೫. ಅಕ್ಕೋಸವಗ್ಗೋ
೧. ವಿವಾದಸುತ್ತಂ
೪೧. ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪಾಲಿ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಪಾಲಿ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕೋ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ, ಯೇನ ಸಙ್ಘೇ ಭಣ್ಡನಕಲಹವಿಗ್ಗಹವಿವಾದಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ನ ಫಾಸು ಫಾಸುಂ (?) ವಿಹರನ್ತೀ’’ತಿ? ‘‘ಇಧುಪಾಲಿ, ಭಿಕ್ಖೂ ಅಧಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೋತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಧಮ್ಮಂ ಅಧಮ್ಮೋತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಅವಿನಯಂ ವಿನಯೋತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ವಿನಯಂ ಅವಿನಯೋತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಅಭಾಸಿತಂ ಅಲಪಿತಂ ತಥಾಗತೇನ ಭಾಸಿತಂ ಲಪಿತಂ ತಥಾಗತೇನಾತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಭಾಸಿತಂ ಲಪಿತಂ ತಥಾಗತೇನ ಅಭಾಸಿತಂ ಅಲಪಿತಂ ತಥಾಗತೇನಾತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಅನಾಚಿಣ್ಣಂ ತಥಾಗತೇನ ಆಚಿಣ್ಣಂ ತಥಾಗತೇನಾತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಆಚಿಣ್ಣಂ ತಥಾಗತೇನ ಅನಾಚಿಣ್ಣಂ ತಥಾಗತೇನಾತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಅಪಞ್ಞತ್ತಂ ತಥಾಗತೇನ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ತಥಾಗತೇನಾತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಪಞ್ಞತ್ತಂ ತಥಾಗತೇನ ಅಪಞ್ಞತ್ತಂ ತಥಾಗತೇನಾತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ। ಅಯಂ ಖೋ, ಉಪಾಲಿ, ಹೇತು ಅಯಂ ಪಚ್ಚಯೋ, ಯೇನ ಸಙ್ಘೇ ಭಣ್ಡನಕಲಹವಿಗ್ಗಹವಿವಾದಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ನ ಫಾಸು ವಿಹರನ್ತೀ’’ತಿ। ಪಠಮಂ।
೨. ಪಠಮವಿವಾದಮೂಲಸುತ್ತಂ
೪೨. ‘‘ಕತಿ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ವಿವಾದಮೂಲಾನೀ’’ತಿ? ‘‘ದಸ ಖೋ, ಉಪಾಲಿ, ವಿವಾದಮೂಲಾನಿ। ಕತಮಾನಿ ದಸ? ಇಧುಪಾಲಿ, ಭಿಕ್ಖೂ ಅಧಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೋತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಧಮ್ಮಂ ಅಧಮ್ಮೋತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಅವಿನಯಂ ವಿನಯೋತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ವಿನಯಂ ಅವಿನಯೋತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಅಭಾಸಿತಂ ಅಲಪಿತಂ ತಥಾಗತೇನ ಭಾಸಿತಂ ಲಪಿತಂ ತಥಾಗತೇನಾತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ , ಭಾಸಿತಂ ಲಪಿತಂ ತಥಾಗತೇನ ಅಭಾಸಿತಂ ಅಲಪಿತಂ ತಥಾಗತೇನಾತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಅನಾಚಿಣ್ಣಂ ತಥಾಗತೇನ ಆಚಿಣ್ಣಂ ತಥಾಗತೇನಾತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಆಚಿಣ್ಣಂ ತಥಾಗತೇನ ಅನಾಚಿಣ್ಣಂ ತಥಾಗತೇನಾತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಅಪಞ್ಞತ್ತಂ ತಥಾಗತೇನ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ತಥಾಗತೇನಾತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಪಞ್ಞತ್ತಂ ತಥಾಗತೇನ ಅಪಞ್ಞತ್ತಂ ತಥಾಗತೇನಾತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ। ಇಮಾನಿ ಖೋ, ಉಪಾಲಿ, ದಸ ವಿವಾದಮೂಲಾನೀ’’ತಿ। ದುತಿಯಂ।
೩. ದುತಿಯವಿವಾದಮೂಲಸುತ್ತಂ
೪೩. ‘‘ಕತಿ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ವಿವಾದಮೂಲಾನೀ’’ತಿ? ‘‘ದಸ ಖೋ, ಉಪಾಲಿ, ವಿವಾದಮೂಲಾನಿ। ಕತಮಾನಿ ದಸ? ಇಧುಪಾಲಿ, ಭಿಕ್ಖೂ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಆಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಆಪತ್ತಿಂ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಲಹುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಗರುಕಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ , ಗರುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಲಹುಕಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಸಾವಸೇಸಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅನವಸೇಸಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಅನವಸೇಸಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಸಾವಸೇಸಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ , ಸಪ್ಪಟಿಕಮ್ಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅಪ್ಪಟಿಕಮ್ಮಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ, ಅಪ್ಪಟಿಕಮ್ಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಸಪ್ಪಟಿಕಮ್ಮಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ। ಇಮಾನಿ ಖೋ, ಉಪಾಲಿ, ದಸ ವಿವಾದಮೂಲಾನೀ’’ತಿ। ತತಿಯಂ।
