೩. ಧಾತುವಿಭಙ್ಗೋ
೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ
೧೭೨. ಛ ಧಾತುಯೋ – ಪಥವೀಧಾತು ಪಠವೀಧಾತು (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰) ಏವಮುಪರಿಪಿ, ಆಪೋಧಾತು, ತೇಜೋಧಾತು, ವಾಯೋಧಾತು, ಆಕಾಸಧಾತು, ವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು।
೧೭೩. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಥವೀಧಾತು? ಪಥವೀಧಾತುದ್ವಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಾ। ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಪಥವೀಧಾತು? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಂ ಖರಿಗತಂ ಕಕ್ಖಳತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಭಾವೋ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಕೇಸಾ ಲೋಮಾ ನಖಾ ದನ್ತಾ ತಚೋ ಮಂಸಂ ನ್ಹಾರು ನಹಾರು (ಸೀ॰) ಅಟ್ಠಿ ಅಟ್ಠಿಮಿಞ್ಜಂ ಅಟ್ಠಿಮಿಞ್ಜಾ (ಸೀ॰) ವಕ್ಕಂ ಹದಯಂ ಯಕನಂ ಕಿಲೋಮಕಂ ಪಿಹಕಂ ಪಪ್ಫಾಸಂ ಅನ್ತಂ ಅನ್ತಗುಣಂ ಉದರಿಯಂ ಕರೀಸಂ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಂ ಖರಿಗತಂ ಕಕ್ಖಳತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಭಾವೋ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಪಥವೀಧಾತು’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬಾಹಿರಾ ಪಥವೀಧಾತು? ಯಂ ಬಾಹಿರಂ ಕಕ್ಖಳಂ ಖರಿಗತಂ ಕಕ್ಖಳತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಭಾವೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಅಯೋ ಲೋಹಂ ತಿಪು ಸೀಸಂ ಸಜ್ಝಂ ಸಜ್ಝು (ಸ್ಯಾ॰) ಮುತ್ತಾ ಮಣಿ ವೇಳುರಿಯೋ ಸಙ್ಖೋ ಸಿಲಾ ಪವಾಳಂ ರಜತಂ ಜಾತರೂಪಂ ಲೋಹಿತಙ್ಕೋ ಲೋಹಿತಙ್ಗೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰), ಲೋಹಿತಕೋ (?) ಮಸಾರಗಲ್ಲಂ ತಿಣಂ ಕಟ್ಠಂ ಸಕ್ಖರಾ ಕಠಲಂ ಕಥಲಂ (ಕ॰) ಭೂಮಿ ಪಾಸಾಣೋ ಪಬ್ಬತೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಂ ಕಕ್ಖಳಂ ಖರಿಗತಂ ಕಕ್ಖಳತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಭಾವೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಬಾಹಿರಾ ಪಥವೀಧಾತು’। ಯಾ ಚ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಪಥವೀಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ಪಥವೀಧಾತು, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಥವೀಧಾತು’’।
೧೭೪. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಆಪೋಧಾತು? ಆಪೋಧಾತುದ್ವಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಾ। ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಪೋಧಾತು? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಆಪೋ ಆಪೋಗತಂ ಸಿನೇಹೋ ಸಿನೇಹಗತಂ ಸ್ನೇಹೋ ಸ್ನೇಹಗತಂ (ಸ್ಯಾ॰) ಬನ್ಧನತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಪಿತ್ತಂ ಸೇಮ್ಹಂ ಪುಬ್ಬೋ ಲೋಹಿತಂ ಸೇದೋ ಮೇದೋ ಅಸ್ಸು ವಸಾ ಖೇಳೋ ಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಾ ಲಸಿಕಾ ಮುತ್ತಂ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಆಪೋ ಆಪೋಗತಂ ಸಿನೇಹೋ ಸಿನೇಹಗತಂ ಬನ್ಧನತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಪೋಧಾತು’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬಾಹಿರಾ ಆಪೋಧಾತು? ಯಂ ಬಾಹಿರಂ ಆಪೋ ಆಪೋಗತಂ ಸಿನೇಹೋ ಸಿನೇಹಗತಂ ಬನ್ಧನತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಮೂಲರಸೋ ಖನ್ಧರಸೋ ತಚರಸೋ ಪತ್ತರಸೋ ಪುಪ್ಫರಸೋ ಫಲರಸೋ ಖೀರಂ ದಧಿ ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತಂ ತೇಲಂ ಮಧು ಫಾಣಿತಂ ಭುಮ್ಮಾನಿ ವಾ ಉದಕಾನಿ ಅನ್ತಲಿಕ್ಖಾನಿ ವಾ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಂ ಆಪೋ ಆಪೋಗತಂ ಸಿನೇಹೋ ಸಿನೇಹಗತಂ ಬನ್ಧನತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಬಾಹಿರಾ ಆಪೋಧಾತು’। ಯಾ ಚ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಪೋಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ಆಪೋಧಾತು, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆಪೋಧಾತು’’।
೧೭೫. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ತೇಜೋಧಾತು? ತೇಜೋಧಾತುದ್ವಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಾ। ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ತೇಜೋಧಾತು? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ತೇಜೋ ತೇಜೋಗತಂ ಉಸ್ಮಾ ಉಸ್ಮಾಗತಂ ಉಸುಮಂ ಉಸುಮಗತಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಯೇನ ಚ ಸನ್ತಪ್ಪತಿ ಯೇನ ಚ ಜೀರೀಯತಿ ಯೇನ ಚ ಪರಿಡಯ್ಹತಿ ಯೇನ ಚ ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತಸಾಯಿತಂ ಸಮ್ಮಾ ಪರಿಣಾಮಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ತೇಜೋ ತೇಜೋಗತಂ ಉಸ್ಮಾ ಉಸ್ಮಾಗತಂ ಉಸುಮಂ ಉಸುಮಗತಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ತೇಜೋಧಾತು’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬಾಹಿರಾ ತೇಜೋಧಾತು? ಯಂ ಬಾಹಿರಂ ತೇಜೋ ತೇಜೋಗತಂ ಉಸ್ಮಾ ಉಸ್ಮಾಗತಂ ಉಸುಮಂ ಉಸುಮಗತಂ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಕಟ್ಠಗ್ಗಿ ಪಲಾಲಗ್ಗಿ ಸಕಲಿಕಗ್ಗಿ (ಸಬ್ಬತ್ಥ) ತಿಣಗ್ಗಿ ಗೋಮಯಗ್ಗಿ ಥುಸಗ್ಗಿ ಸಙ್ಕಾರಗ್ಗಿ ಇನ್ದಗ್ಗಿ ಅಗ್ಗಿಸನ್ತಾಪೋ ಸೂರಿಯಸನ್ತಾಪೋ ಕಟ್ಠಸನ್ನಿಚಯಸನ್ತಾಪೋ ತಿಣಸನ್ನಿಚಯಸನ್ತಾಪೋ ಧಞ್ಞಸನ್ನಿಚಯಸನ್ತಾಪೋ ಭಣ್ಡಸನ್ನಿಚಯಸನ್ತಾಪೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಂ ತೇಜೋ ತೇಜೋಗತಂ ಉಸ್ಮಾ ಉಸ್ಮಾಗತಂ ಉಸುಮಂ ಉಸುಮಗತಂ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಬಾಹಿರಾ ತೇಜೋಧಾತು’। ಯಾ ಚ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ತೇಜೋಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ತೇಜೋಧಾತು, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತೇಜೋಧಾತು’’।
೧೭೬. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವಾಯೋಧಾತು? ವಾಯೋಧಾತುದ್ವಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಾ। ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ವಾಯೋಧಾತು? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ವಾಯೋ ವಾಯೋಗತಂ ಥಮ್ಭಿತತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಉದ್ಧಙ್ಗಮಾ ವಾತಾ ಅಧೋಗಮಾ ವಾತಾ ಕುಚ್ಛಿಸಯಾ ವಾತಾ ಕೋಟ್ಠಾಸಯಾ ಕೋಟ್ಠಸಯಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰) ವಾತಾ ಅಙ್ಗಮಙ್ಗಾನುಸಾರಿನೋ ವಾತಾ ಸತ್ಥಕವಾತಾ ಖುರಕವಾತಾ ಉಪ್ಪಲಕವಾತಾ ಅಸ್ಸಾಸೋ ಪಸ್ಸಾಸೋ ಇತಿ ವಾ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ವಾಯೋ ವಾಯೋಗತಂ ಥಮ್ಭಿತತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ವಾಯೋಧಾತು’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬಾಹಿರಾ ವಾಯೋಧಾತು? ಯಂ ಬಾಹಿರಂ ವಾಯೋ ವಾಯೋಗತಂ ಥಮ್ಭಿತತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಪುರತ್ಥಿಮಾ ವಾತಾ ಪಚ್ಛಿಮಾ ವಾತಾ ಉತ್ತರಾ ವಾತಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ವಾತಾ ಸರಜಾ ವಾತಾ ಅರಜಾ ವಾತಾ ಸೀತಾ ವಾತಾ ಉಣ್ಹಾ ವಾತಾ ಪರಿತ್ತಾ ವಾತಾ ಅಧಿಮತ್ತಾ ವಾತಾ ಕಾಳವಾತಾ ವೇರಮ್ಭವಾತಾ ಪಕ್ಖವಾತಾ ಸುಪಣ್ಣವಾತಾ ತಾಲವಣ್ಟವಾತಾ ವಿಧೂಪನವಾತಾ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಂ ವಾಯೋ ವಾಯೋಗತಂ ಥಮ್ಭಿತತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಬಾಹಿರಾ ವಾಯೋಧಾತು’। ಯಾ ಚ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ವಾಯೋಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ವಾಯೋಧಾತು, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಾಯೋಧಾತು’’।
೧೭೭. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಆಕಾಸಧಾತು? ಆಕಾಸಧಾತುದ್ವಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಾ। ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಕಾಸಧಾತು? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಆಕಾಸೋ ಆಕಾಸಗತಂ ಅಘಂ ಅಘಗತಂ ವಿವರೋ ವಿವರಗತಂ ಅಸಮ್ಫುಟ್ಠಂ ಮಂಸಲೋಹಿತೇಹಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಕಣ್ಣಚ್ಛಿದ್ದಂ ನಾಸಚ್ಛಿದ್ದಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ, ಯೇನ ಚ ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತಸಾಯಿತಂ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ಯತ್ಥ ಚ ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತಸಾಯಿತಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ, ಯೇನ ಚ ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತಸಾಯಿತಂ ಅಧೋಭಾಗಂ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಆಕಾಸೋ ಆಕಾಸಗತಂ ಅಘಂ ಅಘಗತಂ ವಿವರೋ ವಿವರಗತಂ ಅಸಮ್ಫುಟ್ಠಂ ಮಂಸಲೋಹಿತೇಹಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಕಾಸಧಾತು’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬಾಹಿರಾ ಆಕಾಸಧಾತು? ಯಂ ಬಾಹಿರಂ ಆಕಾಸೋ ಆಕಾಸಗತಂ ಅಘಂ ಅಘಗತಂ ವಿವರೋ ವಿವರಗತಂ ಅಸಮ್ಫುಟ್ಠಂ ಚತೂಹಿ ಮಹಾಭೂತೇಹಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಬಾಹಿರಾ ಆಕಾಸಧಾತು’। ಯಾ ಚ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಕಾಸಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ಆಕಾಸಧಾತು, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆಕಾಸಧಾತು’’।
೧೭೮. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’।
ಇಮಾ ಛ ಧಾತುಯೋ।
೧೭೯. ಅಪರಾಪಿ ಛ ಧಾತುಯೋ – ಸುಖಧಾತು, ದುಕ್ಖಧಾತು, ಸೋಮನಸ್ಸಧಾತು, ದೋಮನಸ್ಸಧಾತು, ಉಪೇಕ್ಖಾಧಾತು, ಅವಿಜ್ಜಾಧಾತು।
