೭. ಲಕ್ಖಣಸುತ್ತಂ
ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ
೧೯೮. ಏವಂ
೧೯೯. ‘‘ದ್ವತ್ತಿಂಸಿಮಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ, ಯೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ದ್ವೇವ ಗತಿಯೋ ಭವನ್ತಿ ಅನಞ್ಞಾ। ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಧಮ್ಮಿಕೋ ಧಮ್ಮರಾಜಾ ಚಾತುರನ್ತೋ ವಿಜಿತಾವೀ ಜನಪದತ್ಥಾವರಿಯಪ್ಪತ್ತೋ ಸತ್ತರತನಸಮನ್ನಾಗತೋ। ತಸ್ಸಿಮಾನಿ ಸತ್ತ ರತನಾನಿ ಭವನ್ತಿ; ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ, ಚಕ್ಕರತನಂ ಹತ್ಥಿರತನಂ ಅಸ್ಸರತನಂ ಮಣಿರತನಂ ಇತ್ಥಿರತನಂ ಗಹಪತಿರತನಂ ಪರಿಣಾಯಕರತನಮೇವ ಸತ್ತಮಂ। ಪರೋಸಹಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಪುತ್ತಾ ಭವನ್ತಿ ಸೂರಾ ವೀರಙ್ಗರೂಪಾ ಪರಸೇನಪ್ಪಮದ್ದನಾ। ಸೋ ಇಮಂ ಪಥವಿಂ ಸಾಗರಪರಿಯನ್ತಂ ಅದಣ್ಡೇನ ಅಸತ್ಥೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅಭಿವಿಜಿಯ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ। ಸಚೇ ಖೋ ಪನ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜತಿ, ಅರಹಂ ಹೋತಿ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ವಿವಟ್ಟಚ್ಛದೋ
೨೦೦. ‘‘ಕತಮಾನಿ ಚ ತಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದ್ವತ್ತಿಂಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ, ಯೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ
‘‘ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಪುರಿಸೋ ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಪಾದೋ ಹೋತಿ। ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಪುರಿಸೋ ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಪಾದೋ ಹೋತಿ, ಇದಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಂ ಭವತಿ।
‘‘ಪುನ
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಪುರಿಸೋ ಆಯತಪಣ್ಹಿ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ದೀಘಙ್ಗುಲಿ ಹೋತಿ… ಮುದುತಲುನಹತ್ಥಪಾದೋ ಹೋತಿ… ಜಾಲಹತ್ಥಪಾದೋ ಹೋತಿ… ಉಸ್ಸಙ್ಖಪಾದೋ ಹೋತಿ… ಏಣಿಜಙ್ಘೋ ಹೋತಿ… ಠಿತಕೋವ ಅನೋನಮನ್ತೋ ಉಭೋಹಿ ಪಾಣಿತಲೇಹಿ ಜಣ್ಣುಕಾನಿ ಪರಿಮಸತಿ ಪರಿಮಜ್ಜತಿ… ಕೋಸೋಹಿತವತ್ಥಗುಯ್ಹೋ ಹೋತಿ… ಸುವಣ್ಣವಣ್ಣೋ ಹೋತಿ ಕಞ್ಚನಸನ್ನಿಭತ್ತಚೋ… ಸುಖುಮಚ್ಛವಿ ಹೋತಿ, ಸುಖುಮತ್ತಾ ಛವಿಯಾ ರಜೋಜಲ್ಲಂ ಕಾಯೇ ನ ಉಪಲಿಮ್ಪತಿ… ಏಕೇಕಲೋಮೋ
‘‘ಪುನ
‘‘ಇಮಾನಿ ಖೋ ತಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದ್ವತ್ತಿಂಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ, ಯೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ದ್ವೇವ ಗತಿಯೋ ಭವನ್ತಿ ಅನಞ್ಞಾ। ಸಚೇ
‘‘ಇಮಾನಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದ್ವತ್ತಿಂಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ ಬಾಹಿರಕಾಪಿ ಇಸಯೋ
(೧) ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಪಾದತಾಲಕ್ಖಣಂ
೨೦೧. ‘‘ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಮಂ ಜಾತಿಂ ಪುರಿಮಂ ಭವಂ ಪುರಿಮಂ ನಿಕೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ದಳ್ಹಸಮಾದಾನೋ ಅಹೋಸಿ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು, ಅವತ್ಥಿತಸಮಾದಾನೋ ಕಾಯಸುಚರಿತೇ ವಚೀಸುಚರಿತೇ ಮನೋಸುಚರಿತೇ ದಾನಸಂವಿಭಾಗೇ ಸೀಲಸಮಾದಾನೇ ಉಪೋಸಥುಪವಾಸೇ ಮತ್ತೇಯ್ಯತಾಯ ಪೇತ್ತೇಯ್ಯತಾಯ ಸಾಮಞ್ಞತಾಯ
