೯. ಮಾಗಣ್ಡಿಯಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸೋ
ಅಥ
೭೦.
ದಿಸ್ವಾನ ತಣ್ಹಂ ಅರತಿಂ ರಗಞ್ಚ, ನಾಹೋಸಿ ಛನ್ದೋ ಅಪಿ ಮೇಥುನಸ್ಮಿಂ।
ಕಿಮೇವಿದಂ ಮುತ್ತಕರೀಸಪುಣ್ಣಂ, ಪಾದಾಪಿ ನಂ ಸಮ್ಫುಸಿತುಂ ನ ಇಚ್ಛೇ॥
ದಿಸ್ವಾನ ತಣ್ಹಂ ಅರತಿಂ ರಗಞ್ಚ, ನಾಹೋಸಿ ಛನ್ದೋ ಅಪಿ ಮೇಥುನಸ್ಮಿನ್ತಿ। ತಣ್ಹಞ್ಚ ಅರತಿಞ್ಚ ರಗಞ್ಚ ಮಾರಧೀತರೋ ದಿಸ್ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಮೇಥುನಧಮ್ಮೇ ಛನ್ದೋ ವಾ ರಾಗೋ ವಾ ಪೇಮಂ ವಾ ನಾಹೋಸೀತಿ – ದಿಸ್ವಾನ ತಣ್ಹಂ ಅರತಿಂ ರಗಞ್ಚ ನಾಹೋಸಿ ಛನ್ದೋ ಅಪಿ ಮೇಥುನಸ್ಮಿಂ।
ಕಿಮೇವಿದಂ ಮುತ್ತಕರೀಸಪುಣ್ಣಂ, ಪಾದಾಪಿ ನಂ ಸಮ್ಫುಸಿತುಂ ನ ಇಚ್ಛೇತಿ। ಕಿಮೇವಿದಂ ಸರೀರಂ ಮುತ್ತಪುಣ್ಣಂ ಕರೀಸಪುಣ್ಣಂ ಸೇಮ್ಹಪುಣ್ಣಂ ರುಹಿರಪುಣ್ಣಂ ಅಟ್ಠಿಸಙ್ಘಾತನ್ಹಾರುಸಮ್ಬನ್ಧಂ ರುಧಿರಮಂಸಾವಲೇಪನಂ ಚಮ್ಮವಿನದ್ಧಂ ಛವಿಯಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಛಿದ್ದಾವಛಿದ್ದಂ ಉಗ್ಘರನ್ತಂ ಪಗ್ಘರನ್ತಂ ಕಿಮಿಸಙ್ಘನಿಸೇವಿತಂ ನಾನಾಕಲಿಮಲಪರಿಪೂರಂ ಪಾದೇನ ಅಕ್ಕಮಿತುಂ ನ ಇಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಕುತೋ ಪನ ಸಂವಾಸೋ ವಾ ಸಮಾಗಮೋ ವಾತಿ – ಕಿಮೇವಿದಂ
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
‘‘ದಿಸ್ವಾನ ತಣ್ಹಂ ಅರತಿಂ ರಗಞ್ಚ, ನಾಹೋಸಿ ಛನ್ದೋ ಅಪಿ ಮೇಥುನಸ್ಮಿಂ।
ಕಿಮೇವಿದಂ
೭೧.
ಏತಾದಿಸಂ ಚೇ ರತನಂ ನ ಇಚ್ಛಸಿ, ನಾರಿಂ ನರಿನ್ದೇಹಿ ಬಹೂಹಿ ಪತ್ಥಿತಂ।
ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಸೀಲವತಂ ನು ಜೀವಿತಂ, ಭವೂಪಪತ್ತಿಞ್ಚ ವದೇಸಿ ಕೀದಿಸಂ॥
೭೨.
ಇದಂ ವದಾಮೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ, [ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
ಧಮ್ಮೇಸು ನಿಚ್ಛೇಯ್ಯ ಸಮುಗ್ಗಹೀತಂ।
ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ, ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಪಚಿನಂ ಅದಸ್ಸಂ॥
ಇದಂ ವದಾಮೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ। ಇದಂ ವದಾಮೀತಿ ಇದಂ ವದಾಮಿ, ಏತಂ ವದಾಮಿ, ಏತ್ತಕಂ ವದಾಮಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ವದಾಮಿ, ಇದಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ವದಾಮಿ – ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ…ಪೇ॰… ‘‘ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ। ನ ತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ ನ ಮಯ್ಹಂ ಹೋತಿ, ‘‘ಏತ್ತಾವತಾ ವದಾಮೀ’’ತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ – ಇದಂ ವದಾಮೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ।
ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾತಿ ಗಾರವಾಧಿವಚನಂ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಛಿಕಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಯದಿದಂ ಭಗವಾತಿ – ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ।
ಧಮ್ಮೇಸು ನಿಚ್ಛೇಯ್ಯ ಸಮುಗ್ಗಹೀತನ್ತಿ। ಧಮ್ಮೇಸೂತಿ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿಯಾ ದಿಟ್ಠಿಗತೇಸು। ನಿಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ನಿಚ್ಛಿನಿತ್ವಾ ವಿನಿಚ್ಛಿನಿತ್ವಾ ವಿಚಿನಿತ್ವಾ ಪವಿಚಿನಿತ್ವಾ ತುಲಯಿತ್ವಾ ತೀರಯಿತ್ವಾ ವಿಭಾವಯಿತ್ವಾ ವಿಭೂತಂ ಕತ್ವಾ, ಓಧಿಗ್ಗಾಹೋ ಬಿಲಗ್ಗಾಹೋ
ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯಾತಿ। ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ ನ ಪರಾಮಸಾಮಿ ನಾಭಿನಿವಿಸಾಮಿ। ಅಥ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಾ ನ ಪರಾಮಸಿತಬ್ಬಾ ನಾಭಿನಿವಿಸಿತಬ್ಬಾತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
ಅಥ ವಾ ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಮೇತಂ ದಿಟ್ಠಿಗಹನಂ ದಿಟ್ಠಿಕನ್ತಾರೋ ದಿಟ್ಠಿವಿಸೂಕಾಯಿಕಂ ದಿಟ್ಠಿವಿಪ್ಫನ್ದಿತಂ ದಿಟ್ಠಿಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಸದುಕ್ಖಂ ಸವಿಘಾತಂ ಸಉಪಾಯಾಸಂ ಸಪರಿಳಾಹಂ, ನ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನ ವಿರಾಗಾಯ ನ ನಿರೋಧಾಯ ನ ಉಪಸಮಾಯ ನ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ನ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತೀತಿ। ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ ನ ಪರಾಮಸಾಮಿ
ಅಥ ವಾ ‘‘ಅಸಸ್ಸತೋ
ಅಥ ವಾ ಇಮಾ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ಏವಂಗಹಿತಾ ಏವಂಪರಾಮಟ್ಠಾ ಏವಂಗತಿಕಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಏವಂಅಭಿಸಮ್ಪರಾಯಾತಿ। ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ ನ ಪರಾಮಸಾಮಿ ನಾಭಿನಿವಿಸಾಮಿ। ಅಥ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಾ ನ ಪರಾಮಸಿತಬ್ಬಾ ನಾಭಿನಿವಿಸಿತಬ್ಬಾತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
