೭. ಸೇಖಿಯಕಣ್ಡಂ
೧. ಪರಿಮಣ್ಡಲವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
ಯಾನಿ ಸೇಖಿಯಾನೀತಿ ತಾದಿನಾ।
ಭಾಸಿತಾನಿ ಅಯಂ ದಾನಿ, ತೇಸಮ್ಪಿ ವಣ್ಣನಾಕ್ಕಮೋ॥
೫೭೬. ತತ್ಥ ಪರಿಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಸಮನ್ತತೋ ಮಣ್ಡಲಂ। ನಾಭಿಮಣ್ಡಲಂ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಉದ್ಧಂ ನಾಭಿಮಣ್ಡಲಂ ಅಧೋ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತೇನ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ಜಙ್ಘಟ್ಠಿಕತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಮತ್ತಂ ನಿವಾಸನಂ ಓತಾರೇತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬಂ, ತತೋ ಪರಂ ಓತಾರೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಯಥಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲತೋ ಹೇಟ್ಠಾ ಚತುರಙ್ಗುಲಮತ್ತಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಹೋತೀತಿ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ; ಏವಂ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ಪನ ನಿವಾಸನಂ ಪಮಾಣಿಕಂ ವಟ್ಟತಿ। ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ – ದೀಘತೋ ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಕಂ, ತಿರಿಯಂ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥಂ। ತಾದಿಸಸ್ಸ ಪನ ಅಲಾಭೇ ತಿರಿಯಂ ದ್ವಿಹತ್ಥಪಮಾಣಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲಪಟಿಚ್ಛಾದನತ್ಥಂ, ನಾಭಿಮಣ್ಡಲಂ ಪನ ಚೀವರೇನಾಪಿ ಸಕ್ಕಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತುನ್ತಿ। ತತ್ಥ ಏಕಪಟ್ಟಚೀವರಂ ಏವಂ ನಿವತ್ಥಮ್ಪಿ ನಿವತ್ಥಟ್ಠಾನೇ ನ ತಿಟ್ಠತಿ, ದುಪಟ್ಟಂ ಪನ ತಿಟ್ಠತಿ।
ಓಲಮ್ಬೇನ್ತೋ ನಿವಾಸೇತಿ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ನ ಕೇವಲಂ ಪುರತೋ ಚ ಪಚ್ಛತೋ ಚ ಓಲಮ್ಬೇತ್ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸೇವ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯೇ ಪನಞ್ಞೇ ‘‘ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಿಹಿನಿವತ್ಥಂ ನಿವಾಸೇನ್ತಿ ಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡಕಂ ಮಚ್ಛವಾಲಕಂ ಚತುಕ್ಕಣ್ಣಕಂ ತಾಲವಣ್ಟಕಂ ಸತವಲಿಕಂ ನಿವಾಸೇನ್ತೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಚೂಳವ॰ ೨೮೦) ನಯೇನ ಖನ್ಧಕೇ ನಿವಾಸನದೋಸಾ ವುತ್ತಾ, ತಥಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ। ತೇ ಸಬ್ಬೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ನ ಹೋನ್ತಿ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರತೋ ಪನ ತತ್ಥೇವ ಆವಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ।
ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ಅಸ್ಸತಿಯಾತಿ ಅಞ್ಞವಿಹಿತಸ್ಸಾಪಿ ತಥಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ನಿವಾಸನವತ್ತಂ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಮೋಕ್ಖೋ ನತ್ಥಿ। ನಿವಾಸನವತ್ತಞ್ಹಿ ಸಾಧುಕಂ ಉಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ತಸ್ಸ ಅನುಗ್ಗಹಣಮೇವಸ್ಸ ಅನಾದರಿಯಂ। ತಂ ಪನ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಯುಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಾ ಉಗ್ಗಹಿತವತ್ತೋಪಿ ಯೋ ಆರುಳ್ಹಭಾವಂ