೨೦೨. ‘‘ಸೋ ತೇನ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಧಮ್ಮಿಕೋ ಧಮ್ಮರಾಜಾ ಚಾತುರನ್ತೋ ವಿಜಿತಾವೀ ಜನಪದತ್ಥಾವರಿಯಪ್ಪತ್ತೋ ಸತ್ತರತನಸಮನ್ನಾಗತೋ। ತಸ್ಸಿಮಾನಿ ಸತ್ತ ರತನಾನಿ ಭವನ್ತಿ; ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ, ಚಕ್ಕರತನಂ ಹತ್ಥಿರತನಂ ಅಸ್ಸರತನಂ ಮಣಿರತನಂ ಇತ್ಥಿರತನಂ ಗಹಪತಿರತನಂ ಪರಿಣಾಯಕರತನಮೇವ ಸತ್ತಮಂ। ಪರೋಸಹಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಪುತ್ತಾ ಭವನ್ತಿ ಸೂರಾ ವೀರಙ್ಗರೂಪಾ ಪರಸೇನಪ್ಪಮದ್ದನಾ। ಸೋ ಇಮಂ ಪಥವಿಂ ಸಾಗರಪರಿಯನ್ತಂ ಅಖಿಲಮನಿಮಿತ್ತಮಕಣ್ಟಕಂ ಇದ್ಧಂ ಫೀತಂ ಖೇಮಂ ಸಿವಂ ನಿರಬ್ಬುದಂ ಅದಣ್ಡೇನ ಅಸತ್ಥೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅಭಿವಿಜಿಯ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ
೨೦೩. ತತ್ಥೇತಂ
‘‘ಸಚ್ಚೇ ಚ ಧಮ್ಮೇ ಚ ದಮೇ ಚ ಸಂಯಮೇ,
ಸೋಚೇಯ್ಯಸೀಲಾಲಯುಪೋಸಥೇಸು ಚ।
ದಾನೇ ಅಹಿಂಸಾಯ ಅಸಾಹಸೇ ರತೋ,
ದಳ್ಹಂ ಸಮಾದಾಯ ಸಮತ್ತಮಾಚರಿ
‘‘ಸೋ ತೇನ ಕಮ್ಮೇನ ದಿವಂ ಸಮಕ್ಕಮಿ
ಸುಖಞ್ಚ ಖಿಡ್ಡಾರತಿಯೋ ಚ ಅನ್ವಭಿ
ತತೋ ಚವಿತ್ವಾ ಪುನರಾಗತೋ ಇಧ,
ಸಮೇಹಿ ಪಾದೇಹಿ ಫುಸೀ ವಸುನ್ಧರಂ॥
‘‘ಬ್ಯಾಕಂಸು ವೇಯ್ಯಞ್ಜನಿಕಾ ಸಮಾಗತಾ,
ಸಮಪ್ಪತಿಟ್ಠಸ್ಸ ನ ಹೋತಿ ಖಮ್ಭನಾ।
ಗಿಹಿಸ್ಸ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ವಾ ಪುನ
ತಂ ಲಕ್ಖಣಂ ಭವತಿ ತದತ್ಥಜೋತಕಂ॥
‘‘ಅಕ್ಖಮ್ಭಿಯೋ
ಪರಾಭಿಭೂ ಸತ್ತುಭಿ ನಪ್ಪಮದ್ದನೋ।
ಮನುಸ್ಸಭೂತೇನಿಧ ಹೋತಿ ಕೇನಚಿ,
ಅಕ್ಖಮ್ಭಿಯೋ ತಸ್ಸ ಫಲೇನ ಕಮ್ಮುನೋ॥
‘‘ಸಚೇ
ನೇಕ್ಖಮ್ಮಛನ್ದಾಭಿರತೋ ವಿಚಕ್ಖಣೋ।
ಅಗ್ಗೋ ನ ಸೋ ಗಚ್ಛತಿ ಜಾತು ಖಮ್ಭನಂ,
ನರುತ್ತಮೋ ಏಸ ಹಿ ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮತಾ’’ತಿ॥
(೨) ಪಾದತಲಚಕ್ಕಲಕ್ಖಣಂ
೨೦೪. ‘‘ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಮಂ ಜಾತಿಂ ಪುರಿಮಂ ಭವಂ ಪುರಿಮಂ ನಿಕೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ
‘‘ಸೋ ತೇನ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಮಹಾಪರಿವಾರೋ ಹೋತಿ; ಮಹಾಸ್ಸ ಹೋನ್ತಿ ಪರಿವಾರಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ
೨೦೫. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ಪುರೇ ಪುರತ್ಥಾ ಪುರಿಮಾಸು ಜಾತಿಸು,
ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಬಹುನಂ ಸುಖಾವಹೋ।
ಉಬ್ಭೇಗಉತ್ತಾಸಭಯಾಪನೂದನೋ,
ಗುತ್ತೀಸು ರಕ್ಖಾವರಣೇಸು ಉಸ್ಸುಕೋ॥
‘‘ಸೋ
ಸುಖಞ್ಚ ಖಿಡ್ಡಾರತಿಯೋ ಚ ಅನ್ವಭಿ।
ತತೋ ಚವಿತ್ವಾ ಪುನರಾಗತೋ ಇಧ,
ಚಕ್ಕಾನಿ ಪಾದೇಸು ದುವೇಸು ವಿನ್ದತಿ॥
‘‘ಸಮನ್ತನೇಮೀನಿ ಸಹಸ್ಸರಾನಿ ಚ,
ಬ್ಯಾಕಂಸು ವೇಯ್ಯಞ್ಜನಿಕಾ ಸಮಾಗತಾ।
ದಿಸ್ವಾ
ಪರಿವಾರವಾ ಹೇಸ್ಸತಿ ಸತ್ತುಮದ್ದನೋ॥
ತಥಾ ಹೀ ಚಕ್ಕಾನಿ ಸಮನ್ತನೇಮಿನಿ,
ಸಚೇ
ವತ್ತೇತಿ ಚಕ್ಕಂ ಪಥವಿಂ ಪಸಾಸತಿ,
ತಸ್ಸಾನುಯನ್ತಾಧ
‘‘ಮಹಾಯಸಂ ಸಂಪರಿವಾರಯನ್ತಿ ನಂ,
ಸಚೇ ಚ ಪಬ್ಬಜ್ಜಮುಪೇತಿ ತಾದಿಸೋ।
ನೇಕ್ಖಮ್ಮಛನ್ದಾಭಿರತೋ ವಿಚಕ್ಖಣೋ,
ದೇವಾಮನುಸ್ಸಾಸುರಸಕ್ಕರಕ್ಖಸಾ
‘‘ಗನ್ಧಬ್ಬನಾಗಾ ವಿಹಗಾ ಚತುಪ್ಪದಾ,
ಅನುತ್ತರಂ ದೇವಮನುಸ್ಸಪೂಜಿತಂ।
ಮಹಾಯಸಂ ಸಂಪರಿವಾರಯನ್ತಿ ನ’’ನ್ತಿ॥
(೩-೫) ಆಯತಪಣ್ಹಿತಾದಿತಿಲಕ್ಖಣಂ
೨೦೬. ‘‘ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಮಂ ಜಾತಿಂ ಪುರಿಮಂ ಭವಂ ಪುರಿಮಂ ನಿಕೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತಂ ಪಹಾಯ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಅಹೋಸಿ ನಿಹಿತದಣ್ಡೋ ನಿಹಿತಸತ್ಥೋ ಲಜ್ಜೀ ದಯಾಪನ್ನೋ, ಸಬ್ಬಪಾಣಭೂತಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ವಿಹಾಸಿ। ಸೋ ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಟತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ಉಸ್ಸನ್ನತ್ತಾ ವಿಪುಲತ್ತಾ…ಪೇ॰… ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಇತ್ಥತ್ತಂ ಆಗತೋ ಸಮಾನೋ ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ
‘‘ಸೋ
೨೦೭. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ಮಾರಣವಧಭಯತ್ತನೋ
ಪಟಿವಿರತೋ ಪರಂ ಮಾರಣಾಯಹೋಸಿ।
ತೇನ ಸುಚರಿತೇನ ಸಗ್ಗಮಗಮಾ
ಸುಕತಫಲವಿಪಾಕಮನುಭೋಸಿ॥
‘‘ಚವಿಯ ಪುನರಿಧಾಗತೋ ಸಮಾನೋ,
ಪಟಿಲಭತಿ ಇಧ ತೀಣಿ ಲಕ್ಖಣಾನಿ।
ಭವತಿ ವಿಪುಲದೀಘಪಾಸಣ್ಹಿಕೋ,
ಬ್ರಹ್ಮಾವ ಸುಜು ಸುಭೋ ಸುಜಾತಗತ್ತೋ॥
‘‘ಸುಭುಜೋ ಸುಸು ಸುಸಣ್ಠಿತೋ ಸುಜಾತೋ,
ಮುದುತಲುನಙ್ಗುಲಿಯಸ್ಸ ಹೋನ್ತಿ।
ದೀಘಾ ತೀಭಿ
ಚಿರಯಪನಾಯ
‘‘ಭವತಿ ಯದಿ ಗಿಹೀ ಚಿರಂ ಯಪೇತಿ,
ಚಿರತರಂ ಪಬ್ಬಜತಿ ಯದಿ ತತೋ ಹಿ।
ಯಾಪಯತಿ
ಇತಿ ದೀಘಾಯುಕತಾಯ ತಂ ನಿಮಿತ್ತ’’ನ್ತಿ॥
(೬) ಸತ್ತುಸ್ಸದತಾಲಕ್ಖಣಂ
೨೦೮. ‘‘ಯಮ್ಪಿ
‘‘ಸೋ ತೇನ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಪಣೀತಾನಂ ರಸಿತಾನಂ ಖಾದನೀಯಾನಂ ಭೋಜನೀಯಾನಂ ಸಾಯನೀಯಾನಂ ಲೇಹನೀಯಾನಂ ಪಾನಾನಂ। ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಇದಂ ಲಭತಿ… ಬುದ್ಧೋ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಪಣೀತಾನಂ ರಸಿತಾನಂ ಖಾದನೀಯಾನಂ ಭೋಜನೀಯಾನಂ ಸಾಯನೀಯಾನಂ ಲೇಹನೀಯಾನಂ ಪಾನಾನಂ। ಬುದ್ಧೋ ಸಮಾನೋ ಇದಂ ಲಭತಿ’’। ಏತಮತ್ಥಂ
೨೦೯. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ಖಜ್ಜಭೋಜ್ಜಮಥ ಲೇಯ್ಯ ಸಾಯಿಯಂ,
ಉತ್ತಮಗ್ಗರಸದಾಯಕೋ ಅಹು।
ತೇನ ಸೋ ಸುಚರಿತೇನ ಕಮ್ಮುನಾ,
ನನ್ದನೇ ಚಿರಮಭಿಪ್ಪಮೋದತಿ॥
‘‘ಸತ್ತ
ಹತ್ಥಪಾದಮುದುತಞ್ಚ ವಿನ್ದತಿ।
ಆಹು ಬ್ಯಞ್ಜನನಿಮಿತ್ತಕೋವಿದಾ,
ಖಜ್ಜಭೋಜ್ಜರಸಲಾಭಿತಾಯ ನಂ॥
‘‘ಯಂ ಗಿಹಿಸ್ಸಪಿ
ಪಬ್ಬಜ್ಜಮ್ಪಿ ಚ ತದಾಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಖಜ್ಜಭೋಜ್ಜರಸಲಾಭಿರುತ್ತಮಂ,
ಆಹು ಸಬ್ಬಗಿಹಿಬನ್ಧನಚ್ಛಿದ’’ನ್ತಿ॥
(೭-೮) ಕರಚರಣಮುದುಜಾಲತಾಲಕ್ಖಣಾನಿ
೨೧೦. ‘‘ಯಮ್ಪಿ
‘‘ಸೋ ತೇಹಿ ಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಸುಸಙ್ಗಹಿತಪರಿಜನೋ ಹೋತಿ, ಸುಸಙ್ಗಹಿತಾಸ್ಸ ಹೋನ್ತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ನೇಗಮಜಾನಪದಾ
೨೧೧. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ದಾನಮ್ಪಿ ಚತ್ಥಚರಿಯತಞ್ಚ
ಪಿಯವಾದಿತಞ್ಚ ಸಮಾನತ್ತತಞ್ಚ
ಕರಿಯಚರಿಯಸುಸಙ್ಗಹಂ ಬಹೂನಂ,
ಅನವಮತೇನ ಗುಣೇನ ಯಾತಿ ಸಗ್ಗಂ॥
‘‘ಚವಿಯ ಪುನರಿಧಾಗತೋ ಸಮಾನೋ,
ಕರಚರಣಮುದುತಞ್ಚ ಜಾಲಿನೋ ಚ।
ಅತಿರುಚಿರಸುವಗ್ಗುದಸ್ಸನೇಯ್ಯಂ,
ಪಟಿಲಭತಿ ದಹರೋ ಸುಸು ಕುಮಾರೋ॥
‘‘ಭವತಿ
ಮಹಿಮಂ ಆವಸಿತೋ ಸುಸಙ್ಗಹಿತೋ।
ಪಿಯವದೂ
ಅಭಿರುಚಿತಾನಿ ಗುಣಾನಿ ಆಚರತಿ॥
‘‘ಯದಿ ಚ ಜಹತಿ ಸಬ್ಬಕಾಮಭೋಗಂ,
ಕಥಯತಿ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಜಿನೋ ಜನಸ್ಸ।
ವಚನಪಟಿಕರಸ್ಸಾಭಿಪ್ಪಸನ್ನಾ
ಸುತ್ವಾನ ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಮಾಚರನ್ತೀ’’ತಿ॥
(೯-೧೦) ಉಸ್ಸಙ್ಖಪಾದಉದ್ಧಗ್ಗಲೋಮತಾಲಕ್ಖಣಾನಿ
೨೧೨. ‘‘ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಮಂ ಜಾತಿಂ ಪುರಿಮಂ ಭವಂ ಪುರಿಮಂ ನಿಕೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸಮಾನೋ
‘‘ಸೋ ತೇಹಿ ಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಅಗ್ಗೋ ಚ ಹೋತಿ ಸೇಟ್ಠೋ ಚ ಪಾಮೋಕ್ಖೋ ಚ ಉತ್ತಮೋ ಚ ಪವರೋ ಚ ಕಾಮಭೋಗೀನಂ। ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಇದಂ ಲಭತಿ… ಬುದ್ಧೋ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಅಗ್ಗೋ ಚ ಹೋತಿ ಸೇಟ್ಠೋ ಚ ಪಾಮೋಕ್ಖೋ ಚ ಉತ್ತಮೋ ಚ ಪವರೋ ಚ ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಂ। ಬುದ್ಧೋ ಸಮಾನೋ ಇದಂ ಲಭತಿ’’। ಏತಮತ್ಥಂ ಭಗವಾ ಅವೋಚ।
೨೧೩. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ಅತ್ಥಧಮ್ಮಸಹಿತಂ
ಏರಯಂ ಬಹುಜನಂ ನಿದಂಸಯಿ।