ಅಥ ವಾ ಇಮಾ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನಿರಯಸಂವತ್ತನಿಕಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಸಂವತ್ತನಿಕಾ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯಸಂವತ್ತನಿಕಾತಿ। ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ
ಅಥ ವಾ ಇಮಾ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ಅನಿಚ್ಚಾ ಸಙ್ಖತಾ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಖಯಧಮ್ಮಾ ವಯಧಮ್ಮಾ ವಿರಾಗಧಮ್ಮಾ ನಿರೋಧಧಮ್ಮಾತಿ। ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ ನ ಪರಾಮಸಾಮಿ ನಾಭಿನಿವಿಸಾಮಿ। ಅಥ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಾ ನ ಪರಾಮಸಿತಬ್ಬಾ ನಾಭಿನಿವಿಸಿತಬ್ಬಾತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಪಚಿನಂ ಅದಸ್ಸನ್ತಿ। ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗಸ್ಸ ಸನ್ತಿಂ, ದೋಸಸ್ಸ ಸನ್ತಿಂ, ಮೋಹಸ್ಸ ಸನ್ತಿಂ, ಕೋಧಸ್ಸ… ಉಪನಾಹಸ್ಸ… ಮಕ್ಖಸ್ಸ ಪಚಿನನ್ತಿ ಪಚಿನನ್ತೋ ವಿಚಿನನ್ತೋ ಪವಿಚಿನನ್ತೋ ತುಲಯನ್ತೋ ತೀರಯನ್ತೋ ವಿಭಾವಯನ್ತೋ ವಿಭೂತಂ ಕರೋನ್ತೋ, ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನಿಚ್ಚಾ’’ತಿ ಪಚಿನನ್ತೋ ವಿಚಿನನ್ತೋ ಪವಿಚಿನನ್ತೋ ತುಲಯನ್ತೋ ತೀರಯನ್ತೋ ವಿಭಾವಯನ್ತೋ ವಿಭೂತಂ ಕರೋನ್ತೋ, ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ದುಕ್ಖಾ’’ತಿ… ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮಾ ಅನತ್ತಾ’’ತಿ ಪಚಿನನ್ತೋ ವಿಚಿನನ್ತೋ ಪವಿಚಿನನ್ತೋ… ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಮುದಯಧಮ್ಮಂ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ನಿರೋಧಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ ಪಚಿನನ್ತೋ ವಿಚಿನನ್ತೋ ಪವಿಚಿನನ್ತೋ ತುಲಯನ್ತೋ ತೀರಯನ್ತೋ ವಿಭಾವಯನ್ತೋ ವಿಭೂತಂ ಕರೋನ್ತೋ। ಅದಸ್ಸನ್ತಿ ಅದಸ್ಸಂ ಅದಕ್ಖಿಂ ಅಪಸ್ಸಿಂ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿನ್ತಿ – ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಪಚಿನಂ ಅದಸ್ಸಂ।
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
‘‘ಇದಂ ವದಾಮೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ, [ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
ಧಮ್ಮೇಸು ನಿಚ್ಛೇಯ್ಯ ಸಮುಗ್ಗಹೀತಂ।
ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಪಚಿನಂ ಅದಸ್ಸ’’ನ್ತಿ॥
೭೩.
ವಿನಿಚ್ಛಯಾ ಯಾನಿ ಪಕಪ್ಪಿತಾನಿ, [ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ]
ತೇ ವೇ ಮುನೀ ಬ್ರೂಸಿ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತೀತಿ ಯಮೇತಮತ್ಥಂ, ಕಥಂ ನು ಧೀರೇಹಿ ಪವೇದಿತಂ ತಂ॥
ವಿನಿಚ್ಛಯಾ ಯಾನಿ ಪಕಪ್ಪಿತಾನೀತಿ। ವಿನಿಚ್ಛಯಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ ದಿಟ್ಠಿವಿನಿಚ್ಛಯಾ। ಪಕಪ್ಪಿತಾನೀತಿ ಕಪ್ಪಿತಾ ಪಕಪ್ಪಿತಾ ಅಭಿಸಙ್ಖತಾ ಸಣ್ಠಪಿತಾತಿಪಿ ಪಕಪ್ಪಿತಾ
ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋತಿ। ಇತೀತಿ ಪದಸನ್ಧಿ ಪದಸಂಸಗ್ಗೋ ಪದಪಾರಿಪೂರೀ ಅಕ್ಖರಸಮವಾಯೋ ಬ್ಯಞ್ಜನಸಿಲಿಟ್ಠತಾ ಪದಾನುಪುಬ್ಬತಾಪೇತಂ – ಇತೀತಿ। ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋತಿ ತಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ನಾಮಂ ಸಙ್ಖಾ ಸಮಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ವೋಹಾರೋ – ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋತಿ।
ತೇ ವೇ ಮುನೀ ಬ್ರೂಸಿ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ, ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತೀತಿ ಯಮೇತಮತ್ಥನ್ತಿ। ತೇ ವೇತಿ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ। ಮುನೀತಿ। ಮೋನಂ ವುಚ್ಚತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಗಜಾಲಮತಿಚ್ಚ ಸೋ ಮುನೀತಿ। ಅನುಗ್ಗಹಾಯಾತಿ ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ ನ ಪರಾಮಸಾಮಿ ನಾಭಿನಿವಿಸಾಮೀತಿ ಚ ಭಣಸಿ, ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತೀತಿ ಚ ಭಣಸಿ। ಯಮೇತಮತ್ಥನ್ತಿ ಯಂ ಪರಮತ್ಥನ್ತಿ – ತೇ ವೇ ಮುನೀ ಬ್ರೂಸಿ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ, ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತೀತಿ ಯಮೇತಮತ್ಥಂ।
ಕಥಂ ನು ಧೀರೇಹಿ ಪವೇದಿತಂ ತನ್ತಿ। ಕಥಂ ನೂತಿ ಪದಂ ಸಂಸಯಪುಚ್ಛಾ ವಿಮತಿಪುಚ್ಛಾ ದ್ವೇಳ್ಹಕಪುಚ್ಛಾ ಅನೇಕಂಸಪುಚ್ಛಾ, ಏವಂ ನು ಖೋ ನನು ಖೋ ಕಿಂ ನು ಖೋ ಕಥಂ ನು ಖೋತಿ – ಕಥಂ ನು। ಧೀರೇಹೀತಿ ಧೀರೇಹಿ ಪಣ್ಡಿತೇಹಿ ಪಞ್ಞವನ್ತೇಹಿ ಪವೇದಿತನ್ತಿ ವೇದಿತಂ ಪವೇದಿತಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಂ ದೇಸಿತಂ ಪಞ್ಞಾಪಿತಂ ಪಟ್ಠಪಿತಂ ವಿವಟಂ
ತೇನಾಹ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ –
‘‘ವಿನಿಚ್ಛಯಾ
ತೇ ವೇ ಮುನೀ ಬ್ರೂಸಿ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತೀತಿ ಯಮೇತಮತ್ಥಂ, ಕಥಂ ನು ಧೀರೇಹಿ ಪವೇದಿತಂ ತ’’ನ್ತಿ॥
೭೪.