೧೮೦. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸುಖಧಾತು? ಯಂ ಕಾಯಿಕಂ ಸಾತಂ ಕಾಯಿಕಂ ಸುಖಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖಧಾತು? ಯಂ ಕಾಯಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಕಾಯಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸೋಮನಸ್ಸಧಾತು? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೋಮನಸ್ಸಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದೋಮನಸ್ಸಧಾತು? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋಮನಸ್ಸಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಧಾತು? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾಧಾತು? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ ಅನಭಿಸಮಯೋ ಅನನುಬೋಧೋ ಅಸಮ್ಬೋಧೋ ಅಪ್ಪಟಿವೇಧೋ ಅಸಙ್ಗಾಹಣಾ ಅಪರಿಯೋಗಾಹಣಾ ಅಸಮಪೇಕ್ಖನಾ ಅಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಕಮ್ಮಂ ದುಮ್ಮೇಜ್ಝಂ ಬಾಲ್ಯಂ ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ ಮೋಹೋ ಪಮೋಹೋ ಸಮ್ಮೋಹೋ ಅವಿಜ್ಜಾ ಅವಿಜ್ಜೋಘೋ ಅವಿಜ್ಜಾಯೋಗೋ ಅವಿಜ್ಜಾನುಸಯೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಧಾತು’’।
ಇಮಾ ಛ ಧಾತುಯೋ।
೧೮೧. ಅಪರಾಪಿ ಛ ಧಾತುಯೋ – ಕಾಮಧಾತು, ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು, ವಿಹಿಂಸಾಧಾತು, ನೇಕ್ಖಮ್ಮಧಾತು, ಅಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು, ಅವಿಹಿಂಸಾಧಾತು।
೧೮೨. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕಾಮಧಾತು? ಕಾಮಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಅಪ್ಪನಾ ಬ್ಯಪ್ಪನಾ ಚೇತಸೋ ಅಭಿನಿರೋಪನಾ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಕಾಮಧಾತು। ಹೇಟ್ಠತೋ ಅವೀಚಿನಿರಯಂ ಪರಿಯನ್ತಂ ಕರಿತ್ವಾ ಉಪರಿತೋ ಪರನಿಮ್ಮಿತವಸವತ್ತೀ ದೇವೇ ಅನ್ತೋ ಕರಿತ್ವಾ ಯಂ ಏತಸ್ಮಿಂ ಅನ್ತರೇ ಏತ್ಥಾವಚರಾ ಏತ್ಥ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಖನ್ಧಧಾತುಆಯತನಾ ರೂಪಾ ರೂಪಂ (ಸ್ಯಾ॰) ವೇದನಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಮಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು? ಬ್ಯಾಪಾದಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು’’। ದಸಸು ವಾ ಆಘಾತವತ್ಥೂಸು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಆಘಾತೋ ಪಟಿಘಾತೋ ಪಟಿಘಂ ಪಟಿವಿರೋಧೋ ಕೋಪೋ ಪಕೋಪೋ ಸಮ್ಪಕೋಪೋ ದೋಸೋ ಪದೋಸೋ ಸಮ್ಪದೋಸೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಮನೋಪದೋಸೋ ಕೋಧೋ ಕುಜ್ಝನಾ ಕುಜ್ಝಿತತ್ತಂ ದೋಸೋ ದುಸ್ಸನಾ ದುಸ್ಸಿತತ್ತಂ ಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜನಾ ವಿರೋಧೋ ಪಟಿವಿರೋಧೋ ಚಣ್ಡಿಕ್ಕಂ ಅಸುರೋಪೋ ಅನತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವಿಹಿಂಸಾಧಾತು? ವಿಹಿಂಸಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹಿಂಸಾಧಾತು’’। ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪಾಣಿನಾ ವಾ ಲೇಡ್ಡುನಾ ವಾ ದಣ್ಡೇನ ವಾ ಸತ್ಥೇನ ವಾ ರಜ್ಜುಯಾ ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ಸತ್ತೇ ವಿಹೇಠೇತಿ, ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಹೇಠನಾ ವಿಹೇಠನಾ ಹಿಂಸನಾ ವಿಹಿಂಸನಾ ರೋಸನಾ ವಿರೋಸನಾ ಪರೂಪಘಾತೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹಿಂಸಾಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಧಾತು? ನೇಕ್ಖಮ್ಮಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನೇಕ್ಖಮ್ಮಧಾತು’’। ಸಬ್ಬೇಪಿ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ‘‘ನೇಕ್ಖಮ್ಮಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು? ಅಬ್ಯಾಪಾದಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು’’। ಯಾ ಸತ್ತೇಸು ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಹಿಂಸಾಧಾತು? ಅವಿಹಿಂಸಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಅಪ್ಪನಾ ಬ್ಯಪ್ಪನಾ ಚೇತಸೋ ಅಭಿನಿರೋಪನಾ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಹಿಂಸಾಧಾತು’’ । ಯಾ ಸತ್ತೇಸು ಕರುಣಾ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಹಿಂಸಾಧಾತು’’।
ಇಮಾ ಛ ಧಾತುಯೋ।
ಇತಿ ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಛಕ್ಕಾನಿ ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅಟ್ಠಾರಸ ಧಾತುಯೋ ಹೋನ್ತಿ।
ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ।
೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ
೧೮೩. ಅಟ್ಠಾರಸ ಧಾತುಯೋ – ಚಕ್ಖುಧಾತು, ರೂಪಧಾತು, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಸೋತಧಾತು, ಸದ್ದಧಾತು, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಘಾನಧಾತು, ಗನ್ಧಧಾತು, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಜಿವ್ಹಾಧಾತು, ರಸಧಾತು, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು , ಕಾಯಧಾತು, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಧಾತು, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಮನೋಧಾತು, ಧಮ್ಮಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು।