ಗಿಲಾನಸ್ಸಾತಿ ಜಙ್ಘಾಯ ವಾ ಪಾದೇ ವಾ ವಣೋ ಹೋತಿ, ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಾ ಓತಾರೇತ್ವಾ ವಾ ನಿವಾಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಆಪದಾಸೂತಿ ವಾಳಮಿಗಾ ವಾ ಚೋರಾ ವಾ ಅನುಬನ್ಧನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ। ಫುಸ್ಸದೇವತ್ಥೇರೋ ‘‘ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ತಿವೇದನ’’ನ್ತಿ ಆಹ। ಉಪತಿಸ್ಸತ್ಥೇರೋ ಪನ ‘‘ಅನಾದರಿಯಂ ಪಟಿಚ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನ’’ನ್ತಿ ಆಹ।
೫೭೭. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಾರುಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ‘‘ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಿಹಿಪಾರುತಂ ಪಾರುಪನ್ತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೨೮೦) ಏವಂ ವುತ್ತಂ ಅನೇಕಪ್ಪಕಾರಂ ಗಿಹಿಪಾರುಪನಂ ಅಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಇಧ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಉಭೋ ಕಣ್ಣೇ ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ಪಾರುಪನವತ್ತಂ ಪೂರೇನ್ತೇನ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಾರುಪಿತಬ್ಬಂ। ಇಮಾನಿ ಚ ದ್ವೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಅವಿಸೇಸೇನ ವುತ್ತಾನಿ। ತಸ್ಮಾ ವಿಹಾರೇಪಿ ಅನ್ತರಘರೇಪಿ ಪರಿಮಣ್ಡಲಮೇವ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬಞ್ಚ ಪಾರುಪಿತಬ್ಬಞ್ಚಾತಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ ಸದ್ಧಿಂ ಥೇರವಾದೇನ।
೫೭೮. ಕಾಯಂ ವಿವರಿತ್ವಾತಿ ಜತ್ತುಮ್ಪಿ ಉರಮ್ಪಿ ವಿವರಿತ್ವಾ। ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇನಾತಿ ನ ಸಸೀಸಂ ಪಾರುತೇನ; ಅಥ ಖೋ ಗಣ್ಠಿಕಂ ಪಟಿಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಅನುವಾತನ್ತೇನ ಗೀವಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಉಭೋ ಕಣ್ಣೇ ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ಪಟಿಸಂಹರಿತ್ವಾ ಯಾವ ಮಣಿಬನ್ಧಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅನ್ತರಘರೇ ಗನ್ತಬ್ಬಂ। ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇ
೫೭೯. ವಾಸೂಪಗತಸ್ಸಾತಿ ವಾಸತ್ಥಾಯ ಉಪಗತಸ್ಸ ರತ್ತಿಭಾಗೇ ವಾ ದಿವಸಭಾಗೇ ವಾ ಕಾಯಂ ವಿವರಿತ್ವಾಪಿ ನಿಸೀದತೋ ಅನಾಪತ್ತಿ।
೫೮೦. ಸುಸಂವುತೋತಿ ಹತ್ಥಂ ವಾ ಪಾದಂ ವಾ ಅಕೀಳಾಪೇನ್ತೋ; ಸುವಿನೀತೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
೫೮೨. ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖೂತಿ ಯುಗಮತ್ತಂ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋತಿ ಯೋ ಅನಾದರಿಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ತಹಂ ತಹಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋತಿ ಯೋ ತಂತಂದಿಸಾಭಾಗಂ ಪಾಸಾದಂ ಕೂಟಾಗಾರಂ ವೀಥಿಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಗಚ್ಛತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪನ ಠಾನೇ ಠತ್ವಾ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸಾದಿಪರಿಸ್ಸಯಾಭಾವಂ ಓಲೋಕೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ನಿಸೀದನ್ತೇನಾಪಿ ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖುನಾವ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ।
೫೮೪. ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಾಯಾತಿ ಉಕ್ಖೇಪೇನ; ಇತ್ಥಮ್ಭೂತಲಕ್ಖಣೇ ಕರಣವಚನಂ ಏಕತೋ ವಾ ಉಭತೋ ವಾ ಉಕ್ಖಿತ್ತಚೀವರೋ ಹುತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅನ್ತೋಇನ್ದಖೀಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ನ ಏವಂ ಗನ್ತಬ್ಬಂ। ನಿಸಿನ್ನಕಾಲೇ ಪನ ಧಮಕರಣಂ ನೀಹರನ್ತೇನಾಪಿ ಚೀವರಂ ಅನುಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾವ ನೀಹರಿತಬ್ಬನ್ತಿ।