ನ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನ, [ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹ।
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನ।
ಏತೇ ಚ ನಿಸ್ಸಜ್ಜ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ, ಸನ್ತೋ ಅನಿಸ್ಸಾಯ ಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇ॥
ನ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನಾತಿ। ದಿಟ್ಠೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸಿ; ಸುತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸಿ; ದಿಟ್ಠಸುತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸಿ; ಞಾಣೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸೀತಿ – ನ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನ।
ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾತಿ ಗಾರವಾಧಿವಚನಂ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಛಿಕಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಯದಿದಂ ಭಗವಾತಿ – ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ।
ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹಾತಿ। ಸೀಲೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸಿ; ವತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸಿ; ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸೀತಿ – ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹ।
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನಾತಿ। ದಿಟ್ಠಿಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ। ದಸವತ್ಥುಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ, ಅತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ, ಅತ್ಥಿ ಹುತಂ, ಅತ್ಥಿ ಸುಕತದುಕ್ಕಟಾನಂ
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನಾತಿ
ಏತೇ ಚ ನಿಸ್ಸಜ್ಜ ಅನುಗ್ಗಹಾಯಾತಿ। ಏತೇತಿ ಕಣ್ಹಪಕ್ಖಿಕಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮುಗ್ಘಾತತೋ ಪಹಾನಂ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ, ತೇಧಾತುಕೇಸು ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅತಮ್ಮಯತಾ
ಯತೋ ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ ಚ ಅಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ ಚ ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ ಚ ಪಹೀನಾ ಹೋನ್ತಿ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾತಿ, ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ ನ ಪರಾಮಸತಿ ನಾಭಿನಿವಿಸತೀತಿ। ಏವಮ್ಪಿ
ಸನ್ತೋ ಅನಿಸ್ಸಾಯ ಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇತಿ। ಸನ್ತೋತಿ ರಾಗಸ್ಸ ಸಮಿತತ್ತಾ ಸನ್ತೋ, ದೋಸಸ್ಸ ಸಮಿತತ್ತಾ ಸನ್ತೋ, ಮೋಹಸ್ಸ ಸಮಿತತ್ತಾ ಸನ್ತೋ
ಅನಿಸ್ಸಾಯಾತಿ ಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇತಿ ಕಾಮಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇಯ್ಯ, ರೂಪಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಅರೂಪಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇಯ್ಯ ನಪ್ಪಜಪ್ಪೇಯ್ಯ ನ ಅಭಿಜಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ – ಸನ್ತೋ ಅನಿಸ್ಸಾಯ ಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇ।
ತೇನಾಹ
‘‘ನ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನ, [ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹ।
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನ।
ಏತೇ ಚ ನಿಸ್ಸಜ್ಜ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ, ಸನ್ತೋ ಅನಿಸ್ಸಾಯ ಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇ’’ತಿ॥
೭೫.
ನೋ ಚೇ ಕಿರ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನ, [ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ]
ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹ।
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನ।
ಮಞ್ಞಾಮಹಂ ಮೋಮುಹಮೇವ ಧಮ್ಮಂ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ ಸುದ್ಧಿಂ॥
ನೋ ಚೇ ಕಿರ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನಾತಿ। ದಿಟ್ಠಿಯಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸಿ; ಸುತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ… ದಿಟ್ಠಸುತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ
ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋತಿ ಇತೀತಿ ಪದಸನ್ಧಿ…ಪೇ॰…। ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋತಿ ತಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ನಾಮಂ…ಪೇ॰… ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ।
ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹಾತಿ। ಸೀಲೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ…ಪೇ॰… ವತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ…ಪೇ॰… ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸೀತಿ – ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹ।
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನಾತಿ। ದಿಟ್ಠಿಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾತಿ ಏವಂ ಭಣಸಿ, ಸವನಮ್ಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏವಂ ಭಣಸಿ, ಞಾಣಮ್ಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏವಂ ಭಣಸಿ, ನ ಸಕ್ಕೋಸಿ ಏಕಂಸೇನ ಅನುಜಾನಿತುಂ, ನಪಿ ಸಕ್ಕೋಸಿ ಏಕಂಸೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತುನ್ತಿ – ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನ।
ಮಞ್ಞಾಮಹಂ ಮೋಮುಹಮೇವ ಧಮ್ಮನ್ತಿ। ಮೋಮೂಹಧಮ್ಮೋ ಅಯಂ ತುಯ್ಹಂ ಬಾಲಧಮ್ಮೋ ಮೂಳ್ಹಧಮ್ಮೋ ಅಞ್ಞಾಣಧಮ್ಮೋ ಅಮರಾವಿಕ್ಖೇಪಧಮ್ಮೋತಿ ಏವಂ ಮಞ್ಞಾಮಿ ಏವಂ ಜಾನಾಮಿ ಏವಂ ಆಜಾನಾಮಿ ಏವಂ ವಿಜಾನಾಮಿ ಏವಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾಮಿ ಏವಂ ಪಟಿವಿಜ್ಝಾಮೀತಿ – ಮಞ್ಞಾಮಹಂ ಮೋಮುಹಮೇವ ಧಮ್ಮಂ।
ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ ಸುದ್ಧಿನ್ತಿ। ಸುದ್ಧಿದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ; ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ; ‘‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ…ಪೇ॰… ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ಪಚ್ಚೇನ್ತೀತಿ – ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ ಸುದ್ಧಿಂ।
ತೇನಾಹ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ –
‘‘ನೋ ಚೇ ಕಿರ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನ, [ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ]
ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹ।
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನ।
ಮಞ್ಞಾಮಹಂ ಮೋಮುಹಮೇವ ಧಮ್ಮಂ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ ಸುದ್ಧಿ’’ನ್ತಿ॥
೭೬.
ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ನಿಸ್ಸಾಯನುಪುಚ್ಛಮಾನೋ, [ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
ಸಮುಗ್ಗಹೀತೇಸು ಪಮೋಹಮಾಗಾ ।
ಇತೋ ಚ ನಾದ್ದಕ್ಖಿ ಅಣುಮ್ಪಿ ಸಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಾ ತುವಂ ಮೋಮುಹತೋ ದಹಾಸಿ॥
ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ನಿಸ್ಸಾಯನುಪುಚ್ಛಮಾನೋತಿ। ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದಿಟ್ಠಿಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ದಿಟ್ಠಿಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ಲಗ್ಗನಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಲಗ್ಗನಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ಬನ್ಧನಂ ಅನುಪುಚ್ಛಮಾನೋತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಪುಚ್ಛತೀತಿ – ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ನಿಸ್ಸಾಯನುಪುಚ್ಛಮಾನೋ।
ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ನಾಮೇನ ಆಲಪತಿ। ಭಗವಾತಿ ಗಾರವಾಧಿವಚನಂ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಛಿಕಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಯದಿದಂ ಭಗವಾತಿ – ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ।
ಸಮುಗ್ಗಹೀತೇಸು ಪಮೋಹಮಾಗಾತಿ। ಯಾ ಸಾ ದಿಟ್ಠಿ ತಯಾ ಗಹಿತಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಅಭಿನಿವಿಟ್ಠಾ ಅಜ್ಝೋಸಿತಾ ಅಧಿಮುತ್ತಾ, ತಾಯೇವ ತ್ವಂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಮೂಳ್ಹೋಸಿ ಪಮೂಳ್ಹೋಸಿ ಸಮ್ಮೂಳ್ಹೋಸಿ ಮೋಹಂ ಆಗತೋಸಿ
ಇತೋ ಚ ನಾದ್ದಕ್ಖಿ ಅಣುಮ್ಪಿ ಸಞ್ಞನ್ತಿ। ಇತೋ ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿತೋ ವಾ ಪಟಿಪದಾತೋ ವಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಾತೋ ವಾ, ಯುತ್ತಸಞ್ಞಂ ಪತ್ತಸಞ್ಞಂ ಲಕ್ಖಣಸಞ್ಞಂ ಕಾರಣಸಞ್ಞಂ ಠಾನಸಞ್ಞಂ ನ ಪಟಿಲಭತಿ, ಕುತೋ ಞಾಣನ್ತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಇತೋ ಚ ನಾದ್ದಕ್ಖಿ ಅಣುಮ್ಪಿ ಸಞ್ಞಂ। ಅಥ ವಾ ಅನಿಚ್ಚಂ ವಾ ಅನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಾನುಲೋಮಂ ವಾ, ದುಕ್ಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಸಞ್ಞಾನುಲೋಮಂ ವಾ, ಅನತ್ತಂ ವಾ ಅನತ್ತಸಞ್ಞಾನುಲೋಮಂ ವಾ, ಸಞ್ಞುಪ್ಪಾದಮತ್ತಂ ವಾ ಸಞ್ಜಾನಿತಮತ್ತಂ ವಾ ನ ಪಟಿಲಭತಿ
ತಸ್ಮಾ ತುವಂ ಮೋಮುಹತೋ ದಹಾಸೀತಿ। ತಸ್ಮಾತಿ ತಸ್ಮಾ ತಂಕಾರಣಾ ತಂಹೇತು ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ತಂನಿದಾನಾ ಮೋಮೂಹಧಮ್ಮತೋ ಬಾಲಧಮ್ಮತೋ ಮೂಳ್ಹಧಮ್ಮತೋ
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
‘‘ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ
ಸಮುಗ್ಗಹೀತೇಸು ಪಮೋಹಮಾಗಾ।
ಇತೋ ಚ ನಾದ್ದಕ್ಖಿ ಅಣುಮ್ಪಿ ಸಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಾ ತುವಂ ಮೋಮುಹತೋ ದಹಾಸೀ’’ತಿ॥
೭೭.
ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀ ಉದ ವಾ ನಿಹೀನೋ, ಯೋ ಮಞ್ಞತಿ ಸೋ ವಿವದೇಥ ತೇನ।
ತೀಸು ವಿಧಾಸು ಅವಿಕಮ್ಪಮಾನೋ, ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ॥
ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀ ಉದ ವಾ ನಿಹೀನೋ, ಯೋ ಮಞ್ಞತಿ ಸೋ ವಿವದೇಥ ತೇನಾತಿ। ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಾ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಾ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಾ ಯೋ ಮಞ್ಞತಿ, ಸೋ ತೇನ ಮಾನೇನ ತಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ತೇನ ವಾ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಕಲಹಂ ಕರೇಯ್ಯ ಭಣ್ಡನಂ ಕರೇಯ್ಯ ವಿಗ್ಗಹಂ ಕರೇಯ್ಯ ವಿವಾದಂ ಕರೇಯ್ಯ ಮೇಧಗಂ ಕರೇಯ್ಯ – ‘‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ, ಅಹಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಕಿಂ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಿಸ್ಸಸಿ, ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನೋ ತ್ವಮಸಿ, ಅಹಮಸ್ಮಿ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನೋ, ಸಹಿತಂ ಮೇ, ಅಸಹಿತಂ ತೇ, ಪುರೇ ವಚನೀಯಂ ಪಚ್ಛಾ ಅವಚ, ಪಚ್ಛಾ ವಚನೀಯಂ ಪುರೇ ಅವಚ, ಅಧಿಚಿಣ್ಣಂ ತೇ ವಿಪರಾವತ್ತಂ, ಆರೋಪಿತೋ ತೇ ವಾದೋ, ನಿಗ್ಗಹಿತೋ
ತೀಸು ವಿಧಾಸು ಅವಿಕಮ್ಪಮಾನೋ, ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ। ಯಸ್ಸೇತಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಿಧಾ ಪಹೀನಾ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಾ ಅಭಬ್ಬುಪ್ಪತ್ತಿಕಾ ಞಾಣಗ್ಗಿನಾ ದಡ್ಢಾ, ಸೋ ತೀಸು ವಿಧಾಸು ನ ಕಮ್ಪತಿ ನ ವಿಕಮ್ಪತಿ, ಅವಿಕಮ್ಪಮಾನಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಾ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಾ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಾ। ನ ತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ। ನ ಮಯ್ಹಂ ಹೋತೀತಿ ತೀಸು ವಿಧಾಸು ಅವಿಕಮ್ಪಮಾನೋ, ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀತಿ – ನ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ।
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
‘‘ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀ ಉದ ವಾ ನಿಹೀನೋ, ಯೋ ಮಞ್ಞತಿ ಸೋ ವಿವದೇಥ ತೇನ।
ತೀಸು ವಿಧಾಸು ಅವಿಕಮ್ಪಮಾನೋ, ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತೀ’’ತಿ॥
೭೮.