೧೮೪. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಚಕ್ಖುಧಾತು? ಯಂ ಚಕ್ಖು ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ…ಪೇ॰… ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಕ್ಖುಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ರೂಪಧಾತು? ಯಂ ರೂಪಂ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ವಣ್ಣನಿಭಾ…ಪೇ॰… ರೂಪಧಾತುಪೇಸಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಚಕ್ಖುಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ರೂಪೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸೋತಧಾತು? ಯಂ ಸೋತಂ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ…ಪೇ॰… ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೋತಧಾತು’’ ।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸದ್ದಧಾತು? ಯೋ ಸದ್ದೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ…ಪೇ॰… ಸದ್ದಧಾತುಪೇಸಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸದ್ದಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಸೋತಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಸದ್ದೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಘಾನಧಾತು? ಯಂ ಘಾನಂ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ…ಪೇ॰… ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಘಾನಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಗನ್ಧಧಾತು? ಯೋ ಗನ್ಧೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ…ಪೇ॰… ಗನ್ಧಧಾತುಪೇಸಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಗನ್ಧಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಘಾನಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಗನ್ಧೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಜಿವ್ಹಾಧಾತು? ಯಾ ಜಿವ್ಹಾ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ…ಪೇ॰… ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಿವ್ಹಾಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ರಸಧಾತು? ಯೋ ರಸೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ…ಪೇ॰… ರಸಧಾತುಪೇಸಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರಸಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಜಿವ್ಹಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ರಸೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕಾಯಧಾತು? ಯೋ ಕಾಯೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ…ಪೇ॰… ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಯಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಧಾತು? ಪಥವೀಧಾತು…ಪೇ॰… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಧಾತುಪೇಸಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಕಾಯಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮನೋಧಾತು? ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಮನೋಧಾತು; ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ…ಪೇ॰… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ…ಪೇ॰… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಮನೋಧಾತು ಸಬ್ಬಧಮ್ಮೇಸು ವಾ ಪನ ಪಠಮಸಮನ್ನಾಹಾರೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಮನೋಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮನೋಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಧಮ್ಮಧಾತು? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ಯಞ್ಚ ರೂಪಂ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಂ ಧಮ್ಮಾಯತನಪರಿಯಾಪನ್ನಂ, ಅಸಙ್ಖತಾ ಚ ಧಾತು।
ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ । ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ। ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ॰… ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ’’।
ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ। ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ। ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ॰… ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ’’।
ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ। ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತು, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತು। ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ॰… ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಂ ಧಮ್ಮಾಯತನಪರಿಯಾಪನ್ನಂ? ಇತ್ಥಿನ್ದ್ರಿಯಂ…ಪೇ॰… ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ‘‘ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಂ ಧಮ್ಮಾಯತನಪರಿಯಾಪನ್ನಂ’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಸಙ್ಖತಾ ಧಾತು? ರಾಗಕ್ಖಯೋ, ದೋಸಕ್ಖಯೋ, ಮೋಹಕ್ಖಯೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸಙ್ಖತಾ ಧಾತು’’। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಧಮ್ಮಧಾತು’’।