೪. ಕುಸಿನಾರಸುತ್ತಂ
೪೪. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕುಸಿನಾರಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಬಲಿಹರಣೇ ವನಸಣ್ಡೇ। ತತ್ರ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ। ‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
ಚೂಳವ॰ ೩೯೯; ಪರಿ॰ ೪೩೬ ‘‘ಚೋದಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಪರೋ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ। ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ? ಚೋದಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಏವಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ಪರಿಸುದ್ಧಕಾಯಸಮಾಚಾರೋ ನು ಖೋಮ್ಹಿ, ಪರಿಸುದ್ಧೇನಮ್ಹಿ ಕಾಯಸಮಾಚಾರೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಚ್ಛಿದ್ದೇನ ಅಪ್ಪಟಿಮಂಸೇನ। ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನು ಖೋ ಮೇ ಏಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಉದಾಹು ನೋ’ತಿ? ನೋ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಪರಿಸುದ್ಧಕಾಯಸಮಾಚಾರೋ ಹೋತಿ ಪರಿಸುದ್ಧೇನ ಕಾಯಸಮಾಚಾರೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಚ್ಛಿದ್ದೇನ ಅಪ್ಪಟಿಮಂಸೇನ, ತಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ – ‘ಇಙ್ಘ ತಾವ ಆಯಸ್ಮಾ ಕಾಯಿಕಂ ಸಿಕ್ಖಸ್ಸೂ’ತಿ, ಇತಿಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೋದಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಏವಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ಪರಿಸುದ್ಧವಚೀಸಮಾಚಾರೋ ನು ಖೋಮ್ಹಿ, ಪರಿಸುದ್ಧೇನಮ್ಹಿ ವಚೀಸಮಾಚಾರೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಚ್ಛಿದ್ದೇನ ಅಪ್ಪಟಿಮಂಸೇನ। ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನು ಖೋ ಮೇ ಏಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಉದಾಹು ನೋ’ತಿ? ನೋ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಪರಿಸುದ್ಧವಚೀಸಮಾಚಾರೋ ಹೋತಿ ಪರಿಸುದ್ಧೇನ ವಚೀಸಮಾಚಾರೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಚ್ಛಿದ್ದೇನ ಅಪ್ಪಟಿಮಂಸೇನ, ತಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ – ‘ಇಙ್ಘ ತಾವ ಆಯಸ್ಮಾ ವಾಚಸಿಕಂ ಸಿಕ್ಖಸ್ಸೂ’ತಿ, ಇತಿಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೋದಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಏವಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ಮೇತ್ತಂ ನು ಖೋ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಅನಾಘಾತಂ। ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನು ಖೋ ಮೇ ಏಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಉದಾಹು ನೋ’ತಿ? ನೋ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮೇತ್ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಅನಾಘಾತಂ, ತಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ – ‘ಇಙ್ಘ ತಾವ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಮೇತ್ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಹೀ’ತಿ, ಇತಿಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೋದಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಏವಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ಬಹುಸ್ಸುತೋ ನು ಖೋಮ್ಹಿ ಸುತಧರೋ ಸುತಸನ್ನಿಚಯೋ, ಯೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಾ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಾ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಾ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ತಥಾರೂಪಾ ಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ ಧಾತಾ ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನು ಖೋ ಮೇ ಏಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಉದಾಹು ನೋ’ತಿ? ನೋ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತಧರೋ ಸುತಸನ್ನಿಚಯೋ, ಯೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಾ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಾ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಾ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ತಥಾರೂಪಾಸ್ಸ ಧಮ್ಮಾ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ ಧಾತಾ ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ, ತಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ – ‘ಇಙ್ಘ ತಾವ ಆಯಸ್ಮಾ ಆಗಮಂ ಪರಿಯಾಪುಣಸ್ಸೂ’ತಿ, ಇತಿಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೋದಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಏವಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ಉಭಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ಮೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಿ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸ್ವಾಗತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ಸುವಿಭತ್ತಾನಿ ಸುಪ್ಪವತ್ತೀನಿ ಸುವಿನಿಚ್ಛಿತಾನಿ ಸುತ್ತಸೋ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಸೋ। ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನು ಖೋ ಮೇ ಏಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಉದಾಹು ನೋ’ತಿ? ನೋ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಉಭಯಾನಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಿ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸ್ವಾಗತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ಸುವಿಭತ್ತಾನಿ ಸುಪ್ಪವತ್ತೀನಿ ಸುವಿನಿಚ್ಛಿತಾನಿ ಸುತ್ತಸೋ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಸೋ, ‘ಇದಂ ಪನಾಯಸ್ಮಾ, ಕತ್ಥ ವುತ್ತಂ ಭಗವತಾ’ತಿ, ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ನ ಸಮ್ಪಾಯಿಸ್ಸತಿ। ತಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ – ‘ಇಙ್ಘ ತಾವ ಆಯಸ್ಮಾ ವಿನಯಂ ಸಿಕ್ಖಸ್ಸೂ’ತಿ, ಇತಿಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ। ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ।
‘‘ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಾ? ‘ಕಾಲೇನ ವಕ್ಖಾಮಿ, ನೋ ಅಕಾಲೇನ; ಭೂತೇನ ವಕ್ಖಾಮಿ, ನೋ ಅಭೂತೇನ; ಸಣ್ಹೇನ ವಕ್ಖಾಮಿ, ನೋ ಫರುಸೇನ; ಅತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಕ್ಖಾಮಿ, ನೋ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತೇನ; ಮೇತ್ತಚಿತ್ತೋ ವಕ್ಖಾಮಿ, ನೋ ದೋಸನ್ತರೋ’ತಿ – ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಾ। ಚೋದಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಪರೋ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ। ಚತುತ್ಥಂ।
೫. ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನಸುತ್ತಂ
೪೫. ಪಾಚಿ॰ ೪೯೭ ‘‘ದಸಯಿಮೇ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆದೀನವಾ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ। ಕತಮೇ ದಸ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಮಹೇಸಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ತತ್ರ ಭಿಕ್ಖು ಪವಿಸತಿ। ಮಹೇಸೀ ವಾ ಭಿಕ್ಖುಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಿತಂ ಪಾತುಕರೋತಿ, ಭಿಕ್ಖು ವಾ ಮಹೇಸಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಿತಂ ಪಾತುಕರೋತಿ। ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಅದ್ಧಾ ಇಮೇಸಂ ಕತಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ ವಾ’ತಿ! ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಠಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಬಹುಕಿಚ್ಚೋ ಬಹುಕರಣೀಯೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಇತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ನ ಸರತಿ – ‘ಸಾ ತೇನ ಗಬ್ಭಂ ಗಣ್ಹಾತಿ’। ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದುತಿಯೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಅಞ್ಞತರಂ ರತನಂ ನಸ್ಸತಿ। ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತತಿಯೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಅಬ್ಭನ್ತರಾ ಗುಯ್ಹಮನ್ತಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ಸಮ್ಭೇದಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ । ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುತ್ಥೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಪಿತಾ ವಾ ಪುತ್ತಂ ಪತ್ಥೇತಿ ಪುತ್ತೋ ವಾ ಪಿತರಂ ಪತ್ಥೇತಿ। ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ನೀಚಟ್ಠಾನಿಯಂ ಉಚ್ಚೇ ಠಾನೇ ಠಪೇತಿ। ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಛಟ್ಠೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಉಚ್ಚಟ್ಠಾನಿಯಂ ನೀಚೇ ಠಾನೇ ಠಪೇತಿ। ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಅಕಾಲೇ ಸೇನಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ। ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಟ್ಠಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಕಾಲೇ ಸೇನಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತ್ವಾ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗತೋ ನಿವತ್ತಾಪೇತಿ। ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನವಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಹತ್ಥಿಸಮ್ಮದ್ದಂ ಅಸ್ಸಸಮ್ಮದ್ದಂ ರಥಸಮ್ಮದ್ದಂ ರಜನೀಯಾನಿ ರೂಪಸದ್ದಗನ್ಧರಸಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾನಿ, ಯಾನಿ ನ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಸಾರುಪ್ಪಾನಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ। ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸ ಆದೀನವಾ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ’’ತಿ। ಪಞ್ಚಮಂ।
೬. ಸಕ್ಕಸುತ್ತಂ
೪೬. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಕ್ಕೇಸು ವಿಹರತಿ ಕಪಿಲವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ನಿಗ್ರೋಧಾರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸಕ್ಕಾ ಉಪಾಸಕಾ ತದಹುಪೋಸಥೇ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೇ ಖೋ ಸಕ್ಕೇ ಉಪಾಸಕೇ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಪಿ ನು ತುಮ್ಹೇ, ಸಕ್ಕಾ, ಅಟ್ಠಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಂ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಪ್ಪೇಕದಾ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಟ್ಠಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಂ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸಾಮ, ಅಪ್ಪೇಕದಾ ನ ಉಪವಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ತೇಸಂ ವೋ, ಸಕ್ಕಾ, ಅಲಾಭಾ ತೇಸಂ ದುಲ್ಲದ್ಧಂ, ಯೇ ತುಮ್ಹೇ ಏವಂ ಸೋಕಸಭಯೇ ಜೀವಿತೇ ಮರಣಸಭಯೇ ಜೀವಿತೇ ಅಪ್ಪೇಕದಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಂ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸಥ, ಅಪ್ಪೇಕದಾ ನ ಉಪವಸಥ।
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಸಕ್ಕಾ, ಇಧ ಪುರಿಸೋ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇನ ಅನಾಪಜ್ಜ ಅಕುಸಲಂ ದಿವಸಂ ಅಡ್ಢಕಹಾಪಣಂ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ। ದಕ್ಖೋ ಪುರಿಸೋ ಉಟ್ಠಾನಸಮ್ಪನ್ನೋತಿ ಅಲಂ ವಚನಾಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’।
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಸಕ್ಕಾ, ಇಧ ಪುರಿಸೋ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇನ ಅನಾಪಜ್ಜ ಅಕುಸಲಂ ದಿವಸಂ ಕಹಾಪಣಂ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ। ದಕ್ಖೋ ಪುರಿಸೋ ಉಟ್ಠಾನಸಮ್ಪನ್ನೋತಿ ಅಲಂ ವಚನಾಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’।
‘‘ತಂ ಕಿಂ, ಮಞ್ಞಥ, ಸಕ್ಕಾ, ಇಧ ಪುರಿಸೋ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇನ ಅನಾಪಜ್ಜ ಅಕುಸಲಂ ದಿವಸಂ ದ್ವೇ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ … ತಯೋ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ… ಚತ್ತಾರೋ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ… ಪಞ್ಚ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ… ಛ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ… ಸತ್ತ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ… ಅಟ್ಠ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ… ನವ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ… ದಸ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ… ವೀಸ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ… ತಿಂಸ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ… ಚತ್ತಾರೀಸಂ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ… ಪಞ್ಞಾಸಂ ಕಹಾಪಣೇ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ… ಕಹಾಪಣಸತಂ ನಿಬ್ಬಿಸೇಯ್ಯ। ದಕ್ಖೋ ಪುರಿಸೋ ಉಟ್ಠಾನಸಮ್ಪನ್ನೋತಿ ಅಲಂ ವಚನಾಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’।
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಸಕ್ಕಾ, ಅಪಿ ನು ಸೋ ಪುರಿಸೋ ದಿವಸೇ ದಿವಸೇ ಕಹಾಪಣಸತಂ ಕಹಾಪಣಸಹಸ್ಸಂ ನಿಬ್ಬಿಸಮಾನೋ ಲದ್ಧಂ ಲದ್ಧಂ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ವಸ್ಸಸತಾಯುಕೋ ವಸ್ಸಸತಜೀವೀ ಮಹನ್ತಂ ಭೋಗಕ್ಖನ್ಧಂ ಅಧಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’।
