២៦. កស្សបពុទ្ធវំសវណ្ណនា
កោណាគមនស្ស កស្សបោ នាម សត្ថា លោកេ ឧទបាទិ (សុ. និ. អដ្ឋ. អាមកគន្ធសុត្តវណ្ណនា)។ សោ បារមិយោ បូរេត្វា តុសិតបុរេ និព្ពត្តិត្វា តតោ ចវិត្វា ពារាណសីនគរេ ព្រហ្មទត្តស្ស នាម ព្រាហ្មណស្ស វិបុលគុណវតិយា ធនវតិយា នាម ព្រាហ្មណិយា កុច្ឆិស្មិំ បដិសន្ធិំ គហេត្វា ទសន្នំ មាសានំ អច្ចយេន ឥសិបតនេ មិគទាយេ មាតុកុច្ឆិតោ និក្ខមិ។ គោត្តវសេន បនស្ស ‘‘កស្សបកុមារោ’’តិ នាមមកំសុ។ សោ ទ្វេ វស្សសហស្សានិ អគារំ អជ្ឈាវសិ។ ហំសវា យសវា សិរិនន្ទោតិ តស្ស តយោ បាសាទា អហេសុំ។ សុនន្ទា នាម ព្រាហ្មណិប្បមុខានិ អដ្ឋចត្តាលីស ឥត្ថិសហស្សានិ បច្ចុបដ្ឋិតានិ អហេសុំ។
សោ ចត្តារិ និមិត្តានិ ទិស្វា សុនន្ទាយ ព្រាហ្មណិយា វិជិតសេនេ នាម បុត្តេ ឧប្បន្នេ ឧប្បន្នសំវេគោ ‘‘មហាភិនិក្ខមនំ និក្ខមិស្សាមី’’តិ ចិន្តេសិ។ អថស្ស បរិវិតក្កសមនន្តរមេវ បាសាទោ កុលាលចក្កមិវ ភមិត្វា គគនតលមព្ភុគ្គន្ត្វា បរមរុចិរករនិករោ សរទសមយរជនិករោ វិយ តារាគណបរិវុតោ អនេកនរសតបរិវុតោ គគនតលមលង្ករោន្តោ វិយ បុញ្ញានុភាវំ បកាសេន្តោ វិយ ជននយនហទយានិ អាកឌ្ឍេន្តោ វិយ រុក្ខគ្គានិ បរំ សោភយមានោ វិយ ច គន្ត្វា និគ្រោធពោធិំ មជ្ឈេកត្វា ភូមិយំ បតិដ្ឋហិ។ អថ ពោធិសត្តោ មហាសត្តោ បថវិយំ បតិដ្ឋហិត្វា ទេវទត្តំ អរហត្តទ្ធជមាទាយ បព្ពជិ។ តស្ស នាដកិត្ថិយោ បាសាទា ឱតរិត្វា អឌ្ឍគាវុតំ មគ្គំ គន្ត្វា សបរិវារា សេនាសន្និវេសំ កត្វា និសីទិំសុ។ តតោ ឥត្ថិបរិចារិកេ ឋបេត្វា សហាគតា សព្ពេ បព្ពជិំសុ។
មហាបុរិសោ កិរ សត្តាហំ តេហិ បរិវុតោ បធានចរិយំ ចរិត្វា វិសាខបុណ្ណមាយ សុនន្ទាយ នាម ព្រាហ្មណិយា ទិន្នំ មធុបាយាសំ បរិភុញ្ជិត្វា ខទិរវនេ ទិវាវិហារំ កត្វា សាយន្ហសមយេ សោមេន នាម យវបាលកេន ឧបនីតា អដ្ឋ តិណមុដ្ឋិយោ គហេត្វា និគ្រោធពោធិំ ឧបគន្ត្វា
១.
‘‘កោណាគមនស្ស អបរេន, សម្ពុទ្ធោ ទ្វិបទុត្តមោ;
កស្សបោ នាម គោត្តេន, ធម្មរាជា បភង្ករោ។
២.
‘‘សញ្ឆឌ្ឌិតំ កុលមូលំ, ពហ្វន្នបានភោជនំ;
ទត្វាន យាចកេ ទានំ, បូរយិត្វាន មានសំ;
ឧសភោវ អាឡកំ ភេត្វា, បត្តោ សម្ពោធិមុត្តមំ។
៣.