ಪಾಣಿನಂ ಹಿತಸುಖಾವಹೋ ಅಹು,
ಧಮ್ಮಯಾಗಮಯಜೀ
‘‘ತೇನ
ಸುಗ್ಗತಿಂ
ಲಕ್ಖಣಾನಿ ಚ ದುವೇ ಇಧಾಗತೋ,
ಉತ್ತಮಪ್ಪಮುಖತಾಯ
‘‘ಉಬ್ಭಮುಪ್ಪತಿತಲೋಮವಾ ಸಸೋ,
ಪಾದಗಣ್ಠಿರಹು ಸಾಧುಸಣ್ಠಿತಾ।
ಮಂಸಲೋಹಿತಾಚಿತಾ ತಚೋತ್ಥತಾ,
ಉಪರಿಚರಣಸೋಭನಾ
‘‘ಗೇಹಮಾವಸತಿ ಚೇ ತಥಾವಿಧೋ,
ಅಗ್ಗತಂ ವಜತಿ ಕಾಮಭೋಗಿನಂ।
ತೇನ ಉತ್ತರಿತರೋ ನ ವಿಜ್ಜತಿ,
ಜಮ್ಬುದೀಪಮಭಿಭುಯ್ಯ ಇರಿಯತಿ॥
‘‘ಪಬ್ಬಜಮ್ಪಿ
ಅಗ್ಗತಂ ವಜತಿ ಸಬ್ಬಪಾಣಿನಂ।
ತೇನ ಉತ್ತರಿತರೋ ನ ವಿಜ್ಜತಿ,
ಸಬ್ಬಲೋಕಮಭಿಭುಯ್ಯ ವಿಹರತೀ’’ತಿ॥
(೧೧) ಏಣಿಜಙ್ಘಲಕ್ಖಣಂ
೨೧೪. ‘‘ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಮಂ ಜಾತಿಂ ಪುರಿಮಂ ಭವಂ ಪುರಿಮಂ ನಿಕೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ವಾಚೇತಾ ಅಹೋಸಿ ಸಿಪ್ಪಂ ವಾ ವಿಜ್ಜಂ ವಾ ಚರಣಂ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ವಾ – ‘ಕಿಂ ತಿಮೇ ಖಿಪ್ಪಂ ವಿಜಾನೇಯ್ಯುಂ, ಖಿಪ್ಪಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ನ ಚಿರಂ ಕಿಲಿಸ್ಸೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ। ಸೋ ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಟತ್ತಾ…ಪೇ॰… ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಇತ್ಥತ್ತಂ ಆಗತೋ ಸಮಾನೋ
‘‘ಸೋ ತೇನ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಯಾನಿ ತಾನಿ ರಾಜಾರಹಾನಿ ರಾಜಙ್ಗಾನಿ ರಾಜೂಪಭೋಗಾನಿ
೨೧೫. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ಸಿಪ್ಪೇಸು ವಿಜ್ಜಾಚರಣೇಸು ಕಮ್ಮೇಸು
ಕಥಂ ವಿಜಾನೇಯ್ಯುಂ
ಯದೂಪಘಾತಾಯ
ವಾಚೇತಿ ಖಿಪ್ಪಂ ನ ಚಿರಂ ಕಿಲಿಸ್ಸತಿ॥
‘‘ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಕುಸಲಂ ಸುಖುದ್ರಯಂ
ಜಙ್ಘಾ ಮನುಞ್ಞಾ ಲಭತೇ ಸುಸಣ್ಠಿತಾ।
ವಟ್ಟಾ ಸುಜಾತಾ ಅನುಪುಬ್ಬಮುಗ್ಗತಾ,
ಉದ್ಧಗ್ಗಲೋಮಾ ಸುಖುಮತ್ತಚೋತ್ಥತಾ॥
‘‘ಏಣೇಯ್ಯಜಙ್ಘೋತಿ ತಮಾಹು ಪುಗ್ಗಲಂ,
ಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಖಿಪ್ಪಮಿಧಾಹು
ಗೇಹಾನುಲೋಮಾನಿ ಯದಾಭಿಕಙ್ಖತಿ,
ಅಪಬ್ಬಜಂ ಖಿಪ್ಪಮಿಧಾಧಿಗಚ್ಛತಿ
‘‘ಸಚೇ
ನೇಕ್ಖಮ್ಮಛನ್ದಾಭಿರತೋ ವಿಚಕ್ಖಣೋ।
ಅನುಚ್ಛವಿಕಸ್ಸ ಯದಾನುಲೋಮಿಕಂ,
ತಂ ವಿನ್ದತಿ ಖಿಪ್ಪಮನೋಮವಿಕ್ಕಮೋ
(೧೨) ಸುಖುಮಚ್ಛವಿಲಕ್ಖಣಂ
೨೧೬. ‘‘ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಮಂ ಜಾತಿಂ ಪುರಿಮಂ ಭವಂ ಪುರಿಮಂ ನಿಕೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ
‘‘ಸೋ ತೇನ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಮಹಾಪಞ್ಞೋ ಹೋತಿ, ನಾಸ್ಸ ಹೋತಿ ಕೋಚಿ ಪಞ್ಞಾಯ ಸದಿಸೋ ವಾ ಸೇಟ್ಠೋ ವಾ ಕಾಮಭೋಗೀನಂ। ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಇದಂ ಲಭತಿ… ಬುದ್ಧೋ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಮಹಾಪಞ್ಞೋ ಹೋತಿ ಪುಥುಪಞ್ಞೋ ಹಾಸಪಞ್ಞೋ
೨೧೭. ತತ್ಥೇತಂ
‘‘ಪುರೇ ಪುರತ್ಥಾ ಪುರಿಮಾಸು ಜಾತಿಸು,
ಅಞ್ಞಾತುಕಾಮೋ ಪರಿಪುಚ್ಛಿತಾ ಅಹು।
ಸುಸ್ಸೂಸಿತಾ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಉಪಾಸಿತಾ,
ಅತ್ಥನ್ತರೋ ಅತ್ಥಕಥಂ ನಿಸಾಮಯಿ॥
‘‘ಪಞ್ಞಾಪಟಿಲಾಭಗತೇನ
ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸುಖುಮಚ್ಛವೀ ಅಹು।
ಬ್ಯಾಕಂಸು ಉಪ್ಪಾದನಿಮಿತ್ತಕೋವಿದಾ,
ಸುಖುಮಾನಿ ಅತ್ಥಾನಿ ಅವೇಚ್ಚ ದಕ್ಖಿತಿ॥
‘‘ಸಚೇ ನ ಪಬ್ಬಜ್ಜಮುಪೇತಿ ತಾದಿಸೋ,
ವತ್ತೇತಿ ಚಕ್ಕಂ ಪಥವಿಂ ಪಸಾಸತಿ।
ಅತ್ಥಾನುಸಿಟ್ಠೀಸು ಪರಿಗ್ಗಹೇಸು ಚ,
ನ ತೇನ ಸೇಯ್ಯೋ ಸದಿಸೋ ಚ ವಿಜ್ಜತಿ॥
‘‘ಸಚೇ
ನೇಕ್ಖಮ್ಮಛನ್ದಾಭಿರತೋ ವಿಚಕ್ಖಣೋ।
ಪಞ್ಞಾವಿಸಿಟ್ಠಂ ಲಭತೇ ಅನುತ್ತರಂ,
ಪಪ್ಪೋತಿ ಬೋಧಿಂ ವರಭೂರಿಮೇಧಸೋ’’ತಿ॥
(೧೩) ಸುವಣ್ಣವಣ್ಣಲಕ್ಖಣಂ
೨೧೮. ‘‘ಯಮ್ಪಿ