ಪಠಮೋ ವಗ್ಗೋ।
೨. ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
೫೮೬. ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾಯಾತಿ ಮಹಾಹಸಿತಂ ಹಸನ್ತೋ। ವುತ್ತನಯೇನೇವೇತ್ಥ ಕರಣವಚನಂ।
೫೮೮. ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ ಅನ್ತರಘರೇತಿ ಏತ್ಥ ಕಿತ್ತಾವತಾ ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ ಹೋತಿ? ದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇ ಗೇಹೇ ಆದಿಮ್ಹಿ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ, ಮಜ್ಝೇ ದುತಿಯತ್ಥೇರೋ, ಅನ್ತೇ ತತಿಯತ್ಥೇರೋತಿ ಏವಂ ನಿಸಿನ್ನೇಸು ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ ದುತಿಯೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಮನ್ತೇತಿ, ದುತಿಯತ್ಥೇರೋ ತಸ್ಸ ಸದ್ದಞ್ಚೇವ ಸುಣಾತಿ, ಕಥಞ್ಚ ವವತ್ಥಪೇತಿ। ತತಿಯತ್ಥೇರೋ ಪನ ಸದ್ದಮೇವ ಸುಣಾತಿ, ಕಥಂ ನ ವವತ್ಥಪೇತಿ। ಏತ್ತಾವತಾ ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ ಹೋತಿ। ಸಚೇ ಪನ ತತಿಯತ್ಥೇರೋ ಕಥಂ ವವತ್ಥಪೇತಿ, ಮಹಾಸದ್ದೋ ನಾಮ ಹೋತಿ।
೫೯೦. ಕಾಯಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ನಿಚ್ಚಲಂ ಕತ್ವಾ ಉಜುಕೇನ ಕಾಯೇನ ಸಮೇನ ಇರಿಯಾಪಥೇನ ಗನ್ತಬ್ಬಞ್ಚೇವ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಞ್ಚ।
೫೯೨. ಬಾಹುಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ನಿಚ್ಚಲಂ ಕತ್ವಾ।
೫೯೪. ಸೀಸಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ನಿಚ್ಚಲಂ ಉಜುಂ ಠಪಯಿತ್ವಾ।
ದುತಿಯೋ ವಗ್ಗೋ।
೩. ಖಮ್ಭಕತವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
೫೯೬-೮. ಖಮ್ಭಕತೋ ಓಗುಣ್ಠಿತೋತಿ ಸಸೀಸಂ ಪಾರುತೋ।
೬೦೦. ಉಕ್ಕುಟಿಕಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಉಕ್ಕುಟಿಕಾ ವುಚ್ಚತಿ ಪಣ್ಹಿಯೋ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅಗ್ಗಪಾದೇಹಿ ವಾ, ಅಗ್ಗಪಾದೇ ವಾ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಣ್ಹೀಹಿಯೇವ ವಾ ಭೂಮಿಂ ಫುಸನ್ತಸ್ಸ ಗಮನಂ। ಕರಣವಚನಂ ಪನೇತ್ಥ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಮೇವ।
೬೦೧. ದುಸ್ಸಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಆಯೋಗಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಪಿ ದುಸ್ಸಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾ ಏವ।
೬೦೨. ಸಕ್ಕಚ್ಚನ್ತಿ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ।
೬೦೩. ಆಕಿರನ್ತೇಪೀತಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ದೇನ್ತೇಪಿ। ಪತ್ತಸಞ್ಞೀತಿ ಪತ್ತೇ ಸಞ್ಞಂ ಕತ್ವಾ।
೬೦೪. ಸಮಸೂಪಕೋ ಮುಗ್ಗಸೂಪೋ ಮಾಸಸೂಪೋತಿ ಏತ್ಥ ಕುಲತ್ಥಾದೀಹಿ ಕತಸೂಪಾಪಿ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯೇವಾತಿ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ। ರಸರಸೇತಿ ಏತ್ಥ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ ಸೂಪೇ ಅವಸೇಸಾನಿ ಓಲೋಣೀಸಾಕಸೂಪೇಯ್ಯಮಚ್ಛರಸಮಂಸರಸಾದೀನಿ ರಸರಸಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ। ತಂ ರಸರಸಂ ಬಹುಮ್ಪಿ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ।
೬೦೫. ಸಮತಿತ್ತಿಕನ್ತಿ ಸಮಪುಣ್ಣಂ ಸಮಭರಿತಂ। ಥೂಪೀಕತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ
ತತ್ಥ ಥೂಪೀಕತಂ ನಾಮ ‘‘ಪಞ್ಚಹಿ ಭೋಜನೇಹಿ ಕತ’’ನ್ತಿ ಅಭಯತ್ಥೇರೋ ಆಹ। ತಿಪಿಟಕಚೂಳನಾಗತ್ಥೇರೋ ಪನ ‘‘ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ನಾಮ ಯಾಗುಪಿ ಭತ್ತಮ್ಪಿ ಖಾದನೀಯಮ್ಪಿ ಚುಣ್ಣಪಿಣ್ಡೋಪಿ ದನ್ತಕಟ್ಠಮ್ಪಿ ದಸಿಕಸುತ್ತಮ್ಪೀ’’ತಿ ಇದಂ ಸುತ್ತಂ ವತ್ವಾ ದಸಿಕಸುತ್ತಮ್ಪಿ ಥೂಪೀಕತಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಆಹ। ತೇಸಂ ವಾದಂ ಸುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ರೋಹಣಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಚೂಳಸುಮನತ್ಥೇರಂ ಪುಚ್ಛಿಂಸು – ‘‘ಭನ್ತೇ ಥೂಪೀಕತಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ಕೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋ’’ತಿ? ತೇಸಞ್ಚ ಥೇರಾನಂ ವಾದಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಥೇರೋ ಸುತ್ವಾ ಆಹ
ಇಧ ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ಗಿಲಾನೋ ನ ಆಗತೋ, ತಸ್ಮಾ ಗಿಲಾನಸ್ಸಪಿ ಥೂಪೀಕತಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಮೇವ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಪನ ಸುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತಿ, ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ।
ತತಿಯೋ ವಗ್ಗೋ।
೪. ಸಕ್ಕಚ್ಚವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
೬೦೬. ಸಕ್ಕಚ್ಚನ್ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಅಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಪನ ಸುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ। ಸಕ್ಕಚ್ಚನ್ತಿ ಚ ಪತ್ತಸಞ್ಞೀತಿ ಚಾತಿ ಉಭಯಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ।
೬೦೮. ಸಪದಾನನ್ತಿ ಸಮಸೂಪಕೇ ವತ್ತಬ್ಬಂ ವುತ್ತಮೇವ।
೬೧೦. ಥೂಪಕತೋತಿ ಮತ್ಥಕತೋ; ವೇಮಜ್ಝತೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
೬೧೧. ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ದೇನ್ತೀತಿ ಮಾಘಾತಸಮಯಾದೀಸು ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ। ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ।
೬೧೪. ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞೀಸಿಕ್ಖಾಪದೇಪಿ ಗಿಲಾನೋ ನ ಮುಚ್ಚತಿ।
೬೧೫. ನಾತಿಮಹನ್ತೋ ಕಬಳೋತಿ ಮಯೂರಣ್ಡಂ ಅತಿಮಹನ್ತಂ, ಕುಕ್ಕುಟಣ್ಡಂ ಅತಿಖುದ್ದಕಂ, ತೇಸಂ ವೇಮಜ್ಝಪ್ಪಮಾಣೋ। ಖಜ್ಜಕೇತಿ ಏತ್ಥ ಮೂಲಖಾದನೀಯಾದಿ ಸಬ್ಬಂ ಗಹೇತಬ್ಬಂ।
ಚತುತ್ಥೋ ವಗ್ಗೋ।
೫. ಕಬಳವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
೬೧೭. ಅನಾಹಟೇತಿ ಅನಾಹರಿತೇ; ಮುಖದ್ವಾರಂ ಅಸಮ್ಪಾಪಿತೇತಿ ಅತ್ಥೋ।
೬೧೮. ಸಬ್ಬಂ ಹತ್ಥನ್ತಿ ಸಕಲಹತ್ಥಂ।
೬೧೯. ಸಕಬಳೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಧಮ್ಮಂ ಕಥೇನ್ತೋ ಹರೀತಕಂ ವಾ ಲಟ್ಠಿಮಧುಕಂ ವಾ ಮುಖೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಕಥೇತಿ। ಯತ್ತಕೇನ ವಚನಂ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಂ ನ ಹೋತಿ, ತತ್ತಕೇ ಮುಖಮ್ಹಿ ಸನ್ತೇ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
೬೨೦. ಪಿಣ್ಡುಕ್ಖೇಪಕನ್ತಿ ಪಿಣ್ಡಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ।
೬೨೧. ಕಬಳಾವಚ್ಛೇದಕನ್ತಿ ಕಬಳಂ ಅವಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅವಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ।
೬೨೨. ಅವಗಣ್ಡಕಾರಕನ್ತಿ ಮಕ್ಕಟೋ ವಿಯ ಗಣ್ಡೇ ಕತ್ವಾ ಕತ್ವಾ।
೬೨೩. ಹತ್ಥನಿದ್ಧುನಕನ್ತಿ
೬೨೪. ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕನ್ತಿ ಸಿತ್ಥಾನಿ ಅವಕಿರಿತ್ವಾ ಅವಕಿರಿತ್ವಾ।
೬೨೫. ಜಿವ್ಹಾನಿಚ್ಛಾರಕನ್ತಿ ಜಿವ್ಹಂ ನಿಚ್ಛಾರೇತ್ವಾ ನಿಚ್ಛಾರೇತ್ವಾ।
೬೨೬. ಚಪುಚಪುಕಾರಕನ್ತಿ ಚಪು ಚಪೂತಿ ಏವಂ ಸದ್ದಂ ಕತ್ವಾ ಕತ್ವಾ।
ಪಞ್ಚಮೋ ವಗ್ಗೋ।
೬. ಸುರುಸುರುವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
೬೨೭. ಸುರುಸುರುಕಾರಕನ್ತಿ ದವೋತಿ ಪರಿಹಾಸವಚನಂ; ತಂ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪರಿಯಾಯೇನ ‘‘ಕಿಂ ಬುದ್ಧೋ