‘‘ធម្មចក្កំ បវត្តេន្តេ, កស្សបេ លោកនាយកេ;
វីសកោដិសហស្សានំ, បឋមាភិសមយោ អហូ’’តិ។
តត្ថ សញ្ឆឌ្ឌិតន្តិ ឆឌ្ឌិតំ ឧជ្ឈិតំ បរិច្ចត្តំ។ កុលមូលន្តិ កុលឃរំ, អបរិមិតភោគក្ខន្ធំ អនេកកោដិសហស្សធនសញ្ចយំ ទសសតនយនភវនសទិសភោគំ អតិទុច្ចជំ តិណមិវ ឆឌ្ឌិតន្តិ អត្ថោ។ យាចកេតិ យាចកានំ ទត្វា។ អាឡកន្តិ គោដ្ឋំ, យថា ឧសភោ គោដ្ឋំ ភិន្ទិត្វា យថាសុខំ ឥច្ឆិតដ្ឋានំ បាបុណាតិ, ឯវំ មហាបុរិសោបិ គេហពន្ធនំ ភិន្ទិត្វា អភិសម្ពោធិំ បាបុណីតិ អត្ថោ។
បុន ចតុមាសំ ជនបទចារិកំ ចរមានេ សត្ថរិ ទសកោដិសហស្សានំ ទុតិយោ អភិសមយោ អហោសិ។ យទា បន សុន្ទរនគរទ្វារេ អសនរុក្ខមូលេ យមកបាដិហារិយំ ករោន្តោ ធម្មំ ទេសេសិ, តទា បញ្ចន្នំ កោដិសហស្សានំ តតិយោ អភិសមយោ អហោសិ។ បុន យមកបាដិហារិយំ កត្វា សុររិបុទុរភិភវនេ តាវតិំសភវនេ សុធម្មា នាម ទេវសភា អត្ថិ, តត្ថ និសីទិត្វា អត្តនោ មាតរំ ធនវតីទេវិំ បមុខំ កត្វា ទសសហស្សិលោកធាតុយា ទេវតានំ អនុគ្គហករណត្ថំ សត្តប្បករណំ អភិធម្មបិដកំ ទេសេន្តោ តីណិ ទេវតាកោដិសហស្សានិ ធម្មាមតំ បាយេសិ។ តេន វុត្តំ –
៤.
‘‘ចតុមាសំ
ទសកោដិសហស្សានំ, ទុតិយាភិសមយោ អហុ។
៥.
‘‘យមកំ វិកុព្ពនំ កត្វា, ញាណធាតុំ បកិត្តយិ;
បញ្ចកោដិសហស្សានំ, តតិយាភិសមយោ អហុ។
៦.
‘‘សុធម្មា ទេវបុរេ រម្មេ, តត្ថ ធម្មំ បកិត្តយិ;
តីណិកោដិសហស្សានំ, ទេវានំ ពោធយី ជិនោ។
៧.
‘‘នរទេវស្ស
ឯតេសានំ អភិសមយា, គណនាតោ អសង្ខិយា’’តិ។
តត្ថ ចតុមាសន្តិ ចាតុមាសេ។ អយមេវ វា បាឋោ។ ចរតីតិ អចរិ។ យមកំ វិកុព្ពនំ កត្វាតិ យមកបាដិហារិយំ កត្វា។ ញាណធាតុន្តិ សព្ពញ្ញុតញ្ញាណសភាវំ។ ‘‘សព្ពញាណធាតុ’’ន្តិបិ វទន្តិ។ បកិត្តយីតិ មហាជនស្ស បកាសេសិ។ សុធម្មាតិ តាវតិំសភវនេ សុធម្មា នាម សភា អត្ថិ, តត្ថ និសីទិត្វាតិ អត្ថោ។ ធម្មន្តិ អភិធម្មំ។
តទា កិរ អានុភាវវិជិតនរទេវោ នរទេវោ នាម មហេសក្ខោ ហេដ្ឋា វុត្តនរទេវយក្ខោ វិយ មហិទ្ធិកោ យក្ខោ អហោសិ។ សោ ជម្ពុទីបេ ឯកស្មិំ នគរេ រញ្ញោ យាទិសំ រូបំ, តាទិសំ រូបសណ្ឋានំ សរកុត្តិំ និម្មិនិត្វា តំ រាជានំ មារេត្វា ខាទិត្វា សហអន្តេបុរំ រជ្ជំ បដិបជ្ជិត្វា អបរិមិតមំសភោជនោ អហោសិ។ សោ កិរ ឥត្ថិធុត្តោ ច