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಸಕ್ಕಾ, ಅಪಿ ನು ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಭೋಗಹೇತು ಭೋಗನಿದಾನಂ ಭೋಗಾಧಿಕರಣಂ ಏಕಂ ವಾ ರತ್ತಿಂ ಏಕಂ ವಾ ದಿವಸಂ ಉಪಡ್ಢಂ ವಾ ರತ್ತಿಂ ಉಪಡ್ಢಂ ವಾ ದಿವಸಂ ಏಕನ್ತಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ವಿಹರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು’’? ‘‘ಕಾಮಾ ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಅನಿಚ್ಚಾ ತುಚ್ಛಾ ಮುಸಾ ಮೋಸಧಮ್ಮಾ’’ತಿ।
‘‘ಇಧ ಪನ ವೋ, ಸಕ್ಕಾ, ಮಮ ಸಾವಕೋ ದಸ ವಸ್ಸಾನಿ ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಆತಾಪೀ ಪಹಿತತ್ತೋ ವಿಹರನ್ತೋ ಯಥಾ ಮಯಾನುಸಿಟ್ಠಂ ತಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೋ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಾನಿ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಸತಾನಿ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಏಕನ್ತಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ವಿಹರೇಯ್ಯ। ಸೋ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಸಕದಾಗಾಮೀ ವಾ ಅನಾಗಾಮೀ ವಾ ಅಪಣ್ಣಕಂ ವಾ ಸೋತಾಪನ್ನೋ। ತಿಟ್ಠನ್ತು, ಸಕ್ಕಾ, ದಸ ವಸ್ಸಾನಿ।
ಇಧ ಮಮ ಸಾವಕೋ ನವ ವಸ್ಸಾನಿ… ಅಟ್ಠ ವಸ್ಸಾನಿ… ಸತ್ತ ವಸ್ಸಾನಿ… ಛ ವಸ್ಸಾನಿ… ಪಞ್ಚ ವಸ್ಸಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ವಸ್ಸಾನಿ… ತೀಣಿ ವಸ್ಸಾನಿ… ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ… ಏಕಂ ವಸ್ಸಂ ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಆತಾಪೀ ಪಹಿತತ್ತೋ ವಿಹರನ್ತೋ ಯಥಾ ಮಯಾನುಸಿಟ್ಠಂ ತಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೋ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಾನಿ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಸತಾನಿ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಏಕನ್ತಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ವಿಹರೇಯ್ಯ, ಸೋ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಸಕದಾಗಾಮೀ ವಾ ಅನಾಗಾಮೀ ವಾ ಅಪಣ್ಣಕಂ ವಾ ಸೋತಾಪನ್ನೋ। ತಿಟ್ಠತು, ಸಕ್ಕಾ, ಏಕಂ ವಸ್ಸಂ।
ಇಧ ಮಮ ಸಾವಕೋ ದಸ ಮಾಸೇ ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಆತಾಪೀ ಪಹಿತತ್ತೋ ವಿಹರನ್ತೋ ಯಥಾ ಮಯಾನುಸಿಟ್ಠಂ ತಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೋ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಾನಿ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಸತಾನಿ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಏಕನ್ತಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ವಿಹರೇಯ್ಯ, ಸೋ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಸಕದಾಗಾಮೀ ವಾ ಅನಾಗಾಮೀ ವಾ ಅಪಣ್ಣಕಂ ವಾ ಸೋತಾಪನ್ನೋ। ತಿಟ್ಠನ್ತು, ಸಕ್ಕಾ, ದಸ ಮಾಸಾ।
ಇಧ ಮಮ ಸಾವಕೋ ನವ ಮಾಸೇ… ಅಟ್ಠ ಮಾಸೇ… ಸತ್ತ ಮಾಸೇ… ಛ ಮಾಸೇ… ಪಞ್ಚ ಮಾಸೇ… ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ… ತಯೋ ಮಾಸೇ… ದ್ವೇ ಮಾಸೇ… ಏಕಂ ಮಾಸಂ… ಅಡ್ಢಮಾಸಂ ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಆತಾಪೀ ಪಹಿತತ್ತೋ ವಿಹರನ್ತೋ ಯಥಾ ಮಯಾನುಸಿಟ್ಠಂ ತಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೋ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಾನಿ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಸತಾನಿ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಏಕನ್ತಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ವಿಹರೇಯ್ಯ, ಸೋ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಸಕದಾಗಾಮೀ ವಾ ಅನಾಗಾಮೀ ವಾ ಅಪಣ್ಣಕಂ ವಾ ಸೋತಾಪನ್ನೋ। ತಿಟ್ಠತು, ಸಕ್ಕಾ, ಅಡ್ಢಮಾಸೋ।
ಇಧ ಮಮ ಸಾವಕೋ ದಸ ರತ್ತಿನ್ದಿವೇ ರತ್ತಿದಿವೇ (ಕ॰) ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಆತಾಪೀ ಪಹಿತತ್ತೋ ವಿಹರನ್ತೋ ಯಥಾ ಮಯಾನುಸಿಟ್ಠಂ ತಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೋ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಾನಿ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಸತಾನಿ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಏಕನ್ತಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ವಿಹರೇಯ್ಯ, ಸೋ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಸಕದಾಗಾಮೀ ವಾ ಅನಾಗಾಮೀ ವಾ ಅಪಣ್ಣಕಂ ವಾ ಸೋತಾಪನ್ನೋ। ತಿಟ್ಠನ್ತು, ಸಕ್ಕಾ, ದಸ ರತ್ತಿನ್ದಿವಾ।
ಇಧ ಮಮ ಸಾವಕೋ ನವ ರತ್ತಿನ್ದಿವೇ… ಅಟ್ಠ ರತ್ತಿನ್ದಿವೇ… ಸತ್ತ ರತ್ತಿನ್ದಿವೇ… ಛ ರತ್ತಿನ್ದಿವೇ… ಪಞ್ಚ ರತ್ತಿನ್ದಿವೇ… ಚತ್ತಾರೋ ರತ್ತಿನ್ದಿವೇ… ತಯೋ ರತ್ತಿನ್ದಿವೇ… ದ್ವೇ ರತ್ತಿನ್ದಿವೇ… ಏಕಂ ರತ್ತಿನ್ದಿವಂ ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಆತಾಪೀ ಪಹಿತತ್ತೋ ವಿಹರನ್ತೋ ಯಥಾ ಮಯಾನುಸಿಟ್ಠಂ ತಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೋ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಾನಿ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಸತಾನಿ ಸತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಏಕನ್ತಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ವಿಹರೇಯ್ಯ, ಸೋ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಸಕದಾಗಾಮೀ ವಾ ಅನಾಗಾಮೀ ವಾ ಅಪಣ್ಣಕಂ ವಾ ಸೋತಾಪನ್ನೋ। ತೇಸಂ ವೋ, ಸಕ್ಕಾ, ಅಲಾಭಾ ತೇಸಂ ದುಲ್ಲದ್ಧಂ, ಯೇ ತುಮ್ಹೇ ಏವಂ ಸೋಕಸಭಯೇ ಜೀವಿತೇ ಮರಣಸಭಯೇ ಜೀವಿತೇ ಅಪ್ಪೇಕದಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಂ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸಥ, ಅಪ್ಪೇಕದಾ ನ ಉಪವಸಥಾ’’ತಿ। ‘‘ಏತೇ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಅಟ್ಠಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಂ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಛಟ್ಠಂ।
೭. ಮಹಾಲಿಸುತ್ತಂ
೪೭. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ಅಥ ಖೋ ಮಹಾಲಿ ಲಿಚ್ಛವಿ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಮಹಾಲಿ ಲಿಚ್ಛವಿ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕೋ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ ಹೇತು, ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಲೋಭೋ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಹೇತು, ಲೋಭೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ। ದೋಸೋ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಹೇತು, ದೋಸೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ। ಮೋಹೋ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಹೇತು, ಮೋಹೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ। ಅಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಹೇತು, ಅಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ। ಮಿಚ್ಛಾಪಣಿಹಿತಂ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಚಿತ್ತಂ ಹೇತು, ಮಿಚ್ಛಾಪಣಿಹಿತಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಚ್ಚಯೋ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾತಿ। ಅಯಂ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಹೇತು, ಅಯಂ ಪಚ್ಚಯೋ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ’’ತಿ।
‘‘ಕೋ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಹೇತು ಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಲೋಭೋ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಹೇತು, ಅಲೋಭೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ। ಅದೋಸೋ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಹೇತು, ಅದೋಸೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ। ಅಮೋಹೋ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಹೇತು, ಅಮೋಹೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ। ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಹೇತು, ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ। ಸಮ್ಮಾಪಣಿಹಿತಂ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಚಿತ್ತಂ ಹೇತು, ಸಮ್ಮಾಪಣಿಹಿತಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಚ್ಚಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ। ಅಯಂ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಹೇತು, ಅಯಂ ಪಚ್ಚಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಯ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪವತ್ತಿಯಾ। ಇಮೇ ಚ, ಮಹಾಲಿ, ದಸ ಧಮ್ಮಾ ಲೋಕೇ ನ ಸಂವಿಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ನಯಿಧ ಪಞ್ಞಾಯೇಥ ಅಧಮ್ಮಚರಿಯಾವಿಸಮಚರಿಯಾತಿ ವಾ ಧಮ್ಮಚರಿಯಾಸಮಚರಿಯಾತಿ ವಾ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ, ಮಹಾಲಿ, ಇಮೇ ದಸ ಧಮ್ಮಾ ಲೋಕೇ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾಯತಿ ಅಧಮ್ಮಚರಿಯಾವಿಸಮಚರಿಯಾತಿ ವಾ ಧಮ್ಮಚರಿಯಾಸಮಚರಿಯಾತಿ ವಾ’’ತಿ। ಸತ್ತಮಂ।
೮. ಪಬ್ಬಜಿತಅಭಿಣ್ಹಸುತ್ತಂ
