(೮) ೩. ಅಪಣ್ಣಕವಗ್ಗೋ
೧. ಪಧಾನಸುತ್ತಂ
೭೧. ‘‘ಚತೂಹಿ
೨. ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಸುತ್ತಂ
೭೨. ‘‘ಚತೂಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಭಿಕ್ಖು ಅಪಣ್ಣಕಪ್ಪಟಿಪದಂ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಯೋನಿ ಚಸ್ಸ ಆರದ್ಧಾ ಹೋತಿ ಆಸವಾನಂ ಖಯಾಯ। ಕತಮೇಹಿ
೩. ಸಪ್ಪುರಿಸಸುತ್ತಂ
೭೩. ‘‘ಚತೂಹಿ
‘‘ಪುನ
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಯೋ ಹೋತಿ ಅತ್ತನೋ ಅವಣ್ಣೋ ತಂ ಪುಟ್ಠೋಪಿ ನ ಪಾತು ಕರೋತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಅಪುಟ್ಠಸ್ಸ! ಪುಟ್ಠೋ ಖೋ ಪನ ಪಞ್ಹಾಭಿನೀತೋ ಹಾಪೇತ್ವಾ ಲಮ್ಬಿತ್ವಾ ಅಪರಿಪೂರಂ ಅವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ತನೋ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ। ವೇದಿತಬ್ಬಮೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಯಂ ಭವನ್ತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಯೋ ಹೋತಿ ಅತ್ತನೋ ವಣ್ಣೋ ತಂ ಅಪುಟ್ಠೋಪಿ ಪಾತು ಕರೋತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಪುಟ್ಠಸ್ಸ! ಪುಟ್ಠೋ ಖೋ ಪನ ಪಞ್ಹಾಭಿನೀತೋ ಅಹಾಪೇತ್ವಾ ಅಲಮ್ಬಿತ್ವಾ ಪರಿಪೂರಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ತನೋ
‘‘ಚತೂಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಕತಮೇಹಿ ಚತೂಹಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಯೋ ಹೋತಿ ಪರಸ್ಸ ಅವಣ್ಣೋ ತಂ ಪುಟ್ಠೋಪಿ ನ ಪಾತು ಕರೋತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಅಪುಟ್ಠಸ್ಸ! ಪುಟ್ಠೋ ಖೋ ಪನ ಪಞ್ಹಾಭಿನೀತೋ ಹಾಪೇತ್ವಾ ಲಮ್ಬಿತ್ವಾ ಅಪರಿಪೂರಂ
‘‘ಪುನ
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಯೋ ಹೋತಿ ಅತ್ತನೋ ಅವಣ್ಣೋ ತಂ ಅಪುಟ್ಠೋಪಿ ಪಾತು ಕರೋತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಪುಟ್ಠಸ್ಸ! ಪುಟ್ಠೋ ಖೋ ಪನ ಪಞ್ಹಾಭಿನೀತೋ ಅಹಾಪೇತ್ವಾ ಅಲಮ್ಬಿತ್ವಾ ಪರಿಪೂರಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ತನೋ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ। ವೇದಿತಬ್ಬಮೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಅಯಂ ಭವನ್ತಿ।
‘‘ಪುನ
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಧುಕಾ ಯಞ್ಞದೇವ ರತ್ತಿಂ ವಾ ದಿವಂ ವಾ ಆನೀತಾ ಹೋತಿ, ತಾವದೇವಸ್ಸಾ ತಿಬ್ಬಂ ಹಿರೋತ್ತಪ್ಪಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ ಸಸ್ಸುಯಾಪಿ ಸಸುರೇಪಿ ಸಾಮಿಕೇಪಿ ಅನ್ತಮಸೋ ದಾಸಕಮ್ಮಕರಪೋರಿಸೇಸು। ಸಾ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಂವಾಸಮನ್ವಾಯ ವಿಸ್ಸಾಸಮನ್ವಾಯ ಸಸ್ಸುಮ್ಪಿ ಸಸುರಮ್ಪಿ ಸಾಮಿಕಮ್ಪಿ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಪೇಥ, ಕಿಂ ಪನ ತುಮ್ಹೇ ಜಾನಾಥಾ’ತಿ! ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಭಿಕ್ಖು ಯಞ್ಞದೇವ ರತ್ತಿಂ ವಾ ದಿವಂ ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಹೋತಿ, ತಾವದೇವಸ್ಸ ತಿಬ್ಬಂ ಹಿರೋತ್ತಪ್ಪಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖೂಸು ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ಉಪಾಸಕೇಸು ಉಪಾಸಿಕಾಸು ಅನ್ತಮಸೋ ಆರಾಮಿಕಸಮಣುದ್ದೇಸೇಸು। ಸೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಂವಾಸಮನ್ವಾಯ ವಿಸ್ಸಾಸಮನ್ವಾಯ ಆಚರಿಯಮ್ಪಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಮ್ಪಿ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಪೇಥ, ಕಿಂ ಪನ ತುಮ್ಹೇ ಜಾನಾಥಾ’ತಿ! ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ಅಧುನಾಗತವಧುಕಾಸಮೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ತತಿಯಂ।
೪. ಪಠಮಅಗ್ಗಸುತ್ತಂ
೭೪. ‘‘ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಗ್ಗಾನಿ। ಕತಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ? ಸೀಲಗ್ಗಂ, ಸಮಾಧಿಗ್ಗಂ
೫. ದುತಿಯಅಗ್ಗಸುತ್ತಂ
೭೫. ‘‘ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ
೬. ಕುಸಿನಾರಸುತ್ತಂ
೭೬. ಏಕಂ
