೭. ಸಙ್ಘಭೇದಕಕ್ಖನ್ಧಕಂ
ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾ
೩೩೦. ಸಙ್ಘಭೇದಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ ಅಭಿಞ್ಞಾತಾ ಅಭಿಞ್ಞಾತಾತಿ ಪಾಕಟಾ ಪಾಕಟಾ। ಸಕ್ಯಕುಮಾರಾ ನಾಮ ಕಾಳುದಾಯಿಪ್ಪಭುತಯೋ ದಸ ದೂತಾ ಸದ್ಧಿಂ ಪರಿವಾರೇಹಿ ಅಞ್ಞೇ ಚ ಬಹೂ ಜನಾ। ಅಮ್ಹಾಕನ್ತಿ ಅಮ್ಹೇಸು; ಅಮ್ಹಾಕಂ ಕುಲತೋತಿ ವಾ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಘರಾವಾಸತ್ಥಂ ಅನುಸಾಸಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಘರಾವಾಸೇ ಯಂ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಜಾನಾಪೇಸ್ಸಾಮಿ। ಉದಕಂ ನಿನ್ನೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಯಥಾ ಉದಕಂ ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನೇ ಸಮಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಕಾತಬ್ಬಂ। ನಿದ್ಧಾಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ತಿಣಾನಿ ಉದ್ಧರಿತಬ್ಬಾನಿ। ಭುಸಿಕಾ ಉದ್ಧರಾಪೇತಬ್ಬಾತಿ ಸುಖುಮಪಲಾಲಮಿಸ್ಸಧಞ್ಞಾ ಪಲಾಲಿಕಾ ಪಲಾಪೇತಬ್ಬಾ। ಓಪುನಾಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಸುಖುಮಪಲಾಲಂ ಅಪನೇತಬ್ಬಂ। ತ್ವಞ್ಞೇವ ಘರಾವಾಸತ್ಥೇನ ಉಪಜಾನಾಹೀತಿ ತ್ವಞ್ಞೇವ ಘರಾವಾಸತ್ಥಂ ಜಾನಾಹಿ। ಅಹಂ ತಯಾ ಯಥಾಸುಖಂ ಪಬ್ಬಜಾಹೀತಿ ಏತ್ಥ ಅಹಂ ತಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಹಾಯಸಿನೇಹೇನ ಸಹಸಾ ವತ್ತುಕಾಮೋ ಹುತ್ವಾ ಪುನ ರಜ್ಜಸಿರಿಲೋಭೇನ ಪರಿಕಡ್ಢಿಯಮಾನಹದಯೋ ‘‘ಅಹಂ ತಯಾ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ವತ್ವಾ ಸೇಸಂ ವತ್ತುಂ ನಾಸಕ್ಖೀತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ
೩೩೧. ನಿಪ್ಪಾತಿತಾತಿ ನಿಕ್ಖಮಿತಾ। ಮಾನಸ್ಸಿನೋತಿ ಮಾನಸ್ಸಯಿನೋ; ಮಾನನಿಸ್ಸಿತಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।
೩೩೨. ಯಸ್ಸನ್ತರತೋ ನ ಸನ್ತಿ ಕೋಪಾತಿ ತತಿಯಮಗ್ಗೇನ ಸಮೂಹತತ್ತಾ ಯಸ್ಸ ಚಿತ್ತೇ ಕೋಪಾ ನ ಸನ್ತಿ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಭವೋತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ, ವಿಭವೋತಿ ವಿಪತ್ತಿ; ತಥಾ ಭವೋತಿ ವುಡ್ಢಿ, ವಿಭವೋತಿ ಹಾನಿ; ಭವೋತಿ ಸಸ್ಸತಂ, ವಿಭವೋತಿ ಉಚ್ಛೇದೋ; ಭವೋತಿ ಪುಞ್ಞಂ, ವಿಭವೋತಿ ಪಾಪಂ; ವಿಭವೋತಿ ಚ ಅಭವೋತಿ ಚ ಅತ್ಥತೋ ಏಕಮೇವ, ತಸ್ಮಾ ಇತಿಭವಾಭವತಞ್ಚ ವೀತಿವತ್ತೋತಿ ಏತ್ಥ ಯಾ ಏಸಾ ಸಮ್ಪತ್ತಿವಿಪತ್ತಿವುಡ್ಢಿಹಾನಿಸಸ್ಸತುಚ್ಛೇದಪುಞ್ಞಪಾಪವಸೇನ ನಾನುಭವನ್ತೀತಿ ನ ಸಮ್ಪಾಪುಣನ್ತಿ; ತಸ್ಸ ದಸ್ಸನಂ ದೇವಾನಮ್ಪಿ ದುಲ್ಲಭನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।
