೬. ಮಚ್ಛಮಂಸವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ
೩೮. ಮಚ್ಛಮಂಸೇಸು
ತತ್ಥ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೧೦) ಉದ್ದಿಸ್ಸಕತಂ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅತ್ಥಾಯ ವಧಿತ್ವಾ ಸಮ್ಪಾದಿತಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ। ಉಭಯಮ್ಪಿ ಹಿ ಉದ್ದಿಸ್ಸಕತಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ತಮ್ಪಿ ಅದಿಟ್ಠಂ ಅಸುತಂ ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ ವಟ್ಟತಿ। ತಿಕೋಟಿಪರಿಸುದ್ಧಞ್ಹಿ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಭಗವತಾ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಅದಿಟ್ಠಂ ಅಸುತಂ ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ। ತತ್ಥ ಅದಿಟ್ಠಂ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಮಿಗಮಚ್ಛೇ ವಧಿತ್ವಾ ಗಯ್ಹಮಾನಂ ಅದಿಟ್ಠಂ। ಅಸುತಂ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಮಿಗಮಚ್ಛೇ ವಧಿತ್ವಾ ಗಹಿತನ್ತಿ ಅಸುತಂ। ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ ಪನ ದಿಟ್ಠಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ ಸುತಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ ತದುಭಯವಿನಿಮುತ್ತಪರಿಸಙ್ಕಿತಞ್ಚ ಞತ್ವಾ ತಬ್ಬಿಪಕ್ಖತೋ ಜಾನಿತಬ್ಬಂ। ಕಥಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಸ್ಸನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸೇ ಜಾಲವಾಗುರಾದಿಹತ್ಥೇ ಗಾಮತೋ ವಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೇ ಅರಞ್ಞೇ ವಾ ವಿಚರನ್ತೇ। ದುತಿಯದಿವಸೇ ಚ ನೇಸಂ ತಂ ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಟ್ಠಾನಂ ಸಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಅಭಿಹರನ್ತಿ। ತೇ ತೇನ ದಿಟ್ಠೇನ ಪರಿಸಙ್ಕನ್ತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಂ ನು ಖೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕತ’’ನ್ತಿ, ಇದಂ ದಿಟ್ಠಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ, ಏತಂ ಗಹೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಯಂ ಏವಂ ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ, ತಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ಪನ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ‘‘ಕಸ್ಮಾ, ಭನ್ತೇ, ನ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಮತ್ಥಂ ಸುತ್ವಾ ‘‘ನಯಿದಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಕತಂ, ಅಮ್ಹೇಹಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಾ ರಾಜಯುತ್ತಾದೀನಂ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ಕತ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ, ಕಪ್ಪತಿ।
ನ ಹೇವ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಸ್ಸನ್ತಿ, ಅಪಿಚ ಖೋ ಸುಣನ್ತಿ ‘‘ಮನುಸ್ಸಾ ಕಿರ ಜಾಲವಾಗುರಾದಿಹತ್ಥಾ ಗಾಮತೋ ವಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿ, ಅರಞ್ಞೇ ವಾ ವಿಚರನ್ತೀ’’ತಿ। ದುತಿಯದಿವಸೇ ಚ ತೇಸಂ ತಂ ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಟ್ಠಾನಂ ಸಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಅಭಿಹರನ್ತಿ। ತೇ ತೇನ ಸುತೇನ ಪರಿಸಙ್ಕನ್ತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಂ ನು ಸುತಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ ನಾಮ, ಏತಂ ಗಹೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಯಂ ಏವಂ ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ, ತಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ಪನ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ‘‘ಕಸ್ಮಾ, ಭನ್ತೇ, ನ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಮತ್ಥಂ ಸುತ್ವಾ ‘‘ನಯಿದಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಕತಂ, ಅಮ್ಹೇಹಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಾ ರಾಜಯುತ್ತಾದೀನಂ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ಕತ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ, ಕಪ್ಪತಿ।
ನ ಹೇವ ಖೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಸ್ಸನ್ತಿ ನ ಸುಣನ್ತಿ, ಅಪಿಚ ಖೋ ತೇಸಂ ತಂ ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಟ್ಠಾನಂ ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಅಭಿಸಙ್ಖರಿತ್ವಾ ಅಭಿಹರನ್ತಿ। ತೇ ಪರಿಸಙ್ಕನ್ತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಂ ನು ಖೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕತ’’ನ್ತಿ, ಇದಂ ತದುಭಯವಿನಿಮುತ್ತಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ ನಾಮ, ಏತಮ್ಪಿ ಗಹೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಯಂ ಏವಂ ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ, ತಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ಪನ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ‘‘ಕಸ್ಮಾ, ಭನ್ತೇ, ನ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ
೩೯. ಸಚೇ ಪನ ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸಕತಂ ಹೋತಿ, ತೇ ಚ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕತಭಾವಂ ನ ಜಾನನ್ತಿ, ಅಞ್ಞೇ ಜಾನನ್ತಿ। ಯೇ ಜಾನನ್ತಿ, ತೇಸಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಇತರೇಸಂ ಪನ ವಟ್ಟತಿ। ಅಞ್ಞೇ ನ ಜಾನನ್ತಿ, ತೇಯೇವ ಜಾನನ್ತಿ, ತೇಸಂಯೇವ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞೇಸಂ ವಟ್ಟತಿ। ತೇಪಿ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅತ್ಥಾಯ ಕತ’’ನ್ತಿ ಜಾನನ್ತಿ, ಅಞ್ಞೇಪಿ ‘‘ಏತೇಸಂ ಅತ್ಥಾಯ ಕತ’’ನ್ತಿ ಜಾನನ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಬ್ಬೇ ನ ಜಾನನ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ಪಞ್ಚಸು ಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಯಸ್ಸ ವಾ ತಸ್ಸ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ಉದ್ದಿಸ್ಸಕತಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ನ ಕಪ್ಪತಿ।
ಸಚೇ ಪನ ಕೋಚಿ ಏಕಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಪಾಣಂ ವಧಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ದೇತಿ, ಸೋ ಚ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕತಭಾವಂ ಜಾನಂಯೇವ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದೇತಿ, ಸೋ ತಂ ತಸ್ಸ ಸದ್ಧಾಯ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಕಸ್ಸ ಆಪತ್ತೀತಿ? ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಯಞ್ಹಿ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಕತಂ, ತಸ್ಸ ಅಭುತ್ತತಾಯ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಇತರಸ್ಸ ಅಜಾನನತಾಯ। ಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಸ್ಸ ಹಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಆಪತ್ತಿ ನತ್ಥಿ, ಉದ್ದಿಸ್ಸಕತಞ್ಚ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಭುತ್ತಸ್ಸ ಪಚ್ಛಾ ಞತ್ವಾ ಆಪತ್ತಿದೇಸನಾಕಿಚ್ಚಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಂ ಪನ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಭುತ್ತೇನ ಪಚ್ಛಾ ಞತ್ವಾಪಿ ಆಪತ್ತಿ ದೇಸೇತಬ್ಬಾ। ಉದ್ದಿಸ್ಸಕತಞ್ಹಿ ಞತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತೋವ ಆಪತ್ತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಂ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸಪಿ ಆಪತ್ತಿಯೇವ, ತಸ್ಮಾ ಆಪತ್ತಿಭೀರುಕೇನ ರೂಪಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇನ್ತೇನಪಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾವ ಮಂಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಪರಿಭೋಗಕಾಲೇ ‘‘ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ
ಇತಿ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಸಙ್ಗಹೇ
ಮಚ್ಛಮಂಸವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ ಸಮತ್ತಾ।