អហោសិ។ យទា បន តំ កុសលា ឆេកា ឥត្ថិយោ – ‘‘នាយំ អម្ហាកំ រាជា, អមនុស្សោ ឯសោ’’តិ ជានន្តិ, តទា សោ លជ្ជិតោ ហុត្វា តា សព្ពា ខាទិត្វា អញ្ញំ នគរំ បដិបជ្ជតិ។ ឯវមេវ សោ នរទេវយក្ខោ មនុស្សេ ភក្ខយន្តោ យទា សុន្ទរនគរាភិមុខោ អគមាសិ, តទា តំ ទិស្វា នគរវាសិនោ មនុស្សា មរណភយតជ្ជិតសន្តាសា សកនគរតោ និក្ខមិត្វា តតោ តតោ បលាយិំសុ។ អថ តេ មនុស្សេ បលាយមានេ ទិស្វា កស្សបទសពលោ តស្ស នរទេវស្ស យក្ខស្ស បុរតោ អដ្ឋាសិ។ នរទេវោ ឯវំ ទេវទេវំ ឋិតំ ទិស្វា វិស្សរំ ឃោរំ នាទំ នទិត្វា ភគវតោ ភយំ ឧប្បាទេតុំ អសក្កោន្តោ តំ សរណំ គន្ត្វា បញ្ហំ បុច្ឆិ។ បញ្ហំ វិស្សជ្ជេត្វា តំ ទមេត្វា ធម្មេ ទេសិយមានេ សម្បត្តានំ នរមរានំ គណនបថាតីតានំ ‘‘នរទេវស្ស យក្ខស្សា’’តិអាទិ អបរេ ធម្មទេសនេតិ អបរស្មិំ ធម្មទេសនេ។ ឯតេសានន្តិ ឯតេសំ។ អយមេវ វា បាឋោ។
តស្ស បន កស្សបភគវតោ ឯកោវ សាវកសន្និបាតោ អហោសិ។ ពារាណសីនគរេ បុរោហិតបុត្តោ តិស្សោ នាម អហោសិ។ សោ កស្សបស្ស ពោធិសត្តស្ស សរីរេ លក្ខណសម្បត្តិំ ទិស្វា បិតុនោ ភាសតោ សុត្វា – ‘‘និស្សំសយំ ឯសោ មហាភិនិក្ខមនំ និក្ខមិត្វា ពុទ្ធោ ភវិស្សតិ, ឯតស្សាហំ សន្តិកេ បព្ពជិត្វា សំសារទុក្ខតោ មុច្ចិស្សាមី’’តិ ចិន្តេត្វា សុទ្ធមុនិគណវន្តំ ហិមវន្តំ គន្ត្វា តាបសបព្ពជ្ជំ បព្ពជិ។ តស្ស បរិវារភូតានិ វីសតិតាបសសហស្សានិ អហេសុំ។ សោ
៨.
‘‘តស្សាបិ ទេវទេវស្ស, ឯកោ អាសិ សមាគមោ;
ខីណាសវានំ វិមលានំ, សន្តចិត្តាន តាទិនំ។
៩.
‘‘វីសភិក្ខុសហស្សានំ, តទា អាសិ សមាគមោ;
អតិក្កន្តភវន្តានំ, ហិរិសីលេន តាទិន’’ន្តិ។
តត្ថ អតិក្កន្តភវន្តានន្តិ អតិក្កន្តបុថុជ្ជនសោតាបន្នាទីនំ, សព្ពេសំ ខីណាសវានមេវាតិ អត្ថោ។ ហិរិសីលេន តាទិនន្តិ ហិរិយា ច សីលេន ច សទិសានំ។
តទា អម្ហាកំ ពោធិសត្តោ ជោតិបាលោ នាម មាណវោ តិណ្ណំ វេទានំ បារគូ ភូមិយញ្ចេវ អន្តលិក្ខេ ច បាកដោ ឃដិការស្ស កុម្ភការស្ស សហាយោ អហោសិ។ សោ តេន សទ្ធិំ សត្ថារំ ឧបសង្កមិត្វា តស្ស ធម្មកថំ សុត្វា តស្ស សន្តិកេ បព្ពជិ។ សោ អារទ្ធវីរិយោ តីណិ បិដកានិ ឧគ្គហេត្វា វត្តបដិបត្តិយា ពុទ្ធសាសនំ សោភេសិ។ សោបិ តំ សត្ថា ព្យាកាសិ។ តេន វុត្តំ –
១០.