೪೮. ‘‘ದಸಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ । ಕತಮೇ ದಸ? ‘ವೇವಣ್ಣಿಯಮ್ಹಿ ಅಜ್ಝುಪಗತೋ’ತಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ; ‘ಪರಪಟಿಬದ್ಧಾ ಮೇ ಜೀವಿಕಾ’ತಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ; ‘ಅಞ್ಞೋ ಮೇ ಆಕಪ್ಪೋ ಕರಣೀಯೋ’ತಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ; ‘ಕಚ್ಚಿ ನು ಖೋ ಮೇ ಅತ್ತಾ ಸೀಲತೋ ನ ಉಪವದತೀ’ತಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ; ‘ಕಚ್ಚಿ ನು ಖೋ ಮಂ ಅನುವಿಚ್ಚ ವಿಞ್ಞೂ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸೀಲತೋ ನ ಉಪವದನ್ತೀ’ತಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ; ‘ಸಬ್ಬೇಹಿ ಮೇ ಪಿಯೇಹಿ ಮನಾಪೇಹಿ ನಾನಾಭಾವೋ ವಿನಾಭಾವೋ’ತಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ; ‘ಕಮ್ಮಸ್ಸಕೋಮ್ಹಿ ಕಮ್ಮದಾಯಾದೋ ಕಮ್ಮಯೋನಿ ಕಮ್ಮಬನ್ಧು ಕಮ್ಮಪಟಿಸರಣೋ, ಯಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ ಕಲ್ಯಾಣಂ ವಾ ಪಾಪಕಂ ವಾ ತಸ್ಸ ದಾಯಾದೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ; ‘ಕಥಂಭೂತಸ್ಸ ಮೇ ರತ್ತಿನ್ದಿವಾ ವೀತಿವತ್ತನ್ತೀ’ತಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ; ‘ಕಚ್ಚಿ ನು ಖೋ ಅಹಂ ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಅಭಿರಮಾಮೀ’ತಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ; ‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ ಮೇ ಉತ್ತರಿ ಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮೋ ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನವಿಸೇಸೋ ಅಧಿಗತೋ, ಯೇನಾಹಂ ಯೋಹಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰ ಕ॰), ಸೋಹಂ (ಸ್ಯಾ॰) ಪಚ್ಛಿಮೇ ಕಾಲೇ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಹಿ ಪುಟ್ಠೋ ನ ಮಙ್ಕು ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ। ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸ ಧಮ್ಮಾ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ। ಅಟ್ಠಮಂ।
೯. ಸರೀರಟ್ಠಧಮ್ಮಸುತ್ತಂ
೪೯. ‘‘ದಸಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾ ಸರೀರಟ್ಠಾ। ಕತಮೇ ದಸ? ಸೀತಂ, ಉಣ್ಹಂ, ಜಿಘಚ್ಛಾ, ಪಿಪಾಸಾ, ಉಚ್ಚಾರೋ, ಪಸ್ಸಾವೋ, ಕಾಯಸಂವರೋ, ವಚೀಸಂವರೋ, ಆಜೀವಸಂವರೋ, ಪೋನೋಭವಿಕೋ ಪೋನೋಬ್ಭವಿಕೋ (ಕ॰) ಭವಸಙ್ಖಾರೋ – ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸ ಧಮ್ಮಾ ಸರೀರಟ್ಠಾ’’ತಿ। ನವಮಂ।
೧೦. ಭಣ್ಡನಸುತ್ತಂ
೫೦. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತಾ ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾಯಂ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ ಭಣ್ಡನಜಾತಾ ಕಲಹಜಾತಾ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಮುಖಸತ್ತೀಹಿ ವಿತುದನ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ।
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋ ಯೇನ ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ। ನಿಸಜ್ಜ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಕಾಯ ನುತ್ಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಕಥಾಯ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ, ಕಾ ಚ ಪನ ವೋ ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ’’ತಿ?
‘‘ಇಧ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತಾ ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾಯಂ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ ಭಣ್ಡನಜಾತಾ ಕಲಹಜಾತಾ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಮುಖಸತ್ತೀಹಿ ವಿತುದನ್ತಾ ವಿಹರಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ನ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತುಮ್ಹಾಕಂ ಪತಿರೂಪಂ ಕುಲಪುತ್ತಾನಂ ಸದ್ಧಾಯ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ, ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಭಣ್ಡನಜಾತಾ ಕಲಹಜಾತಾ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಮುಖಸತ್ತೀಹಿ ವಿತುದನ್ತಾ ವಿಹರೇಯ್ಯಾಥ।
‘‘ದಸಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾ ಸಾರಣೀಯಾ ಪಿಯಕರಣಾ ಗರುಕರಣಾ ಪಿಯಕರಾಣಾ ಗರುಕರಾಣಾ (?) ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ಕತಮೇ ದಸ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ ವಿಹರತಿ ಆಚಾರಗೋಚರಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಣುಮತ್ತೇಸು ವಜ್ಜೇಸು ಭಯದಸ್ಸಾವೀ, ಸಮಾದಾಯ ಸಿಕ್ಖತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು। ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಸಮಾದಾಯ ಸಿಕ್ಖತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತಧರೋ ಸುತಸನ್ನಿಚಯೋ, ಯೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಾ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಾ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಾ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ತಥಾರೂಪಾಸ್ಸ ಧಮ್ಮಾ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ ಧಾತಾ ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೋ ಹೋತಿ ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕೋ। ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೋ ಹೋತಿ ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕೋ, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸುವಚೋ ಹೋತಿ ಸೋವಚಸ್ಸಕರಣೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಖಮೋ ಪದಕ್ಖಿಣಗ್ಗಾಹೀ ಅನುಸಾಸನಿಂ। ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸುವಚೋ ಹೋತಿ ಸೋವಚಸ್ಸಕರಣೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಖಮೋ ಪದಕ್ಖಿಣಗ್ಗಾಹೀ ಅನುಸಾಸನಿಂ, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಯಾನಿ ತಾನಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀನಂ ಉಚ್ಚಾವಚಾನಿ ಕಿಂಕರಣೀಯಾನಿ – ತತ್ಥ ದಕ್ಖೋ ಹೋತಿ ಅನಲಸೋ, ತತ್ರೂಪಾಯಾಯ ವೀಮಂಸಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಲಂ ಕಾತುಂ ಅಲಂ ಸಂವಿಧಾತುಂ। ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಯಾನಿ ತಾನಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀನಂ ಉಚ್ಚಾವಚಾನಿ ಕಿಂಕರಣೀಯಾನಿ – ತತ್ಥ ದಕ್ಖೋ ಹೋತಿ ಅನಲಸೋ ತತ್ರೂಪಾಯಾಯ ವೀಮಂಸಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಲಂ ಕಾತುಂ ಅಲಂ ಸಂವಿಧಾತುಂ, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಕಾಮೋ ಹೋತಿ ಪಿಯಸಮುದಾಹಾರೋ, ಅಭಿಧಮ್ಮೇ ಅಭಿವಿನಯೇ ಉಳಾರಪಾಮೋಜ್ಜೋ। ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಕಾಮೋ ಹೋತಿ ಪಿಯಸಮುದಾಹಾರೋ, ಅಭಿಧಮ್ಮೇ ಅಭಿವಿನಯೇ ಉಳಾರಪಾಮೋಜ್ಜೋ, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ವಿಹರತಿ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಯ, ಥಾಮವಾ ದಳ್ಹಪರಕ್ಕಮೋ ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರೋ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು। ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ವಿಹರತಿ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಯ, ಥಾಮವಾ ದಳ್ಹಪರಕ್ಕಮೋ ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರೋ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ ಪಿಯಕರಣೋ ಗರುಕರಣೋ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ಇತರೀತರಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇನ। ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ಇತರೀತರಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇನ, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ…ಪೇ॰… ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸತಿಮಾ ಹೋತಿ, ಪರಮೇನ ಸತಿನೇಪಕ್ಕೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಚಿರಕತಮ್ಪಿ ಚಿರಭಾಸಿತಮ್ಪಿ ಸರಿತಾ ಅನುಸ್ಸರಿತಾ। ಯಮ್ಪಿ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸತಿಮಾ ಹೋತಿ, ಪರಮೇನ ಸತಿನೇಪಕ್ಕೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಚಿರಕತಮ್ಪಿ ಚಿರಭಾಸಿತಮ್ಪಿ ಸರಿತಾ ಅನುಸ್ಸರಿತಾ, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ…ಪೇ॰… ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ, ಉದಯತ್ಥಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅರಿಯಾಯ ನಿಬ್ಬೇಧಿಕಾಯ ಸಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಗಾಮಿನಿಯಾ। ಯಮ್ಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ, ಉದಯತ್ಥಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅರಿಯಾಯ ನಿಬ್ಬೇಧಿಕಾಯ ಸಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಗಾಮಿನಿಯಾ, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಸಾರಣೀಯೋ…ಪೇ॰… ಸಂವತ್ತತಿ। ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸ ಧಮ್ಮಾ ಸಾರಣೀಯಾ ಪಿಯಕರಣಾ ಗರುಕರಣಾ ಸಙ್ಗಹಾಯ ಅವಿವಾದಾಯ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ ಏಕೀಭಾವಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ। ದಸಮಂ।
ಅಕ್ಕೋಸವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ।
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
ವಿವಾದಾ ದ್ವೇ ಚ ಮೂಲಾನಿ, ಕುಸಿನಾರಪವೇಸನೇ।
ಸಕ್ಕೋ ಮಹಾಲಿ ಅಭಿಣ್ಹಂ, ಸರೀರಟ್ಠಾ ಚ ಭಣ್ಡನಾತಿ॥
ಪಠಮಪಣ್ಣಾಸಕಂ ಸಮತ್ತಂ।
೨. ದುತಿಯಪಣ್ಣಾಸಕಂ