ಸಚ್ಚನ್ತಿ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಿಂ ವದೇಯ್ಯ, ಮುಸಾತಿ ವಾ ಸೋ ವಿವದೇಥ ಕೇನ।
ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಂ ವಿಸಮಂ ವಾಪಿ ನತ್ಥಿ, ಸ ಕೇನ ವಾದಂ ಪಟಿಸಂಯುಜೇಯ್ಯ॥
ಸಚ್ಚನ್ತಿ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಿಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತಿ ಸತ್ತನ್ನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಬಾಹಿತತ್ತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ…ಪೇ॰… ಅಸಿತೋ ತಾದಿ ಪವುಚ್ಚತೇ ಸ ಬ್ರಹ್ಮಾ। ಸಚ್ಚನ್ತಿ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಿಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ। ‘‘ಸಸ್ಸತೋ
ಮುಸಾತಿ ವಾ ಸೋ ವಿವದೇಥ ಕೇನಾತಿ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಯ್ಹಂವ ಸಚ್ಚಂ, ತುಯ್ಹಂ ಮುಸಾತಿ ಕೇನ ಮಾನೇನ, ಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ, ಕೇನ ವಾ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಕಲಹಂ ಕರೇಯ್ಯ ಭಣ್ಡನಂ ಕರೇಯ್ಯ ವಿಗ್ಗಹಂ
ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಂ ವಿಸಮಂ ವಾಪಿ ನತ್ಥೀತಿ। ಯಸ್ಮಿನ್ತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಪುಗ್ಗಲೇ ಅರಹನ್ತೇ ಖೀಣಾಸವೇ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ ನತ್ಥಿ, ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ ನತ್ಥಿ, ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಓಮಾನೋ ನತ್ಥಿ ನ ಸನ್ತಿ ನ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನುಪಲಬ್ಭತಿ, ಪಹೀನಂ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಂ ವೂಪಸನ್ತಂ ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಂ ಅಭಬ್ಬುಪ್ಪತ್ತಿಕಂ ಞಾಣಗ್ಗಿನಾ ದಡ್ಢನ್ತಿ – ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಂ ವಿಸಮಂ ವಾಪಿ ನತ್ಥಿ।
ಸ ಕೇನ ವಾದಂ ಪಟಿಸಂಯುಜೇಯ್ಯಾತಿ। ಸೋ ಕೇನ ಮಾನೇನ, ಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ, ಕೇನ ವಾ ಪುಗ್ಗಲೇನ ವಾದಂ ಪಟಿಸಞ್ಞೋಜೇಯ್ಯ ಪಟಿಬಲೇಯ್ಯ ಕಲಹಂ ಕರೇಯ್ಯ ಭಣ್ಡನಂ ಕರೇಯ್ಯ ವಿಗ್ಗಹಂ ಕರೇಯ್ಯ ವಿವಾದಂ ಕರೇಯ್ಯ ಮೇಧಗಂ ಕರೇಯ್ಯ – ‘‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ…ಪೇ॰… ನಿಬ್ಬೇಠೇಹಿ ವಾ ಸಚೇ
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
‘‘ಸಚ್ಚನ್ತಿ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಿಂ ವದೇಯ್ಯ, ಮುಸಾತಿ ವಾ ಸೋ ವಿವದೇಥ ಕೇನ।
ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಂ ವಿಸಮಂ ವಾಪಿ ನತ್ಥಿ, ಸ ಕೇನ ವಾದಂ ಪಟಿಸಂಯುಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ॥
೭೯.
ಓಕಂ ಪಹಾಯ ಅನಿಕೇತಸಾರೀ, ಗಾಮೇ ಅಕುಬ್ಬಂ ಮುನಿ ಸನ್ಥವಾನಿ ।
ಕಾಮೇಹಿ ರಿತ್ತೋ ಅಪುರೇಕ್ಖರಾನೋ, ಕಥಂ ನ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ಕಯಿರಾ॥
ಅಥ
‘‘ಓಕಂ ಪಹಾಯ ಅನಿಕೇತಸಾರೀ, ಗಾಮೇ ಅಕುಬ್ಬಂ ಮುನಿ ಸನ್ಥವಾನಿ।
ಕಾಮೇಹಿ ರಿತ್ತೋ ಅಪುರೇಕ್ಖರಾನೋ, ಕಥಂ ನ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ಕಯಿರಾ’’ತಿ॥
‘‘ಇಮಸ್ಸ ನು ಖೋ ಭನ್ತೇ, ಕಚ್ಚಾನ, ಭಗವತಾ ಸಙ್ಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಕಥಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ’’ತಿ?