೬೨೮. ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕನ್ತಿ ಹತ್ಥಂ ನಿಲ್ಲೇಹಿತ್ವಾ ನಿಲ್ಲೇಹಿತ್ವಾ। ಭುಞ್ಜನ್ತೇನ ಹಿ ಅಙ್ಗುಲಿಮತ್ತಮ್ಪಿ ನಿಲ್ಲೇಹಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಘನಯಾಗುಫಾಣಿತಪಾಯಾಸಾದಿಕೇ ಪನ ಅಙ್ಗುಲೀಹಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಙ್ಗುಲಿಯೋ ಮುಖೇ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಪತ್ತನಿಲ್ಲೇಹಕಓಟ್ಠನಿಲ್ಲೇಹಕೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ತಸ್ಮಾ ಏಕಙ್ಗುಲಿಯಾಪಿ ಪತ್ತೋ ನ ನಿಲ್ಲೇಹಿತಬ್ಬೋ, ಏಕಓಟ್ಠೋಪಿ ಜಿವ್ಹಾಯ ನ ನಿಲ್ಲೇಹಿತಬ್ಬೋ, ಓಟ್ಠಮಂಸೇಹಿ ಏವ ಪನ ಗಹೇತ್ವಾ ಅನ್ತೋ ಪವೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
೬೩೧. ಕೋಕನದೇತಿ ಏವಂನಾಮಕೇ। ಕೋಕನದನ್ತಿ ಪದುಮಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಸೋ ಚ ಪಾಸಾದೋ ಪದುಮಸಣ್ಠಾನೋ, ತೇನಸ್ಸ ಕೋಕನದೋತ್ವೇವ ನಾಮಂ ಅಕಂಸು। ನ ಸಾಮಿಸೇನ ಹತ್ಥೇನ ಪಾನೀಯಥಾಲಕನ್ತಿ ಏತಂ ಪಟಿಕ್ಕೂಲವಸೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘಿಕಮ್ಪಿ ಪುಗ್ಗಲಿಕಮ್ಪಿ ಗಿಹಿಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಸಙ್ಖಮ್ಪಿ ಸರಾವಮ್ಪಿ ಥಾಲಕಮ್ಪಿ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಮೇವ, ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ। ಸಚೇ ಪನ ಹತ್ಥಸ್ಸ ಏಕದೇಸೋ ಆಮಿಸಮಕ್ಖಿತೋ ನ ಹೋತಿ, ತೇನ ಪದೇಸೇನ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
೬೩೨. ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಾತಿ ಸಿತ್ಥಾನಿ ಉದಕತೋ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ರಾಸಿಂ ಕತ್ವಾ ಉದಕಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ವಾತಿ ಸಿತ್ಥಾನಿ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಉದಕಗತಿಕಾನಿ ಕತ್ವಾ ಛಡ್ಡೇತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಹೇ ವಾತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ತೋ ನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇ ಛಡ್ಡೇತಿ। ನೀಹರಿತ್ವಾತಿ ಬಹಿ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಛಡ್ಡೇತಿ; ಏವಂ ಛಡ್ಡೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ।
೬೩೪. ಸೇತಚ್ಛತ್ತನ್ತಿ ವತ್ಥಪಲಿಗುಣ್ಠಿತಂ ಪಣ್ಡರಚ್ಛತ್ತಂ। ಕಿಲಞ್ಜಚ್ಛತ್ತನ್ತಿ ವಿಲೀವಚ್ಛತ್ತಂ। ಪಣ್ಣಚ್ಛತ್ತನ್ತಿ ತಾಲಪಣ್ಣಾದೀಹಿ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಕತಂ। ಮಣ್ಡಲಬದ್ಧಂ ಸಲಾಕಬದ್ಧನ್ತಿ ಇದಂ ಪನ ತಿಣ್ಣಮ್ಪಿ ಛತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಜರದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ತಾನಿ ಹಿ ಮಣ್ಡಲಬದ್ಧಾನಿ ಚೇವ ಹೋನ್ತಿ ಸಲಾಕಬದ್ಧಾನಿ ಚ। ಯಮ್ಪಿ ತತ್ಥಜಾತಕದಣ್ಡಕೇನ ಕತಂ ಏಕಪಣ್ಣಚ್ಛತ್ತಂ ಹೋತಿ, ತಮ್ಪಿ ಛತ್ತಮೇವ। ಏತೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಛತ್ತಂ ಪಾಣಿಮ್ಹಿ ಛತ್ತಪಾಣಿ। ಸೋ ತಂ ಛತ್ತಂ ಧಾರಯಮಾನೋ ವಾ ಅಂಸೇ ವಾ ಕತ್ವಾ ಊರುಮ್ಹಿ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಯಾವ ಹತ್ಥೇನ ನ ಮುಚ್ಚತಿ, ತಾವಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ವುತ್ತನಯೇನ ದುಕ್ಕಟಂ। ಸಚೇ ಪನಸ್ಸ ಅಞ್ಞೋ ಛತ್ತಂ
೬೩೫. ದಣ್ಡಪಾಣಿಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ದಣ್ಡೋ ನಾಮ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಚತುಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣೋ ದಣ್ಡಪಾಣಿಭಾವೋ ಪನಸ್ಸ ಛತ್ತಪಾಣಿಮ್ಹಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
೬೩೬. ಸತ್ಥಪಾಣಿಮ್ಹಿಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಅಸಿಂ ಸನ್ನಹಿತ್ವಾ ಠಿತೋಪಿ ಹಿ ಸತ್ಥಪಾಣಿಸಙ್ಖ್ಯಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ।
೬೩೭. ಆವುಧಪಾಣಿಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಆವುಧಂ ನಾಮ ಚಾಪೋ ಕೋದಣ್ಡೋ’’ತಿ, ಅಥ ಖೋ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಧನುವಿಕತಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸರವಿಕತಿಯಾ ಆವುಧನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತಸ್ಮಾ ಸದ್ಧಿಂ ವಾ ಸರೇನ ಧನುಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸುದ್ಧಧನುಂ ವಾ ಸುದ್ಧಸರಂ ವಾ ಸಜಿಯಧನುಂ ವಾ ನಿಜ್ಜಿಯಧನುಂ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಧಮ್ಮೋ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ಪನಸ್ಸ ಧನುಂ ಕಣ್ಠೇಪಿ ಪಟಿಮುಕ್ಕಂ ಹೋತಿ, ಯಾವ ಹತ್ಥೇನ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಾವ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವಾತಿ।
ಛಟ್ಠೋ ವಗ್ಗೋ।
೭. ಪಾದುಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
೬೩೮. ಅಕ್ಕನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಪಟಿಮುಕ್ಕಸ್ಸಾತಿ ಪಟಿಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಠಿತಸ್ಸ। ಉಪಾಹನಾಯಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಓಮುಕ್ಕೋತಿ ಪನೇತ್ಥ ಪಣ್ಹಿಕಬದ್ಧಂ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಠಿತೋ ವುಚ್ಚತಿ।
೬೪೦. ಯಾನಗತಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇಪಿ ದ್ವೀಹಿ ಜನೇಹಿ ಹತ್ಥಸಙ್ಘಾಟೇನ ಗಹಿತೋ, ಸಾಟಕೇ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ವಂಸೇನ ವಯ್ಹತಿ, ಅಯುತ್ತೇ ವಾ ವಯ್ಹಾದಿಕೇ ಯಾನೇ
೬೪೧. ಸಯನಗತಸ್ಸಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಕಟಸಾರಕೇಪಿ ಪಕತಿಭೂಮಿಯಮ್ಪಿ ನಿಪನ್ನಸ್ಸ ಉಚ್ಚೇಪಿ ಮಞ್ಚಪೀಠೇ ವಾ ಭೂಮಿಪದೇಸೇ ವಾ ಠಿತೇನ ನಿಸಿನ್ನೇನ ವಾ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಯನಗತೇನ ಪನ ಸಯನಗತಸ್ಸ ಉಚ್ಚತರೇ ವಾ ಸಮಪ್ಪಮಾಣೇ ವಾ ನಿಪನ್ನೇನ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ನಿಪನ್ನೇನ ಚ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ನಿಸಿನ್ನೇನಾಪಿ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ ವಟ್ಟತಿ। ಠಿತೇನ ಠಿತಸ್ಸೇವ
೬೪೨. ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯಾತಿ ಆಯೋಗಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ವಾ ಹತ್ಥಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ವಾ ದುಸ್ಸಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ವಾ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ।
೬೪೩. ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸಾತಿ ದುಸ್ಸವೇಠನೇನ ವಾ ಮೋಳಿಆದೀಹಿ ವಾ ಯಥಾ ಕೇಸನ್ತೋ ನ ದಿಸ್ಸತಿ; ಏವಂ ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸ।
೬೪೪. ಓಗುಣ್ಠಿತಸೀಸಸ್ಸಾತಿ ಸಸೀಸಂ ಪಾರುತಸ್ಸ।
೬೪೫. ಛಮಾಯಂ ನಿಸಿನ್ನೇನಾತಿ ಭೂಮಿಯಂ ನಿಸಿನ್ನೇನ। ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ವತ್ಥಮ್ಪಿ ತಿಣಾನಿಪಿ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ।