೩೩೩. ಅಹಿಮೇಖಲಿಕಾತಿ ಅಹಿಂ ಕಟಿಯಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ। ಉಚ್ಛಙ್ಗೇತಿ ಅಙ್ಕೇ।
೩೩೪. ಸಮ್ಮನ್ನತೀತಿ ಯಂ ತುಮೋ ಕರಿಸ್ಸತೀತಿ ಯಂ ಸೋ ಕರಿಸ್ಸತಿ।
ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
ಪಕಾಸನೀಯಕಮ್ಮಾದಿಕಥಾ
೩೩೬. ಖೇಳಾಸಕಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಮಿಚ್ಛಾಜೀವೇನ ಉಪ್ಪನ್ನಪಚ್ಚಯಾ ಅರಿಯೇಹಿ ವನ್ತಬ್ಬಾ ಖೇಳಸದಿಸಾ, ತಥಾರೂಪೇ ಪಚ್ಚಯೇ ಅಯಂ ಅಜ್ಝೋಹರತೀತಿ ಕತ್ವಾ ಖೇಳಾಸಕೋತಿ ಭಗವತಾ ವುತ್ತೋ।
೩೪೦. ಪತ್ಥದ್ಧೇನ ಕಾಯೇನಾತಿ ಪೋತ್ಥಕರೂಪಸದಿಸೇನ ನಿಚ್ಚಲೇನ ಕಾಯೇನ।
೩೪೨. ಮಯಂ ಖೋ ಭಣೇ ರಾಜಞಾತಕಾ ನಾಮಾತಿ ರಾಜಾ ಅಮ್ಹೇ ಜಾನಾತೀತಿ ರಾಜಞಾತಕಸ್ಸ ಭಾವೇನ ಅತ್ತಾನಂ ಉಕ್ಕಂಸನ್ತೋ ಆಹ। ಪಹಟ್ಠಕಣ್ಣವಾಲೋತಿ ಬನ್ಧನೇ ನಿಚ್ಚಲೇ ಕತ್ವಾ।
ದುಕ್ಖಞ್ಹಿ ಕುಞ್ಜರ ನಾಗಮಾಸದೋತಿ ಭೋ ಕುಞ್ಜರ ಬುದ್ಧನಾಗಂ ಆಸಾದನಂ ವಧಕಚಿತ್ತೇನ ಉಪಗಮನಂ ನಾಮ ದುಕ್ಖಂ। ನಾಗಹತಸ್ಸಾತಿ ಬುದ್ಧನಾಗಂ ಘಾತಕಸ್ಸ।
ಪಟಿಕುಟಿಯೋವ ಓಸಕ್ಕೀತಿ ತಥಾಗತಾಭಿಮುಖೋಯೇವ ಪಿಟ್ಠಿಮೇಹಿ ಪಾದೇಹಿ ಅವಸಕ್ಕಿ। ಅಲಕ್ಖಿಕೋತಿ ಏತ್ಥ ನ ಲಕ್ಖೇತೀತಿ ಅಲಕ್ಖಿಕೋ; ನ ಜಾನಾತೀತಿ ಅತ್ಥೋ
೩೪೩. ತಿಕಭೋಜನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ತೀಹಿ ಜನೇಹಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಭೋಜನಂ। ತಂ ಪಞ್ಞಾಪೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ತಂ ಅನುಜಾನಿಸ್ಸಾಮಿ ಪಞ್ಚವತ್ಥುಯಾಚನಕಥಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತಾ। ಕಪ್ಪನ್ತಿ ಆಯುಕಪ್ಪಂ। ಬ್ರಹ್ಮಂ ಪುಞ್ಞನ್ತಿ ಸೇಟ್ಠಂ ಪುಞ್ಞಂ। ಕಪ್ಪಂ ಸಗ್ಗಮ್ಹೀತಿ ಆಯುಕಪ್ಪಮೇವ।
ಪಕಾಸನೀಯಕಮ್ಮಾದಿಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
ಸಙ್ಘಭೇದಕಕಥಾ
೩೪೪. ಅಥ ಖೋ ದೇವದತ್ತೋ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾತಿ ಸೋ ಕಿರ ಏವಂ ಸಲಾಕಂ ಗಾಹೇತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಆವೇಣಿಕಂ ಉಪೋಸಥಂ ಕತ್ವಾ ಗತೋ, ತೇನೇತಂ ವುತ್ತಂ।
೩೪೫. ಪಿಟ್ಠಿ ಮೇ ಆಗಿಲಾಯತೀತಿ ಚಿರನಿಸಜ್ಜಾಯ ವೇದನಾಭಿಭೂತಾ ಬಾಧತಿ। ತಮಹಂ ಆಯಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ತಂ ಅಹಂ ಪಸಾರೇಸ್ಸಾಮಿ। ಆದೇಸನಾಪಾಟಿಹಾರಿಯಾನುಸಾಸನೀ ನಾಮ ‘‘ಏವಮ್ಪಿ ತೇ ಮನೋ, ತಥಾಪಿ ತೇ ಮನೋ’’ತಿ ಏವಂ ಪರಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ತದನುರೂಪಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ।