‘‘ರೂಪಧಾತು ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಓಕೋ
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಅನೋಕಸಾರೀ ಹೋತಿ? ರೂಪಧಾತುಯಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಯೋ ಛನ್ದೋ ಯೋ ರಾಗೋ ಯಾ ನನ್ದೀ ಯಾ ತಣ್ಹಾ ಯೇ ಉಪಾಯುಪಾದಾನಾ
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ನಿಕೇತಸಾರೀ ಹೋತಿ? ರೂಪನಿಮಿತ್ತನಿಕೇತವಿಸಾರವಿನಿಬನ್ಧಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ನಿಕೇತಸಾರೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಸದ್ದನಿಮಿತ್ತ… ಗನ್ಧನಿಮಿತ್ತ… ರಸನಿಮಿತ್ತ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬನಿಮಿತ್ತ… ಧಮ್ಮನಿಮಿತ್ತನಿಕೇತವಿಸಾರವಿನಿಬನ್ಧಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ನಿಕೇತಸಾರೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ನಿಕೇತಸಾರೀ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಅನಿಕೇತಸಾರೀ ಹೋತಿ? ರೂಪನಿಮಿತ್ತನಿಕೇತವಿಸಾರವಿನಿಬನ್ಧಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಗಾಮೇ ಸನ್ಥವಜಾತೋ ಹೋತಿ? ಇಧ
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಗಾಮೇ ನ ಸನ್ಥವಜಾತೋ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಗಹಪತಿ, ಏಕಚ್ಚೋ ಭಿಕ್ಖು ಗಿಹೀಹಿ ಅಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ನ ಸಹನನ್ದೀ ನ ಸಹಸೋಕೀ, ನ ಸುಖಿತೇಸು ಸುಖಿತೋ, ನ ದುಕ್ಖಿತೇಸು ದುಕ್ಖಿತೋ, ಉಪ್ಪನ್ನೇಸು ಕಿಚ್ಚಕರಣೀಯೇಸು ನ ಅತ್ತನಾ ವೋಯೋಗಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಗಾಮೇ ನ ಸನ್ಥವಜಾತೋ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಕಾಮೇಹಿ ಅರಿತ್ತೋ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಗಹಪತಿ, ಏಕಚ್ಚೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಮೇಸು ಅವೀತರಾಗೋ
‘‘ಕಥಞ್ಚ
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಪುರೇಕ್ಖರಾನೋ ಹೋತಿ? ಇಧ
‘‘ಕಥಞ್ಚ
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಕಥಂ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಗಹಪತಿ, ಏಕಚ್ಚೋ ಏವರೂಪಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ – ‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ, ಅಹಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಕಿಂ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಿಸ್ಸಸಿ, ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನೋ ತ್ವಮಸಿ, ಅಹಮಸ್ಮಿ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನೋ, ಸಹಿತಂ ಮೇ, ಅಸಹಿತಂ ತೇ, ಪುರೇ ವಚನೀಯಂ ಪಚ್ಛಾ ಅವಚ, ಪಚ್ಛಾ ವಚನೀಯಂ ಪುರೇ ಅವಚ, ಅಧಿಚಿಣ್ಣಂ ತೇ ವಿಪರಾವತ್ತಂ, ಆರೋಪಿತೋ ತೇ ವಾದೋ, ನಿಗ್ಗಹಿತೋ ತ್ವಮಸಿ, ಚರ ವಾದಪ್ಪಮೋಕ್ಖಾಯ, ನಿಬ್ಬೇಠೇಹಿ ವಾ ಸಚೇ ಪಹೋಸೀ’ತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಕಥಂ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ।
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಕಥಂ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ನ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಗಹಪತಿ, ಏಕಚ್ಚೋ ನ ಏವರೂಪಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ – ‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ…ಪೇ॰… ನಿಬ್ಬೇಠೇಹಿ ವಾ ಸಚೇ ಪಹೋಸೀ’ತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ನ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ। ಇತಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಯಂ ತಂ ವುತ್ತಂ ಭಗವತಾ ಅಟ್ಠಕವಗ್ಗಿಕೇ ಮಾಗಣ್ಡಿಯಪಞ್ಹೇ –
‘‘ಓಕಂ
ಕಾಮೇಹಿ
‘‘ಇಮಸ್ಸ
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
‘‘ಓಕಂ ಪಹಾಯ ಅನಿಕೇತಸಾರೀ, ಗಾಮೇ ಅಕುಬ್ಬಂ ಮುನಿ ಸನ್ಥವಾನಿ।
ಕಾಮೇಹಿ ರಿತ್ತೋ ಅಪುರೇಕ್ಖರಾನೋ, ಕಥಂ ನ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ಕಯಿರಾ’’ತಿ॥
೮೦.
ಯೇಹಿ ವಿವಿತ್ತೋ ವಿಚರೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ, ನ ತಾನಿ ಉಗ್ಗಯ್ಹ ವದೇಯ್ಯ ನಾಗೋ।
ಏಲಮ್ಬುಜಂ ಕಣ್ಡಕವಾರಿಜಂ ಯಥಾ, ಜಲೇನ ಪಙ್ಕೇನ ಚನೂಪಲಿತ್ತಂ।
ಏವಂ ಮುನೀ ಸನ್ತಿವಾದೋ ಅಗಿದ್ಧೋ, ಕಾಮೇ ಚ ಲೋಕೇ ಚ ಅನೂಪಲಿತ್ತೋ॥