೬೪೭. ಛಪಕಸ್ಸಾತಿ ಛಪಕೀತಿ ಚಣ್ಡಾಲೀ। ನಿಲೀನೋತಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋ ಹುತ್ವಾ। ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮಾತಿ ಯೋ ಹಿ ನಾಮ। ಸಬ್ಬಮಿದಂ ಚರಿಮಂ ಕತನ್ತಿ ತತ್ಥೇವ ಪರಿಪತೀತಿ ‘‘ಸಬ್ಬೋ ಅಯಂ ಲೋಕೋ ಸಙ್ಕರಂ ಗತೋ ನಿಮ್ಮರಿಯಾದೋ’’ತಿ ಇಮಂ ವಚನಂ ವತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ತೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಅನ್ತರಾ ರುಕ್ಖತೋ ಪತಿತೋ। ಪತಿತ್ವಾ ಚ ಪನ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಪುರತೋ ಠತ್ವಾ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –
‘‘ಉಭೋ ಅತ್ಥಂ ನ ಜಾನನ್ತಿ…ಪೇ॰… ಅಸ್ಮಾ ಕುಮ್ಭಮಿವಾಭಿದಾ’’ತಿ॥
ತತ್ಥ ಉಭೋ ಅತ್ಥಂ ನ ಜಾನನ್ತೀತಿ ದ್ವೇಪಿ ಜನಾ ಪಾಳಿಯಾ ಅತ್ಥಂ ನ ಜಾನನ್ತಿ। ಧಮ್ಮಂ ನ ಪಸ್ಸರೇತಿ ಪಾಳಿಂ ನ ಪಸ್ಸನ್ತಿ। ಕತಮೇ ತೇ ಉಭೋತಿ? ‘‘ಯೋ ಚಾಯಂ ಮನ್ತಂ ವಾಚೇತಿ, ಯೋ ಚಾಧಮ್ಮೇನಧೀಯತೀ’’ತಿ। ಏವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಞ್ಚ ರಾಜಾನಞ್ಚ ಉಭೋಪಿ ಅಧಮ್ಮಿಕಭಾವೇ ಠಪೇಸಿ।
ತತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಾಲೀನನ್ತಿ ಗಾಥಮಾಹ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಜಾನಾಮಹಂ ಭೋ ‘‘ಅಯಂ ಅಧಮ್ಮೋ’’ತಿ; ಅಪಿ ಚ ಖೋ ಮಯಾ ದೀಘರತ್ತಂ ಸಪುತ್ತದಾರಪರಿಜನೇನ ರಞ್ಞೋ ಸನ್ತಕೋ ಸಾಲೀನಂ ಓದನೋ ಭುತ್ತೋ। ಸುಚಿಮಂಸೂಪಸೇಚನೋತಿ ನಾನಪ್ಪಕಾರವಿಕತಿಸಮ್ಪಾದಿತಂ ಸುಚಿಮಂಸೂಪಸೇಚನಂ ಮಿಸ್ಸೀಕರಣಮಸ್ಸಾತಿ ಸುಚಿಮಂಸೂಪಸೇಚನೋ। ತಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮೇ ನ ವತ್ತಾಮೀತಿ ಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಮಯಾ ರಞ್ಞೋ ಓದನೋ ಭುತ್ತೋ, ಅಞ್ಞೇ ಚ ಬಹೂ ಲಾಭಾ ಲದ್ಧಾ, ತಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮೇ ಅಹಂ ನ ವತ್ತಾಮಿ ಉದರೇ ಬದ್ಧೋ ಹುತ್ವಾ, ನ ಧಮ್ಮಂ ಅಜಾನನ್ತೋ। ಅಯಞ್ಹಿ ಧಮ್ಮೋ ಅರಿಯೇಹಿ ವಣ್ಣಿತೋ ಪಸತ್ಥೋ ಥೋಮಿತೋತಿ ಜಾನಾಮಿ।
ಅಥ ನಂ ಛಪಕೋ ‘‘ಧಿರತ್ಥೂ’’ತಿಆದಿನಾ ಗಾಥಾದ್ವಯೇನ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಯೋ ತಯಾ ಧನಲಾಭೋ ಚ ಯಸಲಾಭೋ ಚ ಲದ್ಧೋ, ಧಿರತ್ಥು ತಂ ಧನಲಾಭಂ ಯಸಲಾಭಞ್ಚ
‘‘ಧಿರತ್ಥು ತಂ ಧನಲಾಭಂ, ಯಸಲಾಭಞ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ।
ಯಾ ವುತ್ತಿ ವಿನಿಪಾತೇನ, ಅಧಮ್ಮಚರಣೇನ ವಾ’’ತಿ॥
ಪರಿಬ್ಬಜ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ಮಹಾಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಇತೋ ದಿಸಾ ಸೀಘಂ ಪಲಾಯಸ್ಸು। ಪಚನ್ತಞ್ಞೇಪಿ ಪಾಣಿನೋತಿ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಸತ್ತಾ ಪಚನ್ತಿ ಚೇವ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ ಚ; ನ ಕೇವಲಂ ತ್ವಞ್ಚೇವ ರಾಜಾ ಚ। ಮಾ ತ್ವಂ ಅಧಮ್ಮೋ ಆಚರಿತೋ ಅಸ್ಮಾ ಕುಮ್ಭಮಿವಾಭಿದಾತಿ ಸಚೇ ಹಿ ತ್ವಂ ಇತೋ ಅಪರಿಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಇಮಂ ಅಧಮ್ಮಂ ಆಚರಿಸ್ಸಸಿ
‘‘ಪರಿಬ್ಬಜ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮೇ, ಪಚನ್ತಞ್ಞೇಪಿ ಪಾಣಿನೋ।
ಮಾ ತ್ವಂ ಅಧಮ್ಮೋ ಆಚರಿತೋ, ಅಸ್ಮಾ ಕುಮ್ಭಮಿವಾಭಿದಾ’’ತಿ॥
ಉಚ್ಚೇ ಆಸನೇತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಭೂಮಿಪ್ಪದೇಸೇಪಿ ಉನ್ನತಟ್ಠಾನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ।
೬೪೮. ನ ಠಿತೋ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾತಿ ಸಚೇಪಿ ಥೇರುಪಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಠಿತಂ ದಹರಭಿಕ್ಖುಂ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಮಹಾಥೇರೋ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ನ ಕಥೇತಬ್ಬಂ। ಗಾರವೇನ ಪನ ಥೇರಂ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪುಚ್ಛಥಾತಿ ವತ್ತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ಪಸ್ಸೇ ಠಿತಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕಥೇಮೀತಿ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