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಮನೋಧಾತು, ಮನೋಧಾತುಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ॰… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು; ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ…ಪೇ॰… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ …ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ…ಪೇ॰… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಮನೋಧಾತು, ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ॰… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಮನಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’।
ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ।
೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ
ಅಟ್ಠಾರಸ ಧಾತುಯೋ – ಚಕ್ಖುಧಾತು, ರೂಪಧಾತು, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಸೋತಧಾತು, ಸದ್ದಧಾತು, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಘಾನಧಾತು, ಗನ್ಧಧಾತು, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಜಿವ್ಹಾಧಾತು, ರಸಧಾತು, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಕಾಯಧಾತು, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಧಾತು, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಮನೋಧಾತು, ಧಮ್ಮಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು।
೧೮೬. ಅಟ್ಠಾರಸನ್ನಂ ಧಾತೂನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ॰… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?
೧. ತಿಕಂ
೧೮೭. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅಬ್ಯಾಕತಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ। ದಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ। ಪಞ್ಚ ಧಾತುಯೋ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ। ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ।
ದಸ ಧಾತುಯೋ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ। ಪಞ್ಚ ಧಾತುಯೋ ವಿಪಾಕಾ। ಮನೋಧಾತು ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ, ಸಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ, ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಸಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ।
ದಸ ಧಾತುಯೋ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ। ಸದ್ದಧಾತು ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ। ಪಞ್ಚ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ।
ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ। ಪನ್ನರಸ ಧಾತುಯೋ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ। ಮನೋಧಾತು ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ’’ತಿಪಿ। ದಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸುಖಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ । ಪಞ್ಚ ಧಾತುಯೋ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ। ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸುಖಸಹಗತಾ’’ತಿ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸುಖಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ।
ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಆಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ।
ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಪರಿತ್ತಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ। ದಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ। ಛ ಧಾತುಯೋ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಮಜ್ಝಿಮಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಹೀನಾ, ಸಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ, ಸಿಯಾ ಪಣೀತಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಿಯತಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ।
ದಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ। ಛ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ’’ತಿಪಿ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ’’ತಿಪಿ। ದಸ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ’’ತಿ। ಸದ್ದಧಾತು ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪ್ಪಾದಿನೀ’’ತಿ। ಛ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪ್ಪನ್ನಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪ್ಪಾದಿನೀ’’ತಿಪಿ।
ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅತೀತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅನಾಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ’’ತಿಪಿ। ದಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ। ಛ ಧಾತುಯೋ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ; ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ।
ದಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ। ಛ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ। ರೂಪಧಾತು ಸನಿದಸ್ಸನಸಪ್ಪಟಿಘಾ। ನವ ಧಾತುಯೋ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ। ಅಟ್ಠ ಧಾತುಯೋ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ।
೨. ದುಕಂ
೧೮೮. ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಹೇತೂ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತು। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅಹೇತುಕಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಹೇತುಕಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅಹೇತುಕಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಹೇತುಕಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ । ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕಾ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ।
ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಾ। ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ಸಙ್ಖತಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸಙ್ಖತಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಙ್ಖತಾ। ರೂಪಧಾತು ಸನಿದಸ್ಸನಾ। ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಿದಸ್ಸನಾ। ದಸ ಧಾತುಯೋ ಸಪ್ಪಟಿಘಾ। ಅಟ್ಠ ಧಾತುಯೋ ಅಪ್ಪಟಿಘಾ। ದಸ ಧಾತುಯೋ ರೂಪಾ। ಸತ್ತ ಧಾತುಯೋ ಅರೂಪಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ರೂಪಾ, ಸಿಯಾ ಅರೂಪಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಲೋಕಿಯಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಲೋಕಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಲೋಕುತ್ತರಾ; ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ।
ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಆಸವಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಆಸವಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಆಸವಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಸಾಸವಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಸವಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿಪಿ।
ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿಪಿ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ’’ತಿಪಿ।
ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಸಂಯೋಜನಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಸಂಯೋಜನಂ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ’’ತಿಪಿ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ’’ತಿಪಿ।
ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಗನ್ಥಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಗನ್ಥೋ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಗನ್ಥನಿಯಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ’’ತಿಪಿ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ’’ತಿಪಿ।
ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ॰… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ॰… ನೋ ನೀವರಣಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ನೀವರಣಂ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೀವರಣಿಯಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ’’ತಿಪಿ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ’’ತಿಪಿ।
ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಪರಾಮಾಸೋ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಪರಾಮಟ್ಠಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ , ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಾ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚಾತಿ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸಾ’’। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ’’ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ’’ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ।
ದಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ। ಸತ್ತ ಧಾತುಯೋ ಸಾರಮ್ಮಣಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ। ಸತ್ತ ಧಾತುಯೋ ಚಿತ್ತಾ। ಏಕಾದಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಾ। ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ಅಚೇತಸಿಕಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚೇತಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಚೇತಸಿಕಾ। ದಸ ಧಾತುಯೋ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ಸತ್ತ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ। ದಸ ಧಾತುಯೋ ಚಿತ್ತವಿಸಂಸಟ್ಠಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ , ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತವಿಸಂಸಟ್ಠಾ। ಸತ್ತ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ಸಂಸಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ವಿಸಂಸಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ।
ದ್ವಾದಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ। ಛ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ। ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ। ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತೀ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತೀ। ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ। ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭೂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭೂ। ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತೀ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತೀ। ದ್ವಾದಸ ಧಾತುಯೋ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ। ಛ ಧಾತುಯೋ ಬಾಹಿರಾ।
ನವ ಧಾತುಯೋ ಉಪಾದಾ। ಅಟ್ಠ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಉಪಾದಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಉಪಾದಾ। ದಸ ಧಾತುಯೋ ಉಪಾದಿನ್ನಾ। ಸದ್ದಧಾತು ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ। ಸತ್ತಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ। ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಉಪಾದಾನಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಉಪಾದಾನಂ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಉಪಾದಾನಿಯಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿಪಿ।
ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’ತಿಪಿ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ’’ತಿಪಿ।
ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಕಿಲೇಸಾ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಕಿಲೇಸಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ।
ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿಪಿ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿಪಿ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿ। ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ’’ತಿಪಿ।
ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ।
ಪನ್ನರಸ ಧಾತುಯೋ ಅವಿತಕ್ಕಾ। ಮನೋಧಾತು ಸವಿತಕ್ಕಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ। ಪನ್ನರಸ ಧಾತುಯೋ ಅವಿಚಾರಾ। ಮನೋಧಾತು ಸವಿಚಾರಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ। ಪನ್ನರಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ। ತಿಸ್ಸೋ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ। ಏಕಾದಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ। ಪಞ್ಚ ಧಾತುಯೋ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ।
ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಕಾಮಾವಚರಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಕಾಮಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ಕಾಮಾವಚರಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ರೂಪಾವಚರಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ರೂಪಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ರೂಪಾವಚರಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಿಯತಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಸಉತ್ತರಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಉತ್ತರಾ, ಸಿಯಾ ಅನುತ್ತರಾ। ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅರಣಾ। ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸರಣಾ, ಸಿಯಾ ಅರಣಾತಿ।
ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ।
ಧಾತುವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ।