បិ សុគម្ភីរំ, ពហលំ ទុប្បធំសិយំ;
វាមង្គុដ្ឋេន ខោភេយ្យំ, ឥទ្ធិយា បារមិំ គតោ។
៣៩៥.
‘‘អស្មិមានំ ន បស្សាមិ, មានោ មយ្ហំ ន វិជ្ជតិ;
សាមណេរេ ឧបាទាយ, គរុចិត្តំ ករោមហំ។
៣៩៦.
‘‘អបរិមេយ្យេ ឥតោ កប្បេ, យំ កម្មមភិនីហរិំ;
តាហំ ភូមិមនុប្បត្តោ, បត្តោម្ហិ អាសវក្ខយំ។
៣៩៧.
‘‘បដិសម្ភិទា
ឆឡភិញ្ញា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ’’។
ឥត្ថំ សុទំ អាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ ថេរោ ឥមា គាថាយោ អភាសិត្ថាតិ។
មហាមោគ្គល្លានត្ថេរស្សាបទានំ ទុតិយំ។
៣-៣. មហាកស្សបត្ថេរអបទានំ
៣៩៨.
‘‘បទុមុត្តរស្ស
និព្ពុតេ លោកនាថម្ហិ, បូជំ កុព្ពន្តិ សត្ថុនោ។
៣៩៩.
‘‘ឧទគ្គចិត្តា ជនតា, អាមោទិតបមោទិតា;
តេសុ សំវេគជាតេសុ, បីតិ មេ ឧទបជ្ជថ។
៤០០.
‘‘ញាតិមិត្តេ សមានេត្វា, ឥទំ វចនមព្រវិំ;
បរិនិព្ពុតោ មហាវីរោ, ហន្ទ បូជំ ករោមសេ។
៤០១.
‘‘សាធូតិ តេ បដិស្សុត្វា, ភិយ្យោ ហាសំ ជនិំសុ មេ;
ពុទ្ធស្មិំ លោកនាថម្ហិ, កាហាម បុញ្ញសញ្ចយំ។
៤០២.
‘‘អគ្ឃិយំ
ទិយឌ្ឍហត្ថបត្ថដំ, វិមានំ នភមុគ្គតំ។
៤០៣.
‘‘កត្វាន ហម្មិយំ តត្ថ, តាលបន្តីហិ ចិត្តិតំ;
សកំ ចិត្តំ បសាទេត្វា, ចេតិយំ បូជយុត្តមំ។
៤០៤.
‘‘អគ្គិក្ខន្ធោវ
ឥន្ទលដ្ឋីវ អាកាសេ, ឱភាសេតិ ចតុទ្ទិសា។
៤០៥.
‘‘តត្ថ ចិត្តំ បសាទេត្វា, កត្វាន កុសលំ ពហុំ;
បុព្ពកម្មំ សរិត្វាន, តិទសំ ឧបបជ្ជហំ។
៤០៦.
‘‘សហស្សយុត្តំ
ឧព្ពិទ្ធំ ភវនំ មយ្ហំ, សត្តភូមំ សមុគ្គតំ។
៤០៧.
‘‘កូដាគារសហស្សានិ, សព្ពសោណ្ណមយា អហុំ;
ជលន្តិ សកតេជេន, ទិសា សព្ពា បភាសយំ។
៤០៨.
‘‘សន្តិ អញ្ញេបិ និយ្យូហា, លោហិតង្គមយា តទា;
តេបិ ជោតន្តិ អាភាយ, សមន្តា ចតុរោ ទិសា។
៤០៩.
‘‘បុញ្ញកម្មាភិនិព្ពត្តា, កូដាគារា សុនិម្មិតា;
មណិមយាបិ ជោតន្តិ, ទិសា ទស
៤១០.
‘‘តេសំ ឧជ្ជោតមានានំ, ឱភាសោ វិបុលោ អហុ;
សព្ពេ ទេវេ អភិភោមិ, បុញ្ញកម្មស្សិទំ ផលំ។
៤១១.
‘‘សដ្ឋិកប្បសហស្សម្ហិ
ចាតុរន្តោ វិជិតាវី, បថវិំ អាវសិំ អហំ។
៤១២.
‘‘តថេវ ភទ្ទកេ កប្បេ, តិំសក្ខត្តុំ អហោសហំ;
សកកម្មាភិរទ្ធោម្ហិ, ចក្កវត្តី មហព្ពលោ។
៤១៣.
‘‘សត្តរតនសម្បន្នោ, ចតុទីបម្ហិ ឥស្សរោ;
តត្ថាបិ ភវនំ មយ្ហំ, ឥន្ទលដ្ឋីវ ឧគ្គតំ។
៤១៤.
‘‘អាយាមតោ
រម្មណំ
៤១៥.
‘‘អាយាមតោ បញ្ចសតំ, វិត្ថារេន តទឌ្ឍកំ;
អាកិណ្ណំ ជនកាយេហិ, តិទសានំ បុរំ វិយ។
៤១៦.
‘‘យថា សូចិឃរេ សូចី, បក្ខិត្តា បណ្ណវីសតិ;
អញ្ញមញ្ញំ បឃដ្ដេន្តិ, អាកិណ្ណំ ហោតិ លង្កតំ
៤១៧.
‘‘ឯវម្បិ នគរំ មយ្ហំ, ហត្ថិស្សរថសំកុលំ;
មនុស្សេហិ សទាកិណ្ណំ, រម្មណំ នគរុត្តមំ។
៤១៨.
‘‘តត្ថ ភុត្វា បិវិត្វា ច, បុន ទេវត្តនំ គតោ
ភវេ បច្ឆិមកេ មយ្ហំ, អហោសិ កុលសម្បទា។
៤១៩.
‘‘ព្រាហ្មញ្ញកុលសម្ភូតោ
អសីតិកោដិយោ ហិត្វា, ហិរញ្ញស្សាបិ បព្ពជិំ។
៤២០.
‘‘បដិសម្ភិទា ចតស្សោ, វិមោក្ខាបិ ច អដ្ឋិមេ;
ឆឡភិញ្ញា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ’’។
ឥត្ថំ សុទំ អាយស្មា មហាកស្សបោ ថេរោ ឥមា គាថាយោ អភាសិត្ថាតិ។
មហាកស្សបត្ថេរស្សាបទានំ តតិយំ។
៣-៤. អនុរុទ្ធត្ថេរអបទានំ
៤២១.
‘‘សុមេធំ
វូបកដ្ឋំ វិហរន្តំ, អទ្ទសំ លោកនាយកំ។
៤២២.
‘‘ឧបគន្ត្វាន សម្ពុទ្ធំ, សុមេធំ លោកនាយកំ;
អញ្ជលិំ បគ្គហេត្វាន, ពុទ្ធសេដ្ឋមយាចហំ។
៤២៣.
‘‘អនុកម្ប
បទីបំ តេ បទស្សាមិ, រុក្ខមូលម្ហិ ឈាយតោ។
៤២៤.
‘‘អធិវាសេសិ សោ ធីរោ, សយម្ភូ វទតំ វរោ;
ទុមេសុ វិនិវិជ្ឈិត្វា, យន្តំ យោជិយហំ តទា។
៤២៥.
‘‘សហស្សវដ្ដិំ
សត្តាហំ បជ្ជលិត្វាន, ទីបា វូបសមិំសុ មេ។
៤២៦.