೩೪೬. ಮಮಾನುಕುಬ್ಬನ್ತಿ ಮಮಾನುಕಿರಿಯಂ ಕುರುಮಾನೋ। ಕಪಣೋತಿ ದುಕ್ಖಿತೋ। ಮಹಾವರಾಹಸ್ಸಾತಿ ಮಹಾನಾಗಸ್ಸ। ಮಹಿಂ ವಿಕುಬ್ಬತೋತಿ ಪಥವಿಂ ಪದಾಲೇನ್ತಸ್ಸ। ಭಿಸಂ ಘಸಮಾನಸ್ಸಾತಿ ಭಿಸಂ ಖಾದನ್ತಸ್ಸ। ನದೀಸು ಜಗ್ಗತೋತಿ ಏತ್ಥ ಸೋ ಕಿರ ಹತ್ಥಿನಾಗೋ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ತಂ ನದಿನಾಮಕಂ ಪೋಕ್ಖರಣಿಂ ಓಗಾಹೇತ್ವಾ ಕಿಲನ್ತೋ ಸಬ್ಬರತ್ತಿಂ ವೀತಿನಾಮೇಸಿ, ಜಾಲಿಕಂ ಕರೋತಿ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ನದೀಸು ಜಗ್ಗತೋ’’ತಿ।
೩೪೭. ಸುತಾತಿ ಸೋತಾ। ಅಸನ್ದಿದ್ಧೋ ಚ ಅಕ್ಖಾತೀತಿ ನಿಸ್ಸನ್ದೇಹೋ ಹುತ್ವಾ ಅಕ್ಖಾತಿ ಅನುಸನ್ಧಿವಸೇನ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಯೋಜೇತ್ವಾ।
೩೫೦. ಅಪಾಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿಸ್ಸತೀತಿ ಆಪಾಯಿಕೋ। ಏವಂ ನೇರಯಿಕೋ। ಕಪ್ಪಂ ಠಸ್ಸತೀತಿ ಕಪ್ಪಟ್ಠೋ। ಇದಾನಿ ಬುದ್ಧಸಹಸ್ಸೇನಾಪಿ ತಿಕಿಚ್ಛಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾತಿ ಅತೇಕಿಚ್ಛೋ।
ಮಾ ಜಾತು ಕೋಚಿ ಲೋಕಸ್ಮಿನ್ತಿ ಮಾ ಕದಾಚಿಪಿ ಕೋಚಿ ಸತ್ತೋ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ। ಉದಪಜ್ಜಥಾತಿ ಉಪಪಜ್ಜಥ ಜಲಂವ ಯಸಸಾ ಅಟ್ಠಾತಿ ಯಸಸಾ ಜಲನ್ತೋ ವಿಯ ಠಿತೋ। ದೇವದತ್ತೋತಿ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ‘‘ಈದಿಸೋ ದೇವದತ್ತೋ’’ತಿ ಭಗವತಾ ಸುತಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ, ತದೇವ ಗಹೇತ್ವಾ ಇದಂ ವುತ್ತಂ। ಸೋ ಪಮಾದಮನುಚಿಣ್ಣೋತಿ ಏತ್ಥ ಪಮಾದಂ ಅನುಚಿನಾತೀತಿ ಅನುಚಿಣ್ಣೋ, ಪಮಾದೋ ಆಸಜ್ಜ ನನ್ತಿ ಪಾಪಕೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಪತ್ವಾ, ವಿಸೋಸೇತ್ವಾತಿ ವಾ ಅತ್ಥೋ। ಅವೀಚಿನಿರಯಂ ಪತ್ತೋತಿ ಇದಂ ಪನ ಆಸೀಸಾಯಂ ಅತೀತವಚನಂ। ಭೇಸ್ಮಾತಿ ಭಯಾನಕೋ।
ಸಙ್ಘಭೇದಕಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
ಉಪಾಲಿಪಞ್ಹಾಕಥಾ
೩೫೧. ಏಕತೋ ಉಪಾಲಿ ಏಕೋತಿ ಧಮ್ಮವಾದಿಪಕ್ಖೇ ಏಕೋ। ಏಕತೋ ದ್ವೇತಿ ಅಧಮ್ಮವಾದಿಪಕ್ಖೇ ದ್ವೇ। ಚತುತ್ಥೋ ಅನುಸ್ಸಾವೇತೀತಿ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅಧಮ್ಮವಾದಿಚತುತ್ಥೋ ಸಲಾಕಂ ಗಾಹೇತೀತಿ ಏವಂ ಅನುಸ್ಸಾವೇತ್ವಾ ಪನ ‘‘ಇದಂ ಗಣ್ಹಥ, ಇದಂ ರೋಚೇಥಾ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ಸಲಾಕಂ ಗಾಹೇತಿ।
ಏಕತೋ ಉಪಾಲಿ ದ್ವೇ ಹೋನ್ತೀತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಏವಂ ಖೋ ಉಪಾಲಿ ಸಙ್ಘರಾಜಿ ಚೇವ ಹೋತಿ ಸಙ್ಘಭೇದೋ ಚಾತಿ ಏವಂ ಹೋತಿ; ನ ಪನ ಏತ್ತಾವತಾ ಸಙ್ಘೋ ಭಿನ್ನೋ ಹೋತಿ।
ಭಿಕ್ಖು ಖೋ ಉಪಾಲಿ ಪಕತತ್ತೋ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕೋ ಸಮಾನಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೋ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದತೀತಿ ಏತ್ಥ ಸಿಯಾ ಏವಂ ‘‘ದೇವದತ್ತೋ ಕಥಂ ಪಕತತ್ತೋ’’ತಿ। ಕಥಂ ತಾವ ನ ಪಕತತ್ತೋ, ರಞ್ಞೋ ಘಾತಾಪಿತತ್ತಾ ರುಹಿರುಪ್ಪಾದಸ್ಸ ಚ ಕತತ್ತಾತಿ? ತತ್ಥ ವದಾಮ – ಆಣತ್ತಿಯಾ ತಾವ ವಿರದ್ಧತ್ತಾ ರಞ್ಞೋ ಘಾತಾಪನಂ ನತ್ಥಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ ತ್ವಂ, ಕುಮಾರ, ಪಿತರಂ ಹನ್ತ್ವಾ ರಾಜಾ ಹೋಹಿ, ಅಹಂ ಭಗವನ್ತಂ ಹನ್ತ್ವಾ ಬುದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಞ್ಹಿ ತಸ್ಸ ಆಣತ್ತಿ। ಕುಮಾರೋ ಪನ ರಾಜಾ ಹುತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಪಿತರಂ ಮಾರೇಸಿ; ಏವಂ ತಾವ ಆಣತ್ತಿಯಾ ವಿರದ್ಧತ್ತಾ ರಞ್ಞೋ ಘಾತಾಪನಂ ನತ್ಥಿ। ರುಹಿರುಪ್ಪಾದೇ ಪನ ಕತಮತ್ತೇಯೇವ ರುಹಿರುಪ್ಪಾದಪಚ್ಚಯಾ
‘‘ರುಹಿರುಪ್ಪಾದಕೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಸೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ –
ಇದಂ ಪನ ಭಗವತಾ
ಅಧಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೋತಿ ದೀಪೇನ್ತೀತಿಆದೀಸು ಅಟ್ಠಾರಸಸು ಭೇದಕರವತ್ಥೂಸು ಸುತ್ತನ್ತಪರಿಯಾಯೇನ ತಾವ ದಸ ಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥಾ ಧಮ್ಮೋ, ದಸ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥಾ ಅಧಮ್ಮೋ। ತಥಾ ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ, ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ, ಪಞ್ಚ ಬಲಾನಿ, ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ, ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋತಿ ಸತ್ತತಿಂಸ ಬೋಧಿಪಕ್ಖಿಯಧಮ್ಮಾ ಧಮ್ಮೋ ನಾಮ; ತಯೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ
ತತ್ಥ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಏಕಂ ಅಧಮ್ಮಕೋಟ್ಠಾಸಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಅಧಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೋತಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮ; ಏವಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಆಚರಿಯಕುಲಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಮಯಞ್ಚ ಲೋಕೇ ಪಾಕಟಾ ಭವಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ತಂ ಅಧಮ್ಮಂ ‘‘ಧಮ್ಮೋ ಅಯ’’ನ್ತಿ ಕಥಯನ್ತಾ ಅಧಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೋತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ ನಾಮ। ತಥೇವ ಧಮ್ಮಕೋಟ್ಠಾಸೇಸು ಚ ಏಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಯಂ ಅಧಮ್ಮೋತಿ ಕಥೇನ್ತಾ ಧಮ್ಮಂ ಅಧಮ್ಮೋತಿ ದೀಪೇನ್ತಿ ನಾಮ। ವಿನಯಪರಿಯಾಯೇನ ಪನ ಭೂತೇನ ವತ್ಥುನಾ ಚೋದೇತ್ವಾ ಸಾರೇತ್ವಾ ಯಥಾಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕಾತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೋ ನಾಮ, ಅಭೂತೇನ ವತ್ಥುನಾ ಅಚೋದೇತ್ವಾ ಅಸಾರೇತ್ವಾ ಅಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕಾತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಅಧಮ್ಮೋ ನಾಮ।
ಸುತ್ತನ್ತಪರಿಯಾಯೇನ ರಾಗವಿನಯೋ ದೋಸವಿನಯೋ ಮೋಹವಿನಯೋ ಸಂವರೋ ಪಹಾನಂ ಪಟಿಸಙ್ಖಾತಿ ಅಯಂ ವಿನಯೋ ನಾಮ, ರಾಗಾದೀನಂ ಅವಿನಯೋ ಅಸಂವರೋ ಅಪ್ಪಹಾನಂ ಅಪ್ಪಟಿಸಙ್ಖಾತಿ ಅಯಂ ಅವಿನಯೋ ನಾಮ। ವಿನಯಪರಿಯಾಯೇನ ವತ್ಥುಸಮ್ಪತ್ತಿ ಞತ್ತಿಸಮ್ಪತ್ತಿ ಅನುಸ್ಸಾವನಸಮ್ಪತ್ತಿ ಸೀಮಾಸಮ್ಪತ್ತಿ ಪರಿಸಾಸಮ್ಪತ್ತೀತಿ ಅಯಂ ವಿನಯೋ ನಾಮ, ವತ್ಥುವಿಪತ್ತಿ…ಪೇ॰… ಪರಿಸಾವಿಪತ್ತೀತಿ ಅಯಂ ಅವಿನಯೋ ನಾಮ।
ಸುತ್ತನ್ತಪರಿಯಾಯೇನ ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ… ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋತಿ
ಸುತ್ತನ್ತಪರಿಯಾಯೇನ ದೇವಸಿಕಂ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಸಮಾಪಜ್ಜನಂ, ಮಹಾಕರುಣಾಸಮಾಪತ್ತಿಸಮಾಪಜ್ಜನಂ, ಬುದ್ಧಚಕ್ಖುನಾ ಲೋಕವೋಲೋಕನಂ, ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಸುತ್ತನ್ತದೇಸನಾ, ಜಾತಕಕಥಾತಿ ಇದಂ ಆಚಿಣ್ಣಂ; ನ ದೇವಸಿಕಂ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಸಮಾಪಜ್ಜನಂ…ಪೇ॰… ನ ಜಾತಕಕಥಾತಿ ಇದಂ ಅನಾಚಿಣ್ಣಂ। ವಿನಯಪರಿಯಾಯೇನ ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸ
ಸುತ್ತನ್ತಪರಿಯಾಯೇನ ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ…ಪೇ॰… ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋತಿ ಇದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ನಾಮ; ತಯೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ…ಪೇ॰… ನವಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋತಿ ಇದಂ ಅಪಞ್ಞತ್ತಂ ನಾಮ। ವಿನಯಪರಿಯಾಯೇನ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ…ಪೇ॰… ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾತಿ ಇದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ನಾಮ; ತಯೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ…ಪೇ॰… ಏಕತ್ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾತಿ ಇದಂ ಅಪಞ್ಞತ್ತಂ ನಾಮ।
‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಅಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತಸ್ಸ, ನ ಮರಣಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ, ಅನುಲ್ಲಪನಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ, ನ ಮೋಚನಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ವುತ್ತಾ ಅನಾಪತ್ತಿ ಅನಾಪತ್ತಿ ನಾಮ। ‘‘ಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವುತ್ತಾ ಆಪತ್ತಿ ಆಪತ್ತಿ ನಾಮ। ಪಞ್ಚಾಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ ಲಹುಕಾಪತ್ತಿ ನಾಮ, ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ ಗರುಕಾಪತ್ತಿ ನಾಮ। ಛ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ ಸಾವಸೇಸಾಪತ್ತಿ ನಾಮ, ಏಕೋ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೋ ಅನವಸೇಸಾಪತ್ತಿ ನಾಮ। ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿ ನಾಮ, ಪಞ್ಚಾಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿ ನಾಮ।
ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಪನೇತ್ಥ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ‘‘ಅಧಮ್ಮೋ ಅಯ’’ನ್ತಿ ಕಥಯನ್ತಾ ಅಪಕಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿಆದಿ।
ತತ್ಥ ಅಪಕಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಪರಿಸಂ ಆಕಡ್ಢನ್ತಿ, ವಿಜಟೇನ್ತಿ, ಏಕಮನ್ತಂ ಉಸ್ಸಾರೇನ್ತಿ ಚ। ಅವಪಕಾಸನ್ತೀತಿ ಅತಿ ವಿಯ ಪಕಾಸೇನ್ತಿ ಯಥಾ ವಿಸಂಸಟ್ಠಾವ ಹೋನ್ತಿ, ಏವಂ ಕರೋನ್ತಿ। ಆವೇನಿನ್ತಿ ವಿಸುಂ। ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ ಉಪಾಲಿ ಸಙ್ಘೋ ಭಿನ್ನೋ ಹೋತೀತಿ ಏವಂ ಅಟ್ಠಾರಸಸು ಭೇದಕರವತ್ಥೂಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಏಕಮ್ಪಿ ವತ್ಥುಂ ದೀಪೇತ್ವಾ ತೇನ ತೇನ ಕಾರಣೇನ ‘‘ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥ, ಇಮಂ ರೋಚೇಥಾ’’ತಿ ಸಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಸಲಾಕಂ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ವಿಸುಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇ ಕತೇ ಸಙ್ಘೋ ಭಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಪರಿವಾರೇ
ಉಪಾಲಿಪಞ್ಹಾಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
ಸಙ್ಘಭೇದಕಕ್ಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।