‘‘អហំ តទា មាណវកោ, ជោតិបាលោតិ វិស្សុតោ;
អជ្ឈាយកោ មន្តធរោ, តិណ្ណំ វេទាន បារគូ។
១១.
‘‘លក្ខណេ
ភូមន្តលិក្ខកុសលោ, កតវិជ្ជោ អនវយោ។
១២.
‘‘កស្សបស្ស ភគវតោ, ឃដិការោ នាមុបដ្ឋកោ;
សគារវោ សប្បតិស្សោ, និព្ពុតោ តតិយេ ផលេ។
១៣.
‘‘អាទាយ មំ ឃដីការោ, ឧបគញ្ឆិ កស្សបំ ជិនំ;
តស្ស ធម្មំ សុណិត្វាន, បព្ពជិំ តស្ស សន្តិកេ។
១៤.
‘‘អារទ្ធវីរិយោ ហុត្វា, វត្តាវត្តេសុ កោវិទោ;
ន ក្វចិ បរិហាយាមិ, បូរេសិំ ជិនសាសនំ។
១៥.
‘‘យាវតា
សព្ពំ បរិយាបុណិត្វាន, សោភយិំ ជិនសាសនំ។
១៦.
‘‘មម អច្ឆរិយំ ទិស្វា, សោបិ ពុទ្ធោ វិយាករិ;
ឥមម្ហិ ភទ្ទកេ កប្បេ, អយំ ពុទ្ធោ ភវិស្សតិ។
១៧.
‘‘អហុ កបិលវ្ហយា រម្មា…បេ.… ហេស្សាម សម្មុខា ឥមំ។
៣០.
‘‘តស្សាបិ វចនំ សុត្វា, ភិយ្យោ ចិត្តំ បសាទយិំ;
ឧត្តរិំ វតមធិដ្ឋាសិំ, ទសបារមិបូរិយា។
៣១.
‘‘ឯវមហំ សំសរិត្វា, បរិវជ្ជេន្តោ អនាចរំ;
ទុក្ករញ្ច កតំ មយ្ហំ, ពោធិយាយេវ ការណា’’តិ។
តត្ថ ភូមន្តលិក្ខកុសលោតិ ភូមិសិក្ខាសុ ច អន្តលិក្ខេសុ ច ជោតិចក្កាចារេ ជោតិវិជ្ជាយ ច កុសលោតិ អត្ថោ។ ឧបដ្ឋកោតិ ឧបដ្ឋាយកោ។ សប្បតិស្សោតិ សប្បតិស្សយោ។ និព្ពុតោតិ វិនីតោ, វិស្សុតោ វា។ តតិយេ ផលេតិ និមិត្តសត្តមី, តតិយផលាធិគមហេតុ និព្ពុតោតិ អត្ថោ។ អាទាយាតិ មំ គហេត្វា។ វត្តាវត្តេសូតិ ខុទ្ទកវត្តមហាវត្តេសុ។ កោវិទោតិ តេសំ ន ក្វចិ បរិហាយាមីតិ ក្វចិបិ សីលេសុ វា សមាធិសមាបត្តិអាទីសុ វា កត្ថចិ កុតោបិ ន បរិហាយាមិ, សព្ពត្ថ មេ បរិហានិ នាម ន វិជ្ជតីតិ ទីបេតិ។ ‘‘ន កោចិ បរិហាយាមី’’តិបិ បាឋោ, សោយេវត្ថោ។
យាវតាតិ ពុទ្ធភណិតន្តិ ពុទ្ធវចនំ។ សោភយិន្តិ សោភេសិំ បកាសេសិំ។ មម អច្ឆរិយន្តិ មម សម្មាបដិបត្តិំ អញ្ញេហិ អសាធារណំ អច្ឆរិយំ អព្ភុតំ កស្សបោ ភគវា ទិស្វាតិ អត្ថោ។ សំសរិត្វាតិ សំសារេ សំសរិត្វា។ អនាចរន្តិ អនាចារំ អកត្តព្ពំ, អករណីយន្តិ អត្ថោ។
តស្ស បន កស្សបស្ស ភគវតោ ជាតនគរំ ពារាណសី នាម អហោសិ, ព្រហ្មទត្តោ នាម ព្រាហ្មណោ បិតា, បរមគុណវតី ធនវតី នាម ព្រាហ្មណី មាតា, តិស្សោ ច ភារទ្វាជោ ច ទ្វេ អគ្គសាវកា, សព្ពមិត្តោ
៣២.