‘‘តេន ចិត្តប្បសាទេន, ចេតនាបណិធីហិ ច;
ជហិត្វា មានុសំ ទេហំ, វិមានមុបបជ្ជហំ។
៤២៧.
‘‘ឧបបន្នស្ស ទេវត្តំ, ព្យម្ហំ អាសិ សុនិម្មិតំ;
សមន្តតោ បជ្ជលតិ, ទីបទានស្សិទំ ផលំ។
៤២៨.
‘‘សមន្តា
សព្ពេ ទេវេ អភិភោមិ, ទីបទានស្សិទំ ផលំ។
៤២៩.
‘‘តិំសកប្បានិ
ន មំ កេចីតិមញ្ញន្តិ, ទីបទានស្សិទំ ផលំ។
៤៣០.
‘‘អដ្ឋវីសតិក្ខត្តុញ្ច, ចក្កវត្តី អហោសហំ;
ទិវា រត្តិញ្ច បស្សាមិ, សមន្តា យោជនំ តទា។
៤៣១.
‘‘សហស្សលោកំ ញាណេន, បស្សាមិ សត្ថុ សាសនេ;
ទិព្ពចក្ខុមនុប្បត្តោ, ទីបទានស្សិទំ ផលំ។
៤៣២.
‘‘សុមេធោ នាម សម្ពុទ្ធោ, តិំសកប្បសហស្សិតោ;
តស្ស ទីបោ មយា ទិន្នោ, វិប្បសន្នេន ចេតសា។
៤៣៣.
‘‘បដិសម្ភិទា ចតស្សោ, វិមោក្ខាបិ ច អដ្ឋិមេ;
ឆឡភិញ្ញា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ’’។
ឥត្ថំ សុទំ អាយស្មា អនុរុទ្ធោ ថេរោ ឥមា គាថាយោ អភាសិត្ថាតិ។
អនុរុទ្ធត្ថេរស្សាបទានំ ចតុត្ថំ។
៣-៥. បុណ្ណមន្តាណិបុត្តត្ថេរអបទានំ
៤៣៤.
‘‘អជ្ឈាយកោ មន្តធរោ, តិណ្ណំ វេទាន បារគូ;
បុរក្ខតោម្ហិ សិស្សេហិ, ឧបគច្ឆិំ នរុត្តមំ។
៤៣៥.
‘‘បទុមុត្តរោ
មម កម្មំ បកិត្តេសិ, សង្ខិត្តេន មហាមុនិ។
៤៣៦.
‘‘តាហំ
អញ្ជលិំ បគ្គហេត្វាន, បក្កមិំ
៤៣៧.
‘‘សង្ខិត្តេន
សព្ពេ សិស្សា អត្តមនា, សុត្វាន មម ភាសតោ;
សកំ ទិដ្ឋិំ វិនោទេត្វា, ពុទ្ធេ ចិត្តំ បសាទយុំ។
៤៣៨.
‘‘សង្ខិត្តេនបិ ទេសេមិ, វិត្ថារេន តថេវហំ
អភិធម្មនយញ្ញូហំ
សព្ពេសំ វិញ្ញាបេត្វាន, វិហរាមិ អនាសវោ។
៤៣៩.
‘‘ឥតោ បញ្ចសតេ កប្បេ, ចតុរោ សុប្បកាសកា;
សត្តរតនសម្បន្នា, ចតុទីបម្ហិ ឥស្សរា។
៤៤០.
‘‘បដិសម្ភិទា ចតស្សោ, វិមោក្ខាបិ ច អដ្ឋិមេ;
ឆឡភិញ្ញា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ’’។
ឥត្ថំ សុទំ អាយស្មា បុណ្ណោ មន្តាណិបុត្តោ ថេរោ ឥមា គាថាយោ អភាសិត្ថាតិ។
បុណ្ណមន្តាណិបុត្តត្ថេរស្សាបទានំ បញ្ចមំ។
៣-៦. ឧបាលិត្ថេរអបទានំ
៤៤១.
‘‘នគរេ ហំសវតិយា, សុជាតោ នាម ព្រាហ្មណោ;
អសីតិកោដិនិចយោ, បហូតធនធញ្ញវា។
៤៤២.
‘‘អជ្ឈាយកោ មន្តធរោ, តិណ្ណំ វេទាន បារគូ;
លក្ខណេ ឥតិហាសេ ច, សធម្មេ បារមិំ គតោ។
៤៤៣.
‘‘បរិព្ពាជា
ពុទ្ធសាវកា
ចរកា តាបសា ចេវ, ចរន្តិ មហិយា តទា។
៤៤៤.
‘‘តេបិ មំ បរិវារេន្តិ, ព្រាហ្មណោ វិស្សុតោ ឥតិ;
ពហុជ្ជនោ មំ បូជេតិ, នាហំ បូជេមិ កិញ្ចនំ។
៤៤៥.
‘‘បូជារហំ
ពុទ្ធោតិ វចនំ នត្ថិ, តាវ នុប្បជ្ជតេ ជិនោ។
៤៤៦.
‘‘អច្ចយេន
សព្ពំ តមំ វិនោទេត្វា, លោកេ ឧប្បជ្ជិ ចក្ខុមា។
៤៤៧.
‘‘វិត្ថារិកេ ពាហុជញ្ញេ, បុថុភូតេ ច សាសនេ;
ឧបាគមិ តទា ពុទ្ធោ, នគរំ ហំសសវ្ហយំ។
៤៤៨.
‘‘បិតុ អត្ថាយ
តេន កាលេន បរិសា, សមន្តា យោជនំ តទា។
៤៤៩.
‘‘សម្មតោ មនុជានំ សោ, សុនន្ទោ នាម តាបសោ;
យាវតា ពុទ្ធបរិសា, បុប្ផេហច្ឆាទយី តទា។
៤៥០.
‘‘ចតុសច្ចំ បកាសេន្តេ, សេដ្ឋេ ច
កោដិសតសហស្សានំ, ធម្មាភិសមយោ អហុ។
៤៥១.
‘‘សត្តរត្តិន្ទិវំ ពុទ្ធោ, វស្សេត្វា ធម្មវុដ្ឋិយោ;
អដ្ឋមេ ទិវសេ បត្តេ, សុនន្ទំ កិត្តយី ជិនោ។
៤៥២.
‘‘ទេវលោកេ មនុស្សេ វា, សំសរន្តោ អយំ ភវេ;
សព្ពេសំ បវរោ ហុត្វា, ភវេសុ សំសរិស្សតិ។
៤៥៣.
‘‘កប្បសតសហស្សម្ហិ
គោតមោ នាម គោត្តេន, សត្ថា លោកេ ភវិស្សតិ។
៤៥៤.
‘‘តស្ស ធម្មេសុ ទាយាទោ, ឱរសោ ធម្មនិម្មិតោ;
មន្តាណិបុត្តោ បុណ្ណោតិ, ហេស្សតិ សត្ថុ សាវកោ។
៤៥៥.
‘‘ឯវំ កិត្តយិ សម្ពុទ្ធោ, សុនន្ទំ តាបសំ តទា;
ហាសយន្តោ ជនំ សព្ពំ, ទស្សយន្តោ សកំ ពលំ។
៤៥៦.
‘‘កតញ្ជលី នមស្សន្តិ, សុនន្ទំ តាបសំ ជនា;
ពុទ្ធេ ការំ ករិត្វាន, សោធេសិ គតិមត្តនោ។
៤៥៧.