೬೪೯. ನ ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇ ಪುರತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ನ ಕಥೇತಬ್ಬಂ। ಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಥೇಮೀತಿ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸದ್ಧಿಂ ಉಗ್ಗಹಿತಧಮ್ಮಂ ಪನ ಸಜ್ಝಾಯಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸಮಧುರೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
೬೫೦. ನ ಉಪ್ಪಥೇನಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಸಚೇ ದ್ವೇಪಿ ಸಕಟಪಥೇ ಏಕೇಕಚಕ್ಕಪಥೇನ ವಾ ಉಪ್ಪಥೇನ ವಾ ಸಮಧುರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ।
೬೫೧. ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಟ್ಠಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಸಹಸಾ ಉಚ್ಚಾರೋ ವಾ ಪಸ್ಸಾವೋ ವಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕತೋ ನಾಮ ಅನಾಪತ್ತಿ।
೬೫೨. ನ ಹರಿತೇತಿ ಏತ್ಥ ಯಮ್ಪಿ ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಕತೋತಿ ಅಪ್ಪಹರಿತಂ ಅಲಭನ್ತೇನ ತಿಣಣ್ಡುಪಕಂ ವಾ ಪಲಾಲಣ್ಡುಪಕಂ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಕತೋಪಿ ಪಚ್ಛಾ ಹರಿತಂ ಓತ್ಥರತಿ, ವಟ್ಟತಿಯೇವ। ಖೇಳೇನ ಚೇತ್ಥ ಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಾಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾತಿ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ।
೬೫೩. ನ ಉದಕೇತಿ ಏತಂ ಪರಿಭೋಗಉದಕಮೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ವಚ್ಚಕುಟಿಸಮುದ್ದಾದಿಉದಕೇಸು ಪನ
ಸತ್ತಮೋ ವಗ್ಗೋ।
ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿದೀಪನತ್ಥಾಯ ಪನೇತ್ಥ ಇದಂ ಪಕಿಣ್ಣಕಂ – ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಉಚ್ಚಾಸದ್ದಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ, ಸಕಬಳೇನ ಮುಖೇನ ಬ್ಯಾಹರಣಂ ಏಕಂ, ಛಮಾನೀಚಾಸನಠಾನಪಚ್ಛತೋಗಮನಉಪ್ಪಥಗಮನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾನಿ ಪಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನಿ ದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಹನ್ತಿ, ಕಿರಿಯಾನಿ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾನಿ
ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
ಛತ್ತಪಾಣಿದಣ್ಡಪಾಣಿಸತ್ಥಪಾಣಿಆವುಧಪಾಣಿಪಾದುಕಉಪಾಹನಯಾನಸಯನಪಲ್ಲತ್ಥಿಕವೇಠಿತಓಗುಣ್ಠಿತನಾಮಕಾನಿ ಏಕಾದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಧಮ್ಮದೇಸನಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಹನ್ತಿ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಾನಿ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾನಿ, ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಲೋಕವಜ್ಜಾನಿ, ವಚೀಕಮ್ಮಾನಿ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಾನಿ, ದುಕ್ಖವೇದನಾನೀತಿ।
ಅವಸೇಸಾನಿ ತೇಪಣ್ಣಾಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಾನೀತಿ।
ಸಬ್ಬಸೇಖಿಯೇಸು ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಥೂಪೀಕತಪಿಣ್ಡಪಾತೇ ಸೂಪಬ್ಯಞ್ಜನೇನ ಪಟಿಚ್ಛಾದನೇ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಮ್ಹೀತಿ ತೀಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಗಿಲಾನೋ ನತ್ಥೀತಿ।
ಸೇಖಿಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
ಸೇಖಿಯಕಣ್ಡಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ।