ದುತಿಯಗಾಥಾಸಙ್ಗಣಿಕಂ
ಚೋದನಾದಿಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾವಣ್ಣನಾ
೩೫೯. ದುತಿಯಗಾಥಾಸಙ್ಗಣಿಯಂ ಚೋದನಾತಿ ವತ್ಥುಞ್ಚ ಆಪತ್ತಿಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಚೋದನಾ। ಸಾರಣಾತಿ ದೋಸಸಾರಣಾ। ಸಙ್ಘೋ ಕಿಮತ್ಥಾಯಾತಿ ಸಙ್ಘಸನ್ನಿಪಾತೋ ಕಿಮತ್ಥಾಯ। ಮತಿಕಮ್ಮಂ ಪನ ಕಿಸ್ಸ ಕಾರಣಾತಿ ಮತಿಕಮ್ಮಂ ವುಚ್ಚತಿ ಮನ್ತಗ್ಗಹಣಂ; ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಕಾರಣಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
ಚೋದನಾ ಸಾರಣತ್ಥಾಯಾತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾ ಚೋದನಾ, ತೇನ ಚುದಿತಕಪುಗ್ಗಲೇನ ಚೋದಕದೋಸಸಾರಣತ್ಥಾಯ। ನಿಗ್ಗಹತ್ಥಾಯ ಸಾರಣಾತಿ ದೋಸಸಾರಣಾ ಪನ ತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ನಿಗ್ಗಹತ್ಥಾಯ। ಸಙ್ಘೋ ಪರಿಗ್ಗಹತ್ಥಾಯಾತಿ ತತ್ಥ ಸನ್ನಿಪತಿತೋ ಸಙ್ಘೋ ವಿನಿಚ್ಛಯಪರಿಗ್ಗಹಣತ್ಥಾಯ; ಧಮ್ಮಾಧಮ್ಮಂ ತುಲನತ್ಥಾಯ ಸುವಿನಿಚ್ಛಿತದುಬ್ಬಿನಿಚ್ಛಿತಂ ಜಾನನತ್ಥಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮತಿಕಮ್ಮಂ ಪನ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕನ್ತಿ ಸುತ್ತನ್ತಿಕತ್ಥೇರಾನಞ್ಚ ವಿನಯಧರತ್ಥೇರಾನಞ್ಚ ಮನ್ತಗ್ಗಹಣಂ
ಮಾ ಖೋ ಪಟಿಘನ್ತಿ ಚುದಿತಕೇ ವಾ ಚೋದಕೇ ವಾ ಕೋಪಂ ಮಾ ಜನಯಿ। ಸಚೇ ಅನುವಿಜ್ಜಕೋ ತುವನ್ತಿ ಸಚೇ ತ್ವಂ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಓತಿಣ್ಣಂ ಅಧಿಕರಣಂ ವಿನಿಚ್ಛಿತುಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಿನಯಧರೋ।
ವಿಗ್ಗಾಹಿಕನ್ತಿ ‘‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸೀ’’ತಿಆದಿನಯಪ್ಪವತ್ತಂ। ಅನತ್ಥಸಂಹಿತನ್ತಿ ಯಾ ಅನತ್ಥಂ ಜನಯತಿ, ಪರಿಸಂ ಖೋಭೇತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಏವರೂಪಿಂ ಕಥಂ ಮಾ ಅಭಣಿ। ಸುತ್ತೇ ವಿನಯೇ ವಾತಿಆದೀಸು ಸುತ್ತಂ ನಾಮ ಉಭತೋವಿಭಙ್ಗೋ। ವಿನಯೋ ನಾಮ ಖನ್ಧಕೋ। ಅನುಲೋಮೋ ನಾಮ ಪರಿವಾರೋ। ಪಞ್ಞತ್ತಂ ನಾಮ ಸಕಲಂ ವಿನಯಪಿಟಕಂ। ಅನುಲೋಮಿಕಂ ನಾಮ ಚತ್ತಾರೋ ಮಹಾಪದೇಸಾ।
ಅನುಯೋಗವತ್ತಂ ನಿಸಾಮಯಾತಿ ಅನುಯುಞ್ಜನವತ್ತಂ ನಿಸಾಮೇಹಿ। ಕುಸಲೇನ ಬುದ್ಧಿಮತಾ ಕತನ್ತಿ ಛೇಕೇನ ಪಣ್ಡಿತೇನ ಞಾಣಪಾರಮಿಪ್ಪತ್ತೇನ ಭಗವತಾ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಠಪಿತಂ। ಸುವುತ್ತನ್ತಿ ಸುಪಞ್ಞಾಪಿತಂ। ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನುಲೋಮಿಕನ್ತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಅನುಲೋಮಂ। ಅಯಂ ತಾವ ಪದತ್ಥೋ, ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಸಾಧಿಪ್ಪಾಯಸಙ್ಖೇಪವಣ್ಣನಾ – ‘‘ಸಚೇ ತ್ವಂ ಅನುವಿಜ್ಜಕೋ, ಮಾ ಸಹಸಾ ಭಣಿ, ಮಾ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತಂ ವಿಗ್ಗಾಹಿಕಕಥಂ ಗತಿಂ ನ ನಾಸೇನ್ತೋ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಸಮ್ಪರಾಯೇ ಸುಗತಿನಿಬ್ಬತ್ತಿಂ ಅನಾಸೇನ್ತೋ ಅನುಯೋಗವತ್ತಂ ನಿಸಾಮಯ। ಯೋ ಹಿ ತಂ ಅನಿಸಾಮೇತ್ವಾ ಅನುಯುಞ್ಜತಿ, ಸೋ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಂ ಅತ್ತನೋ ಗತಿಂ ನಾಸೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ತ್ವಂ ಅನಾಸೇನ್ತೋ ನಿಸಾಮಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಾನಿ ತಂ ಅನುಯೋಗವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಹಿತೇಸೀತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಹಿತೇಸೀತಿ ಹಿತಂ ಏಸನ್ತೋ ಗವೇಸನ್ತೋ; ಮೇತ್ತಞ್ಚ ಮೇತ್ತಾಪುಬ್ಬಭಾಗಞ್ಚ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಾಲೇನಾತಿ ಯುತ್ತಪತ್ತಕಾಲೇನ; ಅಜ್ಝೇಸಿತಕಾಲೇಯೇವ ತವ ಭಾರೇ ಕತೇ ಅನುಯುಞ್ಜಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
ಸಹಸಾ ವೋಹಾರಂ ಮಾ ಪಧಾರೇಸೀತಿ ಯೋ ಏತೇಸಂ ಸಹಸಾ ವೋಹಾರೋ ಹೋತಿ, ಸಹಸಾ ಭಾಸಿತಂ, ತಂ ಮಾ ಪಧಾರೇಸಿ, ಮಾ ಗಣ್ಹಿತ್ಥ।
ಪಟಿಞ್ಞಾನುಸನ್ಧಿತೇನ ಕಾರಯೇತಿ ಏತ್ಥ ಅನುಸನ್ಧಿತನ್ತಿ ಕಥಾನುಸನ್ಧಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಟಿಞ್ಞಾನುಸನ್ಧಿನಾ ಕಾರಯೇ; ಕಥಾನುಸನ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕಾರಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಥ ವಾ ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಚ ಅನುಸನ್ಧಿತೇನ ಚ ಕಾರಯೇ, ಲಜ್ಜಿಂ ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕಾರಯೇ; ಅಲಜ್ಜಿಂ ವತ್ತಾನುಸನ್ಧಿನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಸ್ಮಾ ಏವ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಲಜ್ಜೀಸೂತಿ ಗಾಥಮಾಹ। ತತ್ಥ ವತ್ತಾನುಸನ್ಧಿತೇನ ಕಾರಯೇತಿ ವತ್ತಾನುಸನ್ಧಿನಾ ಕಾರಯೇ, ಯಾ ಅಸ್ಸ ವತ್ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಸನ್ಧಿಯತಿ, ತಾಯ ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕಾರಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ।
ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ಜಾನನ್ತೋ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಪರಿಗೂಹತೀತಿ ನಿಗೂಹತಿ ನ ದೇಸೇತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ।
ಸಾ ಅಹಮ್ಪಿ ಜಾನಾಮೀತಿ ಯಂ ತುಮ್ಹೇಹಿ ವುತ್ತಂ, ತಂ ಸಚ್ಚಂ, ಅಹಮ್ಪಿ ನಂ ಏವಮೇವ ಜಾನಾಮಿ। ಅಞ್ಞಞ್ಚ ತಾಹನ್ತಿ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ತಂ ಅಹಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ।
ಪುಬ್ಬಾಪರಂ ನ ಜಾನಾತೀತಿ ಪುರೇಕಥಿತಞ್ಚ ಪಚ್ಛಾಕಥಿತಞ್ಚ ನ ಜಾನಾತಿ। ಅಕೋವಿದೋತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಪುಬ್ಬಾಪರೇ ಅಕುಸಲೋ। ಅನುಸನ್ಧಿವಚನಪಥಂ ನ ಜಾನಾತೀತಿ ಕಥಾನುಸನ್ಧಿವಚನಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಾನುಸನ್ಧಿವಚನಞ್ಚ ನ ಜಾನಾತಿ।
ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ ಚೋದೇತೀತಿ ದ್ವೀಹಿ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೇಹಿ ಚೋದೇತಿ। ಆಚಾರದಿಟ್ಠಿಯಾತಿ ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿಯಾ ಚೇವ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿಯಾ ಚ। ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿಯಾ ಚೋದೇನ್ತೋ ಪಞ್ಚಹಾಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೇಹಿ ಚೋದೇತಿ, ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿಯಾ ಚೋದೇನ್ತೋ ಆಜೀವೇನಪಿ ಚೋದೇತೀತಿ ಆಜೀವಹೇತುಪಞ್ಞತ್ತೇಹಿ ಛಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಚೋದೇತಿ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
ದುತಿಯಗಾಥಾಸಙ್ಗಣಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।