‘‘តត្ថ មេ អហុ សង្កប្បោ, សុត្វាន មុនិនោ វចំ;
អហម្បិ ការំ កស្សាមិ, យថា បស្សាមិ គោតមំ។
៤៥៨.
‘‘ឯវាហំ
ក្យាហំ កម្មំ អាចរាមិ, បុញ្ញក្ខេត្តេ អនុត្តរេ។
៤៥៩.
‘‘អយញ្ច បាឋិកោ ភិក្ខុ, សព្ពបាឋិស្ស សាសនេ;
វិនយេ អគ្គនិក្ខិត្តោ, តំ ឋានំ បត្ថយេ អហំ។
៤៦០.
‘‘ឥទំ
តេន ភោគេន ពុទ្ធស្ស, អារាមំ មាបយេ អហំ។
៤៦១.
‘‘សោភនំ នាម អារាមំ, នគរស្ស បុរត្ថតោ;
កិណិត្វា
៤៦២.
‘‘កូដាគារេ
ចង្កមេ សុកតេ កត្វា, សង្ឃារាមំ អមាបយិំ។
៤៦៣.
‘‘ជន្តាឃរំ
ន្ហានឃរំ មាបយិត្វា, ភិក្ខុសង្ឃស្សទាសហំ។
៤៦៤.
‘‘អាសន្ទិយោ បីឋកេ ច, បរិភោគេ ច ភាជនេ;
អារាមិកញ្ច ភេសជ្ជំ, សព្ពមេតំ អទាសហំ។
៤៦៥.
‘‘អារក្ខំ បដ្ឋបេត្វាន, បាការំ ការយិំ ទឡ្ហំ;
មា នំ កោចិ វិហេឋេសិ, សន្តចិត្តាន តាទិនំ។
៤៦៦.
‘‘សតសហស្សេនាវាសំ
វេបុល្លំ តំ មាបយិត្វា
៤៦៧.
‘‘និដ្ឋាបិតោ មយារាមោ, សម្បដិច្ឆ តុវំ មុនិ;
និយ្យាទេស្សាមិ តំ វីរ
៤៦៨.
‘‘បទុមុត្តរោ លោកវិទូ, អាហុតីនំ បដិគ្គហោ;
មម សង្កប្បមញ្ញាយ, អធិវាសេសិ នាយកោ។
៤៦៩.
‘‘អធិវាសនមញ្ញាយ, សព្ពញ្ញុស្ស មហេសិនោ;
ភោជនំ បដិយាទេត្វា, កាលមារោចយិំ អហំ។
៤៧០.
‘‘អារោចិតម្ហិ កាលម្ហិ, បទុមុត្តរនាយកោ;
ខីណាសវសហស្សេហិ, អារាមំ មេ ឧបាគមិ។
៤៧១.
‘‘និសិន្នំ
ភុត្តាវិំ កាលមញ្ញាយ, ឥទំ វចនមព្រវិំ។
៤៧២.
‘‘កីតោ សតសហស្សេន, តត្តកេនេវ ការិតោ;
សោភនោ នាម អារាមោ, សម្បដិច្ឆ តុវំ មុនិ។
៤៧៣.
‘‘ឥមិនារាមទានេន
ភវេ និព្ពត្តមានោហំ, លភាមិ មម បត្ថិតំ។
៤៧៤.
‘‘បដិគ្គហេត្វា
ភិក្ខុសង្ឃេ និសីទិត្វា, ឥទំ វចនមព្រវិ។
៤៧៥.
‘‘យោ សោ ពុទ្ធស្ស បាទាសិ, សង្ឃារាមំ សុមាបិតំ;
តមហំ កិត្តយិស្សាមិ, សុណាថ មម ភាសតោ។
៤៧៦.
‘‘ហត្ថី
បរិវារេស្សន្តិមំ និច្ចំ, សង្ឃារាមស្សិទំ ផលំ។
៤៧៧.
‘‘សដ្ឋិ តូរសហស្សានិ
បរិវារេស្សន្តិមំ និច្ចំ, សង្ឃារាមស្សិទំ ផលំ។
៤៧៨.
‘‘ឆឡសីតិសហស្សានិ, នារិយោ សមលង្កតា;
វិចិត្តវត្ថាភរណា, អាមុត្តមណិកុណ្ឌលា។
៤៧៩.
‘‘អឡារបម្ហា ហសុលា, សុសញ្ញា តនុមជ្ឈិមា;
បរិវារេស្សន្តិមំ និច្ចំ, សង្ឃារាមស្សិទំ ផលំ។
៤៨០.
‘‘តិំសកប្បសហស្សានិ, ទេវលោកេ រមិស្សតិ;
សហស្សក្ខត្តុំ ទេវិន្ទោ, ទេវរជ្ជំ ករិស្សតិ។
៤៨១.
‘‘ទេវរាជេន បត្តព្ពំ, សព្ពំ បដិលភិស្សតិ;
អនូនភោគោ ហុត្វាន, ទេវរជ្ជំ ករិស្សតិ។
៤៨២.
‘‘សហស្សក្ខត្តុំ ចក្កវត្តី, រាជា រដ្ឋេ ភវិស្សតិ;
បថព្យា រជ្ជំ វិបុលំ, គណនាតោ អសង្ខិយំ។
៤៨៣.
‘‘កប្បសតសហស្សម្ហិ
គោតមោ នាម គោត្តេន, សត្ថា លោកេ ភវិស្សតិ។
៤៨៤.
‘‘តស្ស
ឧបាលិ នាម នាមេន, ហេស្សតិ សត្ថុ សាវកោ។
៤៨៥.
‘‘វិនយេ បារមិំ បត្វា, ឋានាឋានេ ច កោវិទោ;
ជិនសាសនំ ធារេន្តោ, វិហរិស្សតិនាសវោ។
៤៨៦.
‘‘សព្ពមេតំ អភិញ្ញាយ, គោតមោ សក្យបុង្គវោ;
ភិក្ខុសង្ឃេ និសីទិត្វា, ឯតទគ្គេ ឋបេស្សតិ។
៤៨៧.
‘‘អបរិមេយ្យុបាទាយ, បត្ថេមិ តវ សាសនំ;
សោ មេ អត្ថោ អនុប្បត្តោ, សព្ពសំយោជនក្ខយោ។
៤៨៨.
‘‘យថា
សូលេ សាតំ អវិន្ទន្តោ, បរិមុត្តិំវ ឥច្ឆតិ។
៤៨៩.
‘‘តថេវាហំ
កម្មសូលាវុតោ សន្តោ, បិបាសាវេទនដ្ដិតោ។
៤៩០.
‘‘ភវេ សាតំ ន វិន្ទាមិ, ឌយ្ហន្តោ តីហិ អគ្គិភិ;
បរិមុត្តិំ គវេសាមិ, យថាបិ រាជទណ្ឌិតោ។
៤៩១.
‘‘យថា
អគទំ សោ គវេសេយ្យ, វិសឃាតាយុបាលនំ
៤៩២.
‘‘គវេសមានោ បស្សេយ្យ, អគទំ វិសឃាតកំ;
តំ បិវិត្វា សុខី អស្ស, វិសម្ហា បរិមុត្តិយា។
៤៩៣.
‘‘តថេវាហំ មហាវីរ, យថា វិសហតោ នរោ;
សម្បីឡិតោ អវិជ្ជាយ, សទ្ធម្មាគទមេសហំ។
៤៩៤.
‘‘ធម្មាគទំ គវេសន្តោ, អទ្ទក្ខិំ សក្យសាសនំ;
អគ្គំ សព្ពោសធានំ តំ, សព្ពសល្លវិនោទនំ។
៤៩៥.
‘‘ធម្មោសធំ បិវិត្វាន, វិសំ សព្ពំ សមូហនិំ;
អជរាមរំ សីតិភាវំ, និព្ពានំ ផស្សយិំ អហំ។
៤៩៦.
‘‘យថា ភូតដ្ដិតោ បោសោ, ភូតគ្គាហេន បីឡិតោ;
ភូតវេជ្ជំ គវេសេយ្យ, ភូតស្មា បរិមុត្តិយា។
៤៩៧.
‘‘គវេសមានោ
តស្ស សោ វិហនេ ភូតំ, សមូលញ្ច វិនាសយេ។
៤៩៨.
‘‘តថេវាហំ
ញាណាលោកំ គវេសាមិ, តមតោ បរិមុត្តិយា។
៤៩៩.
‘‘អថទ្ទសំ សក្យមុនិំ, កិលេសតមសោធនំ;
សោ មេ តមំ វិនោទេសិ, ភូតវេជ្ជោវ ភូតកំ។
៥០០.
‘‘សំសារសោតំ សញ្ឆិន្ទិំ, តណ្ហាសោតំ និវារយិំ;
ភវំ ឧគ្ឃាដយិំ សព្ពំ, ភូតវេជ្ជោវ មូលតោ។
៥០១.
‘‘គរុឡោ យថា ឱបតតិ, បន្នគំ ភក្ខមត្តនោ;
សមន្តា យោជនសតំ, វិក្ខោភេតិ មហាសរំ។
៥០២.
‘‘បន្នគំ
អាទាយ សោ បក្កមតិ, យេនកាមំ វិហង្គមោ។
៥០៣.
‘‘តថេវាហំ មហាវីរ, យថាបិ គរុឡោ ពលី;
អសង្ខតំ គវេសន្តោ, ទោសេ វិក្ខាលយិំ អហំ។
៥០៤.
‘‘ទិដ្ឋោ អហំ ធម្មវរំ, សន្តិបទមនុត្តរំ;
អាទាយ វិហរាមេតំ, គរុឡោ បន្នគំ យថា។
៥០៥.
‘‘អាសាវតី នាម លតា, ជាតា ចិត្តលតាវនេ;
តស្សា វស្សសហស្សេន, ឯកំ និព្ពត្តតេ ផលំ។
៥០៦.
‘‘តំ
ទេវានំ សា បិយា ឯវំ, អាសាវតី លតុត្តមា។
៥០៧.
‘‘សតសហស្សុបាទាយ, តាហំ បរិចរេ មុនិ;
សាយំ បាតំ នមស្សាមិ, ទេវា អាសាវតិំ យថា។
៥០៨.
‘‘អវញ្ឈា បារិចរិយា, អមោឃា ច នមស្សនា;
ទូរាគតម្បិ មំ សន្តំ, ខណោយំ ន វិរាធយិ។
៥០៩.
‘‘បដិសន្ធិំ ន បស្សាមិ, វិចិនន្តោ ភវេ អហំ;
និរូបធិ វិប្បមុត្តោ
៥១០.
‘‘យថាបិ
តថេវាហំ មហាវីរ, ពុទ្ធរំសេន បុប្ផិតោ។
៥១១.
‘‘យថា ពលាកយោនិម្ហិ, ន វិជ្ជតិ បុមោ
មេឃេសុ គជ្ជមានេសុ, គព្ភំ គណ្ហន្តិ តា សទា។
៥១២.
‘‘ចិរម្បិ គព្ភំ ធារេន្តិ, យាវ មេឃោ ន គជ្ជតិ;
ភារតោ បរិមុច្ចន្តិ, យទា មេឃោ បវស្សតិ។
៥១៣.
‘‘បទុមុត្តរពុទ្ធស្ស
សទ្ទេន ធម្មមេឃស្ស, ធម្មគព្ភំ អគណ្ហហំ។
៥១៤.
សតសហស្សុបាទាយ, បុញ្ញគព្ភំ ធរេមហំ;
នប្បមុច្ចាមិ ភារតោ, ធម្មមេឃោ ន គជ្ជតិ។
៥១៥.
‘‘យទា តុវំ សក្យមុនិ, រម្មេ កបិលវត្ថវេ;
គជ្ជសិ ធម្មមេឃេន, ភារតោ បរិមុច្ចហំ។
៥១៦.
‘‘សុញ្ញតំ
ចតុរោ ច ផលេ សព្ពេ, ធម្មេវំ វិជនយិំ
ទុតិយភាណវារំ។
៥១៧.
‘‘អបរិមេយ្យុបាទាយ, បត្ថេមិ តវ សាសនំ;
សោ មេ អត្ថោ អនុប្បត្តោ, សន្តិបទមនុត្តរំ។
៥១៨.
‘‘វិនយេ
ន មេ សមសមោ អត្ថិ, ធារេមិ សាសនំ អហំ។
៥១៩.
‘‘វិនយេ ខន្ធកេ ចាបិ, តិកច្ឆេទេ ច បញ្ចកេ
ឯត្ថ មេ វិមតិ នត្ថិ, អក្ខរេ ព្យញ្ជនេបិ វា។
៥២០.
‘‘និគ្គហេ បដិកម្មេ ច, ឋានាឋានេ ច កោវិទោ;
ឱសារណេ វុដ្ឋាបនេ, សព្ពត្ថ បារមិំ គតោ។
៥២១.
‘‘វិនយេ ខន្ធកេ វាបិ, និក្ខិបិត្វា បទំ អហំ;
ឧភតោ វិនិវេឋេត្វា, រសតោ ឱសរេយ្យហំ។
៥២២.
‘‘និរុត្តិយា
អនញ្ញាតំ មយា នត្ថិ, ឯកគ្គោ សត្ថុ សាសនេ។
៥២៣.
‘‘រូបទក្ខោ
កង្ខំ សព្ពំ វិនោទេមិ, ឆិន្ទាមិ សព្ពសំសយំ។
៥២៤.
‘‘បទំ អនុបទញ្ចាបិ, អក្ខរញ្ចាបិ ព្យញ្ជនំ;
និទានេ បរិយោសានេ, សព្ពត្ថ កោវិទោ អហំ។
៥២៥.
‘‘យថាបិ រាជា ពលវា, និគ្គណ្ហិត្វា បរន្តបេ;
វិជិនិត្វាន សង្គាមំ, នគរំ តត្ថ មាបយេ។
៥២៦.
‘‘បាការំ បរិខញ្ចាបិ, ឯសិកំ ទ្វារកោដ្ឋកំ;
អដ្ដាលកេ ច វិវិធេ, ការយេ នគរេ ពហូ។
៥២៧.
‘‘សិង្ឃាដកំ ចច្ចរញ្ច, សុវិភត្តន្តរាបណំ;
ការយេយ្យ សភំ តត្ថ, អត្ថានត្ថវិនិច្ឆយំ។
៥២៨.
‘‘និគ្ឃាតត្ថំ អមិត្តានំ, ឆិទ្ទាឆិទ្ទញ្ច ជានិតុំ;
ពលកាយស្ស រក្ខាយ, សេនាបច្ចំ ឋបេតិ
៥២៩.
‘‘អារក្ខត្ថាយ
មា មេ ភណ្ឌំ វិនស្សីតិ, ភណ្ឌរក្ខំ ឋបេតិ សោ។
៥៣០.
‘‘មមត្តោ
ហោតិ យោ រញ្ញោ, វុទ្ធិំ យស្ស ច ឥច្ឆតិ។
តស្សាធិករណំ ទេតិ, មិត្តស្ស បដិបជ្ជិតុំ។
៥៣១.
‘‘ឧប្បាតេសុ និមិត្តេសុ, លក្ខណេសុ ច កោវិទំ;
អជ្ឈាយកំ មន្តធរំ, បោរោហិច្ចេ ឋបេតិ សោ។
៥៣២.
‘‘ឯតេហង្គេហិ
សទា រក្ខន្តិ រាជានំ, ចក្កវាកោវ ទុក្ខិតំ។
៥៣៣.
‘‘តថេវ ត្វំ មហាវីរ, ហតាមិត្តោវ ខត្តិយោ;
សទេវកស្ស លោកស្ស, ធម្មរាជាតិ វុច្ចតិ។
៥៣៤.
‘‘តិត្ថិយេ និហនិត្វាន
តមន្ធការំ វិធមិត្វា, ធម្មនគរំ អមាបយិ។
៥៣៥.
‘‘សីលំ
សទ្ធា តេ ឯសិកា វីរ, ទ្វារបាលោ ច សំវរោ។
៥៣៦.
‘‘សតិបដ្ឋានមដ្ដាលំ, បញ្ញា តេ ចច្ចរំ មុនេ;
ឥទ្ធិបាទញ្ច សិង្ឃាដំ, ធម្មវីថិ សុមាបិតា។
៥៣៧.
‘‘សុត្តន្តំ អភិធម្មញ្ច, វិនយញ្ចាបិ កេវលំ;
នវង្គំ ពុទ្ធវចនំ, ឯសា ធម្មសភា តវ។
៥៣៨.
‘‘សុញ្ញតំ អនិមិត្តញ្ច, វិហារញ្ចប្បណីហិតំ;
អានេញ្ជញ្ច និរោធោ ច, ឯសា ធម្មកុដី តវ។
៥៣៩.
‘‘បញ្ញាយ អគ្គោ និក្ខិត្តោ
សារិបុត្តោតិ នាមេន, ធម្មសេនាបតី តវ។
៥៤០.
‘‘ចុតូបបាតកុសលោ, ឥទ្ធិយា បារមិំ គតោ;
កោលិតោ នាម នាមេន, បោរោហិច្ចោ តវំ មុនេ។
៥៤១.
‘‘បោរាណកវំសធរោ, ឧគ្គតេជោ ទុរាសទោ;
ធុតវាទីគុណេនគ្គោ, អក្ខទស្សោ តវំ មុនេ។
៥៤២.
‘‘ពហុស្សុតោ
អានន្ទោ នាម នាមេន, ធម្មារក្ខោ
៥៤៣.
‘‘ឯតេ
វិនិច្ឆយំ មេ បាទាសិ, វិនយេ វិញ្ញុទេសិតំ។
៥៤៤.
‘‘យោ កោចិ វិនយេ បញ្ហំ, បុច្ឆតិ ពុទ្ធសាវកោ;
តត្ថ មេ ចិន្តនា នត្ថិ, តញ្ញេវត្ថំ កថេមហំ។
៥៤៥.
‘‘យាវតា ពុទ្ធខេត្តម្ហិ, ឋបេត្វា តំ មហាមុនិ;
វិនយេ មាទិសោ នត្ថិ, កុតោ ភិយ្យោ ភវិស្សតិ។
៥៤៦.
‘‘ភិក្ខុសង្ឃេ
ឧបាលិស្ស សមោ នត្ថិ, វិនយេ ខន្ធកេសុ ច។
៥៤៧.
‘‘យាវតា ពុទ្ធភណិតំ, នវង្គំ សត្ថុសាសនំ;
វិនយោគធំ តំ
វិនយមូលបស្សិនោ
៥៤៨.
‘‘មម
ភិក្ខុសង្ឃេ និសីទិត្វា, ឯតទគ្គេ ឋបេសិ មំ។
៥៤៩.
‘‘សតសហស្សុបាទាយ, ឥមំ ឋានំ អបត្ថយិំ;
សោ មេ អត្ថោ អនុប្បត្តោ, វិនយេ បារមិំ គតោ។
៥៥០.
‘‘សក្យានំ នន្ទិជននោ, កប្បកោ អាសហំ បុរេ;
វិជហិត្វាន តំ ជាតិំ, បុត្តោ ជាតោ មហេសិនោ។
៥៥១.
‘‘ឥតោ ទុតិយកេ កប្បេ, អញ្ជសោ នាម ខត្តិយោ;
អនន្តតេជោ អមិតយសោ, ភូមិបាលោ មហទ្ធនោ។
៥៥២.
‘‘តស្ស
ជាតិមទេនុបត្ថទ្ធោ, យសភោគមទេន ច។
៥៥៣.
‘‘នាគសតសហស្សានិ, សព្ពាលង្ការភូសិតា;
តិធាបភិន្នា មាតង្គា, បរិវារេន្តិ មំ សទា។
៥៥៤.
‘‘សពលេហិ បរេតោហំ, ឧយ្យានំ គន្តុកាមកោ;
អារុយ្ហ សិរិកំ នាគំ, នគរា និក្ខមិំ តទា។
៥៥៥.
‘‘ចរណេន ច សម្បន្នោ, គុត្តទ្វារោ សុសំវុតោ;
ទេវលោ នាម សម្ពុទ្ធោ, អាគច្ឆិ បុរតោ មម។
៥៥៦.
‘‘បេសេត្វា សិរិកំ នាគំ, ពុទ្ធំ អាសាទយិំ តទា;
តតោ សញ្ជាតកោបោ សោ
៥៥៧.
‘‘នាគំ
វិហេសយិត្វា សម្ពុទ្ធំ, ឧយ្យានំ អគមាសហំ។
៥៥៨.
‘‘សាតំ តត្ថ ន វិន្ទាមិ, សិរោ បជ្ជលិតោ យថា;
បរិឡាហេន ឌយ្ហាមិ, មច្ឆោវ ពឡិសាទកោ។
៥៥៩.
‘‘សសាគរន្តា
បិតុ សន្តិកុបាគម្ម, ឥទំ វចនមព្រវិំ។
៥៦០.
‘‘អាសីវិសំវ កុបិតំ, អគ្គិក្ខន្ធំវ អាគតំ;
មត្តំវ កុញ្ជរំ ទន្តិំ, យំ សយម្ភុមសាទយិំ។
៥៦១.
‘‘អាសាទិតោ
បុរា សព្ពេ វិនស្សាម, ខមាបេស្សាម តំ មុនិំ។
៥៦២.
‘‘នោ
ឱរេន សត្តទិវសា, រដ្ឋំ មេ វិធមិស្សតិ។
៥៦៣.
‘‘សុមេខលោ កោសិយោ ច, សិគ្គវោ ចាបិ សត្តកោ
អាសាទយិត្វា ឥសយោ, ទុគ្គតា តេ សរដ្ឋកា។
៥៦៤.
‘‘យទា កុប្បន្តិ ឥសយោ, សញ្ញតា ព្រហ្មចារិនោ;
សទេវកំ វិនាសេន្តិ, សសាគរំ សបព្ពតំ។
៥៦៥.
‘‘តិយោជនសហស្សម្ហិ, បុរិសេ សន្និបាតយិំ;
អច្ចយំ ទេសនត្ថាយ, សយម្ភុំ ឧបសង្កមិំ។
៥៦៦.
‘‘អល្លវត្ថា អល្លសិរា, សព្ពេវ បញ្ជលីកតា;
ពុទ្ធស្ស បាទេ និបតិត្វា, ឥទំ វចនមព្រវុំ
៥៦៧.
‘‘ខមស្សុ ត្វំ មហាវីរ, អភិយាចតិ តំ ជនោ;
បរិឡាហំ វិនោទេហិ, មា នោ រដ្ឋំ វិនាសយ។
៥៦៨.
‘‘សទេវមានុសា សព្ពេ, សទានវា សរក្ខសា;
អយោមយេន កុដេន, សិរំ ភិន្ទេយ្យុ មេ សទា។
៥៦៩.
‘‘ទកេ
អគទេ កិមិ ន សណ្ឋាតិ, កោបោ ពុទ្ធេ ន ជាយតិ។
៥៧០.
‘‘យថា ច ភូមិ អចលា, អប្បមេយ្យោ ច សាគរោ;
អនន្តកោ ច អាកាសោ, ឯវំ ពុទ្ធា អខោភិយា។
៥៧១.
‘‘សទា
ខន្តានំ ខមិតានញ្ច, គមនំ តំ
៥៧២.
‘‘ឥទំ
មហាជនស្ស បុរតោ, នភំ អព្ភុគ្គមិ តទា។
៥៧៣.
‘‘តេន
សមតិក្កម្ម តំ ជាតិំ, បាវិសិំ អភយំ បុរំ។
៥៧៤.
‘‘តទាបិ
បរិឡាហំ វិនោទេសិ, សយម្ភុញ្ច ខមាបយិំ។
៥៧៥.
‘‘អជ្ជាបិ មំ មហាវីរ, ឌយ្ហមានំ តិហគ្គិភិ;
និព្ពាបេសិ តយោ អគ្គី, សីតិភាវញ្ច បាបយិំ
៥៧៦.
យេសំ សោតាវធានត្ថិ, សុណាថ មម ភាសតោ;
អត្ថំ តុម្ហំ បវក្ខាមិ, យថា ទិដ្ឋំ បទំ មម។
៥៧៧.
‘‘សយម្ភុំ តំ វិមានេត្វា, សន្តចិត្តំ សមាហិតំ;
តេន កម្មេនហំ អជ្ជ, ជាតោម្ហិ នីចយោនិយំ។
៥៧៨.
‘‘មា វោ ខណំ វិរាធេថ, ខណាតីតា ហិ សោចរេ;
សទត្ថេ វាយមេយ្យាថ, ខណោ វោ បដិបាទិតោ។
៥៧៩.
‘‘ឯកច្ចានញ្ច វមនំ, ឯកច្ចានំ វិរេចនំ;
វិសំ ហលាហលំ ឯកេ, ឯកច្ចានញ្ច ឱសធំ។
៥៨០.
‘‘វមនំ បដិបន្នានំ, ផលដ្ឋានំ វិរេចនំ;
ឱសធំ ផលលាភីនំ, បុញ្ញក្ខេត្តំ គវេសិនំ។
៥៨១.
‘‘សាសនេន វិរុទ្ធានំ, វិសំ ហលាហលំ យថា;
អាសីវិសោ ទិដ្ឋវិសោ
៥៨២.
‘‘សកិំ
សាសនេន វិរុជ្ឈិត្វា, កប្បកោដិម្ហិ ឌយ្ហតិ។
៥៨៣.
‘‘ខន្តិយា អវិហិំសាយ, មេត្តចិត្តវតាយ ច;
សទេវកំ សោ តារតិ, តស្មា តេ អវិរាធិយា
៥៨៤.
‘‘លាភាលាភេ ន សជ្ជន្តិ, សម្មាននវិមាននេ;
បថវីសទិសា ពុទ្ធា, តស្មា តេ ន វិរាធិយា
៥៨៥.
‘‘ទេវទត្តេ
រាហុលេ ធនបាលេ ច, សព្ពេសំ សមកោ មុនិ។
៥៨៦.
‘‘ឯតេសំ
សព្ពេសំ សមកោ ពុទ្ធោ, វធកស្សោរសស្ស ច។
៥៨៧.
‘‘បន្ថេ
សិរស្មិំ អញ្ជលិំ កត្វា, វន្ទិតព្ពំ ឥសិទ្ធជំ។
៥៨៨.
‘‘អព្ភតីតា ច យេ ពុទ្ធា, វត្តមានា អនាគតា;
ធជេនានេន សុជ្ឈន្តិ, តស្មា ឯតេ នមស្សិយា។
៥៨៩.
‘‘សត្ថុកប្បំ សុវិនយំ, ធារេមិ ហទយេនហំ;
នមស្សមានោ វិនយំ, វិហរិស្សាមិ សព្ពទា។
៥៩០.
‘‘វិនយោ អាសយោ មយ្ហំ, វិនយោ ឋានចង្កមំ;
កប្បេមិ វិនយេ វាសំ, វិនយោ មម គោចរោ។
៥៩១.
‘‘វិនយេ បារមិប្បត្តោ, សមថេ ចាបិ កោវិទោ;
ឧបាលិ តំ មហាវីរ, បាទេ វន្ទតិ សត្ថុនោ។
៥៩២.
‘‘សោ
នមស្សមានោ សម្ពុទ្ធំ, ធម្មស្ស ច សុធម្មតំ។
៥៩៣.
‘‘កិលេសា ឈាបិតា មយ្ហំ, ភវា សព្ពេ សមូហតា;
សព្ពាសវា បរិក្ខីណា, នត្ថិ ទានិ បុនព្ភវោ។
៥៩៤.
‘‘ស្វាគតំ វត មេ អាសិ, ពុទ្ធសេដ្ឋស្ស សន្តិកេ;
តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ។
៥៩៥.
‘‘បដិសម្ភិទា ចតស្សោ, វិមោក្ខាបិ ច អដ្ឋិមេ;
ឆឡភិញ្ញា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ’’។
ឥត្ថំ សុទំ អាយស្មា ឧបាលិ ថេរោ ឥមា គាថាយោ អភាសិត្ថាតិ។
ឧបាលិត្ថេរស្សាបទានំ ឆដ្ឋំ។
៣-៧. អញ្ញាសិកោណ្ឌញ្ញត្ថេរអបទានំ
៥៩៦.
‘‘បទុមុត្តរសម្ពុទ្ធំ, លោកជេដ្ឋំ វិនាយកំ;
ពុទ្ធភូមិមនុប្បត្តំ, បឋមំ អទ្ទសំ អហំ។
៥៩៧.
‘‘យាវតា
សម្ពុទ្ធំ បរិវារេត្វា, វន្ទន្តិ បញ្ជលីកតា។
៥៩៨.
‘‘សព្ពេ
ពុទ្ធោ អយំ អនុប្បត្តោ, អន្ធការតមោនុទោ។
៥៩៩.
‘‘តេសំ
កិលេសេ ឈាបយិស្សាម, សម្មាសម្ពុទ្ធសាសនេ។
៦០០.
‘‘ទេវានំ គិរមញ្ញាយ, វាចាសភិមុទីរិហំ;
ហដ្ឋោ ហដ្ឋេន ចិត្តេន, អាទិភិក្ខមទាសហំ។
៦០១.
‘‘មម សង្កប្បមញ្ញាយ, សត្ថា លោកេ អនុត្តរោ;
ទេវសង្ឃេ និសីទិត្វា, ឥមា គាថា អភាសថ។
៦០២.
‘‘‘សត្តាហំ អភិនិក្ខម្ម, ពោធិំ អជ្ឈគមំ អហំ;
ឥទំ មេ បឋមំ ភត្តំ, ព្រហ្មចារិស្ស យាបនំ។
៦០៣.
‘‘‘តុសិតា ហិ ឥធាគន្ត្វា, យោ មេ ភិក្ខំ ឧបានយិ;
តមហំ កិត្តយិស្សាមិ, សុណោថ មម ភាសតោ។
៦០៤.
‘‘‘តិំសកប្បសហស្សានិ
សព្ពេ ទេវេ អភិភោត្វា, តិទិវំ អាវសិស្សតិ។
៦០៥.
‘‘‘ទេវលោកា ចវិត្វាន, មនុស្សត្តំ គមិស្សតិ;
សហស្សធា ចក្កវត្តី, តត្ថ រជ្ជំ ករិស្សតិ។
៦០៦.
‘‘‘កប្បសតសហស្សម្ហិ, ឱក្កាកកុលសម្ភវោ;
គោតមោ នាម គោត្តេន, សត្ថា លោកេ ភវិស្សតិ។
៦០៧.
‘‘‘តិទសា សោ ចវិត្វាន, មនុស្សត្តំ គមិស្សតិ;
អគារា បព្ពជិត្វាន, ឆព្ពស្សានិ វសិស្សតិ។
៦០៨.
‘‘‘តតោ សត្តមកេ វស្សេ, ពុទ្ធោ សច្ចំ កថេស្សតិ;
កោណ្ឌញ្ញោ នាម នាមេន, បឋមំ សច្ឆិកាហិតិ’។
៦០៩.
‘‘និក្ខន្តេនានុបព្ពជិំ
កិលេសេ ឈាបនត្ថាយ, បព្ពជិំ អនគារិយំ។
៦១០.
‘‘អភិគន្ត្វាន សព្ពញ្ញូ, ពុទ្ធោ លោកេ សទេវកេ;
ឥសិនាមេ មិគារញ្ញេ
៦១១.
‘‘សោ
សព្ពាសវេ បរិញ្ញាយ, វិហរាមិ អនាសវោ។
៦១២.
‘‘បដិសម្ភិទា
ឆឡភិញ្ញា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ’’។
ឥត្ថំ សុទំ អាយស្មា អញ្ញាសិកោណ្ឌញ្ញោ
គាថាយោ អភាសិត្ថាតិ។
អញ្ញាសិកោណ្ឌញ្ញត្ថេរស្សាបទានំ សត្តមំ។
៣-៨. បិណ្ឌោលភារទ្វាជត្ថេរអបទានំ
៦១៣.
‘‘បទុមុត្តរោ នាម ជិនោ, សយម្ភូ អគ្គបុគ្គលោ;
បុរតោ ហិមវន្តស្ស, ចិត្តកូដេ វសី តទា។
៦១៤.
‘‘អភីតរូបោ តត្ថាសិំ, មិគរាជា ចតុក្កមោ;
តស្ស សទ្ទំ សុណិត្វាន, វិក្ខម្ភន្តិ ពហុជ្ជនា។
៦១៥.
‘‘សុផុល្លំ បទុមំ គយ្ហ, ឧបគច្ឆិំ នរាសភំ;
វុដ្ឋិតស្ស សមាធិម្ហា, ពុទ្ធស្ស អភិរោបយិំ។
៦១៦.
‘‘ចាតុទ្ទិសំ
សកំ ចិត្តំ បសាទេត្វា, សីហនាទំ នទិំ អហំ
៦១៧.
‘‘បទុមុត្តរោ លោកវិទូ, អាហុតីនំ បដិគ្គហោ;
សកាសនេ និសីទិត្វា, ឥមា គាថា អភាសថ។
៦១៨.
‘‘‘ពុទ្ធស្ស គិរមញ្ញាយ, សព្ពេ ទេវា សមាគតា;
អាគតោ វទតំ សេដ្ឋោ, ធម្មំ សោស្សាម តំ មយំ។
៦១៩.
‘‘‘តេសំ ហាសបរេតានំ, បុរតោ លោកនាយកោ;
មម សទ្ទំ
៦២០.
‘‘យេនិទំ បទុមំ ទិន្នំ, សីហនាទោ ច នាទិតោ;
តមហំ កិត្តយិស្សាមិ, សុណាថ មម ភាសតោ។
៦២១.
‘‘‘ឥតោ
សត្តរតនសម្បន្នោ ចតុទីបម្ហិ ឥស្សរោ។
៦២២.
‘‘‘ការយិស្សតិ ឥស្សរិយំ
បទុមោ នាម នាមេន, ចក្កវត្តី មហព្ពលោ។
៦២៣.
‘‘កប្បសតសហស្សម្ហិ
គោតមោ នាម គោត្តេន, សត្ថា លោកេ ភវិស្សតិ។
៦២៤.
‘បកាសិតេ បាវចនេ, ព្រហ្មពន្ធុ ភវិស្សតិ;
ព្រហ្មញ្ញា អភិនិក្ខម្ម, បព្ពជិស្សតិ តាវទេ’។
៦២៥.
‘‘បធានបហិតត្តោ សោ, ឧបសន្តោ និរូបធិ;
សព្ពាសវេ បរិញ្ញាយ, និព្ពាយិស្សតិនាសវោ។
៦២៦.
‘‘វិជនេ
សព្ពាសវេ បរិញ្ញាយ, និព្ពាយិស្សតិនាសវោ។
៦២៧.
‘‘បដិសម្ភិទា ចតស្សោ, វិមោក្ខាបិ ច អដ្ឋិមេ;
ឆឡភិញ្ញា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ’’។
ឥត្ថំ សុទំ អាយស្មា បិណ្ឌោលភារទ្វាជោ ថេរោ ឥមា គាថាយោ អភាសិត្ថាតិ។
បិណ្ឌោលភារទ្វាជត្ថេរស្សាបទានំ អដ្ឋមំ។
៣-៩. ខទិរវនិយរេវតត្ថេរអបទានំ
៦២៨.
‘‘គង្គា ភាគីរថី នាម, ហិមវន្តា បភាវិតា;
កុតិត្ថេ នាវិកោ អាសិំ, ឱរិមេ ច តរិំ
៦២៩.
‘‘បទុមុត្តរោ នាយកោ, សម្ពុទ្ធោ ទ្វិបទុត្តមោ;
វសី សតសហស្សេហិ, គង្គាតីរមុបាគតោ
៦៣០.
‘‘ពហូ នាវា សមានេត្វា, វឌ្ឍកីហិ
នាវាយ
៦៣១.
‘‘អាគន្ត្វាន
វារិមជ្ឈេ ឋិតោ សត្ថា, ឥមា គាថា អភាសថ។
៦៣២.
‘‘‘យោ សោ តារេសិ សម្ពុទ្ធំ, សង្ឃញ្ចាបិ អនាសវំ;
តេន ចិត្តប្បសាទេន, ទេវលោកេ រមិស្សតិ។
៦៣៣.