‘‘នគរំ ពារាណសី នាម, កិកី នាមាសិ ខត្តិយោ;
វសតេ តត្ថ នគរេ, សម្ពុទ្ធស្ស មហាកុលំ។
៣៣.
‘‘ព្រាហ្មណោ ព្រហ្មទត្តោវ, អាសិ ពុទ្ធស្ស សោ បិតា;
ធនវតី នាម ជនិកា, កស្សបស្ស មហេសិនោ។
៣៨.
‘‘តិស្សោ ច ភារទ្វាជោ ច, អហេសុំ អគ្គសាវកា;
សព្ពមិត្តោ នាមុបដ្ឋាកោ, កស្សបស្ស មហេសិនោ។
៣៩.
‘‘អនុឡា ឧរុវេឡា ច, អហេសុំ អគ្គសាវិកា;
ពោធិ តស្ស ភគវតោ, និគ្រោធោតិ បវុច្ចតិ។
៤១.
‘‘ឧច្ចត្តនេន សោ ពុទ្ធោ, វីសតិរតនុគ្គតោ;
វិជ្ជុលដ្ឋីវ អាកាសេ, ចន្ទោវ គហបូរិតោ។
៤២.
‘‘វីសតិវស្សសហស្សានិ
តាវតា តិដ្ឋមានោ សោ, តារេសិ ជនតំ ពហុំ។
៤៣.
‘‘ធម្មតឡាកំ មាបយិត្វា, សីលំ ទត្វា វិលេបនំ;
ធម្មទុស្សំ និវាសេត្វា, ធម្មមាលំ វិភជ្ជិយ។
៤៤.
‘‘ធម្មវិមលមាទាសំ
កេចិ និព្ពានំ បត្ថេន្តា, បស្សន្តុ មេ អលង្ករំ។
៤៥.
‘‘សីលកញ្ចុកំ ទត្វាន, ឈានកវចវម្មិតំ;
ធម្មចម្មំ បារុបិត្វា, ទត្វា សន្នាហមុត្តមំ។
៤៦.
‘‘សតិផលកំ ទត្វាន, តិខិណំ ញាណកុន្តិមំ;
ធម្មខគ្គវរំ ទត្វា, សីលសំសគ្គមទ្ទនំ។
៤៧.
‘‘តេវិជ្ជាភូសនំ ទត្វាន, អាវេឡំ ចតុរោ ផលេ;
ឆឡភិញ្ញាភរណំ ទត្វា, ធម្មបុប្ផបិឡន្ធនំ។
៤៨.
‘‘សទ្ធម្មបណ្ឌរច្ឆត្តំ
មាបយិត្វាភយំ បុប្ផំ, និព្ពុតោ សោ សសាវកោ។
៤៩.
‘‘ឯសោ ហិ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, អប្បមេយ្យោ ទុរាសទោ;
ឯសោ ហិ ធម្មរតនោ, ស្វាក្ខាតោ ឯហិបស្សិកោ។
៥០.
‘‘ឯសោ ហិ សង្ឃរតនោ, សុប្បដិបន្នោ អនុត្តរោ;
សព្ពំ តមន្តរហិតំ, ននុ រិត្តា សព្ពសង្ខារា’’តិ។
តត្ថ វិជ្ជុលដ្ឋីវាតិ ឃនភាវេន សណ្ឋិតា វិជ្ជុលតា វិយ។ ចន្ទោវ គហបូរិតោតិ បរិវេសគហបរិក្ខិតោ បុណ្ណចន្ទោ វិយ។ ធម្មតឡាកំ មាបយិត្វាតិ បរិយត្តិធម្មតឡាកំ មាបយិត្វា។ សីលំ ទត្វា វិលេបនន្តិ ចតុបារិសុទ្ធិសីលសង្ខាតំ ចិត្តសន្តតិវិភូសនត្ថំ វិលេបនំ ទត្វា ធម្មទុស្សំ និវាសេត្វាតិ ហិរោត្តប្បធម្មសង្ខាតំ សាដកយុគំ និវាសេត្វា។ ធម្មមាលំ វិភជ្ជិយាតិ សត្តត្តិំសពោធិបក្ខិយធម្មកុសុមមាលំ វិភជិត្វា។ វិទហិត្វាតិ អត្ថោ។