‘‘ಸಿಯಾ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಸಿಯಾ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ಥುಗಾರವೇನಪಿ ನ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಾಥ, ಸಹಾಯಕೋಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಹಾಯಕಸ್ಸ ಆರೋಚೇತೂ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೇಸುಂ। ಅಥ
‘‘ಪಸಾದಾ
೭. ಅಚಿನ್ತೇಯ್ಯಸುತ್ತಂ
೭೭. ‘‘ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಚಿನ್ತೇಯ್ಯಾನಿ, ನ ಚಿನ್ತೇತಬ್ಬಾನಿ; ಯಾನಿ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ಉಮ್ಮಾದಸ್ಸ ವಿಘಾತಸ್ಸ ಭಾಗೀ ಅಸ್ಸ। ಕತಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ? ಬುದ್ಧಾನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬುದ್ಧವಿಸಯೋ ಅಚಿನ್ತೇಯ್ಯೋ, ನ ಚಿನ್ತೇತಬ್ಬೋ; ಯಂ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ಉಮ್ಮಾದಸ್ಸ ವಿಘಾತಸ್ಸ ಭಾಗೀ ಅಸ್ಸ। ಝಾಯಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಝಾನವಿಸಯೋ ಅಚಿನ್ತೇಯ್ಯೋ, ನ ಚಿನ್ತೇತಬ್ಬೋ; ಯಂ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ಉಮ್ಮಾದಸ್ಸ ವಿಘಾತಸ್ಸ ಭಾಗೀ ಅಸ್ಸ। ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಚಿನ್ತೇಯ್ಯೋ, ನ ಚಿನ್ತೇತಬ್ಬೋ; ಯಂ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ಉಮ್ಮಾದಸ್ಸ ವಿಘಾತಸ್ಸ ಭಾಗೀ ಅಸ್ಸ। ಲೋಕಚಿನ್ತಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಚಿನ್ತೇಯ್ಯಾ, ನ ಚಿನ್ತೇತಬ್ಬಾ; ಯಂ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ಉಮ್ಮಾದಸ್ಸ ವಿಘಾತಸ್ಸ ಭಾಗೀ ಅಸ್ಸ। ಇಮಾನಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತ್ತಾರಿ ಅಚಿನ್ತೇಯ್ಯಾನಿ, ನ ಚಿನ್ತೇತಬ್ಬಾನಿ; ಯಾನಿ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ಉಮ್ಮಾದಸ್ಸ ವಿಘಾತಸ್ಸ ಭಾಗೀ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ। ಸತ್ತಮಂ।
೮. ದಕ್ಖಿಣಸುತ್ತಂ
೭೮. ‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಇಮಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಕ್ಖಿಣಾ ವಿಸುದ್ಧಿಯೋ। ಕತಮಾ ಚತಸ್ಸೋ? ಅತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಕ್ಖಿಣಾ ದಾಯಕತೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ, ನೋ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕತೋ; ಅತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಕ್ಖಿಣಾ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕತೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ, ನೋ ದಾಯಕತೋ; ಅತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಕ್ಖಿಣಾ ನೇವ ದಾಯಕತೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ, ನೋ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕತೋ; ಅತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಕ್ಖಿಣಾ ದಾಯಕತೋ ಚೇವ ವಿಸುಜ್ಝತಿ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕತೋ ಚ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ
‘‘ಕಥಞ್ಚ
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಕ್ಖಿಣಾ ನೇವ ದಾಯಕತೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ, ನೋ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕತೋ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಾಯಕೋ ಹೋತಿ ದುಸ್ಸೀಲೋ ಪಾಪಧಮ್ಮೋ; ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಾಪಿ ಹೋನ್ತಿ ದುಸ್ಸೀಲಾ ಪಾಪಧಮ್ಮಾ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಕ್ಖಿಣಾ ನೇವ ದಾಯಕತೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ, ನೋ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕತೋ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಕ್ಖಿಣಾ ದಾಯಕತೋ ಚೇವ ವಿಸುಜ್ಝತಿ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕತೋ ಚ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಾಯಕೋ ಹೋತಿ ಸೀಲವಾ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮೋ; ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಾಪಿ ಹೋನ್ತಿ ಸೀಲವನ್ತೋ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮಾ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಕ್ಖಿಣಾ ದಾಯಕತೋ ಚೇವ ವಿಸುಜ್ಝತಿ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕತೋ ಚ। ಇಮಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತಸ್ಸೋ ದಕ್ಖಿಣಾ ವಿಸುದ್ಧಿಯೋ’’ತಿ। ಅಟ್ಠಮಂ।
೯. ವಣಿಜ್ಜಸುತ್ತಂ
೭೯. ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕೋ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ, ಯೇನ ಮಿಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ತಾದಿಸಾವ ವಣಿಜ್ಜಾ ಪಯುತ್ತಾ ಛೇದಗಾಮಿನೀ ಹೋತಿ? ಕೋ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ, ಯೇನ ಮಿಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ತಾದಿಸಾವ ವಣಿಜ್ಜಾ ಪಯುತ್ತಾ ನ ಯಥಾಧಿಪ್ಪಾಯಾ
‘‘ಇಧ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಮಣಂ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪವಾರೇತಿ – ‘ವದತು, ಭನ್ತೇ, ಪಚ್ಚಯೇನಾ’ತಿ। ಸೋ ಯೇನ
‘‘ಇಧ
‘‘ಇಧ ಪನ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಮಣಂ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪವಾರೇತಿ – ‘ವದತು, ಭನ್ತೇ, ಪಚ್ಚಯೇನಾ’ತಿ। ಸೋ ಯೇನ ಪವಾರೇತಿ ತಂ ಯಥಾಧಿಪ್ಪಾಯಂ ದೇತಿ। ಸೋ ಚೇ ತತೋ ಚುತೋ ಇತ್ಥತ್ತಂ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಸೋ ಯಞ್ಞದೇವ ವಣಿಜ್ಜಂ ಪಯೋಜೇತಿ, ಸಾಸ್ಸ ಹೋತಿ ಯಥಾಧಿಪ್ಪಾಯಾ
‘‘ಇಧ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಮಣಂ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪವಾರೇತಿ – ‘ವದತು, ಭನ್ತೇ, ಪಚ್ಚಯೇನಾ’ತಿ। ಸೋ ಯೇನ ಪವಾರೇತಿ ತಂ ಪರಾಧಿಪ್ಪಾಯಂ ದೇತಿ। ಸೋ ಚೇ ತತೋ ಚುತೋ ಇತ್ಥತ್ತಂ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಸೋ ಯಞ್ಞದೇವ ವಣಿಜ್ಜಂ ಪಯೋಜೇತಿ, ಸಾಸ್ಸ ಹೋತಿ ಪರಾಧಿಪ್ಪಾಯಾ
‘‘ಅಯಂ ಖೋ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಹೇತು ಅಯಂ ಪಚ್ಚಯೋ, ಯೇನ ಮಿಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ತಾದಿಸಾವ ವಣಿಜ್ಜಾ ಪಯುತ್ತಾ ಛೇದಗಾಮಿನೀ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ಪನ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಹೇತು ಅಯಂ ಪಚ್ಚಯೋ, ಯೇನ ಮಿಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ತಾದಿಸಾವ ವಣಿಜ್ಜಾ ಪಯುತ್ತಾ ನ ಯಥಾಧಿಪ್ಪಾಯಾ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ಖೋ ಪನ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಹೇತು ಅಯಂ ಪಚ್ಚಯೋ, ಯೇನ ಮಿಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ತಾದಿಸಾವ ವಣಿಜ್ಜಾ ಪಯುತ್ತಾ ಯಥಾಧಿಪ್ಪಾಯಾ ಹೋತಿ। ಅಯಂ ಪನ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಹೇತು ಅಯಂ ಪಚ್ಚಯೋ, ಯೇನ ಮಿಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ತಾದಿಸಾವ ವಣಿಜ್ಜಾ
೧೦. ಕಮ್ಬೋಜಸುತ್ತಂ
೮೦. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಘೋಸಿತಾರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘ಕೋ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ, ಯೇನ ಮಾತುಗಾಮೋ ನೇವ ಸಭಾಯಂ ನಿಸೀದತಿ, ನ ಕಮ್ಮನ್ತಂ ಪಯೋಜೇತಿ, ನ ಕಮ್ಬೋಜಂ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ? ‘‘ಕೋಧನೋ, ಆನನ್ದ, ಮಾತುಗಾಮೋ; ಇಸ್ಸುಕೀ, ಆನನ್ದ, ಮಾತುಗಾಮೋ; ಮಚ್ಛರೀ
ಅಪಣ್ಣಕವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ।
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
ಪಧಾನಂ ದಿಟ್ಠಿಸಪ್ಪುರಿಸ, ವಧುಕಾ ದ್ವೇ ಚ ಹೋನ್ತಿ ಅಗ್ಗಾನಿ।
ಕುಸಿನಾರಅಚಿನ್ತೇಯ್ಯಾ, ದಕ್ಖಿಣಾ ಚ ವಣಿಜ್ಜಾ ಕಮ್ಬೋಜನ್ತಿ॥