(೧೧) ೧. ಸಮ್ಬೋಧವಗ್ಗೋ
೧-೩. ಪುಬ್ಬೇವಸಮ್ಬೋಧಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
೧೦೪-೧೦೬. ತತಿಯಸ್ಸ ಸಮ್ಬೋಧಿತೋ ಪುಬ್ಬೇವಾತಿ ಸಮ್ಬೋಧೋ ವುಚ್ಚತಿ ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಞಾಣಂ ‘‘ಸಾಮಂ ಸಮ್ಮಾ ಬುಜ್ಝಿ ಏತೇನಾ’’ತಿ ಕತ್ವಾ, ತತೋ ಪುಬ್ಬೇಯೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅರಿಯಮಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಿತೋ ಅಪರಭಾಗೇಯೇವಾ’’ತಿ। ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸೇವ ಸತೋತಿ ಏತ್ಥ ಯಥಾ ಉದಕತೋ ಉಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ಠಿತಂ ಪರಿಪಾಕಗತಂ ಪದುಮಂ ಸೂರಿಯರಸ್ಮಿಸಮ್ಫಸ್ಸೇನ ಅವಸ್ಸಂ ಬುಜ್ಝಿಸ್ಸತೀತಿ ಬುಜ್ಝನಕಪದುಮನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಏವಂ ಬುದ್ಧಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಬ್ಯಾಕರಣಸ್ಸ ಲದ್ಧತ್ತಾ ಅವಸ್ಸಂ ಅನನ್ತರಾಯೇನ ಪಾರಮಿಯೋ ಪೂರೇತ್ವಾ ಬುಜ್ಝಿಸ್ಸತೀತಿ ಬುಜ್ಝನಕಸತ್ತೋತಿ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಬುಜ್ಝನಕಸತ್ತಸ್ಸೇವ…ಪೇ॰… ಆರಭನ್ತಸ್ಸೇವ ಸತೋ’’ತಿ। ಯಾ ವಾ ಏಸಾ ಚತುಮಗ್ಗಞಾಣಸಙ್ಖಾತಾ ಬೋಧಿ, ‘‘ತಂ ಬೋಧಿಂ ಕುದಾಸ್ಸು ನಾಮಾಹಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪತ್ಥಯಮಾನೋ ಪಟಿಪಜ್ಜತೀತಿ ಬೋಧಿಯಂ ಸತ್ತೋ ಆಸತ್ತೋತಿಪಿ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಸಮ್ಬೋಧಿಯಾ ವಾ ಸತ್ತಸ್ಸೇವ ಲಗ್ಗಸ್ಸೇವ ಸತೋ’’ತಿ।
ಅಥ ವಾ ಬೋಧೀತಿ ಞಾಣಂ ‘‘ಬುಜ್ಝತಿ ಏತೇನಾ’’ತಿ ಕತ್ವಾ, ಬೋಧಿಮಾ ಸತ್ತೋ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ, ಪುರಿಮಪದೇ ಉತ್ತರಪದಲೋಪಂ ಕತ್ವಾ ಯಥಾ ‘‘ಞಾಣಸತ್ತೋ’’ತಿ, ಞಾಣವಾ ಪಞ್ಞವಾ ಪಣ್ಡಿತೋ ಸತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಬುದ್ಧಾನಞ್ಹಿ ಪಾದಮೂಲೇ ಅಭಿನೀಹಾರತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಣ್ಡಿತೋವ ಸೋ ಸತ್ತೋ, ನ ಅನ್ಧಬಾಲೋತಿ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ। ಏವಂ ಗುಣವತೋ ಉಪ್ಪನ್ನನಾಮವಸೇನ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸೇವ ಸತೋ। ಅಸ್ಸಾದೀಯತೀತಿ ಅಸ್ಸಾದೋ, ಸುಖಂ। ತಞ್ಚ ಸಾತಾಕಾರಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಅಸ್ಸಾದೋತಿ ಮಧುರಾಕಾರೋ’’ತಿ। ಛನ್ದರಾಗೋ ವಿನೀಯತಿ ಚೇವ ಪಹೀಯತಿ ಚ ಏತ್ಥಾತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ ‘‘ಛನ್ದರಾಗವಿನಯೋ ಛನ್ದರಾಗಪ್ಪಹಾನಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ನಿಬ್ಬಾನ’’ನ್ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಆಗಮ್ಮಾತಿ ಇದಂ ಯೋ ಜನೋ ರಾಗಂ ವಿನೇತಿ ಪಜಹತಿ ಚ, ತಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಕರಣಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ದುತಿಯತತಿಯಾನಿ ಉತ್ತಾನತ್ಥಾನೇವ।
ಪುಬ್ಬೇವಸಮ್ಬೋಧಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
೪-೯. ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
೧೦೭-೧೧೨. ಚತುತ್ಥೇ ಸಾಮಞ್ಞನ್ತಿ ಅರಿಯಮಗ್ಗೋ, ತೇನ ಅರಣೀಯತೋ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬತೋ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥಂ, ಅರಿಯಫಲನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥನ್ತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ಅರಿಯಫಲ’’ನ್ತಿ। ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞತ್ಥನ್ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಇತರಂ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನ’’ನ್ತಿ। ಅರಿಯಮಗ್ಗಸಙ್ಖಾತಂ ಸಾಮಞ್ಞಮೇವ ವಾ ಅರಣೀಯತೋ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥೇನ ವಾ ಚತ್ತಾರೋ ಮಗ್ಗಾ’’ತಿ। ಪಞ್ಚಮಾದೀನಿ ಉತ್ತಾನತ್ಥಾನೇವ।
ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
೧೦. ದುತಿಯನಿದಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
೧೧೩. ದಸಮೇ ವಿವಟ್ಟಗಾಮಿಕಮ್ಮಾನನ್ತಿ ವಿವಟ್ಟೂಪನಿಸ್ಸಯಕಮ್ಮಾನಂ। ತದಭಿನಿವತ್ತೇತೀತಿ ಏತ್ಥ ತಂ-ಸದ್ದೇನ ಪಚ್ಚಾಮಸನಸ್ಸ ವಿಪಾಕಸ್ಸ ಪರಾಮಾಸೋತಿ ಆಹ ‘‘ತಂ ಅಭಿನಿವತ್ತೇತೀ’’ತಿ, ತಂ ವಿಪಾಕಂ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ನಿವತ್ತೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಾನಿ ನ ಕೇವಲಂ ವಿಪಾಕಸ್ಸೇವ ಪರಾಮಾಸೋ ತಂ-ಸದ್ದೇನ, ಅಥ ಖೋ ಛನ್ದರಾಗಟ್ಠಾನಿಯಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ತಬ್ಬಿಪಾಕಸ್ಸ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋತಿ ಆಹ ‘‘ಯದಾ ವಾ ತೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ತೇ ಚೇವ ಧಮ್ಮೇತಿ ತೇ ಛನ್ದರಾಗಟ್ಠಾನಿಯೇ ಧಮ್ಮೇ। ನಿಬ್ಬಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಪಸ್ಸತೀತಿ ಕಿಲೇಸೇ ನಿಬ್ಬಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ವಿಭೂತಂ ಪಾಕಟಂ ಕತ್ವಾ ಪಸ್ಸತೀತಿ।
ದುತಿಯನಿದಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
ಸಮ್ಬೋಧವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।