ធម្មវិមលមាទាសន្តិ វិមលំ សោតាបត្តិមគ្គសង្ខាតំ អាទាសំ សាវជ្ជានវជ្ជកុសលាកុសលធម្មសល្លក្ខណត្ថំ មហាជនស្ស ធម្មតឡាកតីរេ ធម្មាទាសំ ឋបេត្វាតិ អត្ថោ។ មហាជនេតិ មហាជនស្ស។ កេចីតិ យេ កេចិ។ និព្ពានំ បត្ថេន្តាតិ សព្ពាកុសលមលវិលយករំ អមតមសង្ខតមនីតិកំ បរមសន្តំ អច្ចុតិរសំ និព្ពានំ បត្ថេន្តា វិចរន្តិ។ តេ ឥមំ អលង្ការំ វុត្តប្បការំ
សីលកញ្ចុកំ ទត្វានាតិ បញ្ចសីលទសសីលចតុបារិសុទ្ធិសីលមយំ កញ្ចុកំ ទត្វា។ ឈានកវចវម្មិតន្តិ ចតុក្កបញ្ចកជ្ឈានកវចពន្ធំ ពន្ធិត្វា។ ធម្មចម្មំ បារុបិត្វាតិ សតិសម្បជញ្ញសង្ខាតធម្មចម្មំ បារុបិត្វា។ ទត្វា សន្នាហមុត្តមន្តិ ឧត្តមំ ចតុរង្គសមន្នាគតំ វីរិយសន្នាហំ ទត្វាតិ អត្ថោ។ សតិផលកំ ទត្វានាតិ រាគាទិទោសារិបាបនិវារណត្ថំ ចតុសតិបដ្ឋានផលកនិវារណំ ទត្វា។ តិខិណំ ញាណកុន្តិមន្តិ បដិវេធសមត្ថំ តិខិណវិបស្សនាញាណកុន្តវន្តំ, វិបស្សនាញាណនិសិតកុន្តវរន្តិ អត្ថោ, កិលេសពលនិធនករសមត្ថំ វា យោគាវចរយោធវរំ ឋបេត្វាតិ អត្ថោ។ ធម្មខគ្គវរំ ទត្វាតិ តស្ស យោគាវចរស្ស វីរិយុបលតលនិសិតធារំ មគ្គបញ្ញាវរខគ្គំ ទត្វា។ សីលសំសគ្គមទ្ទនន្តិ អរិយំ លោកុត្តរសីលំ កិលេសសំសគ្គមទ្ទនត្ថាយ, កិលេសនិឃាតនត្ថាយាតិ អត្ថោ។
តេវិជ្ជាភូសនំ ទត្វាតិ តេវិជ្ជាមយំ វិភូសនំ ទត្វា។ អាវេឡំ ចតុរោ ផលេតិ ចត្តារិ ផលានិ វដំសកំ កត្វា។ ឆឡភិញ្ញាភរណន្តិ អាភរណត្ថាយ អលង្ការករណត្ថាយ ឆ អភិញ្ញាយោ ទត្វា។ ធម្មបុប្ផបិឡន្ធនន្តិ នវលោកុត្តរធម្មសង្ខាតំ កុសុមមាលំ កត្វា។ សទ្ធម្មបណ្ឌរច្ឆត្តំ, ទត្វា បាបនិវារណន្តិ អច្ចន្តវិសុទ្ធំ វិមុត្តិសេតច្ឆត្តំ សព្ពាកុសលាតបនិវារណំ ទត្វា។ មាបយិត្វាភយំ បុប្ផន្តិ អភយបុរគាមិនំ អដ្ឋង្គិកមគ្គំ បុប្ផំ កត្វាតិ អត្ថោ។
កស្សបោ កិរ ភគវា កាសិរដ្ឋេ សេតព្យនគរេ សេតព្យុយ្យានេ បរិនិព្ពាយិ។ ធាតុយោ កិរស្ស ន វិកិរិំសុ។ សកលជម្ពុទីបវាសិនោ មនុស្សា សន្និបតិត្វា ឯកេកំ សុវណ្ណិដ្ឋកំ កោដិអគ្ឃនកំ
‘‘កស្សបោបិ
កាសិរាជនគរេ មិគទាយេ, លោកនន្ទនករោ និវសី’’តិ។
សេសគាថាសុ សព្ពត្ថ បាកដមេវាតិ។
ឥតិ មធុរត្ថវិលាសិនិយា ពុទ្ធវំស-អដ្ឋកថាយ
កស្សបពុទ្ធវំសវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
ឯត្តាវតា ចតុវីសតិយា ពុទ្ធានំ ពុទ្ធវំសវណ្ណនា
សព្ពាការេន និដ្ឋិតា។