‘‘ಸೋ ತೇನ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಸುಖುಮಾನಂ ಮುದುಕಾನಂ ಅತ್ಥರಣಾನಂ ಪಾವುರಣಾನಂ ಖೋಮಸುಖುಮಾನಂ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಸುಖುಮಾನಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಸುಖುಮಾನಂ ಕಮ್ಬಲಸುಖುಮಾನಂ। ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಇದಂ ಲಭತಿ… ಬುದ್ಧೋ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಸುಖುಮಾನಂ ಮುದುಕಾನಂ ಅತ್ಥರಣಾನಂ ಪಾವುರಣಾನಂ ಖೋಮಸುಖುಮಾನಂ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಸುಖುಮಾನಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಸುಖುಮಾನಂ ಕಮ್ಬಲಸುಖುಮಾನಂ। ಬುದ್ಧೋ ಸಮಾನೋ ಇದಂ ಲಭತಿ’’। ಏತಮತ್ಥಂ ಭಗವಾ ಅವೋಚ।
೨೧೯. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ಅಕ್ಕೋಧಞ್ಚ ಅಧಿಟ್ಠಹಿ ಅದಾಸಿ
ದಾನಞ್ಚ ವತ್ಥಾನಿ ಸುಖುಮಾನಿ ಸುಚ್ಛವೀನಿ।
ಪುರಿಮತರಭವೇ
ಮಹಿಮಿವ ಸುರೋ ಅಭಿವಸ್ಸಂ॥
‘‘ತಂ
ಉಪಪಜ್ಜಿ
ಕನಕತನುಸನ್ನಿಭೋ ಇಧಾಭಿಭವತಿ,
ಸುರವರತರೋರಿವ ಇನ್ದೋ॥
‘‘ಗೇಹಞ್ಚಾವಸತಿ
ಮಿಚ್ಛಂ ಮಹತಿಮಹಿಂ ಅನುಸಾಸತಿ
ಪಸಯ್ಹ ಸಹಿಧ ಸತ್ತರತನಂ
ಪಟಿಲಭತಿ ವಿಮಲ
‘‘ಲಾಭೀ ಅಚ್ಛಾದನವತ್ಥಮೋಕ್ಖಪಾವುರಣಾನಂ,
ಭವತಿ ಯದಿ ಅನಾಗಾರಿಯತಂ ಉಪೇತಿ।
ಸಹಿತೋ
ನ ಭವತಿ ಕತಸ್ಸ ಪನಾಸೋ’’ತಿ॥
(೧೪) ಕೋಸೋಹಿತವತ್ಥಗುಯ್ಹಲಕ್ಖಣಂ
೨೨೦. ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಮಂ ಜಾತಿಂ ಪುರಿಮಂ ಭವಂ ಪುರಿಮಂ ನಿಕೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ಚಿರಪ್ಪನಟ್ಠೇ ಸುಚಿರಪ್ಪವಾಸಿನೋ ಞಾತಿಮಿತ್ತೇ ಸುಹಜ್ಜೇ ಸಖಿನೋ ಸಮಾನೇತಾ ಅಹೋಸಿ। ಮಾತರಮ್ಪಿ ಪುತ್ತೇನ ಸಮಾನೇತಾ ಅಹೋಸಿ, ಪುತ್ತಮ್ಪಿ ಮಾತರಾ ಸಮಾನೇತಾ ಅಹೋಸಿ, ಪಿತರಮ್ಪಿ
‘‘ಸೋ ತೇನ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಪಹೂತಪುತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಪರೋಸಹಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಪುತ್ತಾ ಭವನ್ತಿ
೨೨೧. ತತ್ಥೇತಂ
‘‘ಪುರೇ ಪುರತ್ಥಾ ಪುರಿಮಾಸು ಜಾತಿಸು,
ಚಿರಪ್ಪನಟ್ಠೇ ಸುಚಿರಪ್ಪವಾಸಿನೋ।
ಞಾತೀ ಸುಹಜ್ಜೇ ಸಖಿನೋ ಸಮಾನಯಿ,
ಸಮಙ್ಗಿಕತ್ವಾ ಅನುಮೋದಿತಾ ಅಹು॥
‘‘ಸೋ ತೇನ
ಸುಖಞ್ಚ ಖಿಡ್ಡಾರತಿಯೋ ಚ ಅನ್ವಭಿ।
ತತೋ ಚವಿತ್ವಾ ಪುನರಾಗತೋ ಇಧ,
ಕೋಸೋಹಿತಂ ವಿನ್ದತಿ ವತ್ಥಛಾದಿಯಂ॥
‘‘ಪಹೂತಪುತ್ತೋ
ಪರೋಸಹಸ್ಸಞ್ಚ
ಸೂರಾ ಚ ವೀರಾ ಚ
ಗಿಹಿಸ್ಸ ಪೀತಿಂಜನನಾ ಪಿಯಂವದಾ॥
‘‘ಬಹೂತರಾ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಇರಿಯತೋ,
ಭವನ್ತಿ ಪುತ್ತಾ ವಚನಾನುಸಾರಿನೋ।
ಗಿಹಿಸ್ಸ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ವಾ ಪುನ,
ತಂ ಲಕ್ಖಣಂ ಜಾಯತಿ ತದತ್ಥಜೋತಕ’’ನ್ತಿ॥
ಪಠಮಭಾಣವಾರೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ।
(೧೫-೧೬) ಪರಿಮಣ್ಡಲಅನೋನಮಜಣ್ಣುಪರಿಮಸನಲಕ್ಖಣಾನಿ
೨೨೨. ‘‘ಯಮ್ಪಿ
‘‘ಸೋ ತೇಹಿ ಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ
೨೨೩. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ತುಲಿಯ ಪಟಿವಿಚಯ ಚಿನ್ತಯಿತ್ವಾ,
ಮಹಾಜನಸಙ್ಗಹನಂ
ಅಯಮಿದಮರಹತಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ,
ಪುರಿಸವಿಸೇಸಕರೋ ಪುರೇ ಅಹೋಸಿ॥
‘‘ಮಹಿಞ್ಚ
ಫುಸತಿ ಕರೇಹಿ ಉಭೋಹಿ ಜಣ್ಣುಕಾನಿ।
ಮಹಿರುಹಪರಿಮಣ್ಡಲೋ ಅಹೋಸಿ,
ಸುಚರಿತಕಮ್ಮವಿಪಾಕಸೇಸಕೇನ॥
‘‘ಬಹುವಿವಿಧನಿಮಿತ್ತಲಕ್ಖಣಞ್ಞೂ,
ಅತಿನಿಪುಣಾ ಮನುಜಾ ಬ್ಯಾಕರಿಂಸು।
ಬಹುವಿವಿಧಾ
ಪಟಿಲಭತಿ ದಹರೋ ಸುಸು ಕುಮಾರೋ॥
‘‘ಇಧ
ಗಿಹಿಪತಿರೂಪಕಾ ಬಹೂ ಭವನ್ತಿ।
ಯದಿ ಚ ಜಹತಿ ಸಬ್ಬಕಾಮಭೋಗಂ,
ಲಭತಿ ಅನುತ್ತರಂ ಉತ್ತಮಧನಗ್ಗ’’ನ್ತಿ॥
(೧೭-೧೯) ಸೀಹಪುಬ್ಬದ್ಧಕಾಯಾದಿತಿಲಕ್ಖಣಂ
೨೨೪. ‘‘ಯಮ್ಪಿ
‘‘ಸೋ ತೇಹಿ ಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಅಪರಿಹಾನಧಮ್ಮೋ
೨೨೫. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ಸದ್ಧಾಯ ಸೀಲೇನ ಸುತೇನ ಬುದ್ಧಿಯಾ,
ಚಾಗೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಬಹೂಹಿ ಸಾಧುಹಿ।
ಧನೇನ
ಪುತ್ತೇಹಿ ದಾರೇಹಿ ಚತುಪ್ಪದೇಹಿ ಚ॥
‘‘ಞಾತೀಹಿ ಮಿತ್ತೇಹಿ ಚ ಬನ್ಧವೇಹಿ ಚ,
ಬಲೇನ ವಣ್ಣೇನ ಸುಖೇನ ಚೂಭಯಂ।
ಕಥಂ ನ ಹಾಯೇಯ್ಯುಂ ಪರೇತಿ ಇಚ್ಛತಿ,
ಅತ್ಥಸ್ಸ ಮಿದ್ಧೀ ಚ
‘‘ಸ
ಸಮವಟ್ಟಕ್ಖನ್ಧೋ
ಪುಬ್ಬೇ ಸುಚಿಣ್ಣೇನ ಕತೇನ ಕಮ್ಮುನಾ,
ಅಹಾನಿಯಂ ಪುಬ್ಬನಿಮಿತ್ತಮಸ್ಸ ತಂ॥
‘‘ಗಿಹೀಪಿ ಧಞ್ಞೇನ ಧನೇನ ವಡ್ಢತಿ,
ಪುತ್ತೇಹಿ ದಾರೇಹಿ ಚತುಪ್ಪದೇಹಿ ಚ।
ಅಕಿಞ್ಚನೋ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಅನುತ್ತರಂ,
ಪಪ್ಪೋತಿ ಬೋಧಿಂ ಅಸಹಾನಧಮ್ಮತ’’ನ್ತಿ
(೨೦) ರಸಗ್ಗಸಗ್ಗಿತಾಲಕ್ಖಣಂ
೨೨೬. ‘‘ಯಮ್ಪಿ
‘‘ಸೋ ತೇನ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಅಪ್ಪಾಬಾಧೋ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕೋ, ಸಮವೇಪಾಕಿನಿಯಾ ಗಹಣಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ನಾತಿಸೀತಾಯ ನಾಚ್ಚುಣ್ಹಾಯ। ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಇದಂ ಲಭತಿ… ಬುದ್ಧೋ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಅಪ್ಪಾಬಾಧೋ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕೋ ಸಮವೇಪಾಕಿನಿಯಾ ಗಹಣಿಯಾ
೨೨೭. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ನ
ಸತ್ಥೇನ ವಾ ಮರಣವಧೇನ
ಉಬ್ಬಾಧನಾಯ ಪರಿತಜ್ಜನಾಯ ವಾ,
ನ ಹೇಠಯೀ ಜನತಮಹೇಠಕೋ ಅಹು॥
‘‘ತೇನೇವ
ಸುಖಪ್ಫಲಂ ಕರಿಯ ಸುಖಾನಿ ವಿನ್ದತಿ।
ಸಮೋಜಸಾ
ಇಧಾಗತೋ ಲಭತಿ ರಸಗ್ಗಸಗ್ಗಿತಂ॥
‘‘ತೇನಾಹು ನಂ ಅತಿನಿಪುಣಾ ವಿಚಕ್ಖಣಾ,
ಅಯಂ ನರೋ ಸುಖಬಹುಲೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ।
ಗಿಹಿಸ್ಸ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ವಾ ಪುನ
ತಂ ಲಕ್ಖಣಂ ಭವತಿ ತದತ್ಥಜೋತಕ’’ನ್ತಿ॥
(೨೧-೨೨) ಅಭಿನೀಲನೇತ್ತಗೋಪಖುಮಲಕ್ಖಣಾನಿ
೨೨೮. ‘‘ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಮಂ ಜಾತಿಂ ಪುರಿಮಂ ಭವಂ ಪುರಿಮಂ ನಿಕೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ನ ಚ ವಿಸಟಂ, ನ ಚ ವಿಸಾಚಿ
‘‘ಸೋ ತೇಹಿ ಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಪಿಯದಸ್ಸನೋ ಹೋತಿ ಬಹುನೋ ಜನಸ್ಸ, ಪಿಯೋ ಹೋತಿ
೨೨೯. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ನ ಚ ವಿಸಟಂ ನ ಚ ವಿಸಾಚಿ
ಉಜುಂ ತಥಾ ಪಸಟಮುಜುಮನೋ, ಪಿಯಚಕ್ಖುನಾ ಬಹುಜನಂ ಉದಿಕ್ಖಿತಾ॥
‘‘ಸುಗತೀಸು
ಅನುಭವತಿ ತತ್ಥ ಮೋದತಿ।
ಇಧ ಚ ಪನ ಭವತಿ ಗೋಪಖುಮೋ,
ಅಭಿನೀಲನೇತ್ತನಯನೋ ಸುದಸ್ಸನೋ॥
‘‘ಅಭಿಯೋಗಿನೋ ಚ ನಿಪುಣಾ,
ಬಹೂ ಪನ ನಿಮಿತ್ತಕೋವಿದಾ।
ಸುಖುಮನಯನಕುಸಲಾ ಮನುಜಾ,
ಪಿಯದಸ್ಸನೋತಿ
‘‘ಪಿಯದಸ್ಸನೋ ಗಿಹೀಪಿ ಸನ್ತೋ ಚ,
ಭವತಿ ಬಹುಜನಪಿಯಾಯಿತೋ।
ಯದಿ
ಪಿಯೋ ಬಹೂನಂ ಸೋಕನಾಸನೋ’’ತಿ॥
(೨೩) ಉಣ್ಹೀಸಸೀಸಲಕ್ಖಣಂ
೨೩೦. ‘‘ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಮಂ ಜಾತಿಂ ಪುರಿಮಂ ಭವಂ ಪುರಿಮಂ ನಿಕೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ಬಹುಜನಪುಬ್ಬಙ್ಗಮೋ ಅಹೋಸಿ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಬಹುಜನಪಾಮೋಕ್ಖೋ ಕಾಯಸುಚರಿತೇ ವಚೀಸುಚರಿತೇ
‘‘ಸೋ ತೇನ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಮಹಾಸ್ಸ ಜನೋ ಅನ್ವಾಯಿಕೋ ಹೋತಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ನೇಗಮಜಾನಪದಾ ಗಣಕಮಹಾಮತ್ತಾ ಅನೀಕಟ್ಠಾ ದೋವಾರಿಕಾ ಅಮಚ್ಚಾ ಪಾರಿಸಜ್ಜಾ ರಾಜಾನೋ ಭೋಗಿಯಾ ಕುಮಾರಾ। ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಇದಂ ಲಭತಿ… ಬುದ್ಧೋ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಮಹಾಸ್ಸ ಜನೋ ಅನ್ವಾಯಿಕೋ ಹೋತಿ, ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಉಪಾಸಕಾ ಉಪಾಸಿಕಾಯೋ ದೇವಾ ಮನುಸ್ಸಾ ಅಸುರಾ ನಾಗಾ ಗನ್ಧಬ್ಬಾ। ಬುದ್ಧೋ ಸಮಾನೋ ಇದಂ ಲಭತಿ’’। ಏತಮತ್ಥಂ
೨೩೧. ತತ್ಥೇತಂ
‘‘ಪುಬ್ಬಙ್ಗಮೋ ಸುಚರಿತೇಸು ಅಹು,
ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಚರಿಯಾಭಿರತೋ।
ಅನ್ವಾಯಿಕೋ ಬಹುಜನಸ್ಸ ಅಹು,
ಸಗ್ಗೇಸು ವೇದಯಿತ್ಥ ಪುಞ್ಞಫಲಂ॥
‘‘ವೇದಿತ್ವಾ
ಉಣ್ಹೀಸಸೀಸತ್ತಮಿಧಜ್ಝಗಮಾ।
ಬ್ಯಾಕಂಸು ಬ್ಯಞ್ಜನನಿಮಿತ್ತಧರಾ,
ಪುಬ್ಬಙ್ಗಮೋ ಬಹುಜನಂ ಹೇಸ್ಸತಿ॥
‘‘ಪಟಿಭೋಗಿಯಾ ಮನುಜೇಸು ಇಧ,
ಪುಬ್ಬೇವ ತಸ್ಸ ಅಭಿಹರನ್ತಿ ತದಾ।
ಯದಿ ಖತ್ತಿಯೋ ಭವತಿ ಭೂಮಿಪತಿ,
ಪಟಿಹಾರಕಂ ಬಹುಜನೇ ಲಭತಿ॥
‘‘ಅಥ
ಧಮ್ಮೇಸು ಹೋತಿ ಪಗುಣೋ ವಿಸವೀ।
ತಸ್ಸಾನುಸಾಸನಿಗುಣಾಭಿರತೋ,
ಅನ್ವಾಯಿಕೋ ಬಹುಜನೋ ಭವತೀ’’ತಿ॥
(೨೪-೨೫) ಏಕೇಕಲೋಮತಾಉಣ್ಣಾಲಕ್ಖಣಾನಿ
೨೩೨. ‘‘ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಮಂ ಜಾತಿಂ ಪುರಿಮಂ ಭವಂ ಪುರಿಮಂ ನಿಕೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ಮುಸಾವಾದಂ ಪಹಾಯ ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಅಹೋಸಿ, ಸಚ್ಚವಾದೀ ಸಚ್ಚಸನ್ಧೋ ಥೇತೋ ಪಚ್ಚಯಿಕೋ ಅವಿಸಂವಾದಕೋ ಲೋಕಸ್ಸ
‘‘ಸೋ ತೇಹಿ ಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಮಹಾಸ್ಸ ಜನೋ ಉಪವತ್ತತಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ನೇಗಮಜಾನಪದಾ
೨೩೩. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ಸಚ್ಚಪ್ಪಟಿಞ್ಞೋ ಪುರಿಮಾಸು ಜಾತಿಸು,
ಅದ್ವೇಜ್ಝವಾಚೋ ಅಲಿಕಂ ವಿವಜ್ಜಯಿ।
ನ ಸೋ ವಿಸಂವಾದಯಿತಾಪಿ ಕಸ್ಸಚಿ,
ಭೂತೇನ ತಚ್ಛೇನ ತಥೇನ ಭಾಸಯಿ
‘‘ಸೇತಾ ಸುಸುಕ್ಕಾ ಮುದುತೂಲಸನ್ನಿಭಾ,
ಉಣ್ಣಾ ಸುಜಾತಾ
ನ
ಏಕೇಕಲೋಮೂಪಚಿತಙ್ಗವಾ ಅಹು॥
‘‘ತಂ ಲಕ್ಖಣಞ್ಞೂ ಬಹವೋ ಸಮಾಗತಾ,
ಬ್ಯಾಕಂಸು
ಉಣ್ಣಾ ಚ ಲೋಮಾ ಚ ಯಥಾ ಸುಸಣ್ಠಿತಾ,
ಉಪವತ್ತತೀ ಈದಿಸಕಂ ಬಹುಜ್ಜನೋ॥
‘‘ಗಿಹಿಮ್ಪಿ ಸನ್ತಂ ಉಪವತ್ತತೀ ಜನೋ,
ಬಹು ಪುರತ್ಥಾಪಕತೇನ ಕಮ್ಮುನಾ।
ಅಕಿಞ್ಚನಂ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಅನುತ್ತರಂ,
ಬುದ್ಧಮ್ಪಿ ಸನ್ತಂ ಉಪವತ್ತತಿ ಜನೋ’’ತಿ॥
(೨೬-೨೭) ಚತ್ತಾಲೀಸಅವಿರಳದನ್ತಲಕ್ಖಣಾನಿ
೨೩೪. ‘‘ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಮಂ ಜಾತಿಂ ಪುರಿಮಂ ಭವಂ ಪುರಿಮಂ ನಿಕೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ಪಿಸುಣಂ ವಾಚಂ ಪಹಾಯ ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಅಹೋಸಿ। ಇತೋ ಸುತ್ವಾ ನ ಅಮುತ್ರ ಅಕ್ಖಾತಾ ಇಮೇಸಂ ಭೇದಾಯ, ಅಮುತ್ರ ವಾ ಸುತ್ವಾ ನ ಇಮೇಸಂ ಅಕ್ಖಾತಾ ಅಮೂಸಂ ಭೇದಾಯ
‘‘ಸೋ ತೇಹಿ ಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ ಲಭತಿ? ಅಭೇಜ್ಜಪರಿಸೋ ಹೋತಿ, ಅಭೇಜ್ಜಾಸ್ಸ ಹೋನ್ತಿ ಪರಿಸಾ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ನೇಗಮಜಾನಪದಾ ಗಣಕಮಹಾಮತ್ತಾ ಅನೀಕಟ್ಠಾ ದೋವಾರಿಕಾ ಅಮಚ್ಚಾ ಪಾರಿಸಜ್ಜಾ ರಾಜಾನೋ ಭೋಗಿಯಾ ಕುಮಾರಾ। ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಇದಂ ಲಭತಿ
೨೩೫. ತತ್ಥೇತಂ
‘‘ವೇಭೂತಿಯಂ ಸಹಿತಭೇದಕಾರಿಂ,
ಭೇದಪ್ಪವಡ್ಢನವಿವಾದಕಾರಿಂ।
ಕಲಹಪ್ಪವಡ್ಢನಆಕಿಚ್ಚಕಾರಿಂ,
ಸಹಿತಾನಂ ಭೇದಜನನಿಂ ನ ಭಣಿ॥
‘‘ಅವಿವಾದವಡ್ಢನಕರಿಂ ಸುಗಿರಂ,
ಭಿನ್ನಾನುಸನ್ಧಿಜನನಿಂ ಅಭಣಿ।
ಕಲಹಂ
ಸಹಿತೇಹಿ ನನ್ದತಿ ಪಮೋದತಿ ಚ॥
‘‘ಸುಗತೀಸು ಸೋ ಫಲವಿಪಾಕಂ,
ಅನುಭವತಿ ತತ್ಥ ಮೋದತಿ।
ದನ್ತಾ ಇಧ ಹೋನ್ತಿ ಅವಿರಳಾ ಸಹಿತಾ,
ಚತುರೋ ದಸಸ್ಸ ಮುಖಜಾ ಸುಸಣ್ಠಿತಾ॥
‘‘ಯದಿ
ಅವಿಭೇದಿಯಾಸ್ಸ ಪರಿಸಾ ಭವತಿ।
ಸಮಣೋ ಚ ಹೋತಿ ವಿರಜೋ ವಿಮಲೋ,
ಪರಿಸಾಸ್ಸ ಹೋತಿ ಅನುಗತಾ ಅಚಲಾ’’ತಿ॥
(೨೮-೨೯) ಪಹೂತಜಿವ್ಹಾಬ್ರಹ್ಮಸ್ಸರಲಕ್ಖಣಾನಿ
೨೩೬. ‘‘ಯಮ್ಪಿ
‘‘ಸೋ
೨೩೭. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ಅಕ್ಕೋಸಭಣ್ಡನವಿಹೇಸಕಾರಿಂ,
ಉಬ್ಬಾಧಿಕಂ
ಅಬಾಳ್ಹಂ ಗಿರಂ ಸೋ ನ ಭಣಿ ಫರುಸಂ,
ಮಧುರಂ ಭಣಿ ಸುಸಂಹಿತಂ
‘‘ಮನಸೋ
ವಾಚಾ ಸೋ ಏರಯತಿ ಕಣ್ಣಸುಖಾ।
ವಾಚಾಸುಚಿಣ್ಣಫಲಮನುಭವಿ,
ಸಗ್ಗೇಸು ವೇದಯಥ
‘‘ವೇದಿತ್ವಾ ಸೋ ಸುಚರಿತಸ್ಸ ಫಲಂ,
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಸರತ್ತಮಿಧಮಜ್ಝಗಮಾ।
ಜಿವ್ಹಾಸ್ಸ ಹೋತಿ ವಿಪುಲಾ ಪುಥುಲಾ,
ಆದೇಯ್ಯವಾಕ್ಯವಚನೋ ಭವತಿ॥
‘‘ಗಿಹಿನೋಪಿ ಇಜ್ಝತಿ ಯಥಾ ಭಣತೋ,
ಅಥ ಚೇ ಪಬ್ಬಜತಿ ಸೋ ಮನುಜೋ।
ಆದಿಯನ್ತಿಸ್ಸ
ಬಹುನೋ ಬಹುಂ ಸುಭಣಿತಂ ಭಣತೋ’’ತಿ॥
(೩೦) ಸೀಹಹನುಲಕ್ಖಣಂ
೨೩೮. ‘‘ಯಮ್ಪಿ
‘‘ಸೋ ತೇನ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ…ಪೇ॰… ರಾಜಾ ಸಮಾನೋ ಕಿಂ
೨೩೯. ತತ್ಥೇತಂ
‘‘ನ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಂ ನ ಮುದ್ಧತಂ
ಅವಿಕಿಣ್ಣವಚನಬ್ಯಪ್ಪಥೋ ಅಹೋಸಿ।
ಅಹಿತಮಪಿ ಚ ಅಪನುದಿ,
ಹಿತಮಪಿ ಚ ಬಹುಜನಸುಖಞ್ಚ ಅಭಣಿ॥
‘‘ತಂ
ಸುಕತಫಲವಿಪಾಕಮನುಭೋಸಿ।
ಚವಿಯ ಪುನರಿಧಾಗತೋ ಸಮಾನೋ,
ದ್ವಿದುಗಮವರತರಹನುತ್ತಮಲತ್ಥ॥
‘‘ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಸುದುಪ್ಪಧಂಸಿಯೋ,
ಮನುಜಿನ್ದೋ ಮನುಜಾಧಿಪತಿ ಮಹಾನುಭಾವೋ।
ತಿದಿವಪುರವರಸಮೋ
ಸುರವರತರೋರಿವ ಇನ್ದೋ॥
‘‘ಗನ್ಧಬ್ಬಾಸುರಯಕ್ಖರಕ್ಖಸೇಭಿ
ಸುರೇಹಿ ನ
ತಥತ್ತೋ ಯದಿ ಭವತಿ ತಥಾವಿಧೋ,
ಇಧ ದಿಸಾ ಚ ಪಟಿದಿಸಾ ಚ ವಿದಿಸಾ ಚಾ’’ತಿ॥
(೩೧-೩೨) ಸಮದನ್ತಸುಸುಕ್ಕದಾಠಾಲಕ್ಖಣಾನಿ
೨೪೦. ‘‘ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಪುರಿಮಂ ಜಾತಿಂ ಪುರಿಮಂ ಭವಂ ಪುರಿಮಂ ನಿಕೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಸಮಾನೋ ಮಿಚ್ಛಾಜೀವಂ ಪಹಾಯ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೇನ ಜೀವಿಕಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ, ತುಲಾಕೂಟ ಕಂಸಕೂಟ ಮಾನಕೂಟ ಉಕ್ಕೋಟನ ವಞ್ಚನ ನಿಕತಿ ಸಾಚಿಯೋಗ ಛೇದನ ವಧ ಬನ್ಧನ ವಿಪರಾಮೋಸ ಆಲೋಪ ಸಹಸಾಕಾರಾ
‘‘ಸೋ ತೇಹಿ ಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಧಮ್ಮಿಕೋ ಧಮ್ಮರಾಜಾ ಚಾತುರನ್ತೋ ವಿಜಿತಾವೀ ಜನಪದತ್ಥಾವರಿಯಪ್ಪತ್ತೋ ಸತ್ತರತನಸಮನ್ನಾಗತೋ। ತಸ್ಸಿಮಾನಿ ಸತ್ತ ರತನಾನಿ ಭವನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚಕ್ಕರತನಂ ಹತ್ಥಿರತನಂ ಅಸ್ಸರತನಂ ಮಣಿರತನಂ ಇತ್ಥಿರತನಂ ಗಹಪತಿರತನಂ ಪರಿಣಾಯಕರತನಮೇವ ಸತ್ತಮಂ। ಪರೋಸಹಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಪುತ್ತಾ ಭವನ್ತಿ ಸೂರಾ ವೀರಙ್ಗರೂಪಾ ಪರಸೇನಪ್ಪಮದ್ದನಾ। ಸೋ ಇಮಂ ಪಥವಿಂ ಸಾಗರಪರಿಯನ್ತಂ ಅಖಿಲಮನಿಮಿತ್ತಮಕಣ್ಟಕಂ
‘‘ಸಚೇ
೨೪೧. ತತ್ಥೇತಂ ವುಚ್ಚತಿ –
‘‘ಮಿಚ್ಛಾಜೀವಞ್ಚ ಅವಸ್ಸಜಿ ಸಮೇನ ವುತ್ತಿಂ,
ಸುಚಿನಾ ಸೋ ಜನಯಿತ್ಥ ಧಮ್ಮಿಕೇನ।
ಅಹಿತಮಪಿ
ಹಿತಮಪಿ ಚ ಬಹುಜನಸುಖಞ್ಚ ಅಚರಿ॥
‘‘ಸಗ್ಗೇ ವೇದಯತಿ ನರೋ ಸುಖಪ್ಫಲಾನಿ,
ಕರಿತ್ವಾ ನಿಪುಣೇಭಿ ವಿದೂಹಿ ಸಬ್ಭಿ।
ವಣ್ಣಿತಾನಿ ತಿದಿವಪುರವರಸಮೋ,
ಅಭಿರಮತಿ ರತಿಖಿಡ್ಡಾಸಮಙ್ಗೀ॥
‘‘ಲದ್ಧಾನಂ
ಚವಿತ್ವಾನ ಸುಕತಫಲವಿಪಾಕಂ।
ಸೇಸಕೇನ ಪಟಿಲಭತಿ ಲಪನಜಂ,
ಸಮಮಪಿ ಸುಚಿಸುಸುಕ್ಕಂ
‘‘ತಂ ವೇಯ್ಯಞ್ಜನಿಕಾ ಸಮಾಗತಾ ಬಹವೋ,
ಬ್ಯಾಕಂಸು ನಿಪುಣಸಮ್ಮತಾ ಮನುಜಾ।
ಸುಚಿಜನಪರಿವಾರಗಣೋ ಭವತಿ,
ದಿಜಸಮಸುಕ್ಕಸುಚಿಸೋಭನದನ್ತೋ॥
‘‘ರಞ್ಞೋ ಹೋತಿ ಬಹುಜನೋ,
ಸುಚಿಪರಿವಾರೋ ಮಹತಿಂ ಮಹಿಂ ಅನುಸಾಸತೋ।
ಪಸಯ್ಹ
ಹಿತಮಪಿ ಚ ಬಹುಜನಸುಖಞ್ಚ ಚರನ್ತಿ॥
‘‘ಅಥ ಚೇ ಪಬ್ಬಜತಿ ಭವತಿ ವಿಪಾಪೋ,
ಸಮಣೋ ಸಮಿತರಜೋ ವಿವಟ್ಟಚ್ಛದೋ।
ವಿಗತದರಥಕಿಲಮಥೋ,
ಇಮಮಪಿ ಚ ಪರಮಪಿ ಚ
‘‘ತಸ್ಸೋವಾದಕರಾ ಬಹುಗಿಹೀ ಚ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಚ,
ಅಸುಚಿಂ ಗರಹಿತಂ ಧುನನ್ತಿ ಪಾಪಂ।
ಸ ಹಿ ಸುಚಿಭಿ ಪರಿವುತೋ ಭವತಿ,
ಮಲಖಿಲಕಲಿಕಿಲೇಸೇ ಪನುದೇಹೀ’’ತಿ
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।
ಲಕ್ಖಣಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಸತ್ತಮಂ।