‘‘‘និព្ពត្តិស្សតិ តេ ព្យម្ហំ, សុកតំ នាវសណ្ឋិតំ;
អាកាសេ បុប្ផឆទនំ, ធារយិស្សតិ សព្ពទា។
៦៣៤.
‘‘‘អដ្ឋបញ្ញាសកប្បម្ហិ
ចាតុរន្តោ វិជិតាវី, ចក្កវត្តី ភវិស្សតិ។
៦៣៥.
‘‘‘សត្តបញ្ញាសកប្បម្ហិ
ឧគ្គច្ឆន្តោវ សូរិយោ, ជោតិស្សតិ មហព្ពលោ។
៦៣៦.
‘‘‘កប្បសតសហស្សម្ហិ, ឱក្កាកកុលសម្ភវោ;
គោតមោ នាម គោត្តេន, សត្ថា លោកេ ភវិស្សតិ។
៦៣៧.
‘‘‘តិទសា សោ ចវិត្វាន, មនុស្សត្តំ គមិស្សតិ;
រេវតោ នាម នាមេន, ព្រហ្មពន្ធុ ភវិស្សតិ។
៦៣៨.
‘‘‘អគារា និក្ខមិត្វាន, សុក្កមូលេន ចោទិតោ;
គោតមស្ស ភគវតោ, សាសនេ បព្ពជិស្សតិ។
៦៣៩.
‘‘‘សោ បច្ឆា បព្ពជិត្វាន, យុត្តយោគោ វិបស្សកោ;
សព្ពាសវេ បរិញ្ញាយ, និព្ពាយិស្សតិនាសវោ’។
៦៤០.
‘‘វីរិយំ
ធារេមិ អន្តិមំ ទេហំ, សម្មាសម្ពុទ្ធសាសនេ។
៦៤១.
‘‘សតសហស្សេ កតំ កម្មំ, ផលំ ទស្សេសិ មេ ឥធ;
សុមុត្តោ សរវេគោវ, កិលេសេ ឈាបយី មម។
៦៤២.
‘‘តតោ មំ វននិរតំ, ទិស្វា លោកន្តគូ មុនិ;
វនវាសិភិក្ខូនគ្គំ, បញ្ញបេសិ មហាមតិ។
៦៤៣.
‘‘បដិសម្ភិទា ចតស្សោ, វិមោក្ខាបិ ច អដ្ឋិមេ;
ឆឡភិញ្ញា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ’’។
ឥត្ថំ
ខទិរវនិយរេវតត្ថេរស្សាបទានំ នវមំ។
៣-១០. អានន្ទត្ថេរអបទានំ
៦៤៤.
‘‘អារាមទ្វារា
វស្សេន្តោ អមតំ វុដ្ឋិំ, និព្ពាបេសិ មហាជនំ។
៦៤៥.
‘‘សតសហស្សំ តេ ធីរា, ឆឡភិញ្ញា មហិទ្ធិកា;
បរិវារេន្តិ សម្ពុទ្ធំ, ឆាយាវ អនបាយិនី
៦៤៦.
‘‘ហត្ថិក្ខន្ធគតោ អាសិំ, សេតច្ឆត្តំ វរុត្តមំ;
សុចារុរូបំ ទិស្វាន, វិត្តិ មេ ឧទបជ្ជថ។
៦៤៧.
‘‘ឱរុយ្ហ
រតនាមយឆត្តំ មេ, ពុទ្ធសេដ្ឋស្ស ធារយិំ។
៦៤៨.
‘‘មម
តំ កថំ ឋបយិត្វាន, ឥមា គាថា អភាសថ។
៦៤៩.
‘‘‘យោ សោ ឆត្តមធារេសិ, សោណ្ណាលង្ការភូសិតំ;
តមហំ កិត្តយិស្សាមិ, សុណោថ មម ភាសតោ។
៦៥០.
‘‘‘ឥតោ គន្ត្វា អយំ បោសោ, តុសិតំ អាវសិស្សតិ;
អនុភោស្សតិ សម្បត្តិំ, អច្ឆរាហិ បុរក្ខតោ។
៦៥១.
‘‘‘ចតុត្តិំសតិក្ខត្តុញ្ច, ទេវរជ្ជំ ករិស្សតិ;
ពលាធិបោ អដ្ឋសតំ, វសុធំ អាវសិស្សតិ។
៦៥២.
‘‘‘អដ្ឋបញ្ញាសក្ខត្តុញ្ច, ចក្កវត្តី ភវិស្សតិ;
បទេសរជ្ជំ វិបុលំ, មហិយា ការយិស្សតិ។
៦៥៣.
‘‘‘កប្បសតសហស្សម្ហិ
គោតមោ នាម គោត្តេន, សត្ថា លោកេ ភវិស្សតិ។
៦៥៤.
‘‘‘សក្យានំ
អានន្ទោ នាម នាមេន, ឧបដ្ឋាកោ មហេសិនោ។
៦៥៥.
‘‘‘អាតាបី និបកោ ចាបិ, ពាហុសច្ចេ សុកោវិទោ;
និវាតវុត្តិ អត្ថទ្ធោ, សព្ពបាឋី ភវិស្សតិ។
៦៥៦.
‘‘‘បធានបហិតត្តោ សោ, ឧបសន្តោ និរូបធិ;
សព្ពាសវេ បរិញ្ញាយ, និព្ពាយិស្សតិនាសវោ។
៦៥៧.
‘‘‘សន្តិ អារញ្ញកា នាគា, កុញ្ជរា សដ្ឋិហាយនា;
តិធាបភិន្នា មាតង្គា, ឦសាទន្តា ឧរូឡ្ហវា។
៦៥៨.
‘‘‘អនេកសតសហស្សា, បណ្ឌិតាបិ មហិទ្ធិកា;
សព្ពេ តេ ពុទ្ធនាគស្ស, ន ហោន្តុ បណិធិម្ហិ តេ’
៦៥៩.
‘‘អាទិយាមេ នមស្សាមិ, មជ្ឈិមេ អថ បច្ឆិមេ;
បសន្នចិត្តោ សុមនោ, ពុទ្ធសេដ្ឋំ ឧបដ្ឋហិំ។
៦៦០.
‘‘អាតាបី និបកោ ចាបិ, សម្បជានោ បតិស្សតោ;
សោតាបត្តិផលំ បត្តោ, សេខភូមីសុ កោវិទោ។
៦៦១.
‘‘សតសហស្សិតោ
តាហំ ភូមិមនុប្បត្តោ, ឋិតា សទ្ធម្មមាចលា
៦៦២.
‘‘ស្វាគតំ
តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ។
៦៦៣.
‘‘បដិសម្ភិទា
ឆឡភិញ្ញា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ’’។
ឥត្ថំ សុទំ អាយស្មា អានន្ទោ ថេរោ ឥមា គាថាយោ អភាសិត្ថាតិ។
អានន្ទត្ថេរស្សាបទានំ ទសមំ។
តស្សុទ្ទានំ –
ពុទ្ធោ
កស្សបោ អនុរុទ្ធោ ច, បុណ្ណត្ថេរោ ឧបាលិ ច។
អញ្ញាសិកោណ្ឌញ្ញោ បិណ្ឌោលោ, រេវតានន្ទបណ្ឌិតោ;
ឆសតានិ ច បញ្ញាស, គាថាយោ សព្ពបិណ្ឌិតា។
អបទានេ ពុទ្ធវគ្គោ បឋមោ។