ಯೇಹಿ ವಿವಿತ್ತೋ ವಿಚರೇಯ್ಯ ಲೋಕೇತಿ। ಯೇಹೀತಿ ಯೇಹಿ ದಿಟ್ಠಿಗತೇಹಿ। ವಿವಿತ್ತೋತಿ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇನ ರಿತ್ತೋ ವಿವಿತ್ತೋ ಪವಿವಿತ್ತೋ, ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇನ… ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇನ… ರಾಗೇನ…ಪೇ॰… ಸಬ್ಬಾಕುಸಲಾಭಿಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ರಿತ್ತೋ ವಿವಿತ್ತೋ ಪವಿವಿತ್ತೋ। ವಿಚರೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಚರೇಯ್ಯ ವಿಹರೇಯ್ಯ ಇರಿಯೇಯ್ಯ ವತ್ತೇಯ್ಯ ಪಾಲೇಯ್ಯ ಯಪೇಯ್ಯ ಯಾಪೇಯ್ಯ। ಲೋಕೇತಿ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇತಿ – ಯೇಹಿ ವಿವಿತ್ತೋ ವಿಚರೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ।
ನ ತಾನಿ ಉಗ್ಗಯ್ಹ ವದೇಯ್ಯ ನಾಗೋತಿ। ನಾಗೋತಿ ಆಗುಂ ನ ಕರೋತೀತಿ – ನಾಗೋ, ನ ಗಚ್ಛತೀತಿ – ನಾಗೋ, ನಾಗಚ್ಛತೀತಿ – ನಾಗೋ। ಕಥಂ ಆಗುಂ ನ ಕರೋತೀತಿ – ನಾಗೋ? ಆಗೂ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪೋನೋಭವಿಕಾ ಸದರಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಿಯಾ।
ಆಗುಂ
ಸಬ್ಬಸಞ್ಞೋಗೇ ವಿಸಜ್ಜ ಬನ್ಧನಾನಿ।
ಸಬ್ಬತ್ಥ ನ ಸಜ್ಜತಿ ವಿಮುತ್ತೋ, ನಾಗೋ ತಾದೀ ಪವುಚ್ಚತೇ ತಥತ್ತಾ॥
ಏವಂ ಆಗುಂ ನ ಕರೋತೀತಿ – ನಾಗೋ।
ಕಥಂ
ಕಥಂ ನಾಗಚ್ಛತೀತಿ – ನಾಗೋ? ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗೇನ ಯೇ ಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀನಾ ತೇ ಕಿಲೇಸೇ ನ ಪುನೇತಿ ನ ಪಚ್ಚೇತಿ ನ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛತಿ। ಸಕದಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇನ… ಅನಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇನ… ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಯೇ ಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀನಾ ತೇ ಕಿಲೇಸೇ ನ ಪುನೇತಿ ನ ಪಚ್ಚೇತಿ ನ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛತಿ। ಏವಂ ನಾಗಚ್ಛತೀತಿ – ನಾಗೋ।
ನ ತಾನಿ ಉಗ್ಗಯ್ಹ ವದೇಯ್ಯ ನಾಗೋತಿ। ನಾಗೋ ನ ತಾನಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಪರಾಮಸಿತ್ವಾ ಅಭಿನಿವಿಸಿತ್ವಾ ವದೇಯ್ಯ ಕಥೇಯ್ಯ ಭಣೇಯ್ಯ ದೀಪಯೇಯ್ಯ ವೋಹರೇಯ್ಯ; ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ…ಪೇ॰… ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ವದೇಯ್ಯ ಕಥೇಯ್ಯ ಭಣೇಯ್ಯ ದೀಪಯೇಯ್ಯ ವೋಹರೇಯ್ಯಾತಿ – ನ ತಾನಿ ಉಗ್ಗಯ್ಹ ವದೇಯ್ಯ ನಾಗೋ।
ಏಲಮ್ಬುಜಂ ಕಣ್ಡಕವಾರಿಜಂ ಯಥಾ, ಜಲೇನ ಪಙ್ಕೇನ ಚನೂಪಲಿತ್ತನ್ತಿ। ಏಲಂ ವುಚ್ಚತಿ ಉದಕಂ, ಅಮ್ಬುಜಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪದುಮಂ, ಕಣ್ಡಕೋ ವುಚ್ಚತಿ
ಏವಂ ಮುನೀ ಸನ್ತಿವಾದೋ ಅಗಿದ್ಧೋ, ಕಾಮೇ ಚ ಲೋಕೇ ಚ ಅನೂಪಲಿತ್ತೋತಿ। ಏವನ್ತಿ ಓಪಮ್ಮಸಂಪಟಿಪಾದನಂ। ಮುನೀತಿ। ಮೋನಂ ವುಚ್ಚತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಗಜಾಲಮತಿಚ್ಚ ಸೋ ಮುನಿ। ಸನ್ತಿವಾದೋತಿ ಸನ್ತಿವಾದೋ ಮುನಿ ತಾಣವಾದೋ ಲೇಣವಾದೋ ಸರಣವಾದೋ ಅಭಯವಾದೋ ಅಚ್ಚುತವಾದೋ ಅಮತವಾದೋ ನಿಬ್ಬಾನವಾದೋತಿ – ಏವಂ ಮುನಿ ಸನ್ತಿವಾದೋ। ಅಗಿದ್ಧೋತಿ। ಗೇಧೋ ವುಚ್ಚತಿ ತಣ್ಹಾ। ಯೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ…ಪೇ॰… ಅಭಿಜ್ಝಾ ಲೋಭೋ
ಕಾಮೇ ಚ ಲೋಕೇ ಚ ಅನೂಪಲಿತ್ತೋತಿ। ಕಾಮಾತಿ ಉದಾನತೋ ದ್ವೇ ಕಾಮಾ – ವತ್ಥುಕಾಮಾ ಚ ಕಿಲೇಸಕಾಮಾ ಚ…ಪೇ॰… ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ವತ್ಥುಕಾಮಾ…ಪೇ॰… ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಕಿಲೇಸಕಾಮಾ। ಲೋಕೇತಿ ಅಪಾಯಲೋಕೇ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ ದೇವಲೋಕೇ ಖನ್ಧಲೋಕೇ ಧಾತುಲೋಕೇ ಆಯತನಲೋಕೇ। ಲೇಪಾತಿ ದ್ವೇ ಲೇಪಾ – ತಣ್ಹಾಲೇಪೋ ಚ ದಿಟ್ಠಿಲೇಪೋ ಚ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ತಣ್ಹಾಲೇಪೋ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ದಿಟ್ಠಿಲೇಪೋ। ಮುನಿ ತಣ್ಹಾಲೇಪಂ ಪಹಾಯ ದಿಟ್ಠಿಲೇಪಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಕಾಮೇ ಚ ಲೋಕೇ ಚ ನ ಲಿಮ್ಪತಿ ನ ಪಲಿಮ್ಪತಿ ನ ಉಪಲಿಮ್ಪತಿ, ಅಲಿತ್ತೋ ಅಪಲಿತ್ತೋ ಅನುಪಲಿತ್ತೋ
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
‘‘ಯೇಹಿ ವಿವಿತ್ತೋ ವಿಚರೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ, ನ ತಾನಿ ಉಗ್ಗಯ್ಹ ವದೇಯ್ಯ ನಾಗೋ।
ಏಲಮ್ಬುಜಂ ಕಣ್ಡಕವಾರಿಜಂ ಯಥಾ, ಜಲೇನ ಪಙ್ಕೇನ ಚನೂಪಲಿತ್ತಂ।
ಏವಂ ಮುನೀ ಸನ್ತಿವಾದೋ ಅಗಿದ್ಧೋ, ಕಾಮೇ ಚ ಲೋಕೇ ಚ ಅನೂಪಲಿತ್ತೋ’’ತಿ॥
೮೧.
ನ ವೇದಗೂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಮುತಿಯಾ, ಸ ಮಾನಮೇತಿ ನ ಹಿ ತಮ್ಮಯೋ ಸೋ।
ನ ಕಮ್ಮುನಾ ನೋಪಿ ಸುತೇನ ನೇಯ್ಯೋ, ಅನೂಪನೀತೋ ಸ ನಿವೇಸನೇಸು॥
ನ ವೇದಗೂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಮುತಿಯಾ, ಸ ಮಾನಮೇತೀತಿ। ನಾತಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ। ವೇದಗೂತಿ। ವೇದೋ ವುಚ್ಚತಿ ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಞಾಣಂ
ವೇದಾನಿ ವಿಚೇಯ್ಯ ಕೇವಲಾನಿ, [ಸಭಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
ಸಮಣಾನಂ ಯಾನೀಧತ್ಥಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ।
ಸಬ್ಬವೇದನಾಸು ವೀತರಾಗೋ, ಸಬ್ಬಂ ವೇದಮತಿಚ್ಚ ವೇದಗೂ ಸೋತಿ॥
ನ ದಿಟ್ಠಿಯಾತಿ ತಸ್ಸ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ ಪಹೀನಾನಿ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಾನಿ ವೂಪಸನ್ತಾನಿ ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಾನಿ ಅಭಬ್ಬುಪ್ಪತ್ತಿಕಾನಿ ಞಾಣಗ್ಗಿನಾ ದಡ್ಢಾನಿ। ಸೋ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಯಾಯತಿ ನ ನೀಯತಿ ನ ವುಯ್ಹತಿ ನ ಸಂಹರೀಯತಿ, ನಪಿ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಸಾರತೋ ಪಚ್ಚೇತಿ ನ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛತೀತಿ – ನ ವೇದಗೂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ। ನ ಮುತಿಯಾತಿ ಮುತರೂಪೇನ ವಾ ಪರತೋ ಘೋಸೇನ ವಾ ಮಹಾಜನಸಮ್ಮುತಿಯಾ ವಾ ಮಾನಂ ನೇತಿ
ನ ಹಿ ತಮ್ಮಯೋ ಸೋತಿ ನ ತಣ್ಹಾವಸೇನ ದಿಟ್ಠಿವಸೇನ
ನ ಕಮ್ಮುನಾ ನೋಪಿ ಸುತೇನ ನೇಯ್ಯೋತಿ। ನ ಕಮ್ಮುನಾತಿ ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೇನ ವಾ ಅಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೇನ ವಾ ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರೇನ ವಾ ನ ಯಾಯತಿ ನ ನೀಯತಿ ನ ವುಯ್ಹತಿ ನ ಸಂಹರೀಯತೀತಿ – ನ ಕಮ್ಮುನಾ। ನೋಪಿ ಸುತೇನ ನೇಯ್ಯೋತಿ ಸುತಸುದ್ಧಿಯಾ ವಾ ಪರತೋ ಘೋಸೇನ ವಾ ಮಹಾಜನಸಮ್ಮುತಿಯಾ ವಾ ನ ಯಾಯತಿ ನ ನೀಯತಿ ನ ವುಯ್ಹತಿ ನ ಸಂಹರೀಯತೀತಿ – ನ ಕಮ್ಮುನಾ ನೋಪಿ ಸುತೇನ ನೇಯ್ಯೋ।
ಅನೂಪನೀತೋ ಸ ನಿವೇಸನೇಸೂತಿ। ಉಪಯಾತಿ ದ್ವೇ ಉಪಯಾ – ತಣ್ಹೂಪಯೋ ಚ ದಿಟ್ಠೂಪಯೋ ಚ…ಪೇ॰… ಅಯಂ
ತೇನಾಹ
‘‘ನ ವೇದಗೂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಮುತಿಯಾ, ಸ ಮಾನಮೇತಿ ನ ಹಿ ತಮ್ಮಯೋ ಸೋ।
ನ ಕಮ್ಮುನಾ ನೋಪಿ ಸುತೇನ ನೇಯ್ಯೋ, ಅನೂಪನೀತೋ ಸ ನಿವೇಸನೇಸೂ’’ತಿ॥
೮೨.
ಸಞ್ಞಾವಿರತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಗನ್ಥಾ, ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಮೋಹಾ।
ಸಞ್ಞಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ಯೇ ಅಗ್ಗಹೇಸುಂ, ತೇ ಘಟ್ಟಮಾನಾ ವಿಚರನ್ತಿ ಲೋಕೇ॥
ಸಞ್ಞಾವಿರತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಗನ್ಥಾತಿ। ಯೋ ಸಮಥಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ತಸ್ಸ ಆದಿತೋ ಉಪಾದಾಯ ಗನ್ಥಾ ವಿಕ್ಖಮ್ಭಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅರಹತ್ತೇ ಪತ್ತೇ ಅರಹತೋ ಗನ್ಥಾ ಚ ಮೋಹಾ ಚ ನೀವರಣಾ ಚ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ ಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಾ ವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಾ ದಿಟ್ಠಿಸಞ್ಞಾ ಚ ಪಹೀನಾ ಹೋನ್ತಿ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾತಿ – ಸಞ್ಞಾವಿರತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಗನ್ಥಾ।
ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಮೋಹಾತಿ। ಯೋ ವಿಪಸ್ಸನಾಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ, ತಸ್ಸ ಆದಿತೋ ಉಪಾದಾಯ ಮೋಹಾ ವಿಕ್ಖಮ್ಭಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅರಹತ್ತೇ
ಸಞ್ಞಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ಯೇ ಅಗ್ಗಹೇಸುಂ, ತೇ ಘಟ್ಟಮಾನಾ ವಿಚರನ್ತಿ ಲೋಕೇತಿ। ಯೇ ಸಞ್ಞಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ ಕಾಮಸಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಂ ವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಂ ತೇ ಸಞ್ಞಾವಸೇನ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ ಸಙ್ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ। ರಾಜಾನೋಪಿ ರಾಜೂಹಿ ವಿವದನ್ತಿ, ಖತ್ತಿಯಾಪಿ ಖತ್ತಿಯೇಹಿ
ಅಥ ವಾ ತೇ ವಿವದನ್ತಿ, ಕಲಹಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಭಣ್ಡನಂ ಕರೋನ್ತಿ, ವಿಗ್ಗಹಂ ಕರೋನ್ತಿ, ವಿವಾದಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಮೇಧಗಂ ಕರೋನ್ತಿ – ‘‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ…ಪೇ॰… ನಿಬ್ಬೇಠೇಹಿ ವಾ ಸಚೇ ಪಹೋಸೀ’’ತಿ। ತೇಸಂ ಅಭಿಸಙ್ಖಾರಾ ಅಪ್ಪಹೀನಾ; ಅಭಿಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಅಪ್ಪಹೀನತ್ತಾ ಗತಿಯಾ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ನಿರಯೇ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಯಾ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಪೇತ್ತಿವಿಸಯೇ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ದೇವಲೋಕೇ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಗತಿಯಾ ಗತಿಂ… ಉಪಪತ್ತಿಯಾ ಉಪಪತ್ತಿಂ… ಪಟಿಸನ್ಧಿಯಾ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ… ಭವೇನ ಭವಂ… ಸಂಸಾರೇನ ಸಂಸಾರಂ… ವಟ್ಟೇನ ಲೋಕೇತಿ ಅಪಾಯಲೋಕೇ…ಪೇ॰… ಆಯತನಲೋಕೇತಿ – ಸಞ್ಞಞ್ಚ
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
‘‘ಸಞ್ಞಾವಿರತ್ತಸ್ಸ
ಸಞ್ಞಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ಯೇ ಅಗ್ಗಹೇಸುಂ, ತೇ ಘಟ್ಟಮಾನಾ ವಿಚರನ್ತಿ ಲೋಕೇ’’ತಿ॥
ಮಾಗಣ್ಡಿಯಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸೋ ನವಮೋ।